latexile doküman hazırlama · genel bakış 1 giri ş latex dosyasının yapısı düz metin...
TRANSCRIPT
LaTeX ile Doküman Hazırlama
Matematik Bölümü Lisans Dersi
Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Genel Bakış
11 Giriş LaTeXDosyasının Yapısı
Düz Metin Biçimleme
22 33
� Dersin amacı,
� TeX sistemi ve LaTeXyazılımının tarihçesi, yapısı,
� Neden LaTeX? Avantajları
� LaTeX kaynak dosyası yapısı,
� Sahanlık ve gövde.,
� Sahanlıkta kullanılan temel komutlar,
� Boşluklar ve paragraflar,
� Heceleme, satır ve sayfa kesme,
� Özel karakterler,
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
� Neden LaTeX? Avantajları ve dezavantajları,
� LaTeX kullanmaya başlamadan önce yapılması gerekenler,
� Gerekli Yazılımlar.
komutlar,
� LaTeX komutlarının yapısı ve bazı temel komut örnekleri.
� Ek kaynak dosyaları,
� …
Giriş
�Dersin Amacı
� Bu dersin temel amacı, matematik ve benzeri bilimsel içerikli dokümanların (makale, tez, kitap, sunum vb..) yapısını, ve bu dokümanların hazırlanmasında yaygın olarak kullanılan LaTeXyazılımının temellerini öğretmektir.
� Bu ders sonunda öğrencinin LaTeX yazılımını kullanarak matematik formülleri, tablolar, resimler gibi çeşitli grafiksel öğeler içeren bilimsel bir dokümanı rahatlıkla hazırlayabilmesi beklenmektedir.
� Bu derste LaTeX yazılımının temelleri anlatılacak olup dersi tamamlayan öğrenciler kendilerini geliştirmeye devam edebilecekleri kaynaklara yönlendirileceklerdir.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Giriş
�TeX ve LaTeX Tarihçesi� Öncelikle TeX kelimesi “Technology” kelimesindeki
“tech” hecesi gibi telaffuz edilir. Yani teks yerine “tek”, lateks yerine “latek” olarak telaffuz ederiz.
� TeX, Donald Knuth tarafından geliştirilen ve belge hazırlamak için kullanılan düşük seviyeli bir programlama dilidir. İlk olarak 1977 de geliştirilmeye programlama dilidir. İlk olarak 1977 de geliştirilmeye başlanmıştır. TeX 3.0 sürümü ile yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu sürümden sonra TeX sürümleri Pisayısını oluşturan rakamlar kullanılarak numaralandırılmaktadır, güncel sürüm TeX 3.14159265 dir.
� LaTeX ise TeX sistemi üzerine kurulmuş ve TeX i kullanmayı kolaylaştıran bir yazılımdır. Leslie Lampordtarafından geliştirilmiştir. Yani aslında LaTeX yazılımı TeX için bir araçtır.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Giriş
�Temel Farklılıklar� LaTeX, alışık olduğumuz MS Word gibi bir WYSIWYG (what you see is
what you get) türü kelime işlemcisi değildir.
� WYSIWYG tarzı yazılımlar biz dokümana kelimeleri girerken eş zamanlı olarak biçimlendirirler, yani belgenin son halini hazırlarken görebilir ve gerekli değişikliklere karar verebiliriz.
� LaTeX’te ise dokümanı herhangi bir metin editöründe kaynak kodu
olarak hazırlarız, daha sonra LaTeX yazılımını kullanarak biçimlendirilmiş doküman haline getiririz (C++, Php gibi). Dolayısıyla doküman hazırlamak için bazı LaTeX komutlarını bilmemiz gerekir.
� LaTeX ile doküman hazırlarken belgenin biçimini ilk baştan belirleriz, daha sonra sadece metinleri gireriz, LaTeX yazılımı biçimi tüm belgeye uygular. (Gerekli yerlerde tekrar biçimlendirme yapılabilir.)
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Giriş
�Neden LaTeX?� Dokümanın kaynak kodu herhangi bir metin editörü ile oluşturabilir veya
düzenleyebilirsiniz,
� Biçimleme otomatik olarak LaTeX tarafından yapılır, biçim yerine tamamen gireceğiniz metine odaklanırsınız,
� Bir belgedeki biçim veya metin diğer bir belgeye kolaylıkla kopyalanabilir,
� İndeks, kaynakça, içindekiler listesi, dipnotlar, atıflar gibi öğeler çok kolay bir şekilde oluşturulur,
� Tüm işletim sistemlerinde çok düşük donanım gereksinimiyle çalışır,
� Matematiksel formülleri içeren dokümanları oluşturmak için en uygun yazılımdır,
� Çok yaygındır, birçok yayınevi yazarlardan dokümanlarını LaTeXformatında talep eder,
� Ücretsiz bir yazılımdır, açık kaynak kodludur.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Giriş�Gerekli Yazılımlar
� LaTeX yazılımının elde edilmesi gereklidir. Birçok ücretsiz LaTeX dağıtımı mevcuttur, en yaygınları MiKTeX, TeX Live ve MacTeX en yaygın olanlarıdır.
� Bu ders boyunca MiKTeX yazılımını kullanacağız.
� MiKTeX yazılımı bütünleşik metin editörü de içermektedir fakat LaTeX için kullanışlı olan başka editörler de mevcuttur (Ör: WinEdt, TeXstudio, Notepad++). Daha sonra bunlar açıklanacaktır.
� LaTeX için bazı WYSIWYM (what you see is whatyou mean) türü editörler de vardır (Ör: ScientificWorkplace). Daha sonra bunlar açıklanacaktır.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Giriş
�MiKTeX yazılımı
� MiKTeX yazılımı http://miktex.org/download adresinden indirilebilir. Kurulumu yapıldıktan sonra başlat menüsünde TeXworks yazılımı kısayolugörünmelidir.
� Diğer editörler hakkında bilgi için � Diğer editörler hakkında bilgi için wikipedia.org/wiki/Comparison_of_TeX_editors adresi incelenebilir.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
LaTeX Belgesi Anatomisi
�LaTeX belgesinin yapısı
� Dokümanın kodlarını LaTeX formatında kaydettiğimiz dosyaya LaTeXkaynak dosyası denir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi kaynak dosyalar herhangi bir metin editöründe oluşturulabilir.
� Kaynak dosya temel olarak iki kısıma ayrılabilir; Sahanlık (Preamble) ve Gövde (Body).
� Sahanlık kısmında belgemizin biçimlendirmesine ait bilgiler LaTeXkomutları yardımıyla girilir. Buraya girilen komutlar tüm belgeye otomatik olarak uygulanır. Bu bölümde girilen komutlar kaynak dosya derlendikten sonra çıktıda görünmez.
� Gövde kısmında ise belgemizin çıktıda görünecek kısmı (metinler, tablolar, şekiller,vb..) girilir.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Basit Bir Örnek� Şimdi bu kavramları bir örnek üzerinde görelim� TeXworks programını açıp aşağıdaki metni girelim:
\documentclass{article}\begin{document}Bu bizim ilk belgemiz
\end{document}
� Daha sonra açılır listede pdfLaTeX seçili iken “Diz” butonuna basalım.
� Yazılım bizden kaynak dosyayı kaydetmemizi isteyecek. Uygun bir klasöre belge1.tex olarak kaydedelim.
� Daha sonra belgemizin derlenmiş çıktısını bize gösterecektir.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Basit Bir Örnek� Bu örnekte ilk satır belgemizin sahanlığıdır. Bu satırda
hazırladığımız dokümanın bir makale olduğunu bildiren bir LaTeXkomutu bulunmaktadır.
� \begin{document} ve \end{document} komutları arasında kalan kısım ise belgemizin gövdesidir.
� Tüm LaTeX kaynak dosyalarında sahanlık kısmı \documentclass{} � Tüm LaTeX kaynak dosyalarında sahanlık kısmı \documentclass{} komutu ile başlayıp \begin{document} komutu ile biter. Gövde kısmı ise \begin{document} ve \end{document} komutları arasında kalır.
� Tüm LaTeX komutları geribölü (\)-(backslash) karakteri ile başlar.
� Dosyayı kaydettiğiniz klasörde belge1.pdf çıktı dosyasının oluştuğuna dikkat edin, yeni oluşan diğer dosyalar daha sonra açıklanacaktır.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Başka Bir Örnek� TeXworks programında aşağıdaki LaTeX kaynak dosyasını oluşturup
derleyin, belge2.tex olarak kaydedin.
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\begin{document}\title{Belge 2}\author{ADIM SOYADIM}\date{12 Nisan, 2014}
� Bu belgenin sahanlığında belgemizin 11 punto karakterle yazılacağı ve a4 boyutunda kağıda basılacağı bilgisi yer almaktadır. Ayrıca gövde kısmı da farklı komutlarla zenginleşmiştir.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\date{12 Nisan, 2014}\maketitle\section{Bu Nedir?}Bu bizim ikinci belgemiz, daha fazla yeni komut ve metin
girdik.
\end{document}
Türkçe Karakterler� Belge2.tex dosyasındaki \author{ADIM SOYADIM} komutunu
\author{Adım Soyadım} ile değiştirirsek çıktıda Türkçe karakterlerin görünmediğini farkederiz.
� LaTeX ile yazarken Türkçe karakterlerin düzgün çıkması için \documentclass{} komutundan sonra sahanlıkta aşağıdaki komutlar bulunmalıdır.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}
Yeni Bir Örnek� TeXworks programında aşağıdaki Latex kaynak dosyasını
oluşturup derleyin, belge3.tex olarak kaydedin.
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 3}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\title{Belge 3}\author{Süleyman ÖĞREKÇİ}\date{29 Nisan, 2014}\maketitle\section{İlk Bölüm}Bu bizim üçüncü belgemiz, ve artık özgür bir şekilde Türkçe
karakterleri kullanabiliyoruz.
\end{document}
Komutların Yapısı� LaTeX komutları \ karakteri ile başlar ve aşağıdaki biçimlerde
göürnebilirler
\komut
\komut{parametreler}
\komut[seçenekler]{parametreler}
� Bazı komutlar parametreye bağlı olmadan çalışırken bazıları bir veya daha fazla parametreye ihtiyaç duyarlar. Bazı komutlar ise ek olarak zorunlu olmayan parametreler ile beraber de kullanılabilir.
� Örneğin \today , \LaTeX ve \ldots komutları parametresiz kullanılırlar.
� LaTeX programı komutlardan sonra gelen boşlukları görmezden gelir, komuttan hemen sonraki boşluğun kaybolmaması için komuttan sonra {} eklenmelidir. Ör: \today{}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 4}\maketitleBugün \today{} ve yine \TeX perliğim üzerimde \ldots\end{document}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\end{document}
Komutlar
�Bir önceki örnekte� \documentclass[a4paper,11pt]{article} komutunu
inceleyelim. Bu komut dokümanımızın a4 boyutunda 11 pt ile yazılacak bir makale olacağını bildiriyor. Bu komutta doküman sınıfı (article) parametresi zorunlu bir parametre olup kağıt boyutu (a4paper) ve font boyutu (11pt) opsiyonelparametrelerdir.
� \usepackage[turkish]{babel} komutu ile de babel isimli bir � \usepackage[turkish]{babel} komutu ile de babel isimli bir paketi kullanacağımızı ve makalenin dilinin Türkçe olacağını belirtiyoruz, buradaki turkish parametresi babel paketinin opsiyonel bir parametresidir.
� \usepacgake komutu ile LaTeX programına ek özellikler ve yeni komutlar eklemek için yeni paketler tanımlıyoruz. Örneğin \usepackage[T1]{fontenc} komutu ile fontenc isimli bir paketi ekledik. Bu paket kelimelerin hecelemesini düzenler. Biz Türkçe dilini kullandığımız için heceleme sisteminin T1 olarak belirttik. Bu komut sayesinde satır sonuna sığmayan Türkçe kelimeler düzgün bir şekilde parçalanacaktır.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Doküman SınıflarıSınıf Tanımı
article Genel makale sınıfıdır, orta ölçekli dokümanlar için en uygun sınıftır.
report Daha uzun makaleler, cok sayıda bölüm içeren raporlar, tezler, vs…
book Kitaplar, dergiler gibi daha büyük ölçekli dokümanlar için uygun bir sınıftır.
letter Kısa notlar, mektuplar, vs…letter Kısa notlar, mektuplar, vs…
slides Sunumlar.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Seçenek Tanımı
10pt, 11pt, 12pt… Dokümanda kullanılacak yazıtipi boyutu.
a4paper… Kullanılacak kağıt boyutu.
twocolumn Çift sütun yazmak için.
…
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt,twocolumn]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 5}\maketitleLorem Ipsum, masaüstü yayıncılık ve basın yayın sektöründe
kullanılan taklit yazı bloğu olarak tanımlanır. Lipsum,
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
kullanılan taklit yazı bloğu olarak tanımlanır. Lipsum,
oluşturulacak şablon ve taslaklarda içerik yerine geçerek
yazı bloğunu doldurmak için kullanılır. Lipsum, 1500'lerin
başlarında bir matbaacının font model kitabı oluşturmak
için, bir yazı tipi kütüphanesindeki harflerin sıralamasını
bozarak yerleştirdiğinden bu yana endüstri standardı haline
gelmiştir. Lorem Ipsum, 500 yıl boyunca varlığını
sürdürmekle kalmamış ve günümüzde elektronik yazı tipinin
gerektiği birçok konuda hazır bir araç olarak kullanılmaya
başlanmıştır. Lipsum. . . . .
\end{document}
Yorum Eklemek� Bazen LaTeX kaynak dosyamıza yorumlar eklemek faydalı olabilir.
LaTeX yazılımı kaynak dosyayı işlerken % sembolünü görürse o satırın kalanını işlemez bir sonraki satırın başına atlar.
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc} %ilk satırın sonuna dikkat edelim.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{document}\title{Belge 6} %bu başlık daha sonra değişebilir.\maketitleDaha önce de bahsettiğimiz gibi bu operatörün düzgün
yakınsaklığı Teorem.1 den %geçen bölümdeki uzun teoremdolayı aşikardır. Dikkat, bu örnekte bazı gizli yorumlar
var, ama \TeX{} %ya da \LaTeXbu yorumları gizledi ve siz göremiyorsunuz.
\end{document}
Düz Metin Biçimleme
�Boşluklar� Hem space hem de tab tuşu ile yapılan boşluklar LaTeX tarafından bir
karakter boşluk olarak algılanır,
� Arka arkaya bırakılan çok sayıda boşluklar LaTeX tarafından tarafından tek bir boşluk olarak algılanır,
� Satır başlarındaki boşluklar LaTeX tarafından dikkate alınmaz,
� Komutlardan sonra gelen boşluklar LaTeX tarafından dikkate alınmaz,
� Bütün bir satırın boş bırakılması LaTeX tarafından paragraf başı olarak aldılanır,
� Arka arkaya boş bırakılan çok sayıda boş satır LaTeX tarafından tek bir boş satır (paragraf başı) olarak algılanır.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 7}\maketitleUzaklık ve yakınlık üstüne düşünebiliriz ve yakınımızdaki
kişilerin uzaktan bizlere seslendiğini ama
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
kişilerin uzaktan bizlere seslendiğini ama
uzağımızdaki kişilerin ise ne kadar da yakınımızda
olduğunu görürüz.
Aynı şekilde, iç dünyamızın bize ne kadar uzak olduğunu ve
dışarıya yansıyan görüngümüzün ise aslında bize ne kadar da
uzak kaldığına tanık oluruz.
Bazen, tıpkı burada olması gibi içinde doğup büyüdüğümüz ve
geliştiğimiz toplum, kültür ve kimlik kodlarımıza ne kadar
da uzak kalmışızdır aslında!
\end{document}
Düz Metin Biçimleme
� LaTeX programı tüm satırların aynı uzunlukta olmasını (iki yana yaslama) sağlamak için her satırda kelimeler arası boşluk uzunluklarını otomatik olarak ayarlar. Bunun için LaTeX siz istemedikçe bir satırı yarım bırakıp yeni bir satıra atlamaz. Siz bunu isterseniz \\ veya \newline komutlarıyla yapabilirsiniz.
� Benzer işlemi \linebreak komutu da yapar. Fakat bu komut ile satır � Benzer işlemi \linebreak komutu da yapar. Fakat bu komut ile satır kesilirse LaTeX bu yarım satırı da iki yana yaslar.
� Yeni sayfaya atlama işlemi de \pagebreak komutu ile yapılır.
� \nolinebreak ve \nopagebreak komutları ise sırasıyla satır ve sayfa kesilmesini engeller.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 8}\maketitleBenim için futbolda önemli olan centilmenlik\\ve dostluktur. Hedefim illa ki kazanmak\\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
ve dostluktur. Hedefim illa ki kazanmak\\falan değildir. Ben sadece kendi reklamını düşünen\\kişiliğe sahip olsam başka olurdu. Ben net\\birisiyim arkadaş. Takımım kazanırsa mal-\\zemecisine kadar mutlu oluruz. Ben de sporcu\\varlığımı geliştiririm. Hakemlere baskı uygulamak\\sportmenliğe yakışmaz. Fair-play için mücadele\\gerekirse onu da yaparım. Medyayı da bağ-\\rıma basmışım, spor uğruna gülmüşüm ve ağ-\\lamışım, kafam rahat!
\end{document}
Cümle Sonları
� LaTeX programı metnin rahat okunabilmesi için cümle sonundaki noktadan sonra ekstra boşluk bırakır. Bu ekstra boşlukları engellemek için \frenchspacing komutu kullanılır. Daha sonra tekrar ekstra boşluklu cümle sonları kullanmak için \nonfrenchspacing komutu kullanılır.
� Büyük harflerden sonra gelen noktayı LaTeX programı cümle sonu
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
� Büyük harflerden sonra gelen noktayı LaTeX programı cümle sonu olarak kabul etmez. Çünkü kısaltmalarda da büyük harften sonra nokta kullanılabilir. Büyük harften sonra cümlenin bittiğini belirten nokta koymak için \@ komutundan sonra nokta koyulur.
� Bazı tekrarlayan harf gruplarında LaTeX programı farklı semboller kullanır, tekrarlayan f harflerinde (fi, fl, ff gibi gruplarda) sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Bunu engellemek için \mbox veya \/ komutu kullanılabilir.
Bir Örnek
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 9}\maketitle\frenchspacing Keşke yaşamda her şey matematik problemleri
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
kadar çözüme muhtaç kalabilseydi! Oysa yaşam çözümlendikçe
sorunlarını üretmeye koşulludur! İşte felsefe bu temel
çatışmanın ya da nosyonun peşine takılıdır.
\nonfrenchspacing Matematik felsefe için bir doğa yasasıdır,
onun sorunu kendini doğada çözümlemeye kalkmasıdır. Oysa
asil sorun zihindedir ve orada çözülemeyen doğada da sorunlu
kalmaya devam eder\ldots\end{document}
Bir Örnek
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 10}\maketitle"Guard dog KIA." cümlesindeki K.I.A. (killed in action)
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
kısaltması Amerikan ordusunda çatışmada ölen askerler (Tanrı
günahlarını af\mbox{}fetsin) için kullanılan durum tanımlamasının kısaltmasıdır. Teknik olarak Türkçedeki
"şehit" kelimesine yakın bir anlamı vardır. Çatışma
esnasında kaybolan askerler (missed in action) için de
benzer bir kısaltma kullanılır: MIA\@. Savaş esirleri (prisoner of war) için de kullanılan kısaltma PAW
dır.\end{document}
Düz Metin Biçimleme� LaTeX programı kelimeleri otomatik olarak heceler. Özel bir
heceleme kullanmak istiyorsanız \- komutu ile kelimenin bölünebileceği yerleri işaretleyebilirsiniz.
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 11}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\title{Belge 11}\maketitleDilimizde
Muvaffakiyetsizleştiricileştiriveremeyebileceklerimiz\-den\-
miş\-si\-niz\-ce\-si\-ne kelimesi popüler olarak en uzun
kelime olarak kabul edilse de, başında 15 harften oluşan
"muvaffakiyetsiz" kısmını, anlamı bozulmadan 20 harflik bir
sözcükle değiştirmek mümkündür, çünkü Türkçe sözlüklerde geçen
en uzun kelimeler 20 harflidir: kuyruksallayangiller,
ademimerkeziyetçilik, egzistansiyalizm veya
elektroansefalografi.
\end{document}
Düz Metin Biçimleme� Birden çok kelimeyi aynı satırda tutmak için \mbox{metin}
komutu kullanılır.
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{document}\title{Belge 12}\maketitleHer türlü soru, sorun ve önerileriniz için irtibat
numaramız \mbox{0212 444 00 44} kanalıyla bizimle
iletişime geçebileceğinizi hatırlatırız.
\end{document}
Düz Metin Biçimleme
�Özel karakterler
� # , $ , % , ^ , & , _ , { , } , ~ , \ simgelerini LaTeX yazılımı özel amaçlar için ayırmıştır. Metin içerisinde bu simgeleri doğrudan girerseniz birşeylerin ters gitmesine yol açabilirsiniz. Bu karakterleri girmek için aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Simge Komut Simge Komut
# \# _ \_
$ \$ { \{
% \% } \}
^ \^{} ~ \~{}
& \&
Bazı Simgeler
� LaTeX te dört farklı çeşit tire işareti yapılabilir. Bunlardan üç tanesi farklı uzunluklarda kullanılan tire işareti olup dördüncüsü ise matematikte kullanılan eksi işaretidir. Bunlar sırasıyla - , -- , --- ve $-$ ile yapılır.
~
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
� Bazı web adreslerinde kullanılan tilda (~) sembolünü \~{} komutu yerine $\sim$ komutuyla yazmak daha kullanışlıdır.
� Derece işaretini yazmak için $^\circ$ komutu kullanılır.
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 13}\maketitleCelsius ölçeğine göre, suyun üçlü noktası (aynı anda katı-sıvı-gaz
halinde bulunabildiği sıcaklık) 0,01$^\circ$C --veya 273,16$^\circ$K-- olarak tanımlanır. Bir derece Celsius (1$^\circ$C) ise, mutlak
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
- olarak tanımlanır. Bir derece Celsius (1$^\circ$C) ise, mutlak sıfır ile suyun üçlü noktasının farkının 1/273,16'sı olarak
tanımlanmıştır. İlk olarak Anders Celsius tarafından önerilen buzun
erime noktası ile suyun kaynama noktası arasında 100 derecelik bir
sıcaklık ölçeği düşüncesi, 1954 yılında daha kesin sonuç vermesi
amacıyla bu şekle getirilmiştir. Bu değişiklik ve Uluslararası
Ağırlıklar ve Ölçüler konferansının son kararları doğrultusunda
($^\circ$C) birimindeki C sembolü santigrat olarak değil Celsius(selsiyus) şeklinde okunacak. Yani ($^\circ$ C) nin doğru okunuşu
"derece Celsius (selsiyus)" şeklindedir. ---
---Celcius ve Kelvin birimleri arasında $^\circ$C=$^\circ$K$-$273,15 bağıntısı vardır.
\end{document}
Düz Metin Biçimleme� Bazen metin içinde bazı kelimeleri italik, kalın gibi faklı biçimlerde,
bazen de farklı yazı tiplerinde kullanmamız gerekebilir. Bunun için aşağıdaki komutlar kullanılır.
� Bu komutlar çok fazla sayıda kelimeye uygulanmak gerekirse tek tek değil toplu olarak uygulanabilir, bunun için aşağıdaki deklorasyonlarkullanılır.
Komut deklorasyon Açıklama
\emph \em Vurgulama, italik yazı tipine benzer
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\emph \em Vurgulama, italik yazı tipine benzer\textrm \rmfamily Roman font ailesi\textsf \sffamily San-serif font ailesi\texttt \ttfamily Typewritter font ailesi\textbf \bfseries Kalın (Bold-Face)\textit \itshape İtalik\textsl \slshape Eğik (slanted)\textsc \scshape Baş harfler büyük (Small Caps)
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 14}\maketitleOysa \emph{fizik} ilminde \sffamily uzaklık ve
yakınlık \rmfamily burada olduğu gibi tartışmalı
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
yakınlık \rmfamily burada olduğu gibi tartışmalı
\textbf{değildir} . Çünkü \texttt{matematik} soyut ve nesnel bir \textit{biçimselliğe} sahiptir ve her fırsatta \textsl{kesinlik} bildirir. Bu yüzden “\textit{\textbf{sayısal}}” düşünmeye alışmış bir
zihin için yaşam hiçte karmaşık değildir ve onu
karmaşıklaştıran sözcüklerin sesleniş biçimleridir.
Rakamların bu türden tartışma alanı yoktur. \scshapeJack Benjamin Trashowski
\end{document}
Yazı Boyutu
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}
� LaTeX tarafından kullanılan temel yazı tipi boyutları aşağıdaki örnekte görülen komutlar yardımıyla ayarlanabilir.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{document}\title{Belge 15}\maketitle\tiny Köpeklerin \small saymayı \normalsizebilmediğini \large düşünüyorsanız, \Large cebinize
üç \LARGE bisküvi koyup \tiny ikisini \footnotesizeköpeğe vermeyi \huge deneyin.\\ \# \Huge \scshapePhil Pastoret.\end{document}
Alt Bölümler� LaTeX de başlık ve alt başlıklar için yedi seviye bulunmaktadır.
Aşağıdaki tabloda bu tanımlamaları görebilirsiniz.
Komut Seviye Yorum
\part{isim} -1 letter sınıfında yok
\chapter{isim} 0 Sadece book ve letter sınıfında var
\section{isim} 1 letter sınıfında yok
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\subsection{isim} 2 letter sınıfında yok
\subsubsection{isim} 3 letter sınıfında yok
\paragraph{isim} 4 letter sınıfında yok
\subparagraph{isim} 5 letter sınıfında yok
� Bu sınıfları ve ilgili bazı komutları sıradaki örneklerde görelim. Kullanacağımız bazı komutların article sınıfında kullanılamayacağına dikkat ediniz.
Bir Örnek
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 16}\maketitle\part{Temel Bilgiler}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\part{Temel Bilgiler}\ldots \\ \ldots \\ \ldots\section{Giriş}\ldots\subsection{Girişin girişi}\ldots\subsubsection{Beterin de Beteri}\ldots\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article} \usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 17}\author{Süleyman ÖĞREKÇİ}\maketitle\tableofcontents \pagebreak\part{Banach Sabit Nokta Teoremleri} \ldots \\ \ldots \\ \ldots\section{Temel Bilgiler}\ldots
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\section{Temel Bilgiler}\ldots\subsection{Daralma Dönüşümü}\ldots\subsection{Sabit Nokta}\ldots\subsection{Varlık-Teklik} \ldots\subsubsection{Örnek} \ldots\section{Diğer Teoremler} \ldots\section{Uygulamalar} \ldots \pagebreak\part{Brouwer Sabit Nokta Teoremleri} \ldots \\ \ldots \\ \ldots\section{Teoremin İfadesi} \ldots\section{İspat ve Uygulamalar} \ldots\subsection{Sperner Lemması} \ldots\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{book} \usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\frontmatter %sadece book sınıfında bulunur. \begin{document} komutundan sonra
verilmelidir.
\title{Belge 18}\author{Süleyman ÖĞREKÇİ}\maketitle\tableofcontents \pagebreak\mainmatter %sadece book sınıfında bulunur. \frontmatter komutundan buraya kadar
roma rakamı ile, burdan sonra numaralandırmayı yeniden arap-hint rakamlarıyla
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
roma rakamı ile, burdan sonra numaralandırmayı yeniden arap-hint rakamlarıyla
başlatır.
\part{Banach Sabit Nokta Teoremleri} \ldots \\ \ldots \\ \ldots\section{Temel Bilgiler}\ldots\subsection{Daralma Dönüşümü}\ldots\subsection{Sabit Nokta}\ldots\subsection{Varlık-Teklik} \ldots\subsubsection{Örnek} \ldots\section{Diğer Teoremler} \ldots\section{Uygulamalar} \ldots \pagebreak\part{Brouwer Sabit Nokta Teoremleri} \ldots \\ \ldots \\ \ldots\section{Teoremin İfadesi} \ldots\section{İspat ve Uygulamalar} \ldots\subsection{Sperner Lemması} \ldots\end{document}
Atıf ve Dipnotlar
� LaTeX te atıflar \label{anahtar kelime} komutu ile tanımlanır. Anahtar kelime bir bölüm (section), denklem (equation), tablo (tabular), şekil (figure), vb… bir nesne olabilir. Örneğin bir denklemi daha sonra atıfta bulunmak için tanımlamak istersek \label{eq:denklem1} komutunu kullanırız. Bu komut ile LaTeXprogramı o denklemi bir numara ile hafızada tutar.
� Tanımladığımız nesnelere atıf yapmak için de \ref{anahtar
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
� Tanımladığımız nesnelere atıf yapmak için de \ref{anahtarkelime} komutunu kullanırız. Örneğin yukarıda tanımladığımız denkleme atıfta bulunmak için \ref{eq:denklem1} komutu kullanılır. Bu komut ile ilgili denkleme atanan numara getirilir.
� \pageref{anahtar kelime} komutu ile de tanımlanan nesnenin buluduğu sayfa numarası getirilir.
� Dipnotlar ise \footnote{örnek bir dipnot} komutu ile hazırlanır.
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article} \usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document} \title{Belge 19} \maketitle\section{$\pi$reli Kebap} \ldots \\ \ldots \\ \ldots\section{Mısır $\pi$ramitleri} \ldots \\ \ldots \\ \ldots \pagebreak\section{$\pi$ Hakkında} Pi ($\pi$) sayısı ilk kez M.Ö. 26. Yüzyılda Mısırlılar tarafından $\frac{22}{7}$ olarak hesaplanmıştır. Daha sonra M.Ö.20. yüzyılda \emph{Rhind Papirüs} belgesinde
\textbf{3,14} olarak virgülden sonra iki basamağa kadar hesaplanmıştır. Böyle 5,
10, 20, 30 diyerek 1700 lü yıllarda virgülden sonra 100 basamağa kadar hesaplamalar
yapılabilmiştir. 1949 dan sonra bilgisayarın icadıyla beraber olayın rengi
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
yapılabilmiştir. 1949 dan sonra bilgisayarın icadıyla beraber olayın rengi
değişmiş, hesaplamalar hızlanmıştır. Bilgisayarla ilk $\pi$ hesaplama girişimi 1949 da ilk genel amaçlı elektronik bilgisayar olan \emph{\textbf{ENİAC}} \footnote{IBM firması tarafından geliştirilen 30 ton ağırlığında olan ve 167 $m^2$ alan kaplayan
\emph{Elektronik Sayısal Entegreli Hesaplayıcı} (\emph{Electronic Numerical
Integrator and Computer}).} ile yapılmış ve 70 saatlik hesaplamanın sonucu olarak
2037 basamak hesaplanmıştır. 1967 de yarım milyon basamak, 2009 da da 2,7 trilyon
basamak hesaplanmış. En güncel kayıt ise 2011 de alınmış. Hızlı fakat öncekilerdeki
gibi çılgın olmayan :) bir bilgisayarla virgülden sonra 10 trilyon basamak
hesaplanmış. \label{sec:pi} \\ \ldots \\ \ldots \\ \ldots \pagebreak\section{$\Pi$s Yedili Son Bölüm} \ldots \\ \ldots \\ \ldots \pagebreak\section{Bu Gün Bize $\pi$r Geldi} \ldots \\ \ldots \\ \ldots \pagebreak\section{$\pi$yade $\pi$lavı} Sayfa \pageref{sec:pi} de Bölüm \ref{sec:pi} de de
bahsettiğim hesaplamalar sonucunda $\pi$ sayısı içinde arama bile yapabiliyorsunuz,
mesela benim doğum tarihim 50,363,553 üncü basamaktaymış. Saçma bir matematikçi
totemi olsa da daha önceki basamaklarda olmasını isterdim doğrusu :) \ldots\end{document}
Ortamlar (Environments)� LaTeX te ortamlar da komutlar gibi çalışır. Bir ortamı, bir grup öğeye etki
eden komutlar dan oluşan bir sistem olarak tanımlayabiliriz.
� Ortamlar \begin{ortam adı} ile başlayıp \end{ortam adı} ile biter.
� İç içe farklı ortamlar kullanılabilir.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
� document bir ortamdır. \begin{document} ile \end{document}ifadeleri arasında kalan metine sahanlıkta belirtilen komutları uygulayan bir ortamdır.
\begin{ortam1}Metin metin metin Metin metin metin
Metin metin metin Metin metin metin
\begin{ortam2}Metin metin metin Metin metin metin
\end{ortam2}\end{ortam1}
Metin Hizalama Ortamları
� LaTeX ile bir grup metni hizalamak için çeşitli ortamlar kullanılır.
� Paragrafları sola yaslı, sağa yaslı ve ortalı hizalamak için sırasıyla flushleft, flushright ve center ortamları kullanılır.
� Kısa alıntıları hizalamak için quote ortamı, uzun alıntılar içinse quotation ortamı kullanılır. Şiir kıtalarını hizalamak için de verse
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
quotation ortamı kullanılır. Şiir kıtalarını hizalamak için de verseortamı kullanılır.
� Yazıldığı gibi basılması gereken (kaynak kodu) metinler için verbatimortamı kullanılır. verbatim* ortamı ile de kaynak kodundaki boşlukları belirten özel bir işaret kullanılır. Paragraf yerine tek bir kelime için de \verb|metin| komutu kullanılır.
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 20}\maketitle\begin{flushleft}Kabil'in kışına bayılıyordum. Geceleri pencereme pıtır pıtır
vuran kar tanelerine, yeni yağmış karın siyah, kauçuk
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
vuran kar tanelerine, yeni yağmış karın siyah, kauçuk
botlarımın altında ezilirken çıkardığı çıtırtıya, rüzgar
bahçelerde, sokaklarda uğuldarken demir sobadan yayılan
sıcaklığa bayılıyordum. Ama en çok da, ağaçlar donup yollar
buz tutunca, Baba'yla aramdaki buzların azıcık da olsa
erimesine. Bunu sağlayansa uçurtmalardı. Baba'yla aynı evde
yaşıyorduk, ama farklı dünyalarda. Uçurtmalar bu iki dünya
arasındaki, kağıt inceliğindeki kesişme noktasıydı.
\end{flushleft} \end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 21}\maketitle\begin{center}"Bir daha bize yemeğe geldiğinde Davut Han'a ne
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
"Bir daha bize yemeğe geldiğinde Davut Han'a ne
diyeceğim, biliyor musun?" dedi Assef. "Onunla erkek
erkeğe konuşacağım; iki mert gibi. Anneme söylediğimi
ona da söyleyeceğim. Hitler hakkında. İşte, o gerçek
bir liderdi. Büyük bir lider. Vizyonu olan bir adamdı.
Davut Han'a, Hitler'in başladığı işi bitirmesine izin
verselerdi, dünya şimdi çok daha güzel bir yer olurdu,
diyeceğim."
\end{center} \end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 22}\maketitle\begin{flushright}Sokağın köşesini dönmek üzereydi; lastik botları
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Sokağın köşesini dönmek üzereydi; lastik botları
yerden kar öbekleri kaldırıyordu. Durdu, döndü
ellerini ağzının iki yanına götürdü. ” Bin Tane İste,
Senin İçin Yakalayayım! ” dedi. Sonra o bildik hasan
gülümsemesiyle gülümsedi, köşeyi dönüp gözden yitti.
Onu bir kez daha böylesine tasasız, böylesine içten
gülümserken ancak yirmi altı yıl sonra, solmuş bir
polaroid fotoğrafta gördüm.
\end{flushright} \end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 23}\maketitleSevgili okuyucum, o öylesine güzel bir geceydi ki,
böylesini ancak gençliğimizde görebiliriz! Gökyüzünün
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
böylesini ancak gençliğimizde görebiliriz! Gökyüzünün
aydınlığında, yıldızların parlaklığına bakıp bakıp da,
\begin{quote}"Böyle bir göğün altında insan nasıl olur da öfke
duyar, hırçınlaşabilir?"
\end{quote} diye düşünürsünüz. Ama bu düşünce de gençler içindir,
sevgili okuyucum, hem de çok gençler için. Dilerim,
sizin de gönlünüz uzun süre genç kalsın\ldots\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 24}\maketitleMeryem elleri dizlerinin arasında, kanepede yattı, camın önünde
girdap gibi dönen, çevrilen tipiyi seyretti. Aklına Nana'nın bir
keresinde söylediği bir şey geldi:
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
keresinde söylediği bir şey geldi:
\begin{quotation}Pusulanın hep kuzeyi gösteren ibresi gibi, bir erkeğin suçlayan
parmağı da daima, bir kadını gösterir. Her zaman. Bunu hiç unutma
Meryem\ldots Seninle benim gibi kadınlara hayatta yalnızca bir, tek
bir marifet gereklidir, o da zaten okulda öğretilmez. O da tahammül.
Sabretmek. Katlanmak. Sahip olduğumuz tek şey bu yeteneğimizdir
\ldots\end{quotation} Orada,geleceğin hiçbir önemi yoktu. Geçmişse yalnızca tek bir dersi
içeriyordu: Sevgi,insana zarar veren bir hatadır; işbirlikçisi, yani
umutsa tehlikeli bir yanılsama. \end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 25}\maketitleFilmlerinin ilk gösterimlerinden yıllar sonra bile hala
büyük bir ilgiyle izlenmesi olgusunu, yazmış olduğu bilimsel
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
büyük bir ilgiyle izlenmesi olgusunu, yazmış olduğu bilimsel
yüksek lisans tezinde sosyolojik olarak irdelemiştir.
\begin{verse}Suya attım bir taş,\\ Çıkardı bir ses faş faş,\\Birisi kafama vurunca,\\ Gözümden geliyor yaş.\\[2ex]
Hüsniye Hüsniye,\\ Beni döndürdün deliye,\\İstersen sor beni Veli’ye,\\Diyecek ki Hüsnü 12'de binecek gemiye.\\\end{verse}\end{document}
Listeleme Ortamları
� LaTeX ile bir grup öğe numaralandırılarak veya maddelendirilereksıralandırılabilir.
� Numaralandırma işlemi için enumerate, maddelendirme işlemi için de itemize ortamı kullanılır.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
� Maddelendirme işleminde madde işareti değiştirilebilir.
� Açıklamalı liste için description ortamı kullanılabilir. Bu ortamda anahtar kelimeler kalın yazı tipi ile dizilir.
� Maddeler \item komutuyla belirtilir.
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 26}\maketitle\LaTeX{} ile numaralı listeye bir örnek\ldots
\begin{enumerate}\item madde 1
\item madde 2
\begin{enumerate}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{enumerate}\item alt maddelerden 1
\item alt maddelerden 2
\begin{enumerate}\item en alt madde 1
\item en alt madde 2
\end{enumerate}\item alt maddelerden 3
\item alt maddelerden 4
\end{enumerate}\item madde 3
\item madde 4
\end{enumerate}\end{document}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 27}\maketitle\LaTeX{} ile maddeli listeye bir örnek\ldots
\begin{itemize}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{itemize}\item madde 1
\item madde 2
\item madde 3
\item[$\sim$] madde 4\item[$\circ$] madde 5\item[+] madde 6
\item[-] madde 7\item[\#] madde 8
\end{itemize}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 28}\maketitle\LaTeX{} ile karışık bir liste \ldots
\begin{enumerate}\item Numaralandırılmış bir liste öğesi
\item Numaralandırılmış bir liste öğesi
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\item ş ğ
\begin{itemize}\item Maddelendirilmiş alt öğe
\item Maddelendirilmiş alt öğe
\end{itemize}\end{enumerate}Şimdi de açıklamalı bir liste \ldots
\begin{enumerate}\item[İsim-Soyisim] Cristian Mark Junio Nascimento Oliveira Baroni
\item[Mevki] Orta saha\item[Kod Adı] Yok\item[Numarası] 16
\end{enumerate}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 29}\maketitleİçindeki bal sevgisi ve en vahşi arılara bile dayanabilen kalın derisi
nedeniyle kendisine bal porsuğu (honey badger) denilen ve bir kedi gibi masum
görünen hayvanın Guinnes rekorlar kitabına göre dünyanın en korkusuz hayvanı
olduğunu, sürekli yalnız dolaştığını, dolaşırken kuşlardan akreplere,
yılanlardan arılara kadar önüne çıkan her türlü canlıyı öldürüp yediğini,
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
yılanlardan arılara kadar önüne çıkan her türlü canlıyı öldürüp yediğini,
bilinen bir çok zehire karşı doğuştan bağışıklığa sahip olduğunu biliyor
muydunuz?
\begin{description}\item[Bilimsel İsmi] Mellivora Capensis
\item[Koruma seviyesi] Koruma yok %ihtiyacı da yok...\item[Anavatanı] Asya, Avrupa
\item[Rengi] Gümüş gri, siyah\item[Uzunluğu] 60-77 cm\item[Ağırlığı] 7-13 kg\item[Yaşam Süresi] 25-28 yıl
\end{description}\end{document}
Tablo Ortamı
� LaTeX ile tablo oluşturmak için tabular ortamı kullanılır.
� \begin{tabular}[konum]{sütunlar} şeklinde uygulanır. Buradaki sütunlar kısmına tablonun kaç sütunu olacağı ve sütunların hizalama özellikleri girilir. Sola yaslı, sağa yaslı ve ortalı sütun için sırasıyla l , r ve c harfleri kullanılır. Örneğin cccc ifadesi, tablonun 4 sütunlu olacağı ve her sütunun ortalı olacağı anlamına gelir. llcllifadesi ile de 5 sütunlu, 3. sütunu ortaya hizalı, diğer sütunları sola yaslı
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
ifadesi ile de 5 sütunlu, 3. sütunu ortaya hizalı, diğer sütunları sola yaslı bir tablo anlamına gelir.
� Daha sonra hücreler tek tek girilir. Hücreler arası geçiş & karakteri ile yapılır, her satır sonunda \\ komutu girilir.
� Tablo biçimlendirilirken | karakteri ile dikey çizgi, \hline komutu ile de yatay çizgi eklenir.
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 30}\maketitle\begin{tabular}{|ccc|}
\hline
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\hline1 & 2 & 3 \\4 & 5 & 6 \\7 & 8 & 9 \\\hline
\end{tabular}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 31}\maketitle\begin{tabular}{|l|l|l|}
\hline
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\hlinesatır1 - sütun1 & satır1 - sütun2 & satır1 - sütun3 \\\hlinesatır2 - sütun1 & satır2 - sütun2 & satır2 - sütun3 \\\hlinesatır3 - sütun1 & satır3 - sütun2 & satır3 - sütun3 \\\hline
\end{tabular}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 32}\maketitle\begin{center}\begin{tabular}{cc}
Zaman ($t$) & Konum ($x(t)$) \\\hline0 & 0,0087 \\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
0 & 0,0087 \\1 & 0,0051 \\2 & 0,0024 \\3 & 0,0009 \\4 & -0,0017 \\5 & -0,0089 \\6 & -0,0398 \\7 & -0,1189 \\8 & -0,6325 \\9 & -2,9003 \\10 & -9,1655 \\\hline
\end{tabular}\end{center}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 33}\maketitle\begin{tabular}{l|l|l|l}
ID & Malın Adı & Malın Cinsi & Malın Menşei \\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
ID & Malın Adı & Malın Cinsi & Malın Menşei \\\hline1 & Domates & Yaş sebze & Antalya \\2 & Takunya & Kıyafet & Konya \\3 & Egzantrik mili & Yedek Parça & Almanya \\4 & Minnoş & Evcil Hayvan & İzmir \\5 & Kontrbas & Enstürman & Ankara \\
\end{tabular}\end{document}
Paragraf Hücreleri
� LaTeX tablolarında satır sonuna sığmayan uzun cümleleri bölmez. Bunun için o sütuna paragraf girileceğini sütun pozisyonu bölümünde belirtmeliyiz.
� p{boyut} ifadesi o sütuna girilen uzun cümlelerin ilgili boyuta sığmazsa bölünüp bir alt satırdan devam edeceğini bildirir. Boyut birimi cm veya
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
bölünüp bir alt satırdan devam edeceğini bildirir. Boyut birimi cm veya pt olabilir.
� Paragraf sütunlarında dikey hizalama yapmak için array paketi kullanılır. Üst, orta ve alt hizalama için sırasıyla t{boyut}, m{boyut} ve b{boyut} kullanılır.
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 34}\maketitle\begin{tabular}{|c||c|c|p{6cm}|}
\hline Gün & Min Saıcaklık & Max Sıcaklık & Özet \\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\hline Gün & Min Saıcaklık & Max Sıcaklık & Özet \\\hline Pazartesi & 18$^\circ$C & 22$^\circ$C & Yer yer
bulutlanmalar olsa da genel olarak gökyüzünün oldukça açık
ve güneşli olduğu bir gündü. \\\hline Salı & 12$^\circ$C & 13$^\circ$C & Balkanlardan
gelen soğuk hava dalgasının etkisiyle sıcaklıklarda ani bir
düşüş yaşandı. \\\hline Çarşamba & 11$^\circ$C & 16$^\circ$C & Gram
güneş görmedik. \\\hline
\end{tabular} \end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{array} %tablo için
\begin{document}\title{Belge 35}\maketitle\begin{tabular}{|c||c|c|m{6cm}|} %(m)iddle, (t)op, (b)ottom
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{tabular}{|c||c|c|m{6cm}|} %(m)iddle, (t)op, (b)ottom
\hline Gün & Min Saıcaklık & Max Sıcaklık & Özet \\\hline Pazartesi & 18$^\circ$C & 22$^\circ$C & Yer yer
bulutlanmalar olsa da genel olarak gökyüzünün oldukça açık
ve güneşli olduğu bir gündü. \\\hline Salı & 12$^\circ$C & 13$^\circ$C & Balkanlardan
gelen soğuk hava dalgasının etkisiyle sıcaklıklarda ani bir
düşüş yaşandı. \\\hline Çarşamba & 11$^\circ$C & 16$^\circ$C & Gram
güneş görmedik. \\\hline
\end{tabular} \end{document}
Çok Sütunlu Satırlar
� Birden fazla sütunu kaplayan satırlar için \multicolumn{sayı}{pozisyon}{metin} komutu kullanılır.
� Örneğin \multicolumn{3}{|c|}{Puan Sıralaması} komutu ile üç sütunu kaplayan, ortalanmış ve Puan Sıralaması metnini içeren bir satır oluşturulur.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
� \hline yerine \cline{n-k} komutu kullanılırsa n inci sütundan başlayan ve k inci sütunda biten bir çizgi çizilir.
� fakat bu çizgilerin çizilmesi yoluyla birden çok satırı kaplayan sütunlar oluşturulamaz. Bunun için multirow paketi kullanılır. \multirow{sayı}{boyut}{Metin} komutuyla ilgili sayı kadar satırı kapsayan bir sütun oluşturulur. Boyut kısmında * yazılırsa metnin doğal genişliği alınır.
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 36}\maketitle\begin{center}\begin{tabular}{|c|p{5cm}|c|}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{tabular}{|c|p{5cm}|c|}\hline \multicolumn{2}{|c|}{Haftanın Talihlileri} \\\hline 1 & Fazıl Kerim \\\hline 2 & Mehmet Torun \\\hline 3 & Aliye Çekmez \\\hline 4 & Galip Bordanacı \\\hline 5 & Ferit Akçay \\\hline
\end{tabular}\end{center}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 37}\maketitle\begin{center}\begin{tabular}{|c|p{5cm}|c|}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{tabular}{|c|p{5cm}|c|}\hline Türkçe & İngilizce \\\hline ayva & quince \\\cline{1-1} armut & pear \\\cline{1-1} erik & plum \\\hline nar & pomegranate \\\hline
\end{tabular} \end{center}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 38}\maketitle\begin{center}\begin{tabular}{|c|c|c|c|c|}
\hline \multicolumn{5}{|c|}{Zeytin Üretiminde Başı Çeken Ülkeler} \\\hline Sıra & Kıta & Ülke & Ekili Alan (hektar) & Yıllık Üretim (ton)
\\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\\\hline 1 & Avrupa & İspanya & 2,400,000 & 6,160,100 \\\hline 2 & Avrupa & İtalya & 1,140,685 & 3,148,130 \\\hline 3 & Avrupa & Yunanistan & 765,000 & 2,400,000 \\\hline 4 & Avrupa & Türkiye & 594,000 & 1,800,000 \\\hline 5 & Asya & Suriye & 498,891 & 998,988 \\\hline 6 & Afrika & Tunus & 1,500,000 & 500,000 \\\hline 7 & Afrika & Fas & 550,000 & 470,000 \\\hline 8 & Afrika & Mısır & 49,888 & 318,339 \\\hline 9 & Afrika & Cezayir & 178,000 & 300,000 \\\hline
\end{tabular}\end{center}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{multirow}\begin{document}\title{Belge 39}\maketitle\begin{center}\begin{tabular}{|c|c|c|c|c|}
\hline \multicolumn{5}{|c|}{Zeytin Üretiminde Başı Çeken Ülkeler} \\
\hline 1 & \multirow{4}{*}{Avrupa} & İspanya & 2,400,000 & 6,160,100 \\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
2 & & İtalya & 1,140,685 & 3,148,130 \\3 & & Yunanistan & 765,000 & 2,400,000 \\4 & & Türkiye & 594,000 & 1,800,000 \\
\hline 5 & Asya & Suriye & 498,891 & 998,988 \\
\hline 6 & \multirow{4}{*}{Afrika} & Tunus & 1,500,000 & 500,000 \\
7 & & Fas & 550,000 & 470,000 \\8 & & Mısır & 49,888 & 318,339 \\9 & & Cezayir & 178,000 & 300,000 \\\hline
\end{tabular}\end{center}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{multirow}\begin{document}\title{Belge 40}\maketitle\begin{center}\begin{tabular}{|c|c|c|c|c|}
\hline \multicolumn{5}{|c|}{Zeytin Üretiminde Başı Çeken Ülkeler} \\
\hline 1 & \multirow{4}{*}{Avrupa} & İspanya & 2,400,000 & 6,160,100 \\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\cline{3-5} 2 & & İtalya & 1,140,685 & 3,148,130 \\\cline{3-5} 3 & & Yunanistan & 765,000 & 2,400,000 \\\cline{3-5} 4 & & Türkiye & 594,000 & 1,800,000 \\
\hline 5 & Asya & Suriye & 498,891 & 998,988 \\
\hline 6 & \multirow{4}{*}{Afrika} & Tunus & 1,500,000 & 500,000 \\
\cline{3-5} 7 & & Fas & 550,000 & 470,000 \\\cline{3-5} 8 & & Mısır & 49,888 & 318,339 \\\cline{3-5} 9 & & Cezayir & 178,000 & 300,000 \\\hline
\end{tabular}\end{center}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{multirow}\begin{document}\title{Belge 41}\maketitle\begin{tabular}{|c|c|c|c|c|c|}
\cline{4-6} \multicolumn{3}{c|}{} & \multicolumn{3}{|c|}{Karadeniz Bölgesi} \\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\cline{4-6} \multicolumn{3}{c|}{} & Samsun & Amasya & Trabzon \\
\hline \multicolumn{2}{|c|}{\multirow{2}{*}{Akdeniz Bölgesi}} & Antalya & 935 & 859 & 1198 \\
\cline{3-6} \multicolumn{2}{|c|}{} & Mersin & 734 & 598 & 903 \\
\hline \multicolumn{2}{|c|}{\multirow{2}{*}{Marmara Bölgesi}} & İstanbul & 740 & 682 & 1069 \\
\cline{3-6} \multicolumn{2}{|c|}{} & Edirne & 975 & 916 & 1303 \\\hline
\end{tabular} \end{document}
Tabloları Özelleştirme� İçerisinde bir ortam bulunduracak olan sütunlar paragraf olarak belirtilmelidir.
� Çok sütunlu tablolarda birden fazla sütun *{sayı}{pozisyon} ifadesi ile oluşturulabilir. Örneğin *{7}{c} ifadesi 7 tane ortalı sütun anlamına gelir.
� Bir sütunun tamamında sütun başında uygulanacak olan komutlar >{\komut} ile, sütun sonunda uygulanacak olan komutlar <{\komut} ile belirtilir. Komutlar deklorasyon şeklinde olmalıdır. Örneğin >{\textbf} yanlış,
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
>{\bfseries} ise doğru bir kullanımdır.
� Satırları alterne olarak renklendirmek için xcolor paketi table opsiyonelparametresi ile yüklenmelidir. \rowcolors{sayı}{renk1}{renk2} ifadesi ile ilgili sayılı satırdan başlanarak iki renkli bir tablo elde edilir.
� Daha özel tablolar içinse aynı paketin \cellcolor{renk} komutu ile istenilen hücre renklendirilebilir. Gri renk için \cellcolor[gray]{0.9} ifadesi ile farklı tonlarda gri elde edilebilir (burada 0.9).
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{array}\begin{document}\title{Belge 42}\maketitle\begin{tabular}{|c|c|c|m{6cm}|}
\hline Model & Motor Gücü & 0--100 hızlanma & Açıklamalar \\\hline \hline SL65 AMG & 630 HP & 4.0 sn &
\begin{flushright}12 silindirli çift turbo şarjlı 6 lt
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{flushright}12 silindirli çift turbo şarjlı 6 lt
hacimli AMG motoru 1000 Nm tork üretmektedir. Aracın maks. süratı elektronik
olarak 300 km/h ile limitlenmiştir.\end{flushright} \\
\hline \hline SLS AMG & 570 HP & 3.8 sn & \begin{itemize}
\item 6.3 lt, 8 silindirli AMG motor,
\item 650 Nm tork,
\item 317 km/h maks sürat.
\end{itemize} \\\hline
\end{tabular} \end{document}
Bir Örnek
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 43}\maketitle\begin{tabular}{l|*{8}{c}}
Takım & O & G & B & M & A & Y & Puan & Av \\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Takım & O & G & B & M & A & Y & Puan & Av \\\hlineİzlanda & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 0 & 9 & +8 \\Çek Cumhuriyeti & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 4 & 9 & +4 \\Hollanda & 3 & 1 & 0 & 2 & 4 & 5 & 3 & -1 \\Letonya & 3 & 0 & 2 & 1 & 1 & 4 & 2 & -3 \\Kazakistan & 3 & 0 & 1 & 2 & 3 & 7 & 1 & -4 \\Türkiye & 3 & 0 & 1 & 2 & 2 & 6 & 1 & -4 \\
\end{tabular}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{array}\begin{document}\title{Belge 44}\maketitle\begin{tabular}{>{\em}l|*{6}{c}>{\bfseries}cc}
Takım & O & G & B & M & A & Y & Puan & Av \\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Takım & O & G & B & M & A & Y & Puan & Av \\\hlineİzlanda & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 0 & 9 & +8 \\Çek Cumhuriyeti & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 4 & 9 & +4 \\Hollanda & 3 & 1 & 0 & 2 & 4 & 5 & 3 & -1 \\Letonya & 3 & 0 & 2 & 1 & 1 & 4 & 2 & -3 \\Kazakistan & 3 & 0 & 1 & 2 & 3 & 7 & 1 & -4 \\Türkiye & 3 & 0 & 1 & 2 & 2 & 6 & 1 & -4 \\
\end{tabular}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{array}\usepackage[table]{xcolor}\begin{document}\title{Belge 45}\maketitle\begin{center}\rowcolors{1}{pink}{white}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\rowcolors{1}{pink}{white}\begin{tabular}{>{\em}l|*{6}{c}>{\bfseries}cc}
Takım & O & G & B & M & A & Y & Puan & Av \\\hlineİzlanda & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 0 & 9 & +8 \\Çek Cumhuriyeti & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 4 & 9 & +4 \\Hollanda & 3 & 1 & 0 & 2 & 4 & 5 & 3 & -1 \\Letonya & 3 & 0 & 2 & 1 & 1 & 4 & 2 & -3 \\Kazakistan & 3 & 0 & 1 & 2 & 3 & 7 & 1 & -4 \\Türkiye & 3 & 0 & 1 & 2 & 2 & 6 & 1 & -4 \\
\end{tabular}\end{center}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{array}\usepackage[table]{xcolor}\begin{document}\title{Belge 46}\maketitle\begin{center}\begin{tabular}{>{\em}l|*{6}{c}>{\bfseries}cc}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{tabular}{>{\em}l|*{6}{c}>{\bfseries}cc}Takım & O & G & B & M & A & Y & Puan & Av \\\hlineİzlanda & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 0 & 9 & +8 \\Çek Cumhuriyeti & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 4 & 9 & +4 \\Hollanda & 3 & 1 & 0 & 2 & 4 & 5 & 3 & -1 \\Letonya & 3 & 0 & 2 & 1 & 1 & 4 & 2 & -3 \\Kazakistan & 3 & 0 & 1 & 2 & 3 & 7 & 1 & -4 \\\cellcolor[gray]{0.9} Türkiye & 3 & 0 & 1 & 2 & 2 & 6 &
\cellcolor{red} 1 & -4 \\\end{tabular}\end{center}\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{array}\usepackage[table]{xcolor}\begin{document}\title{Belge 47}\maketitle\begin{center}\begin{tabular}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{tabular} {>{\cellcolor{pink}\em}l|*{6}{c}>{\cellcolor[gray]{0.9}\bfseries}cc}
Takım & O & G & B & M & A & Y & Puan & Av \\\hlineİzlanda & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 0 & 9 & +8 \\Çek Cumhuriyeti & 3 & 3 & 0 & 0 & 8 & 4 & 9 & +4 \\Hollanda & 3 & 1 & 0 & 2 & 4 & 5 & 3 & -1 \\Letonya & 3 & 0 & 2 & 1 & 1 & 4 & 2 & -3 \\Kazakistan & 3 & 0 & 1 & 2 & 3 & 7 & 1 & -4 \\Türkiye & 3 & 0 & 1 & 2 & 2 & 6 & 1 & -4 \\
\end{tabular}\end{center}\end{document}
Kayar (Floating) Table
� Tablo metin içerisine gömülürken kaynak dosyada tabular ortamıyla tablonun oluşturulduğu yere yerleştirilir. Fakat bu yöntem bazen kötü görünebilir. Örneğin tablo sayfanın son satırlarında başlıyorsa paragraf düzeni bozulabilir.
� Bu durumda table ortamı kullanılır. \begin{table}[konum] ve \end{table} komutları arasında oluşturulan tablolar, belirtilen konum
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
parametresine göre konumlandırılırlar.
� Bu ortam kullanılırsa \caption{açıklama} komutu ile tabloya açıklama eklenebilir ve \label{anahtar kelime} komutu ile atıf yapmak için referans oluşturulabilir. Ayrıca \listoftables komutu ile belgedeki tabloların listesi oluşturulabilir.
Konum Parametreleri
Konum Açıklama
h Tablonun oluşturulduğu yere.
t Sayfanın üst tarafına.
b Sayfanın alt tarafına
p Tüm tabloların verileceği ayrı bir sayfaya.
! Mutlaka diğer seçeneklerden biri.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
� Kayar tablolar için opsiyonel konum parametreleri yukarıdaki tabloda verilmiştir. Bunlarda biri veya birkaçı kullanılabilir. Konum parametresi girilmezse varsayılan olarak tbp kabul edilir.
� örneğin, hb parametresi ile tablonun oluştrulduğu yere, bu mümkün değilse sayfanın altına yerleştirilmesini isteriz. Fakat bu ikisi de mümkün değilse LaTeX tabloyu diğer seçeneklerden mümkün olan birini kullanır.
� !hb parametresi ile ise LaTeX i bu iki seçenekten birine zorlarız.
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt,twocolumn]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 48}\maketitle
% Aşağıdaki metni kopyala/yapıştır yaparak birer satır ara ile 2
defa yazın.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
defa yazın.
Kurtuluş Savaşımızın en önemli siyasi başarılarından biri olan ve
20 - 22 Ekim 1919 tarihleri arasında Amasya'da gerçekleştirilen
Amasya Protokolünün 95. yıldönümü dolayısıyla Amasya Valiliği ile
üniversitemiz tarafından bir konferans düzenlendi. Saraydüzü
Kışlası Milli Mücadele Müzesi ve Kongre Salonunda düzenlenen
konferansı Vali Yardımcısı Nevzat Sinan, Belediye Başkan
Yardımcısı Mehmet Dümen, Üniversitemiz Rektör Yardımcısı Prof.
Dr. Murat Gökdere ve kalabalık bir izleyici topluluğu izledi.
(bkz: Tablo \ref{kelalaka})
Bir Örnek (Devamı)
\begin{table}[!hb]\begin{center}\begin{tabular}{cc}Zaman ($t$) & Konum ($x(t)$) \\\hline0,000 & 0,0087 \\0,001 & 0,0051 \\0,002 & 0,0024 \\0,003 & 0,0009 \\0,004 & -0,0017 \\0,005 & -0,0089 \\
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
0,005 & -0,0089 \\0,006 & -0,0398 \\0,007 & -0,1189 \\0,008 & -0,6325 \\0,009 & -2,9003 \\0,010 & -9,1655 \\\hline
\end{tabular}\caption{Konuyla alakası olamayan bir tablo}\label{kelalaka}
\end{center}\end{table}
Bir Örnek (Devamı)
% Aynı metni kopyala/yapıştır yaparak birer satır ara ile birkaç
defa yazın.
\end{document}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Özet (Abstract)� Metnin özeti verilmek istenirse abstract ortamı kullanılabilir.\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel} \usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\author{Süleyman Öğrekçi} \title{Belge 49} \maketitle\begin{abstract}Bu çalışmada, Doğu Anadolu Fay Zonu (DAFZ) için 1970-2012 yılları arasındaki
deprem verisi kullanılarak deprem tehlikesi ve deprem risk üzerine
istatistiksel bir çalışma yapılmıştır. Bu amaçla 35$^\circ$.00-42$^\circ$.00 D boylamları ile 36$^\circ$.00-40$^\circ$.00 K enlemleri arasında kalan bölgeyi
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
boylamları ile 36$^\circ$.00-40$^\circ$.00 K enlemleri arasında kalan bölgeyi kapsayacak şekilde deprem katalogu oluşturulmuştur. Kullanılan katalog süre
magnitüdü Md’ye göre homojendir ve 1970-2012 yılları arasında $Md \geq 1.0$olan 11029 depremi içermektedir. Analizler için Poisson oluşum modeli, sismik
durgunluk ve Z-değeri kullanılmıştır. Ayrıca çalışma alanı için b-değeri ve
tamamlılık magnitüdü hesaplanmıştır.
\end{abstract}\section{Giriş}b-değeri Doğu Anadolu Fay Zonu için Mc 2.8 bulunmaktadır. Mc değeri
kullanılarak 0.992 olarak bulunmuş olup Gutenberg-Richter ilişkisine uygundur.
Doğu Anadolu Fay Zonunda 1970-2012 yılları arasında meydana gelmiş en büyük
deprem Hatay doğusu büyüklüğü 7.5 olan bir depremin Doğu Anadolu Fay Zonunda
son 30 yılda Poisson oluşum olasılığına göre olma olasılığı
\%58’dir.\end{document}
LaTeX ve Matematik
� LaTeX ile matematik formülleri dizerken çoğu zaman amsmath paketi kullanacağız.
� LaTeX ile matematik formülleri iki farklı şekilde dizilebilir. Birincisi: paragraf yapısını bozmadan metin içerisinde formülü dizme (inline), diğeri de ayrı bir satır içerisinde formülü dizmedir (display).
� Metin içinde dizmek için formül $ - $ işaretleri arasında, \( - )\ işaretleri
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
� Metin içinde dizmek için formül $ - $ işaretleri arasında, \( - )\ işaretleri arasında veya math ortamı içerisinde girilir.
� Ayrı satırda dizmek için formül \[ - ]\ işaretleri arasına veya displaymathortamı içerisinde girilir.
� Formüllere numara verilmek istenirse formül equation ortamı içinde yazılmalıdır. \label komutuyla işaret koyup \ref (veya amsmath paketinde \eqref) komutuyla atıf yapılır.
Bir Örnek
\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\begin{document}\title{Belge 50}\maketitleBu son durumda $\int G(\tan x, \cos x)dx$ integrali \(u=\tan
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Bu son durumda $\int G(\tan x, \cos x)dx$ integrali \(u=\tan x\) değişikliğiyle kolaylıkla bulunur:\begin{displaymath}du=u'dx=\frac{dx}{\cos^2x}=(1+\tan^2x)dx=(1+u^2)dx\end{displaymath}ve dolayısıyla \[\int G(\tan x, \cos x)dx=\int G_1(\tan x)dx=\int G_1(u)\frac{du}{1+u^2}\] bulunur.\end{document}
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{amsmath}\begin{document}\title{Belge 51}\maketitle$F(x,y)$ rasyonel bir polinom olsun. O zaman öyle tek değişkenli $F_1$ ve \(F_2\) rasyonel polinomları vardır ki
\begin{equation} \label{denklem1}
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
\begin{equation} \label{denklem1}F(\sin x, \cos x)=F_1(\cos x)+\sin x F_2(\cos x)\end{equation}olur.
Eğer \ref{denklem1} de $x$ yerine \begin{math}-x\end{math} yazdığımızda \(F\) nin değeri eksisine dönüşüyorsa, yani her $x$ için
\begin{displaymath}F(-\sin x, -\cos x)=-F(\sin x, \cos x)\end{displaymath}ise, \eqref{denklem1} de \(F_1\) terimi kaybolur ve\begin{equation} \label{denklem2}F(\sin x, \cos x)=\sin x F_2(\cos x)\end{equation}olur.\end{document}
LaTeX ve Matematik� LaTeX te inline ve display matematik dizgisi farklıdır. İnline dizgide
semboller satır yapısının bozulmaması için daha küçük dizilir. Fakat bazı durumlarda inline modda da display tarzında dizgiye ihtiyaç duyulabilir. Bu durumda sembolden önce \displaystyle komutu kullanılır. Tüm formüllerde displaystyle kullanılması için de sahanlıkta \everymath{\displaystyle} komutu kullanılmalıdır.
� LaTeX matematik kipinde boşlukları dikkate almaz. Boşluk koymak için \, , \:, \; , \ , \quad veya \qquad komutları kullanılır. LaTeX de matematik kipinde
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
, \; , \ , \quad veya \qquad komutları kullanılır. LaTeX de matematik kipinde boş satır kullanılamaz.
� Matematik kipinde her karakter matematiksel bir değişken olarak kabul edilir. Eğer düz metin girilecekse \textrm{metin} komutu kullanılmalıdır. Matematik kipinde kullanılabilecek olan diğer bazı yazı tipleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
� Matematik kipinde bir komutun birden çok karaktere uygulanması için karakterler küme parantezi içinde gruplandırılmalıdır.
LaTeX ve Matematik
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Bir Örnek\documentclass[a4paper,11pt]{article}\usepackage[turkish]{babel}\usepackage[utf8]{inputenc}\usepackage[T1]{fontenc}\usepackage{amsmath}\usepackage{amsfonts}\begin{document}\title{Belge 52}\maketitle\begin{enumerate}
\item $(a_n)_{n\geq 1}$ pozitif sayılardan oluşan artmayan bir dizi olsun. Bu durumda $\displaystyle\sum_{n=1}^{\infty}a_n$ serisinin yakınsaklığı
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
olsun. Bu durumda $\displaystyle\sum_{n=1}^{\infty}a_n$ serisinin yakınsaklığı için gerek ve yeter koşul $\displaystyle\sum_{k=1}^{\infty}2^ka_{2^k}$ serisinin yakınsaklığıdır.
\item $\mathbf{OPR}$ dik üçgeninden,
\begin{displaymath}PR=r\sin \Delta \theta \textrm{ ve } OR=r\cos \Delta \theta\end{displaymath}eşitlikleri bariz.
\item $A$ kümesini\begin{equation}A=\{x\in \mathbb{R}:\quad x^2\geq0\}\end{equation}olarak tanımlayalım.
\end{enumerate}\end{document}
SON
�Notlar şimdilik burada sona eriyor.�Notlar şimdilik burada sona eriyor.
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ
Son
�Notların devamı için aşağıdaki adresi kontrol edebilirsiniz.
�http://suleymanogrekci.wordpress.com
LaTeX ile Doküman Hazırlama Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÖĞREKÇİ