management accounting dr nikbakht - آی آر حسابداران...management accounting dr nikbakht...

Management accounting Dr nikbakht [Year]

1واالت و تمرينات فصل س

www.irhesabdaran.ir


و چه كسي ) اعم از دولتي و خصوصي(مختلفژه مديريت به چه معناست؟در شركت ها و سازمان ها واـ 1 سوال

مسئول مديريت هزينه است؟

قيمت (فنون مديريت مورد استفاده در امور مربوط به هزينه ) (cost managementهزينه واژه مديريت -جواب

حسابداران مديريت متخصصان حسابداري هستند كه به تجزيه . و كنترل آن مي باشد... ) ورد هزينه وگذاري، برآ

اما حسابداران مالي موظف ثبت و نگهداري . و تحليل اطالعات مديريت هزينه، حسابداران مديريت مي باشند

.و كارهاي نظير آن هستند سوابق مالي و تهيه گزارشات مالي براي مديران و مراجع ذيصالح قانوني و دولتي

----------------------------------------------------

بيان كنيد كه براي انجام هر يك از اين وظايف كدام نوع از مديريت را نام برده وچهار وظيفه ـ 2 سوال

هزينه مناسب تر است؟اطالعات مديريت

ات مربوط به مديريت بهاي تمام شده و هزينه را در حسابداران مديريت اطالع: چهار وظيفه مديريت - جواب

.وظيفه اصلي مديريت فراهم مي كند 4جهت استفاده از

تهيه صورت -4كنترل عمليات و مديريت -3برنامه ريزي و تصميم گيري -2مديريت استراتژي هاي شركت -1

هاي مالي

هايي است براي دست يابي به يك وضعيت مديريت استراتژي راهبردي شامل در نظر گرفتن اهداف و رويه -1

استراتژي مجموعه اي از اهداف و برنامه هاي كاربردي كه در صورت دستيابي به آنها ←رقابتي برتر و پايدار

.مديريت استراتژي شامل شناسايي و پياده سازي اين اهداف و برنامه هاست. مزيت رقابتي مطلوبي ايجاد مي شود

شامل بودجه بندي و برنامه ريزي شود مديريت جريان هاي نقد و اتخاذ ساير : گيري برنامه ريزي و تصميم -2

تعمير / تصميمات مربوط به عمليات شركت نظير تصميم گيري در خصوص خريد يا اجاره لوازم و تشكيالت شركت

.توليد محصول جديد و يا برنامه بازاريابي شركت تغيير كند/ يا جايگزيني تجهيزات شركت

بر فعاليتهاي ) مدير توليد،مدير تاسيسات(نظارت مديران مياني: كنترل عملياتي-1 :ترل عمليات و مديريتكن -3

)ناظر توليد و سرپرستان(مديران عملياتي

)معاونت مالي،مديران مالي(ارزيابي مديران سطوح مياني بوسيله مديران سطح فوقاني: كنترل مديريت-2

www.irhesabdaran.ir


داردهاي حسابداري و قانون تجارت و قانون مالياتهاي كه اين نوع گزارشگري طبق استان: تهيه صورتهاي مالي -4

.كنترل ومديريت استراتژي كمك مي كند/ برنامه ريزي و تصميم گيري/ وظيفه قبلي 3به مدير در انجام

----------------------------------------------------

را ازمان هايي كه از اطالعات مديريت هزينه استفاده مي كنندي و ديگر سشركتهاي تجار انواع مختلف ـ3سوال

.نام برده و چگونگي استفاده از اين اطالعات را در آنها شرح دهيد

شركت ها چه كوچك چه بزرگ از اطالعات مديريت هزينه استفاده مي كنند ولي ميزان اتكاي آنها به - جواب

.شركت دارد اين اطالعات بستگي به ماهيت استراتژي رقابتي

شركت (بسياري از شركتها رقابت خود را بر مبناي ارائه كاال و خدمات با كمترين بها تمام شده انجام مي دهند -1

)شركت ايران خودرو.(كه در اينجاست مديريت هزينه امري حياتي مي باشد) تويوتا

والت برتر و متمايز قرار مي دهند برخي شركتها رقابت خود را بر مبناي پيشرو بودن در توليد و ارائه محص -2

يعني هر چه محصوالت داراي نوآوري و خالقيت بيشتري مي باشد ميزان موفقيت شركت بيشتر است پس در

انگونه شركتها حفظ رهبري بازار از طريق توسعه محصوالت و بازاريابي بهتر است و نقش مديريت هزينه پشتيباني

كردن اطالعاتي است كه اين اطالعات بتوان در توسعه محصوالت و از استراتژيهاي شركت از طريق فراهم

)شركتهاي محصوالت غذايي.(بازاريابي آنها موفق شد

تالش آنها هزينه كردن در رقابت قوانين و مقررات است يعني هزينه به نحو : ـ سازمان هاي غيرانتفاعي و دولتي3

جام وظايف و ماموريت هاي مشخ شده براي اين اثربخش و كارا اهميت كمتري دارد و آنچه مهم است ان

سازمانهاست ولي سازمانها نيز به سمتي حركت مي كنند كه منابع مالي را به صورت كارا و اثر بخش بكار گيرند

مثال اگر سازمانهاي غيرانتفاعي توانايي جهت پيش بيني تاثير كاهش در ميزان بودجه براي مقابله با پيامدهاي آن

ست چون با استفاده از متخصصين مديريت هزينه مي تواند با بررسي ساختار هزينه اي شركت ميزان بسيار مهم ا

.هزينه ها را بصورت چشمگير كاهش داده تا ضرري متوجه شركت نشود

----------------------------------------------------

www.irhesabdaran.ir


توضيح . يك استفاده مي كندمديريت هزينه استراتژنام شركت يا سازماني را بگوييد كه مطمئن هستيد از ـ4سوال

.دهيد اين شركت چرا اين كار را انجام مي دهد

مثالً در شهر قم مديريت استراتژيك در . شركت تويوتا از مديريت هزينه استراتژيك استفاده مي كند - جواب

دازد و محصوالت وفرآيند مصرف آب شرب چون نگرش استراتژيك باعث مي شود مدير به پيش بيني تغييرات بپر

در چنين محيطي انعطاف . توليد آنها براساس تغييرات پيش بيني شده در تقاضا و نيازهاي مشتريان طراحي شوند

تجارت الكترونيك، (با توجه به تقاضاي روز افزون استفاده از مفاهيم جديد مديريتي . پذيري اهميت بسياري دارد

انايي شركت براي انجام تغييرات سريع و همگام با پيشرفت اهميت زيادي تو) سرعت و انعطاف پذيري در توليد

. دارد و همچنين چرخه عمر محصول از زمان معرفي محصول جديد تا خروج آن از بازار بسيار كوتاه خواهد

انتقال آب از سرشاخه هاي دز، بهبود و توسعه زير ساختهايي شهري و تحوالت آتي ديگر منطقه موجب رشد

با تفكر استراتژيك در شرايط . ده جمعيت و به تبع آن افزايش نياز آبي در كالن شهر قم خواهد شدفزاين

. محدودآبي اين شهر همه جانبه اين شهر وجود خواهد داشت

----------------------------------------------------

والت و ارائه خدمات به مشتريانش را از داده و فروش محصشركتي قصد دارد شيوه سنتي خود را تغيير ـ5سوال

به نظر شما چه تغييراتي در نياز اطالعاتي اين شركت در خصوص مديريت هزينه رخ .دهدطريق اينترنت انجام

خواهد داد؟

پيشرفت در فناوريهاي اطالعاتي و توليدي و به عبارتي تغيير شيوه از سنتي به اينترنتي خصوصًا در بازار - جواب

ـ شركت به اطالعات مالي و غيرمالي مربوط به 1ت جهاني كه بازار رقابتي است نيازمند آن است كه در تجار

. مديريت هزينه و حسابداري مديريت بيشتر نيازمند باشد تا بتواند در بازار رقابتي باقي بماند

رقبا انجام دهد تا بتواند ـ شركت بايستي توانايي در تحويل و ارائه خدمات و محصول را سريعتر و بهتر از ساير2

) استفاده از روش اقالم به هنگام(در بازار رقابتي بماند

ـ استفاده از اينترنت براي مكالمات، معامالت، خريد وفروش و پردازش داده هاي تجاري به مدير اين امكان را 3

شته باشد و اين امر باعث كه به اطالعات شركتها، صنايع، محيط كسب وكار در سراسر دنيا دسترسي دا. مي دهد

www.irhesabdaran.ir


مي شود زمان الزم براي مبادالت و پردازش آنها كاهش يابد و تمركز استراتژي شركتها بيشتر روي مديريت هزينه

. معطوف شود

ـ گزارشات حسابداري مديريت و مديريت هزينه در محيط فعلي تغيير خواهد كرد و شامل معيارهاي خاصي 4

. ريان و ميزان جلب نظر آنها شده استجهت اندازه گيري ترجيحات مشت

ـ در واكنش به اين تغييرات، حسابداري مديريت نيز اقدام به ارائه گزارشاتي نموده كه براي تيم هاي موجود، 5

.مفيد بوده و در ارزيابي نحوه انجام وظايف چندگانه تيم ها

ائه خدمت يعني ديدگاههاي فرهنگي به ـ شركت ها ملزم مي شوند به عوامل فراتر از فرايند توليد محصول ار6

. مشتري نهايي محصوالت شركت و نيز جامعه اي كه مشتري در آن زندگي مي كند توجه كنند

----------------------------------------------------

مهارت فرآيندها و فناوريهاي توليدي، رقابتي،محيط تجارت گذشته و حال را از جنبه هاي مختلف ـ6سوال

ساختار انواع اطالعات مورد نياز مديريت هزينه، نوع بازارها،نيروي كار، تاكيد بر كيفيت،تعداد محصوالت،

.و تمركز مديريت با هم مقايسه نماييد ميريتي و اداره سازمان،

: مقايسه محيط تجارت در گذشته و حال - جواب

محيط تجارت در حال محيط تجارت در گذشته

/ صرفه جويي در منابع مصرفي: قابتـ مبناي ر1

استانداردسازي

جلب رضايت / مرغوبيت محصول/ كيفيت

مشتري

مجزا / خط مونتاژ برقي: ـ فناوري هاي توليد2

بودن سيستم ها و فناوري هاي اطالعات شركت

سيستم هاي توليد انعطاف / روپاتيك شدن امور

استفاده از سيستم ها و فناوري هاي / پذير

)ERPنظير(يكپارچه اطالعاتي

توليد در حجم باال، طوالني : ـ فرايند توليد3

بودن زمان راه اندازي خطوط توليد و ماشين

سطح باالي موجودي هاي نو جهان / آالت

كوتاه بودن زمان راه / توليد در حجم پايين

كاهش / اندازي خطوط توليد و ماشين آالت

سطح موجوديها و حذف ساير فعاليتهايي كه

www.irhesabdaran.ir


. ارزش افزوده ندارند ساخت و كاالي تكميل شده از لحاظ بازار يابي

محصوالت با / تنوع نسبتًا كم: ـ محصوالت4

چرخه عمر طوالني

محصوالت با چرخه عمر كوتاه/ تنوع نسبتاً زياد

محلي و بومي از لحاظ اداره و : ـ بازارها5

مديريت سازمان

جهاني

: وندـ نوع اطالعاتي كه ثبت و گزارش مي ش6

تقريباً حجم بيشتر اطالعات شركت اطالعات مالي

است

اطالعات مالي و عملياتي و اطالعات مربوط به

عوامل اصلي دستيابي به استراتژي شركت

/ سلسله مراتبي: ـ ساختار مديريت شركت7

دستوري و كنترلي

كارمندان / تمركز بر كارگروهي/ مبتني بر شكبه

/ كنترلي باالمسئوليت پذير و با ويژگي خود

هدايت به جاي دستور وكنترل

/ تأكيد بر اهداف كوتاه مدت: ـ تمركز مديريت8

استفاده از معيارهاي كوتاه مدت براي ارزيابي

حفظ قيمت فعلي سهام / عملكرد و پاداش

مدت زمان تصدي سمت مديريت در / شركت

شركت كوتاه است

تمركز روي عوامل اصلي / تأكيد بر بلند مدت

تعهد به موفقيت شركت در / ي به موفقيتدستياب

افزايش ارزش سهام شركت / بلند مدت

----------------------------------------------------

.ابزارها و فنون مورد نياز استفاده توسط مديران در عصر حاضر را نام برده و بطور مختصر توضيح دهيد ـ7سوال

: فاده توسط مديران در عصر حاضرابزارها و فنون مورد است - جواب

از طريق آن شركت عوامل سازنده موفقيت خود را شناسايي كرده و با بررسي ساير U): تراز سنجي(بهينه كاوي Uـ 1

شركتهاي پيشرو تا بخش هاي موفق در درون خود شركت بهترين روش براي دستيابي به اين عوامل اصلي

www.irhesabdaran.ir


ه عوامل موفقيت ساز، فرآيندهاي شركت بهبود يافته تا به سطح موفقيت شناسايي مي شود و سپس با توجه ب

. عملكرد رقباي خود برسد ويا حتي از آنها نيز بهتر شود

/ شركت تويوتا در خودروسازي/ در صنعت لوازم برقي و الكترونيكي Sonyشركت زيراكس ـ شركت ) مثل

شركت اپل در كامپيوتر

مديران با استفاده از آن خط مشي رويه هايي را تدوين مي كنند تا تكنيكي است كه U: مديريت كيفيت جامعUـ 2

اين تكنيك شامل افزايش قابليت هاي . مطمئن شوند كاالها و خدمات شركت باالتر از انتظار مشتريان است

. لوازم و توانايي ارائه خدمت محصوالت است/ اعتبار/ كاربردي محصوالت شركت

يك تكنيك مديريتي مي باشد كه از طريق آن مديران و كاركنان شركت U): كايزن(بهبود مستمر فرايندها Uـ 3

بهبود مستمر غلبًا با . متعهد به اجراي برنامه بهبود مستمر در كيفيت و ساير عوامل كليدي موفقيت شركت مي شوند

شركتهايي زماني كه شركتها بدنبال شناسايي ساير. محك زني و مديريت كنترل كيفيت جامع ارتباط نزديك دارد

هستندكه آنها را الگوي خود براي بهبود مستمر فرايندهاي خويش قرار دهند، فرايند بهبود مستمر با بهينه كاوي و

پيام استراتژي كايزن؛ حتي يكروز هم نبايد بدون ايجاد نوعي بهبود در . مديريت كيفيت جامع توأم مي شود

. شركت سپري شود

بسياري از شركتها دريافته اند كه مي توانند طراحي، هزينه يابي U:ي فعاليتهزينه يابي و مديريت بر مبناUـ 4

تحليل فعاليتها مبنايي . محصول، كنترل عمليات و كنترل مديريت خود را از طريق تحليل فعاليتها بهبود بخشند

ن نوع هزينه اي. فراهم مي آورد) ABM(و مديريت بر مبناي فعاليت ) ABC(براي هزينه هايي بر مبناي فعاليت

هايي براي افزايش دقت تحليل هزينه استفاده مي شود كه اين كار با رديابي دقيق ترهزينه ها بخصوص هزينه

ليات ماين نوع هزينه هاي براي شركتهايي كه ع. هاي سر بار به محصول يا يك مشتري خاص صورت مي گيرد

تراتژي هاي شركت تعيين و فعاليتها شناسايي شده در اين هزينه يابي ابتدا اس. توليدي پيچيده دارند مي باشد

سپس منابع مصرف شده توسط هر فعاليت طي دوره مربوطه مشخص شده و هزينه هر فعاليت مشخص محاسبه مي

گردد و سپس هزينه هاي تجمع شده در هر كدام از فعاليتها متناسب با استفاده محصول يا مشتري از آن فعاليت به

. ور تخصيص مي يابدمحصول يا مشتري مذك

www.irhesabdaran.ir


زماني كه يك . فرآيندي است كه به جهت مزاياي رقابتي اش در شركتها انجام مي شودU: مهندسي مجددUـ 5

شركت وظايف عملياتي و مديريتي اش را سازماندهي مجدد مي كند غالباً يكسري فعاليتها تعديل، تركيب يا حتي

وباره فرآيندهاي شركت، پياده سازي يك تفكر اساساً به عبارتي ديگر مهندسي مجدد، طراحي د. حذف مي شود

فرآيندهاي در جهت بهبود در معيارهاي ارزيابي عملكرد شركت ) از نو(متفاوت نسبت به قبل و طراحي ريشه اي

مهندسي مجدد معموالً در پي هزينه يابي هدف رخ مي دهد تا با حذف . است) نظير هزينه، كيفيت و سرعت(

يا برون سپاري برخي فعاليتها و نظير ) شناسايي شده در هزينه يابي بر مبناي فعاليت(زش افزوده فعاليتهاي فاقد ار

. آن، شركت را در دستيابي به ميزان هزينه هدف از پيش تعيين شده ياري رساند

ز ا(يك تكنيك استراتژيك براي ايجاد بهبود اثربخش در عوامل اصلي سازنده موفقيتش U:تئوري محدوديت هاUـ 6

محدوديت در ...) طريق توجه به چرخه عمر، نرخ گردش موارد ونرخ تبديل مواد اوليه به كاالي تكميل شده و

اين نظريه مبتني بر بهبود . سازمان عاملي است كه سازمان را در رسيدن و يا دستيابي به اهدافش محدود مي كند

ليدي به منظور افزايش مستمر فرامتغير شركت مستمر بوده و تمركز آن بر شناسايي محدوديتها وگلوگاههاي تو

دراين تفكر به غير از مواد مستقيم؛ ساير )) مواد مستقيم(درآمد فروش، هزينه هاي كامالً متغير = فرامتغير. (است

هزينه هاي بعنوان هزينه ثابت مي باشند پس اين تئوري در محيطهايي كه امكان تغيير هزينه هاي دستمزد وجود

در اجراي اين تئوري سرعت نقش مهمي دارد يعني . كاربرد دقيق تر دارد) بخاطر مقررات اسخدامي بعضاً(ندارد

ساخت و تحويل كاالي ساخته شده به / در رقابت جهاني شركتها بايستي تالش كنند تا با سرعتي بيشتر در توليد

مت به مشتري بايد سرلوحه مشتريان اقدام كنند يعني سرعت در توليد محصول و تحويل به موقع كاال و خد

اهداف آن باشد زيرا تنها راه بقاي شركتها در بازار رقابتي مي باشد زيرا رقبايشان آنها را ناچار به ارائه كاال و

پس اين تئوري به شناسايي وحذف تنگناهاي مكان هايي كه محصالت . خدمات با كيفيت در اسرع زمان مي كند

في در آنجا انباشته مي شوند در فرآيند توليد كمك مي كنند ـ محدوديت ها نيمه ساخته بدليل نبود منابع كا

ـ محدوديت منابع داخلي1محدوديت هاي فيزيكي )1

ـ محدوديت فروش وبازاريابي 2

يمحدوديت خط مشي ومديريت محدوديت خطي مشي و سياستگذار) 2

www.irhesabdaran.ir


شناخت وبرطرف كردن محدوديت خط مشي ومديريت دشوارتر است

Uتئوري محدوديت ها

تمركز اصلي تئوري ها ابتدا شناسايي محدوديت ها و سپس مديريت كردن آنها در جهت افزايش بهره وري و

و )تحليل بازار(در هزينه يابي هدف بهاي تمام شده يك محصول براساس قيمت رقابتي . كارايي شركت است

با تحليل هاي (يعني ابتدا قيمت فروش . مشخص مي گردد و با توجه به ميزان سود مورد انتظار تعيين مي شود

شركتهايي . بازار تعيين شده و سپس با توجه به ميزان سود مورد انتظار با رقم باك محصول را تعيين مي كنند

ستم استفاده مي كنند بايستي تدابير صريح و مانند خودروسازي و يا صنايع ساخت دوربين عكاسي كه از اين سي

محكمي براي كاهش باك و هزينه ها در فرايند توليد يا طراحي مجدد محصول يا فرآيندها داشته باشند تا

: بتوانند به قيمت تعين شده در بازار و سود مورد انتظار دست يابند

هدف) هاي تمام شدهب(هزينه = سود مورد انتظار ـ قيمت فروش تعيين شده در بازار

اين نحوه تجزيه . در هزينه يابي هدف ابتدا بهينه كاوي باعث مي شود تا شركت شرايط رقابتي خود را حفظ كند

و تحليل در صنايع به كار مي رود كه تفاوت قيمتي بسيار ناچيز هم مي تواند موجب جذب مشتري به سوي

. محصول با قيمت كمتر شود

يك تكنيك مديريتي به منظور شناسايي و نظارت بر هزينه هاي يك محصول در سراسر U: هزينه يابي چرخه عمرUـ 8

: چرخه عمر كه عبارتند از

ـ مرحله تحقيق و توسعه 1

) شامل ساخت نمونه اوليه، هزينه يابي هدف و آزمايش محصول(ـ مرحله طراحي محصول 2

ـ توليد، بازرسي، بسته بندي و انبار كردن محصول 3

ريابي به تبليغ و توزيعـ بازا4

ـ فروش و ارائه خدمات پس از فروش 5

تمركز داشت اما در حال حاضر با ) هزينه هاي توليد( 3مديريت هزينه بطور سنتي تنها روي هزينه هاي مرحله

حسابداران مديريت ملزم شده اند تا كل هزينه هاي موجود در چرخه عمر محصول را مدنظر ) استراتژيك(تفكر

www.irhesabdaran.ir


دهند يعني با دقت باال توجه بسياري بر طراحي محصول دارند زيرا هزينه هاي بعدي محصوالت بستگي به قرار

. تصميماتي دارد كه در مرحله طراحي محصول اخذ شده اند

ابزار مديريتي براي تبديل استراتژي و چشم انداز شركت به اهداف قابل اندازه گيري U: ت ارزيابي متوازنUـ كار9

مديران از كارت ارزيابي . نده تصميم هاي استراتژيك و معيارهاي ارزياب عملكرد شركت استو ارتباط ده

/ مخابره اطالعات مربوط به اين موارد/ بعنوان ابزاري براي جزئي تر كردن استراتژي هاي شكرت) BSC(متوازن

اصلي . صله استفاده مي كنندايجاد انگيزه در ميان كاركنان و قادر ساختن مديران اجرايي براي كنترل نتايج حا

ترين مزيت آن، اين است كه شامل شاخص هاي جزئي شده اي است كه مي تواند باعث بهبود در تصميم

در كارت ارزيابي متوازن به هر دو معيار مالي . گيريهاي شود كه دستيابي به اهداف استراتژيك را تسهيل مي كند

ـ جنبه 1: جنبه مورد بررسي قرار مي دهد 4ده است و شركتها را از و غيرمالي توجه يكساني در ارزيابي عملكرد ش

ـ جنبه مالي 4ـ جنبه نوآوري و آموزشي 3ـ جنبه فرايندهاي داخلي 2مشتريان

----------------------------------------------------

در صنايع خدماتي و خرده فرا متغير در تئوري محدوديت ها براي شركت هاي موجودمفهوم آيا ـ 1تمرين

بگيريد،چگونه مي توان اين تكنيك بعنوان مثال فروشگاه هاي زنجيره اي شهروند را در نظر فروشي مناسب است؟

مديريتي را در فروشگاه شهروند بكار گرفت؟

عامل محدوديت براي شركت مزبور مانند از شركتهاي كوچك ساعات كار يك يا تعدادي از كاركنان - جواب

ليدي است در اينگونه شركتها، صاحبان يا مديران به طور ذهني بعضي از محصوالت را سودآورتر مي دانند و ك

اغلب تجزيه و تحليل محدوديت كه به سادگي انجام پذير است به آنها اجازه خواهد داد كه نتيجه تلقي ذهني

. ل كنندخود را با اعداد و ارقام كمي مشاهده و قيمتها را بطور متناسب تعدي

www.irhesabdaran.ir


فروشگاه شهروند نيز مثل يك شركت انتفاعي عمل مي كند كه هدفش پولسازي در حال و آينده است پس اتخاذ

تصميمات بايد سودآوري در كوتاه مدت و بلند مدت را براي سازمان ايجاد كند پس اگر شكرتي سودآوري را به

فناوري، مزيت رقابتي در محصول و افزايش عنوان هدف برگزيند در اين صورت رضايت مشتري، قيمت، راهبري

شاخص اصلي و 3پس بايستي . سهم بازار همگي شروط الزم وكافي براي دستيابي به آن هدف خواهند بود

. با هم در نظر گرفته شود) نرخ بازگشت سرمايه و جريان نقدي/ سود خالص(استراتژيك موفقيت در سازمان

----------------------------------------------------

بر مبناي هدف مي خواهد مقاله اي درباره هزينه يابي يك نويسنده و خبر نگار رويدادهاي مالي،ـ 2تمرين

كالني براي مسافرت بودجه . بنويسد كه حاوي مصاحبه هايي با مديران مالي و نيز مديران اجرايي شركت ها باشد

نيز تجزيه و تحليل بازار شركت هايي كه براي اين مقاله انتخاب و ،لياتعمو تحقيق در زمينه تاريخچه، وضعيت

:مطلوبست.شده اند، در نظر گرفته شده است

هاي خوبي براي اين اين نويسنده از شما چه خواسته است تا صنايع و شركت هايي كه مي توانند كانديد -الف

چرا؟ مي دهيد؟شما چه شركت هايي را پيشنهاد .مقاله باشند را به او معرفي كنيد

.پاسخ دهيد تهيه مقاله اي درباره هزينه يابي چرخه عمر است، به سوال اول با اين فرض كه وظيفه خبرنگار،-ب

.پاسخ دهيد تهيه مقاله اي درباره تئوري محدوديت است، خبرنگار، به سوال اول با اين فرض كه وظيفه -ج

ت هاي توليد كننده لوازم صوتي و تصويري ـ چون شركتهاي توليد كننده تلفن همراه ـ شرك: الف -جواب

هزينه يابي بر مبناي هدف تكنيك كاهش هزينه هاست كه منجر به سود مورد انتظار مي شود پس ابتدا قيمت

زيرا با اين . فروش در بازار مشخص شده و سپس با توجه به سود مورد انتظار به بهاي تمام شده تعيين مي گردد

. غيير جزئي قيمت سيل عظيمي از مشتري ها را روانه آن كردتكنيك مي توان با ت

تحقيق و توسعه، طراحي، (چرخه عمرـ شناسايي و نظارت بر هزينه يك محصول در سراسر چرخه عمر آن : ب -

مثالً در شركتها وكارخانجات توليد لوازم خانگي و خودروسازي ) توليد، بازاريابي و فروش

چرخه عمر، نرخ گردش مواد، (ت در جهت رسيدن به عوامل اصلي و موفقيتش تئوري محدوديت به شرك: ج -

هر عامل كه باعث عدم موفقيت شركت شود محدوديت است مثالً . كمك مي كند...) نرخ تبديل، مواد اوليه و

www.irhesabdaran.ir


ديل زيرا در اين شركتها بيشتر بحث روي مواد تقسيم، نرخ گردش مواد، نرخ تب. شركت توليد فوالد و آلومينيوم

. مي باشد

----------------------------------------------------

يك شركت توليد كننده لوازم و قطعات مورد استفاده در خودروسازي، بخاطر استفاده از نوآوري هاي ـ3تمرين

نفر 450كارگر و 3500اين شركت اكنون داراي .داشته است فرائان در فناوري خطوط توليدي اش پيوسته رشد

اما در چند سال اخير،رشد فروش و سود .استكارخانه مستقر در نقاط مختلف كشور 6در كادر مديريتي در

اين شركت بعنوان بخشي از برنامه .ورود رقباي جديد، به يكباره كاهش يافته استآوري شركت بدليل

كت معتقد است نقطه قوت ت شرمديري.نقاط قوت و ضعف رقابتي اش را شناسايي كرده است استراتژيك خود،

قسمت ارائه خدمات به مشتريانضعف آن در سال هاي اخير در اين شركت،در كيفيت محصوالتش و نقطه

قصور در . بوده است )خصوصا عدم تحويل به موقع محصوالت به مشتريان كه شركت هاي خودروسازي هستند(

عث زيرا مي تواند با.شركت بسيار پر هزينه است تحويل به موقع محصوالت در موعد مقرر شده براي مشتريان اين

مديريت شركت معتقد .آن به مشتري نهايي شود تاخير در ساخت يا تكميل خودرو در نتيجه تاخير در تحويل

مي تواند به حفظ و بهبود موقعيت رقابتي است استفاده از كارت ارزيابي متوازن براي گزارشگري درون سازماني

ح دهيد چگونه كارت ارزيابي متوازن مي تواند براي چنين شركتي مفيد واقع شود؟توضي .شركت كمك كند

مدير جزئي تر شده و رقيق تر عمل مي كند و بين معيارهاي مالي و : ـ بوسيله كارت ارزيابي متوازن جواب

زيرا اگر مي برد ) كه همان عدم تحويل به موقع است(غيرمالي توازن ايجاد مي كند و شركت سپس به مشكالتش

جنبه مشتريان را از كارت ارزيابي متوازن بررسي كنيم مي بينيم كه تمركز اين جنبه بر رضايتمندي مشتريان است

پس با اين اوصاف . و داليلي كه باعث نارضايتي مشتري مي شود شناسايي و ارائه پيشنهاد براي بهبود وضعيت

. شود كارت ارزيابي متوازن مي تواند براي شركت مفيد واقع

----------------------------------------------------

يكي از بانكهاي بزرگ كشور در نظر دارد برنامه آموزشي جديدي را براي كارمندان ـ4تمرين

اين كارمندان داراي .اجرا كند دانشگاه هاي معتبر هستند،جديداالستخدامش كه همگي از فارغ التحصيالن

www.irhesabdaran.ir


گزارش دهي وضعيت عملكرد بانك مديريت ريسك، كنترل، پردازش معامالت،ه هاي پستهاي مختلفي در حوز

از شما درخواست .رقباي قوي دارد اين بانك،.تجزيه وتحليل مالي هستند فعاليت ها و پروژه هاي تجاري، تحليل

شما چند .يدشده فهرستي از مهارتهايي كه الزم است كارمندان جديداالستخدام اين بانك كسب نمايند تهيه كن

اما بانك به شما توصيه كرده است كه از آنها استفاده نكنيد و راهنما و دستورالعمل قديمي آموزش پرسنل داريد،

.مديريت،تجديد ساختار نموده استزيرا اين بانك اخيرا بر پايه روشهاي جديد .خودتان برنامه جديد تهيه كنيد

:مطلوبست

كه چگونه چنين بانكي وفقيت را براي اين بانك مشخص كنيد و بررسي كنيدفاكتور م 10تا 8بطور خالصه -الف

.مي تواند موفق و رقابتي باقي بماند

تازه مهارت كارمندان يك طرح مهارتي يك صفحه اي براي برنامه آموزشي مورد نياز جهت ارتقاي -ب

وظايف هر يك از پست هاي مختصر و مفيدي دربارهتوضيحات ه اين بانك تهيه كنيد كه شامل استخدام شد

.)از كارت ارزيابي متوازن استفاده كنيد :راهنمايي( مشخص شده براي پرسنل جديد بانك باشد

ميزان سرمايه گذاري بانك در) 2ميزان رضايتمندي مشتريان : الف - جوابگذاري خارجي در ميزان سرمايه ) 4) موجودي صندوق مشخص در بازه زماني(رشد دارايي بانك ) 3منابع انساني

مديريت زمان ) 7ميزان كيفيت و تنوع ارائه خدمات الكترونيك نسبت به ساير رقبا ) 6ميزان سوددهي ) 5آن بانك

رضايت ) 11اعتماد مشتريان به بانكها ) 10وجود و تمركز مديريت استراتژيك ) 9آموزش ومهارتهاي نيروي كار ) 8

) 14استفاده از شاخص هاي بانك جهاني ) 13ي در بانكداري نوين تجهيزات منابع پول) 12شغلي كاركنان بانك

عملكرد خوب و شايسته مديران

چشم انداز بانكـ اقتصادي نمودن فعاليتهاي بانك در جهت ايجاد مزيت رقابتي: ب

ـ منظر مشتريان بانك 1

جلب رضايت مشتريان : اهداف كلي

تعداد شكايات مشتريان از خدمات )/ نظرسنجياز طريق (ميزان رضايت مشتريان : معيارهاي سنجش

در سال % 10كاهش شكايات مشتريان / در سال% 10افزايش ميزان رضايتمندي مشتريان : اهداف كمي

www.irhesabdaran.ir


سايتبرگزاري جلسات دوره اي با مشتريان از طريق ييبرنامه ها و ابتكارات اجرا

امكان بازديد مشتريان از بخش هاي فراهم نمودن

ذهنيت ارباب رجوع تقويت/ مختلف بانك

ـ منظر مالي 2

افزايش سود آوري بانك: اهداف كلي

ـ افزايش درآمد2ـ كاهش هزينه 1: ميارهاي سنجش

ر سالد% 5ـ افزايش در آمد 2در سال % 2ـ كاهش هزينه 1: اهداف كمي

اشاعه آگاهي نسبت به سرمايه گذاري براي افزايش درآمد و ايجاد حساسيت و انجام : برنامه ها وابتكارات اجرايي

...تبليغات مؤثر از طريق رسانه ها و

فراگيري/ آموزش/ ـ از منظر نوآوري3

گسترش فعاليتهاي تحقيق ونوآوري و استقرار نظام سازمانهاي يادگيرنده : اهداف كلي

... ـ تعداد پروژه هاي تحقيقاتي كاربردي و2... و ICDLـ تعداد كاركنان داراي مدارك 1: معيارهاي سنجش

ـ افزايش 2) و مدارك مورد نياز بان ICDLتعداد كاركناني كه مدرك (نفر در سال 25ـ افزايش 1: اهداف كلي

...)تعداد پروژه هاي تحقيقاتي كاربردي و (در سال % 50

نهادينه كردن ارتباطات كارآمد مبتني بر اشاعه دانش/ اشاعه تفكر سيستمي: ابتكارات اجراييبرنامه ها و

ـ منظر فرايندهاي داخلي4

استقرار سيستم هاي كيفيت وسيستم هاي مؤثر در بانك: اهداف كلي

...و ICDLـ كسب گواهينامه 2... ـ مدارج بدست آمده در مدل كيفيت و 1: معيارهاي سنجش

...و ICDLاخذ گواهينامه / بدست آوردن سرآمدي: كمياهداف

مكانيزه كردن / توسعه نظام سرمايه گذاري/ توسعه سيستم مديريت منابع انساني: برنامه ها و ابتكارات اجرايي

... فرآيندها و

----------------------------------------------------

www.irhesabdaran.ir


بزودي براي امنه وسيع و متنوعي از خدمات است قرار است يك شركت مشاوره كه ارائه دهنده د ـ5تمرين

اين شركت بيش از .ن دانشگاه شما داشت باشداستخدام نيروي متخصص كارآمد از مصاحبه استخدامي با دانشجويا

اغلب مشتريان اين شركت،شركت هاي بزرگ .كشور جهان دارد 11دفتر در 275نفر پرسنل متخصص در 20000

بدليل فرصت هاي خوب جهت كسب تجربه و نيز امكان مسافرت به كشورهاي مختلف،.هستنددر صنايع مختلف

و شما مي خواهيد درباره انجام مصاحبه است دو هفته ديگر زمان .شما بسيار به اشتغال در اين شركت عالقمنديد

:مطلوبست .شركت و كاوش تحقيق كنيد تا براي مصاحبه آماده شويد

براي اينكه اين و شرح وظايف شغلي اين شركت چيست؟ح دهيد كه تصور شما از كار بطور مختصر صفحه توضي

يك مشاور موفق در اين شركت باشيد الزم است از چه مهارت هايي برخوردار باشيد؟

ـ اين شركت داراي كارشناسان و متخصصان خبره مي باشد كه وظايف خودآگاهي دارند وتجربه كافي جواب

كت بين المللي است و يكي از شرايط آن تسلط بر زبان خارجي مي باشد كه بايستي روي دارند و چون اين شر

وقتي فردي بعنوان كارشناس يا مشاور استخدام مي شود . آموزشي و تربيت پرسنل مالي، سرمايه گذاري كرد

گيري كند و نظر بايستي اطالعات كافي از فعاليت شركت داشته باشد تا در مواقع بحراني و حساس بتواند تصميم

.چون اگر تسلط نداشته باشد و همچنين اطالعات و آگاهي كافي نداشته باشد، مشاور خوبي نخواهد شد. بدهد

----------------------------------------------------

قساطي،دادن وامهاي وثيقه اي، وام هاي ا: مي دهد عبارت است از كشور ارائه هايخدماتي كه يك بانكـ 6تمرين

مديريت اين بانك مي داند كه تجزيه و . حسابهاي قرضالحسنه، جاري و كوته مدت و بلند مدت وام هاي تجاري،

:مطلوبست .قرار گيردمي تواند براي بررسي ميزان اثر بخشي عمليات بانك مورد استفاده تحليل فعاليت

دارد و چه اطالعاتي در اختيار مديريت توضيح دهيد تجزيه و تحليل فعاليت چه كاربردي در اين بانك -الف

.قرار مي دهد

.شش تا هشت نمونه از فعاليت هايي كه انتظار داريد در عمليات اين بانك شناسايي شوند را نام ببريد -ب

از هزينه مالي بر مبناي فعاليت براي افزايش دقت، تحليل هزينه ها استفاده مي شود و با رديابي : الف جواب ـ

. زينه ها بخصوص هزينه هاي سربار به محصول يا يك مشتري خاص صورت مي گيرددقيقتر ه

www.irhesabdaran.ir


چون اين بانك داراي فعاليتهاي مختلف مي باشد پس براي مديريت مهم است كه بهاي واقعي هر فعاليت را

ا شناسايي بداند و اينكه اين فعاليت، سودي به همراه دارد يا خير تا بتواند نقاط قوت و ضعف خود و كارمندان ر

. كرده و روي آن كار كند نهايتاً منجر به مشتري بيشتر وسود بيشتر مي شود

ـ 3ـ تعداد وام هاي اعطايي در يك بازه زماني مشخص 2تعداد درخواست وام در يك بازه زماني مشخص : ب -

يزان رضايتمندي ـ م5ـ تعداد كاركنان كليدي و ماهر 4تعداد مشتريان خوش حساب در بازپرداخت وام و اقساط

منظور موجودي صندوق در بازه (ـ رشد دارايي بانك 7ـ ميزان سرمايه گذاري بانك در منابع انساني 6مشتريان

. مي باشد) زماني مشخص

----------------------------------------------------

كه بسيار سريعتر ي ساخته است يك شركت توليد كننده تراشه و قطعات كامپيوتري اخيرا حافظه جديد ـ7تمرين

فرآيند آزمايش آن بطور كامل اما با عجله بدليل تقاضاي باال براي تراشه جديد، .از نمونه هاي قبلي كار مي كند

و فروش خوب آن متوجه شديد شما بعنوان مدير عملياتي شركت چند ماه پس از ورود تراشه به بازار .انجام شد

اكنون كه ايراد .د كه امكان كشف آن در شرايط عادي بسيار دور از انتظار استكه اين تراشه ايراد كوچكي دار

براي چه كساني بايد اين موضوع را افشا ،گر پاسختان مثبت استا تراشه را مي دانيد آيا بايد آن را افشا كنيد؟

كنيد؟

) به خريداران قبلي محصول(بله ـ بايستي افشا گردد جواب ـ

مي رود و به شركت بعنوان به هر دليلي مشتريان بفهمدن، ارزش و اعتبار شركت زير سؤال زيرا اگر افشا نكنيم

يك كالهبردار نگاه مي شود ولي اگر خود شركت اعالم نمايد ديگر به آن نسبت كالهبردار نمي دهند بلكه مي

ا آن همه عظمت چند گويند اشتباهي پيش آمده و شركت خواهان اصالح آن مي باشد مثالً شركت تويوتا ژاپن ب

.وقت پيش فراخوان داد كه بعضي از خودروها به نمايندگي مجاز مراجعه نمايند

----------------------------------------

2و تمرينات فصل سواالت پاسخ

www.irhesabdaran.ir


. دو نوع استراتژي رقابتي شركتها را نام برده و آنها را توضيح دهيد )1سوال

استفاده از استراتژي رقابتي كمترين هزينه از طريق افزايش بهره وري در (رهبري هزينه استراتژي : الفجواب ـ

كه هدف آن قبضه سطح .) پايين ترين قيمت است/ توليد، توزيع يا هزينه هاي عمومي و اداري حاصل مي شود

خط توليد آن در . گستره اي از بازار از طريق داشتن كمترين هزينه در بين شركتهاي موجود در صنعت است

و تأكيد بر كمترين هزينه ممكن توأم با داشتن ) توليدات انبوه با كمترين هزينه(تنوع محصوالت كم مي باشد

. باالترين كيفيت و حفظ مشخصه هاي ضروري محصول است و در بازاريابي تأكيدش بر قيمت پايين مي باشد

و تمايز ويژگيهاي اصلي وكليدي محصول يا خدمت اين استراتژي تا زماني موفق است كه مشتري دريابد كيفيت

شركت برابر يا در حد قابل قبولي نست به محصوالت شركت هاي موجود در بازار است وگرنه از خريد

. محصوالت امتناع مي ورزد

استراتژي ارائه خدمات به بهترين وجه يا توليد محصوالتي با بهترين خصوصيات : (استراتژي رقابتي تمايز: ب

در اين استراتژي با افزايش كيفيت محصول قيمت محصول را باال برده بدون اينكه هزينه ها را ) دنظر مشتريانم

كاهش دهند و نهايتاً سودآوري بااليي داشته باشند و هدف آن قبضه سطح گسترده اي از بازار و توليد محصوالت

ندارد و ابتكار در متمايز ساختن محصوالت شركت و خدمات منحصر به فرد و متنوع كه در بازار از نظير آن وجود

نقطعه ضعف آن عدم . از ساير شركتهاي رقيب و نهايتاً قيمت معقول با توجه به ويژگيهاي منحصر به فرد محصول

توجه به كاهش هزينه و ناديده گرفتن لزوم يك بازاريابي تهاجمي و مستمر براي تقويت تصور تمايز در اذهان

. مشتري بهاين تمايز پي نبرد به سمت محصوالت ارزانتر مي رودمشتريان كه اگر

----------------------------------------------------

. شركتي را نام ببريد كه استراتژي رهبري هزينه را برگزيده و موفق شده است )2سوال

، كنون و )كداك(زان قيمت استراتژي رهبري هزينه مثًال در شركت و صنعت ساخت دوربين هاي ارجواب ـ

شركت نيكلن الكتريك / شركت مك دونالد/ سنوي شركت بيك

----------------------------------------------------

www.irhesabdaran.ir


. شركتي را نام ببريد كه استراتژي تمايز را برگزيده و موفق شده است )3سوال

ك و خودروسازي بسيار قوي عمل مي كند مثالً استراتژي تمايز در شركتهاي نظير لوازم آرايشي، پوشاجواب ـ

. شركت مرسدس بنز يكي از شركتهايي است كه براساس استراتژي تمايز عمل مي كنند

و .ام.شركت ب/ شركت اير/ شركت دو پنير، شركت ص

نقشه استراتژي چيست و چگونه از آن استفاده مي شود؟ )4سوال

بين چهار جنبه موجود ) علت و معملولي(استراتژي و رابط دروني به طرحي كه اجزاي : نقشه استراتژيجواب ـ

را نشان مي ) عملكرد مالي، رضايت مشتري، فرايندهاي داخلي، يادگيري و ابتكارات(در كارت ارزيابي متوازن

مي توانند متوجه شوند كه چگونه ) شكل(مديران باكمك اين نقشه . دهد اصطالحاً نقشه استراتژي مي گويند

ت در هر جنبه از كارت ارزيابي متوازن مي تواند به موفقيت در ساير جنبه ها اثر گذاشته و موفقيت كلي موفقي

. سازمان را منجر شود

----------------------------------------------------از چيست و چگونه ) SWOT(تجزيه و تحليل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهديدات بيروني شركت )5سوال

آن استفاده مي شود؟

اولين مرحله در شناسايي يك استراتژي رقابتي با دوام براي يكي شركت، انجام تجزيه و تحليل نقاط جواب ـ

، مشخص كردن تك تك اين عناصر براي شركت، )SWOT(قوت، ضعف، فرصتها و تهديدات بيروني عليه شركت

. ومشخص كردن عوامل اصلي موفقيت شركت است) رهبري هزينه يا تمايز(تعيين استراتژي كلي شركت

) SWOT(يك روش سيستماتيك براي شناسايي عوامل اصلي مؤثر بر موفقيت شركت SWOTتجزيه و تحليل

مهارتها و منابعي كه شركت فراوانتر از شركتهاي ديگر در اختيار دارد يعني به شكل منحصر به ): S(است نقاط قوت

) صالحيت هسته اي(حيت ها خاص برخوردارند كه شركتهاي رقيب برخوردار نيستند فردي از اين مهارتها و صال

فرصتها . نقاط ضعف بيانگر نبود مهارتها يا صالحيتهاي الزم در شركت است كه شركت رقيب از آن برخوردار است

در محيط فرصتها موقعيتهاي مطلوب و فهم. و تهديدها با توجه به محيط خارج از شركت شناسايي مي گردند

فرصتها و تهديدات را مي توان به سادگي واز طريق تجزيه و تحليل صنعت و بررسي . فعاليت شركت هستند

www.irhesabdaran.ir


با تجزيه وتحليل نقاط قوت، فرصتها و تهديدات بيروني عليه شركت . وضعيت شركتهاي رقيب شناسايي نمود

)SWOT ( با جلب توجه بر نقاطSWOT ن مي شود يعني با شناسايي دقيق تجزيه وتحليل استراتژي شركت ممك

عوامل بحراني شركت، مديران اجرايي و رؤسا مي توانند تفاوت موجود در نقطه نظرات و راهكارهاي مختلف را

بعنوان ابزاري براي درك بيشتر و احتماالً دستيابي به يك اجماع بين مديران در SWOTبهتر درك كنند پس

اثر گذارند خصوص عواملي است كه بر موفقيت شركت

----------------------------------------------------

نظير تحويل به موقع (نقش مديريت هزينه با توجه به معيارهاي غيرمالي در سنجش عملكرد شركت )6سوال

چيست؟ ) محصوالت يا ارائه به موقع خدمات به مشتريان، و نيز ميزان رضايت مشتري

نه از مقياس هاي موفقيت استراتژيك استفاده مي كند كه بسياري از آنها غيرمالي سيستم مديريت هزيجواب ـ

هستند نظير سهم از بازار، امروزه كيفيت محصول، رضايت مشتري و فرصت هاي رشد كه موقعيت رقابتي بالقوه و

جنبه ) 3ي جنبه فرايندهاي داخل) 2جنبه مشتريان ) 1جنبه مورد بررسي قرار مي دهد 3جاري شركت را از

و عوامل غيرمالي ديگر نظير عوامل اجتماعي، روابط دولتي، رفتار اخالقي و ) منابع انساني(يادگيري و ابداعات

. حرفه اي مديريت مي باشد كه مديريت هزينه بر آنها نقش دارد

دارد نقش مديريت هزينه و سنجش عملكرد شركت اين است كه مديرت هزينه به اطالعات استراتژيك دسترسي

كه باعث مي شود شركت از جريان رقابتي منحرف نشود و مديريت شركت اقدام به اتخاذ تصميمات توليدي و

بازاريابي مي كند كه سازگاري بيشتري با استراتژي و اهداف شركت دارد و در انتخاب نوع محصول و انتخاب

ين مديريت هزينه باعث مي شود كه تصميم مشترياني كه سودآوري بااليي براي شركت ندارند تأثير دارد و همچن

توانايي ايجاد يك تصوير / شفافيت اهداف و سير حركت شركت. گيريها صرفاً براساس حدس و گمان نباشد

/ اخذ تصميمات صحيح براي سرمايه گذاري/ مطلوبست و واضح در ذهن مشتريان و عرضه كنندگان شركت

ان و بازارها توانايي در جهت محك زني اثربخش و رقبا كه منجر توانايي روشنايي سودمندترين محصوالت، مشتري

.به استفاده از راهبردهاي اثربخش توسط شركت مي شود

www.irhesabdaran.ir


عوامل اصلي ايجاد موفقيت شركت كدامند؟ چهار عامل اصلي ايجاد موفقيت در يك شركت )7سوال

اي موفقيت شركت مهم هستند؟ خودروسازي را نام برده و توضيح دهيد كه چرا از نظر شما اين عوامل بر

: عوامل اصلي ايجاد موفقيت شركتجواب ـ

ارزش بازار ) 4فروش ) 3نقدينگي ) 2سودآوري ) 1ـ عوامل مالي 1

عوامل غيرمالي عوامل مربوط به مشتريان شركت) 2

عوامل مربوط به فرايندهاي داخلي ) 3

) يشامل منابع انسان(عوامل مربوط به يادگيري و ابدعات ) 4

: عامل اصلي در شركت خودروسازي 4

روند سودآوري شركت و كفايت نقدينگي و جريان نقدي شركت، گردش دارايي ها و موجوديها : ـ عوامل مالي1

و حسابهاي دريافتي ميزان فروش گروههاي محصوالت شركت و روند فروش و درصد فروش محصوالت جديد

يمت بازار سهام شركت همه از عوامل مالي هستند كه مدنظر شركت و پيش بيني دقيق ميزان فروش شركت، ق

. شركت ها مي باشد

ـ توجه به عوامل غيرمالي 2

ـ 3ـ فروشندگان و توزيع كنندگان محصوالت شركت 2ـ رضايت مشتري 1:عوامل مربوط به مشتريان شركت

شكايت مشتري، مخارج (ـ كيفيت 5ـ تحويل به موقع محصول 4) تحقيق در خصوص بازار(بازاريابي و فروش

) تضمين محصول

دوباره / ميزان ضايعات/ تعداد محصوالت معيوب و مرجوعي(ـ كيفيت 1: ـ عوامل مربوط به فرآيندهاي داخلي3

/ كارايي كاركنان)/ فاصله زماني بين تهيه مواد خام و تكميل محصول! زمان چرخه(ـ بهره وري 2...) كاريها و

ـ آمادگي دستگاهها 4) زمان چرخه محصول: (ـ انعطاف پذيري3... ميزان ضايعات و / كارايي دستگاه هاي توليدي

) تعداد حوادث(ـ ايمني 5...) ظرفيت دستگاه و ميزان فعاليت و/ زمان بيكاري(

ـ 4ـ توسعه مهارتها 3ـ توليد به موقع محصول 2ـ نوآوري در مجهول 1: ـ عوامل مربوط به يادگيري و ابداعات4

ـ صالحيت حرفه اي 5خالقي در بين كارمندان رعايت اصول ا

www.irhesabdaran.ir


روابط با نهادهاي دولتي : ـ ساير عوامل5

عوامل باال در موفقيت شركت مهمند براي اينكه مشخص شود هر كدام از اين موارد چگونه در موقعيت شركت

تژيك را مي دخالت دارند و معيارهايي كه به شركت امكان كنترل حركتش به سوي دستيابي به اهداف استرا

. دهد تعيين گردند

خالقيت و / مسئوليت پذيري/ مشاركت كاركنان/ كرامت انساني/ مشتري مداري: در شركت خودروسازي

جامعه و محيط زيست جزء عوامل اصلي موفقيت مي باشد كه هدف / رضايت ذينفعان/ تكنولوژي روز/ نوآوري

. از مشتريان بازار ايران با استفاده از تكنولوژي روز مي باشدآن توليد عرضه خودرو سواري با بيشترين انطباق با ني

.چهار عامل اصلي ايجاد موفقيت براي يك موسسه مالي ـ اعتباري را نام ببريد )8سوال

ـ مؤسسه مالي اعتباري عالوه بر جنبه هاي مالي كه شامل سودآوري ونقدينگي و ارزش بازار و فروش 1جواب ـ

ـ 3...) از طريق ديجيتال كردن خدمات و (ـ كيفيت بااليي خدمات 2ل غيرمالي نظير خدماتش مي باشد عوام

ـ موقعيت و جايگاه موسسه در جامعه و در بين 5ـ ابتكار در نحوه ارائه خدمات جديد به مشتريان 4رضايت مشتري

رقبا

----------------------------------------------------

. صلي ايجاد موفقيت براي يك تعميرگاه كوچك خودرو را نام ببريدچهار عامل ا )9سوال

. اهميت مي دهد) مالي(به جنبه سودآوري ←ارزش بازار/ فروش/ نقدينگي/ سودآوري -ا: جواب

) مشتري مداري(ـ ارائه خدمات با كيفيت و تحويل به موقع و رضايت مشتريان 2

. رگاه كه منجر به كاهش ضايعات در بلندمدت مي شودـ استفاده از كيفيت باالي محصوالت در تعمي3

...ـ مسئوليت پذيري و تكنولوژي روز و 4

----------------------------------------------------

. كارت ارزيابي متوازن چيست؟ چهار جنبه اصلي آن را نام برده و توضيح دهيد )10سوال

هاي تجاري شركت است كه براي تقويت و حمايت از استراتژي بهترين مرحله در تدين استراتژي جواب ـ

زماني كه تمركز سيستم اطالعاتي شركت . شركت و گزارش عوامل اصلي ايجاد موفقيت به مديران مربوط است

www.irhesabdaran.ir


با ) غيرمالي/ مالي(مشخص شود، عوامل اصلي ايجاد موفقيت ) راهبري هزينه ي نمايد(براساس استراتژي آن

اين كارت در برگيرنده تمام . ع آوري و اغلب به شكل كارت ارزيابي متوازن گزارش مي شونداندازه گيري، جم

/ فرايندهاي داخلي/ رضايت مشتري/ جنبه عملكرد مالي 4و از (عوامل اصلي ايجاد موفقيت شركت است

شده و در اين كارت، عوامل موفقيت در سطوح مختلف شركت خرد .) يادگيري و ابتكارات قابل بررسي است

. ارزيابي مي شوند تا ارزيابي شودكه هر سطح تا چه حد در دستيابي به اهداف جزئي شده موفق عمل كرده است

محرمانه بودن و سطح سازماني مناسب در / در طراحي اين كارت نيازهاي اطالعاتي مديريت نظير به موقع بودن

. نظر گرفته مي شود

افزايش ارزش ←قيمت تمام شده محصوالت شركت : معيار سنجش ←كاهش هزينه ها) 1هدف ـ : ـ جنبه مالي1

سهام شركت

افزايش رشد درآمد شركت ←) EPS(سود هر سهم : معيار سنجش ←افزايش درآمدها ) 2

ميزان دستيابي به اين اهداف سنجيده مي شود و ميزان افزايش و كاهش معيارها مشخص مي شوند و نهايتاً برنامه

. بتكاري براي دستيابي به مقدار كمي مذكور ارائه مي شوندها و راهكارهاي ا

فعاليتهايي كه به شركت مزيت رقابتي در بازار اعطا مي كند از طريق بهبود كارايي : ـ جنبه فرايندهاي داخلي2

. بهبود و تحليل هزينه ها وهر موضوعي كه به عمليات كارا منجر شود/ عمليات كاهش فعاليتهاي غير اساسي

ما را در ارائه يك موضوع استراتژيك تعريف شده در جنبه فرآيندهاي : آموزشي و فراگير/ نبه نوآوريـ ج3

آموزش براي / نوآوري و تكنولوژي/ شايستگي وداشتن دانش فني(داخلي پشتيباني وتقويت مي كند از طريق

) مديريت هزينه ها

ارائه خدمات به موقع عالوه بر انتخاب و / گذاريپيش گامي در قسمت / از طريق جذب مشتريان: ـ جنبه مشريان4

. زمان در موفقعيت شركتها مؤثرند/ كيفيت/ عنصر هزينه 3اجراي يك استراتژي رقابتي مناسب توجه به

----------------------------------------------------

. مالي را مورد مقايسه قرار دهيد استفاده از كارت ارزيابي متوازن با استفاده صرف از معيارهاي )11سوال

www.irhesabdaran.ir


ابتدا بايد زنجيره استراتژي را تكميل كرد واطمينان حاصل كرد كه كل اجزاي استراتژي با هم انطباق جواب ـ

هدف . همچنين كل مشاركت كنندگان در سازمان بايستي قادر به بررسي و اجراي زنجيره استراتژي باشند. دارند

به شكلي كه كلي تعداد موضوع . ه ها به چند سطح استراتژيك اساسي مي باشدمحدود كردن موضوعها و زنجير

باشند تا به » جنبه مالي«موضوع باشد ونهايتاً در ارتباط با موضوع مربوط به 25-20ها در زنجيره نبايد بيش از

درآمد عنوان موضوعهاي استراتژيك شناخته شود يعني فقط افزايش ارزش سهام شركت و افزايش نرخ رشد

شركت مهم مي باشد و تمركز بر گزارشات مالي و تحليل هزينه ها، استانداردسازي و هزينه هاي استاندارد مي

باشد و اطالعات استراتژيك در آن نقش ندارد و احتمال انحراف از جريان رقابتي وجود دارد و مديريت اقدام

ار است يا در انتخاب نوع محصول و انتخاب به تصميماتي مي گيرد كه با اهداف و استراتژي شركت ناسازگ

... مشتريان اشتباه مي كند و

.تجزيه و تحليل زنجيره ارزش را شرح دهيد )12سوال

. تجزيه و تحليل زنجيره ارزش يك ابزار تحليل استراتژيك براي درك بهتر مزيت هاي رقابتي شركتجواب ـ

/ قديمي يا طراحي محصول جديد شروع و با خريد مواد با توسعه محصول: يـ در شركت توليد1زنجيره ارزش

. فروش و خدمات پس از فروش خاتمه مي يابد/ توليد محصول

با دريافت تقاضا از سوي مشتري شروع و با انجام يكسري فعاليتها و خدمات براي جلب : ـ در شركت خدماتي2

ؤيت ندارند توضيح زنجيره ارزش مشكل بدليل اينكه جريان فيزيكي قابل ر. (رضايت مشتري خاتمه مي يابد

). است

واژه زنجيره ارزش به اين دليل استفاده مي شود كه هدف از هر فعاليت افزايش ارزش محصول يا خدمات از

تجزيه و تحليل زنجيره ارزش بر كل زنجيره ارزش محصول از طراحي گرفته تا توليد و . ديد مشتري است

مفهوم تجزيه و تحليل اين است كه با بررسي دقيق هر يك از . استخدمات پس از فروش محصول متمركز

فعاليتهاي موجود در زنجيره ارزش مي توان فعاليتهايي كه شركت از ديدگاه رقابتي بيشترين يا كمترين توفيق را

: دارند مشخص كرده و روي آنها برنامه ريزي كرد

مديريت زنجيره تأمين ←فعاليتهاي باالدستي = حصولفعاليتهاي قبل از توليد م(ـ به تجزيه و تحليل هزينه

www.irhesabdaran.ir


تجزيه و تحليل سودآوري ←فعاليتهاي پايين دستي = فعاليتهاي بعد از توليد محصول(ـ به تجزيه و تحليل هزينه

تعيين اينكه كدام بخش يا بخش هاي زنجيره ارزش بايد انتخاب شوند يك تجزيه و تحليل استراتژيك مبتني بر

ابتي شركت است يعني جايي كه شركت مي تواند بهترين ارزش را براي مصرف كننده نهايي با مديريت رق

: مرحله دارد كه شامل 3كمترين هزينه ممكن فراهم كند و

از ديد مشتري داراي ارزش مي باشد و قابليت فروش در بازار را داراست، : ـ شناسايي فعاليتهاي زنجيره ارزش1

. ي توان در بازار فروختيعني نتيجه فعاليت را م

عاملي كه سطح كل هزينه را تغيير مي دهد و عامل : ـ شناسايي محركهاي هزينه فعاليتهاي داراي ارزش افزوده2

) شناسايي عوامل اصلي ايجاد شده هزينه در هر فعاليت(ايجاد كننده هزينه است

ضافه كردن ـ ايجاد يك مزيت رقابتي براي شركت از طريق كاهش هزينه ها يا ا3

) تمايز/رهبري هزينه(شناسايي مزيت رقابتي )1

شناسايي فرصتهاي موجود براي ايجاد ارزش افزوده ) 2

شناسايي فرصتهاي موجود براي كاهش هزينه ها ) 3

استفاده مفيد از ارتباط بين فعاليتها در زنجيره ارزش ) 4

در چه نقاطي هزينه ها را مي توان كاهش داد يا بر از تجزيه و تحليل زنجيره ارزش مي توان براي تعيين اينكه

تدوين مأموريت اجتماعي و ارائه خدمات الزم ) 1مرحله : ارزش زنجيره ارزش سازمان اضافه نمود استفاده كرد

تأمين منابع براي سازمان اعم از ) 2براي برآورده ساختن نيازهاي عمومي سازمانهاي غير انتفاعي است مرحله

راه اندازي سازمان و ارائه خدمت به مشتريان ) 4و 3مرحله . يزات مورد نياز استپرسنل و تجه

----------------------------------------------------

ـ1تمرين

شركت نورافزا از استراتژي تمايز استفاده مي كند زيرا محصوالتي كه توليد مي كند با كيفيت : الفجواب ـ

پيشنهاد مي شود با مواد باقيمانده از خط توليد كالسيك همه مواد مصرف شده و . ز هستندمنحصر به فرد و متماي

محصوالت كالسيك را براي آخرين بار توليد و سپس اين خط متوقف گردد و از امكانات آن براي گسترش خط

www.irhesabdaran.ir


بخش ها استفاده گردد و نيروهاي اين بخش تحت آموزش قرار گرفته و در ساير ) المپ كم مصرف(جديد

. استفاده شوند تا تجربه خودشان را در اختيار آنها قرار دهند

. قوت؛ مرغوبيت كاال و تجربه و تخصص كاركنان مي باشد: S: ب

W : ضعف؛ نبود تقاضاي كافي براي محصوالت خط كالسيك

O : فرصتها؛ افزايش تقاضا براي المپ كم مصرف

T : تعليل گرددتهديدها؛ استفاده از خط سنتي كه بايستي .

زنجيره ارزش، : ج

خط جديد جايگزين قديم خط قديم فعاليت كند فعاليت ارزشي

شود

ـ خريد مواد اولي1

ـ تهيه محصوالت جديد2

ـ بازاريابي3

احتياجي به خريد مواد

اوليه نمي باشد بايستي

خط جديد جايگزين كند

نياز دارد

بايستي مواد جديدي

خريداري شود

با /وزش به پرسنل قديمي آم

توجه افزايش قيمت برق

مصرفي، توليد المپ كم مصرف

. به بازاريابي نياز ندارد

كارت ارزيابي متوازن : د

منظر مالي

)پيشنهاد(برنامه اهداف كمي معيارها اهداف كلي

افزايش سودآوري

كارخانه

كاهش هزينه در خط

كالسيك افزايش

درآمد در خط جديد

در سال% 30كاهش

در سال% 20افزايش

آموزش به كارگران

قديمي و تعطيلي خط

كالسيك

منظر مشتريان

www.irhesabdaran.ir


)پيشنهاد(برنامه اهداف كمي معيارها اهداف كلي

برگزاري جلسات با در سال % 20افزايش سنجش ميزان رضايت جلب رضايت مشتريان

مشتريان و آگاه شدن

از مشكالت و نيازهاي

آنان

ـ2تمرين

همچنين بعنوان ابزار بهينه . استراتژي رقابتي رهبري هزينه و تمايز باشد 2مي تواند تركيبي از : الف -جواب

. كاوي يا تراز نسبي توسط حسابرسين استفاده مي شود زيرا الگوي ساير شركتها مي باشد

زنجيره ارزش : ب

تعامل با سازندگان قطعات تنها كار مي كند فعاليت ارزشي

ممكن است تنوع در ت دوربينساخ

محصوالتش نباشد و محصوالتش

امكانات پيشرفته را نداشته باشند

مي توانند محصوالت جديد،

متنوع، پيشرفته و طبق ساليق

مشتريان توليد كند و در رقابت

هم موفق شود

حت سلطه خود بگيرد و اين شركت بايستي دامه فعاليتهايش را گسترش داده و شركتهاي توليد كننده دوربين را ت

از اين طريق سطح وسيعي از بازار را قبضه كرده و بتواند هزينه هاي باالي خود را پوشش داده و به سود بيشتري

. برسد

----------------------------------------------------

ـ3تمرين

كيفيت باالي محصول و تحميل استراتژي اين شركت تركيبي مي باشد يعني شركت سعي در : الف -جواب

داليل استفاده از انواع كارتن براي بسته بندي كاال استفاده از مواد ارزان و در . كمترين هزينه به مشتريانش دارد

www.irhesabdaran.ir


رويكردي است كه طي آن . دسترس بودن، چاپ پذيري، قابليت استفاده از تبليغات، بازيافت آني مي باشد

» بستر كارت متوازن با يك سيستم اندازه گيري عملكرد«مختلف سازمان استراتژي سازمان با مشاركت سطوح

. استراتژي سازمان به اهداف استراتژيك، اهداف كمي شاخص هاي اجرا نشده است

زنجيره ارزش : ب

صنعت بسته بندي صنعت مقواسازي فعاليت ارزش

تنوع در محصوالتش نيست و توليد مقوا براي بسته بندي

ت زيادي وجود امكان پيشرف

ندارد

مي توانند هر نوع

محصولي را با هر نوع

بسته بندي رنگارنگ و

طبق ساليق مشتريان مي

تواند در بازار رقابتي

پيشرفت كند

اين شركت بايستي فعاليت خود را در زمينه بسته بندي گسترش بدهد و با شركتهاي بسته بندي ديگر رقابت نموده

ار دهد يعني قبضه بازار را بدست بگيرد و با اين استراتژي هزينه هاي خود را كاهش و آنها راتحت سلطه خود قر

. داده و به سود بيشتري برسد

اقتصادي نمودن فعاليت هاي شركت در ايجاد مزيت رقابتي در جهان : چشم انداز شركت كارتن: ج

كيفيت بازار خدمات به / رجوع تقويت تكريم ارباب/ جلب رضايت مشتري و جذب مشتري: از منظر مشتريان) 1

ارائه خدمات به موقع پيش گامي در قيمت گذاري/ مشتري

ايجاد حساسيت براي كاهش هزينه و انجام / ↑و افزايش ↓كاهش/ افزايش سودآوري شركت: از منظر مالي) 2

د درآمد افزايش نرخ رش/ افزايش ارزش سهام در بازار رقابتي/ افزايش درآمد فروش ↑تبليغات مؤثر براي

. شركت

www.irhesabdaran.ir


بدست آوردن .../ استقرار سيستم مكانيزه و متنوع براي بسته بندي هاي رنگارنگ و : از منظر فرآيندهاي داخلي) 3

توسعه مديريت منابع انساني و كاهش فعاليتهاي / ميزان ضايعات را به حداقل رساندن/ كارايي و سودآوري

ل هزينه ها بهبود و تقلي/ بهبود كارايي عمليات/ غيرانساني

/ گسترش فعاليتهاي تحقيق و نوآوري و استقرار نظام سازمانهاي يادگيرنده: فراگيري/ آموزش/ از منظر نوآوري) 4

اشاعه نظام / تعداد تحقيقات و پروژه هاي كارپروي افزايش يابد/ تعداد كاركنان با هر مدارك تجربي عالي

آموزش براي مديريت هزينه / نوآوري و تكنولوژي/ ش فنينهادينه كردن ارتباط شايستگي و داشتن تال/ سيستمي

ها

----------------------------------------------------

ـ4تمرين

فعاليت هاي داراي

ارزش

استفاده از ) 1راهكارهاي

خطوط هوايي قديمي

خريد قطعات از شركتهاي ) 2راهكار

خارجي

خريد مواد اوليه،

خود تهيه قطعاتي كه

شركت مي تواند آنها

را بسازد،

مونتاژ

اين مرحله از تجزيه و

تحليل زنجيره ارزش وارد

نمي شود

تومان براي 10000شركت

خريد هر قطعه پرداخت

مي كند

هزينه عمليات توليد

هر قطعه محصول ) مونتاژ(

تومان است 100

اين مرحله در تجزيه و تحليل زنجيره

ارزش وارد نمي شود

5000شركت قطعات را با صرف هزينه

تومان براي هر قطعه و سرمايه

تومان در هر ماه 000/000/1گذاري

. مي تواند بسازد

هر قطعه ) مونتاژ(هزينه عمليات توليد

. تومان است 1000ل محصو

با شركت ديگري قرارداد بسته مي

www.irhesabdaran.ir


بازاريابي، توزيع و

سرويس دهي

اريابي، هزينه ماهيانه باز

توزيع و سرويس دهي

تومان 000/000/5برابر

است

شود كه به ازاء فروش هر قطعه از

آلومينيوم در توليد بدنه (محصوالت

تومان بابت انجام 1500) هواپيما

فعاليتهاي بازاريابي به آن شركت

. پرداخت شود

----------------------------------------------------

ـ5تمرين

:

الف ـ با انجام تجزيه و تحليل زنجيره ارزش به مديران شركت موج در خصوص ساخت يا خريد قطعات ونيز

. تصميم گيري براي واگذاري عمليات بازاريابي، توزيع و سرويس دهي به شركت ديگر كمك كنيد

. ا توضيح دهيدب ـ اين شركت بايد به خريد قطعات ادامه دهد يا آنها را خودش توليد كند؟ پاسخ خود ر

ج ـ آيا اين شركت بايد بازاريابي، توزيع، و سرويس دهي به مشتريانش را خودش انجام دهد يا اينكه اين عمليات

. را به شركت ديگري واگذار نمايد؟ پاسخ خود را توضيح دهيد

فعاليت هاي

داراي

ارزش

قطعات توليد قسمتي از ) 2راهكار تداوم فعاليت به شكل كنوني) 1راهكار

بوسيله خودش و واگذاري كار

بازاريابي و سرويس دهي

ـ خريد 1

مواد اوليه

بي تأثير

بي تأثير

اگر قطعه را خودش توليد كند هزينه اگر قطعه را توليد نكند بايستي براي هر ـ تهيه 2

www.irhesabdaran.ir


قطعاتي كه

خودش مي

تواند بسازد

ريال 000/130قطعه هزينه اي معادل

بپردازد

دل اي معا

75000=35000)+80�500(

ـ مونتاژ 3

ريال 000/110براي مونتاژ بايستي

هزينه كند

ريال 000/110براي مونتاژ بايستي

هزينه كند

ـ بازاريابي 4

و توزيع

اگر خودش انجام دهد ديگر صرفه

جويي ندارد يعني هزينه اي معادل

ريال صرفه جويي دارد 000/125

ركت ديگر و يا با انعقاد قرارداد ش

واگذاري هزينه اي معادل

500/52=500�105

ـ كل 5

هزينه هاي

مربوط به

تفكيك

000/190=000/125)+500�130(

000/190<500/127

500/127)=500/52+000/75(

با توجه به نتايج بدست آمده از تجزيه و تحليل زنجيره ارزش اگر خود شركت اين قطعات را بسازد به نفع آن : ب

. ريال سود مي برد 000/55يعني ) 000/190-500/127(باشد و چيزي خود مي

با توجه به نتايج بدست آمده از تجزيه و تحليل زنجيرهارزش اگر عمليات بازاريابي توزيع و سرويس دهي به : ج

000/125مشتريان را به شركت ديگر واگذار كند سود بيشتري مي برد زيرا هزينه بازاريابي براي خود شركت

شركت بيشتر سود 500/72)= 000/125-500/25(و به اندازه اختالف يعني 500/52ريال و هزينه انعقاد قرارداد

.مي برد

----------------------------------------------------

-------------------------------

3سؤاالت و تمرينات فصل پاسخ

www.irhesabdaran.ir


اطالعات هزينه هاي مربوط، در انجام كدام وظايف مديريت كاربرد دارند؟ ) 1 سوال

هزينه هاي مربوط است كه در آينده رخ دهد وانتخاب هر راهكار بتواند باعث وقوع يا عدم وقوع آن -جواب

راهكار يكي يا چند 2بخواهد از بين ) مديريت(مفهوم هزينه مربوط زماني كاربرد دارد كه تصميم گيرنده . شود

فرد تصميم گيرنده براي اينكه بتواند تعيين كند كدام راهكار بهتر است بايد ابتدا مشخص كند . را انتخاب نمايد

بنابراين مدير نيازمند اطالعاتي در خصوص هزينه هاي ← دارد ) معموالً ريالي(كدام راهكار منفعت بيشتري

وظيفه اصلي مديريت كه شامل 3هزينه هاي مربوط در انجام . مربوط به تصميمي است كه مي خواهد اخذ نمايد

. كنترل عمليات و مديريت است/ برنامه ريزي و تصميم گيري/خدمت/هزينه يابي محصول

.تفاوت هزينه هاي مستقيم و غيرمستقيم را با ارائه يك مثال از هر كدام توضيح دهيد )2سوال

تي و با شيوه اقتصادي و مقرون به صرفه به يك مخزن هزينه يا يك هزينه مستقيم؛ هزينه هايي كه به راح -جواب

هزينه چرم در ساخت كفش هزينه مستقيم اند / هزينه پارچه در دوخت لباس: موضوع هزينه قابل رديابي است

زيرا هزينه پارچه و چرم را مستقيماً و براحتي در هر لباسي يا كفشي كه توليد مي شود قابل رديابي است هزينه

محرك هزينه براي هزينه هاي مستقيم عبارتنداز . (تهيه غذاي مسافر در خطوط هواپيمايي؛ هزينه مستقيم است

) تعداد واحدهاي آن موضوع هزينه

روشي ساده و اقتصادي براي رديابي يك هزينه غيرمستقيم به مخزن هزينه يا موضوع هزينه : هزينه غيرمستقيم

كارخانه توليد كفش، هزينه غيرمستقيم است چون براي ساخت هر جفت هزينه برق مصرفي در : وجود ندارد

/ هزينه سرپرستي كاركنان توليد./ كفش مقرون به صرفه نيست كه مشخص شود چقدر برق مصرف شده است

هزينه سوخت هواپيما مصرف شده است ولي هزينه سوخت براي هر پرواز / تلفن/ گاز/ هزينه برق/ هزينه آب

.) تخصيص هزينه هاي غيرمستقيم را با كمك محركهاي هزينه انجام مي دهند. (تهزينه مستقيم اس

----------------------------------------------------

.آيا تمام هزينه هاي مستقيم، متغيرند؟ توضيح دهيد )3سوال

www.irhesabdaran.ir


هزينه مستقيمي متغير است متغير مي باشند يعني هر ) مواد مستقيم و دستمزد مستقيم(هزينه هاي مستقيم -جواب

مثًال هزينه سربار كارخانه كه متغير مي باشد ولي جزء هزينه هاي مستقيم نمي . اما هر هزينه متغيري مستقيم نيست

. باشند

.آيا مي توان گفت كه تمام هزينه هاي ثابت، غيرمستقيم هستند؟ توضيح دهيد )4سوال

هزينه غيرمستقيمي ثابت نيست مثًال هزينه اجاره و هزينه هر هزينه ثابتي غيرمستقيم است ولي هر -جواب

مانند هزينه روغن كاري ماشين آالت. استهالك ساختمان جزء هزينه غيرمستقيم مي باشد

.محرك هزينه را تعريف كنيد )5سوال

) ليريا(محرك هزينه مي تواند مالي . هر عاملي كه باعث تغيير در سطح هزينه كل شود: محرك هزينه -جواب

. يا غيرمالي باشد

تعداد آگهي تبليغاتي ↑مثالً عامل هزينه توزيع و فروش

تعداد دفعات راه اندازي ماشين آالت ↓عامل هزينه توليد مي تواند

. محرك هزينه براي شركتهايي كه بر مبناي استراتژي رهبري هزينه به رقابت مشغولند، بسيار مهم است

----------------------------------------------------

.تفاوت بين هزينه هاي ثابت و متغير را بيان نماييد )6سوال

هزينه هاي ثابت؛ هزينه هايي كه با تغيير در سطح يامحرك هزينه، بدون تغيير باقي مي مانند اما نرخ -جواب

ت در كل ثابت بوده اما به ازاي هر بعبارت ديگر هزينه هاي ثاب. براي هر واحد از محرك هزينه تغيير مي كند

. هزينه اجاره هزينه استهالك ساختمان جزء اين گروه مي باشند. واحد از محرك هزينه متغير مي باشند

سطح فعاليت

هزينه

نمودار هزينه ثابت كل سطح فعاليت

هزينه

www.irhesabdaran.ir نمودار هزينه ثابت هر واحد


سطح فعاليت بعنوان يك . هزينه هايي كه متناسب با تغيير سطح فعاليت، به طور خطي تغيير مي كند: هزينه متغيير

به طور . منظور از محرك هزينه، نوعي فعاليت است كه باعث ايجاد هزينه مي شود. ودمحرك هزينه تلقي مي ش

خالصه جمع هزينه هاي متغير متناسب با حجم فعاليت افزايش ياكاهش مي يابد اما نرخ هزينه متغير براي هر

.شدمواد مستقيم نمونه اي از هزينه هاي متغير مي با. واحد از سطح فعاليت ثابت باقي مي ماند

----------------------------------------------------

.هزينه هاي پلكاني را تعريف كرده و يك مثال بزنيد ) 7سوال

برخي از هزينه ها به شكل پلكاني با افزايش در حجم فعاليت، افزايش مي يابند : هزينه هاي پلكاني -جواب

يمه ثابت مي نامند مثًال هزينه پالكاني حقوق و دستمزد كارگري مي اينگونه هزينه ها را اصطالحًا هزينه هاي ن

واحد محصول توليد مي كند اما اگر قرار باشد تعداد توليد افزايش يابد، به 300باشد كه در طول روز تعداد

ه در چنين حالتي هزينه ها ب. واحد محصول بعدي نياز به استخدام يك كارگر ديگر مي باشد 300ازاي حداكثر

. صورت پلكاني افزايش مي يابد

----------------------------------------------------

.دامنه مربوط را تعريف نموده و كاربرد آن را توضيح دهيد )8سوال

فرض وجود ) الف: فرض وجود دارد 2در رابطه با طبقه بندي هزينه ها بر حسب رفتار وگرايش آنها -جواب

. به اين نكته اشاره دارد كه ثابت و متغير بودن هزينه ها نيز تغيير كنند: دامنه مربوط

سطح فعاليت

هزينه

متغير كلنمودار هزينه

سطح فعاليت

هزينه

هر واحدهزينه ثابت نمودار

سطح فعاليت

هزينه

نيمه ثابت كلنمودار هزينه سطح فعاليت

هزينه

نيمه ثابت هر واحدنمودار هزينه

www.irhesabdaran.ir


دامنه زماني به اين نكته اشاره دارد كه نوع رفتار هزينه ها هميشگي نيست بلكه : فرض وجود دامنه دامنه زماني) ب

خي از اقالم هزينه مربوط به يك دوره زماني مشخص است چه بسا ممكن است در يك دوره زماني ديگر، رفتار بر

. دچار تفسير شود

؟ منظور از هزينه هاي تبديل وهزينه هاي اوليه چيست ) 9سوال

اوليه؛ جمع هزينه مواد مستقيم و هزينه دستمزد مستقيم است يعني دونوع هزينه اي كه ) بهاي(هزينه ها -جواب

جمع هزينه دستمزد مستقيم و هزينه سربار تبديل به ) بهاي(هزينه ./ مستقيمًا قابل ره گيري با يك محصول است

ساخت اشاره دارد بعبارت ديگر بهاي تبديل شامل هزينه هاي تحمل شده جهت تبديل مواد اوليه به محصول مي

.باشد

----------------------------------------------------

، هزينه متغير هر واحد و هزينه ثابت هر با تغيير محرك هزينه چه تغييري در جمع كل هزينه هاي ثابت )10سوال

واحد رخ مي دهد؟

محرك هزينه نوعي فعاليت است كه باعث ايجاد هزينه مي شود مثالً حجم فعاليت؛ محرك هزينه است -جواب

باقي Cteهزينه متغير كل با حجم فعاليت افزايش يا كاهش مي يابد اما نرخ هزينه متغير هر واحد از سطح فعاليت،

. ماندمي

هزينه ثابت با تغيير در سطح فعاليت يا محرك هزينه بدون تغيير باقي مي مانند اما نرخ آنها براي هر واحد از

محرك هزينه تغيير مي كند يعني هزينه هاي ثابت در كل ثابت بوده و اما به ازاي هر واحد از محرك هزينه،

. متغيير مي باشند

----------------------------------------------------

؟ منظور از هزينه نهايي چيست )11سوال

www.irhesabdaran.ir


واحد افزايش اصطالح هزينه نهايي براي توضيح هزينه هاي اضافي به كار مي رود كه به ازاي يك -جواب

مربوط، مفهوم هزينه نهايي معادل براساس فرض خطي بودن هزينه در دامنه. درمحرك هزينه رخ مي دهد

. ر واحد استمفهوم هزينه متغي

----------------------------------------------------

. تفاوت بين هزينه محصول و هزينه دوره را توضيح دهيد )12سوال

هزينه محصول باالي يك شركت توليدي شامل مخارج ضروري جهت تكميل محصول در مراحل -جواب

دستمزد / صول را رقم مي زند وشامل مواد مستقيمتوليدموجود در زنجيره ارزش است كه بهاي تمام شده مح

. مستقيم و سربار است

هزينه محصول در يك شركت بازرگاني همان بهاي تمام شده كاالي خريداري شده است كه شامل قيمت خريد

ساير مخارجي كه براي اداره شركت و فروش محصول پرداخت . كاال بعالوه هزينه حمل آن توسط خريدار است

، در دوره اي كه واقع مي شوند بعنوان هزينه در نظر گرفته مي شوند به همين خاطر به آن هزينه دوره مي شوند

مي گوئيد كه شامل هزينه هاي عمومي و اداري و فروش هستند كه براي اداره شركت پرداخت مي شوند و

براي فروش مجدد در بطور مستقيم يا غيرمستقيم به فرآيند توليد محصول در شركتهاي توليدي خريد كاال

هزينه تبليغات، پردازش اطالعات و هزينه حقوق مديران و كاركنان اجرايي، . شركتهاي بازرگاني ارتباط ندارند

گاهي اوقات به هزينه هاي دوره در شركتهاي توليدي و بازرگاني هزينه . نمونه هاي از هزينه هاي دوره هستند

هزينه هاي عملياتي مي ! د و در شركتهاي خدماتي به اين هزينه هاعملياتي يا هزينه اداري و فروش مي گوين

. نامند

----------------------------------------------------

.ـ تفاوت بين بهاي تمام شده كاالي فروخته شده و بهاي تمام شده كاالي تكميل شده را بيان كنيد13سوال

بهاي )1: مرحله محاسبه مي شود2ام شده كاالي فروخته شده طي در شركتهاي توليدي محاسبه بهاي تم -جواب

مانده موجودي كاالي تكميل شده اول دوره به بهاي تمام شده ) 2تمام شده كاالي تكميل شده محاسبه شده و

www.irhesabdaran.ir


جمع شده وموجودي كاالي آماده فروش محاسبه مي شودوسپس ) 1محاسبه شده در مرحله (كاالي تكميل شده

.ساخته شده آخر دوره از آن كسر مي شودتا بهاي تمام شده كاالي فروخته شده بدست آيدموجودي كاالي

----------------------------------------------------

.سه نوع حساب موجودي كاال در يك شركت بازرگاني را نام ببريد )14سوال

.دنوع حساب موجودي كاال در شركتهاي توليدي وجود دارن 3 -جواب

ـ موجودي كاالي تكميل شده 3ـ موجودي كاالي در جريان ساخت 2ـ موجودي مواد اوليه 1

اين شركتها كاال را خريداري كرده و به حساب موجودي كاال منظور مي كنند وهنگامي : در شركتهاي بازرگاني

. كه كاال را فروختند آنرا به حساب بهاي تمام شده كاالي فروش رفته منقل مي كنند

ـ موجودي كاالي تكميل شده3ـ خريد كاال طي دوره 2) ابتداي دوره و پايان دوره(ـ موجودي كاالي 1

----------------------------------------------------

اطالعات مديريت هزينه بايد مربوط، بموقع و دقيق باشد، هر يك از اين سه ويژگي را توضيح داده و )15سوال

متر است؟بگوييد كداميك مه

هزينه آندسته از عوامل و فعاليتها كه به طور بالقوه در تصميم گيريهانقش اساسي دارند مثالً : هزينه مربوط -جواب

مواد اوليه جهت ساخت جزء هزينه هاي مربوط در تصميم گيري نسبت به ساخت يا خريد يك محصول، بهاي

. ويژگي دارد 2است

. لف متفاوت استـ مقدار آن براي راهكارهاي مخت1

چون هزينه هايي كه هم اكنون واقع شده اند با ←ـ در آينده رخ مي دهد 2. شركت متعهد به پرداخت آنهاست نامربوطند و انتخاب هر راهكار تفاوتي در ميزان هزينه ايجاد نمي كند

: اطالعات زماني در تصميم گيري مفيد واقع مي شوند كه داراي ويژگيهاي زير باشد

ـ به موقع بودن 2قت ـ د1

چون اطالعات غير دقيق مي تواند باعث گمراهي و اتخاذ تصميمات نادرست و پر هزينه شود پس از يك سيستم

. كنترل داخلي اثربخش استفاده مي شود كه جلوي هرگونه اشتباه يا تقلب گرفته شود

www.irhesabdaran.ir


هزينه تهيه . تواند بسيار پر هزينه باشد به موقع بودن عامل مهم مي باشد چون هزينه تأخير در ارائه اطالعات مي

يعني تهيه اطالعات . اطالعات تابعي از ميزان دقت و به موقع بودن و ميزان تفصيلي بودن اطالعات تهيه شده است

در صورتي كه . نيازمند صرف هزينه است اما اين هزينه با منافع حاصل از به كارگيري اطالعات بايد مقايسه شود

. ر از بهاي تهيه آن باشد تهيه اطالعات توجيه اقتصادي دارد و نسبت به تهيه آن اقدام مي شوداين منافع بيشت

----------------------------------------------------

منظور از هزينه هاي مربوط چيست؟ )16سوال

صميم گيريها نقش اساسي دارند هزينه آندسته از عوامل و فعاليتها كه به طور بالقوه در ت: هزينه مربوط -جواب

مثالً در تصميم گيري نسبت به ساخت يا خريد يك محصول، بهاي مواد اوليه جهت ساخت، جزء هزينه هاي

. ويژگي دارد 2مربوطاست

چون هزينه هايي كه هم ←ـ درآينده رخ مي دهد2. ـ مقدار آن براي راهكارهاي مختلف؛ متفاوت است1

كت متعهد به پرداخت آنها ست نامربوطند و انتخاب هر راهكار تفاوتي در ميزان هزينه اكنون واقع شده اند يا شر

.ايجاد نمي كند

----------------------------------------------------

.هزينه فرصت و هزينه ريخته شده را توضيح دهيد ) 17سوال

ل يك كار از دست مي دهيم عبارتند از ارزش هزينه فرصتي كه در پي قبو: هزينه فرصت از دست رفته -جواب

براي مثال شخصي كه ادامه تحصيل را به جاي . فرصت از دست دادن انجام كاري ديگر در همان محدوده زماني

ورود به بازار كار انتخاب مي كند، ادامه تحصيل براي او هزينه از دست دادن فرصت ورود به بازار كار را به

. نه برابر است با درآمدي كه اگر به جاي تحصيل، كار مي كرد، مي توانست بدست آوردهمراه دارد كه اين هزي

هزينه هايي هستند كه در گذشته اتفاق افتاده اند و انتظار مي رود در آينده تغيير كنند بنابراين : هزينه ريخته شده

الً خريداري شده است نمونه هزينه تحصيل يك دارايي كه قب. اين نوع هزينه ها بر تصميمات آتي اثر ندارند

. بارزي از هزينه هاي ريخته شده مي باشد

آيا مي توان مديران را مسئول هزينه هايي دانست كه مستقيماً در كنترل آنها نيست؟ چرا؟ )18سوال

www.irhesabdaran.ir


. ديدگاه در خصوص اهميت هزينه هاي قابل كنترل وجود دارد 2 -جواب

اين . تنها مسئول هزينه هايي هستند كه قادر به كنترل شان مي باشنديك ديدگاه اين است كه مدير و كاركنان

ديدگاه موافق اين نظر است كه مسئول دانستن مديران در قبال تفسير هزينه هايي كه خارج از كنتر آنهاست

ديدگاه دوم اين است كه بسياري از هزينه هاي غيرقابل كنترل، نظير هزينه هاي . امري غيرمنصفانه مي باشد

بنابراين نمايش اين هزينه ها در . عمومي و اداري شركت در حقيقت توسط همه مديران قابل كنترل هستند

گزارش هزينه مديران پيام روشني دارد و آن اين است كه در صورت كنترل مناسب اين هزينه ها، شركت منتفع

. خواهد شد

----------------------------------------------------

.چند نوع هزينه متغير و ثابت براي خط هواپيمايي ماهان نام ببريد )19ل سوا

:جواب

هزينه متغير هزينه ثابت

هزينه استهالك قطعات هواپيما خطوط

هزينه / سوخت/ برق/هزينه آب/ هوايي

هزينه دستمزد / نگهداري خطوط هوايي

ثابت پرسنل و خدمه فرودگاه

هزينه / ماآلومينيوم در توليد بدنه هواپي

حقوق متغير خلبان بابت تعداد ساعت

هزينه صدور بليط براي هر يك از / پرواز

خطوط هواپيمايي

.چند هزينه ثابت و متغير براي يك سينما نام ببريد )20سوال

هزينه متغير هزينه ثابت

/ گاز/ برق/ هزينه آب/ هزينه اجاره ساختمان

نه هزي/ هزينه تعمير و نگهداري سالن/ تلفن

استهالك سالن

هزينه صدور بليط با فلم

هزينه حق نمايش فيلم بر مبناي فروش

----------------------------------------------------

www.irhesabdaran.ir


ريال بخرد يا اينكه موتور سيكلت فعلي اش را با 000/500/13فرهاد مي تواند موتور سيكلتي به قيمت )21سوال

000/995/9در حال حاضر او مي تواند موتور سيكلت فعلي اش را كه قبال . ير كندريال تعمر 000/000/2پرداخت

بيمه شخص ثالث براي دارندگان موتور سيكلت ساالنه . ريال بفروشد 000/000/6ريال خريده بود، حدوداً

يك موتور هزينه هاي مربوط در تصميم گيري فرهاد براي اينكه موتورش را تعمير كند يا . ريال است 000/000/1

. جديد بخرد را مشخص نماييد

:جواب

تعمير موتور سيكلت قديمي) 2راهكار خريد موتور سيكلت جديد) 1راهكار

بهاي تمام شده

ماشين جديد

هزينه تعمير

بيمه شخص ثالث

اند ماشين جديد بخرد تا بتو ←بدست مي آوردريال 000/000/6اگر ماشين را بفروشد

)به ضررش است 5500000( بايد پرداخت كنديعني با

موتور جديد ←هزينه دارد 000/500/8) 1راهكار

تعمير ماشين ← هزينه دارد 000/000/3) 2راهكار

. پس اگر ماشين را تعمير كند در هزينه ها صرفه جويي شده است

000/500/13 000 /000/1 000/500/14

000/000/2 000 /000/1 000/000/3

000/500/13 000 /000/6

000/000/1+000/500/7

000/500/8 000 /000/3 000/500/5

www.irhesabdaran.ir


اما بعنوان يك دانشجو تصميم . محسن بسيار عالقمند است كه يك شركت تايپ و تكثير تاسيس نمايد )22ال سو-

زيان از دست دادن سود بالقوه عدم تاسيس شركت تايپ و تكثير چه . گرفته تا روي تحصيل خود متمركز شود

. نوع هزينه اي را براي محسن دارد؟ توضيح دهيد

بين راهكارهاي مختلف منفت از دست رفته اي كه ناشي از انتخاب يك راهكار ازهزينه فرصت يعني -جواب

سود بالقوه ناشي از عدم تأسيس ←موجود است كه مانع از دريافت منافع حاصل از راهكارهايي ديگر مي شود

زماني كوتاه مدت عدم تأسيس . شركت تايپ و تكثير، هزينه فرصت از دست رفته براي تصميم محسن است

. ركت تايپ و تكثير هر چند قابل محاسبه برحسب ريال است اما از نظر محسن ارزش چنداني نداردش

000/200ريال و موجودي كاالي پايان دوره آن 000/400اگر موجودي كاالي اول دوره شركتي ) 23سوال

ده شركت چقدر است؟ ريال كاال خريده باشد، بهاي تمام شده كاالي فروخته ش 000/600/1ريال باشد، و شركت

موجودي كاالي اول دوره

خريد طي دوره +

موجودي پايان دوره -

بهاي تمام شده كاالي فروش رفته

)1تمرين

:جواب

متغير/ چوب استفاده شده در مبلمان مستقيم

متغير/ مستقيم حقوق سرپرست توليد

000/400

000 /600/1

000/000/2

)000/200(

000/800/1

www.irhesabdaran.ir


ثابت/ روغن روان كننده مصرف شده در دستگاهها غيرمستقيم

ثابت/ غيرمستقيم اجاره كارگاه

ثابت/ غير مستقيم دستمزد كارگران بخش مونتاژ

ثابت/ غير مستقيم رگران بيمه حوادث كا

ثابت/ غير مستقيم كاغذ سمباده

متغير / پارچه استفاده شده براي رو مبلي مستقيم

ثابت/ غير مستقيم ماليات امالك

ثابت/ غير مستقيم استهالك تجهيزات

----------------------------------------------------

)2تمرين

:جواب

Uب ت كاالي ساخته شده :

85/00095/000180000دستمزد مستقيم ⇒+= x→ هزينه اوليه= مستقيممواد + دستمزد مستقيم

130/00085/000215000سربار ⇒+= y→ هزينه تبديل= دستمزد مستقيم+ سربار

U ب ت كاالي ساخته شده

مواد مستقيم مصرفي

دستمزد مستقيم

سربار

جمع بهاي عوامل توليد

كاالي در جريان ساخت ابتداي دوره +

000/95

000 /85

000/130

000/310

000 /75

)000/65(

www.irhesabdaran.ir


ـ كاالي در جريان ساخت پايان دوره

كاالي ساخته شده شده بهاي تمام

----------------------------------------------------

)3تمرين

:جواب

تعداد بيماراني كه نوبت مي دهيم/ مدت زمان نوبت دهي: ـ نوبت دادن بيماران

مبلغ پرداختي بيمه تكميلي / مدت زمان بيمه بيمار: ـ بررسي بيمه بيمار

ن پذيرش شده تعداد بيمارا: ـ پذيرش بيمار

تعداد اتاق هاي آماده سازي بيمار : اتاق بيمار/ ـ آماده سازي

مخارج بررسي پزشك ميزان هزينه مواد مصرفي / تعداد گزارشات پزشك: ـ بررسي گزارش پزشك

تعدد تغذيه بيماران : ـ تغذيه بيماران بستري

تعداد آزمايشات انجام شده : ـ دستور انجام آزمايش

تعداد آزمايشات انجام شده زمان و مخارج نقل وانتقال بيمار: ال بيمار به آزمايشگاهـ نقل و انتق

تعداد آزمايشات انجام شده : ـ انجام آزمايشات

ميزان و تعداد داروهاي سفارش شده : ـ سفارش دارو

ميزان هزينه هاي بيمار : ـ تكميل گزارش بيمار

م حياتي بيمار تعداد بررسي عالئ: ـ بررسيعالئم حياتي بيمار

هزينه مواد مصرفي براي آماده سازي بيمار : ـ آماده سازي بيمار براي عمل

ميزان مخارج انتقال بيمار به اتاق عمل: ـ انتقال بيمار به اتاق عمل

ميزان وقت صرف شده در جراحي ميزان لوازم مصرفي: ـ عمل جراحي

مبلغ صورتحساب : ـ تهيه صورتحساب بيمار

ميزان هزينه عمل ومخارج بيمارستان ) مبلغ): (اگر بيمه نباشد(بيمارستان از بيمار ـ اخذ مخارج

www.irhesabdaran.ir


ـ بابت ترخيص 2ـ مبلغ پرداختي 1هزينه ترخيص بيمار : ـ ترخيص بيمار

هزينه ارسال صورتحساب و مبلغ صورتحساب : ـ فرستادن صورتحساب براي شركت بيمه

----------------------------------------------------

)4تمرين

:جواب

هزينه آمدن به تهران هزينه ماندن در ساري

ساله 3درآمد حقوق

( ) 0102/000/00334/000/000 =×

هزينه زندگي

( ) ( )73/200/000

28/800/00036800/000 =×

مخارج ماهيانه خودرو

( ) ( )60/600/000

12/600/00036350/000 =×

هزينه نقل مكان ( )60/200/000400/000

النه دانشگاه شهريه سا

( ) 18/000/00036/000/000 =×

)مخارج ساالنه كتاب ) 2/100/0003700/000 =×

هزينه زندگي در تهران

( ) 43/200/000361/200/000 =×

هزينه ماهيانه خودرو

( )75/900/000

12/600/00036350/000 =×

-خودرو / سال با صرف هزينه زندگي 3 طولدر

.ماندن در ساري به صرفه است زبا

رصت آقاي منصوري براي اخذ مدرك دكتري هزينه ف

(102000000-75900000=26100000)

)5تمرين

:جواب

ـ 1هزينه ساالنه نانوايي

www.irhesabdaran.ir


هزينه محصول= 000/300+000/500/1+000/600+000/000/27+000/000/15+000/70

ان نانوايي كاغذ ونايلون لباس استهالك تجهيزات هزينه تعمير ونگهداري مواد اوليه نان حقوق كارگر

بسته بندي

000/070/57=000/000/2+000/000/10+000/700+000/600

حقوق اضافه كاري حقوق مديران جعبه و كيف بيمه نانوايي

هزينه دوره = 000/500/1+000/200/13+000/800+000/600/1=000000/100/17

آب و برق. اداري ه. اجاره دفتر ه. تبليغات ه

در مورد هزينه حقوق مديران كه جزء هزينه هاي دوره مي آيند وليكن در حل سؤاالت التين جزء ) ـ الف2

وره در مورد هزينه آب و برق نانوايي احتماًال جزء هزينه د/ هزينه محصول لحاظ شده است ونكته مهمي مي باشد

. مي باشد

كليه هزينه هاي اضافي كه شركت متحمل مي شود براي صادرات به كشور تركيه جزء هزينه هاي مستقيم ) الف

) منهاي هزينه تبليغات كه غيرمستقيم مي باشد(اند

... تبليغات و / دستمزد/ هزينه مواد. به جزء هزينه امكانات پخت نان، مابقي همه هزينه هاي مربوطند) ب

)6ين تمر پاسخ .

2محصول 1محصول

ـ فروش

Uب ت ك ف

سود ناويژه

ـ هزينه هاي اداري و فروش

سود عملياتي

وره ي 1ابتدتمام شده كاالي تكميل شده بهاي

+Uكاالي تكميل شده دورهU

U فروش

سود ناويژه

ـ هزينه هاي اداري وفروش

سود عملياتي

بهاي تمام شده كاالي تكميل شده ابتداي دوره

موجودي كاالي تكميل شده طي دوره +

Uي تمام شده كاالي تكميل شدهـ بهاU پايان دوره

100000 )1x(

000/25 )2x(

000/10

000/15 )3x( )000/16(

000/75

1Y )000/43(

3000 )1000(

2000

8000 000/45

)2Y( 43000 14000 www.irhesabdaran.ir


ـ بهاي تمام شده كاالي تكميل شده پايان دوره

بهاي تمام شده كاالي فروش رفته

Uاخت ابتداي دوره كاالي در جريان س

توليد طي دوره +

U هزينه هاي توليد دوره

ـ كاالي در جريان ساخت پايان دوره

كاالي ساخته شده طي دوره

بهاي تمام شده كاالي فروخته شده

كاالي در جريان ساخت ابتدا دوره

توليد طي دوره +

35000=3Y+9000+8000

U كاالي در جريان ساخت پايان دوره

كاالي ساخته شده طي دوره

75000=1x → 75000=25000-100000=1x

15000=2x → 15000=10000-25000=2x

76000=3x → 76000=10000+75000=3x

83000=5x → 83000=7000+76000=5x

30000=4x → 30000=53000-83000=4x

46000=1Y → 46000=3000+43000=1Y

10000=2Y → 10000=43000-53000=2Y

10000=4Y → 10000=3500-45000=4Y

)4x ( 000/53

)5x( )7000(

000/76

18000=3Y 35000

)4Y( 45000

www.irhesabdaran.ir


www.irhesabdaran.ir


پاسخ سواالت وتمرينات فصل پنجم

:4 جواب سوال

5010000500000

= 100 و 2

150

= نرخ دستمزد

5010000500000

= بندي نرخ بسته

10010000

1000000= نرخ بازرسي

ت

:6جواب سوال دآزمايش پسمان آزمايش خاك مرحله الف ب ج د

540000 100000 200400 57600

660000 200000 39600 024003

جمع هزينه سربار

ساعات آزمايش هزينه هر ساعت آزمايش

)بهاي تمام شده(

898000 ÷

10000 889 /

1202000 ÷

20000 160/

www.irhesabdaran.ir


ريال 70يابي بر مبناي فعاليت قيمت تمام شده هر ساعت آزمايش شود در صورت عدم استفاده از سيستم هزينه همانطور كه مشاهده ميهاي شركت اختصاص داده شده تر به فعاليت هاي سربار به صورت واقعي شد ولي در صورت استفاده از اين سيستم هزينه ميمحاسبه

.گردد در اين حالت تنها نرخ جذب سربار هر فعاليت دستخوش تغيير مي) باشد هاي سربار مبلغ ثابت مي رغم اينكه كل هزينه علي. (است :7جواب سوال

محصول ب محصول الف مخزن مواد

دستمزد )1(اندازي راه

)2(جابجايي (برق

40000 24000 24000 4000 2000

50000 40000 28800 12000 4000

) بهاي تمام شده( مع هزينهج ÷

94000 ÷

4000

134800 ÷

20000 = =

74/6 5/23 بهاي تمام شده هر واحد

پاسخ سواالت وتمرينات فصل ششم

4سوال

اين امر مهم است . كنند ع تعداد اندكي مشتري، سود زيادي را ايجاد ميدهد كه برخي مواق گزارشهاي سود آوري مشتري نشان مي

..كه شركتها روابط خود را با اين مشتريان حفظ كنند و گسترش دهند

:آورد كه مديريت شركتانجام اين مقوله اين امكان را فراهم مي

o سودآوري ترين مشتريانش را شناسايي كند.

o هر مشتري را به خوبي كنترل و مديريت كند هزينه هاي مربوط به ارائه خدمت به.

o شود را تا حد ممكن تقليل دهداي كه براي ارائه خدمت به مشتريان انجام ميخدمات پر هزينه.

o خدمات جديد سودآور را شناسايي كند/ محصوالت.

www.irhesabdaran.ir


o توليد محصول،ارائه خدمت يا فروش به مشترياني كه سودآور نيستند را متوقف كند.

o خدمت به مشتريان را بهبود بخشد فرآيند ارائه.

o خدماتي كه حاشيه سودآوري باالتري دارند سوق دهد/ تركيب خريد مشتريان را به سمت خطوط توليد.

o ها از بقيه مشتريان كمتر استدادن تخفيف جهت به دست آوردن سود بيشتر از مشترياني كه هزينه ارائه خدمت به آن.

o ايد يعني مشخص كند كه چه مشترياني بايد در بازار فروش شركت گنجانده شوند و تركيب مشتريان شركت را انتخاب نم

.گيرندچه مشترياني در بازار فروش شركت قرار نمي

o انواع خدمات پس از فروش كه شركت بايد انجام دهد را انتخاب نمايد.

6سوال هاي يابي بر مبناي فعاليت، به هزينههزينه. آن استهاي بندي بر مبناي فعاليت يك راه براي گذر از سيستم سنتي و ضعفبودجه

.كندبندي بر مبناي فعاليت فراهم مياين عينيت مبنايي براي بودجه. بخشدسربار عينيت مي

-ها را نيز بر حسب محرككند بلكه خروجيرا مشخص و برجسته مي) هاهزينه(اين روش مبتني بر فعاليت نه تنها منابع و ورودي

.كندمشخص مي هاي هزينه

.سازدهاي مورد انتظار براي يك دوره را با يكديگر مرتبط ميبندي بر مبناي فعاليت، منابع ورودي پيشنهادي را با خروجيبودجه

)4تمرين

سود ناويژه باشد% 20با فرض اينكه هزينه پشتيباني

2300067000900 =− 46002023000 =× %

18400460023000 =− سود حاصل از فروش محصوالت طبخ شده

15000105000120000 =− 30002015000 =× %

12000300015000 =− سود حاصل از فروش محصوالت منجمد

68900184003850012000 =++ كل سود حاصل از فروش محصوالت

48125110000125158 =−/ 62592048125 /% =×

38500962548125 =−

جمع مواد غذايي تازه محصوالت طبخ شده محصوالت منجمد محصول125158 90000 120000 فروش / 125368 /

000282 /000110 67000 105000بهاي تمام شده /

منجمد روش سنتي

اليتيابي بر مبناي فع روش هزينه

www.irhesabdaran.ir


فروش :ها هزينه

72009080 80×55= 4400 10×80= 800 سفارش خريد =× 12400 110010110 دريافت =× 770070110 =× 13200120110 =× 22000

30215 انبارداري =× 575015 // =× 60415 =× 5/97 600030000200 پشتيباني =×/ 800040000200 =×/ 1720086000200 =×/ 31200

70706000301100800105000120000 /)( سود حاصل از فروش محصوالت منجمد−++++=893/2)80005/77700440067000(90000 سود حاصل از فروش محصوالت طبخ شده −++++=

465101720060132007200000110125158 /)/(/ سود حاصل از فروش محصوالت تازه −++++=4282431200597220008400282000125368 /)/(/ كل سود حاصل از فروش محصوالت−++++=

724444282468900 تفاوت سود كل در دو روش // =− باشـد و ييابي بر مبناي فعاليت سـود حاصـل از محصـوالت منجمـد بيشـتر از محصـوالت طـبخ شـده مـ نتيجه اينكه براساس روش هزينه

برخالف نظر مدير بهتر است محصوالت طبخ شده از خـط توليـد خـارج شـود ثانيـاً كـل سـود حاصـل از فـروش محصـوالت بـا روش .ريال كمتر از روش سنتي محاسبه گرديد 472/44يابي بر مبناي فعاليت هزينه

هفتم پاسخ سواالت وتمرينات فصل

هزينه هاي مربوط در تصميم گيري موثرند وهزينه هاي نامربوط نبايد در تصميم گيري ( هزينه هاي مربوط و هزينه هاي نامربوط -1 . )دخالت داده شوند

بين راه حلهاي مختلف متفاوت باشد واگر )ب. اطالعات گذشته نامربوط است) الف: ويژگيهاي هزينه ها يا اقالم مربوط عبارتند از . متفاوت نباشد دخالت نمي دهيم

در ساختار سازمانهاي تحولي بنيادين چنين امري در واقع در حكم“: در ارتباط با برون سپاري و آثار آن مي گويدپيتر دراكر يمارستانها و ب ادارات دولتي، اين بدان معناست كه ديگر الـــــزامي نيست كه شركت هاي بزرگ تجاري،. جهان فردا است

www.irhesabdaran.ir


اين قبيل موسسات به تشكيالتي . كه تعداد زيادي افراد را در استخدام خود داشته باشنددانشگاههاي بزرگ به تشكيالتي بدل شوند تبديل مي شوند كه درآمدهاي عالي و نتايج قابل اعتنايي را بدست مي آورند، زيرا تنها بر فعاليت هايي تمـــــــركز مي كنند كه به

كارهايي را كه به خوبي .كه دقيقاً به اهداف سازماني آنها مربوط است كارهايي را انجام مي دهند خاطر آنها ماموريت يافته اند،مي شناسند و به ريزه كاريهاي آن آشنايند و به نسبت ارزش و اعتباري كه دارند به انجام دهندگان آنها دستمزد و كارانه پرداخت

�.شود مي كنند، بقيه كارهاي خدماتي اينگونه سازمانها به نهادهاي بيروني واگذار مي

برون سپاري چيست؟-2

برون سپاري عبارت است از عمل انتقال بعضي از فعاليتهاي داخلي يك سازمان و واگذاري حق تصميم گيري به عرضه كننده

در حقيقت و در عمل در برون سپاري نه تنها فعاليتها منتقل مي شوند ، بلكه عوامل توليد و حق . بيرون از سازمان بر اساس قرارداد . صميم گيري نيز در اغلب موارد واگذار مي گرددت

:عوامل توليد عبارتند از

كاركنان �

تسهيالت �

تجهيزات �

فن آوري �

ساير دارائيها �

:حق تصميم گيري نيز عبارتست از

مسئوليت براي تصميم گيري بر روي اجزاء اصلي فعاليتهاي منتقل شده

4-

تژيك،تصميم استراتژيكتفكر استراتژيك، هزينه هاي استرا

روش خوبي براي پرهيز از اتخاذ تصميماتي است كه تنها در كوتاه مدت بهترين راهكار هستند: تفكر استراتژيك

.تجزيه و تحليل هزينه هاي استراتژيك بر اهداف بلند مدت تمركز دارد

ليل درآمدها و هزينه هاي مربوط و هزينه هاي مدير با توجه به اطالعات مربوط اقدام به تجزيه و تح: هزينه هاي استراتژيك

استراتژيك مي نمايد، مديريت با توجه به تجزيه و تحليل هزينه هاي مربوط نيز هزينه هاي استراتژيك بهترين راهكار موجود

.را انتخاب و آنرا اجرا مي كند

www.irhesabdaran.ir


5- هزينه هاي نامربوط هزينه هاي هستند كه مدير وندهزينه هاي نامربوط نبايد در تصميم گيري دخالت داده ش :هزينه هاي نامربوط

روي انها قابليت تاثير گذاري را ندارند .اطالعات گذشته نامربوط است) الف

باشد دخالت نمي دهيمنبين راه حلهاي مختلف متفاوت اگر )ب

.هزينه هاي ريخته شده)الف :مثال

هزينه هاي ثابت غير قابل اجتناب )ب

و براي اين رشته هزينه ي زيادي (و يا در يك زمينه ي كاري فعاليت ميكنيد(ته تحصيل ميكنيد مثال شما در يك رش )ج

طقي به اين نتيجه ي درست برسيد كه اين رشته براي شما مناسب نيست متحمل شده ايد، اگر با داليل من) مادي و غير مادي(

و بايد تغيير رشته بدهيد ، آنگاه هزينه هاي قبلي در تصميم گيري شما براي تغيير رشته نامربوط به حساب مي آيند و نبايد با

ز مسايل دقت كنيد به جز هزينه يعني در تصميم گيري بايد به خيلي ا. در نظر گرفتن آنها از تصميم خود صرف نظر كنيد

.هايي كه قابل برگشت نيست

زيرا هزينه هاي متغيير از هزينه هاي مربوط هستند تمركز تجزيه و تحليل هزينه هاي مربوط بيشتر روي اهداف كوتاه مدت -6

.است و هزينه هاي ثابت بيشتر جزئي از هزينه هاي نامربوط و بلند مدت محسوب مي شوند

مثال يك شركت نيروي كار مستقيم را جايگزين ربات مي كند بنابراين هزينه هاي متغيير افزايش يافته و هزينه هاي براي -7

.ثابت كاهش

مديريت از تجزيه و تحليل براي براي دستيابي به منافع كوتاه مدت استفاده مي نمايد كه غالبا باعث ايجاد زيان قابل -8

.مالحظه شركت در بلند مدت مي شود

يكي از مشكالتي كه شركت ها تمركز مديريت بر اهداف كوتاه مدت و رها كردن استراتژيك بلند مدت است ) الف -9

مديريت از تجزيه و تحليل مربوط براي .زيرا پاداش مديران مبتني بر معيارهاي كوتاه مدت حسابداري نظير سود ويژه مي باشد

.د كه غالبا باعث ايجاد زيان قابل مالحظه شركت در بلند مدت مي شوددستيابي به منافع كوتاه مدت استفاده مي نماي

يكي ديگر از مسائلي كه ميتواند در استفاده از تجزيه و تحليل هزينه هاي مربوط مديريت را وسوسه نمايد اين است كه )ب

سطوح مياني و پايين تر متوجه مي هزينه هاي ثابت را جايگزين هزينه هاي متغيير نمايد، اين امر زماني رخ ميدهد كه مديران

شوند كه مديران سطوح باال به دليل اتكا به تجزيه و تحليل هزينه هاي مربوط توجهي به هزينه هاي ثابت ندارند و در تصميم

به همين خاطر مديران مياني براي كاهش هزينه هاي متغيير بخش خود اقدام به . گيري هاي خود آنها را لحاظ نمي كنند

.هزينه هاي ثابت مي كنند افزايش

www.irhesabdaran.ir


مديران ممكن است در شناسايي درست هزينه هاي مربوط كوتاهي ورزند در عمل مديران بي تجربه معموال هزينه هاي ) ج

همينطور بسياري از مديران نمي دانند كه هزينه هاي ثابت . نامربوط و ريخته شده را در تصميم گيريشان وارد مي كنند

.مربوط استتخصيص يافته هزينه نا

هزينه هاي استهالك ثابت است و هزينه هاي ثابت اگر تخصيص يافته باشند نامربوط هستند به همين دليل استهالك -11

بنابراين از انجا كه . به بيان ديگر هزينه استهالك مربوط به خريد دادايي در گذشته است .جزئي از هزينه هاي نامربوط است

ن اطالعات مربوط به هزينه استهالك نا مربوط تلقي مي شوند اطالعات گذشته نا مربوط هست

12-

فقدان اطالعات درباره رابطه علت و معلولي بين پديده ها -الف

.ناتواني در تخصيص احتماالت به حوادثي كه ممكن است در آينده اتفاق بيفتد) ب

ناتواني در پيش بيني نتايج احتمالي يك تصميم) ج

:در شرايط عدم اطمينان مراحل تصميم گيري

شناسايي اهداف تصميم گيرنده : مرحله اول -

شناسايي انواع اقداماتي كه مديريت ميتواند انجام دهد: مرحله دوم -

.شناسايي حوادثي كه ممكن است در آينده اتفاق افتد: مرحله سوم -

.يفتدتعيين ميزان احتمال وقوع حوادثي كه در آينده ممكن است اتفاق ب: مرحله چهارم -

نتيجه گيري و ارزيابي: مرحله پنجم -

13- .باشد توليد اين قطعه مقرون به صرفه مي

33 – 5= 2 8هزينه متغير

35 – 33= 2هزينه صرفه جويي

2+ 5= 7استفاده بهينه از منابع + ينه صرفه جويي شده هز

14-

5/2 =25

=2

2025 =Ξ

بيشتر Ψالتفاوت سود ايجاد شده نسبت به هزينه بيشتر در محصول با توجه به اينكه مابهwww.irhesabdaran.ir .شود ام ميانج Ψاست لذا پردازش بيشتر بر روي محصول Ξاز


5/2 =4

10 =

44050

=Ψ

15- 250000 > 300000

بهاي تمام شده قيمت فروش

.شود ريالي سفارش پذيرفته مي 50000با توجه به وجود حاشيه سود

.شود در صورت كامل بودن ظرفيت توليدي و يا امكان فروش هر واحدبيشتر از مبلغ پيشنهادي اين سفارش پذيرفته نمي

61-

هزينه تعمير= ) 500× 10000+ ( 500000 = 5500000

هزينه استهالك سال اول متغيير

خريد = ) 250× 10000+ ( 2500000 = 5000000

.شود است لذا خريد دستگاه جديد توصيه مي با توجه به اينكه هزينه نهايي تعمير از خريد بيشتر

17-

بهاي تمام شده خريد= 20× 500= 10000

بهاي تمام شده ساخت= ) 10× 500+ ( 10000= 15000

.شود با توجه به اينكه قيمت ساخت از خريد بيشتر است خريد و تحويل آن توصيه مي

81-

حاشيه سود قبل از بستن بخش= 100000

كاهش هزينه= )90000 (

حاشيه سود از بين رفته 10000

www.irhesabdaran.ir


.شود اي به بستن بخش مربوطه نمي هاي ثابت غيرقابل اجتناب از حاشية سود بيشتر است لذا توصيه با توجه به اينكه ميزان هزينه

19-

عدم استفاده از دستگاه= 600000× 1= 600000

در صورت استفاده از دستگاه = 900000+ 600000× 1/0 = 960000

.شود ريال افزايش مي يابد لذا توصيه اي براي خريد نمي 360000هاي به ميزان در صورت خريد دستگاه هزينه

تمرين ها

-1تمرين درصد هزينه ثابت به متغير = هزينه ثابت% = 33

هزينه متغير

بهاي تمام شده = هزينه متغير% + 33هزينه متغير

قيمت پيشنهاد شده = هزينه متغير% + 35هزينه متغير

قيمت پيشنهاد شده نتيجه <بهاي تمام شده محصول

.پذيريم شده بيشتر است سفارش ويژه را مي با توجه به اينكه قيمت پيشنهاد شده از بهاي تمام

3تمرين

تعداد فروش در نقطه سر به سر محصول )الف Α,Β نقطه سر به سر دو محصول برابر است

فروش سر به سر = 400000= 200000 8 – 10

www.irhesabdaran.ir


.باشد مناسبتر مي Αتخاب محصول لذا ان. مي باشد Αبيشتر از محصول Βدرصد فروش كمتر از نقطه سر به سر در محصول )ب

Αانتظار فروش = 300000و Βانتظار فروش = 305000

) جو انتظار فروش محصول Αاحتمال رويداد

Α 300000 =)10 % ×500000(+)20 % ×400000 (+)40 % ×300000(+)20 % ×200000(+)10 % ×100000 (=

Αانتظار فروش = Βانتظار فروش )اطمينان(

.گردد به دليل ريسك كمتر، انتخاب مي Βدر عدم قطعيت انتظار فروش، محصول Βصول با توجه به اطمينان كسب شده در مح

4تمرين ) الف -

) 230× % 60) + (230× % 110× % 40( = 2/239) ب

)ج

.ا تابع منفعت آقاي محسني قابل تشخيص استاز طريق ثروت نهايي ي

5تمرين )الف

هزينه مورد انتظار =) 80× % 30+ 90× % 10+ 100× % 40+ 20× % 120= ( 97 97 > 100

.با توجه به اينكه مبلغ پيشنهاد ارائه شده از هزينة مورد انتظار بيشتر است در مزايده شركت كند

) +20 % ×120 % ×200) + (15 % ×110 % ×200) + (10 % ×200(

252= )10 % ×150 % ×200) + (20 % ×140 % ×200) + (25 % ×130 % ×200 (

ارزش مورد انتظار هزينه هاي واقعي براي شركت الف= ) 220× % 10× 90) + ( 220× % 15) + (220× % 110× % 20(+

3/256 = )5 % ×150 % ×220 ) + (10 % ×140 % ×220 ( ) +10 % ×130 % ×220) + (30 % ×120% ×220 (

www.irhesabdaran.ir


100 – 97= 3كه شركت بايد به مشاورانش بپردازد تا هزينه دقيق را مشخص نمايند حداكثر مبلغي )ب

6تمرين

ارزش مورد انتظار انجام ندادن كاري = 200) الف

ارزش مورد انتظار بازچيني) = 100× % 60) + (2600× % 40( =1100 )ب

7تمرين

)100× 818/0) + (2600× 182/0( = 555) الف

)100× 333/0) + (2600× 667/0( = 5/1767 ) ب

الف× % 55+ ب × % 45= 625/1100 ) ج

با توجه به اينكه ارزش مورد انتظار اطالعات ناقص با ارزش مورد انتظار اطالعات موجود برابراست لذا نتيجه از قبل 1100-1100= 0

.معلوم بوده و لزومي به استخدام مشاور نيست

.شود ست عمليات بازچيني انجام نميبا توجه به اينكه فاصلة بين انجام ندادن كاري با بازچيني بدبينانه بسيار زياد ا )د

9تمرين

23× 6000= 138000قيمت تمام شده ساخت ) الف

) 21× 6000( + 16000= 142000قيمت پيشنهاد

142000 < 138000

باشد لذا اين پيشنهاد پذيرفته نيست با توجه به اينكه قيمت تمام شده خريد از بيرون بيشتر از داخل مي

) ب

138000 =6000 ×23

www.irhesabdaran.ir


138000 =4000 – 16000 ) +6000 ×21 (

زيادي نيست و بستگي با توجه به اينكه قيمت تمام شده ساخت با پيشنهاد برابر است بين پيشنهاد و ساخت تفاوتي

.گردد يكي از پيشنهادات اجرا مي) جلوگيري از انحراف نامساعد(به نظر مديريت

) ج

11000 =25000– 36000

58/1=6000 11000

+ 21+ 58/1= 58/22بهاي تمام شده هر واحد در صورت خريد

.يد كمتر از بهاي ساخت براي هر واحد مي باشد خريد توصيه مي شود با توجه به اينكه بهاي خر

فصل هشتم

سؤاالت

www.irhesabdaran.ir


يابي بر مبناي هدف، رويكردي براي رسيدن به بهاي محصول يا خدمات در شرايطي است كه قيمت براساس رقابت هزينه - 1سوال

.شود و سود مورد انتظار از پيش تعيين شده است تعيين مي

باشد كه در آن يك محصول بايد با سطح يابي بر مبناي هدف يك رويكرد ساختار يافته و منظم براي تعيين هزينة توليد مي هزينه

به عبارت .بيني شده، به منظور ايجاد يك سطح مشخصي از سودآوري توليد شود مشخصي از كيفيت و كاركرد و با قيمت فروش پيش

آيا يك محصول با ويژگيهاي مشخص از لحاظ فرآيندي است براي حصول اطمينان از اين كه، يابي بر مبناي هدف ديگر، هزينه

.تواند سطح قابل قبولي از سودآوري را ايجاد كند يا خير كيفيت، كاركرد و قيمت مي

كند و هزينه و زمان مي يابي بر مبناي هدف يك ابزار راهبردي قوي است كه سازمانها را همزمان قادر به يافتن سه بعد كيفيت، هزينه

كند كه به مشتري ارزش ميدهد، يابي بر مبناي هدف، فرهنگي را مقرر مي چنين هزينه هم. كند ها را قبل از وقوع كنترل مي هزينه

يابي بر مبناي هدف را كند و بالخره اينكه همة فعاليتهاي هزينه سازد و اطالعات را شفاف مي كاركردهاي هم عرض را هماهنگ مي

.كند نيازهاي مشتريان هدايت مي

ها در يابي بر مبناي هدف عبارت است از فرآيند مديريت استراتژيك هزينه به منظور كاهش مجموع هزينه در تعريفي ديگر، هزينه

مربوط به ها را با متمركز كردن تالشهاي تمامي دواير يابي بر مبناي هدف، كاهش هزينه ريزي محصول، هزينه مراحل طراحي و برنامه

اين فرآيند كاهش هزينه، در مراحل قبل از توليد انجام . دهد يك شركت، مانند بازاريابي، مهندسي، توليد و حسابداري انجام مي

. تر شود شود تا چرخة عمر محصوالت بطور منطقي كوتاه يابي بر مبناي هدف سعي مي به عبارت ديگر در هزينه. شود مي

رسد، هاي توليد يك محصول به نحوي است كه هنگامي كه محصول به فروش مي ناي هدف شناسايي هزينهيابي بر مب منظور از هزينه

.سود دلخواه و مورد نظر را ايجاد نمايد

گيري بهاي تمام شده نيست، بلكه يك برنامة جامع كاهش هزينه است كه حتي يابي بر مبناي هدف يك تكنيك تعيين و اندازه هزينه

.گردد محصول شروع مي قبل از توليد يك

رسد، هاي توليد يك محصول به نحوي است كه هنگامي كه محصول به فروش مي يابي بر مبناي هدف شناسايي هزينه منظور از هزينه

. سود دلخواه و مورد نظر را ايجاد كند

شود و سپس هدف برآورد مييابي بر مبناي هدف عبارت است از فرآيندي كه در ابتدا قيمت فروش يك محصول در بازار هزينه

.كنند كه بتواند با اين قيمت به فروش برسد محصول را طراحي و توليد مي

شود و تمركز شود، رقابت در شركتها شروع مي هنگامي كه يك محصول كامًال جديد توسط شركتها به بازار عرضه مي - 2سوال هاي ديگري مانند مدت شوند و بناي رقابت به زمينه تجارت ظاهر ميرقباي جديدي در عرصه . عمدة آنها بر تكنولوژي جديد است

www.irhesabdaran.ir


رسد، نوعًا بناي رقابت روي قيمت هنگامي كه صنعت به بلوغ مي. يابد زمان چرخة توليد، كيفيت محصول و قابليت اعتماد تغيير ميبا توجه . كنند را به كاهش هزينه معطوف مي از اينرو شركتها توجه خود. گردد شود كه اين امر باعث كاهش حاشية سود مي متمركز مي

به اينكه ساختار هزينه براي محصوالت فعلي تا حدود زيادي ثابت است، و اينكه كاهش هزينه بايد بدون ضربه به كيفيت يا حتي هاي ند كه اكثر هزينهك در اينجا است كه سازمان درك مي. افزايش آن همراه باشد در نتيجه تالشهاي مديريت هزينه، اثر چنداني ندارد

رود كه بايد در مرحلة گيري براي محصول جديد تعهد شده است، تمركزها به سمت فعاليتهايي مي محصول در طي مراحل تصميميابي بر مبناي استفاده از فرآيند هزينه. گيرد يابي بر مبناي هدف شكل مي در اينجا است كه هزينه. طراحي محصول مورد توجه قرار گيرد

:كند تا ف به ما كمك ميهد .اطمينان يابيم كه محصوالت به نحو مطلوبي با نيازهاي مشتريان مطابقت دارد -

.هزينه اجراء محصول و ويژگيهاي آنرا مطابق با توان مشتريان براي پرداخت قيمت آنها قرار دهيم -

.چرخة توسعه محصوالت را كاهش دهيم -

.ش دهيمهزينة محصوالت را به ميزان قابل توجهي كاه -

انجام كار گروهي را ميان افراد و بخشهاي سازمان شامل واحد خريد، بازاريابي، توليد، تحقيق و توسعه، توزيع و فروش -

.محصوالت ارتقاء دهيم

. كنندگان را در طراحي محصوالت مشاركت دهيم و به نحو مطلوبي كل زنجيرة عرضه را يكپارچه كنيم مشتريان و عرضه -

يابي بر مبناي هزينه. يابي و توسعه محصول است يابي بر مبناي هدف، وجود بازار محوري در كل فرآيند هزينه زينهعنصر كليدي در ه

.دارد هدف با معرفي قيمت بازار به عنوان نقطه تمركز تحليلها، شركت را از ديگر مشكالت مديريت هزينه مصون مي

تر تمايل دارد تا اطالعات مربوط را فراهم نمايد، درحالي كه بر مبناي هزينه يابي بر مبناي هدف با توجه به اهداف خاصش بيش

هاي را بايگاني كنند بطوري گيري، كل هزينه يابي جذبي سنتي تمايل دارد بدون توجه به مربوط بودن اين اطالعات براي تصميم هزينه

:كند يابي بر مبناي هدف سه هدف زير را دنبال مي توان گفت هزينه كه مي

هاي محصوالت جديد، بطوريكه اين محصوالت اهداف دستيابي به سود را همراه با رسيدن به اهداف كيفيت، تحويل كاهش هزينه -1

.به موقع و قيمت مورد نظر بازار را تضمين كنند

.ايجاد انگيزه در تمام كاركنان شركت به منظور دستيابي به سود مورد انتظار در فرآيند توسعه محصوالت -2

.افزايش توان رقابتي شركت و بهبود مستمر -3

كند، رويكردي ساختار يافته كه بهاي تمام شده خاصي را براي چرخة حيات يك محصول با مشخصات و كيفيت ويژه پيشنهاد مي) 3

ام شده در اين روش بهاي تم. كند رسد ايجاد مي كه سطح دلخواهي از سودآوري را در طي چرخه حيات محصول وقتي كه بفروش مي شود نه به عنوان حاصل فرايند طراحي يا بعنوان يك خروجي به عنوان يك ورودي در فرآيند طراحي محصول وارد مي

www.irhesabdaran.ir


يابي بر مبناي هدف از ديدگاه كوپر فرآيند هزينه

.يابي بر مبناي هدف در سه سطح قابل بررسي است براساس ديدگاه كوپر، فرآيند هزينه

ازار يابي مبتني بر ب هزينه -1

يابي مبتني بر سطح محصول هزينه -2

يابي بر مبناي سطح اجزاي تشكيل دهنده محصول هزينه -3

فشار كاهش بهاي تمام شده تقاضاي مشتري

برآورد عرضه كنندگان تغييرات خاص در توليد

از بهاي تمام شده

كوپر سطوح فرآيند هزينه يابي هدف از ديدگاه

يابي مبتني بر بازار هزينه: الف

و اين مرحله بر نياز مشتريان و استفاده از مفهوم بهاي تمام شده مجاز براي انتقال فشار ناشي از رقابت بازار به طراحان كاالهاي شركتها

. شود عرضه كنندگان تمركز دارد كه طي پنج مرحله انجام مي

تعيين قيمت فروش و سود هدف -1

.باشد يابي بر مبناي هدف دارد و تكنيكي براي بدست آوردن سود مورد نظر مديريت مي رحله نقش اصلي و اوليه را در هزينهاين م

ساختار خط توليد -2

گردد كه چه محصوالتي در خطوط شود و مشخص مي در اين مرحله ميزان فروش بين محصوالت مختلف توليدي شركت شكسته مي

.مختلف بايد توليد شوند

تعيين نرخ فروش و توليدات -3

. گردد در اين مرحله قيمت فروش هر كدام از محصوالت شركت مشخص مي

يابي هزينه مبتن بر بازار

يابي ههزينمبتن بر سطح

يابي هزينهمبتني بر سطح ل ك ا ا

www.irhesabdaran.ir


برآورد سود نهايي مورد نظر -4

تعيين حاشية فروش و سود براي محصوالت به دو . شود اين برآورد براي تعيين سود نهايي چرخة عمر محصول و حاشية فروش انجام مي

:ستطريق امكان پذير ا

. كنيم گيرد و سپس با توجه به تغييرات مورد نظر در بازار تعديل آن را مي حاشية فروش و سود واقعي توليدات قبلي مبنا قرار مي -الف

.كنيم با سود مورد نظر محصوالت شروع كرده و سپس آن را طبق واقعيتهاي بازار تعديل مي –ب

تعين بهاي تمام شده مورد نظر -2

.گردد تا به بهاي تمام شده هدف به دست آيد له از قيمت فروش برآوردي سود مورد نظر كسر ميدر اين مرح

تعيين قيمت فروش و سود در بلند مدت

تركيب محصوالت شركت

قيمت فروش

قيمت فروش

قيمت فروش

برآورد سود مورد انتظار



ين بهاي تعي تمام شده مجاز

تعيين بهاي تمام شده مجاز

تعيين بهاي تمام شده مجاز

www.irhesabdaran.ir


فرآيند هزينه يابي مبتني بر بازار

يابي مبتني بر سطح محصول هزينه: ب

التي است كه رضايت مشتريان شركت را در محدودة بهاي تمام شده مجاز تمركز طراحان توليد بر پيدا كردن راهي براي توليد محصو

از سوي ديگر . باشد هايش مي سازي استراتژيهايي براي كاهش هزينه باشد و شركت نيازمند پياده در عمل اين كار آسان نمي. فراهم آورد

رود ام شده هدفي برسد كه بطور منطقي انتظار ميبايست بهاي تمام شده جاري را كاهش دهد تا به بهاي تم شركت در سطح توليد مي

اي وارد البته در كاهش بهاي تمام شده بايد دقت كرد كه به خصوصيات اصلي محصول، كاركرد و كيفيت آن لطمه. در عمل واقع شود

.نشود

3محصول 2محصول 3محصول

تعيين بهاي تمام شده

بهاي تمام شده استراتژيك منهاي شكاف

بهاي تمام شده هدف در سطح محصول

بهاي تمام شده هدف منهاي كاهش در هزنه در

بهاي تمام شده جاري

www.irhesabdaran.ir


يابي مبتني بر سطح محصول فرآيند هزينه

هزينه يابي بر مبناي سطح اجزاي تشكيل دهنده محصول : جكند قيمت هر قطعه اوليه مصرفي در در اين سطح از فعاليت، شركت هزينه هدف را به اجزايش شكسته و بر اين اساس مشخص مي

كنندگان زياد چون تعداد عرضه. كند اش اعالم مي ليهكنندگان قطعات و مواد او محصول چقدر بايد باشد و آن قيمت را به عرضه

البته الزم است شركت . توانند آن قطعه را با قيمت كمتر و كيفيت مطلوب به شركت بدهند باشند و در كار خود تخصص دارند، مي مي

در صورتي بهاي خريد . است يا خيرپذير نيز بررسي دقيق انجام دهد كه آيا توليد قطعات با بهاي تمام شده كمتر در داخل شركت امكان

كنندگان قابل توجيه است و كنندگان و عرضه كمتر از بهاي ساخت آن در داخل شركت باشد، خريد قطعات مورد نياز اي ساير توليد

شكل . خرد ميكنندگانش قطعات را بجاي اينكه خود بسازند از عرضه% 70بعنوان مثال شركت تويوتا . بايد نسبت به انجام آن اقدام نمود

.دهد ارتباط اين سه سطح و فرايندهاي آنها را نشان مي

يابي مبتني بر بازار سطح توليد هزينه

شكيل دهندة محصولسطح اجزاي ت

وضعيت بازار

قيمت فروش هدف

حاشيه فروش و يا سود هدف

ن بهاي تمام يتعي شده مجاز

بهاي تمام شده استراتژيك منهاي

هزينهچالشهاي

تعيين بهاي تمام شده هدف در سطح محصول

بهاي تمام شده هدف منهاي كاهش در

انتظارمورد هزينه

بهاي تمام شده جاري

بهاي تمام شده در سطح

كاركرد

بهاي تمام شده در سطح اجزا

تأمين موادكنندگان

و قطعات

www.irhesabdaran.ir


يابي هدف از ديدگاه كوپر ارتباط بين سه سطح فرآيند هزينه

يكي كاهش بهاي تمام شده محصوالت و تحميل فشار ناشي . كند يابي بر مبناي هدف دو هدف اصلي را دنبال مي از ديدگاه كوپر هزينه

)سطح سوم فرآيند(كنندگان مواد و قطعات تي به تأمينو ديگري انتقال فشار قيمت رقاب) سطح دوم فرآيند(از آن

يابي بر مبناي هدف، فرآيندي است براي توسعه محصوالت و خدمات جديد در بعضي موارد هم از آن براي به نظر ايشان هزينه) 4

.شود و اين فرآيند شامل مراحل شش مرحله بهبود فرآيند توليد خدمات و كاالها استفاده مي

ايي ويژگيهاي كاال يا خدمات مورد نياز بازار شناس -1

بدين . شود اي كه شركت مجاز است روي محصول صرف كند، تعيين مي در اين مرحله، بهاي تمام شده هدف يا به عبارت ديگر هزينه

ياز دارند و اينكه باشند و به چه محصولي ن منظور شركت بايد به كاوش درباره اين موضوع بپردازد كه بازار هدف آن چه كساني مي

سپس شركت با توجه به تحقيقات انجام گرفته . كنند رقباي در حال حاضر به منظور رفع اين نياز، محصول را با چه ويژگيهايي ارائه مي

كند، شركت در اين مرحله در بازار، جهت رفع نياز مشتريان يك مفهوم و يا يك نوع اوليه از محصول را به بازار هدف معرفي مي

گيرد كه آيا محصولي كامًال جديد را به بازار معرفي كند و يا اينكه با ايجاد تغييراتي در محصوالت قبلي آنها را مجددًا به ميم ميتص

در هر حال شركت بايد آنقدر محصول خود را تغيير و بهبود دهد تا بتواند از عهدة پاسخگويي به نياز بازار هدف . بازار معرفي كند

.برآيد

رد قيمت فروش مورد نظر برآو -2

قيمت . رسد بعد از اينكه محصول شركت توانست از عهده پاسخگويي به نياز مشتريان برآيد نوبت به تعيين قيمت براي اين محصول مي

ركتهاي ارائه اوًال از سوي مشتريان قابل قبول باشد و ثانيًا بتواند با قيمتهاي ساير ش: تعيين شده براي محصول بايد دو ويژگي داشته باشد

) كاستن(توان از طريق افزودن اين قيمت را مي. به منظور تعيين قيمت، روشهاي مختلفي وجود دارد. دهنده اين محصول رقابت كند

www.irhesabdaran.ir


راه ديگر اجماع تيم طراحي و توليد . شده به قيمت كنوني محصول، به دست آورد) كاسته(ارزش ويژگيهايي كه به محصول افزوده

شود بتواند سهم بازار مطلوب را براي شركت ايجاد روش سوم تعيين قيمتي است كه تصور مي. يمت پيشنهادي استمحصول بر روي ق

.كند

هدف ) هزينه(تعيين بهاي تمام شده -3

يابي بر مبناي هدف به جاي تمركز بر روش هزينه. باشد سومين گام در مشخص كردن هزينه هدف، تعيين سود مورد انتظار شركت مي

:كند، اين امر بنا به داليل زير قابل توجيه است خ بازگشت سرمايه، توجه خود را به نرخ بازده فروش معطوف مينر

كنند، محاسبه بازده سرمايه براي تك تك آنها كار با توجه به اينكه امروزه شركتها محصوالت متنوعي را به بازار عرضه مي

. گير و پر زحمت است وقت

يابي هدف كسب سود در بلند مدت از طريق افزايش حجم فروش است، شايد نرخ ا كه مبناي هزينهاز سوي ديگر از آنج

. بازده سرمايه كه بر كوتاه مدت تمركز دارد نتواند به خوبي اين امر را بيان كند و به اشتباه بيانگر ضعف عملكرد مديريت باشد

:ير استفاده كردتوان از روشهاي ز به منظور مشخص كردن نرخ بازده فروش مي

نرخ بازده مورد انتظار ) 1

نرخ بازده تاريخي براي محصوالت مشابه ) 2

متوسط صنعت براي محصوالت مشابه ) 3

از آنجا كه نرخ بازده فروش در طي چرخه عمر محصول نوسانات زيادي دارد شركت به جاي استفاده از نرخ بازگشت براي يك واحد

.كند ل فروش خود در طول چرخه عمر محصول محاسبه ميمحصول، نرخ بازگشت را براي ك

به اجزا و سطوح متشكله) هزينه(شكستن بهاي تمام شده -4

شود، اول به مراكز عملياتي داخلي مانند بازاريابي، توليد، بصورت سلسله مراتبي شكسته مي) هزينه(در مرحله چهارم بهاي تمام شده

) نه به اجزاي خاص مانند مواد يا سطوح خدمات( شود اني خريدهاي خارجي تخصيص داده ميريزي و پشتيب عمومي و اداري، برنامه

يابي بر مبناي هدف فرايند هزينه -5

تحقق اين امر از طريق توسعه عرضه . كنند در اين مرحله سازمان عرضه كنندگان براي رسيدن به بهاي تمام شده با يكديگر همكاري مي

.باشد ها امكان پذير مي تغيير در مواد، تغيير مشخصات محصول و تهاتر هزينه كنندگان، تغيير طراحي،

رسيدن به بهاي تمام شده هدف و بهبود مستمر -6

اين مرحله شامل نظارت بر بهاي تمام شده هدف و . كند كه به بهاي تمام شده در مورد هدف دست يابد در اين مرحله شركت تالش مي

.باشد يتالش براي بهبود مستمر م

www.irhesabdaran.ir


منابع اطالعاتي منابع اطالعاتي

اس ديدگاه ليزا الراميابي بر مبناي هدف براس فرآيند هزينه

باشد كه هر محور از آن معرف يكي از ابعاد مهم محصول است، كه عبارتند از بهاي تمام شده، قيمت مثلث بقا داراي سه محور مي) 6فروش، كيفيت و كاركرد، تنها محصوالتي كه در جهت ارزشهاي اين سه بعد بيان كننده ارزش براي مشتري باشند، شانس موفقيت را

1مرحله مورد نياز بازار شناسائي ويژگيهاي كاال و يا خدمات

2مرحله برآورد قيمت فروش مورد نظر

3مرحله تعيين سود مورد نظر و محاسبه هزينه هدف

)قيمت فروش هدف –سود مورد نظر (

4مرحله شكستن بهاي تمام شده به اجزاي متشكله

5مرحله فرآيند هزينه يابي هدف

توسعه عرضه كنندگان تغيير طراحي

تغيير مواد تغيير مشخصات محصول

ها تهاتر هزينه

6ه مرحل هدف) هزينه(رسيدن به بهاي تمام شده

بهبود مستمر

نيازهاي مشتريان

نيازهاي مشتريان

الزامات مديريت

هاي تاريخي داده

تحقيق و / طراحي توسعه

ساخت

گذاري رقابتي قيمت توسعه تكنولوژي جديد

كاالهاي جديد تحقيقات بازار

توسعه دولتي

شرايط رقابتي بازار

شرايط رقابتي بازار

تعهدات مقرر شده در برنامه استراتژيك

داده هاي مديريت عرضه داده هاي تحقيق و توسعه

هاي مديريت عرضه داده

تحقيقات بازار تقاضاي مشتريان

www.irhesabdaran.ir


شود كه با مشخص كردن حداقل و حداكثر ارزشها از ديدگاه مشتري اين دامنه ارند، براي هر يك از اين سه بعد، يك دامنه تعيين ميد "منطقه بقا"شوند را اي كه از اتصال نقاط ماكزيمم و مينيمم ارزشها براي هر يك از ابعاد مذكور تعيين مي منطقه. شود تعريف مي

.نامند ميمنطقه بقا وقتي وسيع است . بقاي محصول بزرگ باشد، انتخاب استراتژي رهبري هزينه و تمايز محصول موفقيت آميز است اگر منطقه

كه اختالف بين حداقل و حداكثر ارزش در هر يك از ابعاد محصول وسيع باشد، وجود شكاف وسيع بين ماكزيمم و مينيمم مقدار در

. دهد كه قادر به توليد محصولي با مزيتهاي متفاوت نسبت به رقبا گردند ان اين فرصت را ميهر يك از ابعاد محصول، به توليد كنندگ

وقتي شكاف بين سطوح ماكزيمم و مينيمم زياد باشد توانايي بنگاه اقتصادي در خلق محصوالت متمايزي كه ارزشهاي بااليي براي يك

.يابد فزايش ميويژگي و ارزش هاي پائين براي ساير ويژگيها داشته باشند، ا

7 (

شناسايي محدوديتها: گام اول

بهره برداري حداكثري از ظرفيت گلوگاه :گام دوم

هماهنگي و تبعيت بخشهاي غير گلوگاهي از واحد گلوگاه :گام سوم

افزايش در ظرفيت گلوگاه :گام چهارم

بخشيدن به زمان چرخه توليد پذيري و سرعت طرح ريزي و بازنگري فرآيند توليد به منظور انعطاف :گام پنجم

زنجيره ارزش شامل تمامي فعاليت هايي است كه براي توليد كاال يا خدمات يك شركت ارزش ايجاد مي كنند كه شامل تحقيق و -8

ه در مرحله تحقيق و توسعه و طراحي به دليل وقت گير بودن هزين. توسعه طراحي، توليد، بازاريابي، و خدمات پس از فروش مي باشد

هاي زيادي صرف مي شود و با كاهش اين زمان هم هزينه ها كاهش ميابندو محصول سريعتر وارد بازار رقابتي مي شود و اين امر در

.محيط پر رقابت امروز بسيار مهم است

كه موجب كند گلوگاه و محدوديت ها فعاليت هايي هستند. در هزينه يابي بر مبناي هدف بايد به محدوديت ها توجه خاصي ميشود -9

تئوري محدوديت ها باعث شد كه مديران توجه خود را معطوف به افزايش سرعت .شدن آهنگ در چرخه حيات محصول مي شوند

تئوري محدوديت ها بر اين اصل استوار است كه هر سيستم يا فرايند از مجموعه اي از .درفعاليت هايي كنند كه در گلوگاه قرار دارند

متقابل تشكيل شده است كه حداقل يك جزءسيستم داراي توان كمتري نسبت به ساير اجزاء است و آن جزء اجزاء داراي ارتباط

به بيان ديگر، حداكثر بازدهي يك . ضعيف به عنوان عامل محدوديت يا تعيين كننده حداكثر عملكرد آن سيستم محسوب مي شود

تئوري محدوديت بر اين اعتقاد است كه هر سيستم داراي .ين ميكندتعي) جزء داراي محدوديت(جريان توليد را حداقل ظرفيت موجود

www.irhesabdaran.ir


وجود محدوديت ها نشان دهنده پتانسيل براي رشد و انجام تغييرات ثمربخش است بنابراين به هر عاملي .حداقل يك محدوديت است

اني باعث افزايش بهاي تمام شده وجود محدوديت و گلوگاه در هر سازم. كه كارايي سيستم را محدود نمايد محدوديت گفته مي شود

.محصوالت و تاخير در ارائه كاال و خدمات به مشتري نهايتاً كاهش در كيفيت محصول از ديد مشتري ميشود

مهندسي ارزش عبارت است از بررسي سيستماتيك عوامل اثر گذار بر بهاي تمام شده محصوالت به منظور يافتن راههاي مناسب ) 11

كاهش هزينة توليد و رسانيدن آن به سطح هدف گذاري شده، مهندسي بدنبال بهبود طراحي با هدف كاهش حفظ كيفيت همراه با

مهندسي ارزش . و شناسايي كاركردهاي زائد محصول است كه مشتري حاضر به پرداخت بهاي آن نيست) توأم با حفظ كيفيت(هزينه

وزه هاي مختلف شامل بخش مهندسي، واحد طراحي محصول، توسط تيمي متشكل از گروههاي مختلف كارشناسان سازمان در ح

مهندسي ارزش در . يابد واحد توليد، واحد بازاريابي، فروش، واحد مالي و حسابداري مديريت در مرحله طراحي محصول انجام مي

تواند موجب بهبود در گيرد و مي مفهومي وسيع، كل زنجيره ارزش از جمله عرضه كنندگان مواد و قطعات و مشتريان را در بر مي

توجه به اين نكته ضروري است در . طراحي محصول، تغيير در خصوصيات مواد اوليه مصرفي يا بهبود روشهاي توليد محصول شود

صورتي كه بين بهاي تمام شده مورد انتظار و بهاي تمام شده هدف، تفاوت فاحشي وجود داشته باشد و در حالت عادي نتوان آنرا با

زش برطرف نمود بايد در تصميمات مربوط به توليد محصول و يا ميزان حاشيه سود مورد انتظار تجديد نظر كرد مگر اينكه مهندسي ار

. هاي غير مالي مد نظر باشد كه توليد محصول را توجيه نمايد جنبه

ارزش يك روش خالق، مبتكرانه مهندسي. ترين تعريف از مهندسي ارزش توسط ابداع كننده آن الرنس ديميلز ارائه شده است مناسب

دهند و نه طول هايي كه نه كيفيت و كارايي را ارتقاء مي هزينه. هاي غير ضروري است و سازمان يافته است كه هدف آن شناسائي هزينه

.دهند، نه در چشم مشتري جلوه دارد و نه مورد عالقه اوست عمر محصول را افزايش مي

مهندسي ارزش، اولويتي براي عنصر خاصل قائل نيست بلكه فقط « :رزش آمريكا معتقد استارنست بوي رئيس انجمن مهندسين ا

.گيرد روشي است براي فكر كردن است كه بوسيلة آن تعدادي روش يا تكنيك را در مراحل عمل خود به خدمت مي

برداري و نگهدار طراحي، اجرا، بهره مهندسي ارزش تالشي است سازمان يافته كه با هدف بررسي و تحليل فعاليتهاي طرح در مراحل

اين بررسي با استفاده از تجارت، ابتكارها و خالقيتهاي متخصصان در جهت تحليل كاركرد سيستمها، عوامل، . گردد اجراي مي

تحليل اي از چند روش فني به منظور بازنگري و به بيان ديگر مهندسي ارزش مجموعه. گيرد تجهيزات و تأسيسات و كارايي انجام مي

. سازي طرح است اجراي كار و استفاده از خالقيتها و روشهاي تحليل سيستم براي بهينه

:شوند متغير حاشيه سود فرامتغير، سود خالص و نرخ برگشت سرمايه به شرح زير اندازه گيري مي سيستم هزينه فرا بر مبناي) 12

حاشيه فرامتغير= درآمد –هزينه مواد مستقيم مصرفي

www.irhesabdaran.ir


سود خالص= حاشيه فرامتغير –هاي عملياتي هزينه

نرخ بازگشت سرمايه= سود خالص / سرمايه گذاري

اي سؤاالت چند گزينه

ج -1

1,200,000,000+1,254,000,000+ 500,000,000+ 646,000,000÷8,000 ب -2

512,000 – 450,000= 62,000 الف -3

420,000 – 62,000= 358,000 ب -4

390 – 195÷ 10= 5/19 ب -5

گاما 450 – 270÷ 5= 36 < 5/19 ب -6

گاما 36آلفا 5/19بتا 30 )50400گاما (ج -7 ×1500 ×1600 ×1400

45000 31200 50400

ب -8615,200 300 - 8/1892 - 2,808 = 7,592 - 10,400

سود قبل از كسر بهره و ماليات

فروش بهاي تمام شده سود ناويژه وسعههزينه تحقيق و ت هزينه فروش و اداري

ج -9

2/615÷ 10,400× 100% = 91/5 ب -10


8/340÷ 6,760× 100% = 04/5 ب -11

دستگاه 5,600 ج -12

5,600 ب -13

تئوري محدوديتها ب -14

تمرينات 1-

18,730,000 =

93,650,000,000 =

)كل(هزينه جاري حجم فروش 5,000 بهاي تمام شده قايق در حال حاضر

ريال 26,000,000قيمت فروش جاري ريال 18,730,000قيمت تمام شده جاري

قيمت تمام = فروش هدف قيمت –ريال سود هدف 7,270,000سود جاري شده هدف

)هزينه هدف(

7,270,000 =23,000,000 =15,730,000 : الف -2

گامـا بتـا آلفـا 845,000 1,080,000 900,000 قيمت فروش هر واحد

)701,000( )540,000( )550,000( بهاي تمام شده هر واحد ÷

144,000 540,000 350,000 حاشيه فرا متغير هر واحد 18 45 35 زمان براي توليد هر واحد

8,000 12,000 10,000 سب دقيقهحاشيه فرامتغير بر ح

)الف -3

www.irhesabdaran.ir


ريال 262,500,000قيمت فروش جاري ريال 210,000,000قيمت فروش هدف

ريال 19,600,000,000بهاي تمام شده كل دوره جاري دستگاه 100تعداد توليد

ريال 196,000,000گاه در دوره جاري بهاي تمام شده هر دست سود هر دستگاه در دوره جاري = قيمت فروش جاري -بهاي تمام شده هر دستگاه در دوره جاري

ريال 66,500,000 = 262,500,000 - 196,000,000

قيمت تمام شده هدف = قيمت فروش هدف –سود هدف ) ج -3 ريال 143,500,000= 210,000,000 - 66,500,000

ريال 143,500,000= قيمت تمام شده هدف

استراتژي هزينه يابي بر مبناي هدف ) د -3

.سر بهره و ماليات ناديده گرفته شودباشد و سود خالص قبل از ك) ناويژه(در صورتي كه مالك محاسبه سود ناخالص ) الف -4 ) ب -

كابل فشار قوي

كابل فشار ضعيف

622 1040 سود ناخالص )4/116( )6/465( هزينه تحقيق و توسعه )58( )232( هزينه اداري و فروش

6/447 4/342 سود خالص قبل از كسر ماليات ) ج -

26/14% = 100 × 4/342

= ر ماليات سود قبل از كس

بازده فروش كابل فشار قوي = فروش 2,400

33/26% = 100 × 6/447

= سود قبل از كسر ماليات

بازده فروش كابل فشار ضعيف = فروش 1,700

www.irhesabdaran.ir


) الف -5 ريال µφ 70 5,800,000قيمت فروش دوربين

ريال ) µφ 70 )4,515,000بهاي تمام شده دوربين ريال µφ 70 1,285,000دوربين مدل سود

ريال µφ 72 11,950,000قيمت فروش دوربين مدل ريال µφ 72 8,645,000بهاي تمام شده دوربين

ريال µφ 72 3,305,000سود دوربين مدل 4640000 ) ب

)4515000(

125000

) ج

4640000

ξ) (

1285000 Ξ=4640000−1285000

9سواالت فصل

كيفيت مجموعه ويژگي ها و مشخصات يك محصول يا :سازمان بين المللي استاندارد كيفيت را اينگونه تعريف مي كند -1

رضايت .مالك كيفيت در واقع رضايت مشتري است.خدمت است كه بتوان نيازهاي بيان شده تلويحي را برآورده سازد

.تلويحي او از محصول استمشتري نيز شامل تامين نيازهاي بيان شده و

. علماي مديريت نظير جوزف جوران وادوارد دمينگ و ايشيكاوت و مانند آنها همگي كيفيت را با اين نگرش معني كرده اند

مثال جوران توانايي ارضاي نيازها و كرازبي درجه انطباق با خواسته هاي مشتريان را در تعريف كيفيت بكار برده اند و دمينگ

.ري را كيفيت ميداندارضاي مشت

:تعاريفي با نگرش مبتني بر محصول

پديده اي بي نقص و برتري ذاتي : نگاه فلسفي

براي ارزيابي كيفيت محصول ميزان تطابق ويژگي هاي آن محصول را با مشخصات فني از قبل تعيين شده مالك : نگاه فني

.قرار دهند

www.irhesabdaran.ir


.ا كيفيت تر مي داننديعني هر محصولي كه گرانتر باشد را ب: نگاه ارزشي

.با شاخص قرار دادن ويژگي هاي خاصي از محصول كيفيت را تعريف مي كنند: نگرش ساختاري

.كيفيت يعني هر چيزي كه ارزش محصول را در نظر مشتري باال ببرد: نگرش مبتني بر مصرف كننده و يا متكي بر مشتري

كايي به منظورپي بردن به معجزه ي ژاپني ها سفرهايي به ژاپن مديران آمري 1980و اوائل دهه ي 1970در اواخر دهه ي -2

به هر حال رنسانس .در حقيقت اگر آنها كتاب هاي دمينگ را مي خواندند نيازي به انجام اين سفرها نمي ديدند . كردند

6(منتشر شد TQM مفهوم 1980در ميانه ي دهه . كيفيت در مورد محصوالت و خدمات آمريكايي در حال اجرا بود

شركت هاي آمريكايي با مقايسه خود با ژاپني ها به اين نتيجه رسيدند كه 1980در دهه ). سيگما نيز در اين دهه بوجود آمد

رقابت جهاني به . برابر بيشتر بود 27بسياري از كاالهاي ژاپني ها داراي نقص صفر در هزار بودند و نقص كاالهاي آمريكايي

فراواني عرضه كرد و انها را متوجه محصوالت با كيفيت تر و ارزان تر كرد از دست دادن سهم بازار و مشتريان انتخاب هاي

سود براي موسساتي كه به كيفيت توجه نمي كردند با تهديد روبه رو كرد ازين رو موجب تغييرات قابل توجهي در شركت

در .ش كيفيت محصوالت و خدمات خود تالش كردندهاي آمريكايي و تالش آنها به صورت بي وقفه و مستمر جهت افزاي

مجلس آمريكا جايزه كيفيت ملي مالكوم بالدريج را براي افزايش رقابت در شركت هاي امريكايي جهت افزايش 1987

.كيفيت در نظر گرفت

ستيابي مديريت كيفيت جامع در واقع تالش مستمر و اصولي تمامي پرسنل يك شركت در جهت درك انتظارات مشتريان د -3

.به آن و حتي فراتر رفتن از حد انتظارات مشتريان است

تحقيقات نشان داده شركت هايي كه در آنها مديريت كيفيت وجود دارد داراي عملكردهاي مالي بهتري نسبت به شركت

.هايي هستند كه به اين عامل توجهي ندارند يا به تازگي مديريت كيفيت جامع را اجرا كرده اند

مجلس آمريكا جايزه كيفيت ملي مالكوم بالدريج را براي افزايش رقابت در شركت هاي آمريكايي جهت 1987در سال -4

سازمان بين المللي استاندارد به منظور استانداردسازي نحوه عمل مديريت 1947در سال .افزايش كيفيت در نظر گرفت

ت در تجارت بين المللي حمايت از توليد كننده كيفيت يكپارچه كردن تدوين استاندارد در سراسر جهان ايجاد تسهيال

كشور تاسيس شد كه مقر آن ژنو 25با عضويت ... ومصرف كننده و توسعه همكاري هاي علمي تكنولوژيكي اقتصادي و

و بار 1994اين نهاد مجموعه اي از استانداردهاي كيفيت را تدوين نمود كه اين استانداردها يكبار در 1987در . مي باشد

به همين خاطر است كه استانداردهاي مديريت كيفيت كه هم اكنون مورد . مورد تجديد نظر قرار گرفتند 2000ديگر در

به يك گواهينامه بين المللي ISO 9000در حال حاضر . نشان مي دهند ISO 9000:2000استفاده قرار ميگيرد را با نام

.كشور آن را پذيرفته اند 90ت و خدمات شركت هاست و بيش از تبديل شده است كه به منزله مهر تاييد كيفي محصوال

در سيستم هزينه يابي بر مبناي . سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت براي تهيه گزارشات هزينه هاي كيفيت ايده آل است -5

يفيت در اين سيستم فعاليت هزينه ها به همراه فعاليت ها شناسايي مي شوند و به همين خاطر عينيت پذيري هزينه هاي ك

www.irhesabdaran.ir


در اين سيستم هزينه فعاليت هايي كه ماحصل كيفيت پايين هستند براي شركت روشن و مشخص مي شود . افزايش مي يابد

.اما در سيستم هاي سنتي تمركز گزارشگري هزينه روي وظايف سازماني نظير توليد فروش و اداري است

رند تجزيه و تحليل هاي اضافه تري نسبت به هزينه يابي بر مبناي فعاليت شركت هايي كه سيستم سنتي هزينه يابي دارند مجبو

انجام كارهاي بيشتر و هزينه جمع . براي شناسايي و اندازه گيري هزينه كيفيت و تهيه گزارشات هزينه كيفيت انجام دهند

. را در شركت اجرا نمايد مي كند كه مديريت كيفيت جامع آوري اطالعات اين قبيل هزينه ها مديريت شركت را تشويق

آبان هر سال مصادف با روز ملي كيفيت و 18در ايران نيز انجمن مديريت كيفيت ايران با همكاري موسسه استاندارد در -6

سازمانه، بنگاههاي (آن از برترين سازمان هاي ايراني در بخش هاي مختلف كشور شامل مراسمي برگزار مي كند كه طي

اي عملياتي، موسسات بخش عمومي، بنگاههاي كوچك و متوسط مستقل و بنگاههاي كوچك و اقتصادي بزرگ، واحده

كه در زمينه ارتقا كيفيت و سرآمد بودن در كسب وكار فعاليت هاي ) متوسط مستقل و بنگاههاي كوچك و متوسط وابسته

132اين سازمان در حال حاضر داراي بدنبال پيوستن ساير كشورهاي جهان .چشم گيري انجام داده اند تقدير به عمل مي آيد

عضو مشترك مي باشد كه موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران از 8عضو مكاتبه اي و 34عضو اصلي 90عضو شامل

با .جمله اعضاي اصلي آن بوده و با فعاليت در كميته هاي فني ايزو در تدوين استانداردهاي بين المللي مشاركت داشته و دارد

قانون اساسي جمهوري اسالمي ايران بيان داشته است در جمهوري اسالمي ايران حفاظت 50به اينكه در ايران نيز اصل توجه

از محيط زيست كه نسل امروز و نسل هاي بعدي بايد در آن حيات اجتماعي روبه رشدي داشته باشند، وظيفه عمومي تلقي

كه با آلودگي محيط زيست يا تخريب غير قابل جبران آن مالزمه پيدا از اين رو فعاليت هاي اقتصادي و غير آن. مي گردد

.توجه به استانداردهاي محيطي و الزام به رعايت آنها امري ضروري است. كند ممنوع است

:كايزن در مديريت هزينه -7

نوين حسابداري صنعتي استفاده از رويه هاي . در فرهنگ شرقي، كايزن وارد عرصه حسابداري و مديريت هزينه نيز شده است ]4[ به ويژه رويه هاي ناشي از محرك بازار، شركت ها را در برخورد موثر با پديده رقابت جهاني مهياتر و آماده تر مي سازد

شيوه هايي نظير هزينه يابي بر مبناي فعاليت، هزينه منابع مصرف شده را با فعاليت هاي مورد نياز براي توليد هر يك در شيوه هزينه يابي بر مبناي فعاليت، فعاليت هاي فاقد ارزش، يعني فعاليت هايي شناسايي مي . ي مي كندمحصوالت، ردياب

بر بهبود مستمر و در نتيجه ) مودا(شناسايي و حذف فعاليت هاي عبث و ضايعات. شوند كه ارزشي به محصول اضافه نميكنند ].3[كاهش هزينه هاي محصول تمركز دارد

هدف كايزن

]13. [يزن هدف اينستكه اطمينان حاصل شود كه بهاي تمام شده فرايند واقعي كمتر از بهاي تمام شده پايه استدر كا

www.irhesabdaran.ir


تحليل انحرافات تحت سيستم هزينه يابي استاندارد . به اهداف كاهش هزينه است هدف در هزينه يابي بهبود مستمر، رسيدن هزينه يابي بهبود مستمر تا حدي . كند و سپس انحرافات را گزارش مي كند عموما هزينه هاي واقعي را با استاندارد مقايسه مي

خارج از سيستم هزينه يابي استاندارد عمل مي كند در اين سيستم استانداردها همواره و در تمام مراحل توليد قابل بهبود تاندارد تعريف شده كاهش يافت، بايد هستند و هر استاندارد تنها يك بار دستيافتني است، زيرا وقتي هزينه ها تا ميزان اس

]. 12[دوباره استاندارد جديد تعريف كرد

:نتيجه گيري

دانند، بايد اصل بهبود كنند و خود را ن يازمند حضور در عرصه ملي و جهاني مي سازمانها تا زماني كه براي بقا تالش ميرات تدريجي در فرآيندها تاكيد مي كند و در مقايسه با ساير بهبود مستمر روي تغيي. دهند مستمر را سرلوحه فعاليت خود قرار

روشهاي تحول سازماني ازجمله مهندسي مجدد كه تغييرات ســريع و كلي را مدنظر دارد، بسيار كم هزينه بوده و غالباً منابع ي پرسنل در همه سطوح قابل توجهي را مصرف نمي كند، ليكن از آنجايي كه مشاركت تمام...) زمان، سرمايه، دارائيها و(

شود، مگراينكه زمينه دستيابي اين اصل حاصل نمي. سازماني را دربرمي گيرد درمجموع به تحوالت شگرفي منتهي مي شود اين بهبود را مي توان با گرفتن بازخور الزم از محيط دروني و پيراموني و . شود پذير به آن با بهبود مديريت عملكرد امكان

پذيري و جلب رضايت مشتري با ايجاد و نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهديدهاي سازمان، مسئوليتتجزيه و تحليل ها و اهداف و ماموريت پذيري برنامه به انعطاف. بكارگيري سيستم بهبود مستمر با الگوي مناسب، اين امكان را ايجادكرد

سازي و ارتقاء فرهنگ ود مستمر و توسعه آن به فرهنگبهب. نمايد سازمانها در محيط پوياي امروزي، كمك قابل توجه مي .نيازمند است سازماني

مشتري راضي، انتظارات مشتري، تدوين اهداف كيفي مرتبط با كيفيت، كار درجريان ساخت، انجام كار كنترل خروجي -8

صي، منابع صرف خدمت و ارزيابي مستمر رضايت مشتري، مشتري ناراضي، كنترل تشخي/اصالح نقص ها، تحويل محصول

سيگما 6سرمايه گذاريهاي مرتبط با كيفيت، تابع زيان تاگوچي برنامه هاي /شده

مشتري راضي كسي است كه احساس كند بعد از خريد درست همان چيزي را خريده است كه دلش : مشتري راضي

.خواست بخرد مي

ديگر عصر از ظن خود . هاي او ميسر نيست يافت ديدگاهشناسايي انتظارات مشتري جز با مراجعه به وي و در: انتظارات مشتري

به اين منظور و براي شناسايي . يار مشتري شدن سپري شده و براي آگاهي از سر درون مشتري بايد به آواي او گوش فرا داد

ستفاده از با ا–هاي آماري به نظر سنجي از مشتريان گيري از تكنيك امروزه عرضه كنندگان ضمن بهره, انتظارات مشتري

در اين راستا توجه به عواملي كه انتظارات مشتري از يك . كنند اقدام مي -تلفني و حضوري, هاي مختلف پستي روش

نياز و -1:مهمترين اين عوامل به شرح زير است. دهد از اهميت زيادي برخوردار است كاال يا نام تجاري را شكل مي, خدمت

هاي دريافتي مشتري از پيام -4هاي پيشين مشتري در ارتباط با همان عرضه كننده بهتجر -3باورهاي مشتري -2خواسته مشتري


هاي پيشين مشتري در ارتباط با ساير عرضه تجربه -5.عرضه كننده از طريق ارتباطات دوسويه يا تبليغات متنوع عرضه كننده

هاي آنان از اين كاال و خدمت يا انواع مشابه نظرات دريافتي مشتري از دوستان و آشنايان در ارتباط با تجربه -6كنندگان

زمان موجود براي , مثل ميزان پول در دسترس, شود عوامل موقعيتي كه مربوط به شرايط مشتري در زمان خريد مي-7.آن

برنامه شناسايي ,يك عرضه كننده هوشيار با آگاهي از عوامل فوق ضمن اقدام به كسب اطالعات در مورد هر يك...خريد و

.كند گيري از اطالعات دريافتي تنظيم مي تظارات مشتري را با بهرهان

خواست راضي كسي است كه احساس كند بعد از خريد درست همان چيزي را كه دلش مينامشتري :مشتري ناراضي

.هديخرن

.منابعي كه براي بدست آوردن كيفيت مورد استفاده قرار گرفتند را مي گويند: منابع صرف شده

تاگوچي پيشنهاد داد كه از رويكرد تطابق مطلق بعنوان يك معيار سنجش اثربخش در :سيگما 6ان تاگوچي برنامه هاي تابع زي

براي شركت ) مقدار هدف(تحقيقات او نشان ميدهد كه هرگونه انحراف از مشخصه كيفي هدف. كنترل كيفيت استفاده شود

ي ارائه داد كه رابطه بين كل زيان هاي كيفي شركت با نقص هاي كيفي او تابع نمايي از زيان كيف. هزينه بهمراه خواهد داشت

.بطور كلي هرقدر انحراف از مقدار هدف مشخص شده بيشتر باشد زيان هاي كيفي شركت نيز بيشتر مي شود. را نشان ميدهد

ار مهمي در رقابت هاي جهاني اكثر رهبران كيفيت بر اين باورند كه آگاهي از هزينه هاي كيفيت و استفاده از آن فاكتور بسي -9

:اهداف عمده در محاسبه و جمع آوري هزينه هاي مرتبط با كيفيت عبارتند از. است

ايجاد آگاهي در پرسنل نسبت به هزينه هاي كيفيت پايين كاال و خدمات •

تعيين اينكه در چه بخشي بيشترين هزينه ها اتفاق مي افتد •

ها و واقعيات جهت شناسايي و حذف مشكالت فرايند استفاده مي كند شش سيگما يك روش بهبود است كه از داده -10

همچنين برخي آن را يك موتور بهبود مستمر مي دانند كه وظايف و رويه هاي كامال جديدي را در داخل سازماني كه به

به سطحي از بعبار ديگر شش سيگما يعني رسيدن .طور مستمر در پي كسب نتايج و بهبود فرايندها است تعريف مي كند

.در يك ميليون موقعيت كاهش يابد 4/3كيفيت توليدات و ارايه خدمات كه خطاي فرايندهاي كاري به ميزان

به اين ترتيب مي توان دروازه ورود به سرزمين سيگماها را رفع عيوب اتالفات و خطاهاي مشهود از طريق روشهاي سريع نظير

كانون توجه طرح هاي بهبود سازمان ) 6به 1(ر از سيگماهاي پايين تر به باالتربا گذ.مفاهيم و تكنيك هاي تفكر ناب دانست

متدولوژي شش سيگما اين امكان را به سازمان ها مي دهد كه با بهره گيري از اين . بر فرايندها منعطف متمركز مي گردد

متشكل از يك (است كه هر سيستم متدولوژي خطاي فرايندها را به حداقل رساند از طرفي مدل تئوري محدوديت ها معتقد

دست كم داراي يك محدوديت است و وجود محدوديت ها نشان دهنده پتانسيل براي رشد و انجام تغييرات ) يا چند فرايند

.نتيجه بخش مي باشد

www.irhesabdaran.ir


مدل تئوري محدوديت ها از طرفي بر افزايش بهره وري از طريق مديريت محدوديت ها و از طرف ديگر افزايش كمي و

پياده سازي بكارگيري و بهره مندي توامان نظام تفكر ناب متدولوژي شش سيگما و مدل تئوري .يفي خروجي فرايندهاستك

محدوديت ها بعنوان طرح هاي بهبود مي تواند برنامه راهبردي اغلب سازمان ها جهت نيل به هدف بنيادين خود يعني ايجاد

.ارزش براي مشتري باشد

يا دروازه ايتطابق محدوده اي ) الف -11

تطابق مطلق) ب

در اين نوع تطابق الزم است كه خصوصيت كيفي محصول در محدوده مشخص شده قرار داشته : تطابق محدوده اي

يعني تمامي محصوالتي كه توليد مي .باشد،هدف تطابق محدوده اي اين است كه شركت بتواند به نقص كيفي صفر برسد

.ده باشدكند داراي ضخامتي در محدوده تعيين ش

الزم است كه تمامي محصوالت يا خدمات شركت بدون كوچكترين انحراف كيفيتي دقيقا مطابق با مقدار : تطابق مطلق

.كيفيت هدف داشته باشد در اين حالت هرگونه انحراف از مقدار هدف داراي پيامد اقتصادي منفي براي شركت است

شركت هيچ هزينه كيفي يا كاستي يا زياني براي محصوالتي كه همانگونه كه در فوق بيان شد در تطابق محدوده اي

خصوصيت كيفي آنها در محدوده مشخص شده قرار دارد در نظر نمي گيرد و تنها زماني زيان كيفي شناسايي مي كند كه

براي شركت هايي كه.محصول يا خدمات دقيقا مطابق با مقدار كيفي هدف نباشد شركت زيان كيفي شناسايي مي كند

.بهترين رويكرد مي باشد) مطلق(هدفشان سوددهي طوالني مدت و جلب رضايت مشتريان است تطابق كامل

ارزيابي عرضه كنندگان)طراحي محصول پ) آموزش پرسنل ب)آ: پيشگيري -12

اوليه هزينه انجام بازرسي و آزمايش مواد ) بازرسي و آزمايش مواد ورودي پ) تعميرات پيشگيرانه تجهيزات ب) آ: ارزيابي

خريداري شده

آزمايش مجدد) دوباره كاري پ)تعمير مجدد ب) آ: شكست داخلي

هزينه شكايت مشتريان از محصوالت معيوب) فراخواني كاالهاي معيوب پ) مسئوليت در قبال كاال ب) آ: شكست خارجي

.دشامل هزينه هاي پيشگيري و ارزيابي فعاليت هاي با كيفيت ضعيف مي باش: هزينه هاي تطابق -13

هزينه هايي است كه در نتيجه كيفيت ضعيف محصوالت و خدمات ناشي از فعاليت هاي خطاي : هزينه هاي عدم تطابق

.داخلي و خارجي ايجاد مي شود

براي ) يكي از ابزارهاي گزارش هزينه هاي كيفيت(ارتباط بين هزينه هاي كيفيت را آشكار مي كند با مقايسه ترازهاي كيفيت -14

افزايش هزينه هاي پيشگيري و . ميتوان موثر بودن سيستم هزينه يابي كيفيت در شركت را استدالل كردچند سال متوالي

يكي از (ماتريس هزينه كيفيت.ارزيابي كاهش هزينه هاي شكست داخلي و خارجي را به همراه خواهد داشت و بالعكس

www.irhesabdaran.ir


عملكردش بر روي هزينه هاي كيفيت مطلع شود و شركت را قادر مي سازد تا از تاثير )ابزارهاي گزارش هزينه هاي كيفيت

. مواردي كه هزينه هاي كيفيت باال هستند را شناسايي كند

در اين ديدگاه نقطه بهينه هزينه هاي كيفيت جايي است كه بين هزينه هاي : مدل اقتصادي هزينه هاي كيفيت در ديدگاه سنتي -15

از سوي ديگر تعادل برقرار مي شود، هرچه ) لي و خارجي داخ( پيشگيري و ارزيابي از يك طرف و هزينه هاي شكست

ميزان هزينه هاي پيشگيري و ارزيابي بيشتر مي ) تعداد محصوالت داراي نقص كيفي كمتر گردد(كيفيت انطباق بيشتر شود

نه اضافه شدن هر يك از اين چهار هزينه باعث افزايش كل هزي.شود و هزينه هاي نقص داخلي و خارجي كمتر مي گردد

.نقطه بهينه جايي است كه كل هزينه هاي كيفيت به حداقل ميزان ممكن برسد. هاي كيفيت مي شود

امروزه شركت ها با توجه به به پيشرفت هاي فناوري به قابليت هاي : مدل اقتصادي هزينه هاي كيفيت در ديدگاه معاصر

ن به كيفيت صد در صد مطابق با آنچه مورد نياز است باالتري نسبت به فرايندهاي سنتي دست يافته اند و براي آنان رسيد

از اينرو در ديدگاه معاصر نقطه بهينه جايي است كه هزينه هاي شكست به صفر رسيده و مجموع هزينه هاي . امكان پذير است

مشتريان نيز خواسته هاي % 100در اين مدل به علت كيفيت انطباق . كيفيت برابر مجموع هزينه هاي پيشگيري و ارزيابي است

.براورده خواهد شد

يكي از كاربردي ترين اين فنون ترسيم و تجزيه و تحليل نمودارهاي كنترل و دياگرام پاره تو، و دياگرام علت و معلولي -16

.است

هدف از ترسيم اين . ترسيمي از مشاهدات پياپي از يك عمليات هستند كه در محدوده مشخصي واقع شده اند: نمودار كنترل

عمليات مي تواند . ر بررسي آن است كه آيا تمامي مشاهدات در دامنه قابل قبول عمليات مورد نظر قرار گرفته اند يا خيرنمودا

محدوده يا مرزها مي توانند دوره زماني، دسته .يك ماشين ايستگاه كاري كارگر، سلول كاري، فرايند، دايره يا بخش باشد

است كه بيانگر ) هاx(نمودار كنترل داراي يك محور افقي. حدود عملياتي باشند محصول، دفعات راه اندازي تولي، يا ساير

كه نشانگر ميزان تطابق با ) هاy(واحدها، محدوده زماني، تعداد دستجات، تعداد دفعات توليد مي باشد و يك محور عمودي

ا بعبارت ديگر حد باال و پايين را ارقام مندرج در نمودار عمودي، محدوده مجاز براي تغييرات ي. كيفيت مشخص شده است

.نشان مي دهند

يك هيستوگرام از عواملي است كه درايجاد مشكل كيفي دخيل بوده اند و به ترتيب فراواني زياد به كم پشت : نمودار پاره تو

يك كمك نه تنها فراواني عوامل مرتبط با يك مشكل كيفيتي را نشان مي دهد بلكه .سر هم در شكل نشان داده مي شوند

چشمي مي كند و با نشان دادن تعداد تجمعي علت ها، مديريت مي تواند علت اصلي كه باعث ايجاد مشكل كيفي شده است

خدمت /را از ميان انبوه علت ها جزئي ديگر تمييز دهد و متوجه عللي شود كه بيشترين مشاركت را كاهش كيفيت محصول

.شركت داشته اند

www.irhesabdaran.ir


زنجيره اي از علت و معلول هاست كه علل ريشه اي مشكل كيفي پيش آمده را : ستخوان ماهيدياگرام علت و معلولي يا ا

در قسمت راست ستون فقرات افقي . نمودار علت و معلولي شامل ستون فقرات، دنده، و استخوان ها است.تشكيل ميدهند

هر شاخه يا دنده كه . صل مي كندمت) مشكل كيفي(ستون فقرات علت ها را به معلول. مشكل كيفي موجود نوشته مي شود

.فلش اشاره اش به سمت ستون فقرات است بيانگر علت اصلي پيش آمدن مشكل كيفي مي باشد

زنجيره اي از علت و معلول هاست كه علل ريشه اي مشكل كيفي پيش آمده را : دياگرام علت و معلولي يا استخوان ماهي -17

در مواقعي كه عوامل متعدد بيشماري وجود دارد، يافتن عواملي كه روي كارو ايشيكاوا متوجه متوجه شد .تشكيل ميدهند

براي . يك فرايند اثر مي گذارند يا موجب بوجود آمدن يك مشكل كيفي مي شوند غالبا كار سخت و طاقت فرسايي است

.تسهيل اين كار او نمودار علت و معلولي را پيشنهاد داد

ي است كه درايجاد مشكل كيفي دخيل بوده اند و به ترتيب فراواني زياد به كم پشت يك هيستوگرام از عوامل: نمودار پاره تو -18

نه تنها فراواني عوامل مرتبط با يك مشكل كيفيتي را نشان مي دهد بلكه يك كمك . سر هم در شكل نشان داده مي شوند

اعث ايجاد مشكل كيفي شده است چشمي مي كند و با نشان دادن تعداد تجمعي علت ها، مديريت مي تواند علت اصلي كه ب

خدمت /را از ميان انبوه علت ها جزئي ديگر تمييز دهد و متوجه عللي شود كه بيشترين مشاركت را كاهش كيفيت محصول

.شركت داشته اند

هزينه هاي پيشگيري،هزينه هاي ارزيابي، هزينه هاي شكست داخلي، هزينه هاي شكست خارجي -19

آسيب را به شركت وارد مي كند زيرا كاال يا خدمت پس از خروج از شركت ديگر هزينه هاي شكست خارجي بيشترين

.قابل بازگشت نيست و هزينه ي آن بسيار باال مي رود كمترين هم پيشگيري است زيرا پيشگيري بهتر از عالج است

:چند نمونه معيارهاي غير مالي داخلي ارزيابي كيفيت -20

)دي مصرف شدهنسبت خروجي ها به منابع ورو(بهره وري

)تعداد نقص ها در هر يك ميليون خروجي( تعداد خروجي هاي معيوب

روند مقدار ريالي موجودي كاالي نگهداري شده در شركت

در عمل .اكثر معيارهاي داخلي در رابطه با كارايي فرايند هستند بهبود كيفيت مستلزم بهبود اكثر معيارهاي مذكور است

بعالوه با استفاده از بهينه كاوي . هدف بهبود اين معيارها بر عهده تيم هاي كاري متقاطع استمسئوليت تغيير فرايندها به

.معيارهاي داخلي و خارجي بعنوان استاندارد در نظر گرفته مي شوند تا عملكرد واقعي شركت با آنها سنجيده شود

:چند نمونه معيارهاي غير مالي خارجي ارزيابي كيفيت

معيوبي كه براي مشتريان ارسال شده نسبت به كل كاالهاي ارسالي درصد تعداد كاالهاي

تعداد شكايات مشتريان

.درصد محصوالتي كه براي اولين بار است داراي نقص بوده اند يا درصد محصوالتي كه ميزان نقص در آنها زياد بوده است

www.irhesabdaran.ir


ركت را از كيفيت محصوالت وخدمات ارئه اكثرا مشتري محور مي باشند يعني درصدد هستند تا ميزان رضايت مشتريان ش

شركت براي معيارهاي خارجي شركت نيز ارزيابي كيفيت يك استاندارد يا مقدار بهينه كاوي .شده توسط شركت بسنجند

شده اي داشته باشد كه بتواند يا مقايسه مقادير محاسبه شده براي اين معيارها با مقدار استاندارد بهينه، وضعيت كيفيت خود را

.دقيق تر ارزيابي نمايد

9تمرينات فصل

) الف -1 x:2/12

T:2 K:5760

K: 360 ₌ 5760 L(x): K L(2.12): 5760 400000

) بΧλ:30

Χ2:360

ΤΧ:0.25 :

(ΧΛΧ2) (30360) 0.0625(0.08) انحراف 0.07 0.005

2-

گزارش هزينه كيفيت

www.irhesabdaran.ir


هزينه هاي پيشگيري

55000 بازرسي خط 120000 آموزش

67000 مهندسي طراحي 15000 ارزيابي عرضه كنندگان

257000 جمع هزينه هاي ارزيابي

20000 تعميرات پيشگيرانه تجهيزات 88000 تجهيزات آزمايش محصول

25000 بازرسي و آزمايش مواد ورودي 133000 جمع

هزينه هاي شكست داخلي 157000 تعمير مجدد 40000 توقف توليد

35000 دوباره كاري 232000 جمع

هزينه هاي شكست خارجي

100000 بازگشت 30000 محصوالت معيوب

20000 بيمه مسئوليت محصول 240000 هزينه هاي شكست مشتريان

390000 جمع 1012000 جمع كل هزينه هاي كيفيت

3-

www.irhesabdaran.ir


) الف -4

Κ

)ب

Ξ:134 Λ(ξ): Κ Λ(134): 8/8 140/8 Τ:138 Κ:8/8

)آ -5

www.irhesabdaran.ir


سال درصد مجموع هزينه هاي كيفيت افزايش يافته ولي درصد هزينه هاي پيشگيري در سال آخر كاهش يافته كه 3در طي اين ) ب

)ضرر(موجب افزايش درصد هزينه هاي شكست خارجي و شكست داخلي شده %65)ج6-

گزارش هزينه هاي كيفيت درصد تغيير 1386 1385

:هزينه هاي پيشگيري 14 180,000 210,000 طراحي محصول

225 390,000 120,000 آموزش 72 570,000 330,000 جمع

:هزينه هاي ارزيابي 58 190,000 120,000 )تنظيم دستگاه(واسنجي

58 190,000 120,000 جمع :هزينه هاي شكست داخلي

(25) 300,000 240,000 آزمايش مجدد (25) 300,000 240,000 جمع

:هزينه هاي شكست خارجي (66) 150,000 90,000 مسئوليت در قبال كاال

(100) 480,000 240,000 فراخواني كاالهاي معيوب (33) 60,000 180,000تعميرات مربوط به كاالهاي

www.irhesabdaran.ir


مربوط به ضمانت نامه (35) 690,000 510,000 جمع

(45) 1,750,000 1,200,000 جمع كل هزينه هاي كيفيت %100 فروش كل

)الف -7

Κ 238016528,9

)بΞ:0,20823 Τ:0,20625

Λ(ξ): Κ Λ(0,20823): 238016528,9 0,003658203648

8- 3ᵟ: سطح سيگما

%93,32:بازده مورد انتظار فرآيند 66,807:تعداد خطا در ميليون

X 6/6807 يا 6/68079-

Κ:

Τ:0,5 Λ(ξ): Κ (Ξ)احتمال Λ(Ξ) (Ξ)ميزان خصوصيت كيفي مشاهده شده

0,46 888,88 0,05 0,47 499,99 0,10 0,48 222,22 0,12 0,49 55,55 0,15 0,50 0 0,30 0,51 55,55 0,12 0,52 222,22 0,10 0,53 499,99 0,05 0,54 888,88 0,01

www.irhesabdaran.ir


(0,47.0,1) (0,48.0,12) (0,47.0,1) (0,49.0,15) (0,50.0,30)

(0,51.0,12) (0,52.0,10) (0,53.0,05) 0,4678

∆ 0.5 � 0,4678هدف −

0000048+0,0001488+0,0004928+0,0010368+0,0013542+0,0027248 0,0057

EL(X)=K( 2)=555555/55(0,0057+0,0010)=3722/2221

)الف -10 گزارش هزينه هاي كيفيت

هزينه هاي پيشگيري

10,000,000 آموزش پرسنل

14,000,000 طراحي محصول 24,000,000 جمعΞ 0/024 درصد از هزينه هاي عملياتي

هزينه هاي ارزيابي 4,000,000 تائيد صالحيت تامين كنندگان

32,000,000 آيندبازرسي فر 36,000,000 جمعΞ 0/036 درصد از هزينه هاي عملياتي

هزينه هاي شكست داخلي 40,000,000 استهالك تجهيزات كنترل آلودگي هوا

20,000,000 تعمير و نگهداري تجهيزات كنترل آلودگي هوا 50,000,000 برطرف كردن آلودگي هاي آب

70,000,000 از استفاده از آن به حالت اول برگرداندن محل بعد 180,000,000 جمع

www.irhesabdaran.ir


Ξ 0/18 درصد از هزينه هاي عملياتي هزينه هاي شكست خارجي

60,000,000 دعوي حقوقي مطرح شده بخاطر آسيب وارده 60,000,000 جمعΞ 0/06 درصد از هزينه هاي عملياتي

300,000,000 جمع كل

پيشگيري به خود اختصاص داده اند و پس از آن ارزيابي و بيشترين مقدار را شكست داخلي كه كمترين مقدار را هزينه هاي) ب .ميتوانند با افزايش هزينه هاي پيشگيري موجب كاهش هزينه هاي شكست داخلي و شكست خارجي شوند

كاهش هزينه هاي شكست هزينه اين شركت بايد با تالش و و افزايش هزينه هاي پيشگيري و ارزيابي به خصوص پيشگيري موجب ) ج .هاي داخلي و خارجي شود كه البته در كل موجب كاهش كل هزينه هاي كيفيت مي شود

در نمودار اول با افزايش هزينه هاي صرف شده براي كيفيت مخارج مصرفي كل كاهش مي يابد پس كيفيت مجاني محسوب -11 . شده

وم ابتدا با افزايش مخارج صرف شده براي كسب كيفيت بازده افزايش و مخارج مصرفي كل كاهش يافته و پس از يك در نمودار د .نقطه با افزايش مخارج كيفيت مخارج كل هم افزايش يافته وبازده كاهش مي يابد

www.irhesabdaran.ir


جواب تمرينات و سؤاالت فصل دهم

:1ج -الف

اين تعريف بسيار گسترده بوده و مفاهيم . شود نحوي مناسب، دقيق و به هنگام انجام مي سيستمي است كه در آن امور به JITيستم س موقع است كه ها، توليد به ترين اين سيستم يكي از مهم. شود را شامل مي...) موقع، توليد به موقع و موقع، تحويل به مانند خريد به(بسياري

كننده آن شود كه عالمتي از مصرف مبتني بر كشش تقاضاست و در آن يك محصول تنها زماني خريداري يا توليد ميبك سيستم در اين حالت مقدار مواد دريافتي برابر با مقدار مواد مصرفي استاندارد جهت توليد بوده و هرگونه تفاوتي بين . دريافت شده باشد

ي مواد و خريد واقعي، توليد و فروش و مقدار سفارش تكميل شده و دريافت شده، جزو دريافت مواد سفارشي و واقعي، مصرف واقع .است) Online(به عبارت ديگر در اين سيستم، توليد بر خط . انحرافات بوده و شناسايي مي شود

www.irhesabdaran.ir


-بهاي مختلف حصوالت در بخشدهنده گردش مواد و م كه نشان(عنوان سيستم اطالعاتي ها به از كانبان JITدر محيط : نقش كانبان

. شود ، استفاده مي)عنوان ابالغ سفارش توليد به(و مجوز توليد ) توسط كانبان دريافت مواد(مجوز گردش مواد ) كارخانه بودهمند انجام هاي كاري هدف ها و گروه جاي سيستم سنتي توليد، كارها در سلول با اجراي فرآيند توليد سلول كاري، به: كاري سلول

صورت مستقيم صورت مستقيم قابل رهگيري به محصوالت نبود، در حال حاضر به شده و به همين دليل بسياري از مخارجي كه قبالً بهآالت چند مهارتي كاري امكان پرورش و استفاده از كاركنان و ماشين در ضمن سلول). مانند استهالك تجهيزات(قابل رديابي مي شود

.شود و در پي آن امكان توليد تخصصي برآورد ميآورد را نيز فراهم مي -ج

هاي نسبت به سيستم jitهاي كار گرفته شده و مورد نياز در سيستم دهد كه سرمايه به هاي مختلف نشان مي دو شرايط زير در شركت :توليد سنتي، كمتر است

ركت تنها الزم است كه با فروشندگان عمده مواد در اين حالت ش. وجود ندارد مواد اوليهنياز به خريد و انبار كردن موجودي .1اوليه خود قراردادهاي بلندمدت منعقد كرده و دريافت مواد، هنگام لزوم را تضمين كند، در اين صورت الزم نيست حجم

عمليات تواند صرف توسعه كار گرفته شده در اين بخش مي اي از مواد اوليه خريداري و انبار شود و در نتيجه سرمايه به عمده .كرد

جهت پاسخگويي به تقاضاي احتمالي وجود ندارد از اين رو نياز به فضاي انبار موجودي كاالنياز به ساخت و انبار كردن .2بزرگ از يك طرف و استخدام نيروي انساني جهت انبارداري اين محصوالت، از طرف ديگر، وجود ندارد، لذا از نظر

.مايه كمتري مورد نياز خواهد بودكارگيري سرمايه، از اين لحاظ سر به

:2ج -الف

)1(دقيقاً همان پاسخ بخش الف سؤال -ب

:صورت زير است به jitكارگيري سيستم اهم مزاياي به .تر از سرمايه در گردش شركت گذاري كمتر در موجودي كاال و استفاده بهينه سرمايه .1

.هاي محل نگهداري موجودي كاال كاهش هزينه .2

.ها موجودي) از مد افتادگي(ب شدن كاهش ريسك خرا .3

.ها علت عدم نياز به انبار مواد و موجودي جويي در فضا به استفاده بهينه از فضاي كارخانه از طريق صرفه .4

.هاي توليد اندازي و به تبع آن كاهش هزينه هاي راه كاهش هزينه .5

.ها هاي ناشي از ضايعات و اتالف كاهش هزينه .6

.گويي به نيازهاي مشتريان ر پاسخافزايش ميزان درآمد دراث .7

.كاهش بوروكراسي اداري .8

:باشند صورت زير مي به jitعناصر كليدي و مهم براي عمليات موفقيت آميز سيستم -ج

www.irhesabdaran.ir


صورت زير طبقه به 5اين ضايعات در . كنند هايي كه ارزشي به محصول اضافه نمي ها و تمام فعاليت حذف ضايعات، اتالف .1 :قابل بيان هستند

موجودي كاال حمل و نقل فرايند توليد زمان انتظار حركات اضافي

:سازي عمليات شامل ساده .2

آالت اندازي ماشين كاهش زمان راه تعمير و نگهداري پيشگيرانه استفاده از سيستم كششي ها در زمان تعيين شده اطمينان از ارسال محموله

:ها، شامل مكاري آنكاركنان و روحيه ه افزايش كارايي .3

آموزش و تربيت كارگران چند مهارتي استقالل كاري ايجاد برابري فراهم نمودن شرايط مناسب كاري

:3ج :در بخش خدمات شركت بصورت زير است jitناشي از بكارگيري سيستم ) زيان(جويي خالص صرفه -الف

شرح

)ميليون ريال(مبلغ

400 موجوديجويي ناشي از كاهش صرف 48 جويي ناشي از بيمه صرف

15 جويي ناشي از اجاره ساختمان صرفه 38 جويي ناشي از حقوق دو كارمند صرفه

)جويي ناشي از توليد اضافه صرفه - )7500 5600× )42(

)هزينه از دست دادن فروش - )*3800 22,000× )6/83(

4/375 خالص قبل از ماليات )16/150( %)40(اثر ماليات

24/225 جويي نقدي خالص صرفه

www.irhesabdaran.ir


*6,160,000,000 22,000280,000

= = مبلغ كل فروش تعداد فروش

آالت مورد نياز براي توليد بدون وقفه، آموزش هاي الزم آن شامل ماشين قبل از بكارگيري اين سيستم بايد زير ساخت -بتي، ايجاد فرهنگ سازماني و ايجاد برابري و ايجاد شرايط مناسب كار و تعهدات الزم در كارگران و تربيت كارگران چند مهار

، بتوان از jitها و ضايعات و در نهايت ايجاد يك سيستم اطالعاتي كارا، فراهم آيد تا ضمن رعايت اصول خصوص كاهش اتالف .، دست يافت)كايزن(وري د كيفيت و افزايش بهرهمند شد و به اقدام تعيين شده توسط آن شامل بهبو مزاياي عمده آن بهره

:4ج -الف و ب

و سطح كارخانه ) كل توليد(، دسته محصوالت، گروه محصوالت )بهاي مستقيم(ها بر اساس واحد محصول بندي فعاليت طبقهذكر است كه عناوين الزم به(بندي كمك خواهد كرد كه محرك مناسب هر فعاليت را شناسايي نموده اين طبقه. بصورت زير است

)بندي صحيحي صورت گيرد االمكان سعي شده است طبقه ها در اين سؤال مبهم بوده ولي حتي حساب هزينهواحد محصول

)مستقيم(

دسته محصوالت

)كل توليد(گروه محصوالت

كارخانه

4،000،000مواد

A

100،000دستمزد غيرمستقيم

C

600،000مهندسي D

ستهالك ساختمان ا500،000

50،000سازي آمادهآالت استهالك ماشين400،000

300،000برق 90،000نگهداري ماشين آالت

200،000بيمه 70،000بسته بندي 20،000خريد

B

150،000ماليات 60،000بازرسي 80،000گاز 40،000دريافت مواد 10،000گهبانان ن 30،000بازرسي مواد

A: تعداد بسته نسبي: محرك فعاليت

B: دريافت مواد با اين فرض در اين گروه قرار گرفته است كه با هر بار دريافت مواد، بازرسي –تعداد بازرسي : محرك فعاليت .ليت بازرسي مواد به يك نتيجه خواهند انجاميدمواد و فعا) يا حمل( گيرد، لذا فعاليت صورت مي

C: هاي مهندسي درصد فعاليت

D: هاي مختلف از جمله ساعات كار مستقيم يا مواد مستقيم مصرفي و يا توان از محرك براي تسهيم اين گروه از سربار مي ... .استفاده نمود

www.irhesabdaran.ir


11صل تمرينات ف

:1ج

-الفp

V

5,000,000

4,000,000 100,000 4,100,000

=

= + =

FC 600,000,000 25,000,000 625,000,000= + = [ ]1800 25,000,000 4,100,000 625,000,000 995,000,000= × − − سود عملياتي =

-ب

Q 625,000,000 6955,000,000 4,100,000

= =−

Q P. 695 5,000,000 3, 475,000,000= × =

:2ج .حاشيه ايمني با فرض آن محاسبه شده است كه فروش آبان ماه، همان فروش مورد انتظار است

-الف1, 800 695 1,105= − حاشيه ايمني =

1,105 %611, 800

= نسبت حاشيه ايمني =

-ب( )

( )OL

1, 800 5,000,000 4,100,0001/ 62

1, 800 5,000,000 4,100,000 625,000,000× −

= =× − −

)اهرم عملياتي(

:3ج -الف

G 300× G 200× %75 %25 درصد فروش كل

%50 %20 نسبت حاشيه فروش

( ) ( )Q 1, 375,000,000 1, 375,000,000 3,235,294,118

0/ 25 0/ 20 0/ 75 0/ 50 0/ 425= = =

× + ×

www.irhesabdaran.ir


-ب

G%25 808, 823, 529 300= ×

3,235,294,118× G%75 2, 426, 470, 588 200= ×

-ج

( ) ( )Q 1, 375,000,000 3,928, 571, 428

0/ 50 0/ 20 0/ 50 0/ 50= =

× + ×

:4ج

-الف

Q 90,000,000 600400,000 250,000

= =−

Q P. 600 400,000 240,000,000= × = -ب

Q

250,000,00090,000,0001 0/ 20 2, 684

150,000

+−= =

Q P. 2, 684 400,000 1,073, 600,000= × =

:5ج -الف

جا كه در سؤال ارائه نشده است، در نتيجه باشد ولي از آن براي محاسبه حاشيه فروش كل نياز به تعداد فروش حال حاضر نيز مي :با اين حال حاشيه فروش هر واحد برابر است با). مورد خواسته شده(غيرقابل محاسبه مي باشد

40,000 25,000 15,000= − حاشيه فروش هر واحد = -ب

Q 455,000,000 29, 66740,000 25,000

=−

;

Q P. 29, 667 40,000 1,186, 680,000= × = -ج

Q 455,000,000 250,000,000 47,00015,000

+= =

-د

www.irhesabdaran.ir


Q

250,000,000455,000,0001 0/15 49,942

15,000

+−= =

49,942 40,000 1,997, 680,000× = -و

( )( )

49,942 40,000 25,000 749,130,000 2 / 5449,942 40,000 25,000 294,130,000

× −= =

× −)اهرم عملياتي ; )OL

-هـ

شرايط فعلي

تغيير يافته

تفاوت

)قيمت )P 1/1 40,000× = 44,000 4,000

)بهاي متغير )V ( )1/1 25,000×

= ( )27, 500 ( )2500

15,000 16, 500 1, 500 زيرا بهاي ثابت بودن متغير فرض شده و تنها در (شود ريال به سود افزوده مي 1500به ازاي هر واحد فروش در شرايط جديد،

).يه فروش، تغيير رخ داده استفيشمت فروش و بهاي متغير ودر نتيجه در حاش

:6جV 60,000,000هر واحد =26,000 40,000,000 20,000,000 10,000,000 130,000,000= + + + = جمع بهاي متغير →

30,000,000 15,000,000 45,000,000= + جمع بهاي ثابت= -الف

Q 45,000,000 3, 60038, 500 26,000

= =−

-ب

Q 45,000,000 18,000,000 4, 50040,000 26,000

+= =

−

-ج[ ]P

P45,000,000 %20 5,000

5,00026,000

+ × ×=

−

P P5,000 130,000,000 45,000,000 1,000− = + P4,000 175,000,000=

P 43, 750= 7ج

تير

خرداد

شهريور

www.irhesabdaran.ir


85 77 70 درآمد

كل. هـ )56(

)9/59(

)55/64(

14 1/17 45/20

-الف( )TC FC VC TR%= +

)بهاي متغير )( )

FC VCFC VC

56 % 70 59 / 9 56 0/ 5559 / 9 % 77 77 70 = + − → = = + −

-ب70 38 / 5 0/ 45

70−

= نسبت حاشيه فروش = -ج

Q 17 / 5 38 / 890/ 45

= =

-د]ميليون ريال ]79 0/ 45 17 / 5 1/05= × − سود =

-هـ

Q 17 / 5 10/05 370/ 45

−= ;

www.irhesabdaran.ir


10سؤاالت فصل

:1جودداري ها بصورت برخط انجام شده و از هرگونه انبارداري و اتالف وقت خ گويي كه تمام فعاليت در سيستم اقدام به هنگام

زند، بدين معنا كه تا تقاضايي نباشد، خريد يا توليدي صورت مداري حرف نخست را مي به عبارت ديگر در اين سيستم مشتري. شود ميچون خريد، توليد يا سيستم اقدام به هنگام در موارد مختلفي هم . شود ، موجودي صفر نگه داشته ميحد امكانرو تا گيرد، از اين نمي

هاي مقايسه و وجه تمايز اين سيستم با سيستم. ها سيستم اقدام توليد به هنگام است ترين آن ا انبارداري كاربرد دارد كه مهمفروش و ي :صورت زير است سنتي به

هاي سنتي سيستم JITهاي سيستم .سيستم سنتي مبتني بر فشار است .سيستم اقدام به هنگام مبتني بر كشش تقاضاست. 1 .اند ها در اين سيستم قابل توجه موجودي .ها در اين سيستم بسيار ناچيزند موجودي. 2 .اند خطوط توليد از دواير توليدي تشكيل شده .هاي كاري تشكيل شده است اي سلول خطوط توليد از مجموعه. 3 .صورت متمركزند مراكز خدماتي به .صورت غير متمركزند مراكر خدماتي به. 4 .كاركنان در يك زمينه خاص مهارت دارند .د مهارتي وجود دارندكاركنان چن. 5 . تأكيد كمي بر روابط متقابل و كار گروهي است .شود بر كار گروهي تأكيد مي. 6 .كنندگان مواد اوليه زيادند تعداد عرضه .كنندگان مواد اوليه كم هستند تعداد عرضه. 7

:2ج

اهداف

بهبود كيفيت وري با تأكيد بر مفهوم كايزن افزايش بهره

:اصول هاي فاقد ارزش افزوده ها و تمام فعاليت حذف ضايعات، اتالف .1

.سازي عمليات توليد يكنواخت كردن و ساده .2

ها افزايش كارايي كاركنان و روحيه همكاري بين آن .3

:مزايا ها گذاري كمتر در موجودي سرمايه .1

ها حمل و نگهداري موجودي كاهش هزينه .2

ها كاهش ريسك خراب شدن موجودي .3

استفاده بهينه از فضاي كارخانه .4

كاهش هزينه راه اندازي و به تبع آن كاهش هزينه توليد .5

هاي توليد كاهش هزينه ناشي از ضايعات و به تبع آن كاهش هزينه .6

مندي مشتري و به تبع آن فروش شركت افزايش رضايت .7

www.irhesabdaran.ir


:ها محدوديت .اي اين سيستم زمان و هزينه بر استاجر .1

.خوبي صورت نگيرد و از اين روابط ضررات بزرگي به شركت وارد آيد كنندگان ممكن است به رابطه با عرضه .2

.ترين محدوديت اين سيستم است شود، بزرگ رو مي گير هنگامي كه شركت با تقاضاي بااليي روبه عنوان ضربه نبود موجودي به .3

:3ج .و دريك جدول ارائه گرديد 1ل در پاسخ سؤا

: 4جدر اين سيستم . از يك سيستم بهايابي بايد استفاده شود كه گزينه مناسب بهايابي معكوس است JITبه دليل ماهيت متفاوت سيستم

است كه ترين راه اين متداول. شوند ها از چرخه توليد حذف مي شود، بلكه برخي ثبت طبق توالي توليد، ثبت حسابداري زده نمي 3. گونه كاالي در جريان ساختي وجود ندارد دراين حالت هيچ. كليه اقالم بها، به يكباره به بدهكار كاالي فروش رفته منظور شود

:يابي معكوس وجود دارد مدل هزينه .زمان شناسايي رويدادهاي مالي به ترتيب زمان خريد مواد مستقيم، تكميل محصول و فروش محصوالت باشد .1

.شناسايي رويدادهاي مالي به ترتيب زمان خريد مواد مستقيم و فروش محصوالت باشدزمان .2

.زمان شناسايي رويدادهاي مالي به ترتيب زمان تكميل محصوالت و فروش محصوالت باشد .3

د، به دليل ماهيت خاص ان بسياري از اقالم بها كه قبالً جزو اقالم سربار بوده و قابل رهگيري به محصوالت نبوده jitدر سيستم بهايابي .صورت مستقيم قابل رهگيري هستند اين سيستم و مخصوصاً سيستم توليد سلولي، به محصوالت به

:5جهنگام، فروشندگان قابل اعتمادي هستند كه مواد اوليه مورد نياز شركت را بالفاصله بعد از اعالم وي به نقطه اتكاي سيستم توليد به

شود هر از نظرات كنندگان مواد اوليه برقرار مي ه در اين سيستم، روابطي بلندمدت و دوستانه با عرضهدر نتيج. رسانند دست او مي .شود ها در طي فرآيند توليد، جهت بهبود اين همكاري استفاده مي مختلف آن

و وي مواد مورد نياز را در اسرع كننده مواد اوليه اطالع داده در اين سيستم هر زمان شركت به كاال و مواد اوليه نياز داشت، به عرضه :خصوصيات اين سيستم به صورت زير هستند. رسانند وقت به دست او مي

فروشندگان محدود انقاد قرارداد بلند مدت كنندگان ضمانت كيفي عرضه كوتاه شدن زمان بازرسي كاالي تحويلي هاي اداري كاهش هزينه تحويل به هنگام د خامتحويل مكرر موا :6ج

:نمايد از جمله اين سيستم در محيط حسابداري تحوالت زيادي ايجاد مي


هاي انبارداري، بيمه، دستمزد و از كارافتادگي كاهش هزينه .1

كاهش ضايعات از لحاظ مقداري و بهايي .2

سوزي در انبار هاي غيرمترقبه از قبيل سرقت و آتش كاهش هزينه .3

هاي سودآور ساير فعاليتكارگيري آن در افزايش نقدينگي و به .4

كاهش درعمليات حسابداري مواد و انبار .5

هاي محاسبه انحرافات و كنوني تغيير در سيستم .6

انعكاس بهتر اصل بهاي تاريخي .7

.ها گيري صحيح موجودي اندازه .8

هاي متغير و مستقيم ههاي ثابت و افزايش تعداد هزين هنگام بر روي سيستم متداول، كاهش هزينه طور كلي تأثير سيستم اقالم به بهتر از يابي مديريت به اطالعات صحيح ها بهبود يافته و اين موارد تمامًا به دست بر مبناي اين سيستم ماهيت متغير و مستقيم هزينه. است

.گيري بهتر كمك خواهد نمود بهاي تمام شده و به تبع آن سيستم اطالعاتي بهتر و تصميم :7ج

كابنان يك فرآيند كششي . شود استفاده مي JITرت است كه براي انتقال پيام و اطالعات در محيط اي ژاپني به معناي كا كلمه .بندي توليد را محصول نهايي به هر مرحله از توليد تا ورود مواد خام ملزم دارد كننده تقاضاست كه هماهنگي جدول زمان كنترل

:وظايف در سيستم يك سيستم اطالعاتي براي رديابي مواد و محصوالت. واسطه كانبان دريافت مواد به: مجوز گردش مواد. مجوز توليد

هاي مختلف كه هر يك با خود پيامي را دارند، از جمله واسطه كانبان گيرد مگر به جايي مواد و كاال صورت نمي در اين سيستم جابه .هاي ورودي و خروجي تعلق دارند تيب به موجوديتوان به كانبان دريافت و توليد اشاره داشت كه به تر ها مي اين كانبان

:8ج :مراحل اجراي اين سيستم به دو مرحله قابل تقسيم است

:كه خود بر روي چهار مرحله جزئي تأكيد دارد: ايجاد -1

تعريف مسأله ارزيابي اوليه امكان نسبي رسيدگي به نحوه اجراي پروژه

:وژه در ارتباط است و شامل اجزاي ذيل استريزي و اجراي پر كه با برنامه: شناسايي -2

برنامه ريزي اجرا ارزيابي و كنترل

www.irhesabdaran.ir


تحليل پروژه اجرا شده :9ج

.ارائه گرديد) 4(در پاسخ سؤال

www.irhesabdaran.ir


11سؤاالت فصل

:1ج

حاشيه فروش= قيمت فروش –بهاي متغير متغير چقدر است و اين مبلغ قبل از نقطه دهد كه تفاوت بين مبلغ فروش و جمع اقالم بهاي حاشيه فروش نشان مي

.باشد سر نشان دهنده ايجاد شده مي سر صرف بازيافت اقالم بهاي ثابت و بعد از نقطه سربه سربه :2ج

.صورت ريالي و محاسبه در طي دوره است سر به ترين كاربردهاي نسبت حاشيه فروش محاسبه نقطه سربه از مهم :3ج

و به عبارت ) ي متغير و ثابت(برابر است با جمع اقالم بها ) درآمد(ه در آن كل فروش اي است ك دهنده نقطه نشان .ديگر در اين نقطه نه سود وجود دارد و نه زيان

TR TC= PQ FC VC= +

:4ج .ارداي كه براي شركت د ترين فرآيند توليد از نظر ميزان هزينه برنامه ريزي اثر بخش -

گيري در خصوص زمان جايگزيني يك ماشين تصميم -

.تعيين زماني كه بايد فرآيندهاي شركت را تمامًا مكانيزه كرد -

.سپاري عمليات شركت تعيين زمان برون -

تعيين موقعيت استراتژيك شركت -

:5جقه بندي شده است و شود كه صورت سود و زيان بر اسا ثابت و متغير بودن طب عبارت حاشيه فروش زماني استفاده مي

ولي عبارت سود ناخالص ) شامل ساخت و غيرساخت(لذا براي است با جمع درآمد منهاي كل اقالم بهاي متغير بندي شده است كه در اين صورت سودناخالص براي كار مي رود تا سود و زيان بر اساس بهاي توليد طبقه هنگام به

بهاي متغير كه در آن خبره از اقالم(شده كاالي فروش رفته درآمد عملياتي منهاي بهاي تمام است با جمع ).غيرعملياتي و غير ساخت نيست

P VC= حاشيه فروش − سود ناخالص= درآمد –بهاي تمام شده كاالي فروش رفته

:6ج

:و به شرح زير است كند گيري مي حاشيه ايمني اثرات بالقوه تغييرات فروش بر روي سود شركت را اندازه حاشيه ايمني= ريزي شده فروش برنامه –سر فروش در نقطه سربه

و نسبت حاشيه ايمني= حاشيه ايمني ÷ريزي شده فروش برنامه

www.irhesabdaran.ir


اين نسبت معيار مفيدي براي سنجش ميزان ريسك هر محصول توليد شده و نيز مقايسه ريسك محصوالت با يك

.تري به ساير محصوالت دارند محصوالتا با حاشيه ايمني پايين ريسك بيش. است ديگر

:7ج سود عملياتي –نمودار حجم فروش درآمد بهاي كل –نمودرا حجم فروش

. :8ج

گيري مديريت را تسهيل كرده و باعث ب ثابت و متغير امر تصميمزيرا تجزيه و تحليل اقالم بها برحسخصوصاً در (در بسياري از تصميمات اقالم بهاي ثابت نامربوط بوده . شود تري از طرف وي مي هاي صحيح گيري تصميم

است كه گيري نمايد، اين در حالي تصميم) و تفاضلي(، لذا مديريت بايد تنها بر اساس متغير )تصميمات كوتاه مدتگيري هر مديرت را با سيستم بهايابي جذبي، اقالم بهاي ثابت را نيز بر روي محصوالت شرشكن كرده و امكان تصميم

.كند هاي اساس از نظر اطالعات مربوط، روبه رو مي محدوديت

:9ج)اهرم عملياتي )OL عبارت است از تغييرات سود عملياتي)EBIT نسبت به تغييرات ) قبل از بهره و ماليات سود

.گردد فروش و از رابطه زير محاسبه مي( )

( )Q P V

Q P V FC−

=− −

OL )اهرم عملياتي(

تر باشد، اهرم عملياتي اين رابطه ميزان حساسيت سود نسبت به تغيرات فروش را مي نجدو هرچه بهاي ثابت بيشدهنده ، نشانOLا نقش پوياتري خواهد داشت ناگفته نماند كه باالتر بودن ه در اين محيط CVPباالتر خواهد بود و

.باشد بالقوه بودن ريسك شركت نيز مي .توان به تغييرات در سود رسيد چه اهرم عملياتي محاسبه شود، با ضرب آن در تغييرات فروش، مي چنان

:10ج

منطقه سود

نقطه زيان سر سر به

حاشيه ايمني

سود

Π)مبلغ(

Θ

منطقه سود

منطقه زيان

سربه سر نقطه

Π)مبلغ(

Θ سربه سر نقطه

ΤΡ

ΤΧ

درآمد كل

كل. هـ

www.irhesabdaran.ir


گيري كرد، ريسك توان نتيجه بهاي ثابت است كه در نتيجه مياهرم عملياتي باال، نشان دهنده باالتر بودن نسبي اقالم در سطوح باالتر از . است) فروش(شركت نيز به نسبت بالتر است زيرا سود اين شركت به شدت تحت تأثير حجم فعاليت

ن زماني كه حجم فروش شركت باالست، باالتر بود. گردد تري عايد اين شركت مي به سر، سود و زيان بيش نقطه سرOL تر است تر، مطلوب ي خوبي است ولي زماني كه حجم فروش پايين است، داشتن اهرم عملياتي پايين نشانه .

كنند، براي مثال شركتي كه در بازار از موقعيت ها اندازه اهرم خود را با توجه به استراتژي رقابتي نشان تعيين مي شركتباالتري نيز براي خود انتخاب نمايد تا به مزاياي ناشي از آن دست تواند اهرم عملياتي تري برخوردار است و مي مناسب

. يابد

management accounting dr nikbakht - آی آر حسابداران...management accounting dr nikbakht...

Documents