โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 1/10

โครงการปาชายเลนเพ�ออนาคต (Mangrove for the future: MFF)

ประเทศไทย

โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 2/10

บทสรปผบรหาร

ความรวมมอ โครงการปาชายเลนเพ�ออนาคต (Mangroves For the Future)

เพ�อตอบสนองความพยายามในการจดการทรพยากรชายฝงอยางย �งยนโดยจากประสบการณท�มตอเหตการณ �

ธรณพบตสนาม เร�มจดต &งโครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต หรอ Mangrove for the future (MFF) ข&น ดวยการระดมทนเขามาชวยเหลอใน 6 ประเทศท�ไดรบผลกระทบคอนขางรนแรงจากสนาม ไดแก อนเดย มลดฟ เชยเซล ศรลงกา อนโดนเชย และประเทศไทย โดยมองคการระหวางประเทศเพ�อการอนรกษธรรมชาต (IUCN) รวมกบสานกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต หรอ ยเอนดพ (UNDP) เปนผบรหารงาน และความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ของสหป ระ ชาช าต ดง น& อ ง ค ก า ร อ าห าร แล ะ เ กษต รแ ห ง ส หป ระ ชาช าต ( FAO) อ งค ก รส� ง แ วดล อม แห งสหประชาชาต (UNEP)องคการแคร (CARE) และองคการพ&นท�ชมน& านานาชาต (WI) โดยโครงการ MFF ในระดบภมภาคจะอยภายใตคาแนะนาของคณะกรรมการระดบภมภาค (Regional Steering Committee: RSC) ซ�งมประธานรวมจาก IUCN และ UNDP คณะกรรมการประกอบไดดวยผแทนรฐบาลจากแตละประเทศ หนวยงานขององคการสหประชาชาต องคกรเอกชนอสระและผท�ไดรบมอบหมายในแตละภมภาค สวนในระดบชาตน &น แตละประเทศไดแตงต &งคณะกรรมการประสานความรวมมอระดบชาตดานปาชายเลนเพ �ออนาคต (National Coordinating Body:NCB) ในแตละประเทศเปาหมายจะทาหนาท�ประสานและช&แนะการดาเนนการของโครงการในระดบชาตรวมท &งจด

ประชมผท�เก�ยวของทกฝายท�มสวนรวมในการจดการทรพยากรชายฝงภายใตกรอบ � เน&อหาของโครงการ (MFF) ประกอบไปดวยสมาชก 26 คน โดยมอธบดกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝงเปนประธาน �

นอกจากน& NCB กยงมบทบาทในกจกรรมระดบภมภาค คอ การประชมเชงวชาการนานาชาตดานระบบนเวศปาชายเลน ท�จ ดข&น ณ จงหวดระนอง ระหวางวนท� 22 – 25 พฤศจกายน 2552 โดยมผเขารวมกวา 140 คนจาก 12 ประเทศ และผแทนจาก NCB ไดเขารวมการอบรมการจดการระบบนเวศชายฝงอยางบรณาการ ณ ประเทศอนโดนเชย �

ภายใต 15 แผนงานเพ�อสงเสรมการลงทนเพ�อการอนรกษและฟ&นฟระบบนเวศชายฝง คณะกรรมการ � NCB ไดมการคดสรรกล �นกรองและใหการอนมตสนบสนนงบประมาณในการดาเนนงานโครงการขนาดเลกโดยผานกระบวนการจดการโดยกองทนขนาดเลกของ UNDP เปนจานวน 15 โครงการ (จากโครงการท &งหมด 30 กวาโครงการ) ดวยงบประมาณกวา 5 ลานบาท สาหรบโครงการขนาดใหญน &นไดเสนอใหกบคณะกรรมการระดบภมภาค โดยประเทศไทยไดรบการอนมตงบประมาณสนบสนนโครงการ 3 โครงการ (จากโครงการท�เสนอไป 9 โครงการ) รวมเปนงบประมาณกวา 30 ลานบาท โดยประเทศไทยเปนประเทศท�ประสบความสาเรจมากท�สดในการดาเนนงานโครงการ MFF

การดาเนนงานโครงการ MFF ในประเทศไทยชวง Phase I น &นอยระหวาง 2550 – 2552 และโครงการใน

Phase II จะเร�มในป 2553 – 2556 โดยจะสงเสรมการแลกเปลยนองคความรและสงเสรมการลงทนกบการอนรกษและ

ฟ&นฟระบบนเวศชายฝงโดยผานกระบวนการมสวนรวมของทกภาคส � วน สงเสรมการสรางความเขมแขงและธรรมาภบาล

โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 3/10

โครงการปาชายเลนเพ�ออนาคต (Mangrove for the future: MFF)

ภายหลงจากเกดเหตการณสนามพดถลมประเทศแถบมหาสมทรอนเดยเม"อเดอนธนวาคม 2547 ซ"ง 6 จงหวดชายฝงทะเลอนดามนของประเทศไทยก " ไดรบผลกระทบดวยน 4น เม"อวนท" 2 ธนวาคม 2549 อดตประธานาธบดสหรฐอเมรกา บล คลนตน ในฐานะทตพเศษองคกรสหประชาชาตเพ"อการฟ4นฟภยภบตสนาม ท"ไดเดนทางมาดพ4นท"ประสบภยท" จ.ภเกต และพงงา และไดใหความสนใจเร"องปาชายเลนท"มบทบาทในการปองกนพ4นท"บางจดไม ใหไดรบผลกระทบ จนไดเร"มจดต 4งโครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต หรอ Mangrove for the future (MFF) ข4น ดวยการระดมทนเขามาชวยเหลอใน 6 ประเทศท"ไดรบผลกระทบคอนขางรนแรงจากสนาม ไดแก อน เดย มลดฟ เชยเซล ศรลงกา อนโดนเชย และประเทศไทย โดยมองคการระหวางประเทศเพ"อการอนรกษธรรมชาต (IUCN) รวมกบสานกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต หรอ ยเอนดพ (UNDP) เปนผบรหารงาน และความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ของสหป ระ ชาช าต ดง น4 อ ง ค ก า ร อ าห าร แล ะ เ กษต รแ ห ง ส หป ระ ชาช าต ( FAO) อ งค ก รส" ง แ วดล อม แห งสหประชาชาต (UNEP)องคการแคร (CARE) และองคการพ4นท"ชมน4านานาชาต (WI)

� ประเทศสมาชก: อนเดย มลดฟ เชยเซล ศรลงกา อนโดนเชย ประเทศไทยเวยดนาม* และปากสถาน*

� ประเทศคเจรจา: เคนยา แทนซาเนย บงคลาเทศ มาเลเชย

� การใหความชวยเหลอใหกบประเทศพมาภายหลงเหตการณภยภบตไซโคลนนารกส *หมายเหต ประเทศ ประเทศเวยดนามและปากสถาน เปนสองประเทศสมาชกใหมท �เพ �งเขารวมในโครงการระยะท �สอง ป 2553-2556*

โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 4/10

โครงการ MFF ในระดบภมภาคอยภายใตคาแนะนาของคณะกรรมการระดบภมภาค (Regional Steering Committee) ซ"งมประธานรวมจาก IUCN และ UNDP คณะกรรมการประกอบไดดวยผแทนรฐบาลจากแตละประเทศ หนวยงานขององคการสหประชาชาต องคกรเอกชนอสระและผท"ไดรบมอบหมายในแตละภมภาค

สวนในระดบชาตน 4น แตละประเทศไดแตงต 4งคณะกรรมการประสานความรวมมอระดบชาตดานปาชายเลนเพ �ออนาคต (National Coordinating Body:NCB) ในแตละประเทศเปาหมายจะทาหนาท"ประสานและช4แนะการ

ดาเนนการของโครงการในระดบชาตรวมท 4งจดประชมผท"เก"ยวของทกฝายท"มสวนรวมในการจดการทรพยากรชายฝง "

ภายใตกรอบเน4อหาของโครงการ (MFF) โดยประเทศไทยไดมการแตงต 4งคณะกรรมการดงกลาวตามคาส "งกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและส"งแวดลอมท" 229/2550 ลงวนท" 31 สงหาคม ประกอบไปดวยสมาชก 26 คน โดยมอธบดกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝงเปนประธาน " โดยมอานาจหนาท"ดงน4

1) จดทาแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการระดบประเทศใหสอดคลองกบกรอบนโยบายและวตถประสงคภายใตโครงการ MFF

2) กล "นกรองและคดเลอกโครงการท"ดาเนนการในประเทศไทยภายใตโครงการ MFF

3) สรางเครอขายและประสานความรวมมอกบหนวยงานท"เก"ยวของในการสนบสนนใหเกดการดาเนนงานตามโครงการ

4) พจารณาจดสรรงบประมาณสนบสนนโครงการขนาดเลก ในพ4นท"สาธต

5) ตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลและจดทารายงานการดาเนนโครงการ

6) แตงต 4งคณะทางานเพ"อดาเนนการสาหรบเร"องใดเร"องหน"งข4นตามความเหมาะสม

นอกจากน4โครงการปาชายเลนเพ"ออนาคตน4จะชวยสงเสรมดานการลงทนและการดาเนนการใดๆ เพ"ออนรกษ

ระบบนเวศชายฝง โดยจะมการใหทนสองประ " เภท คอ ทนโครงการขนาดเลก งบประมาณสงสดท"จะใหการสนบสนนไดคอ 25,000 เหรยญสหรฐตอโครงการ และทนโครงการขนาดใหญ งบประมาณสงสดท"จะใหการสนบสนนไดคอ 300,000 เหรยญสหรฐตอโครงการ

โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 5/10

เปาหมาย

จดประสงค

ผลลพธ

แผนงาน

โครงการ โครงการ

อนรกษและฟ นฟระบบนเวศชายฝ�งเพ�อเสรมสรางความเปนอยท�ดข น และมความ

ม�นคงของชมชนชายฝ�ง ในคาบมหาสมทรอนเดย

การเพ�มความเขมแขงดานความย�งยนของ

ส�งแวดลอมเพ�อการพฒนาชายฝ�ง

สงเสรมการลงทนและความพยายามในการจดการระบบนเวศชายฝ�ง

ความรวมมอระดบภมภาค แผนงานระดบชาต ความรวมมอจากภาคเอกชน ความรวมมอจากชมชน

ยทธศาสตรท�เก�ยวของกบการเสรมสราง

ความร (Building knowledge) 1. ปรบปรงฐานความรเพ�อจดทานโยบาย

การวางแผนและการจดการชายฝง� 2. กาหนดรปแบบการฟนฟระบบนเวศ&

ชายฝงท�คานงถงระบบนเวศและ�เศรษฐกจและสงคม

3. จดหาความชวยเหลอสนบสนนการตดสนใจโดยมองการจดการภาพรวม ดน นาและทรพยากรอ�นๆ &

4. ใชการประเมนคาทางเศรษฐกจของระบนเวศชายฝงเพ�อพฒ� นาการวางแผน

5. เรยนรจากการประเมนผลกระทบสงแวดลอมจากโครงการจดการ�ทรพยากรชายฝงตางๆ รวมไปถงผลการ�ตอบสนองหลงเหตการณธรณพบต

ยทธศาสตรท�เก�ยวข องกบการเสรมสรางความ

เขมแขง (Strengthening empowerment) 6. สงเสรมความตระหนกของชมชนและการ

มสวนรวมในการตดสนใจเก�ยวกบชายฝง� 7. ระบกลไกทางดานการเงนท�ยงยนสาหรบ�

การอนรกษระบบนเวศชายฝง� 8. . สนบสนนชวตความเปนอยท�คานงถง

สงแวดลอมท�ยงยนภายในชมชนชายฝง� � � 9. ปรบปรงการฟนตวของชมชนตอภยพบ& ต

ทงจากมนษยและธรรมชาต&

10. การพฒนาขดความสามารถของผจดการสาหรบการจดการชายฝงแบบบรณาการ�

ยทธศาสตรท�เก�ยวของกบการเสรมสรางธรร

มาภบาล (Enhance governance) 11. สนบสนนแผนการจดการชายฝงแบบ�

บรณาการระดบชาต

12. เสรมสรางความเขมแขงในการบรณาการและปกปองสงคมและสงแวดลอม�ในการวางแผนและการใชท�ดน

13. เสรมสรางระบบพนท�คมครองทาง&ทะเลและชายฝงของชาต � ซ� งจะนาไปสเครอขายของภมภาค

14. สงเสรมโครงการจดการชายฝงแบบ�ประยกต ซ� งรวมไปถงการประเมนและการตดตามทางดานเศรษฐกจสงคม

15. สงเสรมการปฏบตทางธรกจท�เปนมตรกบสงแวดลอมในพนท�ชายฝง� �&

โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 6/10

เน"องจากท"ผานมารฐบาลไทยมการจดทาแผนฟ4นฟปาชายเลนโดยเนนการมสวนรวมของชมชนชายฝงมา "

ตลอด ทาใหไทยไดรบการคดเลอกจากโครงการปาชายเลนเพ"อ อนาคต (MFF) เปนหน"งในพ+นท �นารองในการจดทายทธศาสตรและแผนปฏบตการการจดการ พ4นท"ชายฝงทะเล " เพ"อการฟ4นฟปาชายเลนชายฝงอนดามน " ไดแก โครงการ "การใชหลกนเวศวทยาและดานเศรษฐกจสงคม ในการฟ+นฟระบบนเวศชายฝงและการอนรกษพ+นท �ประสบภยสนามของ �

ประเทศในมหาสมทรอนเดย" (โครงการBMZ) ท"ดาเนนการในพ4นท"ตวอยาง ในเขต จ.พงงา และระนอง

โครงการปาชายเลนเพ�ออนาคตในประเทศไทย

ต 4งแตมคาส "งแตงต 4งคณะกรรมการประสานความรวมมระดบชาตดานปาชายเลนเพ"ออนาคตในวนท" 31 สงหาคม 2550 ไดมการจดทาแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการสาหรบปาชายเลนเพ"ออนาคต (Thailand National Strategy and Action Plan) โดยใหความสาคญกบกรอบตางๆ ดงน4

1. วถชวตความเปนอยท"ย "งยน โดยคานงถงความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตลดความเส"อมโทรมของทรพยากรธรรมชาต และเพ"มความสามารถของชมชนตอการปรบตวหลงจากภยพบต

2. การบรณาการของทกภาคสวน

3. พฒนาองคความร ซ"งจะตองกระจายอยางตอเน"องผานการวจย และเรยนรอยางมสวนรวม

โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 7/10

โครงการปาชายเลนเพ"ออนาคตสาหรบประเทศไทย ไดคดเลอกพ4นท"ดาเนนการใน 2 พ4นท" ไดแก พ4นท"ชายฝง"

ทะเลอนดามน ไดแก จงหวดระนอง พงงา ภเกต กระบ" และตรง และพ4นท"ชายฝงอาวไทย ไดแ " ก จงหวดชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช ตราด และจนทบร

โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 8/10

รายช�อโครงการท�ไดรบการอนมต

โครงการขนาดเลก

รอบท� 1

1. การอนรกษพนท!ชมนาแนวชายฝงทะเลอนดามน& & ! (ระนอง) 2. เครอขายอาวบานดอนรวมฟนฟ อนรกษปาชายเลน& (สราษฎรธาน) 3. ปลกเตยปาหนนเปนแนวเขตปาชายเลน (กระบ!) 4. สรางพนท!ปาชายเลนใหนากทะเล& (ภเกต) 5. พฒนาเครอขายองคกรชมชนกบการจดการปาชายเลนและทรพยากรชายฝงอยางยงยน! ! (พงงาและภเกต) 6. อาหารทองถ!นรกษาปาชายเลน (พงงา) 7. ฟนฟอนรกษปาชายเลนและเพาะเลยงหอยแครงชมชน& & (ชมพร) 8. อนรกษและฟนฟสรางแหลงถนท!อยอาศยสตวนาวยออนโดยประชาชนมสวนรวม ต& ! & .แมนางขาว (พงงา)

รอบท� 2

9. เสรมสรางความเขมแขงของชมชนในการจดการทรพยากรชายฝง ต! .ตลงชน อ! .เหนอคลอง (กระบ!) 10. เสรมสรางการอนรกษปาชายเลน ทรพยากรทางทะเลและชายฝงอาวทองตม! (ชมพร) 11. ฟนฟปาชายเลนและปาชายหาด ต& .คลองประสงค (กระบ!) 12. เสรมสรางศกยภาพเครอขายชมชนเพ!อการจดการทรพยากรชายฝง! (ภเกต) 13. เสรมสรางจตสานกและสงเสรมภมปญญาการจดการนเวศนชายฝงทะเลโดยการมสวนรวมของชมชนอาวพงงา! (พงงา) 14. ปาชายเลนเพ!ออนาคต (ภเกต ) 15. เสรมสรางวถชวตและการทองเท!ยวเชงนเวศเพ!อความมนคงตอสงแวดลอมและทรพยากรชายฝง! ! ! (ภเกต)

โครงการขนาดใหญ

รอบท� 1

1. การจดการสภาวะแวดลอมเชงบรณาการเพ!อความยงยนของวถชวตชมชนชายฝงอาวบานดอน จงหวดสราษฎรธาน! !

รอบท� 2

2. โครงการการจดการทรพยากรชายฝงแบบบรณาการโดยผานกระบวนการมสวนรวมของภาคท!มสวนเก!ยวของทาง!

ตอนใตของประเทศไทย (นครศรธรรมราชและตรง)

3. โครงการประเมนและปรบปรงประสทธภาพการบรหารจดการอทยานแหงชาตทางทะเลในประเทศไทย (อทยาน

แหงชาตทางทะเล 21 แหง)

โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 9/10

รายช�อคณะกรรมการ NCB

1. อธบดกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง� (ประธานกรรมการ) 2. ทานผหญงสธาวลย เสถยรไทย (ท�ปรกษา) 3. ศาสตราจารยสนท อกษรแกว (ท�ปรกษา) 4. ผแทนกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช 5. ผแทนสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและส�งแวดลอม 6. ผเช�ยวชาญเฉพาะดานจดการทรพยากรทางทะเล กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝ �ง 7. นายวจารณ สมาฉายา กรมควบคมมลพษ 8. ผแทนสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 9. ผแทนสานกนโยบายและแผน กระทรวงมหาดไทย 10. ผแทนสานกงานพฒนาการทองเท�ยว กระทรวงการทองเท�ยวและกฬา 11. ผแทนสหภาพสากลวาดวยการอนรกษ (IUCN) 12. ผแทนองคกรพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) 13. ผแทนองคกรส�งแวดลอมแหงสหประชาชาต (UNEP) 14. ผแทนองคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) 15. ผแทนองคการกองทนสตวปาโลกสากล (WWF) 16. ผแทนองคการพ&นท�ชมน&านานาชาต ประเทศไทย 17. ผแทนมลนธรกษไทย 18. รองศาสตราจารยอภวนท กาลงเอก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 19. รองศาสตราจารยนพรตน บารงรกษ มหาวทยาลยสงขลานครนทร 20. นายอานนท สนทวงศ ณ อยธยา ศนยเครอขายศกษาการเปล�ยนแปลงของโลกแหงภมภาคเอเชยตะวนออก

เฉยงใต 21. นายจาเนยร วรรตนชยพนธ สถาบนส�งแวดลอมไทย 22. นางเรวด ประเสรฐเจรญสข มลนธการพฒนาเพ�อความย �งยน 23. นายพศษฐ ชาญเสนาะ มลนธหยาดฝน 24. นางสาวสมหญง สนทรวงษ ศนยฝกอบรมวนศาสตรชมชนแหงภมภาคเอเชยแปซฟก 25. ผเช�ยวชาญเฉพาะดานจดการทรพยากรทางชายฝงและปาชายเลน � กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝ �ง (กรรมการและเลขานการ) 26. หวหนากลมวจยและพฒนาทรพยากรปาชายเลน กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง� (กรรมการและผชวยเลขานการ)

โครงการปาชายเลนเพ �ออนาคต 10/10

อนรกษ ฟ; นฟระบบนเวศชายฝ �งเพ �อ

เสรมสรางความปลอดภยและความ

เปนอยท �ดข;นของชมชนชายฝ �งไทย

รวมกบอก 8 ประเทศ ในเอเชย

www.mangrovesforthefuture.org