ma rut lecture

75
คคคคคคคคค คคค คค. คคคคค คคค คคคค คค 2539-2540 คคคคคคคคค คคคคคคค คคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคค เเเเ เเเเเเเเเเเเเเ เ เเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเ เเเ เเเเเเ - เเเเเเเเเเเเเ + เเเเเ เเเเเเเเเ เเเเเ เเเ เ เเเ - เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเ เเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเ -เเเเ เเเเเ เเเเเเเ เเเเเเเเเเเ -เเเเเเเเเเเเเ เเเเเ เเเเเ เเเเเ -เเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเ เเเเ เเเเเเเเเเเเ คคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคค คคคคคคคค คคคคคค เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเ เเเเเ เเเเ เเเ คคคคคคคคค เเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเ คคคคคคคคคคค เเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเ เเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเ

Upload: associate-professor-drmarut-damcha-om

Post on 10-Apr-2015

774 views

Category:

Documents


18 download

DESCRIPTION

Assoiate Professor Dr.Marut Damcha-omin Training Camp

TRANSCRIPT

Page 1: Ma Rut Lecture

คำ��บรรย�ย ของ ดร. ม�ร ต ด��ชะอมปี� 2539-2540บ�นทึ�กโดย อรอนงคำ� คำ�ร�โชต� เปี�ดใจให้!กว้!�ง เก็�บเก็��ยวสิ่��งต่�าง ๆ แล้�วนำ�ามาว�เคราะห์� แล้ะปฏิ�บ�ต่�สิ่��งที่��ดี� แล้ะถู"ก็ต่�อง มห์าบ�ณฑิ�ต่ - พั�ฒนำาที่�(งสิ่มอง + จิ�ต่ใจิที่�าต่�วให์� ก็ว�าง ล้+ก็ ต่��า - เร�ยนำเพั,�อให์�ร" �ก็ว�าง ร" �ล้+ก็

นำ�าไปพั�ฒนำาอยาก็ไดี�อะไร ก็�ต่�องให์�เขาก็�อนำ -พั+�งต่นำเองก็ล้�าห์าญ ที่างจิร�ยธรรม -มองโล้ก็ในำแง�ดี�ค�ดีดี� พั"ดีดี� ที่�าดี� -ป2ญห์าที่3ก็ป2ญห์า ย�อมม�ที่างแก็�บร�ห์ารเวล้า ก็�าห์นำดีไว�เล้ยว�า เวล้าไห์นำจิะที่�าอะไรคำว้�มสุ ขจะบ��เรอ เฉพ�ะคำนใจเด&ดเทึ'�น�(นบ�ณฑิ�ต ค,อบ3คคล้ที่��สิ่ามารถูช่�วยต่�วเองไดี�โดีย ล้ะโล้ภ

โก็รธ ห์ล้งมห้�บ�ณฑิ�ต ช่�วยต่�วเองไดี�แล้�ว แล้ะสิ่ามารถูช่�วย

ครอบคร�ว แล้ะผู้"�อ,�นำไดี�ดี�วยด ษฎี�บ�ณฑิ�ต สิ่ามารถูช่�วยต่�วเองไดี� ครอบคร�ว สิ่�งคม

ประเที่ศช่าต่�แล้ะสิ่ามารถูช่�วยมนำ3ษย�โล้ก็ให์�รอดีมน ษย� ให์�โอก็าสิ่คนำที่��อ�อนำแอก็ว�า

มน ษย� เป9นำผู้"�ที่��ร" �จิ�ก็ค�ดี พั�ฒนำาให์�ล้+ก็ซึ้+(ง โดียใช่�สิ่ต่�ป2ญญา ก็ารจิะที่�าอะไรต่�องที่�าให์�ถู"ก็ต่�องที่3ก็ข�(นำที่3ก็ต่อนำ แม�แต่�ก็ารใช่�ช่�ว�ต่ประจิ�าว�นำก็�ต่�องที่�าให์�ถู"ก็ต่�อง

อย"�โดียไม�อยาก็ แล้ะที่�าห์นำ�าที่��ให์�สิ่มบ"รณ�

Page 2: Ma Rut Lecture

ไม�ขวางโล้ก็ ไม�ต่ามโล้ก็ แต่�อย"�เห์นำ,อก็ว�าโล้ก็ โดียอย"�อย�างม�ห์ล้�ก็ก็าร

ก็ารเคล้,�อนำไห์ว ต่,�นำต่�ว ว�องไว ก็�าวห์นำ�าประโยช่นำ�ของสิ่มาธ� (ก็ารเจิร�ญสิ่ต่�ดี�วยสิ่มาธ�)

ม�ความสิ่3ขในำป2จิจิ3บ�นำสิ่มาธ�ที่�าให์� สิ่ต่�ป2ญญาแห์ล้มคม

สิ่ามารถูร" �อนำาคต่ไดี� อาจิเก็�ดีห์"ที่�พัย� ต่าที่�พัย� = ม�สิ่ต่�สิ่�มปช่�ญญะ

2

สิ่�(นำก็�เล้สิ่ ราคะ โที่สิ่ะ เป9นำคนำสิ่ะอาดี พั�นำที่3ก็ข� คนำเห์�นำแก็�ก็�นำ ค,อคนำเห์�นำแก็�ต่�ว

ก็ารก็�นำต่�องก็�นำดี�วยสิ่ต่�ป2ญญา ไม�ใช่�สิ่�ญช่าต่ญาณบ�ณฑิ�ต่ อย"�ที่��ใจิเรา เม,�อเราไม�ม�อคต่�ที่�(ง 4 ค,อ

1.ฉั�นำที่าอคต่� ล้�าเอ�ยงเพัราะร�ก็2.โมห์าคต่�3. โที่สิ่าคต่�4. พัยาคต่�

ขงเบ!งเดี�มโล้ก็ไม�ม�เร,�อง คนำโง�ห์ามาเองเร�ยนำดี�วยต่�งเอง ไม�ไดี�ห์มายถู+งอ�านำห์นำ�งสิ่,อเอง แต่�

ห์มายถู+ง เร�ยนำที่��ต่�วเองดี�วย ก็าย วาจิา ใจิศ�ล้ แปล้ว�า ปรก็ต่�

Page 3: Ma Rut Lecture

ก็ารจิะม�สิ่มาธ�ไดี�นำ�(นำต่�องม�ศ�ล้ก็�อนำ ศ�ล้จิะดี"แล้ในำเร,�อง ก็ารพั"ดี แล้ะก็ารก็ระที่�าวจิ�ก็รรม ไม�พั"ดีเที่�จิ

ไม�พั"ดีค�าห์ยาบไม�พั"ดีเพั�อเจิ�อ

ก็ายก็รรม ที่�าดี�ไม�อาฆาต่มาดีร�าย ที่�าร�ายผู้"�อ,�นำไม�เอาของของผู้"�อ,�นำ ดี�วยอาก็ารขโมยไม�ล้�วงล้ะเม�ดีที่างเพัศ

เม,�อม�สิ่มาธ�แล้�วป2ญญาจิะเก็�ดีนำ�วรณ� 5 = ต่�วข�ดีขวางความสิ่3ข ความสิ่�าเร�จิ

1.ก็ามฉั�นำที่ะ ความใฝ่>ฝ่2นำที่างก็ามารมณ� ความพัอใจิในำต่ามความต่�องก็ารในำก็ามค3ณ

ก็าม = ความ2.พัยาบาที่ ความค�ดีแก็�แค�นำคนำอ,�นำ ค�ดีร�าย ข�ดีเค,อง แค�นำใจิ

3

ถู�นำม�ที่ธะ ความง�วงเห์งาห์าวนำอนำ ความห์ดีห์"�เซึ้,�องซึ้+ม3.อ3 จิ ธ� จิ จิ ะ ก็3 ก็ ก็3 จิ จิ ะ ค� ดี ฟุ้3 @ ง ซึ้� นำ ร�า ค า ญ ใ จิ ร�อ นำ ใ จิ

ก็ระวนำก็ระวาย ก็ล้3�ม ก็�งวล้4.ว�จิ�ก็�จิฉัา ความล้�งเล้ใจิ ความล้�งเล้สิ่งสิ่�ย

คนำม�สิ่มาธ� จิะม�ความสิ่3ข เดี�Aยวนำ�(ปีระโยชน�ของสุม�ธิ�

1. ปีระโยชน�ในช�ว้�ตปีระจ��ว้�น1) จิ�ต่ใจิสิ่บาย ห์ายเคร�ยดี ม�ความสิ่3ขผู้�องใสิ่

Page 4: Ma Rut Lecture

2) ห์ายว�ต่ก็ ห์วาดีก็ล้�ว ห์ายก็ระวนำก็ระวาย3) นำอนำห์ล้�บง�าย ไม�ฝ่2นำร�าย สิ่��งต่�วเองไดี� ก็�าห์นำดีเวล้า

ต่,�นำไดี�4) ม�ความว�องไว ก็ระฉั�บก็ระเฉัง ร" �จิ�ก็ต่�ดีสิ่�นำใจิเห์มาะ

ก็�บสิ่ถูานำก็ารณ�5) ม�ความใฝ่>สิ่�มฤที่ธ�Cสิ่"ง ม�ความเพั�ยรพัยายามแนำ�วแนำ�

ในำจิ3ดีห์มาย6) ม�สิ่ต่�สิ่�มปช่�ญญะ ร" �เที่�าที่�นำ ปราก็ฏิก็ารณ� ย�บย�(ง

ช่��งใจิไดี�ดี�เย��ยม7) ม�ประสิ่�ที่ธ�ภาพัในำก็ารที่�างานำ เช่�นำ เร�ยนำห์นำ�งสิ่,อเก็�ง

ที่�างานำสิ่�าเร�จิดี�8) สิ่�งเสิ่ร�มความจิ�า แล้ะสิ่มรรถูนำะที่างสิ่มอง9) เก็,(อก็"ล้สิ่3ขภาพัที่างก็าย เช่�นำช่ล้อความแก็�

10) ร�ก็ษาโรคบางอย�างไดี� เช่�นำโรคที่�องผู้"ก็เร,(อร�ง ที่�องอ+ดี ก็ระเพัาะอาห์าร ผู้มร�วง

ปวดีศร�ษะ ฯล้ฯ2. ปีระโยชน�ทึ�งบ คำลิ�กภ�พ

1) ที่�าให์�บ3คล้�ก็เข�มแข�ง ห์นำ�ก็แนำ�นำ2) ม�ความสิ่งบเย,อก็เย�นำ ไม�ฉั3นำเฉั�ยวเก็ร�(ยวก็ราดี3)ม�ความสิ่3ภาพั นำ3�มนำวล้ ม�เมต่ต่าก็ร3ณา4)สิ่ดีช่,�นำผู้�องใสิ่ ย�(มแย�ม เบ�ก็บานำ5)สิ่ง�า องอาจิ นำ�าเก็รงขาม6)ม�เสิ่นำ�ห์�ดี+งดี"ดีใจิ นำ�าคบห์า7)ม�ความม��นำใจิที่างอารมณ�

4

Page 5: Ma Rut Lecture

8)ก็ระฉั�บก็ระเฉัง ก็ระปร�(ก็ระเปร�า ไม�เซึ้,�องซึ้+ม9)พัร�อมเผู้ช่�ญเห์ต่3ก็ารณ� สิ่ามารถูแก็�ไขสิ่ถูานำก็ารณ�ค�บข�นำไดี�

10) มองอะไรที่ะล้3ปร3โปร�ง ร�บร" �อะไรไดี�ไว ร" �จิ�ก็ต่นำเอง แล้ะผู้"�อ,�นำ ต่ามความเป9นำจิร�ง

3.ประโยช่นำ�ที่��เป9นำจิ3ดีห์มายของศาสิ่นำาเป9นำสิ่มาธ�ระดี�บ ฌานำ ที่��เร�ยก็ว�า อ�ปนำาสิ่มาธ� สิ่มาธ�ระดี�บ

นำ�( จิ�ต่ใจิสิ่งบแนำ�วแนำ�มาก็ สิ่ามารถูระง�บนำ�วรณ� (ก็�เล้สิ่ที่��ปFดีก็�(นำจิ�ต่ ม�ให์�พั�ฒนำาสิ่"งข+(นำ) ไดี�ห์มดี พัร�อมจิะนำ�าไปสิ่"�ป2ญญา เห์�นำแจิ�งเห์�นำจิร�งสิ่"งสิ่3ดี

ความร" �ที่��ไดี� ใช่�ไดี�เดี�Aยวนำ�(ช่�ว�ต่ - ก็ายภาพั

- จิ�ต่ภาพั- ว�ญญาณภาพั - ที่�ฏิ ฐิ�ภาพั = เห์�นำต่ามปราก็ฏิก็ารณ�นำ�(นำ ๆ

มองให้!ลิ�ก น�กให้!ไกลิ เพ12อด�บทึ กข�ในใจ ได!สุ�(นเช�งว�ญญาณ = ป2ญญา ร" �แจิ�ง ร" �ที่� �ว ว�าความจิร�งค,ออะไร

คำว้�มจร�ง ม�ห้น�2งเด�ยว้ แต'น�กปีร�ชญ์�กลิ'�ว้ไว้!ห้ลิ�ยโว้ห้�รนำ�ก็พั�ฒนำา ต่�องเป9นำนำ�ก็ปราช่ญ�

คำ ณจะต!องร5!คำว้�มจร�ง แลิะคำว้�มจร�งจะพ�คำ ณพบอ�สุรภ�พเพั,�อต่�องก็ารให์�เราเป9นำไป ที่�(งก็าย แล้ะใจิ

คนำให์�ช่�ว�ต่ย�อมม�สิ่�ที่ธ�Cในำช่�ว�ต่ นำ�ก็พั�ฒนำาเป9นำผู้"� ให์�ช่�ว�ต่แก็�ประช่าช่นำบ�ณฑิ�ต่ ค,อผู้"�ที่��ล้ะ โล้ภ โก็รธ ห์ล้ง ไดี�แล้�ว

Page 6: Ma Rut Lecture

ความถู"ก็ต่�อง เม,�อปฏิ�บ�ต่�แล้�วม�ป2ญห์านำ�อยล้งคำต�ขงจ1(อ

1.ศ+ก็ษาห์าความร" �อย"�ต่ล้อดีเวล้า2. ถู�าม�โอก็าสิ่เปFดีเผู้ยความจิร�งแก็�เพั,�อนำมนำ3ษย�ก็�จิะเปFดีเผู้ย

โดียไม�เห์�นำแก็�ความเห์นำ,�อยยาก็เล้ย3. ถู�าม�คนำเดี�นำมา 3 คนำ ที่�(ง 3 คนำก็�เป9นำอาจิารย�ฉั�นำไดี� ประช่าธ�ปไต่ยจิะเก็�ดีข+(นำไดี� เม,�อคนำพับอ�สิ่รภาพัค,อไม�ใช่�

อารมณ� 5

สิ่��งที่��พัระพั3ที่ธเจิ�าพับค,อธรรมะธรรมะ ค,อ สิ่��งที่�(งปวงธรรมะ แบ�งเป9นำ ดี�าแล้ะขาว

คนำที่��ไม�เห์�นำความจิร�ง ย�อมที่�าอะไร เพั,�อต่�วเองความจิร�งม� 2 ประก็าร1.จิร�งแที่�2.จิร�งสิ่มมต่�

ความจิร�งแที่� ต่�องอาศ�ยความจิร�งสิ่มมต่� อธ�บายความจิร�งสิ่มมต่�ม�ในำมนำ3ษย�เที่�านำ�(นำ เดีร�จิฉัานำไม�ม�

ความจิร�งสิ่มมต่� ม� 3 ต่�อง 2 ห์�าม1.ต่�องศ+ก็ษาให์�ร" �2.ต่�องที่�าความเข�าใจิให์�แจิ�มแจิ�ง3.ต่�องนำ�าไปปฏิ�บ�ต่�ใช่�ให์�ถู"ก็ต่�อง ต่ามที่��ร" �แล้ะเข�าใจิ

1.ห์�ามเมา2.ห์�ามห์ล้ง

Page 7: Ma Rut Lecture

จิร�งแที่�ค,อ สิ่��งที่��ม�ข+(นำแล้ะดี�บไปต่ามก็าล้เวล้าความร" �จิะนำ�าไปสิ่"�ความจิร�ง ความจิร�งจิะนำ�าไปสิ่"�อ�สิ่รภาพัสิ่3ขแที่� ค,อสิ่3ขแล้�วไม�ก็ล้�บไปที่3ก็ข�อ�ก็ สิ่3ขแล้�วเป9นำเช่�นำนำ�(นำ

นำ�ร�นำดีรสิ่3ขเที่�ยม ค,อ สิ่3ขแล้�วก็ล้�บไปที่3ก็ข�อ�ก็ที่ฤษฎี� ค,อ สิ่��งที่�� อธ�บาย ความเป9นำจิร�ง ในำระดี�บสิ่มมต่�ค�นำห์าช่�ว�ต่ให์�เจิอว�าช่�ว�ต่นำ�(ค,ออะไร ความสิ่งบจิะสิ่ยบ ความเคล้,�อนำไห์วก็ารจิะที่�าอะไรต่�องม�ความม3�งม��นำ ต่�(งใจิ แล้ะที่3�มเที่ก็ารที่�างานำพั�ฒนำา ต่�องเร��มที่��ความถู"ก็ต่�อง

ก็ารม�ช่�ว�ต่อย"�ในำโล้ก็นำ�( ควรอย"�อย�างไร อย"�ให์�คนำเคารพั ดี�ก็ว�าคนำอ�จิฉัา

อย"�ให์�คนำอ�จิฉัา ดี�ก็ว�าอย"�ให์�คนำดี"ถู"ก็

6ดี"ถู"ก็ดี�ก็ว�าอย"�ให์�เขาเห์ย�ยดีห์ยามเห์ย�ยดีห์ยามดี�ก็ว�าถู"ก็เห์ย�ยบย��าเห์ย�ยบย��าดี�ก็ว�าถู"ก็ที่�าล้าย

ความถู"ก็ต่�องที่าง (จิ�ต่) จิ�ต่อย"�ต่รงก็ล้าง ไม�แก็ว�งไป - มา

จิ+งต่�องระว�ง ต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย ใจิ ก็�เล้สิ่ = ใจิเศร�าห์มอง ม� ราคะ โที่สิ่ะ โมห์ะต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย - เป9นำประต่"ของก็�เล้สิ่ต่�วก็�เล้สิ่ที่��แที่�จิร�งค,อใจิ

Page 8: Ma Rut Lecture

ผู้"�ให์� ควรขอบค3ณผู้"�ร �บ เพัราะเขาช่�วยให์�เราม�โอก็าสิ่ไดี�ที่�าประโยช่นำ�

ใจิที่��ย�งม�ความร" �สิ่+ก็ ต่�อสิ่��งต่�าง ๆ ที่��ร �บเข�ามาที่าง ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย อย"�นำ�(นำ แสิ่ดีงว�าเป9นำคนำโง�

ก็ารจิะที่�าอะไร ในำแต่�ล้ะคร�(งต่�องพั�จิารณาว�าที่�าเพั,�ออะไร ที่�าที่�าไม สิ่ต่�ป2ญญาที่��ถู"ก็ต่�องค,อ ป2ญญาต่�องร" �แจิ�งเห์�นำจิร�ง ในำที่3ก็สิ่��ง (ร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่) ต่ล้อดีเวล้า ว�าอะไรเป9นำอะไร สิ่ต่�ป2ญญาที่��ไม�ถู"ก็ต่�องค,อ ฉัล้าดีแก็มโก็ง

ที่3ก็สิ่��งเก็�ดีข+(นำแล้�วก็�ห์ายไป ใจิเอIยใจิอย�าไปร�ก็ห์ร,อเก็ล้�ยดีม�นำเล้ย

ที่��แล้�วมาช่�างม�นำ ต่�อแต่�นำ�(ไปจิะไม�ให์�ในำใจิก็ระที่บก็ระเที่,อนำอ�ก็ จิะไม�ห์ว��นำไห์วแล้ะอ�อนำแอ จิะที่�าใจิให์�เป9นำก็ล้าง

วาจิาที่��ถู"ก็ต่�อง1.พั"ดีแต่�เร,�องจิร�ง

ไพัเราะ ก็�อสิ่าม�คค� ช่�วยช่�(ห์นำที่างพั�นำที่3ก็ข�

2. ม�ประโยช่นำ�สิ่ร3ป ความถู"ก็ต่�องม� 4 อย�าง (ที่าง)

1.ก็าย ก็ายภาพั2.ใจิ จิ�ต่ภาพั3.ค�าพั"ดี วจิ�ภาพั4.สิ่ต่�ป2ญญา ว�ญญาณภาพั

7อย"�คนำเดี�ยวให์�ระว�งความค�ดี อย"�ก็�บม�ต่รให์�ระว�งวาจิา

Page 9: Ma Rut Lecture

ผู้"�ร" �โดียมาก็ม�ก็เป9นำคนำถู�อมต่นำ แล้ะผู้"�ที่��ถู�อมต่นำเป9นำคนำนำ�าร�ก็คนำม�ที่�(งฝ่Jก็ไดี�แล้ะไม�ไดี�

ระบบก็ารศ+ก็ษาในำป2จิจิ3บ�นำ 0 นำ�( ย�งไม�สิ่ามารถูแก็�ป2ญห์ามนำ3ษย�ไดี�

ก็ารศ+ก็ษาสิ่"งต่�องที่�าให์�ใจิสิ่"งข+(นำดี�วย ต่�องพั�ฒนำาความเป9นำมนำ3ษย�

จิร�ยธรรม - ต่�วความจิร�ง นำ�าไปปฏิ�บ�ต่�ไดี�ก็ารให์�อภ�ยเป9นำสิ่��งที่��ประเสิ่ร�ฐิสิ่3ดี

คำ��สุอนของพระเยซู5ในำร�ก็เพั,�อนำบ�านำเห์ม,อนำร�ก็ต่�วเองถู�าเขาขโมยให์�เอาผู้�าห์�มต่ามไปให์�เขาดี�วยถู�าเขาต่บแก็�มซึ้�ายให์�ย,�นำแก็�มขวาให์�เขาต่บอ�ก็

เต7�1.บ�า ๆ บอ ๆ2.บางอย�างก็�ดี� บางอย�างก็�บ�า3.ดี�ที่�(งห์มดี

คำ��สุอนของพระพ ทึธิเจ!�ถู�าม�โจิรจิ�บเธอมาม�ดีแล้�วเอาเล้,� อยมา เล้,� อยต่�วเธอ ถู�า

เธอโก็รธโจิร เธอก็�ไม�ใช่�ล้"ก็ศ�ษย�ของฉั�นำค3ก็ค,อบ�านำ บ�านำค,อค3ก็ ถู�าใจิไม�ว�าง ห์มายถู+งไม�ว�าง

จิาก็ก็�เล้สิ่ค,อ โที่สิ่ะ โมห์ะโล้ภะ

ไม�ร" �อะไรเล้ย พั"ดีก็�ยาก็ ที่�าก็�ยาก็พั"ดีง�าย ที่�ายาก็

Page 10: Ma Rut Lecture

พั"ดีง�าย ที่�าง�ายคนำดี�าให์�มองเป9นำธรรมะ อย�าห์ว��นำไห์วในำค�าต่�ฉั�นำห์ร,อ

สิ่รรเสิ่ร�ญในำโล้ก็นำ�(ไม�ม�อะไรนำ�าต่,� นำเต่�นำที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างเป9นำเร,�อง

ธรรมดีาจิร�ยธรรม จิร�ยศาสิ่ต่ร� ค3ณธรรม ว� ฒ นำ ธ ร ร ม

อารยธรรม สิ่�นำต่�ธรรม= เม,�อปฏิ�บ�ต่�ก็�นำมามาก็ต่�องเก็�ดีเป9นำสิ่��งเห์ล้�านำ�(นำ

8

ห์นำ�ใจิต่นำ ห์นำ�เที่�าไรก็�ไม�พั�นำความเห์�นำของคนำถู�าไม�เห์�นำจิร�ง จิะเก็�ดีก็ารที่ะเล้าะก็�นำถู�าความเห์�นำไม�ต่รงก็�นำก็�อย�าที่ะเล้าะก็�นำ ขอให์�ร�ก็ก็�นำ

ทึ�งช�ว้�ตช่�ว�ต่ค,ออะไร ความไม�ต่ายเม,�อม�ช่�ว�ต่ก็�ม�ป2ญห์าช่�ว�ต่ ช่�วะ + อ�ต่ะ ช่�ว�ต่ = สิ่ดีอย"� เข�ยวอย"� อ�ต่ะ = ม�ช่�ว�ต่ = สิ่ดี ม�ความ สิ่ดีอย"� = ไม�ต่าย ความไม�ต่าย = ความเป9นำอย"� = ก็ารก็�นำอย"�คนำที่��ร" �จิ�ก็ช่�ว�ต่ ต่�องเข�าถู+ง ความไม�ต่ายที่าง เป9นำเคร,�องม,อห์ร,อสิ่,�อที่��จิะนำ�าเราไปสิ่"�ที่างช่�ว�ต่ ค,อ สิ่,�อที่��จิะนำ�าเราไปสิ่"�ความไม�ต่าย

Page 11: Ma Rut Lecture

“ ช่�ว�ต่ไม�พัอก็�บต่�ณห์า เวล้าไม�พัอก็�บความต่�องก็าร”

เวล้าจิะม�เที่�าไรก็�ขอให์�ค�ดีว�าพัอดี� ถู�าเราค�ดีว�าไม�พัอแสิ่ดีงว�าเราม�ต่�ณห์า

ผู้"�ประเสิ่ร�ฐิ ค,อ คนำที่��จิ�ต่ใจิสิ่ะอาดี สิ่งบ ม�เมต่ต่า เห์�นำความที่3ก็ข�ของผู้"�อ,�นำเห์ม,อนำความที่3ก็ข�ของต่�วฉัะนำ�(นำคนำที่��จิะเป9นำพัระไดี� ต่�องผู้�านำก็ารฝ่Jก็

เพัราะฉัะนำ�(นำบ�ณฑิ�ต่ก็�ค,อพัระ พัระก็�ค,อบ�ณฑิ�ต่ ผู้� ค,อ ความไม�ร" � (อว�ช่ช่า) ความม,ดี ถู�าผู้�มาสิ่อนำ ก็�จิะไม�สิ่ามารถูเป9นำพัระไดี� บ�ณฑิ�ต่ที่��แที่� ใครเข�าใก็ล้�แล้ะร" �สิ่+ก็เย�นำ พัระจิะให์�แสิ่งสิ่ว�าง

คนำที่��ย+ดีม��นำในำต่�วก็"ของก็" - นำ�าก็ล้�วบ�ณฑิ�ต่ที่��แที่� ต่�องดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่ ดี�วยสิ่ต่�ป2ญญาต่�องร" �จิ�ก็

โล้ก็ต่ามที่��เป9นำจิร�ง 9

โล้ก็ค,ออะไร1. โล้ก็ค,อล้"ก็โล้ก็ ดีาวเคราะห์�ดีวงห์นำ+�ง2. โล้ก็ค,อ ความร" �สิ่+ก็นำ+ก็ค�ดี เราค,อโล้ก็ โล้ก็ค,อเรา

3. โล้ก็ค,อ ช่�ว�ต่4. โล้ก็ค,อ ความที่3ก็ข� ห์ร,อป2ญห์า เพัราะโล้ก็ห์มายถู+ง

อารมณ�ต่�าง ๆ ที่��เก็�ดีที่��จิ�ต่ ร�างก็ายเราไม�ต่�องก็าร อารมณ�โล้ก็ แบ�งเป9นำ 8 ประก็าร

1.โก็รธ อย"�ในำโล้ก็สิ่�ต่ว�นำรก็ เป9นำอาก็ารของก็ารร�อนำใจิ 2. เปรต่ อย"�ในำโล้ก็ของความอยาก็

Page 12: Ma Rut Lecture

3. สิ่�ต่ว�เดีร�จิฉัานำ จิ�ต่ใจิที่��ที่�าอะไรไปต่ามสิ่�ญช่าต่ญาณ4. โล้ก็ของอสิ่"รก็าย จิ�ต่ใจิอ�อนำแอ ข�างนำอก็เข�มแข�ง

ข�างในำอ�อนำไห์วเปร�ยบไดี�ก็�บมะต่"ม แข�งนำอก็อ�อนำในำโล้ก็ของอสิ่"รก็ายค,อ ก็ล้�วสิ่��งที่��ไม�ควรก็ล้�ว = ก็ล้�ว

ฟุ้@าร�อง ก็ล้�วความม,ดี ป>าช่�า ผู้�5. โล้ก็ของคนำ คนำค,อผู้"�ที่��ที่�างานำ อาบเห์ง,�อต่�างนำ�(า เพั,�อก็ารอย"�รอดีของช่�ว�ต่6. โล้ก็ของเที่วดีา ค,อจิ�ต่ใจิที่��สิ่นำ3ก็สิ่นำานำ จิ�ต่ใจิเปราะบาง

ก็ามาวจิร - เที่วดีาที่��บ�าก็าม7. โล้ก็ของพัรห์มม�ร"ป8. โล้ก็ของพัรห์มไม�ม�ร"ปพัรห์ม = ผู้"�ประเสิ่ร�ฐิ แบ�งเป9นำ 2 ประก็าร

พัรห์มม�ร"ป 1 ร"ปฌานำ สิ่ะสิ่มของต่�าง ๆ เล้�(ยงสิ่�ต่ว�ต่�าง ๆ เม,�อเก็�ดีแต่ก็ดี�บก็�จิะเก็�ดี

ที่3ก็ข�พัรห์ม ไม�ม�ร"ป 2. อร"ปฌานำ ห์ล้งความดี� ที่�าความดี�

เป9นำสิ่3ข แต่�ถู�าที่�าไม�ดี�เป9นำที่3ก็ข�โล้ก็ค,อความที่3ก็ข� บ�ณฑิ�ต่ต่�องออก็ไปจิาก็โล้ก็แล้ะอย"�

เห์นำ,อโล้ก็ที่�(งห์ล้ายเราจิ+งต่�องศ+ก็ษาให์�ร" �จิ�ก็โล้ก็ห์ร,อป2ญห์าว�าค,ออะไร มาจิาก็ไห์นำ

เห์ต่3ของความที่3ก็ข�มาจิาก็ความอยาก็ความที่ะยานำอยาก็ เป9นำสิ่ต่�ป2ญญา

10ต�ณห้� แบ'งเปี8น 3 ปีระก�ร

Page 13: Ma Rut Lecture

1. ก็ามต่�ณห์า ความอยาก็ไดี� ร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่

2. ภวต่�ณห์า ความอยาก็ม� อยาก็เป9นำ3. ว�ภวต่�ณห์า ไม�อยาก็ม� ไม�อยาก็เป9นำ

ต่�องล้ะต่�ณห์าที่�าห์นำ�าที่��ให์�ถู"ก็ต่�อง ไม�ห์ว�ง ไม�เป9นำ เย�นำต่ล้อดีก็าล้

สิ่มาธ� ป2ญญาที่างออก็ไปจิาก็โล้ก็ อร�ยมรรค - ที่างนำ�(ไก็ล้ไปจิาก็

ป2ญห์าเร��มที่��ที่�าความเห์�นำให์�ถู"ก็ต่�อง (ต่�วป2ญญา)ร" �ให์�ช่�ดี ปฏิ�บ�ต่�ให์�เป9นำ แล้�วใจิจิะเย�นำในำโล้ก็นำ�(ไม�ม�ใคร ห์ร,ออะไรที่��ไม�ใช่�ญาต่� เพัราะ

ม�นำเป9นำธรรมช่าต่�ปีระโยชน�ของก�รเจร�ญ์สุต�ด!ว้ยสุม�ธิ�1.สิ่3ขในำป2จิจิ3บ�นำขณะ2.สิ่ต่�ป2ญญาแห์ล้มคม3.ม�สิ่ต่�สิ่�มปช่�ญญะ4.สิ่�(นำก็�เล้สิ่ธรรมที่�(งห์ล้ายม�ใจิเป9นำให์ญ� ม�ใจิเป9นำประธานำ ม�ใจิประเสิ่ร�ฐิสิ่�าเร�จิดี�วยใจิใจิที่��เป9นำสิ่มาธ� สิ่งบ โปร�ง โล้�ง เก็ล้�(ยงบ�ญช่าให์� ก็าย วาจิา (ศ�ล้) เร�ยบร�อยจิ�ต่ ป2ญญาสิ่ว�าง ร" �เห์�นำสิ่��งต่�าง ๆ ต่ามที่��เป9นำจิร�ง: - ค�ดีดี� ดี� ที่�าดี� ดี�

Page 14: Ma Rut Lecture

ธรรมช่าต่�บร�สิ่3ที่ธ�C ไห์ล้เว�ยนำเปล้��ยนำไปโรคำ

1.โรคก็าย : - โรคเบาห์วานำ โรคห์�วใจิ เป9นำต่�นำ

11

2.โรคจิ�ต่ : - ซึ้+มเศร�า ห์"แว�ว ฯล้ฯ3.โรคว�ญญาณ เป9นำโรคโง� ค,อ โล้ภ โก็รธ ห์ล้ง จิะที่�าให์�เก็�ดีความเคร�ยดี แล้ะจิะสิ่�งผู้ล้ให์�เก็�ดีโรคที่างก็าย แล้ะ ใจิ ต่�อไป

จ�ต เด�มแทึ! ปีระภ�สุสุรบร�สิ่3ที่ธ�Cต่ามธรรมช่าต่�

เศร�าห์มอง เม,�อก็ระที่บก็�บสิ่��งแวดีล้�อม + ความไม�ร" �จิ�ต่ม� 2 ประเภที่1.สิ่งบ ม�อย"�ดี� (งเดี�ม2.ว3 �นำ ความไม�ร" �ว3 �นำ ร�อนำ ฟุ้3 @งซึ้�านำ เ ย� นำ สิ่งบ สิ่มาธ�จิ�ต่เศร�าห์มอง ที่�างานำไม�ดี� จิ� ต่ บ ร� สิ่3 ที่ ธ�C

ที่�างานำไดี�ดี�จิ�ต่อ�อนำแอ ที่�างานำไม�นำานำ จิ� ต่ ต่�( ง

ม��นำ ที่�างานำไดี�นำานำจิ�ต่เฉั,�อยช่า ที่�างานำไดี�นำ�อย จิ�ต่ ว� อ ง ไ ว

ที่�างานำไดี�มาก็* ที่ารก็ในำครรภ�มารดีา เป9นำสิ่�ญล้�ก็ษณ�ของ พัระอรห์�นำต่� *

Page 15: Ma Rut Lecture

ที่ารก็ บร�สิ่3ที่ธ�Cโดียธรรมช่าต่�พัระอรห์�นำต่� บร�สิ่3ที่ธ�Cโดียสิ่ต่�ป2ญญา

พัระอรห์�นำต่�จิ+งต่�างก็�บที่ารก็สุน�มช�ว้�ต

สิ่นำ�มเก็�ดีข+(นำในำเห์ล้�ก็ ที่�า ล้ายต่�วเห์ล้�ก็เองราคะ โที่สิ่ะ โมห์ะ เก็�ดีข+(นำในำคนำ ที่�าล้ายจิ�ต่

คนำที่��ม�เมต่ต่า เม,�อเข�าใก็ล้�แล้�วจิะเย�นำอ�น�สุงฆ์�ของก�รแผ่'เมตต� ( อานำ�สิ่งฆ� = ค3ณ

ประโยช่นำ� )1.ต่,�นำอย"�ก็�เป9นำสิ่3ข2.ห์ล้�บก็�เป9นำสิ่3ข3.ไม�ฝ่2นำร�าย4.เป9นำที่��ร �ก็ของห์ม"�มนำ3ษย�

12

5. เป9นำที่��ร �ก็ของห์ม"�อมนำ3ษย� : - เปรต่ อสิ่"รก็าย เดีร�จิฉัานำ6. เที่วดีาย�อมค3�มครอง เที่วดีาค,อคนำที่��ม�เที่วธรรม ค,อ ห์�ร�โอต่ต่�ปปะ ค,อ อายช่��ว ก็ล้�วบาป7. ปล้อดีภ�ยจิาก็อ�นำต่รายต่�าง ๆ 8. จิ�ต่เป9นำสิ่มาธ�ไม�ห์ว��นำไห์ว9. ห์นำ�าต่าผู้�องใสิ่10. ต่ายอย�างปก็ต่� ค,อ จิ�ต่บร�สิ่3ที่ธ�C แต่�ถู�าจิ�ต่เศร�าห์มดีเร�ยก็ว�า ต่ายโห์ง 11. ถู�าไม�บรรล้3ธรรมช่�(นำสิ่"งก็�เก็�ดีในำพัรห์มโล้ก็

“เมต่ต่าเขา เราเย,อก็เย�นำ ปองร�ายเขา เราร�อนำรนำ” “ ”

Page 16: Ma Rut Lecture

“เมต่ต่าค�(าจิ3นำโล้ก็”

โล้ก็ห์มายถู+ง ช่�ว�ต่ แล้ะ สิ่��งต่�าง ๆ ในำโล้ก็เมต่ต่า เก็�ดีจิาก็เราเห์�นำความที่3ก็ข�ในำใจิของคนำอ,�นำ ที่��เรา

เห์�นำความที่3ก็ข� ของคนำอ,�นำ เนำ,�องจิาก็เราเคยม�ในำใจิของเราแล้�ว แล้ะเราก็�ดี�บที่3ก็ข�ไปแล้�ว ฉัะนำ�(นำ เราต่�องให์�ความร�ก็เขา แล้ะให์�อภ�ยเขา

ห์ล้�ก็ในำก็ารดี"ภาพั อย�างนำ�อย 4 ประก็าร1.ดี"ว�าภาพันำ�(นำเป9นำภาพัอะไร2.ดี"ว�าภาพันำ�(นำม�องค�ประก็อบอะไรบ�าง3.ม�ความห์มายว�าอย�างไร4.นำ�ามาใช่�ดี�บที่3ก็ข�ห์ร,อแก็�ป2ญห์าช่�ว�ต่ไดี�อย�างไร

ช่�ว�ต่เปร�ยบเสิ่ม,อนำดีอก็ไม� ซึ้+�งเร��มจิาก็ ต่"ม ผู้ล้� บานำ เห์��ยว แห์�ง ดีอก็ไม�ดีอก็ไห์นำก็�ต่าม จิะต่�องเก็�ดีดีอก็สิ่3ดีที่�ายคนำก็�เช่�นำก็�นำ จิะต่�อง ต่ายที่3ก็คนำ ฉัะนำ�(นำ จิงเป9นำอย"� อย�าประมาที่ต่�องที่�าดี� ค�ดีดี� พั"ดีดี� ที่��นำ�� เดี�Aยวนำ�( เพัราะไม�ร" �ว�า ต่ายจิะเก็�ดีข+(นำเม,�อไร เพัราะก็ารสิ่ร�างแล้ะก็ารที่�าล้ายเก็�ดีข+(นำพัร�อมก็�นำ ก็ารเก็�ดีก็�บก็ารต่ายเก็�ดีข+(นำพัร�อมก็�นำจิงอย"�อย�างไม�ประมาที่ ไม�เผู้ล้อค�ดีช่��ว ที่�าช่��ว พั"ดีช่��ว ที่��นำ�� เดี�Aยวนำ�(ก็ารที่�าช่�ว�ต่ให์�สิ่ะอาดี เห์ม,อนำก็ารใช่�นำ�(า 3 ประก็าร

1. นำ�(าสิ่ก็ปรก็ = ก็ารที่�าความช่��ว 13

2. นำ�(าม�ก็ล้��นำ = นำ�(าห์อม

Page 17: Ma Rut Lecture

3. นำ�(าสิ่ะอาดี = ก็ารที่�าความดี�เว�นำช่��ว ที่�าดี� แล้�วไม�ต่�ดีในำความดี�ห์นำ�าที่��ของคนำ

1. ห์นำ�าที่��ต่�อพัระผู้"�เป9นำเจิ�า ร�ก็ เคารพั มอบช่�ว�ต่2. ห์นำ�าที่��ต่�อเพั,�อนำมนำ3ษย� ร�ก็เพั,� อนำมนำ3ษย� ช่�วยเห์ล้,อ

เก็,(อก็"ล้ว�ธ�แก็�ง�วง

1. นำอนำเล้ย คนำโง� ม�ป2ญญาที่ราม2. พั�จิารณา ห์าว�ธ�แก็�ง�วง ใช่�สิ่ต่�ป2ญญาสิ่�จิจิะ ก็ารดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่ของบ�ณฑิ�ต่ ศษ.พัช่.

สิ่�จิจิะ= ความจิร�ง จิร�งสิ่มมต่�นำอก็จิร�งแที่� ในำ

1. ความจิร�งสิ่มมต่� - เป9นำเร,�องภายนำอก็ ค,อเร,�องม�สิ่มมต่�ข+(นำในำที่างสิ่�งคมเราต่�องศ+ก็ษา

ให์�เข�าใจิ 1.1 :- เราต่�องร" �ว�าเราม� พั�อ แม� ห์นำ�าที่��ของล้"ก็–

พั�อ แม� เป9นำคร"คนำแรก็–

พั�อ แม� ค,อ ธรรมช่าต่�ที่�(งปวงที่��เก็,(อก็"ล้ช่�ว�ต่เราอย"�–

พั�อ แม� ค,อผู้"�ให์�ช่�ว�ต่ เพัราะฉัะนำ�(นำ ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างที่��–

เก็,(อก็"ล้ช่�ว�ต่ให์�ก็�บเราเป9นำพั�อ แม� ของเรา แล้ะรวมถู+งพั�อแม�ที่��บ�านำดี�วย เพัราะฉัะนำ�(นำ เราต่�องเคารพัต่�อสิ่��งต่�างๆ ที่��ม�บ3ญค3ณก็�บเรา เช่�นำ ข�าว เราจิะก็ต่�ญญู"โดียก็�นำอาห์ารให์�ห์มดีจิานำ นำ��งให์�เร�ยบร�อย ถู�าจิ�าเป9นำต่�องย,นำก็�ย,นำไดี�โดียใช่�สิ่ต่�

ก็ต่�ญญู" = ร" �ค3ณ

Page 18: Ma Rut Lecture

ก็ต่เวที่� = ต่อบแที่นำค3ณนำ�(นำสิ่าสิ่มก็�นำ

14

ศ�ษย�ที่��ดี�ฟุ้2งดี�วยความเคารพั ค�ดีต่ามดี�วยความเคารพั พั�จิารณาดี�วยความเคารพั

ถู�าเราเป9นำล้"ก็ที่��ดี�ของพั�อ แม� ค,อ เป9นำล้"ก็ที่��ม�ก็ต่�ญญู" ก็ต่เวที่�

ที่�านำเล้�(ยงเรามา เราต่�องเล้�(ยงที่�านำต่อบคนำโง�เที่�านำ�(นำที่��โก็รธไม�เป9นำ แต่�คนำฉัล้าดีโก็รธเป9นำห้น!�ทึ�2ของลิ5ก

1.ที่�าให์�พั�อแม�ช่,�นำใจิ ไม�เป9นำล้"ก็ประเภที่นำมยานำฟุ้าดีอก็ ( ต่�ดีที่�(งก็�ไม�ไดี�เก็�บไว�ก็�ร�าคาญ )

ค,อ นำ�าความเดี,อนำร�อนำมา สิ่"�พั�อแม� 1.2 คร" พั�อแม�คนำที่�� 2

ต่�องต่อบแที่นำบ3ญค3ณ แม�แต่�ค�ดีโก็ธรก็�ไม�ก็ล้�าค�ดี

เดี�นำที่างไปสิ่"�เป@าห์มายที่��อาจิารย�ต่�องก็ารไดี�เป@าห์มายของ ศษ.พัช่. ค,อ พั�ฒนำาต่นำเอง คนำ สิ่�งคม

โล้ก็ เพั,�อให์�ต่นำ (คนำในำป2จิจิ3บ�นำ ค�ดีแคบ มองต่��า)

แล้ะคนำที่�(งโล้ก็ม�ความสิ่งบสิ่3ข โดียก็ารศ+ก็ษาเร�ยนำร" �ให์�ร" �แจิ�ง ร" �จิร�ง ในำที่3ก็สิ่��งต่ล้อดีเวล้า

จิ�ต่ใจิที่��เง�ยบสิ่งบ จิะไดี�ย�นำใบไม�ใบห์ญ�าพั"ดีจิาไดี�

Page 19: Ma Rut Lecture

ศษ.พัช่. ฟุ้2งดี�วยความเคารพั ค�ดีต่�อที่างช่�ว�ต่

ช่�ว�ต่ ม�เพั�ยงห์นำ+�งเดี�ยว ห์มายถู+ง ที่�(งห์มดีค,อธรรมช่าต่�คนำที่��เข�าใจิช่�ว�ต่ไดี� ที่�าให์�ห์ายบ�าไดี� ต่�องศ+ก็ษาธรรมช่าต่� ต่�องสิ่มคล้�อยก็�บธรรมช่าต่� ไม�เคยบ�นำไม�ว�า แดีดีออก็

ห์ร,อฝ่นำต่ก็ ไม�ร�าคาญห์ร,อห์ง3ดีห์ง�ดีต่�อปราก็ฎีก็ารณ�ต่�าง ๆ ที่�(งที่างสิ่�งคมแล้ะธรรมช่าต่�

เป9นำเก็ล้อก็�บธรรมช่าต่� ห์ล้อมต่�วเองเป9นำห์นำ+�งเดี�ยวก็�บธรรมช่าต่�ช่�ว�ต่ประก็อบดี�วยธาต่3 6 ค,อ ดี�นำ นำ�(า ล้ม ไฟุ้ อาก็าศ ว�ญญาณ

อาก็าศ - ที่��ว�าง ห์ร,อสิ่3ญญาก็าศดี�นำ นำ�(า ล้ม ไฟุ้ - เป9นำธาต่3ของร�างก็าย

15

อาก็าศธาต่3 - เป9นำธาต่3ที่��รองร�บธาต่3ที่�(งห์มดีธาต่3ว�ญญาณ ค,อ ธาต่3ใจิจิ�ต่ช่�ว�ต่มาจิาก็ดี�นำ แล้ะก็ล้�บไปสิ่"�ดี�นำ ไม�ม�จิ3ดีเร��มต่�นำที่�าไมเราต่�องศ+ก็ษาสิ่��งต่�าง ๆ เนำ,�องมาจิาก็เก็�ดีป2ญห์า

ข+(นำแล้�วว้�ฎีจ�กรก�รคำ!นห้�คำว้�มจร�งทึ�2ถู5กต!อง

ธรรมช่�ว� (Natural Phenomenal)

ปราก็ฎีก็ารณ�จิะเป9นำเช่�นำนำ�(ต่ล้อดีเวล้า

อว�ช่ช่า Ignorance

ธรรมช่าต่�

Page 20: Ma Rut Lecture

Natural Phenomenal คนำ (Problem)

Man & suffering

ว�ช่า Knowledge ก็ารศ+ก็ษา

ฝ่Jก็ฝ่นำ อบรม Research/Education

training

ศาสิ่ต่ร� ในำโล้ก็นำ�(ม� 2 ประเภที่1.คงที่��2.เปล้��ยนำแปล้งต่ล้อดีเวล้าแต่�ในำความเป9นำจิร�ง เปล้��ยนำแปล้งห์มดี

เม,�อเราไม�ร" � ก็�เก็�ดีม�ป2ญห์า จิ+งจิ�าเป9นำต่�องศ+ก็ษา ฝ่Jก็ฝ่นำ อบรม ก็�เก็�ดีความร" � ค,อ ว�ช่ช่า ซึ้+�ง ว�ช่ช่านำ�(ค,อ ธรรมช่าต่�

16

ก็ารศ+ก็ษา ศษ.พัช่. เพั,�อใช่�ความร" �ไปพั�ฒนำา ช่�วย ให์�คนำห์ายบ�า

ที่��ม�ป2ญห์าอย"�ในำที่3ก็ว�นำนำ�(เนำ,�องจิาก็เราไปสิ่นำใจิในำสิ่��งต่�าง ๆศษ.พัช่. ต่�องไม�ม�ความว�ต่ก็ก็�งวล้ เร�ยนำอย�างสิ่นำ3ก็สิ่นำานำ

ร�าเร�งเบ�ก็บานำก็ารศ+ก็ษาต่�องให์�ความร" �ต่� (งแต่�เดี�ก็ ให์�ร" �ว�า จิร�งแที่� จิร�งสิ่มมต่�

เป9นำอะไร

Page 21: Ma Rut Lecture

* ความร" �สิ่+ก็ว�าเป9นำเราไปสิ่วมที่�บในำสิ่��งที่��ม�ใช่�เรา * เก็�ดีป2ญห์า

เราสิ่��งไม�ไดี� เช่�นำ ผู้มห์งอก็ เป9นำ ปราก็ฏิก็ารณ�ธรรมช่าต่�

ในำที่างสิ่�งคมต่�วเราเป9นำของเราในำเม,�อต่�วเราไม�ใช่�ของเรา เราจิ+งไม�ห์ว��นำไห์วต่�อสิ่��งต่�าง ๆ :-

ดี�า ช่มสิ่��งต่�าง ๆ ม�นำจิะเป9นำอะไร เม,�อม�นำไดี�ที่�าห์นำ�าที่��เห์ล้�านำ�(นำแล้�ว เช่�นำ

คนำ คนำห์นำ+�งจิะเป9นำคร"ก็�ต่�อเม,�อสิ่อนำแล้�วเราไม�ไดี�เป9นำอะไรเล้ย แต่�เป9นำที่3ก็สิ่��งที่��เขาสิ่มมต่� ต่�องที่�าสิ่��งที่��

สิ่มมต่�ให์�ดี�ที่��สิ่3ดีช่�ว�ต่ - ก็าย เดี�นำที่างไปสิ่"�ความ เก็�ดี แก็� เจิ�บ ต่าย

- จิ�ต่ เดี�นำที่างไปสิ่"�ความไม�แก็� ไม�เจิ�บ แล้ะไม�ต่ายเปล้วเที่�ยนำล้ะล้ายแที่�งเปล้�งเป9นำแสิ่งอ�นำอ�าไพั ช่�ว�ต่มล้ายไป

เห์ล้,อสิ่��งใดีไว�ที่ดีแที่นำเราจิะอย"�ที่��ไห์นำก็�ต่ามไม�ม�ป2ญห์าที่�าประโยช่นำ�ไว�ต่ล้อดีเวล้า ที่�(ง

ต่�อต่นำเองแล้ะผู้"�อ,�นำ ไม�ควรปล้�อยให์�เปล้�าประโยช่นำ� เพัราะเวล้าที่��เราม�อย"�ม�นำสิ่�(นำล้งที่3ก็ขณะ

คนำที่��ที่�(ง นำ�(นำม�ก็ง�าย นำ�บว�า เล้ว แต่�คนำดี"ดีายนำ�(นำเล้วก็ว�าค�ดี พั"ดี ที่�า ที่3ก็ช่นำ�ดี ต่�องพั�ช่�ต่ความเห์�นำแก็�ต่�ว ที่�าให์�เก็�ดีโยช่นำ�

ต่�อต่นำเองแล้ะผู้"�อ,�นำจิ�ต่ไม�ต่าย ค,อ ไม�ที่3ก็ข�อ�ก็ต่�อไป ค,อช่�ว�ต่นำ�ร�นำดีร�สิ่��งต่�าง ๆ ม� ห์ร,อไม�ม� แล้�วแต่�เห์ต่3ป2จิจิ�ยก็ารเก็�ดี จิะเก็�ดีเม,�อม�ต่�วก็" แล้ะ สิ่�มผู้�สิ่ที่�(ง 5 ต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ

ก็าย

Page 22: Ma Rut Lecture

ศษ. พัช่. อย�าให์�ใครมาครอบง�าเรา เราต่�องศ+ก็ษา จิาก็ที่3ก็คนำ แล้ะนำ�ามาว�เคราะห์� แยก็แยะจิ�ต่ที่��ไม�ต่าย จิ�ต่ที่��สิ่งบ สิ่ว�างร�างก็ายที่��เดี�นำที่างไปสิ่"�ความแก็� เจิ�บ ต่าย ต่�องก็ารป2จิจิ�ย 2 ประก็าร

1.ป2จิจิ�ยแที่� ค,อ ป2จิจิ�ยที่��จิ�าเป9นำ ร�างก็ายขาดีไม�ไดี�ค,อ อาห์าร 2. ป2จิจิ�ยเที่�ยม ค,อ ป2จิจิ�ยที่��ช่�ว�ต่นำ�(ขาดีก็�ไดี� :- เคร,�องประเล้�า

ประโล้มใจิ17

อาห์ารอ�ค�วซึ้�ง อร�อยที่��ค3ณค�าพัล้�งงานำจิะสิ่"ญเสิ่�ย เม,�อเก็�ดีอารมณ�ป2จิจิ�ยแที่� ประก็อบดี�วย1.อาห์าร2.อาคาร3.อาภรณ� เร�ยบง�าย ประห์ย�ดี4.โอสิ่ถู5.อาก็าศ6.อ3ก็ที่ก็ (นำ�(า) 7.ออก็ก็�าล้�งก็าย8.อ3จิจิาระ9.อนำาม�ยสิ่�วนำบ3คคล้10.อนำาม�ยสิ่�วนำรวมป2จิจิ�ยเที่�ยม ม�ดี�งนำ�(1.มห์รสิ่พั2.ยาเสิ่พัต่�ดี

Page 23: Ma Rut Lecture

3.ก็ามารมณ�ต่ถูต่า = ม�นำเป9นำเช่�นำนำ�(นำ ก็าย

ว�นำค,นำก็ล้,นำสิ่�ต่ว� สิ่�(นำผู้�านำว�ยแต่�ถู"ก็แปรเปล้��ยนำไปร3ดีห์นำ�าเจิ�บป>วย เพัราะโรคร�าย ห์�(าห์��นำเสิ่มอนำาไม�ว�าเจิ�าห์ร,อข�า มอดีม�วยที่3ก็รายเก็�ดีเป9นำคนำ ก็�ต่�องที่นำ ให์�เขาดี�าจิะที่�าดี� ห์ร,อที่�าบ�า ถู"ก็ดี�าห์มดีที่�าซึ้,�อ ๆ เขาก็�ดี�า ว�าไม�คต่

18

ที่�าเล้�(ยวล้ดี เขาก็�ดี�า ว�าไม�ต่รงก็ระแสิ่ช่�ว�ต่

ต่ามก็ระแสิ่ ไปง�ายที่วนำก็ระแสิ่ ปล้าเป9นำว�ายที่วนำนำ�(าต่�ดีก็ระแสิ่ ไม�ต่�องต่ามห์ร,อที่วนำที่�นำก็ระแสิ่ ไม�ต่�องต่าม ที่วนำ ห์ร,อ ต่�ดี

ไปให์�พั�นำจิาก็ความม� ความเป9นำ

จิมก็ระแสิ่ คนำที่��จิมม�ก็ไม�ร" �แล้�วแต่�จิะมองว�าช่�ว�ต่ไปที่างไห์นำ

ใจย'อมชนะเขาว�าเรา เราอย�าโก็รธ ล้งโที่ษเขาต่�องโที่ษเรา ว�าใจิ ไม�เข�มแข�ง

Page 24: Ma Rut Lecture

เร,�องนำ�าโก็รธ แม�ว�า จิะมาแรงถู�าใจิแข�ง เห์นำ,อก็ว�า ช่นำะม�นำ

ธรรมะ อ3ปมาไดี�ก็�บนำ�(าฝ่นำที่��สิ่ะอาดีซึ้+�งสิ่ามารถูใช่�ไดี�สิ่ารพั�ดี ประโยช่นำ� จิะดี,�ม อาบ ที่�าอาห์าร ก็�ไดี�ที่3ก็อย�าง

คำว้�มอย�กอ�นำความอยาก็จิะระง�บ ดี�บล้งไดี�นำ�(นำม�ใช่� เพัราะเรา ต่ามสิ่นำองสิ่��งที่��อยาก็ให์�ที่�นำ ดี��งม�นำปองแต่�เพัราะต่�อง ฆ�าม�นำ ให์�บรรล้�ยใช่�ป2ญญา บงก็าร แที่นำร�านำอยาก็ความร�อนำ ไม�ม�มาก็ อย�าสิ่งสิ่�ย

19

ที่�(งอาจิผู้ล้�ต่ ก็�จิก็าร งานำใดี ๆให์�ล้�วงไป ดี�วยดี� ม�สิ่3ขเย�นำร�บร" � ร�บที่�า ร�บผู้ล้* ธรรม ค�ต่า ของที่�านำม�ล้าเรปะ * เป9นำห์นำ�งสิ่,อที่��โยงใย

บรรยายเก็��ยวก็�บสิ่ภาพัธรรมช่าต่�ให์�ความร" �แก็�ผู้"�อ,�นำให์�ผู้"�อ,�นำที่�าให์�ผู้ล้เก็�ดีก็�บผู้"�ที่�า

ใช่�เก็�นำ ก็�นำเก็�นำ พั"ดีเก็�นำ นำอนำเก็�นำ คนำนำ�(นำบาปบ�ณฑิ�ต่ ควรอย"�อย�างนำ�ก็ปราช่ญ� ปฏิ�บ�ต่�ต่�วอย�างผู้"�ที่รงศ�ล้

คนำที่��ว�าคนำอ,�นำ ม� 2 จิ�าพัวก็1. พัวก็ห์ว�งดี� ว�าเขาเพัราะห์ว�งดี�

Page 25: Ma Rut Lecture

2. พัวก็ระบาย ว�าคนำอ,�นำแล้�วร" �สิ่+ก็สิ่บายล้�ก็ษณะของปราช่ญ� ฟุ้2งให์�เต่�มห์" ดี"ให์�เต่�มต่า เจิรจิาให์�แห์ล้มคม

เปร�ยบไดี�ก็�บมห์าสิ่ม3ที่ร ก็ว�าง ล้+ก็ แล้�วที่�าต่�วให์�ต่��า1. เก็�ดีป2ญห์า ไม�ต่�องย�ายที่��อย"�ให์�เปล้��ยนำพัฤต่�ก็รรม2. ถู�าเก็�ดีป2ญห์าเร,�องปาก็ ก็� ห์3บปาก็ พั"ดีนำ�อย ม�ความห์มาย3. ถู�าม�ต่�าแห์นำ�งอ�านำาจินำ�อยอย�าบ3�มบ�ามในำก็ารแนำะนำ�าเราต่�อง

ขอโอก็าสิ่ก็�อนำ ถู�าม�ต่�าแห์นำ�งอ�านำาจิมาก็ก็ว�าขอโอก็าสิ่ จิะย��งให์ญ�เพั��มข+(นำ

4. ล้�ก็ษณะของนำ�ก็ปราช่ญ� เป9นำคนำฉัล้าดี ใจิก็ว�าง แม�เดี�ก็แนำะนำ�า ก็�ต่�องร�บฟุ้2ง แล้�วนำ�ามาพั�จิารณาใคร�ครวญ ดี�วยป2ญญา ถู�าจิร�ง ล้งม,อปฏิ�บ�ต่�เล้ยเพั,�อพั�สิ่"จินำ�ว�าจิร�งห์ร,อไม�

5. เราอย"�ก็�บคนำต่�องเข�าใจิคนำ เพัราะธรรมช่าต่�ของคนำ ถู�าไดี�ประโยช่นำ�เขาบอก็ว�า ดี� ถู�าเสิ่�ยประโยช่นำ� บอก็ว�าไม�ดี�

6. ไดี�ประโยช่นำ�ห์ร,อเสิ่�ยประโยช่นำ� ก็�ดี�ที่� (งนำ�(นำคนำที่��ม�ความที่3ก็ข� ค,อคนำโช่คดี� เพัราะว�าจิะไดี�ใช่�ป2ญญาดี�บที่3ก็ข�

บ3ญ ค,อ สิ่��งที่��ล้�างบาปไดี�บาป ค,อ ความเห์�นำแก็�ต่�ว

20

เวล้าที่�าบ3ญ อธ�ษฐิานำ ไปเล้�(ยงผู้"�ดี�ารงศาสิ่นำา เพั,�อให์�ศาสิ่นำาเจิร�ญ ดี�ารงอย"�ต่�อไป

ระด�บของบ ญ์ข�(นำที่�� 1 ว�ต่ถู3ที่านำ สิ่ล้ะความเห์�นำแก็�ต่�ว ช่�วยเห์ล้,อผู้"�อ,�นำ

2 เมต่ต่าที่านำ ก็ารให์�ต่�องเล้,อก็ให์�

Page 26: Ma Rut Lecture

3 ก็ารเห์�นำอนำ�จิสิ่�ญญา เห์�นำว�า ช่�ว�ต่แล้ะสิ่��งที่�(งห์ล้าย ไม�จิ�ร�ง เก็�ดี-ดี�บ เร,�อยไป

อย�าเป9นำอย"�โดียประมาที่เล้ย ว�นำค,นำล้�วงไป ๆ ถูามต่�วเองว�าเราที่�าอะไรอย"� จิงเป9นำอย"�โดียไม�ประมาที่ เถู�ดี ( ระว�ง ต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็ายใจิ ) อย�าให์�อารมณ�ใดี ๆ มารบก็วนำใจิแล้�วช่�ว�ต่ของเราก็�จิะเย�นำ เม,�อช่�ว�ต่เย�นำแล้�วจิะใช่�ช่�ว�ต่ที่��เย�นำนำ�(ให์�เป9นำประโยช่นำ� แก็�ต่นำเอง แล้ะผู้"�อ,�นำ ครอบคร�ว สิ่�งคม โล้ก็

องคำ�ปีระกอบของปี<ญ์ห้�1. เราต่�องเห์�นำว�าเป9นำป2ญห์า2. สิ่��งนำ�(นำต่�องเก็��ยวข�องก็�บเรา3. เราต่�องก็ารแก็�ป2ญห์านำ�(นำ4. ต่�องแก็�ไดี�คนำม� 3 ก็ล้3�ม1.พั"ดียาก็ที่�ายาก็2.พั"ดียาก็ที่�าง�าย3.พั"ดีง�ายที่�าง�ายศ+ก็ษา 3 เร,�องห์ล้�ก็1. ก็ายภาพั - ร"ปร�างล้�ก็ษณะ No one can teach anyone anything in the

world.ไม�ม�ใครเก็�ดีจิาก็ก็ารเร�ยนำร" �เองจิะสิ่อนำอะไร แต่�ใคร ๆ ในำโล้ก็นำ�(

ไดี�

ดีอก็ไม�จิะบานำก็�บานำก็�เป9นำห์นำ�าที่��ของดีอก็ไม�ดีวงอาที่�ต่ย�ที่�าห์นำ�าที่��ของดีวงอาที่�ต่ย�

Page 27: Ma Rut Lecture

21

คร"ที่�าห์นำ�าที่��คร" ศ�ษย�ก็�ที่�าห์นำ�าที่��ศ�ษย�ก็ารม�เพั,�อนำดี� เที่�าก็�บ ที่�(งห์มดีของก็ารเร�ยนำร" �ห้น!�ทึ�2คำร5ปีฏิ�บ�ต�ต'อศิ�ษย�ม� 5 สุถู�น คำ1อ 1. แนำะนำ�าดี� แนำะให์�ที่�า ที่�าให์�ดี" อย"�ให์�เป9นำ (เป9นำแบบ)

2. ม�ก็ารอบรม3. ช่มล้"ก็ศ�ษย�4. ปFดีที่างช่��ว5. ต่�(งต่�วสิ่อนำเต่�มที่�� สิ่อนำเต่�มสิ่ต่�ก็�าล้�งความสิ่ามารถู ไม�

ปFดีบ�งเอาไว�1.แนำะนำ�าดี�สิ่��งที่��แสิ่ดีงให์�เห์�นำถู+งความเป9นำคร" ค,อ

1.สิ่อนำเร,�องช่�ว�ต่ ก็ารดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่2.สิ่อนำเร,�องภาษา ฟุ้2ง พั"ดี อ�านำ เข�ยนำ เพั,�อให์�เป9นำเคร,�องม,อ

ในำก็ารค�นำห์าความร" � ความจิร�ง3. สิ่อนำอาช่�พั ห์าป2จิจิ�ยมาเล้�(ยงช่�ว�ต่ ช่�ว�ต่เป9นำป2จิจิ�ย

พั,(นำฐิานำความสิ่3ข ม� 4 ระดี�บ

1.สิ่3ขจิาก็ก็ามค3ณ2.สิ่3ขจิาก็ ล้ะก็ามไดี�3.สิ่3ขจิาก็ ฌานำ (ที่�าใจินำ��ง)

4.สิ่3ขจิาก็ นำ�พัพัานำ สิ่3ขที่��มาจิาก็สิ่ต่�ป2ญญาร" �แจิ�งเห์�นำจิร�งในำที่3ก็สิ่��งต่ล้อดีเวล้า (ว�ป2สิ่นำา)

คร" ค,อ ก็�ล้ยาณม�ต่ร

Page 28: Ma Rut Lecture

2. ก็ารอบรม ที่�าให์�แห์�ง แล้ะร�ก็ษาสิ่ภาพั3. ช่มล้"ก็ศ�ษย� ไม�เปร�ยบเที่�ยบก็�นำในำก็ล้3�ม เพัราะว�า Absolute Zero

4. ปFดีที่างช่��ว ให์�สิ่ต่� ไม�ก็ล้�บไปที่�าอ�ก็How to enjoy the rest of your life

ม�ว�ธ�ใดีที่��ที่�าให์�ช่�ว�ต่ที่��เห์ล้,อไม�ที่3ก็ข� 22

อย"�ก็�บใคร ที่��ไห์นำ เม,�อไร ไม�ที่3ก็ข�ความที่3ก็ข� นำ�าก็ล้�วก็ว�า ความต่าย

ม�ห์ล้ายคนำ ฆ�าต่�วต่าย เพั,�อห์นำ�ที่3ก็ข�ต่ายก็�อนำต่าย = พั�นำที่3ก็ข�ไดี�ดี�วยสิ่ต่�ป2ญญาห้น!�ทึ�2ศิ�ษย�ปีฏิ�บ�ต�ต'อคำร5 5 สุถู�น

1. ศร�ที่ธา - เช่,�อม��นำ 2. เคารพั ก็าย วาจิา ใจิ ที่�(งที่างสิ่�งคม แล้ะสิ่�จิธรรม3. เช่,�อฟุ้2ง4. ต่�(งใจิเร�ยนำ ใจิม�สิ่มาธ� ไม�วอก็แวก็5. เพั�ยรช่�วยเห์ล้,อ

ศร�ที่ธา ดี�วยป2ญญา ใจิเป9นำสิ่มาธ� ความสิ่3ขอว�ช่ช่า

คร" ค,อ ผู้"�เปFดีเผู้ยความจิร�งของช่�ว�ต่ คร"ค,อความจิร�งคร" ม� 2 ช่�(นำ ค,อ ที่��เป9นำคนำ แล้ะ สิ่�จิธรรมดี�า ค,อ ก็ารช่�(ข3มที่ร�พัย�ให์�

ไม�ม�มนำ3ษย�ใดีอาจิเปFดีเผู้ยสิ่��งใดีแก็�เธอไดี� นำอก็จิาก็สิ่��งที่��ไดี�นำอนำซึ้มเซึ้าอย"�ก็�อนำแล้�ว ในำขณะร3 �งอร3ณแห์�งป2ญญาของเธอเอง คร"ให์�แต่�ความเช่,�อม��นำ แล้ะความร�ก็แก็�ศ�ษย�

Page 29: Ma Rut Lecture

ดี�วยเห์ต่3นำ�( เธอต่�องเร�ยนำดี�วยต่�วเอง คร"เป9นำเพั�ยงผู้"�ช่�(ที่าง สิ่�วนำก็ารเดี�นำที่างแล้ะก็ารค�นำพับห์ร,อก็ารไปถู+งเป@าห์มายปล้ายที่างเป9นำห์นำ�าที่��ของเธอ

ว�ฎีจิ�ก็รก็ารค�นำห์าความจิร�งที่��ถู"ก็ต่�อง

23

ปราก็ฏิก็ารณ�จิะเป9นำเช่�นำนำ�(ต่ล้อดีเวล้า

Natural Phenomena ปราก็ฏิก็ารณ�ธรรมช่าต่�

Reliableknowledge ignorance =

อว�ช่ช่า

ResearchEducation man /

Problem

you shall know the truth and the truthshall make you freeว�ช่าก็าร (Academic) ค,อ ความร" � ความจิร�งที่��ถู"ก็ต่�อง เช่,�อ

ถู,อไดี� ซึ้+�งอย"�ในำร"ปที่ฤษฎี� ที่��ช่�(ก็ารปฏิ�บ�ต่� แล้ะผู้ล้ของก็ารปฏิ�บ�ต่�

Page 30: Ma Rut Lecture

ว�ช่าก็าร ที่��เป9นำที่ฤษฎี� ค,อ ข�อความ ห์ร,อถู�อยค�าที่��อธ�บายปราก็ฏิก็ารณ� ของธรรมช่าต่� ต่ามที่��เป9นำจิร�ง อย�างถู"ก็ต่�อง ม�ก็ารแสิ่ดีงเห์ต่3แล้ะผู้ล้ ที่นำต่�อก็ารพั�สิ่"จินำ�

ความสิ่3ข 4 ระดี�บ1.สิ่3ข (สิ่3ก็) จิาก็บร�โภคก็าม

ความสิ่3ขที่��เก็�ดีจิาก็ เพัศรสิ่ เปร�ยบเสิ่ม,อนำ สิ่3นำ�ขที่��เเที่ะก็ระดี"ก็แห์�ง ๆ แล้�วอร�อย นำ�(าล้ายต่�วเอง ถู�าแที่ะพัล้าดี ก็�จิะก็�ดีปาก็ต่�วเอง ไม�ต่�างอะไรก็�บ คนำเสิ่พัก็าม ซึ้+�งเป9นำสิ่3ขห์ยาบ สิ่3ขสิ่ก็ปรก็

ก็ามค3ณ / ก็ามอารมณ� บ�าว"บเดี�ยว คนำที่��วไป ใช่� Ego – centric ค,อต่�วเองเป9นำศ"นำย�ก็ล้าง

ธรรมช่าต่� ค,อ สิ่��งที่�(งห์ล้ายที่�(งปวง2.สิ่3ขจิาก็ ล้ะก็าม

24

3. สิ่3ขจิาก็ ฌานำ4. สิ่3ขจิาก็ สิ่�(นำก็�เล้สิ่ทึ กข� 5 อย'�งของผ่5!ห้ญ์�ง

1.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารต่�(งที่�อง2.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารคล้อดี3.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารเล้�(ยงดี"บ3ต่ร4.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารเอาใจิสิ่าม�5.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารสิ่ก็ปรก็เวล้าไม�สิ่บายใจิอะไร สิ่� �งให์�ย�ก็ษ�ไต่�ห์ล้�ก็ ค,อก็�าห์นำดีล้ม…

ห์ายใจิ จิม"ก็ สิ่ะดี,อที่3ก็ข�ที่��เก็�ดีจิาก็จิ�ต่ เม,�อเห์�นำผู้�ดี จิาก็ผู้�สิ่สิ่ะ

Page 31: Ma Rut Lecture

สิ่��งใดีที่��ที่�าให์�มนำ3ษย�ต่ก็ต่��า เร�ยก็ว�า ห์ายนำะธรรม ไม�เร�ยก็ว�า ว�ฒนำธรรม ก็ามค3ณที่�าไมจิ+งม�มาก็ เนำ,�องมาจิาก็ ห์าให์�ง�าย

ล้"ก็ ค,อ ผู้"�อ�อนำแอก็ว�าผู้"�ที่��สิ่,บที่อดีสิ่ก็3ล้ ค,อ ความเป9นำมนำ3ษย�

ว�ต่ถู3 ต่�องใช่�ให์�เป9นำสิ่�ต่ว�โล้ก็ที่3ก็ช่นำ�ดี ต่�องก็ารสิ่��งเดี�ยวก็�นำ ค,อ ความสิ่3ข

สิ่��งที่��ค�ดีจิะเป9นำอย�างไรก็�ไดี� แต่�ต่�องเช่,�อปราก็ฏิก็ารณ�ที่��เป9นำจิร�งว�จิารณ� - อธ�บายปราก็ฏิก็ารณ�ที่��เป9นำจิร�ง ไม�ม� อคต่� (bias)

ประจิานำ เป9นำความร" �สิ่+ก็ของบ3คคล้ว�าดี�ห์ร,อไม�ดี�–

เพัราะฉัะนำ�(นำ ก็ารว�จิารณ�ใครก็�ต่�องดี"แล้ะศ+ก็ษาในำดี� ไม�เช่�นำนำ�(นำ ก็�จิะก็ล้ายเป9นำก็ารประจิานำต่�วเอง

“ในำโล้ก็นำ�(ไม�ม�อะไรไม�ม�ค�า สิ่�าค�ญที่��ว�าเราไม�ม�ป2ญญาที่��จิะเห์�นำค�าม�นำ”

ให์�อย"�อย�าง เป9นำสิ่3ข อ��มใจิ สิ่ดีใสิ่ ร�าเร�ง เบ�ก็บานำ เห์ม,อนำดีอก็บ�วที่��อย"�เห์นำ,อนำ�(า

ก็ารร�บร" � มองเห์�นำ ไดี�ย�นำ เป9นำภาพัล้วง ให์�มองดี�วยสิ่ต่�ป2ญญา ช่�ว�ต่เล้,อก็เก็�ดีไม�ไดี� แต่�เล้,อก็ที่��จิะดี�ไดี�

เพัราะฉัะนำ�(นำ จิะเล้,อก็เป9นำ ก็ระถูางห์ร,อจิะเล้,อก็เป9นำ ก็ระโถูนำ25

ค�ดี / พั"ดี / ที่�า / …. ฯล้ฯ. อะไร ๆ ถู�า ใจิ ม�นำม�ก็�เล้สิ่ ม�นำจิะว�เศษ ๆ ไปไดี�อย�างไร

ค�ดี / พั"ดี / ที่�า / …. ฯล้ฯ. อะไร อะไร ถู�า ใจิ ม�นำสิ่�(นำก็�เล้สิ่

Page 32: Ma Rut Lecture

ม�นำก็�จิะว�เศษ ๆ ภายใจิจิ�ต่ใจิก็�เล้สิ่ ค,อ สิ่��งที่��ที่�าให์�ใจิม�วห์มอง

ห์ร,อ คนำที่��ที่�าอะไร ๆ ดี�วยอารมณ� คนำดี� จิะต่�องใช่�สิ่ต่�ป2ญญา ไม�ใช่�อารมณ�ก็�เล้สิ่ ไดี�แก็� ราคะ โที่สิ่ะ โมสิ่ะก็�เล้สิ่ ค,อ ผู้�ที่� (งห์ล้าย อย"�ไดี�เฉัพัาะที่��ม,ดี (อว�ช่ช่า)ม�ป2ญญาเก็�ดีข+(นำ ณ. ที่��ใดี ก็�เล้สิ่ จิะอย"�ไม�ไดี� ผู้"�ม�สิ่ต่�ป2ญญา ถู"ก็ต่�อง ค,อ ผู้"�ที่��อย"�ในำที่��แจิ�ง ผู้�ที่� (งห์ล้ายอย"�

ไม�ไดี�ก็ารอย"�เห์นำ,อ เห์นำ,อ – สิ่�ญช่าต่ญาณอย�างสิ่�ต่ว�

ความช่��ว ความดี�–

ก็�เล้สิ่ร�ก็ ช่��ว – , ก็ามค3ณความเห์�นำแก็�ต่�วอว�ช่ช่า

คนำโก็รธ จิะเห์�นำความโก็รธของผู้"�อ,�นำห์นำอนำพัร�ก็ จิะไม�ร" �ว�า พัร�ก็เผู้�ดีคนำอย"�ในำความที่3ก็ข�จิะไม�เห์�นำที่3ก็ข�ต่�ณห์า : อยาก็ไดี� - ภวต่�ณห์า ร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่

: อยาก็ม� เป9นำ ภวต่�ณห์า– –

: อยาก็ไม�ม� ไม�เป9นำ–

ความร" �สิ่+ก็ (feeling ) เวที่นำาอร�อย แสิ่ดีงว�าต่ก็เป9นำที่าสิ่ เวที่นำา ค,อ ความร" �สิ่+ก็

26

Page 33: Ma Rut Lecture

ที่าสิ่- จิ�ต่อ�อนำแอ- เคยช่�นำ- โง� (ignorance)

ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�าง ที่��เก็�ดีข+(นำถู�าเป9นำก็ารต่อบสิ่นำองความร" �สิ่+ก็ แสิ่ดีงว�า ต่ก็เป9นำที่าสิ่

จิงที่�าที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างดี�วยป2ญญา จิะไดี�ไม�ต่ก็เป9นำที่าสิ่ของความร" �สิ่+ก็

ป3ถู3ช่นำ = คนำที่��ม�ความห์นำา ความอยาก็ ต่��า จิะเสิ่พัที่�(ง ก็ายแล้ะใจิความต่�องก็ารของคนำม� 4 ระดี�บ 1. เสิ่พัที่�(งก็าย แล้ะใจิ

2. เสิ่พัที่างใจิ 3. เสิ่พัที่างก็าย แต่�ใจิไม�เสิ่พั ต่�อง

ที่�าห์นำ�าที่�� แต่� ไม� ห์ล้งไห์ล้ ม�วเมา ในำสิ่��งนำ�(นำ 4. ไม�เสิ่พัที่�(งที่างก็ายแล้ะใจิ พัระ

อรห์�นำต่�

คนำที่��ไดี�ร�บก็ารศ+ก็ษามาดี�แล้�ว เร�ยก็ว�า ก็�ล้ยาณช่นำนำ�ก็พั�ฒนำาช่3มช่นำ ต่�อง ต่�ดีก็ระแสิ่

ก็�(นำก็ระแสิ่อย"�เห์นำ,อก็ระแสิ่

ม�ช่�ว�ต่ที่��เร�ยบง�าย แล้ะประห์ย�ดีFix value = ค3ณค�าที่��ต่ายต่�วคนำเช่ย ๆค,อ คนำที่��ช่นำะถู�าแผู้�นำดี�นำสิ่�(นำช่าต่�ที่��เช่ย ๆ อย�างแต่�งานำเสิ่�ยเล้ยจิะดี�ก็ว�า

Page 34: Ma Rut Lecture

no gain without pain ไม�ม�ก็ารเปล้��ยนำแปล้งอะไรที่��ปราศจิาก็ความเจิ�บปวดี

อ�ปร�ย� = ไม�นำ�าร�ก็อบายม3ข 4

เมาเพัศ ห์มดีราคาเมาสิ่3รา ห์มดีสิ่�าค�ญ

27

เมาพันำ�นำ ห์มดีต่�วเมาเพั,�อนำช่��ว ห์มดีความดี�

นำก็อ�นำที่ร�ย� อ�นำที่ร�ย� = ร�างก็าย จิ�ต่ใจิ ผู้"�เป9นำให์ญ�อ�นำที่ร�ย�ที่� (ง 6 ต่า= จิ�ก็ข3นำที่ร�ย�

ห์" = โสิ่ต่�นำที่ร�ย�จิม"ก็ = ฆานำ�นำที่ร�ย�ล้�(นำ = ช่�ว�นำที่ร�ย�ก็าย = ก็าย�นำที่ร�ย�ใจิ = มนำ�นำที่ร�ย�

ค,อนำ�อง เอIย ค,อ นำก็อ�นำที่ร�ย� ปLก็ห์างยาวร� คาบช่�างสิ่ารให์ญ� พัอขย�บปLก็ข+(นำบ�นำ แผู้�นำดี�นำก็�ห์ว��นำไห์ว คาบช่�างสิ่ารให์ญ�ห์ว��นำไห์วไปที่�(งแผู้�นำดี�นำ โล้ก็ให์ญ�เอย

แผู้�นำดี�นำ จิ�ต่ใจิขย�บปLก็ ต่า พับก็�บสิ่��งต่�าง ๆ

“ที่3ก็สิ่��งที่��อย"�รอบต่�วเราม�ค3ณค�า อย"�ที่��ว�าเราจิะใช่�สิ่ต่�ป2ญญาเห์�นำค3ณค�าของม�นำห์ร,อไม�”

Page 35: Ma Rut Lecture

เสิ่พัสิ่3ดี - สิ่3ขสิ่3ดี = คนำที่��ม�ความสิ่3ขมาก็ไดี�มาจิาก็ก็ารเสิ่พัมาก็ ๆก็ารศ+ก็ษา ต่�องยก็ต่�วเองให์�พั�นำจิาก็ก็ารเปร�ยบเที่�ยบ

ใครร�ก็ใครช่�งช่�างเขา ใจิเราร�มเย�นำเป9นำพัอคนำประพัฤต่�ดี�ที่3ก็คนำ เป9นำคนำฉัล้าดีแต่�คนำฉัล้าดีที่3ก็คนำไม�ใช่�คนำดี� ที่3ก็คนำ

คนำดี� = คนำที่��ที่�าในำสิ่��งที่��ถู"ก็ต่�องคนำที่��ม�ความสิ่3ข ค,อคนำที่��ไม�ก็�าวร�าวสิ่��งต่�าง ๆ ในำโล้ก็นำ�(ล้�วนำเป9นำก็ล้าง จิะม�ความห์มายในำที่างบวก็

ห์ร,อล้บ ข+(นำอย"�ก็�บต่�วเราเองที่��ที่�าดี�วยความเต่�มใจิ ต่�(งใจิ ผู้ล้จิะออก็มาในำที่างบวก็แล้�วจิะที่�าให์�ม�ความสิ่3ข

อ3ปาที่านำ = ก็" + ของก็"คนำที่��เบ,�องานำ แสิ่ดีงว�า ไม�ร" �จิ�ก็ช่�ว�ต่ ไม�ร" �จิ�ก็งานำ เพัราะเอาก็"

เข�าไปที่�าเราต่�องร�ก็ แล้ะเข�าใจิเขา ไม�ห์ว�งอะไรจิาก็ใคร

28

อย�าถูามว�าเราจิะไดี�อะไร ให์�ถูามว�าเราจิะให์�อะไรแก็�เขา ไม�ระแวงแต่�ต่�องระว�ง

ม�ป2ญห์า เพัราะ ม� อ3ปาที่านำ (ค,อก็ารเข�าไปย+ดีถู,อว�าเรา เป9นำของเรา)

อ3ปาที่านำ มาจิาก็ต่�ณห์าอ3ปาที่านำ ที่�าให์�เก็�ดีที่3ก็ข� เพัราะไม�เข�าใจิช่�ว�ต่เวล้าเราม�ความที่3ก็ข� แสิ่ดีงว�า เราก็�าล้�ง โง� ในำเร,�องก็ารไม�ร" �จิ�ก็

ช่�ว�ต่

Page 36: Ma Rut Lecture

ความร" �สิ่+ก็ว�าเป9นำเรา ไม�สิ่งบที่�(งนำ�(ไม�ใช่�เรา จิะก็�อให์�เก็�ดีป2ญห์า

ร" � เข�าใจิ ที่�าไดี� เห์�นำผู้ล้ไดี�ก็ารที่�างานำพั�ฒนำาต่�องที่�าต่ามที่�� เขาต่�องก็าร (Felt

needs) แต่� ความต่�องก็ารของเขานำ�(นำต่�องถู"ก็ต่�อง แล้ะใช่�ห์ล้�ก็ความ

ก็ล้มก็ล้,นำ (Hamony)

จิ�ต่ที่��ห์ว��นำไห์วค,อจิ�ต่ที่��เป9นำก็"คนำสิ่�วนำให์ญ� ม�ก็จิะเป9นำคนำดี�ใจิ จิะก็ล้�บไปที่3ก็ข�อ�ก็แต่�คนำใจิดี� จิะไม�ก็ล้�บไปที่3ก็ข�อ�ก็ แสิ่ดีงว�าม�ความสิ่3ขที่��ย� �งย,นำ

= แที่�จิร�งก็ารพั�ฒนำาที่��ย� �งย,นำ ห์มายถู+ง ไม�ต่�องก็ล้�บไปแก็�ป2ญห์า

จิาก็ผู้ล้ของก็ารพั�ฒนำาอ�ก็

คำนม� 5 ปีระเภทึก็ล้3�มที่�� Give (%) Take (%)

ระดี�บ 1 0 100 เห์�นำแก็�ต่�วจิ�ดี 2 25 75 เห์�นำแก็�ต่�วมาก็ 3 50 50 เห์�นำแก็�ต่�ว

พัอใช่� 4 75 25 เห์�นำแก็�ต่�ว

นำ�อย คนำเคารพัยก็ย�องแล้�ว 5 100 0 ไม�เห์�นำ

แก็�ต่�ว = ห์มดีความเห์�นำแก็�ต่�ว

Page 37: Ma Rut Lecture

ช่�ว�ต่ที่��ถู"ก็ต่�อง - ก็าย ถู"ก็ต่�องในำที่3ก็อ�ร�ยาบที่ ค,อ เดี�นำ ย,นำ นำ��ง นำอนำ

ก็ารศ+ก็ษา ที่�าให์�เก็�ดีความร" � ความร" �นำ�าไปสิ่"�ความจิร�ง ความจิร�งนำ�าไปสิ่"�ก็ารปฏิ�บ�ต่� แล้�วจิะนำ�าไปสิ่"�อ�สิ่รภาพั

ความที่��พั�ฒนำาแล้�ว จิะเป9นำคนำที่��จิ�ดีสิ่��งแวดีล้�อมคนำที่��ดี�อยพั�ฒนำา ห์ร,อก็�าล้�งพั�ฒนำา จิะถู"ก็สิ่��งแวดีล้�อมจิ�ดีเขา

29

อ�ร�ยาบถู 4ก็าย ป2จิจิ�ย 4 ก็ารค�ามนำ3ษย�

+ ที่าสิ่อาช่�พัที่��ถู"ก็ต่�อง อาช่�พัที่��ไม�ถู"ก็ต่�อง ค�า

ยาพั�ษ : สิ่��งเสิ่พัต่�ดีช่�ว�ต่ ที่��ถู"ก็ต่�อง จิ�ต่ - เห์�นำถู"ก็ ค�าอาว3ธ

- ค�ดีถู"ก็ ค�ดีดี�วยสิ่ต่�ป2ญญาที่��ถู"ก็ต่�อง1.ค�ดีที่��จิะออก็จิาก็ก็ามค3ณ2.ค�ดีไม�พัยาบาที่3.ค�ดีไม�เบ�ยดีเบ�ยนำ

- สิ่มาธ�ที่��ถู"ก็ต่�อง ต่�องเป9นำไปเพั,�อ ความสิ่งบ สิ่ะอาดี สิ่ว�าง

-สิ่มาธ�ที่��ไม�ถู"ก็ต่�อง ค,อ สิ่มาธ�ที่��เป9นำไปเพั,�อก็ารไดี�ก็ารเสิ่�ย

- สิ่ต่�ที่��ถู"ก็ต่�อง - ก็ายนำ�(ม�เพั�ยงช่��วคราวเที่�านำ�(นำ จิะเป9นำไปเพั,�อเบ,�อห์นำ�าย คล้ายก็�าห์นำ�ดี

Page 38: Ma Rut Lecture

- ร" �แจิ�งที่��ถู"ก็ต่�อง ที่3ก็สิ่��งล้�วนำเป9นำมายาไม�ย� �งย,นำ ปล้�อยวางแล้ะ

ว�างไดี�ก็ารพั"ดีที่��ถู"ก็ต่�อง - จิร�งม�ประโยช่นำ� ก็�อสิ่าม�คค� ม�เมต่ต่าก�รพ�ฒน�คำน

คนำ ห์มดีความเห์�นำแก็�ต่�ว เห์�นำแก็�ความถู"ก็ต่�องสิ่��งแวดีล้�อม เม,�อคนำ เห์�นำแก็�ความถู"ก็ต่�อง สิ่��งแวดีล้�อมก็�จิะถู"ก็ต่�อง

เราต่�องร" �ธรรมะ แล้ะม�ธรรมะดี�วย ค,อปฏิ�บ�ต่� ประก็อบดี�วย ค,อ สิ่มาธ� ป2ญญาธรรมะ - ศ�ล้ อย"�ที่��ก็าย

ศ�ล้ มาจิาก็ศ�ล้า = เย�นำ ห์นำ�ก็ แล้ะเป9นำปก็ต่�ค3ณสิ่มบ�ต่�ของศ�ล้1.ดี�งาม2.ที่�าง�าย

30

3.เปFดีเผู้ยไดี�4.ถู"ก็ใจิมนำ3ษย�

บ�วเห์นำ,อนำ�(า = ผู้"�ร" � ผู้"�ต่,�นำ ผู้"�เบ�ก็บานำเม,�อไรที่��ห์ย3ดีแสิ่วงห์าความถู"ก็ใจิ ก็�จิะพับก็�บความสิ่3ขที่��แที่�

จิร�งเพัราะว�าความถู"ก็ใจิ เม,�อพับแล้�วก็�จิะก็ล้�บไปเป9นำความไม�ถู"ก็ต่�องอ�ก็

Page 39: Ma Rut Lecture

ค,อความจิร�งที่��ม�อย"�Instincts (สิ่�ญช่าต่ญาณ) จิะถู"ก็ข�ดีเก็ล้าดี�วย Socialization and social processสิ่�ญช่าต่ญาณ มาจิาก็ สิ่�ง + ช่าต่ + ญาณ

ร�วม พัร�อม เก็�ดี ร" �สิ่�ญช่าต่ญาณ = สิ่��งที่��ร" �มาพัร�อมก็�บก็ารเก็�ดี

“ก็ารศ+ก็ษา ค,อ ก็ารแสิ่วงห์าความดี� ความงาม ” - โสิ่เครต่�สิ่“ก็ารศ+ก็ษา ที่�าให์�บ3คคล้ม�ค3ณค�า มาก็ก็ว�าที่��ที่�าให์�ม�ที่�ก็ษะที่าง”

เที่คนำ�ค”

สิ่��งสิ่�าค�ญที่��ที่�าให์�เก็�ดีป2ญห์า ค,อ นำ�สิ่�ยเก็�าก�รเปีลิ�2ยนแปีลิงน�สุ�ยเก'� ( ทึ�2ทึ��ผ่�ดม�น�น )

ย�กกว้'� ก�รสุร!�งน�สุ�ยให้ม' ทึ�2ถู5กต!อง

แต่�ถู�า เราที่3�มเที่ที่�(งช่�ว�ต่ จิ�ต่ใจิ ที่��จิะ ค�ดี พั"ดี ที่�า แต่�สิ่��งที่��ถู"ก็ต่�อง ที่3ก็อ�ร�ยาบดี ไม�ช่�านำ�สิ่�ยเก็�าที่��ไม�ถู"ก็ต่�องก็�ค�อย ๆ เล้,อนำไปแล้ะนำ��นำค,อ นำวช่�ว�นำ “ ” (ช่�ว�ต่ให์ม�) ที่��เราต่�องก็าร

เม,�อเราที่3�มเที่แล้�ว ความสิ่3ขก็�จิะปราก็ฎีก็ารศ+ก็ษา ต่�องศ+ก็ษาที่�� ต่�วช่�ว�ต่จิร�ง ๆ

ใจิดี� ค,อ ใจิที่��ถู"ก็ต่�อง ใจิที่��สิ่งบ สิ่ะอาดีเม12อ ถู5กด'� ให์�ค�ดีดี�งนำ�(

- จิ�ต่ใจิห์ว��นำไห์ว ? ที่ดีสิ่อบจิ�ต่ใจิ- ม�ข�อบก็พัร�อง ? เ ข า ช่�(

ข3มที่ร�พัย�ให์�- ผู้"�ที่��ดี�าเราเขาไม�สิ่บาย ? ไดี�บ3ญฟุ้ร� ๆ

Page 40: Ma Rut Lecture

ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างไม�ไดี�เป9นำอย�างเราว�า แต่�ม�นำเป9นำไปต่ามก็ฎีธรรมช่าต่�

31

โรคเคร�ยดี มาจิาก็ โรคโง�ที่างใจิ

เม,�อม�อะไรมาก็ระที่บ ถู�าสิ่ต่�ดี� ไม�ต่�องที่นำ สิ่ต่�ไม�ดี� ต่�องที่นำ

….จงร5!จ�กตนเอง….

จิงร" �จิ�ก็ ต่�วเอง ค�านำ�(ห์มายว�าค�นำพับ แก็�วไดี� ในำต่�วที่�านำ (แก็�ว = ใจิดี�)ห์านำอก็ต่�ว ที่�าไม ให์�ป>วยก็ารดีอก็บ�วบานำ อย"�ในำเรา อย�าเขล้าไปในำดีอก็บ�ว ม�มณ� ที่��เอก็อ3ต่ม�เพั,�อมนำ3ษย� ค�นำห์า มาให์�ไดี�ก็ารต่ร�สิ่ร" � ห์ร,อร" � สิ่��งใดี ๆล้�วนำมาจิาก็ ความร" � ต่�วสิ่"เอง !

ว�ที่ยาศาสิ่ต่ร� , เที่คโนำโล้ย� ไม�ใช่�สิ่��งที่��เล้ว แต่�ม�นำจิะเล้ว เม,�อนำ�าไปต่อบสิ่นำองก็�เล้สิ่ ต่�ณห์า ของคนำ

ธรรมะ ค,อ ความจิร�ง ความถู"ก็ต่�อง

you hear you forget สิ่��งที่��ไดี�ย�นำล้,มง�ายyou see you remember สิ่�� ง ที่�� เ ห์� นำ จิ ะ จิ�า

ต่�ดีต่า

Page 41: Ma Rut Lecture

you do you know สิ่��งที่��ปฏิ�บ�ต่�จิะร" �แจิ�งเห์�นำจิร�ง

ที่�(งช่��ว ที่�(งดี� อ�ปร�ย� (ไม�นำ�าร�ก็) เที่�าก็�นำ

สิ่มถูะ = สิ่งบ ก็าย ใจิ

ไม�ม� ว��งห์า ไดี�มา ว��งห์นำ�

32

ที่�าห์นำ�าที่�� ไม�ห์ว�ง ไม�เป9นำ เย�นำต่ล้อดีก็าล้

ม� ศ�ล้ ม�สิ่มาธ� ม�ป2ญญา

ก็ารที่�าอะไร ไม�ควรไปข+(นำอย"�ก็�บ ความค�ดี + ความร" �สิ่+ก็ของผู้"�อ,�นำ

แต่�เราต่�องที่�าห์นำ�าที่��ให์�ถู"ก็ต่�อง

คนำที่��ไว�ใจิไดี� ค,อ คนำที่��ห์ย3ดีที่�าร�ายต่�วเอง แสิ่ดีงว�า ฝ่Jก็จิ�ต่มาอย�างดี�แล้�ว

เราไม�ควรดี"ถู"ก็ภ"ม�ป2ญญาของผู้"�อ,� นำ แต่�เราก็�ม�สิ่�ที่ธ�ที่��จิะใช่�ภ"ม�ป2ญญาของเราเอง

คนำต่ก็เป9นำที่าสิ่ว�ต่ถู3 คนำจิ+งสิ่ร�าง มล้พั�ษ ที่างสิ่�งคมว�ธ�แก็� พั�ฒนำาคนำให์�ม�ค3ณธรรม ม�ค3ณภาพั แล้ะม�จิ�ต่ใจิ ที่��ดี�

งาม แล้�ว เศรษฐิก็�จิ สิ่�งคม ก็ารเม,อง แล้ะสิ่��งแวดีล้�อม จิะดี�เองร�ช่นำ�วรรณ เวช่พัฤต่�

นำ า ย ก็ สิ่ ม า ค ม นำ� ก็ ว� จิ� ย ที่ า งสิ่�งคมศาสิ่ต่ร�

Page 42: Ma Rut Lecture

มลิพ�ษทึ�งสุ�งคำมสิ่าเห์ต่3

มนำ3ษย�ม�ความอยาก็ (desire) ต่ามแบบว�ฒนำธรรมต่ะว�นำต่ก็ 4 ดี�านำ ค,อ

1. อยาก็ม�เง�นำที่อง (money oriented)

2. อยาก็ม�ช่,�อเสิ่�ยง (prestige)

3. อยาก็ม�อ�านำาจิ (power needed)

4. อยาก็เสิ่นำ�ห์าที่างเพัศ (sex)

ที่างแก็� ที่�าล้ายความอยาก็ (desire) ที่างว�ต่ถู3มาสิ่ร�าง : ค3ณค�าที่างช่�ว�ต่ แล้ะจิ�ต่ใจิ

ว�ล้ล้ภ ปFยะมโนำธรรม ช่�างสิ่มาคมนำ�ก็ว�จิ�ยที่างสิ่�งคมศาสิ่ต่ร� ปLที่�� 2

ฉับ�บที่�� 2 ก็ย. – ต่ค. 2538

อ ปี�ทึ�น 4

33

1. ก็าม3ปาที่านำ - เห์ย,�อที่างอารมณ�2. ที่�ฎีฐุ3ปาที่านำ - ความค�ดีความเห์�นำของแต่�ล้ะบ3คคล้3. สิ่�ล้�พัพัต่3ปาที่านำ - ก็ารย+ดีม��นำถู,อม��นำในำก็ารประพัฤต่�

ปฏิ�บ�ต่�ของต่�ว4. อ�ต่ต่วาที่3ปาที่านำ - ก็ารย+ดีม��นำในำความเป9นำต่�วของต่�ว

เอง = ย�งห์ล้งว�า ต่�วก็" ของก็"ห์ล้�ก็ในำก็ารดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่ ที่��ถู"ก็ต่�อง 10

10 Golden Rules1.เห์�นำถู"ก็ต่�อง ค,อ ม�จิ�ต่ที่��ว�าง สิ่งบ นำ��ง = ความสิ่3ขที่��แที่�จิร�ง

Page 43: Ma Rut Lecture

ร�ก็ษาจิ�ต่ไม�ให์�ห์ว��นำไห์ว ก็ระที่บแล้�วไม�ก็ระเที่,อนำ ปราศจิาก็มล้ภาวะ2.ค�ดีถู"ก็ต่�อง ไม�ค�ดีเข�าไปห์าก็าม3.พั"ดีถู"ก็ต่�อง ไม�พั"ดีให์�ไดี�มาซึ้+�งประโยช่นำ�ของต่�วเอง ไม�ก็�อให์�

เก็�ดีก็ารแต่ก็แยก็4.ที่�าก็ารงานำถู"ก็ต่�อง แล้ะดี�ที่��สิ่3ดี ในำขณะนำ�(นำ = ที่�าป2จิจิ3บ�นำให์�

ดี�ที่��สิ่3ดีที่3ก็เร,�องที่��ที่�า ต่�องที่�าดี�วยความเต่�มใจิ ต่�(งใจิ

5.เล้�(ยงช่�ว�ต่ถู"ก็ต่�อง6.ม�ความเพั�ยรถู"ก็ต่�อง

- เพั�ยรล้ะล้ะสิ่��งที่��ไม�ดี�- เพั�ยรสิ่ร�าง สิ่ร�างสิ่��งที่��ดี�งาม- เพั�ยรร�ก็ษา ให์�ความดี�เจิร�ญต่�อไป- เพั�ยรป@องก็�นำ ไม�ให์�สิ่��งที่��ไม�ดี�เข�ามาที่�าล้าย

7.ม�สิ่ต่�ถู"ก็ต่�อง ร" �ต่�วว�าในำโล้ก็นำ�( ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างเป9นำธรรมดีา8.ม�สิ่มาธ�ถู"ก็ต่�อง ม�ความสิ่งบ แล้ะเก็�ดีป2ญญา

ที่��เห์�นำอย"�นำ�(นำไม�ม�อะไร ที่��ไม�ม�อะไรนำ�(นำเต่�มไปห์มดี9.ม�ก็ารร" �แจิ�งที่��ถู"ก็ต่�อง ร" �เห์�นำสิ่��งต่�าง ๆ ต่ามที่��เป9นำจิร�ง10. ม�อ�สิ่ระที่��ถู"ก็ต่�อง ใจิม�อ�สิ่ระจิร�ง ๆ อย"�เห์นำ,อ ข�นำธ� 5 : ร"ป

รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่ถู"ก็ต่�อง = ไม�ถู"ก็ใจิ คนำพัาล้ถู"ก็ต่�อง = ถู"ก็ใจิบ�ณฑิ�ต่ค�ดีไดี�ที่�ล้ะเร,�อง

34

Page 44: Ma Rut Lecture

พั"ดีไดี� ที่�ล้ะค�าที่�าไดี�ที่�ล้ะอย�างจิงใช่�สิ่ต่� เล้,อก็ ค�ดี พั"ดี ที่�า แต่�สิ่��งที่��ถู"ก็ต่�อง แล้ะดี�ที่��สิ่3ดี

เถู�ดีช่�ว�ต่จิะอย"�เย�นำเป9นำสิ่3ขค�ดี พั"ดี ที่�า ที่��ถู"ก็ใจิ ก็�เล้สิ่นำอนำเสิ่�ยดี�ก็ว�า เพัราะที่�าให์�ค3ณค�า ของช่�ว�ต่ล้ดีล้ง

ของฝ�กจ�กสุว้นโมกข�อ�นำสิ่3รา เมร�ย ใครเสิ่พัต่�ดีพัาช่�ว�ต่ ม,ดีมนำ จินำฉั�บห์ายห์นำ+�งสิ่�นำที่ร�พัย� คนำนำ�(นำ พัล้�นำวอดีวายสิ่องอาจิต่าย เม,�อที่ะเล้าะ เพัราะความเมาสิ่ามอาย3สิ่�(นำ เพัราะโรคา พัยาธ�สิ่��คนำต่�าห์นำ� นำ�นำที่า พัาอ�บเฉัาห์�าห์นำ�าดี�านำ นำ�ก็ห์นำา เวล้าเมาห์ก็โง�เขล้า ป2ญญาห์ดี ห์มดีสิ่�(นำเอย

สิ่�งขาร ค,อ สิ่��งที่��ปร3งแต่�ง1.ก็าย ประก็อบดี�วย ดี�นำ นำ�(า ล้ม ไฟุ้ 2.จิ�ต่ ประก็อบดี�วย ค�ดี ร" �สิ่+ก็ นำ+ก็ ร" �ต่�วเราไม�ใช่�ต่�วเรา เราเป9นำเราเนำ,�องจิาก็สิ่มมต่� เราจิ+งที่�าห์นำ�าที่��ที่��สิ่มมต่�ข+(นำ เราจิ+ง ต่�องที่�า ก็�จิก็รรมที่3ก็ช่นำ�ดี เพั,�อช่�ว�ต่ความเห์�นำแก็�ต่�ว โดียใช่�ป2ญญา เห์นำ,อ สิ่�ญช่าต่ญาณ(เพัราะสิ่��งม�ช่�ว�ต่ที่�(งห์ล้ายม�

สิ่�ญช่าต่ญาณควบค3มอย"�)ใช่�เห์ต่3ผู้ล้ เห์นำ,อ อารมณ� (อารมณ�ค,อสิ่��งที่��จิ�ต่ปร3งข+(นำ)

Page 45: Ma Rut Lecture

ใช่�จิ�ต่ใจิ เห์นำ,อ สิ่��งแวดีล้�อมใครจิะที่�าอะไร เราต่�องเฝ่@าดี" แล้ะ ถู�าเห์�นำว�าผู้ล้ร�ายจิะต่ามมา เราต่�องให์�สิ่ต่�แต่�ไม�ต่�าห์นำ�เขา ถู�าเขาไม�เช่,�อ เราก็�ต่�องวางเล้ย ถู�าเราช่�วยเขาเต่�มความสิ่ามารถูแล้�ว

ใช่�ธรรม เห์นำ,อ อธรรมHere & now

35

How to enjoy the rest of your life ?จิะที่�าอย�างไรก็�บช่�ว�ต่ที่��เห์ล้,ออย"� ให์�ม�ความสิ่3ข

สิ่��งที่�(งปวง - ร"ปที่�(งปวงเม,�อต่า ถู+งเข�าก็�บร"ป จิ+งเก็�ดีก็ารร" �แจิ�งข+(นำที่างต่า แต่�ร" �

แจิ�งที่��ใจิโดียต่าเป9นำสิ่,�อร"ปที่�(งห์ล้าย เก็�ดีข+(นำช่��วขณะ แล้�วม�อย"�ในำขณะนำ�(นำ แล้ะม�

ก็ารเปล้��ยนำแปล้ง แล้ะ ดี�บไปในำที่��สิ่3ดี ค,อ ร"ปที่�(งห์ล้ายไม�จิ�ร�งฉัะนำ�(นำเราจิ+งต่�องร" �แจิ�งในำร"ปที่�(งห์ล้าย ก็ารศ+ก็ษา

ที่�าให์�เราร" �แจิ�งบ�ณฑิ�ต่ ไม�ก็ล้�ว แก็� ไม�ก็ล้�วต่าย

แต่� ก็ล้�ว ก็ารเก็�ดี ค,อ เก็�ดีสิ่��งต่�าง ๆ ในำความร" �สิ่+ก็แล้ะย+ดีถู,อว�าเป9นำเรา

เราไม�เป9นำอะไร แต่�ที่�าห์นำ�าที่��ต่ามที่��โล้ก็บ�ญญ�ต่� - พัระพั3ที่ธเจิ�าร"ปที่�(งห์ล้าย ม�นำจิะก็ระที่บที่��ต่า แต่�อย�าให์�ห์ว��นำไห์วที่��ใจิ- ห์"ที่�(งปวง- เม,�อห์"ก็�บเข�าก็�บเสิ่�ยง จิ+งเก็�ดีก็ารร" �แจิ�งข+(นำที่างห์"ก็ารศ+ก็ษา เคร,�องม,อพั�ฒนำาที่��ย�งต่�องพั�ฒนำา

ต่�องพั�ฒนำาดี�งนำ�(

Page 46: Ma Rut Lecture

1.จิ�ดีก็ารศ+ก็ษาให์�ถู"ก็ต่�องก็ารศ+ก็ษาจิะต่�องมาก็พัอ

2. อาศ�ย บ-ว-ร-สิ่ (บ�านำ ว�ดี โรงเร�ยนำ สิ่�งคม)

3. อาศ�ย ก็ารม�เพั,�อนำที่��ดี� (ก็�ล้ยาณม�ต่ร) ภายในำ = ใจิของเราเอง

ภายนำอก็4. ใจิเพัช่ร (อะต่�มมะยะต่า)5. อายช่��ว ก็ล้�วบาป6. ห์ล้�ก็ก็ารร" �แจิ�ง7. ถู"ก็ต่�องในำป2จิจิ3บ�นำขณะ8. สิ่�มผู้�สิ่โล้ก็ดี�วยสิ่�มมาสิ่ต่�9. อย"�เห์นำ,อ ก็ามค3ณ 5 (ไม�ห์ล้งในำร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่)

36

10. ปฏิ�บ�ต่�ธรรม ความถู"ก็ต่�อง“ ”

ต่�องม�ก็ารเต่ร�ยมก็าร ในำยามปก็ต่�ก็�อย�าประมาที่คนำที่��สิ่�(นำห์ว�ง แต่�ย�งไม�ป>วย ค,อคนำที่��ดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่ดี�วยสิ่ต่�

ป2ญญา เราจิะห์ว�งให์�อะไรเป9นำอย�างที่��เราต่�องก็ารไม�ไดี�ป>วยแล้�วสิ่�(นำห์ว�ง ก็าย ใจิสิ่�(นำห์ว�งแล้�วป>วย = ใจิ ก็าย

ศิ�ตร5ของก�รพ�ฒน�1. Ignorance - ไม�ร" �2. selfishness - ความเห์�นำแก็�ต่�ว เก็�ดีจิาก็ความไม�ร" �

Page 47: Ma Rut Lecture

3. wrong habits - นำ�สิ่�ยที่��สิ่� �งสิ่�มมาผู้�ดี ก็ ร ะ ที่ บแล้�วก็ระเที่,อนำ4. weakness - ความอ�อนำแอ จิ�ต่อ�อนำแอ ต่�องเจิร�ญสิ่มาธ�ช่�ว�ต่ เห์ม,อนำ เร,อนำ�อยล้อยล้�องอย"�ในำมห์าสิ่ม3ที่รช่�ว�ต่ เปร�ยบดี�วย แสิ่งเที่�ยนำเก็�ดีก็�บดี�บวนำเว�ยนำ อย�างนำ�(ห์ม3นำวนำดี��งล้�อเก็ว�ยนำ ไม�ห์ย3ดี อย"�นำาใครเล้�าจิะช่�วยช่�( ห์�ก็ล้�อก็งก็รรม

พัระพั3ที่ธเจิ�า สิ่อนำเร,�อง ความที่3ก็ข� แล้ะก็ารดี�บที่3ก็ข�“ ”

คนำเห์�นำแก็�ต่�วอย"�ที่��ไห์นำก็�ไม�ม�ความสิ่3ขแที่�ก็ารพั�ก็ผู้�อนำ ก็าย เปล้��ยนำอ�ร�ยาบถู

ใจิ สิ่งบ ก็ระที่บแล้�วไม�ก็ระเที่,อนำค�นำห์าที่��พั+�งภายนำอก็จิะถู"ก็ห์ล้อก็เร,�อยไปความค�ดี ความเห์�นำถู"ก็ต่�อง ความที่3ก็ข�ก็�จิะห์มดีไปจิ�ต่ใจิของมนำ3ษย� ต่�องก็ารความสิ่งบ ความสิ่ะอาดีว�ญญาณ ต่�องก็ารความสิ่ว�างไม�ม�อ�ก็ขระต่�วใดีที่��ไม�สิ่ามารถูเป9นำค�ามนำต่�ไดี�ไม�ม�ราก็ไม�ช่นำ�ดีใดี ที่��ปราศจิาก็สิ่รรพัค3ณที่างยา

37

ไม�ม�คนำใดีที่��ไร�ซึ้+�งญาณว�เศษม�แต่�ผู้"�เข�าใจิ ความข�อนำ�(เที่�านำ�(นำ ซึ้+�งห์าไดี�ยาก็ความถู"ก็ต่�องค,อ ไม�เร�ยก็ร�องสิ่��งใดีให์�ไดี�อย�างใจิเราความดี�ใจิ ห์ร,อเสิ่�ยใจิ เป9นำเร,�องของอารมณ�

Page 48: Ma Rut Lecture

เม,�อคนำม�ความค�ดีที่��ก็ว�างข+(นำ ป2ญห์าก็�จิะเล้�ก็ล้งต่�นำเห์ต่3ของป2ญห์า ค,อ ความโง�ของมนำ3ษย�ที่3ก็สิ่��งเปล้��ยนำแปล้ง ความจิร�งอ�นำสิ่"งสิ่3ดีค,อสิ่�จิธรรมมานำะ = ความถู,อต่�ว สิ่ต่� = ร" �ที่�นำ

“A Man can never step in the same river twice”

ค3ณไม�สิ่ามรถู ก็ระโดีดีไปในำแม�นำ�(าเดี�มไดี�เป9นำคร�(งที่�� 2ที่�าใจิให์�ให์ม�อย"�เสิ่มอ สิ่งบ เย�นำ ต่ล้อดีก็าล้ให์�จิ�ต่ที่��ไม�ม�ก็" ดี"แล้ก็ายต่ล้อดีไปความค�ดีห์ย3ดีไม�ไดี� แต่�เปล้��ยนำไปค�ดีสิ่��งที่��ดี� ๆ ไดี�

ที่3ก็ช่�ว�ต่ต่�องพั+�งพัาอาศ�ยซึ้+�งก็�นำแล้ะก็�นำ ต่�องช่�วยเห์ล้,อ เก็,(อก็"ล้อนำ�สิ่งฆ�จิาก็ก็ารเดี�นำเจิร�ญสิ่ต่�

1.อาพัาธนำ�อย2.ช่�วยย�อยอาห์าร3.นำานำในำสิ่มาธ�4.ผู้ล้�ความเพั�ยร5.เซึ้�ยนำในำก็ารเดี�นำก็ารเห์�นำ ดี�วยสิ่ต่�ป2ญญา จิะม�ความให์ม�อย"�เสิ่มอความม,ดี แห์�ง อห์�งก็าร (ต่�วก็") มม�งก็าร (ของก็")นำ�(นำยาก็แก็�ก็ารบ3ก็ ที่ะล้วง ย��งก็ว�าความม,ดีเสิ่�ยอ�ก็อห์�งก็าร มม�งก็าร ที่�าล้ายไดี�ดี�วย แสิ่งแห์�งก็ารอ�อนำนำ�อม ถู�อมต่�วอย�างที่��สิ่3ดีอ�อนำนำ�อมต่�อความเป9นำจิร�ง ยอม ห์ย3ดี เย�นำคารวธรรม นำ�าสิ่"� อ�สิ่รภาพั

38

Page 49: Ma Rut Lecture

พัระราช่ดี�าร�สิ่พัระบาที่สิ่มเดี�จิพัระเจิ�าอย"�ห์�ว ร . 9 1.เดี�ก็ต่�องแสิ่วงห์าความร" � ใฝ่>ร" � ใฝ่>เร�ยนำ2.เดี�ก็จิะต่�องห์�ดีที่�างานำ เพั,�อฝ่Jก็ความอดีที่นำ แล้ะฝ่Jก็ก็ารช่�วย

ต่�วเอง3.เดี�ก็จิะต่�องห์�ดีที่�าความดี� เพั,�อที่��จิะช่�วยให์�ช่�ว�ต่ม�ความสิ่3ขห์าก็เราไม�ต่,�นำต่�วอย"�ที่3ก็ขณะช่�ว�ต่แล้�ว เราไม�สิ่ามารถู จิะพับ สิ่�จิธรรมไดี� จิาก็ ก็ร3ณา เร,องอ3ไร ก็3สิ่ล้าศ�ย 2524 . วาที่ะคานำที่� . ก็ที่ม. : เจิร�ญว�ที่ย�ก็ารพั�มพั�.

พ�ฒน�คำน มนำ3ษย�1.เก็�ง2.ดี�3.ม�ความสิ่3ข4.ก็ล้�า5.เช่,�อม��นำ6.ที่�นำโล้ก็7.เห์นำ,อโล้ก็

ศิ�ลิปีะในก�รฟั<งฟุ้2งอะไรให์�ช่�ดีถูนำ�ดีห์"ฟุ้2งให์�ร" �ฟุ้2งให์�เป9นำ เฟุ้@นำความห์มายฟุ้2งให์�ถู"ก็ ฟุ้2งก็�อนำต่อบ โดียแยบคายฟุ้2งดี�วยก็าย ในำฟุ้2งก็�นำนำ�(นำถู+งดี�

ฟุ้2งอะไรใคร�ครวญค�ดีดี�วยจิ�ต่ว�างฟุ้2งที่3ก็อย�างฟุ้2งที่3ก็คนำจินำถู�วนำถู��ฟุ้2งแล้�วที่�วงต่�ช่มเพั,�อเก็,(อวจิ�ฟุ้2งเช่�นำนำ�(ล้�วนำเล้อเล้�ศเก็�ดีป2ญญา

Page 50: Ma Rut Lecture

รศ. นำพั. เม,องที่อง แขมมณ�ฟั<งให้!เต&มห้5 ด5ให้!เต&มต� เจรจ�ต!องแห้ลิมคำมปี<ญ์ห้�ต!องแก!ได! แลิะแก!ได!ด!ว้ยปี<ญ์ญ์�

39

ต่ราบใดีที่��มนำ3ษย�พัยายามจิะเอาช่นำะธรรมช่าต่� มนำ3ษย�จิะประสิ่บป2ญห์า อย�างให์ญ�ห์ล้วงที่ร�พัยาก็รในำโล้ก็นำ�( ม�เพั�ยงพัอสิ่�าห์ร�บที่3ก็คนำ แต่�ไม�เพั�ยงพัอสิ่�าห์ร�บคนำโล้ภเพั�ยงคนำเดี�ยว

ราก็ฐิานำอ�นำม��นำคงที่��สิ่3ดีของสิ่�นำต่�ภาพั ค,อความร3 �งเร,องไพับ"ล้ย�ที่� (งสิ่าก็ล้

ใจิสิ่งบ พับความสิ่3ข ระว�งว�ญญาณเร�ร�อนำทึ�งห้ม12นลิ�( เด�นได!ทึ�ลิะก!�ว้คำนจะคำว้บคำ มตนเองได! คำนต!องม�ระเบ�ยบว้�น�ยจิ�ต่ใจิอ�อนำแอ : ห์ว��นำไห์ว ก็ระที่บแล้�วก็ระเที่,อนำ เนำ,�องจิาก็สิ่ต่�

อ�อนำแอ เม,�อสิ่ต่�อ�อนำแอ แล้�ว ป2ญญาก็�อ�อนำแอต่ามไปดี�วย จิ+งที่�าให์�ควบค3มต่นำเองไดี�ยาก็

“คนำเห์�นำแก็�ต่�ว จิะห์าความสิ่3ขไม�ไดี� แม�ขณะจิ�ต่เดี�ยว”

ไม�ดี�ใจิเม,� อเขาช่ม ไม�เสิ่�ยใจิเม,� อเขาดี�า ต่�องควบค3มต่นำเองให์�ไดี� ที่�าใจิให์�เป9นำก็ล้าง

แม�ที่��ย��งให์ญ� ค,อ ไต่รล้�ก็ษณ� (อนำ�จิจิ�ง = ความไม�จิ�ร�ง ที่3ก็ข�ง = ที่นำสิ่ภาพัไม�ไดี� อนำ�ต่ต่า = ไร�ต่�วต่นำ)

“ความจิร�งม�สิ่��งเดี�ยว นำ�ก็ปราช่ญ�ก็ล้�าวไว�ห์ล้ายโวห์าร”

คำนเร�เม12อเข!�ถู�งคำว้�มร5!แจ!ง ก�รพ5ดก&จะน!อยลิง ๆก็ารที่�างานำใดี ๆ ต่�องเป9นำไปเพั,�อก็ารพั�ฒนำา : นำ��นำค,อ ก็�จิก็รรมที่3ก็ช่นำ�ดี

Page 51: Ma Rut Lecture

ต่�องที่�าไป เพั,�อพั�ช่�ต่ความเห์�นำแก็�ต่�วอาก็ารที่างจิ�ต่ ค,อ สิ่�จิธรรม ก็ารร" �แล้ะเข�าถู+งความจิร�งเพั�ยงแต่�ห์ายใจิเข�าเที่�านำ�(นำ ความที่3ก็ข�ที่� (งห์ล้ายก็�ต่�(งอย"�ไม�ไดี�ช่�ว�ต่ไม�ต่าย แต่�ม�ก็ารเปล้��ยนำแปล้งจงใช!อด�ต เปี8นบทึเร�ยน สิ่��งที่��ไม�ดี�มาเป9นำอ3ที่าห์รณ�

สิ่��งที่��ดี�มาเป9นำแรงสิ่นำ�บสิ่นำ3นำคนำสิ่�วนำให์ญ� ใช่�ช่�ว�ต่ดี�วยอารมณ�ว�ก็ฤต่ก็ารณ�ก็�บโอก็าสิ่ เป9นำของค"�ก็�นำก็ารอ�านำที่��สิ่�าค�ญ ค,อ อ�านำต่�วเอง = จิ�ต่ใจิ อารมณ� ความค�ดีโปีรดอย'�ถู�มว้'�เร�จะได!อะไรจ�กใคำร แต'ให้!ถู�มว้'�เร�จะให้!อะไรแก'ใคำรบ!�ง

40

อ�านำ อ�านำดี�านำในำ ใจิต่�วเอง ผู้�ก็�เก็รง ย�ก็ษ�ก็�ก็ล้�วผู้� : ความม,ดี (ความไม�ร" �) ย�ก็ษ� : จิ�ต่ใจิที่��ไม�สิ่งบ ห์ว��นำไห์ว (ความที่3ก็ข�) ผู้"�ร �าย : ก็�เล้สิ่ (โล้ภ โก็รธ ห์ล้ง) เก็�ดีข+(นำเม,�อ ม�สิ่��งมาก็ระที่บถู�าเราไม�ม�ก็�เล้สิ่ ก็ารก็ระที่�า / ความประพัฤต่� ก็�จิะถู"ก็ต่�อง

ก็�เล้สิ่ ค,อ สิ่��งที่��ที่�าจิ�ต่ใจิเราเศร�าห์มอง เม,�อเก็�ดีก็ารก็ระที่บคนำม�ก็ง�ายนำ�(นำเล้วแล้�ว แต่�คนำดี"ดีายนำ�(นำเล้วย��งก็ว�าNo one can teach anyone anything in the

world.คำ�ดถู�งคำว้�มต�ย

Page 52: Ma Rut Lecture

เม,�อค�ดีถู+งความต่ายสิ่บายนำ�ก็ม�นำห์�ก็ร�ก็ ห์�ก็ห์ล้งในำสิ่งสิ่ารเก็�ดีเป9นำคนำต่�องค�ดีให์�ไดี� เร,�องวายปราณช่�ว�ต่เป9นำอย"�ต่�องที่�างานำดี�วยค3ณธรรม

“เม,�ออาล้�ยก็�บอดี�ต่ พัะวงก็�บอนำาคต่ ช่�ว�ต่ต่�องร�นำที่ดีในำป2จิจิ3บ�นำ

ขณะแห้'งช�ว้�ตขณะค�ดีดี� ความค�ดีร�าย เข�ามาไม�ไดี�ขณะพั"ดีดี� ก็ารพั"ดีร�าย เก็�ดีข+(นำไม�ไดี�ขณะก็ระที่�าดี� ก็ารก็ระที่�าร�าย เก็�ดีข+(นำไม�ไดี�

เราจิ+งควร เป9นำอย"� โดียไม�ประมาที่ ค,อต่�องระว�ง ไม�เผู้ล้อให์�สิ่��งร�ายเข�ามา ที่3ก็ขณะ ช่�ว�ต่ จิะเคยช่�นำ อย"�ก็�บสิ่��งดี�

นำาย 3 คนำ ของเรา ค,อ ก็�นำ ก็าม เก็�ยรต่�เราจิะที่�าสิ่��งที่��คนำที่��ว ๆไปที่�าไม�ไดี� ให์�เป9นำไปไดี�เจิร�ญ - ใช่�ก็�บจิ�ต่ใจิของมนำ3ษย�ก็�าวห์นำ�า - ใช่�ก็�นำที่��ว ๆ ไปว�ฒนำธรรม ม�ผู้ล้ต่�อเศรษฐิก็�จิ เช่�นำ แต่�งงานำ งานำศพั งานำ

เล้�(ยงต่�าง ๆ * ก็ารก็�าห์นำดีศาสิ่ต่ร�ต่�าง ๆ ข+(นำมาเนำ,�องจิาก็ มนำ3ษย�ม�ป2ญห์า

ป2ญห์าเก็�ดีจิาก็ความไม�ร" �ของมนำ3ษย� * 41

ศิ�สุตร�ทึ กศิ�สุตร� ม�จ�กปีร�กฏิก�รณ�ธิรรมช�ต� ซู�2งม�ห้น�2งเด�ยว้ แลิะแยกย'อยออกไปี

Page 53: Ma Rut Lecture

ปี<ญ์ห้�ของโลิก เก็�ดีมาจิาก็ว�ก็ฤต่�ก็ารณ�ของ ต่า ห์" ปาก็ เป9นำสิ่�วนำให์ญ�

ปFดี ปFดี ต่า อย�าสิ่อดีสิ่�ายให์�เก็�นำเห์ต่3 บางประเภที่ยอมที่�าบอดี ยอดีก็3ศล้

ม�วสิ่อดีร" � สิ่อดีเห์�นำจิะเป9นำคนำ เอาไฟุ้ล้นำ ต่นำไป จินำไห์ม�พัอง

ปFดี ปFดี ห์" อย�าให์�แสิ่� ไปฟุ้2งเร,�อง ที่��เป9นำเคร,�อง ก็วนำใจิ ให์�ห์ม�นำห์มอง

ห์ร,อเร�าใจิ ให์�ฟุ้3 @งซึ้�านำ พัาล้ล้�าพัอง ผู้�ดีที่�านำองคนำฉัล้าดี อนำาถูใจิปFดี ปFดี ปาก็ อย�าพั"ดีมาก็เก็�นำจิ�าเป9นำ จิะเป9นำคนำปาก็เห์ม�นำเขาคล้,�นำไสิ่� ต่�องเก็�ดีเร,�องเย��นำเย�อเสิ่มอไป ถู�าห์3บปาก็มาก็ไว� ไดี�แที่�งที่องถู�าม�ก็ารปFดีต่า ห์" ปาก็ ต่ล้อดีไป ก็�จิะไม�ร�บร" �อะไรดี�งนำ�(นำ ที่�านำพัระพั3ที่ธที่าสิ่ จิ+งแนำะแนำวที่างในำก็ารเปFดี ต่า ห์"

ปาก็เปFดี เปFดี ต่า ให์�ร�บแสิ่งแห์�งพัระธรรม (ความร" �อ�นำประเสิ่ร�ฐิ)

ย��งม,ดีค��า ย��งเห์�นำช่�ดี ถูนำ�ดีถูนำ�� สิ่มาช่�ก็มาก็ ย��งเห์�นำช่�ดี ถูนำ�ดีดี� นำ��ว�ธ�เปFดีต่า

ใจิ ใช่�ก็�นำมาเปFดี เปFดี ห์" ไดี�ย�นำเสิ่�ยง สิ่�าเนำ�ยงธรรม ที่�(งเช่�าค��าม�ก็�องไปในำโล้ก็ห์ล้�า ล้�านำ ล้�านำปL ฟุ้2งให์�

ช่�ดี เต่�มอ�ต่รา ค,อเสิ่�ยงแห์�งสิ่3ญต่า (ความว�างจิาก็ก็ารเข�าไปย+ดีถู,อ) ค�าสิ่3ดีใจิ

Page 54: Ma Rut Lecture

เปFดี เปFดี ปาก็ สิ่นำที่นำา พั"ดีจิา ธรรม ว�นำย�งค��า อย�าพั"ดีเร,�องเห์ล้วไห์ล้ พั"ดีแต่�เร,�องดี�บที่3ก็ข�

ไดี� โดียสิ่�จินำ�ย (ความจิร�งที่�(งห์มดี) ไม�เที่�าไร เราที่�(งโล้ก็พั�นำโศก็แล้เร,�องเห์ล้วไห์ล้ ค,อ ก็ารพั"ดี 4 อย�าง ค,อ

- พั"ดีเที่�จิ- ค�าห์ยาบ- สิ่�อเสิ่�ยดี- เพั�อเจิ�อ

ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างม�ประโยช่นำ� อย"�ที่��ว�าเราสิ่ามารถูใช่�สิ่ต่�ป2ญญาของเราในำก็ารก็ล้��นำก็รอง

42

ค3ก็ที่างอารมณ�(อ�ที่�ปป2จิจิยต่า ในำฐิานำะเป9นำ ปฎี�จิจิสิ่ม3ปบาที่)

ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างที่��เก็�ดี ม�เห์ต่3 แล้ะผู้ล้

Page 55: Ma Rut Lecture

ต่�องเว�ยนำเก็�ดี เว�ยนำต่าย ต่ามบ3ญบาปก็ว�าจิะที่ราบ ธรรมแที่� ไม�แปรผู้�นำไม�ต่�องเก็�ดี ไม�ต่�องต่าย สิ่บายคร�นำม�เที่�านำ�(นำ ใครห์าพับ จิบก็�นำเอย

อย�าเห์�นำก็งจิ�ก็ร เป9นำดีอก็บ�ว เห์�นำที่3ก็ข�เป9นำสิ่3ขเห์�นำไฟุ้ว�าเป9นำของเย�นำ เห์�นำก็ล้างค,นำว�าเป9นำก็ล้างว�นำ

จิะห์ล้3ดีออก็จิาก็ค3ก็ที่างอารมณ�ไดี� ต่�องที่�าในำสิ่��งที่��ถู"ก็ต่�องไม�ที่�าในำสิ่��งที่��ไม�ถู"ก็ต่�อง แล้ะอย"�เห์นำ,อสิ่��งที่��ถู"ก็ต่�อง

คนำเราจิะเป9นำอย�างไรก็�ต่�อเม,�อ เราไดี�แสิ่ดีงอาก็ารอย�างนำ�(นำไปแล้�ว

ก็ารศ+ก็ษา ต่�องที่�าให์�เก็�ดีร" �แจิ�งเห์�นำจิร�ง ในำที่3ก็สิ่��ง แล้ะที่3ก็เวล้า

“อดี�ต่เห์ม,อนำฝ่2นำ ป2จิจิ3บ�นำเห์ม,อนำคว�นำไฟุ้ อนำาคต่ก็�อย"�ไก็ล้

เราต่�องร�ก็ษาใจิให์�เก็ล้�(ยงเป9นำนำ�ร�นำดีร

43

องค�ประก็อบของป2ญห์าP (Problem) = C = Concern (E-A)ป2ญห์า = สิ่��งที่��เราเข�าไปเก็��ยวข�อง

1.สิ่��งนำ�(นำต่�องเก็��ยวข�องก็�บเรา2.เราต่�องเห์�นำว�าสิ่��งนำ�(นำเป9นำป2ญห์า3.เราต่�องก็ารแก็�4.สิ่��งนำ�(นำเราแก็�ไดี�

Page 56: Ma Rut Lecture

ป2ญห์าม� 2 ล้�ก็ษณะ ป2ญห์าภายในำ ป2ญห์าภายนำอก็

คำว้�มม� คำ ณคำ'�ห์ยก็จิะม�ค�า ต่�องเจิ�ยรไนำคนำ จิะม�ค�า ต่�องฝ่Jก็ต่นำก็ารฝ่Jก็ต่นำ = ก็ารบร�ห์ารช่�ว�ต่ที่�าห์นำ�าที่��ถู"ก็ต่�อง = ไม�ถู"ก็ใจิก็�เล้สิ่ถู"ก็ต่�องต่�(งแต่� ศร�ษะ - เที่�า

เช่�า - เย�นำ - ค��าถู"ก็ต่�องในำที่3ก็อ�ร�ยาบถูดี" ที่��นำ�� เดี�Aยวนำ�( !

คำว้�มสุ ข 4 ระด�บ1. สิ่3ข (สิ่3ก็) จิาก็บร�โภคก็าม2.สิ่3ข จิาก็ ล้ะก็าม3.สิ่3ข จิาก็ ฌานำ4.สิ่3ข จิาก็ สิ่�(นำก็�เล้สิ่ก็าม ค,อสิ่��งที่��มาบ�าบ�ดีความต่�องก็ารของเรา ที่�(งที่างดี�านำ

ห์" ต่า จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย ใจิ ก็าม เก็�ดีจิาก็ จิ�ต่ดี�าร�ค�ดี ค�ดีเม,�อ ต่าเห์�นำร"ป จิม"ก็ไดี�ก็ล้��นำ ห์" ไดี�ย�นำ ล้�(นำไดี�สิ่�มผู้�สิ่รสิ่ เป9นำต่�นำ

ความร" �สิ่+ก็ (เวที่นำา)44

อร�อย ความสิ่3ก็ต่ก็ เป9นำที่าสิ่1. จ�ตอ'อนแอ 2. เคำยช�น 3. โ ง'

(Ignorance)

Page 57: Ma Rut Lecture

สุ ขแทึ!จร�งต!องม�จ�กใจทึ�2ไม'ม�ก�เลิสุต่�องที่�าใจิให์�เห์ม,อนำใบบ�ว ที่��รองร�บนำ�(าไดี� แต่�นำ�(าไม�ต่�ดีใบบ�ว

จะม�คำว้�มสุ ขจ�กก�รลิะก�มสุ ข จ�ก ฌ�น - จ�กก�รฝDกสุม�ธิ�

สุ ขจ�กก�รบร�โภคำ จะทึ��ลิ�ยเศิรษฐก�จของช มชนสิ่3ข สิ่"งสิ่3ดี ค,อ สิ่3ขจิาก็ก็ารสิ่�(นำก็�เล้สิ่ ต่�องฝ่Jก็ จินำเก็�ดี

ความเคยช่�นำรสิ่ ของก็ามารมณ� ที่3ก็ร"ปแบบเป9นำเร,�อง บ�าว"บเดี�ยวแต่� มนำ3ษย� แล้ะเที่วดีา ก็�ย�งห์ล้งบ"ช่าถู+งก็�บยก็ให์�เป9นำ เร,�องก็ามเที่พัเสิ่ม,อนำห์นำ+�งเป9นำพัระเจิ�าองค�ใดีองค�ห์นำ+�งเอาเสิ่�ยที่�เดี�ยว แต่�สิ่�ต่ว�เดีร�จิฉัานำห์าเป9นำเช่�นำนำ�(นำไม� “จิงค�ดีดี"ให์�ดี�เถู�ดี”

พัระพั3ที่ธที่าสิ่คำว้�มถู5กต!องคำ1อใจทึ�2เปี8นกลิ�ง ไม'ร�กซู!�ยเกลิ�ยดขว้�

สิ่3ขม� 3 ระดี�บ 1. สิ่3ขจิาก็ก็ารไม�เบ�ยดีเบ�ยนำก็�นำ (อพั ยาปช่ฌ สิ่3ข�โล้เก็)

= ก็ารไม�เบ�ยดีเบ�ยนำก็�นำ เป9นำสิ่3ขที่��สิ่3ดีในำโล้ก็2. สิ่3ขที่�� เก็�ดีจิาก็ความสิ่งบ (นำต่�ถู�สิ่นำต่� ปรสิ่3ข�)

สิ่3ขอ,�นำใดีนำ�(เสิ่มอดี�วยสิ่3ขที่��เก็�ดีจิาก็ความสิ่งบนำ�(นำไม�ม�2. บรมสิ่3ขจิาก็ก็ารดี�บเย�นำ (นำ�พัพัานำ� ปรม�สิ่3ข�)

(นำ�พัพัานำ� ปรม�สิ่3ญญ�)45

Page 58: Ma Rut Lecture

แต่�ล้ะคนำต่�องเผู้ช่�ญดี�วยต่นำเอง ผู้"�ร" � (พัระพั3ที่ธเจิ�า)

เป9นำไดี�แต่�เพั�ยงผู้"�ช่�(ที่างให์�เที่�านำ�(นำ (Each one has to struggle for himself, the Perfect Ones have only pointed out the way)

you are what you think.you are what you talk.you are what you do.ค3ณเป9นำคนำอย�างไร ก็�ค�ดี พั"ดีแล้ะที่�า เช่�นำนำ�(นำ

บ�ปี 7 ปีระก�ร ในทึ�ศินะของคำ�นธิ�เล้�นำก็ารเม,อง โดียไม�ม�ห์ล้�ก็ก็าร : Politic

without Principlesห์าความสิ่3ขสิ่�า ราญ โดียไม�ย� (งค�ดี : Pleasure

without consciencesร��า รวยเป9นำอก็นำ�ษฐิ� โดียไม�ต่�องที่�า งานำ : Wealth

without workม� ค ว า ม ร" � ม ห์ า ศ า ล้ แ ต่� ค ว า ม ป ร ะ พั ฤ ต่� ไ ม� ดี� :

Knowledge without characterค�าขายโดียไม�ม�ห์ล้�ก็ศ�ล้ ห์ล้�ก็ธรรม : Commerce

without morality ว�ที่ยาศาสิ่ต่ร� เล้�ศล้�(า แต่� ไม�ม�ธรรมแห์�งมนำ3ษย�

:Science without humanityบ" ช่ า สิ่" ง สิ่3 ดี แ ต่� ไ ม� ม� ค ว า ม เ สิ่� ย สิ่ ล้ ะ : Worship

without sacrifice

*อน�สุงฆ์� ของก�รก�นม1(อเด�ยว้ : เบ�ก�ย เบ�ใจ ไม'ม�โรคำ เปี8นอย5'ผ่�สุ ก*

คำน ต�ด ในสุ�2งต'�ง ๆ 4 ปีระก�ร ดี�งต่�อไปนำ�(

Page 59: Ma Rut Lecture

1. ก็าม3ปาที่านำ : ต่�ดีในำก็าม (ร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่)

2. อ�ต่ต่วาที่3ปาที่านำ : ต่�วก็" ของก็" ย+ดีม��นำในำต่�วต่นำ

3. สิ่�ล้�พัพัต่3ปาที่านำ : ต่�ดีในำก็ฎีในำระเบ�ยบที่��ต่นำเองปฏิ�บ�ต่�

4. ที่�ฎีฐุ3ปาที่านำ: ต่�ดีในำความเห์�นำความเช่,�อคนำต่�ดี ในำ ก็าม3ปาที่านำ จิะที่�าให์� สิ่ถูาบ�นำครอบคร�วล้�มสิ่ล้าย

ธิรรมะ สิ่ะใจิเห์ม,อนำก็�นำ ค,อ สุะสุ�งในใจ สุงบ สุะอ�ด สุว้'�ง

องคำ�ปีระกอบของช�ว้�ต1. สิ่ร�ระ (ก็าย)

2. อ�นำที่ร�ย� (ก็ระบวนำก็ารร�บร" � สิ่�มผู้�สิ่ ต่อบสิ่นำอง)46

3. สิ่�ต่ต่วะ (จิ�ต่)

4. อาต่ม�นำ (ว�ญญาณ)

ช�ว้�ต คำ1อ อะไร ค,อ ข�นำธ� 51. ร"ป (Corporeality) - ก็าย2. เวที่นำา (Feeling or Sensations)ความร" �สิ่+ก็

ที่��เก็�ดีจิาก็อารมณ� ช่อบ ไม�ช่อบ

3.สิ่�ญญา (Perception) จิ�าไว�ในำจิ�ต่ จิ�ต่4.สิ่�งขาร (Mental Formations) สิ่�� ง

ปร3งแต่�ง (ค�ดี)

Page 60: Ma Rut Lecture

5.ว�ญญาณ (Con-scious-ness) ความร" �แจิ�ง จิาก็ประสิ่าที่สิ่�มผู้�สิ่ที่�(ง 5

เพัราะฉันำ�(นำ ช่�ว�ต่ แบ�งออก็เป9นำ 2 สิ่�วนำ ค,อ ก็าย ก็�บจิ�ต่ศ�ล้ : สิ่��งที่��สิ่ม�ครใจิจิะงดีเว�นำข�นำธ� = ก็อง ห์ม"� ก็ล้3�ม = aggregate

ที่�าไม ข�นำธ� 5 (ช่�ว�ต่) จิ+งม�ป2ญห์าค�าต่อบ ค,อ ว�ญญาณเสิ่�ย = อว�ช่ช่า ที่�าให์�เก็�ดีก็ารย+ดี

ม��นำในำข�นำธ� 5สิ่�มภวะ ค,อ ความพัร�อมโอปปาต่�ก็ะ = เก็�ดีที่�นำที่�ที่�นำใดี เก็�ดีไดี�ที่3ก็ขณะอว�ช่ช่า + ต่�ณห์า อ3ปาที่านำ (ย+ดีม��นำถู,อม��นำ)

ช�ต� ค,อ ก็ารเก็�ดี เก็�ดีจิาก็อว�ช่ช่าก็ฎีของไต่รล้�ก็ษณ� : เก็�ดีก็�บต่าย ม�ข+(นำพัร�อมก็�นำ

เราต่�องก็�าห์นำดีร" � ม�สิ่ต่� แล้ะที่�าที่3ก็อย�างให์�ถู"ก็ต่�อง แล้ะดี�ที่��สิ่3ดี

ศิ�ลิ 51.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย ช่�ว�ต่ของผู้"�อ,�นำ2.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย ที่ร�พัย�สิ่�นำของผู้"�อ,�นำ3.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย ของร�ก็ของใคร�ของผู้"�อ,�นำ4.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย ค�าพั"ดีที่��ม�ต่�อต่นำเองแล้ะผู้"�

อ,�นำ47

5.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย สิ่ต่�สิ่�มปช่�ญญะของต่�วเองก็ารมองอะไร ต่�องมองในำช่�(นำล้+ก็แล้ะโยงไปสิ่"�สิ่�งคมให์ญ�

Page 61: Ma Rut Lecture

ก�รศิ�กษ� ค,อ ว�ถู�ที่างให์�เก็�ดีป2ญญา เม,� อก็ระที่บก็�บสิ่��งแวดีล้�อม ดี�วยอาต่นำะที่�(ง 6

ต่�องมองไปที่��ปราก็ฏิก็ารณ�จิร�ง จิ+งจิะเก็�ดีป2ญญาผู้"�ให์ญ� - อาย3ที่างปLปฏิ�ที่�นำ (Chronological

Age)- อาย3ที่างสิ่มอง (Mental Age)

- อาย3ที่างจิ�ต่ว�ญญาณ (Intellectual Age)

เดี�ก็จิ"งผู้"�ให์ญ� - อาย3เป9นำผู้"�ให์ญ�แต่�ว3ฒ�ภาวะย�งเป9นำเดี�ก็ผู้"�ให์ญ�จิ"งเดี�ก็ - อาย3ซึ้+�งเป9นำเดี�ก็แต่� ว3ฒ�ภาวะเป9นำผู้"�ให์ญ�สุ ขแบบผ่5!ให้ญ์' ต่�องสิ่3ขที่3ก็ขณะ ที่��นำ��เดี�Aยวนำ�(

จิะสิ่3ขไดี�ก็�อย"�ที่��ใจิ บร�สิ่3ที่ธ�Cดี�วยป2ญญาก�รด��เน�นช�ว้�ต

สิ่ต่�สิ่งบสิ่3ขสิ่ต่างค� (ค3ณค�า)

ต่าที่�� 3 ค,อ ต่าแห์�งป2ญญา 4 อ�ศิรมช�ว้�ต

1. พรห้มจ�ร� นำ�บต่�(งแต่�แรก็เก็�ดี ถู+ง 30 ปLเป9นำช่�วงของก็ารศ+ก็ษาเล้�าเร�ยนำ แล้ะเร�ยนำร" �

เก็��ยวก็�บช่�ว�ต่2. คำฤห้�สุถู� 31 – 60 ปL

ห์มายถู+ง คนำที่��อย"�บ�านำเร,อนำ จิะใช่�ความร" �ที่��เร�ยนำมาในำช่�วง พัรห์มจิาร� แล้ะเร��มเดี�นำออก็มา แล้ะนำ�า สิ่��งที่�� เร�ยนำร" �มา ประก็อบอาช่�พั เพั,�อ ก็�นำ ก็าม เก็�ยรต่�

Page 62: Ma Rut Lecture

3. ว้นปีร�สุถู� - 61 - 90 ปLความสิ่งบของป>า สิ่งบภายในำจิ�ต่ใจิ

เร��มห์าค�าต่อบว�าอะไรค,อสิ่��งที่��ดี�ที่��สิ่3ดีที่��มนำ3ษย�ควรจิะไดี�48

ใจไม'สุน ต�ไม'ด5 ห้5ไม'ฟั<ง เร�ก&เข!�ถู�งคำว้�มห้ม�ยของคำ��ว้'�ปีG�

ในำว�ยนำ�( จิะไม�ม� เร,�องของก็�นำ ก็าม เก็�ยรต่�จิะม�เฉัพัาะ คนำ แล้ะเม,�อมองให์�สิ่"งข+(นำไปก็�จิะ

พับว�าในำโล้ก็นำ�(ไม�อะไร ม�แต่�ความว�าง คนำก็�ไม�ม� ก็ารย+ดีถู,อ ต่�วก็" ของก็" ก็�ไม�ม� คนำก็�ค,อธรรมช่าต่� 4. สุ�นย�สุ�

- 91 –120 ปLแจิก็ของสิ่�องต่ะเก็�ยง

ให์�แนำวที่างให์�ความร" � สิ่3ขให์�เขาดี" อย"�ให์�เขาเห์�นำ เย�นำให์�เขาสิ่�มผู้�สิ่

ก�รทึ�2จะเห้&นธิรรมได! ต!องถูอนต�ว้ก5 ของก5ออกคำว้�มลิ��บ�ก ช่�วยให์�คนำเข�มแข�งต่า + ร"ป + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า

อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�ห์" + เสิ่�ยง + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า

อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�จิม"ก็ + ก็ล้��นำ + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า

อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�ล้�(นำ + รสิ่ + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า

อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�

Page 63: Ma Rut Lecture

ก็าย + โผู้ฏิฐิ�พัผู้ะ + อว�ช่ช่า ต่� ณห์า อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�

ใจิ + ธรรมารมณ� + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�

ก�รศิ�กษ� ช�ว้�ต ศ+ก็ษาที่�� อายต่นำะที่�(ง 6 (ต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย ใจิ)

กระทึบแลิ!ว้น�2ง นำ�(นำแห์ล้ะค,อสิ่ต่�ช�ว้�ต ที่3ก็ข�ก�ย เป9นำที่3ก็ข� สิ่าม�ญที่3ก็ข�จ�ต เป9นำที่3ก็ข� อ3ปาที่านำที่3ก็ข�

(ก็"ที่3ก็ข�)ก�รศิ�กษ�ว�ช่ช่า สิ่3ขสิ่งบเย�นำทึ กข� : + , - , ดี�ใจิ - เสิ่�ยใจิสุ ข : 0 (ว�าง) - ใจิดี� ปก็ต่� สิ่งบ สิ่ะอาดี สิ่ว�างทึ�งสุ�ยกลิ�ง ค,อใจินำ��ง

49

โล้ก็คล้,�นำล้"ก็ที่��สิ่�� : ว� ศ ว พั� นำ ธ3 ก็ ร ร ม (Genetic Engineering)

ก�รสุอนเด&กนำ�(าใสิ่ : สิ่อนำดี�วยจิ�ต่ใจิที่��ใสิ่สิ่ะอาดีร�มไที่ร : เม,�อเดี�ก็เข�าใก็ล้�ก็�จิะร" �สิ่+ก็อบอ3�นำล้"ก็ยอ : เสิ่ร�มก็�าล้�งใจิก็อไผู้� : เม,�อที่�าไม�ถู"ก็ต่�องต่�บ�างเผู้าไฟุ้ : เม,�อสิ่อนำก็�นำไม�ร" �เร,�องแล้�วก็�เล้�ก็สิ่อนำพ�2งตนเอง ก็�ค,อ ก็ารพั+�งสิ่�จิธรรม

Page 64: Ma Rut Lecture

ถู�าเม,�อไร ม�ความสิ่3ข เราไม�ต่�องค�ดีถู+งอาจิารย� เพัราะเราอย"�ที่��เดี�ยวก็�นำแล้�ว

เม,�อไรที่��ม�ความที่3ก็ข� ก็�ให์�ค�ดีถู+งอาจิารย�ถู�าว�าต่อบแที่นำบ3ญค3ณอาจิารย� ก็�ขอให์�ปฏิ�บ�ต่�ในำสิ่��งที่��อาจิารย�

ไดี�อบรมสิ่��งสิ่อนำ“สุมองคำ�ด จ�ตร5!สุ�ก ปี�กเจรจ� ปี<ญ์ญ์�คำ�ดใคำร'คำรว้ญ์”ธิรรมะ ค,อ สิ่��งที่�(งปวง

สิ่�งคม / เพั,�อนำมนำ3ษย�- ห์นำ�าที่�� ช่�ว�ต่ (ต่นำเอง)

ห์าความสิ่3ขข�างนำอก็ ถู"ก็ห์ล้อก็เร,�อยไปความสิ่3ขข�างในำ ไม�เที่�าไรก็�เจิอก�เลิสุ ให์�ความสิ่3ขเบ,(องต่�นำ แล้ะขมข,�นำที่�ห์ล้�งธิรรมะ ให์�ความสิ่3ขเบ,(องต่�นำ ที่�ามก็ล้าง แล้ะแล้ะที่��สิ่3ดีสุต� ร�ก็ษาต่�วปี<ญ์ญ์� ร�ก็ษาใจิ

---------------------------

ดร. ม�ร ต ด��ชะอม

Page 65: Ma Rut Lecture

ภาคว�ช่าก็ารศ+ก็ษา คณะศ+ก็ษาศาสิ่ต่ร� มห์าว�ที่ยาล้�ยสิ่งขล้านำคร�นำที่ร�

ว�ที่ยาเขต่ป2ต่ต่านำ� ป2ต่ต่านำ�