księga sędziów
TRANSCRIPT
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 1/49
Ksiega
Sedziow
według św. Jana
przekład ks. J. Wujka, wraz z tekstem łacińskim Vulgatam Clementinam
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 2/49
1
WSTĘP (1,1-3,6)
Stan polityczny i religijny Izraela po śmierciJozuego.
1. STAN POLITYCZNY: STOPNIOWEZAJMOWANIE ZIEMI CHANAAN
(1,1-2,5).
1
1 Po śmierci Jozuego radzili się synowieIzraelowi Pana mówiąc: "Kto pójdzie przednami przeciw Chananejczykom, i będziehetmanem wojny?" 2 I rzekł Pan: "Juda
pójdzie; otom dał ziemię w ręce jego." 3 I
rzekł Juda Symeonowi, bratu swemu: "Pójdźze mną do działu mego i walcz przeciwChananejczykom, a ja też pójdę do działutwego." 4 I poszedł z nim Symeon. Iwyciągnął Juda, i dał Pan Chananejczyków iFerezejczyków w ręce ich, i pobili w Bezekdziesięć tysięcy mężów. 5 I znaleźliAdonibezeka w Bezek, i walczyli przeciw
niemu, i porazili Chananejczyków iFerezejczyków. 6 A Adonibezek uciekł, leczoni dogoniwszy pojmali go i obcięli końcerąk i nóg jego. 7 I rzekł Adonibezek:"Siedemdziesięciu królów z obciętymikońcami rąk i nóg zbierało pod stołem moimodrobiny pokarmów; jakom czynił, tak miBóg oddał." I przywiedli go do Jeruzalem, itam umarł. 8 Dobywając tedy synowie JudyJeruzalem, wzięli je i pobili je mieczem,wydając na spalenie wszystko miasto. 9 A
potem wyszli i walczyli przeciwChananejczykom, którzy mieszkali na górachi na południu, i na polach. 10 I
wyciągnąwszy Juda przeciwChananejczykom, którzy mieszkali wHebron (którego imię ze starodawna byłoKariat Arbe), zabił Sesaja, Ahimana iTolmaja; 11 a stamtąd ruszył i poszedł domieszkańców Dabiru, którego imię stare byłoKariat Sefer, to jest miasto ksiąg. 12 I rzekłKaleb: "Kto zdobędzie Kariat Sefer i
spustoszy je, dam mu Aksę, córkę moją, zażonę." 13 A gdy je zdobył Otoniel, syn
1
1 Post mortem Josue, consuluerunt filii IsraëlDominum, dicentes : Quis ascendet ante nos
contra Chananæum, et erit dux belli ? 2
Dixitque Dominus : Judas ascendet : ecce
tradidi terram in manus ejus. 3 Et ait Judas
Simeoni fratri suo : Ascende mecum in
sortem meam, et pugna contra Chananæum,ut et ego pergam tecum in sortem tuam. Et
abiit cum eo Simeon. 4 Ascenditque Judas, et
tradidit Dominus Chananæum ac Pherezæumin manus eorum : et percusserunt in Bezec
decem millia virorum. 5 Inveneruntque
Adonibezec in Bezec, et pugnaverunt contra
eum, ac percusserunt Chananæum etPherezæum. 6 Fugit autem Adonibezec :
quem persecuti comprehenderunt, cæsissummitatibus manuum ejus ac pedum. 7
Dixitque Adonibezec : Septuaginta reges
amputatis manuum ac pedum summitatibus
colligebant sub mensa mea ciborum reliquias
: sicut feci, ita reddidit mihi Deus.
Adduxeruntque eum in Jerusalem, et ibi
mortuus est. 8 Oppugnantes ergo filii Juda
Jerusalem, ceperunt eam, et percusserunt in
ore gladii, tradentes cunctam incendiocivitatem. 9 Et postea descendentes
pugnaverunt contra Chananæum, quihabitabat in montanis, et ad meridiem, et in
campestribus. 10 Pergensque Judas contra
Chananæum, qui habitabat in Hebron (cujusnomen fuit antiquitus Cariath Arbe),
percussit Sesai, et Ahiman, et Tholmai : 11
atque inde profectus abiit ad habitatores
Dabir, cujus nomen vetus erat Cariath
Sepher, id est, civitas litterarum. 12 Dixitque
Caleb : Qui percusserit Cariath Sepher, etvastaverit eam, dabo ei Axam filiam meam
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 3/49
2
Keneza, młodszy brat Kaleba, dał mu Aksę,córkę swą za żonę. 14 Gdy ona w drodze
jechała, upominał ją mąż jej, aby prosiła ojcaswego o pole. Ona tedy wzdychała siedzącna ośle; i rzekł jej Kaleb: 15 "Cóż ci jest?" A
ona odpowiedziała: "Daj mi błogosławieństwo; ponieważeś mi dał suchąziemię, daj i oblaną wodami." I dał jej Kalebmokrą ziemię, wyższą i niższą. 16 A synowie
Kenijczyka, powinowatego Mojżesza, wyszliz miasta Palm z synami Judy w puszczędziału jego, która jest na południe od Arad, imieszkali z nim. 17 I poszedł Juda zSymeonem, bratem swym, i porazili
Chananejczyków, którzy mieszkali w Sefaadi zabili ich; i nazwano to miasto Horma, to
jest przekleństwo. 18 Wziął też Juda Gazę z jej okolicą, i Askalon i Akkaron z ichokolicami. 19 I był Pan z Judą, który posiadł
podgórze, lecz nie mógł wygładzićmieszkających w dolinie, gdyż mieli dużowozów kosistych. 20 I dano Kalebowi
Hebron, jak mówił Mojżesz, a on wygładził zniego trzech synów Enaka. 21 Lecz
Jebuzejczyków, mieszkańców Jeruzalem, niewygładzili synowie Beniamina, i mieszkaliJebuzejczycy z synami Beniamina w
Jeruzalem aż do dnia dzisiejszego. 22 Dom
też Józefowy udał się do Betel i był Pan znimi. 23 Bo gdy oblegli miasto, które pierwejzwano Luza, 24 ujrzeli człowieka,wychodzącego z miasta, i rzekli do niego:"Ukaż nam wejście do miasta, a okażemy cimiłosierdzie" 25 A gdy im okazał, pobilimiasto ostrzem miecza, a owego człowieka iwszystek ród jego puścili. 26 On zaś
puszczony, poszedł do ziemi Hettim i
zbudował tam miasto, i nazwał je Luzą, i tak je zowią aż do dnia dzisiejszego. 27
Manasses też nie wygładził Betsanu i Tanakuze wsiami ich, i mieszkańców Doru, Jeblamui Magedda ze wsiami ich; i poczęliChananejczycy mieszkać z nimi. 28 Ale
potem, gdy się wzmocnił Izrael, uczynił ichhołdownikami, a wygładzić nie chciał. 29
Efraim też nie wybił Chananejczyków,którzy mieszkali w Gazer, ale mieszkał znimi 30 Zabulon nie wytracił mieszkańców
Cetronu i Naalolu, ale mieszkaliChananejczycy pośród niego, i stali mu się
uxorem. 13 Cumque cepisset eam Othoniel
filius Cenez frater Caleb minor, dedit ei
Axam filiam suam conjugem. 14 Quam
pergentem in itinere monuit vir suus ut
peteret a patre suo agrum. Quæ cum
suspirasset sedens in asino, dixit ei Caleb :Quid habes ? 15 At illa respondit : Da mihi
benedictionem, quia terram arentem dedisti
mihi : da et irriguam aquis. Dedit ergo eiCaleb irriguum superius, et irriguum inferius.
16 Filii autem Cinæi cognati Moysiascenderunt de civitate palmarum cum filiis
Juda, in desertum sortis ejus, quod est ad
meridiem Arad, et habitaverunt cum eo. 17
Abiit autem Judas cum Simeone fratre suo, et
percusserunt simul Chananæum qui habitabat
in Sephaath, et interfecerunt eum.Vocatumque est nomen urbis, Horma, id est,
anathema. 18 Cepitque Judas Gazam cum
finibus suis, et Ascalonem, atque Accaron
cum terminis suis. 19 Fuitque Dominus cum
Juda, et montana possedit : nec potuit delere
habitatores vallis, quia falcatis curribus
abundabant. 20 Dederuntque Caleb Hebron,
sicut dixerat Moyses, qui delevit ex ea tres
filios Enac. 21 Jebusæum autem habitatoremJerusalem non deleverunt filii Benjamin :
habitavitque Jebusæus cum filiis Benjamin inJerusalem, usque in præsentem diem. 22
Domus quoque Joseph ascendit in Bethel,
fuitque Dominus cum eis. 23 Nam cum
obsiderent urbem, quæ prius Luza vocabatur,24 viderunt hominem egredientem de
civitate, dixeruntque ad eum : Ostende nobis
introitum civitatis, et faciemus tecum
misericordiam. 25 Qui cum ostendisset eis,
percusserunt urbem in ore gladii : hominem
autem illum, et omnem cognationem ejus,dimiserunt. 26 Qui dimissus, abiit in terram
Hetthim, et ædificavit ibi civitatem,vocavitque eam Luzam : quæ ita appellaturusque in præsentem diem. 27 Manasses
quoque non delevit Bethsan, et Thanac cum
viculis suis, et habitatores Dor, et Jeblaam, et
Mageddo cum viculis suis, cœpitqueChananæus habitare cum eis. 28 Postquam
autem confortatus est Israël, fecit eos
tributarios, et delere noluit. 29 Ephraim etiam
non interfecit Chananæum, qui habitabat inGazer, sed habitavit cum eo. 30 Zabulon non
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 4/49
3
hołdownikami. 31 Aser też nie wygładziłmieszkańców Akko, Sydonu, Ahalabu,
Ahasybu, Helby, Afeku i Rohobu, 32 i
mieszkał pośród Chananejczyków,mieszkańców owej ziemi, a nie wybił ich. 33
Neftali też nie wygładził mieszkańcówBetsames i Betanat, i mieszkał międzyChananejczykami, mieszkańcami ziemi, i
byli Betsamici i Betanatejczycy jego
hołdownikami. 34 I ścisnęli Amorejczycysynów Danowych na górze, i nie dali immożności zejścia na równinę; 35 i mieszkali
na górze Hares, co się wykłada "Skorpiona"w Ajalon i w Salebim. I stała się ciężka rękadomu Józefowego, i stali mu sięhołdownikami. 36 A była granica
Amorejczyków od wstępu Skorpiona, skała iwyższe miejsca.
2
1 I wstąpił Anioł Pański z Galgala naMiejsce Płaczących i rzekł: "Wywiodłemwas z Egiptu i wprowadziłem do ziemi, którą
przysiągłem ojcom waszym, i obiecałem, że
nie zgwałcę przymierza z wami na wieki, 2 ale wtedy tylko, jeżeli nie będziecie zawierali
przymierza z mieszkańcami tej ziemi, leczołtarze ich zburzycie; a nie chcieliściesłuchać głosu mego. 3 Czemuście touczynili? A przeto nie chciałem ich wytracić
pr zed wami, żebyście mieli nieprzyjaciół, a bogowie ich byli wam na upadek." 4 A gdy
mówił Anioł Pański te słowa do wszystkichsynów Izraelowych, oni podnieśli głos swój i
płakali. 5 I nazwano miejsce owo Miejscem
Płaczących albo Łez; i złożyli tam ofiaryPanu.
2. STAN RELIGIJNY (2,6-3,6).
6 Rozpuścił tedy Jozue lud, i poszli synowieIzraelowi, każdy do posiadłości swej, aby jąobjąć. 7 I służyli Panu przez wszystkie dni
jego i starszych, którzy po nim przez długiczas żyli, a znali wszystkie dzieła Pana,których dokonał dla Izraela. 8 I umarł Jozue,
syn Nuna, sługa Pański, mając sto dziesięćlat. 9 I pogrzebali go w granicach posiadłości
delevit habitatores Cetron, et Naalol : sed
habitavit Chananæus in medio ejus,factusque est ei tributarius. 31 Aser quoque
non delevit habitatores Accho, et Sidonis,
Ahalab, et Achazib, et Helba, et Aphec, et
Rohob : 32 habitavitque in medio Chananæihabitatoris illius terræ, nec interfecit eum. 33
Nephthali quoque non delevit habitatores
Bethsames, et Bethanath : et habitavit inter
Chananæum habitatorem terræ, fueruntque eiBethsamitæ et Bethanitæ tributarii. 34
Arctavitque Amorrhæus filios Dan in monte,nec dedit eis locum ut ad planiora
descenderent : 35 habitavitque in monte
Hares, quod interpretatur testaceo, in Ajalon
et Salebim. Et aggravata est manus domus
Joseph, factusque est ei tributarius. 36 Fuitautem terminus Amorrhæi ab ascensuScorpionis, petra, et superiora loca.
2
1 Ascenditque angelus Domini de Galgalis
ad Locum flentium, et ait : Eduxi vos de
Ægypto, et introduxi in terram, pro qua
juravi patribus vestris : et pollicitus sum ut
non facerem irritum pactum meum vobiscumin sempiternum, 2 ita dumtaxat ut non
feriretis fœdus cum habitatoribus terræ hujus,sed aras eorum subverteretis : et noluistis
audire vocem meam : cur hoc fecistis ? 3
Quam ob rem nolui delere eos a facie vestra :
ut habeatis hostes, et dii eorum sint vobis in
ruinam. 4 Cumque loqueretur angelus
Domini hæc verba ad omnes filios Israël,elevaverunt ipsi vocem suam, et fleverunt. 5
Et vocatum est nomen loci illius, Locus
flentium, sive lacrimarum : immolaveruntqueibi hostias Domini.
6 Dimisit ergo Josue populum, et abierunt
filii Israël unusquisque in possessionemsuam, ut obtinerent eam : 7 servieruntque
Domino cunctis diebus ejus, et seniorum, qui
longo post eum vixerunt tempore, et noverant
omnia opera Domini quæ fecerat cum Israël.8 Mortuus est autem Josue filius Nun,famulus Domini, centum et decem annorum,
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 5/49
4
jego w Tamnatsare, w górach Efraima, od północnej strony góry Gaas. 10 I wszystko
owo pokolenie, zgromadzone zostało doojców swoich, a powstali inni, którzy nieznali Pana i czynów, których dokonał nad
Izraelem. 11 I czynili synowie Izraelowi zło przed oczyma Pańskimi, i służyli Baalom. 12
I opuścili Pana, Boga ojców swoich, któryich wywiódł z ziemi Egipskiej, i poszli za
bogami cudzymi i za bogami tych narodów,które mieszkały wokoło nich, i kłaniali sięim, 13 i ku gniewowi pobudzili Pana,
opuszczając go, a służąc Baalowi i Astartom. 14 I rozgniewawszy się Pan na Izraela, podałich w ręce łupieżców, a ci ich pojmali iza przedali nieprzyjaciołom, którzy mieszkali
wokoło; nie mogli się oprzećnieprzyjaciołom swoim, 15 ale gdziekolwiek
chcieli się obrócić, tam ręka Pana była nadnimi, jak powiedział i przysiągł im, i byli
bardzo udręczeni. 16 I wzbudził Pansędziów, którzy ich wyzwalali z rąk
pustoszących; ale i tych słuchać nie chcieli, 17 cudzołożąc z bogami cudzymi i kłaniającsię im. Prędko opuścili drogę, którą chodziliojcowie ich, a chociaż słyszeli przykazaniaPańskie, wszystko przeciwnie czynili. 18 A
gdy Pan wzbudzał sędziów, za czasu ichwzruszał się miłosierdziem i słuchałwzdychania utrapionych, i wybawiał ich odmordowania pustoszących. 19 A potem gdy
umarł sędzia, wracali się i daleko gorszerzeczy czynili niż ojcowie ich idąc zacudzymi bogami, służąc im i kłaniając sięim; nie opuścili wynalazków swoich i drogi
bardzo przekornej, którą chodzić przywykli. 20 I rozgniewała się zapalczywość Pana na
Izraela, i rzekł: "Ponieważ ten lud zgwałcił przymierze moje, którem uczynił z ojcamiich i głosu mego słuchać nie chciał: 21 i ja
nie wygładzę narodów, które zostawił Jozue iumarł, 22 żebym przez nie doświadczyłIzraela, czy strzegą drogi Pańskiej i chodząnią, jak strzegli ojcowie ich, czy też nie." 23
A tak zostawił Pan wszystkie narody te i niechciał ich rychło wyniszczyć, ani ich nie dałw ręce Jozuemu.
9 et sepelierunt eum in finibus possessionis
suæ in Thamnathsare in monte Ephraim, a
septentrionali plaga montis Gaas. 10
Omnisque illa generatio congregata est ad
patres suos : et surrexerunt alii, qui non
noverant Dominum, et opera quæ feceratcum Israël. 11 Feceruntque filii Israël malumin conspectu Domini, et servierunt Baalim.
12 Ac dimiserunt Dominum Deum patrum
suorum, qui eduxerat eos de terra Ægypti, etsecuti sunt deos alienos, deosque populorum,
qui habitabant in circuitu eorum, et
adoraverunt eos : et ad iracundiam
concitaverunt Dominum, 13 dimittentes eum,
et servientes Baal et Astaroth. 14 Iratusque
Dominus contra Israël, tradidit eos in manus
diripientium : qui ceperunt eos, etvendiderunt hostibus qui habitabant per
gyrum : nec potuerunt resistere adversariis
suis, 15 sed quocumque pergere voluissent,
manus Domini super eos erat, sicut locutus
est, et juravit eis, et vehementer afflicti sunt.
16 Suscitavitque Dominus judices, qui
liberarent eos de vastantium manibus : sed
nec eos audire voluerunt, 17 fornicantes cum
diis alienis, et adorantes eos. Cito
deseruerunt viam, per quam ingressi fuerant
patres eorum : et audientes mandata Domini,
omnia fecere contraria. 18 Cumque Dominus
judices suscitaret, in diebus eorum
flectebatur misericordia, et audiebat
afflictorum gemitus, et liberabat eos de cædevastantium. 19 Postquam autem mortuus
esset judex, revertebantur, et multo faciebant
pejora quam fecerant patres eorum, sequentes
deos alienos, servientes eis, et adorantes
illos. Non dimiserunt adinventiones suas, et
viam durissimam per quam ambulareconsueverunt. 20 Iratusque est furor Domini
in Israël, et ait : Quia irritum fecit gens ista pactum meum, quod pepigeram cum patribus
eorum, et vocem meam audire contempsit :
21 et ego non delebo gentes, quas dimisit
Josue, et mortuus est : 22 ut in ipsis experiar
Israël, utrum custodiant viam Domini, et
ambulent in ea, sicut custodierunt patres
eorum, an non. 23 Dimisit ergo Dominus
omnes nationes has, et cito subvertere noluit,
nec tradidit in manus Josue.
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 6/49
5
3
1 Te są narody, które Pan zostawił, aby przeznie próbować Izraela i wszystkich, którzy niewiedzieli o walkach Chananejczyków, 2 aby
się potem nauczyli synowie ich potykać znieprzyjaciółmi i nabrali zwyczaju
walczenia: 3 pięciu książąt filistyńskich, iwszystkich Chanejczyków, Sydończyków iHewejczyków, którzy mieszkali na górzeLibanie, od góry Baal Hermon aż do wejściado Emat. 4 I zostawił ich, aby przez nichdoświadczać Izraela, czy będzie słuchałrozkazania Pańskiego, które przykazał ojcomich przez usta Mojżesza, czy też nie. 5 A tak
synowie Izraelowi mieszkali pośródChananejczyków, Hetejczyków,Amorejczyków, Ferezejczyków,Hewejczyków i Jebuzejczyków, 6 i brali
córki ich za żony, i sami córki swe synom ich
dawali, i służyli bogom ich.
CZĘŚĆ I
(3,7-16,31)
EPIZODY Z HISTORII SĘDZIÓW
I. Otoniel i Aod. (3,7-31)
1. OTONIEL (3,7-11).
7 I czynili zło przed oczyma Pańskimi izapomnieli Boga swego, służąc Baalom iAstartom. 8 I rozgniewawszy się Pan naIzr aela, dał ich w ręce Chusan Rasataima,króla mezopotamskiego, i służyli mu osiem
lat. 9 I wołali do Pana, a on im wzbudziłwybawiciela, który wybawił ich, to jestOtoniela, syna Keneza, młodszego brataKaleba. 10 I był w nim duch Pański, i sądziłIzraela; i wyjechał na wojnę, i dał Pan w ręce
jego Chusan Rasataima, króla syryjskiego, i przemógł go. 11 I ucichła ziemia czterdzieścilat, i umarł Otoniel, syn Keneza.
3
1 Hæ sunt gentes quas Dominus dereliquit, uterudiret in eis Israëlem, et omnes qui nonnoverant bella Chananæorum : 2 ut postea
discerent filii eorum certare cum hostibus, ethabere consuetudinem præliandi : 3 quinque
satrapas Philisthinorum, omnemque
Chananæum, et Sidonium, atque Hevæum,qui habitabat in monte Libano, de monte
Baal Hermon usque ad introitum Emath. 4
Dimisitque eos, ut in ipsis experiretur
Israëlem, utrum audiret mandata Domini quæ præceperat patribus eorum per manumMoysi, an non. 5 Itaque filii Israëlhabitaverunt in medio Chananæi, et Hethæi,et Amorrhæi, et Pherezæi, et Hevæi, etJebusæi : 6 et duxerunt uxores filias eorum,
ipsique filias suas filiis eorum tradiderunt, et
servierunt diis eorum.
7 Feceruntque malum in conspectu Domini,
et obliti sunt Dei sui, servientes Baalim et
Astaroth. 8 Iratusque contra Israël Dominus,tradidit eos in manus Chusan Rasathaim regis
Mesopotamiæ, servieruntque ei octo annis. 9
Et clamaverunt ad Dominum, qui suscitaviteis salvatorem, et liberavit eos, Othoniel
videlicet filium Cenez, fratrem Caleb
minorem : 10 fuitque in eo spiritus Domini,
et judicavit Israël. Egressusque est ad pugnam, et tradidit Dominus in manus ejus
Chusan Rasathaim regem Syriæ, et oppressiteum. 11 Quievitque terra quadraginta annis,
et mortuus est Othoniel filius Cenez.
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 7/49
6
2. AOD (3,12-30).
12 Ale poczęli synowie Izraelowi znowuczynić zło przed oczyma Pana, którywzmocnił przeciwko nim Eglona, króla
moabskiego, przeto iż zło czynili przedoblicznością jego. 13 I przyłączył do niegosynów Ammona, i Amalekitów; i wyjechał, i
poraził Izraela, i posiadł miasto Palm. 14 I
służyli synowie Izraelscy Eglonowi, królowi
Moabu osiemnaście lat. 15 A potem wołalido Pana, a on wzbudził im wybawicielaimieniem Aod, syna Gery, syna Jeminiego,
który obydwu rąk jako prawej używał. I posłali synowie Izraelowi przezeń daryEglonowi, królowi moabskiemu. 16 A on
uczynił sobie miecz o dwu ostrzach, mającyw środku rękojeść wzdłuż na dłoń, i
przypasał go pod płaszczem na prawym boku. 17 I przyniósł dary Eglonowi, królowiMoabu. - A był Eglon człowiekiem bardzootyłym. 18 A gdy mu oddał dary poszedł zatowarzyszami, którzy z nim przyszli. 19 A
wróciwszy się z Galgala, gdzie były bałwany, rzekł do króla: "Słowo tajemnemam do ciebie, o królu." On rozkazałzamilczeć, a gdy wyszli wszyscy, którzy przynim byli, przystąpił Aod do niego 20 siedziałzaś w letniej sali sam - i rzekł: "Słowo Bożemam do ciebie." 21 I powstał zaraz z tronu. Iwyciągnął Aod lewą rękę, i dobył miecza od
prawego biodra swego, i wbił go w brzuch jego tak mocno, 22 że rękojeść weszła zżelazem w ranę i przetłustym sadłemściśnięta została. I nie wyjął miecza, ale tak
jak uderzył, zostawił w ciele; i wnet przeztajemne miejsca natury rzucił się kał z
brzucha.23
Aod zaś, zawarłszy bardzo pilniedrzwi sali i zamknąwszy na zamek, wyszedłtyłem. 24 A słudzy królewscy przyszedłszyujrzeli zawarte drzwi sali i rzekli: "Może
wypróżnia żołądek w gmachu letnim." 25 A
naczekawszy się długo, że aż się wstydzili, iwidząc, że nikt nie otwiera, wzięli klucz, aotworzywszy znaleźli pana swego na ziemileżącego umarłym. 26 A podczas gdy oni
byli zamieszani, Aod uciekł i minął miejsce
bałwanów, skąd się był wrócił. 27 I
przyszedł do Seirat, i natychmiast zatrąbił wtrąbę na górach Efraim, i poszli z nim
12 Addiderunt autem filii Israël faceremalum in conspectu Domini : qui confortavit
adversum eos Eglon regem Moab, quia
fecerunt malum in conspectu ejus. 13 Etcopulavit ei filios Ammon, et Amalec :
abiitque et percussit Israël, atque possediturbem palmarum. 14 Servieruntque filii
Israël Eglon regi Moab decem et octo annis.15 Et postea clamaverunt ad Dominum, qui
suscitavit eis salvatorem vocabulo Aod,
filium Gera, filii Jemini, qui utraque manu
pro dextera utebatur. Miseruntque filii Israël per illum munera Eglon regi Moab. 16 Qui
fecit sibi gladium ancipitem, habentem in
medio capulum longitudinis palmæ manus, etaccinctus est eo subter sagum in dextro
femore. 17 Obtulitque munera Eglon regi
Moab. Erat autem Eglon crassus nimis. 18
Cumque obtulisset ei munera, prosecutus est
socios, qui cum eo venerant. 19 Et reversus
de Galgalis, ubi erant idola, dixit ad regem :
Verbum secretum habeo ad te, o rex. Et ille
imperavit silentium : egressisque omnibus
qui circa eum erant, 20 ingressus est Aod ad
eum : sedebat autem in æstivo cœnaculosolus : dixitque : Verbum Dei habeo ad te.
Qui statim surrexit de throno. 21 Extenditque
Aod sinistram manum, et tulit sicam de
dextro femore suo, infixitque eam in ventre
ejus 22 tam valide, ut capulus sequeretur
ferrum in vulnere, ac pinguissimo adipe
stringeretur. Nec eduxit gladium, sed ita ut
percusserat, reliquit in corpore : statimque
per secreta naturæ alvi stercora proruperunt.23 Aod autem clausis diligentissime ostiis
cœnaculi, et obfirmatis sera,24
per posticumegressus est. Servique regis ingressi viderunt
clausas fores cœnaculi, atque dixerunt :Forsitan purgat alvum in æstivo cubiculo. 25
Expectantesque diu donec erubescerent, et
videntes quod nullus aperiret, tulerunt
clavem : et aperientes invenerunt dominum
suum in terra jacentem mortuum. 26 Aod
autem, dum illi turbarentur, effugit, et
pertransiit locum idolorum, unde reversus
fuerat. Venitque in Seirath : 27 et statim
insonuit buccina in monte Ephraim,descenderuntque cum eo filii Israël, ipso in
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 8/49
7
synowie Izraelowi, a on szedł na czele. 28 I
rzekł do nich: "Pójdźcie za mną, albowiemdał Pan nieprzyjaciół naszych, Moabitów, wręce nasze." I szli za nim i ubiegli brody
Jordanu, przez które się przeprawiają do
Moabu, i nie dopuścili nikomu przechodzić, 29 ale porazili naonczas Moabitów, okołodziesięć tysięcy, wszystkich tęgich imocnych mężów, żaden z nich ujść nie mógł. 30 I uniżony został Moab dnia owego podręką Izraela, i ucichła ziemia osiemdziesiątlat.
3. SAMGAR (3,31).
31 Potem był Samgar, syn Anata, który zabił
sześciuset mężów filistyńskich lemieszem; iten też bronił Izraela.
II. Debora i Barak.
(4,1-5,32)
I. ZWYCIĘSTWO NAD
CHANANEJCZYKAMI (4,1-24).
4
1 I poczęli znowu synowie Izraelowi złoczynić przed oczyma Pańskimi po śmierciAoda. 2 I dał ich Pan w ręce Jabina, królachananejskiego, który królował w Asorze, amiał hetmana wojska swego imieniem Sisara,sam zaś mieszkał w Haroset pogańskim. 3 I
wołali synowie Izraelowi do Pana, bo miałdziewięćset wozów kosistych, a przezdwadzieścia lat bardzo ich ucisnął. 4 A była
Debora prorokini, żona Lapidota, którasądziła lud w owym czasie. 5 A siedziała pod palmą, którą imieniem jej zwano, międzyRamą a Betel, w górach Efraim; i chodzili doniej synowie Izraelowi na każdy sąd. 6 Ona
to posłała, i przyzwała Baraka, synaAbinoema, z Kedes Neftali, i rzekła doniego: "Przykazał ci Pan, Bóg Izraelów: Idź i
prowadź wojsko na górę Tabor, a weźmiesz zsobą dziesięć tysięcy rycerzów z synów
Neftalego i z synów Zabulona, 7 ja zaś
przywiodę do ciebie na miejsce potoku CisonSisarę, hetmana wojska Jabina, i wozy jego i
fronte gradiente. 28 Qui dixit ad eos :
Sequimini me : tradidit enim Dominus
inimicos nostros Moabitas in manus nostras.
Descenderuntque post eum, et occupaverunt
vada Jordanis quæ transmittunt in Moab : et
non dimiserunt transire quemquam : 29 sed percusserunt Moabitas in tempore illo,
circiter decem millia, omnes robustos et
fortes viros. Nullus eorum evadere potuit. 30 Humiliatusque est Moab in die illo sub manu
Israël : et quievit terra octoginta annis.
31 Post hunc fuit Samgar filius Anath, qui
percussit de Philisthiim sexcentos virosvomere : et ipse quoque defendit Israël.
4
1 Addideruntque filii Israël facere malum inconspectu Domini post mortem Aod, 2 et
tradidit illos Dominus in manus Jabin regis
Chanaan, qui regnavit in Asor : habuitque
ducem exercitus sui nomine Sisaram, ipse
autem habitabat in Haroseth gentium. 3
Clamaveruntque filii Israël ad Dominum :nongentos enim habebat falcatos currus, et
per viginti annos vehementer oppresserat eos.
4 Erat autem Debbora prophetis uxorLapidoth, quæ judicabat populum in illo
tempore. 5 Et sedebat sub palma, quænomine illius vocabatur, inter Rama et Bethel
in monte Ephraim : ascendebantque ad eam
filii Israël in omne judicium. 6 Quæ misit etvocavit Barac filium Abinoëm de Cedes
Nephthali : dixitque ad eum : Præcepit tibiDominus Deus Israël : Vade, et ducexercitum in montem Thabor, tollesque
tecum decem millia pugnatorum de filiis
Nephthali, et de filiis Zabulon : 7 ego autemadducam ad te in loco torrentis Cison,
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 9/49
8
wszystek lud, a dam ich w rękę twoją." 8 I
rzekł do niej Barak: "Jeśli pójdziesz ze mną, pójdę; jeśli nie będziesz chciała iść ze mną,nie pójdę." 9 A ona rzekła do niego: "Pójdę ztobą, ale tego razu zwycięstwa nie przypiszą
tobie, bo w niewieścią rękę będzie dany,Sisara." A tak powstała Debora i poszła zBarakiem do Kedes. 10 On zaś przyzwawszyZabulona i Neftalego, wyjechał z dziesięciutysiącami wojowników, mając Deborę wswym towarzystwie. 11 A Haber Kenijczyk
oddzielił się niegdyś od innych Kenijczyków, braci swych, synów Hobaba, powinowategoMojżeszowego, i rozbił namioty aż dodoliny, którą zowią Sennim, a był kołoKedes. 12 I oznajmiono Sisarze, że wstąpił
Barak, syn Abinoema, na górę Tabor. 13 Izebrał dziewięćset kosistych wozów iwszystko wojsko z Haroset pogańskiego do
potoku Cison. 14 I rzekła Debora do Barak a:
"Wstań, bo ten jest dzień, którego dał PanSisarę w ręce twoje; oto On sam jest wodzemtwoim." Zstąpił tedy Barak z góry Tabor idziesięć tysięcy wojowników z nim. 15 I
przestraszył Pan Sisarę i wszystkie wozy jego i wszystek lud ostrzem miecza przed
Barakiem tak bardzo, że Sisara skoczywszy zwozu pieszo uciekał. 16 A Barak ścigałuciekające wozy i wojsko aż do Haroset
pogańskiego, i wszystko mnóstwonieprzyjacielskie aż do szczętu poległo. 17 A
Sisara uciekając przyszedł do namiotu Jaheli,żony Habera Kenijczyka; bo był pokójmiędzy Jabinem, królem Asoru, a domemHabera Kenijczyka. 18 Wybiegłszy tedyJahel naprzeciwko Sisary rzekła do niego:"Wnijdź do mnie, panie mój, wnijdź, nie bój
się!" 19
A gdy wszedł do jej namiotu i został przykryty przez nią płaszczem, rzekł do niej:"Daj mi proszę cię, trochę wody, bo pragnę
bardzo." Ona otworzyła bukłak mleka i dałamu pić, i nakryła go. 20 I rzekł Sisara doniej: "Stój u drzwi namiotu, a gdy kto
przyjdzie pytając cię i mówiąc: "Jestże tukto?" odpowiesz: "Nie masz nikogo." 21
Wzięła tedy Jahel, żona Habera, gwóźdźnamiotowy, a biorąc razem i młot weszła
potajemnie i milczkiem, przyłożyła gwóźdź
do skroni głowy jego, i uderzywszy weńmłotem, wbiła w mózg aż do ziemi, a on
Sisaram principem exercitus Jabin, et currus
ejus, atque omnem multitudinem, et tradam
eos in manu tua. 8 Dixitque ad eam Barac :
Si venis mecum, vadam : si nolueris venire
mecum, non pergam. 9 Quæ dixit ad eum :
Ibo quidem tecum, sed in hac vice victorianon reputabitur tibi, quia in manu mulieris
tradetur Sisara. Surrexit itaque Debbora, et
perrexit cum Barac in Cedes. 10 Qui, accitisZabulon et Nephthali, ascendit cum decem
millibus pugnatorum, habens Debboram in
comitatu suo. 11 Haber autem Cinæusrecesserat quondam a ceteris Cinæis fratribussuis, filiis Hobab cognati Moysi : et
tetenderat tabernacula usque ad vallem, quævocatur Sennim, et erat juxta Cedes. 12
Nuntiatumque est Sisaræ quod ascendissetBarac filius Abinoëm in montem Thabor : 13
et congregavit nongentos falcatos currus, et
omnem exercitum de Haroseth gentium ad
torrentem Cison. 14 Dixitque Debbora ad
Barac : Surge, hæc est enim dies, in quatradidit Dominus Sisaram in manus tuas : en
ipse ductor est tuus. Descendit itaque Barac
de monte Thabor, et decem millia
pugnatorum cum eo. 15 Perterruitque
Dominus Sisaram, et omnes currus ejus,
universamque multitudinem in ore gladii ad
conspectum Barac : in tantum, ut Sisara de
curru desiliens, pedibus fugeret, 16 et Barac
persequeretur fugientes currus, et exercitum
usque ad Haroseth gentium, et omnis
hostium multitudo usque ad internecionem
caderet. 17 Sisara autem fugiens pervenit ad
tentorium Jahel uxoris Haber Cinæi. Eratenim pax inter Jabin regem Asor, et domum
Haber Cinæi. 18 Egressa igitur Jahel in
occursum Sisaræ, dixit ad eum : Intra ad me,domine mi : intra, ne timeas. Qui ingressus
tabernaculum ejus, et opertus ab ea pallio, 19
dixit ad eam : Da mihi, obsecro, paululum
aquæ, quia sitio valde. Quæ aperuit utremlactis, et dedit ei bibere, et operuit illum. 20
Dixitque Sisara ad eam : Sta ante ostium
tabernaculi : et cum venerit aliquis
interrogans te, et dicens : Numquid hic est
aliquis ? respondebis : Nullus est. 21 Tulit
itaque Jahel uxor Haber clavum tabernaculi,
assumens pariter et malleum : et ingressaabscondite et cum silentio, posuit supra
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 10/49
9
spanie ze śmiercią łącząc ustał i umarł. 22
Ale oto Barak goniąc Sisarę nadbiegł, a Jahelwyszedłszy naprzeciw niego rzekła mu:"Pójdź, a ukażę ci męża, którego szukasz." Aon wszedłszy do niej, ujrzał Sisarę leżącego
martwym, a gwóźdź wbity w skroni jego. 23 Uniżył tedy Bóg owego dnia Jabina, królaChanaanu, 24 przed synami Izraela, którzyco dzień się wzmagali i mocną ręką tłumiliJabina, króla chananejskiego, aż go zgładzili.
2. PIEŚŃ DEBORY (5,1-32).
5
1 I śpiewali Debora i Barak, syn Abinoema,dnia owego, mówiąc: 2 "Którzyściedobrowolnie ofiarowali z Izraela dusze
wasze na niebezpieczeństwo, błogosławciePanu! 3 Słuchajcie, królowie, bierzcie wuszy, książęta: Jam jest, jam jest, która Panuzaśpiewam, śpiewać będę Panu, Bogu
Izraelowemu.4
Panie, gdyś wychodził zSeiru, a przechodziłeś przez krainy Edomu,ziemia się wzruszyła, a niebiosa i obłokikropiły wodą. 5 Góry spłynęły od obliczaPańskiego, i Synaj od oblicza Pana, BogaIzraelowego. 6 Za czasu Samgara, syna
Anata, za czasu Jaheli odpoczęły ścieżki, aktórzy chodzili przez nie, szli dróżkami
błędnymi. 7 Ustali mocni w Izraelu i ucichli,
aż powstała Debora, powstała matka wIzraelu. 8 Nowe wojny obrał Pan, a bramy
nieprzyjacielskie sam obalił; tarcza i drzewceczyż się ukazały na czterdzieści tysięcyIzraela? 9 Serce moje miłuje książętaizraelskie; wy, którzyście się dobrowolniewydali na niebezpieczeństwa, błogosławciePanu! 10 Którzy wsiadacie na osły świetne, izasiadacie w sądach, a chodzicie drogą,mówcie! 11 Gdzie się potłukły wozy iwojsko nieprzyjacielskie stłumiono, tamniech opowiadają sprawiedliwości Pańskie iłaskę względem mocnych Izraela; wtedy
zstąpił lud Pański do bram i otrzymałzwierzchność. 12 Powstań, powstań, Deboro!
tempus capitis ejus clavum, percussumque
malleo defixit in cerebrum usque ad terram :
qui soporem morti consocians defecit, et
mortuus est. 22 Et ecce Barac sequens
Sisaram veniebat : egressaque Jahel in
occursum ejus, dixit ei : Veni, et ostendamtibi virum quem quæris. Qui cum intrasset adeam, vidit Sisaram jacentem mortuum, et
clavum infixum in tempore ejus. 23 Humiliavit ergo Deus in die illo Jabin regem
Chanaan coram filiis Israël : 24 qui
crescebant quotidie, et forti manu
opprimebant Jabin regem Chanaan, donec
delerent eum.
5
1 Cecineruntque Debbora et Barac filius
Abinoëm in illo die, dicentes : 2 Qui sponte
obtulistis de Israël animas vestras ad periculum, benedicite Domino. 3 Audite,
reges ; auribus percipite, principes : ego sum,
ego sum, quæ Domino canam, psallam
Domino Deo Israël. 4 Domine, cum exires de
Seir, et transires per regiones Edom, terramota est, cælique ac nubes distillaveruntaquis. 5 Montes fluxerunt a facie Domini, et
Sinai a facie Domini Dei Israël. 6 In diebus
Samgar filii Anath, in diebus Jahel
quieverunt semitæ : et qui ingrediebantur per
eas, ambulaverunt per calles devios. 7
Cessaverunt fortes in Israël, et quieverunt : donec surgeret Debbora, surgeret mater in
Israël. 8 Nova bella elegit Dominus, et portas
hostium ipse subvertit : clypeus et hasta si
apparuerint in quadraginta millibus Israël. 9 Cor meum diligit principes Israël : qui
propria voluntate obtulistis vos discrimini,
benedicite Domino. 10 Qui ascenditis super
nitentes asinos, et sedetis in judicio, et
ambulatis in via, loquimini. 11 Ubi collisi
sunt currus, et hostium suffocatus est
exercitus, ibi narrentur justitiæ Domini, et
clementia in fortes Israël : tunc descendit
populus Domini ad portas, et obtinuit
principatum. 12 Surge, surge Debbora ;
surge, surge, et loquere canticum : surgeBarac, et apprehende captivos tuos, fili
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 11/49
10
powstań, powstań, a zaczynaj pieśń! WstańBaraku, a pojmaj więźniów twoich, synuAbinoema! 13 Zachowane są ostatki ludu,Pan w mocnych się potykał. 14 Z Efraima
wygładził ich w Amaleku, a po nim z
Beniamina przeciwko ludowi twemu, oAmaleku; z Machira książęta wyszli, a zZabulona ci, którzy wywiedli wojsko kuwojowaniu. 15 Książęta Issachara byli z
Deborą i w Baraka tropy szli, który jakby zgóry i w przepaść w niebezpieczeństwo sięwdał; gdy rozerwany był Ruben przeciwsobie, ludzie wielkiej myśli znaleźli się wsprzeczce. 16 Czemu mieszkasz międzydwiema granicami, aby słuchać beczeniatrzód? Gdy rozerwany był Ruben przeciw
sobie, ludzie wielkiej myśli znaleźli się wsprzeczce. 17 Galaad za Jordanem
odpoczywał, a Dan bawił się okrętami, Asermieszkał na brzegu morskim i przebywał w
portach. 18 Ale Zabulon i Neftali wydali
dusze swe na śmierć w krainie Merome. 19
Przyjechali królowie i walczyli, walczylikrólowie Chanaanu w Tanach przy wodachMagedda, a przecie nic nie zabrali łupiąc. 20
Z nieba walczono przeciwko nim; gwiazdy,
trwając w rzędzie i w biegu swoim, przeciwko Sisarze walczyły. 21 Potok Cison
niósł trupy ich, potok Kadumim, potokCison; podeptaj, duszo moja, mocarzów. 22
Kopyta koniom spadały, gdy uciekali pędemi gdy spadali na szyję co mocniejsinieprzyjaciele. 23 Przeklinajcie ziemięMeroz, rzekł Anioł Pański, złorzeczciemieszkańcom jej, iż nie przyszli na pomocPanu, na pomoc najmocniejszym jego. 24
Błogosławiona między niewiastami Jahel,
żona Habera, Kenijczyka, i niech będzie błogosławiona w namiocie swoim! 25
Proszącemu wody, mleka dała, a w kubkuksiążąt przyniosła masła. 26 Lewą rękęwyciągnęła po gwóźdź, a prawą pokowalskie młoty, i uderzyła Sisarę, szukającw głowie miejsca na ranę i skroń mocnodziurawiąc. 27 Padł jej między nogi, ustał iumarł; walał się przed jej nogami i leżał bezduszy i nędzny. 28 Oknem wyglądając, wyłamatka jego i z sali mówiła: "Czemu zwleka z
powrotem wóz jego? czemu leniwo szły nogizaprzęgu jego?" 29 Jedna, mędrsza nad inne
Abinoëm. 13 Salvatæ sunt reliquiæ populi : Dominus in fortibus dimicavit. 14 Ex
Ephraim delevit eos in Amalec, et post eum
ex Benjamin in populos tuos, o Amalec : de
Machir principes descenderunt, et de
Zabulon qui exercitum ducerent ad bellandum. 15 Duces Issachar fuere cum
Debbora, et Barac vestigia sunt secuti, qui
quasi in præceps ac barathrum se discriminidedit : diviso contra se Ruben,
magnanimorum reperta est contentio. 16
Quare habitas inter duos terminos, ut audias
sibilos gregum ? diviso contra se Ruben,
magnanimorum reperta est contentio. 17
Galaad trans Jordanem quiescebat, et Dan
vacabat navibus : Aser habitabat in littore
maris, et in portubus morabatur. 18 Zabulonvero et Nephthali obtulerunt animas suas
morti in regione Merome. 19 Venerunt reges
et pugnaverunt : pugnaverunt reges Chanaan
in Thanach juxta aquas Mageddo, et tamen
nihil tulere prædantes. 20 De cælo dimicatumest contra eos : stellæ manentes in ordine et
cursu suo, adversus Sisaram pugnaverunt. 21
Torrens Cison traxit cadavera eorum, torrens
Cadumim, torrens Cison : conculca, anima
mea, robustos. 22 Ungulæ equorumceciderunt, fugientibus impetu, et per
præceps ruentibus fortissimis hostium. 23
Maledicite terræ Meroz, dixit angelusDomini : maledicite habitatoribus ejus, quia
non venerunt ad auxilium Domini, in
adjutorium fortissimorum ejus. 24 Benedicta
inter mulieres Jahel uxor Haber Cinæi, et
benedicatur in tabernaculo suo. 25 Aquam
petenti lac dedit, et in phiala principum
obtulit butyrum. 26 Sinistram manum misit
ad clavum, et dexteram ad fabrorum malleos.Percussitque Sisaram quærens in capitevulneri locum, et tempus valide perforans :
27 inter pedes ejus ruit ; defecit, et mortuus
est : volvebatur ante pedes ejus, et jacebat
exanimis et miserabilis. 28 Per fenestram
respiciens, ululabat mater ejus : et de
cœnaculo loquebatur : Cur moratur regredi
currus ejus ? quare tardaverunt pedes
quadrigarum illius ? 29 Una sapientior ceteris
uxoribus ejus, hæc socrui verba respondit :
30 Forsitan nunc dividit spolia, et pulcherrima feminarum eligitur ei : vestes
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 12/49
11
żony jego, w te słowa świekrzeodpowiedziała: 30 "A może teraz dzielizdobycze i obierają mu co najcudniejszą
białogłowę; szaty rozmaitej barwy Sisarze
dają za łup, i sprzęt rozmaity zbierają na
ozdobę szyj." 31 Tak niechaj zginą wszyscynieprzyjaciele twoi Panie, a którzy cięmiłują, jako jaśnieje słońce, kiedy wschodzi,tak niechaj świecą!" 32 I była w pokojuziemia przez czterdzieści lat.
III. Gedeon i Abimelech.
(6,1-10,5)
1. IZRAEL UCISKANY PRZEZ
MADIANITÓW (6,1-10).
6
1 I uczynili synowie Izraelowi zło przedoczyma Pana, i dał ich w ręce Madianitów
przez siedem lat i byli przez nich bardzo
uciśnieni. 2 I poczynili sobie jamy i jaskinie
w górach i miejsca bardzo obronne na odpór. 3 A gdy Izrael zasiał, przyjeżdżali Madianici,
Amalekici i inne wschodnie narody,4 arozbiwszy u nich namioty, niszczyli
wszystko, jak było w trawie, aż do wejściado Gazy, i nic zgoła do żywności należącegonie zostawiali w Izraelu, ani owiec, ani
wołów, ani osłów. 5 Bo i oni, i wszystkie
stada ich, przyciągali z namiotami swymi, i jako szarańcza wszystkie miejsca napełniali,niezliczone mnóstwo ludzi i wielbłądów,
pustosząc wszystko, czego się dotknęli. 6 I
poniżony był bardzo Izrael przed oczyma
Madianitów. 7 I wołał do Pana, prosząc pomocy przeciw Madianitom. 8 A on posłałdo nich męża proroka i rzekł: "To mówi Pan,Bóg Izraelów: Jam uczynił, żeście wyszli zEgiptu, i wywiodłem was z domu niewoli, 9 i
wybawiłem z ręki Egipcjan i wszystkichnieprzyjaciół, którzy was trapili, i wygnałemich na wejście wasze, i dałem wam ichziemię. 10 I rzekłem: Jam Pan, Bóg wasz; nie
bójcie się bogów Amorejczyków, w którychziemi mieszkacie. A nie chcieliście słuchać
głosu mego."
diversorum colorum Sisaræ traduntur in prædam, et supellex varia ad ornanda colla
congeritur. 31 Sic pereant omnes inimici tui,
Domine : qui autem diligunt te, sicut sol in
ortu suo splendet, ita rutilent. 32 Quievitque
terra per quadraginta annos.
6
1 Fecerunt autem filii Israël malum inconspectu Domini : qui tradidit illos in manu
Madian septem annis, 2 et oppressi sunt
valde ab eis. Feceruntque sibi antra et
speluncas in montibus, et munitissima ad
repugnandum loca. 3 Cumque sevisset Israël,
ascendebat Madian et Amalec, ceteriqueorientalium nationum : 4 et apud eos figentes
tentoria, sicut erant in herbis cuncta
vastabant usque ad introitum Gazæ : nihilqueomnino ad vitam pertinens relinquebant in
Israël, non oves, non boves, non asinos. 5
Ipsi enim et universi greges eorum veniebant
cum tabernaculis suis, et instar locustarum
universa complebant, innumera multitudo
hominum et camelorum, quidquid tetigerant
devastantes. 6 Humiliatusque est Israël valde
in conspectu Madian. 7 Et clamavit adDominum postulans auxilium contra
Madianitas. 8 Qui misit ad eos virum
prophetam, et locutus est : Hæc dicitDominus Deus Israël : Ego vos feciconscendere de Ægypto, et eduxi vos dedomo servitutis, 9 et liberavi de manu
Ægyptiorum, et omnium inimicorum quiaffligebant vos : ejecique eos ad introitum
vestrum, et tradidi vobis terram eorum. 10 Et
dixi : Ego Dominus Deus vester : ne timeatis
deos Amorrhæorum, in quorum terrahabitatis. Et noluistis audire vocem meam.
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 13/49
12
2. POWOŁANIE GEDEONA (6,11-40).
11 I przyszedł Anioł Pański, i siedział poddębem, który był w Efra i należał do Joasa,ojca domu Ezri. A gdy Gedeon, syn jego,
młócił i czyścił zboże w prasie, aby uciec przed Madianitami, 12 ukazał mu się AniołPański i rzekł: "Pan z tobą, z mężównajmocniejszy!" 13 I rzekł mu Gedeon:"Proszę, mój panie, jeśli jest Pan z nami,czemuż nas spotkało to wszystko? Gdzież sądziwy jego, o których opowiadali ojcowienasi i mówili: "Wywiódł nas Pan z Egiptu?"A teraz opuścił nas Pan i dał w ręceMadianitów." 14 I wejrzał Pan, i rzekł: "Idźw tej mocy twojej, a wybawisz Izraela z ręki
Madianitów. 15 Wiedz, żem cię posłał!" - Aon odpowiadając, rzekł: "Proszę, mój panie,czym wybawię Izraela? Oto dom mójnajpodlejszy jest w Manassesie, a ja
najmniejszy w domu ojca mego." 16 I rzekłmu Pan: "Ja będę z tobą, i poraziszMadianitów jako jednego męża." 17 A on:
"Jeślim, rzecze, znalazł łaskę przed tobą, dajmi znak, żeś ty jest, który mówisz do mnie. 18 A nie odchodź stąd, aż się wrócę do ciebieniosąc ofiarę i ofiaruję ci." A onodpowiedział: "Ja będę czekał przyjściatwego." 19 Wszedł tedy Gedeon i upiekłkoźlątko i przaśnego chleba z miary mąki, iwłożywszy mięso w kosz, a polewkę mięsnąwlawszy w garniec przyniósł wszystko pod
dąb i ofiarował mu. 20 Lecz Anioł Pańskirzekł mu: "Weźmij mięso i przaśne chleby, i
połóż na tej skale, a polej polewką." 21 A
gdy tak uczynił, wyciągnął Anioł Pańskikoniec laski, którą trzymał w ręce, i dotknął
mięsa i przaśnych chlebów, i wystąpił ogieńze skały i strawił mięso i przaśniki, a AniołPański zniknął z oczu jego. 22 A Gedeon
ujrzawszy, że to był Anioł Pański, rzekł:"Biada mi, mój Panie Boże, iżem widziałAnioła Pańskiego twarzą w twarz!" 23 I rzekłmu Pan: "Pokój z tobą! Nie bój się, nieumrzesz." 24 Zbudował tedy tam Gedeonołtarz Panu i nazwał go: "Pokój Pański," ażdo dnia dzisiejszego. A gdy był jeszcze wEfra, które należy do domu Ezri, nocy owej
rzekł Pan do niego: 25 "Weźmij byka ojcatwego i drugiego byka siedmioletniego, i
11 Venit autem angelus Domini, et sedit sub
quercu, quæ erat in Ephra, et pertinebat adJoas patrem familiæ Ezri. Cumque Gedeon
filius ejus excuteret atque purgaret frumentain torculari, ut fugeret Madian, 12 apparuit ei
angelus Domini, et ait : Dominus tecum,
virorum fortissime. 13 Dixitque ei Gedeon :Obsecro, mi domine, si Dominus nobiscum
est, cur apprehenderunt nos hæc omnia ? ubisunt mirabilia ejus, quæ narraverunt patresnostri, atque dixerunt : De Ægypto eduxit nosDominus ? nunc autem dereliquit nos
Dominus, et tradidit in manu Madian. 14
Respexitque ad eum Dominus, et ait : Vade
in hac fortitudine tua, et liberabis Israël demanu Madian : scito quod miserim te. 15 Qui
respondens ait : Obsecro, mi domine, in quo
liberabo Israël ? ecce familia mea infima estin Manasse, et ego minimus in domo patris
mei. 16 Dixitque ei Dominus : Ego ero tecum
: et percuties Madian quasi unum virum. 17
Et ille : Si inveni, inquit, gratiam coram te,
da mihi signum quod tu sis qui loqueris ad
me : 18 nec recedas hinc, donec revertar ad
te, portans sacrificium, et offerens tibi. Qui
respondit : Ego præstolabor adventum tuum.19 Ingressus est itaque Gedeon, et coxit
hædum, et de farinæ modio azymos panes :
carnesque ponens in canistro, et jus carnium
mittens in ollam, tulit omnia sub quercu, et
obtulit ei. 20 Cui dixit angelus Domini :
Tolle carnes et azymos panes, et pone supra
petram illam, et jus desuper funde. Cumque
fecisset ita, 21 extendit angelus Domini
summitatem virgæ, quam tenebat in manu, et
tetigit carnes et panes azymos : ascenditqueignis de petra, et carnes azymosque panes
consumpsit : angelus autem Domini evanuit
ex oculis ejus. 22 Vidensque Gedeon quod
esset angelus Domini, ait : Heu mi Domine
Deus : quia vidi angelum Domini facie ad
faciem. 23 Dixitque ei Dominus : Pax tecum
: ne timeas, non morieris. 24 Ædificavit ergoibi Gedeon altare Domino, vocavitque illud,
Domini pax, usque in præsentem diem.Cumque adhuc esset in Ephra, quæ est
familiæ Ezri, 25 nocte illa dixit Dominus adeum : Tolle taurum patris tui, et alterum
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 14/49
13
rozwalisz ołtarz Baala, który należy do ojcatwego, a gaj, który jest wokoło ołtarza,wyrąb. 26 I zbudujesz ołtarz Panu, Bogutwemu, na wierzchu tej skały, na której
pierwej ofiarę położyłeś, i weźmiesz byka
wtórego i ofiarujesz całopalenie na stosiedr ew, które z gaju wytniesz." 27 Wziąwszytedy Gedeon dziesięciu mężów, służebnikówswoich, uczynił, jak mu Pan przykazał. Lecz
bojąc się domu ojca swego i ludzi miastaowego, nie chciał tego czynić we dnie, alewszystko w nocy wykonał. 28 A gdy wstali
rano ludzie miasta owego, ujrzeli ołtarzBaala rozwalony i gaj wyrąbany; i bykadrugiego włożonego na ołtarz, którynatenczas był zbudowany. 29 I rzekli jeden
do drugiego: "Kto to uczynił?" A gdy siędowiadywali, kto by to uczynił,
powiedziano: "Gedeon, syn Joasa, to
wszystko uczynił." 30 I rzekli do Joasa:
"Wywiedź tu syna twego, żeby umarł, borozwalił ołtarz Baalów i gaj wyrąbał." 31 On
im odpowiedział: "Czyżeście wy mścicieleBaalowi, żebyście się zań zastawiali? Kto
jego przeciwnikiem jest, niech umrze, zanim
dzień jutrzejszy przyjdzie; jeśli bogiem jest,niech się pomści na tym, który podkopałołtarz jego." 32 Od owego dnia nazwano
Gedeona Jerobaalem, przeto iż rzekł Joas:"Niech się pomści Baal na tym, który
podkopał ołtarz jego." 33 Wszyscy tedy
Madianici i Amalekici, i wschodnie narody
zebrali się razem, i przeprawiwszy się przezJordan położyli się obozem w dolinie Jezrael. 34 A duch Pański oblókł Gedeona, któryzatrąbiwszy w trąbę zwołał dom Abiezera,aby szedł za nim. 35 I wyprawił posłów do
wszystkiego Manassesa, który też poszedł zanim, i innych posłów do Asera i doZabulona, i do Neftalego, którzy wyszlinaprzeciwko niego. 36 I rzekł Gedeon doBoga: "Jeśli chcesz wybawić przez rękę mojąIzraela, jakoś powiedział, 37 położę to runowełny na boisku: jeśli rosa będzie na samejtylko wełnie, a na wszystkiej ziemi suchość,
będę wiedział, że przez rękę moją, jakośrzekł, wyzwolisz Izraela." 38 I stało się tak.A wstawszy po nocy wycisnął runo i napełnił
miednicę rosą. 39 I rzekł znowu do Boga:"Niech się nie gniewa zapalczywość twa na
taurum annorum septem, destruesque aram
Baal, quæ est patris tui, et nemus, quod circaaram est, succide. 26 Et ædificabis altareDomino Deo tuo in summitate petræ hujus,
super quam ante sacrificium posuisti :
tollesque taurum secundum, et offeresholocaustum super struem lignorum, quæ denemore succideris. 27 Assumptis ergo
Gedeon decem viris de servis suis, fecit sicut
præceperat ei Dominus. Timens autemdomum patris sui, et homines illius civitatis,
per diem noluit id facere, sed omnia nocte
complevit. 28 Cumque surrexissent viri
oppidi ejus mane, viderunt destructam aram
Baal, lucumque succisum, et taurum alterum
impositum super altare, quod tunc
ædificatum erat. 29 Dixeruntque ad invicem :Quis hoc fecit ? Cumque perquirerent
auctorem facti, dictum est : Gedeon filius
Joas fecit hæc omnia. 30 Et dixerunt ad Joas :
Produc filium tuum huc, ut moriatur : quia
destruxit aram Baal, et succidit nemus. 31
Quibus ille respondit : Numquid ultores estis
Baal, ut pugnetis pro eo ? qui adversarius est
ejus, moriatur antequam lux crastina veniat :
si deus est, vindicet se de eo, qui suffodit
aram ejus. 32 Ex illo die vocatus est Gedeon
Jerobaal, eo quod dixisset Joas : Ulciscatur se
de eo Baal, qui suffodit aram ejus. 33 Igitur
omnis Madian, et Amalec, et orientales
populi, congregati sunt simul : et transeuntes
Jordanem, castrametati sunt in valle Jezraël.34 Spiritus autem Domini induit Gedeon, qui
clangens buccina convocavit domum
Abiezer, ut sequeretur se. 35 Misitque
nuntios in universum Manassen, qui et ipse
secutus est eum : et alios nuntios in Aser et
Zabulon et Nephthali, qui occurrerunt ei.36
Dixitque Gedeon ad Deum : Si salvum facis
per manum meam Israël, sicut locutus es, 37
ponam hoc vellus lanæ in area : si ros in solovellere fuerit, et in omni terra siccitas, sciam
quod per manum meam, sicut locutus es,
liberabis Israël. 38 Factumque est ita. Et de
nocte consurgens expresso vellere, concham
rore implevit. 39 Dixitque rursus ad Deum :
Ne irascatur furor tuus contra me si adhuc
semel tentavero, signum quærens in vellere.
Oro ut solum vellus siccum sit, et omnis terrarore madens.
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 15/49
14
mnie, jeśli się jeszcze raz pokuszę szukającznaku na runie. Proszę niechaj samo tylkoruno suche będzie, a wszystka ziemia zmokłaod rosy." 40 I uczynił Bóg owej nocy, jakożądał, i była suchość na samym tylko runie, a
rosa po wszystkiej ziemi.
3. ZWYCIĘSTWO GEDEONA (7,1-23).
7
1 Jerobaal tedy, to jest Gedeon, wstawszy po
nocy, i wszystek lud z nim, przyciągnął doźródła, które zowią Harad, a wojskoMadianitów było w dolinie na północnejstronie pagórka wysokiego. 2 I rzek ł Pan doGedeona: "Wielki jest lud z tobą, i nie będziedany Madian w ręce jego, aby się nie chwalił
przeciw mnie Izrael i nie rzekł: "Mocą moją jestem wybawiony!" 3 Mów do ludu i głośtak, by słyszeli wszyscy: "Kto jest bojaźliwya lękliwy, niech się wróci." I odjechało z górGalaadu i wróciło się z ludu dwadzieściadwa tysiące mężów, a tylko dziesięć tysięcyzostało. 4 I rzekł Pan do Gedeona: "Jeszczewielki lud jest; wiedź ich do wody, a tam ich
doświadczę, a o którym ci powiem, aby ztobą szedł, ten niech idzie; któremu iśćzakażę, niech się wróci." 5 A gdy przyszedłlud do wody, rzekł Pan do Gedeona: "Tych,którzy językiem chłeptać będą wodę, jak psyzwykły chłeptać, oddzielisz osobno; a ci,którzy uklęknąwszy na kolana pić będą, będąna drugiej stronie." 6 Była tedy liczba tych,którzy ręką do ust niosąc, chłeptali wodę,trzystu mężów, a wszystek inny lud piłuklęknąwszy. 7 I rzekł Pan do Gedeona:
"Przez trzystu mężów, którzy chłeptali wodęwybawię was i dam w rękę twą Madianitów,a inny wszystek lud niech się wróci namiejsce swoje." 8 Nabrawszy tedy wedle
pocztu strawy i trąb, rozkazał wszystkiemuinnemu mnóstwu odejść do przybytkówswoich, a sam z trzystu mężami puścił się nawojnę. A obóz Madianitów był pod nim wdolinie. 9 Tejże nocy rzekł Pan do niego:
"Wstań, a znijdź do obozu, bom ich dał wrękę twoją. 10 A jeśli się sam iść boisz,
niechaj znijdzie z tobą Fara, sługa twój. 11 Agdy usłyszysz, co mówią, wtedy się
40 Fecitque Deus nocte illa ut postulaverat :
et fuit siccitas in solo vellere, et ros in omni
terra.
7
1 Igitur Jerobaal qui et Gedeon, de nocte
consurgens, et omnis populus cum eo, venit
ad fontem qui vocatur Harad. Erant autem
castra Madian in valle ad septentrionalem
plagam collis excelsi. 2 Dixitque Dominus ad
Gedeon : Multus tecum est populus, nec
tradetur Madian in manus ejus : ne glorietur
contra me Israël, et dicat : Meis viribusliberatus sum. 3 Loquere ad populum, et
cunctis audientibus prædica : Quiformidolosus et timidus est, revertatur.
Recesseruntque de monte Galaad, et reversi
sunt de populo viginti duo millia virorum, et
tantum decem millia remanserunt. 4 Dixitque
Dominus ad Gedeon : Adhuc populus multus
est : duc eos ad aquas et ibi probabo illos : etde quo dixero tibi ut tecum vadat, ipse pergat
; quem ire prohibuero, revertatur. 5 Cumque
descendisset populus ad aquas, dixit
Dominus ad Gedeon : Qui lingua lambuerint
aquas, sicut solent canes lambere, separabis
eos seorsum : qui autem curvatis genibus
biberint, in altera parte erunt. 6 Fuit itaque
numerus eorum qui manu ad os projiciente
lambuerunt aquas, trecenti viri : omnis autem
reliqua multitudo flexo poplite biberat. 7 Et
ait Dominus ad Gedeon : In trecentis viris quilambuerunt aquas, liberabo vos, et tradam in
manu tua Madian : omnis autem reliqua
multitudo revertatur in locum suum. 8
Sumptis itaque pro numero cibariis et tubis,
omnem reliquam multitudinem abire
præcepit ad tabernacula sua : et ipse cumtrecentis viris se certamini dedit. Castra
autem Madian erant subter in valle. 9 Eadem
nocte dixit Dominus ad eum : Surge, et
descende in castra : quia tradidi eos in manu
tua. 10 Sin autem solus ire formidas,descendat tecum Phara puer tuus. 11 Et cum
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 16/49
15
wzmocnią ręce twoje i bezpieczniej do obozunieprzyjacielskiego znijdziesz" Poszedł tedy
on i Fara, sługa jego, do części obozu, gdzie była straż zbrojnych. 12 A Madianici i
Amalekici i wszystkie wschodnie narody
pokładłszy się leżeli w dolinie jak mnóstwoszarańczy; wielbłądy też były niezliczone jak piasek, który leży na brzegu morskim. 13 A
gdy przyszedł Gedeon, opowiadał ktośtowarzyszowi swemu sen, i tym sposobem
opowiadał, co widział: "Widziałem sen, izdało mi się, jakoby podpłomyk jęczmiennytoczył się i do obozu Madianitów zstępował,a doszedłszy do namiotu uderzył weń iwywrócił i z ziemią do gruntu zrównał." 14
Odpowiedział ten, do którego mówił: "Nie
jest to nic innego, jeno miecz Gedeona, synaJoasa, męża izraelskiego, bo dał Pan w ręce
jego Madianitów i wszystek obóz ich." 15 A
usłyszawszy Gedeon sen i wykład jego, pokłonił się, wrócił się do obozuizraelskiego, i rzekł: "Wstańcie, bo dał Pan wręce nasze obóz Madianitów." 16 I rozdzieliłtrzystu mężów na trzy części, i dał im w ręcetrąby i dzbany próżne, a pochodnie wewnątrzdzbanów. 17 I rzekł do nich: "Co ujrzycie, że
ja czynić będę, to czyńcie; wnijdę w częśćobozu, a co uczynię, naśladujcie. 18 Kiedy
zabrzmi trąba w ręce mojej, wtedy wy teżwokoło obozu trąbcie, a okrzyk wznoście:Panu i Gedeonowi!" 19 I wszedł Gedeon itrzystu mężów, którzy byli z nim, w częśćobozu, gdy się zaczynała straż północna, a
pobudziwszy stróżów jęli trąbić w trąby itłuc dzbanki jeden o drugi. 20 A gdy wkołoobozu na trzech miejscach trąbili i potłuklidzbanki, trzymali w lewych rękach
pochodnie, a w prawych trąby grzmiące, iwołali: "Miecz Pański i Gedeonów!" 21
stojąc każdy na swym miejscu wkoło obozunieprzyjacielskiego. I tak strwożył sięwszystek obóz, a wrzeszcząc i wyjąc uciekli. 22 Ale trzystu mężów w dalszym ciągutrąbiło w trąby. I wpuścił Pan miecz nawszystek obóz i sami się między
audieris quid loquantur, tunc confortabuntur
manus tuæ, et securior ad hostium castradescendes. Descendit ergo ipse et Phara puer
ejus in partem castrorum, ubi erant
armatorum vigiliæ. 12 Madian autem et
Amalec, et omnes orientales populi, fusi jacebant in valle, ut locustarum multitudo :
cameli quoque innumerabiles erant, sicut
arena quæ jacet in littore maris. 13 Cumquevenisset Gedeon, narrabat aliquis somnium
proximo suo : et in hunc modum referebat
quod viderat : Vidi somnium, et videbatur
mihi quasi subcinericius panis ex hordeo
volvi, et in castra Madian descendere :
cumque pervenisset ad tabernaculum,
percussit illud, atque subvertit, et terræ
funditus coæquavit. 14 Respondit is, cuiloquebatur : Non est hoc aliud, nisi gladius
Gedeonis filii Joas viri Israëlitæ : tradiditenim Dominus in manus ejus Madian, et
omnia castra ejus. 15 Cumque audisset
Gedeon somnium, et interpretationem ejus,
adoravit : et reversus est ad castra Israël, etait : Surgite, tradidit enim Dominus in manus
nostras castra Madian. 16 Divisitque
trecentos viros in tres partes, et dedit tubas in
manibus eorum, lagenasque vacuas, ac
lampades in medio lagenarum. 17 Et dixit ad
eos : Quod me facere videritis, hoc facite :
ingrediar partem castrorum, et quod fecero,
sectamini. 18 Quando personuerit tuba in
manu mea, vos quoque per castrorum
circuitum clangite, et conclamate : Domino
et Gedeoni. 19 Ingressusque est Gedeon, et
trecenti viri qui erant cum eo, in partem
castrorum, incipientibus vigiliis noctis mediæ: et custodibus suscitatis, cœperunt buccinis
clangere, et complodere inter se lagenas.20
Cumque per gyrum castrorum in tribus
personarent locis, et hydrias confregissent,
tenuerunt sinistris manibus lampades, et
dextris sonantes tubas, clamaveruntque :
Gladius Domini et Gedeonis : 21 stantes
singuli in loco suo per circuitum castrorum
hostilium. Omnia itaque castra turbata sunt,
et vociferantes ululantesque fugerunt : 22 et
nihilominus insistebant trecenti viri buccinis
personantes. Immisitque Dominus gladium
omnibus castris, et mutua se cædetruncabant,
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 17/49
16
23 sobą zabijali uciekając aż do Betseta i brzegu Abelmehula w Tebbat.
4. POŚCIG ZA MADIANITAMI
(7,23-8,21).
A mężowie izraelscy z Neftalego i Asera, iwszystkiego Manassesa, okrzyk uczyniwszy
gonili Madianitów. 24 I posłał Gedeon posłów na wszystką górę Efraim mówiąc:"Zstąpcie naprzeciwko Madianitów izajmijcie wody aż do Betbera, i Jordanu!" Izawołał wszystek Efraim, i zajął wody iJordan aż do Betbera. 25 I pojmawszy dwu
mężów madianickich, Oreba i Zeba, zabił
Oreba na skale Oreb, a Zeba na prasie Zeb. Igonili Madianitów niosąc głowy Oreba iZeba do Gedeona za rzekę Jordan.
8
1 I rzekli do niego mężowie z Efraima: "Coto jest, coś chciał uczynić, żeś nas niewezwał, gdyś wyjechał na wojnę przeciw
Madianitom?" swarząc się mocno i o małogwałtu nie czyniąc. 2 A on im odpowiedział:"Cóżem ja mógł takiego uczynić, jak wyścieuczynili? Czyż nie lepsze jest grono winaEfraimowe, niźli zbieranie winaAbiezerowe? 3 W ręce wasze Pan dał książątmadianickich, Oreba i Zeba. Cóżem jatakiego mógł uczynić, jak wyście uczynili?"Gdy to rzekł, ucichł duch ich, którym sięnadymali przeciw niemu. 4 A gdy przyszedłGedeon do Jordanu, przeprawił się przezeń z
trzystu mężami, którzy z nim byli, a odzmęczenia gonić nie mogli uciekających. 5 I
rzekł do mężów Sokotu: "Dajcie, proszę,chleba ludowi, który jest ze mną, bo bardzoustali, abyśmy mogli ścigać Zebeego iSalmanę, królów madianickich." 6
Odpowiedzieli przełożeni Sokotu: "Możedłonie rąk Zebeego i Salmany są w ręcetwojej, i dlatego chcesz, abyśmy dali wojsku
twemu chleba?" 7 On im rzekł: "Więc kiedyda Pan Zebeego i Salmanę w ręce moje,
skruszę ciała wasze cierniem i ostem pustyni." 8 A wyjechawszy stamtąd,
23 fugientes usque ad Bethsetta, et
crepidinem Abelmehula in Tebbath.
Conclamantes autem viri Israël de Nephthali,et Aser, et omni Manasse, persequebanturMadian. 24 Misitque Gedeon nuntios in
omnem montem Ephraim, dicens :
Descendite in occursum Madian, et occupate
aquas usque Bethbera atque Jordanem.
Clamavitque omnis Ephraim, et
præoccupavit aquas atque Jordanem usqueBethbera. 25 Apprehensosque duos viros
Madian, Oreb et Zeb, interfecit Oreb in petraOreb, Zeb vero in torculari Zeb. Et persecuti
sunt Madian, capita Oreb et Zeb portantes ad
Gedeon trans fluenta Jordanis.
8
1 Dixeruntque ad eum viri Ephraim : Quid
est hoc quod facere voluisti, ut nos non
vocares, cum ad pugnam pergeres contra
Madian ? jurgantes fortiter, et prope viminferentes. 2 Quibus ille respondit : Quod
enim tale facere potui, quale vos fecistis ?
nonne melior est racemus Ephraim,
vindemiis Abiezer ? 3 In manus vestras
Dominus tradidit principes Madian, Oreb et
Zeb : quid tale facere potui, quale vos fecistis
? Quod cum locutus esset, requievit spiritus
eorum, quo tumebant contra eum. 4 Cumque
venisset Gedeon ad Jordanem, transivit eum
cum trecentis viris, qui secum erant : et præ
lassitudine, fugientes persequi non poterant.5 Dixitque ad viros Soccoth : Date, obsecro,
panes populo qui mecum est, quia valde
defecerunt : ut possimus persequi Zebee et
Salmana reges Madian. 6 Responderunt
principes Soccoth : Forsitan palmæ manuumZebee et Salmana in manu tua sunt, et idcirco
postulas ut demus exercitui tuo panes. 7
Quibus ille ait : Cum ergo tradiderit Dominus
Zebee et Salmana in manus meas, conteram
carnes vestras cum spinis tribulisque deserti.
8 Et inde conscendens, venit in Phanuel :locutusque est ad viros loci illius similia. Cui
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 18/49
17
przyszedł do Fanuel i mówił podobnie domężów owego miejsca. 9 A oni mu
odpowiedzieli, jak odpowiedzieli mężowieSokotu. Rzekł tedy i im: "Gdy się wrócęzwycięzcą w pokoju, rozwalę tę wieżę." 10 A
Zebee i Salmana odpoczywali ze wszystkimwojskiem swoim; albowiem piętnaścietysięcy mężów zostało było ze wszystkichhufców ludzi wschodnich, a pobito sto idwadzieścia tysięcy wojownikówdobywających miecza. 11 A ciągnąc drogątych, którzy mieszkali w namiotach, nawschodnią stronę Nobe i Jegbaa, poraziłGedeon obóz nieprzyjaciół, którzy się czuli
bezpiecznymi i nic przeciwnego się nieobawiali. 12 A Zebee i Salmana uciekli, lecz
Gedeon goniąc pojmał ich, rozgromiwszywszystko ich wojsko. 13 A wracając się zwojny przed wejściem słońca, 14 pojmał
pacholę z mężów Sokotu i wypytał się go oimiona książąt i starszych Sokotu, i napisałsiedemdziesięciu i siedmiu mężów. 15 I
przyszedł do Sokotu, i rzekł im: "Oto Zebee iSalmana, o którycheście mi przymawialimówiąc: "Może ręce Zebeego i Salmany sąw rękach twoich, i przeto żądasz, abyśmydali mężom, którzy się zmęczyli i ustali,chleba?" 16 Wziął tedy starszych miasta, i
ciernie z puszczy i oset, i starł nimi i pogruchotał mężów Sokotu. 17 Wieżę teżFanuel wywrócił, wybiwszy mieszkańcówmiasta. 18 I rzekł do Zebeego i do Salmany:"Jacy byli mężowie, którycheście
pomordowali na Taborze?" A oni
odpowiedzieli: "Tobie podobni, a jeden z
nich jako syn królewski." 19 Odpowiedziałim: "Bracia moi byli, synowie matki mojej.
Żyje Pan, że gdybyście ich byli żywozachowali, tobym was nie zabił." 20 I rzekłGeterowi, pierworodnemu swemu: "Wstań izabij ich!" Lecz on nie dobył miecza, bo się
bał, gdyż jeszcze był pacholęciem. 21 I rzekli
Zebee i Salmana: "Ty wstań i rzuć się na nas, bo wedle lat jest siła człowiecza." WstałGedeon i zabił Zebeego i Salmanę, i wziąłstroje i pukle, którymi szyje wielbłądówkrólewskich zwykły być ozdobione.
et illi responderunt, sicut responderant viri
Soccoth. 9 Dixit itaque et eis : Cum reversus
fuero victor in pace, destruam turrim hanc.
10 Zebee autem et Salmana requiescebant
cum omni exercitu suo. Quindecim enim
millia viri remanserant ex omnibus turmisorientalium populorum, cæsis centum vigintimillibus bellatorum educentium gladium. 11
Ascendensque Gedeon per viam eorum, quiin tabernaculis morabantur, ad orientalem
partem Nobe et Jegbaa, percussit castra
hostium, qui securi erant, et nihil adversi
suspicabantur. 12 Fugeruntque Zebee et
Salmana, quos persequens Gedeon
comprehendit, turbato omni exercitu eorum.
13 Revertensque de bello ante solis ortum, 14
apprehendit puerum de viris Soccoth :interrogavitque eum nomina principum et
seniorum Soccoth, et descripsit septuaginta
septem viros. 15 Venitque ad Soccoth, et
dixit eis : En Zebee et Salmana, super quibus
exprobrastis mihi, dicentes : Forsitan manus
Zebee et Salmana in manibus tuis sunt, et
idcirco postulas ut demus viris, qui lassi sunt
et defecerunt, panes. 16 Tulit ergo seniores
civitatis et spinas deserti ac tribulos, et
contrivit cum eis atque comminuit viros
Soccoth. 17 Turrim quoque Phanuel
subvertit, occisis habitatoribus civitatis. 18
Dixitque ad Zebee et Salmana : Quales
fuerunt viri, quos occidistis in Thabor ? Qui
responderunt : Similes tui, et unus ex eis
quasi filius regis. 19 Quibus ille respondit :
Fratres mei fuerunt, filii matris meæ. VivitDominus, quia si servassetis eos, non vos
occiderem. 20 Dixitque Jether primogenito
suo : Surge, et interfice eos. Qui non eduxit
gladium : timebat enim, quia adhuc puer erat.21 Dixeruntque Zebee et Salmana : Tu surge,
et irrue in nos : quia juxta ætatem robur esthominis. Surrexit Gedeon, et interfecit Zebee
et Salmana : et tulit ornamenta ac bullas
quibus colla regalium camelorum decorari
solent.
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 19/49
18
5. OSTATNIE DNI GEDEONA (8,22-35).
22 I rzekli wszyscy mężowie izraelscy doGedeona: "Panuj ty nad nami i syn twój, isyn syna twego, gdyżeś nas wybawił z ręki
Madianitów." 23 On im odpowiedział: "Nie będę ja ani nie będzie panował nad wami synmój, ale Pan nad wami panować będzie." 24 I
rzekł do nich: "Jedną prośbę mam do was:dajcie mi nausznice ze zdobyczy waszej." Bo
nausznice złote zwykli byli miewaćIzmaelici. 25 A oni odpowiedzieli: "Bardzo
radzi damy." I rozciągnąwszy płaszcz naziemi, rzucali nań nausznice ze zdobyczy; 26
i była waga uproszonych nausznic, tysiąc isiedemset syklów złota, oprócz strojów i
klejnotów, i szat szkarłatnych, którychkrólowie madianiccy zwykli byli używać, ioprócz łańcuchów złotych z wielbłądów. 27 I
uczynił z tego Gedeon efod, i położył go wmieście swoim Efra. I cudzołożył z nimwszystek Izrael, i stało się Gedeonowi iwszystkiemu domowi jego na upadek. 28 I
poniżeni byli Madianici przed synamiIzraelowymi, i nie mogli więcej podnieśćszyi, ale była w pokoju ziemia przez
czterdzieści lat, przez które Gedeon rządził. 29 Odszedł tedy Jerobaal, syn Joasa, imieszkał w domu swym; 30 a miałsiedemdziesięciu synów, którzy wyszli z
biódr jego, dlatego że miał wiele żon. 31 A
nałożnica jego, którą miał w Sychem,urodziła mu syna imieniem Abimelech. 32 I
umarł Gedeon, syn Joasa, w starości dobrej, i pogrzebany został w grobie Joasa, ojcaswego, w Efra z domu Ezri. 33 A potem gdy
umarł Gedeon, odwrócili się synowie
Izraelowi i cudzołożyli z Baalami. I uczynili przymierze z Baalem, 34 aby im był za boga,a nie wspomnieli na Pana, Boga swego, któryich wyrwał z rąk wszystkich nieprzyjaciółich okolicznych; 35 ani nie okazali
miłosierdzia domowi Jerobaala Gedeona,według wszystkiego dobra, które był uczyniłIzraelowi.
22 Dixeruntque omnes viri Israël ad Gedeon: Dominare nostri tu, et filius tuus, et filius
filii tui : quia liberasti nos de manu Madian.
23 Quibus ille ait : Non dominabor vestri,nec dominabitur in vos filius meus, sed
dominabitur vobis Dominus. 24 Dixitque ad
eos : Unam petitionem postulo a vobis : datemihi inaures ex præda vestra. Inaures enimaureas Ismaëlitæ habere consueverant. 25
Qui responderunt : Libentissime dabimus.
Expandentesque super terram pallium,
projecerunt in eo inaures de præda : 26 et fuit
pondus postulatarum inaurium, mille
septingenti auri sicli, absque ornamentis, et
monilibus, et veste purpurea, quibus regesMadian uti soliti erant, et præter torquesaureas camelorum. 27 Fecitque ex eo Gedeon
ephod, et posuit illud in civitate sua Ephra.
Fornicatusque est omnis Israël in eo, etfactum est Gedeoni et omni domui ejus in
ruinam. 28 Humiliatus est autem Madian
coram filiis Israël, nec potuerunt ultracervices elevare : sed quievit terra per
quadraginta annos, quibus Gedeon præfuit. 29 Abiit itaque Jerobaal filius Joas, et
habitavit in domo sua : 30 habuitque
septuaginta filios, qui egressi sunt de femore
ejus : eo quod plures haberet uxores. 31
Concubina autem illius, quam habebat in
Sichem, genuit ei filium nomine Abimelech.
32 Mortuusque est Gedeon filius Joas in
senectute bona, et sepultus est in sepulchro
Joas patris sui in Ephra de familia Ezri. 33
Postquam autem mortuus est Gedeon, aversi
sunt filii Israël, et fornicati sunt cum Baalim.
Percusseruntque cum Baal fœdus, ut esset eisin deum : 34 nec recordati sunt Domini Dei
sui, qui eruit eos de manibus inimicorum
suorum omnium per circuitum : 35 nec
fecerunt misericordiam cum domo Jerobaal
Gedeon, juxta omnia bona quæ feceratIsraëli.
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 20/49
19
6. ABIMELECH KAŻE SIĘ OGŁOSIĆKRÓLEM (9,1-6).
9
1 I poszedł Abimelech, syn Jerobaala, doSychem do braci matki swej, i mówił do nichi do wszystkiej rodziny domu ojca matki
swej mówiąc: 2 "Mówcie do wszystkichmężów Sychem: Co dla was lepsze: żeby
panowało nad wami siedemdziesięciumężów, wszyscy synowie Jerobaalowi, czyliaby panował jeden mąż? A przytemobaczcie, żem kość wasza i ciało wasze." 3 I
powiedzieli bracia matki jego o nim do
wszystkich mężów Sychem wszystkie tesłowa, i nakłoniło się serce ich zaAbimelechem mówiąc: "Bratem naszym
jest." 4 I dali mu siedemdziesiąt funtówsrebra ze świątyni Baalberyt, a on najął sobieza nie mężów nędzarzy i tułaczów, i chodziliza nim. 5 I przyszedł do domu ojca swego doEfra i zabił braci swych, synówJerobaalowych, siedemdziesięciu mężów na
jednym kamieniu; i został Joatam, synJerobaalów najmłodszy, i skryto go. 6 I
zebrali się wszyscy mężowie Sychem iwszystkie domy miasta Mello, i poszli i
uczynili królem Abimelecha koło dębu, którystał w Sychem.
7. PROTEST JOATAMA (9,7-21).
7 Gdy to powiedziano Joatamowi, poszedł istanął na wierzchu góry Garizim, i
podniósłszy głos zawołał i rzekł:"Posłuchajcie mię, mężowie Sychem, tak
niech was Bóg słucha! 8 Poszły drzewa, aby pomazać nad sobą króla, i rzekły oliwie:"Rozkazuj nam!" 9 Odpowiedziała: "Czyżmogę opuścić tłustość moją, której używają i
bogowie i ludzie, a iść, żebym międzydrzewami wyniesiona była?" 10 I rzekłydrzewa do figowego drzewa: "Pójdź, a
przyjmij królestwo nad nami!" 11 A ono im
odpowiedziało: "Czyż mogę opuścićsłodkość moją i owoce przewdzięczne, a iść,abym między innymi drzewami byłowyniesione?" 12 I rzekły drzewa do szczepuwinnego: "Pójdź, a rozkazuj nam!" 13 A on
9
1 Abiit autem Abimelech filius Jerobaal inSichem ad fratres matris suæ, et locutus estad eos, et ad omnem cognationem domus
patris matris suæ, dicens : 2 Loquimini ad
omnes viros Sichem : Quid vobis est melius,
ut dominentur vestri septuaginta viri omnes
filii Jerobaal, an ut dominetur unus vir ?
simulque considerate quod os vestrum et caro
vestra sum. 3 Locutique sunt fratres matris
ejus de eo ad omnes viros Sichem universos
sermones istos, et inclinaverunt cor eorum
post Abimelech, dicentes : Frater noster est.
4 Dederuntque illi septuaginta pondo argenti
de fano Baalberit. Qui conduxit sibi ex eo
viros inopes et vagos, secutique sunt eum. 5
Et venit in domum patris sui in Ephra, et
occidit fratres suos filios Jerobaal,
septuaginta viros super lapidem unum :
remansitque Joatham filius Jerobaal
minimus, et absconditus est. 6 Congregati
sunt autem omnes vir i Sichem, et universæ
familiæ urbis Mello : abieruntque etconstituerunt regem Abimelech, juxta
quercum quæ stabat in Sichem.
7 Quod cum nuntiatum esset Joatham, ivit, et
stetit in vertice montis Garizim : elevataque
voce, clamavit, et dixit : Audite me, viri
Sichem ; ita audiat vos Deus. 8 Ierunt ligna,
ut ungerent super se regem : dixeruntqueolivæ : Impera nobis. 9 Quæ respondit :
Numquid possum deserere pinguedinem
meam, qua et dii utuntur et homines, et
venire ut inter ligna promovear ? 10
Dixeruntque ligna ad arborem ficum : Veni,
et super nos regnum accipe. 11 Quærespondit eis : Numquid possum deserere
dulcedinem meam, fructusque suavissimos,
et ire ut inter cetera ligna promovear ? 12
Locutaque sunt ligna ad vitem : Veni, et
impera nobis. 13 Quæ respondit eis : Numquid possum deserere vinum meum,
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 22/49
21
Abimelechowi. 26 I przyszedł Gaal, synObeda, z braćmi swymi i przeszedł doSychem. 27 Na jego przybycie nabrawszy
serca mieszkańcy Sychem, wyszli na pola, pustosząc winnice i depcąc winne grona, a
uczyniwszy tańce śpiewających, weszli doświątyni boga swego i przy biesiadzie ikuflach złorzeczyli Abimelechowi. 28 A
Gaal, syn Obeda, wołał: "Cóż jest Abimelechi co jest Sychem, żebyśmy mu służyli? Czyżnie jest synem Jerobaalowym i ustanowiłwodzem Zebula, sługę swego, nad mężamiEmora, ojca Sychema? Czemuż tedy służyćmu będziemy? 29 Oby kto dał ten lud podrękę moją, żebym sprzątnął Abimelecha!" Irzeczono Abimelechowi: "Zbierz mnóstwo
wojska, przyjedź!" 30 Bo Zebul, przełożonynad miastem, usłyszawszy słowa Gaala, synaObeda, rozgniewał się bardzo, 31 i wyprawił
potajemnie do Abimelecha posłów mówiąc:"Oto Gaal, syn Obeda, przyszedł do Sychemz braćmi swymi, i podburza miasto przeciwtobie. 32 Rusz więc nocą z ludem, który ztobą jest, i ukryj się w polu, 33 a rano, gdy
wschodzi słońce, przypadnij na miasto. A
gdy on wyjedzie przeciw tobie z ludem
swoim, uczyń mu, co będziesz mógł." 34
Wstał tedy Abimelech ze wszystkimwojskiem swym w nocy, i uczynił zasadzkękoło Sychem na czterech miejscach. 35 I
wyszedł Gaal, syn Obeda, i stanął u wejścia
do bramy miejskiej, a Abimelech wstał iwszystko wojsko z nim z miejsca zasadzki.
36 A gdy Gaal ujrzał lud, rzekł do Zebula:"Oto lud z gór zstępuje." On muodpowiedział: "Cienie gór widzisz, jakobygłowy ludzkie, i ta omyłka cię zwodzi" 37 I
rzekł znowu Gaal: "Oto lud występuje ześrodka ziemi, a jeden hufiec idzie drogą,która prowadzi do dębu." 38 Rzekł muZebul: "Gdzież teraz mowa twoja, którąśmówił: "Cóż jest Abimelech, abyśmy musłużyli? Czy nie ten to jest lud, któryślekceważył? Wynijdźże i walcz przeciw
niemu!" 39 Wyszedł tedy Gaal - a patrzył nato lud Sychem - i potkał się z Abimelechem; 40 a ten go gonił uciekającego i wpędził domiasta, i poległo z jego strony bardzo wielu
aż do bramy miejskiej. 41 I mieszkałAbimelech w Rumie, Zebul zaś Gaala i
exercebant latrocinia, agentes prædas de prætereuntibus : nuntiatumque estAbimelech. 26 Venit autem Gaal filius Obed
cum fratribus suis, et transivit in Sichimam.
Ad cujus adventum erecti habitatores
Sichem, 27 egressi sunt in agros, vastantesvineas, uvasque calcantes : et factis
cantantium choris, ingressi sunt fanum dei
sui, et inter epulas et pocula maledicebantAbimelech, 28 clamante Gaal filio Obed :
Quis est Abimelech, et quæ est Sichem, utserviamus ei ? numquid non est filius
Jerobaal, et constituit principem Zebul
servum suum super viros Emor patris Sichem
? cur ergo serviemus ei ? 29 utinam daret
aliquis populum istum sub manu mea, ut
auferrem de medio Abimelech. Dictumqueest Abimelech : Congrega exercitus
multitudinem, et veni. 30 Zebul enim
princeps civitatis, auditis sermonibus Gaal
filii Obed, iratus est valde, 31 et misit clam
ad Abimelech nuntios, dicens : Ecce Gaal
filius Obed venit in Sichimam cum fratribus
suis, et oppugnat adversum te civitatem. 32
Surge itaque nocte cum populo qui tecum est,
et latita in agro : 33 et primo mane, oriente
sole, irrue super civitatem. Illo autem
egrediente adversum te cum populo suo, fac
ei quod potueris. 34 Surrexit itaque
Abimelech cum omni exercitu suo nocte, et
tetendit insidias juxta Sichimam in quatuor
locis. 35 Egressusque est Gaal filius Obed, et
stetit in introitu portæ civitatis. Surrexitautem Abimelech, et omnis exercitus cum eo,
de insidiarum loco. 36 Cumque vidisset
populum Gaal, dixit ad Zebul : Ecce de
montibus multitudo descendit. Cui ille
respondit : Umbras montium vides quasicapita hominum, et hoc errore deciperis. 37
Rursumque Gaal ait : Ecce populus de
umbilico terræ descendit, et unus cuneusvenit per viam quæ respicit quercum. 38 Cui
dixit Zebul : Ubi est nunc os tuum, quo
loquebaris : Quis est Abimelech ut serviamus
ei ? nonne hic populus est, quem despiciebas
? egredere, et pugna contra eum. 39 Abiit
ergo Gaal, spectante Sichimorum populo, et
pugnavit contra Abimelech, 40 qui
persecutus est eum fugientem, et in urbemcompulit : cecideruntque ex parte ejus
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 23/49
22
towarzyszów jego wygnał z miasta i niedopuścił im w nim mieszkać. 42 Nazajutrz
tedy wyszedł lud w pole. Gdy to powiedziano Abimelechowi, 43 wywiódłwojsko swoje i rozdzielił na trzy hufce,
uczyniwszy zasadzki w polu; a widząc, iż ludwychodzi z miasta, 44 powstał i rzucił się nanich z hufcem swoim dobywając i oblegającmiasto, a dwa hufce goniły nieprzyjaciół
błąkających się po polu. 45 Ale Abimelech
przez cały ów dzień dobywał miasta, zajął jei pozabijał mieszkańców jego, a samo miastorozwalił, tak iż sól na nim posiał. 46 Gdy to
usłyszeli ci, którzy mieszkali na wieżySychemitów, weszli do świątyni boga swegoBeryta, gdzie byli z nim przymierze uczynili,
i stąd imię otrzymało to miejsce, które było bardzo obronne. 47 Abimelech teżusłyszawszy, że mężowie wieży Sychemitówrazem się skupili, 48 wstąpił na górę Selmonze wszystkim ludem swoim, a pochwyciwszy
siekierę uciął gałąź z drzewa i niosąc ją położoną na ramieniu, rzekł do towarzyszów:"Co widzicie, że ja czynię, prędko czyńcie!"
49 A tak ubiegając się narąbali gałęzi zdrzew i szli za wodzem, a obłożywszy wieżę,zapalili; i tak się stało, że od dymu i ogniatysiąc ludzi zginęło, mężów i niewiast,mieszkańców wieży Sychem.
9 OBLĘŻENIE TEBES I ŚMIERĆABIMELECHA (9,50-57).
50 A Abimelech ruszywszy stamtąd,
przyciągnął do miasteczka Tebes, aotoczywszy je obległ wojskiem. 51 A
wpośród miasta była wieża wysoka, do którejuciekli razem mężowie i niewiasty, iwszyscy przedniejsi miasta, zawarłszy drzwi
bardzo mocno, i stali na dachu wieży pomiejscach obronnych. 52 I przyszedłszyAbimelech pod wieżę mężnie walczył, a
przystąpiwszy ku drzwiom chciał ogień podłożyć. 53 A oto jedna niewiasta
zrzuciwszy z góry ułomek kamienia
żarnowego, uderzyła w głowę Abimelecha irozbiła mózg jego. 54 A on zawołał prędko
plurimi, usque ad portam civitatis. 41 Et
Abimelech sedit in Ruma : Zebul autem Gaal
et socios ejus expulit de urbe, nec in ea
passus est commorari. 42 Sequenti ergo die,
egressus est populus in campum. Quod cum
nuntiatum esset Abimelech, 43 tulitexercitum suum, et divisit in tres turmas,
tendens insidias in agris. Vidensque quod
egrederetur populus de civitate, surrexit, etirruit in eos 44 cum cuneo suo, oppugnans et
obsidens civitatem : duæ autem turmæ palantes per campum adversarios
persequebantur. 45 Porro Abimelech omni
die illo oppugnabat urbem : quam cepit,
interfectis habitatoribus ejus, ipsaque
destructa, ita ut sal in ea dispergeret. 46
Quod cum audissent qui habitabant in turreSichimorum, ingressi sunt fanum dei sui
Berith, ubi fœdus cum eo pepigerant, et ex eolocus nomen acceperat : qui erat munitus
valde. 47 Abimelech quoque audiens viros
turris Sichimorum pariter conglobatos, 48
ascendit in montem Selmon cum omni
populo suo : et arrepta securi, præciditarboris ramum, impositumque ferens
humero, dixit ad socios : Quod me videtis
facere, cito facite. 49 Igitur certatim ramos
de arboribus præcidentes, sequebanturducem. Qui circumdantes præsidium,succenderunt : atque ita factum est, ut fumo
et igne mille homines necarentur, viri pariter
et mulieres, habitatorum turris Sichem.
50 Abimelech autem inde proficiscens venit
ad oppidum Thebes, quod circumdansobsidebat exercitu. 51 Erat autem turris
excelsa in media civitate, ad quam
confugerant simul viri ac mulieres, et omnes
principes civitatis, clausa firmissime janua, et
super turris tectum stantes per propugnacula.
52 Accedensque Abimelech juxta turrim,
pugnabat fortiter : et appropinquans ostio,
ignem supponere nitebatur : 53 et ecce una
mulier fragmen molæ desuper jaciens, illisitcapiti Abimelech, et confregit cerebrum ejus.
54 Qui vocavit cito armigerum suum, et aitad eum : Evagina gladium tuum, et percute
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 24/49
23
giermka swego i rzekł do niego: "Dobądźmiecza swego i zabij mię, aby snadź niemówiono, żem od niewiasty zabity!" A ten,czyniąc zadość rozkazaniu, zabił go. 55 A
gdy on umarł, wszyscy, którzy z nim byli z
Izraela, wrócili się do domów swoich. 56 Ioddał Bóg Abimelechowi za zło, któreuczynił przeciw ojcu swemu, zabijającsiedemdziesięciu braci swoich. 57
Sychemitom też to, co byli uczynili, oddanezostało i przyszło na nich przekleństwoJoatama, syna Jerobaalowego.
10. DWAJ MNIEJSI SĘDZIOWIE (10,1-5).
10
1 Po Abimelechu powstał wódz w IzraeluTola, syn Fuy, stryja Abimelechowego, mążz Issachara, który mieszkał w Samir wgórach Efraim; 2 i sądził Izraela dwadzieściai trzy lata, i umarł, i pogrzebany został wSamir. 3 Po tym nastąpił Jair Galaadyta,
który sądził Izraela dwadzieścia dwa lata, 4
mając trzydziestu synów, siedzących natrzydziestu źrebcach oślic i przełożonych nad
trzydziestu miastami, które od imienia jegosą nazwane Hawot Jair, to jest miasteczkaJairowe, aż do dnia dzisiejszego, w ziemi
Galaad. 5 I umarł Jair, i pogrzebany został namiejscu, które zowią Kamon.
IV. Jefte.
(10,6-12,15)
1. IZRAEL UCIŚNIONY PRZEZ
AMMONITÓW (10,6-18).
6 A synowie Izraelowi do starych grzechów przyczyniając nowe czynili zło przed oczymaPańskimi i służyli bałwanom, Baalom iAstartom, bogom syryjskim, sydońskim,moabskim, synów Ammona i filistyńskim, aopuścili Pana i nie służyli mu. 7 A Pan
rozgniewawszy się na nich dał ich w ręceFilistynów i synów Ammona. 8 I byli
trapieni i bardzo uciskani przez lat
osiemnaście wszyscy, którzy mieszkali zaJordanem w zielni Amorejczyków, którzy są
me, ne forte dicatur quod a femina interfectus
sim. Qui jussa perficiens, interfecit eum. 55
Illoque mortuo, omnes qui cum eo erant de
Israël, reversi sunt in sedes suas : 56 et
reddidit Deus malum quod fecerat
Abimelech contra patrem suum, interfectisseptuaginta fratribus suis. 57 Sichimitis
quoque quod operati erant, retributum est, et
venit super eos maledictio Joatham filiiJerobaal.
10
1 Post Abimelech surrexit dux in Israël Tholafilius Phua patrui Abimelech, vir de Issachar,
qui habitavit in Samir montis Ephraim : 2 et
judicavit Israëlem viginti et tribus annis,mortuusque est, ac sepultus in Samir. 3 Huic
successit Jair Galaadites, qui judicavit Israël per viginti et duos annos, 4 habens triginta
filios sedentes super triginta pullos asinarum,
et principes triginta civitatum, quæ ex
nomine ejus sunt appellatæ Havoth Jair, idest, oppida Jair, usque in præsentem diem, interra Galaad. 5 Mortuusque est Jair, ac
sepultus in loco cui est vocabulum Camon.
6 Filii autem Israël peccatis veteribus jungentes nova, fecerunt malum in conspectu
Domini, et servierunt idolis, Baalim et
Astaroth, et diis Syriæ ac Sidonis et Moab etfiliorum Ammon et Philisthiim :
dimiseruntque Dominum, et non coluerunt
eum. 7 Contra quos Dominus iratus, tradidit
eos in manus Philisthiim et filiorum Ammon.
8 Afflictique sunt, et vehementer oppressi
per annos decem et octo, omnes quihabitabant trans Jordanem in terra Amorrhæi,
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 25/49
24
w Galaadzie, 9 tak dalece, że synowieAmmonowi, przeprawiwszy się przez Jordan,
pustoszyli Judę i Beniamina i Efraima, i byłIzrael bardzo utrapiony. 10 I wołając do Panarzekli: "Zgrzeszyliśmy tobie, żeśmy opuścili
Pana, Boga naszego, a służyliśmy Baalom." 11 I rzekł im Pan: "Czyż Egipcjanie iAmorejczycy, i synowie Ammona, i
Filistyni, 12 Sydończycy też, i Amalekici, iChananejczycy nie trapili was, i wołaliściedo mnie, a wyrwałem was z ręki ich? 13 A
przecież opuściliście mię i służyliście bogomcudzym; przeto nie chcę was więcejwybawiać. 14 Idźcie, a wzywajcie bogów,których sobie obraliście; oni niech waswybawią czasu ucisku!" 15 I rzekli synowie
Izraelowi do Pana: "Zgrzeszyliśmy, oddaj tynam, cokolwiek ci się podoba, tylko nas terazwybaw!" 16 A to mówiąc wszystkie bałwanycudzych bogów wyrzucili z granic swoich isłużyli Panu Bogu, a on się użalił nędzy ich. 17 Synowie tedy Ammona zwoławszy się, wGalaadzie rozbili namioty; synowie zaśIzraelowi zebrawszy się przeciw nim,
położyli się obozem w Masfa. 18 I rzekli
książęta Galaadu, każdy do bliźniego swego:"Kto z nas najpierw zacznie się potykać zsynami Ammona, będzie wodzem luduGalaad."
2. JEFTE WEZWANY NA OBRONĘ
BRACI (11,1-11).
11
1 Był naonczas Jefte Galaadyta, mąż bardzomocny i waleczny, syn nierządnej niewiasty,
który się urodził z Galaada. 2 A miał Galaadżonę, z którą miał synów; ci gdy dorośli,wygnali Jeftego mówiąc: "Dziedzicem wdomu ojca naszego nie będziesz mógł być,
boś się z innej matki narodził." 3 On tedy
uciekając i chroniąc się mieszkał w ziemiTob; i zgromadzili się do niego mężowienędzarze i zbójcy, i chodzili za nim, jako zaksiążęciem. 4 Natenczas walczyli synowie
Ammona przeciw Izraelowi. 5 A gdy, bardzo
dokuczali, poszli starsi z Galaadu, aby wziąćsobie na pomoc Jeftego z ziemi Tob. 6 Irzekli do niego: "Pójdź, a bądź książęciem
qui est in Galaad : 9 in tantum ut filii
Ammon, Jordane transmisso, vastarent
Judam et Benjamin et Ephraim : afflictusque
est Israël nimis. 10 Et clamantes ad
Dominum, dixerunt : Peccavimus tibi, quia
dereliquimus Dominum Deum nostrum, etservivimus Baalim. 11 Quibus locutus est
Dominus : Numquid non Ægyptii etAmorrhæi, filiique Ammon et Philisthiim, 12 Sidonii quoque et Amalec et Chanaan
oppresserunt vos, et clamastis ad me, et erui
vos de manu eorum ? 13 Et tamen reliquistis
me, et coluistis deos alienos : idcirco non
addam ut ultra vos liberem : 14 ite, et
invocate deos quos elegistis : ipsi vos
liberent in tempore angustiæ. 15 Dixeruntque
filii Israël ad Dominum : Peccavimus, reddetu nobis quidquid tibi placet : tantum nunc
libera nos. 16 Quæ dicentes, omnia definibus suis alienorum deorum idola
projecerunt, et servierunt Domino Deo : qui
doluit super miseriis eorum. 17 Itaque filii
Ammon conclamantes in Galaad fixere
tentoria, contra quos congregati filii Israël inMaspha castrametati sunt. 18 Dixeruntque
principes Galaad singuli ad proximos suos :
Qui primus ex nobis contra filios Ammon
cœperit dimicare, erit dux populi Galaad.11 1 Fuit illo tempore Jephte Galaadites vir
fortissimus atque pugnator, filius mulieris
meretricis, qui natus est de Galaad. 2 Habuit
autem Galaad uxorem, de qua suscepit filios :
qui postquam creverant, ejecerunt Jephte,
dicentes : Hæres in domo patris nostri essenon poteris, quia de altera matre natus es. 3
Quos ille fugiens atque devitans, habitavit in
terra Tob : congregatique sunt ad eum viri
inopes, et latrocinantes, et quasi principemsequebantur. 4 In illis diebus pugnabant filii
Ammon contra Israël. 5 Quibus acriter
instantibus perrexerunt majores natu de
Galaad, ut tollerent in auxilium sui Jephte de
terra Tob : 6 dixeruntque ad eum : Veni et
esto princeps noster, et pugna contra filios
Ammon. 7 Quibus ille respondit : Nonne vos
estis, qui odistis me, et ejecistis de domo
patris mei ? et nunc venistis ad me
necessitate compulsi. 8 Dixeruntque
principes Galaad ad Jephte : Ob hanc igiturcausam nunc ad te venimus, ut proficiscaris
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 26/49
25
naszym i walcz przeciw synom Ammona." 7
On im odpowiedział: "Czyż nie wy jesteście,którzyście mię nienawidzili i wyrzucili z
domu ojca mego, a teraz koniecznościązmuszeni przyszliście do mnie?" 8 I rzekli
książęta Galaadu do Jeftego: "Przetożeśmyteraz przyszli do ciebie, abyś jechał z nami iwalczył przeciw synom Ammona, a byłksiążęciem wszystkich, którzy mieszkają wGalaadzie." 9 Jefte też rzekł im: "Jeśliście
prawdziwie przyszli do mnie, abym walczyłza was przeciw synom Ammona, to gdyby
ich Pan dał w ręce moje, czy ja będęksiążęciem waszym?" 10 Odpowiedzieli mu:
"Pan, który to słyszy, ten jest pośrednikiem i
świadkiem, że naszą obietnicę spełnimy." 11
Jechał tedy Jefte z książętami Galaadu iuczynił go wszystek lud książęciem swoim; imówił Jefte wszystkie mowy swe przedPanem w Masfa.
3. WYMIANA ZDAŃ Z AMMONITAMI
(11,12-28).
12 I wyprawił posłów do króla synówAmmona, którzy by imieniem jego mówili:"Co mnie i tobie jest, żeś przyciągnął
przeciwko mnie, abyś pustoszył ziemięmoją?" 13 On im odpowiedział: "Gdyż wziąłIzrael ziemię moją, kiedy wyszedł z Egiptu,od granic Arnonu aż do Jaboku i do Jordanu;
teraz tedy wróć mi ją w pokoju." 14 Jefte
znowu dał znać przez nich i rozkazał, abymówili królowi Ammonitów: 15 "To mówiJefte: Nie wziął Izrael ziemi Moab ani ziemisynów Ammona, 16 ale kiedy szli z Egiptu,
chodził po puszczy aż do Morza Czerwonegoi przyszedł do Kades. 17 I wyprawił posłówdo króla Edomu mówiąc: Przepuść mię,abym przeszedł przez ziemię twoją. Lecz onnie chciał zezwolić na prośbę jego. Posłał teżdo króla Moabu, który mu też przejściadozwolić się wzbraniał. Mieszkał tedy wKades, 18 i obszedł z boku ziemię Edom iziemię Moab, i przyszedł na wschodniąstronę ziemi Moab, i położył się obozem zaArnonem, a nie chciał wnijść w granice
Moabu; Arnon bowiem jest na pograniczuziemi Moab. 19 Posłał tedy Izrael posłów do
nobiscum, et pugnes contra filios Ammon,
sisque dux omnium qui habitant in Galaad. 9
Jephte quoque dixit eis : Si vere venistis ad
me, ut pugnem pro vobis contra filios
Ammon, tradideritque eos Dominus in manus
meas, ego ero vester princeps ? 10 Quiresponderunt ei : Dominus, qui hæc audit,ipse mediator ac testis est quod nostra
promissa faciemus. 11 Abiit itaque Jephtecum principibus Galaad, fecitque eum omnis
populus principem sui. Locutusque est Jephte
omnes sermones suos coram Domino in
Maspha.
12 Et misit nuntios ad regem filiorum
Ammon, qui ex persona sua dicerent : Quid
mihi et tibi est, quia venisti contra me, ut
vastares terram meam ? 13 Quibus ille
respondit : Quia tulit Israël terram meam,quando ascendit de Ægypto, a finibus Arnon
usque Jaboc atque Jordanem : nunc ergo cum
pace redde mihi eam. 14 Per quos rursum
mandavit Jephte, et imperavit eis ut dicerent
regi Ammon : 15 Hæc dicit Jephte : Non tulitIsraël terram Moab, nec terram filiorumAmmon : 16 sed quando de Ægypto
conscenderunt, ambulavit per solitudinemusque ad mare Rubrum, et venit in Cades. 17
Misitque nuntios ad regem Edom, dicens :
Dimitte me ut transeam per terram tuam. Qui
noluit acquiescere precibus ejus. Misit
quoque ad regem Moab, qui et ipse transitum
præbere contempsit. Mansit itaque in Cades,18 et circuivit ex latere terram Edom et
terram Moab : venitque contra orientalem
plagam terræ Moab, et castrametatus esttrans Arnon : nec voluit intrare terminos
Moab. (Arnon quippe confinium est terræMoab.) 19 Misit itaque Israël nuntios ad
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 27/49
26
Sehona, króla amorejskiego, który mieszkałw Hesebonie, i rzekli mu: Dopuść, abym
przeszedł przez ziemię twoją aż do rzeki. 20
A on też wzgardziwszy słowami Izraela, niedopuścił mu przejść przez granice swoje, ale
zebrawszy niezliczony lud wyjechał przeciwniemu do Jassa i mocny opór stawiał. 21 I dałgo Pan w ręce Izraela ze wszystkimwojskiem jego, a Izrael go poraził i posiadłwszystką ziemię Amorejczyków,mieszkańców owej krainy, 22 i wszystkie
granice ich od Arnonu aż do Jaboku, i od pustyni aż do Jordanu. 23 Pan tedy, Bóg
izraelski, wygubił Amorejczyków, gdywalczył z nimi lud jego izraelski, a ty terazchcesz posiąść ziemię jego? 24 Czyż to, co
posiadł Chamos, bóg twój, do ciebie prawnienie należy? A co Pan, Bóg nasz, jakozwycięzca otrzymał, w nasze też posiadaniesię dostanie. 25 Chyba żeś ty lepszy niźliBalak, syn Sefora, król moabski, albomożesz pokazać, że się spierał z Izraelem iwalczył przeciw niemu, 26 gdy mieszkał wHesebonie i w wioskach jego i w Aroerze i
wsiach jego, albo we wszystkich miastach
nad Jordanem przez trzysta lat. Czemużeście przez tak długi czas z tym upominaniem sięnic nie czynili? 27 A tak nie ja grzeszę
przeciwko tobie, ale ty przeciwko mnie źleczynisz, narzucając mi wojnyniesprawiedliwe. Niechaj sądzi Pan, Sędziatego dnia, między Izraelem a między synamiAmmona!" 28 I nie chciał król synówAmmona przystać na słowa Jeftego, które
przez posłów przesłał.
4. ŚLUB JEFTEGO I JEGO ZWYCIĘSTWO
(11,29-40).
29 Stał się tedy nad Jeftem duch Pański, aobchodząc Galaad i Manassesa, Masfa teżGalaadu, a stamtąd ciągnąc do synówAmmona, 30 złożył ślub Panu mówiąc: "Jeślidasz synów Ammona w ręce moje, 31
ktokolwiek pierwszy wynijdzie z drzwi
domu mego i zabieży mi wracającemu się w pokoju od synów Ammona, tego ofiaruję na
całopalenie Panu." 32 I przyszedł Jefte dosynów Ammona, aby walczyć przeciw nim, i
Sehon regem Amorrhæorum, qui habitabat inHesebon, et dixerunt ei : Dimitte ut transeam
per terram tuam usque ad fluvium. 20 Qui et
ipse Israël verba despiciens, non dimisit eumtransire per terminos suos : sed infinita
multitudine congregata, egressus est contraeum in Jasa, et fortiter resistebat. 21
Tradiditque eum Dominus in manus Israëlcum omni exercitu suo : qui percussit eum, et
possedit omnem terram Amorrhæi habitatorisregionis illius, 22 et universos fines ejus, de
Arnon usque Jaboc, et de solitudine usque ad
Jordanem. 23 Dominus ergo Deus Israëlsubvertit Amorrhæum, pugnante contra illum
populo suo Israël, et tu nunc vis possidereterram ejus ? 24 nonne ea quæ possidet
Chamos deus tuus, tibi jure debentur ? quæautem Dominus Deus noster victor obtinuit,
in nostram cedent possessionem : 25 nisi
forte melior es Balac filio Sephor rege Moab
; aut docere potes, quod jurgatus sit contra
Israël, et pugnaverit contra eum, 26 quando
habitavit in Hesebon et viculis ejus, et in
Aroër et villis illius, vel in cunctis civitatibus juxta Jordanem, per trecentos annos. Quare
tanto tempore nihil super hac repetitione
tentastis ? 27 Igitur non ego pecco in te, sed
tu contra me male agis, indicens mihi bella
non justa. Judicet Dominus arbiter hujus diei
inter Israël, et inter filios Ammon. 28
Noluitque acquiescere rex filiorum Ammon
verbis Jephte, quæ per nuntios mandaverat.
29 Factus est ergo super Jephte spiritus
Domini, et circuiens Galaad et Manasse,
Maspha quoque Galaad, et inde transiens ad
filios Ammon, 30 votum vovit Domino,
dicens : Si tradideris filios Ammon in manus
meas, 31 quicumque primus fuerit egressus
de foribus domus meæ, mihique occurreritrevertenti cum pace a filiis Ammon, eum
holocaustum offeram Domino. 32 Transivitque Jephte ad filios Ammon, ut
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 28/49
27
dał ich Pan w ręce jego. 33 I pobił ich odAroeru, aż do wejścia do Mennit,dwadzieścia miast, i aż do Abel, które jestobsadzone winnicami, porażką bardzowielką; i poniżeni są synowie Ammona przez
synów Izraelowych. 34 A gdy się wracałJefte do Masfa do domu swego, wybiegłanaprzeciw niego jedyna córka jego z
bębnami i z tańcami; bo nie miał innychdzieci. 35 Ujrzawszy ją rozdarł szaty swe irzekł: "Biada mnie, córko moja, oszukałaśmię i samaś jest oszukana, bom otworzył ustamoje do Pana, a inaczej uczynić nie będęmógł." 36 Ona mu odpowiedziała: "Ojczemój, jeśliś otworzył usta twoje do Pana,uczyń mi, cokolwiek obiecałeś, gdyż ci dał
Pan pomstę i zwycięstwo nadnieprzyjaciółmi twymi" 37 I rzekła do ojca:
"To mi tylko uczyń, o co proszę: puść mię,abym przez dwa miesiące obchodziła góry iopłakiwała dziewictwo moje ztowarzyszkami moimi." 38 A on jej
odpowiedział: "Idź" i puścił ją na dwamiesiące. A gdy odeszła z rówienniczkami itowarzyszkami swymi, opłakiwaładziewictwo swoje na górach. 39 A
wypełniwszy dwa miesiące, wróciła się doojca swego i uczynił jej, jak był ślubował, aona nie poznała męża. Stąd weszło wzwyczaj w Izraelu i zachowany jest obyczaj,
40 że co roku schodzą się córki izraelskie na
jedno miejsce i opłakują córkę JeftegoGalaadyty przez cztery dni.
5. WOJNA MIĘDZY EFRAIMEM AIZRAELEM. ŚMIERĆ JEFTEGO (12,1-7).
12
1 Ale oto w Efraimie wszczął się tumult, bo przeszedłszy ku północy rzekli do Jeftego:"Czemu jadąc na wojnę przeciwko synom
Ammona, nie chciałeś nas zawołać, abyśmy jechali z tobą? Przeto spalimy dom twój." 2
A on im odpowiedział: "Miałem ja i lud mójspór wielki z synami Ammona, i wzywałemwas, abyście mi pomoc dali, a nie chcieliścieuczynić. 3 Widząc to, położyłem duszę moją
w rękach moich i przeszedłem do synówAmmona, i dał ich Pan w ręce moje. I cóżem
pugnaret contra eos : quos tradidit Dominus
in manus ejus. 33 Percussitque ab Aroërusque dum venias in Mennith, viginti
civitates, et usque ad Abel, quæ est vineisconsita, plaga magna nimis : humiliatique
sunt filii Ammon a filiis Israël. 34 Revertenteautem Jephte in Maspha domum suam,
occurrit ei unigenita filia sua cum tympanis
et choris : non enim habebat alios liberos. 35 Qua visa, scidit vestimenta sua, et ait : Heu
me, filia mea ! decepisti me, et ipsa decepta
es : aperui enim os meum ad Dominum, et
aliud facere non potero. 36 Cui illa respondit
: Pater mi, si aperuisti os tuum ad Dominum,
fac mihi quodcumque pollicitus es, concessa
tibi ultione atque victoria de hostibus tuis. 37
Dixitque ad patrem : Hoc solum mihi præstaquod deprecor : dimitte me ut duobus
mensibus circumeam montes, et plangam
virginitatem meam cum sodalibus meis. 38
Cui ille respondit : Vade. Et dimisit eam
duobus mensibus. Cumque abiisset cum
sociis ac sodalibus suis, flebat virginitatem
suam in montibus. 39 Expletisque duobus
mensibus, reversa est ad patrem suum, et
fecit ei sicut voverat, quæ ignorabat virum.Exinde mos increbruit in Israël, etconsuetudo servata est, 40 ut post anni
circulum conveniant in unum filiæ Israël, et plangant filiam Jephte Galaaditæ diebusquatuor.
12
1 Ecce autem in Ephraim orta est seditio :
nam transeuntes contra aquilonem, dixerunt
ad Jephte : Quare vadens ad pugnam contra
filios Ammon, vocare nos noluisti, ut
pergeremus tecum ? igitur incendemus
domum tuam. 2 Quibus ille respondit :
Disceptatio erat mihi et populo meo contra
filios Ammon vehemens : vocavique vos, ut
præberetis mihi auxilium, et facere noluistis.3 Quod cernens, posui animam meam inmanibus meis, transivique ad filios Ammon,
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 29/49
28
zawinił, że przeciwko mnie powstajecie nawojnę? 4 Zwoławszy tedy do siebiewszystkich mężów Galaadu, walczył
przeciwko Efraimowi; i porazili mężowieGalaadu Efraima, ponieważ rzekł: "Zbiegiem
jest Galaad od Efraima i mieszka pośródEfraima i Manassesa." 5 I zajęli Galaadyci
brody Jordanu, przez które się Efraim wracaćmiał. A gdy przyszedł do nich ktoś z liczbyEfraimitów, uciekając, i mówił: "Proszę,dopuście mi się przeprawić," mówili muGalaadyci: "Czyś ty Efratejczyk?" A gdymówił: "Nie jestem," pytali go: 6 "MówżeSzibbolet," co się wykłada: kłos. A onodpowiadał: "Sibbolet," tąż literą kłosuwyrazić nie mogąc. I zaraz pojmawszy go
zabijali u samego przeprawiania się przezJordan. I poległo wonczas z Efraimaczterdzieści dwa tysiące. 7 Sądził tedy JefteGalaadyta Izraela sześć lat i umarł, i
pogrzebany został w mieście swym Galaad.
6. TRZEJ MNIEJSI SĘDZIOWIE (12,8-15).
8 Potem sądził Izraela Abesan z Betlejem; 9
ten miał trzydziestu synów i trzydzieścicórek, które wydając z domu, dał za mąż, itejże liczby synom swym wziął żonywprowadzając do domu swego. Siedem latsądził on Izraela; 10 i umarł, i pogrzebanyzostał w Betlejem. 11 Po nim nastąpiłAhialon Zabulończyk, i sądził Izraeladziesięć lat, 12 i umarł i pogrzebany został wZabulonie. 13 Potem sądził Izraela Abdon,syn Illela, Faratończyk, 14 który miał
czterdziestu synów i trzydziestu wnuków znich, wsiadających na siedemdziesiątźrebców oślic, a sądził Izraela osiem lat; i
umarł, 15 i pogrzebany został w Faraton wziemi Efraim, na górach amalekickich.
et tradidit eos Dominus in manus meas. Quid
commerui, ut adversum me consurgatis in
prælium ? 4 Vocatis itaque ad se cunctis viris
Galaad, pugnabat contra Ephraim :
percusseruntque viri Galaad Ephraim, quia
dixerat : Fugitivus est Galaad de Ephraim, ethabitat in medio Ephraim et Manasse. 5
Occupaveruntque Galaaditæ vada Jordanis, per quæ Ephraim reversurus erat. Cumquevenisset ad ea de Ephraim numero, fugiens,
atque dixisset : Obsecro ut me transire
permittatis : dicebant ei Galaaditæ : NumquidEphrathæus es ? quo dicente : Non sum : 6
interrogabant eum : Dic ergo Scibboleth,
quod interpretatur Spica. Qui respondebat :
Sibboleth : eadem littera spicam exprimere
non valens. Statimque apprehensum jugulabant in ipso Jordanis transitu. Et
ceciderunt in illo tempore de Ephraim
quadraginta duo millia. 7 Judicavit itaque
Jephte Galaadites Israël sex annis : etmortuus est, ac sepultus in civitate sua
Galaad.
8 Post hunc judicavit Israël Abesan deBethlehem : 9 qui habuit triginta filios, et
totidem filias, quas emittens foras, maritis
dedit, et ejusdem numeri filiis suis accepit
uxores, introducens in domum suam. Qui
septem annis judicavit Israël : 10 mortuusque
est, ac sepultus in Bethlehem. 11 Cui
successit Ahialon Zabulonites : et judicavit
Israël decem annis : 12 mortuusque est, ac
sepultus in Zabulon. 13 Post hunc judicavit
Israël Abdon filius Illel Pharathonites : 14
qui habuit quadraginta filios, et triginta ex eisnepotes, ascendentes super septuaginta pullos
asinarum. Et judicavit Israël octo annis : 15
mortuusque est, ac sepultus in Pharathon
terræ Ephraim, in monte Amalec.
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 30/49
29
V. Samson.
(13,1-16,31)
1. NARODZENIE SAMSONA (13,1-25).
13
1 I znowu uczynili synowie Izraelowi zło przed oblicznością Pana, a ten ich dał w ręceFilistynów przez czterdzieści lat. 2 I był
jeden mąż z Saraa, z pokolenia Dana,imieniem Manue, mający niepłodną żonę. 3
Tej ukazał się Anioł Pański i rzekł do niej:"Niepłodnaś jest i bez dziatek, ale poczniesz i
porodzisz syna. 4 Strzeżże się, abyś nie piławina i sycery, ani nie jadła nic nieczystego. 5
Albowiem poczniesz i porodzisz syna,
którego głowy brzytwa się nie dotknie, bo będzie nazarejczykiem Bożym oddzieciństwa swego i z żywota matki, i on
pocznie wybawiać Izraela z ręki Filistynów."
6 A ona, gdy przyszła do męża swego, rzekłamu: "Mąż Boży przyszedł do mnie, mająctwarz anielską, straszny bardzo; a gdym go
pytała, kim był i skąd przyszedł, i jakim go
imieniem zwano, nie chciał mi powiedzieć,ale to odpowiedział: 7 Oto poczniesz i
porodzisz syna; strzeż się, abyś nie piła winaani sycery, i nie jadła czego nieczystego, bodziecię będzie nazarejczykiem Bożym oddzieciństwa swego, z żywota matki swej ażdo dnia śmierci swej." 8 Modlił się tedyManue do Pana i rzekł: "Proszę, Panie, abymąż Boży, któregoś posłał, po wtóre
przyszedł i nauczył nas, co mamy czynić zdziecięciem, które się narodzi." 9 I wysłuchał
Pan modlącego się Manuego, i ukazał sięznowu Anioł Boży żonie jego siedzącej na polu. A Manue, mąż jej, nie był przy niej. 10
Ujrzawszy tedy Anioła pospieszyła się i pobiegła do męża swego, i powiedziała mumówiąc: "Oto mi się ukazał mąż, któregom
pierwej widziała." 11 A on wstał i poszedł zażoną swoją, a przyszeddłszy do męża rzekłmu: "Tyżeś to, któryś mówił do niewiasty?"A on odpowiedział: "Jam jest." 12 A Manue
do niego: "Kiedy, rzecze, ziści się mowa
twoja, co chcesz aby czyniło dziecię, alboczego się strzec będzie miało?" 13 I rzekł
13
1 Rursumque filii Israël fecerunt malum inconspectu Domini : qui tradidit eos in manus
Philisthinorum quadraginta annis. 2 Erat
autem quidam vir de Saraa, et de stirpe Dan,
nomine Manue, habens uxorem sterilem. 3
Cui apparuit angelus Domini, et dixit ad eam
: Sterilis es et absque liberis : sed concipies,
et paries filium. 4 Cave ergo ne bibas vinum
ac siceram, nec immundum quidquam
comedas : 5 quia concipies, et paries filium,
cujus non tanget caput novacula : erit enim
nazaræus Dei ab infantia sua et ex matrisutero, et ipse incipiet liberare Israël de manuPhilisthinorum. 6 Quæ cum venisset admaritum suum, dixit ei : Vir Dei venit ad me,
habens vultum angelicum, terribilis nimis.
Quem cum interrogassem quis esset, et unde
venisset, et quo nomine vocaretur, noluit
mihi dicere :7
sed hoc respondit : Ecceconcipies et paries filium : cave ne vinum
bibas, nec siceram, et ne aliquo vescaris
immundo : erit enim puer nazaræus Dei abinfantia sua, ex utero matris suæ usque addiem mortis suæ. 8 Oravit itaque Manue
Dominum, et ait : Obsecro, Domine, ut vir
Dei, quem misisti, veniat iterum, et doceat
nos quid debeamus facere de puero, qui
nasciturus est. 9 Exaudivitque Dominus
deprecantem Manue, et apparuit rursum
angelus Dei uxori ejus sedenti in agro :Manue autem maritus ejus non erat cum ea.
Quæ cum vidisset angelum, 10 festinavit, et
cucurrit ad virum suum : nuntiavitque ei,
dicens : Ecce apparuit mihi vir, quem ante
videram. 11 Qui surrexit, et secutus est
uxorem suam : veniensque ad virum, dixit ei
: Tu es qui locutus es mulieri ? Et ille
respondit : Ego sum. 12 Cui Manue :
Quando, inquit, sermo tuus fuerit expletus,
quid vis ut faciat puer ? aut a quo se
observare debebit ? 13 Dixitque angelusDomini ad Manue : Ab omnibus, quæ locutus
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 31/49
30
Anioł Pański do Manuego: "Od wszystkiego,com powiedział żonie twojej, niech sięwstrzyma. 14 Cokolwiek się z winnicy rodzi,niechaj nie jada, wina i sycery niech nie pije,
niczego nieczystego niech nie pożywa, a com
jej rozkazał, to niechaj wypełni i przestrzega." 15 I rzekł Manue do AniołaPańskiego: "Proszę cię, abyś zezwolił na
prośbę moją, i żebyśmy ci przygotowali
koźlątko z kóz." 16 Odpowiedział mu Anioł:"Chociaż mię przymuszasz, nie będę jadłchleba twego; ale jeśli chcesz uczynićcałopalenie, ofiarujże je Panu." A niewiedział Manue, że to był Anioł Pański. 17 I
rzekł do niego: "Jakie twe imię, abyśmy, jeślisię spełni słowo twoje, uczcili cię?" 18 A on
odpowiedział: "Czemu się pytasz o imięmoje, które jest dziwne?" 19 Wziął tedyManue koźlę z kóz i płynne ofiary, i położyłna skale ofiarując Panu, który czyni dziwy; asam i żona jego patrzyli. 20 A gdy
występował płomień ołtarza ku niebu, AniołPański wstąpił także w płomieniu. Gdy toujrzeli Manue i żona jego, upadli na twarzeswe na ziemię. 21 I więcej im się nie ukazałAnioł Pański. I zaraz poznał Manue, że był toAnioł Pański. 22 I rzekł do żony swej:"Śmiercią pomrzemy, bośmy widzieli Boga."
23 A żona odpowiedziała: "Gdyby nas Panchciał zabić, nie przyjąłby był całopalenia i
płynnych ofiar z rąk naszych, aniby nam byłnie ukazał tego wszystkiego, aniby tego, coma przyjść, nie objawił." 24 Porodziła tedysyna i dała mu imię Samson. I urosło dziecię,i błogosławił mu Pan. 25 I począł duchPański być z nim w obozie Dana międzySaraa a między Estaol.
2. MAŁŻEŃSTWO SAMSONA (14,1-20).
14
1 Poszedł tedy Samson do Tamnata, aujrzawszy tam niewiastę z córekfilistyńskich, 2 poszedł i powiedział ojcuswemu i matce swej mówiąc: "Widziałem wTamnata niewiastę z córek filistyńskich;
proszę, żebyście mi ją wzięli za żonę." 3
Rzekli mu ojciec i matka jego: "Czyż nie maniewiasty między córkami braci twoich i
sum uxori tuæ, abstineat se, 14 et quidquid
ex vinea nascitur, non comedat : vinum et
siceram non bibat ; nullo vescatur immundo :
et quod ei præcepi, impleat atque custodiat.15 Dixitque Manue ad angelum Domini :
Obsecro te ut acquiescas precibus meis, etfaciamus tibi hædum de capris. 16 Cui
respondit angelus : Si me cogis, non
comedam panes tuos : si autem visholocaustum facere, offer illud Domino. Et
nesciebat Manue quod angelus Domini esset.
17 Dixitque ad eum : Quod est tibi nomen,
ut, si sermo tuus fuerit expletus, honoremus
te ? 18 Cui ille respondit : Cur quæris nomenmeum, quod est mirabile ? 19 Tulit itaque
Manue hædum de capris, et libamenta, et
posuit super petram, offerens Domino, quifacit mirabilia : ipse autem et uxor ejus
intuebantur. 20 Cumque ascenderet flamma
altaris in cælum, angelus Domini pariter inflamma ascendit. Quod cum vidissent Manue
et uxor ejus, proni ceciderunt in terram, 21 et
ultra eis non apparuit angelus Domini.
Statimque intellexit Manue angelum Domini
esse, 22 et dixit ad uxorem suam : Morte
moriemur, quia vidimus Deum. 23 Cui
respondit mulier : Si Dominus nos vellet
occidere, de manibus nostris holocaustum et
libamenta non suscepisset, nec ostendisset
nobis hæc omnia, neque ea quæ sunt venturadixisset. 24 Peperit itaque filium, et vocavit
nomen ejus Samson. Crevitque puer, et
benedixit ei Dominus. 25 Cœpitque spiritusDomini esse cum eo in castris Dan inter
Saraa et Esthaol.
14
1 Descendit ergo Samson in Thamnatha :
vidensque ibi mulierem de filiabus
Philisthiim, 2 ascendit, et nuntiavit patri suo
et matri suæ, dicens : Vidi mulierem inThamnatha de filiabus Philisthinorum : quam
quæso ut mihi accipiatis uxorem. 3 Cui
dixerunt pater et mater sua : Numquid nonest mulier in filiabus fratrum tuorum, et in
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 32/49
31
między wszystkim ludem moim, że chceszwziąć żonę u Filistynów, którzy sąnieobrzezani?" I rzekł Samson do ojcaswego: "Tę mi weźmij, bo się podobałaoczom moim." 4 A rodzice jego nie
wiedzieli, że rzecz działa się od Pana i żeszukał zaczepki przeciw Filistynom, bo
naonczas Filistyni panowali nad Izraelem. 5
Poszedł tedy Samson z ojcem swym i zmatką do Tamnata. A gdy przyszli do winnicmiejskich, ukazał się młody lew srogi aryczący, i zabieżał mu. 6 Lecz duch Pański
przypadł na Samsona, i rozdarł lwa jakbykoźlę i poszarpał go na sztuki, choć nic zgoław ręku nie miał; a ojcu i matce nie chciałtego oznajmić. 7 I poszedł, i mówił z
niewiastą, która się podobała oczom jego. 8 A wracając się po kilku dniach aby ją pojąć,zstąpił, aby oglądać ścierw lwi, a oto rój
pszczół był w paszczęce lwiej i plastr miodu. 9 Wziąwszy go tedy w ręce, jadł na drodze, a
przyszedłszy do ojca swego i matki dał imczęść, którzy też sami zjedli; a przecie im niechciał powiedzieć, że miód ze ścierwalwiego wybrał. 10 Przyszedł tedy ojciec jegodo niewiasty i sprawił synowi swemuSamsonowi ucztę, bo tak młodzieńcy zwykli
byli czynić. 11 Gdy tedy go ujrzeli
mieszczanie owego miasta, dali mu
trzydziestu towarzyszów, żeby z nim byli. 12
I rzekł im Samson: "Zadam wam zagadkę; jeśli mi ją zgadniecie przez siedem dniwesela, dam wam trzydzieści prześcieradeł itrzydzieści sukien. 13 A jeśli nie będzieciemogli zgadnąć, wtedy wy mnie dacietrzydzieści prześcieradeł i trzydzieścisukien." Odpowiedzieli mu: "Zadaj zagadkę,
żebyśmy usłyszeli." 14
I rzekł im: "Z jedzącego wyszedł pokarm, a z mocnegowyszła słodkość." I nie mogli przez trzy dnizgadnąć zagadki. 15 A gdy nadchodziłsiódmy dzień, rzekli do żony Samsona:"Pochlebiaj mężowi twemu i namów go,żeby ci powiedział, co znaczy zagadka; a
jeśli nie będziesz chciała tego uczynić,spalimy cię z domem ojca twego. Czyścienas dlatego prosili na wesele, żeby naszłupić?" 16 A ona łzy przed Samsonem
wylewała i uskarżała się mówiąc: "Masz mięw nienawiści, a nie miłujesz, dlatego
omni populo meo, quia vis accipere uxorem
de Philisthiim, qui incircumcisi sunt ?
Dixitque Samson ad patrem suum : Hanc
mihi accipe : quia placuit oculis meis. 4
Parentes autem ejus nesciebant quod res a
Domino fieret, et quæreret occasionemcontra Philisthiim : eo enim tempore
Philisthiim dominabantur Israëli. 5 Descendit
itaque Samson cum patre suo et matre inThamnatha. Cumque venissent ad vineas
oppidi, apparuit catulus leonis sævus, etrugiens, et occurrit ei. 6 Irruit autem spiritus
Domini in Samson, et dilaceravit leonem,
quasi hædum in frustra discerpens, nihilomnino habens in manu : et hoc patri et matri
noluit indicare. 7 Descenditque, et locutus est
mulieri quæ placuerat oculis ejus. 8 Et postaliquot dies revertens ut acciperet eam,
declinavit ut videret cadaver leonis, et ecce
examen apum in ore leonis erat ac favus
mellis. 9 Quem cum sumpsisset in manibus
comedebat in via : veniensque ad patrem
suum et matrem, dedit eis partem, qui et ipsi
comederunt : nec tamen eis voluit indicare
quod mel de corpore leonis assumpserat. 10
Descendit itaque pater ejus ad mulierem, et
fecit filio suo Samson convivium : sic enim
juvenes facere consueverant. 11 Cum ergo
cives loci illius vidissent eum, dederunt ei
sodales triginta ut essent cum eo. 12 Quibus
locutus est Samson : Proponam vobis
problema : quod si solveritis mihi intra
septem dies convivii, dabo vobis triginta
sindones, et totidem tunicas : 13 sin autem
non potueritis solvere, vos dabitis mihi
triginta sindones, et ejusdem numeri tunicas.
Qui responderunt ei : Propone problema, ut
audiamus.14
Dixitque eis : De comedenteexivit cibus, et de forti egressa est dulcedo.
Nec potuerunt per tres dies propositionem
solvere. 15 Cumque adesset dies septimus,
dixerunt ad uxorem Samson : Blandire viro
tuo et suade ei ut indicet tibi quid significet
problema : quod si facere nolueris,
incendemus te, et domum patris tui : an
idcirco vocastis nos ad nuptias ut spoliaretis
? 16 Quæ fundebat apud Samson lacrimas, et
quærebatur, dicens : Odisti me, et non diligis
: idcirco problema, quod proposuisti filiis populi mei, non vis mihi exponere. At ille
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 33/49
32
zagadki, którąś dał synom ludu mego, niechcesz mi wyłożyć." A on odpowiedział:"Ojcu memu i matce nie chciałem
powiedzieć, a tobie miałbym powiedzieć?" 17 Przez siedem tedy dni wesela płakała
przed nim, aż dnia siódmego, gdy mu sięuprzykrzyła, wyłożył, a ona zar az
powiedziała sąsiadom swoim. 18 A oni mu
rzekli dnia siódmego przed zachodem słońca:"Co słodszego nad miód? a co mocniejszegonad lwa?" I rzekł do nich: "Byście byli nieorali jałowicą moją, nie rozwiązalibyściezagadki mojej." 19 Przypadł tedy nań duch
Pański, i poszedł do Askalonu, i zabił tamtrzydziestu mężów, a wziąwszy ich szaty dał
je tym, którzy byli zagadkę zgadli. I
rozgniewany bardzo, 20 poszedł do domuojca swego, żona zaś jego wyszła za mąż za
jednego z przyjaciół jego i swatów.
3. SAMSON W WALCE Z FILISTYNAMI
(15,1-16,3).
15
1 A po niedługim czasie, gdy nadchodziłydni pszenicznego żniwa, przyszedł Samson
chcąc odwiedzić żonę swoją, i przyniósł jejkoźlę z kóz. A gdy według zwyczaju chciałwnijść do jej komory, zabronił mu ojciec jejmówiąc: 2 "Mniemałem, że jej nienawidzisz,a przetom ją wydał za przyjaciela twego; alema siostrę, która młodsza i cudniejsza jestniż ona, niech ci będzie w miejsce niej żoną."
3 A Samson mu odpowiedział: "Od tego dnianie będzie na mnie winy wobec Filistynów, -
bo wam będę zło wyrządzał." 4 I poszedł, i pojmał trzysta lisów, i ogony ich do ogonów przywiązał, a w środku przywiązał pochodnie, 5 po czym ogniem je zapaliwszy
rozpuścił, aby tam i sam biegały. Lisywbiegły zaraz w zboża filistyńskie, a gdy sięzapaliło, i zboże już zebrane i to, co jeszczew kłosie stało, tak wszystko zgorzało, że iwinnice i oliwnice też ogień popalił. 6 I
rzekli Filistyni: "Kto to uczynił?"Powiedziano im: "Samson zięć Tamnatczyka
uczynił to za to, że wziął żonę i dałdrugiemu." I poszli Filistyni i spalili tak
respondit : Patri meo et matri nolui dicere : et
tibi indicare potero ? 17 Septem igitur diebus
convivii flebat ante eum : tandemque die
septimo cum ei esset molesta, exposuit. Quæstatim indicavit civibus suis. 18 Et illi
dixerunt ei die septimo ante solis occubitum :Quid dulcius melle, et quid fortius leone ?
Qui ait ad eos : Si non arassetis in vitula mea,
non invenissetis propositionem meam. 19 Irruit itaque in eum spiritus Domini,
descenditque Ascalonem, et percussit ibi
triginta viros : quorum ablatas vestes dedit iis
qui problema solverant. Iratusque nimis
ascendit in domum patris sui : 20 uxor autem
ejus accepit maritum unum de amicis ejus et
pronubis.
15
1 Post aliquantulum autem temporis, cumdies triticeæ messis instarent, venit Samson,
invisere volens uxorem suam, et attulit ei
hædum de capris. Cumque cubiculum ejussolito vellet intrare, prohibuit eum pater
illius, dicens : 2 Putavi quod odisses eam, et
ideo tradidi illam amico tuo : sed habet
sororem, quæ junior et pulchrior illa est : sittibi pro ea uxor. 3 Cui Samson respondit : Ab
hac die non erit culpa in me contra
Philisthæos : faciam enim vobis mala. 4
Perrexitque et cepit trecentas vulpes,caudasque earum junxit ad caudas, et faces
ligavit in medio : 5 quas igne succendens,
dimisit ut huc illucque discurrerent. Quæstatim perrexerunt in segetes Philisthinorum.
Quibus succensis, et compor tatæ jam fruges,et adhuc stantes in stipula, concrematæ sunt,in tantum ut vineas quoque et oliveta flamma
consumeret. 6 Dixeruntque Philisthiim : Quis
fecit hanc rem ? Quibus dictum est : Samson
gener Thamnathæi : quia tulit uxorem ejus, etalteri tradidit, hæc operatus est.Ascenderuntque Philisthiim, et combusserunt
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 34/49
33
niewiastę, jak i ojca jej. 7 Rzekł im Samson:"Chociażeście to uczynili, wszakże jeszczena was wezmę pomstę, a wtedy przestanę." 8
I poraził ich porażką wielką, tak iż zdumieninogę na biodro zakładali. A poszedłszy
mieszkał w jaskini skały Etam. 9 Przyciągnąwszy tedy Filistyni do ziemi Juda,
położyli się obozem na miejscu, które potemnazwano Lechi, to jest paszczęka, i tam sięich wojsko rozpostarło. 10 I rzekli do nich z
pokolenia Judy: "Czemuście przyciągnęli przeciw nam?" Oni odpowiedzieli:
"Przyszliśmy, aby związać Samsona i żebymu oddać to, co nam wyrządził." 11 Poszłotedy trzy tysiące mężów z Judy do jaskiniskały Etam i rzekli do Samsona: "Nie wiesz,
iż Filistyni panują nad nami? Czemuś tochciał uczynić?" A on im rzekł: "Jak mnieuczynili, tak im uczyniłem." 12 Przyszliśmy,mówią, związać cię i wydać w ręceFilistynów." Samson im rzecze:"Przysięgnijcie i przyrzeczcie mi, że mnienie zabijecie." 13 Rzekli: "Nie zabijemy cię,ale związanego wydamy." I związali go
dwoma nowymi powrozami, i zabrali go ze
skały Etam. 14 A gdy przyszedł do miejscaPaszczęki i Filistyni krzycząc wybieglinaprzeciw niego, przypadł nań duch Pański;a jako zwykły za podmuchem ognia lny się
palić, tak powrozy, którymi był związany,rozleciały się i rozwiązały. 15 I znalezioną
paszczękę, to jest szczękę oślą, która leżała, porwawszy, zabił nią tysiąc mężów i rzekł: 16 "Paszczęką oślą, szczęką źrebca ośliczgładziłem ich i zabiłem tysiąc mężów." 17
A gdy tych słów śpiewając dokończył, rzucił paszczękę z ręki i nazwał imię miejsca
owego Ramat Lechi, co się wykłada: podniesienie paszczęki. 18 A gdy był bardzospragniony, wołał do Pana i rzekł: "Tyś dał
przez rękę sługi twego to wybawienie bardzowielkie i zwycięstwo; a oto od pragnieniaumieram i wpadnę w ręce nieobrzezanych."
19 I otworzył Pan trzonowy ząb w paszczęceoślej, i wyszła z niego woda; a gdy jej sięnapił, ochłodził ducha i wzmocnił się. I
przeto nazwano owo miejsce: Źródłowzywającego z paszczęki, aż do dnia
dzisiejszego.
tam mulierem quam patrem ejus. 7 Quibus
ait Samson : Licet hæc feceritis, tamen adhucex vobis expetam ultionem, et tunc quiescam.
8 Percussitque eos ingenti plaga, ita ut
stupentes suram femori imponerent. Et
descendens habitavit in spelunca petræ Etam.9 Igitur ascendentes Philisthiim in terram
Juda, castrametati sunt in loco, qui postea
vocatus est Lechi, id est, Maxilla, ubi eorumeffusus est exercitus. 10 Dixeruntque ad eos
de tribu Juda : Cur ascendistis adversum nos
? Qui responderunt : Ut ligemus Samson
venimus, et reddamus ei quæ in nos operatusest. 11 Descenderunt ergo tria millia virorum
de Juda ad specum silicis Etam, dixeruntque
ad Samson : Nescis quod Philisthiim
imperent nobis ? quare hoc facere voluisti ?Quibus ille ait : Sicut fecerunt mihi, sic feci
eis. 12 Ligare, inquiunt, te venimus, et
tradere in manus Philisthinorum. Quibus
Samson : Jurate, ait, et spondete mihi quod
non occidatis me. 13 Dixerunt : Non te
occidemus, sed vinctum trademus.
Ligaveruntque eum duobus novis funibus, et
tulerunt eum de petra Etam. 14 Qui cum
venisset ad locum Maxillæ, et Philisthiimvociferantes occurrissent ei, irruit spiritus
Domini in eum : et sicut solent ad odorem
ignis lina consumi, ita vincula, quibus ligatus
erat, dissipata sunt et soluta. 15 Inventamque
maxillam, id est, mandibulam asini, quæ jacebat, arripiens interfecit in ea mille viros,
16 et ait : In maxilla asini, in mandibula pulli
asinarum, delevi eos, et percussi mille viros.
17 Cumque hæc verba canens complesset, projecit mandibulam de manu, et vocavit
nomen loci illius Ramathlechi, quod
interpretatur, Elevatio maxillæ.18
Sitiensquevalde, clamavit ad Dominum, et ait : Tu
dedisti in manu servi tui salutem hanc
maximam atque victoriam : en siti morior,
incidamque in manus incircumcisorum. 19
Aperuit itaque Dominus molarem dentem in
maxilla asini, et egressæ sunt ex eo aquæ.Quibus haustis, refocillavit spiritum, et vires
recepit. Idcirco appellatum est nomen loci
illius, Fons invocantis de maxilla, usque in
præsentem diem.
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 35/49
34
20 I sądził Izraela za dni Filistynówdwadzieścia lat.
16
1 Poszedł też do Gazy i ujrzał tam niewiastęnierządnicę, i wszedł do niej. 2 Gdy to
usłyszeli Filistyni i gruchnęło u nich, żeSamson wszedł do miasta, otoczyli go,
postawiwszy straż w bramie miejskiej, i tam
całą noc po cichu czekali, aby skoro dzień,wychodzącego zabić. 3 Ale Samson spał ażdo północy, po czym powstawszy wziąłoboje wrota u bramy z podwojami ich i z
zamkiem, i włożywszy je na ramiona swe,zaniósł na wierzch góry, stojącej od stronyHebronu.
SAMSON I DALILA (16,4-31).
4 Potem rozmiłował się w niewieście, któramieszkała w dolinie Sorek, a zwano jąDalila. 5 I przyjechali do niej książętafilistyńscy, i rzekli: "Oszukaj go, a dowiedzsię od niego, w czym tak wielką moc ma i
jakbyśmy go zwyciężyć mogli i związanegoutrapić. Jeśli to uczynisz, damy ci każdytysiąc i sto srebrników." 6 Rzekła tedy Dalilado Samsona: "Powiedz mi, proszę, w czym
jest największa moc twoja, i co jest, czym byś związany, wyrwać się nie mógł?" 7
Odpowiedział jej Samson: "Gdyby mięzwiązano siedmiu powrozami żylastymi,
jeszcze nie uschłymi i jeszcze wilgotnymi, będę słaby jak inni ludzie." 8 I przynieśli doniej książęta filistyńscy siedem powrozów,
jak była rzekła, 9 i związała go nimi, podczasgdy się u niej ukryła zasadzka i w komorzekońca sprawy oczekiwała. I zawołała nań:"Filistyni nad tobą, Samsonie!" A onrozerwał powrozy, jak gdyby kto przerwałnić ukręconą z paździerzy zgrzebnych, gdyzapach ognia poczuje; i nie poznano, w czym
była moc jego. 10 I rzekła do niego Dalila:
"Otoś mię oszukał i nieprawdę powiedziałeś;teraz przynajmniej powiedz mi, czym by cięzwiązać." 11 On jej odpowiedział: "Gdyby
mię związano nowymi powrozami, którychnigdy nie używano, słaby będę i innym
20 Judicavitque Israël in diebus Philisthiimviginti annis.
16
1 Abiit quoque in Gazam, et vidit ibimulierem meretricem, ingressusque est ad
eam. 2 Quod cum audissent Philisthiim, et
percrebruisset apud eos intrasse urbem
Samson, circumdederunt eum, positis in
porta civitatis custodibus : et ibi tota nocte
cum silentio præstolantes, ut facto maneexeuntem occiderent. 3 Dormivit autem
Samson usque ad medium noctem : et inde
consurgens, apprehendit ambas portæ forescum postibus suis et sera, impositasque
humeris suis portavit ad verticem montis, qui
respicit Hebron.
4 Post hæc amavit mulierem, quæ habitabatin valle Sorec, et vocabatur Dalila. 5
Veneruntque ad eam principes
Philisthinorum, atque dixerunt : Decipe eum,
et disce ab illo, in quo habeat tantam
fortitudinem, et quomodo eum superarevaleamus, et vinctum affligere : quod si
feceris, dabimus tibi singuli mille et centum
argenteos. 6 Locuta est ergo Dalila ad
Samson : Dic mihi, obsecro, in quo sit tua
maxima fortitudo, et quid sit quo ligatus
erumpere nequeas ? 7 Cui respondit Samson
: Si septem nerviceis funibus necdum siccis,
et adhuc humentibus, ligatus fuero, infirmus
ero ut ceteri homines. 8 Attuleruntque ad
eam satrapæ Philisthinorum septem funes, ut
dixerat : quibus vinxit eam, 9 latentibus apudse insidiis, et in cubiculo finem rei
expectantibus : clamavitque ad eum :
Philisthiim super te, Samson. Qui rupit
vincula, quomodo si rumpat quis filum de
stuppæ tortum putamine, cum odorem ignisacceperit : et non est cognitum in quo esset
fortitudo ejus. 10 Dixitque ad eum Dalila :
Ecce illusisti mihi, et falsum locutus es :
saltem nunc indica mihi quo ligari debeas. 11
Cui ille respondit : Si ligatus fuero novis
funibus, qui numquam fuerunt in opere,infirmus ero, et aliorum hominum similis. 12
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 36/49
35
ludziom podobny." 12 I znowu Dalila
związała go takimi, i przygotowawszyzasadzkę w komorze zawołała: "Filistyni nadtobą, Samsonie!" - A on tak porwał powrozy
jak nici płótna. 13 I rzekła znowu Dalila do
niego: "Pókiż mię zdradzasz i kłamstwo powiadasz? Wyjaw, czym masz byćzwiązany." Samson jej odpowiedział: "Jeślisiedem włosów z głowy mojej z niciąosnowaną spleciesz, a gwóźdź w nieobwiniony wbijesz w ziemię, słabym będę."
14 Gdy to uczyniła Dalila, rzekła do niego:"Filistyni nad tobą, Samsonie!" Lecz onwstawszy ze snu wyrwał gwóźdź z włosami iz osnową. 15 I rzekła do niego Dalila: "Jakżemożesz mówić, że mię miłujesz, gdy serce
twoje nie jest ze mną? Trzykroć mięokłamałeś, a nie chciałeś powiedzieć, wczym jest bardzo wielka moc twoja." 16 A
gdy mu dokuczała i przez wiele dniustawicznie przy nim tkwiła czasuodpocznienia nie dając, ustała dusza jego i ażdo śmierci się spracowała. 17 Wtedy
wyjawiając prawdę rzekł do niej: "Żelazonigdy nie postało na głowie mojej, bom jestnazarejczyk, to jest poświęcony Bogu zżywota matki mojej; jeśliby mi głowęogolono, odejdzie ode mnie moc moja i
ustanę, i będę jak inni ludzie." 18 A ona
widząc, że jej otworzył całą duszę swoją, posłała do książąt filistyńskich i kazała powiedzieć: "Przyjedźcie jeszcze raz, bo miteraz otworzył serce swoje." I przyjechali
wziąwszy pieniądze, które byli obiecali. 19 A
ona uśpiła go na kolanach swoich i położyłagłowę jego na swym łonie, i przyzwała
balwierza, i ogoliła siedem włosów jego, i
poczęła go odpychać i wyganiać od siebie, bo natychmiast odeszła moc od niego. 20 I
rzekła: "Filistyni nad tobą, Samsonie!" A onwstawszy ze snu rzekł w sercu swoim:"Wyrwę się, jak przedtem czyniłem, iotrząsnę się," nie wiedząc, że Pan odstąpił odniego. 21 A Filistyni pojmawszy go,
natychmiast wyłupili mu oczy i powiedli go
do Gazy związanego łańcuchami, azamknąwszy go w ciemnicy żarna obracać
przymusili. 22 I już włosy jego podrastać
poczynały. 23 A książęta filistyńscy zeszlisię razem, żeby złożyć ofiary wielkie
Quibus rursum Dalila vinxit eum, et clamavit
: Philisthiim super te, Samson : in cubiculo
insidiis præparatis. Qui ita rupit vincula quasifila telarum. 13 Dixitque Dalila rursum ad
eum : Usquequo decipis me, et falsum
loqueris ? ostende quo vinciri debeas. Cuirespondit Samson : Si septem crines capitis
mei cum licio plexueris, et clavum his
circumligatum terræ fixeris, infirmus ero. 14 Quod cum fecisset Dalila, dixit ad eum :
Philisthiim super te, Samson. Qui consurgens
de somno extraxit clavum cum crinibus et
licio. 15 Dixitque ad eum Dalila : Quomodo
dicis quod amas me, cum animus tuus non sit
mecum ? Per tres vices mentitus es mihi, et
noluisti dicere in quo sit maxima fortitudo
tua. 16 Cumque molesta esset ei, et permultos dies jugiter adhæreret, spatium adquietem non tribuens, defecit anima ejus, et
ad mortem usque lassata est. 17 Tunc
aperiens veritatem rei, dixit ad eam : Ferrum
numquam ascendit super caput meum, quia
nazaræus, id est, consecratus Deo, sum de
utero matris meæ : si rasum fuerit caputmeum, recedet a me fortitudo mea, et
deficiam, eroque sicut ceteri homines. 18
Vidensque illa quod confessus ei esset
omnem animum suum, misit ad principes
Philisthinorum ac mandavit : Ascende adhuc
semel, quia nunc mihi aperuit cor suum. Qui
ascenderunt assumpta pecunia, quam
promiserant. 19 At illa dormire eum fecit
super genua sua, et in sinu suo reclinare
caput. Vocavitque tonsorem, et rasit septem
crines ejus, et cœpit abigere eum, et a serepellere : statim enim ab eo fortitudo
discessit. 20 Dixitque : Philisthiim super te,
Samson. Qui de somno consurgens, dixit inanimo suo : Egrediar sicut ante feci, et me
excutiam : nesciens quod recessisset ab eo
Dominus. 21 Quem cum apprehendissent
Philisthiim, statim eruerunt oculos ejus, et
duxerunt Gazam vinctum catenis, et clausum
in carcere molere fecerunt. 22 Jamque capilli
ejus renasci cœperunt. 23 Et principes
Philisthinorum convenerunt in unum ut
immolarent hostias magnificas Dagon deo
suo, et epularentur, dicentes : Tradidit deus
noster inimicum nostrum Samson in manusnostras. 24 Quod etiam populus videns,
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 37/49
36
Dagonowi, bogu swemu, i weselili sięmówiąc: "Dał bóg nasz nieprzyjaciela
naszego Samsona w ręce nasze." 24 Lud teżwidząc to chwalił boga swego i to samomówił: "Dał bóg nasz nieprzyjaciela naszego
w ręce nasze, który spustoszył ziemię naszą iwielu zabił." 25 A gdy byli dobrej myśliweseląc się przy biesiadach, najadłszy się
już, przykazali, aby zawołano Samsona i abygrał przed nimi. I przywiedziony z ciemnicygrał przed nimi, i postawili go międzydwoma słupami. 26 I rzekł chłopcu, który go
prowadził: "Puść mię, żebym się dotknąłsłupów, na których stoi wszystek dom, a
podparł się na nich i trochę odpoczął." 27 A
dom pełen był mężów i niewiast, i byli tam
wszyscy książęta filistyńscy, a z dachu i zsali około trzech tysięcy obojej płci patrzyłona grającego Samsona. 28 A on wzywającPana rzekł: "Panie Boże, wspomnij na mnie,
a przywróć mi teraz pierwszą moc, Bożemój, abym się pomścił nad nieprzyjaciółmimymi, a za utratę obu oczu jedną pomstęwziął." 29 I ująwszy obydwa słupy, naktórych stał dom, jeden z nich prawą ręką, 30
a drugi lewą trzymając, rzekł: "Niech umrze
dusza moja z Filistynami!" I zatrząsł mocnosłupami, i upadł dom na wszystkich książąt ina cały lud, - który tam był; i daleko ichwięcej zabił umierając niźli przedtem żywy
będąc. 31 A przyszedłszy bracia jego Iwszystek ród wzięli ciało jego i pogrzebali
między Saraa i Estaol w grobie ojca jegoManuego; a sądził on Izraela dwadzieścia lat.
CZĘŚĆ II (17,1-21,24)
DODATKI
I. Początki świątyni w Lais-Dan.
(17,1-18,31)
1. SANKTUARIUM MICHASA (17,1-13).
17
1 Był naonczas jeden mąż z góry Efraim,
imieniem Michas, który rzekł matce swej: 2 "Tysiąc i sto srebrników, któreś sobie była
laudabat deum suum, eademque dicebat :
Tradidit deus noster adversarium nostrum in
manus nostras, qui delevit terram nostram, et
occidit plurimos. 25 Lætantesque perconvivia, sumptis jam epulis, præceperunt ut
vocaretur Samson, et ante eos luderet. Quiadductus de carcere ludebat ante eos,
feceruntque eum stare inter duas columnas.
26 Qui dixit puero regenti gressus suos :Dimitte me, ut tangam columnas, quibus
omnis imminet domus, et recliner super eas,
et paululum requiescam. 27 Domus autem
erat plena virorum ac mulierum, et erant ibi
omnes principes Philisthinorum, ac de tecto
et solario circiter tria millia utriusque sexus
spectantes ludentem Samson. 28 At ille
invocato Domino ait : Domine Deus,memento mei, et redde mihi nunc
fortitudinem pristinam, Deus meus, ut
ulciscar me de hostibus meis, et pro
amissione duorum luminum unam ultionem
recipiam. 29 Et apprehendens ambas
columnas quibus innitebatur domus,
alteramque earum dextera et alteram lævatenens, 30 ait : Moriatur anima mea cum
Philisthiim. Concussisque fortiter columnis,
cecidit domus super omnes principes, et
ceteram multitudinem quæ ibi erat :multoque plures interfecit moriens, quam
ante vivus occiderat. 31 Descendentes autem
fratres ejus et universa cognatio, tulerunt
corpus ejus, et sepelierunt inter Saraa et
Esthaol in sepulchro patris sui Manue :
judicavitque Israël viginti annis.
17
1 Fuit eo tempore vir quidam de monte
Ephraim nomine Michas, 2 qui dixit matrisuæ : Mille et centum argenteos, quos
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 38/49
37
oddzieliła, i na które przy mnie przysięgłaś,oto ja mam i są u mnie." Ona muodpowiedziała: "Błogosławiony syn mójPanu." 3 Zwrócił je tedy matce swej, któramu była rzekła: "Poświęciłam i ślubowałam
to srebro Panu, aby z ręki mej przyjął synmój i uczynił obraz rzeźbiony i lany; a terazoddaję je tobie." 4 Zwrócił je tedy matceswej, a ona wzięła dwieście srebrnych i dała
je złotnikowi, żeby z nich uczynił obrazrzeźbiony i lany; i był w domu Michasa. 5 A
odłączył on też w nim Bogu świątyńkę iuczynił efod i terafim, to jest szatę kapłańskąi bałwany, i napełnił rękę jednego z synówswych, i był mu kapłanem. 6 W owe dni nie
było króla w Izraelu, ale każdy, co mu się
zdało prawego, to czynił. 7 Był też drugimłodzieniec z Betlejem Judy, z pokolenia
jego; a ten był Lewitą i mieszkał tam. 8 I
wyszedłszy z miasta Betlejem, chciałgościem być, gdzieby mu dogodnie było. Agdy będąc w drodze przyszedł na góryEfraim i wstąpił na chwilę do domu Michasa, 9 spytany był przez niego, skąd przyszedł.Odpowiedział: "Jestem Lewita z BetlejemJudy, a idę żeby mieszkać, kędy będę mógł, igdzieby mi się zdało z moim pożytkiem." 10
I rzekł Michas: "Mieszkaj u mnie i bądź miojcem i kapłanem, a dam ci na każdy rokdziesięć srebrników i dwie szaty, i czego dożywności potrzeba." 11 Zgodził się izamieszkał u człowieka, i był mu jako jedenz synów. 12 I napełnił Michas rękę jego, imiał młodzieńca kapłanem u siebie mówiąc: 13 "Teraz wiem, że mi Bóg uczyni dobrze,gdy mam kapłana z rodu lewickiego."
2. DANICI W POSZUKIWANIU
TERYTORIUM (18,1-10).
18
1 W owe dni nie było króla w Izraelu, a pokolenie Dan szukało sobie posiadłości nazamieszkanie, bo aż do owego dnia międzyinnymi pokoleniami nie otrzymało działu. 2
Posłali tedy synowie Dana z pokolenia idomu swego pięciu mężów bardzo mocnych
separaveras tibi, et super quibus me audiente
juraveras, ecce ego habeo, et apud me sunt.
Cui illa respondit : Benedictus filius meus
Domino. 3 Reddidit ergo eos matri suæ, quædixerat ei : Consecravi et vovi hoc argentum
Domino, ut de manu mea suscipiat filiusmeus, et faciat sculptile atque conflatile : et
nunc trado illud tibi. 4 Reddidit igitur eos
matri suæ : quæ tulit ducentos argenteos, etdedit eos argentario, ut faceret ex eis
sculptile atque conflatile, quod fuit in domo
Michæ. 5 Qui ædiculam quoque in ea deoseparavit, et fecit ephod, et theraphim, id est,
vestem sacerdotalem, et idola : implevitque
unius filiorum suorum manum, et factus est
ei sacerdos. 6 In diebus illis non erat rex in
Israël, sed unusquisque quod sibi rectumvidebatur, hoc faciebat. 7 Fuit quoque alter
adolescens de Bethlehem Juda, ex cognatione
ejus : eratque ipse Levites, et habitabat ibi. 8
Egressusque de civitate Bethlehem,
peregrinari voluit ubicumque sibi
commodum reperisset. Cumque venisset in
montem Ephraim, iter faciens, et declinasset
parumper in domum Michæ, 9 interrogatus
est ab eo unde venisset. Qui respondit :
Levita sum de Bethlehem Juda, et vado ut
habitem ubi potuero, et utile mihi esse
perspexero. 10 Dixitque Michas : Mane apud
me, et esto mihi parens ac sacerdos : daboque
tibi per annos singulos decem argenteos, ac
vestem duplicem, et quæ ad victum suntnecessaria. 11 Acquievit, et mansit apud
hominem, fuitque illi quasi unus de filiis. 12
Implevitque Michas manum ejus, et habuit
puerum sacerdotem apud se : 13 Nunc scio,
dicens, quod benefaciet mihi Deus habenti
Levitici generis sacerdotem.
18
1 In diebus illis non erat rex in Israël, ettribus Dan quærebat possessionem sibi, uthabitaret in ea : usque ad illum enim diem
inter ceteras tribus sortem non acceperat. 2
Miserunt ergo filii Dan stirpis et familiæ suæquinque viros fortissimos de Saraa et
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 39/49
38
z Saraa i z Estaol, aby wybadali ziemię i pilnie wypatrzyli, i rzekli im: Idźcie awybadajcie ziemię." Ci, gdy po drodze
przyszli na góry Efraim i weszli do domu
Michasa, odpoczęli tam. 3 A poznawszy głos
młodzieńca Lewity i stojąc w jego gospodzierzekli do niego: "Kto cię tu przywiódł? Co tuczynisz? 4 Dlaczegoś tu chciał przyjść?" Aon im odpowiedział: "To a to mi uczyniłMichas i najął mię za zapłatę, abym mu byłkapłanem." 5 I prosili go, aby się poradziłPana, żeby mogli wiedzieć, czy szczęśliwądrogą idą i czy rzecz będzie miała
powodzenie. 6 On im odpowiedział: "Idźciew pokoju! Pan patrzy na drogę waszą i naścieżkę, którą idziecie." 7 Poszedłszy tedy
pięciu mężów, przyszli do Lais i ujrzeli lud,mieszkający w nim bez żadnej bojaźni,według zwyczaju Sydończyków, bezpieczniei spokojnie, bo im się nikt nie sprzeciwiał, i
bardzo bogaty, a daleko od Sydonu i od
wszystkich ludzi oddzieleni. 8 I wrócili siędo braci swych do Saraa i Estaol, a na
pytanie ich, co sprawili, odpowiedzieli: 9
"Wstańcie! pójdźmy do nich, bośmy widzieliziemię bardzo bogatą i obfitą; niezaniedbujcie, nie ustajcie, pójdźmy a
posiądźmy ją, nie będzie żadnego trudu. 10
Przyjdziemy do bezpiecznych, do krainy
bardzo szerokiej, a da nam Pan miejsce, na
którym nie masz niedostatku żadnej rzeczy ztych, które się na ziemi rodzą."
3. PRZENIESIENIE SIĘ DANITÓW;ŚWIĄTYNIA W LAIS-DAN (18,11-31).
11 Wyjechało tedy z pokolenia Dan, to jest z
Saraa i z Estaol, sześciuset mężów, przepasanych bronią wojenną, 12 a idąc położyli się w Kariatiarim judzkim; które tomiejsce od owego czasu otrzymało imięObóz Dana, a jest za Kariatiarim. 13 Stamtąd
przeszli na góry Efraim. A gdy przyszli dodomu Michasa, 14 rzekło pięciu mężów,którzy pierwej posłani byli na wybadanieziemi Lais, do drugich braci swoich: "Wiecie
że w tych domach jest efod i terafim, i obrazrzeźbiony i lany; patrzcież, co się wam
podoba." 15 A skręciwszy trochę, weszli domieszkania młodzieńca Lewity, który był w
Esthaol, ut explorarent terram, et diligenter
inspicerent : dixeruntque eis : Ite, et
considerate terram. Qui cum pergentes
venissent in montem Ephraim, et intrassent
domum Michæ, requieverunt ibi : 3 et
agnoscentes vocem adolescentis Levitæ,utentesque illius diversorio, dixerunt ad eum
: Quis te huc adducit ? quid hic agis ? quam
ob causam huc venire voluisti ? 4 Qui
respondit eis : Hæc et hæc præstitit mihiMichas, et me mercede conduxit, ut sim ei
sacerdos. 5 Rogaverunt autem eum ut
consuleret Dominum ut scire possent an
prospero itinere pergerent, et res haberet
effectum. 6 Qui respondit eis : Ite in pace :
Dominus respicit viam vestram, et iter quo
pergitis. 7 Euntes igitur quinque viri veneruntLais : videruntque populum habitantem in ea
absque ullo timore, juxta consuetudinem
Sidoniorum, securum et quietum, nullo ei
penitus resistente, magnarumque opum, et
procul a Sidone atque a cunctis hominibus
separatum. 8 Reversique ad fratres suos in
Saraa et Esthaol, et quid egissent
sciscitantibus responderunt : 9 Surgite,
ascendamus ad eos : vidimus enim terram
valde opulentam et uberem. Nolite negligere,
nolite cessare : eamus, et possideamus eam :
nullus erit labor. 10 Intrabimus ad securos, in
regionem latissimam, tradetque nobis
Dominus locum, in quo nullius rei est
penuria eorum quæ gignuntur in terra.
11 Profecti igitur sunt de cognatione Dan, id
est, de Saraa et Esthaol, sexcenti viri accinctiarmis bellicis, 12 ascendentesque manserunt
in Cariathiarim Judæ : qui locus ex eotempore Castrorum Dan nomen accepit, et
est post tergum Cariathiarim. 13 Inde
transierunt in montem Ephraim. Cumque
venissent ad domum Michæ, 14 dixerunt
quinque viri, qui prius missi fuerant ad
considerandam terram Lais, ceteris fratribus
suis : Nostis quod in domibus istis sit ephod,
et theraphim, et sculptile, atque conflatile :
videte quid vobis placeat. 15 Et cum paululum declinassent, ingressi sunt domum
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 40/49
39
domu Michasa, i pozdrowili go słowyspokojnymi. 16 Sześciuset mężów zaś, tak
jak byli zbrojni, stało przed drzwiami. 17
Lecz ci, którzy byli weszli do domumłodzieńca, usiłowali wziąć obraz rzeźbiony
i efod, i terafim i obraz lany, a kapłan stał przed drzwiami i sześciuset mężów mocnychniedaleko czekało. 18 Wzięli tedy ci, którzy
byli weszli, obraz rzeźbiony i efod, i bałwanyi obraz lany. I rzekł im kapłan: "Cóżczynicie?" 19 Odpowiedzieli mu: "Milcz i
połóż palec na usta twoje, a pójdź z nami,żebyśmy cię mieli za ojca i kapłana. Co cilepiej: żebyś był kapłanem w domu jednegomęża, czy też w jednym pokoleniu i rodzie wIzraelu?" 20 Gdy to usłyszał, zgodził się na
ich mowę i wziął efod i bałwany i obrazrzeźbiony, i szedł z nimi. 21 A gdy odeszli
puściwszy przed sobą dziatki i bydło, iwszystko, co było kosztownego, 22 i jużdaleko byli od domu Michasa, mężowie,którzy mieszkali w domu Michasa,zwoławszy się puścili się w pogoń i poczęliwołać za nimi. 23 A ci obejrzawszy się rzekli
do Michasa: "Czego chcesz? Czemu
wołasz?" 24 Odpowiedział: "Bogi moje,którem sobie sprawił, pobraliście i kapłana iwszystko, co mam, a mówicie: Co ci jest?"
25 I rzekli mu synowie Dana: "Strzeż się,abyś więcej do nas nie mówił, by nie przyszlido ciebie mężowie rozgniewani, a zginąłbyśsam z całym domem twoim." 26 I tak szli
zaczętą drogą. A widząc Michas, że sąmocniejsi od niego, wrócił się do domuswego. 27 A sześciuset mężów wzięłokapłana i cośmy wyżej powiedzieli, i przyszlido Lais, do ludu spokojnego i bezpiecznego,
i pobili ich ostrzem miecza, i miasto spalili,28 a nikt zgoła ich nie ratował, gdyż dalekomieszkali od Sydonu i z żadnymi ludźmi niemieli towarzystwa ani sprawy żadnej. A byłomiasto położone w krainie Rohob; 29 i
zbudowali je na nowo, i mieszkali w nim
dawszy miastu imię Dan, wedle imienia ojcaswego, którego zrodził Izrael, przedtem zaśzwało się Lais. 30 I postawili sobie obraz
rzeźbiony i uczynili Jonatana, syna Gersama,syna Mojżeszowego, i synów jego kapłanami
w pokoleniu Dan, aż do dnia pojmaniaswego.
adolescentis Levitæ, qui erat in domo Michæ: salutaveruntque eum verbis pacificis. 16
Sexcenti autem viri ita ut erant armati,
stabant ante ostium. 17 At illi, qui ingressi
fuerant domum juvenis, sculptile, et ephod,
et theraphim, atque conflatile tollerenitebantur, et sacerdos stabat ante ostium,
sexcentis viris fortissimis haud procul
expectantibus. 18 Tulerunt igitur quiintraverant sculptile, ephod, et idola, atque
conflatile. Quibus dixit sacerdos : Quid
facitis ? 19 Cui responderunt : Tace et pone
digitum super os tuum : venique nobiscum,
ut habeamus te patrem, ac sacerdotem. Quid
tibi melius est, ut sis sacerdos in domo unius
viri, an in una tribu et familia in Israël ? 20
Quod cum audisset, acquievit sermonibuseorum, et tulit ephod, et idola, ac sculptile, et
profectus est cum eis. 21 Qui cum pergerent,
et ante se ire fecissent parvulos ac jumenta,
et omne quod erat pretiosum, 22 et jam a
domo Michæ essent procul, viri quihabitabant in ædibus Michæ conclamantessecuti sunt, 23 et post tergum clamare
cœperunt. Qui cum respexissent, dixerunt adMicham : Quid tibi vis ? cur clamas ? 24 Qui
respondit : Deos meos, quos mihi feci,
tulistis, et sacerdotem, et omnia quæ habeo,et dicitis : Quid tibi est ? 25 Dixeruntque ei
filii Dan : Cave ne ultra loquaris ad nos, et
veniant ad te viri animo concitati, et ipse cum
omni domo tua pereas. 26 Et sic cœptoitinere perrexerunt. Videns autem Michas
quod fortiores se essent, reversus est in
domum suam. 27 Sexcenti autem viri
tulerunt sacerdotem, et quæ supra diximus :veneruntque in Lais ad populum quiescentem
atque securum, et percusserunt eos in oregladii : urbemque incendio tradiderunt, 28
nullo penitus ferente præsidium, eo quod procul habitarent a Sidone, et cum nullo
hominum haberent quidquam societatis ac
negotii. Erat autem civitas sita in regione
Rohob : quam rursum exstruentes
habitaverunt in ea, 29 vocato nomine civitatis
Dan, juxta vocabulum patris sui, quem
genuerat Israël, quæ prius Lais dicebatur. 30
Posueruntque sibi sculptile, et Jonathan
filium Gersam filii Moysi ac filios ejussacerdotes in tribu Dan, usque ad diem
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 41/49
40
31 I został u nich bałwan Michasa przezwszystek czas, póki był dom Boży w Silo.
Naonczas nie było króla w Izraelu.
II. Epizod z dziejów Beniaminitów.
(19,1-21,24)
1. ZBRODNIA MIESZKAŃCÓW GABAA
(19,1-30).
19
1 Był pewien mąż Lewita, mieszkający nakraju gór Efraim, który pojął żonę z BetlejemJudy. 2 Ona go opuściła i wróciła się dodomu ojca swego do Betlejem, i mieszkała uniego cztery miesiące. 3 I poszedł za nią mąż
jej, chcąc się z nią pojednać i ubłagać ją, i zsobą przywieść, mając za sobą chłopca i dwaosły; a ona przyjęła go i wwiodła do domuojca swego. Gdy to usłyszał teść jego,ujrzawszy go zabieżał mu z radością i objąłgo. 4 I mieszkał zięć w domu teścia trzy dni,
jedząc i pijąc z nim po przyjacielsk u.5
Aczwartego dnia, wstawszy po nocy, chciałodjechać. Lecz zatrzymał go teść i rzekł doniego: "Zjedz pierwej trochę chleba i pokrzepżołądek, a tak pojedziesz." 6 I siedzieli z
sobą, i jedli i pili. I rzekł ojciec dziewczynydo zięcia swego: "Proszę cię, zostań tu
jeszcze przez dziś, a bądźmy razem dobrejmyśli." 7 Ale on wstawszy, chciał odjechać;teść przecie usilnie go powściągał izatrzymał przy sobie. 8 A gdy było rano,
gotował się Lewita w drogę, i znowu rzekłmu teść: "Proszę cię, zjedz co trochę i posilsię, aż dnia przybędzie, potem pojedziesz." Itak jedli z sobą. 9 I wstał młodzieniec, aby
jechać z żoną swą i z chłopcem. I znowurzekł mu teść: "Obacz że się już dzień chyliku zachodowi, a wieczór nadchodzi; zostali umnie jeszcze dziś i spędź dzień wesoło, a
jutro wyruszysz, aby iść do domu swego." 10
Nie chciał zięć zgodzić się na mowę jego, alezaraz pojechał i przyszedł naprzeciw Jebuz,
które innym imieniem zowią Jeruzalem,wiodąc z sobą dwa osły z brzemionami i
captivitatis suæ. 31 Mansitque apud eos
idolum Michæ omni tempore quo fuit domusDei in Silo. In diebus illis non erat rex in
Israël.
19
1 Fuit quidam vir Levites habitans in latere
montis Ephraim, qui accepit uxorem de
Bethlehem Juda : 2 quæ reliquit eum, etreversa est in domum patris sui in
Bethlehem, mansitque apud eum quatuor
mensibus. 3 Secutusque est eam vir suus,
volens reconciliari ei, atque blandiri, et
secum reducere, habens in comitatu puerum
et duos asinos : quæ suscepit eum, etintroduxit in domum patris sui. Quod cum
audisset socer ejus, eumque vidisset, occurrit
ei lætus,4 et amplexatus est hominem.Mansitque gener in domo soceri tribus
diebus, comedens cum eo et bibens
familiariter. 5 Die autem quarto de nocte
consurgens, proficisci voluit : quem tenuit
socer, et ait ad eum : Gusta prius pauxillum
panis, et conforta stomachum, et sic
proficisceris. 6 Sederuntque simul, ac
comederunt et biberunt. Dixitque pater
puellæ ad generum suum : Quæso te ut hodiehic maneas, pariterque lætemur. 7 At ille
consurgens, cœpit velle proficisci. Etnihilominus obnixe eum socer tenuit, et apud
se fecit manere. 8 Mane autem facto, parabat
Levites iter. Cui socer rursum : Oro te,
inquit, ut paululum cibi capias, et assumptis
viribus donec increscat dies, postea
proficiscaris. Comederunt ergo simul. 9
Surrexitque adolescens, ut pergeret cum
uxore sua et puero. Cui rursum locutus est
socer : Considera quod dies ad occasum
declivior sit, et propinquat ad vesperum :
mane apud me etiam hodie, et duc lætumdiem, et cras proficisceris ut vadas in domum
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 42/49
41
nałożnicę. 11 I już byli koło Jebuz, a dzieńsię odmieniał w noc; i rzekł sługa do panaswego: "Pójdź, proszę, wstąpmy do miastaJebuzejczyków i zostańmy w nim." 12
Odpowiedział mu pan: "Nie wstąpię do
miasta obcego narodu, który nie jest z synówIzraelowych, ale przejdę aż do Gabaa, 13 a
tam przyszedłszy staniemy w nim, albo też wmieście Rama." 14 Minęli tedy Jebuz i szlizaczętą drogą, a słońce im zaszło kołoGabaa, które jest w pokoleniu Beniamina. 15
I weszli do niego, aby tam zostać. Gdy tamweszli, siedzieli na ulicy miejskiej, a nikt ich
nie chciał przyjąć w gościnę. 16 Ale oto
nadszedł człowiek stary, wracający z pola odroboty swej wieczór; ten też był z góry
Efraim i gościem mieszkał w Gabaa, ludziezaś owej krainy byli synami Jeminiego. 17 I
podniósłszy starzec oczy ujrzał człowieka,siedzącego z tłumoczkami swymi na ulicymiasta, i rzekł do niego: "Skąd przychodzisz?dokąd idziesz?" 18 A on mu odpowiedział:"Wyjechaliśmy z Betlejem Judy, a idziemydo miejsca naszego, które jest na kraju górEfraim, skądeśmy wyszli do Betlejem; a
teraz idziemy do domu Bożego, a nikt nasnie chce przyjąć pod dach swój, 19 choćmamy plewy i siano na obrok dla osłów, achleb i wino na moją i służebnicy twojej
potrzebę, i chłopca, który jest ze mną;niczego nie potrzebujemy, jeno gospody." 20
Odpowiedział mu starzec: "Pokój z tobąniech będzie! Ja dam czego potrzeba; tylko
proszę, żebyś nie stał na ulicy." 21 I wwiódłgo do domu swego, i dał osłom obrok; askoro umyli nogi swoje, wziął ich na ucztę. 22 A gdy oni ucztowali, a po utrudzeniu z
drogi jedząc i pijąc ciała posilali, przyszlimężowie miasta owego, synowie Beliala (to jest bez jarzma), a obstąpiwszy dom starcawe drzwi bić poczęli wołając na pana domu imówiąc: "Wywiedź męża, który wszedł dodomu twego, żebyśmy z nim uczynili, cochcemy!" 23 I wyszedł do nich starzec, irzekł: "Nie chciejcie, bracia, nie chciejcieczynić tego zła, bo wszedł ten człowiek wgościnę do mnie; odstąpcie od tegoszaleństwa. 24 Mam córkę dziewicę, a ten
człowiek ma nałożnicę, wywiodę je do was,żebyście je poniżyli i waszą rozpustę
tuam. 10 Noluit gener acquiescere
sermonibus ejus : sed statim perrexit, et venit
contra Jebus, quæ altero nomine vocaturJerusalem, ducens secum duos asinos
onustos, et concubinam. 11 Jamque erant
juxta Jebus, et dies mutabatur in noctem :dixitque puer ad dominum suum : Veni,
obsecro : declinemus ad urbem Jebusæorum,et maneamus in ea. 12 Cui respondit dominus
: Non ingrediar oppidum gentis alienæ, quænon est de filiis Israël : sed transibo usqueGabaa, 13 et cum illuc pervenero,
manebimus in ea, aut certe in urbe Rama. 14
Transierunt ergo Jebus, et cœptum carpebantiter, occubuitque eis sol juxta Gabaa, quæ estin tribu Benjamin : 15 diverteruntque ad eam,
ut manerent ibi. Quo cum intrassent,sedebant in platea civitatis, et nullus eos
recipere voluit hospitio. 16 Et ecce, apparuit
homo senex, revertens de agro et de opere
suo vesperi, qui et ipse de monte erat
Ephraim, et peregrinus habitabat in Gabaa :
homines autem regionis illius erant filii
Jemini. 17 Elevatisque oculis, vidit senex
sedentem hominem cum sarcinulis suis in
platea civitatis, et dixit ad eum : Unde venis ?
et quo vadis ? 18 Qui respondit ei : Profecti
sumus de Bethlehem Juda, et pergimus ad
locum nostrum, qui est in latere montis
Ephraim, unde ieramus in Bethlehem : et
nunc vadimus ad domum Dei, nullusque sub
tectum suum nos vult recipere, 19 habentes
paleas et fœnum in asinorum pabulum, et
panem ac vinum in meos et ancillæ tuæ usus,et pueri qui mecum est : nulla re indigemus
nisi hospitio. 20 Cui respondit senex : Pax
tecum sit, ego præbebo omnia quæ
necessaria sunt : tantum, quæso, ne in plateamaneas. 21 Introduxitque eum in domum
suam, et pabulum asinis præbuit : ac postquam laverunt pedes suos, recepit eos in
convivium. 22 Illis epulantibus, et post
laborem itineris cibo et potu reficientibus
corpora, venerunt viri civitatis illius, filii
Belial (id est, absque jugo), et circumdantes
domum senis, fores pulsare cœperunt,clamantes ad dominum domus atque dicentes
: Educ virum, qui ingressus est domum tuam,
ut abutamur eo. 23 Egressusque est ad eossenex, et ait : Nolite, fratres, nolite facere
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 43/49
42
wypełnili, tylko proszę, tej niecnoty przeciwnaturze z mężem nie czyńcie!" 25 Nie chcieli
słuchać mowy jego. Widząc to ów człowiekwywiódł do nich nałożnicę swoją i dał ją naich swawolę, a gdy z nią całą noc rozpustę
czynili, puścili ją rano. 26 Niewiasta zaś, gdyciemności mijały, przyszła do drzwi domu, wktórym pan jej mieszkał, i tam upadła. 27 A
gdy było rano, wstał człowiek i otworzyłdrzwi, aby skończyć zaczętą drogę; a otonałożnica jego leżała przed drzwiami, zrozciągniętymi rękami na progu. 28 On
mniemając, że śpi, mówił do niej: "Wstań aidźmy!" Gdy zaś nic nie odpowiadała,obaczywszy, że umarła, wziął ją i włożył naosła i wrócił się do domu swego. 29 A
wszedłszy doń porwał miecz i ciało żony zkośćmi jej na dwanaście części i sztuk
porąbawszy, rozesłał po wszystkichgranicach izraelskich. 30 A każdy ujrzawszyto wołał: "Nigdy się takowa rzecz nie stała wIzraelu od tego dnia, którego wyszli ojcowienasi z Egiptu, aż do tego czasu. Wydajciewyrok, a wspólnie postanówcie, co trzeba
czynić."
2. WOJNA POKOLEŃ ZBENIAMINITAMI (20,1-48).
20
1 Wyszli tedy wszyscy synowie Izraelowi, izgromadzili się razem jak mąż jeden, od Danaż do Bersabee, i ziemia Galaad, do Pana, doMasfa. 2 I wszyscy przedniejsi ludu i
wszystkie pokolenia Izraelowe zeszły się nazgromadzenie ludu Bożego, czterysta tysięcy
pieszych wojowników. 3 (A nie było to tajnesynom Beniamina, że się zeszli synowieIzraelowi w Masfa). I Lewita, mąż niewiastyzamordowanej, spytany, jak się tak wielkazłość stała, odpowiedział: 4 "Przyszedłem do
Gabaa Beniaminonowego z żoną swą itamem stanął. 5 A oto ludzie owego miasta
malum hoc, quia ingressus est homo
hospitium meum : et cessate ab hac stultitia.
24 Habeo filiam virginem, et hic homo habet
concubinam : educam eas ad vos, ut
humilietis eas, et vestram libidinem
compleatis : tantum, obsecro, ne scelus hoccontra naturam operemini in virum. 25
Nolebant acquiescere sermonibus illius :
quod cernens homo, eduxit ad eosconcubinam suam, et eis tradidit illudendam :
qua cum tota nocte abusi essent, dimiserunt
eam mane. 26 At mulier, recedentibus
tenebris, venit ad ostium domus, ubi manebat
dominus suus, et ibi corruit. 27 Mane facto,
surrexit homo, et aperuit ostium, ut cœptamexpleret viam : et ecce concubina ejus
jacebat ante ostium sparsis in liminemanibus. 28 Cui ille, putans eam quiescere,
loquebatur : Surge, et ambulemus. Qua nihil
respondente, intelligens quod erat mortua,
tulit eam, et imposuit asino, reversusque est
in domum suam. 29 Quam cum esset
ingressus, arripuit gladium, et cadaver uxoris
cum ossibus suis in duodecim partes ac
frustra concidens, misit in omnes terminos
Israël. 30 Quod cum vidissent singuli,
conclamabant : Numquam res talis facta est
in Israël, ex eo die quo ascenderunt patresnostri de Ægypto usque in præsens tempus :ferte sententiam, et in commune decernite
quid facto opus sit.
20
1 Egressi itaque sunt omnes filii Isr aël, et pariter congregati, quasi vir unus, de Dan
usque Bersabee, et terra Galaad, ad
Dominum in Maspha. 2 Omnesque anguli
populorum, et cunctæ tribus Israël inecclesiam populi Dei convenerunt,
quadringenta millia peditum pugnatorum. 3
(Nec latuit filios Benjamin quod ascendissent
filii Israël in Maspha.) InterrogatusqueLevita, maritus mulieris interfectæ, quomodotantum scelus perpetratum esset, 4 respondit :
Veni in Gabaa Benjamin cum uxore mea,illucque diverti : 5 et ecce homines civitatis
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 44/49
43
obstąpili w nocy dom, w którymem stał,chcąc mię zabić, a żonę moją niesłychanązapalczywością wszeteczeństwa zgwałcili, ażw końcu umarła. 6 Porwawszy ją tedy,rozsiekałem w sztuki i rozesłałem części po
wszystkich granicach posiadłości waszej, bonigdy taka niecnota i tak haniebny grzech nie
stał się w Izraelu. 7 Jesteście tu wszyscysynowie Izraelowi, postanówcież co czynićmacie." 8 I stojąc wszystek lud, jak jednego
człowieka mową odpowiedział: "Niewrócimy się do przybytków naszych, ani niktnie wnijdzie do domu swego, 9 ale to
przeciw Gabaa wspólnie uczyńmy: 10 niech
będzie wybranych dziesięciu mężów ze stu,ze wszystkich pokoleń izraelskich, a stu, z
tysiąca, a tysiąc z dziesięciu tysięcy, żebyznosili żywność wojsku i abyśmy mogliwalczyć przeciw Gabaa Beniaminowemu ioddać mu za niecnotę, co zasłużył." 11 I
zebrał się wszystek Izrael do miasta jak jedenczłowiek, jednaką myślą i jedną radą. 12 I
wyprawili posłów do całego pokoleniaBeniamina, żeby im powiedzieć: "Czemu siętak haniebna złość stała między wami? 13
Wydajcie ludzi z Gabaa, którzy tę złość popełnili, aby pomarli i żeby było zniesionezło spośród Izraela." Lecz oni nie chcieliusłuchać rozkazania braci swych, synówIzraelowych, 14 ale ze wszystkich miast,
które w ich dziale były, zeszli się do Gabaa,aby im dać pomoc i walczyć ze wszystkimludem Izraelskim. 15 I znalazło siędwadzieścia pięć tysięcy z Beniamina,dobywających miecza, oprócz mieszkańcówGabaa, 16 których było siedmiuset mężówmocnych, tak lewą jak prawą ręką
walczących i tak pewno procami kamienieciskających, że i włos mogli ubić, a żadnąmiarą na inną stronę rzut kamienia niezbaczał. 17 Mężów też izraelskich, oprócz
Beniamina, znalazło się czterysta tysięcydobywających mieczów i gotowych do
bitwy. 18 Ci tedy wstawszy przyszli do domu
Bożego, to jest do Silo, i radzili się Boga, imówili: "Kto będzie w wojsku naszymwodzem walki przeciw synom Beniamina?"
Odpowiedział im Pan: "Juda niech będzie
wodzem waszym" 19 I wnet synowieIzraelowi wstawszy rano położyli się obozem
illius circumdederunt nocte domum in qua
manebam, volentes me occidere, et uxorem
meam incredibili furore libidinis vexantes,
denique mortua est. 6 Quam arreptam, in
frustra concidi, misique partes in omnes
terminos possessionis vestræ : quianumquam tantum nefas, et tam grande
piaculum, factum est in Israël. 7 Adestis,
omnes filii Israël : decernite quid faceredebeatis. 8 Stansque omnis populus, quasi
unius hominis sermone respondit : Non
recedemus in tabernacula nostra, nec suam
quisquam intrabit domum : 9 sed hoc contra
Gabaa in commune faciamus. 10 Decem viri
eligantur e centum ex omnibus tribubus
Israël, et centum de mille, et mille de decem
millibus, ut comportent exercitui cibaria, et possimus pugnare contra Gabaa Benjamin, et
reddere ei pro scelere, quod meretur. 11
Convenitque universus Israël ad civitatem,quasi homo unus eadem mente, unoque
consilio. 12 Et miserunt nuntios ad omnem
tribum Benjamin, qui dicerent : Cur tantum
nefas in vobis repertum est ? 13 Tradite
homines de Gabaa, qui hoc flagitium
perpetrarunt, ut moriantur, et auferatur
malum de Israël. Qui noluerunt fratrumsuorum filiorum Israël audire mandatum : 14
sed ex cunctis urbibus, quæ sortis suæ erant,convenerunt in Gabaa, ut illis ferrent
auxilium, et contra universum populum Israëldimicarent. 15 Inventique sunt viginti
quinque millia de Benjamin educentium
gladium, præter habitatores Gabaa, 16 qui
septingenti erant viri fortissimi, ita sinistra ut
dextra præliantes : et sic fundis lapides adcertum jacientes, ut capillum quoque possent
percutere, et nequaquam in alteram partemictus lapidis deferretur. 17 Virorum quoque
Israël, absque filiis Benjamin, inventa suntquadringenta millia educentium gladium, et
paratorum ad pugnam. 18 Qui surgentes
venerunt in domum Dei, hoc est, in Silo :
consulueruntque Deum, atque dixerunt : Quis
erit in exercitu nostro princeps certaminis
contra filios Benjamin ? Quibus respondit
Dominus : Judas sit dux vester. 19 Statimque
filii Israël surgentes mane, castrametati sunt
juxta Gabaa : 20 et inde procedentes ad pugnam contra Benjamin, urbem oppugnare
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 45/49
44
koło Gabaa. A stamtąd wyszedłszy na bitwę przeciw Beniaminowi, poczęli dobywaćmiasta. 20 A synowie Beniaminowi
wypadłszy z Gabaa zabili dnia owego synówIzraelowych dwadzieścia dwa tysiące
mężów. 22 Znowu synowie Izraelowi, imocy i liczbie ufając, na tymże miejscu, naktórym się pierwej potykali, uszykowaliwojsko, 23 wszakże tak, że pierwej poszli i
płakali przed Panem aż do nocy, i radzili sięgo, i mówili: "Mamy-li jeszcze iść ku bitwie
przeciw synom Beniaminowym, braci naszej,
czyli nie?" A on im odpowiedział: "Idźcie donich a potykajcie się." 24 A gdy drugiego
dnia synowie Izraelowi wyszli na spotkanie z
synami Beniaminowymi, 25 wypadli
synowie Beniaminowi z bram Gabaa i potkawszy się z nimi tak szalenie ichmordowali, że osiemnaście tysięcy mężówdobywających miecza położyli. 26 Przeto
wszyscy synowie Izraelowi przyszli do domu
Bożego, a siedząc płakali przed Panem, i pościli dnia owego aż do wieczora, i
ofiarowali mu całopalenia i zapokojne ofiary,i pytali się o swe powodzenie. 27 Natenczas
była tam skrzynia przymierza Bożego, aFinees, syn Eleazara, 28 syna Aaronowego,
był przełożonym domu. Radzili się tedy Panai rzekli : "Mamy-li jeszcze wynijść na wojnę
przeciw synom Beniaminowym, braciom
naszym, czy też zaniechać?" Pan im rzekł:"Idźcie, bo jutro dam ich w ręce wasze." 29 I
postawili synowie Izraelowi zasadzkęwokoło miasta Gabaa, 30 i trzeci raz jak
pierwszym i drugim razem wywiedli przeciw
Beniaminowi wojsko. 31 Lecz i synowie
Beniaminowi wypadli śmiało z miasta i
uciekających przeciwników gonili daleko,tak iż ranili niektórych z nich jak pierwszegoi wtórego dnia i siekli ich, uciekającychdwiema drogami, z których jedna szła doBetel, a druga do Gabaa, i porazili okołotrzydziestu mężów, 32 bo mniemali, że ci jakzwykle ustępowali. Lecz oni zmyślając
podstępnie ucieczkę zmówili się, aby ich odmiasta odwieść, i jakby uciekając nawymienione drogi zaprowadzić. 33 A tak
wszyscy synowie Izraelowi, wstawszy z
miejsc swoich, uszykowali się na miejscu,które zowią Baaltamar; zasadzka też, która
cœperunt. 21 Egressique filii Benjamin de
Gabaa, occiderunt de filiis Israël die illoviginti duo millia virorum. 22 Rursum filii
Israël et fortitudine et numero confidentes, ineodem loco in quo prius certaverant, aciem
direxerunt : 23 ita tamen ut prius ascenderentet flerent coram Domino usque ad noctem,
consulerentque eum, et dicerent : Debeo ultra
procedere ad dimicandum contra filiosBenjamin fratres meos, an non ? Quibus ille
respondit : Ascendite ad eos, et inite
certamen. 24 Cumque filii Israël altera diecontra filios Benjamin ad prælium
processissent, 25 eruperunt filii Benjamin de
portis Gabaa : et occurrentes eis tanta in illos
cæde bacchati sunt, ut decem et octo millia
virorum educentium gladium prosternerent.26 Quam ob rem omnes filii Israël veneruntin domum Dei, et sedentes flebant coram
Domino : jejunaveruntque die illo usque ad
vesperam, et obtulerunt ei holocausta, atque
pacificas victimas, 27 et super statu suo
interrogaverunt. Eo tempore ibi erat arca
fœderis Dei, 28 et Phinees filius Eleazari filii
Aaron præpositus domus. Consulueruntigitur Dominum, atque dixerunt : Exire ultra
debemus ad pugnam contra filios Benjamin
fratres nostros, an quiescere ? Quibus ait
Dominus : Ascendite : cras enim tradam eos
in manus vestras. 29 Posueruntque filii Israëlinsidias per circuitum urbis Gabaa : 30 et
tertia vice, sicut semel et bis, contra
Benjamin exercitum produxerunt. 31 Sed et
filii Benjamin audacter eruperunt de civitate,
et fugientes adversarios longius persecuti
sunt, ita ut vulnerarent ex eis sicut primo die
et secundo, et cæderent per duas semitas
vertentes terga, quarum una ferebatur inBethel et altera in Gabaa, atque prosternerent
triginta circiter viros : 32 putaverunt enim
solito eos more cedere. Qui fugam arte
simulantes inierunt consilium ut abstraherent
eos de civitate, et quasi fugientes ad
supradictas semitas perducerent. 33 Omnes
itaque filii Israël surgentes de sedibus suis,tetenderunt aciem in loco qui vocatur
Baalthamar. Insidiæ quoque, quæ circaurbem erant, paulatim se aperire cœperunt,
34 et ab occidentali urbis parte procedere.Sed et alia decem millia virorum de universo
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 46/49
45
wokoło miasta była, powoli się zaczęła pokazywać i od zachodniej strony miastawychodzić. 34 Ale i drugie dziesięć tysięcymężów ze wszystkiego Izraela, mieszkańcówmiasta do bitwy wyzywali, i wzmocniła się
bitwa przeciw synom Beniaminowym, a niewiedzieli, że ze wszystkich stron nadchodziłich upadek. 35 I poraził ich Pan przedoczyma synów Izraelowych, i zabił z nichowego dnia dwadzieścia pięć tysięcy i stu
mężów, wszystko wojowników idobywających miecza. 36 A synowie
Beniaminowi obaczywszy, że im już niedorównają, zaczęli uciekać. Gdy to ujrzelisynowie Izraelowi, dozwolili uciekać, abywpadli na gotową zasadzkę, którą u miasta
byli postawili. 37 Gdy ci z nagła z miejscskrytych powstali, a Beniamin uciekał przedsiekającymi, weszli do miasta i porazili ichostrzem miecza. 38 A synowie izraelscy dali
byli znak tym, których na zasadzkach postawili, aby wziąwszy miasto, ogień podpalili, żeby dym ku górze wstępującywskazał, że miasto wzięte. 39 Gdy to ujrzeli
synowie Izraelowi w samym potykaniu
będący (bo mniemali synowi" Beniaminowi,że uciekali, i potężniej gonili, zabiwszy zwojska ich mężów trzydziestu) 40 i widzieli
jakoby słup dymu z miasta wychodzący,
Beniamin też, gdy obejrzawszy się obaczył,że już miasto wzięte, a płomień wysokoidzie: 41 ci, którzy pierwwej rzekomouciekali, obróciwszy twarz mocniej odpierali.Obaczywszy to synowie Beniaminowi rzucili
się do ucieczki, 42 i ku drodze pustyni iść poczęli, gdzie ich też nieprzyjaciele gonili;ale i ci, którzy byli miasto podpalili,
zaskoczyli im.43
I tak się stało, że ich z obustron nieprzyjaciele siekli i nie było żadnegoodpoczynku umierającym. Padli i polegli nawschodniej stronie miasta Gabaa. 44 A byłotych, którzy na tymże miejscu zostali zabici,osiemnaście tysięcy mężów, wszystko mocniwojownicy. 45 Gdy to ujrzeli ci, którzy bylizostali z Beniamina, uciekli na pustynię i szlido skały, której imię jest Remmon. W owejteż ucieczce tułających się i tam i sam
biegających zabili pięć tysięcy mężów. A
gdy jeszcze dalej uciekali, gonili ich i zabili jeszcze drugie dwa tysiące. 46 I tak się stało,
Israël, habitatores urbis ad certamina provocabant. Ingravatumque est bellum
contra filios Benjamin : et non intellexerunt
quod ex omni parte illis instaret interitus. 35
Percussitque eos Dominus in conspectu
filiorum Israël, et interfecerunt ex eis in illodie viginti quinque millia, et centum viros,
omnes bellatores et educentes gladium. 36
Filii autem Benjamin cum se inferiores esse
vidissent, cœperunt fugere. Quod cernentesfilii Israël, dederunt eis ad fugiendum locum,ut ad præparatas insidias devenirent, quas
juxta urbem posuerant. 37 Qui cum repente
de latibulis surrexissent, et Benjamin terga
cædentibus daret, ingressi sunt civitatem, et
percusserunt eam in ore gladii. 38 Signum
autem dederant filii Israël his quos in insidiiscollocaverant, ut postquam urbem cepissent,
ignem accenderent : ut ascendente in altum
fumo, captam urbem demonstrarent. 39 Quod
cum cernerent filii Israël in ipso certamine positi (putaverunt enim filii Benjamin eos
fugere, et instantius persequebantur, cæsis deexercitu eorum triginta viris), 40 et viderent
quasi columnam fumi de civitate
conscendere : Benjamin quoque aspiciens
retro, cum captam cerneret civitatem, et
flammas in sublime ferri : 41 qui prius
simulaverant fugam, versa facie fortius
resistebant. Quod cum vidissent filii
Benjamin, in fugam versi sunt, 42 et ad viam
deserti ire cœperunt, illuc quoque eosadversariis persequentibus : sed et hi qui
urbem succenderant, occurrerunt eis. 43
Atque ita factum est, ut ex utraque parte ab
hostibus cæderentur, nec erat ulla requiesmorientium. Ceciderunt, atque prostrati sunt
ad orientalem plagam urbis Gabaa.44
Fuerunt autem qui in eodem loco interfecti
sunt, decem et octo millia virorum, omnes
robustissimi pugnatores. 45 Quod cum
vidissent qui remanserant de Benjamin,
fugerunt in solitudinem : et pergebant ad
petram, cujus vocabulum est Remmon. In illa
quoque fuga palantes, et in diversa tendentes,
occiderunt quinque millia virorum. Et cum
ultra tenderent, persecuti sunt eos, et
interfecerunt etiam alia duo millia. 46 Et sic
factum est, ut omnes qui ceciderant deBenjamin in diversis locis essent viginti
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 47/49
46
że wszystkich, którzy polegli z Beniamina naróżnych miejscach, było dwadzieścia pięćtysięcy wojowników do wojny gotowych. 47
A tak ze wszystkiego pocztu Beniaminowego
tych, którzy ujść i uciec na puszczę mogli,
zostało się sześciuset mężów, i siedzieli naskale Remmon przez cztery miesiące. 48 A
wróciwszy się synowie Izraelowi całą resztęmiasta, ludzi i bydlęta, mieczem pobili, iwszystkie miasta i wsie Beniaminowe żrący
płomień pochłonął.
3. ODNOWIENIE POKOLENIA
BENIAMINA (21,1-24).
21
1 Przysięgli też synowie Izraelowi w Masfa irzekli: "Żaden z nas nie da synomBeniaminowym córek swych za żony." 2 I
przyszli wszyscy do domu Bożego do Silo, asiedząc przed oczyma Boga aż do wieczora
podnieśli głos i wielkim krzykiem zaczęli płakać mówiąc: 3 "Czemuż, Panie, BożeIzraelów, stało się to zło w ludzie twoim, żedziś jedno pokolenie z nas zniesione jest?" 4
A drugiego dnia rano wstawszy zbudowaliołtarz i ofiarowali tam całopalenia izapokojne ofiary, i rzekli: 5 "Kto nie szedł wwojsku Pańskim ze wszystkich pokoleńIzraelowych?" Bo się byli wielką przysięgązwiązali, będąc w Masfa, że będą zabici ci,których by niedostawało. 6 I żalem zdjęcisynowie Izraelowi nad bratem swym
Beniaminem, zaczęli mówić: "Zniesione jest jedno pokolenie z Izraela. 7 Skądże wezmążony? Bośmy wszyscy wspólnie przysięgli,
że my nie damy im córek naszych." 8 Przetorzekli: "Kto jest ze wszystkich pokoleńIzraelowych, który nie przyszedł do Pana doMasfa?" A oto znaleziono, że mieszkańcyJabes Galaad nie byli w owym wojsku. 9
(Wtedy też, gdy byli w Silo żaden z nich tamsię nie znajdował). 10 Posłali tedy dziesięćtysięcy mężów najmocniejszych i przykazali
im: "Idźcie, a wybijcie mieszkańców JabesGalaad ostrzem miecza, tak żony jak i dziatkiich. 11 A to jest, co zachować macie:
każdego mężczyznę i niewiasty, które poznały mężów, zabijcie, a panny
quinque millia pugnatores ad bella
promptissimi. 47 Remanserunt itaque de
omni numero Benjamin, qui evadere et
fugere in solitudinem potuerunt, sexcenti viri
: sederuntque in petra Remmon mensibus
quatuor. 48 Regressi autem filii Israël, omnesreliquias civitatis a viris usque ad jumenta
gladio percusserunt, cunctasque urbes et
viculos Benjamin vorax flamma consumpsit.
21
1 Juraverunt quoque filii Israël in Maspha, etdixerunt : Nullus nostrum dabit filiis
Benjamin de filiabus suis uxorem. 2
Veneruntque omnes ad domum Dei in Silo,
et in conspectu ejus sedentes usque ad
vesperam, levaverunt vocem, et magno
ululatu cœperunt flere, dicentes : 3 Quare,
Domine Deus Israël, factum est hoc malumin populo tuo, ut hodie una tribus auferretur
ex nobis ?4 Altera autem die diluculoconsurgentes, exstruxerunt altare :
obtuleruntque ibi holocausta, et pacificas
victimas, et dixerunt : 5 Quis non ascendit in
exercitu Domini de universis tribubus Israël ?grandi enim juramento se constrinxerant,
cum essent in Maspha, interfici eos qui
defuissent. 6 Ductique pœnitentia filii Israëlsuper fratre suo Benjamin, cœperunt dicere :Ablata est tribus una de Israël : 7 unde
uxores accipient ? omnes enim in commune
juravimus, non daturos nos his filias nostras.8 Idcirco dixerunt : Quis est de universis
tribubus Israël, qui non ascendit adDominum in Maspha ? Et ecce inventi sunt
habitatores Jabes Galaad in illo exercitu non
fuisse. 9 (Eo quoque tempore cum essent in
Silo, nullus ex eis ibi repertus est.) 10
Miserunt itaque decem millia viros
robustissimos, et præceperunt eis : Ite, et percutite habitatores Jabes Galaad in ore
gladii, tam uxores quam parvulos eorum. 11
Et hoc erit quod observare debebitis : omnegeneris masculini, et mulieres quæ
8/13/2019 Księga Sędziów
http://slidepdf.com/reader/full/ksiega-sedziow 48/49
47
zachowajcie " 12 I znalazło się w Jabes
Galaad czterysta panien, które nie znały łożamęskiego; i przywiedli je do obozu do Silo wziemi Chananejskiej. 13 I wyprawili posłówdo synów Beniaminowych, którzy byli na
skale Remmon, i rozkazali im, aby ich przywiedli w pokoju. 14 I przyszli synowie
Beniaminowi owego czasu, i dano im żony zcórek Jabes Galaad; ale innych nieznajdowali, które by tymże sposobemwydali. 15 I wszystek lud izraelski bardzo
żałował i pokutę czynił za wygubienie jednego pokolenia z Izraela. 16 I rzekli starsi:
"Cóż uczynimy drugim, którzy żon nieotrzymali? Wszystkie niewiasty
Beniaminowe poległy, 17 a z wielkim
staraniem i niezmierną pilnością trzeba namopatrzyć, aby nie zginęło jedno pokolenie zIzraela. 18 Bo córek naszych dać im niemożemy będąc przysięgą i klątwązo bowiązani, gdyśmy rzekli: Przeklęty, kto
by dał z córek swych żonę Beniaminowi." 19
I naradzili się, i rzekli: "Oto jest świętoPańskie uroczyste w Silo, które leży na
północ od miasta Betel, i na wschodniejstronie drogi, która z Betel idzie ku Sychem,a na południe od miasteczka Lebona." 20 I
przykazali synom Beniaminowym, i rzekli:
"Idźcie, a skryjcie się w winnicach. 21 A gdy
ujrzycie, że córki Silo wynijdą wedługzwyczaju do tańca wyskoczycie z nagła zwinnic i pochwyćcie z nich każdy po jednejżonie, i idźcie do ziemi Beniamin. 22 A gdy
przyjdą ojcowie ich i bracia, i przeciw wamskarżyć się poczną i prawować, rzeczemyim: Zmiłujcie się nad nimi, boć ich nie
pobrali prawem wojujących i zwycięzców;
ale gdy prosili was, aby wzięli, nie daliścieim, i z waszej strony grzech jest" 23 I
uczynili synowie Beniaminowi jak im
kazano, i wedle liczby swojej porwali sobie z
tych, które tańczyły, po żonie, i odeszli do posiadłości swych, budując miasta imieszkając w nich. 24 Synowie też izraelscywrócili się według pokoleń rodów do
przybytków swoich. We dni owe nie byłokróla w Izraelu, ale każdy, co się mu zdałodobrego, to czynił.
cognoverunt viros, interficite ; virgines
autem reservate. 12 Inventæque sunt de JabesGalaad quadringentæ virgines, quænescierunt viri thorum : et adduxerunt eas ad
castra in Silo, in terram Chanaan. 13
Miseruntque nuntios ad filios Benjamin, quierant in petra Remmon, et præceperunt eis, uteos susciperent in pace. 14 Veneruntque filii
Benjamin in illo tempore, et datæ sunt eisuxores de filiabus Jabes Galaad : alias autem
non repererunt, quas simili modo traderent.
15 Universusque Israël valde doluit, et egit pœnitentiam super interfectione unius tribusex Israël. 16 Dixeruntque majores natu :
Quid faciemus reliquis, qui non acceperunt
uxores ? omnes in Benjamin feminæ
conciderunt, 17 et magna nobis cura,ingentique studio providendum est, ne una
tribus deleatur ex Israël. 18 Filias enim
nostras eis dare non possumus, constricti
juramento et maledictione qua diximus :
Maledictus qui dederit de filiabus suis
uxorem Benjamin. 19 Ceperuntque
consilium, atque dixerunt : Ecce solemnitas
Domini est in Silo anniversaria, quæ sita estad septentrionem urbis Bethel, et ad
orientalem plagam viæ, quæ de Bethel tenditad Sichimam, et ad meridiem oppidi Lebona.
20 Præceperuntque filiis Benjamin, atquedixerunt : Ite, ad latitate in vineis. 21
Cumque videritis filias Silo ad ducendos
choros ex more procedere, exite repente de
vineis, et rapite ex eis singuli uxores
singulas, et pergite in terram Benjamin. 22
Cumque venerint patres earum, ac fratres, et
adversum vos queri cœperint atque jurgari,dicemus eis : Miseremini eorum : non enim
rapuerunt eas jure bellantium atque victorum: sed rogantibus ut acciperent, non dedistis, et
a vestra parte peccatum est. 23 Feceruntque
filii Benjamin ut sibi fuerat imperatum : et
juxta numerum suum, rapuerunt sibi de his
quæ ducebant choros, uxores singulas :abieruntque in possessionem suam
ædif icantes urbes, et habitantes in eis. 24
Filii quoque Israël reversi sunt per tribus etfamilias in tabernacula sua. In diebus illis
non erat rex in Israël : sed unusquisque quod
sibi rectum videbatur, hoc faciebat.