Mga Probisyong Pangwika sa Saligang-Batas  

Saligang-Batas ng Biyak-na-Bato (1896) – Ang Wikang Tagalog ang magiging opisyal na wika

ng Pilipinas.

 

Saligang-Batas ng 1935 – Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad

at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong

wika. Hanggang hindi nagtatadhana ng iba ang batas, ang Ingles at Kastila ay patuloy ng

gagamiting mga wikang opisyal.

 

Saligang-Batas ng 1973 – Ang Batasang Pambansa ay dapat gumawa ng mga hakbang tungo

sa paglinang at pormal na adopsyon ng isang panlahat na wikang pambansa na tatawaging

Filipino

 

Saligang-Batas ng 1987 – Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang

nililinang, ito’y dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika ng Pilipinas at

sa iba pang mga wika.

 Ang Kasaysayan ng Komisyon sa Wikang Filipino 

Itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa (SWP) alinsunod sa Batas Komonwelt Blg. 184 na

nilagdaan ng Pangulo ng Komonwelt, si Manuel L. Quezon noong Nobyembre 13, 1936. Ang

pangunahing layunin ng Surian ay piliin ang katutubong wika na gagamiting batayan ng

pagpapalaganap at pagpapatibay ng wikang pambansa ng Pilipinas.

 

Ang batas ay pag-alinsunod sa Konstitusyon ng 1935 na nagtatadhanang “ang Kongreso ay

gagawa ng hakbang upang linangin at palaganapin ang wikang pambansa sa isang wikang

katutubo.”

 

Noong Enero 13, 1937, hinirang ng Pangulo ang mga kagawad ng SWP. Si Jaime C. de Veyra ang

naging unang direktor. Ang naging unang tahanan ng Surian ay ang isang maliit na silid sa

Department of Public Information. Pagkaraan, nagpalipat-lipat ito: napatira sa Silid Blg. 326 ng

Kongreso, nagkaroon ng silid sa Malacañang, nalipat sa Philippine Columbian, at noong 1940,

napunta sa gusali ng UP Alumni sa Padre Faura. Noong 1942, napunta naman ito sa Philippine

Normal School (naging College at ngayo’y University) bago napalipat sa “radio room” ng Mataas

na Paaralang Mapa noong 1946. Nagbalik ito sa Malacañang noong 1947 bago napunta sa

Philippine School at Arts and Trade. Nagkaroon din ito ng opisina sa isang “Japanese Temple” sa

kalye Lipa, Maynila.

 

Nang itadhana ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 94 at ang Batas ng Pagbabagong Tatag ng

1947, inilipat ang pangangasiwa ng SWP sa Kagawaran ng Pagtuturo, at ito ay nanahanan sa

gusali ng Edukasyon sa Arroceros. Tumagal ito roon ng 34 na taon. Noong 1984, nang buwagin

ang nasabing gusali at nalipat ang noo’y Ministri (ngayo’y Kagawaran) ng Edukasyon, Kultura at

Isports sa Palacio del Gobernador, lumipat ang SWP sa ikatlo at ikaapat na palapag ng Gusaling

LDCI sa kanto ng EDSA at East Avenue, Lungsod Quezon.

 

Noong Enero taong 1987, batay sa nilagdaang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 117 ng

Pangulong Corazon C. Aquino, ang SWP ay pinalitan ng Linangan ng mga Wika ng Pilipinas na

pagkaraan ay binuwag naman nang buuin ang Bagong Konstitusyon ng Pilipinas noong 1987.

Petsa Agosto 14, 1991 nang likhain sa bisa ng Batas Republika Blg. 7104 ang Komisyon sa

Wikang Filipino. May atas ang Komisyon na magsagawa, mag-ugnay at magtaguyod ng mga

pananaliksik para sa pagpapaunlad, pagpapalaganap at preserbasyon ng Filipino at ng iba pang

mga wika ng Pilipinas.

 

Ang pagpapabilis ng pagsasakatuparan ng atas ay isinagawa sa pamamagitan ng

pagbabalangkas ng mga patakaran, mga plano at mga programa ng iniuugnay sa iba’t ibang

tanggapang pampamahalaan at maging pribado man (RA 7104, Sek. 14-g).

 

Sa kasalukuyan, ang komisyon sa Wikang Filipino ay nasa ilalim ng Tanggapan ng Pangulo ng

Pilipinas at nakabahay sa ikalawang palapag (second floor) ng Gusaling Watson, 1610 J.P. Laurel

Street, San Miguel, Maynila.

Mga Naging Direktor/Tagapangulo Surian ng Wikang Pambansa, Linangan ng mga Wika sa Pilipinas at Komisyon sa Wikang Filipino RICARDO MA. DURAN NOLASCO(2006-Kasalukuyan). 

 

Guro, iskolar at linggwista. Nakatuon sa ang komitment sa multilinggwal na adhikain. Ang

katwiran nito ay ibinatay sa pagiging multilinggwal at pagiging multikultural ng mga Pilipino. Ang

kasalukuyang administrasyon ng KWF ay naniniwala sa napakalaking bentahe ng pagkakaroon ng

Pilipinas ng mahigit na 170ng wika sa halip na isang disbentahe. Ang natural na kundisyon ng

karaniwang Pilipino at ng karaniwang mamamayan sa daigdig ay hindi lang iisa ang alam na

wika. Kinikilala ng KWF ang kahalagahan ng mga wikang ginagamit ng mga Pilipino – ang

katutubong wika para sa literasiya at edukasyon ng mga mamamayan, etnikong pangangailangan

at pang-araw-araw na gamit; ang wikang pambansa para sa pambansang kamalayan,

pagkakaunawaan, pakikipag-ugnayan at pagkakakilanlan; at ang mga wikang pang-ibayong dagat

na tutugon sa pangangailangan ng wika ng malawak na komunikasyon (language of wider

communication) at wika ng ugnayang pang-internasyonal.

 

Kaugnay ng bagong bisyon ng KWF, nagkaroon ito ng mga bagong programa at proyekto, tulad

ng mga sumusunod: pinalalakas nito ang mga programa sa leksikograpiya; programa sa balarila

ng Pilipinas; programa sa ponolohiya, ponetika at ortograpiya; pambansang programa sa

pagsasalin; proyekto sa sa pagmamapa ng mga wika sa Pilipinas; proyekto sa bibliograpiya ng

mga wika sa Pilipinas; programa para sa endangered languages; corpus ng mga wika sa

Pilipinas. Sinisikap ng KWF na itayo ang Library at Archives of Philippine

languages; napataas ang kantidad at kalidad ng mga publikasyon; nagdadaos ng mga

seminar, workshop, lektyur, at iba pang aktibidad na pang-edukasyon; pinapaganda

ang website; nagkakaloob ng mga research grants o tinutulungan ang mga stakeholder na

makakuha ng mga research grants; nagtatayo ng mga language councils sa mga

rehiyon; pinalalakas ang mga kakayahang pang-IT at pampananaliksik, at higit sa lahat sinisikap

na magkaroon ng sarili tahanan at gusali ng wika.

 

NITA P. BUENAOBRA (1999-2006)

 

Guro at manunulat. Binigyang tuon ang pagpapatibay sa mga proyekto ng mga Panrehiyong

Sentro sa Wikang Filipino (PSWF) sa bawat etnolinggwistikong rehiyon na nakabase sa isang

pang-estadong unibersidad o kolehiyo. Binigyang pagpapahalaga at pansin ang mga rehiyunal na

wika sa pamamagitan ng paghanda/pagbuo ng mga diksyunaryong traylinggwal.

 

PONCIANO B.P. PINEDA (1970-1999).  

 

Manunulat, guro, linggwista at abogada.  Tatlong rebolusyonaryong pagbabago ang ibinunsod ng

SWP sa kanyang pangunguna: ang Edukasyong Bilinggwal noong 1974, ang wikang Filipino na

ang nucleus ay Pilipino (na unang inlunsad noong 1983 at naging batayan ng probisyong

pangwika ng Konstitusyon ng 1986) at ang Alpabetong Filipino na pinagtibay noong 1987. Itinatag

ang 12 Panrehiyong Sentro ng Wikang Filipino sa buong kapuluan.

 

JOSE VILLA PANGANIBAN (1955-1970) (1946-1947)

 

Makata, lexicographer at linggwista. Pinagtuunan ng pansin ang pagpapaunlad ng wika. Nagdaos

ng mga pasanayan sa korespondensya opisyal sa buong bansa. Binalikat ang pagsasalin at

pananaliksik. Bunga nito ang paggamit ng wikang pambansa sa mga diploma, pasaporte, atb.

Nailathala angEnglish-Tagalog Dictionary na sinimulan sa panahon ng panunungkulan ni Cirio H.

Panganiban, at sinimulan ang talasalitaan ng walong pangunahing wika sa Pilipinas. Noong 1959,

ang Wikang Pambansa na batay sa Tagalog ay tinawag na Pilipino.

 

CECILIO LOPEZ (1954-1955)

 

Iskolar at linggwista. Binigyang-diin ang linggwistika at pinasigla ang makabagong linggwistikong

pag-aaral sa wikang pambansa at iba pang mga katutubong wika sa Pilipinas.

 

CIRIO H. PANGANIBAN (1948-1954)

 

Manunulat, makata, mandudula, abogado. lpinagpatuloy ang diksyunaryong pinasimulan ng kanyang

sinundan. Pinasimulan ang paghahanda ng mga ispesyalisadong talasalitaan, tulad ng Legal Terms,

Arithmetical and GeometrIcal Terms at iba pa. Binuong muli ang Lupong Sanggunian ng SWP.

 

 

JULIAN CRUZ BALMACEDA (1947-1948)

 

Mandudula, makata, nobelista. Nakapagpalimbag ng mga panayam at inumpisahan ang paggawa ng

Diksiyunaryong Tagalog.

 

LOPE K. SANTOS (1941-1946)

 

Makata, mandudula, nobelista, lider manggagawa at pulitiko.   Pinasigla ang pagsusulat sa wikang

pambansa. Nagdaos ng mga seminar at pasanayan sa paggamit ng wikang pambansa sa UP, PNU at iba

pa. Ang mga dokumento at palatastasan ng pamahalaan ay isinalin at ang opisyal na Gazatte ay

inilathala sa wikang pambansa.

 

JAIME C. DE VEYRA (1937-1941)

 

Unang direktor at "tagapagtatag ng wikang pambansa."  Sa panahon ng kanyang panunungkulan, pinag-

aralan ang mga wika sa PIlipinas upang piliin ang isa sa mga ito na magiging batayan ng wikang

pambansa. Napili ang Tagalog at naghanda ng gramatika at bokabularyo ng nasabing wika na inilathala

noong 1940.

 

Ebolusyon ng Wikang Pambansa 

Disyembre 30, 1937, iprinoklama ng Pangulong Quezon na ang wikang Tagalog ang magiging

batayan ng Wikang Pambansa. Magkakabisa ang proklamasyong ito dalawang taon matapos

itong mapagtibay. 

 

Noong 1940, ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang pambansa sa lahat ng pampubliko at

pribadong paaralan sa buong bansa.

 

Simula Hunyo 4, 1946, nagkabisa ang Batas Komonwelt Blg. 570 na nagproklama na ang

Wikang Pambansa na tatawaging Wikang Pambansang Pilipino ay isa nang wikang opisyal.

 

Noong 1959 ibinaba ng Kalihim Jose B. Romero ng Edukasyon ang Kautusang Pangkagawaran

blg. 7 na nagsasaad na ang Wikang Pambansa ay tatawagin nang Pilipino upnag mailagan na

ang mahabang katawagang “Wikang pambansang Pilipino” o “Wikang Pambansa Batay sa

Tagalog”.

 

Ngayon, Filipino na ang ngalan ng wikang pambansa, alinsunod sa Konstitusyon ng 1987 na

nagtatadhanang "ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino." Ito ay hindi pinaghalu-halong

sangkap mula sa iba't ibang katutubong wika; bagkus, ito'y may nukleyus, ang Pilipino o Tagalog.

 

Ebolusyon ng Alpabetong Filipino 

 

Nang dumating ang mga Kastila noong Dantaon 16, may sarili nang palatitikan ang ating mga ninuno,

ang Alibata o Baybayin, na binubuo ng 14 katinig at 3 patinig.

Pinalitan ito ng mga Kastila ng alpabetong Romano.

Noong 1940, sa kanyang Balarila ng Wlkang Pumbansa, binuo ni Lope K. Santos ang Abakada, na may

20 titik:

                     a b k d e g h i I m n ng o p r s t u w y

Noong Oktubre 4, 1971, pinagtibay ng Sanggunian ng SWP ang pinayamang alpabeto, na binubuo ng 31

letra:

                     a b c ch d e f g h i j k l ll m n ñ ng o p q r rr s t u v w x v z

Kaugnay ng pagbago ng Konstitusyon, muling nireporma ng SWP ang alpabetong Filipino at mga

tuntunin ng palabaybayang Filipino. Ito ay bilang pagtugon sa mabilis na pagbabago, pag-unlad at

paglaganap ng wikang pambansa. Matapos ang  seryengmga simposyum at sangguniang pulong na

dinaluhan ng mga linggwista, edukador, guro, manunulat at iskolar ng wika, nabuo ang sumusunodna

Alpabetong Filipino, na may 28 letra:

                     a b c d e f g h i j k I m n ñ ng o p q r s t u v  w x y z

Noong 2001, muling nagkaroon ng rebisyon sa alpabetong Filipino upang tugunan ang patuloy na

development at/o istandardisasyon ng sistema ng pagsulat sa Filipino. Itinaguyod ng rebisyong ito ang

leksikal na pagpapayaman ng Filipino sa pamamagitan ng pagluluwag sa panghihiram ng salita at

pagsasalin, karamihan mula sa Ingles at Kastila, gamit ang walong karagdagang letra ng alpabeto, ang

mga letrang c, f, j, ñ, q, v, x, z. Sa rebisyong ito, sinasabi na pinaluwag ang paggamit ng walong dagdag

na letra. Ipinagagamit ang mga ito sa ispeling ng lahat ng hiram na salita anuman ang barayti nito

kasama ang hindi pormal at hindi teknikal na barayti, o iyong tinatawag na karaniwang salita.

Gayunpaman, nagkaroon ng maraming negatibong reaksyon at feedback mula sa mga guro, estudyante,

magulang at iba pang tagagamit ng wika sa 2001 rebisyon sa ispeling. Kaugnay nito, noong Oktubre 9,

2006 ang Kagawaran ng Edukasyon sa kahilingan ng KWF ay nagpalabas ng isang memorandum na

pansamantalang nagpapatigil sa implementasyon ng “2001 Revisyon ng Alfabeto at patnubay sa Ispeling

ng Wikang Filipino”.

Noong Agosto, 2007, inilabas ng KWF ang borador ng Ortograpiya ng Wikang Pambansa na binuo ng

KWF sa pamamagitan ng serye ng mga konsultasyon sa mga guro, dalubhasa sa wika, superbisor sa

Filipino at sa mga larangang ito sa buong bansa noong 2007 hanggang 2007. ang pinal na bersyon ng

patnubay ay ipalalabas ng KWF bago matapos ang 2007.

Source: http://wika.pbworks.com/w/page/8021671/Kasaysayan