lse2010: cykle ubezpieczeniowe

Cykle ubezpieczeniCykle ubezpieczenioweowe są szczególnym są szczególnym przypadkiem przypadkiem austriackiaustriackich ch cykli cykli koniunkturalnychkoniunkturalnych

Jan Iwanik

1

Plan referatuPlan referatu1. Austriacka teoria cykli

koniunkturalnych2. Jak działa rynek ubezpieczeń

majątkowych i jak powstają sygnały cenowe

3. Jak powstają cykle ubezpieczeniowe4. Jeśli teoria austriacka jest prawdziwa,

to...5. Co jeszcze wnosi teoria cykli

ubezpieczeniowych

2

Austriacka teoria cykli Austriacka teoria cykli koniunkturalnychkoniunkturalnych

Główne tezy teorii austriackiej [6], [8]

ekspansja kredytowa nie wsparta realnymi oszczędnościami sztucznie pobudza działalność gospodarczą

ma to miejsce szczególnie na wczesnych stadiach produkcji

oraz w przypadku inwestycji długoterminowych 3






ubezpieczeniowych

4

Rynek ubezpieczeńRynek ubezpieczeń

ubezpieczyciele ubezpieczyciele ubezpieczyciele directbrokerzy i agenci

reasekuratorzy

podmioty narażone na ryzyko

transfer na rynek

kapitałowy

4300 mld USD [3]

190 mld USD [2]

5

System cenowy na rynku System cenowy na rynku ubezpieczeńubezpieczeń System cenowy

◦ podstawowy system sygnalizacyjny wolnego społeczeństwa◦ informuje co cenią ludzie, których nie znamy osobiście ◦ informuje co produkować, z czego i jakimi metodami

Produktem ubocznym działalności gospodarczej jest tworzenie nowych ryzyk

Rynek ubezpieczeń to system sygnalizacyjny dla „producentów ryzyk”

Wycenia koszt wytworzonych ryzyk i informuje, jakich ryzyk lepiej nie wytwarzać

System sygnalizacyjny tworzą underwriterzy i aktuariusze w konkurujących ze sobą firmach

Najlepsze systemy cenowe zwyciężają w drodze ewolucji, bo złe systemy cenowe przynoszą stratę ubezpieczycielom

6




3. Jak powstają cykle ubezpieczeniowe

4. Jeśli teoria austriacka jest prawdziwa, to...

5. Co jeszcze wnosi teoria cykli ubezpieczeniowych

7

Co to są cykle Co to są cykle ubezpieczenioweubezpieczeniowe Polega na fluktuacjach dostępności lub cen ochrony

ubezpieczeniowej Przykład – 60 lat ubezpieczeń workers’ compensation [4]

8

Modelowane przez aktuariuszy kapitałowych w każdej dużej firmie

Dobrze udokumentowane [1], [4], [5], [7], [9], [10], …

Przyczyny fluktuacji Przyczyny fluktuacji ubezpieczeniowychubezpieczeniowych Ceny ubezpieczeń gwałtownie rosną po katastrofach

◦ ponieważ rośnie świadomość ryzyka◦ ponieważ ubezpieczyciele muszą zregenerować ubytki kapitału

Utrudniona dostępność do kapitału lub do reasekuracji [4], [12]◦ prowadzenie działalność ubezpieczeniowej jest utrudnione◦ jedyną możliwością pozyskania kapitału jest podniesienie składek

Ułatwiona dostępność do kapitału lub do reasekuracji◦ pojemność rynku ubezpieczeń się powiększa◦ co aktywizuje dodatkową konkurencję ◦ pojawia się problem „przekleństwa zwycięzcy”

Dostosowanie struktury kapitałowej może być spowolnione regulacją taryf przez rząd, co wydłuża i pogłębia cykl ubezpieczeniowy [12]

Zmiany stóp procentowych [4], [5] 9

Podwójne działanie stóp Podwójne działanie stóp procentowychprocentowych

Ubezpieczyciele (w przeciwieństwie do banków) mają krótkookresowe aktywa i długookresowe zobowiązania

Ubezpieczyciele to wielcy „oszczędzacze” w gospodarce

Spadek stóp wywołuje dwie, odwrotnie działające siły [4], [5]◦ zwiększa dostępność zewnętrznego kapitału co

powinno doprowadzić do zwiększenia aktywności na rynku i spadku cen – efekt słaby

◦ uderza w oszczędnościową i inwestycyjną działalność ubezpieczyciela i obniża jego kapitał, a więc wywiera presję na wzrost cen – efekt mocny

10

Ile Ile pienipieniędzy jest w tym ędzy jest w tym słoiku?słoiku?

11

Przekleństwo zwycięzcy na Przekleństwo zwycięzcy na rynku ubezpieczeniowymrynku ubezpieczeniowymMechanizm – skala mikro [13] Ubezpieczyciele konkurują o ryzyka podając ceny, za które

gotowi są udzielić ochrony Zwycięża najtańszy ubezpieczyciel (wyjątek – rynek

subskrypcji Lloyds’a, gdzie wygrywa np. trzecia najtańsza cena)

Wpływ dostępności kapitału (lub reasekuracji) – skala makro Zwiększona dostępność kapitału zwiększa liczbę

konkurentów na rynku Co wzmacnia efekt „przekleństwa zwycięzcy” – pojawia się

„głupi underwriter” Szczególnie silnie w ubezpieczeniach gdzie ryzyko jest

trudne do oszacowania A więc w majątkowych ubezpieczeniach długoterminowych

12

Od czego zależy Od czego zależy przekleństwo zwycięzcyprzekleństwo zwycięzcy

Liczba uczestników rynkuSkala niepewności projektów [12]

Trzy przykładowe linie ubezpieczeń◦ubezpieczenia OC lekarzy (długi termin)

duża niepewność silne cykle ◦ubezpieczenia majątkowe (krótki termin)

średnia niepewność średnie cykle◦ubezpieczenia na życie (długi termin)

mała niepewność słabe cykle

13

Przekleństwo zwycięzcy – Przekleństwo zwycięzcy – inne przykłady [12], [13]inne przykłady [12], [13]

Licytacja pozwoleń na wiercenia za ropą naftową

Przetarg publiczny na budowę drogiKażdy inny konkurencyjny rynek, gdzie

jest niepewność co do wartości zawieranego kontraktu

Na przykład rynek nieruchomości komercyjnych

Czasem bardziej racjonalnie jest polegać na cudzej ocenie, niż na własnej, nawet jeśli własna ocena jest średnio lepsza

14




3. Jak powstają cykle ubezpieczeniowe4. Jeśli teoria austriacka jest

prawdziwa, to...5. Co jeszcze wnosi teoria cykli

ubezpieczeniowych

15

Jeśli teoria austriacka jest Jeśli teoria austriacka jest prawdziwa, to...prawdziwa, to...

(1) Polityka monetarna i zmiany stóp procentowych będą wywoływać cykle na rynku ubezpieczeń

Obserwacja◦Liczne prace zajmują się tym

zagadnieniem [4], [11]◦ I potwierdzają, że zmiany stóp wywołują

cykl ubezpieczeniowy ◦Zmiana stóp procentowych to jeden z

najsilniejszych czynników16


(2) Cykle powstaną na skutek większej dostępności kapitału (kredytu)

Obserwacja◦Zwiększona dostępność do kapitału lub

ochrony reasekuracyjnej zwiększa podaż ubezpieczeń i wywołuje cykl

◦Efekt dodatkowo potęguje „przekleństwo zwycięzcy” [12]

17


(3) Cykle będą występować głównie w ubezpieczeniach długoterminowych (wczesne stadia produkcji)

Obserwacja◦Generalnie tak właśnie jest [4], [11]◦Cykle są silniejsze w ubezpieczenia

odpowiedzialności cywilnej (długookresowych) niż w majątkowych

18






ubezpieczeniowych

19

Czego jeszcze uczą cykle Czego jeszcze uczą cykle ubezpieczenioweubezpieczeniowe

Nie zideologizowana dziedzina, w której badania potwierdzają i tłumaczą, dlaczego pobudzenie aktywności poprzez zwiększenie dostępności kapitału prowadzi do błędnej alokacji kapitału, szczególnie inwestycji długoterminowych

Ale być może jest tak ze względu na stopień niepewności (?)

Obserwacja, że przy wysokiej niepewności wyceny projektu inwestycyjnego rozstrzyganego w drodze zamkniętej aukcji lepiej jest polegać na wycenie innego gracza niż na własnej fundamentalnej analizie. A więc przedsiębiorcy naśladujący swoich konkurentów są całkowicie racjonalni, także w perspektywie długookresowej

Skoro „przekleństwo zwycięzcy” jest powiązane jednocześnie z niepewnością (długookresowością) i poziomem konkurencji (dostępnością kredytu), to jak wpasować to do austriackiego modelu?

20

BibliografiaBibliografia[1] Foundation of Casualty Actuarial Science, Casualty Actuarial Society[2] Global Reinsurance Market Report 2008 , International Association of Insurance

Supervisors, [3] Sigma, czerwiec 2010, Swiss Re[4] Cummins, J. (ed), Cycles and Crises in Property / Casualty Insurance: Causes and

Implications for Public Policy, National Association of Insurance Commissioners, 1990

[5] Cummins, J., Outreville, J.F., An International Analysis of Underwriting Cycles in Property-Liability Insurance, The Journal of Risk and Insurance, Vol. 54, 1987

[6] De Soto, J.H., Pieniądz, kredyt bankowy i cykle koniunkturalne, Instytut Ludwiga von Misesa, 2009

[7] Dionne, G. (ed), Handbook of Insurance, Kluwer Academic Publishers, 2000[8] Hayek, F.A. Prices and Production, 2nd ed. New York: Augustus M. Kelley (first

published in 1931, 2nd ed. published in 1935, reprinted in 1967)[9] Meier, U., Existence and Causes of Insurance Cycles in Different Countries, Haupt

Verlag 2006[10] Meier, U., Outreville, J., The Reinsurance Price and the Insurance Cycle, Seminar of

the European Group of Risk and Insurance Economists, 2003[11] Patterson, G. Underwriting cycles in property and liability insurance: an empirical

analysis of industry and byline data, Journal of Risk and Insurance , 1998[12] Rothwell, M. (ed), Winner’s Curse, The Unmodelled Impact of Competition, GIRO

conference, 2009[13] Thaler, R.H., The Winner's Curse: Paradoxes and Anomalies of Economic Life, 1994

21

lse2010: cykle ubezpieczeniowe

Documents