makine mühendisleri odası ankara Şube...ali turan cmse ® certified machinery safety expert mak....

Makina GüvenliğiAli TURAN CMSE®

Certified Machinery Safety Expert

Mak. Müh. A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

0533 339 71 20

[email protected]

Makine Mühendisleri Odası Ankara Şube16.05.2017

Neden Makina Güvenliği?

İş Kazaları İçinde Makina Kazalarının Durumu (5 yıl)

Yıllar Toplam İş

Kazası

Makinaların sebep

olduğu kazalar

Top. İş kazalarına

göre oran %

2008 73.963 10.377 14

2009 64.316 9.685 15

2010 62.903 7601 12

2011 69.227 9261 13,3

2012 74.871 13.401 17,8

Kaynak: www.sgk.gov.tr

İş Kazalarının Sebepleri

Makinalar neden kazalara sebebiyet veriyor

• Yeni makinaların tasarım ve üretimi aşamasında gerekli güvenlik teçhizatları ile teçhiz edilmemesi

• Güvenlik teçhizatlarının güvenilir olmaması

• Güvenlik koruma sistemlerinin yanlış yerleşimi


• Makine koruyucularının satın alınmaması veya devre dışı bırakılması


• Eski makinaların yeni güvenlik standartlarına uygun olmaması


• Periyodik bakımların uygulanmaması


• Üretici önerilerine uyulmadan çalıştırma

• Yetkisiz ehil olmayan kullanıcılar

• Bakım risklerini değerlendirmeden çalışma

Yasal Düzenlemeler

Makina Güvenliği

Ürün Güvenliği Kullanım Güvenliği

• 4703 Sayılı Kanun

• 6502 Sayılı Tükecinin

Koruması hk. Kanun

6331 Sayılı İş Şağlığı ve Güvenliği Kanunu

•İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve

Güvenlik Şartları Yönetmeliği

•KKD Kullanılması Hk. Yönetmelik

•Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği

ÜRETİCİ İŞVEREN

Üretici- Kullanıcı Sorumluluğu

Makine Emniyeti Yönetmeliği İş ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

Satın aldığınız bir makinada iş kazası meydana geldi sorumluluk kime aittir?

Makine Emniyeti Yönetmeliği

Makine İmalatçısının Sorumluluğu

İmalatçının Sorumluluğu

• Ürünle ilgili ‘Teknik Dosya’ hazırlamak,

• Ürün üzerine ‘Uygunluk İşareti’ koymak,

• AT Uygunluk Beyanı hazırlamak ve beyanı ürünle birlikte kullanıcıya vermek,

• Ürünle ilgili ‘Talimatlar’ı (kullanma, bakım, devre şemaları vb.) kullanıcıya vermek,

• ‘Teknik Dosya’yı 10 sene saklamak

Zorundadır.

Kullanıcının Üreticiden İsteği

• Ürün üzerinde ‘Uygunluk İşareti’

• AT Uygunluk Beyanı nı ürünle birlikte istemeli

• Ürünle ilgili ‘Talimatlar’ı (kullanma, bakım vb.) istemeli.

• Talimatları Türkçe istemeli

CE işaretli olan her makine güvenli midir?

CE işaretli olan her makine güvenli midir?

• Üretici, CE işaretini iliştirerek makinenin yasalara uygun olduğunu iddia etmektedir.

• CE işareti kendi başına güvenliğini garanti etmez.

• Kullanılmadan önce makinenin işyerinizde kullanımının güvenli olduğunu kontrol etmeniz gerekir.

Yeni makine satın aldığımda ne yapmam gerekiyor?


• CE işareti bulunduğundan (kısmen makine tamamlanmadıkça) ve

• AT Uygunluk Beyanı‘ nın (veya Kısmen biten makinelerin kuruluş belgesi) bir kopyasını edinin . Yoksa tedarikçiden bunu sağlamasını istemelisin.

• Tedarikçinin makinenin ne için kullanılacağı ve ne için kullanılamayacağıkonusunda açıklama yapıp yapmadığını kontrol edin

• Güvenli kullanım, montaj, kurulum, devreye alma, emniyetli kullanım, ayar ve bakım talimatlarını içeren bir el kitabının sağlandığından emin olun.

• Kılavuzun Türkçe yazıldığından emin olun. (Bununla birlikte, bakım talimatları, üretici veya tedarikçiden uzman personel bakım yapacaksa, başka bir dilde yazılabilir.)


Makinada Risk Değerlendirmesi yapın!

Güvenliğin Mimarisi

MEY Göre Güvenliğin Mimarisi

Risk Değerlendirme

Öngörülen tehlike ile

ilişkili

RİSK

= X

Öngörülen tehlikenin bir sonucu

olarak ortaya çıkması

muhtemel zarara ait

AĞIRLIĞI

Maruz kalma sıklık ve süresi

Tehlikeli olayın ortaya çıkması olasılığı

Zarardan kaçınma ya da zararısınırlama olasılığı

Zararın OLUŞMASI OLASILIĞI

NOT: Bir çok durumda, bu elemanlar tam olarak belirlenemez ve ancak tahmin edilebilir. Özellikle,

zararın oluşması olasılığı yalnızca tahmin edilebilir. Bazı durumlarda, muhtemel zararın şiddeti

önceden hesaplanamaz (zehirli maddelerin veya stresin sağlığa etkisinin şiddeti vb.)

Risk Bileşenleri

ZARARIN

AĞIRLIĞI

DERECE

1. Hafif (İyileşebilir)

2 Ciddi (İyileşmez)

3 Ölüm

BOYUT1. Bir kişi

2. Bir çok kişi

ZARARIN

MEYDANA

GELME

OLASILIĞI

SIKLIK1. Nadiren/Bazen

2. Sık sık/Sürekli

OLASILIK1. Düşük

2. Orta

3. Yüksek

KAÇINMA1. Mümkün

2. İhtimal az

Risk Bileşenleri

Risk Bileşenleri

Risk Değerleri

Risk Değeri Aksiyon Risk Puanı

Önemsiz Çok Küçük Sağlık ve Güvenlik Riski

0-5

Düşük Fakat Anlamlı

Önlem Gerekli 5-50

Yüksek Acilen Önlem Gerekir 50-500

Kabul Edilemez Bu Durumda Operasyon Durdurulmalıdır

500+

Risklerin Tasarım Yoluyla Azaltılması

Örnek: Kesme yerlerinin önlenmesi

Güvenli Tasarım

Ezme noktası

Check valf

Check valf

Koruyucuların Seçimi

TS EN 953 Makinalarda güvenlik - Koruyucular - sabit ve hareketli koruyucuların tasarımı ve yapımı için genel özellikler

Sabit koruyucular

Koruma bariyerleri için koruyucu açıklıkları

Tezgah uygulamaları

Sürgülü kapaklar-Ara kilitleme

Koruyucu açık Koruyucu kapalı

Koruyucunun Yerleşimi

TS EN 13857 Tehlikeli Bölgeye Erişim

Güvenlik Cihazları

Güvenlik Cihazlarının Seçimi

Güvenlik Cihazlarının Arızalanmaya karşı performansı PLr’ yibelirlemeye yönelik risk parametreleri

TS EN 13849- 1

Güvenlik Cihazlarının Yerleşimi

C

S

koruma alanı

uyarı alanı

Tehlikeli hareket / tehlike bölgesi

yaklaşım K

C.............tanıma mesafesi (mm)

S.............güvenlik mesafesi (mm)

K.............EN 999’a göre yaklaşım hızı (mm/sn)

T…………Bütün sistemin performansının durdurulma süresi

K x T

tanıma

S = (K * T) + C

Güvenlik Mesafeleri - EN ISO 13857

Sezicinin ilk hareketinden itibaren tehlikeli bir hareketi durdurmak veya makinayı güvenli bir duruma getirmek için geçen süre (EN 61496-1 Madde 3.20).

MEY Göre Güvenliğin Mimarisi

Torna tezgahında hangi koruyucular gerekir?

Örnek uygulama

Torna tezgahında hangi koruyucular gerekir?

Torna acil durdurma gerekir mi?

Çift el kumanda

Kaldırma-taşıma

Vinçlerde Güvenlik Sistemleri

Ray sonu stoperi ve yaklaşma sensörleri

Uygulanan kuvvete dayanacak şekilde tasarlanır

Köprü üzerinde monteli lastik takozlar vasıtasıyla titreşim önlenir.

Rayı temizleme sistemi

Ray kafasının en az %50 sini uzanmalı,Rayla süpürme arasında 5 mm boşluk olmalı

Her tahrikli tekerde fren vardır

Aşırı yük swich i

Üst seviye Limit Switchi

yük bloğunun üst temas ettiğinde limit anahtarı devreye girer

Halat kılavuzu

Halat kılavuzu

Kanca bloğu-Kanca Mandalı

Uyarı cihazları

Sesli uyarı

Işıklı uyarı

Kumanda Pentandı

Aşağı-yukarı hareket

Araba doğu-batı hareket

Köprü kuzey-güney hareket

Açma- kapama (on/off

Korna

Acil durdurma

Hareket Yönleri

Bakım ve kontroller için erişim

Gemici merdiveni

Yangın tüpü

TS EN 418 (ISO 13850:2015) Makinalarda Güvenlik- Acil Durdurma Teçhizatı

• EN 418 (4.1.5) ve EN 60204-1 (9.2.5.4) Katagori 0 veya 1 olması gerekir

Makine Güvenliği/Makine bakım-onarım/ Enerji İzolasyonu

Elektrik Çarpmasına Karşı Koruma

Koruma Sınıfları EN 60529

El Aletleri

Bakım-onarım

Teşekkürler Sorularınız

Ali TURAN CMSE®

Certified Machinery Safety Expert

Mak. Müh. A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

0533 339 71 20

[email protected]

Makine Mühendisleri Odası Ankara Şube

makine mühendisleri odası ankara Şube...ali turan cmse ® certified machinery safety expert mak....

Documents