maden tetk ø k ve arama derg s maden tetkik ve arama ......jeoloji etütleri dairesi paleontoloji...

74
49 MTA Dergisi (2019) 158: 49-121 Maden Tetkik ve Arama Dergisi http://dergi.mta.gov.tr Burdur güneybatısı (Yarışlı Gölü güneyi, Batı Türkiye) Selandiyen yaşlı bentik foraminifer toplulukları ve bazı taksonomik revizyonlar Selandian benthic foraminiferal assemblages of the southwestern Burdur (South of Lake Yarışlı, Western Turkey) and some taxonomic revisions Şükrü ACAR a* a Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Dairesi, 06800, Ankara, Türkiye. orcid.org/0000-0003-0204-152X Araştırma Makalesi Anahtar Kelimeler: Yarışlı Gölü, Burdur, foraminifer, selandiyen, SBZ 2, neosistanites, parahaymanella, pseudohottingerina. Geliş Tarihi: 21.12.2017 Kabul Tarihi: 27.03.2018 ÖZ Bu çalışmada, yeni cinsler ve yeni türler tanımlanmıştır. Tanımlanan üç yeni cins; Neosistanites (tip tür Sistanites iranica), Parahaymanella (tip tür Parahaymanella hakyemezae) ve Pseudohottingerina (tip tür Pseudohottingerina burdurensis)’dir. Neosistanites yeni cinsi ve onun yeni türleri (N. sozerii, N. okuyucui, N. guvenci, N. dageri, N. catali, N. armagani, N. inali) ve Neosistanites iranicus tanımlanmıştır. Parahaymanella yeni cinsi ve onun yeni türleri (P. hakyemezae, P. bozkurti ve P. alanae)’ dır. Yeni cins Pseudohottingerina’nın yeni türleri (Ps. burdurensis ve Ps. yarisliensis)’dir. Laftteina anatoliensis, Laftteina thraciaensis, Sirtina paleocenica, Ankaraella minima yeni türleri ve Laftteina erki, Laftteina mengaudi, Ankaraella trochoidea türleri tanımlanmış ve resimlenmiştir. Bilinen Akbarina primitiva, Bolkarina aksarayi, Biloculinites cf. paleocenica, Miscellanea? globularis, Globoarina? sphaeroidea türleri ve Heterillina sp., Keramosphaera sp., Textularia sp., Chrysalidina? sp., Kolchidina? sp., Lockhartia? sp., Popovia? sp. ve Thalmannita? sp., cinsleri, sadece resimlenmiştir. Tanımlanamamış bentik foraminifer cinslerinin (miliolid, miscellanid, planulinid, rotaliid, mississippinid, aglutine) sadece fotoğraarı verilmiştir. Yeni bir ailenin (Neosistanitidae) tanımı, Neosistanites’in sınıflaması, cinsler arasında tip tür ve tür transferleri, Ankaraella cinsinin güncellenmesi ve Ankaraella trochoidea türü ile ilgili düzeltmeler yapılmıştır. Bazı fosil alglerin fotoğraarı, levhalarda verilmiştir. Tüm material (SBZ 2) Selandiyen’e aittir. * Başvurulacak yazar: Şükrü ACAR, [email protected] https://dx.doi.org/10.19111/bulletinofmre.494620. MTA Dergisi hem İngilizce hem Türkçe olarak yayımlanmakta olup makalelere yapılacak atıfların İngilizce baskısına yapılması gerekmektedir. MADEN TETK K VE ARAMA DERG S Ç NDEK LER Türkçe BaskÕ 2019 158 ISSN : 1304-334X E-ISSN : 2651-3048 Keywords: Lake Yarışlı, Burdur, foraminifera, selandian, SBZ 2, neosistanites, parahaymanella, pseudohottingerina. ABSTRACT In this study, new genera and species are described. These three new genera are Neosistanites (type species Sistanites iranica), Parahaymanella (type species Parahaymanella hakyemezae) and Pseudohottingerina (type species Pseudohottingerina burdurensis). Neosistanites new species and new genus (N. sozerii, N. okuyucui, N. guvenci, N. dageri, N. catali, N. armagani, N. inali) and Neosistanites iranicus are dened. Parahaymanella is the new genus and its new species (P. hakyemezae, P. bozkurti and P. alanae). New species of new genus Pseudohottingerina (Ps. burdurensis and Ps. yarisliensis). Laftteina anatoliensis, Laftteina thraciaensis, Sirtina paleocenica, Ankaraella minima new species and Laftteina erki, Laftteina mengaudi, Ankaraella trochoidea species are dened and illustrated. Known Akbarina primitiva, Bolkarina aksarayi, Biloculinites cf. paleocenica, Miscellanea? globularis, Globoarina? sphaeroidea species and Heterillina sp., Keramosphaera sp., Textularia sp., Chrysalidina? sp., Kolchidina? sp., Lockhartia? sp., Popovia? sp. and Thalmannita? sp., genera, illustrated only. Only photographs of undescribed benthic foraminifera genera (miliolid, miscellanid, planulinid, rotaliid, mississippinid, aglutine) are given. The denition of a new family (Neosistanitidae), the classication of the Neosistanites, the type species and species transfers between the genera, the emendation of the Ankaraella genus and the corrections of the Ankaraella trochoidea were made. Photographs of some fossil algae are given in plates. All material (SBZ 2) belongs to the Selandian.

Upload: others

Post on 05-Mar-2020

13 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

49

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Maden Tetkik ve Arama Dergisi

http://dergi.mta.gov.tr

Burdur güneybatısı (Yarışlı Gölü güneyi, Batı Türkiye) Selandiyen yaşlı bentik foraminifer toplulukları ve bazı taksonomik revizyonlar

Selandian benthic foraminiferal assemblages of the southwestern Burdur (South of Lake Yarışlı, Western Turkey) and some taxonomic revisions

Şükrü ACARa*

aMaden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Dairesi, 06800, Ankara, Türkiye. orcid.org/0000-0003-0204-152X

Araştırma Makalesi

Anahtar Kelimeler: Yarışlı Gölü, Burdur, foraminifer, selandiyen, SBZ 2, neosistanites, parahaymanella, pseudohottingerina.

Geliş Tarihi: 21.12.2017Kabul Tarihi: 27.03.2018

ÖZBu çalışmada, yeni cinsler ve yeni türler tanımlanmıştır. Tanımlanan üç yeni cins; Neosistanites (tip tür Sistanites iranica), Parahaymanella (tip tür Parahaymanella hakyemezae) ve Pseudohottingerina (tip tür Pseudohottingerina burdurensis)’dir. Neosistanites yeni cinsi ve onun yeni türleri (N. sozerii, N. okuyucui, N. guvenci, N. dageri, N. catali, N. armagani, N. inali) ve Neosistanites iranicus tanımlanmıştır. Parahaymanella yeni cinsi ve onun yeni türleri (P. hakyemezae, P. bozkurti ve P. alanae)’ dır. Yeni cins Pseudohottingerina’nın yeni türleri (Ps. burdurensis ve Ps. yarisliensis)’dir. Laffi tteina anatoliensis, Laffi tteina thraciaensis, Sirtina paleocenica, Ankaraella minima yeni türleri ve Laffi tteina erki, Laffi tteina mengaudi, Ankaraella trochoidea türleri tanımlanmış ve resimlenmiştir. Bilinen Akbarina primitiva, Bolkarina aksarayi, Biloculinites cf. paleocenica, Miscellanea? globularis, Globofl arina? sphaeroidea türleri ve Heterillina sp., Keramosphaera sp., Textularia sp., Chrysalidina? sp., Kolchidina? sp., Lockhartia? sp., Popovia? sp. ve Thalmannita? sp., cinsleri, sadece resimlenmiştir. Tanımlanamamış bentik foraminifer cinslerinin (miliolid, miscellanid, planulinid, rotaliid, mississippinid, aglutine) sadece fotoğrafl arı verilmiştir. Yeni bir ailenin (Neosistanitidae) tanımı, Neosistanites’in sınıfl aması, cinsler arasında tip tür ve tür transferleri, Ankaraella cinsinin güncellenmesi ve Ankaraella trochoidea türü ile ilgili düzeltmeler yapılmıştır. Bazı fosil alglerin fotoğrafl arı, levhalarda verilmiştir. Tüm material (SBZ 2) Selandiyen’e aittir.

* Başvurulacak yazar: Şükrü ACAR, [email protected] https://dx.doi.org/10.19111/bulletinofmre.494620.MTA Dergisi hem İngilizce hem Türkçe olarak yayımlanmakta olup makalelere yapılacak atıfl arın İngilizce baskısına yapılması gerekmektedir.

MADEN TETK K VE ARAMA

D E R G S

Ç NDEK LER

Türkçe Bask 2019 158

Çayeli (Rize) ve spir (Erzurum) aras nda kalan alan n tektonostratigra k özellikleri............................................ smet ALAN, Veli BALCI, Halil KESK N, brahim ALTUN, Nevzat BÖKE, Hünkar DEM RBA , Sedat ARMAN, ..............................................................................Hasan EL BOL, Mustafa SOYAK L, Alican KOP ve Nurullah HAN LÇ / Ara t rma Makalesi 1

Alanya yak nlar nda Toros Orojeni içerisinde belirlenmi makaslama zonunun yap sal özellikleri ve tektonik önemi, GB Türkiye....................................................................................................................................................................Volkan ÖZAKSOY / Ara t rma Makalesi 31

Burdur güneybat s (Yar l Gölü güneyi, Bat Türkiye) Selandiyen ya l bentik foraminifer topluluklar ve baz taksonomik revizyonlar ............................................................................................................................................................................. ükrü ACAR / Ara t rma Makalesi 49

Türkiye’den yeni bir Nummulites Lamarck (Nummulitidae, Foraminiferida) türü...................................................................................................................................................................... Ali DEVEC LER / Ara t rma Makalesi 123

Orta Anadolu’da Eosen magmatiklerindeki hidrotermal alterasyonun mineralojisi, petrogra si ve kökeni, Sivas-Türkiye.............................................................................................................................Zeynel BA IBÜYÜK ve Hüseyin YALÇIN / Ara t rma Makalesi 143

Da ba skarn yataklar n n jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal özellikleri (Arakl -Trabzon, KD Türkiye)......................................................................................................................................................................... Y lmaz DEM R / Ara t rma Makalesi 167

Canca (Gümü hane, Türkiye) toprak jeokimyas verilerinin ters mesafe a rl kland rma (Tma) ve krigleme enterpolasyon metotlar yla de erlendirilmesi-ilk bulgular......................................................................................................................................................................Alaaddin VURAL / Ara t rma Makalesi 197

ran’ n kuzeybat s nda yer alan Sabalan volkanik kayaçlar n n jeokimyasal özellikleri Reza FAHIM GUILANY, Ali DARVISHZADEH, Seyed Jamal SHEIKHZAKARIAEE ve Mansour VOSOUGHI ABEDINI / Ara t rma Makalesi 221

Bulan k ve fraktal modelleme kullan larak Sonajeel sahas nda (KB ran) por ri bak r prospeksiyon haritalamas................................................................Zahra YAZDI, Alireza JAFARI RAD, Mehraj AGHAZADEH ve Peyman AFZAL / Ara t rma Makalesi 239

Petrollü eyllerin element karakteristikleri ve organik maddenin paleo-sedimanter artlar n kontrol eden faktörler; Çeltek formasyonu petrollü eylleri, Sorgun-Yozgat/Türkiye................................................................................................................................................... Berna YAVUZ PEHL VANLI / Ara t rma Makalesi 255

ç Anadolu alkali feldispat granit ve alkali feldispat siyenitlerinin feldispat hammadde potansiyelinin incelenmesi......................................................................................................................... K ymet DEN Z ve Yusuf Ka an KADIO LU / Ara t rma Makalesi 269

Arama ve üretim petrol sektöründe geli tirilmi petrol üretiminin rolü, Türkiye örne i........................................................................................................................................................................... Emre ÖZGÜR / Ara t rma Makalesi 295

Killerde genle menin üçgen diyagram ile tahmini....................................................................................................................................................................Ahmet ÖZGÜVEN / Ara t rma Makalesi 303

spendere mineralli ve termal sular n n hidro-kimyasal ve izotopik incelenmesi, Malatya, Türkiye...................................................................................................... Murat ÇELIKER, O. Faruk DURSUN ve Mahmut FIRAT / Ara t rma Makalesi 317

Elektromanyetik ve dü ey elektrik sondaj metodu kullan larak yeralt suyu ara t rmas...................................................................................................................Ha z MOHAMMED NAZIFI ve Levent GÜLEN / Ara t rma Makalesi 333

Elektrik özdirenç kuyu logu e rilerinden yap sal bilginin eldesi için bir yakla m ................................................................................... Do an Can KARATA , U ur ZAMAN ve Emin U. ULUGERGERL / Ara t rma Makalesi 351

Maden Tetkik ve Arama Dergisi Yay m Kurallar ...................................................................................................................................................... 361

ISSN : 1304-334XE-ISSN : 2651-3048

Keywords: Lake Yarışlı, Burdur, foraminifera, selandian, SBZ 2, neosistanites, parahaymanella, pseudohottingerina.

ABSTRACTIn this study, new genera and species are described. These three new genera are Neosistanites (type species Sistanites iranica), Parahaymanella (type species Parahaymanella hakyemezae) and Pseudohottingerina (type species Pseudohottingerina burdurensis). Neosistanites new species and new genus (N. sozerii, N. okuyucui, N. guvenci, N. dageri, N. catali, N. armagani, N. inali) and Neosistanites iranicus are defi ned. Parahaymanella is the new genus and its new species (P. hakyemezae, P. bozkurti and P. alanae). New species of new genus Pseudohottingerina (Ps. burdurensis and Ps. yarisliensis). Laffi tteina anatoliensis, Laffi tteina thraciaensis, Sirtina paleocenica, Ankaraella minima new species and Laffi tteina erki, Laffi tteina mengaudi, Ankaraella trochoidea species are defi ned and illustrated. Known Akbarina primitiva, Bolkarina aksarayi, Biloculinites cf. paleocenica, Miscellanea? globularis, Globofl arina? sphaeroidea species and Heterillina sp., Keramosphaera sp., Textularia sp., Chrysalidina? sp., Kolchidina? sp., Lockhartia? sp., Popovia? sp. and Thalmannita? sp., genera, illustrated only. Only photographs of undescribed benthic foraminifera genera (miliolid, miscellanid, planulinid, rotaliid, mississippinid, aglutine) are given. The defi nition of a new family (Neosistanitidae), the classifi cation of the Neosistanites, the type species and species transfers between the genera, the emendation of the Ankaraella genus and the corrections of the Ankaraella trochoidea were made. Photographs of some fossil algae are given in plates. All material (SBZ 2) belongs to the Selandian.

Page 2: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

50

1. Giriş

Laffi tteina erki (Sirel, 1969) nin, tip lokalitesi: Pontid kuşağındadır (Mesudiye- Gölköy-Ordu). Bu tür sonraki çalışmalarda Pontid ve Anatolid kuşakları boyunca muhtelif lokalitelerde de tanımlanmıştır (İnan, 1995, 1996; İnan ve İnan, 1987, 2008; İnan vd., 1992, 2005; Özgen, 1997; Öztürk vd., 1984; Sirel 1994, 1996, 1998, 2004, 2009, 2015; Şengün vd., 1988). MTA Yeşilova projesi kapsamında alınan örneklerde yapılan inceleme sonucunda ise bu foraminifer türünün Akdeniz (Toros) kuşağındaki varlığı belirlenmiştir (Bilgin vd., 1990). Bu nedenle, Türkiye Paleosen paleocoğrafyasına katkı koymak ve L. erki ile birlikte bulunan bentik foraminifer topluluğunu incelemek amacıyla L. erki içeren, bu örneğin lokalitesine (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi, GB Burdur) giderek (1990 yılında), 3-5m kalınlığındaki çok küçük bir mostradan, 5 adet sistematik kireçtaşı örneği alınmıştır (Şekil 1). Bu örneklerden; 219 yönlü ince kesit (YİK)hazırlamış ve bu yayında da; 213’ü kullanılarak, fosil topluluğunda yer alan, bentik foraminiferler ve algleri tanımlanmıştır (Çizelge 1). Bu bentik foraminiferlerin büyük çoğunluğu; porselen kalker kavkılıdır ve bunlar; sığ su, resif gerisi veya sınırlı su dolaşımının olduğu denizel ortamlarda yaşarlar. Bu çalışmada kullanılan yönlü ince kesitler, MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır.

Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi) konumu itibarı ile Türkiye’de, tektoniğin en etkili olduğu bir bölgede (Toros Kuşağında, Isparta Büklümünün batısında) yer alır (Poisson, 1984; Price, Scott, 1994; Flecker, vd., 2005) (Şekil 1). Çalışmaya konu olan Mamatlar formasyonu çok dar bir alanda (3-5 m kalınlığında) küçük bir yüzlek vermekte ve özellikle alt seviyeleri bentik foraminifer ve algler bakımından oldukça zengindir (Poisson, 1977)

(Çizelge 1). Bölgede sınırlı sayıda çalışma yapılmıştır (Bilgin vd., 1990). Bilgin vd., (1990) Yarışlı Gölü’nün güneyinde ve batısında; 1/25.000 ölçekli jeolojik harita yapmışlar ve bölgedeki Orta-Geç Paleosen (Monsiyen-Tanesiyen) yaşlı birim için, Poisson (1997) tarafından tanımlanan Mamatlar formasyonu adını kullanmışlardır (Şekil 2).

Sirel (1996, s.79) Sistanites Rahaghi (1983) cinsinin; ilk defa Türkiye’deki varlığını “Yarışlı Köyünde Burdur batısı” bildirmiş ve bentik foraminiferlerden “Sistanites iranica Rahaghi, 1983, Bolkarina aksarayi Sirel, 1981, Miscellanea globularis Rahaghi, 1983, Miscellanea primitiva Rahaghi, 1983, Idalina sinjarica Grimsdale, 1952, Laffi tteina mengaudi (Astre, 1923), Laffi tteina erki (Sirel, 1969), Globofl arina sphaeroidea (Fleury, 1982) ve Miliolidae” leri tanımlamıştır. Sirel (1998, s.29) Burdur bölgesini anlattığı bölümde ‟Yarışlı’dan Tanesiyen yaşlı olası ekzotik bloklarda, L. erki, B. aksarayensis, M.? primitiva, M.? globularis, I. sinjarica, G. sphaeroidea ve L.mengaudi” fosillerini tanımlamış ve resimlemiştir. Sirel (2004, s.20, 57) L. erki türüne Yarışlı yöresinde, Selandiyen yaşlı kireçtaşlarında B. aksarayensis, M.? globularis, M.? primitiva, S.iranica, G. sphaeroidea, Hottingerina anatolica Sirel, 1999, I. sinjarica, keramospherid tip, Miliolidae ve alglerden oluşan fosil topluluğunun eşlik ettiğini belirtmiştir.

2. Materyal ve Metod

1990 yılında, Yarışlı Gölü’ nün hemen güneyinde yer alan; 3-5m kalınlığındaki çok küçük bir mostradan, 5 adet sistematik kireçtaşı örneği alınmış idi (Şekil 1). Bu çalışmada bu örnekler kullanılmıştır. Önce bu sert kireçtaşı örneklerinden, ikişer adet rastgele ince kesit yapıldı. Bu ince kesitler incelendikten sonra, tüm örnekler üzerinde, yönlü ince kesit (YİK) hazırlama

Şekil 1- Yer bulduru haritaları.

Page 3: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

51

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Çizelge 1- Yarışlı Gölü güneyi fosil topluluğu (SBZ 2) (Serra-Kiel vd., 1998).

Page 4: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

52

yönteminin uygulanmasına karar verildi. (YİK) hazırlama yöntemi için, tüm örnekler ikiye bölündü. Bu örneklerin birinci parçaları; tabakalanmaya paralel olarak yaklaşık 4mm. kalınlığında plakalara bölündü. Daha sonra yine bu örneklerin ikinci parçaları da (YİK) hazırlama yöntem ile ince kesitlerini yapabilmek için; tabakalanmaya dik olarak yine yaklaşık 4mm.kalınlığında plakalara bölündü.

Bu plakaların, heriki yüzeyi de düzeltme diskinde parlatıldı ve binoküler mikroskop altında incelendi. Bu inceleme sırasında, parlatılmış plakalar üzerinde (YİK) hazırlanacak olan bireylerin sınırları (suda çözülmeyen kalemler ile) çizildi. Sınırları çizilen bireylerin küçük plakaları kesildi. Kesilen herbir küçük plaka, tekrar binoküler mikroskop altında incelendi. Üzerinde çalışılacak olan bireyin hangi kesiti (düşey, yatay, eksenel veya ekvatoral vd.,) elde edilecek ise: ona göre plakalar eğilerek aşındırıldı. Böylece her bir bireyin istenilen (YİK) kesiti yapılacak hale getirildi. Bununla birlikte (eğerek) aşındırılmış yüzey üzerinde sadece bir düzlem olmalıdır. Aksi halde (birden çok aşındırılmış yüzey olursa) iyi bir (YİK) ve dolayısıyla

da, o bireyin iyi bir kesiti elde edilemez! İşte bu şekilde, sadece bir düzlemden oluşan plakalar, ince kesitçiye verilir ve çok az kalın olarak (YİK) hazırlanır. Daha sonra (YİK) hazırlanmış olan kesitlerin biyolojik mikroskop altında kalınlık kontrolleri yapılır. Daha iyi fotoğraf çekebilmek için; foraminiferlerin kabuk yapılarına göre, ince kesitlerinin kalınlıkları farklı-farklı olmalıdır. Örneğin hiyalin kalker kavkılı bentiklerin ince kesitleri, normal kalınkıkta veya biraz daha kalın ve fakat porselen kalker kavkılı bentiklerin ince kesitleri ise; normalden biraz daha ince olmalıdır. Bu çalışmada; 219 (YİK) hazırlanmış ve bu yayında da; 213’ü kullanarak, fosil topluluğunda yer alan, bentik foraminiferler ve algler tanımlanmış ve bunların fotoğrafl arı, dijital ortamda (biyolojik mikroskopta) çekilerek, levhalar hazırlanmıştır (Çizelge 1). Bu çalışmada kullanılan yönlü ince kesitler, MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır.

3. Bulgular

3.1. Sistematik Paleontoloji

Sistematik paleontolojide (Loeblich ve Tappan, 1964; Acar, 1995) kullanılmıştır.

Grup: Protozoa GOLDFUSS, 1817,

Altgrup: Sarcodina SCHAMARDA, 1871,

Sınıf: Rhizopoda von SIEBOLD, 1845,

Takım: Foraminiferida EICHWALD, 1830,

Alttakım: Rotaliina DELAGE AND HÉROUARD, 1896,

Üst Aile: Rotaliacea EHRENBERG, 1839,

Aile: Neosistanitidae ACAR, Yeni Aile,

Cins: Neosistanites ACAR, n. gen.,

Tip Tür: Sistanites iranica RAHAGHI, 1983.

3.2. Yeni Aile: Neosistanitidae ACAR, n. fam.

Tip Cins: Neosistanites ACAR, n. gen.

Tip Tür: Sistanites iranica RAHAGHI, 1983.

Tanımlama: Kavkı serbest, trokospiral–rotaliid sarılımlı ve iki tabakalıdır. Dış tabaka: ipliksi yapılı hiyalin kalker ve iç tabaka: koyu veya siyahımsı renkli, mikrogranüler veya çok küçük taneli dokuludur (Rahaghi, 1983, s.54). Bölmelerde bölme içi kanal yoktur. Çok delikli (sieve plate)

Şekil 2- Çalışma alanının kolon kesiti.

Page 5: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

53

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

düşey plaka (vertical plate=vpl), çok delikli yatay plaka (horizontal plate=hpl), çok delikli birleşik plaka (compound plate=cpl), sırt sütunları (dorsal pillars=dp) ve iki farklı kabuk yapılı karın sütunları (ventral pillars=vnp) vardır. Birinci karın sütunları (fi rst ventral pillars=vnp1) ve ikinci karın sütunları (second ventral pillars=vnp2). Birinci karın sütunları (vnp1) (karın boşluğunda) rotaliid devrede yer alır ve hiyalin kalker yapılıdır; ikinci karın sütunları (vnp2) ise: yine karın boşluğunda yer alır ve fakat mikrogranüler yapılıdır. Ayrıca sırt sütunları arası yarıkları (funnels=f), karın kapakçığı (umbilical fl ap=uf) ve karın bölgesi delikleride vardır (umbilical holes=uh). Ağız (aperture=a) son bölmenin tabanında tek ve yarık şeklindedir. Ancak sondan bir önceki bölme ve içeri doğru diğer bölmelerin tabanında ise: localar arası delikler (intercameral foramina=if) olarak yer alır.

Karşılaştırma veya Uyarılar: Bu yeni ailenin (Neosistanitidae ACAR, n.fam.) özellikleri; Rotaliidae Ehrenberg, 1839, ailesi ve ona bağlı olan tüm altailelerin özelliklerinden farklıdır. Yeni ailenin Rotaliidae ailesinden farkı; iki tabakalı (hiyalin kalker ve siyahımsı renkli mikrogranüler veya çok küçük taneli dokulu) kabuk duvar yapısı ile birilikte, çok delikli düşey plakaları (vpl), çok delikli yatay plakaları (hpl) ve çok delikli birleşik plakaları (compound plate=cpl), iki farklı karın sütunları (vnp1 ve vnp2) ve karın bölgesi deliklerinin (uh) varlığıdır. Bu farklılıklar nedeniyle yeni Neosistanitidae ailesi tanımlanmıştır.

3.3. Yeni Cins Neosistanites’in Sınıfl aması İle İlgili Açıklama

Sistanites Rahaghi (1983) cinsi ve tip türü “Sistanites iranica Rahaghi, 1983” ilk defa; Rahaghi (1983, s.54) tarafından, İran Tanesiyen’inde tanımlanmış ve resimlenmiştir. Daha sonra S. iranica türü; Türkiye’de ilk defa, Sirel (1996, s.79) tarafından tanımlamış ve ayrıca bu Sistanites cinsinin güncel tanımlanması da (emend.), yine Sirel (1998, s.81) tarafından yapmıştır. Sistanites cinsi ile ilgili olarak; Rahaghi ve Sirel’in, tanımlamalarındaki yapısal elemanlarla ilgili eksikliklerden dolayı, ilk defa burada tanımlanmış olan çok sayıda yapısal elamanlar nedeniyle yeni cins, Neosistanites tanımlanmıştır. Yeni cins Neosistanites; sırt sütunlarına (dp) ve sütunlar arası yarıklara (f), çok delikli düşey plakalara (vpl), çok delikli yatay plakalara (hpl), çok delikli birleşik plakalara (cpl), deliksiz karın kapakçığına (uf), iki

farklı karın sütunlarına (vnp1,vnp2), karın bölgesi deliklerine (uh) ve tek sıra ağız açıklığına (a) veya localar arası (tek) deliklere (if) sahiptir.

3.4. Cinsler Arasında Tip Tür ve Tür Transferleri

Literatürde, bilinen bir türün veya bir tip türün, bir cinse veya yeni bir cinse transferi ile ilgili, çok sayıda örnekler vardır. Bu konu ile ilgili olarak (bu çalışmada tanımlanmış olan bireyler için) yeni tanımlamalar aşağıda sunulmuştur.

A- Sistanites Rahaghi (1983) cinsinin tip türü (Sistanites iranica Rahaghi, 1983), yeni cins Neosistanites’e, tip tür olarak; transfer edilmiştir (Rahaghi, 1983, p.54, levha 34, şekil4).

B- Orduina Sirel (1969) cinsinin tip türü (Orduina erki Sirel, 1969), farklı cinslere transfer edilmiş ve günümüzde; Laffi tteina erki (Sirel, 1969) türü olarak kullanılmaktadır (Sirel, 1994). Bu çalışmada da; L. erki, olarak tanımlanmış ve resimlenmiştir.

C- Rahaghi (1983) tarafından tanımlanmış ve resimlenmiş olan, Miscellanea primitiva Rahaghi, 1983, türü: iki yazar tarafından, iki farklı yeni cinse tip tür olarak transfer edilmiştir (Hottinger, 2009; Sirel, 2009). Bu çalışmada Akbarina primitiva (Sirel, 2009), olarak resimlenmiştir.

Takım: Foraminiferida EICHWALD, 1830,

Alttakım: Rotaliina DELAGE AND HÉROUARD, 1896,

Üst Aile: Rotaliacea EHRENBERG, 1839,

Aile: Neosistanitidae ACAR, Yeni Aile,

Tip Cins: Neosistanites ACAR, n. gen.

Tip Tür: Sistanites iranica RAHAGHI, 1983.

Yeni Cins: Neosistanites Acar, n.gen.

Adın kökeni (Derivation of the name): Yeni anlamına gelen “neo” ön eki ile eski cinsin adı birleştirilerek “Neosistanites” adı verilmiştir.

Tip tür: Yatayımsı kesit (Rahaghi, 1983, levha 34, şekil 4).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Page 6: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

54

Ayırtman Tanım: Bentik Foraminifera, kavkı küçük ve iki tabakalı, serbest ve trokospiral-rotaliid sarılımdır. Özellikle başlangıçtaki, rotaliid sarılımlı devrenin bölmeleri iki tabakalıdır (levha I, şekil 1,4-6). Son tura ait trokospiral sarılımlı bölmeler, siyahımsı tek tabakalıdır. Dış tabaka: ipliksi yapılı hiyalin kalker ve iç tabaka: koyu veya siyahımsı renkli, mikrogranüler veya çok küçük taneli dokuludur (Rahaghi, 1983, s.54). İki tabakalı kavkı yapısı özellikle düşey kesitlerde çok iyi görülür. Yeni cinsin kavkısı küçüktür. Ancak yeni cinsin türleri, boyutlarına göre (kendi aralarında): iri, orta, küçük ve en küçük diye dört gruba ayrılabilir. Yeni cinsin şekli; küresel, küremsi, globular, loblu, asimetrik şişkin mercesi, merceksi ve asimetrik basık merceksidir (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,4,7; levha IV, şekil 2-4, 7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,8-11; levha VI, şekil 1,3-5,8,9). Yatay çap=0.758 -1.983mm; yükseklik=0.467-1.371mm, arasında değişir.

Makrosferik (fA) şekillerde: Küresel iri ilk/birincil loca (protoconch=pr) ve özel şekilli (insan kulağına benzer) ikincil loca (deuteroconch=dt) görülür (levha I, şekil 6; levha II, şekil 1; levha III, şekil 7; levha IV, şekil 4; levha V, şekil 3; levha VI, şekil 6) (Şekil 3B,C). Ancak bazı bireylerde üçüncül loca (tritoconch=tr) da, görülür ki bu embriyonik yapıya; üçlü embriyonik yapı adı verilir (levha II, şekil 4; levha III, şekil 7; levha IV, şekil 5) (Şekil 3C). Makrosferik bireylerin birincil loca (pr) çapları: (0.047mm-0.262mm) arasında değişir (levha I, şekil 5,6; levha II, şekil 1,2,4; levha III, şekil 3,4,6,7; levha IV, şekil 1,4-8; levha V, şekil 1-3,7-11; levha VI, şekil 3-6) (Şekil 3B,C).

Mikrosferik (fB) bireylerin ilk loca (pr) çapları: 0.009-0.023mm arasında değişir (levha I, şekil 1; levha II, şekil 5; levha IV, şekil 3) (Şekil 3A). Kavkı iki tabakalı, dış tabaka; ipliksi dokulu hiyalin kalker ve iç tabaka siyahımsı koyu renkli, mikrogranuler veya çok küçük taneli dokulu ve deliksizdir (levha I, şekil 1,2,4-6; levha II, şekil 1-6; levha III, şekil 2-7; levha IV, şekil 1-8; levha V, şekil 1-12; levha VI, şekil 1-9) (Şekil 3A-C) (Rahaghi, 1983, s.54). Yeni cinsin uzama endisi (endis of elongation=e.e), (e.e=yatay çap yükseklik) türlere göre değişir. Bölme içi kanal yoktur. Geniş loca boşlukları bir veya iki plakayla (düşey veya birleşik plaka ile) ikiye bölünür (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 4,7; levha IV, şekil 2-4,7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,10) (Şekil 3A,B). Localar sırt tarafta kavramaz. Sırt tarafta; çok dar yüzeysel açıklıklar (sutural opening =so) (levha I, şekil 2,7; levha II, şekil 4,6) (Şekil

3C), sırt sütunları (dorsal pillars=dp) ve sütunlar arası yarıklar (funnels=f) ve merkezi sırt sütunları (central pillar=cp) görülür (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 4,5,7; levha IV, şekil 1-4,7-9; levha V, şekil 1- 4,5-11; levha VI, şekil 1-5,8,9) (Şekil 3A,B).

Nadiren yalancı dikenimsi (pseudospine=psp) yapıları da (levha I, şekil 2) görülür. Localar arası deliklerin (intercameral foramen=if) tabanında veya bu localar arası deliklerin (if) altındaki spiral lam’ın dışında, ağız plakalarıda (foraminal plate=fpl) yeralır (levha I, şekil 2,7; levha II, şekil 4,6; levha III, şekil 5; levha V, şekil 7,12; levha VI, şekil 7) (Şekil 3C). Çok delikli düşey plakalar (vertical plate=vpl), çok delikli birleşik plakalar (compound plate=cpl) loca boşluğunu ikiye bölerler ve çok delikli yatay plakalar (horizontal plate=hpl), bölmeler (septa=s), karın kapakçıkları (umbilical fl ap=uf) ve ikinci karın sütunları (second ventral pillar=vnp2); kavkı duvarının içyapısına uygun olarak, siyahımsı koyu renkli, mikrogranüler veya çok küçük taneli dokuludur. Ve bütün bunlar; karın bölgesini veya karın boşluğunu (umbilical area or cavity) doldururlar (Şekil 3A,B,C). Düşey plakalar (vpl); kavkının sırt tarafından (spiral lam’dan) başlar ve anatomik yapıya uygun çok delikli kalın bir levha olarak (sieve plate) (levha I, şekil 3) loca boşluğunu ikiye bölerek, karın kapakçığı (uf) ile birleşirler (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 2-4,7; levha IV, şekil 2,3,7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,8-11; levha VI, şekil 1,3-5;8,9) (Şekil 3A,B). Başka bir ifade ile çok delikli kalın bir düşey plakanın (vpl) başlangıcında, mikrogranüler ve deliksiz yapılı çok kısa bir devresi vardır ve ondan sonra çok delikli bir levhaya dönüşür ve karın kapakçığı (uf) ile birleşir. Ayrıca bir düşey (vpl) plaka, birincil locaya (pr) doğru hafi fçe kıvrılarak/bükülerek (aşağı doğru) bölmenin ucunda yer alan, karın kapakçığı (uf) ile birleşir. Hafi fçe kıvrık olan bu içbükey (concave) kalın düşey plakalar; ince kesit düzlemine bağlı olarak, bazı ince kesitlerde görülür. Eğer ince kesit düzlemi; bu içbükey düşey plakadan geçmez ise; yani ince kesit düzlemi; bölme ile düşey plaka arasındaki loca boşluğundan geçer ise; düşey plakalar ince kesitlerde görülmezler. Karın bölgesi/boşluğu: çok delikli kalın yatay plakalar (horizontal plate=hpl) ve bu kalın yatay plakalar (hpl) arasında yer alan, karın sütunları (ventral pillars=vnp) ile doldurulmuştur. Yatay plaka (hpl) mikrogranüler yapılı ve çok deliklidir. Yatay plakalar (hpl) kavkının karın tarafında yer alır (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 11-3; levha III, şekil 2-5,7; levha IV, şekil 1-4,7-10; levha V, şekil 1-6,8-11; levha VI, şekil 1-5,8,9)

Page 7: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

55

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Şekil 3- Neosistanites Acar, n.gen., yeni cinsinin bazı yapısal elemanları. A: Düşey kesit; (fB), çok küçük küresel ilk loca (pr), sırt sütunları (dp), yarıklar (f), iki tabakalı bölme, birleşik plakalar (cpl), birleşik plaka delikleri (cplfr), karın kapakçıkları (uf), çok delikli yatay plakalar (hpl), yatay plaka delikleri (hplfr), ikinci karın sütunları (vnp2), karın delikleri (uh). B: Düşey kesit; (fA), merkezi sütun (cp), küresel birincil loca (pr) ve tipik ikincil loca (dt), birincil loca ve ikincil localar arası delik (fr), birinci karın sütunu (vnp1), düşey plaka (küresel ilk locanın hemen sağında) (vpl), çok delikli (düşey) birleşik plaka (sol) (cpl) ve birleşik plaka delikleri (sol) (cplfr), (eğik) birleşik plaka (sağ) (cpl) ve birleşik plaka delikleri (sağ) (cplfr), karın kapakçıkları (uf), çok delikli yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları (vnp2), karın delikleri (uh). C: Yatay kesit; (fA), üçlü embriyonik devre [geniş küresel birincil loca (pr), daha geniş ikincil loca (dt) ve en geniş üçüncül loca (tr) ve bunlar arasındaki delikler (fr)], sutural/yüzeysel açıklık (spiral lam üzerinde) (so), bölmeler (s), loc (ch), localar arası delikler (if) ve ağız plakaları (fpl).

Page 8: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

56

(Şekil 3A,B). Yatay plakalar (hpl) aynı zamanda; karın boşluğunu (umbilical cavity=uc) doldurur ve bir ucu karın kapakçığı (uf) ile diğer ucuda, bir önceki yatay plaka (hpl) ile birleşir. Bazen yatay plakaların (hpl), her iki ucu da, bir önceki yatay plakalarla (hpl) birleşirler. Ve bu, çok delikli kalın yatay plakalar arasında (çok sayıda) mikrogranüler yapılı, kısa ikinci karın sütunları (second ventral pillars=vnp2) yer alır (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,4,7; levha IV, şekil 2-4, 7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,8-11; levha VI, şekil 1,3-5,8,9) (Şekil 3A,B). Birleşik plaka (compound plate=cpl), mikrogranüler yapılı, kalın ve çok deliklidir. Bu birleşik plakalar (cpl); çok delikli bir düşey plaka (vpl) ve yine çok delikli bir yatay plakanın (hpl) (yani iki plakanın) karın kapakçığında (uf) birleşmesiyle oluşur. Ayrıca bir birleşik plaka (cpl); bir düşey plakanın (doğrudan veya direk olarak) karın kapakçığının (uf) ucuna eklendikten sonra, evrilerek yatay plakaya dönüşmesiyle de (tek bir parçadan da) oluşabilir (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1,2; levha III, şekil 4,7; levha IV, şekil 2-4,7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,10,11; levha VI, şekil 3,5) (Şekil 3A,B). Bir birleşik plaka (cpl); loca buşluğunun ortasında yer alır (önündeki ve arkasındaki bölmeler ile arasındaki açıklık çok-çok fazladır). Ve bunlar, aynı zamanda; loca boşluğunu ikiye böler ve karın boşluğunu doldurur. Özellikle kalın düşey plakaların (vpl) ve kalın birleşik plakaların (cpl), çok delikli yapısı; eğik kesitlerde açıkça görülür (levha I, şekil 3,5; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 1-3; levha IV, şekil 2,7,8) (Şekil 3B, sol ve sağ). Bazı durumlarda kalın birleşik plakaların (cpl); (düşey plaka bölümlerinin) teğetsel kesitlerinde; delikler arasındaki dokusal kalınlık, sütun (pillar=p) gibi de görülebilir. Ancak bunlar sütun (p) değildir; bunlar delikler arası açıklık veya dokudur (levha I, şekil 1,5; levha II, şekil 1) (Şekil 3B, (sağ) cpl). Karın kapakçığı (uf); siyahımsı koyu renkli, mikrogranüler veya çok küçük taneli dokulu ve deliksiz bir plakadır (levha I, şekil 1, 4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 1-4, 7; levha IV, şekil 2-4, 7-10; levha V, şekil 1-6, 8-11; levha VI, şekil 1-5, 8, 9) (Şekil 3A,B). Karın kapakçığı (uf) bölmenin ucuna eklenmiştir veya bölmenin ucunda yer alır ve locaların karın tarafını kapatır (Hottinger, 1980, p.12, text fi gure 5). Özellikle trokospiral/rotaliid sarılımlı bentik foraminiferlerin (rotaliidlerin) düşey kesitlerinde; bölmelerin ucunda, deliksiz, küçük ve hafi fçe kıvrık birer plaka (uf) olarak görülür. Yeni cins Neosistanites’te, karın ve sırt sütunlarıda vardır. Bilindiği gibi; bir foraminifer cinsinde sütunların

varlığı veya yokluğu çok çok önemlidir. Yukarıda tanımlanmış olan bütün bu anotomik yapıların her biri; bir bireyi farklı cinslere götürür. Karın sütunları; kendi içinde iki farklı yapısal özellik gösterir (Şekil 3A,B). Birinci karın sütunları (fi rst ventral pillar=vnp1): kavkının rotaliid sarılımlı devresinin ilk turlarında (ilk locaya yakın), karın boşluğunda (uc) yer alır. Birinci karın sütunları (vnp1): hiyalin kalker yapılı, tapa (plug) gibi, tek parçadan oluşan, som/masif ve kısa karın sütunlarıdır (levha I, şekil 6; levha II, şekil1; levha III, şekil 7; levha IV, şekil 8,9; levha V, şekil 2,3,5,6,10,1111; levha VI, şekil 3,5) (Şekil 3B). İkinci karın sütunlarıda (vnp2): yine kavkının karın tarafında yer alır. Kavkı duvarının iç tabakasına uygun olarak: yatay plakalar arasında, kısa ve mikrogranüler yapılıdır (levha I, şekil 4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,4,7; levha IV, şekil 2-4,7-9; levha V, şekil 1,2,4-6,8-10; levha VI, şekil 1,3-5,8,9) (Şekil 3A,B). Sırt sütunları (dp); kavkının sırt tarafında yer alır ve kavkı duvarının dış yapısına uygun olarak; ışınsal ve hiyalin kalker yapılıdır (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,47; levha IV, şekil 1-4,7-10; levha V, şekil 1-6,8-11; levha VI, şekil 1-5,7-9). Yarıklar (f) sırt sütunları arasında yer alır. Karın delikleri (umbilical holes=uh) veya karın boşlukları (uc); karın bölgesindeki yatay plakalar (hpl) ile ikinci karın sütunları (vnp2) arasında yer alırlar (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,4,7; levha IV, şekil 2-4,7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,8-10; levha VI, şekil 1,3-5,8) (Şekil 3A,B,C). Localar arası delikler (intercameral foramina=if); bölmelerin tabanında yer alırlar, yatay/yatayımsı veya yatayımsı eğik kesitlerde görülürler (levha I, şekil 7; levha II, şekil 4-6; levha III, şekil 2,5,6; levha V, şekil 7,12; levha VI, şekil 6,7) (Şekil 3C). Localar arası delikleri (if); birer eski ağızlar olarak da kabul edebiliriz. Ve böylece, bireylerin ağzı ile ilgili tanımlamalarımızı (bu localar arası delikleri (if) inceleyerek) yapabiliriz. Bu nedenle yeni cins; Neosistanites, tek ağızlıdır ve bu ağız (aperture=a) bölme tabanında, tek ve yarık şeklindedir. Ağız plakası (foraminal plate=fpl); yatay veya yatayımsı kesitlerde; localar arası deliklerin tabanında ve bir önceki turun/spiral lamın dış tarafında ki, koyu renkli çok küçük plakadır (levha I, şekil 2,7; levha II, şekil 4,6; levha III, şekil 5; levha IV, şekil 5,6; levha V, şekil 7,12; levha VI, şekil 7). Yeni cinsin “Neosistanites” tanımlamasında; kırk beş adet yönlü ince kesit ve altmış üç adet birey kullanılmıştır. Dimorfi zm gelişmiştir.

Page 9: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

57

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Yaş: Orta Paleosen Selandiyen (SBZ 2) Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Fosil topluluğu: Neosistanites iranicus (Rahaghi, 1983), Neosistanites sozerii Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites okuyucui Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites guvenci Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites dageri Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites catali Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites armagani Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites inali Acar, n.gen.,n.sp., Parahaymanella hahyemezae Acar, n.gen., n.sp., Parahaymanella bozkurti Acar, n.gen., n.sp., Parahaymanella alanae Acar, n.gen., n.sp., Pseudohottingerina burdurensis Acar, n.gen.,n.sp., Pseudohottingerina yarisliensis Acar, n.gen.,n.sp., Ankaraella minima Acar, n.sp., Laffi tteina anatoliensis Acar, n.sp., Laffi tteina thraciaensis Acar, n.sp., Sirtina paleocenica Acar, n.sp., Akbarina primitiva (Rahaghi, 1983), Ankaraella trochoidea Sirel, 1998, Bolkarina aksarayi Sirel, 1981, Laffi tteina erki (Sirel, 1969), Laffi tteina mengaudi (Astre, 1923), Biloculinites cf. paleocenica Rahaghi, 1983, Miscellanea? globularis Rahaghi, 1978, Globofl arina? sphaeroidea (Fleury, 1982), Heterillina sp., Keramosphaera sp., Textularia sp., Crysalidina? sp., Kolchidina? sp., Lockhartia? sp., Popovia? sp., Thalmannita? sp., Bilinen bentik foraminifer cinslerinden; Periloculina n.sp?, tanımlanmış ancak resimlenmemiştir. Tanımlanamamış miliolid cinsler (cins 1; cins 2; cins 3; cins 4, n.sp. 1; cins 4, n.sp. 2; cins 4, n.sp. 3; cins 5; cins 6; cins 7; cins 8 veya idalinid cins 1; cins 9); tanımlanamamış aglutine cinsler (cins 1; cins 2); tanımlanamamış miscellanid cins 1; tanımlanamamış planulinid cins 1; tanımlanamamış rotaliid cinsler (cins 1 (Redmondoides?); cins 2; cins 3; cins 4 kabuğu çift tabakalı); tanımlanamamış mississippinid cins 1; tanımlanamamış alg 1; tanımlanamamış alg 2; tanımlanamamış alg 3. Bu fosil topluluğunun örneklere göre dağılımı (Çizelge 1)’de gösterilmiştir. Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel, vd., 1998).

Diğer Cinslerle Karşılaştırma: Yeni cins Neosistanites: kavkı iki tabakalı, trokospiral-rotaliid sarılımlı, localar sırt tarafta kavramaz ve bölme içi kanalı yoktur (levha I, şekil 1,2,4-6; levha II, şekil 1-6; levha III, şekil 2-7; levha IV, şekil 1-8; levha V, şekil 1-12; levha VI, şekil 1-9) (Şekil 3A-C). Kavkının dış tabakası; ipliksi dokulu hiyalin kalker ve iç tabakası siyahımsı koyu renkli, mikrogranüler veya çok küçük taneli dokulu ve deliksizdir (Rahaghi, 1983, s.54). Makrosferik (fA) şekillerde: küresel iri bir birincil loca (pr), özel şekilli (tıpkı insan kulağına benzer)

ikincil loca (dt) (levha I, şekil 6; levha II, şekil 1; levha III, şekil 7; levha IV, şekil 4; levha V, şekil 3; levha VI, şekil 6) (Şekil 3B,C) ve bazı bireylerde de üçüncül loca (tr) görülür (levha II, şekil 4; levha III, şekil 7; levha IV, şekil 5) (Şekil 3C). Makrosferik (fA) bireylerin ilk loca çapları: (0.047mm-0.262mm) arasında değişir (levha I, şekil 5,6; levha II, şekil 1,2,4; levha III, şekil 3,4,6,7; levha IV, şekil 1,4-8; levha V, şekil 1-3,7-11; levha VI, şekil 3-6) (Şekil 3B,C). Mikrosferik (fB) bireylerin ilk loca çapları ise: 0.009-0.023mm arasında değişir (levha I, şekil 1; levha II, şekil 5; levha IV, şekil 3) (Şekil 3A). Geniş loca boşlukları bir veya iki plaka ile bölünmüştür ki, bunlar bir düşey plaka (vpl) veya bir birleşik plakadır (cpl) (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 4,7; levha IV, şekil 2-4,7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,10) (Şekil 3A,B). Sırt tarafta: çok dar yüzeysel açıklıklar (so) (levha I, şekil 2,7; levha II, şekil 4,6) (Şekil 3C), sırt sütunları (dp) (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,4,7; levha IV, şekil 1-4,7-10; levha V, şekil 1-6,8-11; levha VI, şekil 1-5,7-9) ve sütunlar arası yarıklar (f) görülür (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 4,5,7; levha IV, şekil 1-4,7,8; levha V, şekil 1-4,10; levha VI, şekil 1,4,5) (Şekil 3A,B). Bazı bireylerde: merkezi sırt sütunu (cp) (levha II, şekil 1; levha IV, şekil 9; levha V, şekil 5-11; levha VI, şekil 2,3,8,9) (Şekil 3B) ve yalancı diken de (psp) (levha I, şekil 2) görülür/vardır. Düşey plakalar (vpl), kavkının sırt tarafından (spiral lam’dan) başlayan çok delikli plakalar; loca boşluğunu ikiye bölerek, bölmelerin ucuna eklenmiş olan karın kapakçığı (uf) ile birleşirler (levha I, şekil 1,3,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 2-4,7; levha IV, şekil 2,3,7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,8-11; levha VI, şekil 1,3-5;8,9) (Şekil 3A,B). Hafi fçe kıvrık olan bu düşey plakalar (vpl); sadece bazı ince kesitlerde (ince kesit düzlemine bağlı olarak) görülür. Eğer ince kesit düzlemi; düşey plakadan geçmez ise, yani bölme ile düşey plaka arasındaki, loca boşluğundan geçer ise; düşey plakalar ince kesitlerde görülmezler. Birleşik plakalarda (cpl) mikrogranüler yapılı, çok delikli ve loca boşluğunu ikiye bölerler. Ve bunlar aynı zamanda karın boşluğunu doldururlar. Bir birleşik plaka (cpl); çok delikli bir düşey plaka (vpl) ve yine çok delikli bir yatay plakanın (hpl) (yani iki plakanın) karın kapakçığında (uf) birleşmesiyle oluşur. Ayrıca yine bir birleşik plaka (cpl); bir düşey plakanın (doğrudan doğruya veya direk olarak) karın kapakçığının (uf) ucuna eklendikten/birleştikten sonra, evrilerek yatay plakaya dönüşmesiyle de (yani tek bir parçadan da) oluşabilir (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1,2; levha III, şekil 4,7; levha IV, şekil 2-4,7-10; levha V, şekil

Page 10: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

58

1,2,4-6,10,11; levha VI, şekil 3,5) (Şekil 3A,B). Özellikle kalın düşey plakaların ve birleşik plakaların çok delikli yapısı; eğik kesitlerde açıkça görülür (levha I, şekil 3,5; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 1-3; levha IV, şekil 2,7,8 ) (Şekil 3B). Kalın birleşik plakaların (cpl); (düşey plaka bölümlerinin) teğetsel kesitlerindeki delikler arası açıklıklar; sütunlar (pillars=p) gibi de görülebilir/ düşünülebilir, ancak bunlar sütun (p) değildir (levha I, şekil 1,5; levha II, şekil 1) (Şekil 3B). Çünkü bunlar: kalın birleşik plakaların (cpl); düşey plaka bölümlerinin, delikler arası açıklıklarıdır. Karın kapakçığı (uf); mikrogranüler yapılı, deliksiz, küçük ve hafi fçe kıvrık bir plakadır ve bölmenin (s) ucuna eklenir veya bölmenin ucunda yer alır (levha I, şekil 1, 4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 1-4, 7; levha IV, şekil 2-4, 7- 10; levha V, şekil 1-6, 8-11; levha VI, şekil 1-5, 8, 9) (Şekil 3A,B). Karın kapakçığı (uf) locaların karın tarafını kapatır (Hottinger, 1980, s.12, Şekil 5). Karın bölgesinde; çok delikli kalın yatay plakalar (horizontal plate=hpl) ve karın sütunları yer alır. Karın sütunları (vnp), kendi içinde iki farklı yapısal özellik gösterir (Şekil 3A,B). Yatay plakalar (hpl) kavkı duvarının iç tabakasına uygun olarak mikrogranüler yapılı ve çok deliklidir. Yatay plakalar (hpl) kavkının karın tarafında yer alır (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 11-3; levha III, şekil 2-5,7; levha IV, şekil 1-4,7-10; levha V, şekil 1-6,8-11; levha VI, şekil 1-5,8,9) (Şekil 3A,B). Birinci karın sütunları (vnp1): kavkının rotaliid sarılımlı devresinin ilk turlarında, ilk locaya yakın, karın boşluğunda (umbilical cavity=uc) yer alır. Birinci karın sütunları (vnp1): hiyalin kalker yapılı, tapa (plug) gibi, tek bir parçadan oluşan, som/masif ve kısa karın sütunlarıdır (levha I, şekil 6; levha II, şekil1; levha III, şekil 7; levha IV, şekil 8,9; levha V, şekil 2,3,5,6,10,1111; levha VI, şekil 3,5) (Şekil 3B). İkinci karın sütunları (vnp2) mikrogranüler yapılı ve yatay plakalar (hpl) arasında yer alır (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,4,7; levha IV, şekil 2-4, 7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,8-11; levha VI, şekil 1,3-5,8,9) (Şekil 3A,B). Karın delikleri (uh); karın bölgesindeki, yatay plakalar (hpl) ile ikinci karın sütunları (vnp2) arasında yeralırlar (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,4,7; levha IV, şekil 2-4,7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,8-10; levha VI, şekil 1,3-5,8) (Şekil 3A,B,C). Yeni cins Neosistanites’ te; ağız plakası da vardır (fpl) (levha I, şekil 2,7; levha II, şekil 4,6; levha III, şekil 5; levha V, şekil 7,12; levha VI, şekil 7) (Şekil 3C). Ve yeni cins; Neosistanites, tek ağızlıdır. Sistanites Rahaghi, (1983) cinsi; ilk defa Rahaghi (1983, s.54) tarafından, İran’da tanımlanmış, resimlenmiş ve yaşı da Tanesiyen’dir. Sistanites cinsi; Rotaliidae ailesinin tüm cinslerinden;

iki farklı materyalden yapılmış, iki tabakalı kabuk duvar yapısı ile ayrılır (Rahaghi (1983, s. 55 remarks). Rahaghi (1983, s. 55 remarks) Sistanites cinsinde, karın tarafında alt bölümleri olan localarının varlığını bildirmiştir. Ancak yazar bu görüşe katılmaz. Çünkü karın tarafındaki locaların alt bölümleri yani locacıklar yoktur. Yeni cins ve O’nun tip türü de iki tabakalı kavkı yapısına sahiptir. Rahaghi (1983, s.55) Sistanites’in ağzının, bölmelerin localar arası delikler tarafından delindiğini “The septa are pierced by the intercameral foramen” bildirmiştir. Yani Rahaghi’de Sistanites cinsinin tek ağızlı olduğunu bildirmiş ve yazar da bu görüşe tamamen katılmaktadır. Türkiye’de ilk defa Sirel (1996, s.79) tarafından; Sistanites iranica Rahaghi (1983) türü tanımlanmış ve özellikle; geniş karın tarafının, kalın yatay ve düşey plakalarla doldurulduğu, kalbur delikli “cribrate” ağızlı ve Paleosen (Tanesiyen) yaşlı olduğu bildirilmiştir. Yazar (Acar); Sirel (1996, s.79) tarafından bildirilen “ karın tarafının kalın düşey plakalarla doldurulduğu ve kalbur delikli (cribrate) ağızlı olduğu” görüşüne katılmaz. Öncelikle bu birey; kalbur delikli “cribrate” ağızlı değil, tek ağızlıdır (levha I, şekil 7; levha II, şekil 4-6; levha III, şekil 2,5; levha IV, şekil 5,6; levha V, şekil 7,12; levha VI, şekil 6,7). Bilindiği gibi foraminiferlerde ağzın konumu ve sayısı çok önemlidir ve bu durum bireyleri farklı cinslere götürür. Ayrıca “karın tarafının kalın düşey plakalarla doldurulduğu”da bildirilmiştir ki onlar düşey plakalar değil; yatay plakalar (hpl) arasında yer alan, ikincil karın sütunlarıdır (vnp2) (levha I, şekil 4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,4,7; levha IV, şekil 2-4,7-9; levha V, şekil 1,2,4-6,8-10; levha VI, şekil 1,3-5,8,9) (Şekil 3A,B). Fakat Yazar, bu çalışmada, Sirel (1996, p.79) tarafından bildirilen “geniş karın tarafının, kalın yatay plakalarla doldurulduğu”nu kabul eder ve ayrıca bu kalın yatay plakaların deliksiz olmadığını ve bilhassa çok delikli olduğunu belirtir (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 11-3; levha III, şekil 2-5,7; levha IV, şekil 1-4,7-10; levha V, şekil 1-6,8-11; levha VI, şekil 1-5,8,9) (Şekil 3A,B). Ayrıca; Sirel (1998, s. 81) tarafından; Sistanites (Rahaghi, 1983) cinsinin eksikleri tamamlanarak, güncellenmeside (emend.) yapılmıştır. Ancak; Sirel (1998, s. 81) bu güncellemesinde (emend.): Rahaghi (1983)’ nin, cins tanımındaki bilinen cins özellikleri hariç olmak üzere ve özellikle ilk yayınında (Sirel, 1996, p.79) bildirdiklerinin dışında: karın tarafında kalın “düşey plakalarının” ve karın boşluğunda çok sayıda boşluklarının olduğunu ve Lockhartia Davies’ deki gibi “gerçek sütunlarının olmadığını” (Sirel, 1998, levha 39, şekil 1,4,7, 13;levha 40, şekil 1,6,12) ve çok delikli ağızda, kısa epiderm altı parçalarının olduğunu

Page 11: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

59

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

“The aperture is sieve-plate with short subepidermal partitions” bildirilmiştir (Sirel, 1998, levha 39, şekil 3,4,12; levha 40, şekil 2,5,8,9). Ancak yazar ağız ve epiderm altı parçaları ile ilgili Sirel (1998, s. 81)’in tanımlarına katılmaz. Çünkü bu birey, tek ağızlıdır (levha I, şekil 7; levha II, şekil 4-6; levha III, şekil 2,5; levha IV, şekil 5,6; levha V, şekil 7,12; levha VI, şekil 6,7). Ayrıca; Sirel (1998, s. 81) “karın boşluğunda çok sayıda boşluklarının olduğunu” bildirilmiş ve-fakat nasıl oluştuğu açıklamamıştır! Yazar (Acar) “karın boşluğunda çok sayıda boşluklarının olduğunu” kabul eder ve bunların yatay plakalar (hpl) ile ikinci karın sütunları (vnp2) arasında oluştuğunu belirtir (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 3,4,7; levha IV, şekil 2-4,7-10; levha V, şekil 1,2,4-6,8-10; levha VI, şekil 1,3-5,8) (Şekil 3A,B,C). Yazara göre: foraminiferler de ki sütunlar (p); farklı kavkı duvar yapılarında olabilir. Bilindiği gibi: Lockhartia, Sakesaria ve rotaliidlerdeki sütunlar, hiyalin kalker yapılıdır. Fakat bilindiği gibi; Archaias de Montfort (1808) cinsindeki, bölmeler arası sütunlar (interseptal pillars) ise: porselen kalker yapılıdır. Yeni cins Neosistanites’in sırt sütunları (dp) ve birinci karın sütunları (vnp1) hiyalin kalker yapılıdır. Fakat Neosistanites yeni cinsinin karın bölgesinde yer alan; ikinci karın sütunları (vnp2) ise: mikrogranüler yapılıdır. Sonuç olarak; bir foraminifer cinsinde sütunların varlığı veya yokluğu çok önemlidir. Bilindiği gibi bu durum bireyleri farklı cinslere götürür. Ayrıca Sirel (1998, s. 82) yine bu yayınında “mikrosferik fomların ilk loca çaplarını” (0.090-0.130 mm) olarak bildirmiştir, Yazar, bu ölçümlerin hatalı olabileceğini düşünmektedir. Bilindiği gibi; hiçbir bentik foraminiferin, mikrosferik formunun ilk localarının çapları (0.090-0.130 mm) olamaz. Yeni cins; Neosistanites tek ağızlıdır ve yeni cinsin; merkezi sırt sütunları (central pillar=cp), yalancı dikeni (psp), düşey plakaları (vpl), karın kapakçığı (uf), birleşik plakaları (cpl), yatay plakaları (hpl), karın kapakçığı (uf), birinci karın sütunları (vnp1), ikinci karın sütunları (vnp2), karın delikleri (uh) ve ağız plakası (fpl) vardır.

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Neosistanites iranicus (Rahaghi, 1983)

(Levha I, Şekil 1-7; Levha II, Şekil 1-6; Levha III, Şekil 1,2) (Şekil 4/1)

1983 Sistanites iranica Rahaghi, p. 54, levha 34, şekil 1-4, 6-12, 14,15.

1996 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, içinde (in) Drobne vd., (1996), p.79, levha 1, şekil 2,3,5,7-9,12-14.

1998 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, p.82, levha 39, şekil 1, 3, 4, 5, 11-13; levha 40, şekil 2, 3, 5, 6, 8-11, 13.

2008 Sistanites iranica Rahaghi, Pignatti,vd., levha 6, şekil 4.

2009 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, levha V, şekil 6,7.

2015 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, levha 16, şekil 2,5,6,8-11,13.

Adın kökeni: Eski tür adı”iranica” yeni cins adı (Neosistanites)’e uyumlu hale getirilerek “iranicus” olarak değiştirilmiştir.

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Tanım: Kavkı küçük, serbest, trokospiral-rotaliid sarılımlı, şişkin mercesi şekilli (asimetrik dış bükey) veya genel olarak globuler şekillidir. Yeni cinsin türleri arasında “Neosistanites iranicus” türünün kavkısı, diğer türlerden daha büyüktür. Localar sırt tarafta kavramaz (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3) (Şekil 4/1). Özellikle rotaliid sarılımlı devrede, iki tabakalı kavkı yapısı çok iyi görülür. Dış tabaka ışınsal delikli kalker yapılı ve iç tabaka: siyahımsı, mikrogaranüler veya çok küçük taneli dokuludur (Rahaghi, 1983, s.54). Ancak son tur veya son localarda kavkı yapısı; genellikle mikrogranülerdir. Mikrosferik bireylerin ilk loca çapı (0.009mm) dir (levha I, şekil 1; levha II, şekil 5). Sırt sütunları (dp) kavkının sırt tarafında yer alır ve ayrıca sütunlar arası kanalları veya yarıkları da (f) vardır (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3) (Şekil 3A,B). Bölmeler (s) deliksiz, hafi fçe kıvrık, kavkının iç tabaka yapısına uygun olarak, siyahımsı, mikrogaranüler veya çok küçük taneli dokuludur (levha I, şekil 2,6,7; levha II, şekil 4-6; levha III, şekil 1,2) (Şekil 3C). Localar arası delikler (if) deliksiz bölmelerin tabanında yer alır (son locanın dış duvarını oluşturan son bölmenin tabanındaki (tek) delik ise ağızı oluşturur (levha I, şekil 7; levha II, şekil 4-6) (Şekil 3C). Ağız plakası (fpl) localar arası deliklerin tabanındaki lam spirin üzerinde, koyu renkli, çok küçük ve ince bir plakadır (levha I, şekil 2,7; levha II, şekil 4,6) (Şekil 3C). Düşey plakalar (vpl) loca boşluğu içinde yeralır ve

Page 12: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

60

loca boşluğunu ikiye böler, mikrogranüler dokulu ve birincil locaya doğru hafi fçe (iç bükey) bükülür, çok deliklidir (levha I, şekil 3,5-7; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 1) (Şekil 3B) ve karın kapakçığı (uf) ile birleşir. Karın tarafında yeralan yatay plakaların (hpl) iç yüzeyi; sırt tarafa veya birincil locaya doğru hafi fçe çukur (iç bükey), mikrogranüler dokulu ve çok deliklidir (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 1,2); (Rahaghi, 1983, levha 34, şekil 6, 8-12); (Sirel, 1996, levha 1, şekil 2, 5, 7, 8; Sirel, 1998; levha 39, şekil 1, 3, 4, 7, 11, 12, 13). Yatay plakalar (hpl); bir önceki yatay plaka ve karın kapakçığı (uf) ile alttan veya iki taraftaki yatay plakalar ile yine alttan birleşirler. Yatay plakalar (hpl) geometrik yapılarına uygun ve kesit düzlemine bağlı olarak; düşey veya düşeyimsi kesitler ile eğik kesitlerde görülürler. Birleşik plaka (cpl) çok delikli bir düşey plaka (vpl) ile çok delikli yatay (hpl) bir plakanın, karın kapakçığında (uf) birleşmesiyle veya çok delikli bir düşey plakanın (vpl) karın kapakçığından (uf) sonra, yatay bir plakaya (hpl) evrilmesiyle de oluşur (levha I, şekil 1, 4-6; levha II, şekil 1, 2; levha III, şekil 2) (Şekil 3A,B). Karın kapakçığı (uf) bölmelerin ucunda; küçük, mikrogranüler dokulu, deliksiz bir plakadır (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 1,2) (Şekil 3A,B). Karın sütunları (vnp1, vnp2) düşey/düşeyimsi veya az eğik düşey/düşeyimsi kesitlerde görülür ve iki farklı yapısal özellik gösterir. Birinci karın sütunları (vnp1) embriyonik locaları izleyen, rotaliid sarılımlı devrenin (ilk turlarının) karın tarafında yer alan, hiyalin kalker yapılı, kısa ve tek parçadan oluşan tapa (plug) benzeri birincil karın sütunlardır (levha I, şekil 1,4,6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 1,2) (Şekil 3A,B). İkinci karın sütunları (vnp2) kavkı duvarının iç tabakasına uygun olarak mikrogranüler yapılı, kısa ve yatay plakalar (hpl) arasında yer alırlar (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 2) (Şekil 3A,B). Karın delikleri (uh) veya karın boşlukları (uc) veya karın açıklıkları (uo) karın bölgesinde; yatay plakalar ile ikinci karın sütunları (vnp2) arasında yer alırlar (levha I, şekil 1,4-6; levha II, şekil 1-3; levha III, şekil 2) (Şekil 3A,B). Yeni tür “N. iranicus” makrosferik bireylerinin boyutlarına (yatay çap ve yüksekliklerine) göre; iri veya geniş neosistanitidlerden biridir. Mikrosferik bireyler biraz daha basık trokospiral sarılımlıdır. Makrosferik fertler biraz daha şişkindir. Dimorfi zm vardır ve gelişmiştir.

Makrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (1.015-1.735 mm), yükseklikleri (1.050-1.663 mm), birincil loca çapları (0.105-0.198 mm), ikincil

loca çapları (0.093mm-0.268mm) ve uzama endisleri (1.417-1.487) arasında değişir (levha I, şekil 5,6; levha II, şekil 1,2,4,6) (Şekil 3B,C) (Şekil 4/1).

Mikrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (1.867-2.246 mm), yükseklikleri (1.400-1.488 mm), birincil loca çapı (0.009mm) ve uzama endisi (1.519) arasındadır (levha I, şekil 1; levha II, şekil 5) (Şekil 3A).

Benzerlik ve farklılıklar: N. iranicus; sırt tarafı dış bükey ve fakat karın tarafı daha şişkin dış bükey veya daha şişkin mercesi şekilli veya genel olarak globuler yapısıyla; yeni tanımlanan N. sozerii, N. okuyucui ve N. catali’den ayrılır. N. iranicus türü; bu iri yapısıyla ve genel olarak globuler şekliyle; yeni tanımlanan N. armagani, N. guvenci, N. dageri ve N. inali türlerinden de kolayca ayrılır (Şekil 4/1).

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Neosistanites sozerii Acar, n.gen., n.sp.

(Levha III, Şekil 3-5) (Şekil 4/3)

Adın kökeni: MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Dairesinde çalıştığı yıllarda: Türkiye stratigrafi sine katkıları olan, dürüst, çalışkan ve yardım sever bir insan olan ilk ustam, mikropaleontolog; Jeoloji Yüksek Mühendisi Biler Sözeri, adına verilmiştir.

Holotip: Hemen hemen düşey kesit, makrosferik form (Levha III, Şekil 4).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı serbest, küçük, trokospiral-rotaliid sarılımı, hemen hemen küresel şekilli, sırt ve karın tarafı çok-çok kuvvetli dış bükey ve localar sırt tarafta kavramaz (levha III, şekil 3,4) (Şekil 4/3). Özellikle kuvvetli rotaliid sarılımlı devre; N. iranicus’ taki kadar gelişmemiş veya kuvvetli değildir (levha III, şekil 3,4)

(Şekil 4/3). Özellikle kuvvetli rotaliid sarılımlı devre; N. iranicus’ taki kadar gelişmemiş veya kuvvetli değildir (levha III, şekil 3,4) (Şekil 4/3) ve iki tabakalı kavkı yapısıda iyi görülür (levha III, şekil 3-5) (Şekil 4/3). İç tabakanın duvarı: siyahımsı kalsit, mikrogaranüler veya çok küçük taneli dokulu ve

Page 13: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

61

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Şekil 4- Neosistanites yeni cinsinin türleri: 1- Neosistanites iranicus. 2- Neosistanites okuyucui n.sp. 3- Neosistanites sozerii n.sp. 4- Neosistanites catali n.sp. 5- Neosistanites armagani n.sp. 6- Neosistanites guvenci n.sp. 7, 8- Neosistanites dageri n.sp. 9- Neosistanites inali n.sp.

Page 14: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

62

deliksiz olup, dış tabaka ise; delikli hiyalin kalker ve ışınsal yapılıdır (Rahaghi, 1983, s.54). Son tur veya son turda yer alan locaların loca duvarları mikrogranüler yapılıdır (levha III, şekil 3-5) (Şekil 4/3). Sırt sütunları (dp), yarıkları (f), birinci karın sütunları (vn.p1) ve düşey plakaları (vpl) (levha III, şekil 3-5) (Şekil 4/3); yatay plakaları (hpl), birleşik plakalar (cpl), karın kapakçığı (uf), ikinci karın sütunları (vn.p2) ve karın delikleri (uh) (levha III, şekil 3,4) (Şekil 4/3) vardır. Bu yeni tür (N. sozerii)’ de; üçüncül loca da (tritoconch=tr) gürülür ve bu tip emriyonik yapıya, üçlü embriyonik yapı denir (levha III, şekil 4). Bu yeni türün makrosferik bireyleri, boyutlarına göre; iri neosistanitidler grubunda yer alır.

Makrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (0.910mm-1.692mm), yükseklikleri (0.910mm-1.575mm), birincil loca çapları (0.128mm-0.262mm), ikincil loca çapları (0.117-0.286mm) ve uzama endisleri (1.074-1.205) arasında değişir (levha III, şekil 3-5) (Şekil 4/3). Mikrosferik bireyleri, henüz saptanamamıştır. Ancak; “Neosistanites” cinsinde, gelişmiş dimorfi zm vardır.

Benzerlik ve farklılıklar: N. sozerii; hemen hemen küresel şekliyle, diğer yeni tanımlanan Neosistanites türlerinden kolayca ayrılır (Şekil 4/3).

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Neosistanites okuyucui Acar, n.gen., n.sp.

(Levha III, Şekil 6,7; Levha IV, Şekil 1,2) (Şekil 4/2)

Adın kökeni: Paleozoyik bentik foraminiferleri ile ilgili, ulusal ve uluslararası yayınlarından dolayı, mikropaleontolog; Prof. Dr. Cengiz Okuyucu, onuruna adlandırılmıştır.

Holotip: Düşey kesit, makrosferik form (Levha III, Şekil 7).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı serbest, küçük, trokospiral-rotaliid sarılımlı, sırt tarafı dış bükey ve fakat karın tarafındaki; aşağı doğru sarkmış son loca veya loblu yapılı ve çok-çok şişkin dış bükey veya çok kuvvetli asimetrik neosistanitid bir formdur (Şekil 4/2). Yatay/yatayımsı kesitlerde: locaların genişlikleri ve

yükseklikleri düzenli artan adımlıdır. Özellikle ergin bireylerin (düşey kesitlerinde) aşağı doğru sarkmış son loca veya loblu yapı, çok açık olarak görülür ve ayrıca locaların kenarları yuvarlaklaşmıştır (levha III, şekil 6,7; levha IV, şekil 1,2) (Şekil 4/2). Localar sırt tarafta kavramaz ve özellikle şişkin rotaliid sarılımlı devrede, iki tabakalı kavkı yapısı çok iyi görülür (levha III, şekil 7; levha IV, şekil 2). İç tabakanın duvarı: siyahımsı kalsit, mikrogaranüler veya çok küçük taneli dokulu ve deliksiz olup, dış tabaka ise, delikli kalker ve ışınsal yapılıdır (Rahaghi, 1983, s.54). Çok delikli düşey plakalar (vpl) (özellikle yatayımsı eğik kesitlerde, bölmelerin ucunda görülür) (levha III, şekil 6; levha IV, şekil 1,2); delikli yatay plakalar (hpl), delikli birleşik plakalar (cpl), karın kapakçığı (uf) ve ikinci karın sütunları (vnp2) (levha III, şekil 7; levha IV, şekil 2); yarıklar (f) (levha III, şekil 7; levha IV, şekil 1,2); kalın ve gelişmiş birinci karın sütunu (vp1) (levha III, şekil 7), karın delikleri (uh) ve çok delikli yatay plakaları (hpl) vardır (levha III, şekil 7; levha IV, şekil 2). Boyutlarına göre; bu yeni türün (N. okuyucui); makrosferik bireyleri, iri neosistanitidler grubunda yer alır.

Makrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (1.190mm-1.575mm) yükseklikleri (1.225mm-1.400mm) birincil loca çapları (0.082mm-0.175mm), ikincil loca çapı (0.076mmX0.233mm) ve uzama endisleri 1.104-1.119) arasında değişir (Levha III, Şekil 6,7; Levha IV, Şekil 1,2) (Şekil 4/2). Mikrosferik bireyleri henüz saptanamamıştır. Fakat yeni cinste; Neosistanites, dimorfi zm gelişmiştir.

Benzerlik ve farklılıklar: N. okuyucui; kavkı daha iri, sarkmış son loca/loblu yapı, çok-çok şişkin veya en şişkin dış bükey şekilli ve loca kenarlarının yuvarlaklaşmış olduğundan dolayı (iri formlardan) N. iranicus, N. sozerii ve N. catali’ den ayrılır (Şekil 4/2). Ayrıca bu iri yapısıyla; orta boyutlu; N. armagani, N.guvenci’ den ve küçük boyutlu; N. dageri ve en küçük boyutlu; N. inali’ den de kolayca ayrılır (Şekil 4/2).

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Neosistanites guvenci Acar, n.gen., n.sp.

(Levha IV, Şekil 3-8; Levha V, Şekil 1-4) (Şekil 4/6)

1983 Sistanites iranica Rahaghi, s. 54, levha 34, şekil 5,13.

1996 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, içinde (in) Drobne vd., (1996), s. 79, levha 1, şekil 1, 11.

Page 15: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

63

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

1998 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, s. 82, levha 39, şekil 8; levha 40, şekil 7, 12.

2015 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, levha 16, şekil 7,12.

Adın kökeni: Paleozoyik algleri ve kıta sahanlığı ile ilgili, ulusal ve uluslararası yayınlarından dolayı; Prof. Dr. Tuncer Güvenç adına sunulmuştur.

Holotip: Düşey kesit, mikrosferik form (Levha IV, Şekil 3).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı serbest, küçük, asimetrik trokospiral-rotaliid sarılımlı, özellikle sırt tarafı düz veya düzleşmiş veya çok-çok basık dış bükey, karın tarafı ise kuvvetli dış bükey ve localar sırt tarafta kavramaz (levha IV, şekil 3,4,7,8; levha V, şekil 1,2,4) (Şekil 4/6). Rotaliid sarılımlı devrede, iki tabakalı kavkı yapısı çok iyi görülür (levha IV, şekil 3,4,7,8; levha V, şekil 1-4 ). İç tabakanın duvarı: siyahımsı kalsit, mikrogaranüler veya çok küçük taneli dokulu ve deliksiz olup, dış tabaka ise, delikli kalker ve ışınsal yapılıdır (Rahaghi, 1983, s.54). Son tur veya son turda yer alan locaların bölme ve duvar yapılarında, mikrogranüler yapı görülür (levha IV, şekil 3,5,6; levha V, şekil 2,3). Kavisli/kıvrık yapılı düşey plakaları (vpl); düşey kesitlerde; dar/küçük delikli olarak (levha IV, şekil 4-7) ve fakat aynı düşey plakalar; az eğik yatayımsı kesitlerde, delikli olarak görülür (levha IV, şekil 5,6). Yatay plakalar (hpl), birleşik plakalar (cpl), karın kapakçığı (uf) ve ikinci karın sütunları (vnp2), mikrogranüler yapılıdır (levha IV, şekil 3,4,7,8). Sırt sütunları (dp) ve kısa birinci karın sütunları (vnp1) hiyalin kalker yapılıdır ve yarıklar (f) da vardır (levha IV, şekil 3,4,7,8; Levha V, Şekil 14). Bu yeni türde de üçüncül loca (tr) görülür ve bu yapıya, üçlü embriyonik yapı denir (levha IV, şekil 5). Karın delikleri (uh), yatay plakaları (hpl), kısa ikinci karın sütunları (vnp2) da vardır (levha IV, şekil 3,4,7,8; levha V, şekil 1,2,4). Yeni tür olan (N. guvenci’nin) makrosferik bireylerini, orta boylu neosistanitidlere dahil edebiliriz. Bu yeni türde, dimorfi zm gelişmiştir.

Makrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (0.688mm-1.283mm), yükseklikleri (0.595mm- 1.003mm), uzama endisleri (1.156-1.589), birincil loca çapları (0.070mm-0.215mm), ikincil loca çapları (0.082mm- 0.222mm) ve üçüncül loca çapı

(0.093mm-0.198mm) arasında değişir (levha IV, şekil 4-8; levha V, şekil 1-4) (Şekil 4/6).

Mikrosferik bireyin biometrik ölçüleri: Yatay çapı (2.100mm), yüksekliği (1.167mm), uzama endisi (1.799) ve ilk locapı çapı (0.025mm)’dir (levha IV, şekil 3).

Benzerlik ve farklılıklar: N. güvenci özellikle sırt tarafının düz veya çok-çok basık, karın tarafının dış bükey oluşuyla, diğer tüm Neosistanites türlerden kolayca ayrılır (Şekil 4/6).

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Neosistanites dageri Acar, n.gen., n.sp.

(Levha IV, Şekil 9,10; Levha V, Şekil 5-12) (Şekil 4/7,8)

1996 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, içinde (in) Drobne vd., (1996), s. 79, levha 1, şekil 4, 10.

1998 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, s. 82, levha 39, şekil 2,6,7, 9, 10, 14, levha 40, şekil 4.

2015 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, levha 16, şekil 3,4.

Adın kökeni: Türkiye Jeolojisine, Mesozoyik bentikleriyle ilgili yayınlarıyla mikropaleontolojiye katkılarından ve dürüst kişiliğinden dolayı, mikropaleontolog; Dr. Zeki Dağer, adına sunulmuştur.

Holotip: Hemen hemen düşey kesit, mikrosferik form (Levha V, Şekil 5).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviye: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı serbest, küçük, hemen hemen simetrik merceksi şekilli (levha IV, şekil 9,10; levha V, şekil 5,6,8-10), trokospiral-rotaliid sarılımlı, localar sırt tarafta kavramaz, özellikle rotaliid sarılımlı devrede, iki tabakalı kavkı duvar yapısı çok iyi görülür (levha IV, şekil 9,10; (levha V, şekil 5-12) (Şekil 4/7,8). İç duvarı: siyahımsı kalsit, mikrogaranüler veya çok küçük taneli dokulu ve deliksiz olup; dış duvarı ise, ışınsal hiyalin kalker yapılıdır (Rahaghi, 1983, s.54). Son tur veya son turda yer alan locaların bölmeleri ve duvar yapıları, genellikle mikrogranüler yapılıdır (levha V, şekil 6,7,9,10,12). Düşey plakalar (vpl) (levha IV, şekil 9), yatay plakalar (hpl), birleşik

Page 16: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

64

plakalar (cpl), karın kapakçığı (uf) ve kısa ikinci karın sütunları (vnp2) kavkının iç tabakası ile aynıdır (levha IV, şekil 9,10; levha V, şekil 5,6,8-11). Sırt sütunları (dp), yarıkları (f) vardır (levha IV, şekil 10; levha V, şekil 10,11) ve merkezi sütunları (levha IV, şekil 9; levha V, şekil 5,6,8,9). Birinci karın sütunları (vnp1) hıyalin kalker yapılıdır (levha IV, şekil 9; levha V, şekil 5,6,10,11). Karın delikleri (uh), çok delikli yatay plakaları (hpl) ile karın sütunları arasında yer alır (levha IV, şekil 9,10; levha V, şekil 5,6,8-11). Bölmeler, localar arası delikler (if) ve ağız plakası (fpl) yatayımsı eğik kesitlerde görülüyor (levha V, şekil 7,12). Yeni tür (N.dageri); boyutlarına göre; küçük neosistanitidlere dahiledilebilir (Şekil 4/7,8). Neosistanites dageri’ de, dimorfi zm gelişmiştir.

Makrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (0.758mm-1.143mm), yükseklikleri (0.513mm-0.630mm), uzama endisleri (1.530mm-1.850mm) ve birincil loca çapları (0.047mm-0.089mm) arasında değişir (levha IV, şekil 10; levha V, şekil 7-11).

Mikrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (0.933mm-1.202mm), yükseklikleri (0.490mm-0.618mm), uzama endisleri (1. 904mm-1.945mm) ve birincil loca çapları ( 0.014mm-0.023mm) arasında değişir (levha IV, şekil 9; levha V, şekil 5,6,12).

Benzerlik ve farklılıklar: N. dageri; küçük kavkı yapısıyla, hemen hemen simetrik merceksi şekliyle tüm; Neosistanites türlerinden ve özellikle en küçük boyutlu; N. inali’den de kolayca ayrılır (Şekil 4/7,8).

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Neosistanites catali Acar, n.gen., n.sp.

(Levha VI, Şekil 1-3) (Şekil 4/4)

1996 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, içinde (in) Drobne vd., (1996), s.79, levha 1, şekil 6.

1998 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, s.82, levha 40, şekil 1.

2015 Sistanites iranica Rahaghi; Sirel, levha 16, şekil.1.

Adın kökeni: Türkiye Jeolojisine Paleozoyik bentikleriyle ilgili paleontolojik katkılarından dolayı; Jeoloji Yüksek Mühendisi; Erol Çatal, adına sunulmuştur.

Holotip: Hemen hemen düşey kesit, makrosferik form (Levha VI, Şekil 1).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviye: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı serbest, küçük, asimetrik trokospiral-rotaliid sarılımlı, dış bükey, ergin bireylerin son tur locaları çok iri (loca genişlileri ve yükseklikleri çok fazla) ve özellikle sarkmış son locanın kenarları kutu kenarlı veya keskin köşelidir (levha VI, şekil 1,2) (Şekil 4/4). Özellikle son locanın kenarı daha da keskin köşelidir (levha VI, şekil 1) (Şekil 4/4). Rotaliid sarılımlı devrede, localar sırt tarafta kavramaz ve iki tabakalı kavkı yapısı çok iyi görülür (levha VI, şekil 1-3). Son tur veya son turda yer alan locaların duvar ve bölme yapıları mikrogranülerdir (levha VI, şekil 1,2). Kavkının iç duvarı: siyahımsı kalsit, mikrogaranüler veya çok küçük taneli dokulu ve deliksiz; dış duvarı ise, delikli ışınsal hiyalin kalker yapılıdır (Rahaghi, 1983, s.54). Kavisli/kıvrık düşey plakalar (vpl): düşey kesitte (levha VI, şekil 3) ve karın kapakçığı (uf) (levha VI, şekil 1-3) bölmelerin ucuna eklenmiş şekilde görülür. Yatay plakalar (hpl) (levha VI, şekil 1-3) ve birleşik plakalar (cpl), ikinci karın sütunları (vnp2), kavkının iç tabakası ile aynı yapıdadır (levha VI, şekil 1,3). Kavkının dış tabakasına ait; merkezi sütunları (cp) (levha VI, şekil 2,3) ve sırt sütunları (dp) hiyalin kalker yapılıdır ve ayrıca sırt sütunu arasında yarıklarıda (f) vardır (levha VI, şekil 1). Bu çok geniş sırt sütunları: iyi korunmuş ve de iyi temizlenmiş tane formların sırt tarafında, iri merkezi bir granül gibi de gözükür (levha VI, şekil 2,3). Karın delikleri (uh); (karın bölgesinde), çok delikli yatay plakalar ile kısa ikinci karın sütunları (vnp2) arasında yer alır (levha VI, şekil 1,3). Yeni türü N. catali boyutlarına göre; iri neosistanitidlere dahil edilebilir (Şekil 4/4).

Makrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (1.138mm-1.517mm), yükseklikleri (0.846mm-0.933mm), uzama endisleri (1.793-1.862) (levha VI, şekil 1-3) ve birincil loca çapı (0.117mm) dir (levha VI, şekil 3). Mikrosferik bireyleri henüz saptanamamıştır.

Benzerlik ve farklılıklar: N. catali’ nin, son tur locaları çok iri ve son loca loblu veya sarkmış ve localarının kenarları keskin köşelidir (levha VI, şekil 1,2) (Şekil 4/4). İşte bu şekli ve iri kavkı yapısıyla; özellikle; N. okuyucui’ den ve diğer tüm; Neosistanites türlerinden kolayca ayrılır.

Page 17: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

65

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Neosistanites armagani Acar, n.gen., n.sp.

(Levha VI, Şekil 4-6) (Şekil 4/5)

Adın kökeni: Türkiye jeolojisine (Mesozoyik bentikleriyle ilgili) paleontolojik katkılarından dolayı; Jeoloji Yüksek Mühendisi; Fahrettin Armağan, adına sunulmuştur.

Holotip: Düşey kesit, makrosferik form (Levha VI, Şekil 4).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviye: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı serbest, küçük, asimetrik trokospiral-rotaliid sarılımlı, sırt tarafı dış bükey, şişkin ve asimetrik merceksi şekilli ve fakat karın tarafı hemen hemen düz ve özellikle son tur locaları keskin köşeli, rotaliid sarılımlı devrede, iki tabakalı kavkı yapısı çok iyi görülür (levha VI, şekil 4,5) (Şekil 4/5). Son tur veya son turda yer alan locaların duvar ve bölme yapıları mikrogranülerdir (levha VI, şekil 4-6). Kavkının iç tabakası: siyahımsı kalcit, mikrogaranüler veya çok küçük taneli dokulu ve deliksiz olup, dış tabakası ise, delikli hyalin kalker ve ışınsal yapılıdır (Rahaghi, 1983, s.54). Küresel birincil (pr) ve ikincil (dt) localar görülüyor (levha VI, şekil 5). Düşey plaka (vpl) (levha VI, şekil 5); yatay plakalar (hpl), karın kapakçığı (uf) ve ikinci karın sütunları (vnp2) kavkının iç tabakası ile aynı yapıdadır (levha VI, şekil 4,5). Birinci karın sütunları (vnp1) (levha VI, şekil 5), sırt sütunları (dp) ve yarıklar (f) da vardır (levha VI, şekil 4,5). Karın tarafında; karın delikleri (uh) ve kısa ikinci karın sütunları (vnp2) (levha VI, şekil 4,5) yeralır. Bölmeler (s) ve localar arası delik (if) (levha VI, şekil 6) görülüyor. Bu yeni türü (boyutlarına göre) orta neosistanitidlere dahiledebiliriz.

Makrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (0.793mm-1.370mm), yükseklikleri (0.642mm-0.735mm), uzama endisleri (1.786-2.133) ve birincil loca çapları (0.089mm-0.107mm) arasında değişir (levha VI, şekil 4-6). Mikrosferik bireyleri henüz saptanamamıştır.

Benzerlik ve farklılıklar: N. armagani; şişkin ve asimetrik merceksi şekilli, düzenli sarılımlı, locaları keskin köşeli, karın tarafı hemen hemen düz ve orta

boyutlu oluşu ile özellikle (Şekil 4/5), N. iranicus, N. catali, N. okuyucui’den ve orta boyutlu oluşuyla da, küçük bireylerden (N. dageri ve N. inali) kolayca ayrılır.

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Neosistanites inali Acar, n.gen., n.sp.

(Levha VI, Şekil 7-9) (Şekil 4/9)

Adın kökeni: Türkiye jeolojisine, Tersiyer bentikleriyle ilgili paleontolojik katkılarından dolayı, Jeoloji Yüksek Mühendisi; Erdoğan İnal, adına sunulmuştur.

Holotip: Düşey kesit, mikrosferik form (Levha VI, Şekil 8).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviye: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı serbest, çok küçük, trokospiral-rotaliid sarılımlı, basık merceksi şekilli (levha VI, şekil 8,9) (Şekil 4/9), localar sırt tarafta kavramaz, özellikle rotaliid sarılımlı devrede, iki tabakalı kavkı yapısı çok iyi görülür (levha VI, şekil 7-9). Bu yeni tür: en küçük boyutlu olan bir bireydir (levha VI, şekil 7-9) (Şekil 4/9). Kavkı iç tabakası: siyahımsı kalsit, mikrogaranüler veya çok küçük taneli dokulu ve deliksiz olup; dış tabakası ise, delikli kalker ve ışınsal yapılıdır (Rahaghi, 1983, s.54). Yatay plakaları (hpl), karın kapakçığı (uf) ve ikinci karın sütunları (vnp2), kavkının iç tabakası ile aynı yapıdadır (levha VI, şekil 8,9). Merkezi sütunlar (cp) (levha VI, şekil 8,9) ve sırt sütunu (dp) hiyalin kalker yapılıdır ve yarıkları (f) da vardır (levha VI, şekil 7-9). Karın delikleri (uh) ile kısa ikinci karın sütunları (vnp2), düşey kesitlerde (levha VI, şekil 8,9); bölmeler ve localar arası delik (if) ise eğik yatayımsı kesitte (levha VI, şekil 7) görülüyor. Yeni türü (N. inali) enküçük neosistanitidlere dahilebiliriz (Şekil 4/9). Dimorfi zm vardır.

Makrosferik (kırık) bir bireyin biometrik ölçüleri: Kırık bir bireyin; yatay çapı (0.852mm ), yüksekliği (0.583mm), uzama endisi (1.411) ve birincil loca çapı (0.070mm) dir (levha VI, şekil 9).

Mikrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Yatay çapları (0.758mm-0.968mm), yüksekliği (0.583mm), uzama endisi (1.660) ve birincil loca çapları (0.014mm-0.023mm) dir (levha VI, şekil 7,8).

Page 18: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

66

Benzerlik ve farklılıklar: N. inali en küçük Neosistanites türüdür (Şekil 4/9). Küçük ve basık merceksi şekliyle, özellikle N. dageri’den ve diğer tüm; Neosistanites türlerinden kolayca ayrılır.

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu.

Takım: Foraminiferida EICHWALD, 1830,

Üst Aile: Miliolacea EHRENBERG, 1839,

Aile: Soritidae EHRENBERG, 1839,

Altaile (Subfamily): Soritinae EHRENBERG, 1839;

Cins: Parahaymanella ACAR, n.gen.,

Tip tür: Parahaymanella hakyemezae ACAR, n.gen., n.sp.

Yeni Cins Parahaymanella Acar, n.gen.,

Adın kökeni: Yaklaşık olarak veya hemen hemen anlamına gelen “para” ön eki ile “Haymanella”cinsinin adı birleştirilerek; yeni cinse “Parahaymanella” adı verilmiştir. Çünkü bu yeni cins “Haymanella” cinsine benzer.

Tip tür: Uzunlamasına yatay kesit, makrosferik form (Levha VII, Şekil 1).

Tip yer: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Bentik Foraminifera kavkı; küçük, uzamış, asimetrik ve serbesttir. Parahaymanella (Prh.), yeni cinsin şekli; Haymanella Sirel (1999) cinsi gibi, golf sopasına benzer (levha VII, şekil 1-12), (Sirel, 1998, s.36; Sirel, 1999, s.122; Sirel, 2004, s.65; Sirel, 2015, levha 4, şekil 10). Uzamış kavkı iki bölümden oluşur ve uzunluğu: 0.478-1.313mm erişir. Birinci veya spiral sarılımlı bölüm küresel birincil locadan sonra; üçlü miliolin sarılımlı locaları izleyen, düzenli spiral sarılmalı bölünmemiş localardan oluşur ve bu spiral sarılımlı bölümün çapı: 0.327-0.595mm erişir (levha VII, şekil 1,3-5, 8-10). Tek serili iki tip locaları vardır.

A- Parahaymanella hakyemezae n.gen., n.sp. ve Parahaymanella bozkurti n.gen., n.sp.’nin tek serili devrelerinin locaları; düzensiz sıralanmış (farklı yükseklik ve genişlikteki) localardan oluşur (levha VII, şekil 1,2,6-8).

B- Parahaymanella alanae n.gen., n.sp.’nin tek serili bölümünün locaları; düzenli sıralanmış (hemen hemen eşit yükseklik ve genişlikteki) localardan oluşur (levha VII, şekil 9-12). Ayrıca yeni cins: Parahaymanella, deliksiz porselen kalker kavkılı ve basit tek ağızlıdır. Localar arası delikler (if); spiral sarılımlı locaların tabanında ve tek serili localarında ortasında yer alırlar (levha VII, şekil 1-3,6,7,11,12). Dimorfi zm zayıftır.

Diğer Cinslerle Karşılaştırma: Yeni cins; Parahaymanella (Prh.) ile Haymanella Sirel (1999) cinsinin, sadece kavkılarının tek serili bölümlerinin (uzamış golf sopasının sapı) benzer. Haymanella Sirel, cinsinin: makrosferik (fA) ve mikrosferik (fB) bireylerinde, ilk locayı izleyen düzensiz miliolid sarılımlı locaları vardır (Sirel, 1999, levha 4, şekil 1,11,13,16; levha 5, şekil 5,9,11; Sirel, 2015, levha 4, şekil 7,8,13,14). Haymanella Sirel, cinsinin: tek serili döneminin localarının genişlikleri; düzenli, dereceli artan adımlı ve üçgen/üçgenimsi şekillidir (Sirel, 1999, levha 4, şekil 1-4,8-10,12,14-16; levha 5, şekil 1,3,4,8-10; Sirel, 2015, levha 4, şekil 10). Haymanella Sirel, cinsinin kabuk duvarı: boşluklu ve kaba yapılı aglütinedir (Sirel, 1999, levha 4, şekil 2-6, 8-10,12-18; levha 5, şekil 1-5,9-11,13; Sirel, 2015, levha 4, şekil 7,8,10-12,14,17,18). Haymanella Sirel, cinsinde; ağız locanın sonunda yer alır ve ağız kenarından içeri doğru kaburga benzeri sırtlar (ribs=r) bulunur (Sirel, 1999, levha 4, şekil 1-5,7, 10,12,14,15,17,18; levha 5, şekil 1-4,6-10,12,13; Sirel, 2015, levha 4, şekil 9,15,16,18). Bu özellikleriyle Haymanella cinsi; Parahaymanella yeni cinsinden çok farklıdır. Çünkü Parahaymanella yeni cinsinin her iki formunda da (fA, fB), ilk locayı izleyen miliolid sarılımlı localardan sonra; düzenli spiral sarılmalı bölünmemiş locaları, tek ağızı ve deliksiz porselene kalker kabuk yapısı vardır. Ayrıca yeni cins; Parahaymanella, aglütinant kavkılı tüm bentiklerden, örneğin: Acruliammina Loeblich ve Tappan (1964), Haplophragmium Reuss (1860) ve Cribratina Sample (1932)’ den; deliksiz porselen kalker kavkı yapısıyla farklıdır. Diğer taraftan Parahaymanella yeni cinsi; spiral sarılımlı bölümü ve tek serili bölümü localarının; sarılımı, dizilimi ve porselen kalker kabuk yapısıyla, Kayseriella Sirel (1999, p.126)’ya benzer. Fakat bu iki cinsin ağız yapıları farklıdır, Parahaymanella basit tek ağızlı, Kayseriella ise; dişli (tooth=t) ve kaburgamsı/sırtlı (r) ağız yapılıdır. Parahaymanella yeni cinsi ve Kolchidina Morozova (1976) cinsleri; planispiral sarılımlı ilk devre loca yapılarıyla benzerdirler. Ve fakat Kolchidina aglütinant kavkı yapısı ve kalbur delikli ağız yapısı ile yeni cinsten farklıdır.

Page 19: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

67

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Parahaymanella hakyemezae Acar, n.gen., n.sp.

(Levha VII, Şekil 1-5)

Adın kökeni: Planktik foraminiferler ile ilgili yayınlarından ve çok sayıdaki jeoloji projelerine katkılarından dolayı (mikropaleontolog) Dr. Aynur Hakyemez, adına verilmiştir.

Holotip: Eğik ekvatoral kesit, makrosferik form (Levha VII, Şekil 1).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Bentik Foraminifera kavkı; küçük, uzamış, asimetrik ve serbest. Bu yeni tür (holotip) Parahaymanella (Prh.), yeni cinsinin en iri olan türüdür. Golf sopasına benzer şekillidir (levha VII, şekil 1,2) (Sirel, 1998, s.36; Sirel, 1999, s.122; Sirel, 2004, s.65; Sirel, 2015, levha 4, şekil 10). Uzamış kavkı iki bölümden oluşur. Birinci bölüm küresel birincil locadan sonraki, üçlü miliolid locaları izleyen, düzenli spiral sarılmalı localardan oluşur ve çapı: 0.408-0.455mm erişir (levha VII, şekil 3-5). İkinci veya tek serili bölümün (golf sopasının sapının) uzunluğu: 1.050-1.313mm erişir (levha VII, şekil 1,2). Bu tek serili devrenin üçgenimsi şekilli localarının yükseklikleri ve genişlikleri farklıdır ve localar düzensiz sıralanmıştır. Tek serili devrenin, en geniş ve en yüksek locasının: loca genişliği: 0. 222mm ve loca yüksekliği: 0.257mm’dir (levha VII, şekil 1). Prh. hakyemezae; deliksiz porselene kalker kavkılı ve merkezi tek ağızlıdır. Localar arası delikler veya bu “eski tek ağızlar” birinci bölümde; spiral sarılmalı bölünmemiş locaların tabanında (levha VII, şekil 3-5) ve ikinci (tek serili) bölümde ise; locaların ortasında yer alır (levha VII, şekil 1,2). Birinci bölüme ait, birincil locayı izleyen spiral sarılımlı devrenin (son turlarının) bir tarafında hafi fçe düzleşme de görülür (levha VII, şekil 2-4). Dimorfi zm zayıftır. Yaş Orta Paleosen-Selandiyen; SBZ 2.

Makrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Birinci bölümde (fA), küresel ve iri birincil locayı (0. 089- 0.175mm) üçlü miliolid sarılımlı localar ve onlarıda, bölünmemiş spiral veya planispiral sarılmalı ve localar arası delikleri veya bu “eski tek ağızlar” olan localar takip eder (levha VII, şekil 3,4). İkinci (tek serili) bölümün locaları (tüp şeklindeki düzensiz sıralanmış

ve bölünmemiş localardan geçen) uzunlamasına ekvatoral veya uzunlamasına eğik ekvatoralimsi kesitlerde görülür (levha VII, şekil 1,2). Bu tek serili bölümün (üçgen veya üçgenimsi şekilli) localarının yükseklikleri ve genişlikleri izometrik değildir yani loca yükseklikleri ve loca genişlikleri farklıdır veya locaları düzensizdir (levha VII, şekil 1,2).

Mikrosferik bir bireyin biometrik ölçüsü: Kırık bir bireyin, ekvatoral veya hemen hemen ekvatoral kesitinin (levha VII, şekil 5) birinci bölümünde görülen, küresel? ilk locayı (0. 022mm) izleyen; gizli beşli ve üçlü sarılımlı localar ve onları da; bölünmemiş spiral veya planispiral sarılmalı ve localar arası delikleri olan localar takip eder (levha VII, şekil 5). Bu kırık bireyde; ikinci bölüm yani tek serili devre görülmez.

Benzerlik ve farklılıklar: Haymanella paleocenica Sirel, 1999: ilk locasını izleyen düzensiz sarılımlı locaları (Sirel, 1999, levha 4, şekil 11, 16; levha 5, şekil 5, 11; Sirel, 2015, levha 4, şekil 7,8,13,14) ve daha sonra gelen ikinci veya tek serili devresinin; genişlikleri ve yükseklikleri dereceli artan adımlı veya düzenli izometrik sıralanmış locaları (Sirel, 1999, levha 4, şekil 1-4,9,10,12,14-16, levha 5, şekil 1,3,4,8-10; Sirel, 2015, levha 4, şekil 10,12) vardır. Ayrıca H. paleocenica’nın boşluklu aglütinant kabuk yapısı ve ağız içindeki uzantıları veya sırt yapılarıda (Sirel, 2015, levha 4, şekil 9,15,16) vardır ve bu yapısal elamanlarıyla da yeni tür; Prh. hakyemezae’den kolayca ayrılır. Ayrıca yeni tür; Prh. hakyemezae Acar, n.gen., n.sp., uzun ve düzensiz sıralanmış (tek serili devresinin üçgenimsi şekilli) locaları ile: en kısa boylu veya en küçük yeni tür; Parahaymanella bozkurti Acar, n.gen., n.sp.’den ve orta boylu ve düzenli sıralanmış (tek serili) localı yeni yür; Prh.. alanae Acar, n.gen., n.sp.’ den de kolayca ayrılır.

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Parahaymanella bozkurti Acar, n.gen., n.sp.

(Levha VII, Şekil 6-8)

Adın kökeni: Başarılı bir saha jeoloğu olan, çok sayıdaki jeoloji projelerine katkılarından dolayı, genç mikropaleontolog adayı, Jeoloji Yüksek Mühendisi; Alper Bozkurt adına sunulmuştur.

Holotip: Eğik ekvatoral kesit, makrosferik form (Levha VII, Şekil 8).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Page 20: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

68

Tip seviyesi: Orta Paleosen-Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Bentik Foraminifera kavkı; çok küçük, uzamış, asimetrik ve serbesttir. Bu yeni tür; Parahaymanella (Prh.)’yeni cinsinin, en küçük boyutlu olan türüdür. Golf sopasına benzer şekillidir (Sirel, 1998, s.36; Sirel, 1999, s.122; Sirel, 2004, s.65). Kavkı iki bölümden oluşur. Birinci bölüm; küresel birincil locayı izleyen, üçlü localar ile düzenli spiral sarılımlı bölünmemiş localardan oluşur (levha VII, şekil 8). Bu birinci bölümün yani düzenli spiral sarılmalı bölünmemiş locaların çapı: 0.327-0.408mm., arasında değişir. Prh. bozkurti’nin, tek serili devresinin uzunluğu: 0. 478-0.618mm., arasında değişir ve bu devresi çok kısadır (levha VII, şekil 6-8). Bu tek serili devrenin (üçgenimsi şekilli) localarının yükseklikleri ve genişlikleri farklıdır ve localar düzensiz sıralanmıştır yani izometrik değildir. Tek serili devrenin en geniş ve en yüksek locasının loca genişliği: 0. 175mm ve loca yüksekliği: 0.187mm’dir (levha VII, şekil 7). Deliksiz porselen kalker kavkılı ve tek ağızlıdır. Localar arası delikleri veya bu “eski tek ağızlar” birinci bölümde; spiral sarılmalı bölünmemiş locaların tabanında (levha VII, şekil 8) ve ikinci (tek serili) bölümde ise; locaların ortasında yer alır (levha VII, şekil 6,7). Birinci bölüme ait, spiral sarılımlı devrenin (son turlarının) bir tarafında hafi fçe düzleşme de görülür (levha VII, şekil 6,7). Dimorfi zm zayıftır. Yaş Orta Paleosen-Selandiyen; SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Makrosferik bir bireyin biometrik ölçüleri: Birinci bölüm; küresel ilk loca: 0. 107mm’dir. Ve onu izleyen üçlü miliolid sarılmalı localar ile düzenli spiral sarılımlı ve bölünmemiş localardan oluşur (levha VII, şekil 8). Bu birinci bölümün yani düzenli spiral sarılmalı bölünmemiş locaların çapıda: 0. 408mm. dir. Mikrosferik birey henüz bulunamamıştır.

Benzerlik ve farklılıklar: Bu yeni tür; Parahaymanella bozkurti en küçük spiral sarılımlı birinci devresi ve en kısa saplı tek serili ikinci devresi ile H. paleocenica, Prh. hakyemezae ve Prh. alanae’den kolayca ayrılır.

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Parahaymanella alanae Acar, n.gen., n.sp.

(Levha VII, Şekil 9-12)

Adın kökeni: Bentik foraminiferler ile ilgili yayınları ve çok sayıdaki jeoloji projelerine katkılarından

dolayı (mikropaleontolog) Dr. Birkan Alan adına sunulmuştur.

Holotip: Uzunlamasına ekvatoral kesit, makrosferik form (Levha VII, Şekil 10).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Selandiyen, SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Bentik Foraminifera kavkı; küçük, uzamış, asimetrik ve serbesttir. Bu yeni tür; Parahaymanella (Prh)’yeni cinsinin, orta boyutlu olan bir türüdür. Golf sopasına benzer şekillidir (Sirel, 1998, s.36; 1999, s.122; 2004, s.65). Uzamış kavkı iki bölümden oluşur. Birinci bölüm küresel birincil locayı izleyen, üçlü miliolid sarılımlı localar ile bölünmemiş düzenli spiral sarılmalı localardan oluşur ve bu spiral sarılmalı devrenin çapı: 0.373-0.572mm’ ye erişir (levha VII, şekil 9,10). Prh. alanae’ nın, tek serili devresinin yani ikinci devresinin uzunluğu: 0.700-1.050mm’ dir (levha VII, şekil 9-11). Fakat bu tek serili devresinin uzunluğu; Prh. hakyemezae’den daha kısa ve fakat Prh. bozkurti’den daha uzundur. Ayrıca Prh. alanae’ nın, tek serili localarının tavanları kubbemsi, localarının yükseklikleri, genişlikleri ve dizilimleri düzenlidir. Yani localar izometriktir. Deliksiz porselene kalker kavkılı ve tek ağızlıdır. Bu eski tek ağızlar veya localar arası delikler (if); ikinci (tek serili) bölümde, locaların merkezinde veya ortasında yer alır (levha VII, şekil 9,11,12). Uzunlamasına kesitte: birinci bölüme ait spiral sarılımlı devrenin, iki tarafında da hafi fçe düzleşme görülür (levha VII, şekil 10). Dimorfi zm zayıftır. Yaş Orta Paleosen-Selandiyen; SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Makrosferik bireylerin biometrik ölçüleri: Birinci bölümdeki küresel birincil locanın çapı: 0. 047-0.163mm. arasında değişir. Bu birincil locayı izleyen, bölünmemiş üçlü miliolin sarılımlı localar ile düzenli spiral sarılmalı locaların çapı: 0. 373-0. 572mm arasında değişir (levha VII, şekil 9,10). Mikrosferik birey henüz bulunamamıştır.

Benzerlik ve farklılıklar: Prh. alanae’nın: tek serili devresinin; kubbemsi tavanlı localarının yükseklikleri, genişlikleri ve dizilimleri düzenlidir (levha VII, şekil 9-11) ve bu özelliğiyle; Prh. hakyemezae ve Prh. bozkurti’ den, farklıdır. Fakat Prh. alanae’nın: tek serili devresinin uzunluğu; Prh. hakyemezae’den daha kısa ve fakat Prh. bozkurti’den, daha uzundur. H. paleocenica: tek serili olgunluk dönemi localarının,

Page 21: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

69

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

düzenli ve dereceli artan adımlı oluşu ile Prh. alanae’ya benzer. Fakat H. paleocenica: tek serili dönemi localarının üçgenimsi şekilli oluşu, ağız açıklığı ve sırt yapıları ile farklıdır (Sirel, 1999, levha 4, şekil 1-4,8-10,12,14-16, levha 5, şekil 1, 3,4,8-10).

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Takım: Foraminiferida EICHWALD, 1830,

Alttakım (Subordo): Miliolina DELAGE VE HEROUARD, 1896,

Üst Aile: Miliolacea EHRENBERG, 1839,

Aile: Miliolidae EHRENBERG, 1839,

Yeni Cins: Pseudohottingerina ACAR, n.gen.,

Tip Tür: Pseudohottingerina burdurensis ACAR, n.gen. n.sp.

Yeni Cins: Pseudohottingerina Acar, n.gen.

Adın kökeni: Yazar; çok büyük saygı duyduğu (sadece tek ustası olarak kabul ettiği) ve yardımlarını gördüğü (Doktara Tezi) dürüst, yardım sever, bilim insanı, büyük üstat, (merhum; 4 Eylül 2011) paleontolog; Prof. Dr. Lukas HOTTINGER’in, adını (bir kez daha) kalıcı kılmak için; yeni cinsine, (latince kökenli, yalancı anlamındaki) “Pseudo” ön ekini; Hottingerina Drobne (1975)’ya, ekleyerek “Pseudohottingerina” adını vermiştir.

Tip tür: Eğik ekvatoral kesit, makrosferik form (Levha VIII, Şekil 1).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Bentik Foraminifera, kavkı: küçük, silindiriğimsi veya şişkin disk şekilli, ortası hafi fçe göçük, kutupları yuvarlaklaşmış ve (nummulitlerin fi le şebekesi gibi) düz ışınsal fi lelidir (levha VII, şekil. 14-19). Makrosferik (fA) bireylerin biometrik ölçüleri: ilk loca çapları= 0.083-0.115 mm; ekvatoral çapları =0.520-1.771 mm ve eksenel çapları = 0.563 - 0.962 mm, arasında değişir (levha VIII, şekil 1,5). Pseudohottingerina (Psh) nın sütur çizgileri/bölme izleri veya fi le şebekesi (septal fl aments=sfl ) arasında (levha VII, şekil 14,15,19), epidermaltı plakaları (subepidermal plate) yoktur. Foraminiferlerde epiderm altı plakaları yapısal elemanlardandır. Bu

nedenle varlığı veya yokluğu farklı cinslere götürür. Makrosferik (fA) fomlarda; küresel birincil locayı; üçlü sarılımlı miliolid localar (levha VIII, şekil 1-3,6-9), onları planispiral sarılımlı bölünmemiş localar, kalın ve kıvrık bölmeler (s) (levha VIII, şekil 1), karşı bölmeler (counter septum=cs) (levha VIII, şekil 1-4,9), çok gelişmiş dudaklar (lip=lp) (levha VIII, şekil 1-3) ve çok geniş localar arası delikler (if) takip eder (levha VIII, şekil 18; levha VIII, şekil 1,2,4). Bazı bireylerin: yayılan/genişleyen/ turlarında (fl aring whorls=fw) yeralan, yayılan/genişleyen (fl aring chamber=fch) son locaları; çok geniş, yüksek ve bölünmemiştir ve bu bireyler, belki tek serili bir devreye geçmek üzeredir (levha VIII, şekil 1,3). Fakat yalnızca bir bireyin en son locası (ultimate chamber); sanki locacıklara (chl) bölünmüş gibi görülüyor (levhaVIII, şekil 3). Ancak locacıklara bölünmüş gibi görülen bu yapı; başka hiçbir bireyde görülememiştir. Bu yeni cinsin; eksenelimsi kesitlerindeki, son turun ikili sarılımlı locaları kavramaz (levha VII, şekil 14-16). Eksenelimsi kesitlerde, kavkının her iki tarafında, hafi f bir çukurluk veya hafi f bir göçüklük görülür (levha VII, şekil 14-16). Ki bu çukurluk; son turun kavramayan ikili sarılımlı son localarının, daha şişkin olmasından kaynaklanır. Holotip’te (levha VIII, şekil 1); eğik ekvatoral kesit, küresel birincil loca, üçlü sarılımlı miliolid localar, bölünmemiş planispiral localar, kalın ve kıvrık bölmeler (s), karşı bölmeler (cs), localar arası delikler (if), dudaklar (lp) ve bölünmemiş sondan bir önceki (penultimate chamber) genişleyen/yayılan loca (fch) ve yayılan/genişleyen/turlar (fw) görülüyor. Kavkı duvarı, taban tabakası, turlar, bölmeler (s) ve deliksiz porselene kalkerdir (levha VII, şekil 14-19; levha VIII, şekil 1-9). Tek ve geniş ağız: bölmelerin tabanında değil, ortasına yakın olarak bulunur (levha VII, şekil 18). Ve bu geniş ağzın çevresi; kalın bir dudak (lp) ile sınırlanır (levha VIII, şekil 1-3). İşte bu ağızın; bölmenin hemen hemen ortasında yer alması: Hottinger (2006, s.70, şekil 33, A-G) tarafından, karşı bölme (cs) olarak tanımlanmış olan, yapısal elamanın oluşumunu sağlar (levha VII, şekil 18; levha VIII, şekil 1-4,9). Eğer ağız bölmenin tabanında yer alsaydı; karşı bölme yapısı oluşamazdı. Çünkü karşı bölmenin olabilmesi için: ağzın altındaki tur veya spiral lam ile ağız arasında, mutlaka bir mesafe veya bir çıkıntı olmalıdır. Bu nedenle yeni cinsin; Pseudohottingerina’nın ağzı; hemen hemen bölmenin ortasında yer alır (levha VII, şekil 18). Karşı bölmeler (cs); Pseudohottingerina’nın ekvatoral kesitlerinde ağzın altında veya lam spir üzerinde görülüyor. Pseudohottingerina’nın, mikrosferik şekilleri (fB) saptanamadığı için, iki şekillilik (dimorfi zm) henüz

Page 22: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

70

saptanamamıştır. Yaş Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Diğer Cinslerle Karşılaştırma:

1- Hottingerina Drobne (1975, s.250) cinsinin; düz ışınsal fi leleri ve fi leler arasında; bölmeciklerinin olduğu bildirilmiştir (Drobne, 1975, levha 1, şekil 1, levha 2, şekil 1,2; levha 4, şekil 1-4,6,8,9; levha 5, şekil 1-4; levha 6, şekil 1-5). Ancak bunlar bölmecik değildir ve bu nedenle (alveolinlerdeki gibi) locacıkları da oluşturmazlar. Yukarıda bahsedilenler; epidermaltı plakalarıdır. Bu epidermaltı plakalar (yani bu yapısal elamanlar); Malatyna Sirel ve Acar 1993, cinsinde de vardır ve çok gelişmiştir (Sirel ve Acar, 1993, levha I, şekil 1-3,5-7,10,13,15; levha II, şekil 1-5,8-10). Bu epidermaltı plakalar; loca tavanından aşağı (loca tabanına) doğru sarkan ve fakat genellikle loca tabanına erişemeyen, kısa ve kesitleri üçgenimsi olan düzlemsel levhalardır (Sirel ve Acar, 1993, levha I, şekil 1-3,5-7,10,13,15; levha II, şekil 1-5,8-10). Hottingerina’nın ağız açıklıklarının: planispiral sarılımlı devrede; tek, basit ve bölmelerin tabanında yer aldığı (Drobne, 1975, levha 3, şekil 1; levha 4, şekil 5,7,8; levha 6, şekil 1,3,4) ve fakat tek serili devresinde ise; kalbur delikli (cribrate) ağızlı olduğu bildirilmiştir (Drobne, 1975, pl. 6, fi g.4; pl.9, fi g.1 sağ üst). Yeni cinsin Pseudohottingerina’nın, tek serili devresi, henüz tam olarak veya açıkça görülememiştir. Hottinger (2006, p.70,fi g.33, A-G) tarafından tanımlanmış olan karşı bölme (cs) yapısal elemanı, yeni cinste (Pseudohottingerina) (levha VIII, şekil 1-9) çok gelişmiştir ve ayrıca Hottingerina cinsinde de vardır (Drobne,1975, p.250, pl.3, fi g.1; pl.4, fi gs.5,7,8; pl.5, fi g.2; pl.6, fi gs.1,3-5). Pseudohottingerina burdurensis n.sp. (yeni türünde) bu karşı bölme (cs) yapısal alamanı çok gelişmiştir (levha VIII, şekil 1-4). Yeni cinsin (Pseudohottingerina)’nın, epidermaltı plakalar yoktur (levha VII, şekil 14-19; levha VIII, şekil 1-9). Fakat karşı bölme (cs), (levha VIII, şekil 1-4), dudak yapısı (lp) ve (fA) fomlarında, küresel birincil locayı izleyen; üçlü miliolid sarılımlı locaları ve onları da takip eden planispiral sarılımlı locaları vardır (levha VIII, şekil 1-3,6-9). Kısacası Pseudohottingerina ve Hottingerina cinslerinin benzer özellikleri (ağız açıklıkları ve sarılım sistemleri v.d) dışında; aralarındaki esas fark; epidermaltı plakalarının varlığı veya yokluğudur.

2- Hottinger (2006, s.70, şekil 33, A-G) karşı bölme (cs) yapısal elemanının tanımını: hiyalin kalker kavkılı; Amphistegina d’Orbigny (1826) cinsinin; Amphistegina tuberculata (Cushman, 1919), türünün, ekvatoral kesitlerinde yapmıştır. Yeni cinsin ve Amphistegina, cinsinin kabuk duvar yapıları farklı olsa dahi (porselen kalker ve hiyalin kalker), her iki cins, sadece karşı bölmelerinin varlığı ile benzeşirler.

3- Kayseriella Sirel (1998, 1999, 2004) cinsi; dişli (tooth=t), kaburga yapılı veya sırtlı (r) ağız yapısı ile yeni cinsten farklıdır. Yeni cinste (Pseudohottingerina) ise; fi le şebekesi (sfl ) (levha VII, şekil. 14-19) ve karşı bölme (cs) (levha VIII, şekil 1-4) ve dudak (lp) yapısı vardır ve tek ağızlıdır. Kayseriella Sirel (1999) cinsi ve yeni cinsin (Pseudohottingerina) makrosferik (fA) fomlarında; küresel birincil locayı izleyen, üçlü miliolid sarılımlı ve planispiral sarılımlı bölünmemiş localar (ch), kalın bölmeler (s), kalın turlar/spiral lamları ve porselene kalker yapısı vardır ve bu özellikleri ile bu iki cins benzeşirler (levha VIII, şekil 1-3,6-9), (Sirel, 2004, levha 55, şekil 2,5-7; levha 56, şekil 9-11).

4- Nurdanella Özgen (2000) cinsi; kalbur delikli ağız yapısının (cribrate aperture) varlığı ve karşı bölme (cs) yapısının yokluğu ile yeni cinsten farklıdır. Fakat yeni cinsin (Pseudohottingerina): kabuğu üzerinde fi le şebekesi (sfl ) (levha VII, şekil. 14-19), karşı bölme (cs) (levha VIII, şekil 1-4), dudak (lp) yapısı ve tek ağzı (single aperture) vardır ve bu özellikleriyle de Nurdanella’dan farklıdır. Her iki cins; epidermaltı bölmeciklerinin yokluğu, birincil localarını izleyen, üçlü miliolid sarılımlı ve planispiral sarılımlı bölünmemiş locaları ve deliksiz porselen kalker kavkı yapılarıyla benzeşirler (Özgen, 2000).

5- Raoia Matsumaru ve Sarma (2010, s.560) cinsinin; çok delikli veya kalbur delikli ağız yapısı (cribrate aperture) var ve localarının kenar zonları temel, ışınsal bölmeciklerle bölünmüştür. Ancak; Raoia cinsinin kavkısı üzerinde: fi le şebekesi vardır ve fakat epidermaltı plakaları yoktur. Raoia cinsi, bu özellikleri ile Pseudohottingerina, yeni cinsine benzer (levha VII, şekil. 14-19) (Matsumaru ve Sarma, 2010, s.560, levha 2, şekil 9,10). Fakat bu özellikleri; Raoia cinsinin yazarları tarafından bildirilmemiştir (Matsumaru ve Sarma, 2010, levha 2, şekil 10). Pseudohottingerina’nın, epidermaltı plakaları yoktur (levha VII, şekil. 14-19) ve ayrıca karşı bölme (cs) olarak adlandırılan yapısal elamanı (levha VIII, şekil 1-4), dudak (lp) yapısı ve tek ağzı vardır.

Page 23: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

71

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Pseudohottingerina’nın localarının kenar zonları; temel, ışınsal bölmeciklerle bölünmemiştir. Ayrıca iki cinsin ağız açıklıkları da farklıdır. Pseudohottingerina ve Raoia cinsleri; kabukları üzerinde fi le şebekelerinin (sfl ) varlığı, birincil locadan sonra, bazı düzlemlerde sarılmış (miliolid?) ve planispiral sarılımlı bölünmemiş kavrayan locaları ve deliksiz porselen kalker kavkı yapılarıyla benzeşirler.

Pseudohottingerina burdurensis Acar, n.gen., n.sp.

(Levha VII, Şekil 14-19; Levha VIII, Şekil 1-4)

Adın kökeni: Burdur GB Türkiye’de bir şehirdir.

Holotip: Eğik ekvatoral kesit, makrosferik form (Levha VIII, Şekil 1).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı; küçük, silindiriğimsi veya şişkin disk şekilli, ortası hafi fçe göçük, kutupları yuvarlaklaşmış ve (nummulitlerin fi le şebekesi gibi) düz ışınsal fi leli ve fakat epidermaltı bölmecikleri yoktur (levha VII, şekil. 14-19). Biyometrik ölçüleri: birincil loca çapları= 0.083-0.115mm; ekvatoral çapları = 1.124 - 1.771 mm ve eksenel çapları = 0.563 - 0.962 mm arasında değişir. Holotip eğik ekvatoral kesit (son turdan bir önceki turun geniş ve tek ağızlı locası hariç): 3.5 turda, 37 loca sayılabilmiş ve çapı= 1.574 mm ölçülmüştür (Levha VIII, Şekil 1). Bölmeler (s) ve spiral lam çok kalın, birincil locadan itibaren turları gevşek sarılımlı, tur yükseklikleri ve dolayısıyla loca yükseklikleride fazladır (levha VII, şek.14-19; levha VIII, şekil 1-4). Bu yeni türün; Psh. burdurensis’in, karşı bölme (cs) olarak tanımlanmış olan yapısal elamanları çok kalındır (levha VIII, şekil 1-4). Özellikle Holotip’in son locası ile sondan bir önceki locası arasında yer alan karşı bölme, en kalın olanıdır (levha VIII, şekil 1). Tek ve geniş ağız (bölmenin tabanında değil, ortasına yakın olarak yer alır) ve ağız çevresinde kalınlaşmış bir dudak (lp) ile sınırlanmıştır (levha VII, şekil 18; levha VIII, şekil 1-4). Duvar deliksiz porselene kalkerdir. Yaş Orta Paleosen, Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Benzerlik ve farklılıklar:

1- Hottingerina lukasi Drobne (1975) türü ve “Pseudohottingerina burdurensis” yeni türü, her ikiside tek ağızlı ve her iki türde de; karşı bölme yapısal

elamanı vardır (levha VIII, şekil 1-4) (Drobne,1975, levha 3, şekil 1; levha 4, şekil 5,7,8; levha 5, şekil 2; levha 6, şekil 1,3-5).

2- Hottingerina anatolica Sirel, (1999) türünün ağız açıklıkları: Sirel (1998, 1999) tarafından, tabanda yarık “basal slit” olarak ve yine; Sirel (2004, s.57) tarafından, “bölme tabanında tek delik” olarak bildirilmiştir (Sirel, 1998, levha 24, şekil 1-7; levha 25, şekil 5,8; Sirel, 1999, levha 8, şekil 1,7; levha 9, şekil 5,8; Sirel, 2004, levha 53, şekil 5,8). Tabanda yarık veya delik olarak adlandırılan ağız tiplerinde: ağız ile bir önceki tur veya spiral lam arasında, karşı bölme (cs) oluşamaz veya olamaz. Çünkü “H. anatolica” nın ağzı, tabanda yarık “basal slit” tipi değil, bölmenin ortasındadır. Bu nedenle de, H.anatolica, türünde de; karşı bölme (cs) yapısı vardır (Sirel, 1998, levha 24, şekil 1,5,7; levha 25, şekil 1,2,4,5,8,9; Sirel, 1999, levha 8, şekil 1,2,4,5,7; levha 9, şekil 1,2,4,5,8,9; Sirel, 2004, levha 52, şekil 1,2,4,5,7; levha 53, şekil 1,2,4,5,8, 9; Sirel, 2015, levha 26, şekil 1-5,8,9). Ancak bu (yapısal elamanı) karşı bölme (cs); Sirel tarafından tanımlanmamıştır (Sirel, 1999, s.134, levha 8, şekil 1,4,7; levha 9, şekil 2,5,8,9; Sirel, 2015, levha 26, şekil 1-5,8,9). Ayrıca yine; Sirel (2004) tarafından; Peneroplis sp., olarak resimlenmiş olan bu bireyin ekvatoral kesitinde, epidermaltı plakaları (subepidermal partitions) görülemediği için; ilk locayı (pr) izleyen planispiral sarılımlı locaları ve özellikle karşı bölmeleri (cs) açıkça görülmektedir, bu nedenle; bu birey; H. anatolica, Hottingerina sp./(n.sp)? veya Pseudohottingerina Acar, n.gen., yeni cinsinin bir türü olabilir (Sirel, 2004, levha 40, şekil 6). Psh. burdurensis’ in doğal boyutları (natural size) veya ölçüleri daha büyük, turları daha gevşek sarılımlı, ağız açıklıkları daha geniş ve daha gelişmiş dudak (lp) yapısı vardır (levha VII, şekil 18; levha VIII, şekil 1-9). Ayrıca; Psh. burdurensis’ in tur, bölme, karşı bölme kalınlıkları ve loca genişlikleri Psh. yarisliensis’ den daha kalın ve daha geniştir. Psh. burdurensis’in: 0.438 mm’lik, ekvatoral çapı içinde; 6 loca yer alırken (levha VIII, şekil 1), Psh. yarisliensis’in, aynı çapı içerisinde; 16 loca yer alır (levha VIII, şekil 5).

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Pseudohottingerina yarisliensis Acar, n.gen., n.sp.

(Levha VIII, Şekil 5-9)

Adın kökeni: Yarışlı Köyü, GB Burdur, GB Türkiye.

Holotip: Ekvatoral kesit, makrosferik form (Levha VIII, Şekil 8).

Page 24: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

72

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı küçük; ekvatoral ve ekvatoralimsi kesitlerin biyometrik ölçüleri: birincil loca çapları= 0.041-0.104 mm ve ekvatoral çapları= 0.510-0.916 mm, arasında değişir. Pseudohottingerina yarisliensis’in: 0.438 mm’ lik, çapı içerisinde; 16 loca yer alır (levha VIII, şekil 5). Holotip; hafi fçe sparlaşmış az eğik ekvatoral kesit: ekvatoral çap= 0.755 mm içerisinde: 2.75 turda, 27 loca sayılmıştır (Levha VIII, Şekil 8).. Psh. yarisliensis’in küçük küresel birincil locasının (pr) çapı= 0.041 mm (gizli üçlü sarılımlı localar), bölünmemiş spiral sarılımlı localar, eğik bölmeler, karşı bölmeler (cs) ve localar arası delikler (if) görülüyor (Levha VIII, Şekil 8).

Benzerlik ve farklılıklar: Bu küçük bireyin; kavkısı Psh. burdurensis’ den, daha küçük, spir yüksekliği daha kısa, karşı bölmeleri, loca genişlikleri ve localar arası delikleri daha dar veya sınırlı, bölme ve lam spir veya tur kalınlıkları da daha azdır.

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Üst Aile: Rotaliacea EHRENBERG, 1839,

Aile: Rotaliidae EHRENBERG, 1839,

Altaile: Laffi tteininae HOTTINGER, 2014

Cins: Laffi tteina MARIE, 1946,

Tip Tür: Nummulites mengaudi ASTRE, 1923.

Laffi tteina anatoliensis Acar, n.sp.

(Levha VIII, Şekil 15; Levha IX, Şekil 1-4) (Şekil 5/2)

Adın kökeni: Atatürk tarafından kurulan (1923) Türkiye Cumhuriyeti Devletinin toprakları: Asya ve Avrupa kıtaları üzerinde yer alır. Asya Kıta’sında yer alan büyük yarımadanın; halk arasında kullanılan adı; Anadolu’dur. Anadolu: latince’de “Anatolia” dan gelir ve ayrıca Anadolu, Fransızca’da “Asia minör” olarak da kullanılır. Bu yeni tür adını, latince “Anatolia” dan alır.

Holotip: Hafi fçe eğik düşey kesit, makrosferik form (Levha VIII, Şekil 15).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı küçük, fakat Laffi tteina Marie (1946) cinsinin türleri arasında, yatay çapı çok geniş olan bir türüdür. Kabuk hiyalin kalker, düşük trokospiral sarılımlı, sırt tarafı tümsek, karın tarafı düz ve asimetrik şişkin merceksi şekillidir (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1-3) (Şekil 5/2). Yeni türün (L. anatoliensis) (düşey kesitlerinde) locaları keskin kenarlıdır (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1-3). L. anatoliensis) türünün; sırt sütunları (dp) zayıf, fakat karın sütunları daha kuvvetli ve çok uzun (vnp) ve sütunlar arası yarıkları (f) geniştir (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1-3). Ayrıca kısa püstülleri (pustules=ps) de vardır (levha IX, şekil 3). Bu türün embriyonik yapısı (embrionic aparatus) (eksenel kesitlerde): kavkının sırt tarafında veya sırta yakın olarak yer alır (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1-3). Biyometrik ölçüler: yatay çap (1.744 –2.952 mm), yükseklik (0.884 - 1.279 mm), uzama indisleri (e.e) (1.973 – 2.630) ve birincil loca çapları= 0.070 - 0.117 mm arasında değişir (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1,2). Genç bir bireyin (ekvatoral kesit); yatay çapı vaya ekvatoral çapı (1.286mm) dir ve üç tur sayılabilmiştir. Birinci tur’da= 10 loca; 2.tur’da = 19 loca ve 3. tur’da = 29 loca yer alır (levha IX, şekil 4). Basık birincil loca çapı (pr) (0.119-0.155mm), ikincil loca (dt) çapı (0.071-0.095mm) dir (levha IX, şekil 4). Ekvatoral kesitte; bölme içi kanal (intraseptal canal=isc), bölmelerin oluşturduğu, dikdörtgenimsi localar, spiral kanal (spiral canal=spc) ve karın kapakçığı (umbilical fl ap=uf) görülür (levha IX, şekil 4). Karın sütunları, karın bölgesinde yer alır ve karın boşluğunu doldurur. Karın sütunlarının oluşturduğu bu bölgenin genişliği, tür tanımlarında da etkilidir. Ve bu genişliğe; karın sütunları genişliği (width of ventral pillars = wvnp) adı verilmiştir. Bu yeni türün (L. anatoliensis) karın sütunları genişliği (wvnp)=1.605-1.714mm arasında değişir (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1-3). Karın sütunlarının genişliği (wvnp), düşey kesitlerin her iki tarafında yer alan son loca (ultimate chamber) ile kendisinden bir önceki locanın (penultimate chamber) birleştiği yerden (eğer varsa püstüllerden sonra) başlar ve bu aralık (kavkının tabanından) ölçülür. Karın sütunları; düşey kesitlerde, tabandan geçen teğetsel kesitlerde ve tane formların alttan görünüşlerinde görülür. Karın sütunları sahasının/bölgesinin (ventral pillars area= vnpa) genişliği ve şekli önemlidir. Laffi tteina Marie (1946) cinsinin bireylerinin karın tarafına (eksenel kesitlerde veya tane bireylere alttan) bakıldığında;

Page 25: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

73

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

karın sütunları bölgesinin (vnpa); düz, yukarı doğru tümsek (convex)/kuvvetli tümsek veya kubbe/dom (dome like) gibi olduğu görülür (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1-3; levha X, şekil 1-5; levha XI, şekil 1-4) (Şekil 5). Bu cinsin türleri arasındaki, tür farklılıklarının esasını genel olarak: sırt tarafl arının (düz veya kavisli/tümsek (convex) ve karın sütunları bölgesinin (vnpa) (düz, yukarı doğru tümsek (convex) veya kubbe/dom (dome like) şekilli) konumu, embriyonik yapısının (eksenel kesitlerinde): kavkının sırt tarafına yakın veya uzak (kavkı ortasına doğru) oluşuna, yatay çapları, yükseklikleri ve dolayısıyla uzama indisleri oluşturur.

Fosil topluluğu (Fauna): Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Diğer türlerle karşılaştırma: Laffi tteina anatoliensis yeni türü (düşey kesitlerinde), Laffi tteina thraciaensis yeni türünden; daha geniş açılı konik/düşük trokospiral sarılımlı veya asimetrik şişkin merceksi şekilli, karın tarafı düz ve localarının kenarları daha keskindir (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1-3) (Şekil 5/2). L. anatoliensis yeni türü ve Laffi tteina erki (Sirel, 1969) türü: boyutları (natural size) ve sırt tarafl arının tarafl arının tümsek (convex) yapısı ile benzerler. Ancak L. anatoliensis’in; karın tarafı veya tabanı düzdür. Ve-fakat L. erki türünün tabanı, karın tarafı veya karın sütunları bölgesinin (vnpa) tabanı; yukarı doğru kuvvetli tümsek veya kubbe şeklindedir ve bu gün için; Laffi tteina Marie (1946) cinsinin türleri arasında, bireylerinin tabanı; yani karın tarafı veya karın sütunları bölgesinin (vnpa) tabanı; yukarı doğru en kuvvetli tümsek veya en yüksek kubbe şekilli olanı; L. erki, türüdür (levha X, şekil 5,6; levha XI, şekil 1) (Loeblich ve Tappan, 1987, levha 760, şekil 6,7; Sirel, 1969, levha II, 1 (Holotip), 2; Sirel, 1994, levha I, şekil 4,6, levha II, şekil 1-7,11; Sirel, 1998, levha 51, şekil 4,5,7; Sirel, 2004, levha 22, şekil 4,5,7; Sirel, 2015, levha 9, şekil 3-5). L. anatoliensis ve L. erki türlerinin yatay çapları bir birlerine yakındır. Fakat L. erki türü; kendi cinsinin yatay çapı en geniş olan türüdür (yatay çapı=3.743mm) (Sirel, 2004, levha 22, şekil 4; Sirel, 2015, pl.9, fi g.5). Laffi tteina mengaudi Astre, 1923 türünün karın sütunları veya karın sütunları bölgesinin (vnpa) tabanı da düzdür (levha XI, şekil 2-4) (Şekil 5/1).

Laffi tteina thraciaensis Acar, n.sp.

(Levha IX, Şekil 11; Levha X, Şekil 1-3) (Şekil 5/4)

1994, Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, p.47, pl.I, fi gs. 1-3, 5,9,10.

1998 Laffi tteina cf. erki (Sirel), Sirel, pl.22, fi g.1.

1999 Laffi tteina sp., Sirel, pl.3, fi g.1.

Adın kökeni: “Thrac” eski Yunanca’da “Thrac” halkının adıdır. “Thrac” halkının yaşadığı bu bölgenin adı da “Thracia“ dır. Bugünkü modern ”Türkiye Cumhuriyeti Devleti” nin, Avrupa Kıta’sında yer alan, toprağının adı da Türkçe’de “Trakya” dır. Bu yeni tür adını “Thracia“ dan almıştır.

Holotip: Çok hafi f eğik düşey kesit, makrosferik form (Levha IX, Şekil 11).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı küçük, hiyalin kalker, turlar sırt ve karın tarafında kavrar, sırt tarafı kuvvetli tümsek, karın tarafı; düz (levha IX, şekil 11) (Şekil 5/4), çok-çok hafi f dış bükey (levha X, şekil 1,2) ve çok-çok hafi f iç bükey/çukur (levha X, şekil 1,2), kuvvetli asimetrik, çok şişkin merceksi veya yüksek konik veya üçgenimsi şekilli ve localarının kenarları biraz yuvarlağımsıdır. Bu türün embriyonik yapısı (eksenel kesitlerinde): kavkının sırt tarafında veya sırt tarafına yakın olarak yer alır (levha IX, şekil 11; levha X, şekil 1-3) (Şekil 5/4). L. thraciaensis yeni türünün; sırt sütunları (dp) zayıf, kısa ve sütunlar arası yarıkları (f) dardır. Fakat karın sütunları (vnp) çok kuvvetli, çok uzun ve sütunlar arası yarıkları (f) geniştir (levha IX, şekil 11; levha X, şekil 1-3). Bu yeni tür (L. thraciaensis): Laffi tteina Marie (1946) cinsinin (Paleosen) türleri arasında; en yüksek konik şekilli olan bir türüdür (levha IX, şekil 11; levha X, şekil 1-3) (Şekil 5/4). Yeni türün uzama endisi (yatay çap/yükseklik) (ee)= 2.019 veya yatay çapı hemen hemen yüksekliğinin 2 katıdır.

Makrosferik bireylerin biyometrik ölçüleri: Yatay çap (1.767-2.349mm) yükseklikleri (1.023-1.233mm) ve birincil loca çapları (pr) (0.093- 0.116mm) arasında değişir. Karın sütunları genişliği (ventral pillar width= (wvnp) veya karın sütunları bölgesi (vnpa)=1.047-1.302 mm arasında değişir.

Benzerlik ve farklılıklar: Laffi tteina thraciaensis, çok yüksek konik, kuvvetli asimetrik ve çok şişkin merceksi şekilli, localarının kenarları yuvarlağımsı ve

Page 26: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

74

karın tarafı genellikle düz türdür (levha IX, şekil 11; levha X, şekil 1-3) (Şekil 5/4). Laffi tteina anatoliensis yeni türü ise: (düşey kesitlerde) locaları keskin kenarlı basık trokospiral sarılımlı ve asimetrik merceksi şekillidir (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1-3) (Şekil 5/2). Laffi tteina erki (Sirel, 1969), türünün karın tarafı yukarı doğru çok tümsek veya kuvvetli çukurdur (Şekil 5/3). L. thraciaensis’ in yüksekliği: L. erki, L. anatoliensis ve L. mengaudi’ den çok daha yüksek, çok şişkin veya çok daha kuvvetli asimetrik merceksi şekillidir.

Fosil topluluğu (Fauna): Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Laffi tteina erki (Sirel, 1969)

(Levha X, Şekil 4,5; Levha XI, Şekil 1) (Şekil 5/3)

1969 Orduina erki n.gen., n.sp., Sirel, s.160, levha II, şekil 1,2.

1969 Orduina erki var. conica n. var., Sirel, s.160, levha III, şekil 1,2,4.

1986 Laffi tteina mengaudi (Astre), Sirel, levha III, şekil (La2).

1987 Kathina erki (Sirel), Loeblich ve Tappan, s.661, levha 760, şekil 6,7.

1994 Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, s.47, levha I, şekil 4,6-8; levha II, şekil 1-11.

değil Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, 1994, s.47, levha I, şekil 1-3,5,9,10.

1996 Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, s.22, levha II, şekil 12,20; levha VIII, şekil 1,4,5,7.

değil Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, 1996, s.22, levha VIII, şekil 2,6,8.

1996 Laffi tteina erki (Sirel), İnan, 1996, levha IV, şekil 1,2.

değil Laffi tteina erki (Sirel), İnan, 1996, levha IV, şekil 3-10.

1998 Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, s.91, levha 51, şekil 1,4,5,7.

değil Laffi tteina cf. erki (Sirel), Sirel, 1998, levha 22, şekil 1;

değil Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, 1998, levha 51, şekil 2,6,8.

2004 Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, s.18, levha 22, şekil 1,4,5,7.

değil Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, 2004, s.18, levha 22, şekil 2,6,8.

2009 Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, levha V, şekil 8.

değil 2009 Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, levha V, şekil 9.

2015 Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, levha 9, şekil 1,3-5.

değil Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, 2015, levha 9, şekil 2,6.

Tanım: Kavkı küçük, hiyalin kalker, loca kenarları biraz yuvarlak, düşük konik şekilli veya düşük trokospiral sarılımlı, sırt tarafı tümsek, karın tarafı; tabanı veya karın sütunları bölgesinin (vnpa) tabanı, yukarı doğru kuvvetli tümsek veya kubbe şeklinde ve asimetrik merceksi şekillidir (levha X, şekil 4,5; levha XI, şekil 1) (Şekil 5/3). Tıpkı Sirel’ in düşük konik şekilli bireyleri gibidir (Sirel, 1969, levha II, şekil 1 (Holotip), 2; Sirel, 1994, levha I, şekil 4,6, levha II, şekil 1-7,11; Sirel, 1998, levha 51, şekil 4,5,7; Sirel, 2004, levha 22, şekil 4,5,7; Sirel, 2015, levha 9, şekil 3-5; Loeblich ve Tappan, 1987, levha 760, şekil 6,7). Bu türün eksenel kesitlerdeki embriyonik yapısı: kavkının sırt tarafında veya sırt tarafına yakın olarak yer alır (levha X, şekil 4,5; levha XI, şekil 1). Yine bu türün; sırt sütunları (dp): zayıf, kısa ve sütunlar arası yarıkları (f) dardır. Fakat karın sütunları (vnp): çok kuvvetli, çok uzun ve sütunlar arası yarıkları da geniştir (levha X, şekil 4,5; levha XI, şekil 1). Bazı bireylerin karın tarafında; karın sütunlarıyla kavkı kanarı arasında pustüller (pustules; ps) veya tüberküller de (tubercles; tb) görülür (levha X, şekil 4 sol taraf). Laffi tteina Marie (1946) cinsinin, yatay çapı en büyük olan türünün; Laffi tteina erki olduğu (5.4mm) bildirilmiştir (Sirel, 2004, s.20). Ancak yazar tarafından yapılan tüm ölçümlerde (sinonim listesinde kabul edilmiş olan) bireylerin hiçbirini yatay çapı (5.4mm) değildir (Sirel, 1969, levha II, 1 (Holotip). Örneğin Sirel (2004, levha 22, şekil 4 veya 2015, levha 9, şekil 5)’ in, yatay çapları en geniş olan (aynı) bireylerin (yatay) çapı=3.714mm’ dir. Biyometrik ölçüleri: yatay çap (2.558-2.628mm), yükseklik (0.791-0.884mm), uzama indisleri (e.e) (2.973-3.234) ve birincil loca (pr) çapları (0.070 -0.081mm) arasında değişir (levha X, şekil 4,5; levha XI, şekil 1). Karın sütunları genişliği (w.vn.p) = 1.000-1.813mm arasında değişir (levha X, şekil 4,5; levha XI, şekil 1).

Benzerlik ve farklılıklar: Laffi tteina Marie (1946) cinsinin türleri arasında; Laffi tteina erki türü, yatay çapı (3.714mm) en geniş olan bir türüdür (Sirel, 2004, levha 22, şekil 4; Sirel, 2015, levha 9, şekil 5) (Şekil

Page 27: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

75

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Şekil 5- Laffi tteina cinsinin bilinen bazı türleri ve yeni türleri. 1- Laffi tteina mengaudi. 2- Laffi tteina anatoliensis n.sp. 3- Laffi tteina erki (Sirel, 1969). 4- Laffi tteina thraciaensis n.sp.

Page 28: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

76

5/3). Bu tür, aynı zamanda; Laffi tteina cinsinin türleri arasında; karın tarafı aşağıdan yukarı doğru çok çukur (concaver) veya en çukur (concavest) veya kuvvetli tümsek veya kubbe şeklinde olanıdır (levha X, şekil 4,5; levha XI, şekil 1) (Loeblich ve Tappan, 1987, levha 760, şekil 6,7; Sirel, 1969, levha II, şekil 1,2; Sirel, 1994, levha I, şekil 4,6, levha II, şekil 1-7,11; Sirel, 1998, levha 51, şekil 4,5,7; Sirel, 2004, levha 22, şekil 4,5,7; Sirel, 2015, levha 9, şekil 3-5) (Şekil 5/3). L. erki ve L. anatoliensis türleri: boyutları (natural size) ve sırt tarafl arının tümsek (convex) yapısı ile benzerler. Ancak L. anatoliensis’in, karın tarafı düz ve fakat L. erki’nin, karın tarafı aşağıdan yukarı doğru; kuvvetli tümsek veya kubbe şeklinde olanıdır (Şekil 5/3). L. erki türü; L. thraciaensis yeni türünden ve diğer türlerden; boyutları ve geometrik şekliyle de çok kolay ayrılır.

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Laffi tteina mengaudi (Astre, 1923)

(Levha XI, Şekil 2-4) (Şekil 5/1)

1923 Nummulites mengaudi n.sp., Astre, s. 360-368, levha 12, şekil 1-23.

değil Laffi tteina mengaudi (Astre); Sirel, 1986, levha 3 (La2).

1996 Laffi tteina mengaudi (Astre); Sirel, s. 12, levha I, şekil 6,10-13,17,18; levha II, şekil 1-4,6, 8,10,11,14,15,17-19,21; levha III, şekil 1-6,9,10; levha IV, şekil 19.

değil Laffi tteina mengaudi (Astre); Sirel, 1996, levha II, şekil 12,20; levha III, şekil 8.

1996 Laffi tteina bibensis Marie; İnan, levha III, şekil 4,5.

1996 Laffi tteina erki (Sirel); İnan, levha IV, şekil 4-8.

1987 Laffi tteina mengaudi (Astre); Loeblich ve Tappan, s. 661, levha 759, şekil.4.

1998 Laffi tteina mengaudi (Astre); Sirel, levha 46, şekil 6-8,10,12,13; levha 47, şekil 2-4,6-8,10,11, 14,17,18,19,21.

değil Laffi tteina mengaudi (Astre); Sirel, 1998, levha 46, şekil 9,11,14-23; levha 47, şekil 1, 5, 12, 13,15,20; levha 48, şekil 1.

2009 Laffi tteina erki (Sirel), Sirel, levha V, şekil 10.

2015 Laffi tteina mengaudi (Astre); Sirel, levha 2, şekil 6-11, 16, 23.

Tanım: Kavkı küçük, hiyalin kalker, karın tarafı ve sırt tarafı düz, eksenel kesitlerde, son tur locaları hariç iç turların localarının kenarı yuvarlaklaşmış, asimetrik veya çok-çok az asimetrik ve merceksi şekillidir (levha XI, şekil 2-4) (Şekil 5/1). Bu türün (eksenel kesitler) embriyonik yapısı: kavkının ortasına yakın veya hemen hemen ortasınada yer alır (levha XI, şekil 2-4) (Şekil 5/1) (Sirel, 2015, levha 2, şekil 6-11,15-17). Ancak Laffi tteina cinsinin, trokospiral sarılımlı bazı Paleosen türlerinin (Laffi tteina anatoliensis n.sp., Laffi tteina thraciaensis n.sp. ve Laffi tteina erki) eksenel kesitlerinde, embriyonik yapının; kavkının sırt tarafına yakın veya sırt tarafında yer aldığı görülür (levha VIII, şekil 15; levha IX, şekil 1-3,11; levha X, şekil 1-5; levha XI, şekil 1). Sırt sütunları (dp) zayıf, kısa ve sütunlar arası yarıkları da (f) çok dardır (levha XI, şekil 4). Ancak bu türün karın sütunları (vnp) çok kuvvetli, çok uzun ve sütunlar arası yarıkları (f) da daha geniştir (levha XI, şekil 2-4). Biyometrik ölçüleri: yatay çap (1.348 kırık-1.907mm), yükseklik (0.721-0.837mm), uzama indisleri (e.e) (1.87-2.278) ve birincil loca (pr) çapları (0.105 -0.140mm) arasında değişir (levha XI, şekil 2-4). Karın sütunları genişliği (w vn.p)= 0.721-0.977mm arasında değişir.

Benzerlik ve farklılıklar: Laffi tteina mengaudi türünün; sırt ve karın tarafı düzdür. Laffi tteina anatoliensis yeni türünün sırt tarafı tümsek (convex) fakat karın tarafı düzdür. Her iki türün (L.mengaudi ve L. anatoliensis) karın tarafl arı benzerdir (düzdür). L.mengaudi’nin çapı ve yüksekliği; L. anatoliensis yeni türünden ve L.erki türünden çok küçüktür. Laffi tteina mengaudi mengaudi (Astre) alt türü ile Laffi tteina mengaudi trochoidea Sirel, 2015, alt türleri birbirlerine benzerler. Ancak L.mengaudi trochoidea, alt türünün kavkısı: L.mengaudi mengaudi, alt türden biraz daha büyük ve özellikle çok basık trokospiral sarılımlı veya çok düşük konik şeklidir (Sirel, 2015, levha 2, şekil 19-22,24). Ve L.mengaudi trochoidea’ nın, karın tarafında çok az çukurluk vardır (Sirel, 2015, levha 2, şekil 19,20,21,24). L.mengaudi trochoidea’ ya, çok basık trokospiral sarılımlı kavkı özelliğini (düşey kesitlerinde) her iki tarafında yer alan son localar sağlar (Sirel, 2015, levha 2, şekil 19,20,21,24). Bu son locaların olmadığı veya gelişmediği (daha genç) bireyler; Laffi tteina mengaudi mengaudi (Astre)’ nin genç bireyleri olur! Ayrıca; L.mengaudi türü ile Laffi tteina bibensis Marie (1946) türü; sırt ve karın tarafl arının düz (fl at) oluşuyla benzeşirler. Fakat Laffi tteina bibensis türünün kalınlığı; özellikle L.mengaudi türünden çok-çok azdır veya çok daha incedir.

Page 29: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

77

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Üst Aile: Orbitoidacea SCHWAGER, 1876,

Aile: Lepidorbitoididae VAUGHAN, 1933,

Cins: Sirtina BRÖNNIMANN AND WIRZ, 1962,

Tip Tür: Sirtina orbitoidiformis BRÖNNIMANN AND WIRZ, 1962,

Sirtina paleocenica Acar, n.sp.

(Levha VIII, Şekil 10-14; Levha IX, Şekil 5-10; Levha X, Şekil 7,8)

Adın kökeni: Bu yeni tür adını; üçüncü zamanın “Paleocene” serisinden almıştır.

Holotip: Hemen hemen düşey kesit, mikrosferik form (Levha IX, Şekil 9).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı (test); çok çok küçük, trokospiral sarılımlı, sırt tarafı çok az tümsek veya nadiren düz, sırt sütunları çok kısa ve ince (dp), sırt tarafındaki yanal locaları çok çok dar veya çok çok küçük boşlukludur. Ancak Sirtina Brönnimann ve Wirz (1962) cinsinin, Paleosen de tanımlanmış olan ilk yeni türünün karın tarafı; çok şişirilmiş asimetrik merceksi/kuvvetli asimetrik merceksi şekillidir (levha VIII, şekil 10-14; levha IX, şekil 5-10; levha X, şekil 7,8). Kavkının karın tarafı çok şişirilmiş: karın sütunları (vnp) daha gelişmiş ve kaba yapılı olup, sütunlar arası kanallarıda (f) gelişmiştir. Sırt ve karın tarafında turlar kavrar. (levha X, şekil 7). Kabuğun kenarları keskin ve açılıdır (levha VIII, şekil 11,12,14; levha IX, şekil 5-8). Sirtina paleocenica’nın, obitoidal veya obitoidalimsi yapılı; çok dar yanal locaları; düşey kesitlerde iyi görülür. Fakat eğik veya az eğik düşey kesitlerinde; bu çok dar yanal localar açıkca görülmezler (levha VIII, şekil 13,14; levha IX, şekil 10). Biometrik ölçüler: yatay çap: 0.300-0.860mm; yükseklik: 0.240-0.600mm; uzama endisi (e.e): 1.25-1.433; birincil loca çapı (pr) sadece makrosferik bir formda ölçülebilmiştir: 0.040mm’dir (levha VIII, şekil 12). Holotipin ölçüleri: yatay çap 0.780mm, yükseklik 0.520mm ve uzama endisi (e.e): 1.433’dür (levha IX, şekil 9). Dimorfi zm vardır.

Benzerlik ve farklılıklar: Sirtina orbitoidiformis Brönnimann ve Wirz, 1962 ve Sirtina granulata

Rahaghi, 1976 türleri; merceksi şekilli, sırt sütunları kalın ve orbitoidal yanal locaları çok gelişmiştir. Fakat Sirtina paleocenica yeni türü; trokospiral sarılımlı, sırt tarafı çok az/zayıf tümsek ve nadiren düz, sırt sütunları çok ince veya çok zayıf, yanal localar çok çok dar veya yanal localar çok az boşluklu, yani yanal locaları çok zayıf ve karın tarafı çok şişirilmiş veya kuvvetli asimetrik merceksi şekilli bir bireydir (Levha VIII, Şekil 10-14; Levha IX, Şekil 5-10; Levha X, Şekil 7,8) (Loeblich ve Tappan,1987, levha 735, şekil 9,10; levha 736, şekil 5,6,10).

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Üst Aile: Miliolacea EHRENBERG, 1839,

Aile: Miliolidae EHRENBERG, 1839,

Alt aile: Miliolininae EHRENBERG, 1839,

Cins: Ankaraella SİREL, 1998,

Tip Tür: Ankaraella trochoidea SİREL, 1998.

Ankaraella minima Acar, n.sp.

(Levha XI, Şekil 5-9)

1998 Ankaraella trochoidea Sirel, s.51, levha 14, şekil 6,8-10.

2004 Ankaraella trochoidea Sirel; Sirel, s.208, levha 63, şekil 6,10.

2004 Ankararaella sp. Sirel, s.208, levha 63, şekil 5,7-9.

Adın kökeni: Minima Latince Minutus’dan gelir. Bu yeni türe; ufak veya küçük olduğu için Minima adı verilmiştir.

Holotip: Hemen hemen düşey kesit, mikrosferik form? (Levha XI, Şekil 5).

Tip yeri: Yarışlı Gölü güneyi, GB Burdur, B Türkiye (Şekil 1).

Tip seviyesi: Selandiyen, SBZ 2 (Serra-Kiel vd., 1998).

Ayırtman Tanım: Kavkı (test); küçük, trokospiral sarılımlı, sırt ve karın tarafı; çok az tümsek/dış bükey, bölmeler kalın ve localar sırt veya spiral tarafta kavramaz, fakat karın tarafta kavrar ve karın boşluğu (uc) dardır (levha XI, şekil 5-7). Localar arası delikler (if) (levha XI, şekil 6,8) ve bazı locaların içinde kısa sırtlar (r) yeralır (levha XI, şekil 5,6,8). Biometrik ölçüler: yatay çap: 0.921-1.079mm; yükseklik: 0.526-

Page 30: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

78

0.658mm; uzama endisi (e.e): 1.640-1.751 (levha XI, şekil 5-7); makrosferik bireylerde birincil loca (pr) çapı: 0.066-0.099mm ve küresel şekillidir (levha XI, şekil 5,7,9). Mikrosferik bireylerde ilk loca çapı ölçülememiştir. Holotipin sırt tarafı tümsek, locaları sırt tarafta kutu köşli (truncate) ve aynı localar karın tarafta kıvrık şekilli, holotipin biometrik ölçüleri: yatay çap: 1.053mm, yükseklik: 0.448mm ve uzama endisi (e.e): 2.350’dir (Levha XI, Şekil 5). Kavkı porselene kalker ve iki şekillilik (Dimorfi zm) vardır.

Benzerlik ve farklılıklar: Ankaraella minima Acar, n.sp. yeni türü; Ankaraella trochoidea türünden çok daha küçük boyutlara (naturel size) sahiptir.

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

Ankaraella trochoidea Sirel, 1998

(Levha XI, Şekil 10-12)

1998 Ankaraella trochoidea Sirel, s. 51, levha 14, şekil 1-4.

2004 Ankaraella trochoidea Sirel; Sirel, s.68, levha 63, şekil 1-4.

2009 Ankaraella trochoidea Sirel; Sirel, levha II, şekil 8-10.

2010 Ankaraella trochoidea Sirel; Sirel, levha 5, şekil 8-10.

2015 Ankaraella trochoidea Sirel; Sirel, levha 22, şekil 8-10.

Tanım: Kavkı, küçük, trokospiral sarılımlı, sırt tarafı düz veya az tümsek, karın tarafı tümsek veya dışdükey, bölmeler kalın ve localar sırt/spiral tarafta kavramaz, fakat karın tarafta kavrar (levha XI, şekil 10-12). Kırık, az eğik ve hemen hemen yatay kesitte, localar arası delikler (if) görülüyor (levha XI, şekil 10). Kesit düzlemine bağlı olarak, bazı locaların içinde sırtlar (r) yer alır (levha XI, şekil 11). Ancak locaların içinde yeralan bu sırtların (r) varlığı “Ankaraella” yeni cinsinin tanımında bildirilmemiştir (Sirel, 1998, s. 51, levha 14, şekil 1-3). Ankaraella Sirel (1998) cinsinin localarının içinde sırtlar (r) vardır (levha XI, şekil 11) (Sirel, 1998, levha 14, şekil 1-3). Biometrik ölçüler: Yatay çap: 1.25-1.5mm; yükseklik: 0.625-1.125mm; uzama endisi: 1.333-2.0; birincil loca çapı ölçülememiştir.

Fosil topluluğu: Çizelge 1; Yaş: Orta Paleosen, Selandiyen; SBZ 2 Zonu (Serra-Kiel vd., 1998).

4. Tartışmalar

4.1. Ankaraella trochoidea Sirel, 1998 Türü İle İlgili Hatalar ve Düzeltmeler

A- Sirel (2004, s.68) metin içerisinde, hatalı olarak “Ankaraella trochoidea Sirel, n.gen.n.sp., 1998” yazmıştır. Onun yerine Ankaraella trochoidea Sirel, 1998, yazılmalıydı. Çünkü bu bireyin yeni cins tanımı, 1998 yılında yapılmıştır (Sirel, 1998).

B- Yine aynı yayında Sirel (2004, s.68) metin içerisinde, hatalı olarak “(levha 63, şekil 1-10)” yazmıştır. Onun yerine (levha 63, şekil 1-4, 6,10) yazılmalıydı. Çünkü Sirel (2004, s.208) levha 63’ün levha açıklamalarında sadece (şekil 1-4,6,10) için “Ankaraella trochoidea” nın, açıklamalarını yapmıştır.

C- Yine aynı yerde, Sirel (2004, s.208) tarafından, levha açıklamalarında “(levha 63, şekil 5,7-9)” için “Ankararaella sp.” yazılmış ve şekil açıklamaları da yapmıştır. Yani bu şekillerin “(levha 63, şekil 5,7-9)” Ankaraella trochoidea olmadığı bildirilmiştir. Bu nedenle metin içerisinde Sirel (2004, s.68)’in Ankaraella trochoidea’nın şekilleri için “(levha 63, şekil 1-10)” yerine (şekil 1-4,6,10) yazılması gerekirdi.

Bu çalışmada, “Ankararaella sp.”’nin şekilleri; Ankaraella minima Acar, n.sp.’in sinonim listesine transfer edilmiştir (Sirel, 2004, levha 63, şekil 5,7-9).

4.2. Cinsler Arasında Tip Tür ve Tür Transferleri

Zooloji adlama kurallarına göre; geçerli olan her bir cins veya alt cinsin; mutlaka bir tip türü vardır. Eğer bir cinsin veya alt cinsin sadece tip türü var ise: bu cinse veya altcinse, tek türlü anlamında (monotipic)’tir denir. Yani bu cinsin veya alt cinsin tip türünden başka hiçbir türü yoktur. Bu nedenle sadece tip türü olan bir cinsin veya bir alt cinsin bu tip türü; eğer bilinen bir başka cinse veya yeni bir cinse veya bilinen bir alt cinse veya yeni bir alt cinse taşınır ise: o zaman, tek türü olan o (monotipic) cins veya alt cins artık kullanılamaz. Çünkü o cinsin veya alt cinsin tip türü dahil olmak üzere, hiçbir temsilcisi kalmamıştır veya yoktur. Başka bir ifade ile: tip türü dahi kalmayan bir cins veya alt cins yok olur ve artık geçersizdir/kullanılamaz. Ancak tip türler veya türler yok olmazlar, başka cinslere veya alt cinslere bağlı olarak kullanılırlar veya yaşarlar. Bilinen her hangi bir türün veya tip türün: yeni bir cinse veya yeni bir alt cinse transferi ile ilgili, çok sayıda örnekler vardır. Bu konu ile ilgili olarak, bu çalışmada tanımlanmış

Page 31: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

79

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

olan bireyler için kullanılan adlandırmalar ve yeni tanımlamalar aşağıda sunulmuştur.

A-Rahaghi (1983) tarafından, daha önce eksik olarak tanımlanmış olan; Sistanites Rahaghi (1983) cinsinin tip türü “Sistanites iranica Rahaghi, 1983” bu çalışmada, yeni cins; Neosistanites’e “Tip tür” olarak transfer edilmiştir (Rahaghi, 1983, p.54, levha 34, şekil 4). Bu sebeple sadece tip türü olan; Sistanites Rahaghi, 1983 cinsi artık kullanılamaz. Çünkü Sistanites cinsini temsil edecek hiçbir türü veya tip türü dahi kalmamıştır.

B- Bu çalışmada tanımlanmış ve resimlenmiş olan; Laffi tteina erki (Sirel, 1969) türü, daha önce Orduina Sirel, (1969), cinsinin tip türü (Orduina erki Sirel, 1969) idi. Bu türün sistematiğinde bazı değişiklikler oldu. Orduina Sirel, 1969, cinsi tek türü olan (monotipic) bir cins idi. Orduina Sirel (1969) cinsi; daha önce eksik tanımlandığı için önce; Loeblich ve Tappan (1987, s.661) tarafından Kathina Smout, 1954 cinsine transfer edilmiş ve Kathina erki (Sirel, 1969) olmuş idi. Daha sonra, yine aynı tür (Orduina erki); Sirel (1994) tarafından; Laffi tteina Marie, 1946, cinsine taşınmış ve bugün halâ; Laffi tteina erki (Sirel, 1969) olarak kullanılmaktadır (Sirel, 1994, s.106). Ancak “Orduina” cinsinin tip türü, başka bir cinse (Laffi tteina Marie, 1946)’ya, transfer edildiğinden dolayı “Orduina” yı, temsil edecek tip türü dahi kalmadığı için, artık “Orduina Sirel (1969)” cinsi de kullanılamaz tıpkı Sistanites Rahaghi (1983) cinsi gibi.

C- Bu çalışmada Akbarina primitiva (Rahaghi, 1983) türü olarak resimlenmiş olan; Miscellanea primitiva Rahaghi, 1983, türünün sistematiğinde de bazı değişiklikler oldu. Rahaghi (1983) nin, tanımladığı; Miscellanea primitiva Rahaghi, 1983, türü; yıllar sonra farklı iki yazar tarafından, farklı iki yeni cinse transfer edilmiştir (Hottinger, 2009; Sirel, 2009).

a- Hottinger (2009) yeni cinsini (Miscellanites Hottinger, 2009) tanımlarken: yeni cinsinin cins özelliklerini taşıyan ve Rahaghi tarafından, daha önce eksik tanımlanmış olan; Miscellanea primitiva Rahaghi, 1983, türünü (yeni cinsi Miscellanites’e) “Tip tür” olarak transfer etmiş veya taşımış ve bu gün Miscellanites primitivus (Rahaghi, 1983) olarak kullanıma sunmuştur.

b- Sirel (2009) de yeni cinsini (Akbarina Sirel, 2009) tanımlarken: yeni cinsinin cins özelliklerini

taşıyan ve Rahaghi tarafından, daha önce eksik tanımlanmış olan; Miscellanea primitiva Rahaghi, 1983, türünü (yeni cinsi Akbarina’ya) “Tip tür” olarak transfer etmiş ve bu gün Akbarina primitiva (Rahaghi, 1983) olarak kullanıma sunmuştur. Bu çalışmada da Akbarina primitiva türü kullanılmıştır.

5. Sonuçlar

Bu çalışmada; Selandiyen (SBZ 2) zonundaki bazı yeni bentik foraminifer cinsleri tanımlanmış ve fakat bazı bentik foraminiferler ile algler de tanımlanamamıştır. Burada tanımlanmış olan yeni bentik foraminifer cinsleri ve türleri; Neosistanites iranicus (Rahaghi, 1983), Neosistanites sozerii Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites okuyucui Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites guvenci Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites dageri Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites catali Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites armagani Acar, n.gen.,n.sp., Neosistanites inali Acar, n.gen.,n.sp., Parahaymanella hahyemezae Acar, n.gen., n.sp., Parahaymanella bozkurti Acar, n.gen., n.sp., Parahaymanella alanae Acar, n.gen., n.sp., Pseudohottingerina burdurensis Acar, n.gen.,n.sp., Pseudohottingerina yarisliensis Acar, n.gen.,n.sp., Ankaraella minima Acar, n.sp., Laffi tteina anatoliensis Acar, n.sp., Laffi tteina thraciaensis Acar, n.sp., Sirtina paleocenica Acar, n.sp.’dır. Ayrıca bilinen bentik foraminifer cinslerinden ve türlerinden; Akbarina primitiva (Rahaghi, 1983), Ankaraella trochoidea Sirel, 1998, Bolkarina aksarayi Sirel, 1981, Laffi tteina erki (Sirel, 1969), Laffi tteina mengaudi (Astre, 1923), Biloculinites cf. paleocenica Rahaghi, 1983, Miscellanea? globularis Rahaghi, 1978, Globofl arina? sphaeroidea (Fleury, 1982), Periloculina sp, Heterillina sp., Keramosphaera sp., Textularia sp., Chrysalidina? sp., Kolchidina? sp., Lockhartia? sp., Popovia? sp. ve Thalmannita? sp.’ da tanımlanmıştır. Bununla birlikte bazı bentik foraminifer cinsleri ve algler tanımlanamamıştır. Tanımlanamamış miliolid cinsleri (cins 1; cins 2; cins 3; cins 4, n.sp. 1; cins 4, n.sp. 2; cins 4, n.sp. 3; cins 5; cins 6; cins 7; cins 8 veya idalinid cins 1, cins 9); tanımlanamamış aglutine cinsler (cins 1; cins 2); tanımlanamamış miscellanid cinsi 1; tanımlanamamış planulinid cinsi 1; tanımlanamamış rotaliid cinsler (cins 1 (Redmondoides?); cins 2; cins 3; cins 4 kabuğu çift tabakalı); tanımlanamamış mississippinid cins 1; tanımlanamamış alg 1; tanımlanamamış alg 2 ve tanımlanamamış alg 3’dür. Bu yayında toplam 57 bireyin varlığı bildirilmiştir. Ayrıca yine bu çalışmada; yeni bir ailenin tanımı (Neosistanitidae), yeni cins Neosistanites’in sınıfl aması ile ilgili

Page 32: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

80

açıklamalar, cinsler arasında tip tür ve tür transferleri, Ankaraella Sirel (1998) cinsinde sırtların (r) varlığı (güncellenmesi) ve Ankaraella trochoidea Sirel, 1998 türü ile ilgili bazı hataların düzeltmeleri yapılmıştır.

Katkı Belirtme

Bu çalışma, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından desteklenmiştir. Yazar (Jeo.Yük. Müh.) Alper Bozkurt’a bilgisayarda fotoğraf çekimleri ve çizimleri, Prof. Dr. Güner Ünalan’a çevirileri, Prof. Dr. Tuncer Güvenç’e latince ek ve takılarla ilgili açıklamaları, Dr. Erdal Herece’ye bilgisayar çizimleri ve Orhan Sazlı’ya da, yazarın hazırladığı yönlü ince kesit plakalarından ince kesitleri hazırladığı için teşekkür eder.

Değinilen Belgeler

Acar, Ş. 1995. Türkiye’nin Değişik Bölgelerinin Paleojen’inden Bazı Alveolin Cinslerinin (Alveolina (Alveolina), Alveolina (Glomalveolina), Borelis ve Praebullalveolina) Sistematik Tanımları ve Stratigrafi k Dağılımları. Selçuk Üniversitesi Doktora Tezi, 166s., 38 Levha, Konya-Türkiye.

Bilgin, Z.R., Karaman, T., Öztürk, Z., Şen, M.A., Demirci, A.R. 1990. Yeşilova-Acıgöl Civarının Jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: 9071. Ankara (yayımlanmamış).

Drobne, K. 1975. La succesion des Alveolines Paleogenes Nord-Quest de la Yugoslavıe, Bull. Soc. Geol., France, 7, XVII, 123-266.

Flecker, R., Poisson, A., Robertson, A.H.F. 2005. Facies and paleoogeographic evidence fort he Miocene evolution of the Isparta Angle in its regional eastern Mediterranean context. Sedimantary Geology, 173, 277-314.

Hottinger, L. 1980. Rotaliid Foraminifera. Schweizeische Palaontologische Abhandlungen, 101, Basel.

Hottinger, L. 2006. Illustrated glossary of terms used in foraminiferal research. Carnets de Géologie / Notebooks on Geology- Memoir 2006/2 (CG2006_M02), 126s.

Hottinger, L. 2009. The Paleocene and earliest Eocene foraminiferal Family Miscellaneidae: neither nummulitids nor rotaliids. Carnets de Geologie/Notebooks on Geology Article 2009/06 (CG 2009-A06).

İnan, N. 1995. The importance of Laffi tieina (Foraminifera) Genus at the Symposium on the Geology of the Black Sea Region. 109-118, Ankara.

İnan, N. 1996. Türkiye’de Laffi tteina türlerinin coğrafi k yayılımı ve stratigrafi k dağılımı. Türkiye Jeoloji Bülteni, 39 (1), 43-53.

İnan, S., İnan, N. 1987. Tecer Kireçtaşı Formasyonunun stratigrafi k tanımlaması: Cumhuriyet Üniv., Müh. Fak. Derg., Seri A - Yerbilimleri, 3 - 12, Sivas.

İnan, N., İnan, S. 2008. Türkiye’nin kuzeydoğu kesiminde Selandiyen (Üst Paleosen) bentik foraminifer toplulukları ve stratigrafi k dağılımları. Yerbilimleri, 29 (3), 147-158.

İnan N. , Kurt, I., Demirbaş, M. 1992. Kretase – Paleosen geçişinde yeni paleontolojik bulgular: iğdi Kireçtaşı (Koyulhisar - Sivas), 45. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Bildiri Özleri, s.28, Ankara.

İnan, N., Taslı, K., İnan, S. 2005. Laffi tteina from the Maastrichtian-Paleocene shallow marine carbonate successions of the Eastern Pontides (NE Turkey) biozonation and microfacies. Journal of Asian Earth Sciences 25, 367–378.

Loeblich, A.R., Tappan, H. 1964, Treatise on invertebrate Paleontology, Part C, Protista 2, 900s., 653 şekil, Lawrence, Kansas (Kansas Univ. Press).

Loeblich, A.R., Tappan, H. 1987. Foraminiferal genera and their classifi cation. Vol. 1, 1-970; 2, 212s.,.847 levha, New York (Von Nostrand Reinhold).

Marie, F. 1946. Sur Laffi tteina bibensis et Laffi tteina monodi nouveau genre et nouvelles especes de foraminiferes du Montien Bull..Soc. Geol. France Ser.5, tome 15, (1945), fasc.7-8, 430s. Paris.

Matsumaru, K., Sarma, A. 2010. Larger foraminiferal biostratigrapy of the lower Tertiary of Jaintia Hills, Meghalaya, NE India. Micropaleontology, 56 (6), 539-565.

Özgen, N. 1997. Batı Pontid’lerde Paleosen / Eosen Yüzlekleri ve Bentik Foraminiferleri. Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 255 s.

Özgen, N. 2000. Nurdanella boluensis n.gen., n.sp., a Miliolid (Foraminifera) from the Lutetian of the Bolu Area (Northwestern Turkey). Revue Paléobiol., Genève 19 (1), 79-85.

Öztürk, A., İnan, S., Tutkun, Z. 1984. Abant – Yeniçağ (Bolu) yöresinin stratigrafi si: Cumhuriyet Üniv. Müh. Fak. Derg. Seri A - Yerbilimleri, 1 (1), 1 - 18, Sivas.

Pignatti, J., Di Carlo, M., Benedetti, A., Bottino, C., Briguglio, A., Falconi, M., Matteucci, R., Pergini, G., Ragusa, M. 2008. SBZ 2-6 Larger Foraminiferal assemblages from the Apulian and pre-Apulıan domıans. Atti Mus. Civ. Stor. Nat. Trieste, Suppl. al 53, 131-146.

Page 33: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

81

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

Poisson, A. 1977. Recherhes geologiques dans les Taurides occidentales (Turquie). These, Univ. Paris-Sud. Orsay, 795s.

Poisson, A.1984. The extention of the Ionian trough into southwesternTurkey. In: Dixon, j:E. ve Robertson, A.H.F. (Eds) The jeological Evolution of the Eastern Mediterraean, spec. Publ., Geol. Soc. Londra 17, 241-250.

Price, S.P., Scott, B. 1994. Fault-block rotations at the edge of a zone of continental extention; southwest Turkey. J. Structure Geol. 16, 381-392.

Rahaghi, A. 1983. Stratigraphy and Faunal assemblage of Paleocene-Lower Eocene in Iran. N.I.O.C., Geological Lab. Pub. No.10, 73s., 49 levha., Tehran.

Serra-Kiel, J., Hottinger, L., Drobne, K., Ferrandez, C., Jauhri, A. K., Less, G., Pavlovec, R., Pignatti, J., Samso, J. M., Schaub, H., Sirel, E., Strougo, A., Tambareau, Y., Tosquella, J., Zakrevskaya, E. 1998. Largwer foreminiferal biostratigraphy of the Tethyan Paleocene and Eocene. Bull. Soc. geol. France, 169 (2), 281-299.

Sirel, E. 1969. Rotaliidae Familyasına ait, yeni bir cins Orduina n. gen. ve türü hakkında. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 73, 160-162.

Sirel, E. 1981. Bolkarina, new genus (Foraminiferida) and some associated species from the Thanetian limestone (Central Turkey). Eclogae geol. Helv., 74/1: 75-95.

SireL, E. 1994. Ordu ve Burdur (Türkiye) Paleoseninde Bulunmuş Orduina erki Sirel, 1969, in Laffi tteina erki Olarak Yeniden Adlandırılması. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 116, 105-106.

Sirel, E. 1996. Occurrence of the genus Sistanites Rahaghi, 1983 (Foraminiferida) in two localities of Turkey: in: Drobne, K.; Gorican, S.; Kotnic, B. (Ed.) The role of impact Processes in the Geological and biological Evolution of planet Earth. Guide, 79-81.

Sirel, E. 1998. Foraminiferal description and biostratigraphy of the Paleocene-Lower Eocene shallow-water limestones and discussion on the Cretaceous-Tertiary boundary in Turkey. General Directorate of Mineral Research and Exploration Monography 2, 117s.

Sirel, E. 1999. Four new genera (Haymanella, Kayseriella, Elazıgella and Orduella) new species of Hottingerina from the Paleocene of Turkey. Micropaleontology, 45 (2), 113-137.

Sirel, E. 2004. Türkiye’nin Mesozoyik ve Senozoyik Yeni Bentik Foraminiferleri. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası (Emeğin Bilimsel Sentezi Özel Sayı 1).

Sirel, E. 2009. Reference sections and key localities of the Paleocene Stages and their very shallow/shallow-water three benthic foraminifera in Turkey. Revue de Paleontologie, Geneve, 28 (2), 413-435.

Sirel, E. 2010. Haymana-Polatlı Basin. Jeoloji Mühendisleri Odası Teknik Geziler Serisi 6 s.18,19.

Sirel, E. 2015. Referece Sections and Key localities of the Paleogene Stages and Discusstion C-T, P-E and E-O Boundaries by the Very Shallow-Shallow Water Foraminifera in Turkey (Ankara University Faculty of Engineering, Department of Geological Engineering). Ankara Üniversitesi Yayınları No: 461, 171s, 53 levha. Ankara-Türkiye.

Sirel, E., Acar, Ş. 1993. Malatyna, a new foraminiferal genus from the Lutetian of Malatya region. Geol. Croat. 46 (2), 181-188.

Şengün, M., Akçaören, F., Keskin, H., Akat, U., Altun, I.E., Deveciler, E., Sevin, M. 1988. Daday - Kastamonu- İnebolu yöresinin Jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: No. 8994, Ankara (yayımlanmamış).

Page 34: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)
Page 35: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

83

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

ŞEKİLLERİN VE LEVHALARIN

KISALTMALARI

(Alfabetik sırayla)

a (aperture): ağız pr (protoconch/proloculus): birincil (ilk) loca adch (additional chamber): ilave/ek loca prp (preseptal passege): bölme önü geçidibl (basal layer): taban tabakası ps (pustules): püstüllerbfs (bifurcade septum): çatallanmış bölmeler psp (pseudospine): yalancı dikench (chamber): loca/oda r (rib): sırt yapısı chl (chamberlet): locacık/odacık s (septum): bölme

cp (central pillar): merkezi sütun sfl (septal fl aments): bölme izleri/fi le şebekesicpl (compound plate): birleşik plaka sl (septulum): bölmecik cplfr (compound plate foramen): birleşik plaka deliği so (sutural opening): spiral lam üzerindeki açıklıkcs (counter septum) : karşı bölme spc (spiral kanal): spiral kanal dp (dorsal pillar): sırt sütunu t (tooth): diş/basit bir diş dt (deuteroconch/deuteroculus): ikincil loca tnch (transation chamber): geçiş locasıems (embrionic stage): embriyonik devre to (test ornamentations): kavkı süslerif (funnel): sütunlar arası yarık veya kanal tr (tritoconch/triloculus): üçüncül loca

fch (fl aring chamber): yayılan/genişleyen loca trch (truncate chamber): kutu kenarlı/köşeli loca fpl (foraminal plate): ağız plakası trms (trematophoric structure): trematoforik yapı fr (foramen): delik uc (umbilical cavity): karın boşluğufw (fl aring whorls): yayılan/genişleyen/turlar uf (umbilical fl ap): karın kapakçığı g (goulot): boyun uh (umbilical holes): karın delikleri hp (horizontal plate): yatay plaka upl (umbilical plate): karın plakasıhpfr (horizontal plate foramen): yatay plaka deliği uplfr (umbilical plate foramen): karın plakası delikleriif (intercameral foramen): localar arası delik vnp (ventral pillar): karın sütunlarıisc (intraseptal canal): bölme içi kanal vnp1 (fi rst ventral pillar): birinci karın sütunu kha (keyhole aperture): anahtar deliği şekilli ağız vnp2 (second ventral pillar): ikinci karın sütunu lp (lip): dudak vpl (vertical plate): düşey plakalch (lateral chamber): yanal loca (sırt taraf) vplfr (vertical plate foramen): düşey plaka deliklerip (pillar): sütun ws (whorl sture): tur çizgisi

Page 36: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)
Page 37: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

85

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHALAR

Page 38: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

86

LEVHA - I

Neosistanites iranicus (Rahaghi, 1983), n.gen.,

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, Batı Türkiye)

(makrosferik bireyler 5,6; mikrosferik bireyler 1)

Şekil 1- Az eğik, düşey kesit; çok küçük küresel ilk loca veya birincil loca, sırt sütunları, yarıklar, bölme (iki tabakalı), birleşik plakalar (cpl), birleşik plaka delikleri (cplfr), karın kapakçıkları, yatay plakalar (çok delikli) ve yatay plaka delikleri, ikinci karın sütunları ve karın delikleri veya karın açıklıkları, (ŞAY-1/S-1-2).

Şekil 2- Eğik kesit; çok dar sütural açıklık (so), yalancı diken (psp), deliksiz bölmeler (s), ağız plakası (fpl) ve karın kapakçığı (uf), (ŞAY-3/I-31-3).

Şekil 3- Teğetsel kesit; çok delikli düşey plaka (vpl) ve çok delikli düşey plaka delikleri (vplfr) (ŞAY-2/I-8-3).

Şekil 4- Kırık ve az eğik düşeyimsi kesit; sırt sütunları (dp) ve geniş yarıklar (f), düşey plaka, birleşik plakalar karın kapakçıkları, yatay plakalar (hpl), kalın ikinci karın sütunları (vnp2) ve geniş karın delikleri (uh), (ŞAY-1/ S-3-1).

Şekil 5- Hafi f eğik düşey kesit; küresel birincil loca, sırt sütunları, yarıkları, bölme (iki tabakalı), düşey plakalar (vpl), çok delikli birleşik plakalar (cpl) ve birleşik plaka delikleri (cplfr), karın kapakçıkları (uf), çok delikli yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları (vnp2) ve karın delikleri (uh), (ŞAY-1/N-8-1S).

Şekil 6- Düşey kesit; küresel birincil loca, tipik ikincil loca, sırt sütunları, geniş yarıklar, deliksiz bölmeler (s), düşey plakalar (ilk locanın sağında ve solunda) (vpl), birleşik plakalar, karın kapakçıkları (uf), çok delikli yatay plakalar, ikinci karın sütunları (vnp2) ve karın delikleri (uh), (ŞAY-2/S-12-1).

Şekil 7- Eğik yatayımsı kesit, çok dar stural açıklık, tek tabakalı bölmeler (mikrogranüler ve deliksiz) (s), bölmelerin ucunda düşey plakalar (dar delikli) (vpl), düşey plaka (dar) delikleri (vplfr), localar arası geçit (if) ve ağız plakası (fpl), (ŞAY-3/I-25-1S).

Page 39: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

87

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - I

Page 40: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

88

LEVHA - II

Neosistanites iranicus (Rahaghi, 1983), n.gen.,

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 1,2,4; mikrosferik birey 5)

Şekil 1- Kırık düşey kesit (rotaliid form ile); merkezi sütun (cp), küresel birincil loca (pr) ve tipik iri ikincil loca (dt), birincil loca ve ikincil localar arası delik, birinci karın sütunu (vnp1), bölmeler, düşey plaka (ilk locanın hemen sağında) (vpl), düşey birleşik plaka (solda) (cpl) ve eğik birleşik plaka (sağda) (cpl) (delikler arası doku, çok kalın birer sütun gibi görülüyor, fakat onlar sütun değildir), birleşik plaka delikleri (cplfr), deliksiz karın kapakçıkları (uf), yatay plakalar (hpl), dik ve eğik ikinci karın sütunları (vnp2) ve geniş karın delikleri (uh), (ŞAY-1/A-2-1S).

Şekil 2- Düşey kesit; sırt sütunları, dar yarıklar, birincil loca, düşey plaka (mikrogranüler yapılı) (vpl), eğik birleşik plaka (çok delikli solda) (cpl), birleşik plaka delikleri (cplfr), deliksiz karın kapakçıkları (uf), delikli yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları (vnp2) ve geniş karın delikleri (uh), (ŞAY-3/G-17-4BS).

Şekil 3- Düşeyimsi kesit; sırt sütunları, dar yarıklar, bölmeler, çok delikli düşey plakanın teğetsel kesiti (sol) (vpl), düşey plaka delikleri (vplfr), deliksiz karın kapakçıkları (uf), çok delikli yatay plakalar (hpl), kalın ve gelişmiş ikinci karın sütunları (vnp2) ve geniş karın delikleri (uh), (ŞAY-1/S-8-1).

Şekil 4- Yatay kesit; üçlü embriyonik devre ve delikler, geniş küresel birincil loca (pr), daha geniş ikincil loca (dt) ve en geniş üçüncül loca (tr), sütural açıklık (spiral lam üzerinde), bölmeler ve localar, localar arası delikler (if) ve ağız plakası, (ŞAY-3/I-20-1S).

Şekil 5- Hafi fçe eğik hemen hemen yatay kesit; kalın iki tabakalı spiral lam veya lam spir, bölmeler (deliksiz, mikrogranüler, eğik veya çok az kıvrık) (s), localar arası delikler (if) ve son turdaki düzensiz localar, (ŞAY-1/S-16-2).

Şekil 6- Kütü korunmuş hafi fçe eğik yatayımsı kesit; iki tabakalı tur veya spiral lam/lam spir, yüzeysel veya sütural açıklık (so), bölmeler (eğik, deliksiz ve mikrogranüler), ağız plakası (fpl) ve localar arası delik (if), (ŞAY-2/S-14-3).

Page 41: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

89

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - II

Page 42: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

90

LEVHA - III

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 3-7)

Neosistanites iranicus (Rahaghi, 1983), n.gen.,

Şekil 1- Eğik kenar kesiti (karın bölgesine doğru); bölme (mikrogranüler ve deliksiz) (s), karın kapakçıkları (uf), az eğik düşey plaka (başlangıcı deliksiz) (vpl) ve düşey plaka delikleri (vplfr), (ŞAY-2/M-5S).

Şekil 2- Eğik yatayımsı kesit (karın bölgesinden geçen); bölmeler (s), localar arası delik (if), düşey plaka (vpl), birleşik plaka, karın kapakçıkları (uf), yatay plakalar (merkezde ve karın kapakçıklarına alttan bağlı) (hpl), ikinci karın sütunları (merkezde) ve karın delikleri (merkezde) (uh), (ŞAY-3/I-23-1S).

Neosistanites sozerii Acar, n. gen., n.sp.

Şekil 3- Düşey kesit; iri küresel birincil loca, bölme (s), düşey plaka (teğetsel kesit, ilk locanın solunda) (vpl), düşey plaka delikleri (vplfr), yatay plakalar (hpl), yatay plaka delikleri (hplfr), karın kapakçığı (uf), ikinci karın sütunları (vnp2) ve karın delikleri (uh), (ŞAY-3/M-13-3s).

Şekil 4- Düşey kesit; embriyonik localar (ems), sırt sütunları, yarıklar, düşey plaka (vpl), birleşik plaka (cpl), yatay plakalar (hpl), yatay plaka delikleri (hplfr), karın kapakçıkları (uf) ve ikinci karın sütunları (vnp2) ve çok geniş karın delikleri (uh), Holotip, (ŞAY-2/S-9-2).

Şekil 5- Eğik yatay kesit; embriyonik localar [birincil loca (pr), ikincil loca (dt) ve üçüncül loca (tr)], bölmeler, karın kapakçıkları, ağız plakası (fpl) ve düşey plaka (vpl), (ŞAY-1/K-2S).

Neosistanites okuyucui Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 6- Az eğik yatay kesit; küresel birincil loca, merkezde birincil loca çevresinde (yatay plakalar, ikinci karın sütunları ve karın delikleri), bölmeler (s), karın kapakçıkları (uf), düşey plakalar (vpl), (ŞAY-1/K-1-1S).

Şekil 7- Düşey kesit; birincil loca (pr), tipik ikincil loca (dt) ve üçüncül loca (tr), birincil loca ile ikincil loca arasındaki geniş geçit, sırt sütunları, yarıklar, birinci karın sütunu (vnp1), birleşik plaka (cpl), karın kapakcıkları (uf), yatay plakalar (hpl), yatay plak delikleri (hplfr), ikinci karın sütunları (vnp2) ve karın delikleri (uh), Holotip, (ŞAY-1/N-8-2).

Page 43: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

91

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - III

Page 44: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

92

LEVHA - IV

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 1, 4-8; mikrosferik bireyler 3,9)

Neosistanites okuyucui Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 1- Eğik yatay kesit; küresel birincil loca, sırt sütunları, yarıklar, bölmeler (s), yatay plakalar, (hpl), yatay plaka delikleri (hplfr) ve karın kapakçığı (uf), (ŞAY-1/B-2-4 Ns).

Şekil 2- Düşeyimsi kesit; sırt sütunları, yarıklar, düşey plaka (sağ) (vpl), karın kapakçıkları (uf), yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları (vnp2) ve geniş karın delikleri (uh), (ŞAY-1/P-2-3S).

Neosistanites guvenci Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 3- Düşey kesit; çok küçük küresel birincil loca, sırt sütunları (dp) ve yarıklar (f), birleşik plaka, karın kapakçığı (uf), yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları ve karın delikleri, Holotip, (ŞAY-1/S-2-1a).

Şekil 4- Eğik kesit; küresel birincil loca, ikincil loca (dt), birincil ve ikincil localar arası delik (fr), sırt sütunları, düşey plaka (ilk locanın solunda) (vpl), birleşik plak, yatay plakalar, ikinci karın sütunları (vnp2), karın delikleri (uh), (ŞAY-2/G-9-6s).

Şekil 5- Hafi f eğik yatay kesit; embriyonik localar (birincil (pr), ikincil (dt) ve üçüncül (tr) localar), üçüncül loca ile birinci loca arasındaki delik (fr), ilk tur (iki tabakalı) ve son tur tek tabakalı (mikrogranuler), bölmeler (s), düşey plakalar (dar delikli) (vpl) ve düşey plaka delikleri (vplfr), (ŞAY-2/S-11-2).

Şekil 6- Hafi f eğik yatay kesit; küresel birincil loca, ikincil loca, birincil ve ikincil loca arası delikler (fr), az eğik bölmeler (s), dar delikli düşey plakalar ve ağız plakası (fpl), (ŞAY-3/S-6-2).

Şekil 7- Genç bireyin hemen hemen düşey kesiti; küresel birincil loca, sırt sütunları, yarıklar, yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları (vnp2) ve karın delikleri (uh), (ŞAY-1/M-18-9s).

Şekil 8- Düşey kesit; küresel birincil loca, sırt sütunları, yarıklar, birleşik plaka (cpl), birinci karın sütunu (vnp1), karın kapakçıkları, yatay plakalar, ikinci karın sütunları ve karın delikleri (uh) (ŞAY-3/G-17-1).

Neosistanites dageri Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 9- Düşey kesit; küçük küresel birincil loca (pr), merkezi sütun (cp), yarıklar, karın kapakçıkları, düşey plaka, birleşik plaka (cpl), yatay plaka (hpl), birinci karın sütunu (vnp1), ikinci karın sütunu (vnp2) vekarın delikleri, (ŞAY-1/S-2-1b).

Şekil 10- Düşeyimsi kesit; merkezi sütun, bölme, birleşik plaka (cpl), karın kapakçıkları (uf), yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları ve karın delikleri (ŞAY-5/M-6-1s).

Page 45: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

93

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - IV

Page 46: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

94

LEVHA - V

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 1-3,7-11; mikrosferik bireyler 5,6,12)

Neosistanites guvenci Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 1- Düşey kesit; birincil loca, sırt sütunları ve geniş yarıklar, birleşik plaka (cpl), karın kapakçıkları (uf), yatay plakalar, ikinci karın sütunları (vnp2) ve karın delikleri (uh), (ŞAY-1/G-7-3s).

Şekil 2- Düşey kesit (kötü korunmuş); iri küresel birincil loca, birincil loca deliği (fr), birinci karın sütunu (vnp1), ikinci karın sütunları (vnp2), birleşik plaka (cpl), yatay plakalar (hpl) ve karın delikleri (uh), (ŞAY-2/S-3-4).

Şekil 3- Eğik kesit; küresel birincil loca, sırt sütunları ve yarıklar, küçük delikli yatay plakalar (hpl), karın kapakçıkları (uf), birinci karın sütunu (vnp1) ve ikinci karın sütunları (kısa), (ŞAY-1/S-1-2b).

Şekil 4- Düşeyimsi kesit; sırt sütunları, yarıklar, birleşik plaka (cpl), karın kapakçıkları, yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları ve karın delikleri (uh), (ŞAY-1/M-18-10s).

Neosistanites dageri Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 5, 6- Düşey ve düşeyimsi kesitler; birincil loca (pr), çok kalın merkezi sütunlar (cp), birleşik plakalar (cpl), karın kapakçıkları (uf), yatay plakalar, birinci karın sütunu (vnp1), ikinci karın sütunları (vnp2) ve karın delikleri (uh), Holotip (ŞAY-1/S-2-2) ve (ŞAY-1/S-1), sırasıyla.

Şekil 7- Eğik yatay kesit; küresel birincil loca (pr), ikincil loca (dt), deliksiz eğik bölmeler, localar arası delikler (if) ve ağız plakası (fpl), (ŞAY-1/S-3-1).

Şekil 8- Hemen hemen düşey kesit; çok kalın merkezi sütun (cp) ve dar yarıklar, karın kapakçığı (uf), yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları ve karın delikleri, (ŞAY-2/G-11-2s).

Şekil 9,10- Düşey kesitler; küresel birincil localar, merkezi sütun (cp) ve sırt sütunu (dp) ve dar yarıklar, birleşik plakalar (sparlaşmış) (cpl), karın kapakçıkları, yatay plakalar, ikinci karın sütunları (vnp2) ve karın delikleri (uh), (ŞAY-1/S-2-3), (ŞAY-3/G-14-2s) sırasıyla.

Şekil 11- Kırık ve düşey kesit; küresel birincil loca, çok kalın sırt sütunu (dp) ve yarık, birleşik plaka (cpl), karın kapakçığı, yatay plakalar ve ikinci karın sütunu (vnp2), (ŞAY-5/Ml-10-2s).

Şekil 12- Eğik hemen hemen yatay kesit; bölmeler (s), localar arası delikler (if) ve ağız plakaları (fpl), (ŞAY-1/M-1-2s).

Page 47: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

95

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - V

Page 48: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

96

LEVHA - V I

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 3-6,9; mikrosferik bireyler, 7,8,10; çizgisel ölçekler=(500μm. ve 2mm.)

Neosistanites catali Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 1- Düşeyimsi kesit; sırt sütunları (dp) ve geniş yarıklar (f), birleşik plaka (cpl), karın kapakçıkları (uf), yatay plaka (hpl), ikinci karın sütunu (vnp2) ve karın delikleri (uh), Holotip, (ŞAY-5/L-2-3).

Şekil 2- Eğik kesit; çok geniş merkezi sütun (cp) ve yarık, deliksiz bölmeler (s), yatay plakalar (hpl), karın kapakçıkları (uf) ve ikinci karın sütunları (merkezde), (ŞAY-5/L-5-3).

Şekil 3- Kırık düşey kesit; küresel birincil loca (pr), geniş merkezi sütun (cp), birinci karın sütunu (vnp1), düşey plakalar (vpl), deliksiz birleşik plaka? (cpl), karın kapakçığı (uf), yatay plakalar, ikinci karın sütunları (vnp2) ve geniş karın delikleri (uh), (ŞAY-4/L-1-1).

Neosistanites armagani Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 4- Düşey kesit; küresel birincil loca, geniş sırt sütunları (dp), geniş yarıklar (f), karın kapakçıkları (uf), yatay plakalar (hpl), ikinci karın sütunları (vnp2) ve karın delikleri (uh), Holotip, (ŞAY-5/L-17-2A).

Şekil 5- Kırık düşey kesit; küresel birincil loca (pr), ikincil loca (dt), sırt sütunu, yarıklar, karın kapakçıkları (uf), düşey plaka (vpl), birleşik plaka, yatay plakalar, kalın ikinci karınsütunları (vnp2) ve geniş karın delikleri (uh), (ŞAY-5/L-2-4).

Şekil 6- Eğik yatay kesit; küresel birincil loca (pr), ikincil loca (dt), bölmeler ve localar arası delik (if), (ŞAY-5/Rt-2-3).

Neosistanites inali Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 7- Eğik yatay kesit; küçük küresel birincil loca, sırt sütunları (dp) ve yarık, deliksiz bölmeler, localar arsı delik (if) ve ağız plakası (fpl), (ŞAY-2/G-11-1S).

Şekil 8- Düşey kesit; küçük küresel birincil loca, geniş merkezi sütun (cp), yatay plakalar (hpl), karın kapakçıkları, ikinci karın sütunları (vnp2) ve geniş karın delikleri (uh), Holotip, (ŞAY-5/L-17-4).

Şekil 9- Kırık düşeyimsi kesit; küresel birincil loca, geniş sırt sütunu (dp), dar yarık (f), karın kapakçığı (uf), yatay plakalar, ikinci karın sütunları ve karın delikleri, (ŞAY-4/M-2-1S).

Bolkarina aksarayi Sirel, 1981,

Şekil 10- Kırık, eğik kesit; merkezde spiralimsi veya rotaliid sarılım, iki tarafl ı sütunlar ve sütunlar arası kanallar, (ŞAY-1 /B-1-1).

Şekil 11- Eksenelimsi kesit; iki tarafl ı sütunlar ve sütunlar arası kanallar ve düzensiz ekvatoral localar (sağ) (ŞAY-1/B-3-1).

Page 49: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

97

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - VI

Page 50: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

98

LEVHA - VII

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler, 1,3,4,8-10,12; mikrosferik birey 5)

Parahaymanella hakyemezae Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 1,2- Kırık, uzunlamasına ekvatoral ve ekvatoralimsi kesitler; küresel birincil loca (pr), üçlü miliolid sarılımlı localar, spiral sarılımlı localar, tek serili düzensiz localar, bölme (s) ve localar arası delikler (if), Holotip, (ŞAY-4/H-1-2) ve (ŞAY-1/G-5-1) sırasıyla.

Şekil 3,4- Az eğik ekvatoral kesitler; geniş birincil localar (pr), miliolid ve spiral sarılımlı localar ve localar arası delik (if), ŞAY-1/G-3-1) (ŞAY-2/G-11-3) sırasıyla.

Şekil 5- Eğik, ekvatoral kesit; birincil loca, miliolid sarılımlı localar ve spiral sarılımlı localar, (ŞAY-2/S-13-6).

Parahaymanella bozkurti Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 6,7- Uzunlamasına kesitler; birinci bölüm locaları ve ikinci bölümün (tek serili) farklı boyutlu düzensiz sıralı locaları ve localar arası delikler (if), (ŞAY-2/N-2-4), (ŞAY-2/K-7-1), sırasıyla.

Şekil 8- Az eğik uzunlamasına ekvatoral kesit; iri küresel birincil loca (pr), birinci bölümün (üçlü miliolid ve düzenli spiral sarılımlı) locaları, tek serili (ikinci) bölümün farklı boyutlu ve düzensiz sıralanmış locaları ve localar arası delikler (if), Holotip, (ŞAY-4/M-3-2).

Parahaymanella alanae Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 9- Uzunlamasına ekvatoral kesit; çok iri küresel birincil loca (pr), birinci bölümün üçlü miliolid ve düzenli spiral sarılımlı locaları ve ikinci bölümün (tek serili) düzenli sarılımlı locaları, (ŞAY-2/S-9-1).

Şekil 10- Uzunlamasına kesit; küresel birincil loca, birinci bölümün kavramayan locaları, ikinci bölümün (tek serili) eşit aralıklı ve eşit boyutlu düzenli sıralanmış locaları, Holotip (ŞAY-1/M-1-2).

Şekil 11,12- Uzunlamasına kesitler; ikinci (tek serili) bölümün düzenli sıralanmış locaları, bölme (s) ve localar arası delikleri (if), (ŞAY-1/K-3-1A) (ŞAY-3/P-5-2Nh) sırasıyla.

Biloculinites cf. paleocenica Rahaghi, 1983

Şekil 13- Eğik, hemen hemen eksenel kesit, alt tarafta kısa düşey parçacıklar, (ŞAY-1/P-9-3).

Pseudohottingerina burdurensis Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 14-19- Teğetsel kesitler, kavkı üzerindeki kalın ve düz ışınsal fi leler (sfl ) (epiderm altı bölmeciksiz), kalın bölmeler (s), localar arası delik (if), kalın karşı bölme (cs) ve geniş tek ağız (single aperture) (a), (ŞAY-1/G-6-2) (ŞAY-1/B-3-3) (ŞAY-1/G-5-1) (ŞAY-2/G-12-1) (ŞAY-2/G-9-7) (ŞAY-2/G-11-1) sırasıyla.

Page 51: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

99

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - VII

Page 52: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

100

LEVHA - VIII

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 1-9,12; mikrosferik formlar 10,14)

Pseudohottingerina burdurensis Acar, n.gen., n.sp.

Şekil 1- Eğik ekvatoral kesit; küresel birincil loca, üçlü (miliolid) sarılımlı localar, bölünmemiş spiral sarılımlı localar, kalın ve eğik ve kıvrık bölmeler (s), karşı bölmeler (cs), localar arası delikler (if), kıvrık dudak yapısı (lp), sondan bir önceki genişleyen tur (fw) ve genişleyen bölünmemiş locası (fch), Holotip, (ŞAY-1/G-8-5).

Şekil 2- Hemen hemen ekvatoral kesit; üçlü (miliolid) sarılımlı localar, bölünmemiş spiral sarılımlı localar, kalın ve kıvrık bölmeler, karşı bölmeler (cs), localar arası delikler (if), kıvrık dudak yapısı (lp), (ŞAY-3/G-13-2).

Şekil 3- Sparlaşmış, eğik hemen hemen ekvatoral kesit; bölünmemiş spiral sarılımlı localar, bölmeler, karşı bölmeler (cs), localar arası delikler, kıvrık dudaklar (lp), yayılan veya genişleyen bölünmemiş loca (fch),bölmecik? (sl) ve locacıklar? (chl), (ŞAY-1/G-4-1).

Şekil 4- Az eğik ekvatoral kesit; küresel birincil loca, gizli üçlü sarılımlı localar, bölünmemiş spiral sarılımlı localar, bölmeler, karşı bölmeler (cs), localar arası delikler (if) ve kıvrık dudak yapısı, (ŞAY-1/G-2-1).

Pseudohottingerina yarisliensis Acar, n.gen., n.sp.,

Şekil 5-9- Sparlaşmış, ekvatoralimsi ve az eğik ekvatoral kesitler; küresel birincil localar, az kıvrık bölmeler, bölünmemiş spiral sarılımlı localar, karşı bölmeler (cs), localar arası delikler ve kıvrık dudak yapısı, (ŞAY-1/G-4-2) (ŞAY-1/N-5-4) (ŞAY-2/G-10-1) ve (8) Holotip (ŞAY-3/G-17-4), (ŞAY-3/I-18-3B) sırasıyla.

Sirtina paleocenica Acar, n.sp.

Şekil 10-14- Düşey veya düşeyimsi kesitler; ince sırt sütunları (dp), sütunlar arası kanallar (f), çok dar yanal localar (lch) ve geniş karın sütunları (vnp), (ŞAY-3/I-22-1Sr) (ŞAY-2/Sr-2-4) (ŞAY-2/K-10-1Sr) (ŞAY-3/G-17-6) (ŞAY-3/M-9-1Sr) sırasıyla.

Laffi tteina anatoliensis Acar, n.sp.

Şekil 15- Düşey kesit; küresel birincil loca, sırt sütunları (dp), çatlaklar (f) ve karın sütunları (vnp), Holotip, (ŞAY-5/L-14-1).

Page 53: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

101

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - VIII

Page 54: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

102

LEVHA - IX

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 1-7, 11; mikrosferik formlar 8-10)

Laffi tteina anatoliensis Acar, n.sp.

Şekil 1-3- Hemen hemen düşey kesitler; sırt sütunları (dp), dar yarıklar/çatlaklar (f), ve karın sütunları (vnp), (ŞAY-5/L-17-1A) (ŞAY-5/L-16-1) (ŞAY-5/L-17-1B) sırasıyla.

Şekil 4- Çok az eğik yatay kesit; embriyonik localar (ilk/birincil ve ikincil localar), düzenli spiral sarılım ve dikdörtgenimsi localar, düz ve çok az eğik bölmeler, karın kapakçıkları (uf), bölme içi kanallar (isc) ve spiral kanal (spc), (ŞAY-5/M-3-1L).

Sirtina paleocenica Acar, n.sp.

Şekil 5-10- Düşey ve düşeyimsi kesitler; ilk/birincil loca (pr), ince/zayıf sırt sütunları (dp), dar çatlaklar (f), yanal sırt locaları (lch), karın sütunları (vnp) ve püstüller, (ŞAY-5/K-9-12Sr) (ŞAY-2/S-9-3Sr) (ŞAY-2/He-2-3Sr) (ŞAY-2/S-4-2Sr); 9 Holotip (ŞAY-2/Sr-2-3A), (ŞAY-1/B-2-Sr), sırasıyla.

Laffi tteina thraciaensis Acar, n.sp.

Şekil 11- Az eğik düşey kesit; küresel birincil loca, bölmeler (s), sırt sütunları, karın sütunları, çatlaklar ve püstüller (ps), Holotip (ŞAY-5/L-6-1).

Page 55: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

103

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - IX

Page 56: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

104

LEVHA - X

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 1-4,9,10; mikrosferik bireyler 7,8?)

Laffi tteina thraciaensis Acar, n.sp.

Şekil 1-3- Düşey, az eğik düşey ve düşeyimsi kesitler; küresel birincil loca, bölmeler (s), sırt sütunları, yarıklar veya çatlaklar (f), ve karın sütunları (vnp), (ŞAY-5/G-14-1B) (ŞAY-5/L-15-1L) (ŞAY-5/L-13-1) sırasıyla.

Laffi tteina erki (Sirel, 1969)

Şekil 4,5- Düşey ve az eğik düşeyimsi kesitler; küresel birincil loca, sırt sütunları, yarıklar/çatlaklar, karın sütunları ve kavkı kenarındaki püstüller (az eğik ) (ps), (ŞAY-5/L-13-1) (ŞAY-5 /L-18-1A1) sırasıyla.

Bolkarina aksarayi Sirel, 1981

Şekil 6- Eğik eksenelimsi kesit; iki tarafl ı sütunlar ve sütunlar arası kanallar, (ŞAY-5/B-4-3).

Şekil 10- Kırık, eğik ekvatoral kesit; küresel ilk/birincil loca (pr) ve dikdörtgenimsi localar, (ŞAY-5/I-21-1).

Sirtina paleocenica Acar, n.sp.

Şekil 7- Eğik kesit; küçük küresel birincil loca (pr), ince sırt sütunları, dar yarıklar, çok dar yanal localar, bölmeler, localar, karın sütunlar (vnp) ve püstüller (sol) (ps), (ŞAY-5/I-16-Sr).

Şekil 8- Hemen hemen yatay kesit; gevşek sarılmış tur, eğik bölmeler, dikdörtgenimsi localar, (ŞAY-5/P-8-7Sr).

Popovia? sp.

Şekil 9- Merkezlenmiş uzunlamasına ekvatoral kesit; birincil loca (pr) ve onu izleyen planispiral sarılımlı localar ve tek serili localar, (ŞAY-5/S-16-1).

Page 57: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

105

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - X

Page 58: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

106

LEVHA - XI

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 1-5,7,9; mikrosferik formlar 8,10)

Laffi tteina erki (Sirel, 1969)

Şekil 1- Düşey kesit; küresel birincil loca, zayıf sırt sütunları (dp), dar yarıklar/çatlaklar (f) ve karın sütunları (vnp), (ŞAY 5/L-1-2).

Laffi tteina mengaudi (Astre, 1923)

Şekil 2-4- Düşey kesitler; küresel birincil loca, sırt sütunları, dar çatlaklar ve karın sütunları, (ŞAY 5/S-3-2) (ŞAY-5/L-5-4) (ŞAY-1/G-1-2) sırasıyla.

Ankaraella minima Acar, n.sp.

Şekil 5-7- Düşey, düşeyimsi ve az aşınmış kesitler; basık/küremsi ilk veya birincil loca (pr), sırt tarafı hafi fçe tümsek veya düz, trokospiral sarılımlı kıvrık localar, sırtlar (r), karın boşluğu (uc), (5) Holotip (ŞAY-1/A-1-2) (ŞAY-1/A-2-3) (ŞAY-3/P-6-2) sırasıyla.

Şekil 8,9- Yatay ve hemen-hemen yatay kesitler. 8- merkezde trokospiral sarılımlı (beşli ve üçlü sarılımlı) miliolid localar, localar arası delikler (if), kanca? veya tümsek yapılı sırtlar (r). 9- küresel ilk loca (pr) ve üçlü miliolid sarılımlı localar, (ŞAY-1/G-6A) (ŞAY-1/K-4-2), sırasıyla.

Ankaraella trochoidea Sirel, 1998

Şekil 10- Kırık veya az aşınmış, hemen hemen yatay kesit; merkezde miliolid sarılımlı beşli ve üçlü sarılımlı localar, tümsek yapılı sırtlar ve localar arası delik, (ŞAY-3/P-5-2).

Şekil 11- Teğetsel veya düşeyimsi kesit; sırt tarafı düz (çizgisel ölçek tarafı), karın tarafı tümsek, trokospiral sarılımlı localar, kalın tümsek yapılı sırtlar (r) ve karın boşluğu, (ŞAY-1/M-1-3).

Şekil 12- Düşeyimsi kesit; sırt tarafı düz ve çok geniş karın boşluğu (uc), (ŞAY-3/M-9-2).

Page 59: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

107

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - XI

Page 60: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

108

LEVHA - XII

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 3-7; mikrosferik bireyler 1,8,9)

Globofl arina? sphaeroidea (Fleury, 1982)

Şekil 1- Kötü korunmuş hemen hemen eksenel kesit; bölmeler (s), bölmecik (sl), locacık (chl), sarılım ekseni ve yayılan/genişleyen veya çözülen turlar (asimetrik) (fw), (ŞAY-1/G-5-2A).

Şekil 2- Kötü korunmuş, kırık ve hafi f eğik teğetsel kesit; yayılan/genişleyen turlar (fw), bölmecikler (sl), locacıklar (chl) ve bölme önü geçidi (prp), (ŞAY-1/G-8-1).

Şekil 3- Eğik, hemen hemen ekvatoryal kesit; ilk/birincil locayı izleyen basık spiral sarılımlı localar ve localar (ŞAY-5/Ml-3-1B).

Şekil 4- Hafi f eğik ekvatoral kesit; en geniş küresel ilk/birincil loca, birincil loca ve boyun arası delik (fr), spiral sarılımlı basık localar (ch), anahtar deliğimsi ağız yapısı (kha) veya esas ağız ve ikincil veya esas ağız ve anahtar deliğimsi ikincil ağız veya ikincil ağza açılan kubbemsi delik (dome like alveol), (ŞAY-5/G-9-1).

Şekil 5- Hafi f eğik ekvatoral kesit; geniş dikdötgenimsi birincil loca ve onu izleyen spiral sarılımlı basık localar ve localar arası geçit (if), (ŞAY-1/G-6-2).

Şekil 6- Ekvatoral kesit; çok geniş küresel birincil loca, birincil loca ve boyun arasındaki delik (fr), boyun (g), spiral sarılımlı basık localar (ch) ve yayılan/genişleyen turlar (fw), (ŞAY-2/G-10-1A).

Şekil 7- Ekvatoral kesit; çok geniş küresel birincil loca, boyun (g), bölme (s), spiral sarılımlı basık localar ve localar arası delikler (if), (ŞAY-3/G-14-1).

Keramosphaera sp.

Şekil 8,9- Hemen hemen merkezlenmiş kesitler; (/ŞAY-2/K-6-3) (ŞAY-2/K-5-1) sırasıyla.

Page 61: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

109

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - XII

Page 62: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

110

LEVHA - XIII

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 1-8, 10-15, 17?)

Miscellanea? globularis Rahaghi, 1978

Şekil 1-4- Az eğik ve tam eksenel kesitler; küresel birincil loca, ikincil loca, iki tarafl ı sütunlar (p), yarıklar (f) ve kavkı süsleri (to), (ŞAY-1/M-12-1) (ŞAY-2/M-8-1) (ŞAY-2/G-9-5) (ŞAY-2/P-8-4M) sırasıyla.

Şekil 5-8- Az eğik veya tam ekvatoral kesitler; küresel birincil localar (pr) ve ikincil localar (dt), bölme (s), dar bölme içi kanallar (isc) ve zayıf spiral kanallar (spc) ve kavkı süsleri (ŞAY-2/He-2-1) (ŞAY-1/M-1-6) (ŞAY-3/M-13-2) (ŞAY-1/M-2-1) sırasıyla.

Şekil 9- Teğetsel kesit; bölme (s), bölmeler üzerinde tek sıra ağızlar (a) ve kavkı süslerinin (to) dik kesitleri, (ŞAY-3/I-25-3).

Akbarina primitiva (Rahaghi, 1983)

Şekil 10- Ekvatoral kesit; birincil ve ikincil localar, eğik bölmeler (s), bölme içi kanal (isc) ve zayıf spiral kanal (spc), (ŞAY-4/M-3-2).

Şekil 11-15- Az eğik veya tam eksenel kesitler; iki tarafl ı sütunlar (p), yarıklar (f), zayıf kavkı süsleri, 12: genç birey ve 15: az eğik eksenelimsi kesit, (ŞAY-2/M-5-2) (ŞAY-1/M-1B) (ŞAY-5/M-4-3) (ŞAY-5/M-2-1), (ŞAY-5/L-5-4M) sırasıyla.

Şekil 16- Eğik ekvatoralimsi kesit; bölme, bölme içi kanallar (isc) ve spiral kanal (spc), (ŞAY-5/L-17-2M).

Kolchidina? sp.

Şekil 17- Eğik, hemen hemen ekvatoral kesit; kavkı mikrogranüler veya küçük taneli aglitunan, embriyonik devreyi spiral sarılımlı localar ve onları da operculinid localar izler, (ŞAY-1/B-2-6).

Tanımlanmamış alg 3

Şekil 18-20- Düşey? kesitler; tesbihimsi veya hücreli alg locaları (küremsi/küresel veya az eğik yumurtamsı şekilli), 20: kavkı kenarlarında farklı şekilli ve genişleyen localar/hücreler, (ŞAY-2/G-11-4) (ŞAY-1/G-1-3) (ŞAY-5/Al-1-1) sırasıyla.

Page 63: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

111

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - XIII

Page 64: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

112

LEVHA - XIV

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 2,3,5; mikrosferik bireyler 1,4,6,7)

Tanımlanmamış miliolid cins 1

Şekil 1- Hemen hemen eksenel kesit; yumurtamsı emriyonik devre (beşli? sarılımlı localar), sırtlar (r), üçlü ve ikili sarılımlı çok kalın taban tabakalı localar, son turda basit diş yapısı (t) ve zayıf sütunlu basit trematoforik yapı (trms) görülüyor, (ŞAY-3/I-20-2).

Şekil 2-3- Eksenel kesitler; iri küresel birincil localar, geniş ve uzun boyun (g) ve birincil loca ile boyun geçiş deliği (fr), üçlü ve ikili sarılımlı localar, sırtlar (r), basit diş (t) ve bazı locaların kutup bölgesindeki genişleme, (ŞAY-3/B-6-1M), (ŞAY-1/M-2-4M), sırasıyla.

Tanımlanmamış miliolid cins 2

Şekil 4- Eğik, hemen hemen eksenel kesit; fusiform şekilli düzensiz emriyonik devre (fusiform şekilli düzensiz beşli? ve üçlü sarılımlı localar) ve kalın taban tabakalı yumurtamsı şekilli ikili sarılımlı localar, kısa sırtlar (r) ve basit dişler (t), (ŞAY-3/I-34-Sg1).

Şekil 5- Kırık eksenel? kesit; fusiform şekilli ve kenarları düzensiz iri ilk loca, düzensiz kalın taban tabakalı (bl), üçlü sarılım localar, dişler (t) ve sırtlar (r), (ŞAY-3/I-20-4M).

Tanımlanmamış miliolid cins 3

Şekil 6- Hemen hemen ekvatoral kesit; embriyonik devrenin küresel beşli sarılımlı locaları, üçlü sarılımlı localar, çatallanmış ikili sarılımlı bölmeler (bfs) ve dairesel localar, (ŞAY-2/I-6).

Şekil 7- Az eğik hemen hemen eksenel kesit; embriyonik devrenin küresel beşli sarılımlı locaları, üçlü sarılımlı localar, çatallanmış ikili sarılımlı bölmeler (bfs) ve dairesel localar, (ŞAY-2/I-7A).

Page 65: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

113

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - XIV

Page 66: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

114

LEVHA - XV

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 3,4,6,9-13, 15; mikrosferik bireyler 1,5?,7, 14?)

Tanımlanmamış miliolid cins 4, sp. 1

Şekil 1- Kırık, eğik, hemen hemen eksenel kesit; beşli? sarılımlı localar, üçlü sarılımlı köşeli veya kutu kenarlı localar (trch), geçiş locası (tnch), kırık localar ve düzensiz yapılı sondan bir önceki loca (sol), (ŞAY-3 /I-31-4M).

Şekil 2- Eğik, hemen hemen ekvator kesit; merkezde ve onu takip eden turlarda kutu kenarlı localar (trch), geçiş locası (tnch) ve basit diş yapısı (t), (ŞAY-1/B-2-2M).

Tanımlanmamış miliolid cins 4, sp. 2

Şekil 3- Eksenel kesit; merceksi form (keskin kenarlarlı), küresel birincil loca, üçlü sarılımlı localar, ikili sarılımlı kutu kenarlı localar (trch) ve diş?, (ŞAY-1/Pl-1-3A).

Şekil 4- Eğik kesit; küresel birincil loca, boyun? ve geçiş locası (tnch), (ŞAY-1/Ms-1-2M).

Tanımlanmamış miliolid cins 4, sp. 3

Şekil 5,6- Kırık ve tam eksenel kesitler; sınırlı embriyonik devre locaları, kutu kenarlı localar (trch), geçiş locası (tnch) ve basit diş yapısı (t), (ŞAY-3/I-35-2Sg) (ŞAY-3/I-25-2Sg) sırasıyla.

Tanımlanmamış miliolid cins 5

Şekil 7- Ekvatoral kesit; küresel embriyonik devre locaları (çok küçük küresel birincil loca, beşli ve üçlü sarılımlı localar), kısa ve kalın bölmeler ve bir buçuk tur spiral sarılımlı localar, basit diş (t), localar arası delik (if) ve düzensiz içyapılı son loca, (ŞAY-3/N-3-1).

Şekil 8- Merkezlenmemiş eğik kesit; üçlü? ve düzensiz spiral sarılımlı localar, kısa ve kalın bölmeler, localar arası delik (if), basit diş (t) ve ağız (a), (ŞAY-2/N-2-3).

Şekil 9,10- Eksenel kesitler; küresel birincil loca, üçlü ve kavramayan ikili sarılımlı localar ve basit diş (t), (ŞAY-2/M-11-1Q) (ŞAY-3/N-7-4A) sırasıyla.

Şekil 11- Az eğik ekvatoral kesit; küresel birincil loca, üçlü sarılımlı localar, spiral sarılımlı localar, localar arası delik (if), basit diş (t), (ŞAY-1/I-3-2).

Thalmannita? sp.

Şekil 12-15- Eksenel kesitler; (ŞAY-1/G-8-2T), (ŞAY-2/N-6-1Ra), (ŞAY-1/G-5T), (ŞAY-1/N-8-3T) sırsıyla.

Page 67: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

115

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - XV

Page 68: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

116

LEVHA - XVI

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 2,3,5,6,8,9; mikrosferik bireyler 1,4,7)

Tanımlanmamış miliolid cins 6

Şekil 1- Eksenel kesit; küresel embriyonik beşli (iki düzlemde) ve üçlü sarılımlı localar (üç düzlemde), yumurtamsı şekilli (kavramayan) ikili sarılımlı localar (bir buçuk tur), geçiş locası (tnch), tur çizgileri (ws) ve kalın taban tabakası (bl), (ŞAY-2/N-4-1).

Şekil 2,3- Eksenel kesitler; küresel birincil localar, küresel üçlü sarılımlı localar ve düzensiz sarılımlı yumurtamsı şekilli (kavramayan) ikili sarılımlı localar (bir, bir buçuk tur) ve boyun (g), (ŞAY-1/M-2-1Ml) (ŞAY-5/Ml-5-1C) sırasıyla.

Tanımlanmamış miliolid cins 7

Şekil 4- Eksenel kesit; yumurtamsı emriyonik localar (çok küçük küresel birincil loca ve onu izleyen yumurtamsı şekilli ikili sarılımlı localar) ve onları izleyen düzensiz (beşli? ve üçlü) sarılımlı localar, sarılım ekseni üzerinde yer alan ilave localar (adch), tur çizgisi (ws) ve localar arası mikrogranüler dolgu? (alt tarafta) sondan bir önceki loca üzerinde, (ŞAY-5/Ml-1-1B).

Şekil 5,6- Eksenel kesitler; küresel birincil localar, tam düzenli olmayan üçlü sarılımlı localar ve ilave loca (adch), (ŞAY-5/M-4-2) (ŞAY-4/M-3-2A) sırasıyla.

Tanımlanmamış miliolid cins 8 veya idalinid cins 1

Şekil 7- Kötü korunmuş hemen hemen eksenel kesit; yumurtamsı emriyonik localar (çok küçük küresel birincil loca) ve onları takip eden diğer ikili sarılmalı localar ve basit diş (t), (ŞAY-5/Ml-4-2).

Şekil 8,9- Eğik eksenel kesitler; küresel birincil localar, boyun (g), ikili sarılımlı localar ve basit diş? (ŞAY-5/Ml-5-1B) (ŞAY-1/G-4-2) sırasıyla.

Page 69: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

117

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - XVI

Page 70: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

118

LEVHA - XVII

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 2-5,7,9-14; mikrosferik bireyler 1,6)

Tanımlanmamış miliolid cins 9

Şekil 1- Hemen hemen eksenel kesit; küresel beşli embriyonik localar ve üçlü miliolin sarılımlı localar, kalın taban tabakası (bl), sırtlar (r), tur çizgisi (ws), geçiş locası (tnch) ve düzensiz ikili sarılımlı localar, (ŞAY-5/Ml-9-1).

Şekil 2- Eksenel kesit; küresel iri birincil loca, uzamış boyun (g), düzensiz sarılımlı üçlü localar ve ikili sarılımlı localar, kalın tabakası (bl) ve son locayı ikiye bölen çok kalın sırt (r), (ŞAY-5/Ml-6-1).

Tanımlanmamış aglutine cins 1

Şekil 3-4-6- Kütü korunmuş düşey kesitler; konik, agglutinant kavkı, localar şişkin üç sıralı/serili (triserial), küresel birincil loca (pr), bölme (s), karın kapakçığı (uf), karın plakası (upl), karın plakası delikleri (uplfr) ve sütun? (ŞAY-2/I-11-2Tx) (ŞAY-2/P-8-5Tx) (ŞAY-3/I26-2Tx) sırasıyla.

Textularia sp.

Şekil 5- Düşey kesit; küçük küresel birincil loca ve textulariid sarılımlı localar, (ŞAY-3/I-23-2Tx).

Tanımlanmamış aglutine cins 2

Şekil 7-9- Az eğik düşey kesitler; globular, agglutinant kavkı, basık üç sıralı/serili (triserial) localar, küresel birincil loca, çok basık ve geniş localar, küresel ilk loca (pr), bölme (s), karın plakası (upl), karın plakası delikleri (uplfr), karın kapakçıkları (uf) ve sütun? (p), (ŞAY-2/G-11-2) (ŞAY-2/Sr-2-6Gf) sırasıyla.

Şekil 8- Az eğik yatay kesit; üç sıralı/serili (triserial coiling) localar, bölme (s), loca boşluğu, kalın karın kapakçıkları (uf) ve karın plakası delikleri (uplfr), (ŞAY-2/G-9-Gf).

Heterillina sp.

Şekil 10,11- Hemen hemen eksenel kesitler; üçlü ve ikili sarılımlı localar, (ŞAY-1/C-1-2) (AY-2/He-2-3).

Tanımlanmamış miscellanid cins 1

Şekil 12,13- Eksenel kesitler; küresel birincil localar (pr), sütunlar (p), yarıklar (f), son turdan önceki merceksi şekilli localar ve kutu köşeli son tur locaları (trch), (ŞAY-2/M-2-2) (ŞAY-1/M-1-1) sırasıyla.

Şekil 14- Az eğik ekvatoral kesit; birincil ve ikincil loca (dt), spiral kanal (spc), bölme içi kanal (isc) ve düzensiz planispiral sarılımlı ve dikdörtgenimsi (yükseklikleri büyük) localar, (ŞAY-4/M-3-1).

Page 71: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

119

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - XVII

Page 72: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

120

LEVHA - XVIII

(Selandiyen, SBZ 2, Yarışlı Gölü Güneyi, GB Burdur, GB Türkiye)

(makrosferik bireyler 2,4-7,10,14-18,21,22,25-29; mikrosferik formlar 11,24)

Not: Şekil 13 Çizgisel ölçek = 500μm.

Şekil 1- Chrysalidina? sp.: Düşeyimsi kesit; konik form, (ŞAY-1/C-1- 13A).

Şekil 2-4- Tanımlanmamış planulinid cins 1: 2,3- Düşey ve düşeyimsi veya eksenel kesitler, (ŞAY-2/B-4-2Pl), (ŞAY-2/P-8-3Pl); 4- az eğik yatay veya ekvatoral kesit (ŞAY-4/M-1-1Pl) sırasıyla.

Şekil 5, 6- Lockhartia? sp.: Düşey kesitler, (ŞAY-1/R-1-3L), (ŞAY-1/M-18-2L).

Şekil 7-10, 13, 14- Tanımlanmamış rotaliid cins 1 (Redmondoides?): 7-10,13- Düşey veya düşeyimsi kesitler, (ŞAY-1/M-18-10A), (ŞAY-1/M-18-12R), (ŞAY-1/M-18-8R), (ŞAY- 1/G-7-1R) (ŞAY 2/G-9-3R) sırasıyla; 14- eğik kesit, (ŞAY-1/I-4-2R)

Şekil 11, 12- Tanımlanmamış rotaliid cins 2: 11- Hemen hemen yatay kesit, (ŞAY-2/P-8-7R), 12- Düşey kesit, (ŞAY-2/M-7-1R).

Şekil 15-18- Tanımlanmamış rotaliid cins 3: 15-17- Düşey kesitler, (ŞAY-5/Ml-10-2Pk) (ŞAY-5/M-6-1APk) (ŞAY-5/L-1-1M) sırasıyla; 18- Yatay kesit, (ŞAY-1/G-3-1Pk).

Şekil 19-24- Tanımlanmamış rotaliid cins 4 (kabuğu çift tabakalı ): (19-22)- Düşey veya düşeyimsi kesitler, (ŞAY-2/I-8-2Rc) (ŞAY-2/P-8-1Rc) (ŞAY-3/I-17-1Rc) (ŞAY-1/M-12-1Rc) sırasıyla; 23,24- yatay veya yatayımsı kesitler, (ŞAY-1/M-18-11Rc2) (ŞAY-1/M-18-7Rc) sırasıyla.

Şekil 25-29- Tanımlanmamış mississippinid cins 1: (25-29)- Düşey veya düşeyimsi kesitler, (ŞAY-3/I-23-3), (ŞAY-2/I-39-Ms), (ŞAY-3/I-28-3Ms), (ŞAY-3/I-29-3Ms), (ŞAY-2/I-11-3Ms) sırasıyla.

Şekil 30, 31- Tanımlanmamış alg 1: 30- Eğik düşey kesit, (ŞAY-3/B-6-1Al); 31- Eğik yatay kesit, (ŞAY-1/M-2-2Al).

Şekil 32- Tanımlanmamış alg 2: Düşey? (ŞAY-2/G-11-Al).

Page 73: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)

121

MTA Dergisi (2019) 158: 49-121

LEVHA - XVIII

Page 74: MADEN TETK ø K VE ARAMA DERG S Maden Tetkik ve Arama ......Jeoloji Etütleri Dairesi Paleontoloji Biriminde saklanmaktadır. Çalışma alanı (Yarışlı Gölü’nün hemen güneyi)