USTAVNI POLOAJ GRADA U KONTEKSTU EVROPSKE POVELJE O LOKALNOJ SAMOUPRAVI

USTAVNI POLOAJ GRADA U KONTEKSTU EVROPSKE POVELJE O LOKALNOJ SAMOUPRAVI

SPECIFINOST POLOAJA I ORGANIZACIJE GRADA SARAJEVA U POSTDEJTONSKOM PERIODU

GRAD KAO ZAJEDNICA LJUDI I URBANA SREDINA

Max Weber grad je veliko naseljeno mjesto, te trino mjestoEkonomski centar u kome ljudi zadovoljavaju svoje potrebeVei gradski centri u BiH: Sarajevo, Mostar, Biha, Banja Luka, Travnik, TuzlaKrajem 19. vijeka javljaju se novi gradski centri: Zenica i Doboj- Vie od polovine ukupnog broja stanovnitva BiH ivi u gradovimaUSTAVNOPRAVNI POLOAJ GRADA U POSTDEJTONSKOM VREMENU

-Grad Sarajevo je glavni grad BiH, FBiH, te sjedite Kantona Sarajevo

- ine ga 4 optine: Stari Grad, Centar, Novi Grad i Novo Sarajevo Prema Statutu Grada Sarajeva (24.6.1998), Grad je nadlean za:

urbano planiranje (upotreba lokalnog zemljita);javne slube-infrastrukturu gradske finansije;javni saobraaj;kulturu;osnovno i srednje obrazovanje;

lokalni biznis;dobrotvorne organizacije;lokalni radio i televiziju;lokalni turizam;stambenu politikudruge nadlenosti koje na Grad prenese Zakon ili mu povjere optineEVROPSKO ISKUSTVO ORGANIZACIJE LOKALNE SAMOUPRAVE U VELIKIM GRADOVIMAPotkraj 20. vijeka usvojena je Evropska povelja o lokalnoj samoupraviOd vie principa definisanih u Povelji, izdvojeni su sljedei:princip supsidijarnosti princip autonomnosti lokalnih vlasti u upravljanju javnim poslovima od interesa za graane u lokalnoj zajedniciprincip da se javni poslovi, prema pravilu, vre od onih organa vlasti koji su najblii graanima;princip diskrecionog prava lokalnih vlasti da urede i rjeavaju sva pitanja od zajednikog interesa koja nisu u nadlenosti viih organa

Organizacija glavnih gradova u evropskim zemljama javlja se u razliitim modalitetima1. Grad podijeljen na ue jedinice sa veom autonomijom: kao primjer se uzima organizacija grada Londona. 2. Grad podijeljen na ue jedinice optine koje imaju visok stepen autonomije: kao primjeri se uzimaju glavni gradovi republika u bivoj socijalistikoj Jugoslaviji: Skoplje, Beograd, Sarajevo.

SPECIFINOST POLOAJA I ORGANIZACIJE GRADA SARAJEVA U POSTDEJTONSKOM PERIODUStatus i organizaciju Sarajeva posmatramo u dva historijska perioda: do rata i postratni postdejtonski period (1996-2006. godine)Do 1978. godine Grad je obuvatao etiri optine: Centar, Novo Sarajevo, Ilidu i VogouU okviru ideje odravanja 14. olimpijskih igara u grad su integrisane optine: Hadii, Trnovo, Ilija i Pale

Dejtonskim mirovnim sporazumom omoguena je reintegracija Sarajeva na prostoru devet predratnih optinaRad je u Dejtonskom ustavu zadrao predratni status glavnog gradaDonoenjem amandmana na Ustav Kantona Sarajevo iz 1997. godine, ustanovljeno je postojanje Grada Sarajeva na prostoru etiri optine

Osnovne prihode Grada Sarajeva ine: donacija KS u godinjem fiksnom iznosu koji predstavlja 50% ukupnog budeta Grada, a druga polovina budeta osigurava se iz prihoda poreza na promet na podruju etiri gradske optine

Dovoenje Grada na nivo statusa i organizacije koje imaju Zagreb, Ljubljana, i drugi gradovi pretpostavlja:1. Donoenje zakona o glavnom gradu BiH u PS BiH;2. Promjenu Ustava KS koja bi osigurala teritorijalnu cjelovitost Grada (obuhvat svih devet optina koje su prije rata bili u sastava Grada);

3. Prenoenje nadlenosti sa KS na Grad Sarajevo u oblasti komunalnih djelatnosti, komunalne infrastrukture, lokalnog biznisa, mree obrazovnih i kulturnih ustanova, prostornog i urbanistikog planiranja;4. Promjene nadlenosti i organizacije gradskih optina u korist organizacije jedinstvene gradske samouprave Grada Sarajeva.Literatura:

1. M. Pejanovi, E. Sadikovi, Lokalna i regionalna samouprava u Bosni i Hercegovini, TKD ahinpai, Sarajevo/Zagreb, 2012.