Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ΑθηνώνΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ΑθηνώνΤμήμα Βιολογίας, Τομέας Βιολογίας Κυττάρου & Βιοφυσικής

Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης

«Σύγχρονες Τάσεις στη Διδακτική των Βιολογικών Μαθημάτων

Επιστημονικός Υπεύθυνος: Κατσώρχης Θ.

Θέμα: «Παιδικός Καρκίνος»Υπεύθυνη Μαθήματος(Θέματα Ειδικού Ενδιαφέροντος):

Γεντίμη Φ.

Κουκά

Μαρία

2008

ΕΙΣΑΓΩΓΗ..............................................................................................................................................3

ΤΙ ΕΊΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΊΝΟΣ;.....................................................................................................................3

ΘΛΙΒΕΡΆ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΌ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΏΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΒΆΛΛΟΝΤΑΙ ΑΠΌ ΚΑΡΚΊΝΟ......................................................................................................................................3

ΑΎΞΗΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΏΝ ΚΑΡΚΊΝΟΥ ΣΕ ΠΑΙΔΙΆ ΚΑΙ ΈΦΗΒΟΥΣ.....................................4

ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΜΑΣ....................................................................................................................................4

ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ........................................................................5

ΛΕΥΧΑΙΜΊΑ...........................................................................................................................................5

ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΆΛΟΥ......................................................................................................10

ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΝΕΦΡΏΝ ΣΕ ΠΑΙΔΙΆ ΚΑΙ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΊΑ..................................................14

ΑΙΤΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ...............................................................................17

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΆ ΠΕΔΊΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΌΣ ΚΑΡΚΊΝΟΣ. .............................................18

ΠΑΘΗΤΙΚΌ ΚΆΠΝΙΣΜΑ: ΑΥΞΆΝΕΙ ΚΊΝΔΥΝΟ ΚΑΡΚΊΝΟΥ ΤΗΣ ΜΎΤΗΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ.................................................................................................................................................................21

ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΠΑΙΔΙΏΝ ΚΑΙ ΜΟΛΎΝΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΎΝΗ .......................................23

ΟΙ ΦΤΩΧΟΊ, ΟΙ ΠΛΟΎΣΙΟΙ ΚΑΙ Ο ΚΑΡΚΊΝΟΣ .......................................................................24

ΔΙΑΤΡΟΦΉ ΤΗΣ ΜΗΤΈΡΑΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΣΤΟ ΠΑΙΔΊ ..................................................25

ΕΓΚΥΜΟΣΎΝΗ, ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΠΑΙΔΙΏΝ, ΕΝΗΛΊΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΉ ............................27

ΕΠΆΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΈΩΝ ΚΑΙ ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΠΑΙΔΙΏΝ ...............................................................29

Η ΗΛΙΚΊΑ ΤΩΝ ΓΟΝΙΏΝ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΙΚΉ ΛΕΥΧΑΙΜΊΑ .....................................................30

ΠΑΙΔΙΆ ΠΟΥ ΤΡΏΝΕ ΦΡΟΎΤΑ ΚΑΙ Ο ΚΊΝΔΥΝΟΣ ΚΑΡΚΊΝΟΥ .........................................31

ΕΠΙΛΟΓΟΣ............................................................................................................................................35

Βιβλιογραφια:..........................................................................................................................................37

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ;"Ο καρκίνος" είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τουλάχιστον 200 διαφορετικές ασθένειες, που περιλαμβάνουν όλες, την ανεξέλεγκτη αύξηση των κυττάρων. Η συχνότητα του καρκίνου μετριέται από την επίπτωση δηλαδή τον αριθμό νέων περιπτώσεων που διαγιγνώσκονται κάθε έτος. Η επίπτωση περιγράφεται συνήθως ως ο αριθμός νέων περιπτώσεων που διαγιγνώσκονται ανά 100.000 ανθρώπους ετησίως.

Η εμφάνιση του καρκίνου στους ενηλίκους στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι 382 ανά 100.000 ετησίως, και οι καρκίνοι της παιδικής ηλικίας αποτελούν περίπου 1% όλων των καρκίνων. Στην Ελλάδα επί πληθυσμού 10.964.000 κατοίκων (απογραφή 2001 - Εθνική Στατιστική Υπηρεσία - http://www.statistics.gr/), πέθαναν το 2003 από διάφορα είδη νεοπλασιών 24.769 άτομα ή 266 θάνατοι ανά 100.000 ενήλικες.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου διαφέρουν μεταξύ των μορφών καρκίνου. Γνωστοί παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα, η διατροφή, και το οινόπνευμα και συμβάλλουν στην ανάπτυξη διαφόρων τύπου καρκίνων. (Παραδείγματος χάριν, το κάπνισμα είναι ένας γνωστός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο των πνευμόνων, τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης, και τους καρκίνους της στοματικής κοιλότητας). Για πολλούς άλλους καρκίνους, οι αιτίες είναι άγνωστες

ΘΛΙΒΕΡΑ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ.

Παγκόσμια Ημέρα Κατά του παιδικού καρκίνου η Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου και σύμφωνα με τα στοιχεία, κάθε χρόνο, περισσότερα από 160.000 παιδιά πάσχουν από την ασθένεια, εκ των οποίων τα 90.000 καταλήγουν.

Ο καρκίνος παραμένει η πρώτη αιτία θνησιμότητας στα παιδιά λόγω ασθένειας. Παρόλο ότι οι γιατροί έχουν στα χέρια τους νέες θεραπευτικές μεθόδους, ένα στα τρία παιδιά που προσβάλλονται από καρκίνο ή λευχαιμία δεν καταφέρνουν να επιβιώσουν. Η νόσος εκδηλώνεται συχνότερα στις ηλικίες 3-9 ετών.

Επισημαίνουμε ότι ο καρκίνος αρχίζει να αναπτύσσεται όταν σε ένα κύτταρο του οργανισμού δημιουργηθούν βλάβες στο DNA του, με αποτέλεσμα αυτό να αρχίζει να πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα. Ο ανώμαλος πολλαπλασιασμός του κυττάρου αυτού οδηγεί στη γένεση του καρκίνου.

Οι κυριότερες μορφές παιδικού καρκίνου είναι οι λευχαιμίες, οι εγκεφαλικοί όγκοι και τα λεμφώματα. Η έγκαιρη διάγνωση και η ορθή αντιμετώπιση συμβάλλουν στην αύξηση του ποσοστού ίασης των παιδιών, που φθάνει μέχρι και το 75%. Οι γονείς οφείλουν να φροντίζουν, ώστε τα παιδιά να παρακολουθούνται συχνά από γιατρό και σε περίπτωση που παρατηρήσουν οποιαδήποτε ασυνήθιστα συμπτώματα - εμφάνιση μάζας, ογκιδίου, ή πρηξίματος σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος του παιδιού, ανεξήγητη χλομάδα, επίμονη κούραση, απότομες αλλαγές στη συμπεριφορά κ.α.- πρέπει να ζητήσουν αμέσως ιατρική συμβουλή.

ΑΥΞΗΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ.

Κατά τα τελευταία 30 χρόνια έχει καταγραφεί στην Ευρώπη, μια σημαντική αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων καρκίνου σε παιδιά και σε έφηβους. Παράλληλα έχει σημειωθεί μια επιτάχυνση της τάσης αυτής.

Από το 1970 έως το 1999, σε παιδιά ηλικίας από 0 έως 14 ετών, έχει καταγραφεί μια αύξηση 1% ετησίως. Για την ίδια χρονική περίοδο, στους έφηβους ηλικίας από 15 έως 19 ετών, έχει παρατηρηθεί μια αύξηση της τάξης του 1,5% ετησίως.

Οι αυξήσεις περιπτώσεων καρκίνου στα παιδιά, υπήρξαν γιο όλες τις μορφές .

Στους έφηβους, οι σημαντικότερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν για τα καρκινώματα, τα λεμφώματα και τους όγκους των γεννητικών κυττάρων.

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ.Στη χώρα μας, 280-300 παιδιά προσβάλλονται ετησίως από καρκίνο- κυρίως από λευχαιμία. Ωστόσο, στην Ελλάδα υπάρχει επάρκεια φαρμάκων και καταρτισμένοι επιστήμονες με αποτέλεσμα 7 στα 10 παιδιά να θεραπεύονται σε αντίθεση με τις χώρες του τρίτου κόσμου όπου τα ποσοστά θνησιμότητας είναι πολύ υψηλά.

ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ.Παρότι η λευχαιμία έχει γίνει "διάσημη" εξαιτίας της περιοδικής προβολής πασχόντων παιδιών από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, λίγοι πραγματικά γνωρίζουν τι είναι πέρα από έναν καρκίνο του αίματος. Το δε λέμφωμα δεν έχαιρε ποτέ ιδιαίτερης προβολής.

Τόσο η λευχαιμία όσο και το λέμφωμα είναι κακοήθεις παθήσεις του αίματος, διαφέροντας κυρίως ως προς τα κύτταρα που εξαλλάσσονται, την εντόπιση αλλά και την αντιμετώπιση και την πρόγνωση. Το λέμφωμα αφορά λεμφοκύτταρα που εξαλλάχτηκαν προς καρκινικά σε κάποιο σημείο του λεμφικού συστήματος και ευτυχώς στις μέρες μας έχει αρκετά καλή πρόγνωση.

Το ΑΒΓ της αιματολογίας

Το αίμα αποτελείται από κύτταρα που παράγονται στον μυελό των οστών και το λεμφικό σύστημα. Το λεμφικό σύστημα περιλαμβάνει το δίκτυο των λεμφαγγείων όπου κυκλοφορεί η λέμφος καθώς και μικρά οργανίδια που διατάσσονται κατά μήκος αυτού και ονομάζονται λεμφαδένες. Οι δε λεμφαδένες σχηματίζουν ομάδες στις μασχάλες, στον τράχηλο, στο θώρακα, στη βουβωνική χώρα και στην κοιλία. Τέλος, μέρος του λεμφικού συστήματος είναι και ο σπλήνας, ο θύμος αδένας, οι αμυγδαλές αλλά και ο ίδιος ο μυελός των οστών.

Τα κύτταρα του αίματος προέρχονται από το ίδιο αρχικό στελεχιαίο κύτταρο, το οποίο καθώς πολλαπλασιάζεται και ωριμάζει δίνει τελικά τα ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρουν οξυγόνο, τα αιμοπετάλια που συμβάλλουν στην πήξη του αίματος και τα λευκά αιμοσφαίρια που καταπολεμούν τις λοιμώξεις. Τα τελευταία μπορούν να διαχωριστούν και σε επιμέρους κύτταρα που το καθένα παίζει το ρόλο του στην άμυνα του οργανισμού: τα κοκκιοκύτταρα, τα μονοκύτταρα και τα λεμφοκύτταρα που διακρίνονται σε Τ και Β.

Είδη λευχαιμίας

Καταρχήν πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι η λευχαιμία δεν είναι μία αλλά κατατάσσεται σε πολλές υποκατηγορίες. Το κοινό στοιχείο είναι ότι πρόκειται πάντοτε για λευκά αιμοσφαίρια που έχουν εξαλλαγεί προς κακοήθη κύτταρα και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα.

Αρχικά διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: την οξεία και τη χρονία. Η Οξεία λευχαιμία- εξελίσσεται γρήγορα, αφορά ανώριμα κύτταρα ("βλάστες") που πολλαπλασιάζονται ταχύτατα, συσσωρεύονται σε όργανα και ιστούς προκαλώντας έντονα συμπτώματα. Αντίθετα, στην χρονία λευχαιμία τα συμπτώματα γενικά αργούν να εκδηλωθούν, τα ώριμα κύτταρα που εξαλλάσσονται συνεχίζουν να διατηρούν έστω μέρος της λειτουργικότητάς τους και πολλαπλασιάζονται άτακτα μεν αλλά αργά.

\\

Αίτια

Μία ενδιαφέρουσα παρατήρηση είναι το γεγονός ότι η λευχαιμία έχει εντυπωθεί στο λαϊκό υποσυνείδητο ως ένας παιδικός καρκίνος. Είναι πράγματι ο συχνότερος παιδικός καρκίνος αλλά στην πραγματικότητα, προσβάλλει εννιά φορές περισσότερους ενήλικες απ' ότι παιδιά διεκδικώντας συνολικά περίπου το 2% των περιπτώσεων καρκίνου. Προσβάλλει ελάχιστα πιο συχνά τους άνδρες.

Ουδείς γνωρίζει τι ακριβώς προκαλεί την λευχαιμία. Ωστόσο, έχουν αναγνωριστεί ορισμένοι παράγοντες κινδύνου:

Η ραδιενέργεια - η έκθεση σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας (ατομικές βόμβες στη Ιαπωνία, πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνομπίλ) έχουν συσχετιστεί με την εμφάνιση λευχαιμίας.

Χημικές ουσίες - προϊόντα που χρησιμοποιούνται ευρέως στην χημική βιομηχανία όπως το βενζένιο και πιθανώς η φορμαλδεΰδη έχουν ενοχοποιηθεί, πάντα όμως σε υψηλές συγκεντρώσεις.

Χημειοθεραπεία - όσοι υποβλήθηκαν κάποτε σε χημειοθεραπεία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν τη νόσο κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Γενετικές ανωμαλίες - όπως το σύνδρομο Down αλλά ακόμη περισσότερο η παρουσία ανωμάλου χρωμοσώματος γνωστό ως χρωμόσωμα της Φιλαδέλφειας (παρόν στο 90% των περιπτώσεων ΧΜΛ)

Ιοί - οι HTLV-1 και HTLV-2 ενοχοποιούνται για κάποιες σπάνιες μορφές αλλά προσοχή: η λευχαιμία δεν είναι μεταδοτική!

Μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα - σχετικά σπάνιες αιματολογικές παθήσεις.

Συμπτώματα – διάγνωση

Τα συμπτώματα της λευχαιμίας είναι γενικά αρκετά ασαφή και εύκολα μπορούν να εκληφθούν ως μια απλή λοίμωξη. Αν και εξαρτώνται από τη μορφή της νόσου, τα συνηθέστερα είναι:

Πυρετός ή νυχτερινοί ιδρώτες.

Συχνές λοιμώξεις.

Αίσθημα αδυναμίας ή κόπωσης.

Κεφαλαλγία.

Συχνοί μώλωπες με το παραμικρό χτύπημα, αιμορραγία από τα ούλα ή τη μύτη

Αρθραλγίες.

Διογκωμένοι λεμφαδένες ή/και σπλήνας με αποτέλεσμα διατεταμένη κοιλία.

Απώλεια βάρους.

Εξάνθημα.

Με βάση τα συμπτώματα και την κλινική του εξέταση, ο ιατρός θα ζητήσει μια σειρά από εργαστηριακές εξετάσεις αν υποψιάζεται τη νόσο. Η βασικότερη είναι η εξέταση αίματος όπου μεταξύ των άλλων θα διαπιστώσει αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια και μειωμένα τα υπόλοιπα. Στη συνέχεια, θα προχωρήσει σε βιοψία του μυελού των οστών είτε αναρροφώντας από ένα οστό της λεκάνης είτε λαμβάνοντας ένα μικρό κυλινδρικό τμήμα αυτού, πάντα υπό τοπική αναισθησία. Με αυτά, η διάγνωση επιβεβαιώνεται και προχωρούν οι πιο ειδικές αιματολογικές εξετάσεις.

Άλλες εξετάσεις που συχνά ζητούνται είναι η οσφυονωτιαία παρακέντηση, δηλαδή η λήψη υγρού που περιβάλλει τον νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο. Επίσης, πραγματοποιούνται απεικονιστικές εξετάσεις, δηλαδή ακτινογραφίες, αξονικές ή/και μαγνητικές τομογραφίες, ώστε να διαπιστωθεί η έκταση της νόσου.

Η μάχη αρχίζει

Η λευχαιμία πρέπει να αντιμετωπίζεται μόνο από εξειδικευμένο αιματολόγο ή ογκολόγο. Ο ιατρός αξιολογεί πολλές παραμέτρους μέχρι να καταλήξει στη ενδεδειγμένη θεραπεία: τη μορφή και την έκταση της νόσου, την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του πάσχοντα, ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κακοηθών κυττάρων, αν είναι υποτροπή και άλλα.

Όσοι πάσχουν από κάποια οξεία μορφή της νόσου πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα γιατί κινδυνεύουν. Ορισμένες περιπτώσεις χρονίας νόσου αργούν πολύ να εξελιχθούν και μπορεί να συσταθεί απλή παρακολούθηση. Η θεραπεία έχει τέσσερα δυνητικά σκέλη:

- Χημειοθεραπεία - αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας. Κατά τη χημειοθεραπεία χορηγούνται ενδοφλεβίως και σπανιότερα από το στόμα συνδυασμοί φαρμάκων που στοχεύουν από διαφορετικά σημεία τα κακοήθη κύτταρα με σκοπό να τα φονεύσουν. Η χορήγηση συνδυασμών επιτρέπει επίσης τη μείωση της δόσης κάθε φαρμάκου, περιορίζοντας αντίστοιχα και την τοξικότητά του. Παρενέργειες της θεραπείας είναι: ναυτία, έμετος, ανορεξία, απώλεια τριχοφυίας και αίσθημα κακουχίας, και εξαρτώνται από τα φάρμακα που θα χορηγηθούν, την κατάσταση και την ιδιοσυγκρασία του ασθενούς. Πάντως πολλές μπορούν να ελεγχθούν ικανοποιητικά ενώ σε μεγάλο βαθμό παρέρχονται με την ολοκλήρωση της θεραπείας. Συχνά μη αναστρέψιμη, δυστυχώς, παρενέργεια είναι η στείρωση. Τελευταία έχουν εισαχθεί φάρμακα που στοχεύουν μόνο τα λευχαιμικά κύτταρα, το περίφημο Gleevec, με σαφώς λιγότερες παρενέργειες.

- Βιολογικές Θεραπείες - ουσιαστικά κινητοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα κατά των κακοηθών κυττάρων. Γίνεται είτε με μονοκλωνικά αντισώματα είτε με φυσικές ουσίες γνωστές ως ιντερφερόνες. Οι παρενέργειες εξαρτώνται από το σκεύασμα που θα χρησιμοποιηθεί αλλά περιλαμβάνουν εξάνθημα, γριπποειδές σύνδρομο και αναιμία.

- Ακτινοθεραπεία - εφαρμόζεται σε μέρη του σώματος όπου έχουν συσσωρευτεί λευχαιμικά κύτταρα, όπως ο σπλήνας και ο εγκέφαλος ενώ ολόσωμη ακτινοβολία πραγματοποιείται πριν την μεταμόσχευση μυελού των οστών. Συνήθεις παρενέργειές της ακτινοθεραπείας είναι αίσθημα κόπωσης και ερυθρότητα, ξηρότητα, κνησμός ή ευαισθησία του δέρματος που ακτινοβολείτε. ʼλλες παρενέργειες εξαρτώνται από την περιοχή που ακτινοβολείται: ξηροστομία, γαστρεντερικές διαταραχές, καταστολή του μυελού των οστών.

- Μεταμόσχευση μυελού των οστών - προηγείται πλήρης καταστολή του μυελού του πάσχοντα με χημειοθεραπείες και ακτινοθεραπείες. Σε αυτό το διάστημα υπάρχει μεγάλος κίνδυνος θανατηφόρων λοιμώξεων και αιμορραγικών εκδηλώσεων. Στη συνέχεια εισάγεται το μόσχευμα που μπορεί να προέρχεται από συμβατό συγγενή ή τον ίδιο τον πάσχοντα αφού φονευθούν τα καρκινικά κύτταρα. Υπάρχει πάντοτε κίνδυνος να απορριφθεί το μόσχευμα ή ο νέος μυελός να επιτεθεί κατά του οργανισμού που τον φιλοξενεί.

Τα αποτελέσματα

Ποια είναι λοιπόν τα αποτελέσματα όλων αυτών των επιθετικών μέσων; Όπως και στους υπόλοιπους καρκίνους, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το στάδιο της νόσου και την γενικότερη κατάσταση της υγείας του πάσχοντα. Γενικά πάντως, η ΟΜΛ έχει τη χειρότερη πρόγνωση καθώς μετά από πέντε χρόνια ζει μόλις το 14% των ασθενών. Η ΟΛΛ εμφανίζει πενταετή επιβίωση 58%. Πριν, όμως, από 15-20 χρόνια δεν ξεπερνούσε το 38%. Στα δε παιδιά αγγίζει το 80%, όταν στα τέλη της δεκαετίας του '70 ήταν μόλις 50%.

Η μέση επιβίωση των πασχόντων από ΧΛΛ είναι εννέα χρόνια. Όσοι πάσχοντες από ΧΜΛ υποβληθούν εντός τριών χρόνων από τη διάγνωση αναμένεται σε ποσοστό 50-60% να ζήσουν τουλάχιστον τρία χρόνια. Αν η νόσος εξελιχθεί προς την οξεία μορφή, η πρόγνωση είναι φτωχή.

Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι η μάχη κατά της λευχαιμίας απέχει μακράν από το να κηρυχθεί νικηφόρα. Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει τα μεγάλα επιτεύγματα και τις μικρές επιτυχίες που ζουν καθημερινά οι ιατροί και κυρίως οι ασθενείς τις τελευταίες δεκαετίες.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥΟ καρκίνος στα παιδιά είναι μια σπάνια αλλά πολύ σοβαρή πάθηση. Οι εγκεφαλικοί όγκοι είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος στα παιδιά μετά από τη λευχαιμία. Κάθε φορά που ένα περιστατικό λευχαιμίας ή καρκίνου συμβαίνει σε ένα παιδί, ένα από τα πιο βασανιστικά ερωτήματα που απασχολεί τους γιατρούς του παιδιού, είναι το τι έχει προκαλέσει τη φοβερή αυτή ασθένεια.

Οι αιτίες που έχουν συσχετισθεί με την πρόκληση του παιδικού καρκίνου, περιλαμβάνουν τους κληρονομικούς, γενετικούς, περιβαλλοντικούς και μολυσματικούς παράγοντες. Οι μολυσματικοί παράγοντες, όπως η προσβολή των παιδιών από ιούς έχουν συσχετισθεί με τη γένεση της λευχαιμίας.

Νέα δεδομένα που προέκυψαν από πρόσφατες έρευνες, έρχονται να υποστηρίξουν την άποψη ότι η προσβολή των παιδιών από ορισμένους ιούς, όπως ο ιός της γρίπης και της ιλαράς, πιθανόν να προκαλούν σε παιδιά καρκίνους του εγκεφάλου.

Συγκεκριμένα, Άγγλοι ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Newcastle, βρήκαν ότι:

• Παιδιά που μολύνονται από τον ιό της γρίπης κατά την περιγεννητική περίοδο, έχουν 300% ψηλότερο κίνδυνο, να παρουσιάσουν καρκίνο στον εγκέφαλο, σε σχέση με τους συνομήλικους τους που δεν μολύνθηκαν από τον ιό.

• Η μόλυνση ενός παιδιού με τον ιό της ιλαράς κατά τη χρονική περίοδο της γέννησης τους, δημιουργεί 200% ψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του εγκεφάλου

Οι Άγγλοι γιατροί εξέτασαν όλα τα δεδομένα σχετικά με τη γέννηση περίπου 100.000 παιδιών, από το 1975 έως το 1992. Μεταξύ των παραγόντων που αξιολογήθηκαν ήταν και η υποβολή των παιδιών σε μολυσματικούς παράγοντες πριν από τη γέννηση τους, αμέσως μετά από τη γέννηση και 3 μήνες μετά.

Στην ηλικία των 14 ετών, αυξανόταν στα παιδιά που είχαν μολυνθεί από τους ιούς της γρίπης και της ιλαράς κατά την περί γεννητική περίοδο.

Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι δεν παρατηρήθηκε το ίδιο σε παιδιά που μολύνθηκαν από τους ιούς αυτούς σε άλλη ηλικία. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες έχουν βρει μια σχέση μεταξύ της μόλυνσης με ιούς και πρόκλησης καρκίνου του εγκεφάλου στα παιδιά.

Το Μάρτιο του 2002, ερευνητές από το επιστημονικό σώμα Cancer Research του Ηνωμένου Βασιλείου, παρουσίασαν τα πρώτα στοιχεία που έδειχναν ότι οι μολύνσεις με ιούς πιθανόν να προκαλούν εγκεφαλικούς όγκους στα παιδιά. Η έρευνα από το πανεπιστήμιο του Newcastle για πρώτη φορά, έχει βρει σχέση με συγκεκριμένους ιούς.

Παρά το γεγονός ότι οι πιο πάνω πρόσφατες έρευνες, δείχνουν ότι οι εγκεφαλικοί όγκοι σχετίζονται με μόλυνση με ιούς, πολύ νωρίς στη ζωή των παιδιών κατά την περιγεννητική περίοδο, εντούτοις ο μηχανισμός με τον οποίο προκαλείται ο καρκίνος στις περιπτώσεις αυτές, δεν έχει αναγνωρισθεί.

Τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα, διότι εισηγούνται ότι η αποφυγή των μολύνσεων αυτών στην ευαίσθητη περιγεννητική περίοδο, θα μπορούσε να προστατεύσει τα παιδιά από τον κίνδυνο των εγκεφαλικών καρκίνων.

Παρόλα αυτά και παρά το ενδιαφέρον που δημιουργούν τα ευρήματα των πρόσφατων ερευνών, χρειάζεται ακόμη και άλλη έρευνα για να κατανοηθεί πλήρως το τι συμβαίνει στις περιπτώσεις αυτές.

Η επιβεβαίωση των πρώτων αυτών αποτελεσμάτων και από άλλες έρευνες, όπως επίσης η απάντηση στο ερώτημα, γιατί οι ιοί αυτοί προκαλούν καρκίνο στον εγκέφαλο στα παιδιά, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην πρόληψη εναντίον της ασθένειας αυτής.

Πράγματι σήμερα η πρόληψη για τον καρκίνο του παιδιού και ιδιαίτερα για τους εγκεφαλικούς καρκίνους είναι σχεδόν ανύπαρκτη.

Επιπρόσθετα δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις η διάγνωση ενός καρκίνου του εγκεφάλου στα παιδιά, συνοδεύεται και από άσχημη πρόγνωση.

Συμπερασματικά εμείς θα τονίσουμε ότι είναι πολύ σημαντικό να ανεβρεθούν επιτελούς με ακρίβεια, οι παράγοντες που δημιουργούν τους καρκίνους στα παιδιά, γιατί αυτό σίγουρα θα οδηγήσει στην καλύτερη πρόληψη και αντιμετώπιση τους.

Ο καρκίνος του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός) είναι ασυνήθιστος, με συχνότητα εμφάνισης στις Ηνωμένες Πολιτείες περίπου 6 περιπτώσεις σε 100.000 ανθρώπους ανά έτος. Οι αιτίες της ασθένειας είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστες, αν και αρκετές μελέτες αναφέρουν συσχέτιση του καρκίνου του εγκεφάλου με χρόνια έκθεση σε χημικές ενώσεις λόγω επαγγελματικής απασχόλησης. Οι ιοντίζουσες ακτινοβολίες είναι επίσης ένας γνωστός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του εγκεφάλου. Παράγοντες όπως το κάπνισμα, η διατροφή, και η χρήση υπερβολικού οινοπνεύματος- δεν έχουν βρεθεί να συνδέονται με ανάπτυξη του καρκίνου του εγκεφάλου

Η θεραπεία των εγκεφαλικών όγκων στα παιδιά είναι δύσκολη. Οι κυριότερες θεραπευτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι η χειρουργική επέμβαση, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία.

Η ακτινοθεραπεία είναι αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας στους εγκεφαλικούς όγκους. Όμως σε παιδιά κάτω των 5 ετών, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στον εγκέφαλο τους ο οποίος έρευνες έχουν δείξει ότι όσο πιο νέο σε ηλικία είναι το παιδί τόσο πιο ευάλωτος είναι.

.Επιδράσεις της ακτινοθεραπείας

Μειώνει το δείκτη ευφυΐας (ΙQ), τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, τη σωματική ανάπτυξη και την εφηβεία. Υπάρχει μάλιστα ο κίνδυνος ανάπτυξης δεύτερου καρκίνου λόγω ακτινοθεραπείας.

Για τους λόγους αυτούς η αποτελεσματική θεραπεία των παιδιών κάτω των 5 ετών με καρκίνο εγκεφάλου, παραμένει ένας από τους δυσκολότερους στόχους στην παιδιατρική ογκολογία.

Για να ανακαλύψουν καλύτερους τρόπους θεραπείας των παιδιών με καρκίνο εγκεφάλου, Βρετανοί γιατροί στα πλαίσια του Children's Cancer and Leukaemia Group, για 12 χρόνια χρησιμοποίησαν θεραπευτικό πρωτόκολλο(baby brain protocol) στο οποίο η χημειοθεραπεία χορηγήθηκε με στόχο την αντιμετώπιση του καρκίνου αλλά και για να καθυστερήσουν ή να αποτρέψουν την ανάγκη χορήγησης ακτινοθεραπείας.

Συγκεκριμένα από το Δεκέμβριο του 1992 έως τον Απρίλιο του 2003, συμπεριλήφθηκαν στο θεραπευτικό πρωτόκολλο 89 παιδιά με επενδύμωμα. Κατά τη διάγνωση τα παιδιά ήταν 3 ετών ή λιγότερο. Εννέα από αυτά είχαν μεταστατική νόσο κατά τη διάγνωση που τεκμηριώθηκε στις απεικονιστικές εξετάσεις (μαγνητική ή αξονική τομογραφία).

Αρχικά έγινε για κάθε παιδί χειρουργική επέμβαση με στόχο την αφαίρεση όσο το δυνατό μεγαλύτερο μέρος του όγκου. Στη συνέχεια χορηγήθηκαν στα παιδιά, εναλλασσόμενοι κύκλοι χημειοθεραπείας κάθε 14 ημέρες για χρονική διάρκεια ενός έτους.

Η ακτινοθεραπεία δεν δινόταν πάρα μόνο όταν διαπιστωνόταν στις απεικονιστικές εξετάσεις ότι ο καρκίνος σε ένα παιδί παρουσίαζε προοδευτική εξέλιξη. Ακόμη και στα παιδιά αυτά, η χημειοθεραπεία επέτρεπε την καθυστέρηση της χορήγησης της ακτινοθεραπείας. Έτσι ο εγκέφαλος των παιδιών ωρίμαζε περισσότερο και ο κίνδυνος αρνητικών επιδράσεων, μειωνόταν.

Συνολικά 42% των παιδιών δεν έλαβαν ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο τους. Το 64% των παιδιών, ήταν στη ζωή 5 χρόνια μετά από τη διάγνωση. Τα αποτελέσματα αυτά συγκρίνονται ευνοϊκά με αυτά που παρατηρούνται μετά από θεραπεία με μόνο την ακτινοθεραπεία.

Το συμπέρασμα των Βρετανών γιατρών είναι ότι η χημειοθεραπεία επιτρέπει σε ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών με επενδύμωμα, να αποφύγουν ή να καθυστερήσουν να δεχθούν την ακτινοθεραπεία.

Η χημειοθεραπεία ως θεραπεία μόνη της, χωρίς ακτινοθεραπεία μετά τη χειρουργική επέμβαση, δεν μειώνει τα ποσοστά επιβίωσης των παιδιών κάτω των 3 ετών με ενδοκρανιακό επενδύμωμα κατά τη διάγνωση, τα οποία έτσι μπορούν να αποφεύγουν τις σοβαρές επιπλοκές για τον εγκέφαλο τους που συνοδεύουν την ακτινοθεραπεία.

Το επενδύμωμα στο κεντρικό νευρικό σύστημα εκδηλώνεται κυρίως στον οπίσθιο βόθρο. Αναπτύσσεται από τα κύτταρα που επικαλύπτουν τις κοιλότητες του εγκεφάλου όπως οι κοιλίες. Η αιτία που προκαλεί το επενδύμωμα, είναι άγνωστη.

Πέραν του 50% των ενδοκρανιακών παιδικών επενδυμωμάτων παρουσιάζονται σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Το επενδύμωμα αποτελεί περίπου το 10% του συνόλου των εγκεφαλικών όγκων στην παιδική ηλικία.

Τα σημεία και συμπτώματα που εκδηλώνονται σε ένα παιδί με επενδύμωμα εξαρτώνται από τη θέση και την έκταση ανάπτυξης του.

Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται πονοκέφαλος, ναυτία, εμετός, υπνηλία, δυσκολίες στο βάδισμα, προβλήματα ισορροπίας, παραλύσεις κρανιακών νεύρων, διπλωπία, στραβισμός, θολότητα όρασης, πόνος στον αυχένα, σπασμοί, αλλαγές συμπεριφοράς και άλλα.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΝΕΦΡΩΝ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η χημειοθεραπεία που δίνεται σε παιδιά με καρκίνο των νεφρών πριν οπό τη χειρουργική επέμβαση (προεγχειρητική χημειοθεραπεία) για την αφαίρεση του όγκου, είναι σε θέση να αυξάνει το ποσοστό ίασης των παιδιών. Ταυτόχρονα, η προεγχειρητική χημειοθεραπεία μειώνει το ποσοστό μακροχρόνιων επιπλοκών που παρουσιάζουν τα παιδιά αυτά λόγω της χημειοθεραπείας που χορηγείται μετά από τη χειρουργική επέμβαση.

Στα παιδιά η κυριότερη μορφή καρκίνου των νεφρών είναι το νεφροβλάστωμα που ονομάζεται επίσης όγκος Wilm's. Εκδηλώνεται σε περίπου 5 παιδιά για 1 εκατομμύριο παιδιών και η διάγνωση γίνεται συνήθως στις ηλικίες κάτω των 5 ετών.

Σήμερα, χάρις στην πρόοδο της ιατρικής, ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό των παιδιών με καρκίνο των νεφρών τύπου Wilm's της τάξης του 90%, επιβιώνουν έχοντας μια ανάλογη ποιότητα κα διάρκεια ζωής όπως οι συνομήλικοι τους. Οι κυριότερες μορφές θεραπείας που χρησιμοποιούνται είναι η χημειοθεραπεία, η χειρουργική και η ακτινοθεραπεία.

Οι προσπάθειες που καταβάλλονται τα τελευταία χρόνια, επικεντρώνονται στο να μειώσουν όσο το δυνατό περισσότερο τις θεραπείες που χορηγούνται (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία) για να αποφεύγονται στο μέγιστο δυνατό βαθμό οι μακροχρόνιες επιπλοκές χωρίς όμως να επηρεάζεται η αποτελεσματικότητα της θεραπείας δηλαδή χωρίς να επηρεάζεται το ποσοστό ίασης των παιδιών.

Στα πλαίσια των προσπαθειών αυτών, κατά τις τελευταίες 2 δεκαετίες έχει χρησιμοποιηθεί η προεγχειρητική χημειοθεραπεία. Για περίπου 4 έως 6 εβδομάδες πριν από τη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου, χορηγείται στα παιδιά με καρκίνο νεφρών Wilm's , χημειοθεραπεία με τα φάρμακα Βινκριστίνη και Ακτινομυκίνη D.

Η χορήγηση της χημειοθεραπείας μπορεί να γίνει μετά οπό βιοψία για τον όγκο του νεφρού ή ακόμη χωρίς βιοψία. Η απόφαση για χορήγηση χημειοθεραπείας ακόμη και χωρίς βιοψία του όγκου, βασίζεται στο γεγονός ότι οι απεικονιστικές μέθοδοι που υπάρχουν σήμερα (μαγνητική και αξονική τομογραφία, ενδοφλέβια πυελογραφία) μπορούν με μεγάλο βαθμό σιγουριάς να δείχνουν ότι ένας όγκος νεφρών σε παιδιά συγκεκριμένης ηλικίας πολύ πιθανόν να είναι ή όχι καρκίνος τύπου Wilm's.

Κλινικές θεραπευτικές δοκιμές έχουν δείξει ότι η μέθοδος της χορήγησης προ εγχειρητικής χημειοθεραπείας έχει σημαντικά πλεονεκτήματα για τα παιδιά. Πρόσφατα μια νέα ενδιαφέρουσα μακροχρόνια έρευνα επιβεβαιώνει τα πρώτα ευρήματα.

Συγκεκριμένα στα πλαίσια της Ομάδας Έρευνας του Ηνωμένου Βασιλείου για τον Παιδικό Καρκίνο(United Kingdom Children's Study Group), από το 1991 έως το 2001, έτυχαν θεραπείας 205 παιδιά με μη μεταστατικό καρκίνο νεφρών τύπου Wilm's. Σε 186 παιδιά ήταν δυνατό να γίνει προεγχειρητική βιοψία για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.

Τα παιδιά υποβλήθηκαν με τυχαιοποιημένο τρόπο σε 2 διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Στην πρώτη ομάδα τα παιδιά χειρουργήθηκαν από την αρχή και στη συνέχεια έλαβαν μετεγχειρητική χημειοθεραπεία ανάλογα με το στάδιο και τον ιστολογικό τύπο της νόσου που καθορίστηκαν σύμφωνα με τα ευρήματα κατά και μετά τη χειρουργική επέμβαση.

Στη δεύτερη ομάδα, τα παιδιά έλαβαν για 6 εβδομάδες προ εγχειρητική χημειοθεραπεία με Βινκριστίνη και Ακτινομυκίνη D. Στη συνέχεια υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση του καρκίνου. Μετά τη χειρουργική επέμβαση τα παιδιά αυτά έλαβαν όπως τα παιδιά της πρώτης ομάδας, μετεγχειρητική χημειοθεραπεία σύμφωνα με τον ιστολογικό τύπο και το στάδιο της νόσου.

Τα συμπεράσματα των Βρετανών γιατρών, προσθέτουν στις γνώσεις μας και επιβεβαιώνουν δεδομένα που προέκυψαν παλαιότερα:

Η προεγχειρητική χημειοθεραπεία 6 εβδομάδων με Βινκριστίνη και Ακτινομυκίνη D, μειώνει το στάδιο της ασθένειας γεγονός που οδηγεί στη χορήγηση λιγότερων θεραπειών στη συνέχεια.

Η προεγχειρητική χημειοθεραπεία καθιστά ευκολότερη τη χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση του καρκίνου

Η μείωση του σταδίου που προκαλεί η προεγχειρητική χημειοθεραπεία και που οδηγεί σε ουσιαστική μείωση των μετεγχειρητικών θεραπειών (χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία), δεν επηρεάζει αρνητικά το εξαιρετικά ψηλό ποσοστό των παιδιών που δεν παρουσιάζουν υποτροπή της νόσου και στα οποία επιτυγχάνεται ίαση

Σε περίπου 20% των παιδιών, χάρις στην προεγχειρητική χημειοθεραπεία, αποφεύχθηκε η χορήγηση ακτινοθεραπείας ή του χημειοθεραπευτικού φαρμάκου δοξορουμπικίνη που δίνεται μετεγχειρητικά

Βλέπουμε λοιπόν ότι η προεγχειρητική χημειοθεραπεία σε παιδιά με καρκίνο νεφρών τύπου Wilm's, βελτιώνει την πρόγνωση τους.

Η προεγχειρητική χημειοθεραπεία σε παιδιά με καρκίνο νεφρών τύπου Wilm's, διευκολύνει τη χειρουργική επέμβαση, μειώνει το στάδιο της νόσου, μειώνει τις τοξικές μετεγχειρητικές θεραπείες και προφυλάσσει τα παιδιά από μακροχρόνιες επιπλοκές που επηρεάζουν την ανάπτυξη τους, τη νεφρική και καρδιακή λειτουργία όπως επίσης και από δευτερογενείς καρκίνους.

.Το νευροβλάστωμα

Το νευροβλάστωμα, είναι ένας συνήθης συμπαγής όγκος της παιδικής ηλικίας που κατατάσσεται στην ίδια κατηγορία που ανήκουν το σάρκωμα Ewing, τα μη Hodgking λεμφώματα, νευροεκτοδερμικοί όγκοι, σαρκώματα μαλακών μορίων κ.α. Το νευροβλάστωμα προέρχεται από τα αρχέγονα κύτταρα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, τα οποία μεταναστεύουν, διαφοροποιούνται και εγκαθίστανται σε διάφορες θέσεις, δημιουργώντας έτσι το συμπαθητικό νευρικό σύστημα. Ανάλογα του ιστολογικού τύπου (άωρο ή ώριμο νευροβλάστωμα), η πρόγνωση και η αντιμετώπιση είναι διαφορετική.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση, περιλαμβάνει τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου από έμπειρο εξειδικευμένο παιδοχειρουργό, τη χημειοθεραπεία η οποία γίνεται σε εξειδικευμένο παιδιατρικό κέντρο και σε μερικές περιπτώσεις γίνεται και ακτινοθεραπεία. Η συμβουλή του παιδοχειρουργού συνίσταται στην βιοψία αλλά και στην αφαίρεση του όγκου ανάλογα με το στάδιο που βρίσκεται. Η ολική αφαίρεση έχει ένδειξη σε αρχικά στάδια και όταν ο όγκος είναι μικρός. Όταν το στάδιο είναι προχωρημένο, γίνεται πρώτα χημειοθεραπεία, βιοψία και στην συνέχεια η ολική αφαίρεση του όγκου. Η ακτινοθεραπεία παραμένει θεραπεία δεύτερης επιλογής λόγω επιπλοκών. Σε προχωρημένα στάδια μπορεί να γίνει μεταμόσχευση μυελού των οστών και χορήγηση του ραδιοϊσοτόπου I - ΜΙΒG.

Νεότερες εξέλιξεις

Η ανθρακινόνη εμοδίνη, έχει χρησιμοποιηθεί σε ειδικά πρωτόκολλα από Ιταλούς ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πάδοβας (Pecare και συν.)σε παιδιά με συμπαγείς όγκους της παιδικής ηλικίας (νευροβλάστωμα Ewing) με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Η εμοδίνη κατακρατείται στα καρκινικά κύτταρα χωρίς να βλάπτει τα φυσιολογικά κύτταρα .Στον χυμό των φύλλων της Αλόης, περιέχονται 80 φαρμακευτικές ουσίες που αποδεδειγμένα έχουν ευεργετικές ιδιότητες στον ανθρώπινο οργανισμό. Η Αλόη Βέρα, έχει βιταμίνες (Α,Β,C,E) που έχουν αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες και περιέχει και ανθρακινόνες. Βοηθά στην αποτοξίνωση, αυξάνει τα αντισώματα (διεγείρεται το ανοσοποιητικό), βοηθά την ανάπλαση των στοιχείων του αίματος λόγω των ενζύμων και των βιταμινών.

Επομένως, είναι ένα άριστο ανανεωτικό, ενεργειακό και βοηθητικό σκεύασμα.

Η Αλόη Βέρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί, σε παιδιά είτε κατά την διάρκεια της χημειοθεραπείας είτε και μετά από χειρουργική επέμβαση.

ΑΙΤΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥΗ αύξηση του παιδικού καρκίνου, τα τελευταία χρόνια οφείλεται στην αυξημένη μόλυνση των τροφών και των υδάτων αλλά και λόγω των γενετικών ανωμαλιών (μεταλλάξεις) των χρωματοσωμάτων του ανθρώπου. Ο παιδικός καρκίνος αποτελεί σήμερα την δεύτερη αιτία θανάτου στα παιδιά μετά τα ατυχήματα.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, μπορεί να είναι υπεύθυνοι για την αύξηση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στη συχνότητα εμφάνισης μορφών καρκίνου σε παιδιά, όπως η λευχαιμία και ο καρκίνος του εγκεφάλου, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το Cancer Research Campaign της Μ. Βρετανίας.

Επιπλέον, έρευνα της διεθνούς Επιτροπής Προστασίας από τη μη-Ιονίζουσα Ακτινοβολία, στην οποία συμμετείχαν έξι επιδημιολόγοι από τρία ερευνητικά κέντρα των ΗΠΑ, της Μ. Βρετανίας και της Σουηδίας, ενοχοποιεί την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία για την εμφάνιση ανάλογων περιστατικών.

Για τη βρετανική έρευνα από το Cancer Research Campaign, οι επιστήμονες εξέτασαν τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνων σε παιδιά από το 1954 μέχρι και το 1998.

Μέχρι στιγμής έχουν διερευνηθεί 4.306 περιστατικά παιδικού καρκίνου από περιοχές της βορειοδυτικής Βρετανίας.

Τα αποτελέσματα έδειξαν σταθερή αύξηση στις πιο κοινές μορφές παιδικού καρκίνου, όπως η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και ο καρκίνος του εγκεφάλου τα τελευταία 45 χρόνια.

Πιο συγκεκριμένα η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του εγκεφάλου είναι 36% υψηλότερη σε σχέση με το 1950, ενώ η συχνότητα εμφάνισης οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά το ένα τρίτο.

Αν και οι Βρετανοί επιστήμονες δε γνωρίζουν τα ακριβή αίτια αυτής της αύξησης, περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η χημική ρύπανση, παράγοντες του τρόπου ζωής αλλά και μολύνσεις είναι πολύ πιθανά αίτια.

Για τη διεθνή έρευνα για την επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η παρατεταμένη έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τους πυλώνες υψηλής τάσης, διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης λευχαιμίας στα παιδιά.

Ωστόσο, οι επιστήμονες δε βρήκαν στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι η έκθεση στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, αυξάνει τα προβλήματα αναπαραγωγής, τις καρδιοπάθειες και τους καρκίνους στους ενήλικες.

Σε τριετή ανασκόπηση που έγινε στα αποτελέσματα ερευνών για τους πιθανούς κινδύνους στην υγεία από την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, οι επιστήμονες από το Ινστιτούτο Ερευνας για τον Καρκίνο της Μ. Βρετανίας, το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ και το Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει χρόνια ασθένεια που να σχετίζεται με την έκθεση αυτή, αλλά υπάρχουν αποδείξεις για σχεδόν

διπλάσιο κίνδυνο από λευχαιμία σε παιδιά τα οποία εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.

Στη Βρετανία μόνο, περισσότερα από 23.000 σπίτια βρίσκονται σε περιοχές κοντά σε πυλώνες υψηλής τάσης. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι σχεδόν όλα τα σπίτια εκτίθενται σε χαμηλή ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που προέρχεται από τα ηλεκτρικά καλώδια και τις οικιακές ηλεκτρικές συσκευές.

Μία από τις θεωρίες που συσχετίζει την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με τα προβλήματα υγείας βασίζεται στο ό,τι τα αιωρούμενα σωματίδια που αποτελούν την ατμοσφαιρική ρύπανση, αποκτούν φορτίο και όταν εισπνέονται επικάθονται στους πνεύμονες.

.Ηλεκτρομαγνητικά πεδία και παιδικός καρκίνος

Μια πρόσφατη μελέτη που έγινε από Βρετανούς ερευνητές και δημοσιεύτηκε στο British Journal of Cancer έδειξε ότι η έκθεση σε οποιασδήποτε μορφής ηλεκτρομαγνητικά πεδία ( ΗΜΠ ) δεν συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο παιδικής λευχαιμίας ή οποιασδήποτε άλλης μορφής καρκίνου.

Τα ΗΜΠ είναι ανάμεσα στους περιβαλλοντικούς παράγοντες που έχουν μελετηθεί σε σχέση με τον παιδικό καρκίνο και λευχαιμία. Πριν περίπου 15 χρόνια οι πρώτες μελέτες που έγιναν έδειξαν μια συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδίο και πρόκλησης λευχαιμίας σε παιδιά. Οι Βρετανοί ερευνητές από το Bristol μελέτησαν όλα τα σχετικά δεδομένα από 3380 παιδιά με καρκίνο και τα σύγκριναν με 3390 υγιή παιδιά. Τα αποτελέσματα τους έδειξαν ότι δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για λευχαιμία ή άλλο καρκίνο όταν κάποιος κατοικεί κοντά σε εναέριες ή υπόγειες γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος. Επίσης το ίδιο ισχύει και γι' αυτούς που κατοικούν κοντά σε υποσταθμούς διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.

Η μελέτη αυτή προστίθεται στον ήδη σημαντικό αριθμό σοβαρών μελετών που δείχνουν ότι τα ΗΜΠ δεν αποτελούν κίνδυνο πρόκλησης καρκίνου.

Τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία που δημιουργούνται από το σύστημα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, μελετούνται από το 1979 για τις πιθανές επιπτώσεις τους όσον αφορά στην πρόκληση καρκίνου και λευχαιμίας. Το 2001 με βάση οδηγίες διεθνών ερευνητικών οργανισμών Internal Agency for Research on Cancer), τα πολύ χαμηλά μαγνητικά πεδία χαρακτηρίστηκαν ως πιθανώς καρκινογόνα

Η κατάταξη αυτή ακολούθησε μετά από τη δημοσίευση ερευνών που είχαν δείξει ότι παιδιά που ζούσαν σε σπίτια με χαμηλά μαγνητικά πεδία λόγω συστήματος ηλεκτροφόρων καλωδίων, είχαν αυξημένο κίνδυνο για λευχαιμία.

Συγκεκριμένα είχε βρεθεί ότι παιδιά που ζούσαν σε σπίτια που παρουσίαζαν μαγνητικά πεδία με μέσο όρο εικοσιτετράωρου μεγαλύτερο ή ίσο με 0,4μΤ, είχαν διπλάσιο κίνδυνο να προσβληθούν από λευχαιμία.

Σε αντίθεση υπάρχουν άλλοι επιστημονικοί οργανισμοί (United Kingdom Childhood Cancer Study) που θέτουν υπό αμφισβήτηση το κατά πόσο τα πολύ χαμηλά μαγνητικά πεδία συσχετίζονται πράγματι με πιθανό αυξημένο κίνδυνο για λευχαιμία στα παιδιά.

Τα μαγνητικά πεδία στα σπίτια δημιουργούνται κυρίως από τα ηλεκτροφόρα καλώδια που διακλαδώνονται εντός των σπιτιών και τις ηλεκτρικές οικιακές και άλλες συσκευές.

Μόνο ένα μικρό ποσοστό των σπιτιών βρίσκεται κοντά σε ηλεκτροφόρα σύρματα ψηλής τάσης του δικτύου μεταφοράς και διανομής του ηλεκτρικού ρεύματος. Στα σπίτια αυτά, είναι τα εν λόγω σύρματα που είναι η κύρια πηγή των μαγνητικών πεδίων.

Τα μαγνητικά πεδία που δημιουργούνται από τα εξωτερικά σύρματα ψηλής τάσης του δικτύου διανομής, εξαρτώνται από την απόσταση μεταξύ σπιτιών και συρμάτων. Όσο πιο κοντό είναι το ηλεκτροφόρο σύρμα της ψηλής τάσης, τόσο πιο ψηλά είναι και τα μαγνητικά πεδία που σχηματίζονται.

Σε έρευνα Βρετανών γιατρών, εξετάστηκε η σχέση μεταξύ της απόστασης ηλεκτροφόρων συρμάτων ψηλής τόσης και του σπιτιού των παιδιών κατά τη γέννηση από τη μια και κινδύνου για λευχαιμία από την άλλη.

Συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα αυτή που ήταν η μεγαλύτερη που έγινε ποτέ στο είδος της, 29.000 παιδιά με καρκίνο, ηλικίας από 0 έως 14 ετών. Από αυτά 9.700 είχαν λευχαιμία. Τα παιδιά είχαν γεννηθεί στην Αγγλία ή στην Ουαλία μεταξύ 1962 και 1995.

Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι πέραν του 55% των περιπτώσεων λευχαιμίας στα παιδιά και 43% των άλλων καρκίνων παιδικής ηλικίας εκδηλώνονται, πριν από την ηλικία των 5 ετών. Στη συνέχεια έγινε σύγκριση με παιδιά με ανάλογα χαρακτηριστικά αλλά χωρίς λευχαιμία ή άλλο καρκίνο.

Κα στις δυο ομάδες υπολογίστηκε η απόσταση του σπιτιού των παιδιών κατά τη γέννηση και των πιο κοντινών ηλεκτροφόρων συρμάτων ψηλής τάσης.

Τα αποτελέσματα έδειξαν:

1. Τα παιδιά που κατά τη γέννηση κατοικούσαν κοντά σε εξωτερικά ψηλήςς τάσης ηλεκτροφόρα σύρματα του δικτύου διανομής, είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από λευχαιμία

2. Η σχέση απόστασης και κινδύνου για λευχαιμία έδειξε ότι τα παιδιά που κατοικούσαν κατά τη γέννηση τους σε σπίτια που βρίσκονταν σε λιγότερο από 200 μέτρα από σύρματα ψηλής τάσης είχαν 70% αυξημένο κίνδυνο για λευχαιμία σε σύγκριση με εκείνα που ζούσαν κατά την ίδια περίοδο της ζωής τους σε σπίτια που βρίσκονταν σε απόσταση μεγαλύτερη των 600 μέτρων από σύρματα ψηλής τάσης

3. Το παιδιά που ζούσαν σε ενδιάμεση απόσταση, δηλαδή μεταξύ 200 και 600 μέτρων είχαν ελαφρώς μεγαλύτερο κίνδυνο

4. Δεν βρέθηκε συσχετισμός μεταξύ συρμάτων ψηλής τάσης και αυξημένου κινδύνου για οποιαδήποτε άλλη μορφή παιδικού καρκίνου

5. Συνολικά οι Βρετανοί ερευνητές υπολόγισαν ότι για κάθε 400 - 420 περιπτώσεις παιδικής λευχαιμίας που καταγράφονται ετησίως στην Αγγλία, περίπου 5 πιθανόν να σχετίζονται με σύρματα ψηλής τάσης του δικτύου διανομής που βρίσκονται κοντά στα σπίτια τους.

Οι ερευνητές τονίζουν όμως ότι ο συσχετισμός που έχουν βρει, μπορεί να οφείλεται στην τύχη και ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχει πράγματι αιτιολογική σχέση.

Επίσης τονίζουν ότι βιολογικά δεν μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι τα μαγνητικά πεδία μπορούν να προκαλούν λευχαιμία στα παιδιά τόσο μακριά, σε απόσταση μέχρι και 200 μέτρων. Είναι γνωστό ότι τα μαγνητικά πεδία μειώνονται δραστικά με την αύξηση της απόστασης από την πηγή δημιουργίας τους.

Αυτός είναι ακόμη ένας λόγος, επισημαίνουν οι ερευνητές, για τον οποίο πιστεύουν ότι ο συσχετισμός που βρήκαν μπορεί να είναι τυχαίος. Ακόμη μια άλλη πιθανότητα είναι ότι η αιτία τής αύξησης του κινδύνου που βρέθηκε να οφείλεται σε κάτι άλλο που υπάρχει στα παιδιά που κατοικούν στις εν λόγω αποστάσεις από τα ηλεκτροφόρα καλώδια ψηλής τάσης.

Συνοπτικά βλέπουμε ότι ακόμη και εάν δεχτούμε ότι υπάρχει αιτιολογική σχέση μεταξύ των δύο, τότε τα καλώδια που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων από τα σπίτια παιδιών, θα ευθύνονταν για ένα πολύ μικρό αριθμό περιπτώσεων παιδικής λευχαιμίας.

Τελειώνοντας να τονίσουμε ότι παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει πολύχρονες και εκτεταμένες έρευνες για το ζήτημα της αιτιολογίας του παιδικού καρκίνου και λευχαιμίας, εντούτοις στο 95% των περιπτώσεων σήμερα δεν γνωρίζουμε την αιτία

Έχουν ενοχοποιηθεί και διερευνηθεί πολλοί παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, η γενετική προδιάθεση, η ιονίζουσα ακτινοβολία, τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και οι μολύνσεις.

Σήμερα η επικρατέστερη θεωρία νια την πρόκληση της λευχαιμίας στα παιδιά είναι ότι συχνά υπάρχει ανωμαλία στο DΝΑ πριν από τη γέννηση και στη συνέχεια μια ασυνήθιστη έκθεση και ανταπόκριση του οργανισμού των παιδιών σε λοιμώξεις μετά τη γέννηση.

Σίγουρα η πρόοδος που έχει επιτευχθεί κατά τα τελευταία χρόνια, θα μας επιτρέψει στο προσεχές μέλλον να κατανοήσουμε καλύτερα τα γεγονότα που οδηγούν στη γένεση και εξέλιξη του καρκίνου στα παιδιά.

: Παθητικό κάπνισμα Αυξάνει κίνδυνο καρκίνου της μύτης στα παιδιά

Γονείς που καπνίζουν πρέπει να ξέρουν ότι το παθητικό κάπνισμα στα παιδιά πιθανόν να τους προκαλεί καρκίνο της μύτης. Το ίδιο πρέπει να γνωρίζουν και όσοι καπνίζοντας, υποβάλλουν παιδιά σε παθητικό κάπνισμα.

Παιδιά που υποβλήθηκαν στις τοξικές επιδράσεις του καπνού κατά την εμβρυϊκή τους ζωή ή δια μέσου του μητρικού θηλασμού, κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνους της ουροδόχου κύστης και των νεφρών.

Οι καρκινογόνες δράσεις του ενεργού καπνίσματος έχουν μελετηθεί εκτεταμένα. Έχει τεκμηριωθεί ότι προκαλεί καρκίνους σε πολλά όργανα του ανθρώπινου σώματος.

Αντίθετα για το παθητικό κάπνισμα οι έρευνες και τα στοιχεία που υπάρχουν είναι λιγότερα. Υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις επιδράσεις των τοξικών ουσιών του καπνού που απορροφούνται από τις εγκύους, διαπερνούν τον πλακούντα και συσσωρεύονται στο έμβρυο.

Επίσης διερευνούνται οι επιδράσεις των ουσιών αυτών όταν εισέρχονται στον οργανισμό του παιδιού δια μέσου του μητρικού θηλασμού στις περιπτώσεις που η μητέρα υποβάλλεται σε παθητικό κάπνισμα ή καπνίζει η ίδια.

Το γάλα μητέρων που καπνίζουν περιέχει ψηλές συγκεντρώσεις νικοτίνης.

Στα ούρα των βρεφών των οποίων η μητέρα κατά την εγκυμοσύνη ή το θηλασμό κάπνιζε, η συγκέντρωση της νικοτίνης είναι ισοδύναμη με αυτήν που παρατηρείται σε ενήλικες καπνιστές Η νικοτίνη είναι ουσία του καπνού που συγκεντρώνεται στα ούρα και η παρουσία της δείχνει ότι το παιδί υποβλήθηκε σε κάπνισμα.

Ανάλογη κατάσταση περιγράφεται και σε μητέρες που ενώ οι ίδιες δεν καπνίζουν, υποβάλλονται σε παθητικό κάπνισμα.

Τα παιδιά με λίγα λόγια είναι δυνατόν να γίνονται θύματα παθητικού καπνίσματος στην εμβρυϊκή τους ζωή, στη μήτρα της μητέρας τους, όταν θηλάζουν και όταν κάποιος καπνίζει στο περιβάλλον τους.

Στη Σουηδία έχει γίνει σειρά μελετών σχετικά με το παθητικό κάπνισμα και την πρόκληση καρκίνου στα παιδιά. Σε μια έρευνα που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, Σουηδοί ερευνητές εξέτασαν βάσεις δεδομένων οικογενειών από το 1958 έως το 2002.

Ο στόχος ήταν να φανεί κατά πόσο παιδιά γονέων που κάπνιζαν και προσβλήθηκαν από καρκίνο του πνεύμονα, προσβάλλονταν τα ίδια από κακοήθεις νόσους που δεν μπορούσαν να εξηγηθούν από δικό τους ενεργητικό κάπνισμα ή οικογενειακή προδιάθεση για καρκίνο.

Είναι γνωστό ότι οι πλείστες περιπτώσεις καρκίνου των πνευμόνων εκδηλώνονται σε ασθενείς που καπνίζουν. Για αυτό η ύπαρξη καρκίνου πνευμόνων στους γονείς και το κάπνισμα από αυτούς, θεωρήθηκαν ως δείκτες υποβολής των παιδιών σε παθητικό κάπνισμα.

Εξετάστηκαν οι περιπτώσεις 17.693 μητέρων και 41.838 πατέρων που προσβλήθηκαν από καρκίνο του πνεύμονα. Στη συνέχεια έγιναν συσχετισμοί με την εκδήλωση διαφόρων μορφών καρκίνου στα παιδιά τους, όταν αυτά ενηλικιώθηκαν.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα παιδιά των γυναικών με καρκίνο που μελετήθηκαν, είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο της μύτης, της ουροδόχου κύστης, των νεφρών και του πνεύμονα. Ο κίνδυνος για καρκίνο των νεφρών και της ουροδόχου κύστης ήταν μεγαλύτερος σε νεαρότερες ηλικίες

Τα παιδιά των ανδρών με καρκίνο του πνεύμονα, είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο της μύτης και του πνεύμονα αλλά λιγότερο για καρκίνο των νεφρών και της ουροδόχου κύστης.

Το μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο τον είχαν παιδιά των οποίων και οι δύο γονείς κάπνιζαν και είχαν προσβληθεί από καρκίνο του πνεύμονα. Στις περιπτώσεις αυτές ο καρκίνος από τον οποίο κινδύνευαν περισσότερο τα παιδιά ήταν ο καρκίνος της μύτης (αδενοειδές κυστικό καρκίνωμα της μύτης).

Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι το παθητικό κάπνισμα κατά την παιδική ηλικία συμβάλλει στην πρόκληση καρκίνου της μύτης όταν τα παιδιά θα γίνουν ενήλικες.

Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος όταν και οι δύο γονείς έχουν προσβληθεί από καρκίνο του πνεύμονα και όταν ένας από τους δύο γονείς παρουσιάζει καρκίνο πνεύμονα. Όταν η μητέρα έχει τον καρκίνο του πνεύμονα, ο κίνδυνος για το παιδί είναι μεγαλύτερος.

Η υποβολή του παιδιού στις τοξικές ουσίες του καπνού κατά την εμβρυϊκή ζωή ή κατά το θηλασμό, πιθανόν να συμβάλλει στην πρόκληση καρκίνου των νεφρών και της ουροδόχου κύστης όταν αυτά θα γίνουν ενήλικες.

Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι άλλες παλαιότερες έρευνες σχετικά με τις επιδράσεις του παθητικού καπνίσματος στα παιδιά έδειξαν ότι αυτό αυξάνει τον κίνδυνο προσβολής τους από λευχαιμία, κακόηθες λέμφωμα όπως επίσης και από μέση ωτίτιδα, άσθμα, βήχα, βρογχίτιδα και μείωση της πνευμονικής τους λειτουργίας.

ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΠΑΊΔΊΏΝ ΚΑΊ ΜΟΛΎΝΣΕΊΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΎΜΟΣΎΝΗ

Η αναζήτηση των λόγων για τους οποίους ένα παιδί προσβάλλεται από καρκίνο συνεχίζεται. Είναι γεγονός ότι δυστυχώς για το σοβαρό αυτό πρόβλημα πολύ λίγα γνωρίζουμε.

Επειδή δε γνωρίζουμε τι προκαλεί τον καρκίνο και λευχαιμία στα παιδιά, η πρόληψη στον τομέα αυτό είναι πρακτικά αδύνατη.

Παρά το γεγονός ότι έχουν ενοχοποιηθεί και μελετηθεί πολλοί παράγοντες, τα στοιχεία που υπάρχουν, εξηγούν την αιτιολογία του παιδικού καρκίνου σε λιγότερο από 5% των περιπτώσεων, στις οποίες ευθύνεται η κληρονομικότητα.

Κατά τα τελευταία χρόνια, συσσωρεύονται από σοβαρές επιστημονικές έρευνες, στοιχεία που υποστηρίζουν ότι οι μολύνσεις από ιούς, παίζουν σημαντικό ρόλο στη γένεση και ανάπτυξη της λευχαιμίας και άλλων συμπαγών καρκίνων

Η πιο πρόσφατη εργασία στον τομέα αυτό, προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο με βάση στοιχεία από το αρχείο παιδικού καρκίνου του Μάντσεστερ. Στο αρχείο αυτό, από τα σπουδαιότερα στο είδος του ανά το παγκόσμιο, συλλέγονται δεδομένα από το 1954.

Οι ερευνητές εξέτασαν τη χρονική στιγμή και τη γεωγραφική περιοχή κατά τις οποίες εκδηλώθηκαν καρκίνοι σε παιδιά για 45 χρόνια, από το 1954 έως το 1998.

Διαπίστωσαν ότι για δύο οπό τις συχνότερες μορφές κακοηθών νόσων του παιδιού, για τις λευχαιμίες και τους εγκεφαλικούς όγκους, υπήρχε ένας χαρακτηριστικός τρόπος εκδήλωσης τους όσον αφορά στη χρονική στιγμή και στη γεωγραφική περιοχή που εκδηλώνονταν.

Συγκεκριμένα παρατηρήθηκε ότι καταγράφονταν αυξημένα νέα περιστατικά λευχαιμιών και εγκεφαλικών όγκων συσσωρευμένα κατά ορισμένες χρονικές περιόδους και σε ορισμένες γεωγραφικές περιοχές.

Τα είδη των κακοηθών παθήσεων των παιδιών που παρουσίαζαν αυξημένη συχνότητα κατά χρονικές περιόδους και σε γεωγραφικές περιοχές ήταν ειδικότερα για τις λευχαιμιες, η οξεία λεμφοβλαστική Λευχαιμία και για τους εγκεφαλικούς όγκους, το αστροκύτωμα.

Η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία είναι η συχνότερη μορφή λευχαιμίας στα παιδιά και στους έφηβους. Το αστροκύτωμα εντάσσεται στους εγκεφαλικούς ογκους που είναι η δεύτερη συχνότερη μορφή καρκίνou στα παιδιά μετά από τις λευχαιμίες που είναι η πρώτη συχνότερη μορφή καρκίνου παιδιών.

Η χρονική και γεωγραφική συσσώρευση νέων περιστατικών, είναι τυπική ασθενειών που προκαλούνται από μολύνσεις. Οι ασθένειες που προκαλούνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες που είναι περισσότερο σταθεροί, εκδηλώνονται συσσωρευμένες σε μια γεωγραφική περιοχή αλλά για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Τα νέα αυτά στοιχεία προσθέτουν δύναμη στη θεωρία ότι η συνάθροιση στο χρόνο και στο γεωγραφικό χώρο περιστατικών παιδικού καρκίνου, οφείλεται σε εξάρσεις μεταδοτικών μολυσματικών ασθενειών λόγω ιών.

Οι Βρετανοί επιστήμονες θεωρούν ότι τα νέα αυτά στοιχεία, υποστηρίζουν την άποψη ότι ιώσεις που προσβάλλουν τη μητέρα και το παιδί κατά την εγκυμοσύνη, πιθανόν να είναι η

αιτία έναρξης των παθολογικών μηχανισμών που οδηγούν τελικά στη λευχαιμία ή το αστροκύτωμα στα παιδιά.

Οι ιογενείς μολύνσεις των μητέρων μπορεί να είναι πολύ συνηθισμένες και ήπιας μορφής που μπορεί να μη χρειαστούν ούτε ιατρική συμβουλή, όπως για παράδειγμα κρυολόγημα, ήπια μορφή γρίπης ή μια μόλυνση με άλλο ιό του άνω αναπνευστικού συστήματος.

Επισημαίνουν όμως ότι ο κίνδυνος από τις μολύνσεις δεν είναι ο ίδιος για όλα τα παιδιά. Η μόλυνση από ιούς πιθανόν να οδηγεί στη γένεση καρκίνων μόνο σε άτομα που έχουν ήδη μια γενετική προδιάθεση που τα καθιστά πιο ευάλωτα στο να προσβληθούν από καρκίνο. Ανωμαλίες γονιδίων στο DΝΑ των ατόμων αυτών, δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο προσβολής τους από καρκίνο.

Η γενετική προδιάθεση σε συνδυασμό με τις ιογενείς μολύνσεις και ίσως άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες, διαφαίνονται ως πιθανές αιτίες πρόκλησης παιδικού καρκίνου και λευχαιμίας;

Η έρευνα παρακάτω έρευνα προσθέτει ακόμη ένα κομμάτι στο δύσκολο παζλ της απολογίας του παιδικού καρκίνου Τον Απρίλιο του 2005 έρευνα σε 10 000 παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο, έδειξε ότι τα βρέφη που κατά τους πρώτους μερικούς μήνες της ζωής τους πηγαίνουν σε νηπιαγωγεία τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, έχουν 50% χαμηλότερο κίνδυνο να προσβληθούν από λευχαιμία.

Το συμπέρασμα τότε των ερευνητών ήταν ότι η έκθεση των παιδιών, πολύ νωρίς στη ζωή τους, κατά τη βρεφική ηλικία, σε μολύνσεις θα μπορούσε να βοηθήσει το αμυντικό τους σύστημα να αναπτυχθεί και να τα προστατεύει από λευχαιμία αργότερα στη ζωή τους.

Βλέπουμε λοιπόν ότι το πρόβλημα δεν είναι απλό. Δεν γνωρίζουμε ακόμη αρκετά για να συστήσουμε προληπτικά μέτρα κατά του παιδικού καρκίνου.

ΟΊ ΦΤΏΧΟΊ, ΟΊ ΠΛΟΎΣΊΟΊ ΚΑΊ Ο ΚΑΡΚΊΝΟΣ

Οι φτωχοί κινδυνεύουν περισσότερο από τους πλούσιους να προσβληθούν και να πεθάνουν από καρκίνο.

Η διαφορά αυτή ενώ ήταν γνωστή από παλαιότερα φαίνεται ότι δεν μικραίνει αλλά αντίθετα μεγαλώνει. Οι φτωχοί δεν επωφελούνται όσο οι πλούσιοι οπό τις βελτιώσεις που επιτυγχάνονται χάρις στην καλύτερη ανίχνευση, έγκαιρη διάγνωση και συνεχή αναβάθμιση των θεραπειών που προσφέρονται για την αντιμετώπιση των διαφόρων τύπων καρκίνου.

Το παράδειγμα του παιδικού καρκίνου είναι ενδεικτικό: Στις ανεπτυγμένες και πλούσιες χώρες για κάθε τρία παιδιά που εκδηλώνουν καρκίνο, τα δύο θα αποθεραπευτούν. Αυτό δεν συμβαίνει σε φτωχές χώρες όπου τα περισσότερα παιδιά πεθαίνουν αβοήθητα και μάλιστα χωρίς κατάλληλη θεραπεία εναντίον του πόνου.

Κάθε χρόνο καταγράφονται παγκοσμίως 250.000 περιστατικά παιδικού καρκίνου. Από τα παιδιά αυτά μόνο 50.000επιβιώνουν.

Τα υπόλοιπα πεθαίνουν ενώ θα έπρεπε εάν υπήρχαν τα μέσα να επιβιώνουν τουλάχιστο ακόμη 100.000 παιδιά. Η φτώχεια που επικρατεί σε πολλές χώρες

του κόσμου συμβάλλει στους θανάτους αυτούς.

Όμως τα φτωχά στρώματα στις κοινωνίες πλούσιων χωρών, παρουσιάζουν ψηλότερα ποσοστά θανάτων λόγω καρκίνου σε σύγκριση με τους εύπορους.

Το συμπεράσματα αυτά προκύπτουν οπό δύο πρόσφατες μεγάλες έρευνες που έγιναν στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι λόγοι για το δυσάρεστο αυτό φαινόμενο είναι πολλοί. Οι εύποροι αναζητούν μια όσο το δυνατό καλύτερη φροντίδα απαιτώντας πολύ περισσότερα από τους γιατρούς. Αναζητούν συνεχώς νέες πληροφορίες για την πάθηση τους, κάνουν ευρεία χρήση του διαδικτύου για να ενημερωθούν για την πάθηση τους και για να μάθουν για το τι γίνεται αλλού.

Παράλληλα οι άνθρωποι που έχουν οικονομικά προβλήματα, επειδή φοβούνται να χάσουν τη δουλειά τους, δεν διαθέτουν τόσο χρόνο και προσοχή όσο πιθανόν να χρειάζεται η κατάσταση της υγείας τους. Στο δύσκολο περιβάλλον των νοσοκομείων και στις επαφές τους με τους γιατρούς δυσκολεύονται περισσότερο.

Αντίθετα οι πλούσιοι νιώθουν πιο σίγουροι και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στις επαφές τους με τα νοσοκομεία και με τους γιατρούς, μπορούν να κινηθούν πιο άνετα προς την αναζήτηση καλύτερης θεραπείας για την περίπτωση τους.

Η πρόσβαση των φτωχών σε ανιχνευτικά προγράμματα όπως η μαστογραφία είναι χαμηλότερη. Επιπρόσθετα τα χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα είναι περισσότερο ευάλωτα στις διαφημιστικές εκστρατείες των καπνοβιομηχανιών. Το αποτέλεσμα είναι η υγεία τους να εκτίθεται σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

Οι διαπιστώσεις αυτές είναι ανησυχητικές. Σε μια εποχή όπου καταγράφεται βελτίωση της πρόγνωσης των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο δεν είναι αποδεκτό το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών

Η πρόοδος που συνεχώς επιτυγχάνεται στην πρόληψη, ανίχνευση και αντιμετώπιση του καρκίνου πρέπει να προσφέρεται σε όλους. Είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα καταπολέμησης της ανομοιότητας αυτής που παρατηρείται τόσο μεταξύ διαφόρων στρωμάτων μιας κοινωνίας αλλά και μεταξύ ανεπτυγμένων και λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών.

ΔΊΑΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΊ ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΣΤΟ ΠΑΊΔΊ

Στον τομέα της πρόληψης και της αιτιολογίας του παιδικού καρκίνου και λευχαιμίας, έχουν πρόσφατα προκύψει πολύ σημαντικά νέα στοιχεία.

Άγγλοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά τα οποία όταν ήταν στη μήτρα της μητέρας τους, είχαν στη διάθεσή τους περισσότερο φυλλικΰ οξύ, διατρέχουν σημαντικά λιγότερο κίνδυνο για να εκδηλώσουν λευχαιμία.

Τα επίπεδα του φυλλικού οξέως που περνούν διαμέσου του πλακούντα και φτάνουν στο παιδί εξαρτώνται από τη διατροφή της μητέρας και από το βιοχημικό μεταβολισμό.

Το φυλλικό οξύ περιέχεται σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, σε δημητριακά, στα φασόλια, στα αβοκάντο, στις μπανάνες, στο χυμό πορτοκαλιού, στα σπαράγγια και στη ζύμη. Όταν η έγκυος γυναίκα διατρέφεται ορθά, με μια διατροφή πλούσια με λαχανικά και φρούτα, τότε οι πιθανότητες το έμβρυο να έχει ικανοποιητικές ποσότητες φυλλικού οξέως είναι μεγάλες.

Όμως το φυλλικό οξύ υποβάλλεται σε ένα χημικό μεταβολισμό στο επίπεδο του εμβρύου που βρίσκεται στη μήτρα. Ο μεταβολισμός αυτός εξαρτάται από το ένζυμο ΜTHFR. Το ένζυμο αυτό καταβολίζει το φυλλικό οξύ με αποτέλεσμα να το καθιστά ανενεργές.

Ορισμένα άτομα έχουν μια διαφορετική μορφή του ενζύμου ΜTHFR, η οποία δεν απενεργοποιεί το φυλλικό οξύ. Τα παιδιά που διαθέτουν την μορφή αυτή του ενζύμου διατρέχουν ακόμη μικρότερο κίνδυνο για λευχαιμία.

Το φυλλικό οξύ προστατεύει το DNA των κυττάρων. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πολλοί από τους καρκίνους και τις λευχαιμίες των παιδιών, οφείλονται σε ανωμαλίες του DNA των κυττάρων που δημιουργούνται όταν το παιδί είναι στη μήτρα της μητέρας του.

Το συμπέρασμα των ερευνητών οπό το Leukemia Research Fund του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ότι τα παιδιά που διαθέτουν τη μορφή του ενζύμου MTHFR το οποίο δεν απενεργοποιεί το φυλλικό οξύ, έχουν πολύ λιγότερο κίνδυνο για παιδική λευχαιμία.

Αυτό δείχνει επιπρόσθετα ότι όταν τα έμβρυα έχουν στη διάθεση τους περισσότερο φυλλικό οξύ, τότε το DNA τους προστατεύεται περισσότερο από βλάβες. Λιγότερες βλάβες στο εμβρυϊκό DNA, ισοδυναμεί με λιγότερο κίνδυνο για καρκίνο και λευχαιμία στην παιδική ηλικία.

Το συμπέρασμα αυτό των γιατρών από το Ηνωμένο Βασίλειο, ενισχύεται και από μια άλλη έρευνα που έγινε στην Αυστραλία. Οι γιατροί από το Cancer Foundation of Western Australia, εξέτασαν τη σχέση που έχει η διατροφή της μητέρας με τον κίνδυνο εκδήλωσης λευχαιμίας στο παιδί της.

Η διεξοδική αυτή επιδημιολογική έρευνα έδειξε ότι τα παιδιά μητέρων οι οποίες είχαν μια διατροφή πλούσια σε φυλλικό οξύ κατά την εγκυμοσύνη, είχαν 50% λιγότερο κίνδυνο για να πάθουν λευχαιμία.

Βλέπουμε λοιπόν ότι και οι δύο αυτές έρευνες καταλήγουν στο σημαντικότατο συμπέρασμα ότι το φυλλικΰ οξύ, είτε γιατί δεν απενεργοποιείται λόγω ενζυμικής ιδιομορφίας. είτε διότι υπάρχει άφθονο στο έμβρυο εξ' αιτίας της διατροφής της μητέρας, προστατεύει το DNA του εμβρύου, από βλάβες και μειώνει ουσιαστικά τον κίνδυνο του παιδιού να παρουσιάσει λευχαιμία.

Το φυλλικό οξύ αποδεικνύεται κατά τα τελευταία μερικά χρόνια ότι είναι εξαιρετικά ευεργετικό για την ανθρώπινη υγεία.

Έρευνες έχουν δείξει ότι βοηθά το καρδιαγγειακό σύστημα και τη μνήμη. Για τις γυναίκες που θέλουν να μείνουν έγκυες όπως επίσης και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συστήνεται εδώ και μερικά χρόνια, να λαμβάνουν καθημερινά φυλλικό οξύ.

Ο λόγος είναι ότι το φυλλικό οξύ μειώνει τον κίνδυνο για εγκεφαλικές συγγενείς ανωμαλίες, ομφαλοκήλη και για μια σοβαρή ανωμαλία της σπονδυλικής στήλης που ονομάζεται δισχιδής ράχη.

Το ερώτημα που τίθεται μετά από τις δύο αυτές σοβαρές έρευνες είναι: Μήπως έχουμε φτάσει στην εποχή που θα έχουμε μια αποτελεσματική πρόληψη για τον παιδικό καρκίνο;

Εμείς πιστεύουμε ότι σταδιακά θα κερδίσουμε τον πόλεμο εναντίον του παιδικού καρκίνου και λευχαιμίας. Τα πρόσφατα αυτά στοιχεία θα βοηθήσουν και περιμένουμε περισσότερες κλινικές έρευνες που θα τις επιβεβαιώσουν.

Αυτό θα επιτρέψει την εφαρμογή μιας γενικότερης στρατηγικής πρόληψης και παράλληλα θα ανοίξει το δρόμο για την πρόληψη και για άλλους παιδικούς καρκίνους.

ΕΓΚΎΜΟΣΎΝΗ, ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΠΑΊΔΊΏΝ, ΕΝΗΛΊΚΏΝ ΚΑΊ ΔΊΑΤΡΟΦΗ

Υπάρχει τώρα ακόμη ένας λόγος για τον οποίο οι γυναίκες που εγκυμονούν ή θηλάζουν, είναι καλύτερα να έχουν μια θρεπτική διατροφή πλούσια σε λαχανικά της οικογένειας του μπρόκολου, του λάχανου και του κουνουπιδιού. Φαίνεται ότι μια τέτοιο διατροφή, ίσως προσφέρει προστασία εναντίον του καρκίνoυ για τα παιδιά τους τόσο στη βρεφική ηλικία όσο και αργότερα κατά την ενήλικη τους ζωή.

Νέα έρευνα δείχνει ότι σε πειραματόζωα, φυτοχημικές ουσίες που υπάρχουν σε ορισμένα λαχανικά, προσφέρουν ψηλού βαθμού προστασία εναντίον λευχαιμίας και λεμφώματος σε ζώα νεαρής ηλικίας. Επίσης προσφέρουν σημαντική προστασία κατά του καρκίνου του πνεύμονα κατά την ενήλικη ζωή.

Πρόκειται για μια από τις πρώτες εργασίες που δείχνουν ότι η διατροφή μπορεί να έχει προστατευτικό ρόλο σε μια μάχη κατά του καρκίνου που αρχίζει και μπορεί να κερδηθεί ή να χαθεί ακόμη πριν από τη γέννηση ενός ανθρώπου. Επίσης δείχνει ότι οι ευεργετικές προστατευτικές επιδράσεις, είναι δυνατόν να διαρκούν κατά την ενήλικη ζωή.

Η έρευνα στον τομέα αυτό βρίσκεται ακόμη στα πρώτα της στάδια. Όμως είναι πολύ ενδιαφέρουσα λόγω των δυνατοτήτων που πιθανόν να δημιουργήσει για την πρόληψη του καρκίνου στην παιδική και ενήλικη ζωή.

Υπάρχουν ισχυρά επιδημιολογικά στοιχεία που δείχνουν ότι οι καρκίνο της βρεφικής ηλικίας, πιθανόν να προκαλούνται από επιδράσεις καρκινογόνων στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού.

Ο καρκίνος είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτων στην παιδική ηλικία μετά από τα ατυχήματα. Τα έμβρυα και τα βρέφη είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις επιδράσεις των τοξικών καρκινογόνων. Είναι πολύ σημαντικό εάν μπορέσουμε να επηρεάσουμε την κατάσταση αυτή διαμέσου της μητρικής διατροφής.

Ο καρκίνος είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτων στην παιδική ηλικία μετά από τα ατυχήματα. Το έμβρυο και το βρέφος είναι ιδιαίτερο ευάλωτο στις επιδράσεις των τοξικών καρκινογόνων. Είναι πολύ σημαντικό εάν μπορέσουμε να επηρεάσουμε την κατάσταση αυτή διαμέσου της μητρικής διατροφής.

Προκαλούν μεγάλη ανησυχία για την καρκινογόνο τους δράση, ορισμένα κοινά περιβαλλοντικά ρυπαντικά στοιχεία.

Ονομάζονται πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (ΠΑΥ) και παράγονται από το κάπνισμα των τσιγάρων, την καύση οργανικών υλικών όπως ξύλα, άνθρακας, μαγειρικά έλαια ή καύσιμα ντίζελ.

Η έκθεση του εμβρύου στους ΠΑΥ βρέθηκε ότι είναι αιτία βλαβών στο DNA των βρεφών και συσχετίζεται με αυξημένη συχνότητα παιδικής λευχαιμίας. Επίσης υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ένα σημαντικό μέρος της ολικής έκθεσης σε ΠΑΥ και άλλων νοσηρών ρυπαντικών καρκινογόνων περιβαλλοντικών παραγόντων όπως τα πολυχλωριωμένα διφενύλια και οι διοξίνες, μεταφέρονται στο έμβρυο διαμέσου του πλακούντα και κατά το θηλασμό.

Σε πειραματικές εργασίες χορηγήθηκε σε εγκύους ποντικούς, μία μόνο δόση ενός ΠΑΥ που ονομάζεται διβενζοπυρένιο το οποίο είναι ισχυρό καρκινογόνο. Το αποτέλεσμα ήταν 80% των ποντικιών που γεννήθηκαν να πεθάνουν εξαιτίας ενός επιθετικού λεμφώματος τύπου Τ που παρουσίασαν πολύ νωρίς στη ζωή τους. Τα ποντίκια που επιβίωσαν παρουσίασαν όλα κατά την ενήλικη ζωή τους καρκίνο των πνευμόνων.

Για σκοπούς σύγκρισης χορηγήθηκε σε μια ομάδα εγκύων ποντικών, το ίδιο καρκινογόνο αλλά μαζί χορηγήθηκε η χημική προστατευτική ουσία I3C (ilnclole-3- Carbinol) Στην ομάδα αυτή οι θάνατοι λόγω λεμφώματος μειώθηκαν στο 50%. Στα ποντίκια που επιβίωσαν, η συχνότητα καρκίνων του πνεύμονα στην ενήλικη τους ζωή, μειώθηκε σημαντικά.

Διαφάνηκε καθαρά ότι στα ποντίκια, η ουσία I3C προσέφερε σημαντική προστασία από το λέμφωμα και τον καρκίνο των πνευμόνων στην ενήλικη ζωή. Επισημαίνεται ότι κανένα από τα ποντίκια δεν έλαβε την προστατευτική ουσία σε άλλη φάση της ζωής του. Την έλαβε μόνο κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό. Αυτό είναι εκπληκτικό και δείχνει ότι οι επιδράσεις που σημειώθηκαν χάρις σε αυτή την προστασία, διήρκεσαν για όλη τη ζωή.

Είναι γεγονός ότι ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η πρώτη αιτία θανάτων λόγω καρκίνου για άνδρες και γυναίκες. Όμως, μόνο ένας καπνιστής σε κάθε δέκα παρουσιάζει καρκίνο του πνεύμονα.

Είναι πιθανόν ότι επηρεάζουν τους καπνιστές διατροφικοί και άλλοι παράγοντες επιπρόσθετα από το κάπνισμα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για εκδήλωση καρκίνου. Αυτό εξηγεί ότι ορισμένοι καπνιστές παρουσιάζουν καρκίνο ενώ άλλοι όχι.

Το ενδεχόμενο η διαδικασία αυτή να αρχίζει από την εμβρυϊκή ζωή, με τα καρκινογόνα να διαπερνούν τον πλακούντα και με πιθανότητα σημαντικού επηρεασμού από τη διατροφή δεν έχει μελετηθεί ικανοποιητικά.

Επισημαίνεται ότι στα πειράματα με ποντικούς που παρουσιάζονται, οι δόσεις των καρκινογόνων και των προστατευτικών ουσιών που χορηγήθηκαν, ήσαν πολύ ψηλότερες από αυτές που δυνατόν να υπάρχουν στο περιβάλλον ή σε μια κανονική διατροφή.

Δεν γίνεται σύσταση για λήψη από εγκύους διατροφικών συμπληρωμάτων της προστατευτικής ουσίας I3C. Οι δράσεις της σε ψηλές δόσεις στις εγκύους δεν έχουν διερευνηθεί αρκετά. Υπάρχουν ανησυχίες ότι σε ψηλές δόσεις, πιθανόν να προκαλεί συγγενείς ανωμαλίες του βρέφους όταν καταναλώνεται κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.

Γίνονται σήμερα εντατικές έρευνες για την ανακάλυψη ουσιών, βιταμινών, φυτοχημικών ενώσεων και άλλων θρεπτικών συστατικών, τα οποία να είναι σε θέση να μας προφυλάσσουν από τον καρκίνο. Η ουσία I3C μελετάται τώρα κατά πόσο θα μπορούσε να προφυλάσσει τις γυναίκες από τον καρκίνο του μαστού.

Όμως αυτή η ουσία όπως και άλλες πολύτιμες φυτοχημικές ενώσεις, υπάρχουν στην οικογένεια των λαχανικών που περιλαμβάνει το μπρόκολο, το λάχανο, το κουνουπίδι, το ραπανάκι, η κράμβη και άλλα πράσινα λαχανικά.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΓΟΝΕΏΝ ΚΑΊ ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΠΑΊΔΊΏΝΣε πολλά επαγγέλματα οι γονείς, εκτίθενται σε πολλούς νοσηρούς παράγοντες. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να είναι χημικές ουσίες, ακτινοβολία ,εντομοκτόνα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, ατμοσφαιρικοί ρύποι και άλλοι που πιθανόν ακόμη να μην έχουν αναγνωριστεί.

Η έκθεση των γονιών στους νοσηρούς παράγοντες που πιθανόν να προκαλούν καρκίνο ή λευχαιμία σε παιδιά, μπορεί να γίνεται πριν από τη σύλληψη, κατά την εγκυμοσύνη ή μετά από τη γέννηση του παιδιού.

Η έκθεση των γονιών σε παράγοντες που αλλοιώνουν το γενετικά τους υλικό που περιέχεται στα σπερματοζωάρια ή στα ωάρια, είναι δυνατόν να οδηγεί σε τροποποιήσεις του DNA του εμβρύου. Θεωρητικά τουλάχιστο, η νέα αυτή κατάσταση προδιαθέτει το παιδί στο να αναπτύξει κάποιας μορφής καρκίνο.

Το σκεπτικό είναι ανάλογο για τις αλλοιώσεις που μπορούν να εμφανιστούν μετά τη σύλληψη, στο έμβρυο και ιδιαίτερα κατά τους ευαίσθητους πρώτους τρεις μήνες της κύησης.

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα μετά σημερινά δεδομένα;

Πολλές έρευνες έγιναν για το σκοπό αυτό. Τα δεδομένα που προέκυψαν δεν έδωσαν απαντήσεις που να διαφωτίζουν στο βαθμό που αναμενόταν. Πρόσφατα συμπληρώθηκε μια από τις μεγαλύτερες έρευνες για το ζήτημα. Έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο από το UKCCSG (United Kingdom Children Cancer Study Group).

Εξετάστηκαν τα στοιχεία των γονιών οπό 3.83S παιδιά με καρκίνο και 7.629 παιδιά χωρίς καρκίνο. Έγινε ανάλυση για 31 ομάδες επαγγελμάτων που είχαν οι γονείς όλων των παιδιών.

Εξετάστηκε η σχέση των επαγγελμάτων που είχαν οι γονείς κατά την περίοδο λίγο πριν και λίγο μετά από τη σύλληψη μαζί με την ύπαρξη ή όχι καρκίνου στα παιδιά. Παράλληλα οι καρκίνοι των παιδιών ομαδοποιήθηκαν σε μεγάλες κατηγορίες όπως οι οξείες λεμφοβλαστικές λευχαιμίες οι εγκεφαλικοί όγκοι και άλλοι καρκίνοι.

Τα ευρήματα στις πλείστες περιπτώσεις, δεν έδειξαν ότι υπήρχε σημαντική σχέση μεταξύ της επαγγελματικής έκθεσης των γονιών σε διάφορους παράγοντες και της εμφάνισης καρκίνου στα παιδιά τους.

Δεν βρέθηκε ότι είχε σχέση η εμφάνιση καρκίνου στο παιδί και η έκθεση λόγω επαγγέλματος του πατέρα σε ιονίζουσα ακτινοβολία, ηλεκτρομαγνητικά πεδία, εντομοκτόνα και άλλες χημικές ουσίες, κατά την περίοδο πριν ή μετά από τη σύλληψη.

Βρέθηκε ότι ο κίνδυνος για να παρουσιάσει ένα παιδί λευχαιμία αυξανόταν λίγο εάν ο πατέρας του, λόγω επαγγέλματος υποβαλλόταν σε εξατμίσεις των αυτοκινήτων.

Ο λόγος για τη μικρή αυτή αύξηση του κινδύνου δεν είναι γνωστός. Μια πιθανή εξήγηση μπορεί να είναι η εισπνοή βενζενίου από τους πατέρες των παιδιών αυτών. Το βενζένιο είναι μια χημική ουσία που περιέχεται στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων.

Το βενζένιο θα μπορούσε να προκαλεί αλλοιώσεις στο σπέρμα του ανδρός πριν από τη σύλληψη με αποτέλεσμα να δημιουργείται προδιάθεση στο παιδί για να αναπτύξει λευχαιμία

Παράλληλα είναι γνωστό ότι το βενζένιο σε ψηλές συγκεντρώσεις σε χώρους εργασίας, έχει συσχετισθεί με την πρόκληση λευχαιμίας. Παλαιότερα όταν το βενζένιο χρησιμοποιούταν ως διαλύτης στις μπογιές, ήταν αιτία πρόκλησης λευχαιμίας στους ελαιοχρωματιστές.

αυτοκινήτων.

Συμπερασματικά θα τονίσουμε το γεγονός ότι παραμένουν ακόμη πολλά ερωτηματικό αναφορικά με τις αιτίες που προκαλούν τον παιδικό καρκίνο και λευχαιμία.

Σχετικά με το επάγγελμα των γονιών φαίνεται ότι δεν υπάρχει σχέση εκτός από την εξαίρεση των πατέρων που εκτίθενται στις εξατμίσεις αυτοκινήτων. Ακόμη και στις περιπτώσεις αυτές ο συσχετισμός είναι αδύνατος και δεν μπορούμε ακόμη να δεχτούμε την έκθεση αυτή ως αιτία καρκίνου στα παιδιά.

Χρειάζονται ακόμη περισσότερες έρευνες και απόκτηση καινούργιων γνώσεων για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την αιτιολογία του παιδικού καρκίνου που πιθανόν να επιτρέψει μια αποτελεσματική πρόληψη.

Η ΗΛΊΚΊΑ ΤΏΝ ΓΟΝΊΏΝ ΚΑΊ Η ΠΑΊΔΊΚΗ ΛΕΎΧΑΊΜΊΑ

Παιδιά από γονείς προχωρημένης ηλικίας έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν λευχαιμία.

Το πρώτο παιδί μιας οικογένειας διατρέχει περισσότερο κίνδυνο να πάθει λευχαιμία παρά τα παιδιά που θα γεννηθούν στην οικογένεια μεταγενέστερα. Για κάθε παιδί που γεννιέται σε μια οικογένεια μετά από το πρώτο, μειώνεται κάθε φορά ο κίνδυνος εκδήλωσης λευχαιμίας.

Εμφανίζεται ξαφνικά, συνήθως εξελίσσεται πολύ γρήγορα και μπορεί να προσβάλει ένα παιδί στη βρεφική, παιδική ή εφηβική ηλικία Υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις που η λευχαιμία μπορεί να εμφανιστεί μόλις γεννηθεί ένα παιδί.

Παρά το γεγονός ότι κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει επιτευχθεί μια μεγάλη πρόοδος στον τομέα της ίασης των παιδιών με λευχαιμία, εντούτοις το ποσοστό θανάτων στα παιδιά με λευχαιμία παραμένει ψηλό και είναι της τάξης του 30%-35%.

Η συχνότερη μορφή λευχαιμίας στα παιδιά είναι η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία. Η διήθηση του μυελού των οστών από τα λευχαιμικά κύτταρα όπως επίσης και η ταχεία εξάπλωση της ασθένειας στα υπόλοιπα όργανα και συστήματα του οργανισμού, απαιτούν άμεση αντιμετώπιση για την αποφυγή ανεπανόρθωτων επιπλοκών.

Η αναζήτηση της αιτιολογίας της λευχαιμίας στα παιδιά, δυστυχώς μέχρι σήμερα και παρά τις εκτεταμένες έρευνες που έχουν γίνει για το σκοπό αυτό, δεν έχουν αποδώσει στο βαθμό που θα αναμενόταν. Η αναγνώριση των αιτιολογικών παραγόντων θα μπορούσε να επιτρέψει μια πρόληψη της σοβαρής αυτής πάθησης.

Έχουν μέχρι σήμερα εξεταστεί περιβαλλοντικοί, κληρονομικοί και μολυσματικοί παράγοντες για τους οποίους υπήρχαν υποψίες ότι σχετίζονται με την πρόκληση λευχαιμίας στο παιδιά.

Μια τελευταία διαπίστωση στον τομέα της αιτιολογίας του παιδικού καρκίνου, προέκυψε από έρευνα που έκαναν Άγγλοι γιατροί μέσα στα πλαίσια του Childhood Cancer Research Group. Η έρευνα συμπεριέλαβε 10.000 περιπτώσεις παιδικού καρκίνου που καταγράφηκαν στο Εθνικό Βρετανικό Αρχείο Καρκίνων του Παιδιού.

Τα αποτελέσματα των ερευνητών έδειξαν:

• Όταν η ηλικία της μητέρας του παιδιού είναι μεγαλύτερη από 40 ετών, οι πιθανότητες να παρουσιάσει ένα παιδί λευχαιμία, αυξάνονται κατά 80% σε σύγκριση με παιδιά των οποίων η μητέρα είναι μεταξύ 25 και 29 ετών

. Όταν η μητέρα είναι μεταξύ 30 και 39 ετών, ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται κατά 30%

• Ανάλογη αύξηση του κινδύνου παρατηρήθηκε και με την αύξηση της ηλικίας του πατέρα

• Το πρώτο παιδί μιας οικογένειας έχει μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσει λευχαιμία σε σύγκριση με τα παιδιά που ακολουθούν

• Κάθε νέο παιδί που γεννιέται μετά από το πρώτο έχει λιγότερο κίνδυνο από το προηγούμενο για λευχαιμία. Το δεύτερο παιδί έχει 8% λιγότερο κίνδυνο ενώ το έκτο παιδί έχει 50% λιγότερο κίνδυνο από το πρώτο για λευχαιμία

Το εύλογο ερώτημα που τίθεται είναι γιατί όταν προχωρά η ηλικία των γονιών, ο κίνδυνος για λευχαιμία αυξάνεται;

Σύμφωνα με τους ερευνητές, όταν η ηλικία αυξάνεται, οι πιθανότητες να δημιουργηθούν γενετικές βλάβες στο DNA των ωαρίων της μητέρας και των σπερματοζωαρίων του πατέρα, αυξάνονται σημαντικά. Οι αλλοιώσεις αυτές δημιουργούν τις προϋποθέσεις, εκδήλωσης λευχαιμίας στα παιδία.

ΠΑΊΔΊΑ ΠΟΎ ΤΡΏΝΕ ΦΡΟΎΤΑ ΚΑΊ Ο ΚΊΝΔΎΝΟΣ ΚΑΡΚΊΝΟΎ

Η πρόληψη του καρκίνου πρέπει να αρχίζει από την παιδική ηλικία. Οι διατροφικές συνήθειες, ο τρόπος ζωής, η αποφυγή του καπνίσματος, η προστασία από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και η διαφώτιση για θέματα που αφορούν την υγεία, μπορούν να θέσουν τις βάσεις για ένα μεγάλο βαθμό προστασίας του παιδιού από τον καρκίνο όταν θα μεγαλώσει.

Ένα παράδειγμα που αποδεικνύει με υποδειγματικό τρόπο τη σημασία που έχουν οι συνήθειες που αποκτούνται από την παιδική ηλικία, μας έρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο. Μια έρευνα που είχε αρχίσει πριν από 60 χρόνια, πριν από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη δεκαετία του 1930, έδωσε τώρα αξιόλογα συμπεράσματα που πρέπει να μας προβληματίσουν.

Στην έρευνα αυτή είχαν συμπεριληφθεί περίπου 4.999 άτομα που μεταξύ των ετών 1937-1939, βρίσκονταν στην παιδική ηλικία. Κατά τα χρόνια αυτά είχε εξεταστεί η διατροφή των παιδιών. Είχε καταγραφεί η ποσότητα φρούτων, λαχανικών, ενέργειας, αντιοξειδωτικών ουσιών, βιταμίνης Ε, βιταμίνης D, καρωτίνης και ρετινόλης που περιείχε η καθημερινή διατροφή του κάθε παιδιού.

Ο στόχος της μεγάλης και μακροχρόνιας αυτής μελέτης ήταν να εξεταστεί ποια θα ήταν η επίδραση της διατροφής κατά την παιδική ηλικία στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου όταν τα παιδιά θα έφθαναν στην ενήλικη ζωή.

Η περίοδος παρακολούθησης έληξε το 2000. Από την ομάδα αυτή των παιδιών κατέστη δυνατή η πλήρης παρακολούθηση σε 3.878 περιπτώσεις. Καταγράφηκαν κατά τα 60 περίπου χρόνια που πέρασαν, 483 περιστατικά καρκίνου.

Ο συσχετισμός μεταξύ διατροφής κατά την παιδική ηλικία και κίνδυνου καρκίνου στην ενήλικη ζωή, έδειξε μια σαφή προστατευτική επίδραση της κατανάλωσης των φρούτων.

Τα παιδιά που έτρωγαν πολλά φρούτα είχαν σημαντικά λιγότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν καρκίνο όταν ήσαν ενήλικες.

Για τους υπόλοιπους παράγοντες που εξετάστηκαν δεν βρέθηκε οποιοδήποτε προστατευτική επίδραση.

Τα φρούτα περιέχουν ένα συνδυασμό παραγόντων που δρουν με συνέργια και προσφέρουν προστασία από διάφορες ασθένειες και ιδιαίτερα από τον καρκίνο. Περιέχουν βιταμίνες, αντι-οξειδωτικές ουσίες και άλλα φυτικά στοιχεία τα οποία είναι περισσότερο αποτελεσματικά όταν δρουν μαζί.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι για το λόγο αυτό που ενώ τα φρούτα φάνηκαν να έχουν προληπτικές ιδιότητες, οι βιταμίνες και οι αντι-οξειδωτικές ουσίες από μόνες τους δεν είχαν μια τέτοια δράση.

Το περίεργο στα αποτελέσματα της πράγματι πολύ καλά σχεδιασμένης αυτής έρευνας, είναι ότι δεν βρέθηκε προστατευτική δράση από τα λαχανικά. Τα λαχανικά είναι όπως και τα φρούτα, πολύ πλούσια σε μεγάλο αριθμό θρεπτικών

Η πιθανή εξήγηση για το παράδοξο αυτό βρίσκεται στον τρόπο μαγειρέματος των λαχανικών. Στη δεκαετία του 1930, οι άνθρωποι μαγείρευαν τα λαχανικά για υπερβολικό χρόνο. Το μαγείρεμα με τον τρόπο αυτό εκθέτει τα λαχανικά σε ψηλές θερμοκρασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται οι πολύτιμες θρεπτικές ουσίες

Σήμερα οι τρόποι μαγειρέματος των λαχανικών έχουν αλλάξει. Μικρότερος χρόνος μαγειρέματος ισοδυναμεί με σημαντικά μεγαλύτερη διαφύλαξη των προστατευτικών στοιχείων που περιέχονται μέσα στα λαχανικά.

Συμπερασματικά θα τονίσουμε τη σημασία που έχει για τα παιδιά η ψηλή κατανάλωση φρούτων.

Όσο περισσότερα τρώνε, τόσο μεγαλύτερη προστασία θα έχουν από τον καρκίνο όταν θα ενηλικιωθούν.

Το ίδιο πιστεύουμε ισχύει και για τα λαχανικά, τα οποία για τους λόγους που αναφέραμε, δεν έδειξαν στην συγκεκριμένη έρευνα, τις ίδιες προληπτικές ιδιότητες.

Η σημασία της ορθής διαπαιδαγώγησης των παιδιών μας από πολύ μικρή ηλικία για θέματα υγείας είναι τεράστια.

Ο χρόνος που θα αφιερώσουμε για να τα εκπαιδεύσουμε σωστά, πιθανόν να είναι μια από τις καλύτερες επενδύσεις και προσφορές που μπορούμε να τους κάνουμε. Με τον τρόπο αυτό τους δίνουμε τις βάσεις και τα εφόδια που θα τα προστατεύουν για όλη τους τη ζωή.

Οι αιτίες που προκαλούν τα κακοήθη νοσήματα στα παιδιά παραμένουν άγνωστες και μόνο ένα ποσοστό λιγότερο του 5% οφείλεται στην κληρονομικότητα. Παρόλο ότι γίνεται πολύς λόγος για διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και οι διάφορες μορφές μη ιονίζουσας ακτινοβολίας (ραδιοσυχνότητες, τηλεοράσεις, κινητά τηλέφωνα), σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και του Εθνικού Συμβουλίου Προστασίας από Ραδιενέργεια του Ηνωμένου Βασιλείου δεν έχει αποδειχτεί ότι ευθύνονται για την εμφάνιση καρκίνου. Γίνεται πολλή συζήτηση διεθνώς για τις ιογενείς λοιμώξεις. Υπάρχουν υποψίες πως όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού δέχεται ερεθισμούς από μολύνσεις ενδέχεται ν’ αντιδράσει με ανώμαλο τρόπο και να αρχίσει την παραγωγή καρκινικών κυττάρων. Ωστόσο, το θέμα είναι πολύπλοκο και ακόμη τυγχάνει μελέτης από διάφορες ερευνητικές ομάδες του εξωτερικού.

Δεν έχει αναγνωριστεί στην Ευρώπη, συγκεκριμένη αίτιο που ευθύνεται για τη σημαντική αύξηση που καταγράφηκε στη συχνότητα του παιδικού και εφηβικού καρκίνου. Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στην πρόκληση καρκίνου.

Η έκθεση των παιδιών σε μολυσματικούς παράγοντες, η ανάμειξη πληθυσμών και αλλαγές που παρατηρήθηκαν στο βάρος γέννησης των παιδιών, διερευνούνται ως πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες στη γένεση κακοηθών νόσων στα παιδιά.

Τα βαρυσήμαντα αυτά δεδομένα, προέκυψαν από έρευνα του International Agency for Research on Cancer με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η έρευνα βασίστηκε στο σύστημα ACCIS (Automated Childhood Cancer Information System).

Συλλέχθηκαν για 30 χρόνια στοιχεία από 80 αρχεία παιδικού και εφηβικού καρκίνου από 35 χώρες της Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης, σχετικά με την συχνότητα των κακοηθών νόσων, την επιβίωση και τη θνησιμότητα.

Εξετάστηκε κατά πόσο, η αύξηση των περιστατικών καρκίνου που καταγράφηκε σε παιδιά και έφηβους, οφείλεται σε μια καλύτερη διάγνωση των περιστατικών και καλύτερη επιδημιολογική καταγραφή τους. Οι παράγοντες αυτοί, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα αναφορικά με μια πραγματική αύξηση των περιστατικών, λήφθηκαν υπ' όψη.

Διαπιστώθηκε, με βάση αρχεία καρκίνου που τηρούνται για μερικές δεκαετίες, ότι υπάρχει μια πραγματική αύξηση των περιστατικών παιδικού και εφηβικού καρκίνου που δεν οφείλεται σε καλύτερη διάγνωση ή καλύτερη καταγραφή των περιπτώσεων.

Λήφθηκαν ακόμη υπόψη και γεγονότα όπως το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνομπίλ. Μετά από το ατύχημα αυτό, καταγράφηκε μια σημαντική αύξηση των καρκίνων θυρεοειδούς αδένα στα παιδιά. Η διόρθωση που έγινε λόγω του γεγονότος αυτού, έδειξε ότι το ατύχημα ήταν υπεύθυνο για την αύξηση που καταγράφηκε στην Ανατολική Ευρώπη.

Υπήρχαν σημαντικές διαφορές όσον αφορά την επιβίωση των παιδιών και εφήβων που διαγνώστηκαν με καρκίνο, στη Δυτική και Ανατολική Ευρώπη. Η συνολική επιβίωση 5 ετών για τα παιδιά κατά τη δεκαετία του 1990, ήταν 75% στη Δυτική Ευρώπη και 64% στην Ανατολική Ευρώπη. Η πενταετής επιβίωση ήταν περίπου η ίδια για τους έφηβους στην Ανατολική και Δυτική Ευρώπη.

Η διαφορά στην επιβίωση των παιδιών με καρκίνο που παρατηρήθηκαν, μπορεί να οφείλονται σε μια γρηγορότερη παρουσίαση και διάγνωση των περιστατικών, στην ύπαρξη καλυτέρων κέντρων' θεραπείας για τον παιδικό και εφηβικό καρκίνο και τέλος σε οικονομικούς παράγοντες που καθιστούν δυνατή τη διάθεση προς τα παιδιά αυτά, πολύπλοκων και δαπανηρών θεραπειών.

Με την ευκαιρία να τονίσουμε το γεγονός ότι παγκοσμίως, τα περισσότερα περιστατικά καρκίνου σε παιδιά και έφηβους, εμφανίζονται σήμερα σε τριτοκοσμικές, φτωχές χώρες.

Εκεί η ανυπαρξία πόρων, εξειδικευμένων γιατρών, νοσηλευτών και νοσοκομειακών κέντρων, οδηγεί το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών στο θάνατο.

Αντίθετα σε πλούσιες χώρες στην Ευρώπη, στην Αμερική, στην Αυστραλία, τα ποσοστά ίασης των παιδιών με καρκίνο ή λευχαιμία, κοντεύουν στο 80%. Οι αναπτυγμένες χώρες έχουν υποχρέωση να βοηθήσουν τις φτωχότερες χώρες να δημιουργήσουν και να συντηρήσουν υποδομή τέτοια που να προσφέρει όσον το δυνατό καλύτερη φροντίδα σε παιδιά που πάσχουν από καρκίνους.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η Διεθνής Αντικαρκινική Ένωση (UICC) και η sanofi-aventis παρουσίασαν τον πρώτο απολογισμό της εκστρατείας "Το Παιδί μου, ο Αγώνας μου" που ξεκίνησε το 2004 για την καταπολέμηση του παιδικού καρκίνου σε χώρες όπου η παιδιατρική ογκολογία δεν είναι ακόμα ανεπτυγμένη. Στα πλαίσια αυτής της εκστρατείας έχουν διεξαχθεί 26 προγράμματα σε 16 αναπτυσσόμενες χώρες: Μπαγκλαντές, Βολιβία, Αίγυπτος, Ονδούρα, Ινδονησία, Κένυα, Μάλι, Μαρόκο, Περού, Φιλιππίνες, Ρουμανία, Σενεγάλη, Τανζανία, Ουκρανία, Βενεζουέλα και Βιετνάμ.

Παρά το γεγονός ότι ο παιδικός καρκίνος αντιπροσωπεύει ένα μικρό ποσοστό του συνόλου των ογκολογικών περιστατικών, υπάρχει χάσμα μεταξύ των ποσοστών επιβίωσης παιδιών με καρκίνο. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ υψηλότερο στις εκβιομηχανισμένες χώρες απ' ότι στις αναπτυσσόμενες, όπου, όμως, ζει το 80% των παιδιών με καρκίνο.

Κάθε χρόνο διαγιγνώσκεται καρκίνος σε περισσότερα από 160.000 παιδιά και σχεδόν 90.000 χάνουν τη ζωή τους από τη νόσο. Στις ανεπτυγμένες χώρες εκτιμάται ότι σχεδόν 80% των παιδιών που λαμβάνουν θεραπεία για τον καρκίνο θα επιβιώσουν. Δυστυχώς, αυτό το ποσοστό επιβίωσης μειώνεται στο 20% ή ακόμη και στο 10% στις φτωχότερες χώρες, όπου συχνά δεν υπάρχει πρόσβαση στην ενημέρωση, την έγκαιρη διάγνωση και τις κατάλληλες φροντίδες υγείας. Κι όμως, ο παιδικός καρκίνος είναι τις περισσότερες φορές ιάσιμος με την προϋπόθεση της έγκαιρης διάγνωσης και έγκαιρης θεραπείας.

H εκστρατεία "Το Παιδί μου, Ο Αγώνας μου" έχει στόχο να ενθαρρύνει όλους τους φορείς (νοσοκομεία, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κ.λπ.) να προβούν σε καινοτόμες και υλοποιήσιμες προσεγγίσεις προκειμένου να συμβάλουν στην έγκαιρη διάγνωση, στην πρόσβαση στις φροντίδες υγείας και στις κατάλληλες θεραπείες, στην αντιμετώπιση του πόνου, καθώς και στην καλύτερη αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών και πολιτιστικών ζητημάτων που προκύπτουν με τη νόσο και αφορούν τόσο στους μικρούς ασθενείς όσο και στις οικογένειές τους.

Χάρις στην οικονομική υποστήριξη (ποσού μέχρι και 50.000 ευρώ ανά πρόγραμμα ετησίως), την υποστήριξη ειδικών από τη Συμβουλευτική Οργανωτική Επιτροπή και τη βοήθεια των τοπικών ομάδων της sanofi-aventis, τα πιλοτικά προγράμματα αρχίζουν να αποδίδουν.

Μέχρι στιγμής, 900 επαγγελματίες υγείας συμμετείχαν σε εκπαιδευτικά προγράμματα για τον παιδικό καρκίνο και την αντιμετώπισή του, 4.000 παιδιά επωφελήθηκαν από τα προγράμματα αυτά και 2.100 οικογένειες έλαβαν στήριξη για να κατανοήσουν καλύτερα την ασθένεια των παιδιών τους και να ζήσουν με το πρόβλημα αυτό. Στην Τανζανία, για παράδειγμα, το πρόγραμμα που εφαρμόστηκε οδήγησε σε μείωση του απαιτούμενου χρόνου ανάλυσης της βιοψίας από 6 σε 2 εβδομάδες. Στα τέλη του 2006, ο αριθμός των περιπτώσεων καρκίνου που διαγνώσθηκαν αυξήθηκε από 145 σε 364 (στόχος για το 2007 είναι να μειωθεί ο χρόνος ανάλυσης σε λιγότερο από 1 εβδομάδα και να μπορέσουν να διαγνωστούν 650 παιδιά). Στην Ονδούρα, το ποσοστό αποχώρησης από τη θεραπεία μειώθηκε από 22%, κατά την έναρξη του προγράμματος, στο 10%, στα τέλη του 2006 (ο στόχος είναι να μειωθεί στο 5% στα τέλη του 2007). Ο αριθμός των οικογενειών που έλαβε ψυχολογική και κοινωνική στήριξη

αυξήθηκε από μερικές δεκάδες, στην αρχή, σε 200 οικογένειες στην Αίγυπτο, 300 στο Μπαγκλαντές, 360 στη Βενεζουέλα και 450 στο Βιετνάμ στα τέλη του 2006.

Εύχομαι στην επίτευξη αυτών των στόχων και στην ευαισθητοποίηση όλων μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1. A pooled analysis of magnetic fields and childhood leukaemia, British Journal of Cancer 2000; 83 692-698 ,8 Σεπτεμβρίου 2000.

2. British Journal of Cancer

3. Cancer Disparities by Race/Ethnicity and Socioeconomic Status, CA: A Cancer Journal for Clinicians 2004;54:78-93,Μάρτιος-Απρίλιος 2004.

4. Cancer Research UK

5. Cancer Trials, National Cancer Institute.

6. Case-control study of parental age, parity and socioeconomic level in relation to childhood cancers, International Journal of Epidemiology 2001:30:1428-1437,Δεκέμβριος2001.

7. Childhood cancer in relation to distance from high voltage power lines in England and Wales: a case-control study, British Medical Journal 2005:330:1290,4 Ιουνίου 2005.

8. Childhood solid tumours in relation to infections in the community in Cumbria during pregnancy and around the time of birth, British Journal of Cancer 2002; 87(7):746-750, 23 Σετπεμβρίου 2002

9. Day care in infancy and risk of childhood acute lymphoblastic leukaemia: findings from UK case-control study, British Medical Journal 2005:330i7503):1279-80, Ιούνιος 2004.

10. Fruit, vegetables and antioxidants in childhood and risk of adult cancer: the Boyd Orr cohort, Journal of Epidemiology and Community Health 2003;57:218-225,1 Μαρτίου 2003.

11. Geographical patterns and time trends of cancer incidence and survival among children and adolescents in Europe since the 1970s (the ACCIS project): an epidemiological study, The Lancet 2004;364:2097-2105,11 Δεκεμβρίου 2004.

12. Immediate nephrectomy versus preoperative chemotherapy in the management of non -m eta static Wilms' tumour: Results of a randomised trial (UKW3) by the UK Children's Cancer Study Group, European Journal of Cancer 2006 42 (15):2554-2562, Οκτώβριος 2006.

13. Is there a common aetiolocjy for certain childhood malignancies? Results of cross-space—time clustering analyses. European Journal of Cancer 2005 (41)18: 2911-2916. Δεκέμβριος 2005.

14. Leukaemia Research Fund

15. Linus Pauling Institute, Oregon State University

16. National Cancer Research Institute

17. National Institutes of Health

18. Parental lung cancer as predictor of cancer risks in offspring: Clues about multiple routes of harmful influence?, International Journal of Cancer 2005; d.o.i.10.1002/ijc.21387,10 Αυγούστου 2005.

19. Parental occupation at periconception: findings from the United Kingdom Childhood Cancer Study, Occupational and Environmental Medicine 2003;60:901 -909, Δεκέμβριος 2003.

20. Poverty, Culture, and Social Injustice, Determinants of Cancer Disparities, CA: A Cancer Journal for Clinicians 2004;54:72-77, Μάρτιος-Απρίλιος 2004.

21. Radiotherapy can be avoided in children with brain tumours , The Lancet Oncology 2007;DOI:10 1016/S1470-2045(07) 70208-5,20 Ιουλίου 2007.

22. Registering childhood cancers, The Lancet 2004;364,11 Δεκεμβρίου 2004. International Agency for Research on Cancer

23. Space-time clustering patterns of gliomas in the Netherlands suggest an infectious aetiology, European Journal of Cancer 2005;(41 )18:2917-2923, Δεκέμβριος 2005.

24. Trends in mortality for cancers, comparing multiple- and underlying-cause rates, in an English population 1979-1999, British Journal of Cancer 2004:90,1019-1021, S Μαρτίου 2004.

25. Women's Health Initiative