laar - dialectzinnen.ugent.be

2
Laar 1. az da ki.ka na sta.ikar zi.n dan hama za sXrik 2. mena vrint Ez da bluma bagi:ta 3. na. spina za be nami.a ana§ be mafina 4. gra.van es lastaX weTrak 5. up da sXep kre.ga za basXymald bru.at' 6. da sXre.nwerakar e. a spoiJkan in zena viiJar 7. da sXepar lekta zan lypan af 8. in da fabrik es niks ta ze.n 9. kum h . ma kint kum 10. bo.as tapt as fe.r pinta be: I piiJkas I 11. briiJ d as twi.a kilo. u 1 krikskas 12. be hyn ve.ava dre. li.tars we.an a.tXadruiJka 13. a dre.igda no be na knypal 14. zaiJ kne. gaze.n 15. vastano.avat wot nami.a vA.al gavi:at' 16. iX sem ble. dad be hyn:i me.gagon zen 17. ni gado.an zy.a juiJ 18. de.da do afkym 19. an spin - na spinakup - a spinawep - ana bostal var da spinakupan aftadoc.un 20. aiJ klak- an muits (bv. slaapmttls) - varve.at' - sXrik - an we.a - aiJ kamparnu.al - an ha:X - na vos - na pi.pal - of ook : pe.pal - 21. de.a ke.al de. i:al da we.lat feXta 22. iX ·sal uX pe.rliiJskas Xe.ava 23. iiJalantuc V.t\..al a. sXe.apan afbre.ka 24. e. fan za h.avan in§ ana be:t Xakre.ga 25. ge miX twi.a bri.a sti:ana - bridar - da britsta - 26. da standbe.alt sti:ado. nami.a 27. de.a man (h)e. a h.ava lek na gru.atan i:ar 28. lysife.r EZ in dan e.mal ni gable.iva 29. da sXoc.ulkiiJara zen be da mi:astar no da zi:a gawe.ast' 30. iX kan toX ni ko.uman i.az iX:ari.at sen 31. da bi:asta driiJka ge.ara le.azamz.al 32. a kani gon weraka - ZEIJ ki.al dy pe.an 33. na std in de a b&sam 34. ni.a bE da ke.agals wot ar nami.a gaspElt' 35. he.la al twi.a kiran up uX:aruc.apa 36. de.a peT.ar Es ni re.ap- do zit nog an wita keT.an in 37. za zen aweX no tfrelt' 38. ze. am i.st sE grelt' h.Alapan updoc.un 39. a zal at nu.at ni we.ad briiJa 40. ZE§ dalaf:an A.ar meTlakwe.at' 41. da man muit san vra. basXerama 42. in da sXeTlda zwyman es Xavo.arlak 43. EZ ETrag omdat ar sterak es 44. we.a muita do dalaf:an hama - ren ge.la§ dandar a laf 45. h.Alapd in§ da bet upAfa 46. a.za mretsar esu.a vet az a veTraka 4 7. za spriiJa var twetsta var an wediiJ 48. da bu.amkwikar zal da bu.am grefala 49. du.te.i i.sta vinstar ins ta.u 50. tbaginta lea var di.sta mes - dy .aXmis - tl uf - da vespars 51. an spre.re - vosae.kas - varspre.re - a.tbre.re - 52. da soldo.atan ama da vra.min§ ar o.ar afXasne.a 53. · za vo.ar e. am zes jo.ar lo.ata no tsXoc.ul 54. am atym afXaro.aja zu.a lo.at lreiJstwaitar ta gon II. - 23* P.167. 55. ve.ala ve.reza zidar ni vA.alreiJ§ h: 56. e.reda pota zeni vA.al we.ret' 57. sti.a in dan e.ret' 58. in me.ret est noX ta ka:t far bE da bal ta spe.la 59. de.a ke.res Xif a kle.a liXt hre. - of : nawE 60. a be da ste.at fan tpe.ret' 61. in de.an te.at kamd ar gda§ i. ala jo.ara no da keramas 62. da po.atar ze. da:za li.van i:ar es 63. ga zaXt miX wd ma ga sprakteT.ga miX ni 64. da zwrelavarsyla trykoc.uma 65. goQ.ar be da ko.ata ni spe.ala 66. i.ata ke.as 67. zena motA:r es kapot' - a le.i stil 68. tE§ na wrerama daX:awe.ast' - an tE§ na zy:tan o.avat' 69. da mrenaka lypbreravuits 70. doz an brest in da kra.uk 71. iX wa.u data faktA.ar na brh:f broXt• 72. pe.n an man at' 73. iX kan be gin dwe.reza minsan ym 74. no.a vi:r y:ra spana wa tpe.ret in da ni:va ke.ar 75. awa kotsa- va var da nuc.an al 76. da zoc.un van da kA.iniiJk EZ oX soldo.at Xawe.ast' 77. widar ge. gina boc.uXma.kar wu.ana .78. de ru.azan ama laiJa de.ana 79. iX:aly.ftar g1 woc.ut fan 80. tk1nt wa§ du.at i.asat kosta du.apa 81. zen u.aran ren zan u.aga lu.apa 82. har doXtar EZ be k.Arafka notbos Xon ro.ambe.za trek a 83. do EZ an sproc.ut fan da li:ar 84. a zat stroc.ut oc.upa 85. at fulak ni a.na§ as Xrelt ren 86. hyna mont EZ dry .a X fan dan dost' 87. de.a weT X lyp krum - tE§ alurn lreiJ§do.a 88. iX koXt far da kle.na - a trumalke 89. da bok es Xastorava van ana in ta slika 90. za li.ka was kAt ren goc.ut' 91. in da lumar tbesta 92. na sXAtar muit Xoc.a kuinan y:aza 93. ens no menan oc.ut' 94. i X wi.at ni mu.a dagamuit Xon zy:ka 95. na ky.la kEidar Es Xo.ut far tbe:r 96. iX mo§ osabloc.utriiJka var ta varsteraka 97. i X muit i.st at fujar in da stal vy:ra 98. ma bry:i was my:i 99. da ana gru.atan toc.ar 100. de dyn ren zu:ar - sty:d am ta be. tryk 101. wa za.na de.a pAt kuina v.Alan up an y:r 102. EZ up SE pAilt' - ... 103. E kym nu.at Xma many.ta lo.at' 104. in itala ZE beTraga da vy:r spa.uga 105. dedar ge. du. up do.re 106. ta bu.am ama za stAk fan da bryk Xare.re 107. ga muid a.s fA.ilan ins koc.uma k.A.ara 108. es fa lA.ava gakoc.uma ben guj bos Xrelt' 109. de d.A.ar es fa by.kana:t Xamakt' 110. an gatra.uda vra: muit kuina no.aja 357

Upload: others

Post on 05-Apr-2022

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Laar - dialectzinnen.ugent.be

Laar

1. az da ki.ka na sta.ikar zi.n dan hama za sXrik 2. mena vrint Ez da bluma go~ bagi:ta 3. na. spina za be nami.a ana§ a§ be mafina 4. gra.van es lastaX weTrak 5. up da sXep kre.ga za basXymald bru.at' 6. da sXre.nwerakar e. a spoiJkan in zena viiJar 7. da sXepar lekta zan lypan af 8. in da fabrik es niks ta ze.n 9. kum h . ma kint kum

10. bo.as tapt as fe.r pinta be: I piiJkas I 11. briiJ d as twi.a kilo. u kri.~a 1 krikskas 12. ~Erna be hyn ve.ava dre. li.tars we.an a.tXadruiJka 13. a dre.igda no mi~ be na knypal 14. i~am zaiJ kne. gaze.n 15. vastano.avat wot nami.a vA.al gavi:at' 16. iX sem ble. dad i~ be hyn:i me.gagon zen 17. i~am ni gado.an zy.a juiJ 18. de.da do afkym 19. an spin - na spinakup - a spinawep - ana bostal

var da spinakupan aftadoc.un 20. aiJ klak- an muits (bv . slaapmttls) - varve.at' -

sXrik - an we.a - aiJ kamparnu.al - an ha:X - na vos - na pi.pal - of ook : pe.pal -

21. de.a ke.al de. i:al da we.lat feXta 22. iX ·sal uX pe.rliiJskas Xe.ava 23. iiJalantuc V.t\..al a. sXe.apan afbre.ka 24. e. fan za h.avan in§ ana be:t Xakre.ga 25. ge miX twi.a bri.a sti:ana - bridar - da britsta -26. da standbe.alt sti:ado. nami.a 27. de.a man (h)e. a h.ava lek na gru.atan i:ar 28. lysife.r EZ in dan e.mal ni gable.iva 29. da sXoc.ulkiiJara zen be da mi:astar no da zi:a

gawe.ast' 30. iX kan toX ni ko.uman i.az iX:ari.at sen 31. da bi:asta driiJka ge.ara le.azamz.al 32. a kani gon weraka - ZEIJ ki.al dy pe.an 33. ste~din§ na std in de a b&sam 34. ni.a bE da ke.agals wot ar nami.a gaspElt' 35. he.la i~am al twi.a kiran up uX:aruc.apa 36. de.a peT.ar Es ni re.ap- do zit nog an wita keT.an in 37. za zen aweX no tfrelt' 38. ze. am i.st sE grelt' h.Alapan updoc.un 39. a zal at nu.at ni we.ad briiJa 40. ZE§ dalaf:an A.ar meTlakwe.at' 41. da man muit san vra. basXerama 42. in da sXeTlda zwyman es Xavo.arlak 43. EZ ETrag omdat ar sterak es 44. we.a muita do dalaf:an hama - ren ge.la§ dandar

a laf 45. h.Alapd in§ da bet upAfa 46. a.za mretsar esu.a vet az a veTraka 4 7. za spriiJa var twetsta var an wediiJ 48. da bu.amkwikar zal da bu.am grefala 49. du.te.i i.sta vinstar ins ta.u 50. tbaginta lea var di.sta mes - dy .aXmis - tl uf - da

vespars 51. an spre.re - vosae.kas - varspre.re - a.tbre.re -52. da soldo.atan ama da vra.min§ ar o.ar afXasne.a 53. · za vo.ar e. am zes jo.ar lo.ata no tsXoc.ul go~ 54. i~ am atym afXaro.aja zu.a lo.at lreiJstwaitar ta

gon

II. - 23*

P.167.

55. ve.ala ve.reza zidar ni vA.alreiJ§ h: 56. e.reda pota zeni vA.al we.ret' 57. do.uvazwo~. sti.a in dan e.ret' 58. in me.ret est noX ta ka:t far bE da bal ta spe.la 59. de.a ke.res Xif a kle.a liXt hre. - of : nawE 60. a tru~ be da ste.at fan tpe.ret' 61. in de.an te.at kamd ar gda§ i. ala jo.ara no da

keramas 62. da po.atar ze. da:za li.van i:ar volma~t es 63. ga zaXt miX wd ma ga sprakteT.ga miX ni 64. da zwrelavarsyla go~ trykoc.uma 65. goQ.ar vanda:~ be da ko.ata ni spe.ala 66. i.ata ~oX:eT.ara ke.as 67. zena motA:r es kapot' - a le.i stil 68. tE§ na wrerama daX:awe.ast' - an tE§ na zy:tan

o.avat' 69. da mrenaka lypbreravuits 70. doz an brest in da kra.uk 71. iX wa.u data faktA.ar na brh:f broXt• 72. i~am pe.n an man at' 73. iX kan be gin dwe.reza minsan ym 74. no.a vi:r y:ra spana wa tpe.ret in da ni:va ke.ar 75. i~am awa kotsa- va var da nuc.an al 76. da zoc.un van da kA.iniiJk EZ oX soldo.at Xawe.ast' 77. widar ge. gina boc.uXma.kar wu.ana .78. de ru.azan ama laiJa de.ana 79. iX:aly.ftar g1 woc.ut fan 80. tk1nt wa§ du.at i.asat kosta du.apa 81. zen u.aran ren zan u.aga lu.apa 82. har doXtar EZ be k.Arafka notbos Xon ro.ambe.za

trek a 83. do EZ an sproc.ut fan da li:ar 84. a zat ~an stroc.ut oc.upa 85. at fulak sy~da ni a.na§ as Xrelt ren re.~dom 86. hyna mont EZ dry .a X fan dan dost' 87. de.a weT X lyp krum - tE§ al urn lreiJ§do.a 88. iX koXt far da kle.na - a trumalke 89. da bok es Xastorava van ana ~Ast in ta slika 90. za li.ka was kAt ren goc.ut' 91. in da lumar E§ tbesta 92. na sXAtar muit Xoc.a kuinan y:aza 93. zy~d ens no menan oc.ut' 94. i X wi.at ni mu.a dagamuit Xon zy:ka 95. na ky.la kEidar Es Xo.ut far tbe:r 96. iX mo§ osabloc.utriiJka var ta varsteraka 97. i X muit i.st at fujar in da stal vy:ra 98. ma bry:i was my:i 99. da mda~buc.ar ma~t ana gru.atan toc.ar

100. de bo.utarmda~ E§ dyn ren zu:ar - sty:d am ta be. tryk

101. wa za.na de.a pAt kuina v.Alan up an y:r 102. EZ up SE pAilt' - ... 103. E kym nu.at Xma many.ta lo.at' 104. in itala ZE beTraga da vy:r spa.uga 105. dedar ge. du. up do.re 106. ta bu.am ama za stAk fan da bryk Xare.re 107. ga muid a.s fA.ilan ins koc.uma k.A.ara 108. es fa lA.ava gakoc.uma ben guj bos Xrelt' 109. de d.A.ar es fa by.kana:t Xamakt' 110. an gatra.uda vra: muit kuina no.aja

357

Page 2: Laar - dialectzinnen.ugent.be

111. i~am i. gro.as Xazo.at'- matwas XIna guja zo.at' 112. da bro.ar zE. dat noX ta de~:r ES far ta bo.re 113. baka - i~ bak - gE. bakt' - hE.a bakt' - ba~t E.a -

WE.a baka - i~ ba~ta - gE. ba~ta - hE.a ba~ta -wE.a ba~ta - wE. ama gabaka

114. bi:a - i~ bi:a - gE. bit' - hE.a bit' - WE.a bi.a -bi.a wE.a- i~ bo.it'- i~am gaboja- bo.ita zda§ oX

115. tE§ a klE.an ma tEz a fE.an 116. ga kuind i. E.rera krE.agan up da mat' 117. E. gazE.tat ar up miX sal pE.reza 118. da mo.at sE. dat ar galE.ak a. 119. do wE.ara ve.af prE.za 120. ondar di.an E.ak liga vA.al e.ikals 121. twaitar zal go:J;l ko<.uka - tko~d al -122. ad u.i Es noXry.n - tEs noX mar d3yst Xamo.at' 123. majonE:s ma.ka za bE dan dojar van an e.rer 124. da bymka zal do. mujlEkuina wasa 125. da pastu.ar e. guja wE.n 126. da dAtsan arhan a.§ a:t a~.a§ afXabrant' 127. da mdak sprAt a.tan 0iar van da kuj 128. da kAstar lAt far da kra.asa

129. da bEras fan da kra.wagal by.aga van tXawiXt' 130. symiga minsa snytan ret up' 131. ~aman ym bla:at ren gra: gasla:ga 132. da sa:a§ ez awa fla: 133. da sni:f lE.dik 134. tE§ laiJk lea dagjuX noX:azi.n am 135. ni:po:rt wot na.u an i:al ni:va stat' 136. du<.an - i~ do<.anat' -gE du.tat' - hEa dy.at; -

wea du<.nat' - gela§ du<.tat - zela§ du<.nat' -i~ de.at~- gE. de.tat' - he.a de.at' - we.a de.nat' -gela§ de.tat' - zdi§ de.nanat' "' de. i~ da - da he. at mar de.a- da zda§ at mar de.na

137. du.apa- a du.apkli:at'- da du.apfont'- of: tfint'-138. dosa - he.a dost' - he.a do§da - he he.i gadosa 139. biiJa - i~ bil] - ge. bil]t' - hE.a bil]t' -we.a biiJa -

gela§ bil]t' - zdi§ biiJa - biiJa we.a - bil]t he.a -buiJk hE.a - i~am gabuiJa

140. Locale landmaten : a buindar (20 r. - 100 a.) an ruj (5 a.) -

141. Waternamen : da de.re§be.k - tbrul (moeras­sige weide) - da dondar ka at' (bron) - ad bAmka

n~ naam van deze gemeente in haar eigen dialect is lu.ar De inwoners heeten lu.arane.as Geen bijnaam. Aantal inwoners op 31-12-34 : 603. Taaltoestand. Er zijn geen afzonderlijke wijken. Het centrum heet tArap - De meeste inwoners kennen

slechts dialect. Er zijn drie Waalsche huisgezinnen; de kinderen kennen echter Vlaamsch. Laar is een kleine landbouwgemeente. Ongeveer 50 menschen gaan elders werken; het grootste aantal naar Flemalles, het kleinste naar

de koolmijnen rond Luik. . Z egslieden. l. Tot zin 64 : Smets Ch. ; 25 j. ; hier geboren; V. en M. ook; heeft hier steeds verbleven

en spreekt gewoonlijk dialect. 2. Vande Rijken W. ; 22 j. ; onderwijzer; hier geboren; V. en M. van hier; heeft hier steeds ver­

bleven en spreekt met de inwoners gewoonlijk dialect. 3. Boesmans vV. ; 12 j. ; scholier; hier geboren; V. van Neerwinden, JVI. van hier; heeft hier steeds

verbleven en spreekt altijd dialect.

358