Lekcje Biblijne 1/2015Kwartalnik biblijno-katechetyczny pomocny w studiowaniu Pisma Świętego

Ukazuje się od 1908 roku

Jacques B. Doukhan

Księga Przysłów

Wydawnictwo „Znaki Czasu”

W A R S Z A W A 2 0 1 4

TYTUŁ ORYGINAŁU

Adult Sabbath School Bible Study Guide (standard edition) 1/2015: Proverbs

TŁUMACZ I TYPOGRAF

Jarosław Kauc

PROJEKTANTKA OKŁADKI

Daria Gil-Ziędalska

REKLAMODAWCA

Mirosław Harasim

KOREKTORKA

Katarzyna Krok

AUTOR DOŚWIADCZEŃ I REFLEKSJI MISYJNYCH

Remigiusz Krok

REDAKTOR

Mirosław Chmiel

Wszystkie cytaty biblijne zaczerpnięto z Biblii warszawskiej:BW — Biblia warszawska © Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa 2011,

chyba że zaznaczono inaczej:BB — Biblia brzeska © Kalwin Publishing oraz Collegium Columbinum, Clifton—Kraków 2003,BC — Biblia częstochowska © Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2009,BG — Biblia gdańska © Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa 1985,BI — Biblia interlinearna © Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1994-2009,BJW — Biblia Jakuba Wujka © Wydawnictwo Kurii Biskupiej, Lublin 1985,BNŚ — Biblia Nowego Świata © Strażnica — Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, Nadarzyn 1997,BT — Biblia Tysiąclecia © Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2003,KJV — King James Version (Biblia króla Jakuba) © Word Aflame Press, Hazelwood 1973,NBG — Nowa Biblia gdańska © Śląskie Towarzystwo Biblijne, Katowice 2012.

© Wydawnictwo „Znaki Czasu” (2014)All rights reserved

ISSN 0239-359X

ISBN 978-83-7295-323-0

Zamówienia na publikacje prosimy kierować pod adresem:Dział Handlowy Wydawnictwa „Znaki Czasu”

ul. Foksal 8/600-366 Warszawatel.: 22-331-98-00faks: 22-331-98-01

e-mail: kontakt@znakiczasu.plksięgarnia internetowa: www.sklep.znakiczasu.pl

SPIS TREŚCISKRÓTY NAZW KSIĄG BIBLIJNYCH ......................................................................4

WPROWADZENIE ..........................................................................................................5

Lekcja I • WOŁANIE MĄDROŚCI ...............................................................................8

Lekcja II • OD USZU DO STÓP ..................................................................................16

Lekcja III • SPRAWA ŻYCIA I ŚMIERCI .................................................................24

Lekcja IV • BOŻA MĄDROŚĆ ....................................................................................32

Lekcja V • BŁOGOSŁAWIEŃSTWO SPRAWIEDLIWEGO..................................40

Lekcja VI • TO, CO DOCIERA DO CIEBIE, NIE JEST TYM, CO WIDZISZ .........48

Lekcja VII • ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW .................................................56

Lekcja VIII • SŁOWA MĄDROŚCI ............................................................................64

Lekcja IX • SŁOWA PRAWDY ....................................................................................72

Lekcja X • SKRYWANE ZA MASKĄ ........................................................................79

Lekcja XI • ŻYCIE PRZEZ WIARĘ ...........................................................................86

Lekcja XII • POKORA MĄDRYCH ...........................................................................93

Lekcja XIII • KOBIETY I WINO ...............................................................................100

PROJEKTY MISYJNE ................................................................................................107

DOŚWIADCZENIA I REFLEKSJE MISYJNE .......................................................108

ZACHODY SŁOŃCA I POBUDKI PORANNE ......................................................109

KALENDARZ CZYTANIA BIBLII ..........................................................................112

4

Ab — Księga AbdiaszaAg — Księga AggeuszaAm — Księga AmosaAp — Apokalipsa Jana

(Objawienie Jana)Dn — Księga DanielaDz — Dzieje ApostolskieEf — List do EfezjanEst — Księga EsteryEz — Księga EzechielaEzd — Księga EzdraszaFlm — List do FilemonaFlp — List do FilipianGa — List do Galatów

(List do Galacjan)Ha — Księga HabakukaHbr — List do HebrajczykówHi — Księga Hioba

(Księga Joba)Iz — Księga IzajaszaJ — Ewangelia Jana1 J — 1 List Jana2 J — 2 List Jana3 J — 3 List JanaJk — List JakubaJl — Księga JoelaJon — Księga JonaszaJoz — Księga JozuegoJr — Księga JeremiaszaJud — List JudyKoh — Księga Koheleta (Księga

Kaznodziei Salomona)Kol — List do Kolosan1 Kor — 1 List do Koryntian2 Kor — 2 List do KoryntianKpł — Księga Kapłańska

(3 Księga Mojżeszowa)1 Krl — 1 Księga Królewska

2 Krl — 2 Księga Królewska1 Krn — 1 Księga Kronik2 Krn — 2 Księga KronikLb — Księga Liczb

(4 Księga Mojżeszowa)Lm — Lamentacje (Treny)Łk — Ewangelia ŁukaszaMi — Księga MicheaszaMk — Ewangelia MarkaMl — Księga MalachiaszaMt — Ewangelia MateuszaNa — Księga NahumaNe — Księga NehemiaszaOz — Księga Ozeasza1 P — 1 List Piotra2 P — 2 List PiotraPnp — Pieśń nad PieśniamiPrz — Księga Przysłów

(Przypowieści Salomona)Ps — Księga PsalmówPwt — Księga Powtórzonego Prawa

(5 Księga Mojżeszowa)Rdz — Księga Rodzaju

(1 Księga Mojżeszowa)Rt — Księga RutRz — List do RzymianSdz — Księga Sędziów 1 Sm — 1 Księga Samuela2 Sm — 2 Księga SamuelaSo — Księga Sofoniasza1 Tes — 1 List do Tesaloniczan2 Tes — 2 List do Tesaloniczan1 Tm — 1 List do Tymoteusza2 Tm — 2 List do TymoteuszaTt — List do TytusaWj — Księga Wyjścia

(2 Księga Mojżeszowa)Za — Księga Zachariasza

SKRÓTY NAZW KSIĄG BIBLIJNYCH

5

WPROWADZENIE

Słowa mędrca. Podczas gdy wiele ksiąg Biblii jest pełnych głębokich prawd duchowych i teologicznych, Księga Przysłów (zwana też Przypowieścia-mi Salomona) zawiera bogactwo praktycznych i konkretnych rad dotyczących codziennego życia.

Krótkie, wyważone, poetyckie, ostre i czasami humorystyczne sentencje są jednocześnie uniwersalne, łatwe do zapamiętania i zrozumienia, a przy tym niejednokrotnie skuteczniejsze niż elokwentne przemówienia czy suche argu-menty.

Podajmy kilka przykładów: „Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej postępowaniu, abyś zmądrzał” (Prz 6,6). Albo: „Lepiej mieszkać na pustyni niż z kobietą swarliwą i zrzędną” (Prz 21,19). A może to: „Jeśli łaknie twój nieprzyjaciel, nakarm go chlebem, a jeśli pragnie, napój go wodą, bo wtedy węgle rozżarzone zgarniesz na jego głowę, a Pan ci odpłaci” (Prz 25,21-22). Czy ktoś nie zapamiętałby takich słownych obrazów?

Księga Przysłów jest świadectwem mądrości nagromadzonej przez poko-lenia. Jej ziemskimi autorami są król Salomon (zob. Prz 1,1-9,18; 10,1-22,16; 25,1-29,27), niezidentyfikowani mędrcy ze starożytnego Bliskiego Wschodu (zob. Prz 22,17-24,22; 24,23-34) oraz niebędący Izraelitą Agur (zob. Prz 30,1-33). W tej księdze znać również redakcyjny wkład króla Hiskiasza/Ezechiasza (zob. Prz 25,1). W niektórych przypadkach odzwierciedla ona starożytne teksty z Bliskiego Wschodu, zwłaszcza te z Egiptu.

Jednak Księga Przysłów jest jednocześnie Słowem Bożym, ponieważ to pod wpływem natchnienia Pańskiego materiały wspomnianych autorów zo-stały zebrane i ułożone w całość. Choć tekst tej księgi rzadko mówi wprost o Bogu, to jednak osoba Stwórcy jest tu stale obecna. Czy jesteśmy na rynku, czy mówimy, jemy lub pijemy, pracujemy, kupujemy lub sprzedajemy, czy je-steśmy w towarzystwie, czy wśród swoich bliskich, Najwyższy zawsze i wszę-dzie jest z nami. Bóg Księgi Przysłów nie jest jedynie Bogiem ludzi religij-nych, czy to kapłanów, czy zwykłych wyznawców. Pobożność w tej księdze jest przedstawiona w codziennym roboczym ubraniu.

Księga Przysłów naucza także, czym jest bojaźń Boża (zob. Prz 1,7; 31,30) — nie tylko w kościele, ale przede wszystkim w codziennym życiu, gdyż spo-sób, w jaki żyjemy, mówi głośniej niż nasze słowa, modlitwy i ofiary (zob. Prz 28,9; 15,8).

W księdze tej mądrość to uznanie Boga „na wszystkich swoich drogach” (Prz 3,6). Słowa te oznaczają, że mądrością jest życie w wierze i posłuszeń-stwie przed Stwórcą świata.

Z Księgi Przysłów dowiadujemy się, jak być mądrym, ale w konkretny i praktyczny sposób. Księga ta odpowiada na pytania takie jak:

6

— Czego i jak powinienem uczyć swoje dzieci?— Jak mogę być szczęśliwy i mieć powodzenie w życiu?— Dlaczego mam problemy finansowe?— Jak mogę awansować w pracy?— Jak mogę odeprzeć pokusy seksualne?— Jak mam sobie radzić ze złością i panować nad swoim językiem?Wreszcie mądrość to niekoniecznie siła intelektu. Przeciwnie, komuś, kto

jest pewny potęgi swojego umysłu, najbardziej grozi możliwość okazania się głupcem, gdyż nawet najbystrzejsi ludzie posiadają jedynie ograniczoną wie-dzę i umiejętność korzystania z niej. Kto już uważa się za mądrego, rzadko odczuwa potrzebę poszukiwania głębszej wiedzy. Natomiast niezbędnym wa-runkiem zdobycia prawdziwej mądrości jest pokora, która wynika ze świado-mości potrzeby zdobywania mądrości i proszenia o nią Boga, który może jej udzielić.

Księga Przysłów jest pełna głębi i bogactwa, a dotyczy wielu tematów. Z uwagi na ograniczone możliwości należało dokonać niełatwego wyboru ma-teriału do studiowania w tym kwartale. Nie sposób w trzynastu lekcjach prze-studiować całą Księgę Przysłów, ale te fragmenty, które wybraliśmy, z pewno-ścią są warte studiowania z największą uwagą i gorliwą modlitwą1.

1 Jacques B. Doukhan, autor Lekcji Biblijnych 1/2015, wy-kłada język hebrajski i egzegezę Starego Testamentu oraz jest dyrektorem Instytutu Studiów Żydowsko-Chrześci-jańskich w Adwentystycznym Seminarium Teologicznym na Uniwersytecie Andrewsa w Stanach Zjednoczonych. Jako obywatel Francji (urodzony w Algierii) uzyskał tytuł doktora języka hebrajskiego na Uniwersytecie w Strasbur-gu, a następnie tytuł doktora teologii na Uniwersytecie Andrewsa w Berrien Springs (przyp. red.).

8

Lekcja I — 3 stycznia

WOŁANIE MĄDROŚCI

STUDIUM BIEŻĄCEGO TYGODNIA: Prz 1,1-3,35; Rdz 1,1; Wj 19,16; 20,20; Prz 11,30; 13,12; 15,4.

TEKST PAMIĘCIOWY: „Bojaźń Pana jest początkiem poznania; głupcy gardzą mądrością i karnością” (Prz 1,7).

Począwszy od Edenu, źródłem ludzkiej tragedii jest dokonywanie złych wyborów. „Człowiek, wybierając zło, stracił wszystko. Przez pomieszanie do-bra ze złem pogmatwały się jego pojęcia. Ulegając raczej oszukańczemu ku-sicielowi niż Bogu, który sam jest Prawdą i ma zrozumienie, władze duchowe i umysłowe człowieka uległy wypaczeniu”1.

Księga Przysłów jest w całości poświęcona pomaganiu nam w dokonywa-niu właściwych wyborów — wybieraniu drogi Pańskiej, a nie drogi zwodzicie-la. Ojciec lub matka rozmawiając z synem, nie tylko ostrzegają go przed złymi decyzjami, ale też zachęcają do podejmowania tych dobrych. Jest to niezwykle ważne, ponieważ nasze wybory są dosłownie kwestią życia lub śmierci.

Pierwsze trzy rozdziały Księgi Przysłów opisują tę metodę edukacji. Po wy-jaśnieniu celu powstania księgi: „dla poznania mądrości” (Prz 1,2) i wyłożeniu jej motta: „bojaźń Pana jest początkiem poznania” (Prz 1,7; zob. Prz 9,10), autor na zmianę to ostrzega nas przed słuchaniem głupoty, to zachęca do od-powiedzi na wezwanie Niebiańskiej Mądrości.

1 Ellen G. White, Wychowanie, Warszawa 2010, wyd. II, s. 17.

9

NIEDZIELA — 28 grudniaPoczątek mądrościW Prz 1,1-6 słowa: „Przypowieści Salomona, syna Dawida” (Prz 1,1) stano-

wią swoisty łącznik między tym wierszem a 1 Krl 3,5-14. W 1 Krl 3,5-14 (tak jak w Księdze Przysłów) Salomon jest przedstawiony jako człowiek poszukujący mą-drości u Boga. Obydwa fragmenty Biblii odnoszą się do niego jako syna Dawida i, co więcej, charakteryzuje je znacząco podobne słownictwo, takie jak zrozu-mienie, mądrość czy prawo. Te podobieństwa nie tylko potwierdzają, iż Salomon jest jednym z autorów Księgi Przysłów, ale także poświadczają, że ta księga jest wynikiem poszukiwania przez ludzi mądrości pochodzącej od Najwyższego.

Przeczytaj Prz 1,7. Czym jest mądrość? Czym jest bojaźń Pana? Jaki jest związek między tymi dwoma pojęciami?

...................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................

Mądrość jest tu zdefiniowana jako doświadczenie religijne i powiązana z bojaźnią Bożą. Bojaźń Pańska to ważne w religii Hebrajczyków pojęcie. Jest ona jednocześnie kluczem do Księgi Przysłów. Nie tylko wielokrotnie się w niej pojawia, ale też tworzy ramy całej księgi (zob. Prz 1,7; 31,30).

Bojaźń Pana nie ma nic wspólnego z zabobonnym i dziecinnym strachem przed Jego karą. Przeciwnie, powinna być rozumiana jako przejmująca świa-domość osobistej obecności Wiekuistego w każdym czasie i na każdym miej-scu. Bojaźnią Pana charakteryzowała się reakcja Izraelitów na Jego objawie-nie na górze Synaj (zob. Wj 19,6; 20,20), jak również została ona utożsamiona z ich zobowiązaniem do zachowywania wierności i miłowania Boga w odpo-wiedzi na przymierze, które On z nimi zawarł (zob. Pwt 10,12).

Krótko mówiąc, bojaźń Pana oznacza dochowywanie Jemu wierności i miłowanie Go.

Zwrot bojaźń Pana jest początkiem mądrości, oznacza, iż mądrość zaczyna się od bojaźni. Hebrajskie słowo reszit, przetłumaczone jako początek, nawią-zuje do pierwszego słowa wprowadzającego do opisu stworzenia (zob. Rdz 1,1). A zatem pierwszą lekcją mądrości jest zrozumienie, że Bóg jest też na-szym Stwórcą — tym, który dał nam życie i tchnienie — oraz że jest zawsze obecny jako Bóg miłości, sprawiedliwości i odkupienia (zob. J 3,16; Ps 89,15; Hbr 9,12).

Naszym obowiązkiem jest miłować Pana, a także okazywać bojaźń wobec Niego. Jak te dwa pojęcia odnoszą się do twojego osobistego doświadczenia z Bogiem?

10

PONIEDZIAŁEK — 29 grudniaPrawdziwa naukaPrzeczytaj Prz 1,8-19. Jakie dwie przeciwstawne drogi edukacji są przed-

stawione w tych wersetach? Jakie podstawowe przesłanie zostało tu zawarte, nie tylko dla rodziców, ale także dla każdego, kto boi się Pana?

...................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................

Wychowanie jest przede wszystkim sprawą rodziny. Prawdziwa nauka po-chodzi — po pierwsze i przede wszystkim — od rodziców. W tym fragmencie księgi owa nauka została nazwana pouczeniem, a nawet dosłownie prawem (zob. Prz 1,8 BNŚ/KJV/BI). Hebrajskie słowo tora (prawo) oznacza wska-zówkę. Zadaniem rodziców jest więc wskazanie swoim dzieciom właściwego kierunku. Przeciwieństwem tej nauki jest drugi typ edukacji — nieokreślony i nienazwany. Jest to głos grzeszników, który sprowadza na złą drogę.

Co więcej, słowa synu mój, które mogą być rozumiane jako odniesienie do dzieci obojga płci, są powtórzone wielokrotnie i podkreślają rodzicielski charakter pouczenia. Każdy rodzic — twój ojciec i twoja matka — został jasno określony jako pojedynczy i osobiście zaangażowany, podczas gdy obóz prze-ciwny to anonimowa zbiorowość, grzesznicy.

„W swej mądrości Bóg zarządził, aby rodzina była największym ze wszystkich czynników wychowawczych. W domu rozpoczyna się wychowanie dziecka. Tu jest jego pierwsza szkoła. Tu, gdzie rodzice są jego nau czycielami, ma ono nauczyć się lekcji, które poprowadzą je przez życie (...). Wychowawcze wpływy domu są decy-dującą potęgą ku dobremu lub złemu. (...). Jeśli nie pouczy się dziecka należycie w domu, szatan wychowa je za pomocą czynników własnego wyboru”1.

Najlepszym przykładem przemawiającym za wychowaniem w rodzinie są jego rezultaty, czyli wewnętrzne przymioty charakteru, które są jak ozdoby na głowie i szyi. W kulturze Bliskiego Wschodu rodzice przekazują dzieciom drogocenne naszyjniki i bransolety jako wartościowy spadek. Jednak wycho-wanie jest o wiele ważniejsze niż materialne bogactwa. Czas spędzany z na-szymi dziećmi będzie dla nich o wiele cenniejszy niż ten poświęcony na zara-bianie pieniędzy. Ponadto odniesienie do szyi i głowy, czyli do twarzy danej osoby, wskazuje na rolę wychowania w kształtowaniu osobowości. W opisie drogi głupców lub grzeszników wspomniane są jedynie nogi (zob. Prz 1,15), jak gdyby zbłąkani synowie nie mieli twarzy — swej tożsamości.

Jak możemy nauczyć się nie ulegać pokusom, które stawia na naszej dro-dze kultura, społeczeństwo, przyjaciele, a nawet rodzina?

1 Ellen G. White, Chrześcijański dom, Warszawa 2013, wyd. IV, s. 110.

11

WTOREK — 30 grudniaWołanie mądrościPrzeczytaj Prz 1,20-21. W jaki sposób została w tym fragmencie księgi

przedstawiona mądrość? O czym to świadczy?

...................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................

Podczas gdy grzesznicy zaczajają się i czyhają (zob. Prz 1,11.18), „mądrość woła głośno na ulicy, (…) woła na rogu ulic pełnych wrzawy, wygłasza swoje mowy” (Prz 1,20-21). Mądrość jest tu uosobiona — rozdaje swoje dobra lu-dziom na ulicy. Jest dostępna dla każdego w realnym codziennym życiu. Wśród hałasu i natłoku sprzedawców i produktów wołanie mądrości musi być donośne; w przeciwnym razie nie byłaby słyszalna w obliczu zgiełku tak wielu głosów.

Przeczytaj Prz 1,22-32. Czym skutkuje odrzucenie mądrości?

...................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................

Powód, dla którego ludzie odrzucają mądrość, nie ma nic wspólnego z mą-drością jako taką ani charakterem tych, którzy się jej wyrzekają. Są oni opisani jako ludzie aroganccy i pogardzający dobrymi radami (zob. Prz 1,25.30), jak-by wszystko wiedzieli lepiej, a mądrość była towarem dobrym dla naiwniaków i prostaków. A jednak to właśnie ci, którzy odrzucają mądrość, okazują się na-iwni i prostaccy — są głupcami, którzy nienawidzą poznania (zob. Prz 1,22.29).

Ci, którzy odrzucają mądrość, zbiorą żniwo swojego wyboru. Odmówiw-szy przyjęcia bojaźni Pana, pozostaną zdani na siebie samych i sycić się będą „swoimi radami” (Prz 1,31). Gdy odrzucamy mądrość pochodzącą z góry, czę-sto pozostają nam jedynie baśnie i kłamstwa, które sami sobie wymyślamy lub które inni wymyślają dla nas, a które my chętnie przyjmujemy. W ten sposób zastępujemy Boga bożkami. Paradoksalnie ludzie gardzący religią i wyśmie-wający tych, których mają za prostych i naiwnych, często są na swój sposób zabobonni, gdyż przywiązują wagę do najbardziej ulotnych i niepotrzebnych rzeczy, które w końcu i tak nigdy nie będą w stanie zaspokoić najbardziej pod-stawowych potrzeb serca.

Przeczytaj Prz 1,33. Biorąc pod uwagę wcześniejsze wersety, jaką obiet-nicę i nadzieję niosą nam te słowa? W jaki sposób obietnica ta przejawia się w naszych osobistych przeżyciach?

12

ŚRODA — 31 grudniaPożytek z mądrościPrzeczytaj Prz 2,1-5. Jakie są warunki zrozumienia bojaźni Pana? Jakich

wyborów musimy dokonać w tym celu?

Pojawiający się trzykrotnie w tekście spójnik jeżeli wprowadza trzy etapy w postępie nauki. Pierwsze jeżeli przedstawia bierny etap słuchania, czyli bycia otwartym i uważnym wobec słów mądrości (zob. Prz 2,1-2). Drugie jeżeli przed-stawia aktywną odpowiedź w postaci wołania i proszenia o mądrość (zob. Prz 2,3). Trzecie jeżeli przedstawia gorliwe zaangażowanie w poszukiwanie i bada-nie mądrości przypominające poszukiwanie „skarbów ukrytych” (Prz 2,4).

Przeczytaj Prz 2,6-9. Co jest warunkiem zrozumienia sprawiedliwości? Jaka jest rola Boga w zdobywaniu przez nas mądrości?

Zwróć uwagę, iż pojawiające się w Prz 2,6 sformułowanie Bóg daje, na-wiązuje do znajdujących się w Prz 2,5 słów: „uzyskasz poznanie Boga”. Mą-drość, tak jak zbawienie, jest darem pochodzącym od Pana. Jak wcześniejszy fragment księgi opisuje ludzkie działanie, tak późniejszy odnosi się do Bożego działania — On daje mądrość, On posiada mądrość, On też strzeże roztrop-nego i czuwa nad jego drogą.

Przeczytaj Prz 2,10-22. Co dzieje się, gdy mądrość ostatecznie zamieszka w sercu?

Słowa „gdyż mądrość wejdzie do twojego serca” (Prz 2,10), opisują ostatni etap nawrócenia. Nie tylko będziemy radować się poznaniem Pana, ale będzie to miłym doświadczeniem dla naszej duszy (zob. Prz 2,10). Będziemy chronie-ni przed złą drogą (zob. Prz 2,12), przed byciem zwiedzionym przez zło (zob. Prz 2,16) i będziemy trzymać się ścieżki sprawiedliwości (zob. Prz 2,20).

Przeczytaj Prz 2,13.17. Jaki jest pierwszy krok ku niegodziwości i dokąd on wiedzie?

Choć jesteśmy grzesznikami, nie musimy ulegać złu. Ci, którzy znajdują się na złej drodze, musieli najpierw zboczyć z właściwej drogi. Niegodziwość jest więc tu rozumiana przede wszystkim jako brak wierności. Początki grze-chu są bardzo subtelne i niewinne, lecz wkrótce grzesznik nie tylko postępuje niegodziwie, ale też czerpie z tego przyjemność.

Jakie wnioski na temat swojej osoby powinieneś wysnuć z faktu, że czy-nienie zła może być dla ciebie źródłem przyjemności (oby tylko teoretycznie)? A może, co gorsza, czynienie zła wcale nie jest już dla ciebie czymś złym?

13

CZWARTEK — 1 styczniaNie zapominaj!Przeczytaj Prz 3,7. Jaka pułapka kryje się w uznawaniu siebie samego

za mądrego?

Uznawanie siebie samego za mądrego prowadzi do iluzji, że nie potrze-bujemy Boga, by być mądrymi. Przejawianie takiej postawy stawia nas w bez-nadziejnej sytuacji. „Więcej nadziei jest dla głupca niż dla niego” (Prz 26,12). Po raz kolejny mądrość została przedstawiona jako religijne zobowiązanie. Być mądrym, to znaczy zachowywać Boże przykazania (zob. Prz 3,1), kochać łaskę i prawdę (zob. Prz 3,3) i ufać Panu (zob. Prz 3,5). Mądrość wynika z bli-skiej relacji z Bogiem. Zwróć uwagę na częste odniesienia do serca (zob. Prz 3,1.3.5), którym osobiście odpowiadamy na działanie Wiekuistego. (Serce zo-stało już wspomniane w Prz 2,10 jako miejsce, w którym powinna zamieszkać mądrość).

Przeczytaj Prz 3,13-18. Jaka nagroda pojawia się wraz z darem mądrości?

Mądrość jest związana z życiem i zdrowiem (zob. Prz 3,2.8.16.18.22). Jed-nym z najbardziej wyrazistych obrazów jest drzewo życia (zob. Prz 3,18) — obietnica powtarzana wielokrotnie w tej księdze (zob. Prz 11,30; 13,12; 15,4). Przenośnia ta nawiązuje do Edenu. Wspomniana obietnica nie oznacza, iż zdobycie mądrości zapewni nam życie wieczne. Oznacza natomiast, że jakość życia z Bogiem, której doświadczali nasi prarodzice w raju, może być w ja-kiejś mierze przywrócona. Gdy żyjemy z Panem, możemy w pewnym stopniu zdobyć wyobrażenie życia w Edenie, a co ważniejsze, uczymy się nadziei, jaka tkwi w obietnicy odzyskania utraconego królestwa (zob. Dn 7,18).

Przeczytaj Prz 3,19-20. Dlaczego pragnienie mądrości jest tak ważne?

Niespodziewane odniesienie do historii stworzenia wydaje się nie paso-wać do tego fragmentu księgi. Jednakże nawiązanie do mądrości w kontekście stworzenia wzmacnia argument pojawiający się w Prz 3,18, który utożsamia ją z drzewem życia. Jeśli Wszechmogący posłużył się mądrością, by stworzyć nie-bo i ziemię, to nie jest ona błahostką. Jej możliwości są niezmierzone — wy-kraczają poza ograniczenia naszej ziemskiej egzystencji. Ma ona związek tak-że z naszym życiem wiecznym. Taki wniosek płynie z nawiązania do drzewa życia będącego wspomnieniem Edenu, a także z obietnicy podsumowującej ten fragment księgi: „Mądrzy dziedziczą chwałę” (Prz 3,35).

14

PIĄTEK — 2 stycznia

DO DALSZEGO STUDIUM„Młodzież w pełni powinna zrozumieć głęboką prawdę leżącą u podstaw

wypowiedzi Bożej, że u Niego »jest źródło życia« (Ps 36,10). On jest nie tylko początkiem wszechrzeczy, lecz życiem wszystkiego, co żywe. To Jego życie spływa na nas w promieniach słonecznych i w czystym, świeżym pożywieniu, które buduje nasze ciało i utrzymuje siły. Każda godzina naszego życia, ba, każda chwila naszego istnienia jest przez Niego utrzymywana. Wszystkie Jego dary, z wyjątkiem skażonych przez grzech, prowadzą do życia, zdrowia i dają pogodę ducha”1.

„Wielu wyznaje pogląd, iż pobożność szkodzi zdrowiu i pogodzie ducha w relacjach z ludźmi. Jednak ci, którzy kroczą drogą mądrości i świętości, przekonują się, że »pobożność do wszystkiego jest pożyteczna, mając obietni-cę żywota teraźniejszego i przyszłego« (1 Tm 4,8 BG). Są nastawieni na korzy-stanie z prawdziwych przyjemności życia”2.

PYTANIA DO DYSKUSJI

1. Jaka jest różnica między mądrością a wiedzą? Czy ktoś może posiadać rozległą wiedzę, a mimo to nie być mądrym? Kto z nas nie zna osobiście albo przynajmniej nie słyszał o ludziach posiadających bardzo rozległą wiedzę, którzy mimo wszystko wydają się nie mieć ani krzty mądrości?

2. Zastanów się głębiej nad ideą bojaźni Pana. Jeżeli „w miłości nie ma bo-jaźni” (1 J 4,18), jak możemy bać się Boga i wciąż Go kochać? Jak pogo-dzić napięcie istniejące pomiędzy sprawiedliwością a miłością w bojaźni Pańskiej?

3. Dlaczego uważanie samego siebie za mądrego jest tak niebezpieczne, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę to, jak zepsute jest ludzkie serce i jak łatwo przychodzi nam usprawiedliwianie takiego postępowania, któ-re nam odpowiada? Pomyśl o tych, którzy usprawiedliwiali najgorsze po-stępki. Jak możemy być pewni, iż nie czynimy tak samo?

1 Ellen G. White, Wychowanie, Warszawa 2010, wyd. II, s. 139. Studiuj także środkową część rozdziału Fizjologia, w: tamże, s. 138-139.

2 Taż, w: The Seventh-day Adventist Bible Commentary, Hagerstown 1977, t. III, s. 1156. Studiuj także komentarz, w: tamże, s. 1156; drugą połowę rozdziału Ukryty skarb, w: taż, Przypowieści Chrystusa, Warszawa 2010, wyd. IV, s. 65-68; rozdział Błogosławieństwo w rodzinie, w: taż: Posel-stwo do młodzieży, Warszawa 2011, s. 248-249.

sklep.znakiczasu.pl

polecamy

Gra planszowa nehemiasz

Uczestnicy gry wcielają się w role przywódców rodów Izraela z czasów po niewoli babi-lońskiej, którzy bronią miasta przed wrogami, poświę-cają własne zasoby i ofiarnie włączają się do pracy przy murach i bramach Jerozolimy. Liczba graczy: 2-4 osoby. Wiek: 10+. Pudełko zawiera: 3 plansze, 95 kart, 30 kostek, 72 żetony, 28 pion-ków, 44 znaczniki.Cena 89 zł.