metropolis weekend 70

4-6 Ιουνίου 2010Αριθμός φύλλου 896/70

2 GREEN EDITION 4 - 6 - 10

εν θυμάμαι πότε συνειδητοποίησα ότι σ’ αυτήν την πόλη λείπει το πράσινο και ο χώρος. Μεγάλωσα σε μια μεσοαστική συνοικία με ένα καλούτσικο, αλλά παρα-

τημένο πάρκο στο Κέντρο της. Η πλατεία μας, έ-να χορταστικό παραλληλόγραμμο από μπετόν και χαριτωμένες υδάτινες επιφάνειες, με ατίθασες πάπιες να τσαλαβουτάνε, ήταν το καμάρι της γει-τονιάς. Οι μεγάλοι δρόμοι είχαν συνήθως πράσι-νες νησίδες με δέντρα που έπαιρναν καταπληκτι-κά χρώματα την άνοιξη. Τέλη Μαΐου, ο δρόμος που με άφηνε το τρόλεϊ γέμιζε με μοβ λουλουδά-κια, ένα θέαμα μοναδικό. Αυτή ήταν η άποψή μου για την Αθήνα. Το πρά-σινο ήταν όσο έπρεπε και, όταν άκουγα στις ει-δήσεις περί «νέφους», δεν πολυκαταλάβαινα. Α-φού δύο βήματα από την πολυκατοικία μας ή-ταν το πάρκο, οι πάπιες είχαν αρκετό νερό, για να δροσίζονται το καλοκαίρι, και ο Εθνικός Κή-πος απλωνόταν τεράστιος μπροστά στα παιδι-κά μου μάτια, το «νέφος» έμοιαζε με παραφωνία. Και «στο κάτω-κάτω της γραφής», θα μπορούσα να συμβιβαστώ με λίγη αιθαλομίχλη, αν αυτό ή-ταν το τίμημα για μία πόλη που μου φαινόταν η ωραιότερη στον κόσμο. Μάλλον γιατί άργησα να ταξιδέψω στις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης και το μέτρο σύγκρισης ήταν κάποιες δυστυχισμένες αθηναϊκές απομιμήσεις στην ελληνική ύπαιθρο, όταν ταξιδεύαμε τα καλοκαίρια.

εγαλώνοντας παραδέχτηκα αυτό που δεν μπορούσα να χωνέψω μικρότερος. Αλλά στην Αθήνα δεν μου λείπουν οι ατελείωτες εκτάσεις πρασίνου, ένα Χάιντ Παρκ, ας πούμε, αλλά δύο άλλα πράγματα. Πρώτον,

η φροντίδα για τους υπάρχοντες χώρους πρασίνου που δεν εί-ναι λίγοι, τουλάχιστον στα διοικητικά όρια του δήμου Αθηναί-ων. Ανοίγω παρένθεση. Αυτό το εξευτελιστικό ποσοστό της α-ναλογίας πρασίνου ανά κάτοικο (κάπου κοντά στα 2,5 τετ.μ.) που φέρνει την Αθήνα σε μία από τις τελευταίες θέσεις πανευ-ρωπαϊκά, αντιστοιχεί στο σύνολο του πολεοδομικού συγκρο-τήματος. Το ίδιο ποσοστό ανεβαίνει σημαντικά, όταν περιορι-

ζόμαστε στην έκταση του δήμου Αθηναίων (Κέντρο, συν πε-ριφερειακές συνοικίες). Αυτό το στοιχείο μάς αποδεικνύει ότι η προπολεμική πόλη, πριν από την πυρετώδη ανάπτυξη των προαστίων, είχε αρκετό πράσινο τόσο χάρη στους οργανωμέ-νους χώρους (Εθνικός Κήπος, Κήποι Ζαππείου, Πεδίον Αρε-ως, κλπ.), όσο και στη μορφολογία του αθηναϊκού τοπίου με τους πολλούς λόφους (Φιλοπάππου, Λυκαβηττού, κλπ.). Ση-μαντικές ανάσες προσφέρουν ακόμα και οι αρχαιολογικοί χώ-ροι, πολλοί από τους οποίους επιβιώνουν στο μεταίχμιο ανά-μεσα στην ιστορική τους ταυτότητα και την πολύτιμη λειτουρ-γία της ως ελεύθεροι, αδόμητοι χώροι με φυσικό πράσινο.

πανέρχομαι. Η φροντίδα για τους υ-πάρχοντες χώρους πρασίνου είναι συ-χνά μέτρια. Υπάρχει, ωστόσο, μία αισι-όδοξη παράμετρος. Τα τελευταία χρόνια

η πρόοδος είναι σημαντική. Κάν' τε μια βόλ-τα στον Εθνικό Κήπο ή στο Αττικό Αλσος, για να δείτε τι εννοώ. Το δεύτερο πρόβλημα της Α-θήνας είναι η έλλειψη μικρών, σημειακών πα-ρεμβάσεων μέσα στον πυκνοδομημένο ιστό της πόλης. Μας λείπουν, δηλαδή, οι πολύτιμες, εμ-βόλιμες «πράσινες» ανάσες στο σκληρό πυρή-να των ατελείωτων μπλοκ από πολυκατοικίες, που θα απάλυναν το αίσθημα της ασφυξίας. Ε-δώ θα μπορούσαν να γίνουν πολλά και με μία σειρά μεμονωμένων απαλλοτριώσεων, αλλά και με την αξιοποίηση εργαλείων που έχουμε ήδη στα χέρια μας (διαμόρφωση/συνένωση ακάλυ-πτων, σημειακές αναπλάσεις, κλπ.). Αυτά, κατά τη γνώμη μου, είναι χίλιες φορές πιο επείγου-σες ενέργειες από τη μητροπολιτικού χαρακτή-ρα παρέμβαση στο Ελληνικό.


ο θέμα του εορτασμού των πα-γκόσμιων ημερών με έχει α-πασχολήσει αρκετά. Στην πε-ρίπτωση της Παγκόσμιας Η-

μέρας Περιβάλλοντος, θυμάμαι την Diana Ross και τον Marvin Gaye που τραγουδούσαν στα 70’s το “Stop, look, listen to your heart”, κάνοντας τα ζευγάρια να... λιώνουν. Και ο λό-γος είναι ο εξής: η δισκογραφική ε-ταιρεία τους, η «μητέρα» πολλών με-γάλων καλλιτεχνών, Tamla Motown, τους είχε ζητήσει να κάνουν μαζί ένα ερωτικό άλμπουμ για τα εκατομμύρια των θαυμαστών τους, προσβλέποντας στη σίγουρη επιτυχία που θα είχε μια συνεργασία μεταξύ των δύο αυτών «ι-ερών τεράτων» της soul. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι η Diana και ο Marvin μισούσαν ο ένας τον άλ-λον, και μάλιστα λέγεται ότι πίσω από εκείνο το... διάσημο μίσος κρυβόταν ένας μεγάλος έρωτας. Οπως και να ’χει, στο άκουσμα της πρότασης απά-ντησαν, αρχικώς, «αποκλείεται». Πα-ρόλα αυτά, ύστερα από τις πιέσεις της εταιρείας, έθεσαν έναν όρο προκειμέ-νου να δεχτούν: να ηχογραφήσουν το δίσκο… χωρίς να συναντηθούν ποτέ στο στούντιο! Ούτε καν στο στούντιο του φωτογράφου όπου, τελικά, μπή-καν μια μέρα σε διαφορετικές στιγμές, προκειμένου να ποζάρουν για τη φω-

τογραφία του εξωφύλου. Το “Diana & Marvin”, ένα από τα πιο ερωτικά άλ-μπουμ της δεκαετίας, ήταν ολόκλη-ρο ένα μοντάζ. Μια... κάλπικη στιγμή που, αν και στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ποτέ, άφησε ωστόσο το απο-τύπωμά της.Στο σημερινό... παράδεισο του κυνι-σμού που ζούμε, πρέπει να είναι κά-ποιος αθεράπευτα ρομαντικός ώστε να πιστέψει πως μια μέρα μπορεί να κάνει τη διαφορά. Πως αν μια μέρα ε-νώσουμε όλοι μαζί τις φωνές μας, ό-πως ας πούμε για το περιβάλλον, κά-ποιοι σε ένα σημαντικό κέντρο λήψης αποφάσεων, θα ακούσουν. Το δοκι-μάσαμε παλιότερα στο Κιότο και πο-λύ πρόσφατα στην Κοπεγχάγη. Δια-φορετικές φωνές ενώθηκαν για να φτιάξουν ένα soundtrack, που κανο-νικά θα έπρεπε να... ξεκουφάνει συ-νειδήσεις! Είδατε εσείς κανένα να ξε-κουφαίνεται; Κανείς δεν είδε, επειδή κανείς δεν άκουσε. Η προσπάθεια της παγκόσμιας «πράσινης» κοινότητας α-ποτυπώθηκε στην ιστορία, στα μίντια, αλλά χωρίς πραγματικό αντίκρισμα. Η επόμενη μέρα έφερε ακόμα μια άτα-κτη υποχώρηση, σε μια «μάχη» στην οποία κάνουμε ένα βήμα μπρος και δύο πίσω. Μία μέρα κάθε χρόνο, τιμής ένεκεν. Το ερώτημα είναι «έχουμε την πολυ-τέλεια άλλης μιας μέρας;». Χρειαζόμα-στε μια μέρα το χρόνο για να μας θυ-

μίζει κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε τις υπόλοιπες 364; Οι κινητοποιήσεις υπό τη μορφή του εορτασμού μιας Παγκόσμιας Ημέρας, δεν αρκούν. Βα-σικά, τίποτα λιγότερο από δραστικό-τατες κινήσεις και άμεσες αποφάσεις από τις κυβερνήσεις δεν αρκεί, ε-νώ, εδώ που φτάσαμε, ακόμα και αυ-τά μπορεί να μην είναι, πλέον, αρκετά για να αναστρέψουμε την υπάρχουσα δραματική κατάσταση στην οποία έ-χουμε φέρει το περιβάλλον. Οσες φο-ρές και να γιορτάσουμε την Παγκό-σμια Ημέρα Περιβάλλοντος δεν πρό-κειται να βγει τίποτα περισσότερο α-πό αθρόες συγκεντρώσεις, οργισμέ-νες ομιλίες, πρωτότυπες διαμαρτυ-ρίες, συμβολικούς αποκλεισμούς βι-ομηχανικών μονάδων και προβολές ντοκιμαντέρ. Καλά όλα αυτά. Η παιδεία αποτελεί πάντα ένα σημαντικότατο «όπλο», αλ-λά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στη μο-νάδα εντατικής θεραπείας στην οποία βρίσκεται σήμερα ο «ασθενής», που στην περίπτωσή μας είναι η Γη, πρώ-τα θα κοιτάξουν οι γιατροί να του σώ-σουν τη ζωή και μετά να ενημερώ-σουν τους οικείους του για το πώς να τον φροντίσουν την επόμενη μέ-ρα, όταν δηλαδή θα έχει διαφύγει τον κίνδυνο. Το να συγκεντρωνόμαστε έ-ξω από το νοσοκομείο και να φωνά-ζουμε δεν βοηθάει κανέναν, τουλάχι-στον άμεσα.

Εβδομαδιαία ειδική έκδοσητης εφημερίδας Metropolis

[email protected]

Τηλ. Επικοινωνίας:210 48.23.977 - 48.16.710

Fax: 210 - 48.32.887

Ιδιοκτησία - ΕκδοσηΜETROPOLIS EΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. Εδρα: Εθνάρχου Μακαρίου &

Δημητρίου Φαληρέως 2 Τ.Κ. 185 47 - Ν. Φάληρο

Σύνταξη - Διαφήμιση: Κύπρου 12ΑΤ.Κ. 183 46 - Μοσχάτο

Σύμβουλος Eκδοσης:Κώστας Τσαούσης

Project Manager:Βίκτωρας Δήμας

Συντονισμός Eκδοσης: Νατάσα Μαστοράκου, Θάνος Τριανταφύλλου

Στην οργάνωση, παραγωγή και επι-μέλεια της έκδοσης συμμετέχουν οι:

Αλεξία Κονάχου, Γεωργία Μπάστα, Νάντια Γιαννούλη,

Γεωργία Διαβολίτση, Νίκος Καλαμπάκας, Νικήτας Καραγιάννης, Βασίλης

Καραγιαννόπουλος, Αντώνης Κόλλιας, Γιάννης Μανάλης, Μιχάλης

Παναγιωτάκης, Νίκος Πιτσιλαδής, Αλεξάνδρα Σαρμά, Xρήστος

Τσαπακίδης, Αντώνης Χιοκτούρης, Ανδρέας Γιαννόπουλος,

Ντίνος Ρητινιώτης, Θάνος Αλεξίου,Βασίλης Αναστασόπουλος,

Τάσος Γραικός, Βίκυ Οικονομοπούλου, Τηλέμαχος Χορμοβίτης

Δημιουργικό:Δημήτρης Στεργίου, Ρουμπίνη Νάτση,

Γιώργος Στασινόπουλος, Iωάννα Κυρίτση

Εμπορικός Διευθυντής: Πάνος Πατρίκης

Διαφήμιση: Χρήστος Τσαούσης,

Εμμανουέλα Χειρακάκη

Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Actionimages, AFP, ΕUROKINISSI Εκτύπωση: Η Καθημερινη Α.Ε.


Πεζεύοντας την καμήλα της, η σύγχρονη ευ-αισθητοποιημένη ανθρωπότητα διασχίζει για άλλη μία φορά τη θερμότερη χρονιά από κα-ταβολής της ύπαρξής της, μέχρι να φορέσει το σκάφανδρό της ή να αποκτήσει βράγχια ως φυσική επιλογή, και να σπιτωθεί σε υποβρύ-χιες Ατλαντίδες. Εχουν συνειδητοποιήσει ά-ραγε όλοι πως ήρθε η ώρα των πράξεων;

Τα πλέον πρόσφατα στοιχεία από τους περιβαλλο-ντολόγους που έχουν «στρατοπεδεύσει» στον Αρ-κτικό Κύκλο, αποδεικνύουν πως η θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη έχει αυξηθεί κατά 0,65°C τους τελευταίους 12 μήνες, σε σχέση με την περίοδο 1951-1980, ενώ προβλέπεται πως μέ-χρι το τέλος του 2010 θα σπάσει και το ρεκόρ του 2005, οπότε και καταγράφηκε η θερμότερη χρο-νιά στην ιστορία.

Στη θάλασσα τα πράγματα δεν θα μπορού-σαν να είναι καλύτερα. Ο πάγος στην επιφά-νεια του Αρκτικού Ωκεανού έχει φτάσει πλέον στα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγρα-φεί ποτέ για αρχές Ιουνίου, με 40.000 τετ.χλμ. πάγου να α-νεβάζουν καθημερι-νά τη στάθμη της θάλασσας. Αντίστοι-χα, η Εθνική Ωκε-ανολογική Υπηρε-σία των ΗΠΑ κατέ-γραψε τους τέσσερις πρώτους μήνες του 2010 τις υψηλότε-ρες από κάθε άλλη χρονιά θερμοκρασί-ες στον Ατλαντικό Ωκεανό. Ως απόρροια αυτών των θερμοκρα-σιών, οι τυφώνες που αναμένονται να πλή-ξουν την περιοχή θα είναι οι πιο έντονοι των τελευταίων ετών, με ανέμους που θα αγγίζουν το ελάχιστο τα 179 χλμ./ώρα.

Στον άκρως προβεβλημένο τομέα της ενέργειας, θα περίμενε τουλάχιστον κανείς, ύστερα από τόσες και τόσες εκστρατείες, να έχει μειωθεί η σπατάλη της ηλεκτρικής ενέργειας. Στον πλανήτη αυτόν, όμως, -αν και αγκομαχάει- όσοι επενδύουν στην ανάπτυ-ξη, φαίνονται σίγουροι πως θα την «βγάλει την α-νηφόρα» και ας μην καταλήγει στο ίδιο συμπέρα-σμα η πιο φιλαλήθης επιστήμη των μαθηματικών.

Περίπου 50% αναμένεται να αυξηθεί μέχρι το 2035 η χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος. Το α-ποτέλεσμα θα είναι να αυξηθούν παγκοσμίως και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κα-τά 43% μέχρι το 2050, σύμφωνα με υπολο-γισμούς του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, στο τιμόνι του οποίου ο πλανητάρχης κατάφε-

ρε να αδρανοποιήσει ακόμα και αυτόν το ση-μαντικότατο νομπελίστα Steven Chu. Το 2007 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ήταν 29,7 δισ. τόνοι, ενώ το 2035 εκτιμάται πως θα ανέλθουν σε 42,4 δισ. τόνους.

Στην ίδια έκθεση σημειώνεται πως η αύξηση αυ-τή έγκειται και στην απουσία διεθνών δεσμευτι-κών συμφωνιών για τη μείωση των εκπομπών βι-ομηχανικών ρύπων -μία ξαφνική αδιαθεσία δεν τους επέτρεψε να παραστούν στην τελευταία Πα-γκόσμια Σύνοδο του ΟΗΕ για την κλιματική αλλα-γή της Κοπεγχάγης.

Στον ίδιο το-μέα, είναι ση-μαντικό να τονι-στεί πως η πα-ραγωγή της πυ-ρηνικής ενέρ-γειας πρόκειται να αυξηθεί επί-σης κατά 74%. Είναι πραγμα-τικά μεγάλη τι-μή για το μέσο Ελληνα να ξέρει πως σημαντικό μερίδιο του πα-ραπάνω ποσο-στού θα παράγεται στη γειτονιά του, στον Κόλ-πο Ακούγιου, στην επαρχία Μερσίνη της νο-τιοδυτικής Τουρκίας.

Ασήμαντη λεπτομέρεια 1: το εργοστάσιο κατα-σκευάζεται κοντά στο ενεργό σεισμογενές ρήγμα του Ecemit.

Ασήμαντη λεπτομέρεια 2: αναμένεται να δια-ταράξει την ισορροπία του ευαίσθητου οικο-συστήματος της περιοχής, το οποίο φιλοξενεί μία από τις τελευταίες αποικίες του εξαιρετικά σπάνιου είδους της μεσογειακής φώκιας Μο-νάχους-Μονάχους.

Ασήμαντη λεπτομέρεια 3: θα μετατρέψει την ευ-ρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου σε συ-στηματική οδό μεταφοράς πυρηνικών καυσίμων και αποβλήτων.

Παρά την ολοφάνερη συνειδητοποίηση από την κοινωνία της ιδιαίτερα απελπιστικής κατά-στασης στην οποία έχει περιέλθει ο πλανήτης που έχει την ατυχία να μας φιλοξενεί, παρατη-ρούμε όλο και συχνότερα πως ο δαλτονισμός και η τραγελαφική απάθεια βιομηχανιών και κυβερνώντων συνεχίζονται. Η ανάπτυξη μπο-ρεί να είναι και «πράσινη», αρκεί να καταφέ-ρουν να την δούνε όλοι οι προαναφερ-θέντες. Εμείς, ως… «κοινοί θνητοί», επι-τρέψτε μου να πιστεύω πως έχουμε εκ-παιδευτεί και παίζουμε κα-λύτερα το ρό-λο μας σε αυ-τό το οικοσύ-στημα. Γιατί πλέον είμαστε σίγουροι πως το βαρέλι έχει πάτο. Τον κοιτάμε και μας «κοιτά-ει» σε απόσταση αναπνοής...


ανάπτυξη των ΑΠΕ πρέπει να ξεκινήσει από τη γειτονιά μας! Είναι σημαντικό οι ΑΠΕ να γίνουν μέρος της καθημερινότητάς μας και να απολαμβάνουμε τα οφέλη τους. Είναι ση-μαντικό για μας και τα παιδιά μας, να εξοικειωθούμε με τις νέες τεχνολογικές εφαρμογές ΑΠΕ, να αντιληφθούμε τη φιλικότητά τους προς το περιβάλλον και να τις αποδεχτούμε.

Σήμερα, η αποδοχή των ΑΠΕ από τους πολίτες και τις τοπικές κοινωνίες είναι μια πολύ κρίσιμη παράμετρος για την υλοποίηση του οράματός μας για Πράσινη Ανάπτυξη. Στην Ελλάδα πάσχουμε από το σύνδρομο «όχι στην αυλή μου». Δημοσκοπήσεις έχουν δείξει ότι, αν και γενικά η ελληνι-κή κοινωνία τάσσεται υπέρ των ΑΠΕ, στην πράξη ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια είναι οι α-ντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών και οι προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Η Ελλάδα, στο μερίδιο που της αναλογεί, θα συμβάλει στην παγκόσμια προσπάθεια για την αντι-μετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής, που σήμερα αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα και τη βιοποικιλότητα. Σήμερα, προωθείται κατά προτε-ραιότητα η ανάπτυξη των ΑΠΕ σε σπίτια, σχολεία, νοσοκομεία και δημόσια κτίρια, παράλληλα με μικρομεσαίες εφαρμογές σε αγροτικές περιοχές, αλλά και μεγάλης κλίμακας έργα, με στόχο την τό-νωση της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Ειδικότερα, η ενσωμάτωση φωτοβολταϊκών και μικρών ανεμογεννητριών στα κτίρια προωθείται με ευνοϊκή τιμολόγηση της παραγόμενης ενέργειας και απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασί-ας. Η ενσωμάτωση των ΑΠΕ, με μικρές διεσπαρμένες μονάδες, έχει πολλαπλά οφέλη για το η-λεκτρικό σύστημα. Παράλληλα, προωθείται η υποχρεωτική κάλυψη μέρους των αναγκών ζεστού νερού χρήσης με η-λιακούς συλλέκτες ή γεωθερμικές αντλίες, σε νέα κτίρια. Βεβαίως, η ενσωμάτωση των ΑΠΕ στα κτίρια, πρέπει να συνοδεύεται με μέτρα εξοικονόμησης και ορθολογικής χρήσης της ενέργειας. Για το λόγο αυτό, προωθούνται και μέτρα δράσης εξοικονόμησης, όπως είναι το πρόγραμμα «εξοικο-νομώ», σε σπίτια και δημόσια κτίρια. Κανονιστικές ρυθμίσεις, όπως είναι ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) και η θέσπιση των Ενεργειακών Επιθεωρητών στοχεύουν στη σταδιακή αναβάθμιση του ενεργοβόρου κτιριακού τομέα της χώρας, στην προώθηση κτιρίων μειωμένης ενεργειακής κατανάλωσης, στην ενσωμάτωση βιοκλιματικού σχεδιασμού στα νέα κτίρια και μέτρων εξοικονόμησης στα παλιά. Στις μεταφορές, θα ενταθεί η χρήση των βιοκαυσίμων, ώστε να επιτευχθεί ο επιμέρους στόχος του 10% συμμετοχής των ΑΠΕ, με την παράλληλη εφαρμογή συγκοινωνιακών μέτρων και τη χρήση ηλεκτρικών και υβριδικών αυτοκινήτων. Η ανάπτυξη των ΑΠΕ σε μικρή κλίμακα έχει πολλαπλά ενεργειακά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, έχει έντονο επιδεικτικό χαρακτήρα, προσφέρει παραγωγή καθαρής ενέργειας κοντά στην κατανάλωση, ανα-κουφίζει τις γραμμές μεταφοράς και κάνει συμμέτοχο στην πράσινη ανάπτυξη τον κάθε πολίτη. Η ενσωμάτωση των ΑΠΕ στα κτίρια, σε συνδυασμό με μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, μπορεί να προκαλέσει σημαντικό οικονομικό όφελος σε κάθε νοικοκυριό. Η πράσινη ανάπτυξη στη γειτονιά, περιλαμβάνει επίσης δράσεις που σχετίζονται με τη διαχείρι-ση των αποβλήτων, το αστικό περιβάλλον και τη δόμηση, την αύξηση χώρων πρασίνου και την περιβαλλοντική εκπαίδευση όλων μας, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας μέσα στις πόλεις.

εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) έχει αρχίσει τα τε-λευταία χρόνια να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ε-πιχειρηματικότητας στη χώρα μας. Είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι έχουμε αρχίσει να περνάμε από

τη θεωρητική προσέγγιση του θέματος στο στάδιο των πρακτι-κών πρωτοβουλιών από πολλές, κατά κύριο λόγο μεγάλες, αλ-λά και μικρότερες ελληνικές επιχειρήσεις. Εχω συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια, βραβεύσεις και παρουσιάσεις απτών παρα-δειγμάτων εταιρικής υπευθυνότητας και έχω διαπιστώσει την πρόοδο η οποία έχει συντελεστεί σε αυτόν τον τομέα, αλλά και τις μελλοντικές προοπτικές του. Είναι δεδομένο, κατά συνέπεια, ότι τα ζητήματα της ΕΚΕ έχουν αρχίσει να μπαίνουν για τα κα-λά στην ατζέντα των ελληνικών επιχειρήσεων.Ενας από τους τομείς με τους οποίους συνδέεται η ΕΚΕ εί-ναι η βιώσιμη ανάπτυξη και η προστασία του περιβάλλοντος. Ο βαθμός ευαισθητοποίησης της κοινωνίας για θέματα περι-βάλλοντος ολοένα και αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, γι’ αυ-τό και οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις ανταποκρίνο-νται καθώς έχουν κατανοήσει τη σημασία της ενεργούς συμ-μετοχής τους σε αυτήν τη συλλογική προσπάθεια. Τόσο με τις καθημερινές τους πρακτικές όσο και με τις ευρύτερες δράσεις τους στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, οι επιχει-ρήσεις έχουν μπει δυναμικά στον τομέα της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας κι αυτό είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα. Κατά την άποψή μου, όμως, χρειάζεται να μπουν ακόμα πε-ρισσότερες επιχειρήσεις στις δράσεις ΕΚΕ κι αυτό όχι μόνο γιατί έτσι προωθούν την κοινωνική διάσταση του έργου και την εικόνα μιας επιχείρησης, αλλά διότι μπορεί να έχουν και θετική επίπτωση στα οικονομικά αποτελέσματά της. Για παρά-δειγμα, η προσπάθεια μείωσης του ενεργειακού αποτυπώμα-τος μιας επιχείρησης συμβάλλει παράλληλα στην περιβαλλο-ντική προστασία, αλλά μπορεί να μειώσει και το πραγματικό κόστος λειτουργίας της.Αυτή η αυτόβουλη διάθεση προσφοράς των επιχειρήσεων προς την κοινωνία πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να αποτε-λεί έναν κεντρικό στρατηγικό στόχο μιας επιχείρησης και ό-χι μία περιφερειακή επιλογή ευκαιριακού χαρακτήρα. Ειδι-κά στην εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία την οποία βιώνουμε, ο ρόλος των επιχειρήσεων μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα σημαντικός. Είναι βέβαιο ότι η κρίση θα προκα-λέσει και σημαντική κοινωνική πίεση το επόμενο διάστημα, κατά συνέπεια ο ρόλος της επιχειρηματικής κοινότητας στην απορρόφηση κάποιων κοινωνικών κραδασμών μπορεί να είναι κομβικής σημασίας. Το περιβάλλον πρέπει να συνεχί-σει να βρίσκεται στην ατζέντα της εταιρικής υπευθυνότητας, αλλά μπορεί να μην αποτελεί απαραίτητα την πρώτη προτε-ραιότητα για όσο διάστημα διαρκέσει η δημοσιονομική κρί-ση της χώρας. Γι’ αυτό πιστεύω ότι το επόμενο βήμα για την εταιρική υπευθυνότητα είναι να εξεταστούν και να υλοποιη-θούν δράσεις ΕΚΕ πέραν των σημερινών πρακτικών, οι ο-ποίες να έχουν πραγματικό και άμεσο αντίκτυπο στην καθη-μερινότητα της ελληνικής κοινωνίας και ειδικά προς όφελος εκείνων των συμπολιτών μας που θα πληγούν ακόμα περισ-σότερο από την κρίση. Αυτό πιστεύω ότι είναι ένα εξαιρε-τικά κρίσιμο στοίχημα, το οποίο οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να κερδίσουν προς όφελος και των ίδιων και της ελληνικής κοινωνίας.


ρισκόμαστε στον καταπράσινο λόφο του Αρδητ-τού, από τους λίγους εναπομείναντες πνεύμονες οξυγόνου στο Κέντρο της πρωτεύουσας, που μας δείχνει τη σημασία που έχει η προστασία του

περιβάλλοντος, σε μια μεγαλούπολη όπως η Αθήνα, για την ποιότητα της ζωής των κατοίκων της.Κυριακή μεσημέρι: επαγγελματίες αθλητές, νεαρά παι-διά, τουρίστες από διάφορα μέρη του κόσμου που επι-σκέπτονται τη χώρα μας, αλλά και μεγαλύτεροι σε ηλικία πολίτες, τρέχουν, άλλοι σε γρήγορο ρυθμό, άλλοι σε... ρελαντί ρυθμό, γύρω από το πέταλο του Παναθηναϊκού Σταδίου ή του Καλλιμάρμαρου, στον καταπράσινο λόφο του Αρδηττού. Εχουν το μοναδικό προνόμιο να προβάλ-λεται μπροστά τους ολόκληρη η ιστορία της Αθήνας: ο Ιερός Βράχος της Ακρόπολης, το Ζάππειο, ο ευρύτερος χώρος του Ολυμπιείου, ο Λυκαβηττός, είναι μερικά από τα αξιοθέατα της πρωτεύουσας που αποκαλύπτονται α-πό τις διάφορες μεριές της διαδρομής.Και φυσικά ξετυλίγεται η ιστορία του Παναθηναϊκού Σταδίου, το οποίο, από τα μέσα Απριλίου του τρέχοντος έτους, είναι πλέον επισκέψιμο από το ευρύ κοινό, με ο-πτικοακουστική ξενάγηση. Αρχικά ήταν μία φυσική κοι-λότητα του εδάφους ανάμεσα σε δύο παριλίσσια υψώ-

ματα, τους λόφους Αγρα και Αρδηττό. Διευθετήθηκε ως στάδιο από το Λυκούργο το 330-329 πΧ, για τους αθλη-τικούς αγώνες στις εορτές των Μεγάλων Παναθηναίων. Στην τετραετία 140-144 μΧ, ο Ηρώδης Αττικός ανακαί-νισε το στάδιο, στη μορφή που η ανασκαφή του 1870 α-πεκάλυψε. Στα ρωμαϊκά χρόνια μπορούσε να χρησιμο-ποιηθεί ως αρένα, ενώ η νεότερη αναμόρφωση του στα-δίου έγινε από τον Γ. Αβέρωφ, στα τέλη του 19ου αιώ-να, για τους αγώνες της πρώτης Ολυμπιάδας, μετά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896, με τον Σπύρο Λούη να αποθεώνεται από 100.000 θεατές, κα-θώς τερματίζει πρώτος στον πρώτο μαραθώνιο των σύγ-χρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Εκτοτε το στάδιο γνώρισε μεγάλες δόξες όπως η υποδο-χή των Ολυμπιονικών το 1996, η φιλοξενία των αθλη-μάτων της τοξοβολίας και του μαραθωνίου στην Ολυ-μπιάδα του 2004, η υποδοχή των πρωταθλητών Ευρώ-πης στο ποδόσφαιρο στο Euro 2004, καθώς και τη δι-οργάνωση σημαντικών πολιτιστικών γεγονότων. Καθώς αποχαιρετούμε το λόφο του Αρδηττού, ο φωτο-γραφικός φακός απαθανατίζει ένα νεαρό ζευγάρι το ο-ποίο κάνει σχέδια, «αντλώντας» αισιοδοξία που πηγάζει από τις λαμπρές στιγμές που έχουν διαδραματιστεί στον ιστορικό χώρο του Παναθηναϊκού Σταδίου που βρίσκε-ται μπροστά τους.

11GREEN EDITION4 - 6 - 10

Κάποτε, όχι τόσο παλιά, ό-ταν βλέπαμε κάποιον να κά-νει ποδήλατο στην Αθήνα, κοιτούσαμε και ξανακοιτού-σαμε για να βεβαιωθούμε ότι δεν κάνουν... πουλά-κια τα ματάκια μας. Ο τύπος που έκανε ποδήλατο ήταν ο «πειραγμένος», ο «κουνημέ-νος», κάποιος «αφελής», «α-λαφροΐσκιωτος», ένας «τρε-λάρας» που του τη «βάρεσε» και μαζοχίζεται κάνοντας ε-λιγμούς στη ζούγκλα των α-θηναϊκών δρόμων. Τα τε-λευταία τρία χρόνια διαπι-στώνω μια τεράστια αλλα-γή, που έχει να κάνει με τον πολλαπλασιασμό των ανθρώπων οι οποίοι χρη-σιμοποιούν το ποδήλατό τους σε καθημερινή βάση -ή έστω τα Σαββατοκύρια-κα για βόλτα, ψώνια, σύ-ντομες διαδρομές.Κι αυτό, σε μια Αθήνα χω-ρίς καμία απολύτως υπο-δομή για τους χρήστες πο-

δηλάτου, με εξαίρεση κάποιες θέσεις έξω από το σταθμό του Θησείου για να κλειδώσεις το ποδήλατό σου. Aλλά ας μην είμαστε μηδενιστές. Το γεγονός ότι στα όρια του δήμου Αθηναίων δεν υπάρχει η παραμι-κρή πρόνοια για τη διαρκώς αυξανόμενη κοινωνική ομάδα των πολιτών που χρησιμοποιούν το ποδήλατό τους σε καθημερινή βάση, δεν σημαίνει ότι όλη η Αθήνα είναι καθηλωμένη σε λογικές της δεκαετίας του ’80. Στα βόρεια προάστια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, οι δημότες της Νέας Ερυθραίας, των Με-λισσίων, του Χαλανδρίου απολαμβάνουν ήδη τους πρώτους ποδηλατόδρομους, ενώ έπεται συνέχεια. Εί-ναι να μην γίνει η αρχή.


Αθήνα δεν είναι πράσινη πόλη. Γεγονός. Ούτε οι άλλες πόλεις μας είναι. Η Ελλάδα έχει σχετικά καθαρές θάλασσες, συγκρινό-μενη με χώρες βιομηχανικούς κολοσσούς.

Γεγονός. Ως εκ τούτου δεν είναι τόσο δεινή η θέση της. Ας «γιορτάσουμε» αδιάφορα την Παγκόσμια Η-μέρα Περιβάλλοντος και ας κοιμόμαστε ήσυχοι. Με αυτήν την απλούστευση, βέβαια, θα διαφωνούσε ο δείκτης EPI (Enviromental performance index) που παρουσιάζεται από το Πανεπιστήμιο του Yale. Διότι στην καταμέτρηση για το πόσο φιλική προς τη «μητέ-ρα Φύση» είναι μια χώρα, λαμβάνουμε την καθόλου τιμητική 71η θέση στις 165 χώρες. Βρισκόμαστε πο-λύ πίσω από πιο προηγμένους οικονομικά Ευρωπαί-ους εταίρους μας. Η Ισλανδία απολαμβάνει την κο-ρυφή, ενώ εμείς είμαστε λίγο πάνω από την Τυνησία και το Τζιμπουτί.Φυσικά, επειδή ο συγκεκριμένος δείκτης δεν είναι... Eurovision, το να ανεβαίναμε ξαφνικά πολλές θέσεις δεν θα έλυνε το πρόβλημα. Στο «παιχνίδι» της οικο-λογικής καταστροφής συμμετέχει όλη η παγκόσμια κοινότητα. Ανεξαιρέτως. Και πέρα από το ουσιαστι-κό πρόβλημα υπάρχει και το ζήτημα του φόβου που προξενεί. Εάν την περίοδο του ψυχρού πολέμου η «δαμόκλειος σπάθη» που κρεμόταν πάνω από τη Γη ήταν ένας ενδεχόμενος πυρηνικός πόλεμος, σήμε-ρα έχει αλλάξει πρόσωπο. Το μεγάλο «τέρας» που έ-χει στήσει ενέδρα είναι ένα προβληματικό και εκδι-κητικό στα μάτια μας περιβάλλον. Δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι οι παράλιες πόλεις μας δεν θα κατακλυστούν κάποια στιγμή από τεράστια κύματα. Η βόμβα που μας τρομάζει σήμερα είναι ένας... άρρω-στος πλανήτης.

Βέβαια, έχοντας την τάση να αντιμετωπίζουμε τον κό-σμο μας ρομαντικά όσο και φανατικά, ήδη έχουμε βρει απόλυτες λύσεις. Στο «Οσκαρούχο» πια Avatar του James Cameron, η «μητέρα Φύση»-«θηρίο» ξυπνάει με τη βοήθεια της 3D τεχνολογίας και κατατροπώνει τους άπληστους κακούς. Για άλλη μια φορά περιμένουμε υ-περανθρώπους να μας σώσουν. Από την άλλη, ίσως είναι καλύτερο αυτό από άλλη μια μιλιταριστική ταινία που η Αμερική βγαίνει νικήτρια. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το να ελπίζουμε σε έναν άλλο «πράσινο κόσμο» -κατά τον πρωτοπόρο “Another Green World” δίσκο του Brian Eno- που θα μας προσφερθεί μαγικά, είναι ουτοπικό. Ναρκωνόμαστε και εθελοτυφλούμε.Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις τονίζουν ότι κα-μία σημαντική απόφαση δεν πάρθηκε στην παγκό-σμια διάσκεψη για το περιβάλλον, το Δεκέμβριο του 2009, στην Κοπεγχάγη. Τίποτα δεν άλλαξε δραστι-

κά. Πράγματι μπορούμε να κατηγορήσουμε τις μεγά-λες δυνάμεις ή τις κυβερνήσεις μας, ανεξαρτήτως ε-θνικότητας, ότι συνεχίζουν να μη συμμορφώνονται με τις προφανείς ανάγκες ενός ταλαιπωρημένου πλα-νήτη. Μπορούμε να ασκήσουμε κριτική και να μεί-νουμε άπραγοι. Ομως είναι τραγική αλήθεια ότι μάλ-λον έχουμε τους πολιτικούς που μας αξίζουν. Και ε-μείς οι ίδιοι ξεχνάμε εύκολα τις υποχρεώσεις μας. Εμείς τους εκλέγουμε, εμείς πρέπει να τους ελέγχου-με και τελικά η μεγαλύτερη πίεση προς αυτούς μπο-ρεί να προέλθει από τους πολίτες-ψηφοφόρους τους.Από το γενικά πρόβλημα περνάμε στην ατομική ευ-θύνη.

Η εικόνα μιας Αθήνας γεμάτης κήπους ή φυτά στο μπαλκόνι δεν είναι τόσο μακρινή. Μερικές δεκαετί-ες πριν οι εσωτερικοί μετανάστες κάτοικοί της συνή-θιζαν να γεμίζουν τα μπαλκόνια τους φυτά. Ισως τους θύμιζε το χωριό που μεγάλωσαν. Παρ’ όλα αυτά, το συγκεκριμένο έθιμο φθίνει σταδιακά τα τελευταία χρόνια. Το να έχουμε φυτά στο μπαλκόνι -που είτε α-ντικαθιστούν τα εντομοαπωθητικά όπως ο βασιλικός, είτε είναι πρώτης τάξεως μυρωδικά για μαγείρεμα ό-πως η φρέσκια ρίγανη- δεν φαντάζει τόσο δύσκολο. Το να προτιμήσουμε έναν ανθόκηπο από το σπάταλο σε νερό γκαζόν είναι πιο οικονομικό. Το να βγάζουμε συσκευές από την πρίζα όταν λείπουμε μας γλιτώνει ρεύμα. Ενα σύνολο απλών λύσεων που προτείνουν οι ειδικοί μπορούν, πέρα από καλό στο περιβάλλον, να κάνουν καλό και στην τσέπη μας.

Το «Να συμπεριφέρεσαι καλά στη Γη, δεν σου δόθηκε από τους γονείς σου, την πήρες δανεική από τα παι-διά σου» είναι ένα ινδιάνικο ρητό. Μπορεί να ακού-γεται δακρύβρεχτο, αλλά πάντα υπάρχει ο κίνδυνος ο... κόμπος της οικολογικής καταστροφής να φτάσει στο... χτένι και να το σπάσει. Σίγουρα η ανθρωπότη-τα συνήθως την τελευταία στιγμή βρίσκει λύση. Αλ-λά είτε ως παγκόσμια κοινότητα, είτε ως χώρα, είτε ως πόλη της Αθήνας, είτε ως πολίτες, έχουμε τη δυ-νατότητα για κάτι καλύτερο. Και τελικά έχουμε και δι-καίωμα να αναπνεύσουμε πιο άνετα. Ασχετα εάν πολ-λοί είμαστε φανατικοί καπνιστές. Σίγουρα δεν θέλου-με μια γκρίζα Σελήνη στη θέση της πόλης ή του πλα-νήτη μας. Δεν μπορεί η Παγκόσμια Ημέρα του Περι-βάλλοντος να είναι απλώς «άλλη μια μέρα». Και τελι-κά δεν μπορεί καμία μέρα από δω και πέρα να είναι μια εχθρική προς το περιβάλλον μέρα. Γιατί εάν εί-ναι, πολύ απλά, θα τo πληρώσουμε. Και εάν οι κα-θημερινές οικολογικές λεπτομέρειες είναι ένα μικρό βήμα για μας, ίσως τα οικολογικά έθιμα να είναι ένα μεγάλο βήμα για την προστασία της Γης.


alex

ia.k

onac

hou@

met

ropo

lisne

ws.

gr

ράσινο. Ενα σημαντικό χρώμα. Μην κοιτάτε που όλοι μιλάνε για μπλε πλανήτη. Λάθος. Πρόκειται περί κλασικής περίπτωσης αχρωματοψί-

ας. Πράσινος είναι ο πλανήτης, παρά τις φι-λότιμες προσπάθειες των Ελλήνων εμπρη-στών να του ελαφρύνουν την απόχρωση. Θα συμφωνήσετε κι εσείς μαζί μου, αρκεί να ανατρέξετε σε όλα τα σημαντικά πράγμα-τα της ζωής.

Πράσινο είναι ένα μεγάλο κομμάτι της φύ-σης, ακόμα και μέσα στους ωκεανούς. Από το γρασίδι και τα δάση μέχρι τα βατράχια και τις δεντρογαλιές. Πράσινο είναι το δολάριο -άλλωστε, στις μέρες μας ποιος νοιάζεται για το ευρώ που έρχεται σε πολλές αποχρώσεις... Πράσινο είναι το σύμβολο της ελπίδας για ζωή, της αναγέννησης και της ανάστα-σης. Θεωρείται το χρώμα της αρμονίας, της κοινωνικής προσφοράς, του αλτρουι-σμού. Είναι το χρώμα της φύσης και της ι-σορροπίας.Το πράσινο στη χρωματοθεραπεία λέγεται ότι ελέγχει την καρδιά και την πίεση του αίματος, εξισορροπεί το νευρικό σύστη-μα και απαλύνει το έλκος. Το πράσινο θε-ραπεύει τα τραύματα του παρελθόντος, α-νακουφίζει τον πονοκέφαλο και τη ναυτία, μειώνει την κλειστοφοβία και επαναφέρει την ισορροπία. Αρχίστε να βάφετε τοίχους, γιατί έρχονται δύσκολες μέρες... Στο ανθρώπινο σώμα το πράσινο αντιστοι-χεί στην καρδιά, στους ώμους, στο θώρακα και τους πνεύμονες.Οι πράσινες τροφές (σπανάκι, αγγούρι,

ακτινίδια, αβοκάντο, πιπεριές) βοηθούν στην αποτοξίνωση του οργανισμού και χα-ρίζουν στον οργανισμό αντοχή. Χρήσιμες γνώσεις εν μέσω κρίσης...

Πράσινη είναι η ηλιαχτίδα που φορές ξεπε-τάγεται κατά τη δύση ή την ανατολή του ή-λιου και, κατά τη γαλλική παράδοση, όταν την αντικρίζεις, πιάνουν οι ευχές σου. Πράσινο είναι το Κοράνι και το αγαπημένο χρώμα των μουσουλμάνων. Πράσινο είναι το βιβλίο του Καντάφι, που περιέχει σκέψεις του περί σοσιαλισμού.

Πράσινο είναι το αγαπημένο μας φανάρι. «Πράσινος» είναι το παρατσούκλι του πλα-νήτη Αφροδίτη, ενώ αστρολογικώς το χρώ-μα αποδίδεται στο ζώδιο της Παρθένου -χωρίς να παίρνω και όρκο.Πράσινο είναι για τους Δυτικούς το χρώμα της ελπίδας, ενώ για τους Κινέζους, και ό-χι συλλήβδην τους Ασιάτες, είναι το χρώ-μα της άνοιξης και της καλοσύνης. Για τους Ινδούς το πράσινο είναι το χρώμα κατατε-θέν του θεού Γκανέσα, εξαδέλφου του Ερμή -χωρίς πλάκα...

Δύο είναι τα πράσινα μάτια -ανεξαρτήτως μπλε βλεφαρίδων. Πράσινα είναι τα άλογα, των φρούδων ελ-πίδων.Πράσινες οι τηγανητές ντομάτες, των φανα-τικών χορτοφάγων. Πράσινοι ήταν οι αντίπαλοι των Βένετων στην αρχαία Ρώμη.Πράσινοι είναι οι οικολόγοι στη Γερμανία.Πράσινος είναι και ο ήλιος του ΠαΣοΚ.

«Πράσινη» είναι η ανάπτυξη που για κά-ποιους αποτελεί τη «νέα πολιτική απάτη του καπιταλισμού», ενώ για κάποιους άλλους, και ευτυχώς πολύ περισσότερους, τη γέφυ-ρα μεταξύ της πολιτικής για το κλίμα και της πολιτικής για οικονομική ανάπτυξη, επειδή στις μέρες μας και τα δύο μπορούν να συ-νυπάρξουν. «Πράσινη» είναι η επιχειρηματικότητα που γεφυρώνει τη ζήτηση για «πράσινα προϊ-όντα» με την επιχειρηματική φαντασία και την καινοτομία, σε πεδία που δεν έχουν α-κόμη αναδειχθεί επαρκώς.

Η χημεία του πράσινουΠράσινο: ονομασία μιας αδιάλυτης στο νε-ρό χρωστικής, ενός χρώματος ή μιας λάκας, των οποίων το χρώμα είναι μεταξύ του γα-λάζιου και του κίτρινου του ορατού φάσμα-τος ανάλυσης του ηλιακού φωτός. Υπάρ-χουν πολλά πράσινα χρώματα. Ανάμεσα σε αυτά μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής:α) Tο πράσινο αλιζαρίνης-κυανίνης G. Εί-ναι από τα όξινα χρώματα των σουλφοξέων των αμινοανθρακικονών, που χρησιμοποι-είται για τη βαφή των υφασμάτων από μαλλί.β) Tο πράσινο του μαλαχίτη. Χρησιμοποιεί-ται για τη βαφή των υφασμάτων απο βαμ-βάκι, του χαρτιού κλπ.γ) Tο πράσινο το λαμπρό, το οποίο είναι αι-θυλοπαράγωγο του πράσινου του μαλαχίτη.Στα ανόργανα πράσινα χρώματα μπορούν να αναφερθούν το πράσινο του καδμίου, το πράσινο του ορυκτού μαλαχίτη κλπ.

Δεσμεύσεις, έργο και λογοδοσίακοινωνικής υπευθυνότητας από την INTERAMERICAN

ε μια περίοδο δοκιμασίας της αξιοπιστίας των ασφαλιστικών εταιρειών η αγορά χρειάζεται τη λογοδοσία, όπως αυτή της INTERAMERICAN, της οποίας ο πρώτος Απολογισμός Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης ανέδειξε το πλαίσιο της συνολικότε-

ρης υπεύθυνης συμπεριφοράς που πρέπει να διέπει έναν οργανισμό, αλλά και την πρωτο-ποριακή τοποθέτηση της εταιρείας επί του σχετικού ζητήματος στον ασφαλιστικό κλάδο.Σήμερα, η INTERAMERICAN οργανώνει τη συμπεριφορά της και ανακαθορίζει τις ευθύνες της παραδεχόμενη την αλληλεξάρτηση των αρχών της οικονομικής ανάπτυξης, της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας και της κοινωνικής ευαισθησίας, του τρίπτυχου που στρώνει το δρόμο της αειφόρου ανάπτυξης. Ανταποκρινόμενη στις προκλήσεις των κοινωνικών και περιβαλλοντικών αναγκών, η INTERAMERICAN έχει οργανώσει από το 2004 ένα πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης με την ταυτότητα «Πράξεις Ζωής». Με κορυφαίο κοινωνικό εταίρο τους εργαζομένους της, έχει αναπτύξει ένα πλέγμα δράσεων σε τέσσερις άξονες συναφείς με το επιχειρησιακό της αντικείμενο, που είναι οι εξής:

•Φροντίδα για την Υγεία. Η εταιρεία αξιοποιεί τις υποδομές και την τεχνογνωσία της στον τομέα της υγείας (Αθηναϊκή Κλινική, Πολυιατρείο Medifirst, μέσα υγειονομικής μεταφοράς, επιστημονικό και εξειδικευμένο προσωπικό) και με έμφαση στην πρόλη-ψη αναλαμβάνει δράσεις ενημέρωσης και φροντίδας της υγείας, καθώς και υποστή-ριξης της ιατρικής έρευνας.

•Εκπαίδευση για την αντιμετώπιση Κινδύνων. Η μάστιγα των τροχαίων δυστυχημάτων που πλήττει τη χώρα μας, αλλά και άλλοι κίνδυνοι, όπως αυτοί των φυσικών καταστροφικών φαινομένων, αντιμετωπίζονται με πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη της γνώσης και της θωράκισης των ατόμων και της κοινωνίας.

•Υποστήριξη Ευπαθών Κοινωνικών Ομάδων. Η INTERAMERICAN δίνει προτεραιότητα στην ηθική και υλική ενίσχυση κοινωνικών ομάδων που δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες και δυνατότητες να ζήσουν αξιοπρεπώς και να ενταχθούν στον κοινωνικό ιστό. Η εταιρεία αναπτύσσει δράσεις υπέρ μονάδων απεξάρτησης από ναρκωτικά, οργανι-σμών προστασίας παιδιών, ατόμων με ειδικές ανάγκες και φροντίδας ηλικιωμένων.

•Προστασία του Περιβάλλοντος. Πρωτοπόρος στην ελληνική ασφαλιστική αγορά η INTERAMERICAN, στα ασφαλιστικά ζητήματα για τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μεθοδεύει παράλληλα τη σωστή διαχείριση των λειτουργιών της για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον και την εξοικονόμηση φυσικών πόρων, με την εφαρμογή του εσωτερικού προγράμματος “Green Office”. Ακόμη, αναπτύσσει πρωτοβουλίες αποκατάστασης του περιβάλλο-ντος με δενδροφυτεύσεις, αλλά και ευαισθητοποίησης των πολιτών για την προστα-σία του φυσικού πλούτου.

Για την απόδοση έργου στους αναφερόμενους τομείς η INTERAMERICAN έχει αναλάβει δεσμεύσεις ως μέλος διεθνών οργανισμών κύρους, όπως είναι το Οικουμενικό Σύμφωνο (Global Compact) και η Οικονομική Πρωτοβουλία του Περιβαλλοντικού Προγράμματος (UNEP Finance Initiative) του ΟΗΕ, καθώς και ως μέλος ελληνικών φορέων: του Δικτύου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και του Δικτύου Προαγωγής Υγείας στους Χώρους Εργασίας.Αναπόσπαστο μέρος της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της INTERAMERICAN αποτελούν και οι δεσμεύσεις έναντι των ενδιαφερομένων μερών, που προϋποθέτουν αμφίδρομη επικοι-νωνία και λογοδοσία.Η INTERAMERICAN αξιολογήθηκε μεταξύ των κορυφαίων εταιρειών της φετινής κατάταξης κατά την αξιολόγηση Accountability Rating Greece, καταλαμβάνοντας την 23η θέση στο σύνολο των 100 μεγαλύτερων εταιρειών που μετρήθηκαν και επιτυγχά-νοντας σκορ 32,2%. Οι καλύτεροι δείκτες της εταιρείας παρουσιάζονται στα πεδία της εταιρικής διακυβέρνησης και διοίκησης (41%) και της στρατηγικής (38%). Εξάλλου, η εταιρεία αξιολογήθηκε και επί της έκδοσης του Απολογισμού της κοινωνικής υπευθυνότητας από το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Η αξιολόγηση, αναφορικά με την επιτυχημένη εφαρμογή του διεθνούς προτύπου αναφοράς για την ΕΚΕ GRI - G3 (119 δείκτες του Global Reporting Initiative) απέδωσε για τον Απολογισμό ΕΚΕ της INTERAMERICAN σκορ 36%, που την κατέταξε στην 8η θέση μεταξύ 24 αξιολογηθέ-ντων Απολογισμών εταιρειών.

Τα παιδιά στην πρώτη γραμμή του εθελοντισμού,στις δενδροφυτεύσεις της INTERAMERICAN.

Διαδραστική εκπαίδευση για την ανακύκλωση.

Σ

PUBL

I


μετάβαση του ανθρώπου από το καθεστώς της χαλαρής συλλογικότητας σε αυτό της οργανωμένης κοινωνίας, συνδυάστηκε με την ανάπτυξη της διπλωματίας. Ατυπη μορφή επικοινωνίας αρχικά και θεσμοθετημένος δίαυλος συνεννόησης μεταγενέστερα, η λειτουργία της διπλωματίας δια-

θέτει δύο βασικές στοχεύσεις. Αφενός μεν, τη διασφάλιση της συνεργασίας και την εξομάλυνση των σχέσεων όταν αυτές διασαλεύονται, αφετέρου δε την προ-άσπιση και ενίσχυση των ιδίων συμφερόντων κάθε μέρους στο πεδίο των εξω-τερικών του σχέσεων.Η δεύτερη αυτή πραγματικότητα, ρεαλιστική όσο και ορθολογική, είναι αυτή που προσδίδει στην έννοια της διπλωματίας μια χροιά αντίφασης: ενώ ασκεί-ται για να αμβλύνει διαφορές και να επιφέρει τη σύγκλιση, πολλές φορές εξά-πτει τα αμυντικά αντανακλαστικά του φορέα που την ασκεί, οδηγώντας σε αδι-έξοδα. «Η αποτυχία της διπλωματίας», αποτελεί μια συνήθη συνοδευτική φρά-ση όταν οι προσπάθειες για συνεργασία σε διμερές ή πολυμερές επίπεδο α-ποτυγχάνουν.Βεβαίως, τα παραπάνω αφορούν κυρίως στην παραδοσιακή διπλωματία, όπως αυτή ασκείται σε επίπεδο ζητημάτων «υψηλής πολιτικής». Σε αυτήν, θίγονται ζητήματα που αφορούν στον κεντρικό πυρήνα της κρατικής κυριαρχίας (εθνική ασφάλεια, άμυνα, εξωτερικές σχέσεις) κι ως εκ τούτου τα ίδια τα συμφέροντα που τίθενται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι αντικρουόμενα.

Τα πράγματα αλλάζουν όταν μιλάμε για ζητήματα «χαμηλής πολιτικής» (οικονομία, εκπαίδευση, πολιτισμός, περιβάλ-λον), όπου -χωρίς αυτό να συνιστά τον κανόνα- τα αλ-ληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα των κρατών διαθέτουν περισσότερο περιορισμένη έκταση και ένταση. Και το περιβαλλοντικό πεδίο, αν και υποκρύπτει αντιπαρα-τιθέμενες οικονομικές επιδιώξεις, είναι πρόσφο-ρο για διευρυμένες συνεργασίες. Σε αυτό βοηθάει και το σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Το τελευταίο, πέρα από τις ευκαιρίες που δημι-ουργεί, διευκολύνει και τη διάχυση των κινδύνων στα μέλη του «παγκόσμιου χωριού», αναγκάζο-ντάς τα να δρουν συνεργατικά και συμπλη-ρωματικά. Η υπερθέρμανση του πλανήτη, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η μόλυν-ση των υδάτων, η μείωση των διαθέσιμων υδάτινων πόρων, η ενεργειακή απεξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μεμονωμένα. Κι ούτε, βεβαίως, μπορούν να περιοριστούν από τα σύνορα που έχουν χαράξει τα επιμέρους κράτη. Διαθέτουν διεθνικό χαρα-κτήρα κι ως τέτοια χρίζουν διεθνικής συνεργασίας για να αντιμετωπιστούν. Η νέα χιλιετία έχει βρει κυβερνήσεις, κοινωνία πολιτών και ε-πιστημονική κοινότητα, ευαισθητοποιημένες όσο ποτέ άλλοτε σε πε-ριβαλλοντικές πτυχές. Η κατευθυντήρια πολιτική της «πράσινης ανάπτυ-ξης» υιοθετείται σε κυβερνητικές ατζέντες ανά τον κόσμο ως το πλέον ενδει-κνυόμενο νέο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο δεν θα προκρίνει την οικονομική μεγέθυνση παραβλέποντας τις όποιες αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Χαρακτηριστική είναι η αμερικανική περίπτωση, όπου η εκλογή Ομπάμα έφε-ρε το όραμα ενός «πράσινου new deal». Το τελευταίο, έχει στόχο να δημιουρ-γήσει εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες θα προκύψουν μέσα από την εφαρμογή πράσινων πολιτικών.Ωστόσο, τα αρνητικά αποτελέσματα της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για την κλι-ματική αλλαγή στην Κοπεγχάγη και η διάψευση των προσδοκιών για μια νομι-κά δεσμευτική συμφωνία ανάμεσα στους συμμετέχοντες, έχει αναδείξει το χάσμα

στοχοθεσίας ανάμεσα σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες και ενι-σχύει τον κίνδυνο της περιβαλλοντικής υποβάθμισης.

Δεχόμενη διαδοχικά χτυπήματα, ελέω οικονομικής κρίσης και τελούμενη υπό καθε-στώς δημοσιονομικής επιτήρησης, η Ελλάδα κινδυνεύει να παραμερίσει τις πράσι-νες πολιτικές ως «μοχλό ανάπτυξης» κι αντ’ αυτού να εστιάσει μονομερώς τις προ-σπάθειές της για προσαρμογή προς εισπρακτικές λογικές. Ωστόσο, η γεωπολιτική θέση και η αφθονία σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επιβάλλουν την αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων που θα ενισχύσουν το διεθνή ρόλο της χώρας και θα συμβάλλουν στην προσπάθεια οικονομικής ανασυγκρότησης.Το υπουργείο Εξωτερικών και ο αρμόδιος υφυπουργός, Σπύρος Κουβέλης, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης του εξωστρεφούς χαρακτήρα της χωλαίνουσας οικονομίας, θέτουν την πράσινη διπλωματία «αιχμή» της αντίστοιχης οικονομικής. Αμεσος στό-χος, η ενδυνάμωση της επιχειρηματικότητας και η αύξηση των εξαγώγιμων προϊό-ντων, υπηρεσιών και τεχνογνωσίας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την εξοικο-νόμηση ενέργειας και τις καθαρές τεχνολογίες. Δρώντας συμπληρωματικά προς την ενεργειακή διπλωματία, μέσω της οποίας η χώρα μας έχει καταφέρει να ενισχύσει τον περιφερειακό της ρόλο ως ενεργειακός κόμβος μεταφοράς πετρελαίου και φυσι-κού αερίου, η πράσινη διπλωματία οφείλει να στρέψει την προσοχή της προς τις ό-

μορες -και όχι μόνο- χώρες των Βαλκανίων και της ευ-ρύτερης περιοχής της ΝΑ Ευρώπης. Απώτερος

σκοπός, να καταστεί η χώρα πόλος πράσι-νης ανάπτυξης για την ευρύτερη περι-

οχή, εξέλιξη με πληθώρα θετικών συνεπειών τόσο στην αναπτυξια-

κή πορεία όσο και στην επίλυ-ση κοινών περιβαλλοντικών

προβλημάτων.Η «στροφή» προς την πρά-σινη ανάπτυξη και διπλω-ματία φαντάζει ως ένα δύσκολο στοίχημα μέσα στον κυκεώνα της κρί-σης. Αν θέλουμε, όμως, να μιλάμε για μια βιώσι-μη μελλοντικά ελληνική οικονομία, πέραν όλων των άλλων εκκρεμοτή-

των, το στοίχημα αυτό πρέπει να κερδηθεί. Αρ-

κεί, βεβαίως, να γίνει πρώτα το «ποντάρι-

σμα». Τα ζάρια εί-ναι στα χέρια

του κρά-τους…


ε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, στις 20 Ιουνίου, θα λύσουν τις διαφορές τους οι διεκδικητές για τη διαδοχή του Αλβάρο Ουρίμπε στην προεδρία της Κολομβίας. Ωστόσο, ο «πράσι-νος» Αντάνας Μόκους (φωτό), δεν χρειάζεται πλέον να αγω-

νιά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου, η υποψηφιότη-τα του 58χρονου Μόκους συγκέντρωσε μόλις το 21,5% των ψήφων. Αντίθετα, ο Χουάν Μανουέλ Σάντος, βασικός του αντίπαλος και «ε-κλεκτός» του νυν προέδρου Ουρίμπε, ώστε να τον διαδεχθεί, συγκέ-ντρωσε περίπου το 47%, καθιστώντας τον επαναληπτικό γύρο των ε-κλογών «τυπική διαδικασία». Ο Σάντος, πρώην υπουργός Αμυνας, έ-χει ήδη εξασφαλίσει την υποστήριξη του Συντηρητικού Κόμματος, ε-νώ δεδομένη πρέπει να θεωρείται και η συνδρομή του Χερμάν Βάρ-γκας Γιέρας, ο οποίος ήρθε τρίτος στις εκλογές.Η «πράσινη» υποψηφιότητα του Μόκους συγκέντρωνε αρκετά χαρα-κτηριστικά από εκείνα που συγκροτούν ένα δημοφιλή πολιτικό. Κα-θηγητής Πανεπιστημίου, έχοντας μάλιστα διατελέσει και πρύτανης, δεν θα μπορούσε να μην γνωρίζει να επικοινωνεί άριστα με το α-κροατήριο. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι εξελέγη δύο φορές δήμαρ-χος της πρωτεύουσας Μπογκοτά. Είναι επίσης γνωστός για την αφο-σίωσή του στην εκπαίδευση, την ευθύτητα του λόγου του -έχει πα-ραδεχτεί δημόσια ότι η μεγαλύτερη αδυναμία του είναι οι γυναίκες των άλλων- και τον κοινωνικό του ακτιβισμό, προκειμένου να προ-καλέσει την ενεργοποίηση και τη συμμετοχή των πολιτών, καθώς και τις «κεντρώες» και οικολογικές κατευθύνσεις της πολιτικής του πλατ-φόρμας. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις ήθελαν την υποψηφιότητά του να συ-γκεντρώνει το 35% περίπου της πρόθεσης ψήφου και να ισοψηφεί με εκείνη του Σάντος. Ωστόσο, τα τεκταινόμενα όχι απλώς δεν επιβεβαί-ωσαν τις προσδοκίες του Μόκους, αλλά αντίθετα, τον έθεσαν εκτός... νυμφώνος, προκαλώντας σοκ στους υποστηρικτές του. Ο ίδιος, ό-μως, μάλλον δεν έπεσε από τα... σύννεφα. Ως μαθηματικός, άλλωστε, δεν θα μπορούσε να μην έχει εκτιμήσει ότι οι δημοσκοπήσεις στην Κολομβία θυμίζουν κάτι από την ιστορία του Τζορτζ Γκάλοπ. Ετσι, ε-νώ στις αστικές περιοχές τα ποσοστά τους δεν απείχαν από την πραγ-ματικότητα της κάλπης, δεν συνέβη το ίδιο και στα εκλογικά τμήμα-τα των αγροτικών περιοχών, όπου η «οικολογία» δεν σημαίνει πολ-λά και η πολιτική διεξάγεται με «διαφορετικούς» όρους, πολύ προ-

σφιλέστερους στο μηχανισμό του Ουρίμπε, ο οποίος οδηγεί τον Σάντος στην προεδρία.Καθοριστικά στην ήττα του Μόκους φαίνεται πως συνέβα-λε και η αποχή, η οποία κυμάνθηκε κοντά στο 50% (περί-που 14 εκατ. ψηφοφόροι). Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο πρώην δήμαρχος δεν διαφοροποιήθηκε αρκετά από την

πολιτική του Ουρίμπε και δεν εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο τη δυσα-ρέσκεια των πολιτών για την πολιτική αυτή. Μπορεί ο τελευταίος να έκανε βήματα για την αντιμετώπιση των FARC -οι οποίοι σημειωτέον είχαν καλέσει σε αποχή από τις εκλογές- ωστόσο οι πρακτικές του εί-ναι αμφιλεγόμενες και δεν είναι σίγουρο αν επιλύουν ή επιτείνουν το συγκεκριμένο ζήτημα. Επιπλέον, το 64% του πληθυσμού ζει στη φτώ-χεια και την εξαθλίωση, ενώ η Κολομβία είναι αρκετά ψηλά στη λίστα των χωρών με τις μεγαλύτερες κοινωνικές ανισότητες. Η διαφθορά και το παράνομο εμπόριο των ναρκωτικών ακμάζουν, ενώ παράλλη-λα υπάρχει έντονη η αίσθηση ότι ο Ουρίμπε, προσδεδεμένος στο άρ-μα των ΗΠΑ, δεν αξιοποίησε προς όφελος της χώρας του, που μό-νο φτωχή δεν πρέπει να θεωρείται, το φυσικό της πλούτο (πχ. πετρέλαιο). Γίνεται σαφές ότι ο «πράσινος» Μόκους μάλλον δεν έπεισε για το καινοφανές της πρότασής του ένα ση-μαντικό τμήμα πολι-τών το οποίο επέλε-ξε την αποχή. Οσοι πάλι προσήλθαν στις κάλπες, είχαν να δια-λέξουν μεταξύ ενός αυ-θεντικού διαδόχου του Ουρίμπε και ενός διαδό-χου «απομίμηση». Τε-λικά, έκαναν το πίο λογικό και αναμε-νόμενο. Ψήφι-σαν τον αυθε-ντικό.

Κοσμ

οναύ

της


έντε του Ιούνη. Στο ημερολόγιο φιγουρά-ρει άλλη μια Παγκόσμια Ημέρα. Αυτή τη φορά, όλοι στρέφουν το βλέμμα στο περι-βάλλον. Αφορμή για περισυλλογή, για α-

πόδοση προσωπικών και συλλογικών ευθυνών ή απλώς άλλη μια Παγκόσμια Ημέρα; Ο,τι κι αν σημαίνει για τον καθένα, μία εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί αυτό το Σαββατοκύρια-κο, λίγα μόλις χιλιόμετρα από την καρδιά της πό-λης, αποτελεί μιας πρώτης τάξεως αφορμή για ψυ-χαγωγία, ενημέρωση μα και ένα κίνητρο για mini εκδρομή. Σίγουρα θα είναι μια ιδιαίτερη στιγμή, καθώς αυ-τό το Σαββατοκύριακο η ΕΥΔΑΠ ανοίγει τις πύλες του φράγματος του Μαραθώνα. Είναι κάτι που είχε να συμβεί πολλά χρόνια και πραγματοποιείται με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και με την ευκαιρία της επετείου των 2.500 χρόνων α-πό τη Μάχη του Μαραθώνα. Η ΕΥΔΑΠ, λοιπόν, ακόμη και αν οι πληγές της περσινής λαίλαπας είναι ακόμη νωπές, προσκαλεί το κοινό σ’ ένα δίωρο οπτικοακουστικό πρόγραμ-μα. Από τις 18.30 μέχρι και τις 20.30 ο επισκέ-πτης μπορεί να επισκεφτεί το Μουσείο του Φράγ-ματος, να δει σε βίντεο-προβολή την κατασκευή του, να περιηγηθεί στην υπαίθρια φωτογραφική έκθεση για την ιστορία της υδροληψίας της Αθή-νας, αλλά και να παρακολουθήσει την παράσταση «Μάχη του Μαραθώνα μΧ».

Πρόκειται για ένα θέαμα χορευτών, ζογκλέρ και α-ναρριχητών στο φράγμα και στα γύρω καμένα, που μας μεταφέρει σε ένα «φανταστικό» ή και κοντινό ίσως μέλλον πλήρους λειψυδρίας, όπου «νέοι μα-ραθωνομάχοι» μονομαχούν. Το έπαθλο για το νι-κητή είναι ό,τι για μας σήμερα φαντάζει αυτονόη-το: λίγο νερό. Την παράσταση θα παρουσιάσει ο Γιώργος Αμυ-ράς (γνωστός στο κοινό από την εκπομπή «Μένου-με Ελλάδα»), ενώ θα συμμετάσχουν ο χορευτής και ζογκλέρ Rowan Thorpe (πρώην μέλος των DV8), o χορευτής και αναρριχητής Αντώνης Στρούτσας, καθώς και δέκα αναρριχητές της ομάδας του Παύ-λου Τσιαντού. Ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε θέματα που ά-πτονται του περιβάλλοντος είναι η Ειρήνη Αλεξί-ου, μέλος της ομάδας «Οχι παίζουμε». Αλλωστε, η σύλληψη, η σκηνοθεσία και η χορογραφία της εν λόγω παράστασης φέρουν την υπογραφή της. Η έ-μπνευσή της προήλθε από την παρατήρηση. Η ί-δια σημειώνει: «Περιβαλλοντικά ζητήματα όπως η έλλειψη πόσιμου νερού, η επιβάρυνσή του, η υ-φαλμύρωση των πόρων, η διάβρωση των εδαφών και η ερημοποίηση, οι περιβαλλοντικές καταστρο-φές, οι τοξικές ‘χωματερές’ στα νερά λιμνών και ω-

κεανών, είναι φαινόμενα διογκωμένα αλ-λά και συνειδησιακά παγιωμένα στην ε-ποχή μας, που μοιάζουν με μετεωρίτη σε τροχιά πρόσκρουσης με τον πλανή-τη μας. Είναι αποτελέσματα της έλλει-ψης ενός κρίσιμου κριτηρίου στη συνεί-δηση του σύγχρονου ανθρώπου: αυτού της αρμονίας».

Ο συμβολισμός στην site specific πα-ράσταση της Αλεξίου είναι έντονος. Η αλληγορία, εμφανής. Η καλλιτέχνης εξηγεί την πρόθεσή της: « Οσο η αρμονία απουσιάζει, ο άν-θρωπος ερειπώνεται. Γι’ αυτό και εμείς τον υψώ-νουμε στο βασίλειο που έχτισε -στα ‘καμένα’ του φράγματος Μαραθώνα. Και ορίζουμε, φανταστικά, πως ό,τι απέμεινε από την πολύτιμη πηγή ζωής εί-ναι δυό χούφτες νερό σε έναν κουβά. Δύο άνθρω-ποι αντιμάχονται να διεκδικήσουν τις τελευταίες ρανίδες, ερημώνοντας τον τόπο όπου στήθηκε ένα έργο χρηστικά ωφέλιμο, σύμβολο πολιτισμού: το φράγμα του Μαραθώνα. Τις διαστάσεις αυτής της μάχης περιγράφει ο ‘περιηγητής’». Το τέλος, ωστόσο, δεν είναι ζοφερό. Αντίθε-τα, μπορούμε να πούμε πως αφήνει περιθώρια για αισιοδοξία, καθώς οι συντελεστές κατασκευ-άζουν μπροστά στους θεατές ένα σωλήνα πενή-ντα μέτρων, με σκοπό να φέρουν νερό από τη λί-μνη προς τη χερσαία πλευρά του φράγματος. «Στο

τέλος της ιστορίας μας, κατασκευάζεται μια γέφυ-ρα που μεταφέρει άφθονο το πολύτιμο αγαθό, ξε-περνώντας το φράγμα της αποξένωσης... Η περι-βαλλοντική καταστροφολογία, φορτωμένη από τη στατική δυναμική της μελαγχολίας, πρέπει να γίνει παρελθόν», τονίζει η δημιουργός της παράστασης. Εκτός από τις εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης και ψυχαγωγίας, το φράγμα αποτελεί από μόνο του ι-σχυρό κίνητρο για να το επισκεφτεί κανείς. Πρό-κειται για το πρώτο μεγάλο έργο υποδομής για την ύδρευση της σύγχρονης Αθήνας. Επενδεδυμένο με πεντελικό μάρμαρο, το φράγμα ολοκληρώθη-κε το 1929, ενώ για την κατασκευή του χρειάστη-καν 900 εργάτες. Πρόκειται για ένα από τα πιο ξε-χωριστά τοπία της Αττικής, ακόμη και αν σήμερα τα καμένα επισκιάζουν μέρος της ομορφιάς του...


ικάζοταν ότι ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος θα γί-νει για το νερό, καθώς το νερό χαρακτηρίζε-ται ως το επόμενο πετρέλαιο. Οπως το πετρέ-λαιο εξαντλείται, έτσι εξαντλείται και το νερό

και σιγά-σιγά θα γίνει ανεκτίμητο. Σωστή αλληλου-χία σκέψεων, με ένα θεμελιώδες λάθος: το νερό δεν εξαντλείται. Πριν προλάβετε να κατηγορήσετε τον υ-πογράφοντα ως «προβοκάτορα» κατά του περιβάλλο-ντος, σκεφτείτε ότι στη φύση κυριαρχεί η αρχή της διατήρησης της μάζας. Οτιδήποτε υπάρχει, απλώς θα συνεχίσει να υπάρχει. Επομένως, το νερό είτε το πίνουμε, είτε το χρησιμοποιούμε για να ποτίσουμε, είτε για να παράξουμε ατμό ή αγαθά, τελικά παραμέ-νει ως έχει. Φυσικά, παραμένει ως έχει, αλλά μόνον ως ποσότητα. Καιρός να καταλάβουμε όλοι μας ότι το πρόβλημα έγκειται στην ποιότητα, όσο και στην ποσότητα. Και ότι ο πόλεμος για το νερό είναι μάλ-λον μια τραβηγμένη ιδέα.

Το νερό είναι παντού. Είναι στο 60% σχεδόν του σώματός μας. Καταλαμβάνει, επίσης, το 75% του πλανήτη. Επομένως, πού βρίσκεται το πρόβλημα; Το πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι από αυτό το 75%, μόνο το 2,5% είναι γλυκό νερό. Στο υπόλοι-πο έχουμε αλατότητα απαγορευτική προς πόση. Από αυτό το 2,5%, όμως, τα 3/4 περίπου είναι παγωμέ-να στους Πόλους και τα βουνά. Μας μένει, λοιπόν, λιγότερο από το 0,75%, ώστε να επιβιώσουμε. Το μεγαλύτερο μέρος από αυτό απαντάται υπογείως και χρειάζονται γεωτρήσεις και άντληση, για να το εκμε-ταλλευτούμε. Συνεπώς, αρχικά έχουμε να αντιμετω-πίσουμε την εύρεση τέτοιας ποιότητας νερού, ώστε να μπορούμε να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας. Επομένως το «καθαρό» νερό είναι λίγο και οι κά-τοικοι αυτού του πλανήτη αρέσκονται στο να πολ-λαπλασιάζονται. Πριν από 60 χρόνια ο πληθυσμός μας ανερχόταν στα 2,5 δισ. ψυχές. Πλέον είμαστε 7 δισ. και βαίνουμε προς τα 9 δισ. μέχρι το 2050· και οι ψυχές αυτές έχουν και σώματα που χρειάζονται ε-νυδάτωση. Αρα, το νερό που έχουμε να καταναλώ-σουμε είναι μεν το ίδιο, αλλά χρειάζεται να το μοι-ραζόμαστε όλο και περισσότερο με τους διπλανούς μας. Επομένως, το νερό αναλογικά θα μειώνεται, α-ναλογικά, τονίζω, όχι ποσοτικά. Οντας, όμως, πε-ρισσότεροι, πλέον υποβαθμίζουμε περισσότερο και την ποιότητα του νερού. Δυστυχώς, κάθε χρήση του νερού το αφήνει, στην καλύτερη περίπτωση, άθικτο, στη χειρότερη περίπτωση, το υποβιβάζει σε επίπε-δα, ώστε να μην μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί

άμεσα. Και επειδή ο πλανήτης, όπως όλα τα πράγ-ματα στη φύση, δεν είναι μοιρασμένος δίκαια, υπο-λογίζεται ότι το 60% των υδάτινων αποθεμάτων πε-ριορίζεται σε εννέα χώρες του πλανήτη. Συνυπολο-γίστε, όμως, ότι η παγκοσμιοποίηση έχει κάνει το θαύμα της, και τις ίδιες ανάγκες σε νερό πλέον δι-εκδικεί ο κάτοικος της «άνυδρης» βόρειας Κίνας με αυτόν του «λιμνάζοντος» Τουρκμενιστάν. Αν υπολο-γίσει κανείς και τις συνήθειες του κάθε λαού (για παράδειγμα, ο Ελληνας χρειάζεται 120 κυβικά ετη-σίως για οικιακή χρήση, ο Αμερικανός 215, ενώ ο κάτοικος του Μάλι μόλις 4), δημιουργείται τότε ένα αρνητικό ισοζύγιο.

Οχι η χώρα, αλλά η οικονομική δραστηριότητα. Αν μιλάμε για χρήσεις του νερού, το 60% κατά μέσο ό-ρο στον πλανήτη πηγαίνει στη γεωργία και την άρ-δευση -στην Ελλάδα το 80%, παρά την πτώση της γεωργικής παραγωγής. Και αφού τα 3/4 των κατοί-κων του πλανήτη συνεχίζουν να πεινάνε, τότε το νε-ρό μάλλον θα συνεχίσει να πηγαίνει εκεί. Και το πρόβλημα δημιουργείται όχι μόνο γιατί η γεωργία έ-χει τον πολύ σημαντικό ρόλο να «ταΐσει» τον πλανή-τη, αλλά γιατί τείνει να πηγαίνει σε πιο υδροβόρες καλλιέργειες και χρήσεις. Η Ινδία, για παράδειγμα, αντλεί για τη γεωργία της περίπου το 1/4 της συνο-λικής ποσότητας που αντλείται στον πλανήτη, δηλα-δή περί τα 230 κυβικά χιλιόμετρα. Αυτό γίνεται κατά κύριο λόγο, γιατί το ρεύμα είναι επιδοτούμενο ή σε πολλές περιπτώσεις δωρεάν. Λόγω της μεγάλης ά-ντλησης και των αναχρονιστικών μεθόδων καλλιέρ-γειας (λιπάσματα, φυτοφάρμακα) υπάρχει μεγάλη υ-φαλμύρυνση και μόλυνση των υδάτων. Οι περιπτώ-σεις αυτές δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντα-σίας ούτε και για τη χώρα μας, όπου το πρώτο πρό-βλημα (της υφαλμύρυνσης) απειλεί σταθερά τους υ-δροφόρους ορίζοντες. Και η βιομηχανία, επίσης, κατατάσσεται στις οικο-νομικές δραστηριότητες που απαιτούν νερό. Της α-ντιστοιχεί το 22% περίπου της παγκόσμιας κατανά-λωσης ύδατος. Παρόλα αυτά, παράγει 70 φορές πε-ρισσότερο «πλούτο» ή χρηματική αξία από ένα λίτρο νερό, σε σύγκριση με την αγροτική δραστηριότητα. Συνεπώς, μπαίνει σε υψηλή προτεραιότητα το ζήτη-μα της εξυπηρέτησής της. Ας σημειωθεί ότι ένα λί-τρο εμφιαλωμένο νερό στη χώρα μας (που απαιτεί δύο λίτρα νερό, για να παραχθεί) κοστίζει περίπου 50 λεπτά, όταν ένα κυβικό από την ΕΥΔΑΠ κοστίζει ένα ευρώ περίπου -σημείωση: 1 κυβικό = 1.000 λί-τρα! Επομένως, καταλαβαίνουμε πώς κοστολογείται το νερό στη βιομηχανία και τι κέρδη αποσφέρει. Ε-

Νερό, νερό παντού, αλλά ούτε μία σταγόνα

για να πιούμε

Samuel Taylor Coleridge,“The rime of the ancient mariner”


πιπλέον, στη βιομηχανία τίθεται το σοβαρό θέμα της υποβάθμισης της ποιότητας του νερού, το οποίο δι-αφεύγει ως ατμός στην ατμόσφαιρα. Και φυσικά, ο ατμός υγροποιείται και πέφτει στο έδαφος ως βρο-χή, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της βροχής καταλή-γει στη θάλασσα ή μέσω της εξατμισοδιαπνοής χά-νεται και πάλι στην ατμόσφαιρα. Ετσι, δεν είναι τυχαίο που εταιρείες, όπως η Nestlé και η Coca-Cola, ξεκινούν καμπάνιες μείωσης του νερού που χρησιμοποιούν.

Το νερό, πέρα από τη βιομηχανική και αγροτική του χρήση, σαφώς χρησιμοποιείται από τον καθένα μας στην καθημερινότητά μας. Ενας μέσος Ελληνας ξο-δεύει περίπου 150 λίτρα νερό την ημέρα. Το μεγα-λύτερο ποσοστό του σπαταλάμε, όταν κάνουμε μπά-νιο ή πλένουμε πιάτα, καθώς το νερό για πόση και μαγείρεμα, αντιστοιχεί μόλις σε 2-3 λίτρα την ημέρα. Το συνολικό νερό που δεν απορροφάται από τον ορ-γανισμό συνήθως υποβαθμίζεται ποιοτικά και κατα-λήγει σε βιολογικούς καθαρισμούς -και από εκεί στη θάλασσα. Επομένως, εφόσον αναμιχθεί με το θαλασ-σινό νερό, καθίσταται και πάλι μη έτοιμο για χρήση. Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσουμε και τις απώλειες δικτύου, είτε από κακοτεχνίες είτε από βρύσες που... στάζουν. Με ένα συντηρητικό υπολογισμό, το 40% περίπου του μετακινούμενου νερού στο δίκτυο χάνε-ται από διαρροές και βλάβες σε αυτό. Και ενώ εμείς σπαταλάμε αλόγιστα, οι περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου πάσχουν από την έλλειψη νερού. Είναι χαρακτηριστικό ότι η έλλειψη νερού συνδέεται άμεσα με το βιοτικό επίπεδο των αν-θρώπων μιας χώρας. Σε πείραμα που έγινε στη Γου-ατεμάλα, για παράδειγμα, παιδιά που σιτίζονταν κα-νονικά (συμπεριλαμβανομένου και του νερού) έγι-ναν πιο ψηλά, πιο δυνατά και με καλύτερες θέσεις ερ-γασίας(!) μακροπρόθεσμα, από άλλα που δεν είχαν την ευκαιρία αυτή. Φυσικά, η έλλειψη νερού, από τη μία, συνδέεται με ασθένειες, αλλά και η κακή διατή-ρηση των υδάτινων πόρων βοηθάει στην εξάπλωσή τους (το νερό είναι άριστος διατηρητής αποικιών μι-κροβίων). Αν σκεφτεί κανείς ότι πάνω από 1,2 δισ. ανθρώπων ακόμα αφοδεύουν στην ύπαιθρο, γίνεται κατανοητό πόσο εύκολα μπορεί να μολυνθούν οι ε-πιφανειακοί υδάτινοι πόροι και να μεταδοθούν ασθέ-νειες. Αν θέλουμε να εκφραστούμε με πιο στρυφνούς και οικονομικούς όρους, μελέτες στην Γκάνα και το Πακιστάν αποδεικνύουν ότι το 4-5% του ΑΕΠ χάνε-ται λόγω της χαμηλού επιπέδου υδροδότησης που ο-δηγεί σε ασθένειες.

Μαγικό καπέλο δεν υπάρχει, από όπου θα γεννηθεί νερό ή από όπου, αφού εισέλθει ως «λαγός», θα βγει ως «περιστέρι». Υπάρχουν, όμως, τρόποι να κάνουμε

μία πολύ καλύτερη διαχείρισή του. Αρχίζοντας από το σπίτι μας, ο καθένας θα μπορούσε να κάνει απλές ενέργειες, όπως να κλείνει το ντους και τις βρύσες, ό-ταν σαπουνίζεται ή όταν πλένει πιάτα. Πιο σοφιστι-κέ λύσεις επιβάλλουν καζανάκια διπλής ροής, μειω-τές παροχής σε βρύσες και ντους. Στο επίπεδο της πολιτείας, η συντήρηση και αντικατάσταση του δικτύ-ου είναι ένα πολύ καλό όπλο ενάντια στις απώλειες. Αν περάσουμε στο επίπεδο της γεωργίας, εκεί απαι-τούνται λύσεις, όπως η επαναχρησιμοποίηση νερών για ειδικές αρδεύσεις (όπως νερά εξόδου βιολογικών καθαρισμών με μία πιο επισταμένη επεξεργασία).Επίσης, η αυτοματοποίηση του ποτίσματος και η κα-τάργηση των ιδιωτικών γεωτρήσεων αποτελούν μέ-τρα αφενός για την οικονομία του νερού, και αφετέ-ρου για την προστασία των ποιοτικών χαρακτηριστι-κών του, λόγω υφαλμύρυνσης. Αν φτάσουμε στο επί-πεδο του αλμυρού νερού, η αφαλάτωση με αντίστρο-φη ώσμωση είναι μία λύση, ακόμα ενεργοβόρος και με αρκετά προβλήματα στην εφαρμογή, αλλά με εγγυ-ημένο αποτέλεσμα. Σε διαχειριστικό επίπεδο, άρχι-σαν να εφαρμόζονται λύσεις, όπως «η εικονική κατα-νάλωση ύδατος», δηλαδή ένα «υδάτινο νόμισμα» με το οποίο αποτιμάται η κατανάλωση νερού για την πα-ραγωγή προϊόντων. Με αυτόν τον τρόπο η τιμή κά-θε προϊόντος συνδέεται με την ποσότητα των «υδάτι-νων μονάδων» που απαιτεί το νερό, για να παραχθεί. Μία ακόμα λύση είναι η πραγματοποίηση των υδρο-βόρων βιομηχανικών και γεωργικών ενεργειών μό-νον από χώρες που έχουν ισχυρά αποθέματα νερού.

Ιστορικά, η πρώτη διένεξη για το νερό έλαβε χώ-ρα το 3000 πΧ., όταν ο θεός των Σουμερίων με το όνομα «Εα» έκανε τον πρώτο επίσημο κατα-κλυσμό, όπως μας πληροφορεί το Ινστιτούτο Ει-ρηνικoύ της Καλιφόρνια (Pacific Institute of California). Από τότε έχουν περάσει 5.000 χρό-νια και οι διενέξεις που καταγράφηκαν είναι 203 συνολικά. Το περίεργο είναι ότι οι 61 από αυτές συνέβησαν τα τελευταία 10 χρόνια. Αυτό, φυσικά, δεν μπορεί να καταγραφεί ως τάση του ανθρώπι-νου είδους, αλλά σαφώς είναι μία ένδειξη. Ο πο-σοτικός και ποιοτικός καταμερισμός του νερού στον πλανήτη απαιτείται να γίνεται όσο το δυνα-τόν πιο ορθολογιστικά και με βάση τη βιώσιμη α-νάπτυξη του είδους. Το νερό δεν μπορεί να απο-τιμηθεί μόνον ως κοινωνικό αγαθό, αλλά ούτε και να «μοιράζεται» δωρεάν, απλώς για να κατασπα-ταλείται στο όνομα ενός «ανώτερου» βιοτικού ε-πιπέδου, εις βάρος μεγάλου μέρους του ανθρώ-πινου είδους.

Το παρόν κείμενο στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στο περιεχόμενο του special report

"For Want of a Drink" του περιοδικού The Economist (22/05/2010), που θα περιλαμ-

βάνεται μεταφρασμένο στο διπλό τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου 2010 της ειδικής σειράς Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Ειδικές Εκδόσεις

- The Economist.

Σε πείραμα που έγινε στην Γουα-τεμάλα, για παράδειγμα, παιδιά που σιτίζονταν κανονικά (συμπε-ριλαμβανομένου και του νερού) έγιναν πιο ψηλά, πιο δυνατά και με καλύτερες θέσεις εργασίας(!) μακροπρόθεσμα, από άλλα που δεν είχαν την ευκαιρία αυτή


δώ και τέσσερα χρόνια, η Τράπεζα Πειραιώς εφαρμόζει πράσινες πρακτικές, ξεκινώ-ντας καταρχήν από το δικό

της «σπίτι». Με ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα περιβαλλοντικής διαχείρισης, η Τρά-πεζα Πειραιώς έχει να επιδείξει α-πτά αποτελέσματα μείωσης του περι-βαλλοντικού της αποτυπώματος. Εν-δεικτικά αναφέρουμε τη μείωση κα-τά 24% της συνολικής κατανάλω-σης χαρτιού και κατά 9% της κα-τανάλωσης μελανοδοχείων και τό-νερ, την αποφυγή κοπής περίπου 35.000 δέντρων τα τελευταία 4 χρό-νια με τη χρήση ανακυκλωμένου χαρτιού, τη μείωση κατά 53% των εκπαιδευτικών ταξιδιών με αυτοκί-νητο μέσω της αύξησης προγραμμά-των e-learning, την αντικατάσταση 260 συμβατικών αυτοκίνητων του ε-ταιρικού της στόλου με οχήματα χα-μηλών εκπομπών και τέλος τη μείω-ση των εκπομπών διοξειδίου του άν-θρακα CO2 κατά 7% ανά εργαζόμενο. Μάλιστα, συγκεντρώνοντας όλη αυτή την πολύτιμη εμπειρία στο «Εγχειρί-διο Πράσινων Πρακτικών για Επιχει-ρήσεις», το οποίο έχουν λάβει 75.000 κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η Τράπεζα Πειραιώς συμβάλλει στη με-ταφορά σημαντικής τεχνογνωσίας για αποτελεσματικές πράσινες πρακτικές. Την ίδια στιγμή όμως, και αφού μπή-κε σε απόλυτη προτεραιότητα η ου-

σιαστική περιβαλλοντική διαχείριση της δικής της λειτουργίας, η Τράπεζα Πειραιώς -πρώτη στην Ελλάδα- δη-μιούργησε μια μεγάλη γκάμα «πρά-σινων προϊόντων», ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στις χρηματοδοτήσεις. Ετσι, προσφέρει ειδικά διαμορφωμέ-να δάνεια για επενδύσεις σε ανανεώ-σιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), εξοι-κονόμηση ενέργειας, πράσινες με-ταφορές, διαχείριση απορριμμάτων-αποβλήτων-νερού, βιολογική γεωρ-γία, πράσινη χημεία, οικοτουρισμό-αγροτουρισμό. Για την καλύτερη ε-νημέρωση των πελατών της σχετικά με τα πράσινα προϊόντα και την πε-ριβαλλοντική διαχείριση, ήδη από το 2008 η Τράπεζα Πειραιώς λειτουργεί το “GREEN BANKING”, το πρώτο δη-λαδή «πράσινο» τραπεζικό κατάστημα στα Βαλκάνια.Εκτός από τα προφανή οικονομικά οφέλη στα νοικοκυριά, τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις, που προτιμούν ένα «πράσινο» από ένα απλό δάνειο, προκύπτουν και σημαντικά οφέλη στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, με τις χρηματοδοτήσεις της τράπεζας σε ΑΠΕ -την τελευταία τριετία- έχουν α-ποφευχθεί 775.956 τόνοι CO2 που θα εκπέμπονταν εάν η παραγωγή της ενέργειας γινόταν με συμβατικά καύ-σιμα.Επιπλέον, η Τράπεζα Πειραιώς ανα-κοίνωσε την έναρξη εφαρμογής του πρώτου Στοχευμένου Προγράμματος

Πράσινης Ανάπτυξης, το οποίο υλο-ποιεί μέσω της ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕ και σε συ-νεργασία με το υπουργείο Οικονομί-ας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ε-νέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που α-φορά τόσο στο «πρασίνισμα» 26 βιο-μηχανικών περιοχών (ΒΙΠΕ) της χώ-ρας, όσο και στη δημιουργία νέων «πράσινων επιχειρηματικών πάρ-κων». Το συγκεκριμένο σχέδιο, το ο-ποίον αναμένεται να ανέρθει την ερ-χόμενη τετραετία σε 1,5 δισ. ευρώ, προσφέρει ένα πρωτοποριακό πρό-γραμμα πράσινης ανάπτυξης και για τα νησιά. Μέσω του προγράμματος αυτού, δέκα νησιά μπορεί να γίνουν αυτόνομα ενεργειακά, να προχωρή-σουν σε εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων τους, να ανα-πτύξουν βιο-λογικές καλ-λιέργειες αλλά και να εξασφα-λίσουν επάρ-κεια πόσιμου νερού μέσω α-φαλάτωσης.Με αυτό τον τρόπο, μέσα από τις πράσινες πολιτικές που εφαρμόζει, η Τράπεζα Πειραιώς κάνει πράξη την πεποίθησή της ότι οι οικονομικοί δείκτες θα πρέπει να υπηρετούν το περιβάλλον και τον άνθρωπο.

Στην περίοδο οικονομικής κρίσης που διανύουμε, οι επιχειρήσεις δέχονται όλο και περισσότερες πιέσεις για να αναλά-βουν την ευθύνη που τους αναλογεί απέναντι στην κοινωνία. Ετσι έχουν εισέλθει σε μια «νέα εποχή ευθύνης» και θα πρέπει να προσανατολίσουν τις δραστηριότητές τους στη λεγόμενη «οικονομία του μέλλοντος», που έχει άμεση σχέση με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην επίτευξη, δηλαδή, θετικού οικονομικού αποτελέσματος, αλλά με παράλληλη φροντίδα για το περιβάλλον και την κοινωνία. Οι νέες δράσεις θα πρέπει να είναι περισσότερο στοχευμένες, τα αποτελέσματά τους πε-ρισσότερο μετρήσιμα, ενώ τα οφέλη για τις επιχειρήσεις και τις κοινότητες να είναι πιο χειροπιαστά.Το περιβάλλον δεν αποτελεί πανάκεια στο ζήτημα της κοινωνικής ευθύνης των εταιρειών, ιδιαίτερα σε περιόδους όπως η παρούσα οικονομική συγκυρία. Η υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων, η εκπαίδευση και η διά βίου κατάρτιση, οι ίσες ευκαιρίες για όλους, η φτώχεια, η διαφάνεια και η καταπολέμηση της διαφθοράς, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η συ-νοχή και η αλληλεγγύη, είναι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η κοινωνία και κατά συνέπεια και οι επιχειρήσεις.Σε αυτό το πλαίσιο ζητήσαμε από πέντε εταιρείες να διατυπώσουν τις απόψεις και τις δράσεις τους, που σχετίζονται με το περιβάλλον και το αίσθημα συνεργασίας τους με την κοινωνία. Σε διαφορετικό ύφος η καθεμία, αποδεικνύουν ότι το «επιχειρείν» μπορεί να είναι και «πράσινο» και κοινωνικά υπεύθυνο.Παρά το γεγονός ότι ακούγεται παράδοξο, η οικονομική ύφεση μπορεί να αποδειχτεί σωτήρια για την εταιρική κοινωνι-κή ευθύνη, αντικαθιστώντας τις κοινότοπες και χωρίς όραμα πρακτικές, με δράσεις που αποβλέπουν σε πραγματική κοι-νωνική και περιβαλλοντική βελτίωση.

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ,

ΚΟΙΝΩΝΙΑ &

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ


ΕΤΑΙΡΙΚΗ

ΕΥΘΥΝΗ,

ΚΟΙΝΩΝΙΑ &


ν μπορούσε να μιλήσει η καφέ αρκούδα, σίγου-ρα θα χρησιμοποιούσε το δίκτυο του ΟΤΕ! Η προτίμησή της είναι εμφανής και καταγράφεται χρόνια τώρα από τους επιστήμονες της περιβαλ-

λοντικής οργάνωσης για την άγρια ζωή και φύση «ΚΑΛ-ΛΙΣΤΩ», οι οποίοι ασχολούνται με την προστασία των μεγάλων σαρκοφάγων ζώων και των βιοτόπων τους. Μπορεί το φυσικό περιβάλλον της καφέ αρκούδας να είναι το δάσος της Πίνδου ή της Ροδόπης, η καφέ αρ-κούδα, όμως, δείχνει να προτιμά να τρίβεται, να ξύνε-ται, ακόμα και να μασάει τους ξύλινους στύλους του Ο-ΤΕ, που τοποθετούνται ειδικά γι' αυτόν το λόγο μέσα στο δάσος, σε επιλεγμένα και απομακρυσμένα σημεία, που δεν καλύπτονται από το υπάρχον δίκτυο του ΟΤΕ. Αναρωτιέστε γιατί; Οι αρκούδες προσελκύονται από την ιδιαίτερη μυρωδιά των στύλων, οι οποίοι είναι εμποτι-σμένοι με μία ειδική ουσία (μείγμα οργανικών ενώσε-ων με χαρακτηριστική οσμή). Συχνά, τους δαγκώνουν ή τρίβονται πάνω τους, αφήνοντας την ιδιαίτερη μυρω-διά τους, νύχια... και, φυσικά, τρίχες! Στο επόμενο στά-διο οι τρίχες, που «φέρουν» την «ταυτότητα» DNA, συλ-λέγονται προσεκτικά από εκπροσώπους της «ΚΑΛΛΙΣ-ΤΩ» και χρησιμοποιούνται για γενετική ανάλυση.Η «ΚΑΛΛΙΣΤΩ» απευ-θύνθηκε στον ΟΤΕ και ζήτησε την αρωγή του στα προγράμματα που εκπονεί. Η υποστήριξη ήρθε με τη διάθεση, με-ταφορά και εγκατάστα-ση ξύλινων στύλων του ΟΤΕ για την εργονομι-κή μέθοδο συλλογής γε-νετικού υλικού, ξεκινώ-ντας από την οροσειρά της Ροδόπης. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα παρακολούθησης του πλη-θυσμού της καφέ αρκούδας, που βρήκε τη θερμή υπο-στήριξη του ΟΤΕ, αποδεικνύοντας έμπρακτα τον «πρά-σινο», αλλά και καινοτόμο χαρακτήρα της εταιρείας. Για τη χρονιά που διανύουμε, η «ΚΑΛΛΙΣΤΩ» σχεδιάζει τη γενετική παρακολούθηση του πληθυσμού της καφέ αρκούδας σε δύο περιοχές, εξέχουσας οικολογικής ση-μασίας, στις οποίες δραστηριοποιείται: στην προστατευ-όμενη περιοχή της Ροδόπης και τη Βάλια Κάλντα, στην περιοχή της Πίνδου. Η πληθυσμιακή εκτίμηση ενός εί-δους είναι σημαντική, γιατί αποτελεί βασική προϋπό-θεση για την παρακολούθηση της κατάστασης, στην ο-ποία βρίσκεται το είδος αυτό. Στόχος είναι ο προγραμ-ματισμός και η ανάληψη δράσεων προστασίας και δια-τήρησής του.Με την παραχώρηση των στύλων, ο ΟΤΕ γίνεται σύμμα-χος των προσπαθειών της «ΚΑΛΛΙΣΤΩ». Στο ίδιο πλαί-σιο, ο ΟΤΕ στηρίζει οικονομικά τα προγράμματα δασο-πυρόσβεσης και δασοπροστασίας που σχεδιάζει και υ-λοποιεί η «ΚΑΛΛΙΣΤΩ» για την προστασία των ορεινών οικοσυστημάτων. Πιο συγκεκριμένα, οι δράσεις αυτές αφορούν στην επο-πτεία των περιοχών από πυροφυλάκια, καθώς και περι-πολίες στο βουνό, κυρίως, από εθελοντές. Η εκπαίδευ-σή τους γίνεται από τα μέλη της «ΚΑΛΛΙΣΤΩ» και, όπως δηλώνει ο κ. Γώδης, η προσφορά τους είναι πολύτιμη: «Χωρίς να θέλουν να αντικαταστήσουν τις αρμόδιες υ-πηρεσίες, συνεργάζονται μαζί τους για να μειωθούν οι κίνδυνοι από τις πυρκαγιές».Η ευθύνη για την προστασία του περιβάλλοντος είναι κοινή υπόθεση όλων, προσώπων, φορέων, εταιρειών. Ο ΟΤΕ με τις επιλογές του αποδεικνύει τη Σχέση Ευθύ-νης με το περιβάλλον, κομμάτι του οποίου είμαστε ό-λοι μας.

ρωτοπόρος πάντοτε στη στήριξη επενδυτικών πρωτοβου-λιών στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας, η Εθνική Τράπεζα υποστηρίζει και ενθαρρύνει κάθε επεν-δυτικό σχέδιο που συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη. Επί-

σης, ανταποκρίνεται στο ενδιαφέρον της κοινωνίας και των πελατών της για υπηρεσίες και προϊόντα, τα οποία συμβάλλουν στην προστα-σία του περιβάλλοντος.Η Εθνική Τράπεζα είναι η No1 τράπεζα σε χρηματοδότηση έργων α-νανεώσιμων πηγών ενέργειας εδώ και δύο δεκαετίες. Μέσω χρημα-τοδοτήσεων μεγάλων επενδύσεων, συνολικής αξίας 1,44 δισ. ευ-ρώ, σε αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς και μονάδες βιοαερίου και βιομάζας, παράγεται σήμερα

το 43% της συνολικής ε-νέργειας από αιολικά, το 26% της συνολικής ε-νέργειας από φωτοβολ-ταϊκά, το 12% της συνο-λικής ενέργειας από μι-κρά υδροηλεκτρικά και το 57% της συνολικής ε-νέργειας της χώρας από βιοαέριο και βιομάζα.Επίσης, η Εθνική Τρά-πεζα συμμετέχει στο πρό-γραμμα ενεργειακής ανα-βάθμισης των κτιρίων σε συνεργασία με το Τεχνι-

κό Επιμελητήριο Ελλάδας, με τη χρηματοδότηση όσων νοικοκυριών θελήσουν να αξιοποιήσουν τα προνόμια του προγράμματος, καθώς και όσων μηχανικών χρειαστούν κεφάλαια κίνησης για την απαι-τούμενη ρευστότητα της επιχείρησής τους κατά τη φάση υλοποίη-σης των έργων.Στο πλαίσιο των αναγκών που υπάρχουν σε επενδύσεις ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, η Εθνική Τράπεζα δημιούργησε το πρόγραμ-μα «Ενεργειακή Εθνοστέγη», με ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης, που απευθύνεται σε κάθε δικαιούχο του προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, ανεξαρτήτως ηλικίας του κτιρίου ή ύψους του εισοδήματός του. Ταυτόχρονα, για τον ίδιο σκοπό, η Εθνική Τράπεζα προσφέρει και το «Πράσινο Δάνειο», ένα καταναλωτικό δάνειο με προνομιακό επι-τόκιο έως και 5,5 μονάδες μικρότερο συγκριτικά με τα υπόλοιπα κα-ταναλωτικά δάνεια, για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας ή την αγορά υβριδικού αυτοκινήτου, ενώ προωθεί και «πράσινα» επενδυ-τικά προϊόντα, όπως το EPOS II, τα κεφάλαια του οποίου αξιοποι-ούνται σε κλάδους «κλειδιά» για την προστασία του περιβάλλοντος. Η Εθνική Τράπεζα, αναγνωρίζοντας τη σημασία της ποιοτικής ναυτι-λίας, ιδιαίτερα ως προς την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης, συ-νεχίζει να δίνει έμφαση στη χρηματοδότηση των επενδύσεων που α-φορούν σε σύγχρονα ή νεότευκτα double hull πλοία, με βάση τα ι-σχύοντα πρότυπα στις διεθνείς συνθήκες και κανονισμούς σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος.Με χορηγίες που υποστηρίζουν κοινωφελείς σκοπούς δραστηριό-τητας τρίτων, η Εθνική Τράπεζα διαθέτει ένα σημαντικό ποσό, κάθε χρόνο, για την ενίσχυση δράσεων φορέων και περιβαλλοντικών ορ-γανώσεων με συγκροτημένο πρόγραμμα, που έχουν στόχο την προ-στασία και την πρόληψη της περαιτέρω υποβάθμισης του περιβάλ-λοντος. Ενδεικτικά, στον τομέα αυτό συγκαταλέγονται χορηγίες, ό-πως η ενίσχυση προγραμμάτων της μη κυβερνητικής οργάνωσης «ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ», η χορηγική ενίσχυση για τη διοργάνωση εκδηλώσε-ων στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας του Ανέμου η χορηγία για την εκπόνηση οικονομικής μελέτης για την παροχή ε-νός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης των υδάτινων πόρων στη Λεκάνη Απορροής του Ασωπού ποταμού και η στήριξη για την ανα-βάθμιση των φυτωρίων του Βοτανικού Κήπου Ιουλίας και Αλεξάν-δρου Διομήδους, με σκοπό την παραγωγή φυτών, αφενός για τον ε-μπλουτισμό του διαμορφωμένου και του φυσικού τμήματος του Βο-τανικού Κήπου, και αφετέρου για την αποκατάσταση πυρόπληκτων οικοσυστημάτων της χώρας μας, σε θέσεις, όπου δεν αναμένεται ε-παρκής φυσική αναγέννηση.


προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί καθήκον για τον όμιλο Eurobank EFG. Το 2003 ο όμιλος θέσπισε επίσημη περι-βαλλοντική πολιτική, ενώ -από το 2004-

η Eurobank EFG παραμένει ο πρώτος και μονα-δικός τραπεζικός όμιλος στην Ελλάδα και ένας α-πό τους λίγους στην Ευρώπη, που έχει πιστοποι-ηθεί κατά το Διεθνές Πρότυπο ISO 14001 για την εφαρμογή Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχεί-ρισης. Το 2009 η λειτουργία του συστήματος έκανε έ-να ακόμη βήμα «ωρίμανσης» με την καταχώ-

ρηση της Eurobank EFG στο Ευρωπα-ϊκό Μη-τρώο των επιχει-

ρήσεων, που τηρούν τον κανονισμό για την περιβαλλοντική διαχείριση, το EMAS (Eco-Management & Audit Scheme). Την ίδια χρο-νιά, η τράπεζα κατέκτησε το εθνικό βραβείο EMAS για την εφαρμογή «Πράσινης Πολιτικής Προμηθειών». Οι περιβαλλοντικές επιδόσεις της Eurobank EFG παρακολουθούνται συστηματικά από ειδι-κά προγράμματα, συνδεδεμένα με στόχους και σχετικούς περιβαλλοντικούς δείκτες. Η ενέρ-γεια και η κλιματική αλλαγή, η διαχείριση νε-ρού, η διαχείριση και ανακύκλωση αποβλήτων, η «πράσινη» πολιτική προμηθειών και τα «πρά-σινα» τραπεζικά προϊόντα, όπως η WWF Visa και τα φωτοβολταϊκά στις στέγες, αποτελούν τους βασικούς άξονες της περιβαλλοντικής πο-λιτικής. Την πολιτική αυτή ακολουθεί ο οργανι-σμός καθημερινά και την υιοθετεί σταδιακά και έναντι των μετόχων, των πελατών και των άλ-λων ενδιαφερόμενων μερών προς αυτόν. Παράλληλα, ο όμιλος επιδεικνύει έντονη κοι-νωνική δράση μέσω προγραμμάτων περιβαλλο-ντικής προστασίας. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 2009, με σύνθη-μα «Δεν πετάμε τίποτα», η Eurobank EFG και ο ΣΚΑΪ υλοποίησαν καμπάνια για την ανακύκλω-ση, με στόχο την ευαισθητοποίηση και εκπαί-δευση των πολιτών σε αυτό το σημαντικό για το περιβάλλον θέμα. Στο πλαίσιο του προγράμματος πραγματοποιή-θηκαν δεκάδες ενημερωτικές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, ειδικοί απαντούσαν στις ερωτήσεις των πολιτών για θέματα ανακύκλω-σης, ενώ διοργανώθηκαν 18 εκδηλώσεις σε 16 πόλεις σε όλη την Ελλάδα για την ανακύκλω-ση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών υλικών. Στις δράσεις αυτές συγκεντρώθηκαν 130 τόνοι ηλε-κτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού για ανα-κύκλωση, ποσότητα που αντιστοιχεί στην ποσό-τητα που ανακυκλώνει ένας μεγάλος δήμος της Αττικής σε ένα χρόνο!Στο πλαίσιο του προγράμματος του ομίλου και του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση «Είναι Καθήκον μας», ύψους 60 εκατ. ευρώ, για τη στήριξη των πολιτών και των περιοχών που επλήγησαν από τις καταστροφικές πυρκα-γιές του Αυγούστου 2007, εντάσσεται και η συ-νεργασία με το WWF Ελλάς για την παραγωγή δέκα εγχειριδίων με γενικό τίτλο «Οδηγοί για το Περιβάλλον».

καφέ αρκούδα βρήκε έναν πολύτιμο σύμμαχο στο πρόσωπο της Vodafone. Η εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, αξι-οποιώντας τις απεριόριστες δυνατό-

τητες του δικτύου της, συμβάλλει ουσιαστι-κά στο πρωτοποριακό ερευνητικό πρόγραμμα του «ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ» για την προστασία του α-πειλούμενου θηλαστικού. Με κεντρικό μήνυ-μα «Για να μη χαθεί το στίγμα ενός ακόμη ζώ-ου που κινδυνεύει με εξαφάνιση! Ενα δίκτυο. Απεριόριστες δυνατότητες», το νέο τηλεοπτι-κό σποτ της Vodafone γνωστοποιεί τον τρό-πο με τον οποίο το δίκτυό της γίνεται αρωγός για την προάσπιση του οικοσυστήματος της κα-φέ αρκούδας.H Vodafone στηρίζει το ερευνητικό πρόγραμ-μα της περιβαλλοντικής οργάνωσης «ΑΡΚΤΟΥ-ΡΟΣ» από το 2008. Η ενέργεια αυτή εντάσσε-ται στο πλαίσιο των προγραμμάτων εταιρικής υπευθυνότητας της εταιρείας και συγκεκριμένα στον τομέα Περιβάλλον. Το πρόγραμμα βασίζεται στη χρήση της τηλεμε-τρίας μέσα από το δίκτυο της Vodafone, στην καταγραφή των ιχνών των αρκούδων, καθώς και στην ανάλυση γενετικού υλικού (συγκεκρι-μένα, πρόκειται για τρίχες που αφήνουν τα ζώα σε στύλους). Οι ερευνητές του «ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ», με τη βοήθεια της τεχνολογίας και του δικτύου της Vodafone, συλλέγουν εξαιρετικά σημαντικά στοιχεία για την πληθυσμιακή κατάσταση των καφέ αρκούδων, καθώς και τις σχέσεις μεταξύ των υπο-πληθυσμών τους, τη χρήση των βιο-τόπων τους κά. Με βάση τις πληροφορίες που προκύπτουν κάθε ημέρα μέσω του προγράμματος, ο «ΑΡ-ΚΤΟΥΡΟΣ» δρα για τη συνολική προστασία και διαχείριση των βιοτόπων και του πληθυσμού της καφέ αρκούδας από πιθανές ζημιογόνες ανθρώπινες παρεμβάσεις. Συγκεκριμένα, υπο-βάλλει προτά-σεις και παρεμ-βαίνει στο σχε-διασμό μεγά-λων τεχνικών έργων, με στό-χο τη διασφάλι-ση της συνεκτι-κότητας του βι-ότοπου της κα-φέ αρκούδας, καθώς και την κατάλληλη σή-μανση των οδι-κών αρτηριών για την ενημέρωση των διερχό-μενων οδηγών. Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ καλλιεργεί τη συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες -είτε υπό τη μορφή οικονο-μικών συνεισφορών είτε μέσω της από κοινού υλοποίησης δράσεων- εξασφαλίζοντας σημα-ντικά πλεονεκτήματα τόσο για τις ενδιαφερόμε-νες επιχειρήσεις, όσο και για την ίδια τη ΜΚΟ. Στις δυναμικές συνεργασίες που πραγματοποι-ούνται, οι χορηγοί συμμετέχουν ενεργά και ε-νισχύουν το έργο προστασίας των άγριων ζώ-ων και των βιοτόπων τους. Η ενισχυμένη στή-ριξη που παρέχει, μάλιστα, η Vodafone στον «ΑΡΚΤΟΥΡΟ» , την έχει κατατάξει στην κατη-γορία των «μεγάλων χορηγών» της δημοφι-λούς ΜΚΟ.

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ,

ΚΟΙΝΩΝΙΑ &


Το μεγαλύτερο

ποτάμι

της Αττικής

Τεύχος 1, Ιούνιος 2010

τη Λάρνακα της Κύπρου λειτουργεί από τις αρχές του 2010 ένα α-πό τα σημαντικότερα τεχνολογικά έργα στην Ευρώπη στο κομμάτι της διαχείρισης απορριμμάτων. Το εργοστάσιο επεξεργασίας συμμεί-κτων στερεών απορριμμάτων και υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων

των επαρχιών Λάρνακας-Αμμοχώστου έχει δυναμικότητα 200.000 τόνων ε-τησίως. Χαρακτηριστικό του είναι η σύνθεση της τεχνολογίας από ανακύ-κλωση και κομποστοποίηση.Κύρια έμφαση δόθηκε στην ανακύκλωση με παραγωγή δέκα ξεχωριστών α-νακυκλώσιμων υλικών στη μέγιστη δυνατή ποσότητα μέσα από μία υπερ-σύγχρονη τεχνολογία με χρήση οπτικών διαχωριστών. Μετά το στάδιο της ανακύκλωσης η κομποστοποίηση του οργανικού κλάσματος των απορριμ-μάτων μπορεί να εκτραπεί εναλλακτικά σε διαδικασία παραγωγής καυσίμου εμπλουτισμένου με οργανικά υλικά (SRF).Η μονάδα αποτελεί κόσμημα για την περιοχή, χωρίς οσμές, χωρίς εκλύ-σεις υγρών ή αέριων ρύπων και είναι ο κινητήριος μοχλός για την ανάπτυ-ξη μιας τοπικής «πράσινης» οικονομίας, καθώς εξασφαλίζει φτηνή πρώτη ύλη για παραγωγή προϊόντων πλαστικού, γυαλιού, μεταλλικών κατασκευ-ών, χαρτοποιίας. Στο πλαίσιο αυτό και έπειτα από την επιτυχημένη λειτουργία του εργοστασί-ου, η Ηλέκτωρ ΑΕ σε συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών της Κύπρου προγραμματίζει τα επίσημα εγκαίνια στα τέλη Ιουνίου, παρουσία της πολιτι-κής ηγεσίας της χώρας και αρμόδιων εκπροσώπων της κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης της Ελλάδας.

Τα επίσημα εγκαίνια της πρώτης σύγχρονης

μονάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών

οικιακών απορριμμάτων Λάρνακας – Αμμοχώστου

θα πραγματοποιηθούν την Τρίτη 22 Ιουνίου από

τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια.

Η ΗΛΕΚΤΩΡ ΑΕ, μέλος του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ ΑΕ, είναι παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και εταιρεία που σχεδιάζει, κατασκευάζει και λειτουργεί έργα προστασίας του περιβάλλοντος.

Χρήστος ΚαραγιάννηςΕμπορικός Διεθυντής

PUBL

I

27METROPOLIS GREEN4 - 6 - 10

πάρχει ένα απλό θεώρημα πολιτικής οικονο-μίας: σε εποχές οικονομικής ανόδου και ευ-ημερίας συνήθως τίθενται τα μεγάλα προβλή-ματα της... επόμενης φάσης, αλλά δεν μπο-

ρούν να λυθούν. Ουδείς είναι πρόθυμος να διακιν-δυνεύσει την παραμικρή αναστάτωση όταν όλα μοιά-ζουν να πηγαίνουν καλά…Σε εποχές κρίσης συνήθως συμβαίνει το αντίθετο: τότε μπορούν να λυθούν τα προβλήματα, αλλά δεν μπορούν πλέον να τεθούν…Η εξέλιξη δεν ακολουθεί γραμμική πορεία. Συνηθέ-στερα ταλαντεύεται ανάμεσα στην ψευδαίσθηση και την ανάγκη και η σχέση της οικονομίας με το περι-βάλλον δεν ξεφεύγει από αυτό τον κανόνα. Τον επι-βεβαιώνει πλήρως…Είναι μάλλον σαφές ότι η λεγόμενη «πράσινη» επι-χειρηματικότητα θα αποτελεί ένα δυναμικό κομμάτι της αυριανής οικονομίας. Βέβαια, στη σημερινή συ-γκυρία, αναρωτιέται κανείς αν και σε ποιο βαθμό θα επηρεάσει η τρέχουσα χρηματοπιστωτική και οικο-νομική κρίση την ανάπτυξη των πράσινων αγορών. Η ανάγκη να στραφούμε προς πράσινες αναπτυξια-κές πολιτικές δεν υπαγορεύεται μόνο από ηθικούς ή περιβαλλοντικούς λόγους, αλλά έχει πλέον και καθα-ρά οικονομική διάσταση. Σε κάθε περίπτωση, η υλοποίηση και εφαρμογή του νέου μοντέλου πράσινης ανάπτυξης εξελίσσεται α-πό εφήμερη μόδα σε συλλογική συνείδηση και α-ναγκαιότητα.Η πράσινη επιχειρηματικότητα δεν είναι ένα σύνθη-μα. Αλλά μια συνολική στρατηγική, που αλλάζει ολό-κληρο το υπόδειγμα των σχέσεων παραγωγής κι ό-λες τις προοπτικές της ανάπτυξης.Είναι μια συνολική στρατηγική που λύνει ταυτόχρο-να προβλήματα διαρθρωτικά, κοινωνικά, δημοσιο-νομικά, ασφαλιστικά, ενεργειακά, αναπτυξιακά -πά-ντα με έμφαση στην ανταγωνιστικότητα, στη δημι-ουργία «διατηρήσιμων» θέσεων εργασίας, στην αξιο-ποίηση του περιβάλλοντος και την εκμετάλλευση πά-σης φύσεως συνεργειών, που βελτιώνουν την από-δοση τεχνολογιών και επενδύσεων.

Στο πλαίσιο αυτό η METROPOLIS ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΕ, έχοντας καταγράψει στην κορυφή της ατζέντας της ζητήματα που ξεκινούν από την προστασία του πε-ριβάλλοντος και καταλήγουν στις πράσινες επενδύ-σεις, «εγκαινιάζει» μέσα στο πράσινο τεύχος της για τη «Μέρα του περιβάλλοντος» τη νέα περιοδική της έκδοση “Green”, που θα φιλοξενεί έναν ευρύ διά-λογο για όλο το φάσμα της πράσινης επιχειρηματι-κότητας.

28 METROPOLIS GREEN 4 - 6 - 10

ασική μέριμνα στο «στήσιμο» κάθε οικισμού είναι η υδροδότηση. Εάν ο οικισμός είναι σκηνές νομάδων, τότε το μόνο που έχει να γίνει είναι να κατασκηνώσουν κοντά σε μία

πηγή νερού και να αποθηκεύσουν το πολύτιμο α-γαθό για το ταξίδι που τους περιμένει. Εάν ο οικι-σμός περιλαμβάνει τη μόνιμη στέγαση 6.000.000 και πλέον ανθρώπων, με «ανάγκες» πολύ πιο απαι-τητικές από αυτές των βεδουίνων, το νερό θα πρέ-πει να θεωρηθεί ως ένα αγαθό που πρέπει να το δι-αχειριζόμαστε έτσι ώστε να αντέξει στο «ταξίδι» μας στο χρόνο. Επομένως το νερό, που καταναλώνεται και κατά κα-νόνα επεξεργάζεται στις μονάδες βιολογικού καθα-ρισμού μητροπολιτικών κέντρων όπως η Αθήνα και ο Πειραιάς, είναι πλέον καθαρή πολυτέλεια να α-πορρίπτεται. Η απόρριψη στη θάλασσα σίγουρα είναι μία ασφα-λής διαδικασία και σίγουρα ήταν η κατάλληλη για άλλες εποχές. Σήμερα, που τα υδατικά αποθέματα βαίνουν μειούμενα, 768.000 κυβικά νερό την ημέ-ρα στην Αττική δεν μπορεί να πηγαίνουν χαμένα -αν σκεφτούμε ότι το πότισμα ενός στρέμματος γκαζόν α-

παιτεί 6 κυβικά ημερησίως. Κάτι τέτοιο έχει γίνει αντι-ληπτό από τους ιθύνοντες. Γίνονται μελέτες με γνώμονα την επαναχρησιμοποίη-ση του νερού αυτού σε χρήσεις όπως η άρδευση, η βι-ομηχανική χρήση, οι αναδασώσεις και οι πλύσεις ο-δοστρωμάτων και πεζοδρομίων.

Για την περίπτωση της Αττικής, και ιδιαίτερα του Πει-ραιά, υπάρχει το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυτ-τάλειας (ΚΕΛΨ), το οποίο παράγει περί τα 768.000 κυβικά μέτρα ημερησίως επεξεργασμένου νερού (στοι-χεία ΕΥΔΑΠ 2007). Δεν είναι τυχαίο ότι χαρακτηρίζε-ται ως ο μεγαλύτερος... ποταμός σταθερής ροής στην Ελλάδα. Ο Πειραιάς έχει την τύχη να τοποθετείται μό-νο 2 χιλιόμετρα μακριά από το νησί, και έτσι μπορεί να έχει εύκολη πρόσβαση στο επεξεργασμένο νερό του βιολογικού. Η νομαρχία Πειραιά υπο τον νομάρχη κ. Γιάννη Μίχα, ξεκίνησαν μία προσπάθεια ώστε να λά-

βουν τα μέγιστα από το ΚΕΛΨ. Αφού πέτυχαν τη σω-στή λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού, οραμα-τίστηκαν την επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμέ-νου νερού, ώστε να γίνει πράξη το όραμα της αειφό-ρου ανάπτυξης. Αυτό το περιέγραψαν μέσω μίας με-λέτης υπό τον τίτλο «Πρόγραμμα Αξιοποίησης του Α-πορριπτόμενου Υδατος από το Βιολογικό Καθαρισμό της Ψυττάλειας».

Η μελέτη εστιάζει σε 3 συγκεκριμένους τρόπους ε-παναχρησιμοποίησης του επεξεργασμένου νερού του ΚΕΛΨ: άρδευση δασικού πρασίνου και πυρόσβεση, άρδευση αστικού πρασίνου και πλύσιμο δρόμων, ε-μπλουτισμός υδροφόρου ορίζοντα. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η δευτεροβάθμια επεξεργασία στην ο-ποία υπόκεινται τα απόβλητα στο ΚΕΛΨ είναι τέτοια, ώστε το νερό να έχει πολύ υψηλά φυσικοχημικά και μικροβιολογικά στάνταρ στην έξοδό του, ακόμα και χωρίς περαιτέρω διαχείριση. Αυτό διευκολύνει τη με-τέπειτα χρήση του με ελάχιστη επιπλέον επεξεργασία, άρα και μικρότερο κόστος. Ηδη 30.000 κυβικά από το νερό της Ψυττάλειας επαναχρησιμοποιούνται για ψύξη αεροσυμπιεστών και άρδευση, αφού υποστούν διήθη-ση και απολύμανση με UV.

Την επαναχρησιμοποίηση νερού του ΚΕΨΛ προτείνει η νομαρχία Πειραιά


H άρδευση του πρασίνου, παράλληλα με πυρόσβεση, είναι ί-σως η εφαρμογή με τις λιγότερες απαιτήσεις. Η περίπτωση έ-γκειται στην κατηγορία της «περιορισμένης άρδευσης», άρδευ-ση δηλαδή δίχως καταιονισμό (μπεκ ή εκτοξευτήρες). Το νε-ρό του ΚΕΨΛ πληροί της προϋποθέσεις, αν απλώς απολυμαν-θεί με χλώριο και αποθηκευτεί. Η άρδευση αστικού πρασίνου και το πλύσιμο δρόμων στη συνέχεια, είναι μία πιο απαιτητι-κή εφαρμογή. Εξαιτίας της άμεσης επαφής ανθρώπων σε κα-θημερινή βάση με το αστικό πράσινο, πιο αυστηρά όρια τίθε-νται για την ποιότητα του νερού. Ετσι, εκτός από την χλωρίω-ση, το νερό του ΚΕΨΛ χρειάζεται να περάσει από στάδια κρο-κίδωσης και διύλισης, ώστε να κατακρατηθούν τα αιωρούμε-να στερεά του ύδατος. Στη συνέχεια, θεωρείται κατάλληλο α-κόμα και για καταιονισμό. Τέλος, η πιο απαιτητική εφαρμογή είναι ο εμπλουτισμός των υδροφορέων. Λόγω της απαίτησης πολλών επιμέρους μετρήσεων (φυσικοχημικών, γεωλογικών, υδραυλικών) και δυσπιστίας του κοινωνικού συνόλου, θεω-ρείται εφαρμογή με χαμηλό επίπεδο θετικής αξιολόγησης. Ως εκ τούτου, από την εν λόγω μελέτη αξιολογούνται πιο θετικά οι περιπτώσεις της δασικής άρδευσης και πυρόσβεσης και η πλύση αστικών δρόμων. To πότισμα αστικού πρασίνου ενδέ-χεται να «σκοντάψει» σε κοινωνικές αντιδράσεις, σύμφωνα με τους δημιουργούς της μελέτης, και έτσι αποκλείστηκε από την τελική εφαρμογή.

Οπως προείπαμε, στόχος της μελέτης αυτής ήταν να αποδείξει την εφαρ-μοσιμότητά της. Η εφαρμοσιμότητα αυτή κρίνεται συνήθως σε πραγματι-κά παραδείγματα και συγκρίνεται οικονομικά με το κόστος του νερού που πληρώνουμε σήμερα για τις υπό μελέτη περιπτώσεις. Γι’ αυτό επιλέχθηκαν δύο περιοχές για το δασικό πράσινο, η Χωράφα στο Πέραμα, με εμβαδόν 800 στρεμμάτων, και μία έκταση 637 στρεμμάτων στα όρια Κερατσινίου και Νίκαιας, με απαίτηση 72.000 κυβικών νερού για την αρδευτική περί-οδο Μαΐου - Οκτωβρίου. Για την αποθήκευση του νερού προτάθηκαν 2 δε-ξαμενές 2.000 και 2.400 κυβικών αντίστοιχα. Ε-πίσης, αρκετά μικρότερες δεξαμενές θα εξυπηρε-τούν την πυρόσβεση, που είναι μία άλλη πτυχή του σχεδίου. Για την περίπτω-ση της πλύσης των αστι-κών δρόμων απαιτείται ε-πιπλέον επεξεργασία του νερού, όπως αναφέρθη-κε παραπάνω. Το συνο-λικό μήκος δρόμων που διαχειρίζεται η νομαρχία Πειραιά είναι 45 χλμ. και η μηνιαία ανάγκη ανέρχε-ται στα 4.000 κυβικά μέ-τρα νερού. Ανάλογη δεξα-μενή απαιτείται από όπου τα βυτία θα αντλούν το νε-ρό. Συνολικά, φαίνεται ό-τι απαιτείται λοιπόν μία ποσότητα ίση με 120.000 κυβικά για την παραπάνω πιλοτική εφαρμογή, ποσότητα ίση με το 1/6 της ημερήσιας απορριπτόμε-νης ποσότητας από το ΚΕΛΨ.Κρίσιμο σημείο της εφαρμογής, τόσο τεχνικά όσο και κοστολογικά, είναι το θέμα της μεταφοράς των επεξεργασμένων λυμάτων από το ΚΕΨΛ έως τις δεξαμενές αποθήκευσης στον Πειραιά. Η ποσότητα που υπολογίζεται ανά ημέρα μεταφοράς, είναι περί τα 1.000 κυβικά, τους μήνες της αρδευ-τικής περιόδου. Δύο τρόποι προτάθηκαν: ο ένας είναι με αγωγό 2 χιλιο-

μέτρων και ο άλλος με βυτιοφόρα πλοία (υδροφόρες). Η πρώτη λύση πα-ρουσιάζει υψηλό κόστος εγκατάστασης και μεγάλο χρόνο εφαρμογής, αλ-λά χαμηλό λειτουργικό κόστος. Η λύση των υδροφόρων μπορεί να είναι άμεση και με ελάχιστο αρχικό κόστος, η ενοικίασή τους όμως είναι αρ-κετά ακριβή. Τελικά, το θέμα του οικονομικού κόστους είναι αυτό στο οποίο καταλή-γουν τα πάντα. Και ουσιαστικά, το κόστος διαμορφώνεται από τον τρό-

πο μεταφοράς του νερού στον ηπειρωτικό κορμό και τον Πειραιά από το ΚΕΛΨ, καθώς η επεξερ-γασία και η αποθήκευση μένουν ως έχουν. Το κό-στος ανά κυβικό στην πε-ρίπτωση της μεταφοράς με αγωγό διαμορφώνεται στα 0,55 ευρώ για δασι-κή χρήση και 1,06 για τη αστική, ενώ στη λύση με τις υδροφόρες χρεώνεται το κυβικό στα 1,90 και 2,5 ευρώ αντίστοιχα (μέ-σες τιμές). Η μέση τιμή καθαρού νερού από την ΕΥΔΑΠ για τέτοιες εφαρ-μογές ανέρχεται στα 0,90 ευρώ ανά κυβικό. Οπως φαίνεται, η πρώτη λύση φαίνεται ιδιαίτερα ελκυ-στική, τουλάχιστον οικο-νομικά. Σύμφωνα με τον κ. Μί-χα, το έργο θα μπορού-σε να χρηματοδοτηθεί α-

πό την ΕΥΔΑΠ ή από κοινοτικά κονδύλια. Επίσης, είναι στη διάθεση του έργου 1 εκατομμύριο ευρώ από ιδία κονδύλια της νομαρχίας Πειραιά, η οποία πρέπει να σημειωθεί ότι έχει μηδενικό χρέος και οι δαπάνες της βαίνουν μειούμενες. Εκτός των άλλων, ο νομάρχης Πειραιά θίγει το γεγο-νός της έλλειψης ενός σαφούς κανονιστικού πλαισίου σε σχέση με τα υ-γρά λύματα. Τέλος, αναφέρεται σε ζητήματα κοινωνικής αποδοχής και ε-νημέρωσης του κοινού.

Από τη θεωρία, στην πράξη...


ΣΕΝΑΡΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 2010 2020 2030 2010 2020 2030 Θέσεις εργασίας Ανθρακας 4,65 εκατ. 3,16 εκατ. 2,86 εκατ. 4,26 εκατ. 2,28 εκατ. 1,39 εκατ. Φυσικό αέριο 1,95 εκατ. 2,36 εκατ. 2,55 εκατ. 2,08 εκατ. 2,12 εκατ. 1,80 εκατ. Πυρηνική ενέργεια και πετρέλαιο 0,61 εκατ. 0,58 εκατ. 0,50 εκατ. 0,56 εκατ. 0,31 εκατ. 0,13 εκατ. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 1,88 εκατ. 2,41 εκατ. 2,71 εκατ. 2,38 εκατ. 5,03 εκατ. 6,90 εκατ. Θέσεις εργασίας στην παραγωγή ενέργειας 9,1 εκατ. 8,5 εκατ. 8,6 εκατ. 9,3 εκατ. 9,7 εκατ. 10,2 εκατ. Θέσεις εργασίας στην εξοικονόμηση ενέργειας 0 0 0 0,1 εκατ. 0,7 εκατ. 1,1 εκατ. Συνολικές θέσεις εργασίας 9,1 εκατ. 8,5 εκατ. 8,6 εκατ. 9,3 εκατ. 10,5 εκατ. 11,3 εκατ.

Σημείωση: ο πίνακας υποτιμά τις θέσεις εργασίας από την εξοικονόμηση ενέργειας, γιατί συμπεριλαμβάνει μόνο επιπλέον θέσεις εργασίας από το σενάριο αναφοράς.

επιστήμη έχει επιβεβαιώσει ότι, για να απο-φύγουμε τις καταστροφικές κλιματικές αλ-λαγές, τα ανεπτυγμένα κράτη του πλανήτη πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά

τουλάχιστον 40% έως το 2020, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος όμως, πρέπει να σημειωθεί μαζική ανάπτυξη των α-νανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) σε ένα ποσο-στό που να καλύπτει το 30% των παγκόσμιων ενερ-γειακών αναγκών έως το 2020.Η Greenpeace έχει ήδη δημοσιεύσει το δικό της όραμα για το πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτός ο στόχος μέχρι το 2020, αλλά και μετέπειτα, έως το 2050. Στην έκθεση της Greenpeace με τίτλο «Ενερ-γειακή Επανάσταση» παρουσιάζεται αναλυτικά ένα παγκόσμιο ενεργειακό μοντέλο, σύμφωνα με το ο-ποίο η παραγωγή από ΑΠΕ εννιαπλασιάζεται, αντι-καθιστώντας πλήρως την πυρηνική ενέργεια, αλλά και ένα μεγάλο μέρος των ανθρακικών μονάδων. Σε ένα τέτοιο όραμα υπάρχουν πολύ περισσότερα οφέλη από τα προφανή περιβαλλοντικά πλεονεκτή-ματα. Οταν μάλιστα τα πλεονεκτήματα αυτά συγκρί-νονται με εκείνα ενός αντίστοιχου σεναρίου αναφο-ράς (χωρίς τολμηρές πολιτικές για την καταπολέμη-ση των κλιματικών αλλαγών), τότε το όφελος απο-δεικνύεται ακόμα μεγαλύτερο. Υπολογίζεται ότι το σενάριο της «Ενεργειακής Επανάστασης» θα δημι-ουργήσει δύο εκατ. επιπλέον θέσεις εργασίας στον ενεργειακό τομέα, μέσα στα επόμενα 20 χρόνια, σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς, στο οποίο χά-νονται τελικά 500.000 θέσεις εργασίας. Συνολικά, με τις πολιτικές και τα μέτρα που απαιτεί η «Ενερ-γειακή Επανάσταση» θα υπάρχουν οκτώ εκατ. «πρά-σινες» θέσεις εργασίας στον ενεργειακό τομέα έως το 2030. Αντίστοιχα, για την Ελλάδα, μία τολμηρή ενεργειακή πολιτική που δίνει έμφαση στις ΑΠΕ, μπορεί να δημιουργήσει περίπου 100.000 «πρά-σινες» θέσεις εργασίας στον ενεργειακό τομέα έ-ως το 2020.Στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι ακόμα δεν έχει ε-πιτευχθεί ουσιαστική ανάπτυξη των ΑΠΕ, τα πρώτα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητά. Ηδη λειτουργούν στη χώρα μας πέντε παραγωγικές μονάδες φωτοβολταϊκών σε Πά-τρα, Τρίπολη και Κιλκίς, ενώ υπολογίζεται ότι συνο-λικά μόνον ο τομέας των φωτοβολταϊκών απασχο-λεί περίπου 1.000 εργαζομένους. Μέσα στη δίνη της παγκόσμιας οικονομικής κρί-σης, ο τομέας των ΑΠΕ αποτέλεσε μία από τις ελά-χιστες φωτεινές εξαιρέσεις, καθώς συνέχισε να α-ναπτύσσεται και να δημιουργεί νέες θέσεις εργα-σίας. Χωρίς, όμως, ξεκάθαρες πολιτικές και μέτρα στήριξης, η θετική αυτή εξέλιξη δεν μπορεί να συ-νεχιστεί στο διηνεκές. Η Ελλάδα, επομένως, όπως

και η υπόλοιπη Ευρώπη, πρέπει να συλλάβει και να εφαρμόσει μία τολμηρή ενεργειακή και κλιματι-κή στρατηγική. Οι βασικές πολιτικές που πρέπει να εφαρμοστούν ταχύτατα είναι οι εξής:• κατάργηση των οικονομικών πολιτικών, που

χρησιμοποιούν χρήματα φορολογούμενων πο-λιτών για να επιδοτήσουν άμεσα και έμμεσα τις πιο ρυπογόνες τεχνολογίες, όπως το λιγνίτη και το πετρέλαιο, που πυροδοτούν τις κλιματικές αλλαγές,

• τερματισμός όλων των επενδύσεων σε άνθρακα και πετρέλαιο,

• υιοθέτηση φιλόδοξων στόχων για την ανάπτυ-ξη των ΑΠΕ, θέσπιση σημαντικών οικονομι-κών κινήτρων και έμφαση στην υποστήριξη της καινοτομίας στις ΑΠΕ,

• υιοθέτηση φιλόδοξων στόχων για την εξοι-κονόμηση ενέργειας και εφαρμογή αυστηρών προδιαγραφών και προτύπων ενεργειακής απο-δοτικότητας,

• δημιουργία μιας νέας συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών, που να διασφαλίζει ότι οι παγκόσμιες εκπομπές θα μειωθούν έως το 2020 στα επίπε-δα που υπαγορεύει η επιστήμη.

Σενάριο ΑναφοράςΟικονομία που στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στον άνθρακα2010 9,1 εκατ.2020 8,5 εκατ.2030 8,6 εκατ.Συνολικές απώλειες 500.000στον ενεργειακό τομέα για την περίοδο 2010- 2030Οι θέσεις στις ΑΠΕ δεν αντισταθμίζουν τις α-πώλειες στον τομέα του άνθρακα έως το 2030

Ενεργειακή ΕπανάστασηΤεράστια ανάπτυξη των ΑΠΕ και της εξοικο-νόμησης ενέργειας2010 9,3 εκατ.2020 10,5 εκατ.2030 11,3 εκατ.Συνολικό κέρδος 2 εκατ.στον ενεργειακό τομέα για την περίοδο 2010- 20302,7 εκατ. περισσότερες θέσεις σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς


ενεργειακή κα-τανάλωση στην ΕΕ, σύμφωνα με τους στόχους

που έχουν τεθεί από το λε-γόμενο κλιματικό-ενεργειακό

πακέτο, το 20-20-20, θα πρέπει να μειωθεί κατά 20% έως το 2020. Ο πε-

ριορισμός της κατανάλωσης κατά το ποσοστό αυτό υπολογίζεται ότι θα ελαττώσει το κόστος ενέργειας κατά 60 δισ. ευρώ ανά έτος. Η μείωση αυτή θα εί-χε θετικό αντίκτυπο τόσο στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, όσο και στην εκπλή-ρωση των υποχρεώσεων της Ενωσης, στο πλαίσιο της συνθήκης του Κιότο για μείωση των εκπομπών CO2, ενώ, παράλληλα, θα οδηγούσε στη δημιουρ-γία ενός εκατ. νέων θέσεων εργασίας. Για την ε-πίτευξη του στόχου αυτού έχει εξαγγελθεί σχέδιο δράσης που περιλαμβάνει μέτρα για τη βελτίωση των ενεργειακών επιδόσεων των προϊόντων, των κτιρίων και των υπηρεσιών, για τη μείωση του α-ντίκτυπου των μεταφορών στην ενεργειακή κατα-νάλωση, για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης και της υλοποίησης επενδύσεων στον τομέα αυτό, για την παρότρυνση και ενίσχυση μιας ορθολογι-κής συμπεριφοράς στην κατανάλωση ενέργειας κά.Στη χώρα μας, όπου για την παραγωγή μίας μονά-δας αξίας προϊόντος ξοδεύουμε σχεδόν 20% πε-ρισσότερη ενέργεια από το μέσο όρο της ΕΕ των 25, η ανάγκη για μείωση της ενεργειακής κατανά-

λωσης είναι πλέον επιτακτική. Η ελληνική πολι-τεία προωθεί την Εξοικονόμηση Ενέργειας (Ε-ΞΕ), έχοντας ήδη ενσωματώσει στο νέο νόμο για τις ΑΠΕ την Οδηγία για τη συμπαραγωγή ηλεκτρι-σμού και θερμότητας, και με το νόμο 3661 την Ο-

δηγία για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, ενώ έχει κατατεθεί προς ψήφιση το νομοσχέδιο για τη βελτίωση της ενεργειακής από-δοσης κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υ-πηρεσίες. Επιπρόσθετα, το υπουργείο Περιβάλλο-ντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής έθεσε πρό-σφατα σε ισχύ τον κανονισμό για την εξοικονόμη-ση ενέργειας στα κτίρια (ΚΕΝΑΚ) και συγκρότησε Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας. Ο κτιριακός τομέας, ο οποίος, όπως σε όλη την Ευ-ρώπη, εμφανίζει και στη χώρα μας μία συνεχή αυ-ξητική τάση ως προς την κατανάλωση ενέργειας, έ-χει ένα χαμηλό βαθμό ενεργειακής απόδοσης. Η ι-σχύουσα Οδηγία προβλέπει τον ενεργειακό σχεδι-ασμό των νέων κτιρίων και υποχρεωτικές επεμβά-σεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των υ-φισταμένων. Η ενεργειακή απόδοση θα πιστοποι-είται μέσω «ενεργειακής ταυτότητας». Με τον τρό-πο αυτό, αφενός θα βελτιωθούν μεσοπρόθεσμα οι συνθήκες διαβίωσης, και αφετέρου θα προκύψει σημαντικό οικονομικό όφελος. Η Οδηγία για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τε-λική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες έχει θέ-σει ως ενδεικτικό στόχο εξοικονόμηση ενέργειας 9% μέσα στα επόμενα επτά χρόνια. Η εξοικονόμη-ση ενέργειας, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με την εφαρμογή μέτρων και τεχνολογιών ενεργειακής α-ποδοτικότητας, αποτελεί έναν καθοριστικό παρά-γοντα για την προστασία του περιβάλλοντος, μει-ώνοντας τη ρύπανση και περιορίζοντας τις απαιτή-σεις για νέες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας. Σύμφωνα με το Σχέδιο Δράσης Ενεργειακής Από-δοσης που εκπόνησε το ΚΑΠΕ το 2008, σημαντι-κή εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να πραγματο-ποιηθεί στον κτιριακό τομέα, με δυναμικό μείωσης που υπολογίζεται στο 30%, στη μεταποιητική βιο-μηχανία, με δυνατότητες εξοικονόμησης περίπου 25%, και στον τομέα των μεταφορών, με δυνατό-τητες μείωσης στο 26%.Σχετικά, λοιπόν, με τα κτίρια, αξίζει να αναφερθεί ότι στην Ευρώπη αντιστοιχεί σε αυτά το 40% της ενεργειακής κατανάλωσης, άρα πρόκειται για έναν τομέα που παρέχει μεγάλες δυνατότητες για την ε-φαρμογή μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας, συ-χνά με μικρό κόστος. Σύμφωνα, μάλιστα, με πρό-σφατη ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλί-ου, μετά το 2020, και για το δημόσιο τομέα μετά

το 2018, όλα τα κτίρια θα κατασκευάζονται με προ-διαγραφές υψηλής ενεργειακής αποδοτικότητας, ε-νώ οι ενεργειακές τους ανάγκες θα πρέπει να καλύ-πτονται σε μεγάλο βαθμό από ανανεώσιμες πηγές.Η βέλτιστη ενεργειακή απόδοση των κτιρίων επι-τυγχάνεται με:• το σχεδιασμό κτιρίων χαμηλής ενεργειακής κα-τανάλωσης (βιοκλιματικός σχεδιασμός κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου, χωροθέτηση λειτουργιών με γνώμονα την ορθολογική χρήση ενέργειας, πχ. μόνωση, ηλιασμός/ηλιοπροστασία, αερισμός/ανε-μοπροστασία, φυσικός δροσισμός), • την εφαρμογή ώριμων και αποδοτικών ενερ-γειακών τεχνολογιών για την κάλυψη των επικου-ρικών ενεργειακών αναγκών (θέρμανσης, ψύξης, φωτισμού),• την εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου απόδο-σης και λειτουργίας των εγκαταστάσεων του κτιρί-ου. Από την άλλη πλευρά, με τις μεταφορές να ευθύ-νονται για το ένα τρίτο της συνολικής κατανάλωσης στην Ευρώπη, είναι αναγκαία η προώθηση «καθα-ρών» οχημάτων και εναλλακτικών καυσίμων, ό-πως τα βιοκαύσιμα, αλλά και μέτρων διαχείρισης της κυκλοφορίας και ενίσχυσης των δημόσιων συ-γκοινωνιών. Τα βιοκαύσιμα, όπως το βιοντίζελ και η βιοαιθανόλη, τα οποία παράγονται με την κατερ-γασία ή ζύμωση φυτικών ελαίων, ζαχαροτεύτλων, σιτηρών και άλλων καλλιεργειών και υλικών από οργανικά κατάλοιπα, μπορούν να υποκαταστήσουν ή να αναμιχθούν με συμβατικά καύσιμα, συμβάλ-λοντας σημαντικά στην προστασία του περιβάλλο-ντος και την εξοικονόμηση συμβατικών καυσίμων.Για τις εγκαταστάσεις της βιομηχανίας και τον τρι-τογενή τομέα, ο υψηλός συντελεστής απόδοσης των μονάδων συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερ-μότητας σε συνδυασμό με τη χρήση φυσικού αερί-ου θεωρείται ιδιαίτερα ελκυστικός και αποτελεί τη λύση για τα επόμενα χρόνια.Οι σύγχρονες εφαρμογές ΑΠΕ & ΕΞΕ συμβάλ-λουν καθοριστικά στην αντιμετώπιση του σύνθε-του ενεργειακού/περιβαλλοντικού προβλήματος και στην επίτευξη των δεσμεύσεων της χώρας μας σε διεθνές επίπεδο, ενώ εξασφαλίζουν την ορθο-λογική αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων και σημαντικά οικονομικά οφέλη τόσο για τους μεμο-νωμένους καταναλωτές, όσο και για το σύνολο της οικονομίας της χώρας.


ίναι γνωστό ότι ο ρυθμός διείσδυσης των ΑΠΕ στην Ελλάδα είναι μέχρι στιγμής ιδιαίτερα χαμη-λός. Οσον αφορά ιδιαίτερα στα αιολικά πάρκα, ο ρυθμός αυτός είναι ακόμη χαμηλότερος: το 2009

εγκαταστάθηκαν περίπου 100 MW, ενώ προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του 2020 πρέπει να εγκαθιστούμε περισσότερα από 1.000 MW ανά έτος. Εάν θέλουμε να προλάβουμε, τώρα πια πρέπει να «τρέ-ξουμε». Πρέπει όμως πρώτα να αντιπαλέψουμε σημαντι-κά προβλήματα, τα οποία λειτουργούν ανασταλτικά στην περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου: 1. H διαδικασία αδειοδότησης μπορεί να φτάσει έως και

τα επτά χρόνια και απαιτεί την εμπλοκή 41 αρμόδιων Αρχών, τη στιγμή που στη Δανία απαιτείται η γνωμο-δότηση 5 μόλις φορέων!

2. Η έλλειψη υποδομών και συνδεσιμότητας με το δί-

κτυο ηλεκτροδότησης, σε περιοχές με άριστες ανεμο-λογικές συνθήκες, με αποτέλεσμα μια αιολική επέν-δυση να μην μπορεί να προσφέρει αυτό για το οποίο ακριβώς έχει γίνει. Οι επενδυτές στην αιολική ενέρ-γεια θα ήταν σαφώς ευτυχείς, εάν μπορούσαν να δι-αδραματίσουν το ρόλο τους, πχ. με συγχρηματοδότη-ση έργων υποδομής.

3. Επιπλέον ανασταλτικός παράγοντας είναι η μέχρι τώ-

ρα ασαφής και ασταθής στάση της ελληνικής κοινής γνώμης έναντι της αιολικής ενέργειας, αφού αρκεί έ-να και μόνο παράπονο πολίτη ή οργάνωσης, για να σταματήσει η διαδικασία ανέγερσης ενός αιολικού

πάρκου, και μάλιστα όταν ήδη έχουν παρέλθει τα ε-πτά χρόνια αναμονής για την αδειοδότηση του έργου!

Στη Vestas Hellas, με περισσότερα από 20 χρόνια παρου-σίας και περίπου 600 MW εγκατεστημένη ισχύ (περισσό-τερο από 50% μερίδιο αγοράς) στην Ελλάδα, ξέρουμε κα-λά τα προβλήματα και τις προοπτικές της αγοράς. Πιστεύ-ουμε ότι εάν θέλουμε την άμεση ανατροπή της υφιστάμενης κατάστασης και την προσέλκυση των επενδυτών είναι επι-τακτική η ανάγκη απλοποίησης και ριζικής αναδιοργάνω-σης του ρυθμιστικού πλαισίου αδειοδότησης, η υλοποίηση έργων υποδομής και δικτύου, ιδιαίτερα στις περιοχές υψη-λού δυναμικού, η στήριξη των επενδυτικών πρωτοβουλιών και η καλύτερη ενημέρωση του κοινού, με γνώμονα την α-φύπνιση της περιβαλλοντικής συνείδησης. Φαίνεται πως η πολιτική ηγεσία έχει την πρόθεση να κά-νει σημαντικά βήματα που θα συμβάλλουν στην άρση των ε-μποδίων και θα οδηγήσουν στην απεμπλοκή των επενδύσε-ων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο νόμος για τις ΑΠΕ που μόλις ψηφίστηκε αποτελεί απόδειξη αυτής της πρόθε-σης, αρκεί βέβαια από τα λόγια να περάσουμε στις πράξεις. Στη Vestas Hellas θέλουμε να συμβάλλουμε στην αύξη-ση του μεριδίου συνολικά της αιολικής ενέργειας στην α-γορά των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Προς το σκοπό αυτό ανα-λαμβάνουμε πρωτοβουλίες όπως είναι η διοργάνωση συ-ζήτησης για τη χρηματοδότηση έργων αιολικής ενέργει-ας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου στις 15 Ιουνίου, με εκπροσώπους ελληνικών και ξένων τραπε-ζών και funds.

Νερό, ήλιος, αέρας, σκουπίδια...

Υπάρχει ένα απλό θεώ-ρημα πολιτικής οικονο-

μίας: σε εποχές οικο-νομικής ανόδου και ευ-ημερίας, συνήθως τίθε-νται τα μεγάλα προβλή-ματα της επόμενης φά-

σης. Τίθενται, αλλά δεν μπορούν να λυθούν.

Ουδείς είναι πρόθυμος να διακινδυνεύσει την παραμικρή αναστάτω-

ση, όταν όλα μοιάζουν να πηγαίνουν καλά...Σε αυτή τη συγκυρία, όμως, «μεγάλη ανατα-

ραχή σημαίνει και θαυ-μάσια κατάσταση...».

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: νερό, ήλιος, α-

έρας, σκουπίδια. Τέσ-σερα «συστατικά» στοι-χεία, που εδώ και πολ-

λά χρόνια βρίσκονται εν αφθονία στην ελλη-νική επικράτεια, ήρθε η ώρα να μπούν στην

πρώτη γραμμή της «μά-χης» με την κρίση.

Σε αυτό το πλαίσιο, τέσσερις εκπρόσωποι της αγοράς χαρτογρα-

φούν τα δεδομένα στο χώρο τους και ομολο-

γούν πως η προστασία και ανάδειξη του περι-

βάλλοντος δεν είναι περιορισμός, αλλά

μπορεί να γίνει κίνη-τρο και μοχλός της α-

νάπτυξης.


τεχνική της αφαλάτωσης μέσω της αντίστροφης ώ-σμωσης δείχνει τελευταία να κερδίζει όλο και περισ-σότερο έδαφος στη χώρα μας. Είναι μία διεθνώς δο-κιμασμένη μορφή επεξεργασίας νερού με αξιοθαύμα-

στα αποτελέσματα στο επίπεδο καθαρισμού του τελικού προ-ϊόντος. Το κυριότερο ποσοστό του λειτουργικού κόστους μιας τέτοιας μονάδας είναι η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος για τη λειτουργία της. Η απαιτούμενη ποσότητα ενέργειας πλέον μπορεί να παραχθεί δωρεάν από ανανεώσιμες πηγές ενέργει-ας (AΠΕ), όπως τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες. Ε-τσι, θα προκύψουν ωφέλειες τόσο περιβαλλοντικές, όσο και οικονομικές.

Οι αφαλατώσεις παραδοσιακά εξυπηρετούν νησιά και πα-ραλιακές περιοχές. Ιδιαίτερα στη χώρα μας, οι περιοχές αυ-τές έχουν το προνόμιο και της υψηλής ηλιοφάνειας και του ι-σχυρού αιολικού δυναμικού. Ετσι, είναι δυνατόν να συνδυα-στούν οι δύο τεχνολογίες αιχμής, όπως τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες, με σκοπό την παραγωγή νερού με μηδε-νικό ενεργειακό κόστος, και στην περίπτωση πώλησης του πλεονάσματος στο δίκτυο, και κέρδους. Φυσικά, σε όλο αυ-τό πρέπει να υπολογίσουμε τα οφέλη που προκύπτουν για το περιβάλλον από την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και α-πό τη μη χρήση ορυκτών καυσίμων. Επιπροσθέτως, η αφα-λάτωση με αντίστροφη ώσμωση θα μπορεί να θεωρηθεί πλέ-ον ένα αυτόνομο και αυτοτροφοδοτούμενο έργο που παρέχει το ποιοτικότερο δυνατόν νερό με τρόπο που σέβεται απόλυ-τα το περιβάλλον.

Το κράτος φαίνεται να έχει αντιληφθεί τις ανάγκες αυτές. Γι’ αυτό πρόσφατα προχώρησε στην ανακοίνωση δύο προγραμ-μάτων για αφαλάτωση, σε συνδυασμό με ΑΠΕ. Το πρώτο εί-ναι το πρόγραμμα για σύμπραξη μέσω ΣΔΙΤ σε νησιά των νομών Δωδεκανήσου και Κυκλάδων, του υπουργείου Υπο-δομών, Μεταφορών και Δικτύων, για μονάδες αφαλάτωσης σε συνδυασμό με ΑΠΕ (η δημόσια διαβούλευση έληξε στις 31/05/2010). Το δεύτερο και πιο πρόσφατο (προθεσμίες υ-ποβολής από 01/07/2010 μέχρι 10/09/2010) ονομάζεται «Πράσινος Τουρισμός» και επιδοτεί με 40% την κατασκευή έρ-γων αντίστροφης ώσμωσης με ΑΠΕ. Σκοπός των προγραμμά-των είναι και να ανεξαρτητοποιηθούν τα νησιά μας από το αιώ-νιο πρόβλημα της ανεπάρκειας νερού τους καλοκαιρινούς μή-νες, και φυσικά να τονωθεί ο τουριστικός κλάδος της χώρας. Η στροφή αυτή είναι σαφώς υπέρ της «πράσινης ανάπτυξης».

Στην εταιρεία Culligan Hellas, με 45 χρόνια παρουσίας στο χώρο της επεξεργασίας νερού, γνωρίζουμε -όσο κανένας- το θέμα της αντίστροφης ώσμωσης στην Ελλάδα. Αξιοποιώντας την ηγετική θέση που κατέχουμε στην αγορά δημόσιου και ι-διωτικού τομέα, έχουμε και την εμπειρία και την εξειδίκευση στον τομέα του πόσιμου νερού. Πρωτοπόροι πάντα σε καινο-τόμες ιδέες και πιστοί στο δίπτυχο «περιβαλλοντική προστα-σία -οικονομική ανάπτυξη», είμαστε έτοιμοι να δώσουμε λύ-σεις, οι οποίες θα συνδυάζουν την αντίστροφη ώσμωση με τις ΑΠΕ. Γιατί η ποιότητα νερού είναι συνυφασμένη με την ποιότητα ζωής και με ένα καλύτερο φυσικό περιβάλλον.


υπογραφή της υπουργι-κής απόφασης για το «Ει-δικό Πρόγραμμα Ανάπτυ-ξης Φωτοβολταϊκών Συστη-

μάτων σε δώματα & στέγες κτιρίων» εξασφαλίζει κερδοφόρες επενδύσεις για ιδιώτες στην παραγωγή και πώ-ληση ηλεκτρικής ενέργειας από φω-τοβολταϊκά συστήματα έως 10 KWp, οι οποίες όχι μόνο προστατεύουν και βελτιώνουν το περιβάλλον μας, αλλά ταυτόχρονα έχουν σημαντικό-τατες και διασφαλισμένες αποδόσεις για τα κεφάλαια που επενδύονται. Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε στέγες κτιρίων αποτελεί τοποθέτη-ση χρημάτων με σημαντικές αποδό-σεις και χωρίς ρίσκο, οι οποίες ξε-περνούν το 12% (υπό προϋποθέ-σεις φτάνουν και το 20%) κατά έτος, για μία 25ετία! Είναι πολύ πιο συμ-φέρουσα από τη «δέσμευση» χρημά-των σε προθεσμιακό τραπεζικό λογα-ριασμό, με πραγματικά μηδαμινές α-ποδόσεις. Είναι μία εναλλακτική και χωρίς ρίσκο επένδυση, που εκτός α-πό το σοβαρό ετήσιο και αφορολό-γητο εισόδημα που διασφαλίζει στον επενδυτή για 25 έτη, διασφαλίζει έ-να καλύτερο «πράσινο» αύριο για τα παιδιά και τον πλανήτη μας. Ενδει-κτικά, αναφέρεται ότι η τιμή πώλη-

σης της παραγόμενης ενέργειας στο δίκτυο είναι σχεδόν πενταπλάσια α-πό αυτήν που αγοράζει ένα νοικοκυ-ριό από τη ΔΕΗ σήμερα, και καθορί-ζεται στα 55 λεπτά/κιλοβατώρα.Η διαδικασία είναι απλή και τα χρή-ματα από την πώληση της παραγόμε-νης ηλεκτρικής ενέργειας πιστώνο-νται ανά δίμηνο στο λογαριασμό της ΔΕΗ, ενώ ο «επενδυτής», που στην περίπτωση μιας πολυκατοικίας θα

είναι ο διαχειριστής, τα εισπράττει μέσω κατάθεσης της ΔΕΗ στον τρα-πεζικό λογαριασμό του. Επίσης, δεν απαιτείται άνοιγμα βιβλίων στην ε-φορία, ενώ χρειάζεται μόνο άδεια α-πό την πολεοδομία και τη ΔΕΗ.Η αγορά και η εγκατάσταση ενός μέ-σου συστήματος, ισχύος 5 KWp, το οποίο καταλαμβάνει περίπου 70 τετ.μ. χώρου στην ταράτσα, στοιχίζει περίπου 20.000-25.000 ευρώ, συ-

μπεριλαμβανομένου και του ΦΠΑ, ε-νώ το σύστημα αποφέρει ετήσια έσο-δα στον κάτοχό του περίπου 3.700 ευρώ. Τέλος, η απόσβεση του κό-στους εγκατάστασης θα γίνει σε περί-που 6-7 χρόνια. Η διαδικασία για τη σύνδεση και έναρξη παραγωγής του είναι περίπου 2-3 μήνες. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημε-ρίδας «Ημερησία», μέσα στα επόμε-να 10 χρόνια αναμένονται να γίνουν στην Ελλάδα επενδύσεις 12 δισ. ευ-ρώ στις ταράτσες των κτιρίων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ. Η Ελλάδα έχει πάνω από 3 εκατ. κτί-ρια, εκ των οποίων τα μισά περίπου είναι μονοκατοικίες, και εκτιμάται ό-τι, αν υπάρξει μαζική ανταπόκριση του κοινού στο πρόγραμμα, μέσα στα επόμενα 5 χρόνια θα μπορούσαν να τοποθετηθούν σε στέγες και ταρά-τσες μέχρι και 400 MWp φωτοβολ-ταϊκών, με αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των ρύπων στην ατμόσφαι-ρα και την καλύτερη ποιότητα ζωής των κατοίκων. Συνεπώς, η εγκατά-σταση φωτοβολταϊκών συστημάτων αποτελεί μία αναδυόμενη τάση για το μέλλον της «πράσινης» ανάπτυξης.

ύο σημαντικές εξελίξεις για την προστα-σία του περιβάλλοντος έχουν δρομολογη-θεί στη χώρα μας: ο νέος νόμος ΑΠΕ, που παρά τις ελλείψεις του ελπίζουμε ότι στην

πράξη θα εφαρμοστεί προς όφελος της ανάπτυξης, και η ένταξη νέων περιοχών στο δίκτυο Natura 2000, που μαζί με τον εξαγγελθέντα νόμο για τη βι-οποικιλότητα, ελπίζεται ότι θα εξασφαλίσει ουσια-στική και αποτελεσματική προστασία. Πολλά όμως πρέπει να γίνουν ακόμα.Οσον αφορά στις προστατευόμενες περιοχές:1) Να εκπονηθούν ουσιαστικές ειδικές περιβαλ-

λοντικές μελέτες για όλες τις περιοχές, που θα τεκμηριώνουν τα είδη και αντικείμενα προστα-σίας χωρίς υποθέσεις και εικασίες.

2) Να κατοχυρωθούν θεσμικά οι προστατευόμενες περιοχές.

3) Να κατοχυρωθεί θεσμικά η ειδική διαδικα-σία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων Α-ΠΕ σε προστατευόμενες περιοχές, χωρίς α-

τεκμηρίωτες ζώνες αποκλεισμού, όπως προ-τάσσει η Οδηγία Natura και το Ευρωπαϊκό Δι-καστήριο (ΔΕΚ C-293/07/11.12.08 και C 334/04/25.10.07).

Οσον αφορά στο νόμο ΑΠΕ:1) Το ΥΠΕΚΑ οφείλει να ετοιμάσει άμεσα το πλέγ-

μα των υπουργικών αποφάσεων (ΥΑ) που α-παιτούνται για την εφαρμογή του νόμου. Οι ση-μαντικότερες είναι οι Κανονισμοί Αδειών Πα-ραγωγής και Εγκατάστασης και Λειτουργίας, η ΥΑ για την Περιβαλλοντική Αδειοδότηση, η ΥΑ για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κλπ.

2) Το ΥΠΕΚΑ οφείλει να προχωρήσει άμεσα στη διαδικασία για την τροποποίηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, δεδομένου ότι ο νόμος για τις ΑΠΕ όπως τελικά ψηφίστη-κε δεν αντιμετωπίζει με την ίδια αποτελεσματι-κότητα προβλήματα του Χωροταξικού, που επι-λύονταν με το ανακοινωθέν σχέδιο του Δεκεμ-βρίου 2009.

3) Το ΥΠΕΚΑ έχει καθυστερήσει στην εναρμόνιση των υποκείμενων σχεδίων χρήσεων γης στις

κατευθύνσεις του Ειδικού Χωροταξικού Πλαι-σίου για τις ΑΠΕ και αυτό πρέπει επίσης να γί-νει άμεσα.

Σήμερα λειτουργούν στη χώρα μας περίπου 1.185 MW αιολικών πάρκων. Το 2020 πρέπει να φτάσου-με σε μια τάξη μεγέθους 10.000 MW. Οι ΑΠΕ και η αιολική ενέργεια είναι η καλύτερη σύζευξη του «πρά-σινου» με την ανάπτυξη. Είναι η απάντηση στην οι-κονομική και κοινωνική κρίση, στην εγκατάλειψη της ελληνικής υπαίθρου, στην υποβάθμιση του περιβάλ-λοντος και της ποιότητας ζωής. Αρκεί ψύχραιμα να τοποθετούμε τα πράγματα, τα οφέλη και τις επιπτώ-σεις στις πραγματικές τους διαστάσεις, χωρίς ιδεολη-ψίες και χωρίς δήθεν φιλοπεριβαλλοντικούς μαξιμα-λισμούς. Το πολιτικό δυναμικό της χώρας έχει τερά-στια ευθύνη για τη σημερινή της κατάσταση. Ας εγκα-ταλείψει το λαϊκισμό του, τουλάχιστον στον τομέα του περιβάλλοντος και της πράσινης ανάπτυξης.


Οσο και να προσπαθή-σουν οι άνθρωποι να ε-λαττώσουν τα απορρίμ-ματα που δημιουργούν, δεν μπορούν να κάνουν και πολλά ως προς τα... περιττώματά τους. Η χρήση των ζωικής προ-έλευσης αποβλήτων ως λιπάσματος είναι γνω-στή παλαιόθεν, αλλά η εφαρμογή αυτής της λύ-σης στη βιομηχανία της ενέργειας είναι πλέον γεγονός. Τα περιττώμα-τα ανθρώπων και ζώων περιέχουν μεγάλη ποσό-τητα ενέργειας που απε-λευθερώνεται κατόπιν ε-πεξεργασίας τους σε ει-δικούς αφομοιωτές. Αυ-τό επιτυγχάνεται με τη βοήθεια βακτηρίων που διασπούν τα οργανικά υλικά και παράγουν μεθάνιο, το οποίο στη συνέχεια καίγεται ως ενέργεια. Αμερικανός αγρότης στην Πενσυλβάνια, χρησιμοποιώντας την κοπριά 600 αγελά-δων, παράγει αρκετή ηλεκτρική ενέργεια, για να τροφο-δοτήσει τη φάρμα του, αλλά και 12 γειτονικές κατοικίες, ενώ πουλάει τα αποθέματα στην τοπική επιχείρηση ηλε-κτρικού. Υπολογίζεται πως με αυτή τη μέθοδο εξοικονομεί περίπου 250.000 ευρώ το χρόνο. Σύμφωνα με τους ειδι-κούς, η ημερήσια ποσότητα αποβλήτων ενός ατόμου μπο-ρεί να τροφοδοτήσει ένα λαμπτήρα 60 watt για 9 ώρες!

Πολλοί ερευνητές εστιάζουν σε τρόπους ανάπτυξης τε-χνολογιών μετατροπής της θερμοκρασίας του ανθρώπι-

νου σώματος σε ηλεκτρική ενέργεια. Η ιδέα είναι -κάποια στιγμή στο μέλλον- μικρές προσωπικές συσκευές, όπως τα iPod, κινητά τηλέφωνα κλπ., να χρησιμοποιούν απο-κλειστικά αυτού του είδους την ενέργεια, ενώ ορισμένοι υποστηρίζουν πως θα είναι εφικτό θερμοηλεκτρικές συ-σκευές να «συλλαμβάνουν» απόβλητη θερμότητα από άλ-λες, μεγαλύτερες πηγές, αυξάνοντας τις δυνατότητές τους.

Η άλγη πρωταγωνιστεί μεταξύ των φυτών που χρησι-μοποιούνται για τη δημιουργία εναλλακτικής ενέργειας. Τον Ιανουάριο, η αμερικανική Υπηρεσία Ενέργειας ανα-κοίνωσε την επένδυση 44 εκατ. δολαρίων για την εμπο-ρική εκμετάλλευση καυσίμων παρασκευασμένων από άλγη, αφού το φυτό μπορεί να παράγει 30-100 φορές περισσότερο έλαιο από τη σόγια. Θεωρείται ως η πλέ-ον οικολογική καλ-λιέργεια, επειδή δεν επιβαρύνει τις πηγές πόσιμου νε-ρού, ενώ φιλτράρει τον αέρα από ρυ-παντές, χωρίς να α-φαιρεί χρήσιμες ε-κτάσεις από τη γε-ωργία. Μάλιστα, ε-πιστήμονες ανακά-λυψαν πρόσφατα έ-ναν τρόπο εκμετάλ-λευσης του ηλεκτρι-κού ρεύματος της άλγης, αξιοποιώ-ντας το απευθείας, αντί να επεξεργάζο-νται τη σοδειά, για να παράξουν καύ-σιμο. Παρά το γεγο-νός ότι η παραχθεί-σα ενέργεια ήταν ε-λάχιστη, η ανακά-λυψη ανοίγει νέες «λεωφόρους» έρευ-νας, που μπορεί να οδηγήσουν σε τρό-πους «χειραγώγησης» του μηχανισμού φωτοσύνθεσης των φυτών με άμεσο τρόπο!

Ο Καναδός μηχανικός Louis Michaud φαντάστηκε έναν τρόπο, ώστε να χρησιμοποιήσουμε την απίστευτη δύναμη ενός ανεμοστρόβιλου, για να παράξουμε ηλεκτρισμό! Οι ανεμοστρόβιλοι δημιουργούνται, όταν θερμός αέρας στην επιφάνεια της γης ή της θάλασσας ανυψώνεται, εκτοπίζοντας τον ψυχρό αέρα που βρίσκεται ψηλότερα. Η ιδέα είναι να δημιουργήσουμε με μηχανικό τρόπο αυτή τη

Ολοι γνωρίζουμε τις αιολικές φάρμες και την ηλιακή ακτινοβολία, αλλά τώρα οι επιστήμονες, κατά την αναζήτηση νέων εναλλακτικών πηγών ενέργειας, έχουν στραφεί προς νέες, επαναστατικές κατευθύνσεις, όπως τα ανθρώπινα αστικά λύματα, τα πιεζοηλεκτρικά πατώματα, ζωύφια που παράγουν πετρέλαιο και την τεχνητή δημιουργία ανεμοστρόβιλων!


διαδικασία, στοχεύοντας στην εκμετάλλευση τεράστιων ποσοτήτων ηλεκτρισμού παραγόμενου από ανεμογεννήτριες. Η συσκευή, που ονομάζεται Atmospheric Vortex Engine, μπορεί να χρησιμοποιεί τη θερμότητα που αποβάλλεται από βιομηχανίες, ενώ ο Michaud υποστηρίζει πως έτσι είναι δυνατή η παραγωγή 200 megawatt ηλεκτρισμού.

Η χρήση πιεζοηλεκτρικών πατωμάτων με κρυ-στάλλους και κεραμικά που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα από την πίεση που τους ασκείται, είναι μία μέθοδος που ήδη χρησιμοποιείται με επιτυχία σε διάφορες δοκιμές. Περιοχές με μεγάλη κίνηση πε-ζών προσφέρουν πολλές δυνατότητες δημιουργί-ας ενέργειας από το βηματισμό τους. Στο Μετρό της Ιαπωνίας έχει αρχίσει ήδη μία ανάπλαση των σταθμών, ώστε τα πατώματα να ηλεκτροδοτούν μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων και ηλεκτρονι-κούς πίνακες ανακοινώσεων. Η μέθοδος δοκιμά-στηκε, επίσης, με επιτυχία σε νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, όπως στο Club Watt του Ρότερνταμ, το οποίο διαθέτει μία πίστα χoρού που ηλεκτρο-δοτεί τα φωτιστικά συστήματα, και το κλαμπ Surya του Λονδίνου, που καλύπτει έτσι το 60% των ανα-γκών του σε ηλεκτρισμό. Η νέα τεχνολογία δοκι-μάζεται τώρα στην Τουλούζ της Γαλλίας, με σκοπό οι πεζοί στα πεζοδρόμια να παράγουν αρκετό ηλε-κτρισμό για τη φωταγώγηση των δρόμων.

Ενα άλλο είδος κινητικής ενέργειας για παραγω-γή ηλεκτρισμού προέρχεται από το σώμα μας, που θεωρείται «χρυσωρυχείο» από τους ειδικούς επι-στήμονες. Επιστήμονες του αμερικανικού Πανεπι-στημίου του Μίτσιγκαν ανέπτυξαν ένα «βραχιόλι» το οποίο, όταν τοποθετείται στο γόνατό μας, μπο-ρεί να μετατρέψει σε ηλεκτρισμό την κινητική ε-νέργεια που παράγεται από το βάδισμα. Μάλιστα, ερευνητής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα σχεδίασε ένα παπούτσι με μία μικρή γεννήτρια στη σόλα του, το οποίο εκμεταλλεύεται ένα νέο, μαλακό και ευλύγιστο υλικό που έχει την ιδιότητα να αποθηκεύει την παραγόμενη ενέργεια, χωρίς να «θυσιάζει» την άνεση.

Η εταιρεία κι-νητής τηλεφω-νίας Nokia επε-ξεργάζεται μία νέα τεχνολογία που, σύμφωνα με τους ερευνη-τές της, σε λίγα χρόνια θα δίνει τη δυνατότητα επαναφόρτισης όλων των κι-νητών τηλεφώ-νων από τα πε-ριρρέοντα ραδι-οκύματα. Με λί-γα λόγια, το κι-νητό μας θα αυ-τοφορτίζεται! Η τεχνολογία αυτή χρησιμοποιεί κυκλώματα που δέ-χονται και μετατρέπουν περιρρέουσες συχνότητες από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, το GPS, ακόμη

και από φούρνους μικροκυμάτων σε ηλεκτρισμό. Εάν επιτύχει, οι δυνατότητες που προσφέρει είναι απεριόριστες για όλα τα είδη κινητών ηλεκτρονι-κών συσκευών, από e-readers μέχρι mp3 players.

Η εταιρεία ερευνών L69 προσπαθεί να βρει τρό-πους δημιουργίας πετρελαίου και όχι αντικατάστα-σής του. Πώς; Χρησιμοποιώντας γενετικώς μεταλ-λαγμένα ζωύφια, τα οποία καταναλώνουν αγρο-τικά απόβλητα και αποβάλλουν αργό πετρέλαιο. Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία, αλλά για πραγματικότητα, αφού τώρα οι επιστήμονες έ-χουν προχωρήσει μάλιστα ένα βήμα παραπέρα, στη φτηνότερη και γρηγορότερη εφαρμογή. Το με-γαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι, για να α-ντικατασταθεί η κατανάλωση του πετρελαίου στην Αμερική, θα χρειαζόταν ένα εργοστάσιο στο μέγε-θος του Σικάγο.

Στο γυμναστήριο του ξενοδοχείου Crowne Plaza Copenhagen Towers, τα ποδήλατα που χρησιμο-ποιούν οι πελάτες του για τη γυμναστική τους πα-ράγουν ηλεκτρισμό. Συνδεδεμένα με iPhones, δί-νουν ακριβείς μετρήσεις, σε πραγματικό χρόνο, για την ενέργεια που παράγει κάθε ποδήλατο. Ο-ποιος πελάτης παράξει 10 watt/ώρες ή περισσό-τερο (απαιτούνται περίπου 6 λεπτά εξάσκησης), κερδίζει ένα δωρεάν γεύμα!

Στο μέλλον ο ηλεκτρισμός θα πα-ράγεται, κυριολεκτικά, από εκεί που δεν το περιμένουμε.


ταν κάποτε ένα κομμάτι γης. Με τη χλωρίδα του, την πανίδα του και τη δροσιά του. Αρκεί να βυθίσουμε το χέρι μας ελάχιστα μέσα στο χώμα για να το νιώσουμε. Μέχρι που η αν-

θρώπινη ανάγκη για κατοικία, το μετονόμασε σε «οι-κόπεδο» και το μετέτρεψε σε ένα σωρό από τσιμεντέ-νιες πλάκες, που πυρώνουν στο δυνατό ήλιο και γεμί-ζουν νερό στη βροχόπτωση. Τώρα, πολλαπλασιάστε την έκταση του οικοπέδου αυτού επί μερικές χιλιάδες για να αναλογιστείτε τι συμβαίνει σε μια πόλη! Αφό-ρητη ζέστη, ηχορύπανση, πλημμύρες, έλλειψη πανί-δας, κακής ποιότητας αέρας, άσχημη εικόνα... Συνθή-κες καθόλου φιλικές για διαβίωση.Μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό; Κι όμως μπορού-με! Φυτέψτε την ταράτσα σας! Αποκτήστε μια «πρά-σινη στέγη».Το κίνημα των «πράσινων στεγών» ξεκίνησε πριν α-πό δεκαετίες στη Γερμανία, όπου σήμερα το 10% ό-λων των στεγών είναι πράσινες. Το παράδειγμα ακο-λουθούν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και πολ-λές αμερικανικές Πολιτείες, ο Καναδάς και η Ιαπω-νία. Η ιδέα φύτευσης των ταρατσών, ώστε να λειτουρ-γούν ως φυσικά φίλτρα και ως «πνεύμονες» πρασί-νου μέσα στον αστικό ιστό, κερδίζει συνεχώς έδαφος σε πολλές χώρες του κόσμου.Η κατασκευή μιας πράσινης στέγης προσφέρει μια σειρά από οφέλη τόσο για το ίδιο το κτίριο που θα τη φιλοξενήσει όσο και γενικότερα για το περιβάλλον. Πέρα από την όμορφη αισθητική των πράσινων στε-γών, υπάρχουν συγκεκριμένα κοινωνικο-οικονομικά οφέλη.

Οι πράσινες στέγες προσφέρουν εξαιρετική θερμο-μόνωση, υγρομόνωση και ηχομόνωση. Κατά τη δι-άρκεια του καλοκαιριού, μια σκούρα επιφάνεια ταρά-τσας αναπτύσσει θερμοκρασίες έως 70 βαθμούς C. Αυτό μπορεί να κάνει ανυπόφορη τη ζωή των ενοί-κων που μένουν κάτω από την πυρωμένη στέγη. Τα κλιματιστικά αδυνατούν να ανακουφίσουν πραγματι-κά και το μόνο που κάνουν είναι να μεταφέρουν το πρόβλημα και στην υπόλοιπη πόλη, εκλύοντας θερ-

μότητα και θόρυβο. Με μια πράσινη στέγη όμως, μει-ώνεται κατά πολύ η απορρόφηση της ηλιακής ακτι-νοβολίας από τη στέγη, με αποτέλεσμα τη μείωση της διείσδυσης της θερμότητας από το εξωτερικό περι-βάλλον προς το κτίριο, παρέχοντας πραγματική δρο-σιά. Σε ένα καλά μονωμένο κτίριο η χρήση του κλιμα-τιστικού αλλά και του καλοριφέρ μειώνονται. Η μείω-ση της κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης υπολογί-ζεται σε 2 λίτρα για κάθε τετραγωνικό μέτρο πράσινης ταράτσας, κάθε χρόνο. Μια πράσινη στέγη προστα-τεύει επίσης την ταράτσα από εξωτερικούς φθοροποι-ούς παράγοντες (ηλιακές ακτίνες UV, απότομες μετα-βολές θερμοκρασίας, χαλάζι, ρύποι κλπ.) και επιμη-κύνει τη διάρκεια ζωής της κατά τουλάχιστον 40 χρό-νια. Αποφεύγονται τα προβλήματα στην αποχέτευση του νερού, καθώς συγκρατείται από τη βλάστηση της πράσινης στέγης και δεν πέφτει με ορμή στην αποχέ-τευση όμβριων του σπιτιού κατά τη διάρκεια μιας νε-ροποντής. Επίσης, γίνεται καλύτερη αξιοποίηση της έκτασης του οικοπέδου του κτίσματος, καθώς μια επι-πλέον έκταση είναι καλύτερα αξιοποιήσιμη.

Οι πράσινες στέγες βελτιώνουν την ποιότητα του ει-σπνεόμενου αέρα (παράγουν οξυγόνο, φιλτράρουν τη σκόνη), συμβάλλουν στην άμβλυνση του φαινομένου της αστικής νησίδας θερμότητας (το φαινόμενο της αύξησης της θερμοκρασίας στο Κέντρο της πόλης σε σχέση με τα προάστια, λόγω απουσίας πράσινου και υπερβολικής παρουσίας τσιμέντου και ασφάλτου), συμβάλλουν στην ορθολογική διαχείριση του νερού και παρέχουν χρήσιμο χώρο στην εκτοπισμένη από τις πόλεις άγρια ζωή. Επιστρέφουμε ένα μικρό μέ-ρος του φυσικού περιβάλλοντος στη φύση για να φι-λοξενήσει έντομα και φυτά. Το βρόχινο νερό που πέ-φτει στην πράσινη στέγη επιστρέφει στο έδαφος κα-θαρισμένο από βαρέα μέταλλα και άλλους ρύπους. Οι πράσινες στέγες παρέχουν προστασία από τις καταιγί-δες που πλημμυρίζουν τις πόλεις (έλεγχος των από-τομων απορροών των όμβριων υδάτων στις πόλεις). Η ηχομόνωση του δικού μας κτιρίου μπορεί να βελτι-ωθεί έως 8db, προσφέροντας παράλληλα μείωση του θορύβου της πόλης, καθώς ο ήχος απορροφάται από τη μαλακή επιφάνεια της πράσινης ταράτσας και δεν

αντανακλάται. Η ύπαρξη πράσινων στεγών σε μια πό-λη είναι μεγαλύτερης αξίας από την ύπαρξη πάρκων, αναφορικά με την επίτευξη θερμικής άνεσης στην πόλη, καθώς συμβάλουν ουσιαστικά στην αλλαγή του μικροκλίματος της περιοχής.Παράλληλα, οι πράσινες στέγες, αξιοποιώντας αχρη-σιμοποίητους χώρους, παρέχουν μέρη για ψυχαγω-γία, χαλάρωση ή/και κοινωνικοποίηση. Ομορφαί-νουν κτίρια και γειτονιές και αναβαθμίζουν αισθητι-κά χώρους που βρίσκονταν σε αχρηστία.Στην Ελλάδα το κίνημα δεν είναι πολύ γνωστό, με λι-γοστά παραδείγματα πράσινων στεγών στη χώρα μας. Ορισμένα δημόσια κτίρια όπως το υπουργείο Οικο-νομικών, ο ΗΣΑΠ, ο ΗΛΠΑΠ, ο δήμος Ελευσίνας, ο δήμος Αθηναίων, το Μέγαρο Μουσικής κά., δίνουν το παράδειγμα καλής πρακτικής. Υπάρχουν ασφαλώς και ιδιώτες, ευτυχείς κάτοχοι πράσινων στεγών σε μονοκατοικίες ή πολυκατοικίες.Ο ιστότοπος greenroofs.gr αποτελεί την ελληνική πύ-λη για τις πράσινες στέγες στην Ελλάδα, συγκεντρώ-νοντας ενδιαφερόμενους και κατασκευαστές, με σχε-τικά νέα, κατάλογο σχετικών επιχειρήσεων και κα-ταγραφή ελληνικών και διεθνών πράσινων στεγών. Δημιουργώντας μια πράσινη στέγη βοηθάμε το πε-ριβάλλον και το μικροκλίμα της πόλης όπου ζούμε. Παράλληλα, όμως, βελτιώνουμε άμεσα τη δική μας ποιότητα ζωής, δημιουργώντας συνθήκες άνεσης στο σπίτι μας που δεν μπορούμε να πετύχουμε με κανένα σύστημα κλιματισμού, ενώ μειώνουμε τα λειτουργικά κόστη της κατοικίας μας.

Η ιδέα φύτευσης των ταρατσών, ώστε να λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα και ως «πνεύμονες» πρασίνου μέσα στον αστικό ιστό, κερδίζει συνεχώς έδαφος σε πολλές χώρες του κόσμου


ικονομία και περιβάλλον, είναι ένα θέμα πολυσύνθετο αλλά ταυτόχρονα και πολύ απλό. Σύνθετο γιατί αφορά πολλές παρα-μέτρους, πολλούς εμπλεκόμενους και όπως λέει ο σοφός λα-ός, «όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει». Από

την άλλη, όμως, πλευρά είναι θέμα απλό, γιατί στην κυριολεξία μιλάμε για... κουκιά μετρημένα, που δεν χωρούν παρανοήσεις και υπεκφυγές. Το περιβάλλον αγγίζει πολλές πτυχές, με έναν απολύτως ξεκάθαρο και διαυγή τρόπο. Ας δούμε μερικούς...Περιβάλλον και ανάπτυξη: η ανάπτυξη περνάει μέσα από το περι-βάλλον. Κυρίως μέσα από την ενέργεια, Η πράσινη ενέργεια μπορεί να αποτελέσει αναπτυξιακό μοχλό. Αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκά πάρκα, πράσινα κτίρια, πράσινα καύσιμα. Η ανάπτυξή τους είναι μονόδρομος. Αφενός βοηθούν στην εξοικονόμηση ενέργειας, που είναι πολυδάπα-νη, αφετέρου οι πάσης φύσεως επενδύσεις στον τομέα αυτόν δημιουρ-γούν νέες θέσεις εργασίας. Δίνουν... ανάσα στις τοπικές κοινωνίες ό-που αναπτύσσονται, και μάλιστα μακροχρόνια ανάσα, γιατί δεν μιλάμε μόνο για την κατασκευή αλλά και για τη συντήρηση. Περιβάλλον και διαχείριση αποβλήτων: εδώ επίσης ανοίγεται ένα μέγα αναπτυξιακό κεφάλαιο. Η χώρα μας, δυστυχώς, ουδέποτε είχε μία σοβαρή πολιτική διαχείρισης αποβλήτων. Είναι θλιβερό γεγονός πως είναι ένα απέραντο σκουπιδαριό. Από την παρθένα παραλία, που με-τά το τέλος της επέλασης των βαρβάρων μοιάζει με κρανίου τόπο, μέσα στην πλαστική σακούλα, στα αποφάγια και τα βουνά από αλουμινένια τενεκεδάκια, μέχρι τις κρυφές χωματερές που ζουν και βασιλεύουν με την ανοχή τοπικών αρχόντων, που δεν έχουν το θάρρος να συγκρου-στούν με τα τοπικά συμφέροντα. Η αλήθεια είναι πως όπου να ’ναι πρέ-πει να τελειώνουμε με τις παράνομες καταγεγραμμένες χωματερές, που αν δεν κλείσουν μέσα στον επόμενο μήνα θα μας στοιχίζουν σε πρόστι-μο περί τα 7.440.000 ευρώ ημερησίως. Από τα μέσα Ιουλίου τα πρό-στιμα θα παρακρατούνται από τους πόρους που δικαιούται η χώρα.Δεν ξέρω πόσο γρήγορα και πόσο έτοιμη είναι η πολιτεία για να απο-τρέψει αυτήν την «αιμορραγία», ωστόσο είναι ηλίου φαεινότερο πως η αποκομιδή και διαχείριση αποβλήτων είναι από τις πλέον επιτακτικές προτεραιότητες. Είτε με διαγωνισμούς, είτε με ΣΔΙΤ, είτε ακόμη με α-πευθείας αναθέσεις, εφόσον η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρη-το, η διαχείριση και αποκομιδή απορριμμάτων σε συνδυασμό με την ανακύκλωση αποτελεί μία πρώτης τάξεως επιχειρηματική δραστηριό-τητα, η οποία επίσης προσφέρει θέσεις εργασίας.Περιβάλλον και διαφθορά: το περιβάλλον μπορεί επίσης να προ-σφέρει αρκετά χρήματα στον κρατικό κορβανά, με τη μορφή προστί-μων και στο πλαίσιο της καταπολέμησης της διαφθοράς. Αν λάβει κα-νείς υπόψη πως η χώρα είναι ένα απέραντο σκουπιδαριό, όπως προ-αναφέραμε, είναι λογικό να προσδοκούμε πως αν οι τοπικές υπηρεσί-ες, δημοτικές, νομαρχιακές ή περιφερειακές, κάνουν καλά τη δουλειά τους, τιμωρώντας όσους παραβιάζουν τους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος, τότε ένα σεβαστό ποσό θα εισρεύσει στα κρατικά τα-μεία που έχουν άμεση ανάγκη από ενέσεις ρευστότητας. Κλασικό πα-ράδειγμα το έγκλημα του Ασωπού, του Κηφισού και πολλών άλλων πε-ριοχών, που οι τοπικοί άρχοντες και οι τοπικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί, βουτηγμένοι μέσα στη διαφθορά και τη συναλλαγή, ουδόλως ασχολή-θηκαν με το τι συνέβαινε στην περιοχή τους, κάνοντας είτε τα «στραβά μάτια», είτε πολεμώντας «με νύχια και με δόντια« να κάνουν το μαύρο άσπρο, για να μη φανεί η ανικανότητά τους. Από τις τρεις ανωτέρω παραμέτρους και μόνο -γιατί υπάρχουν και πολ-λές άλλες- αντιλαμβάνεται κανείς τη σπουδαιότητα του περιβάλλοντος, όσον αφορά στα του ελληνικού κρατικού οίκου. Αυτό που πρέπει να α-ντιληφθούμε είναι πως οτιδήποτε είναι μετρήσιμο. Το «ανυπολόγιστες ζημιές» είναι μία φράση προς εντυπωσιασμό και μόνο. Ειδικά όσον αφορά στο περιβάλλον, τα πάντα είναι μετρήσιμα. Και τα πάσης φύσεως ωφελήματα και οι καταστροφές και οι συνέπειες της αδιαφορίας ή της διαφθοράς, και οι ευθύνες και τα πρόστιμα (κα-τά τεκμήριο δίκαια), είτε δικαιωμένα, είτε ανείσπρακτα. Αρκεί όμως να ενεργοποιηθεί άμεσα και χωρίς καθυστέρηση η πολιτεία, η οποία μέ-χρι σήμερα με τις πράξεις ή παραλείψεις της δείχνει να μην έχει πά-ρει χαμπάρι για τις πολύπλευρες πτυχές του θέματος.


ίποτα δεν μοιάζει ικανό να χαλάσει το πάρ-τι της Apple. Μέσα σε δύο μόλις μήνες, το iPad κατάφερε να βρίσκεται παντού, με τις πωλήσεις του να ξεπερνούν τα δύο εκατ. Ε-

καστος (αγοραστής) εφ’ ω ετάχθη, φυσικά. Γιατί την ώρα που κάποιοι ξεχύθηκαν σε πάρκα και μετρό, για να διαβάσουν την πρωινή τους ηλεκτρονική ε-φημερίδα, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πανεπι-στήμια ενδιαφέρθηκαν να μάθουν πόσο «πράσινο»

είναι τελικά αυτό το μαγικό «μαραφέ-τι», το οποίο -κα-λώς ή κακώς- έ-χει «πολλαπλασι-αστεί» ανησυχη-τικά στον πλα-νήτη και φυσι-

κά αποτελεί πρότυπο για δεκάδες μοντέλα που πρό-κειται να ακολουθήσουν. Τελικά, πόσο κοστίζει στο περιβάλλον η ανάγνωση ηλεκτρονικών βιβλίων (e-books), και κατ’ επέκταση η παραγωγή και η χρήση του iPad, στο οποίο ο κ. Τζομπς μάς προτρέπει να τα διαβάζουμε στο εξής;

Σε πρώτη σκέψη, το ηλεκτρονικό βιβλίο δεν μπο-ρεί παρά να είναι πιο φιλικό στο περιβάλλον από το τυπωμένο «ξαδερφάκι» του. Η παραγωγή του δεν απαιτεί την κοπή δέντρων, τη βιομηχανική επεξερ-γασία χαρτιού με τη χρήση χημικών λευκαντικών, μελάνη από παράγωγα πετρελαίου (είναι λίγοι α-κόμα οι εκδοτικοί οίκοι που έχουν μεθόδους ει-δικής επεξεργασίας και κάνουν χρήση μελάνης α-πό σόγια). Ωστόσο, το Κέντρο για τις Βιώσιμες Ε-πικοινωνίες της Στοκχόλμης δημοσίευσε πρόσφα-τα μία έρευνα, η οποία αποδεικνύει πως με την α-νάγνωση μιας εφημερίδας στην οθόνη ενός υπολο-γιστή για 30 λεπτά, απελευθερώνονται οι ίδιες πο-σότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα,

που απαιτούνται για την παραγωγή του τυ-πωμένου φύλλου. Αυτό σε έναν κοινό υ-πολογιστή. Στο iPad τα πράγματα αλλά-ζουν. Πέρυσι, μία έρευνα από το Ινστι-

τούτο Τεχνολογίας του Ελσίνκι κατέδειξε πως οι ρύποι διοξειδίου του άνθρακα από

την παραγωγή μίας και μόνο εφημερίδας εί-ναι 190 με 200 γραμμάρια. Ο αντίστοιχος αριθ-

μός για όλο τον κύκλο ζωής του iPad είναι 130 κι-λά, δηλαδή όσοι ρύποι αντιστοιχούν σε κάθε επι-βάτη μιας πτήσης 1.000 χλμ.

Στο θέμα χρήσης, θα πρέπει να εντάξουμε το iPad στο σύνολο της ευρύτερης αγοράς ηλεκτρονικών φορητών συσκευών, που περιλαμβάνει, φυσι-κά, και τα υπόλοιπα «τέκνα» της Apple. Με διάρ-κεια μπαταρίας σχεδόν 10 ωρών εν χρήσει (υπερ-διπλάσια από ένα netbook) και 30 ωρών σε ανα-μονή, το iPad συγκεντρώνει στοιχεία από φορη-τούς υπολογιστές, e-reader, iPod, σε μία ηλεκτρο-νική συσκευή. Με την προοπτική, λοιπόν, πως κά-ποιος θα φορτίσει το iPad του, για να περιηγηθεί στο internet, να παίξει παιχνίδια, να ακούσει μου-σική, να παρακολουθήσει βίντεο και ταινίες και να διαβάσει βιβλία, υποκαθιστώντας τις αντίστοιχες συσκευές, έχει σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας τελικά. Αν στην πραγματικότητα η χρήση του iPad υποκαθιστά όλες τις προαναφερθείσες λειτουργίες, αυτό είναι ένα διαφορετικό ερώτημα, στο οποίο α-κόμα δεν είναι εύκολο να έχει κάποιος απάντηση, καθώς πρόκειται για μία καινοτόμα συσκευή που φέρνει την τεχνολογία των φορητών συσκευών σε μεταβατικό στάδιο. Αυτό που σημειώνει πάντως η Greenpeace, στη σχετική της αναφορά, είναι πως με τη χρήση συ-σκευών, όπως το iPad, και την κατασκευή νέων μοντέλων στα πρότυπά του, μαζί με τα σημεία πρό-σβασης στο διαδίκτυο, πολλαπλασιάζεται συνεχώς και η ενέργεια που απαιτείται για τη στήριξή του.«Πράσινο» ή όχι, το σίγουρο προς το παρόν είναι πως είναι προτιμότερο να χρησιμοποιεί κανείς το σχεδόν πλήρως ανακυκλούμενο και ενεργειακά α-ποδοτικό iPad, για να κάνει ό,τι θα έκανε με ένα κοινό netbook, laptop ή υπολογιστή. Ή ό,τι μπο-ρεί τελικά να κάνει.

Την παραμονή της κυκλοφορίας του, η Greenpeace δημοσίευσε μία αναφορά, υ-πογραμμίζοντας το πρόσθετο φορτίο που φέρνει μαζί της η ευρεία παραγωγή και κυκλοφορία μιας τέτοιου είδους συσκευ-ής. Δύο μήνες μετά, το iPad μπορεί να μην έχει καταστρέψει ακόμα τον πλανήτη, αλ-λά έχει βάλει ένα σημαντικό «λιθαράκι» στην όλο και αυξανόμενη κατανάλωση ε-νέργειας.

είναι τελικά αυτό το μαγικό «μαραφέ-τι», το οποίο -κα-λώς ή κακώς- έ-χει «πολλαπλασι-αστεί» ανησυχη-τικά στον πλα-νήτη και φυσι-

απαιτεί την γασία χαρτιομελάνη απόκόμα οι εκδδικής επεξεπό σόγια). Ωπικοινωνίεςτα μία έρευννάγνωση μιαγιστή για 30σότητες διο

που πωπζο

τούπως

την παναι 190 μ

μός για όλολά, δηλαδή βάτη μιας πτ


λείσε το φως, βάλε αέρα στα λάστιχα του αυτοκινήτου σου, κλείσε το παράθυρο του δωματίου σου όταν έχεις ανοιχτό το air condition. Συγχαρητήρια! Μόλις βοήθη-

σες στην προστασία του πλανήτη από τις κλιματι-κές αλλαγές.Είδες πόσο απλό ήταν; Με ορισμένους απλούς τρό-πους, όπως οι παραπάνω, μπορούμε να αποτρέψου-με την αύξηση της θερμοκρασίας στη Γη και να δη-μιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να μειώσουμε τις εκ-πομπές άνθρακα, οι οποίες παράγονται από την κα-τανάλωση ενέργειας, αλλάζοντας μερικές από τις κα-θημερινές μας συνήθειες. Συγκεκριμένα, κάθε κά-τοικος του πλανήτη πρέπει να μειώσει έως το 2050 τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκα-λούν οι προσωπικές του δραστηριότητες, σε 1,3 τό-νους ετησίως. Σε διαφορετική περίπτωση οι συνέ-πειες θα είναι καταστροφικές, με τους ερευνητές να κάνουν λόγο για αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ε-πέκταση των ερήμων και επιτάχυνση της εξαφάνι-σης πολλών ειδών.Η κατάσταση, ευτυχώς, είναι ακόμα αναστρέψιμη. Οι επιστήμονες και οι μηχανικοί συμφωνούν ότι οι πρακτικές της βιομηχανίας μπορούν να αλλάξουν ώστε να μην καταστρέφουν το κλίμα. Η απαραίτητη τεχνολογία είναι ήδη διαθέσιμη και ενώ η εφαρμο-γή της θα κόστιζε μόλις το 1% του παγκόσμιου Α-ΕΠ, η αδράνεια θα κοστίσει έως και 20 φορές πε-ρισσότερο. Για να μην κάθεσαι όμως «με σταυρωμένα χέρια», περιμένοντας να έρθει η λύση εξ ουρανού, πάρε την κατάσταση στα χέρια σου. Αλλωστε οι επιλο-γές των πολιτών έχουν καθοριστική σημασία. Πρώ-τοι από όλους, εμείς χρειάζεται να αλλάξουμε ορι-σμένες συνήθειες. Ποιες είναι αυτές; Παραθέτου-με τις σημαντικότερες, έτσι όπως τις προτείνει η Greenpeace μέσα από «το εγχειρίδιο του ενεργεια-κού επαναστάτη».

Μαγείρεψε έξυπνα! Μαγείρεψε σε σκεύη που ε-φαρμόζουν στις εστίες, με το καπάκι της κατσαρό-λας κλειστό. Δέκα λεπτά πριν ετοιμαστεί το φαγη-τό, κλείσε το μάτι της κουζίνας και άσε το φαγητό σου να μαγειρεύεται πάνω στο ζεστό μάτι. Απέφυγε να προθερμαίνεις το φούρνο και να ανοίγεις άσκο-πα την πόρτα του.

Ανακύκλωσε τις ενεργοβόρες συσκευές. Ειδικά τα παλιά ψυγεία έχουν πολύ μεγάλη κατανάλωση ε-νέργειας και επιπλέον λειτουργούν όλο το 24ωρο. Η βέλτιστη τεχνολογία στα ψυγεία σήμερα επιτρέπει εξοικονόμηση ενέργειας κατά 60% σε σχέση με τη μέση κατανάλωση! Ελεγξε λοιπόν την ενεργειακή απόδοση των νέων συσκευών και αγόρασε τις πιο αποδοτικές από αυ-

τές (ενεργειακή απόδοση: A+ ή Α++ ή με τεχνολο-γία Greenfreeze).

Τοποθέτησε το ψυγείο σου σε δροσερό σημείο -ό-χι δίπλα στο καλοριφέρ ή το φούρνο, ούτε σε ση-μείο που να το «χτυπάει» ο ήλιος. Ελεγξε ότι οι μεμ-βράνες του δεν έχουν φθαρεί και ότι οι ανεμιστήρες του στο πίσω μέρος δεν έχουν σκόνη. Ετσι εξοικο-νομείς έως και 30% της ενέργειας που καταναλώνει.

Κάνε συχνά απόψυξη. Τα ψυγεία και οι ψυγειοκα-ταψύκτες καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια όταν πιάνουν πάγο. Κάνε απόψυξη όσο συχνά χρειάζεται!

Μη ζεσταίνεις νερό στο μάτι της κουζίνας. Οι ηλε-κτρικοί βραστήρες είναι πιο αποδοτικοί και το γκα-ζάκι ακόμα περισσότερο. Μη ζεσταίνεις περισσό-τερο νερό από όσο χρειάζεσαι για τσάι ή καφέ και χρησιμοποίησε μόνο την απαραίτητη ποσότητα νε-ρού όταν βράζεις φαγητό.

Κάνε ένα γρήγορο ντους αντί για μπάνιο. Μην α-φήνεις το νερό να τρέχει όσο σαπουνίζεσαι. Εγκα-τέστησε ειδικά «ακουστικά» του ντους που εξοικονο-μούν νερό και ενέργεια.

Ασε τον ήλιο να στεγνώσει τα ρούχα σου. Τα στε-γνωτήρια ρούχων έχουν τεράστια κατανάλωση ενέρ-γειας. Μία τετραμελής οικογένεια που δεν χρησιμο-ποιεί στεγνωτήριο ρούχων, αποσοβεί την έκλυση 500 κιλών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαι-ρα και εξοικονομεί περίπου 50 ευρώ από το λογα-

ριασμό του ρεύματος ετησίως. Απέφυγε τις ηλεκτρικές συσκευές που λειτουργούν

με μπαταρίες (ξυριστικές μηχανές, οδοντόβουρτσες κά), καθώς καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια α-πό τις απευθείας επαναφορτιζόμενες. Μην ξεχάσεις να βγάλεις το φορτιστή από την πρίζα όταν ολοκλη-ρωθεί η φόρτιση.

Εγκατέστησε έναν ηλιακό θερμοσίφωνα. Στην Ελ-λάδα ένας ηλιακός θερμοσίφωνας 1,5 - 2 m2 / άτο-μο, επαρκεί για να ζεστάνει το νερό που χρειάζεσαι για μπάνιο και πλύσιμο (ρούχων και πιάτων). (Συ-νολική μείωση CO2 κατά 1,4 εκατ. τόνους ετησίως).

Μείωσε την κατανάλωση, στο πλύσιμο των ρού-χων. Αν χαμηλώσεις τη θερμοκρασία πλύσης στους 30οC και δεν κάνεις πρόπλυση, θα μειώσεις την κατανάλωση ενέργειας του πλυντηρίου ρούχων κα-τά 80%, ενώ τα ρούχα θα βγουν πεντακάθαρα. Φυ-σικά δεν πλένουμε παρά μόνο με τον κάδο του πλυ-ντηρίου γεμάτο.

Μη θερμαίνεις το χώρο περισσότερο από όσο χρειάζεται. Μια θερμοκρασία μεταξύ 18 και 20 βαθ-μών Κελσίου είναι αρκετή για μια ευχάριστη ατμό-σφαιρα στο σαλόνι σου. Οι διάδρομοι και άλλοι χώ-ροι που δεν χρησιμοποιούνται τακτικά μπορούν να έχουν ακόμα χαμηλότερες θερμοκρασίες, κράτησε όμως τις πόρτες τους κλειστές.

Εγκατέστησε θερμοστάτες που ρυθμίζουν τη θερ-


μοκρασία ανάλογα με την ώρα της ημέρας. (Μείω-ση του λογαριασμού για θέρμανση τουλάχιστον κα-τά 20%).

Εγκατέστησε παράθυρα με μόνωση ή ζήτησε α-πό τον σπιτονοικοκύρη σου να το κάνει. Τα παλιά παράθυρα ευθύνονται για μεγάλες απώλειες θερ-μότητας, όχι μόνο μέσω των τζαμιών, αλλά και μέ-σω των πλαισίων τους. (Συνολική μείωση CO2 κα-τά 100.000 τόνους περίπου ετησίως).

Να αερίζεις τα δωμάτια. Ο καλύτερος τρόπος για να αερίσεις ένα δωμάτιο είναι να κλείσεις τη θέρ-μανση και να ανοίξεις τα παράθυρα διάπλατα για λίγα λεπτά. Ετσι θα αερίσεις το δωμάτιό σου και θα κρατήσεις το χώρο σου ζεστό. Ποτέ μην αφή-νεις παράθυρα και πόρτες ανοιχτά, όταν θερμαί-νεις το χώρο σου.

Νιώσε άνετα στο σπίτι σου. Η σωστή θερμομό-νωση σε εξωτερικούς τοίχους, ταβάνια και οροφές θα μειώσει τα έξοδά σου για θέρμανση στο μισό. Αν το σπίτι σου είναι χτισμένο πριν από το 1980 (που δεν ίσχυαν οι σημερινοί συντελεστές θερμο-μόνωσης), τότε μπορείς να επωφεληθείς από το νέο πρόγραμμα του υπουργείου Ανάπτυξης και να επιδοτηθείς μέχρι και για το 50% του κόστους των απαιτούμενων παρεμβάσεων. Επίσης μπορείς να απευθυνθείς σε μία εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών, η οποία θα αναλάβει το κόστος και τη διεκπεραίωση των παρεμβάσεων.

Ελεγξε το σύστημα θέρμανσης. Τα νέα συστήμα-τα θέρμανσης είναι πολύ πιο οικονομικά και η α-γορά τους κάνει απόσβεση σε λίγα μόλις χρόνια. Σε κάθε περίπτωση να κάνεις τακτική συντήρηση στο λέβητα για να εξασφαλίσεις την αποδοτική λει-τουργία του. (Συνολική μείωση CO2 κατά 200.000 τόνους ετη-σίως περίπου).

Προτίμησε τις ενεργειακά αποδοτικές συσκευ-ές. Εάν πρόκειται να αγοράσεις νέες ηλεκτρικές συ-σκευές, προτίμησε αυτές που είναι ενεργειακής κλά-σης A++. Επίσης θα πρέπει να διαθέτουν διακόπτη που «κλείνει» τελείως την παροχή ηλεκτρικού ρεύ-ματος στη συσκευή, ή εναλλακτικά να καταναλώ-νουν λιγότερο από 0,5W σε κατάσταση αναμονής. (Συνολική μείωση CO2 κατά περίπου 300.000 τό-νους ετησίως.)

Σταμάτησε τις διαρροές ενέργειας. Τα στερεοφω-νικά, οι τηλεοράσεις, τα DVD players, οι ηλεκτρο-νικοί υπολογιστές και πολλές ηλεκτρικές συσκευές καταναλώνουν σημαντικές ποσότητες ενέργειας ό-ταν είναι σε κατάσταση αναμονής. Το μέσο νοικοκυ-ριό μπορεί να πληρώνει έως και 100 ευρώ ετησίως εξαιτίας αυτής της κατανάλωσης. Σύνδεσε αυτές τις συσκευές σε πολύπριζα με διακόπτες, για να κλεί-νεις την παροχή ρεύματος όταν δεν τις χρησιμοποι-είς. (Συνολική μείωση CO2 κατά 600.000 τόνους ε-τησίως. Εξοικονόμηση 50 - 100 ευρώ ετησίως από τους λογαριασμούς ρεύματος για κάθε νοικοκυριό).

Βγάλε τους φορτιστές των κινητών από την πρί-ζα. Συνεχίζουν να καταναλώνουν ρεύμα ακόμα και όταν δεν τους χρησιμοποιείς. Βγάζε λοιπόν από την πρίζα τους φορτιστές κινητών, ψηφιακών καμερών και mp3 players.

«Ξεκούρασε» τον υπολογιστή σου. Πάτησε το κου-μπί “sleep” για το χρονικό διάστημα που δεν τον χρησιμοποιείς και βγάλε τον από την πρίζα το βρά-δυ. Εάν πρόκειται να αγοράσεις νέο υπολογιστή, προτίμησε επίπεδη οθόνη ή φορητό υπολογιστή, που έχουν χαμηλή κατανάλωση ρεύματος. Βάζοντας τον υπολογιστή σου στο “sleep” εξοικονο-

μείς από 10 έως 30 ευρώ για οθόνες και από 15 έ-ως 45 ευρώ για υπολογιστές.

Προτίμησε λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας. Οι λάμπες ενεργειακής κλάσης Α μειώνουν την κατα-νάλωση ρεύματος κατά 80%, σε σχέση με στις λά-μπες πυρακτώσεως. Επιπλέον, μην ξεχνάς ποτέ τα φώτα αναμμένα όταν δεν τα χρειάζεσαι! (Συνολική μείωση CO2 κατά 1,4 εκατ. τόνους ετησίως. Εξοικο-νόμηση 12 ευρώ ετησίως στους λογαριασμούς ρεύ-ματος ανά λάμπα).

Χρησιμοποίησε τη συγκοινωνία! Τα λεωφορεία και τα μέσα σταθερής τροχιάς είναι τρεις φορές πιο αποδοτικά από τα αυτοκίνητά μας, ενώ θα είναι α-κόμα αποδοτικότερα στο μέλλον, όταν θα κινούνται με πράσινη ενέργεια.

Καιρός να ξεμουδιάσεις! Το περπάτημα είναι κα-ταπληκτική γυμναστική και προστατεύει το περιβάλ-λον. Γνώρισε την πόλη στην οποία ζεις και τους αν-θρώπους της περπατώντας.

Χρησιμοποίησε το αεροπλάνο μόνο όταν δεν μπορείς να το αποφύγεις. Οι εναέριες μεταφορές εί-ναι ο πρωταθλητής των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον τομέα των μεταφορών. Στον εργασι-ακό τομέα, προτίμησε τις ηλεκτρονικές ή τηλεφωνι-κές διασκέψεις. Για τα κοντινά ταξίδια, προτίμησε μια όμορφη διαδρομή με τρένο, που είναι πολύ πιο φιλικό προς το περιβάλλον.

Συρρίκνωσε το αυτοκίνητό σου! Η βασική ερώτη-ση που πρέπει να κάνεις όταν αγοράζεις το αυτοκί-νητό σου πρέπει να είναι: «Πόσο καίει;». Υπάρχουν ήδη στην αγορά αυτοκίνητα που καίνε 4 λίτρα βεν-ζίνης σε 100 χιλιόμετρα, ενώ στο μέλλον η κατανά-λωση αυτή αναμένεται να μειωθεί σε 2 λίτρα. Ξέχνα τα θηριώδη SUV.

Κάνε ποδήλατο! Είναι μικρό και καθόλου θορυ-βώδες, δεν χρειάζεται καύσιμα και θα σε κρατήσει σε φόρμα. Εκμεταλλεύσου κάθε ευκαιρία να οδηγή-σεις το ποδήλατό σου, στη δουλειά, στα ψώνια ή τις διακοπές.

Τσέκαρε συχνά την πίεση των ελαστικών σου. Αν τα ελαστικά σου είναι φουσκωμένα στην πίεση που ορίζει ο κατασκευαστής, εξοικονομείς έως και 4% του καυσίμου.

Οταν το επιτρέπει ο καιρός, κράτα τα παράθυρα κλειστά όταν οδηγείς.

Η επιθετική οδήγηση, εκτός από επικίνδυνη, επι-βαρύνει σημαντικά και το περιβάλλον. Οδήγησε με σύνεση, απέφυγε τα άσκοπα φρεναρίσματα και επι-ταχύνσεις και εξοικονόμησε από 5% έως 33% του καυσίμου (ανάλογα με το αν οδηγείς στην πόλη ή σε αυτοκινητόδρομο).

Η προσεκτική οδήγηση δεν σώζει μόνο ζωές, σώ-ζει και τον πλανήτη. Μην οδηγείς πέρα από το ό-ριο ταχύτητας. Πέρα από τη ζωή τη δική σου και τη ζωή των άλλων, εξοικονομείς έως και το 25% του καυσίμου.

Μήπως το αυτοκίνητό σου έχει «λαθρεπιβάτες»; Αφαίρεσε από το αυτοκίνητό σου κάθε περιττό βά-ρος (αποσκευές, αντικείμενα, κτλ.) που δεν χρει-άζεται να μεταφέρεις. Για κάθε 45 κιλά που αφαι-ρείς από το αυτοκίνητό σου, εξοικονομείς 2% του καυσίμου.

Μη ζεσταίνεις το αυτοκίνητό σου πριν ξεκινήσεις (εκτός αν οδηγείς παλιό αυτοκίνητο, οπότε ένα ολι-γόλεπτο ζέσταμα είναι απαραίτητο).

Απέφυγε την άσκοπη λειτουργία του κλιματιστικού στο αυτοκίνητο. Η χρήση του αυξάνει έως και 10% την κατανάλωση καυσίμου.


υπερθέρμανση του πλανήτη δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη περιβαλλοντική πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σή-μερα, αλλά και ένα από τα πιο σημα-

ντικά θέματα, με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη ο-λόκληρη η ανθρωπότητα… Πρέπει όλοι να πάρου-με θέση και να βοηθήσουμε στην εξάπλωση της ε-νημέρωσης για την υπερθέρμανση και τα προβλή-ματα που ως πολίτες αυτού του κόσμου αντιμετω-πίζουμε, προκειμένου να διεκδικήσουμε ένα ισορ-ροπημένο μέλλον για τον πλανήτη»… Ενα πρόχει-ρο κουίζ θα μπορούσε να ρωτά σε ποιον ανήκουν τα λόγια αυτά και οι πιθανές απαντήσεις θα ήταν: α) σε κάποιον διάσημο περιβαλλοντολόγο, β) στον Αλ Γκορ ή γ) στο Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Σωστή απά-ντηση; Ολως παραδόξως, το γ)…Μπροστάρης στην οικολογική στροφή του Χόλι-γουντ, ο 36χρονος ηθοποιός ζει σε σπίτι που λει-τουργεί με φωτοβολταϊκά συστήματα, κυκλοφορεί με υβριδικό αυτοκίνητο (Toyota Prius), χρηματο-δοτεί δεκάδες περιβαλλοντικές οργανώσεις και δι-ακηρύσσει την ανάγκη άμεσης δράσης για τη διά-σωση του πλανήτη. Στο επίσημο site του (www.leonardodicaprio.com), η σελίδα είναι χωρισμέ-νη σε δύο μέρη: στο επονομαζόμενο Leonardo και στο Eco Site με το πράσινο χρώμα. Ακολουθώντας το δρόμο που χάραξε η «Αβολη Αλήθεια» του Αλ Γκορ, ο Ντι Κάπριο αναδείχθηκε, μέσα από το δι-κό του ντοκιμαντέρ, «11η ώρα» (υπό την αιγίδα της WWF και με τη συμμετοχή του Μιχαήλ Γκορμπα-τσόφ, του Στίβεν Χόκινγκ και του πρώην επικεφα-λής της CIA, Τζέιμς Γούλσεϊ), στην πιο διάσημη «πράσινη» φωνή του πλανήτη.Οντας μέλος του NRDCF (Εθνικό Συμβούλιο Πε-

ριφρούρησης των Αποθεμάτων Ενέργειας), ο σταρ ταινιών όπως οι «Τιτανικός», “Aviator”, «Ο Δρόμος της Επανάστασης», «Το Νησί των Καταραμένων» κά. πρωταγωνίστησε επίσης στη διαδικτυακή περιβαλ-λοντική καμπάνια “This Is Our Moment”, με σκο-πό την άσκηση πίεσης στο Κογκρέσο για την ψήφι-ση του πρώτου κλιματικού, και με βάση την καθα-ρή ενέργεια, νομοσχεδίου. Στην ίδια εκστρατεία, την οποία μπορεί να αναζητήσει κανείς στη διεύθυνση

www.nrdcactionfund.org/thisisourmoment, συμ-μετείχαν και άλλα γνωστά ονόματα του Χόλιγουντ, όπως οι Τζέισον Μπέιτμαν, Τσέις Κρόφορντ, Φελί-σιτι Χάφμαν, Τζάστιν Λονγκ, Εντουαρντ Νόρτον, Ε-μι Ρόσουμ και Φόρεστ Γουίτακερ.Εξηγώντας το ενδιαφέρον του για το περιβάλλον, ο Ντι Κάπριο είχε πει σε παλαιότερη συνέντευξή του: «Ασχολήθηκα με αυτό το ζήτημα, χωρίς να υ-ποκρίνομαι ότι είμαι αυθεντία ή για να κερδίσω την εκτίμηση του κόσμου με το να εγείρω το ζήτη-μα της οικολογικής μας αφύπνισης. Δεν θέλω να λέω στους ανθρώπους πώς να ζήσουν. Εχει σημα-σία όμως να ξέρουν τι συμβαίνει. Και να ενδιαφέ-ρονται. Ετσι, ίσως πιέσουν περισσότερο τις κυβερ-νήσεις τους να γίνουν πιο υπεύθυνες. Πολλά από τα δεινά που συμβαίνουν σήμερα στον πλανήτη θα είχαν αποφευχθεί, αν οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ εί-χαν, για παράδειγμα, διερευνήσει το θέμα των ε-ναλλακτικών πηγών ενέργειας. Η Αμερική είναι μια αχανής χώρα και, ταυτόχρονα, μία πανίσχυρη δημοκρατία. Θα έπρεπε, λοιπόν, να αποτελεί παρά-δειγμα προς μίμηση για τον υπόλοιπο κόσμο. Κι ό-μως! Εμείς μολύνουμε περισσότερο τον πλανήτη α-πό οποιαδήποτε άλλη χώρα. Εμείς οφείλουμε, συ-νεπώς, να επωμιστούμε και το μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης».

Ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, ωστόσο, δεν είναι ο μο-ναδικός σταρ του Χόλιγουντ με οικολογική συνεί-δηση. Ο σερ Αντονι Χόπκινς και η Μαριόν Κοτι-γιάρ, μεταξύ άλλων, είναι μέλη της περιβαλλοντι-κής οργάνωσης Greenpeace. Η Σαρλίζ Θερόν, ο Τομ Χανκς, ο Χάρισον Φορντ, η Τζούλια Ρόμπερτς και ο Ντέιβιντ Ντουκόβνι οδηγούν υβριδικά αυτο-κίνητα, όπως και ο Μπραντ Πιτ, ο οποίος ασχολεί-


ται επίσης με την κατασκευή οικιών φιλικών προς το περιβάλλον, την ώρα που η σύντροφός του, Α-ντζελίνα Τζολί, χρηματοδοτεί καταφύγιο άγριων ζώων στην Καμπότζη. Και δεν είναι μόνο αυτοί…Το οικολογικό κίνημα επελαύνει στο Χόλιγουντ, «παρασέρνοντας» ολοένα και περισσότερους σταρ. «Χρησιμοποιούμε διασημότητες, γιατί, όταν μι-λούν, οι άνθρωποι τους ακούν» εξηγεί η αντιπρό-εδρος της Ενωσης Περιβαλλοντικών Μίντια, Πά-τι Μαλόνεϊ. Η ΕΜΑ ιδρύθηκε το 1989 από τη Warner Brothers και τα μέλη της συναντιούνται ανά τακτά διαστήματα με δημοφιλείς ηθοποιούς και παραγωγούς, προκειμένου να τους ενημερώ-σουν για τα πιο «καυτά» περιβαλλοντικά θέματα. Με σλόγκαν «το να είσαι οικολόγος είναι ευκολό-τερο απ’ όσο νομίζεις», η ΕΜΑ δίνει τη «γραμμή» και οι διασημότητες ακολουθούν.

Η Χάλι Μπέρι πχ. στέλνει προσκλήσεις από α-νακυκλωμένο χαρτί και κυκλοφορεί με τσάντες φτιαγμένες από ανακυκλωμένα περιοδικά. Η Ντά-ριλ Χάνα ζει σε μια «πράσινη» βίλα στο Λος Αντζε-λες, η οποία τροφοδοτείται εν μέρει από την ηλι-ακή ενέργεια. Ο Τζακ Νίκολσον πίνει νερό της ε-ταιρείας Ethos, η οποία δωρίζει το 50% των κερ-δών της σε προγράμματα βελτίωσης του πόσιμου νερού για τα παιδιά στην Αιθιοπία και την Ινδία. Η Κιμ Μπάσιντζερ έβγαλε στο «σφυρί» το δαχτυ-λίδι των αρραβώνων της και δώρισε 75.000 δο-λάρια στην Οργάνωση για την Προστασία των Ζώ-ων-Επαγγελματιών, που διασώζει κακοποιημέ-να ζώα από τσίρκο. Ο Ρομπ Λόου ανακάλυψε ό-τι ο γιος του πάσχει από άσθμα και από τότε δί-νει διαλέξεις για τα προβλήματα που προκαλούν στα παιδιά οι τοξικές ουσίες. Ο Σον Πεν κάθι-σε στην καρέκλα του σκηνοθέτη και πέρασε τα δι-κά του οικολογικά μηνύματα μέσα από την ταινία “Into the Wild”, με πρωταγωνιστή τον ανερχόμε-νο νεαρό Εμίλ Χιρς. Ο Κρίστιαν Σλέιτερ τάσσεται υπέρ της ανακύκλωσης και έχει φτιάξει ένα βιολο-γικό κήπο στο σπίτι του, στο Λος Αντζελες. Ο Τζέ-ικ Γκίλενχαλ πρωταγωνίστησε στην ταινία «Μετά την Επόμενη Μέρα», στην οποία ο Ρόλαντ Εμεριχ παρουσίασε τη δική του εκδοχή για τις συνέπει-ες της κλιματικής αλλαγής, και από την αμέσως… επόμενη μέρα μετατράπηκε σε υπέρμαχο των οι-κολόγων-ακτιβιστών. Η Κάμερον Ντίαζ παρουσί-αζε την εκπομπή “Trippin” στο MTV, στην οποία η ίδια και οι διάσημοι φίλοι της ταξίδευαν σε α-πομακρυσμένες περιοχές και καταπιάνονταν με τα οικολογικά τους προβλήματα. Ο Πιρς Μπρό-σναν επιχειρεί τώρα πια όχι να σώσει τον… κό-σμο, ως Τζέιμς Μποντ, αλλά τα υπό εξαφάνιση εί-δη φαλαινών. Δεκάδες “celebrities” δίνουν κά-θε χρόνο το «παρών» στα Οσκαρ, φτάνοντας στο “Kodak Theatre” με λιμουζίνες που καίνε φυσικό αέριο, εφοδιασμένοι με βότκα από σόγια και βι-ολογικά σνακς.Η “Syriana” του Τζορτζ Κλούνεϊ ήταν η πρώτη ται-νία που γυρίστηκε με φιλική προς το περιβάλλον τεχνολογία. Εξίσου οικολογικό -δεν θα μπορού-

σε, άλλωστε, να γίνει διαφορετικά- ήταν και το ντοκιμαντέρ «Μια Αβολη Αλήθεια» του Αλ Γκορ. Η Warner Brothers εγκατέλειψε τους εντυπωσια-κούς ουρανοξύστες για χάρη των «πράσινων» κτι-ρίων, με αποτέλεσμα να κερδίσει το αργυρό με-τάλλιο από το Συμβούλιο Πράσινων Κτιρίων και να μειώσει τη συνολική ενεργειακή κατανάλωση κατά 14%.

Ο διάσημος οίκος “Christie’s” καθιέρωσε την «Πράσινη Δημοπρασία», στην οποία προ-σφέρονται όχι μόνο έργα τέχνης, αλλά και… “celebrities”, σε καλές τιμές. Μπορείς για παρά-δειγμα να σώσεις το περιβάλλον, κάνοντας την κα-λύτερη προσφορά για μία μέρα με τον Χιου Τζάκ-μαν ή με κάποιον άλλο περιβαλλοντικά ευαισθη-τοποιημένο ηθοποιό (Κάντις Μπέργκεν, Λίλι Τόμ-

λιν, Μαρκ Γουόλμπεργκ, Τόμπι Μαγκουάιρ, Αλεκ Μπάλντουιν, Σάλμα Χάγεκ, Μπρουκ Σιλντς), τρα-γουδιστή (Κριστίνα Αγκιλέρα, Οζι Οζμπορν), σχε-διαστή μόδας (Βέρα Γουάνγκ), ακόμα και… μάγο (Ντέιβιντ Κόπερφιλντ).Το να αναδεικνύουν, βέβαια, την οικολογική τους συνείδηση, φαντάζει εύκολο για τους Ντι Κάπριο και τις Τζολί αυτού του κόσμου, καθώς έχουν το χρόνο και τα χρήματα για να το κάνουν. Δεν μπο-ρεί όμως ο καθένας να καταναλώνει αποκλειστικά βιολογικά προϊόντα ή να οδηγεί υβριδικό αυτοκί-νητο. Σκοπός της περιβαλλοντικής ευαισθητοποί-ησης των σταρ είναι να μας πείσουν ότι όλοι μπο-ρούμε να κάνουμε κάτι. «Δεν χρειάζεται να είσαι ο Τζέιμς Μποντ, για να σώσεις τον κόσμο» λέει χα-ρακτηριστικά ο Πιρς Μπρόσναν. Το να είσαι πά-ντως ένας εκατομμυριούχος σταρ του Χόλιγουντ, βοηθάει κάπως…

Μπροστάρης στην οικολογική στροφή του Χόλιγουντ, ο Λεονάρ-ντο Ντι Κάπριο ζει σε σπίτι με φωτοβολταϊκά συστήματα και ο-δηγεί υβριδικό αυτοκίνητο


1979 και ο James Bridges γυρίζει μία ταινία που παρουσιάζει ανάγλυφα τους κινδύνους που μπο-ρεί να «εγκυμονεί» η χρήση πυρηνικής ενέργειας. Η Jane Fonda, στο ρόλο της τηλεοπτικής ρεπόρτερ, ο Μichael Douglas και ο Jack Lemmon πρωταγωνι-στούσαν στο «Σύνδρομο της Κίνας», που ήταν ίσως η πιο πολυσυζητημένη ταινία της εποχής, πολύ πε-ρισσότερο αφού 12 ημέρες μετά την πρεμιέρα της συνέβη ένα -ευτυχώς- μικρής έκτασης ατύχημα, σε έναν πυρηνικό σταθμό στην Αμερική. Τα επίπεδα ραδιενέργειας θα επανέρχονταν σύντομα στα φυσι-ολογικά επίπεδα, σε αντίθεση με τις εισπράξεις της ταινίας που εκτοξεύτηκαν. Παράλληλα το φιλμ αυ-τό έθιγε και τη δύναμη της τηλεοπτικής εικόνας, κα-θώς και τα συμφέροντα που πολλές φορές θέλουν να την ελέγχουν. Τέσσερα χρόνια αργότερα, με μία εκπληκτική ερ-μηνεία, η Meryl Streep υποδύθηκε την Κάρεν Σίλ-κγουντ, μία εργάτρια σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο που μολύνεται και δεν καταφέρνει ποτέ να φτάσει στο ραντεβού που έχει με δημοσιογράφο των “New York Times” για μία συνέντευξη. Το βιογραφικό δράμα «Η εξαφάνιση της Κάρεν Σίλκγουντ» ήταν υ-ποψήφιο για πέντε Οσκαρ (η μία υποψηφιότητα ή-ταν φυσικά για την ερμηνεία της πρωταγωνίστριας).

H πιο ανατρεπτική οικογένεια της μικρής οθόνης, οι αγαπημένοι μας Simpsons, είπαν να δοκιμάσουν την τύχη τους και στη μεγάλη οθόνη, το 2007, με ε-ντυπωσιακά αποτελέσματα. Ο ράθυμος και απερί-σκεπτος Χόμερ το έκανε και πάλι το «θαύμα» του. Κατάφερε να προκαλέσει μία μεγάλη οικολογική κα-ταστροφή στην πόλη του, το Σπρίνγκφιλντ, κινητο-ποιώντας την κεντρική κυβέρνηση υπό την προε-δρία του… Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ. Η οργή των συ-μπολιτών τους αναγκάζει τους Simpsons να φύγουν για την Αλάσκα, αλλά όταν μαθαίνουν για τα επικίν-δυνα σχέδια της καταστροφής της πόλης τους απο-φασίζουν να αναλάβουν δράση και πρώτος απ’ ό-λους ο Χόμερ. Σάτιρα και περιβάλλον συμπρωτα-

γωνιστούν σε αυτό το κινηματογραφικό... ποδαρι-κό των Simpsons. Mία άλλη ταινία που αυτή τη φορά, συνδυάζοντας χιούμορ και ευαισθησία, παρουσιάζει την ιστορία ε-νός μοναχικού ρομπότ, είναι το «ΓΟΥΟΛ-Υ». Λόγω της ρύπανσης οι άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη Γη, που πλέον είναι ένας πλανήτης όπου δεν μπο-ρεί να επιβιώσει κάποιος και μόνο ένα ρομπότ συ-νεχίζει να μαζεύει μικροαντικείμενα, χωρίς κανένα σκοπό στη ζωή του. Ολα αυτά βέβαια μέχρι τη στιγ-μή που θα γνωρίσει την Εύα. Οχι αυτή του παρα-δείσου, αλλά την απεσταλμένη των ανθρώπων α-πό το Διάστημα, που έχει σκοπό να διαπιστώσει ε-άν οι άνθρωποι μπορούν να επιστρέψουν πια στη

Γη. Το προσωπικό ταξίδι του ΓΟΥΟΛ-Υ στην περι-πέτεια μόλις ξεκινά.

Αναμφισβήτητα τα πρώτα θύματα της αλόγιστης αν-θρώπινης επέμβασης στη φύση είναι τα ζώα. Αρκε-τές φορές στη μεγάλη οθόνη θίχτηκε το θέμα αυτό. Ενδεικτική περίπτωση ήταν η ταινία «Γορίλες στην ομίχλη» (1988), με τη Sigourney Weaver στο ρόλο μιας ακτιβίστριας, της Dian Fossey, που ταξιδεύει στην Αφρική και γοητεύεται από τη ζωή και τις συ-νήθειες των ορεσίβιων γορίλων της ζούγκλας της Ρουάντα. Αρχίζει να τους μελετά και με τον καιρό α-ποκτά έναν τρόπο επικοινωνίας μαζί τους. Ωστόσο

α τελευταία χρόνια όλο και πληθαίνουν οι φωνές για την επιβεβλημένη ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων για τη σω-τηρία του περιβάλλοντος, ωστόσο δεν υπάρχει η πολυτέλεια του χρόνου και -μεταξύ μας- γενικά ο όρος «πολυτέ-λεια» δεν θα είναι σε πρώτη ζήτηση στο λεξιλόγιό μας το επόμενο διάστημα. Ο κινηματογράφος, ως η μορφή τέχνης με τη μεγαλύτερη εμβέλεια, έχει θίξει θέματα περιβαλλοντικά είτε με άμεσο

είτε με έμμεσο τρόπο, τοποθετώντας τα ως υπόβαθρο για την ανάπτυξη μίας ιστορίας. Οταν μιλάμε για κινηματογράφο και περιβάλλον, το μυαλό κάποιων ίσως πάει σε ταινίες-ντοκιμαντέρ, όπως η «Μια άβολη αλήθεια» όπου ο πρώην αντιπρόε-δρος των ΗΠΑ, Αλ Γκορ, παρουσιάζει το πρόβλημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ομως υπάρχουν και ταινίες, μεταξύ των οποίων και κάποια blockbusters ακόμα και κινουμένων σχεδίων, που δόμησαν τις υποθέσεις τους πάνω σε ένα με-γάλο περιβαλλοντικό ζήτημα, τοπικής ή πανεθνικής εμβέλειας. Για να ξαναθυμηθούμε λοιπόν κάποιες από αυτές, καθώς η προστασία του περιβάλλοντος όχι μόνο είναι μία υπόθεση που αφορά όλους, αλλά, σε αντίθεση με την πεποίθηση κά-ποιων και για να μιλήσουμε και από την οικονομική πλευρά, μπορεί να αποδειχθεί και μία εξαιρετικά εμπορική κινημα-τογραφική επένδυση, αρκεί να υπάρχουν κάποιες εγγυήσεις.


έχει να αντιμετωπίσει όλους εκείνους που ε-μπορεύονται το δέρμα των γοητευτικών αυ-τών ζώων. Και πάμε στην πιο διάσημη φάλαινα του κό-σμου, τον «Γουίλι», που πρωταγωνίστησε σε τρεις ταινίες, αρχής γενομένης από το «Ελευθερώστε το Γουίλι». Η συγκεκριμένη φάλαινα γεννήθηκε σε ισλανδικά νερά και πιάστηκε από τους ανθρώπους το 1979, σε ηλικία δύο ετών. Για μία δεκαετία έζησε σε ένα μεξικανικό πάρκο ψυχαγωγίας. Το 1993 το χαριτωμένο θηλαστικό έγινε πασίγνωστο ως Γουίλι, σε μία ταινία όπου ένα αγόρι συνδέεται μαζί του και τελικά κατορθώνει να τον ελευθερώσει. Στην πραγ-ματικότητα βέβαια η φάλαινα δεν ήταν ποτέ αληθι-νά ελεύθερη και μάλλον είχε μία δύσκολη ζωή μέ-χρι το θάνατό της. Ομως δεν υπάρχει μόνο συγκίνηση σε ανάλογες ται-νίες. Πρόσφατα βγήκε στους κινηματογράφους μία κωμωδία με τον τίτλο «Τριχωτή επίθεση», όπου το χτίσιμο ενός οικισμού απειλεί το χώρο διαβίωσης των ζώων του τοπικού δάσους, τα οποία αναλαμβά-νουν ενεργό δράση προκειμένου να υπερασπιστούν το «σπίτι» τους. Η εκδίκηση της φύσης παίρνει κυρι-ολεκτικά άλλη διάσταση. Στην ταινία συμπρωταγω-νιστούν οι Mπρουκ Σιλντς και Μπρένταν Φρέιζερ.

Ο μεγαλύτερος φόβος μας είναι η τιμωρία της φύ-σης ως συνέπεια του καταστροφικού ρόλου του αν-θρώπινου παράγοντα. Αυτή η ανησυχία έχει αποτυ-πωθεί αρκετές φορές στη μεγάλη οθόνη, ενώ τα τε-

λευταία χρόνια, που πλέ-ον τα αποτελέσματα του φαινομένου του θερμοκη-πίου τα ζούμε στην καθημερινότητά μας και δεν συ-νοδεύονται από μελλοντικό χρόνο, η αγωνία για το «αύριο» είναι ακόμα μεγαλύτερη. Μία από τις κινη-ματογραφικές επιτυχίες του Roland Emmerich (μετρ των ταινιών καταστροφής) ήταν το «Μετά την επό-μενη μέρα», που μας παρουσιάζει έναν κόσμο όπου οι φυσικές ισορροπίες έχουν ανατραπεί ολοσχερώς και μέσα σε ένα σκηνικό αλλοφροσύνης, όπου α-κραία φαινόμενα πλήττουν τον πλανήτη, ένας επι-στήμονας ξεκινά ένα ταξίδι στη Νέα Υόρκη ελπίζο-ντας να βρει το γιο του ανάμεσα στους επιζώντες. Ε-ντυπωσιακά εφέ, πάνω στα οποία στηρίζεται μία τέ-τοια ταινία, καθώς και ένταση που θα κορυφωνόταν όμως με μία επόμενη δουλειά του, που βγήκε την περασμένη χρονιά στους κινηματογράφους και είχε ως τίτλο μία ημερομηνία, για την οποία τόσα έχουν ειπωθεί και γραφτεί: 2012. Μια προφητεία για το τέλος του κόσμου -τουλάχι-στον όπως τον ξέρουμε- στάθηκε η βάση για τον Εmmerich και τον Ηarald Kloser να γράψουν ένα σενάριο, στο οποίο ένας συγγραφέας με μία μάλ-λον αποτυχημένη οικογενειακή ζωή θα αναλάβει να προστατεύσει τους δικούς του ανθρώπους όταν πλέ-ον τα τρομακτικά φυσικά φαινόμενα θα αρχίσουν

να εκδηλώνονται και θα αναλάβει να τους οδηγήσει στο… νέο κόσμο που πρόκειται να υπάρξει.

Mετά την τεράστια επιτυχία του «Τιτανικού», ο James Cameron μας σύστησε στο τέλος της περασμένης χρονιάς σε έναν πλανήτη με εντυπωσιακά χρώματα, κατάφυτα τοπία και παραμυθένιες εικόνες. Και όπως σε κάθε παραμύθι υπάρχει ο «κακός», στην προκει-μένη περίπτωση το κακό μετουσιωνόταν στο κέρδος που είναι ικανό να καταστρέψει ζωές, αλλά και το αι-σθητικό μεγαλείο της φύσης, όπως δεν είχαμε πο-τέ την ευκαιρία να το δούμε και όπως το ονειρεύτη-κε ο ίδιος ο δημιουργός. Αυτό το ιδεατό περιβάλλον βρίσκεται σε έναν άλλον πλανήτη όπου ζουν κάποια ανθρωποειδή, η ζωή των οποίων απειλείται άμεσα καθώς ο πλανήτης τους -πέρα από αυτά που μπορεί να δει κανείς- διαθέτει και κάτι που δεν φαίνεται διά γυμνού οφθαλμού: ένα ανεκτίμητης αξίας ορυκτό. Τρισδιάστατη εικόνα, εντυπωσιακά οπτικά εφέ και το “Αvatar” έγινε η πιο εμπορική ταινία όλων των ε-ποχών, ξεπερνώντας το ρεκόρ που κρατούσε ο «Τι-τανικός». Πολλές φορές όταν μιλάμε για τις ευθύνες μας απέναντι στο περιβάλλον προτιμάμε να θεωρη-τικολογούμε, επιχειρώντας να αναζητήσουμε λύσεις έξω και πέρα από εμάς. Το σύνηθες επιχείρημα εί-ναι: τι μπορώ να κάνω εγώ, ένας άνθρωπος; Στο ση-μείο αυτό θα μπορούσα να παραθέσω όλα αυτά που υποστηρίζουν κατά καιρούς οι επαΐοντες, όμως δεν θα το κάνω γιατί προτιμώ να κλείσω αυτό το θέμα με μία τελευταία ταινία, την “Erin Brokovich”, που εκτός από το ότι χάρισε στη Julia Roberts το Οσκαρ, η ηρωίδα που υποδύθηκε απέδειξε πόσα πράγματα μπορεί ένας άνθρωπος να καταφέρει αρκεί να το πι-στέψει, έστω και αν οι πιθανότητες δεν τον ευνοούν. Και η ιστορία ήταν αληθινή.


αναφορά σε οτιδήποτε περιβάλλει κάποιο αντικείμενο, το ταλαιπωρημένο μας περι-βάλλον, στο ελληνικό τραγούδι κρατά στα-θερή την ομορφιά αλλά και την «ασχήμια»

του, από τη συμπεριφορά μας και μόνο. Από το τρυ-φερό παιδικό τραγούδι για την ανακύκλωση... «Πε-τάς κι εσύ / πετώ κι εγώ στο καλαθάκι το μικρό / κά-νουμε όλοι μας καλό...», που τραγουδούσαν μικροί ή-ρωες για την ανακύκλωση, μέχρι τον αιώνια επί-καιρο Μάνο Χατζιδάκι. «Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα / κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο / τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα / και τα που-λιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο...», που γίνεται κα-θημερινά και δικός μας εφιάλτης και όχι μόνο της Περσεφόνης του.Ο εφιάλτης όμως μεταμορφώνεται σε όνειρο όταν «Μυρίζει ο κόσμος γιασεμί / και η γη αναστωμένη...», σε κάποια γειτονιά που έχει απομείνει το γιασεμί όρθιο, δίπλα σε κάποια «κοντούλα λεμονιά, με τα πολ-λά λεμόνια...», που πιθανότατα να είναι εκείνη που είχε φυτέψει η Χαρούλα στον κήπο της, στην Αθήνα του 1973, όταν τραγουδούσε «Εφύτεψα μια λεμονιά / με λίγα πράσινα κλωνιά / αχ και πότε θα μεγαλώσει / τον ανθό της να μου δώσει». Η Χαρούλα έμεινε με το «αχ». Η λεμονιά -μαζί κι ο κήπος- εξαφανίστηκε. Ε-τσι απαρηγόρητη θα τραγουδήσει λίγα χρόνια αργό-τερα. «Τι να πω σε μια πόλη με καπνούς και τσιμέντα...» και θα πάρει απ’ το χέρι τον Γκανά, που θα γράψει για μια βόλτα πιο στεγνή απο κάθε άλλη. Χωρίς οξυ-γόνο. «Ελα να πάμε στα καμένα / στον Υμηττό και στην Αυλώνα / πουλιά και πεύκα συλλογίσου / ενός καμένου παραδείσου / δέντρα που ήτανε φαντάσου και στη σκιά τους ξεκουράσου». Η δροσιά όμως δεν αργεί. Φαίνε-ται ξανά διά στόματος Ξυλούρη... «Φύσα αεράκι, φύ-σα με / μη χαμηλώνεις ίσαμε...», καθώς και με τη σι-γουριά του Γεράσιμου Ευαγγελάτου ότι «ένα αερά-κι θα φυσήξει στην Αθήνα...», νιώθω ήδη καλύτερα. Βόλτα στους μουσικούς βιότοπους κι η θάλασσα εί-ναι πάντα η «επίσημη αγαπημένη». Στο μεγαλείο της, η έμπνευση γίνεται αστείρευτη. Η Νικολακοπούλου

την υμνεί «...στην άμμο του χειμώνα με τα φύκια / τη θάλασσα που αρρώστησε γιατρεύω / και κάνω με τα α-στέρια σκουλαρίκια. Θάλασσα μάνα, αλμύρα μου εσύ / γαλάζια μοίρα...». Η Μοσχολιού βρίσκει τα χαμένα... «Τον ήλιο είχες αγκαλιά, βασιλικό στο χέρι / πέρα α-πό τη θάλασσα, πέρα απο τα δάση / βρήκα την αγάπη μου / που την είχα χάσει...», η Τσανακλίδου τον ύπνο της... «κοντά στα κύματα θα χτίσω το παλάτι μου / και μες στη θάλασσα θα ρίξω το κρεβάτι μου...», ο Σαββό-πουλος τον έρωτα... «Μια θάλασσα μικρή / είναι το καλοκαίρι μου / ο έρωτάς μου / ο πόνος μου...» και τη λύτρωση… «Να μας πάρεις μακριά / να μας πας στα πέρα μέρη / φύσα θάλασσα πλατιά / φύσα αγέρι, φύ-σα αγέρι...». Για τον «εραστή» της θάλασσας Καββα-δία είναι όλη του η ύπαρξη... «Θολά νερά και μίλια τέσσερα το ρέμα, κι εγώ που μόνο την υγρήν έκταση α-γάπησα, θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό...».H φύση εμπνέει. Παρ’ όλη την ταλαιπωρία και κα-κοποίησή της. Η μουσική αγαπά το περιβάλλον. Το ντύνει με πάθος... «Αν είναι θάλασσα η ζωή / εσύ εί-σαι καταιγίδα...», πόνο «...με το βουνό θα γίνω φίλος /

και με τα πεύκα συντροφιά / κι όταν θα κλαίω και πονώ / θ' αναστενάζει το βουνό...», καημό «...σγουρέ βασιλικέ μου και μαντζουράνα μου / εσύ θα με χωρίσεις από τη μάνα μου...», λύτρωση «ήρθες σαν την άνοιξη και μου ’φερες αυτό που καρτερούσα / ρόδα και γαρίφαλα / του έρωτα που χρόνια λαχταρούσα». Τρυφερότητα και πί-κρα. Τότε και τώρα. Τότε... «Μοσχοβουλούν οι γειτο-νιές / βασιλικό κι ασβέστη...» για τον Θεοδωράκη, ο Ελύτης σε μυρωδάτους μπαξέδες... «δύο ’συ και τρία γω, πράσινο πεντόβολο / χοπ αν κάνω δεξιά / πέφτω πάνω στη ροδιά / χοπ αν κάνω αριστερά / πάνω στη βατομουριά...» κι ο Λοΐζος μελοποιεί τους πανέμορ-φους στίχους... «Ελα να σου δείξω τις τριανταφυλλιές / τα πράσινα, τα κόκκινα, τα σπίτια, τις αυλές...» και «αγκάθι» στο τριαντάφυλλο δεν θα βρεις πουθενά.Χρόνια αργότερα, ο Μάλαμας θα τραγουδήσει με νοσταλγία... «Αμπέλια και χρυσές ελιές / μοιάζεις Ελλά-δα μου όπως χθες...». Σήμερα η μουσική περισσότερο ανησυχεί παρά «μοσχοβολά» στις αναφορές της στη φύση. Αραγε, η Περσεφόνη μπορεί πια να κοιμηθεί στην αγκαλιά της Γης;

«Ανακύκλωση» παιδικό τραγούδι. «Ο εφιάλτης της Περσεφόνης» μουσική-στίχοι: Μάνος Χατζιδάκις. «Μύ-ριζει ο κόσμος γιασεμί» Μάνος Χατζιδάκις/Νίκος Γκάτσος. «Κοντούλα λεμονιά», παραδοσιακό. «Τι να πω»

Μάνος Λοΐζος/Μανώλης Ρασούλης. «Στα καμένα» Λαυρέντης Μαχαιρίτσας/Μιχάλης Γκανάς. «Γεια σου χαρά σου Βενετιά» Γιάννης Μαρκόπουλος/Νίκος Γκάτσος. «Ενα αεράκι» Θέμης Καραμουρατίδης/Γεράσιμος Ευαγγελάτος. «Θάλασσα» Θάνος Μικρούτσικος/Λίνα Νικολακοπούλου. «Πέρα από τη θάλασσα» Γιάννης Μαρκόπουλος/Ερρίκος Θαλασσινός. «Πάτωμα» Σταμάτης Κραουνάκης/Λίνα Νικολακοπούλου. «Μια θάλασσα μικρή», «Θαλασσογραφία» Διονύ-σης Σαββόπουλος. “Cambay's Water”, “A bord de l’ Aspasia”, «Φάτα Μοργκάνα» Θάνος Μικρούτσικος/Νίκος Καββαδίας. «Αυτοί που αφιερώθηκαν» Νότης Μαυρουδής/Τάσος Σαμαρτζής. «Το βουνό» Λουκάς Νταλάρας/Ευάγγελος Πρέκας. «Ωραία που ’ναι την αυγή» δημοτικό Kυκλάδων. «Ηρθες σαν την άνοιξη» Τάκης Μωράκης/Κώστας Κοφινιώτης. «Σαββατόβραδο» Μίκης Θεοδωράκης/Τάσος Λειβαδίτης. «Γεια σου κύριε μενεξέ» Δημήτρης Λάγιος/Οδυσσέας Ελύ-της. «Πόσο σ’ αγαπώ» Μάνος Λοΐζος/Λευτέρης Παπαδόπουλος. «Για την Ελλάδα» Σωκράτης Μάλαμας.

Εγινε αναφορά στα τραγούδια:


νας από τους πλέον φιλικούς στο περιβάλλον προ-ορισμούς είναι ο νομός Χανίων, στην Κρήτη, με ι-δέες και πρωτοβουλίες για τη φύση και το «ξύπνη-μα» της οικολογικής συνείδησης των επισκεπτών.

Εκτός από τον πανέμορφο φυσικό διάκοσμο και τις δρα-στηριότητες που φέρνουν τον άνθρωπο πιο κοντά στη φύ-ση, ακόμα και η διαμονή ακολουθεί τα «πράσινα» πρότυ-πα με έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην ανακύ-κλωση και την επιστροφή στην απλότητα.Τα Χανιά είναι ο δυτικότερος νομός της Κρήτης, ενώ η πρωτεύουσά του είναι η δεύτερη σε μέγεθος στην περήφανη Με-γαλόνησο. Η πόλη χτίστηκε στα ερείπια της Μινωικής Κυδωνίας, γνωστής από τα Ομηρικά χρόνια και αναγνωρισμένης ως «μητέρα των κρητικών πόλεων» από τους αρχαίους συγγραφείς. Στο πλαίσιο του «πράσινου τουρισμού», που κερδίζει τις προτιμήσεις των τουρι-στών παγκοσμίως, στην περιοχή έχουν γίνει πολύ σημαντικές προσπάθειες ανά-δειξης του τόπου μέσω της οικολογίας και την ανάπτυξης «πράσινης» ευαισθησίας. Πενήντα πέντε χιλιόμετρα μα-κριά από την πόλη των Χανίων, στην επαρχία Κισσάμου, κοντά στο χωριό Βλάτος, βρίσκεται μια πρότυπη ξενοδο-χειακή μονάδα, η Μηλιά, στην οποία ο επισκέπτης δεν θα χαρεί τις πολυτέλειες που συνήθως προσφέρονται σε μια χλιδάτη διαμονή, αλλά θα απολαύσει τη γοητεία της φύσης και το μεγαλείο που μπορεί να του προσφέρει. Κατ’ αρχάς η χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος είναι περιορισμένη στα απολύτως απαραίτητα και προέρχεται από την εκμετάλλευ-ση της ηλιακής ακτινοβολίας. Ο φωτισμός στα δωμάτια και στους περισσότερους κοινόχρηστους χώρους προέρ-χεται από κεριά, ενώ τίποτα δεν πάει χαμένο αφού όλα τα

υλικά που χρησιμοποιούνται ανακυκλώνονται, ή βρίσκουν άλλες χρήσεις. Υπάρχουν βιοκαλλιέργειες από τις οποίες προέρχονται τα περισσότερα προϊόντα του εστιατορίου, ε-νώ ο χώρος που εκτείνεται γύρω από τη Μηλιά προσφέ-ρεται για περιπάτους και άλλες δραστηριότητες.Μια παρέα παλιών συμμαθητών είχε την ιδέα να βοηθή-σει στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου της και την τόνω-ση της τοπικής οικονομίας με την οργάνωση και ανάπτυξη ενός συνεταιρισμού στο Βάμο Αποκόρρωνος. Τα ιστορικά κτίρια του χωριού αναπαλαιώθηκαν και σήμερα χρησιμο-

ποιούνται ως παραδοσιακοί ξενώνες, πα-ντοπωλείο, καφενείο, αίθουσα τέχνης και ταβέρνα. Τα προϊόντα που διατίθενται εί-ναι οικολογικά, ενώ τα περισσότερα προ-έρχονται από την περιοχή. Ο επισκέπτης μπορεί να περιπλανηθεί στις γειτονιές του χωριού περπατώντας στα πλακόστρω-τα δρομάκια και να έρθει πιο κοντά στην κρητική κουλτούρα.Πέρα από τις δραστηριότητες που προ-σφέρονται στη Μηλιά και το Βάμο, ολό-κληρος ο νομός, όπως και η Κρήτη, είναι ένας αμύθητος, απέραντος θησαυρός που

συνιστάται για εξερεύνηση. Το ξακουστό Φαράγγι της Σα-μαριάς, το μεγαλύτερο και επιβλητικότερο φαράγγι της Ευ-ρώπης με μήκος περίπου 18 χιλιόμετρα, είναι μια δεσπό-ζουσα φιγούρα στα Χανιά. Το πέρασμά του, που συνήθως διαρκεί έξι με οκτώ ώρες, προσελκύει πάνω από τριακό-σιες χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο, ενώ ιδιαίτερης σημα-σίας είναι και ο βιότοπος που σχηματίζεται στα όριά του με πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας, μερικά από τα ο-ποία συναντώνται μόνο εκεί. Οι εναλλαγές στο τοπίο κα-τά τη διάρκεια της διαδρομής είναι εντυπωσιακές, με αιω-νόβια δένδρα να στέκουν αγέρωχα, φυσικές πηγές να ξε-διψούν τους διαβάτες και πανύψηλους βράχους να κό-βουν... την ανάσα.

Κείμενο - φωτογραφίες:

Αλλα αξιοθέατα: Αγορά Χα-νίων, Μιναρές του Αχμέτ Αγά, Αρχαιολογικός Χώρος Απτε-ρα, Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, Τάφοι Βενιζέλου.

Παραλίες: Αγία Μαρίνα, Φαλάσαιρνα, Ελαφονήσι, Σούγια, Αγιοι Απόστολοι, Πλατανιάς, Γραμβούσα, Γε-ωργιούπολη, Λίμνη Κουρ-νά, Καλαθάς, Μαράθι.

Διαμονή: παραδοσιακοί ξε-νώνες «Μηλιά» (τηλ.: 28210-46774), παραδοσιακοί ξενώ-νες στο Βάμο (www.vamos.gr/ τηλ.: 28250-23251), ξε-νοδοχείο Casa Delfino, Χα-νιά (τηλ.: 28210-8210).

Φαγητό: εστιατόριο Μη-λιάς, ταβέρνα «Η Στέρνα Του Μπλουμοσήφη» (Βάμος), τα-βέρνα «Ο Μύλος Του Κερα-τά» (Αγ. Μαρίνα).


«πράσινη μετακίνηση», απα-σχολεί όλο τον κόσμο εδώ και πολλά χρόνια. Ολοι α-ντιλαμβανομαστε την ανάγκη

για καθαρότερο περιβάλλον, αλλά ό-σα γίνονται όταν γίνονται και όπου γίνονται δεν είναι πάντα αυτά που χρειάζονται, ούτε το αποτέλεσμα εί-ναι το επιθυμητό. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι ό-λη αυτή η φιλολογία γύρω από την πράσινη μετακίνηση και τις πράσι-νες μεταφορές, σε πολλές περιπτώ-σεις οδηγεί σε υπερβολές ή λάθος δρόμους. Γιατί; Μα είναι πολύ απλό. Επειδή οι κάθε λογής «αρμόδιοι» δεν είναι ειδικοί με το αντικείμενο, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Και για έναν ακόμη λόγο. Μετακινήσεις και μετα-φορές χωρίς ατμοσφαιρική ρύπανση με τα σημερινά μέσα δεν υπάρχουν ούτε μπορεί να υπάρξουν, αν δεν γί-νουν όλα τα οχήματα υδρογονοκίνη-τα. Οσο, όμως, υπάρχουν κοιτάσμα-τα αργού πετρελαίου στον πλανήτη, το υδρογόνο θα... περιμένει και μόνο τα υβριδικά θα είναι η -ακριβή- ενδι-άμεση λύση. Στην Ελλάδα, το μόνο που έχει συμ-βεί τα τελευταία 20 χρόνια, πέρα α-πό εξαγγελίες μέτρων, είναι το Με-τρό της Αθήνας και σε λίγο της Θεσ-σαλονίκης. Οχι πως το Μετρό δεν

είναι σημαντικό, κάθε άλλο μάλιστα. Απλώς αποτελεί υλοποίηση της γνω-στής «μελέτης Σμιθ» για το κυκλοφο-ριακό της Αθήνας του -κρατηθείτε(!) σωτήριου έτους... 1958. Οπως και η οδός Σταυρού - Ελευσίνας (σήμε-ρα Αττική Οδός), που θα αποτελού-σε από τότε τον περιφερειακό δρόμο της Αθήνας.Το αποτέλεσμα το βλέπουμε όλοι μας. Καθημερινά μποτιλιαρίσματα ΙΧ στους δρόμους, λεωφορείων, φορτη-γών και χαμένες εργατοώρες, καύ-σιμα και αλόγιστη παραγωγή καυ-σαερίων. Τα ΜΜΜ δεν μπορούν να προσφέρουν πολλά και οι μεταφορές της Αθήνας αλλά και της υπόλοιπης χώρας βασίζονται στο ΙΧ αυτοκίνητο, στη μοτοσικλέτα και το ταξί. Είμαστε από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο, στις οποίες το ταξί, πέρα από τα ΙΧ, εκτελεί κι αυτό -με την καλή έννοια- παρασυγκοινωνία, καλύπτοντας τα μεγάλα κενά των αστικών και υπερα-στικών συγκοινωνιών. Κατά τα άλλα, το πράγμα έχει αφεθεί στην τύχη του και στο υπουργείο Με-ταφορών - Υποδομών και Περιβάλ-λοντος δεν υπάρχει (εδώ και χρό-νια) σχεδιασμός και πολιτική μετα-φορών, ούτε σχεδιασμός των υπο-δομών για τα μικρά και μεγάλα αστι-κά κέντρα.

Καθαρές

Ο ηλεκτρισμός έχει προβλήματα Από πολλούς προβάλλεται ως η μόνη λύση για μηδενικές εκ-πομπές καυσαερίων (emition zero), αλλά αυτό είναι το μεγα-λύτερο ψέμα! Οι εκπομπές είναι, όντως, μηδενικές, στο όχη-μα. Από την παραγωγή, όμως, της απαιτούμενης ηλεκτρικής ενέργειας, παράγονται πολλά καυσαέρια.Kι αν η παραγωγή γίνεται σε πυρηνικό εργοστάσιο, τότε τα πυρηνικά απόβλητα είναι τεράστιο πρόβλημα. Επίσης, για χώρες όπως η Ελλάδα, με τις μεγάλες εισαγωγές ηλεκτρικού, η αλόγιστη ηλεκτροκίνηση (τρόλεϊ, σιδηρόδρομος) θέλει α-ναθεώρηση.Επιβατικά ΙΧ 100% ηλεκτροκίνητα, με τις μπαταρίες τους να φορτίζονται από το οικιακό δίκτυο, διαθέτει η Mitsubishi και από του χρόνου η Citroen, αλλά εί-ναι πολύ ακριβά.

Κίνα, Ινδία, Ρωσία, έχουν το «κλειδί»Οταν μιλάμε σήμερα, γενικά, για πράσινη μετακίνηση, οι περισσότεροι από εμάς αντιμετωπίζουμε το θέμα με βάση τα όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη ή το πολύ στις ΗΠΑ και λίγο στην Ιαπωνία. Το «κλειδί» όμως της «περιβαλλοντι-κής κάθαρσης» το κρατούν οι τρεις πολυπληθέστερες χώρες του κό-σμου: Κίνα, Ινδία και η ευρύ-τερη Ρωσία. Οι χώρες αυτές αναπτύσσονται με ραγδαίο ρυθμό και καθημερινά προ-στίθενται στην κυκλοφορία των δρόμων τους εκατο-ντάδες χιλιάδες αυτοκινή-των! Το χειρότερο δε, πε-ριβαλλοντικά, είναι ότι αυ-τό θα συνεχίζεται για τουλά-χιστον 15 ακόμη χρόνια! Ε-τσι, η κατανάλωση βενζίνης θα αυξάνεται αλματωδώς κα-θημερινά, άρα και τα καυσαέρια θα πολλαπλασιάζονται, ενώ η κα-θαρότητά τους δεν είναι αυτή των ευ-ρωπαϊκών, λόγω «χαμηλότερων» προδι-αγραφών των κινητήρων, τουλάχιστον σήμερα. Αρα, το να προσπαθούν μεμονωμένα πχ. η Ελλάδα, η Γαλλία ή η Καλιφόρ-νια να περιορίσουν τα καυσαέριά τους και να «πρασινίσουν» τις μεταφορές τους είναι ουτοπία! Μόνο συντονισμένη προσπάθεια σε παγκόσμια κλίμα-κα μπορεί να έχει αποτελέσματα.


Του Αντώνη Κόλλια

μετακινήσεις

Υβριδικά αυτοκίνητα-μοτό: η εφικτή λύση Η αυτοκινητοβιομηχανία είναι η μόνη πλευρά, η ο-ποία καταβάλλει προσπάθεια για συνεχώς καθα-ρότερα και (σε ορισμένες περιπτώσεις) λιγότερα καυσαέρια. Η αρχή έγινε με την αμόλυβδη βεν-ζίνη και τους καταλύτες (ΗΠΑ, 1968), ακολού-θησε η σταδιακή κατάργηση καρμπιρατέρ και ντιστριμπιτέρ, τα οποία αντικαταστάθηκαν με ψεκασμό και ψηφιακή ανάφλεξη. Τώρα, δε, έχουμε τη συνεχή αυξηση των υβριδικών αυτοκινήτων και μοτό, τα οποία, πέρα από τον βενζινο/πετρελαιοκινητήρα, έχουν και έναν ή περισσότερους βοηθητι-κούς ηλεκτροκινητήρες. Ετσι, μειώνεται αισθητά η κατανάλω-ση καυσίμου και κατά συνέπεια η ποσότητα των καυσαερίων σε σχέση με το αν τα συγκεκριμένα αυτοκίνητα είχαν μόνο θερμικό κινητήρα.Η μείωση είναι περίπου 15% - 22%, ανάλογα με το πώς και πόσο παρεμβαίνει ο ηλεκτροκινητήρας ή το αν το ό-χημα κινείται εντός ή εκτός πόλης. Τουλάχιστον μεσοπρό-θεσμα, η υβριδική τεχνολογία είναι η καλύτερη λύση και με άμε-σα αποτελέσματα, ειδικά στα βαριά και μεγάλου κυβισμού αυτο-κίνητα (τζιπ, σπορ κλπ.), τα οποία, δυστυχώς, αυξάνονται.Η αρχή έγινε πριν από περίπου 10 χρόνια με το Prius της Toyota και λίγο μετά με το Honda Civic. Τώρα πια όλοι οι κατασκευα-στές (Mercedes, BMW, Porsche, Citroen, VW, Seat και σε λίγο Ferrari) προσφέρουν ένα τουλάχιστον υβριδικό, οι δε Toyota, Lexus και Honda προσφέρουν, σιγά-σιγά, όλη τη σειρά τους με υβριδικούς κινητήρες. Το μόνο μειονέκτημα είναι η υψηλή τι-μή. Στην Ελλάδα αυτό δεν φαίνεται, διότι είναι αφορολόγητα και δεν πληρώνουν τέλη κυκλοφορίας.

Σιδηρόδρομος ή αυτοκίνητο;Η μάχη!Ο σιδηρόδρομος, με βάση το έργο που ε-κτελεί σε αστικές (μετρό) ή υπεραστικές μεταφορές προσώπων ή εμπορευμάτων στην Ελλάδα, αντί να επεκτείνεται συνε-χώς συρρικνώνεται και ως δίκτυο αλλά και ως μεταφορικό έργο. Αντίθετα, επε-κτείνεται συνεχώς το οδικό δίκτυο. Το δί-κτυο της Πελοποννήσου, έχει, ουσιαστι-κά, εγκαταληφθεί, η σύνδεση Κεντρικής με Δυτική Ελλάδα είναι... όνειρο θερινής νυκτός, η δε υπόλοιπη χώρα μόνο υπο-τυπωδώς έχει σιδηροδρομικό δίκτυο. Για σύγκριση, στην Ιταλία, με παραπλήσιο ο-ρεινό όγκο με την Ελλάδα, το τρένο φτά-νει και στο τελευταίο χωριό. Το ίδιο γίνε-ται και με τις, σιδηροδρομικά πρωτοπό-ρους, Γερμανία και Αγγλία κι ας είναι πα-ραδοσιακά αυτοκινητοπαραγωγές χώρες.

Υδρογόνο: και όμως υπάρχει!Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 η BMW έχει σε όλες τις διεθνείς εκθέσεις ένα πλήρως λειτουργικό υδρογονοκίνητο αυτοκίνητο. Σήμερα διαθέτει τη με-γάλη Σειρά 7, με κινητήρα που καίει υδρογόνο, εκπέμποντας από την εξάτμι-ση καθαρούς και αγνούς... υδρατμούς! Ο κινητήρας είναι ίδιος με τον βεν-ζινοκινητήρα, ξεκινάει δε με το καύσιμο αυτό και μόλις ζεσταθεί λίγο, γυρί-ζει στο υγροποιημένο υδρογόνο, που αποθηκεύεται σε ειδική φιάλη στο πορτ μπαγκάζ. Εχει δοθεί σε επιλεγμένους πελάτες και δήμους, σε όλη τη Γερμα-νία μάλιστα υπάρχουν 3 πρατήρια που διαθέτουν «υδρογόνο κίνησης». Με υ-δρογόνο λειτουργεί και η τεχνολογία των «μπαταριών καυσίμου» (fuel cell). Εδώ, το υγρογόνο συμβάλλει στην παραγωγή ηλεκτρισμού, που αποθηκεύεται σε μπαταρίες, από τις οποίες τροφοδοτείται ο ηλεκτροκινητήρας του αυτοκι-νήτου. Η GM ασχολείται μ’ αυτό εδώ και πολλά χρόνια, ίσως δε σε 1-2 χρό-νια είναι έτοιμο το μοντέλο παραγωγής.

Μεταφορές: μόλυνση μόνο στο 18-22% Για να ξέρουμε τι εί-ναι αλήθεια και τι μύ-θος, πρέπει να τονίσου-με ότι, σύμφωνα με δι-εθνείς μετρήσεις, οι με-ταφορές ανθρώπων και εμπορευμάτων, γενικό-τερα, συμβάλουν μό-νο στο 18%-22% της παγκόσμιας ατμοσφαι-ρικής μόλυνσης(!) -α-νάλογα με τη χώρα ή την ήπειρο. Το πιο φιλι-κό προς το περιβάλλον μέσο μεταφοράς, από πλευράς εκπεμπομένων καυσαερίων, θεωρείται ο σιδηρόδρομος και το χειρότερο το αεροπλά-νο. Ο σιδηρόδρομος έ-χει «μετρηθεί» στην ηλε-κτροκίνητη μορφή του, χωρίς όμως να έχει υ-πολογιστεί η ατμοσφαι-ρική (ή άλλη) ρύπαν-ση για την παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργει-ας που καταναλώνεται.


Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη επιστημό-νων του Byrd Polar Center, του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο, «η απώλεια πά-γου που βλέπουμε σήμερα -η απώλεια που ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα και ε-πιταχύνθηκε τα τελευταία 30 χρόνια- φαίνε-ται πως δεν έχει προηγούμενο τις τελευταί-ες χιλιετίες». Η μελέτη αναφέρεται στη συνο-λική επιφάνεια της Αρκτικής που καλύπτε-ται από πάγο.Η μελέτη που δημοσιεύεται στο έγκυρο επι-στημονικό περιοδικό “Quaternary Science Reviews”, είναι μια μετα-ανάλυση 300 σχε-τικών μελετών, που οι περισσότερες βασίζο-νται σε σημερινά δορυφορικά δεδομένα και σε αναλύσεις πυρήνων ιζήματος. Οι πυρήνες ιζήματος είναι μακριές στήλες ιζημάτων, που συλλέγονται από το βυθό των θαλασσών, με γεώτρηση ενός κάθετου σωλήνα. Με τον τρόπο αυτό λαμβάνονται δείγματα α-πό κάθε στρώμα. Τα διαφορετικά στρώματα υλικού που περιέχονται, παρέχουν μέσω της ακριβούς χημικής σύνθεσής τους μια εικό-να των συνθηκών που επικρατούσαν σε κά-θε εποχή -που αντιστοιχεί σε ορισμένο βά-θος στρώματος. Πχ., οι επιστήμονες ψάχνουν για ένα βιοχημικό δείκτη που θα δήλωνε την παρουσία φυκιών που ζουν μόνο στον πάγο. Αν είναι παρών ο δείκτης αυτός, σημαίνει πως η περιοχή την εποχή εκείνη ήταν καλυμ-μένη με πάγο. Τα συμπεράσματα αφορούν στην έκταση του

στρώματος πάγου κι όχι στον όγκο του, ο ο-ποίος προς το παρόν μόνο δορυφορικά μπο-ρεί να διαπιστωθεί.Οι επιστήμονες σκοπεύουν να επεκτείνουν τη μελέτη τους και σε εποχές που φτάνουν μέχρι και ένα εκατομμύριο χρόνια στο παρελθόν.

Σύμφωνα με ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου και του Πανεπιστημίου της νό-τιας Αυστραλίας, για πρώτη φορά ανοίγεται ο δρόμος, ώστε μελλοντικά να υπάρξει φυσιο-λογικός έλεγχος αυτισμού, μέσω μιας εξέτα-σης ούρων. Η έρευνά τους δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Proteome Research.Οι ερευνητές με βάση τη διαφοροποίηση των βακτηριδίων του εντέρου στα άτομα με αυτι-σμό, ισχυρίζονται πως μπορούν να διαπιστώ-νουν τον αυτισμό από τα υποπροϊόντα του με-ταβολισμού των βακτηριδίων αυτών.Σύμφωνα με τους ερευνητές η έγκαιρη ταυτο-ποίηση των παιδιών με αυτισμό θα επιτρέψει την ταχύτερη υποβοήθησή τους, πολύ νωρί-τερα από ό,τι είναι σήμερα δυνατόν. Η πλέ-ον πρώιμη διάγνωση γίνεται σε ηλικία 18 μη-νών και πάνω ως τώρα. Η διάγνωση σήμερα γίνεται μέσω μιας δια-δικασίας που περιλαμβάνει τεστ σχετικά με τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, την επικοι-

νωνία και τις δεξιότητες του παιδιού. Αν επι-βεβαιωθεί η σχετική μελέτη ανοίγονται δρό-μοι για ουσιαστικότερη και αποτελεσματικό-τερη υποβοήθηση.Ο καθηγητής Jeremy Nicholson, ένας από τους επικεφαλής της μελέτης για το Imperial College δήλωσε τα εξής: «Ελπίζουμε οι ανα-καλύψεις μας να είναι ένα πρώτο βήμα προς την παρασκευή ενός απλού τεστ ούρων που θα εντοπίζει τον αυτισμό από πολύ μικρή ηλι-κία, παρότι αυτό μπορεί να απέχει ακόμα πο-λύ -μια και ένα τέτοιο τεστ ίσως να χρειαστεί και χρόνια για να αναπτυχθεί.Γνωρίζουμε πως η παροχή θεραπείας σε παι-διά με αυτισμό σε πολύ νεαρή ηλικία κάνει πολύ μεγάλη διαφορά στην πρόοδό τους… έ-να τεστ ούρων θα μπορούσε να δώσει τη δυ-νατότητα αναγνώρισης των παιδιών με αυ-τισμό και βοήθειάς τους από πολύ νωρίς..».

Η πετρελαιοκηλίδα που δημιουργείται από τη διαρροή πετρελαίου από την πηγή της BP στον Κόλπο του Μεξικού, και την οποία ήδη ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει χαρακτηρίσει ως τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της χώρας, ίσως έχει πολύ δρό-μο μπροστά της ώσπου να κλείσει.Σύμφωνα με τον Dan Pickering, επικεφαλής


ερευνών στην εταιρεία ενεργειακών επενδύσεων Tudor Pickering Holt στο Χιούστον, η διαδικασία α-πόφραξης της ροής από τον πυθμένα μπορεί να πά-ρει μέχρι τα Χριστούγεννα.Αν επαληθευτεί το σενάριο αυτό, η καταστροφή των τοπικών οικοσυστημάτων και κοντά στην πηγή και αλλού στον Κόλπο κατά μήκος της ακτογραμμής εί-ναι βέβαιη, ενώ, όπως λέει και ο Mak Saito ερευ-νητής στο ωκεανογραφικό κέντρο του Woods Hole της Μασαχουσέτης, είναι επίσης βέβαιο πως θα δι-αταραχθεί και η θαλάσσια χημεία, με απρόβλεπτα α-ποτελέσματα…Ηδη η πετρελαιοκηλίδα κατευθύνεται προς τις α-κτές της Φλόριντα, προξενώντας τεράστια ανησυχία για τις ακτές της Πολιτείας αλλά και για την τεράστια τουριστική βιομηχανία της, η οποία αντιμετωπίζει το φάσμα του αφανισμού σε μια τέτοια περίπτωση…

Μια μικρή λευκή φώκια έχει ξεβραστεί στη νήσο Prince Edward του Καναδά, στον Κόλπο του Αγίου Λαυρεντίου. Ο χειρότερος καταγεγραμμένος χειμώ-νας σε παγοκάλυψη στην περιοχή είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει το θάνατο χιλιάδων τέτοιων μωρών φώκιας… (Πηγή International Fund for Animal Welfare, http://www.ifaw.org).

Μια τεράστια καταβόθρα (30μ. x 60) άνοιξε στη μέ-ση της πόλης της Γουατεμάλας, μετά την κατακλυσμι-αία βροχή που έφερε η τροπική καταιγίδα Agatha, καταπίνοντας ένα μικρό εργοστάσιο ρούχων (που είχε ευτυχώς μόλις κλείσει μια ώρα πριν από την κατακρήμνιση) και μια διασταύρωση. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των κέντρων τυφώνων των Η-ΠΑ, η χρονιά αναμένεται να είναι εξαιρετικά δρα-στήρια σε τυφώνες στην περιοχή του Κόλπου του Μεξικού και τον Ατλαντικό, ενώ εικάζεται πως η κλιματική αλλαγή δρα ενισχυτικά στην ένταση των τυφώνων. Η Γουατεμάλα έχει εξουθενωθεί από τις φυσικές καταστροφές μέσα σε λίγες ημέρες: πρώτα η έκρηξη του ηφαιστείου Pacaya στις 27 Μαΐου, στη συνέχεια η ηφαιστειακή στάχτη που απλώθηκε πά-νω από τη χώρα και μετά η τροπική καταιγίδα και οι κατολισθήσεις και καταστροφές υποδομών…

Το Global Earthquake Model (http://www.globalquakemodel.org/) είναι μια συνεργασία που ξεκίνησε το Φόρουμ Παγκόσμιων Επιστημών του ΟΟΣΑ με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς ανά τον κόσμο και έχει ως δηλωμένους στόχους:•Τον υπολογισμό του σεισμικού κινδύνου παγκο-σμίως με τα υψηλότερα διαθέσιμα κριτήρια, ενσω-ματώνοντας την τοπική τεχνογνωσία σε ένα παγκό-σμιο πλαίσιο.•Την παροχή εργαλείων για τον υπολογισμό κοινω-νικών και οικονομικών απωλειών από σεισμούς.•Την εκτίμηση σεναρίων με τα εν λόγω εργαλεία, ώστε να καταστεί δυνατή η ανάλυση κόστους / ο-φέλους των ενεργειών μετριασμού της βλάβης που προκαλούν οι σεισμοί, όπως η συστηματική ενί-σχυση των κτιρίων και η διευκόλυνση της ασφαλι-στικής και της εναλλακτικής μεταφοράς κινδύνων.Την επικοινωνία των κινδύνων των σεισμών καθα-ρά, με ακρίβεια και διαφανώς παρέχοντας έτσι κρί-σιμη πληροφορία για την υποστήριξη της κοινω-

νικής και οικονομικής επάρκειας μιας κοινότητας, κοινωνίας ή οργανισμού προκειμένου να μειωθούν τα επίπεδα ρίσκου με ιδιαίτερη έμφαση στις ανα-πτυσσόμενες χώρες.•Την αρωγή στην προσπάθεια να εισαχθούν διατη-ρήσιμοι οικοδομικοί κώδικες σε χώρες όπου δεν υ-φίστανται και να ενισχύσουν / βελτιώσουν τους υ-πάρχοντες κώδικες.Η οργάνωση αναμένεται να ανακοινώσει σύντομα τις πρώτες παγκόσμιες εκτιμήσεις σεισμικού κινδύ-νου και τα αποτελέσματα των υπολογιστικών μοντέ-λων «δείχνουν...», σύμφωνα με τον Marco Pagani, σεισμικό μηχανικό στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ιν-στιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης (ETH): «… ξεκά-θαρα πως έχουμε ήδη κάτι που είναι σε θέση να υ-πολογίσει (τον σεισμικό) κίνδυνο, σε όλο τον πλα-νήτη». Προφανώς η εκτίμηση σεισμικού κινδύνου και τα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης σεισμών θα έχουν ιδιαίτερη σημασία σε περιοχές του Τρί-του Κόσμου…Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν φορείς, δημόσιοι ή ι-διωτικοί, που να συνεργάζονται με αυτήν την πρω-τοβουλία.

«Αν αρνηθούμε να αναλογιστούμε το πλήρες κόστος του εθισμού μας στα ορυκτά καύσιμα -αν δεν συνυπολογίσουμε το κόστος στο περι-βάλλον, το κόστος στην εθνική ασφάλεια και το πραγματικό οικονομικό κόστος- θα έχουμε χάσει την καλύτερη ευκαιρία για να αδράξουμε ένα μέλλον καθαρής ενέργειας», δήλωσε ο κ. Ομπάμα… «Οι ψήφοι ίσως να μην επαρκούν αυτήν τη στιγμή, αλλά σκοπεύω να τους εξα-σφαλίζω μέσα στους επόμενους μήνες».

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, την 1η Ιουνίου 2010, προωθώντας το νο-μοσχέδιό του για την «Καθαρή Ενέργεια» και μιλώντας σε ακροατήριο τοπικών επι-χειρηματιών και εμπόρων στο Πανεπιστή-

μιο Carnegie Mellon.


ιοκαύσιμα παράγονται από συγκεκριμένες καλλιέργειες. Ορισμέ-να φυτά έχουν τη δυνατότητα, έπειτα από συγκεκριμένη διεργα-σία, να μετατραπούν σε υποκατάστατα του πετρελαίου. Φυσικά, η εν λόγω διεργασία θεωρείται ως περιβαλλοντικά φιλική, εφό-

σον ουσιαστικά το προϊόν της αντικαθιστά το πετρέλαιο. Μία καινούργια έρευνα όμως του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια ανατρέπει την εν λόγω θεώρηση. Το κύριο σημείο της είναι ότι η παραγωγή αιθανόλης στην Πολιτεία της Καλιφόρνια, απαιτεί 1.000 φορές πιο πολύ νερό από ό,τι α-παιτεί η παραγωγή βενζίνης. Αιτία του παραπάνω γεγονότος είναι ότι μία «φάση» της καλλιέργειας απαιτεί σχεδόν το 99% του νερού που χρειάζε-ται όλος ο κύκλος του προϊόντος. Η έρευνα αποδεικνύει ότι το νερό που χρειάζεται για να δημιουργη-θεί ένα λίτρο βιοκαυσίμου είναι μεγάλης ποσότητας και έχει μεγάλο εύ-ρος διακύμανσης. Ετσι, μπορεί να απαιτούνται από 500 λίτρα νερό,

στις πιο βροχερές περιο-χές, μέχρι και 3.500 λίτρα νερό, στις πιο άνυδρες, για την παραγωγή ενός λί-τρου καυσίμου από βιολο-γικές καλλιέργειες. Η δια-κύμανση αυτή επίσης ο-φείλεται στις μονάδες μέ-τρησης του φαινομένου, καθώς διαφορετικά αποτε-λέσματα φαίνεται να δίνει η μέτρηση αποθηκευμέ-νου νερού ανά εκτάριο βι-ομάζας και διαφορετικά η μέτρηση του νερού που α-παιτείται για την παραγω-γή ενός λίτρου βιοκαυσί-μου. Οπως είναι φανερό, αφενός το νερό είναι πο-λύ, αφετέρου οι τιμές των μετρήσεων δεν δίνουν έ-να σαφές στίγμα της πο-

σότητας -ακόμα και τα 500 λίτρα θεωρούνται πολύ μεγάλη ποσότητα.Σύμφωνα με τον ερευνητή κ. Kevin Fingerman, διδάκτορα στο Τμήμα Ενέργειας και Φυσικών Πόρων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, το θέμα εύρεσης μίας καθολικής μονάδας μέτρησης στο θέμα του νερού για τις βιοκαλλιέργειες είναι σημαντικό. Το βέλτιστο θα ήταν μία μονά-δα που θα συγκέντρωνε, υπό τη μορφή κριτηρίων, όλα τα τοπικά χα-ρακτηριστικά που μπορεί να επηρεάζουν τις καλλιέργειες. Βασικό και μείζον ζήτημα είναι για τις κυβερνήσεις και να μπορέσουν να διαχειρι-στούν τα περιβαλλοντικά και ως εκ τούτου και τα κοινωνικά ζητήματα, που θα μπορούσαν να προκύψουν από την ευρεία εξάπλωση των βιο-καλλιεργειών. Για να μη φτάσουμε στο σημείο, να έχουμε καύσιμα και να αναζητάμε νερό...

ο βιοαέριο, αέριο το οποίο αποτελείται από μεθάνιο, διοξείδιο του άνθρακα και μικρές ποσότητες από άλλα αέρια, που είναι υ-πεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Παράγεται κατά κό-ρον από την αναερόβια επεξεργασία του οργανικού μέρους των

αστικών στερεών αποβλήτων. Μάλιστα το μεθάνιο είναι 21 φορές πιο δραστικό από το διοξείδιο του άνθρακα, όσον αφορά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η καύση του όμως παράγει και ενέργεια και βοηθάει στη μείωση των εκπομπών ισοδύναμων ποσοτήτων CO2. H εργασία των Ε. Νικολή και Ε. Βουδριά σχετίζεται με την παραγωγή ενέργειας από βιοα-έριο, με δύο διαφορετικούς τρόπους: απευθείας από ΧΥΤΑ ή σε χωνευ-τές με τη μέθοδο της αναερόβιας επεξεργασίας. Σκοπός της εργασίας, να

αποδείξει πια μέθοδος είναι η βέλτιστη προς επεξεργασία.Η πρώτη μέθοδος εκμεταλλεύεται την παραγωγή βιοαερίου σε κάποια φά-ση της ζωής ενός ΧΥΤΑ, τη φάση μεθανιογένεσης. Με προεγκατεστημένο σύστημα σωληνώσεων, το αέριο οδηγείται σε εγκατάσταση καύσης. Πα-ράδειγμα τέτοιας εγκατάστασης είναι η μονάδα της εταιρείας ΗΛΕΚΤΩΡ στο ΧΥΤΑ Ταγαράδων Θεσσαλονίκης. Η δεύτερη μέθοδος δεν υπάρχει α-κόμα εγκατεστημένη στην Ελλάδα, προβλέπει το διαχωρισμό των οργανι-κών και την αναερόβια επεξεργασία τους σε ειδικές βιομηχανικές μονά-δες Συμπαραγωγής Ηλεκτρικής Θερμικής Ενέργειας (ΣΗΘ). Τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για τη σύγκριση των μεθόδων ήταν τεχνολογικά, περιβαλλοντικά, οικονομικά και νομικά. Το αποτέλεσμα της έρευνας έδειξε πως η μέθοδος που υπάρχει ήδη στη χώρα μας υπερτε-ρεί ως προς το οικονομικό και το τεχνολογικό μέρος. Αντίθετα, η μέθο-δος της αναερόβιας επεξεργασίας προάγεται από τα περιβαλλοντικά και νομικά κριτήρια. Ετσι κρίνεται ότι η ήδη εγκατεστημένη τεχνολογία ευ-νοεί την εταιρική εκμετάλλευσή της, ενώ η αναερόβια επεξεργασία τούς κατά τόπους ΟΤΑ, που έχουν ως βαρύτερο κριτήριο την περιβαλλοντι-κή προστασία.


έχρι σήμερα γνωρίζαμε τους paparazzi, αλλά τώρα, στον α-πρόσμενα «πρασινισμένο» και οικολογικά ευαισθητοποι-ημένο κόσμο που ζούμε, μαθαίνουμε ότι υπάρχουν και οι ecorazzi! Ναι, όσα ίσχυαν για τους πρώτους, ισχύουν τώρα

και για τους ecorazzi, τους φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφους, που, προσαρμοσμένοι στη νέα «πράσινη» αγορά, πουλάνε όσο όσο το λε-γόμενο «οικολογικό κουτσομπολιό». Στην εμφάνιση της ιστοσελίδας www.ecorazzi.com, δεν μπορούσα πα-ρά να αναρωτηθώ «έλεος, τι άλλο θα δούμε;». Είπαμε, οικολογική υ-στερία, αλλά τόσο πολύ; Λοιπόν, τόσο και ακόμη περισσότερο. Το έχω ξαναπεί: όλη αυτή η απότομη στροφή του κόσμου προς οτιδήποτε εί-ναι φιλικό (και καλά) προς το περιβάλλον, είναι λίγο-πολύ «ύποπτη». Τι στο καλό; Ξύπνησαν μια μέρα από το λήθαργο της αδιαφορίας όλοι εκείνοι που μέχρι χθες ρήμαζαν τον πλανήτη, κοιτάχτηκαν στον καθρέ-φτη τους και είπαν «φτάνει, ως εδώ βρε βούρλο, από τώρα και στο ε-ξής θα γίνεις η... Μητέρα Τερέζα των αγρών και των θαλασσών»; Εί-μαστε σοβαροί; Οχι πως θα με ενοχλούσε αν όντως συνέβαινε κάτι τέ-τοιο, μια απίστευτη, συλλογική συνειδησιακή μεταστροφή, αλλά επι-τρέψτε μου να αμφιβάλλω. Μετά τις μετανιωμένες συνειδήσεις, μια τεράστια, νέα βιομηχανία -που κατασκευάζει ό,τι καταναλωτική ανοησία μπορεί κανείς να φανταστεί έ-χει βαφτιστεί οικολογική. Ετσι έφτασα και στους ecorazzi. Ενα site με νέα για ταινίες, τηλεόραση, μόδα, αυτοκίνητα, σπίτια, ζώα, γεγονότα, διαγωνισμούς και βίντεο, με κοινό παρονομαστή το περιβάλλον. Τι εν-νοούν; Θαυμάστε δείγματα θεμάτων: «Το νέο ρουστίκ αγροτόσπιτο της Σκάρλετ Γιόχανσον και του Ράιαν Ρέινολντς», «Ο Λανς Αρμστρονγκ, εκ-πρόσωπος του νέου ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου της Nissan», «Η Μάρ-

θα Στιούαρτ δίνει συμβουλές για συνταγές χωρίς κρέας», «Ο Ντον Σί-ντελ με τους Αμερικανούς Οικολόγους», «Καλλιτέχνες για τη σωτηρία του Kόλπου της Σάντα Μόνικα», «Ο Δαλάι Λάμα δίνει ελπίδα για τη ση-μερινή κοινωνία», «Ο σεφ Τομ Κολιτσίνο σερβίρει υποκατάστατο ‘αίμα’ στο dvd του 'True Blood'», «Αναδάσωση στα μέρη που γυρίστηκε ο ‘Ρο-μπέν των Δασών’», «Η Σάλμα Χάγεκ χάρισε παλτό Gucci, αξίας 21.000 δολαρίων, για τη σωτηρία της Αϊτής», «Ο Μάικ Νερντ, του συγκροτήμα-τος Green Day, συνεργάστηκε με βιοτεχνία οικολογικών υποδημάτων», «Η Vogue και η οικολογική μόδα», «Ο Τζακ Τζόνσον μοιράζει δωρεάν εισιτήρια για τη συναυλία του, μέσω προγράμματος καθαρισμού των α-κτών», «Η Κρίσι Χάιντ των Pretenders δίνει συναυλία για τη δημιουρ-γία φάρμας ζώων στο Woodstock»… και η λίστα δεν έχει τελειωμό. Α, ναι, και φυσικά «ο Στινγκ για τη σωτηρία των δασών του Αμαζονίου» (που τα ’χει πάρει εργολαβία), για να μην ξεχνιόμαστε...Ευχή μου είναι όλη αυτή η οικουμενική «επίθεση φιλίας» προς το πε-ριβάλλον να είναι ουσιαστική, αλλά λαμβάνοντας υπόψη την ανθρώπι-νη φύση και το τι είναι ικανή να κάνει, κρατάω… μικρό καλάθι. Αμέ-τρητα είναι τα παραδείγματα της προσπάθειας που κάνουν οι επώνυμοι να προβληθούν μέσω του επικοινωνιακού διαύλου της οικολογίας τα τελευταία χρόνια, αλλά υπάρχει μια μεγάλη διαφορά μεταξύ του «θεα-θήναι» και της πραγματικής ζωής. Αναρωτιέμαι, δηλαδή, αν όντως όλα εκείνα τα «τέρατα» δημοσιότητας σβήνουν τα φώτα των επαύλεών τους, ή αφήνουν τις λιμουζίνες τους στα γκαράζ για να πάρουν το ποδήλατο. Αν η Αντζελίνα επιμένει σε οικολογικό μακιγιάζ στις ταινίες της και η Λαίδη Γκάγκα φοράει φιλική προς το περιβάλλον κιλότα. Αν υπάρχει κάτι οικολογικό στο σκάφος με το οποίο πηγαίνει διακοπές ο Κάρολος και αν τα σεντόνια που σκεπάζεται ο Χιου Γκραντ δεν έχουν κατασκευ-αστεί σε τριτοκοσμικές βιομηχανίες/κάτεργα. Είπαμε να μετανιώσουμε, αλλά εδώ μιλάμε για αγιοποίηση…


να προϊόν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «βιο-λογικό», όταν παράγεται χωρίς την προσθή-κη συνθετικών φυτοφαρμάκων. Λόγω της υ-ψηλής έκθεσης των συμβατικών τροφίμων

σε φυτοφάρμακα και άλλα συνθετικά χημικά, δεν εί-ναι λίγοι εκείνοι που στρέφονται υπέρ της κατανά-λωσης βιολογικών προϊόντων, με την ελπίδα πως πρόκειται για μία επιλογή περισσότερο υγιεινή, αλ-λά και φιλικότερη προς το περιβάλλον. Το γεγονός ότι τα συνθετικά χημικά που παράγο-νται στο εργαστήριο αποσυντίθενται αργά, αυξάνει τον κίνδυνο συσσώρευσής τους στον ανθρώπινο ορ-γανισμό. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τέτοιες ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στη λειτουργία αν-θρώπινων ορμονών, αλλεργίες, ακόμη και να τρο-ποποιήσουν την έκφραση συγκεκριμένων γονιδίων του ανθρώπου, επηρεάζοντας το DNA και προκαλώ-ντας ακόμα και καρκίνο. Η βιολογική καλλιέργεια παρέχει προστασία απέναντι στα συνθετικά χημικά, καθότι για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων χρησιμοποιούνται φυσικές ουσίες ή μερικές φο-ρές και συνθετικές που, όμως, διασπώνται γρήγορα. Ωστόσο, απογοητευτικά φαίνεται να είναι τα αποτε-λέσματα τελευταίων μελετών που τείνουν να αμφι-σβητούν την αγνότητα των βιολογικών τροφίμων, υποστηρίζοντας πως κάθε καλλιέργεια -βιολογική ή μη- μπορεί να επιμολυνθεί με συνθετικά φυτοφάρ-μακα από τον ήδη επιβαρυμένο υδροφόρο ορίζοντα. Σαφώς, όμως, η περιεκτικότητα και η πιθανότητα εμφάνισης συνθετικών ουσιών στα βιολογικά προϊ-όντα είναι μικρότερη σε σχέση με τα συμβατικά. Εί-ναι, εντούτοις, γνωστό πως και τα κατάλοιπα φυτο-φαρμάκων των συμβατικών προϊόντων, εφόσον τη-ρούνται οι ενδεδειγμένοι κανόνες (συγκομιδή σε μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τον ψεκασμό), βρί-σκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, ώστε να είναι ε-πικίνδυνα. Θα πρέπει, επιπλέον, να αναφερθεί πως και οι φυσικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων δεν είναι πάντο-τε αβλαβείς για τον ανθρώπινο οργανισμό. Παρόλα αυτά, τα φυσικά τοξικά αποδομούνται πιο εύκολα σε μη τοξικούς μεταβολίτες στο σώμα.

Μεγαλύτερη διαμάχη υπάρχει ως προς τη διατρο-φική αξία των βιολογικών προϊόντων σε σύγκριση με τα προϊόντα συμβατικών καλλιεργειών. Το γενικό συμπέρασμα είναι πως τα φρούτα και τα λαχανικά βιολογικής καλλιέργειας δεν έχουν ουσιαστικές δια-φορές στη θρεπτική τους αξία από αυτά της συμβα-τικής καλλιέργειας. Συγκεκριμένα, αναφορικά με την περιεκτικότητα πρωτεϊνών, μεγαλύτερη περιεκτικό-τητα σε απαραίτητα αμινοξέα, που είναι σημαντικά για τη σύνθεση πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξί-ας, έχει βρεθεί στα βιολογικά προϊόντα. Ωστόσο, το γεγονός αυτό έχει πρακτική σημασία για τα άτομα που εφαρμόζουν αποκλειστικά φυτοφαγική δίαιτα,

καθώς η συμβολή φρούτων και λαχανικών σε πρω-τεΐνη είναι χαμηλή σε ένα άτομο που έχει μια ισορ-ροπημένη διατροφή. Επιπλέον, μεταξύ των βιταμι-νών που έχουν εξεταστεί, τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά περιέχουν κατά μέσο όρο 10% περισσότε-ρη βιταμίνη C από τα συμβατικά. Από τις ελάχιστες μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε ό-σπρια και δημητριακά πιστεύεται ότι τα βιολογικής καλλιέργειας έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, αλλά καλύτερης ποιότητας.Τέλος, ως προς το βιολογικό γάλα, είναι αποδεδειγ-μένο πως έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε ω-3 α-παραίτητα λιπαρά οξέα, αν και η ποσότητα είναι αρ-κετά μικρή. Το περιεχόμενο των υπόλοιπων θρε-πτικών συστατικών βιολογικής και συμβατικής πα-ραγωγής κτηνοτροφικών προϊόντων (πρωτεΐνης,

βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων) δεν φαί-νεται να διαφέρει.Συμπερασματικά, αν λάβουμε υπόψη και το γεγονός πως τα βιολογικά προϊόντα είναι πιο ακριβά, επει-δή υπάρχει μικρότερη παραγωγή και η διαχείρισή τους είναι πιο απαιτητική, είναι προτιμότερο η δια-τροφή μας να βασίζεται σε μία ευρεία ποικιλία προ-ϊόντων που συνιστούν μία ισορροπημένη δίαιτα, καθότι η κατανάλωση μεμονωμένων προϊόντων για μεγάλο χρονικό διάστημα από έναν και μόνο παρα-γωγό ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση της συσσώ-ρευσης ενός τοξικού παράγοντα που τυχόν υπάρχει σε αυτό το προϊόν.


γαπάω τις λαϊκές. Αυτά τα «ιδιότροπα» ελληνικά farmer’s markets με ζαλίζουν με την ακαταστασία και τον πλούτο τους. Ανεργη ούσα, το Σάββατο, αντί να πέφτω στο καθιε-ρωμένο κώμα, βολτάρω στη λαϊκή των Αμπελοκήπων, πί-

σω από τον Αγιο Δημήτριο της Πανόρμου. Οχι, όλοι οι πάγκοι δεν είναι ίδιοι. Ομως, αξίζει να προσπεράσεις τα βουνά από ατσαλάκω-τες, πορτοκαλί ντομάτες Ιεράπετρας και Τυμπακίου (από ολλανδι-κό σπόρο), για ν’ ανακαλύψεις τις τροφαντές και άναρχου σχήματος ντομάτες απ’ το Ναύπλιο. Ή τις τοσοδούλες φράουλες από το Αγρί-νιο -χωρίς λιπάσματα, με διαβεβαιώνει ο πωλητής- που μοσχοβο-λούν κι αφήνουν πίσω τους χιλιόμετρα τις τερατογενέσεις της Μα-νωλάδας. Και βέβαια, έχω τον αγαπημένο μου πάγκο. Μάραθος, βα-σιλικός, δυόσμος, κόλιαντρο, άγρια ρόκα, μικροσκοπικά φινόκιο και μαρούλια -τα πιο «τσαμπουκαλεμένα μαρούλια»- με οδηγίες χρή-σης! «Ξέρετε, έχουν μυγάκια», προειδοποιεί ο φίλος μου την άγνω-στη κυρία δίπλα. «Δεν ραντίζουμε, γι’ αυτό, αν τα θέλετε, θα πρέ-πει να τα πλύνετε με νερό και ξίδι». Μόνο μου παράπονο είναι ότι αρχίζουν να εξαφανίζονται οι πάγκοι με τα εξωτικά ζαρζαβατικά. Οι Σιχ που αποτελούσαν την τοπική ατραξιόν με τα τουρμπάνια τους δεν μας τιμούν πια. Το ίδιο και κάποιοι Απωανατολίτες που έστη-ναν μαγαζί με γκαλαγκάλ και άλλα δυσπρόφερτα, τα οποία καλλιερ-γούσαν στο Μαραθώνα. Με την οικολογία έχω μια σχέση δύσκολη. Οσο αγαπώ τις πρα-σινάδες και τα νερά, τα σκιουράκια που τρώνε τα κεράσια μας στο σπίτι στο βουνό και τον έναστρο ουρανό της Σαμοθράκης, που δεν θαμπώνει από τα φώτα των εξοχικών κατοικιών, άλλο τόσο δεν α-ντέχω τον οικολογικό μεσσιανισμό. Αυτό το νεοσυντηρητικό σχήμα που απειλεί να χωρίσει τον κόσμο στα δύο: το βουκολικό παράδει-σο του πρίγκιπα Καρόλου και των ομοίων του και την απέραντη χω-ματερή από την άλλη. Ούτε τις ευκολίες αντέχω. Τα organic cotton μακουδάκια που έ-χουν πλημμυρίσει τα μαγαζιά και προσφέρουν 20 ευρώ εισιτήριο για τον οικολογικό παράδεισο. Οχι, αγάπες μου. Αντιαλλεργικά, εί-ναι. Ομορφα, και βέβαια είναι. Οικολογικά, δεν είναι. Γιατί η βαμ-βακοκαλλιέργεια αποτελεί τη μεγαλύτερη «πληγή του Φαραώ» για το οικοσύστημα, με την απίστευτη κατανάλωση νερού που συνεπάγε-ται, και την επεκτατική της διάθεση εις βάρος δασών και καλλιεργει-ών που εμείς ενθαρρύνουμε.Γι’ αυτό κι εγώ θα γιορτάσω την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλ-λοντος με μπαβαρουάζ από φραουλίτσες Αγρινίου. Η ζαχαροπλα-

στική δεν είναι το φόρτε μου. Απαιτεί πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια απ' ό,τι η μαγειρική και δεν έχει ιδιαίτερη ανοχή στους αυτοσχεδια-σμούς. Ομως, η συγκεκριμένη μπαβαρουάζ είναι καταπληκτική, και για όσους λατρεύουν τις φράουλες, είναι η ευτυχία συμπυκνωμένη σε μία κουταλιά -καμία σχέση με διάφορα ξενερώματα από αρωμα-τισμένο ζελέ και γιαούρτι. Η συνταγή είναι λίγο μπελαλίδικη. Λιώνω με το πιρούνι 500 γρ. φράουλες. Τις βάζω σε μία κατσαρόλα με μισό κιλό ζάχαρη και βράζω, μέχρι να γίνει μια αραιή μαρμελά-δα. Αφήνω την κατσαρόλα στην άκρη, για να κρυώσει. Σε ένα μεγα-λούτσικο μπολ χτυπάω 4 κρόκους και 175 γρ. ζάχαρη, μέχρι να α-σπρίσει το μείγμα και να αφρατέψει. Προσθέτω 500 ml γάλα ζεστό (όχι βραστό) και μία βανίλια. Στη συνέχεια, στερεώνω το μπολ πάνω σε ένα κατσαρολάκι με νερό, το βάζω σε μέτρια φωτιά (το νερό δεν πρέπει να βράσει) και ανακατεύω, μέχρι το μείγμα να πήξει ελαφρά. Κατεβάζω απ’ τη φωτιά και ρίχνω μέσα επτά φύλλα ζελατίνης -θέλει λίγη υπομονή, για να διαλυθεί. Χτυπάω 500 ml κρέμα γάλακτος σε σαντιγί. Ανακατεύω με απαλές κινήσεις το περιεχόμενο των τριών δοχείων, βάζω σε φόρμα από σιλικόνη και αμέσως στο ψυγείο. Α-ντάξιο των πιο φημισμένων βιενέζικων pâtisserie. Η ζαχαροπλαστική δεν είναι το φόρτε μου, το είπα και πριν. Ούτε τα γλυκά η αδυναμία μου. Δώσε μου μακαρόνια και ρύζι κάθε μέρα της εβδομάδας, και είμαι ευτυχισμένη. Επίσης, τυράκι και κρα-σί. Δύο βήματα από τη στάση Πανόρμου, στη Λουίζης Ριανκούρ, η Βανίλια Κανέλα είναι το καταφύγιο της ταλαιπωρημένης μου ψυχής. Απέραντη ποικιλία σε μακαρόνια και ρύζι -αυτό το κόκκινο από την Καμάργκ με συγκινεί κάθε φορά που το βλέπω, αν και δεν έχω α-νακαλύψει ακόμα ποιος είναι ο μαγειρικός προορισμός του- και σω-στά τιμολογημένα ελληνικά κρασιά. Το αφρώδες ροζέ από ξινόμαυ-ρο του συνεταιρισμού του Αμυνταίου στοιχίζει δέκα ευρώ και κάτι, είναι κλάσεις ανώτερο από τα αντίστοιχα ξένα που κυκλοφορούν και σχετικά δυσεύρετο, λόγω ενός ακατανόητου σνομπισμού εις βάρος των ελληνικών συνεταιριστικών προϊόντων. Το ομολογώ, μερικά α-πό αυτά είναι εγκλήματα, κάποια άλλα, όμως, είναι συγκλονιστικά. Οπως το live της Keny Arkana στο πλαίσιο του B-Fest που ορ-γάνωσε η μηνιαία εφημερίδα «Βαβυλωνία» στη Σχολή Καλών Τε-χνών. Η Μαρσεγέζα ράπερ, μουσικό τέκνο των οργισμένων γαλλι-κών προαστίων, ήταν ό,τι καλύτερο συνέβη σε αυτή την πόλη τον τελευταίο μήνα. Επιπλέον, βαφτίζοντας το hip hop στα γαλλικά, έδω-σε παράταση πραγματικής ζωής σε μία μουσική γλώσσα που πεθαί-νει από υπερβολική δόση hype.


Μήνας δραστικών αλλαγών. Τρεις καίριοι πλανήτες εγκα-θίστανται σε καινούργια ζώ-δια και για τις ερχομένες ε-βδομάδες ίσως αισθανθείς έντονα απροειδοποίητες με-ταβάσεις από το ήρεμο στο ταραχώδες, και αντίστροφα. Ηλιος στους Διδύμους, Α-φροδίτη στο Λέοντα, σε φορ-τίζουν με θετική διάθεση, ό-μως η επικείμενη έκλειψη στο ζώδιο του Αιγόκερω σε επιβαρύνει με προβληματι-σμούς για το μέλλον.

Ο Ιούνιος ενδεχομένως να σου θυμίσει... τρενάκι σε λούνα-παρκ, με απότομες στροφές, ανορθόδοξη πο-ρεία και ουκ ολίγα σκαμπα-νεβάσματα. Σε περίπτωση που η πραγματικότητα απο-βεί κατώτερη των προσδο-κιών σου, είναι στο χέρι σου να εκμεταλλευτείς τις κατα-στάσεις με τρόπο που θα σου εξασφαλίσει και πάλι την αί-σθηση υπεροχής που τόσο αναζητάς.

Μήνας απρόσμενων εξελίξε-ων με σκαμπανεβάσματα και ανατροπές, που, όμως, προ-οδευτικά καταλήγουν υπέρ σου, αρκεί να παραμείνεις πιστός στις αρχές του ζωδίου σου. Η είσοδος του Δία στην Παρθένο (από 07/06) επι-βαρύνει τον εργασιακό φόρ-το. Ωστόσο, η συνδυαστική παρουσία Ουρανού-Ερμή ί-σως σε φέρει πιο κοντά στην πραγματοποίηση ενός πολυ-πόθητου ονείρου.

Ανήκεις στους προνομιού-χους που θα επηρεαστούν λι-γότερο από τη σημαντική έ-κλειψη στο γήινο Αιγόκερω. Ο Ιούνιος επιφέρει δυσκολί-ες και αναπάντεχες εξελίξεις, αλλά από ολόκληρο το ζωδι-ακό κύκλο, περισσότερο εσύ βγαίνεις αλώβητος. Προς το παρόν, επίσπευσε τη διεκπε-ραίωση οικονομικών συναλ-λαγών, κτηματαγορών και οι-κογενειακών θεμάτων πριν από την αποχώρηση του Αρη από το Λέοντα (07/06).

Μήνας γενεθλίων και το κοι-νωνικό σου προφίλ επιδέ-χεται καταπραϋντικές τάσεις. Οι φίλοι κατέχουν σημαντι-κό ρόλο στη ζωή σου, ενώ νέα πρόσωπα κάνουν αισθη-τή την παρουσία τους. Επι-πλέον, με την εξαιρετική Νέα Σελήνη που αναμένεται στο ζώδιό σου (από 12/06, με απόκλιση 3-4 ημερών), σχέ-δια και προσδοκίες λαμβά-νουν ενισχυτική ώθηση και πορεία... ανοδική.

Ζώδια και

Το διαπλανητικό κάλεσμα εί-ναι σαφές. Οφείλεις να πά-ρεις ρίσκα, να θέσεις τον εαυτό σου «εκεί έξω» και να δεχτείς τυχόν προκλή-σεις που θα παρουσιαστούν στο δρόμο σου με θάρρος, τόλμη, επιδεξιότητα και ο-λίγον θράσος. Η Νέα Σε-λήνη στους Διδύμους (από 12/06 με απόκλιση 3-4 η-μερών) εγείρει θετικές εξελί-ξεις σε θέματα σχέσεων και γνωριμιών.

Τεύχος περιβαλλοντικό κυκλο-φορούμε, πώς θα μπορούσα να μην κάνω το καθήκον μου; Το έψαξα λοιπόν το ζήτημα και

ανακάλυψα το βιβλίο “Gaia: The New Politics of Love”, διά χειρός της Serena Anderlini-D' Onofrio, που κυκλοφόρη-σε πριν από λίγους μήνες από τις εκδό-σεις “North Atlantic Books”. Και τι λέει εκεί; Με δυο λόγια λέει ότι η σεξουαλι-κή μας ζωή θα σωθεί, άμα αρχίσουμε να συμπεριφερόμαστε στο κρεβάτι ως συνε-πείς οικολόγοι. Να μην τα θέλουμε όλα δικά μας δηλαδή, να μοιραζόμαστε έρω-τες, να ανταλλάσσουμε εραστές, να ανα-κυκλώνουμε αισθήματα. Και θα «δου-λέψει» αυτό το πράγμα; Δεν το έχω και πολύ σίγουρο για να λέμε την αλήθεια, αλλά επειδή θέλω να είμαι δίκαιος πα-ραθέτω κάτι σχετικό που είχε δηλώσει η Marilyn Monroe: «Το σεξ είναι τμή-μα της Φύσης. Και ποια είμαι εγώ, πού θα πάει κόντρα στη Φύση, ρε παιδιά;». Κι ο Αμερικανός κωμικός George Burns είχε πει κάτι ωραίο, πλησιάζοντας τα 100 έτη «άτιμου» βίου: «Θυμάμαι τότε που ο αέρας ήταν ακόμη καθαρός και το σεξ α-κόμη βρώμικο!» Σφίγγουν οι ζέστες, αν δεν έσφιξαν ή-δη, σφίγγουν και τα γάλατα... Και κάθο-μαι εγώ τώρα και διαβάζω για έναν «ευ-ρύχωρο χώρο» (sic) που προσφέρεται για «αφύπνιση των αισθήσεων» μέσα α-πό τους χορούς πανέμορφων κοριτσιών κλπ. κλπ. Ολα αυτά δεν συμβαίνουν στο Λας Βέγκας, συμβαίνουν εδώ δίπλα μας, στη λεωφόρο Συγγρού, όπου κατοικοε-δρεύει ο εν λόγω χώρος. Και σε περιμέ-νει με taxi service «αν δεν είσαι Αθηναί-ος και επισκέφτεσαι την πόλη ή έστω αν έχεις πιει λίγο παραπάνω ή απλώς δεν θέλεις να οδηγήσεις»! Συν mini bus, αν η παρέα είναι μεγάλη (σε περίπτωση, υπο-θέτω, που «επισκέπτεται την πόλη» όλο το χωριό), συν limo service για να εντυ-πωσιαστεί η παρέα (και να αναρωτηθεί ο Γερμανός επίτροπος πού πήγαν οι επιδο-τήσεις). Μπράβο στη φιλότιμη προσπά-θεια, δεν λέω. Αυτό, ωστόσο, που με συ-γκλόνισε στην ευφάνταστη καμπάνια του χώρου ήταν η φωτογράφιση των πανέ-μορφων κοριτσιών με στολές εθνικών ο-μάδων ποδοσφαίρου. Μουντιάλ, σου λέ-νε, έρχεται, μη βρεθούμε εκτός κλίματος. Για να δικαιωθούν έτσι και τα γηπεδικά συνθήματα, που κάθε γκολ το συνδέουν με «αφύπνιση των αισθήσεων»!

«Χ»

Αυστηρώςκατάλληλο

• Κριός: είναι ικανός να φάει και από το πάτωμα. Καθαρός εκεί που πρέπει.• Ταύρος: βαριέται αφόρητα με τις δουλειές του σπιτιού. Συνήθως τις αναθέτει σε οικιακή βοηθό.• Δίδυμοι: ανά περιόδους, ξυπνάει μέσα του ο «άσπρος σίφουνας». Σπίτι, εξωτερικοί χώροι, περιβάλ-

λον, τίποτε δεν μένει όρθιο.• Καρκίνος: συνήθως πρωτοστατεί στην οργάνωση εκστρατειών καθαρισμού.• Λέων: θέματα καθαριότητας δεν αφορούν το μεγαλοπρεπή Λέοντα. Ωστόσο, ο καθρέφτης του είναι

πάντοτε αστραφτερός.• Παρθένος: η χλωρίνη βρίσκεται δίπλα στο προσκέφαλο του κρεβατιού του «για παν ενδεχόμενο».• Ζυγός: τίποτε δεν μπαίνει εμπόδιο ανάμεσα σε ένα Ζυγό και μία σφουγγαρίστρα.


Πρωινό Σαββά-του, με τη χώρα εν μέσω γιουρο-βιζιονικού πυρε-

τού, αν φυσικά πιστέψουμε τα τηλεοπτικά μα-γκαζίνο ελαφράς (chic) ψυχαγωγίας. Σηκώνο-μαι ήρεμα, απαλλαγμένος από αγχωτικές ειδο-ποιήσεις-προσφορά του ξυπνητηριού, φιλάω το Iphone μου, «καλημέρα», και γρήγορα δια-πιστώνω έντρομος ότι δεν ανταποκρίνεται στο απαλό μου άγγιγμα. Το αγαπημένο μου κινη-τό έχει πέσει σε... κώμα, μαύρο σκότος στην ο-θόνη, καμία ηχητική ένδειξη και ξαφνικά βλέ-πω τη μισή μου ζωή να περνάει μπροστά απ’ τα μάτια μου.Δεν παίζουνε με αυτά τα πράγματα. Πανικόβλη-τος κατηφορίζω προς Κολωνάκι με εγγυήσεις, α-πόδειξη αγοράς και το λατρεμένο γκατζετάκι μου ανά χείρας, «κάνε κουράγιο ψυχή μου, φτάνου-με». Στο κατάστημα κινητής τηλεφωνίας 10 νο-ματαίοι περιμένουν -όχι και τόσο- υπομονετικά τη σειρά τους. Ολοι οι θόρυβοι υπερκαλύπτονται από τις γκαρίδες νεαρής γυναίκας γύρω στα 30 που, από τα συμφραζόμενα, αντιλαμβάνομαι πως ξέχασε τη νεοαγορασθείσα συσκευή της μέσα στο λεωφορείο και απαιτεί να της την αντικαταστή-σουν με μια καινούργια. Αφόρητη ζέστη, τα κλι-ματιστικά του μαγαζιού μάλλον... έφυγαν για δι-ακοπές, εκνευρισμός διάχυτος στην ατμόσφαιρα, για κάποιο λόγο οι Αθηναίοι δεν είναι και στην καλύτερη ψυχολογική κατάσταση, τσίτα τα νεύρα, «χρυσές δουλειές» κάνουν τα φαρμακεία με τις βαλεριάνες, σου λέει.Σαράντα λεπτά αργότερα, επιτέλους έρχεται η σει-ρά μου, ενώ αισθάνομαι χοντρές στάλες ιδρώτα να κυλούν αργά και ηδονικά κατά μήκος της πλά-της μου, προσεγγίζοντας επικίνδυνα περιοχή ε-σώρουχου. «Παρακαλώ εξυπηρετήστε;». Οχι κού-κλα μου, δεν με βλέπεις που κοντεύω να φτάσω στα όρια προχωρημένης αφυδάτωσης; Με φωνή που σπάει από την ταραχή, ζητώ οδηγίες ανάνη-ψης του -ακόμα- αναίσθητου Iphone. «Για τεχνι-κή υποστήριξη, παρακαλώ περάστε στο υπόγειο».Δεύτερος γύρος αναμονής, με ακόμα πιο απο-πνικτική ζέστη και το χαμηλοτάβανο υπόγειο να δημιουργεί έντονα κλειστοφοβική διάθεση. Στον πάγκο, νεαρός υπάλληλος με κοιτάζει βαριεστη-μένα με βλέμμα αποχαυνωμένο, που δεν προ-δίδει την παραμικρή ένδειξη εγκεφαλικής δρα-στηριότητας, και ύφος «τι θες απ’ τη ζωή μου μ#λακα». Εξηγώ τι έχει συμβεί. «Πάτησε παρα-τεταμένα Home και On/Off button ταυτόχρονα», απαντά αδιαφορα.Τόση ταλαιπωρία για μια απλή επανεκκίνηση. Το Iphone μου χαίρει και πάλι άκρας υγείας, κι εγώ ανηφόριζω κατάκοπος, ιδρωμένος και πανευτυ-χής όσο ποτέ, προς το Μετρό Ευαγγελισμός. Το σώσαμε το gadget, πατριώτη...

Ο Γκόλντεν Χολ-ίστας

Τίποτε δεν μπορεί να σε προετοιμάσει για την επερ-χόμενη έκλειψη στο ζώδιό σου. Πιθανότατα κάτι που θεωρούσες δεδομένο και εί-χες επιλέξει να αγνοείς, ή μία κατάσταση που πίστευες πως θα διατηρηθεί για πά-ντα, ίσως αλλάξει δραστικά, τραβώντας το χαλί κάτω από τα πόδια σου. Μην θορυβη-θείς, γιατί ό,τι συμβαίνει, γί-νεται για καλό.

Η έντονη διαπλανητική δρα-στηριότητα των επερχόμε-νων εβδομάδων αποτυπώνει έντονο το σημάδι της στην ψυχοσύνθεσή σου. Η αναμε-νόμενη έκλειψη στον Αιγό-κερω εφιστά την προσοχή σε θέματα υγείας, ενώ η μετακί-νηση του Αρη στην Παρθέ-νο «κρούει τον κώδωνα του κινδύνου» και συνιστά φει-δωλές κινήσεις σε ό,τι αφο-ρά οικονομικές συναλλαγές.

Ο Δίας εξακολουθεί να ερ-γάζεται παρασκηνιακά, με τα μάτια στραμμένα απέναντι σε όσους σε αμφισβήτησαν ή δεν κατάφεραν να εκτιμή-σουν στο έπακρο την προ-σωπικότητά σου. Μέσα στον Ιούνιο θα νιώσεις τις αντο-χές σου να δοκιμάζονται, ω-στόσο με τον κυβερνήτη σου, Ποσειδώνα, τοποθετημένο σε θαυμάσια γωνία απένα-ντι στη Νέα Σελήνη (12/06 στους Διδύμους), θα λάβεις πολύτιμη υποστήριξη.

Ομολογουμένως, η φετινή χρονιά δεν ξεκίνησε με τους θετικότερους οιωνούς για σέ-να, με πολλές δυσκολίες, ε-μπόδια και παρεκκλίσεις από τους αρχικούς στόχους σου. Ωστόσο, οι εβδομάδες που ακολουθούν είναι εξαιρετικά δυναμικές και καθορίζουν τη μετέπειτα πορεία σου για όλο το 2010, επομένως, κάνε λί-γη υπομονή. Για την ώρα, φι-λικές ή ερωτικές σχέσεις βρί-σκονται στο επίκεντρο του εν-διαφέροντός σου.

Ο Δίας μετακομίζει στον Κριό και εσύ ξαφνικά επιθυ-μείς να... μετακομίσεις προς άλλες παραλίες. Εντός των ημερών σε επισκέπτεται και η Αφροδίτη (από 14/06), αυξάνοντας την κοινωνικό-τητά σου. Παράλληλα με τη συνδυασμένη ενέργεια Ου-ρανού/Δία στον 9ο οίκο σου, ίσως επιτέλους αρχί-σεις να σκέφτεσαι πιο θετι-κά. Ηρθε η στιγμή να αφή-σεις καχυποψίες στην άκρη.

Ερωτικά τερτίπια, επαγγελ-ματική πίεση ή ζητήματα προϋπολογισμού βασανί-ζουν το μυαλό σου. Προ-οδευτικά όλα μπαίνουν σε τάξη, όμως στο διάστη-μα από 09/06 έως και 11/06 ίσως λάβεις σκόπι-μα εσφαλμένες πληροφο-ρίες και πέσεις θύμα δι-αστρεβλωμένης αντίληψης για τα πράγματα. Απαιτού-νται εξαιρετικά διπλωματι-κοί χειρισμοί, για να μην βρεθείς εκτεθειμένος.

Starstruck City

καθαριότηταΕκ-κεντρικέςιστορίες

• Σκορπιός: διαθέτει μεγάλη συλλογή ισχυρών καθαριστικών, με έμφαση σε προϊόντα που εξαφανί-ζουν τις κηλίδες αίματος.

• Τοξότης: αν και ακατάστατος εκ φύσεως, παθιάζεται εύκολα και συχνά καταλήγει να ηγείται σε κα-μπάνιες υπέρ της ανακύκλωσης.

• Αιγόκερως: τρεις κάδοι ανακύκλωσης, ένας για κάθε είδος σκουπιδιών, με ταμπέλες και ειδικές υ-ποδοχές για εύκολη πρόσβαση, όλοι ευλαβικά τοποθετημένοι σε στρατηγικά σημεία του σπιτιού.

• Υδροχόος: εφευρίσκει δικά του προϊόντα καθαρισμού, γιατί αυτά του εμπορίου «κάνουν μισές δουλειές».• Iχθείς: καθαριότητα; Τι είναι αυτό; Ασε με, δεν είμαι καλά ψυχολογικά αυτή την περίοδο.


Καλημέρα σε όλους και να έχουμε και έναν καλό μήνα, λέμε τώρα! Οπως θα διαπιστώσατε ήδη, το βασικό θέμα της εφημερίδας είναι το περιβάλλον λόγω και της σημερινής παγκόσμιας ημέρας του. Ετσι θα το αφήσω κι εγώ; Αγιόρταστο; Τώρα θα μου πείτε τι ευχή να του δώσω, έτσι όπως το έχουμε καταντήσει; Να του πω: Δεν πειράζει, υπάρχουν και χειρότερα; Θα μου απαντήσει: Φροντίζετε και τα βλέπω μέρα με τη μέρα. Να αναλάβω καμία πρωτοβουλία να ιδρυθεί ένα ΔΠΤ (Διεθνές Περιβαλλοντικό Ταμείο) κατά τα πρότυπα του άλλου (ξέρετε, του ακατονόμαστου); Ασ’ το καλύτερα. Επομένως τη λύση πρέπει να τη βρούμε μόνοι μας. Ας πάμε μία βόλτα σε ένα δάσος (θα μου πείτε πού να το βρούμε τώρα) ή έστω σε μία εξοχή για να διαπιστώσουμε τι σημαίνει το περιβάλλον για όλους μας και μετά ο καθένας ας αναλάβει τις ευθύνες του. Εμείς δηλαδή πάλι, γιατί αν περιμένουμε από τους αξιωματούχους... Τέλος πάντων. Εγώ σήμερα, τιμής ένεκεν, προσαρμόζω τη στήλη σε πιο «πράσινες» κατευθύνσεις...

Στην υπηρεσία της Αυτού Showbiz

Μεγάλη είναι η ανησυχία για τις επιπτώσεις από τη δι-αρροή πετρελαίου, που ακολούθησε την έκρηξη σε ε-ξέδρα άντλησης του «μαύρου χρυσού» στον Κόλπο του Μεξικού και η πάντα ευαισθητοποιημένη σε θέμα-τα προστασίας των ζώων, Pamela Anderson, ζητά από τους θαυμαστές της την ενεργό συμμετοχή τους, προκει-μένου να σωθεί ο πληθυσμός των πτηνών στην Αμερι-κή. Και παρά τις προσπάθειες για αποφυγή επέκτασης της μόλυνσης, το πετρέλαιο απειλεί τις ακτές σε Πολιτεί-ες όπως η Λουιζιάνα και η Φλόριντα, ενώ εκφράζονται φόβοι για τις συνέπειες στο οικοσύστημα και ειδικότερα στην πανίδα. Το πρώην κορίτσι του Βaywatch στηρίζει, λοιπόν, δυναμικά τις προσπάθειες του Ιnternational Bird Rescue Research Center για συγκέντρωση πόρων και την παροχή βοήθειας στα πλάσματα που υπέστη-σαν τις συνέπειες της μόλυνσης του φυσικού τους περι-βάλλοντος. Μάλιστα απευθύνει έκκληση στους θαυμα-στές της, μέσω της σελίδας της στο Τwitter, να ενισχύ-σουν και εκείνοι το συγκεκριμένο σκοπό, παροτρύνο-ντάς τους να κάνουν δωρεές, να γίνουν μέλη της προ-σπάθειας ή να υιοθετήσουν ένα πτηνό.

Γνωρίζατε ότι:

• Ο ηθοποιός Γιάννης Μποσταντζόγλου μα-ζεύει καπάκια από τα μπουκάλια εμφιαλω-μένων νερών, γιατί περίπου 3.000 καπά-κια ισοδυναμούν με ένα πιάτο φαγητού για παιδιά του Τρίτου Κόσμου!

• Η ηθοποιός Μαριάννα Τουμασάτου ανα-κυκλώνει όλα τα μπουκάλια του νερού και μάλιστα όσο νερό της περισσεύει από το μπουκάλι που πίνει, το ρίχνει στις γλάστρες του σπιτιού της, στα φυτά, για να ξεδι-ψάσουν. Επίσης προσπαθεί να μην αφήνει στην πρίζα το κινητό της, το φορητό υπολο-γιστή της, κάνοντας όσο μπορεί οικονομία στην ηλεκτρική μας ενέργεια... «Σβήνω τα φώτα, όταν δεν είναι απαραίτητα να παρα-μένουν ανοιχτά», λέει.

• Ο σκηνοθέτης Στράτος Μαρκίδης, στον ξε-νώνα του στον «Ελαιώνα της Γέρας», στη Μυτιλήνη, με το μοναχογιό του, Αλέξαν-δρο, έχουν φυτέψει λαχανικά βιολογικής καλλιέργειας και όχι μόνο… Οσοι αποφα-σίσουν να περάσουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές εκεί, μπορούν να μυηθούν στον τρόπο που καλλιεργούνται σημαντικά προϊ-όντα της «μάνας» Γης, συμμετέχοντας και σε σεμινάρια σκηνοθεσίας. Σπεύσατε ολοτα-χώς στη Μυτιλήνη το καλοκαίρι…

• Η ηθοποιός Βίκυ Πρωτογεράκη χρησιμο-ποιεί μόνο βιολογικά απορρυπαντικά και σαπούνι όταν πλένει, για να μην επιβαρύ-νει το περιβάλλον με βλαβερά για την υγεία μας συστατικά.

• Η ηθοποιός Δήμητρα Παπαδήμα και η κο-ρούλα της, η Θαλασσινή, τρώνε λαχανικά και φρούτα μόνο της εποχής, αποφεύγο-ντας ρητά και αυστηρά οτιδήποτε δεν είναι εποχικό κι επομένως βλαβερό, ιδιαίτερα ε-πιβαρυμένων φυτοφαρμάκων. Αξίζει να α-κολουθήσουμε το παράδειγμά τους!

• Ο ηθοποιός Θανάσης Βισκαδουράκης λα-τρεύει το πράσινο, τους δρυμούς και τα δάση, γι’ αυτό και έχει ενεργά συμμετάσχει με προ-σωπική δουλειά και προσπάθεια σε αναδα-σώσεις και δεντροφυτεύσεις μεγάλων εκτά-σεων που υπήρξαν θύματα εμπρησμού, όπως εκείνες της Πάρνηθας και της Πεντέλης.

• Ο ηθοποιός Ιωσήφ Μαρινάκης κυκλοφο-ρεί στο Κέντρο με μικρού κυβισμού αυτοκί-νητο, αλλά και με μηχανή, για να επιβαρύ-νει όσο το δυνατό λιγότερο την ατμόσφαιρα με ρύπους!

• Ο ηθοποιός Θανάσης Ευθυμιάδης και η γυναίκα του, Αννα Δημητρίεβιτς, αντί για λουλούδια στις γλάστρες στο μπαλκόνι τους, έχουν φυτέψει ντομάτες και ζαρζαβατι-κά για να απολαμβάνουν φρέσκα τα λαχα-νικά της αρεσκείας τους!


Τη Μilla Jovovich τη γνωρίσαμε πε-ρισσότερο μέσα από τις ταινίες ζόμπι “Resident Evil”. Αυτή τη φορά η γοη-τευτική Μilla ελπίζει να δώσει το κα-λό παράδειγμα στους θαυμαστές της, ώστε όλοι μαζί να κάνουν κάτι για το περιβάλλον. Θεωρεί μάλιστα ότι μπο-ρεί να εκπλαγούν όλοι ευχάριστα ό-ταν λάβουν τους επόμενους λογαρια-σμούς ρεύματος. Η ίδια είναι οπαδός της ανακύκλωσης και συμβουλεύει το ίδιο και τους φίλους της, όπως επίσης και να αντικαταστήσουν τους ενεργο-βόρους ηλεκτρικούς λαμπτήρες με άλ-λους, που θα καταναλώνουν λιγότερα βατ. Οπως ανέφερε, αυτό έκανε η οι-κογένειά της στον εξωτερικό χώρο του

σπιτιού της όπου τοποθέτησαν λα-μπτήρες των 45 βατ αντί των 75. Και όπως υποστηρίζει: «Υπάρχει μεγάλη διαφορά ειδικά στο λογαριασμό ρεύ-ματος». Παραδέχεται, εξάλλου, ότι εί-ναι δύσκολο να αισθανθείς, όπως ό-λοι μας, ότι κάνεις τη διαφορά, αλλά ευτυχώς μέσω της εκπαίδευσης και ί-σως και της αναφοράς ότι η ίδια κά-νει ανακύκλωση μπορεί και άλλοι άν-θρωποι να κάνουν το ίδιο. Ας υπάρ-ξει μια φορά και ένα καλό παράδειγ-μα που να το μιμηθούμε, γιατί συνή-θως οι κακογουστιές αποτελούν αντι-κείμενο μίμησης. Το ’πα και ησύχασα. Μα δεν μπορούσα να το κρατήσω άλ-λο μέσα μου!

Εχει πάρει μέρος σε πολλές ταινίες, όπως τη σειρά των «Συμμοριών 11, 12, 13», ε-νώ έχει πρωταγωνιστήσει και στο “Ηotel Rwanda”. Και φυσικά δεν αναφέρομαι χω-ρίς λόγο στον τίτλο αυτού του φιλμ, καθώς ο Don Cheadle βρίσκεται σήμερα στη Ρου-άντα. Σήμερα λοιπόν, που είναι η Παγκό-σμια Ημέρα Περιβάλλοντος, η Ρουάντα θα έχει την τιμητική της, αφού θα είναι το επί-κεντρο των εορτασμών και ο διάσημος ηθο-ποιός θα ανακηρυχτεί επίσημα πρέσβης κα-λής θελήσεως των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Θα ανακοινώσει και τους νικητές ενός διαγω-νισμού που είχε ως σκοπό να «βαφτίσουν» δύο ορεσίβια γοριλάκια. Η τελετή της ονο-ματοδοσίας αναμένεται με ενδιαφέρον, κα-θώς έχει και μία παράδοση. Να σας πω στο σημείο αυτό, πως στη χώρα αυτή ζει το 1/3 του ζωικού αυτού είδους που απειλείται με εξαφάνιση. Η εκδήλωση αυτή σκοπό έχει να προσελκύσει την παγκόσμια προσοχή,

ώστε να διασφαλιστεί το μέλλον των ορεσί-βιων γορίλων της Ρουάντα στο φυσικό τους περιβάλλον, εκεί που είναι το δικό τους με-γάλο «σπίτι».Η συνεργασία του Don Cheadle με τα Ηνωμέ-να Εθνη σε θέματα περιβάλλοντος ξεκίνησε την περασμένη χρονιά, ενισχύοντας την κα-μπάνια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη παρότρυνση των πολιτικών η-γετών για την υπογραφή μίας συνθήκης, η ο-ποία θα προέβλεπε τον περιορισμό των εκ-πομπών αερίου που ευθύνονται για το φαι-νόμενο του θερμοκηπίου.Οσο για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλο-ντος, γιορτάστηκε για πρώτη φορά το 1972 αλλά τα τελευταία χρόνια αποδεικνύεται όλο και πιο σημαντική, λόγω της τροπής που έ-χει πάρει το τεράστιο αυτό θέμα. Με αφορμή την ημέρα αυτή, γίνονται εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο όπως και στη Βραζιλία, όπου εκεί το διάσημο μοντέλο Ζιζέλ θα στείλει το δικό της μήνυμα για το περιβάλλον.

Ενα ουίσκι παρακαλώ για τον πρί-γκιπα. Αλλά όχι ουίσκι ό,τι κι ό,τι: με 42% περιεκτικότητα σε οινό-πνευμα. Αυτό ήταν το συμβολι-κό δώρο του επικεφαλής της σκω-τσέζικης κυβέρνησης στον Κάρολο της Αγγλίας, την Τετάρτη. Ο σκο-πός ήταν διπλός: από τη μια να τιμήσουν τον πρίγκιπα της Ουαλί-ας για την ευαισθησία του σε πε-ριβαλλοντικά θέματα και από την άλλη να επισημάνουν το φιλόδο-ξο στόχο της Σκωτίας για περικο-πές των εκπομπών άνθρακα κατά 42% έως το 2020.Στο μεταξύ, όπως έγινε γνωστό, ο πρίγκηπας θα ανοίξει το Σεπτέμ-βριο τους κήπους της επίσημης κατοικίας του στο Λονδίνο για έ-να 12ημερο, παρακαλώ, φεστι-βάλ, στο πλαίσιο της πρωτοβουλί-ας του για την προώθηση μίας βι-ώσιμης ζωής και πράσινων πρα-κτικών στην καθημερινότητα των Βρετανών πολιτών.Στη διάρκεια του φεστιβάλ θα φι-λοξενηθούν εκθέσεις, θα υπάρ-χουν αρκετές δραστηριότητες κα-θώς και happenings. Αυτά είναι! Αντε και του χρόνου να είναι όλα καλύτερα (δεν το είπα για ανέκδο-το και αυτό είναι που με ανησυχεί περισσότερο).

Ποιος είπε ότι η μόδα δεν μπο-ρεί να είναι και φιλική προς το περιβάλλον; Ας αναφερθού-με σε δύο ενδεικτικά παραδείγ-ματα. Η γνωστή σχεδιάστρια Vivienne Westwood πρόσφατα κυκλοφόρησε μία σειρά γυναι-κείων παπουτσιών σε διάφορα χρώματα και σχέδια από ανα-κυκλώσιμα υλικά, ενώ και μία άλλη συνάδελφός της, η Stella McCartney, πρωτοπορεί στον τομέα αυτό καθώς θεωρεί ότι μπορεί, χρησιμοποιώντας υλι-κά που δεν επιβαρύνουν το πε-ριβάλλον, να δημιουργεί καλαί-σθητα ρούχα και αξεσουάρ που θα ικανοποιούν τους πελάτες της και μάλιστα είχε δημιουρ-γήσει μία oλόκληρη κολεξιόν με το σκεπτικό αυτό.


ς ατυχήσας κάτοικος Πανόρμου που εργάζεται στο «μαγευ-τικό» Πειραιά, ένα βήμα δίπλα από τα επιβατηγά καράβια-«μεγαθήρια», έχω καθημερινά να αντιμετωπίσω δύο ανασταλ-τικούς παράγοντες, που κάθε άλλο παρά θετικά επιδρούν στον

-ήδη- χαμηλό δείκτη παραγωγικότητάς μου. Εμπόδιο νούμερο 1: οι ορδές των χαρούμενων τουριστών, που με την έλευση του καλοκαι-ριού κατακλύζουν το λιμάνι με μπαγκάζια, εκδρομική περιβολή, χαμό-γελο μέχρι τα αυτιά και κατεύθυνση αιγαιoπελαγίτικη. Τους παρακο-λουθώ καθημερινά, ενώ οδεύω απρόθυμος προς τη «φάμπρικα» που βρίσκεται ελάχιστα μέτρα μακριά για να πράξω το καθήκον μου, στο πλαίσιο του αδιάκοπα επαναλαμβανόμενου 9-5 , οι χαρούμενες φω-νές τους «μαχαιριά» στην καρδιά μου.Δεύτερο και σημαντικότερο εμπόδιο: η μετακίνηση από και προς τη δουλειά μου. Ο Πειραιάς, αν και διαθέτει το πρώτο -και πλέον αιωνό-βιο- μέσο σταθερής τρόχιας, τον πολύπαθο Ηλεκτρικό είναι αδιαμφι-σβήτητα δύσκολα προσβάσιμος κυρίως λόγω γεωγραφικής τοποθεσί-ας. Είτε επιλέξω συγκοινωνία για τη μετάβασή μου στη δουλειά, είτε το αμάξι, με πρόσθετο βραχνά την αναζήτηση πολύτιμης θέσης στάθμευ-σης και μάλιστα σε ένα σημείο όπου με δυσκολία παρκάρεις... πατίνι, πόσο μάλλον τετραθέσιο όχημα, έχω τουλάχιστον μιάμιση ώρα καθη-μερινών διαδρομών στο... τσεπάκι.Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν υπέρ και κατά. Με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ταξιδεύω σχεδόν ανεμπόδιστα στον προορισμό μου. Δεν χρειάζονται οξυμένες αισθήσεις, γρήγορα αντανακλαστικά και παρατη-ρητικότητα εφόσον κάποιος άλλος έχει αναλάβει το βραχνά της οδήγη-σης, ακούω επιλεγμένη μουσική στα ακουστικά, πλήρως απομονωμέ-νος από το εξωτερικό περιβάλλον, ενδεχομένως διαβάζω στο πόδι και την αγαπημένη μου “Metropolis” ή ρίχνω κλεφτές ματιές στο έντυπο του διπλανού! Βέβαια, σχεδόν καθημερινά διαπιστώνω με πικρία ότι άφθονοι συνεπιβάτες μου έχουν διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με αποσμητικά και συχνά ντους εν γένει, ενώ παράλληλα καλούμαι να ε-πιδείξω παροιμιώδη ψυχραιμία απέναντι στον επαίτη, οργανοπαίχτη, ναρκομανή, ημίτρελο, βαριά άρρωστο που πλησιάζει απειλητικά προς το μέρος μου ζητώντας -τι άλλο;- «μια μικρή βοήθεια».Αντιθέτως στο αυτοκίνητο δεν με ενοχλεί κανείς και με εξαίρεση τις κόρνες. που έχουν γίνει προέκταση του χεριού ουκ ολίγων Αθηναίων οδηγών, πραγματοποιώ την επιθυμητή διαδρομή μόνος και απαλλαγ-μένος από περιττούς συνταξιδιώτες. Εδώ μπορώ να ουρλιάξω δυνατά τους στίχους του αγαπημένου μου τραγουδιού χωρίς να δεχτώ περίερ-γα βλέμματα, εξάλλου όλοι προσπαθούν να φτάσουν σώοι και αβλα-βείς στον τελικό προορισμό τους και δεν δίνουν σημασία. Βέβαια ο-φείλω να τηρώ αποστάσεις και να δείχνω την απαραίτητη προσοχή α-νάμεσα σε μηχανάκια-σφήνες, διερχόμενα οχήματα που παραβιάζουν κόκκινα φανάρια και μεγαλοπρεπή STOP, πλανόδιους που προσφέ-ρονται να καθαρίσουν τα τζάμια ακόμα κι αν το αυτοκίνητο έχει μόλις βγει από... καθαριστήριο, αδιάφορους πεζούς, γιαγιάδες που κινού-νται με 40 στην αριστερή λωρίδα, ντελιβεράδες που τρέχουν ιλιγγιω-δώς και με αντίθετη φορά σε δρόμους μονής κατευθύνσεως, καθώς και αψυχολόγητες αντιδράσεις προπορευόμενων οδηγών, αν δεν επι-θυμώ να βρεθώ αγκαλιά με τον πρώτο διαθέσιμο στύλο της ΔΕΗ. Φυ-σικά δεν αμελώ και το υψηλό κόστος μετακίνησης, με την τιμή της βεν-ζίνης να αγγίζει ύψη αστρονομικά, πέρα από κάθε φαντασία. Ως περή-φανος κάτοχος αυτοκινήτου χαμηλού κυβισμού και ελαφριάς κατανά-λωσης, τελευταία παρατηρώ με τρόμο την απόσταξη του εισοδήματός μου σε κάθε γέμισμα του ντεπόζιτου. Χαρακτηριστικά αναφέρω την τι-μολογιακή διαφορά σε σχέση με τον Ιούνιο του 2009, όπου πλήρωνα περίπου 45 ευρώ σε κάθε full γέμισμα του ρεζερβουάρ. Την προηγού-μενη εβδομάδα έδωσα 67 ολόκληρα ευρώ. Καλό δεν το λες.Τελικά αποφάσισα, μαζί με ομάδα ομοϊδεατών συναδέλφων μου να κλειδώσω το αυτοκίνητο στο γκαράζ. Και αν πιστέψουμε τα στατιστι-κά στοιχεία, το παράδειγμά μας υιοθετήθηκε ήδη από μεγάλο κομμάτι του αθηναϊκού πληθυσμού. Τα στοιχεία του ΟΑΣΑ προδίδουν μια ξε-κάθαρη εικόνα αυξητικής τάσης. Συνολικά το πρώτο τρίμηνο του έτους η επιβατική κίνηση του συνόλου των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς αυ-ξήθηκε κατά 2%, ενώ οι συγκοινωνιολόγοι φαίνονται ιδιαίτερα αισι-όδοξοι για το μέλλον και προβλέπουν μαζικότερη στροφή στα ΜΜΜ. Η τάση της εποχής, εν μέσω ακρίβειας και λοιπών προβλημάτων της καθημερινότητας, προστάζει να αφήσουμε, όπου αυτό είναι δυνατό, τα οχήματά μας στο σπίτι. Θα την ακολουθήσετε;

metropolis weekend 70

Documents