JĘZYK WŁOSKI

La lingua italiana

Język włoski

Język włoski - (La lingua italiana, l'italiano) jeden z języków romańskich. Język urzędowy we Włoszech, San Marino, Watykanie, Szwajcarii oraz na Istrii, należącej do Chorwacji i Słowenii. Używany również we Francji (zwłaszcza na Korsyce) i na Malcie.

Ciekawostka:Najdłuższy wyraz w języku włoskim oznacza na łeb, na szyję i jest to wyraz: precipitevolissimevolménte

Alfabet włoski

Alfabet włoski - alfabet oparty na alfabecie łacińskim, służący do zapisu języka włoskiego. Składa się z następujących liter:

a   [a]b   [bi]c   [czi] d   [di] e   [e] f    [effe]g   [dżi]h   [akka]i    [i] l    [elle] m  [emme] n   [enne] o   [o] 

p   [pi] q   [ku] r   [erre] s   [esse] t    [ti] u   [u] v   [wu] z   [dzeta]

Litery występujące jedynie w wyrazach pochodzenia obcego:

j     [i lunga] k    [kappa] w   [vu doppia] x    [iks] y    [ipsilon]

Akcent włoski

W języku włoskim akcent wyrazowy jest ruchomy, co oznacza, że może on padać na każdą sylabę. Język włoskim charakteryzuje się tym, że istnieją słowa akcentowane na ostatnią sylabę.

Wśród tego rodzaju słów są między innymi nazwy dni tygodnia: lunedì (poniedziałek), martedì (wtorek) itd.

Włoskie słówka

Sitak

Nonie

Boungiorno!Dzień dobry!

Buonasera!Dobry wieczór!

Arrivederci!

Do widzenia!

Buonanotte!Dobranoc!

Scusa!Przepraszam!

(przykro mi)

Scusi!Przepraszam!

(np.zaczepiając osobę nieznajomą)

GrazieDziękuję

Parla italiano?Czy mówi Pan po włosku?

Come ti chiami?Jak się nazywasz?

Mi chiamo Anna.Mam na imię Anna.

Di dove sei?Skąd jesteś

Vengo dalla Polonia.Jestem z Polski.

Che ore sono?Która godzina?

Sono le cinque.Jest piąta.

LUDZIE WE WŁOSZECH-I genti in Italia

Coś o powitaniu i spędzaniu czasuW kontaktach z rodowitymi Włochami nie sposób nie zauważyć

ich otwartości oraz pozytywnego nastawienia do życia. Przyjaciele, znajomi, sąsiedzi, a nawet tzw. "znajomi z widzenia"

wszyscy pozdrawiają się używając popularnych zwrotów:

Buongiorno - Ciao - Salve

Powszechne jest zapraszanie swoich znajomych czy nawet osób dopiero poznanych na obiad lub kolację.

Serdeczność mieszkańców Italii potrafi urzekać.

Ludność

Pod względem zaludnienia (56,7 mln), Włochy zajmują 4 miejsce w Europie (22 na świecie), średnia gęstość zaludnienia

wynosi tutaj ponad 190 osób/km2. Podobnie jak inne kraje Europy Zachodniej, Włochy mają ujemny przyrost naturalny.

Ponad 1,2 mln ludzi z włoskim paszportem to cudzoziemcy (w tym z polskimi korzeniami - ponad 38 tys.). 72% Włochów mieszka w miastach, a najwięcej w Rzymie, Mediolanie,

Neapolu, Turynie i Palermo.

Ok. 91% Włochów wyznaje religię rzymskokatolicką, resztę stanowią nieliczni protestanci i żydzi. Z kolei ponad 250 tys.

imigrantów to muzułmanie.

Językiem urzędowym Włoch jest rzecz jasna włoski, jednak rodowici Włosi posługują się licznymi dialektami i odmianami

języka włoskiego.

TRADYCJE

La tradicione

KARNAWAŁ

Co roku karnawałowe szaleństwo rozpoczyna się od efektownego pochodu, który wyrusza spod Arsenału, wiedzie wzdłuż Zatoki Świętego Marka i kończy się przy bazylice. W Wenecji prawie wszystkie bale były maskowe. Karnawały w Wenecji trwały długo, coraz dłużej. Jakby plątały się pory roku. Otulano w czarne peleryny. Nakładano maski. Balowanie stało się sposobem na życie.

Jak Włosi obchodzą Boże Narodzenie

Wigilia Bożego Narodzenia nie jest najważniejszym świętem dla Włochów, lecz dzień następny, kiedy spotykają się z bliskimi na tradycyjnym obiedzie, w trakcie którego otwiera się otrzymane prezenty. Na południu kraju w Boże Narodzenie spożywa się makaron zwany lasagna z sosem pomidorowym i wieprzowymi mięsem oraz kilkoma rodzajami serów. Na północy natomiast je się tzw. Tortellini. Niezwykle popularny jest włoski deser – panettone.

WielkanocWielkanoc we Włoszech zawiera się w ich słynnym powiedzeniu: „Natale con i tuoi, Pasqua con chi vuoi” co oznacza, że Boże Narodzenie spędza się z rodziną, natomiast Wielkanoc z kim się chce”. Ale zanim te masowe wyjazdy się zaczną to Włosi przez cały Wielki Tydzień organizują w całym kraju procesje i misteria pasyjne, które stały się także atrakcją turystyczną.

Wielkanoc

Niedziela Wielkanocna to przede wszystkim uroczysta msza na Placu Św. Piotra w Watykanie.

WŁOCHY POWSTAŁY W 800R P.N.E . A STOLICĄ WŁOCH BYŁ RZYM ZAŁOŻONY ZA

ROMULUSA I REMUSA

La cultura e d’arte

Romulus i Remus

Matka Romulusa i Remusa był kapłanka Rea Sylwia a ojcem sam bóg wojny –Mars

Nowy Król Lacjum obawiając się że , w przyszłości chłopcy odbiorą mu tron kazał ich włożyć do koszyka i wrzucić do Tybru

Ich kwilenie usłyszała dzika wilczyca , wyciągnęła koszyk z wody i nakarmiła własnym mlekiem

Kultura

Italianie często urządzali walki gladiatorskie , chodzili do term i byli bardzo rozwinięci w budowach . Mieli wielu bogów których zapożyczyli sobie od greków. Nie lubili chrześcijan ponieważ się bali, że jak przyjmą ich religie to będą żyli w nędzy.

Sztuka

W ich czasach najczęściej rzeźbiono na ścianach lub w bryłach kamienia .

Architektura

Pierwsze rzymskie świątynie powstały podczas panowania etruskich królów, to wtedy Rzymianie nauczyli się odlewać brąz, wypalać terakotę, poznali konstrukcje łukowe i sklepienia. Wpływom greckim Rzymianie zawdzięczają zaś porządek koryncki, sami wykształcili porządek kompozytowy. Wynalezienie cementu produkowanego z wapna i popiołów wulkanicznych, wody i drobnych kamieni pozwoliło na opanowanie techniki wyrobu zapraw, tynków. Opanowana w II w. p.n.e. umiejętność wypalania cegły przyczyniła się do przełomu w sztuce rzymskiej. W tym czasie (przed okresem cesarstwa) zakładane miasta miały siatkę ulic przecinających się pod kątem prostym, brukowane ulice, kanalizacje. Domy budowane były w oparciu o wzory greckie, posiadały atrium i perystyl, budowane też wille, a w miastach powstawały kamienice czynszowe (tzw. insula) mieszczące sklepy i warsztaty na parterze, mieszkania na wyższych kondygnacjach. Z tego okresu zachowały się akwedukty i drogi rzymskie (np. via Appia i Aqua Appia), urządzenia kanalizacyjne (Cloaca Maxima), mosty (Most Fabrycjusza w Rzymie), budowle użyteczności publicznej: kuria, bazylika, termy, cyrki (np. rzymski Circus Maximus). Przykładem budownictwa sakralnego była niezachowana świątynia Jowisza Najlepszego Największego, zbudowana w porządku toskańskim.

Turystyka we Włoszech

Włochy to jeden z najczęściej odwiedzanych przez turystów krajów na świecie. Znajdują się tu takie słynne miejscowości jak: Wenecja, Florencja, Siena, Mediolan, Neapol, Rzym, Portofino czy Piza.

Światową sławą cieszą się tak ruiny w Pompejach, koloseum w Rzymie jak i bazylika w Asyżu, czy klasztor na Monte Cassino.

Najczęściej Odwiedzane Miejsca Przez Turystów

Plac Św. Piotra i Koloseum w Rzymie

L'Italia è bella…

Zimą powodzeniem cieszą się:

DOLOMITYALPY

Latem natomiast Sardynia, Sycylia, Capri, czy wybrzeże Adriatyku.

Kuchnia Włoska- La Cucina Italiana

KUCHNIA WŁOSKA JEST JEDNĄ Z NAJBOGATSZYCH, ZARÓWNO W SKŁADNIKI JAK I RECEPTURY

KUCHNI NA ŚWIECIE. JEJ KORZENIE SIĘGAJĄ CZASÓW ETRUSKÓW.

DANIA NARODOWE

PIERWSZE MIEJSCE NA WŁOSKIEJ L IŚCIE POTRAW NARODOWYCH ZAJMUJE

MAKARON. NAZWA POWSZECHNIE UŻYWANA WE WŁOSZECH- PASTA.

NA ETRUSKICH PŁASKORZEŹBACH I W PIŚMIENNICTWIE GRECKIM ORAZ

RZYMSKIM ZACHOWAŁY SIĘ DOWODY NA OBECNOŚĆ MAKARONU W DIECIE

TYCH STAROŻYTNYCH LUDÓW. WIADOMO TEŻ , ŻE ZANIM MARCO POLO

W ROKU 1292 WRÓCIŁ Z CHIN Z OPOWIEŚCIAMI O MAKARONIE Z SOI ,

NA OBSZARZE MORZA ŚRÓDZIEMNEGO ZNANO JUŻ , A NAWET SUSZONO KLUSKI

ZE ZMIELONEGO ZB OŻA ZAGNIECIONEGO Z WODĄ.

La pasta czyli makaron

W DOBIE WIELKICH SZESNASTOWIECZNYCH WYPRAW

ZAMORSKICH DO EUROPY PRZYBYŁ POMIDOR. Z POCZĄTKU UWAŻANY ZA

OWOC MAGICZNY. CZY TO JAKO DODATEK DO DAŃ W POSTACI

ŚWIEŻEJ, W PUSZCE, CZY TO JAKO DODATEK W FORMIE SUSZONEJ, KONCENTRATU BĄDŹ KECZUPU.

MAKARONY SĄ JESZCZE WYRABIANE W DOMACH, ZWŁASZCZA W PIEMONCIE I

EMILI I .

Il pomodoro- il frutto magico

W Ł O S KA KU C H N I A N I E M O Ż E O B E J Ś Ć S I Ę B E Z W I N A . W Ł O S KA P R O D U KC J A

W I N A J E S T N I E Z W Y K L E Z R Ó Ż N I C O WA N A . W P ŁY WA J Ą N A T O Z A R Ó W N O R Ó Ż N I C E K L I M AT Y C Z N E ,

J A K I B O G A C T W O U P R AW I A N Y C H S Z C Z E P Ó W W I N O R O Ś L I . N A O G Ó Ł P I J E

S I Ę W I N O M Ł O D E I P O C H O D Z Ą C E Z N I E D A L E K I E J O KO L I C Y. W Ł O S I N A

O G Ó Ł P I J Ą T Y L KO P R Z Y J E D Z E N I U, A L E N I E O Z N A C Z A T O Ż E S O B I E S K Ą P I Ą . P O S I Ł K I P O P R Z E D Z A A P P E R I T I V O .

KA Ż D E M U D A N I U T O WA R Z Y S Z Y I N N E W I N O, A M U S U J Ą C E R E Z E R W U J E S I Ę

D L A D E S E R U. W I N O C H I A N T I C L A S S I C O J E S T J E D N Y M Z

N A J S ŁY N N I E J S Z Y C H W I N W Ł O S K I C H

WINO

I S T N I E J E B Ł Ę D N E PR Z E KO N A N I E , Ż E P I Z Z A J E S T W YN A L A Z K I E M

N E A PO L I TA Ń C Z Y KÓ W. J E D N A K P I Z Z A W S W Y M O B E CN Y M K S Z TA Ł CI E -

W Y PI E KA N E G O W P I E C U I R O Z M A I CI E PR Z YP R AW I A N E G O D U Ż E G O,

O K R Ą G Ł E G O P L A CKA - P O J AW I Ł A S I Ę W N E A PO LU D O P I E R O W P O C Z ĄT KA C H

X I X W. W C Z E Ś N I E J PO Ż YW I A N O S I Ę P I Z Z E L I A M I S M A Ż O N Y M I N A R O G A C H U L I C W PR Z E N O ŚN YCH KU C HE N KA C H .

PR AW D Z I W Ą P I Z Z Ę N E A P O L I TA Ń S K Ą N A Z WA N Ą M A R G H E R I TA N A CZ E Ś Ć K R Ó L O W E J W Ł O CH , Z D O B I Ą T R Z Y

B A RW Y W Ł O S K I E J F L A G I N A R O D O W E J.  

PIZZA

, ,PRZY JEDZENIU SIĘ NIE ZESTARZEJESZ” , DLATEGO SPOŻYCIE TAK OBFITEGO POSIŁKU MOŻE

ZAJĄĆ NAWET KILKA GODZIN.

Włoskie przysłowie mówi…

LA MODA ITALIANA

Moda włoska

Moda Włochy  

Kilku znanych projektantów:

Reggio Calabria Giani VersaceChristian Dior Gabrielle Chanel (znana jako Coco

Chanel) Calvin Klein Miuccia Prada Guccio GucciGiorgio Armani

WYKONANIE:W.SĄDEJ, W.BUKOWSKA, K .PARZONKA,

M.SWANCAR, F.KURIATA, K .PARASZCZUK, SZ.KORZENIOWSKI

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ