Maloljetnicka delinkvencija

Pojam maloljetnicke delinkvencije Nae je stoljee vrijeme izrazitog poveanja ivotnog standarda u veini evropskih i zapadnih zemalja a kao posljedica toga povean je kriminalitet, a posebno maloljetnika delikvencija. elja za viim materijalnim stupnjem potisnula je emocionalno obrazovanje s poasnog mjesta.

Roditelji tee da materijalnim dobrima nadoknade svoju nemogunost da daju same sebe. Oni ukraavaju svoj stan obiljeima materijalnog blagostanja koji su u slubi protuteze neugodne injenice da su i otac i majka zaposleni. Materijalistiko ozraje zamjenjuje ljubav koja je pravi izvor sree svakog djeteta. Siromatvo, stoga nije znaajni uzrok delikvencije; tavie teke materijalne prilike uvruju veze meu lanovima porodice. O pojmu maloljetnike delikvencije postoje razliita i brojna shvatanja. U upotrebi je i mnogo termina kojima se ova pojava ili pojedini njeni oblici oznaavaju. Takvo shvatanje je viestruko uslovljeno.

Pored sloenosti same pojave, tome su u najveoj mjeri doprinijeli razliiti konceptualni pristupi, koji vode razliitim rjeenjima. U poetku se maloljetnika delikvencija nije razlikovala od kriminaliteta. Danas se istie razlika izmeu delikvencije i kriminilateta.

Pojam DELIKVENCIJA (tal. delinque pogrijeiti, initi kaznena djela ) obuhvaa tee oblike asocijalnog, antisocijalnog, socio-patolokog i kriminalnog ponaanja s izuzetkom ubistva, kao to su kraa, pljaka, namjerno izazivanje teta, poara, prijestupnitva, devijatno ponaanje, huliganstvo, razbojstvo, vrenje kaznenih djela, kraa i vonja automobila i motora itd.(Pedagoka enciklopedija 1, Beograd, 1989. )

. Hajdukovi (''Prestupniko ponaanje mladih'', Beograd, 1975. ) istie da: ''Delikvencija nije medicinska dijagnoza, to je socijalna bolest, jer se delikventima smatraju osobe koje ne ive u skladu sa moralnim i fizikim normama drutva i koje su zbog toga povrmeno ili trajno u konfliktima sa zakonima ''.

Milan Milutinovi ( ''Osnovni fenomenoloki i etioloki problemi omladinske delikvencije'', Osvrti, Beograd 1971.) istie ue i ire shvaanje maloljetnike delikvencije. Po njegovom miljenju, ekstenzivnije shvatanje maloljetnike delikvencije ''podrazumjeva sve oblike devijacije koje se javljaju u ponaanju mladih, jednu takorei neusklaenost u najirem smislu rijei. Ovaj pojam ukljuuje antisocijalno do asocijalnog ponaanja ili od raznih preddelikventnih devijatnih oblika do onih ponaanja inkrimisanih pozitivnim normama.

Ue shvatanje je drugaije i oslanja se na postojee normativne sisteme odnosno na ona ponaanja koja su inkrimisana u vaeim krivinim kodeksima, koja prdestavljaju krivino djelo. Kao i u sluaju kada ih izvre odrasla lica''.

Fizike osobine maloljetnih delinkvenata Fiziki se ova djeca ne razlikuju mnogo od ostale djece. Prema nekim studijama ( npr. istraivanja branog para Glik) maloljetni prestupnici, u poreenju sa ostalom djecom, ne razlikuju se znaajno u visini i teini. Glikovi su utvrdili da su maloljetni prestupnici u veem stepenu mezamorfni, nego ostali. Maloljetni delikventi nisu fiziki inferiorniji u poreenju sa ostalom djecom. Skoro sva ova djeca preleala su mnoga djeija oboljenja ( boginje, arlah, oboljenje disajnih puteva i stomana oboljenja ) to se vjerovatno odrazilo na njihov razvoj i kolovanje. Ipak fizike razlike izmeu maloljetnih delikvenata i ostale djece nisu velike i sigurno nisu odluujue u pojavi maloljetnikog prestupnitva, ve i niz drugih faktora.

Inteligencija maloljetnih delinkvenata Nia inteligencija moe da utie posredno na pojavu maloljetnike delikvencije, jer se ove osobe tee socijalno prilagoavaju, tee ue i prije naputaju kolu, slabije uspjevaju u poslu. Pored toga, djeca sa manjenom inteligencijom su sugestibilnija, nego djeca prosjene inteligencije, manje kritina, tako da lahko mogu da potpadnu pod uticaj drugih, posebno ako su im jedini prijatelji vaspitno zaputena djeca. Ranija istraivanja pokazivala su da su 50% do 75% maloljetnih delikvenata upravo djeca sa smanjenom inteligencijom. Novija istraivanja pokazuju da je veina maloljetnih delikvenata i vaspitno zaputene djece, upravo, prosjene inteligencije (procenti se kreu od 70% do 90% ).

Neka istraivanja pokazuju da ima ak od 10% do 20% maloljetnih delikvenata i meu djecom iznad prosjene inteligencije. Veina maloljetnih delikvenata ima prosjenu inteligenciju i sama inteligencija nije presudan faktor u nastajanju maloljetnike delikvencije.

Emocionalne osobine maloljetnih delinkvenata Maloljetni delikventi su emocionalno nezrele osobe koje se odlikuju nemogunou kontrole emocija u odnosu na socijalne zahtjeve. Maloljetni delikventi bi htjeli da odmah ostvare ono to ele i nisu u stanju da odloe svoje zahtjeve. U ivotu, emocionalno nezreli maloljetni delikventi samo ele zadovoljstvo i traumatski reaguju na veinu stvarnih situacija koje djeluju frustraciono.

Za normalne adolescente bitan je skladan razvoj linosti i uspjean drutveno prilagoen odnos sa sredinom. Maloljetni delikventi ne ispunjavaju ni jedno, ni drugo. Rad sa emocionalno nezrelim maloljetnim delikventima je veoma teak i nije rijedak sluaj da postanu duevni bolesnici, posebno ako imaju teke ivotne uslove. Emocionalna nezrelost i nestabilnost ove djece ispoljava se u raznim oblicima neadekvatnog emocionalnog ponaanja (agresivnost, stalno protivljenje, esta razdraljivost, neposlunost, poplava bijesa i sl.) Ova djeca esto pruaju otpor svima i na projektivnim testovima pokazuju veu agresivnost nego druga djeca.

Socijalne osobine maloljetnih delinkvenata Maloljetni delikventi su socijalno nezrele osobe. Neki psiholozi smatrau da su svi maloljetni delikventi, koji prekidaju sa kolom i koji su neuspjeni na profesionalnom osposobljavanju ili radu, su socijalno nezre Utvreno je da neki maloljetni prestupnici, kada ukljue u zdravu sredinu i rade ono to ih interesuje mogu da postignu odline rezultate i da budu socijalno uspjeni. Mnogi maloljetni delikventi ispoljavaju izrazito implusivno, nemirno ekstovertno, agresivno ili destruktivno ponaanje. U svojim antisocijalnim stavovima najee protiv vlasti i autoriteta, tvrdoglavi su i sumljiavi, esto nezadovoljni i neraspoloeni sa svim i svaim i protiv svega i svaega, skloni da mrze i da prkose svakome.

Linost maloljetnih delinkvenataOsobine linosti maloljetnih delikvenata razlikuju se od osobina ostale djece. Prema istraivanjima vie naunika (Glika, Tapana, Majera ) osobine linosti maloljetnih delikvenata su:

- asocijalnost - nepotivanje niijeg autoriteta - prkos - neposlunost - neprijateljsko raspoloenje prema drugima - destruktivnost - sadizam - implusivnost - emocionalna nezrelost - socijalna nezrelost - ekstrovertnom tipu linosti.

Maloljetniku delikvenciju ne moemo potpuno razumjeti samo iz tjesnog, socio-kulturolokog ili psihoanalitikog ugla. Treba procijeniti recipronu dinamiku razliitih faktora. Prema tim faktorima delikventi se razlikuju od nedelikvenata: - somatski to su pojedinci koji su u osnovi mezamorfni, atletski, miiavi; - po svome temperamentu aktivni su, neumorni, impluzivni, agresivni, destruktivni, esto sadisti; ove osobine manje vie podudaraju s odreenim tipom nepravilnog sazrijevanja sa svojim fiziolokim posljedicama; - po svome ponaanju oni su neprijateljski rsspoloeni, nepovjerljivi, osvjetoljubivi, sumnjiavi, tvrdoglavi, bahati, neovisni, tvrdokorni, opiru se svakom auteritetu; - po svojoj psihologiji imaju sklonost direktnom i stvarnom intelektualnom izraavanju, vie nego simbolinom; imaju malo metoda za pristupanje problemu; - na drutveno-kulturolokom planu oni mnogo ee nego ostali lanovi imaju relativnu ili ogranienu inteligenciju i pruaju malo afektivnosti, stabilnost i moralnost.

Porodino okruenje maloljetnih delinkvenata Dijete se razvija i oblikuje u porodici koja prua modele koji omoguavaju odravanje odreene ravnotee. Neki tvrde da dijete koje ivi u vrijednoj porodinoj sredini stie imunost protiv delikvencije. Danas se sve vie govori o razvodu braka koji sve ee ima za posljedicu ne samo otvoreno odbacivanje i frustraciju nego i panju koju prua jedan od roditelja koja je bez topline. U tom je sluaju dijete bez stimulacije i bez djelotvorna autoriteta. Roditelji su sve vie zaposleni. Provode vrlo malo vremena sa svojom djecom. Odnosi izmeu majke i djece poremeeni su zbog njezine odsutnosti koja je nametnuta ekonomskim problemima ili zbog pomanjkanja tradicije odgoja, ali i zbog nedostatka emocija od najranijeg djetinjstva. Ukoliko su roditelji delikventske ili delikvenciji sklone linosti, dijete e biti dvostruko optereeno - s jedne strane konstitucijom, koja najvjerovatnije nasljeuje od roditelja i identifikacijom, jer ivi sa delikventnim roditeljima od kojih stie navike.

Radili: Mulahusi Nusret i ejla auevi