makroekonomİk analİz 2

YATIRIM

Doç. Dr. Yeşim Kuştepeli

1

MAKROEKONOMİK ANALİZ 2

SABİT YATIRIM


2

Bugünkü değeri (PV)Sermayenin marjinal etkinliği (MEC):

Keynes’in Genel Teori’de tanımladığı, yatırım projesinin bugünkü değerini “0” kılan ve dolayısıyla yatırım projesinin beklenen net getirilerinin bugünkü değerini bugünkü maliyetine eşit kılan iskonto haddidir.

SABİT YATIRIM


3

Yatırımın marjinal etkinliği (MEI): firmaların her dönem her alternatif faiz haddinde ne kadar net yatırım yapmak istediklerini gösterir.

MEI, MEC’nin sermaye malı arz fiyatındaki artış üzerinden revize edilen değeri itibariyle yatırım talep eğrisi diye tanımlanabilir.

SABİT YATIRIM


4

MEC, net yatırım sıfır iken söz konusu olan sermaye malları arz fiyatı üzerinden sermaye talep eğrisidir.

MEC=i iken yenileme yatırımı yapılır. MEC>i iken her dönem MEI = i kadar net

yatırım yapılır.

SABİT YATIRIM


5

Yatırım talebini etkileyen unsurlar: 1. Faiz haddi2. Beklenen satış hasılatı3. İşletme masrafları

Hayvansal güdüler: (animal spirits) firmaların subjektif olarak geleceğe daha güvenle bakmaları, iyimser olmaları

Basit hızlandıran modeli (accelerator model)


6

Bu modele göre firmalar sabit bir sermaye-hasıla oranı üzerinden üretim yaparlar.

v= k*/Yk: arzulanan sermayek*

t = v. Yt

It = v. Δ Yt veya It = v. Δ Yte



7

Eleştiriler: 1. Faiz haddi ihmal edilmiştir.2. Sabit sermaye-hasıla oranı3. Firmalar sahip oldukları üretim kapasitesini

daima tam olarak kullanırlar. Ancak durgunluk dönemlerinde firmalar aşırı kapasitelerini kullanabilirler ve yatırım yapmaya gerek duymayabilirler.



8

4. Rasyonel bekleyişler : (Yet-1 = Yt-1) yatırım malları

arzının talebi sürekli intibak edeceği, arz sınırlaması olmadığı anlamına gelir. Uyarlayıcı bekleyişler daha makul bir varsayım olarak uygulanabilir.

4. Modelin işleyişi simetrik değildir. (Y , I ; Y , I ? )

5. It = Kt – Kt-1 ; Gerçek hayatta bu kadar hızlı intibak olmaz, maliyetleri vardır.

Sermaye stoku intibak prensibi ve esnek hızlandıran


9

Arzulanan-optimal sermaye stokunu belirleyen unsurlar ? MEC

Fiili sermaye stoku arzulanan sermaye stokuna nasıl intibak eder ? MEI

Hızlandıran her iki soruyu da cevaplar. Ancak bu model fiili sermaye stokunun arzulanan sermaye stokuna mükemmel olarak intibak ettiğini varsayar.

Sermaye stoku intibak prensibi ve esnek hızlandıran


10

Sermaye stoku intibak prensibi: It = λ(Kt

* – Kt-1)

= λ (v.Yt – Kt-1)

= esnek hızlandıran modeli

λ : intibak terimi (bunu etkileyen unsurlardan biri faiz haddidir.)

Neo-klasik Yatırım Modeli


11

Jorgenson (1960) Kar maksimizasyonu amaçlayan

firmalar belirli bir çıktıyı hangi girdi bileşiminde üretmek isterler ?

Sermayenin getirisi = sermayenin kullanıcı maliyeti

MPk * P > uc : sermaye malı alınır.

Neo-klasik Yatırım Modeli


12

Sermayenin kullanıcı maliyeti :

uc = d*Pk +i*Pk + (-ΔPk)d= yıpranma haddi; Pk =sermaye malı fiyatıi = nominal faiz haddi uc = Pk(d+r) r = reel faiz haddi MPk= Pk/P(d+r)

Neo-klasik Yatırım Modeli ve Maliye ve Para Politikaları


13

1. Vergi politikası ve yatırım teşvikleri-kurumlar vergisi : MPk (1-t)= Pk/P(d+r) -yatırım vergi kredisi (z) : vergi indirim haddi: MPk (1-t)= (Pk (1-z)/P)(d+r)

Pk= P= 1 ise MPk = ((1-z)/(1-t))(d+r)-t>z , sermaye stoku azalır.-t=z , sermaye stoku etkilenmez.-t>z , sermaye stoku artar.

Neo-klasik Yatırım Modeli ve Maliye ve Para Politikaları


14

2. Genişletici maliye politikasının engelleme etkisi, bu politikayı yatırımları teşvik eden bir maliye politikası ile desteklenebilir.

3. Para politikası, yatırımı reel faiz haddini etkilemek suretiyle etkiler ve dolayısıyla sadece nominal faiz haddini etkileyen bir para politikası yatırım üzerinde hiçbir etki yapmaz.

TOBIN’İN Q TEORİSİ


15

Tobin, 1969 Firmaların sahip oldukları hisse

senetlerinin piyasa değeri ile ihraç ettikleri tahvillerin piyasa değerinin toplamına, firmanın (kurulu-mevcut sermayenin) piyasa değeri; firmanın piyasa değeri ile firmanın sahip olduğu sermaye stokunun (kurulu kapasite) yenileme maliyeti arasındaki orana Q denir.

TOBIN’İN Q TEORİSİ


16

Q= kurulu-mevcut sermayenin piyasa değeri/ kurulu-mevcut sermayenin yenileme maliyeti

Q>1; net yatırım yapılır. I = I (q) Devlet kurumlar vergisini indirdiği zaman

yatırım artar. Kurumlar vergisi düşerse piyasa değeri artar, q artar.

Finansman Biçimleri ve Sınırlamaları


17

İç fonların (dağıtılmamış kurum karları + amortisman) maliyeti, tahvilden elde edilecek faizdir.

Borç alınırken maruz kalınacak faiz haddi ise daha yüksek olacaktır.

Hisse senedinin ihraç maliyeti, tahvilin fon maliyetinden yüksektir.

Finansman Biçimleri ve Sınırlamaları


18

Tüketiciler gelecekte elde edecekleri gelir karşılığında borçlanma imkanına bazen sahip olmazlar, firmalar da aynı şekilde yatırımın içsel fonlarla finanse edilemeyen kısmını borçlanarak finanse etmek imkanına sahip olmayabilir----Finansman sınırlaması

Kredi çatırtısı: toplam talep azalırsa işsizlik artar (bankacılık krizi, kredi problemleri)

KONUT YATIRIMI


19

1. Konut fiyatının belirlenmesi2. Yeni konut arzı

Reel faiz haddi düşerse, konut talebi artar, konut arzı artar.

STOK YATIRIMI


20

Firmaların sahip oldukları hammadde- ara mal ve nihai mal stoklarında meydana gelen değişmedir.

Stok yatırımın nedenleri: 1. Üretim düzleştirmesi (talep

dalgalanmalarının etkilerini telafi etmek için)2. Talebin beklenmedik düzeyde yüksek olduğu

zamanlarda yok satmamak3. Aşamalı üretim nedeniyle yarı mamul malları

depoda tutma zorunluluğu

makroekonomİk analİz 2

Documents