moes წლიური ანგარიში, 2008
DESCRIPTION
განათლებისა და მეცნიერების სამინინისტროს წლიური ანგარიში, 2008TRANSCRIPT
ganaTlebisa da mecnierebis reforma saqarTveloSi
wliuri angariSi2008
�
winasityvaoba --------------------------------------------------------------------------------- 5
biujeti ------------------------------------------------------------------------------------------- 7
zogadi ganaTleba
infrastruqturis ganaxleba: megaprograma
`iakob gogebaSvili~, ------------------------------------------------------------------- 8
fondi `irmis naxtomi~; programa `Cemi pirveli kompiuteri~ -- 10
klasgareSe literatura da sportuli inventari ------------------- 10
inkluziuri ganaTleba ------------------------------------------------------------- 11
moswavleTa saerTaSoriso olimpiadebi ---------------------------------- 12
samoqalaqo integracia -------------------------------------------------------------- 14
maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri ------------------------ 16
erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centri ---------------------- 18
gamocdebis erovnuli centri -------------------------------------------------------- 20
erovnuli profesiuli saagento -------------------------------------------------- 24
umaRlesi ganaTleba:
programa `codnis kari~ ------------------------------------------------------------- 26
boloniis procesi --------------------------------------------------------------------- 27
socialuri dacvis da xelSewyobis programebi --------------------------- 28
ganaTlebis akreditaciis erovnuli centri -------------------------------- 32
mecniereba ganviTarebisTvis:
erovnuli samecniero fondi ----------------------------------------------------- 33
rusTavelis fondi -------------------------------------------------------------------- 38
ruseT-saqarTvelos omis zemoqmedeba
ganaTlebis da mecnierebis seqtorze -------------------------------------------- 41
sakontaqto informacia ----------------------------------------------------------------- 46
2008 wels ganaTlebis da mecnierebis saministrom axali nabijebi gadadga qvey-nis momavlisaTvis am umTavresi sferos reformirebis gzaze. politikis Ziri-Tadi kursi ucvleli darCa; amave dros, saministro ufro intensiur dialogSi CaerTo sazogadoebis sxvadasxva fenas-Tan, upirveles yovlisa, dargis muSake-bTan, ris Sedegadac gadaisinja zogierTi adre miRebuli gadawyvetileba.
agvistoSi ruseTis agresiis Semdeg
saministros, iseve rogorc mTel qarTul sazogadoebas, sagangebo reJimSi muSaoba mouxda. saganmanaTleblo infrastruq-tura gansakuTrebuli zewolis qveS aR-moCnda, mravali skola, saganmanaTle-blo Tu kvleviTi dawesebuleba iZulebiT gadaadgilebul pirTa TavSesafrad iqca. am adamianebis pirveli Semwe swored skolebis administracia, maswavleblebi da mSoblebi iqcnen, romelTac eqstrem-alur pirobebSi SeZles, elementaruli
winaTqma
�
winaTqma
sacxovrebeli pirobebi SeeqmnaT okupan-tebs gamoqceuli TanamemamuleTaTvis. xelisuflebis koordinirebuli da ener-giuli qmedebebis wyalobiT, SesaZlebeli gaxda, minimumamde dasuliyo omiT sistem-isadmi miyenebuli zarali da saqarTve-los saganmanaTleblo dawesebulebaTa absolutur umravlesobaSi swavla drou-lad dawyebuliyo.
2008 wels ganaTlebis da mecnierebis saministros politika ufro socialurad mgrZnobiare gaxda. procentuli Tval-sazrisiT, seriozulad gaizarda maswavle-belTa xelfasebi da miRebuli iqna poli-tikuri gadawyvetileba uaxloes wlebSi maswavlebelTa xelfasebis ganuxrel zr-daze. saqarTvelos sajaro skolebis yve-la maswavlebeli da misi administraciis ZiriTadi muSakebi uzruvelyofili arian ufaso samedicino dazRveviT. mniSvnelova-ni siaxle iyo isic, rom saministrom Tavis Tavze aiRo maswavleblebis profesiuli gadamzadebis xarjebi.
saministros kargad esmis, rom maswav-leblis anazRaurebis arsebuli done ar aris damakmayofilebeli, magram misi ganuxreli da daCqarebuli zrda aucile-beli politikuri gadawyvetileba iyo.
ganaTlebis da mecnierebis mizania, muSaobis Rirseuli da adeqvaturi pirobe-bi Seuqmnas saganamanaTleblo da samecni-ero dawesebulebebs, maT TanamSromlebs, moswavleebs da studentebs. winamdebare angariSSi SegiZliaT waikiTxoT, ra gaake-Ta saministrom am mimarTulebiT 2008 wels. magram aranakleb mniSnelovania, vizrunoT xarisxze. am mxriv, garda sis-temuri meqanizmebis Seqmnaze mimarTuli Zalisxmevisa - rogoricaa, magaliTad, sas-
wavlebelTa akreditaciis sistemis awyoba - didi mniSvneloba aqvs saukeTesoTa aRi-arebas da waxalisebas saxelmwifos mier. am mxriv 2008 wels mniSvnelovan siaxled iqca warCinebul moswavleTaTvis oqros da vercxlis medlebis sistemis aRdgena, yvelaze warmatebuli ufrosklaselebis prezidentis saCuqriT - portatuli kom-piuteriT dajildoveba, orasi saukeTeso maswavleblisTvis prezidentis stipendi-is miniWeba.
saxelmwifos mxridan mzardi mniS-vneloba eniWeba profesiuli ganaTlebis sferos, radgan mas uSualo gavlena aqvs moqalaqeTa dasaqmebis problemis gadawy-vetaze. 2008 wels gaixsna axali aseTi sas-wavleblebi, damuSavda dargis ganviTare-bis mravalwliani koncefcia. sagulisxmo siaxle iyo kerZo biznesis daintereseba ganaTlebis am sferoTi, rac ramdenime saswavlebelSi Cadebul investiciebSi gam-oixata. saministros azriT, ganaTlebis am dargSi xarisxis mkveTri gaumjobeseba momavalSic mxolod biznesTan mWidro TanamSromlobis gziT miiRweva.
qarTul sazogadoebaSi arsebobs kon-sensusi, rom qveynis Semdgomi ganviTare-bis, globalur doneze misi konkuren-tunarianobis ZiriTadi winapirobaa ganaTlebis maRali xarisxi da misawvdo-mobaa. am miznis misaRwevad kidev Zalian bevri ramaa gasakeTebeli. magram didi miznebi mxolod konkretuli nabijebiT miiRweva. am konkretuli nabijebis Sesaxeb SeiZleba SeityoT winamdebare angariSSi.
ganaTlebis da mecnierebis ministri
gia nodia
�
cnobilma sakonsultacio organizaciam
”PADECO“ ganaTlebis reforma
saqarTveloSi dadebiTad Seafasa
`Tavisi moculobiTa da ganxorcielebis vadebiT
aRniSnuli reformebi SeiZleba uprecendento mov-
lenad miviCnioT, saministrom masStaburi sistemuri
reformebi ganaxorciela rogorc skolis marTvis da
finasuri uzrunvelyofis, aseve swavlebisa da swav-
lis praqtikis gaumjobesebis TvalsazrisiT~, - naTqva-
mia zogadi ganaTlebis gardaqmnisa da ganmtkicebis
proeqt ̀ ilia WavWavaZis~ Sefasebis daskvnaSi, romelic
sakonsultacio organizaciam ”PADECO“ warmoadgina.
ganaTlebisa da mecnierebis saministrom, msoflio
bankTan urTierTanamSromlobiT, proeqtis `ilia
WavWavaZe~ ganxorcieleba 2001 wels daiwyo. proeqti
2008 wlis 30 ivniss dasrulda.
biujeti
2008 wels ganaTlebis da mecnierebis saministrom
zogadi ganaTlebis, umaRlesi ganaTlebis,
mecnierebisa da profesiuli ganaTlebis
dafinansebaze sul daxarja 458 mln larze meti,
aqedan:
zogad ganaTlebaze - 280 milion larze meti;
umaRles ganaTlebaze - 47 milion larze meti;
mecnierebaze - 31 milion larze lari;
profesiul ganaTlebaze - 8,5 milion laramde.
�
�
prezidentis nacionaluri megaprograma `iakob gogebaSvili - saqarTvelos sajaro skolebis reabilitacia~
prezidentis nacionaluri megaprograma `iakob gogebaSvili - saqarTvelos sajaro skolebis reabilitacia~ 2006 wlidan xorcieldeba. programis mizania: saqarTvelos yvela sajaro skolis Senobebis reabilitacia, aRWurva saskolo inventariTa da TvalsaCinoebiT da saqarTvelos sajaro skolebis yvela moswavlisaTvis swavlebis ukeTesi pirobebis Seqmna.
zogadi ganaTleba
zogadi ganaTleba
Ca
nT
li
sy
ur
is
sa
jar
o s
kol
a
�
megaprogramis farglebSi 2006-2008 wlebSi saqarTveloSi
garemontda/aSenda 650-mde sajaro skola.
2008 wels sul saqarTvelos masStabiT
ganxorcielda 234 sajaro skolis mSene-
bloba-reabilitacia, maT Soris:
15 sajaro skolis mSenebloba;
42 sajaro skolis sruli
reabilitacia;
165 sajaro skolis nawilobrivi
reabilitacia.
amaze biujetidan 78 621 571
lari daixarja.
Sedegad, kidev 72 954 moswavle
komfortul garemoSi
agrZelebs swavlas.
sajaro skolebis saerTo raodenobis
80%-ze metis reabilitaciisTvis 40 mln.
larze meti adgilobriv TviTmmarTvelo-
bas transferiT gadaeca.
skolebis reabilitaciis programa
momaval wlebSic gagrZeldeba.
saministros aqtivoba - 31 sajaro sko-
lis mSenebloba-reabilitacia, maT Soris:
4 sajaro skolis mSenebloba;
11 sajaro skolis sruli
reabilitacia;
8 sajaro skolis nawilobrivi
reabilitacia;
reabilitaciis Tanxa -
12 214 271 lari;
municipalitetebis aqtivoba - 196
sajaro skolis mSenebloba- reabilitacia,
maT Soris:
4 sajaro skolis mSenebloba;
31 sajaro skolis sruli
reabilitacia;
157 sajaro skolis nawilobrivi
reabilitacia;
reabilitaciis Tanxa -
40 103 300 lari;
municipaluri ganviTrebis fondis aqtivoba: 7 sajaro skolis mSenebloba;
reabilitaciis Tanxa -
26 304 000 lari;
10
fondi `irmis naxtomi~
2005 wlidan dRemde, fond `irmis nax-tomis~ mier skolebsa da saganmanaTle-blo resurscentrebSi Setanilia 26 000 kompiuteri.
2008 wels 900-mde skolaSi 9 500 kompiu-teria Setanili, damatebiT 200 skolaSi 200 leptopia Setanili. arsebuli monaceme-biT, amjerad 22 moswavleze 1 kompiuteria gaTvlili. ukve 2009 wels, saerTaSoriso standartebis Sesabamisad, yvela sajaro skolaSi 20 moswavleze 1 kompiuteri iqneba gaTvaliswinebuli.
`Cemi pirveli kompiuteri~
p r e z i d e n t i s n a c i o n a l u r i programis `Cemi pirveli kompiu-teri~ farglebSi, bolo saswavlo wlis me-10, me-11-klaseli warCineb-uli moswavleebi ASUS Eee PC, Tan-amedrove ul-traportatuli kompiuterebiT dajildovdnen . qveynis masStabiT personaluri kom-piuteri 7 200-ze met warCinebul moswavles gadaeca.
klasgareSe literatura da sportuli inventari
saministrom yvela sajaro da kerZo sko-las klasgareSe literaturisa da spor-tuli inventaris kompleqtebi gadasca. 1 100 laris Rirebulebis sportuli inventari, aRWurviloba da klasgareSe literatura sul 2 500-mde skolaSi darigda. sportuli inventaris SesaZenad 2 723 400 lari, xolo 500 laris Rirebulebis klasgareSe litera-turiT skolis biblioTekebis SevsebisaTvis 1 135 500 lari gamoiyo. sportuli inventaris paketSi Sevida kalaTburTis, fexburTis, frenburTis da ragbis burTebi, frenburTis bade, fexburTis karis bade, krivis xelTaT-
mani da tomara, savarjiSo leibi da sxv.
11
inkluziuri ganaTleba
saqarTveloSi zogadi ganaTlebis sis-
tema miznad isaxavs xelsayreli pirobebi
Seuqmnas erovnuli da zogadsakacobrio
Rirebulebebis matarebeli, Tavisufali
pirovnebis Camoyalibebas. erT-erTi mniS-
vnelovani Rirebuleba, fsiqologiuri Tu
fizikuri gansxvavebis miuxedavad, yvela
adamianis mimRebloba, maTTvis swavlis Tan-
abari SesaZleblobis miniWebaa. swored am
idealebis gansaxorcileblad ganaTlebis
reformiT gaTvaliswinebulia inkluziuri
ganaTlebis danergva, romelic gulisxmobs
fizikurad, socialurad, Tu inteleqtu-
alurad gansxvavebuli yvela moswavlisa-
Tvis xelmisawvdom, zogadsagamanaTleblo
saswavlo process.
ganaTleba yvelasTvis
inkluziuri ganaTlebis proeqtis ganxor-
cieleba saqarTveloSi 2006 wlis noemberSi
daiwyo. amJamad saqarTvelos masStabiT 15
skolaSi mimdinareobs inkuziuri ganaTleb-
is danergva, saswavlo procesSi CarTulia
300-ze meti bavSvi, gadamzadda 300-mde peda-
gogi da mSobeli inkluziuri ganaTlebis mi-
marTulebiT, erovnuli saswavlo gegmebisa
da Sefasebis centris mier Seiqmna inkluzi-
uri ganaTlebis saxelmZRvanelo. saminis-
tros iniciativiTa da amerikis SeerTebuli
Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saa-
gentos finansuri mxardaWeriTa da fondis
`gadavrCinoT bavSvebi~ daxmarebiT SemuSav-
da specialuri saganmanaTleblo saWiroe-
bis mqone bavSvTa ganaTlebis strategia da
samoqmedo gegma 2009-2011.
norvegiis sagareo saqmeTa saministros
da erovnuli saswavlo gegmebisa da Se-
fasebis centrs Soris gaformda sagran-
to xelSekruleba, romlis farglebSic
2006 wlis noembridan 2008 wlis dekembris
CaTvliT ganxorcielda proeqti `zogadsa-
ganmanaTleblo skolebSi inkluziuri ga-
naTlebis danergvis proeqti Tbilisis aTi
skolisaTvis~. proeqtis ganxorcielebis
mizniT:
saxelmwifo biujetidan gamoiyo
62 800 aSS dolaris
eqvivalenti larebSi;
norvegiis mTavrobam gamoyo
300 000 aSS dolari.
Tb
il
is
is
me
-10
sa
jar
o s
kol
a
gunduri da individualuri saskolo
olimpiada 7-12 klaselebisTvis
www.mes.gov.ge
ტელ: 957 902. ელ. ფოსტა: [email protected]
მათემატიკის საერთაშორისო ოლიმპიადაში გამარჯვებულები.
ვიეტნამი 2007
გუნდურ-ინტეგრირებულ
კონკურსში გამარჯვებული
გუნდი. ყვარლის რაიონის
სოფელ ახალსოფლის სკოლა.
პროექტი `პანკისელი ქისტების
ტრადიციები~
iswavle da gaxdi
maTematikis,
fizikisa da
sabunebismetyvelo
sagnebis codniT
yvelaze
warmatebuli
Seqmeni saintereso
proeqti megobrebTan
erTad. gaicani Seni
qveyana, gamoikvlie
warsuli da Seitane
wvlili warmatebuli
momavlis SenebaSi
aseTi warmatebis miRweva Senc SegiZlia
mibaZe Sens Tanatolebs
მათემატიკის საერთაშორისო
ოლიმპიადაში გამარჯვებული.
ოქროსმედალოსანი რატი
გელაშვილი. შეხვედრა
პრეზიდენტთან
12
moswavleTa saerTaSoriso olimpiadebi
qarTvelma moswavleebma saerTaSoriso saswavlo olimpiadebze warmatebebs miaRwies.
2008 wels saqarTvelos nakrebi gundebi, tradiciulad, erovnul olim-piadaSi gamarjvebuli moswavleebisgan dakompleqtda. moswavleebma 9 medali moipoves:
49-e saerTaSoriso olimpiada maTematikaSi (espaneTi, q. madridi) 10-22 ivliss Catarda, 5 brinjaos medali; 39-e saerTaSoriso olimpiadaze fizikaSi (vietnami, q. hanoi), romelic 20-29 ivliss vietnamSi, 1 brinjaos medali; me-20 saerTaSoriso olimpiadaze informatikaSi (egvipte, q. qairo), romelic 16-23 agvistos Catarda, 3 brinjaos medali.
saerTaSoriso olimpiadebisaTvis Cveni nakrebi gundebis momzadeba da ol-impiadebSi maTi monawileobis sruli uzrunvelyofa xorcieldeba ganaTlebisa da mecnierebis saministros `erovnuli da saerTaSoriso saswavlo olimpiade-bis programis~ farglebSi.
pirveli oqros medali: bolo 10 wlis ganmavlobaSi 2007 wels pirvelad qarTvelma moswavlem, rati gelaSvilma, oqros medali moipova maTematikis 48-e saerTaSoriso olimpiadaze. sul hanoidan (vietnami) saqarTvelos delega-cia 1 oqros, 1 vercxlis da 1 brinjaos medliT dabrunda. amave wels xorvatiis dedaqalaqSi gamarTul informatikis saerTaSoriso olimpiadazec saqarTve-los delegaciam 3 brinjaos medali moipova.
gunduri da individualuri saskolo
olimpiada 7-12 klaselebisTvis
www.mes.gov.ge
ტელ: 957 902. ელ. ფოსტა: [email protected]
მათემატიკის საერთაშორისო ოლიმპიადაში გამარჯვებულები.
ვიეტნამი 2007
გუნდურ-ინტეგრირებულ კონკურსში გამარჯვებული გუნდი. ყვარლის რაიონის სოფელ ახალსოფლის სკოლა.პროექტი `პანკისელი ქისტების
ტრადიციები~
iswavle da gaxdi maTematikis, fizikisa da
sabunebismetyvelo sagnebis codniT yvelaze warmatebuli
Seqmeni saintereso proeqti megobrebTan erTad. gaicani Seni qveyana, gamoikvlie warsuli da Seitane wvlili warmatebuli momavlis SenebaSi
aseTi warmatebis miRweva Senc SegiZlia
mibaZe Sens Tanatolebs
მათემატიკის საერთაშორისო ოლიმპიადაში გამარჯვებული.
ოქროსმედალოსანი რატი გელაშვილი. შეხვედრა პრეზიდენტთან
gunduri da individualuri saskolo
olimpiada 7-12 klaselebisTvis
www.mes.gov.ge
ტელ: 957 902. ელ. ფოსტა: [email protected]
მათემატიკის საერთაშორისო ოლიმპიადაში გამარჯვებულები.
ვიეტნამი 2007
გუნდურ-ინტეგრირებულ
კონკურსში გამარჯვებული
გუნდი. ყვარლის რაიონის
სოფელ ახალსოფლის სკოლა.
პროექტი `პანკისელი ქისტების
ტრადიციები~
iswavle da gaxdi
maTematikis,
fizikisa da
sabunebismetyvelo
sagnebis codniT
yvelaze
warmatebuli
Seqmeni saintereso
proeqti megobrebTan
erTad. gaicani Seni
qveyana, gamoikvlie
warsuli da Seitane
wvlili warmatebuli
momavlis SenebaSi
aseTi warmatebis miRweva Senc SegiZlia
mibaZe Sens Tanatolebs
მათემატიკის საერთაშორისო
ოლიმპიადაში გამარჯვებული.
ოქროსმედალოსანი რატი
გელაშვილი. შეხვედრა
პრეზიდენტთან
13
gunduri da individualuri saskolo
olimpiada 7-12 klaselebisTvis
www.mes.gov.ge
ტელ: 957 902. ელ. ფოსტა: [email protected]
მათემატიკის საერთაშორისო ოლიმპიადაში გამარჯვებულები.
ვიეტნამი 2007
გუნდურ-ინტეგრირებულ კონკურსში გამარჯვებული გუნდი. ყვარლის რაიონის სოფელ ახალსოფლის სკოლა.პროექტი `პანკისელი ქისტების
ტრადიციები~
iswavle da gaxdi maTematikis, fizikisa da
sabunebismetyvelo sagnebis codniT yvelaze warmatebuli
Seqmeni saintereso proeqti megobrebTan erTad. gaicani Seni qveyana, gamoikvlie warsuli da Seitane wvlili warmatebuli momavlis SenebaSi
aseTi warmatebis miRweva Senc SegiZlia
mibaZe Sens Tanatolebs
მათემატიკის საერთაშორისო ოლიმპიადაში გამარჯვებული.
ოქროსმედალოსანი რატი გელაშვილი. შეხვედრა პრეზიდენტთან
1�
2004 wlidan saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro axorcielebs erTian politikas erovnuli umciresobebis samoqalaqo integraciis mimarTulebiT. am politikis mizania iseTi RonisZiebebis gatareba, romlebic uzrunvelyofen ganaTlebis xelmisawvdomobas (ganaTlebis yvela doneze) erovnuli umciresobebisaTvis, xels uwyoben saxelmwifo enis popularizacias da aseve, erovnuli umciresobebis enobrivi, kulturuli da religiuri TviTmyofadobis SenarCunebas. es politika, Tavis mxriv, asaxavs samoqalaqo integraciisadmi saxelmwifoebriv midgomas.
samoqalaqo integracia
samoqalaqo integracia
1�
saqarTvelos zogadsaganmanaTleblo
sistemis gardaqmnisa da ganmtkicebis proce-
sis farglebSi saqarTveloSi Seiqmna axali
saswavlo gegmebi da maT safuZvelze axali
saxelmZRvaneloebi. axal saswavlo gegmebsa
da saxelmZRvaneloebs saqarTvelos yvela
araqarTulenovani skola iRebs.
2008 wels `araqarTulenovan skolebSi
saxelmwifo enis Seswavlis programis~
farglebSi saqarTvelos yvela araqarTu-
lenovani skolis meoreklasel moswavles
ufasod daurigda me-2 klasis qarTuli
enis saxelmZRvanelo `SeviswavloT qarTu-
li ena~.
saministros mier euTos mxardaWeriT
SemuSavebul iqna koncefcia - `erovnul um-
ciresobaTa integracia multilingvuri
ganaTlebis gziT~. 2008 wlis ganmavlobaSi
moewyo dokumentis sajaro ganxilva sx-
vadasxva doneze, maT Soris ombudsmenis
aparatTan arsebul erovnul umciresobaTa
sabWosTan erTad. 2009-2010 akademiur wels
dagegmilia multilingvuri ganaTlebis
programis pilotireba saqarTvelos 40
araqarTulenovan sajaro skolaSi.
2008 wels pirvelad misaRebi gamocdebi
zogad unar-CvevebSi umciresobebis enebze
Catarda. vinaidan adamiani mSobliur enaze
ukeT avlens Tanmimdevruli msjelobisa da
logikuri azrovnebis unars, zogadi unare-
bis testi azerbaijanul da somxur enebze
iTargmna.
saministrom euTos mxardaWeriT, `mo-
zardebisaTvis saxelmwifo enis Seswav-
lis xelSewyobis~ programis farglebSi,
2007 wlidan sajaro skolebisa da sagan-
manaTleblo resurs-centrebis dafin-
anseba daiwyo. aRniSnuli programis far-
glebSi axalqalaqsa da ninowmindaSi
gaixsna zrdasrulTa ganaTlebis cen-
trebi - `enis Semswavleli saxlebi~ mas-
wavleblebisTvis, sajaro moxeleTaTvis,
samxedroebisTvis, samedicino da so-
cialuri muSakebisTvis, mcire biznesSi
CarTuli adamianebisa da sxva social-
uri jgufebisTvis. 2008 wels `enis sax-
lebSi~ qarTuli enis kursi 682 msmenelma
gaiara.
`ssip - zurab Jvanias saxelobis saxelmwi-
fo administrirebis skola~ 2005 wels
saqarTvelos prezidentis da saxelmwifos
mxardaWeriT dafuZnda. skola saqarTve-
los regionebSi saxelmwifo mmarTvelobisa
da TviTmarTvelobis dawesebulebebSi mar-
Tvis demokratiuli stilis damkvidrebis,
sazogadoebrivi momsaxurebis xarisxis am-
aRlebis, sajaro samsaxurSi kvalificiuri
kadrebis deficitis daZlevis da erovnuli
umciresobebiT kompaqturad dasaxlebuli
regionebis moxeleTa kvalifikaciis amaR-
lebis da maTi saxelmwifoebriv sivrceSi
integraciis mizniT Seiqmna. kvalificiuri
sajaro mosamsaxureebis momzadebis garda,
zurab Jvanias saxelobis saxelmwifo admin-
istrirebis skolaSi eTnikuri umciresobe-
bisTvis specialurad Seqmnili saxelmwifo
enis Semswavleli programac moqmedebs.
qarTuli enis intensiuri swavlebis kursi
gaiara sul 186 msmenelma, maT Soris 2008
wels 15-ma, xolo saxelmwifo marTvis pro-
grama gaiara 403 msmenelma, maT Soris 2008
wels 33-ma.
1�
maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri
maswavlebelTa profesiulmaswavleblobis msurvelebs samuSao adgilis moZebna veb-gverdis saSualebiT SeuZliaT. www.pedagogi.ge
maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris iniciativiT Seiqmna maswavlebelTa vakansiebis saregistracio veb-gverdi. veb-gverdis potenciuri momxmareblebi arian sajaro da kerZo skolebi, romlebsac aqvT maswavleblis vakansia, agreTve kvalificiuri specialistebi, romlebsac survili aqvT, dasaqmdnen skolaSi an gaiaron praqtika.
1�
axali profesiuli
Jurnali maswavleblebisaTvis
maswavlebelTa profesiuli ganviTare-
bis centris iniciativiTa da saqarTvelos
ganaTlebisa da mecnierebis saministros
mxardaWeriT daiwyo Jurnal `maswavleb-
lis~ gamocema. Jurnalis mizania pedago-
giuri saqmianobis popularizacia da mas-
wavleblebisaTvis saintereso Temebisa da
profesiuli ganviTarebis SesaZleblobeb-
is gacnoba. Jurnalis or-ori egzempliari
yvela zogadsaganmanaTleblo skolasa da
resurscentrSi ufasod rigdeba. 2008 wels
gamoica sul 4 nomeri. 2009 wlidan Jurna-
li gamova yovel or TveSi erTxel ganax-
lebuli dizainiTa da formatiT.
maswavlebelTa profesiuli ganvi-
Tarebis centrisa da arasamTavrobo
organizacia `samoqalaqo integraciisa
da erovnebaTaSorisi urTierTobebis
centris~ mier azerbaijanul da somxur
enebze iTargmna da darigda Jurnali `mas-
wavlebeli~. aseve iTargmna publikaciebi
`swavlebisa da ganviTarebis Teoriebi~ da
`swavleba da Sefaseba~.
sasertifikacio gamocdebisaTvis
damtkicda, gamoica da gavrcelda mas-
wavleblis profesiuli da sagnobrivi
standartebi rogorc qarTul, ise somx-
ur, azerbaijanul da rusul enebze.
standartebis Sesabamisad, momzadda
maswavlebelTa profesiuli unareb-
is testisTvis mosamzadebeli damxmare
saxelmZRvanelo 3 wignad: I. ganviTare-
bisa da swavlis Teoriebi; II. swavleba da
Sefaseba; III. saswavlo da profesiuli
garemo. saxelmZRvaneloSi Tavmoyril-
ia is sakiTxebi, romelTa codnac mas-
wavleblebs axali profesiuli stand-
artiT moeTxovebaT. garda imisa, rom
saxelmZRvanelo informaciuli xasi-
aTisaa, is maswavleblebs gamocdilebiT
SeZenili unarebis sistematizaciaSic
Seuwyobs xels.
maswavleblebs did daxmarebas gauwevs
centris kidev erTi gamocema: `interkul-
turuli ganaTleba~, romelic aseve yvela
skolasa da resurs-centrSi usasyidlod
darigda.
1�
erovnuli Sefaseba
2008 wels erovnuli saswavlo gegmebisa (esg) da
Sefasebis centrma daiwyo erovnuli Sefasebis testis
Seqmnis procesi. testis SeqmnaSi esg da Sefasebis
centris sagnobriv eqspertebTan erTad monawileoben
skolis maswavleblebi da umaRlesi saswavleblebis
pedagogebi. proeqtis saerTaSoriso konsultantebi
arian niderlanduri institutebi CITO da DUTCHTEST.
erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centri
erovnuli saswavlo gegmebierovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centri
1�
qarTulis, rogorc meore enis sagnobrivi programa
dasrulda samive (dawyebiTi, sabazo da saSualo) safexurisaTvis qarTu-
lis, rogorc meore enis saswavlo programis samuSao varianti. dokumenti
ganTavsda erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centris saitze.
standartis gansaxilvelad Seiqmna sakonsultacio sabWo, romelsac
daevala axali saswavlo gegmis sruli samuSao versiis Semdgomi ganxilva
da monawileoba dokumentis gaumjobesebaSi. sabWos SemadgenlobaSi Sedi-
odnen: iv. javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo universitetis humanitar-
uli fakultetis, ilia WavWavaZis saxelmwifo universitetis ganaTlebis
fakultetisa da arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis institutis pro-
fesor-maswavleblebi da wamyvani specialistebi, gamocdebis erovnuli cen-
tris eqspertebi da skolebis maswavleblebi.
gazeTebis gamocema
erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centris mier ibeWdeba 5
dasaxelebis gazeTi: `dialogi~ - qarTulenovani; `dialogi~ - somxurenovani;
`dialogi~ - azerbaijanulenovani; `mravalenovani ganaTleba~ - samenovani;
`dialogi +~ - qarTulenovani.
gazeT `dialogis~ gamocema daiwyo 2008 wlis oqtombridan, xolo danar-
Ceni gazeTebis - amave wlis noembridan. yvela gazeTi, garda `dialogi+~-sa,
ufasod miewodeba skolebs.
erovnuli saswavlo gegmebi
20
erTiani erovnuli gamocdebi
2005 wlidan moyolebuli, erovnulma gamocdebma srulad Secvala axalgazrda Taobis warmodgenebi da isini codnis, samarTlianobis, Tanabari konkurentulobis Rirebulebebze daafuZna. gamocdebis centralizebuli wesiT yovelwliurad 30-dan 40 aTasamde axalgazris codna da unarebi gamoicdeba, maTgan 15-dan 18 aTasamde studenti xdeba, saukeTesoni ki saxelmwifo saswavlo grants iReben. erTianma erovnulma gamocdebma saerTaSiroso aRiareba moipova, rogorc qveyanaSi korufciis daZlevis efeqturma meqanizmma.
gamocdebis erovnuli centri
gamocdebis erovnuli cent
21
mTavari siaxleebi 2008 wlis erovnul gamocdebze
naSromebis eleqtronuli gasworeba
– dainerga sagamocdo naSromebis Sesabamisi
kompiuteruli programis meSveobiT gaswore-
ba. gamsworeblebs aRar uwevT qaRaldebTan
muSaoba, aramed igive operaciebs isini kom-
piuteris daxmarebiT akeTeben. es siaxle
uzrunvelyofs gasworebis drois Semcirebas,
efeqturobis zrdas da xarjebis dazogvas.
zogadi unarebi azerbaijanul da somxur
enebze – abiturientebs SesaZlebloba mie-
caT zogadi unarebis testi azerbaijanul
da somxur enebze CaebarebinaT. aqamde
zogadi unarebis testi mzaddeboda mx-
olod qarTul da rusul enebze. am siaxlem
SesaZlebloba misca somxur da azerbaijan-
ulenovan abiturientebs mSobliur enaze
Caabaron zogadi unarebis testi da Sesa-
bamisad maqsimalurad gamoavlinon Tavi-
anTi SesaZleblobebi.
abiturientebs saSualeba
miecaT mieTiTebinaT rogorc
akademiuri fakultetebi,
ise umaRlesi profesiuli
programebi.
gauqmda qulebis Senaxvis meqanizmi - 2008
wlamde qulebis Senaxva SesaZlebeli iyo 1
wlis ganmavlobaSi. qulebis Senaxvis meqan-
izmis gauqmeba dakavSirebulia 12-wlian
swavlebaze gadasvlasTan da programul
cvlilebebTan.
2008 wels: daregistrirda – 24 150 abi-
turienti; Cairicxa – 18 357, maT Soris
umaRlesi profesiuli programiT – 2 798;
granti moipova – 8 200 abiturientma, maT
Soris umaRlesi profesiuli programiT -
374 abiturientma.
2005-08 wlebSi: saxelmwifom daafinansa
31 994 studenti, amaze saxelmwifo biujeti-
dan daixarja 25 343 273 lari;
2008 wels: sagranto dafinanseba miiRo
8 200 studentma, amaze biujetidan daixarja
6,5 mln. lari.
saerTaSoriso saganmanaTleblo
kvlevebi saqarTveloSi
gamocdebis erovnuli centri
saqarTvelo saerTaSoriso kvelev-
ebSi ganaTlebis reformis sawyis etapze
CaerTo, rodesac gansakuTrebiT saWi-
ro iyo reformis indikatorebis gan-
sazRvra da procesis sistematuri moni-
toringi.
gamocdebis erovnuli cent
22
saerTaSoriso saganmanaTleblo kv-
levebSi monawileoba, Sedegebis mixedviT
arsebuli suraTis gansazRvra, xarveze-
bis gaanalizeba da Semdgomi strategiis
SemuSaveba dResac Zalze mniSvnelovania
ganaTlebis sistemis srulyofisaTvis -
Tanamedrove samyaros mowinave qveynebi
saganmanaTleblo politikas, cvlilebebis
kurssa da xasiaTs swored saganmanaTle-
blo kvlevebis Sedegebis mixedviT gan-
sazRvraven.
2006-2007 wlebSi saqarTvelom monaw-
ileoba miiRo sam farTomasStabian saer-
TaSoriso saganmanaTleblo kvlevaSi:
9-10 wlis bavSvTa wignierebis donisa
da misi ganmapirobebeli faqtorebis Ses-
wavla (PIRLS);
9-10 da 13-14 wlis mozardebSi miRw-
evebis Sefaseba maTematikasa da sabunebi-
smetyvelo sagnebSi (TIMSS);
maTematikis momaval maswavlebelTa
momzadebis saerTaSoriso kvleva (TEDS-M).
kiTxvis unaris ganviTarebis saerTa-
Soriso kvlevas (PIRLS) saganmanaTle-
blo miRwevebis saerTaSoriso asociacia
atarebs. kvlevaSi msoflios 45 qveyana
monawileobda. kvleva 5 weliwadSi erTx-
el tardeba da misi mizani swavlis da swav-
lebis donis gaumjobesebaa. saqarTveloSi
kvleva gamocdebis erovnulma centrma
Caatara. 9-10 wlis bavSvebis wignierebis
donisa da misi ganmapirobebeli faqtore-
bis Seswavlis mizniT testireba saqarTve-
los 149 skolaSi Catarda. kvlevaSi mon-
awileoba 4300-ze metma meoTxeklaselma
miiRo.
saqarTvelos skolebis moswav-
leebis Sedegebi saerTaSoriso saSu-
alo maCvenebelze dabali aRmoCnda –
saqarTveloze ufro dabali Sedegebi aqvT
iseT qveynebs, rogoricaa maroko, quvei-
ti, samxreT afrika da sxva. rac Seexeba
saqarTvelos regionebs, yvelaze maRali
maCveneblebi qvemo qarTls, imereTsa da
samegrelo-zemo svaneTs aRmoaCnda. saer-
TaSoriso kvlevis mizani im rekomendacie-
bis SemuSavebaa, romelic kiTxvis unaris
ganviTarebas Seuwyobs xels.
TIMSS - gamocdebis erovnulma centrma
maTematikasa da sabunebismetyvelo mecnier-
ebebSi qarTveli mozardebis Sedegebi maTema-
tikisa da sabunebismetyvelo sagnebis swavli-
sa da swavlebis kvlevis (TIMSS) monacemebis
mixedviT gamoaqveyna. kvlevaSi msoflios
43 qveynis 4 350 meoTxeklaseli da 58 qveynis
4 517 merveklaseli moswavle monawileobda.
saqarTvelodan am kvlevaSi 152 skola iyo
CarTuli. qarTvel bavSvebs moswavleTa miR-
23
wevebis mixedviT Sedgenil reitingul siaSi
saSualoze dabali Sedegebi aqvT.
TEDS-M - aris maTematikis maswavlebel-
Ta ganaTlebis SedarebiTi kvleva, romelic
miznad isaxavs momaval maswavlebelTa ga-
naTlebis sistemis srulyofas. saerTaSo-
riso kvlevaSi msoflios 18 qveyana iyo Car-
Tuli. saqarTvelodan TEDS-M kvlevaSi 10
umaRlesi saswavlebeli, 584 momavali mas-
wavlebeli (studenti) da 61 profesor-mas-
wavlebeli monawileobda. kvlevis Sedegebi
damuSavebis procesSia.
ia
ku
ta
la
Ze
---
ga
mo
cd
eb
is
er
ovn
ul
i c
en
tr
is
kvl
eve
bi
s d
epa
rt
am
en
ti
s x
el
mZ
Rva
ne
li
2�
2008 wels saagentos mier momzadda profesiul kvalifikaciaTa CarCos winaswari varianti.profesiul kvalifikaciaTa CarCos mizania saqarTveloSi arsebuli saxelobo ganaTlebaSi warmodgenili yvela profesiis, kvalifikaciis, kvalifikaciis donisa da Sesabamisi profesiuli standartis sistematizireba. imis gaTvaliswinebiT, rom mimdinareobs ganaTlebis sistemis reforma da is yalibdeba boloniis da kopenhagenis procesebis gaTvaliswinebiT, mxedvelobaSiiyo miRebuli evropis kvalifikaciebis CarCos SemuSavebis gamocdileba da rekomendaciebi.
erovnuli profesiuli saagento
erovnuli profesiuli saa
2�
Sromis bazris kvleva
mSeneblobis, turizmis da soflis
meurnebis dargebSi profesiul kvali-
fikaciebze Sromis bazris moTxovnebis
dadgenis mizniT momzadda da Catarda
kvleva. damsaqmeblebis mier mowodebu-
li informaciis safuZvelze damatebiT
iyo Seswavlili kadrebze perspeqtiuli
moTxovna. kvlevis sabolo Sedegebi, pro-
fesiul saagentoSi damuSavebis Semdeg,
aisaxa profesiul standartebSi.
momzadda profesiuli standartebi
soflis meurneobis, turizmisa da mSene-
blobis dargebisaTvis.
standartebis momzadebis procesSi mon-
awileobda 17 eqsperti, Seiqmna standarte-
bis ganxilvis 14 samuSao jgufi. jgufebis
saqmianobaSi monawileobda 200-mde spe-
cialisti, maT Soris iyvnen damsaqmeblebi,
warmomadgenlebi profesiuli swavlebis
centrebidan, umaRles saganmanaTleblo
dawesebulebebidan, samTavrobo da aras-
amTavrobo uwyebebidan; standartebis Se-
muSavebisas gamoyenebuli iyo iseTi qvey-
nebis gamocdileba, rogoricaa amerikis
SeerTebuli Statebi, kanada, didi brita-
neTi, estoneTi, axali zelandia da sxva.
SemuSavda profesiuli saganmanaTle-
blo dawesebulebebis maswavleblisa da
instruqtoris profesiuli standarti.
maswavlebelTa profesiuli ganviTare-
bis centrma daamtkica saagentos mier Se-
muSavebuli standarti.
2008 wlis oqtomber-noemberSi ganxor-
cielda miReba rogorc saxelmwifo saja-
ro, agreTve kerZo saswavleblebSi. 2008-
2009 saswavlo wels profesiul saswavlo
centrebSi saxelobo programebze miRebis
statistikiT:
34 saxelmwifo saswavlebelSi 213
programaze miRebulia 5 015 studenti;
amaTgan yvelaze meti studenti miRe-
bulia kompiuteruli teqnologiebis
(1005), menejmentis da finansebis (898),
mSeneblobis (672) mimarTulebebze;
2008-09 saswavlo wlisTvis 16 kerZo
saxelobo saswavleblebSi ganxorciel-
da miReba 45 saxelobo programaze. ker-
Zo saxelobo saswavleblebSi miRebulia
2 165 studenti, amaTgan yvelaze bevri
studenti (1 343) - baTumis navigaciis in-
stitutis saerTaSoriso sazRvao mom-
zadebis centrSi;
umaRles profesiul programebze
miRebulia 1 353 studenti.
erovnuli profesiuli saa
ax
al
ci
xi
s p
ro
fe
si
ul
i s
as
wa
vle
be
li
2�
programa `codnis kari~ --- 2008
qveynis ekonomikuri da socialuri ganvi-
TarebisaTvis saWiro maRalkvalificiuri
kadrebis momzadebis xelSewyobis mizniT,
saqarTvelos mTavrobis iniciativiT da
saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis
saministrosa da saqarTvelos wamyvan banke-
bs Soris TanamSromlobis Sedegad, Seiqmna
programa `codnis kari~.
programis amocana iyo gaezarda saqarTve-
los moqalaqeebisTvis sazRvargareT sam-
agistro programebze swavlis gagrZelebis
SesaZlebloba. programa erToblivad ganax-
orcieles saxelmwifo da wamyvanma qarTul-
ma kerZo bankebma da sazRvargareT samagis-
tro programebze Caricxul saqarTvelos
moqalaqeebs SeRavaTiani sesxebi SeTavazes,
rac ganxorcielda sesxebis subsidirebis
saSualebiT.
resursebis 50% warmoadgens saxelmwi-
fos mier kerZo bankebisaTvis 10 wlis vadiT
micemuli uprocento krediti, xolo meore
naxevari bankebis sakuTari sakredito saxs-
umaRlesi ganaTleba
umaRlesi ganaTleba
2�
rebia. sesxis saxelmwifo wili gaica wliuri
6% ganakveTis pirobebSi, xolo bankis wili
12%-Si.
proeqtSi monawileoba miiRes `saxalxo
bankma~, `Ti-bi-si~ bankma, bankma `respublika~,
`bazis bankma~ da `saqarTvelos bankma~. sesxe-
bis gacema ivnisis TveSi daiwyo da 6 Tvis gan-
mavlobaSi 54 sesxi gaica. gacemuli sesxebis
jamma 2 445 640 lari Seadgina. gacemuli sesxe-
bis raodenobiT da maTi jamuri moculobiT,
xuT partnior banks Soris `saxalxo banki~
liderobda. sferoebis mixedviT, dafinanse-
buli studentebis udidesi wili biznes-ad-
ministrirebaze da samarTalze modis. Tumca,
bankebma daafinanses studentebi, romlebmac
swavla xelovnebasa da dizainze, socialur
mecnierebebze da saaviacio inJineriaze gaa-
grZeles.
saqarTvelos umaRlesi ganaTlebis sis-
temis evropis da saerTaSoriso sagan-
manaTleblo sivrceSi integraciis xelSewyo-
bis da saerTaSoriso TanamSromlobis
uzrunvelyofisTvis umaRlesi ganaTlebisa
da mecnierebis sferoSi 2008 wels ganxor-
cielda Semdegi RonisZiebebi:
tviningis proeqti - SesaZleblobebis ga-
Zliereba boloniis procesis amocanebis Ses-
rulebis uzrunvelsayofad.
proeqtis mizania saqarTvelos umaRlesi
ganaTlebis sistemis gaumjobeseba da adamia-
nuri resursebis gaZliereba, rac uzrunvely-
ofs boloniis procesis reformaTa ganxor-
cielebas. tviningis proeqti warmoadgens
erTgvar instruments boloniis procesisa
da saqarTvelos umaRlesi ganaTlebis sis-
temis reformis warmatebiT ganxorcielebi-
saTvis.
boloniis procesis oficialuri panev-
ropuli konferencia Temaze: `erovnuli da
evropuli kvalifikaciebis CarCoebis urTi-
erTSesabamisoba - TviTsertificirebis
principebi~.
27-28 noembers saqarTveloSi pirvelad
Catarda boloniis oficialuri seminari,
romelic erovnul kvalifikaciebs Seexebo-
da. konferenciis mizani warmatebiT iqna miR-
weuli: moxda boloniis procesis sxvadasxva
monawile qveynis gamocdilebis gaziareba da
saboloo daskvnebisa da rekomendaciebis Se-
muSaveba.
konferenciaze mowveuli iyvnen bolo-
niis procesis 25 qveynis umaRles ganaTle-
baze momuSave eqspertebi (BFUG wevrebi),
saqarTveloSi akreditebuli umaRlesi sa-
ganmanaTleblo dawesebulebebis reqtore-
bi da xarisxis uzrunvelyofis samsaxuris
ufrosebi, boloniis procesis monawile qvey-
nebis akreditebuli diplomatiuri korpusis
warmomadgenlebi, donori da saerTaSoriso
organizaciebisa da umaRles ganaTlebaze
momuSave arasamTavrobo organizaciebis war-
momadgenlebi. konferencias daeswro 130-mde
monawile.
2�
samedicino dazRveva
2008 wlis ianvridan yvela pedagogisTvis, skolebis administraciuli personal-isTvis da sxvadasxva tipis saaRmzrdelo dawesebulebis personalisTvis ufaso samedicino dazRveva amoqmedda. sul 85 aTasamde ganaTlebis muSakis samedicino dazRvevaze biujetidan 12 milion larze meti gamoiyo.
sadazRvevo kompania yvela benefici-arma SemoTavazebuli pirobebis mixedviT Tavad airCia.
maswavlebelTa sabazo xelfasi 150-dan 200 laramde gaizarda.
500 maswavlebeli prezidentis stipendianti gaxda.
2008 wels prezidentis 200-lariani sti-pendia 500-ma saukeTeso pedagogma 8 Tvis ganmavlobaSi miiRo. stipendiis dawese-bis mizani maswavleblis profesiis popu-larizacia iyo. kandidatebi waradgines rogorc sajaro, aseve kerZo skolebma.
socialuri dacvis da xelSewyobis programebi
socialuri dacvis da xelS
2�
socialuri xelSewyobis programebi
saministro 2005 wlidan axorcielebs sabiujeto da arasabiujeto dafinanse-bis gziT umaRlesi ganaTlebis xelSemwyobi programebis dagegmvas da Sesrule-bas; axorcielebs ucxo qveynis moqalaqeebisaTvis da moqalaqeobis armqone pir-TaTvis saqarTveloSi umaRlesi ganaTlebis xelSemwyob socialur programebs; aseve, saqarTveloSi akreditebuli umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebe-bis warCinebul studentTa waxalisebas stipendiebis meSveobiT.
2008 wels socialuri grantebisTvis gamoyofili iyo 650 000 lari. aRniS-nuli programis farglebSi dafinansda sabakalavro da umaRlesi profesiuli ganaTlebis saganmanaTleblo programebze Caricxuli Semdegi sxvadasxva kate-goriis 537 studenti, kerZod:
1. 150 studenti, romlebic bolo sami
wlis ganmavlobaSi swavlobdnen da sruli
zogadi ganaTlebis damadasturebeli do-
kumenti miiRes maRalmTian da ekologiuri
migraciis regionebSi arsebul zogadsagan-
manaTleblo dawesebulebebSi;
2. 135 studenti, romlebic bolo sami
wlis ganmavlobaSi swavlobdnen da sruli
zogadi ganaTlebis damadasturebeli do-
kumenti miiRes konfliqtis zonebSi arse-
bul zogadsaganmanaTleblo dawesebule-
bebSi;
3. 30 studenti, romlebic bolo sami
wlis ganmavlobaSi swavlobdnen da sruli
zogadi ganaTlebis damadasturebeli do-
kumenti miiRes azerbaijanulenovan zogad-
saganmanaTleblo dawesebulebebSi;
4. 30 studenti, romlebic bolo sami
wlis ganmavlobaSi swavlobdnen da sruli
zogadi ganaTlebis damadasturebeli do-
kumenti miiRes somxurenovan zogadsagan-
manaTleblo dawesebulebebSi;
5. 45 studenti, romlebic arian saqarTvelos teritoriuli mTlianobisa-Tvis brZolebSi daRupulTa da ugzo-ukv-lod dakargulTa Svilebi;
6. 13 studenti, romlebic arian komu-nisturi reJimis dros saqarTvelodan de-portirebuli samcxe-javaxeTis mosaxleo-bis STamomavlebi;
7. 30 studenti, romlebic arian obol (udedmamo) da mravalSviliani ojaxis (4 da meti SviliT) wevrebi;
8. darCernili Tanxa gadaunawildaT: 2007-2008 saswavlo wels erTiani erovnuli gamocdebis Sedegad Caricxul studentebs (saqarTvelos teritoriuli mTlianobi-saTvis brZolaSi daRupulTa da ugzo-ukv-lod dakargulTa Svilebs), romlebmac ver moipoves sruli granti an moipoves grantis nawilobrivi odenoba, maT Soris 2007-2008 saswavlo wlis socialuri programis dafin-ansebis farglebSi da studentebs, romelTa ojaxebi registrirebuli arian socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi.
30
socialuri grantebiT aseve dafinansda:
53 studenti, romlebic bolo sami wlis
ganmavlobaSi swavlobdnen da sruli zoga-
di ganaTlebis damadasturebeli doku-
menti miiRes yofili samxreT ose-Tis av-
tonomiuri olqis teritoriaze Seqmnil
droebiT administraciul-teritoriul
erTeulSi arsebul zogadsaganmanaTle-
blo dawesebulebebSi;
81 studenti, romlebic bolo sami wlis
ganmavlobaSi swavlobdnen da sruli zoga-
di ganaTlebis damadasturebeli dokumen-
ti miiRes afxazeTis avtonomiur respub-
likaSi arsebul zogadsaganmanaTleblo
dawesebulebebSi.
2008 wels `gansakuTrebiT niWieri bavS-
vebis da axalgazrdebisaTvis grantebisa
da stipendiebis miniWebis programis~ qve-
programis `bakalavriatis studentTa
stipendiebi~ farglebSi 150-lariani sti-
pendiebi mieniWa saqarTvelos 15 umaRlesi
saganmanaTleblo dawesebulebis bakala-
vriatis 1 945 students. bakalavriatis
studentTa stipendiebis biujeti 2008 wels
2 036 250 lari iyo. stipendia studentebma
9 Tvis ganmavlobaSi miiRes.
ruseTis federaciis SeiaraRebuli Tav-
dasxmis Sedegad dazaralebuli pirebis
umaRles saganmanaTleblo dawesebulebeb-
Si akademiuri umaRlesi ganaTlebis pir-
vel safexurze an profesiuli umaRlesi
ganaTlebis saganmanaTleblo programis
dafinansebisTvis 2008-2009 saswavlo wlis
swavlis safasuris dafinansebisTvis gamoy-
ofili iyo 800 000 lari. aRniSnuli pro-
gramis farglebSi dafinansda bakalavria-
tisa da umaRlesi profesiuli ganaTlebis
saganmanaTleblo programebze Caricxuli
598 studenti.
akreditebul umaRles saganmanaTleb-
lo dawesebulebebSi akademiuri umaRlesi
ganaTlebis magistraturisa da doqto-
ranturis saganmanaTleblo programebze
Caricxul, 2008 wlis agvistoSi ruseTis
federaciis mier saqarTvelos teritorie-
bis okupaciis dros saqarTveloSi warmoe-
buli saomari moqmedebebis Sedegad daza-
ralebul studentTa 2008-2009 saswavlo
wlis swavlis safasuris dafinansebisTvis
gamoyofili iyo 240 000 lari. aRniSnuli
programis farglebSi dafinansda mag-
istraturisa da doqtoranturis sagan-
manaTleblo programebze Caricxuli 159
studenti.
31
2008-2009 saswavlo wels umaRles sagan-
manaTleblo dawesebulebebSi akademiuri
umaRlesi ganaTlebis pirvel safexurze an
profesiuli umaRlesi ganaTlebis sagan-
manaTleblo programaze Caricxul stu-
dentTa socialuri programis farglebSi
saxelmwifo saswavlo grantiT dafinans-
da 108 studenti, romlebic bolo sami
wlis ganmavlobaSi swavlobdnen da sruli
zogadi ganaTlebis damadasturebeli do-
kumenti miiRes afxazeTis avtonomiur re-
spublikaSi arsebul zogadsaganmanaTle-
blo dawesebulebebSi. gamoyofili iyo
155 700 lari.
32
2008 wels akreditacia mieniWa 2007 wels
araakreditebul 3 umaRles saganmanaTleblo
dawesebulebebas.
2009 wlisTvis akreditebulis reJimiT moqmedebs 61
umaRlesi saganmanaTleblo dawesebuleba, aqedan 13
axladlicenzirebuli umaRlesi saganmanaTleblo
dawesebulebaa, romlebic ar eqvemdebarebian
akreditacias 5 wlis ganmavlobaSi.
ganaTlebis akreditaciis erovnuli centri
ganaTlebis akreditaciis
33
ganaTlebis akreditaciis mecniereba ganviTarebisTvis
mecniereba ganviTarebisTvissaqarTvelos erovnuli samecniero fondi saxelmwifo grantebis konkursis Sedegad fondma
2006 wlidan dRemde sul 354 samecniero proeqti,
sxvadasxva programebiT ki 500-mde kvleviTi
proeqti daafinansa.
sagranto dafinansebis Sedegad ukve 1700 -ze meti
mecnieri (sul ki 3000-ze meti adamiani) dasaqmda.
samecniero kvlevebisTvis saxelmwifo grantebis
dafinasebis moculoba saxelmwifos mxridan 2006-2012
wlebSi 38,21 milion laramde gaizarda.
3�
saxelmwifo samecniero grantebi
2008 wlis saxelmwifo samecniero sa-granto konkursis farglebSi 160 proeqti dafinansda; proeqtebis biujetebis saer-To moculobam 2009-2012 wlebSi 18 041 613 lari Seadgina.
2008 wels mimdinareobda sesf-is 2006 wlis samecniero-sagranto konkursiT dafinansebuli 81 da 2007 wlis konkur-siT dafinansebuli 108, sul 189 proeqti. sagranto proeqtebis farglebSi Catarda 9 samecniero konferencia, 40 seminari, 20 sademonstracio dRe. 2008 wlis bo-losTvis 45 dasrulebuli proeqtis far-glebSi sul gamoqveynda 366 samecniero statia, aqedan impaqt-faqtorian Jurnal-ebSi 151, saerTaSoriso JurnalebSi 164, adgilobriv JurnalebSi 51; gamosaqveyne-blad gadaica 85 da gamosacemad momzadda 70 statia; gamoica 2 wigni da 8 broSura, gaformda 7 patenti.
saerTaSoriso RonisZiebebSi monawileobis misaRebad moklevadiani samogzauro grantebi
samogzauro grantebi gaicema Semdegi saxis samecniero RonisZiebebSi monawile-obis misaRebad: konferencia, kongresi, forumi, simpoziumi, seminari. konkursis Sedegad 28 qveyanaSi dagegmil samecniero forumSi monawileobis misaRebad dafin-ansda 51 mecnieri, mopovebuli grantebis saerTo moculobam 118 150 lari Seadg-ina.
ilia vekuas saxelobis stipendiebi
stipendiis odenoba TveSi 200 laria. pretendentebi 35 wlamde asakis umaRlesi ganaTlebis mqone saqarTvelos moqalaqeebi arian. 2008 wels dafinansda 10 stipendian-ti. mTliani Tanxa Seadgenda 24 000 lars.
saqarTvelos erovnuli samecniero fondisa da saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis erToblivi sakonkur-so komisiis mier 2008 wlis dekemberSi gam-ovlinda 6 stipendiati.
ivane beritaSvilis saxelobis stipendiebi
stipendiis odenoba TveSi 200 laria. pretendentebi 35 wlamde asakis umaRlesi ganaTlebis mqone saqarTvelos moqalaqeebi arian. 2008 wels dafinansda 10 stipendian-ti. mTliani Tanxa Seadgenda 24 000 lars.
3�
saqarTvelos erovnuli samecniero fondisa da saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis erToblivi sakonkur-so komisiis mier 2008 wlis dekemberSi gam-ovlinda 10 stipendiati.
axalgazrda mecnierTaTvis prezidentis samecniero grantebi
2008 wels finansdeboda 37 proeqti. saer-To biujeti - 492 545 lari. sul proqtebis farglebSi gamoqveynda 26 samecniero statia, 8 broSura, 4 wigni; Catarda proeqtebis samec-niero Sedegebis 36 prezentacia. sazRvargareT mivlinebuli iqna 15 axalgazrda mecnieri. 2008 wlis dekemberSi sesf-is samecniero sab-Wos mier dasafinanseblad gamovlinda 55 proeqti, erTi proeqtis maqsimaluri biujeti erTi wlis manZilze 15 000 laria.
samecniero-popularuli leqciebi sajaro skolebisaTvis
konkursis Sedegad dafinansda 5 mecnieri Semdeg sferoebSi: qimia; biologia; fizika; astronomia; sainformacio da sakomunikacio teqnologiebi. mecnieris honorari TveSi 1600 lars Seadgenda. leqciebi TbilisSi, gorsa da quTaisSi gaimarTa. Catarda 15 sajaro leq-cia, romelsac aTasobiT moswavle daeswro. mTliani biujeti Seadgenda 24 000 lars.
evrokavSiris mier dafinansebuli proeqtebi
2008 wlis ianvridan sesf-ma daiwyo
muSaoba evrokavSiris kvlevisa da te-qnologiuri ganviTarebis me-7 CarCo programis (FP7) farglebSi dafinansebul 4-wlian proeqtze `aRmosavleT evropisa da centraluri aziis qveynebis saerTaSo-riso TanamSromlobis qseli mecnierebis da teqnologiebis ganviTarebis sferoSi~ (IncoNet EECA). proeqtSi monawileobs 21 qveynis (maT Soris evrokavSiris 10 wevri saxelmwifos) 23 organizacia. makoor-dinirebeli organizaciaa `Savi zRvis kv-levebis saerTaSoriso centri - ICBSS” (saberZneTi). proeqti miznad isaxavs aRmosavleT evropisa da centraluri aziis qveynebis mecnierTa kooperaciis gaRrmavebas evrokavSiris qveynebTan da mecnierebis politikis harmonizacias, erToblivi kvlevebis xelSewyobas (pir-vel rigSi FP7-is farglebSi) informa-ciis operatiul gacvlas da sxva. sesf-isTvis gamoyofili Tanxa Seadgens 79 000 evros.
axalgazrda mecnierTa mxardaWeris INTAS - saqarTvelos erToblivi programa
miRebul iqna INTAS-is axalgazrda mec-nierTa sastipendio grantis mflobeli qarTveli mecnierebis saqmianobis sabo-loo angariSebi. INTAS-is xelmZRvanelo-bis mier angariSebis oficialuri damt-kicebis Semdeg, sesf-ma moaxdina saboloo finansuri angarisworeba grantis mflo-belebTan, riTac 2008 wlis aprilSi faq-tobrivad daixura INTAS-is axalgazrda mecnierTa sastipendio grantis programa. biujeti Seadgenda 97 900 lars.
3�
miznobrivi kvlevebisa da ganviTarebis iniciativebis programa
am programis farglebSi 2006-2007 wleb-Si dafinansda 15 proeqti. saerTo biujeti Seadgenda 183 800 lars. 2008 wlis 19 dekem-bers ukrainis samecniero da teqnologiur centrisa (STCU) da sesf-is mier ̀ miznobrivi kvlevebisa da ganviTarebis iniciativebis~ - programis farglebSi gamocxadda mesame konkursi. SerCeuli iqna sami prioritet-uli sfero: 1. bioteqnologiebi da mec-nierebebi sicocxlis Sesaxeb; 2. energoefeq-turoba; 3. sainformacio da sakomunikacio teqnologiebi.
CRDF/GRDF - saqarTvelos erToblivi samecniero - teqnologiuri programa STEP
daiwyo aSS-s samoqalaqo kvlevisa da gan-viTarebis fondisa (CRDF) da sesf-is mier `mecnierebis, teqnologiebis da mewarme-obis programis (STEP 2007)~ farglebSi Catarebuli I konkursSi gamarjvebuli 8 proeqtis dafinanseba. 2008 wlis 18 ivniss gamocxadda II konkursi, romlis Sedegadac dafinansda 6 proeqti. biujeti Seadgenda 41 468 lars.
axalgazrda mecnierTa xelSewyobisCRDF/GRDF - saqarTvelos nacionaluri programa
axalgazrda mecnierTa erovnuli pro-gramis (NSS) farglebSi 2007 wels dafin-
ansda 15 proeqti. saerTo Tanxam Seadgina 41 500 lari.
2008 wlis manZilze grZeldeboda axal-gazrda qarTveli mkvlevarebis muSaoba aSS-s samoqalaqo kvlevisa da ganvi-Tarebis fondisa (CRDF) da sesf-is 2007 wlis programis farglebSi erTwliani I sagranto konkursiT dafinansebul 15 proeqtze. isini 3-Tviani mivlinebebiT im-yofebodnen aSS-s wamyvan samecniero cen-trebSi. damTavrda ganacxadebis miReba 2008 wels gamocxadebul II konkursze. Cat-arda konkursantebis Sefaseba inglisuri enis codnaze. aSS-s eqpertTa mier moxda proeqtebis samecniero donis Sefaseba. konkursis Sedegad gamovlinda 10 gamar-jvebuli proeqti.
saqarTvelos kvleviTi da saganmanaTleblo centrebis programa - (CORE) CRDF/GRDF-saqarTvelos erToblivi dafinansebiT
am programis farglebSi dafinansda 1 proeqti, romlis biujeti Seadgenda 300 000 aSS dolars. saqarTvelos kvlevisa da saganmanaTleblo centrebis pro-gramis (CORE), aSS-s samoqalaqo kvle-visa da ganviTarebis fondisa (CRDF) da sesf-is mier erToblivi dafinansebiT, i. WavWavaZis universitetSi grZeldeba muSaoba proeqtze - kavkasiis biomrav-alferovnebis Seswavla `biomravalfer-ovnebis cxeli wertili~. proeqtis far-glebSi, universitetSi funqcionireba daiwyo biomravalferovnebis kvlevis centrma.
3�
evroatlantikur sivrceSi saqarTvelos integraciis procesis xelSewyoba
NATO-s samecniero programebSi qarTvel mecnierTa monawileobis stimulirebisTvis, NATO-s programa `mecniereba mSvidobisa da usafrTxoebisaTvis~ ori qveprogramis: `mec-niereba mSvidobisaTvis~ (SFP) da `qseluri infrastruqturis grantebi~ (NIG) fargleb-Si mimdinare proeqtebis monawile qarTvel mecnierebs daeniSnaT saxelmwifo stipendie-bi (Sesabamisad 500 da 300 lari). SFP-is pro-gramiT seqtember-oqtomberSi NATO-s granti miiRo kidev erTma proeqtma, romelsac Se-sabamisad sesf-is mier daeniSna saxelmwifo stipendiebi. biujeti -120 700 lari.
mecniereba da teqnologiebi, rogorc qveynis usafrTxoebisxelSemwyobi instrumenti
2008 wlis 30 ivnisidan 5 ivlisamde NATO-s programis farglebSi `mecniereba mSvidobi-sa da usafrTxoebisTvis - mowinave swavleb-is kursi~ TbilisSi mimdinareobda saswavlo seminari, romlis organizatorebic iyvnen sesf-i da estoneTis samecniero fondi `ar-qimedesi~. seminari mieZRvna problemas: `saqarTvelos mecnierebisa da teqnologiu-ri ganviTarebis politika, rogorc qvey-nis usafrTxoebis xelSemwyobi saSualeba~. seminaris muSaobaSi, garda qarTveli da es-toneli mecnierebisa da eqspertebisa, mon-awileobdnen ingliseli, berZeni, somexi da azerbaijaneli kolegebi. RonisZiebis umTa-vresi mizani gaxldaT qveynis samecniero-te-qnologiuri potencialis ukeT gamoyeneba
usafrTxoebis sistemis ganviTarebisaTvis. mowveulma eqspertebma NATO -s wevri qvey-nebidan farTod warmoadgines rogorc maT qveynebSi, ise mTlianad evroatlantikur sivrceSi usafrTxoebis uzrunvelyofis Tanamedrove problematika. konkretul ma-galiTebze ganixiles am procesSi mecniere-bisa da teqnologiuri ganviTarebis mniS-vnelovani roli.
inovaciisa da teqnologiis gadacemis xelSemwyobi struqturebis ganviTareba (proeqti INNOTRANS)
2008 wlis maisidan daiwyo muSaoba proeqtze: `saqarTvelosTvis estoneTis gamocdilebis gaziareba inovaciisa da te-qnologiis gadacemis xelSemwyobi stru-qturebis ganviTarebaSi~ (INNOTRANS), romelSic estonel kolegebTan (estoneTis ganviTarebis fondi, arqimedesis fondi da talinis teqnologiuri universiteti) er-Tad CarTulebi arian iv. javaxiSvilis Tbi-lisis saxelmwifo universiteti da saqarTve-los erovnuli samecniero fondi.
proeqti INNOTRANS-i moicavs interaq-tiur treiningebs da saswavlo vizitebs. proeqtis mTavar samizne jgufs warmoad-genen saqarTvelos saxelmwifo moxelee-bi, romlebic CarTulni arian kvlevis, ganviTarebis da inovaciis politikaSi, saqarTveloSi arsebuli teqnologiis ga-dacemis da sainovacio saqmianobis mx-ardamWeri struqturebis menejerebi, saqarTvelos samecniero-kvleviTi insti-tutebis wamyvani mecnierebi da adminis-tratorebi.
3�
qarTvelologiis, humanitaruli
da socialuri mecnierebebis fondi
fondis dafinansebam Seadgenda 2 826 900 lari. aqedan
89% fondis programebisTvis iyo gankuTvnili. 2008 wels
konkursebSi gamarjvebul proeqtebSi dasaqmebulia da fin-
ansdeba 400-ze meti mecnieri.
`rusTavelis fondi~
`rusTavelis fondi~
3�
saxelmwifo samecniero grantebi
2008 wlis ganmavlobaSi gagrZelda
2006-2008 wlebSi dawyebuli 58 samecniero
proeqtis dafinanseba, biujeti - 2 226 960
lari. amaTgan, wlis bolosTvis dasrulda
17 proeqti. 2008 wels gamocxadebuli axali
konkursis Sedegad dafinansda 45 proeqti.
maTi ganxorcieleba 2009 wlis ianvridan
daiwyo.
Tematuri konkursi
`ilia da globalizacia~
ilia WavWavaZis 170 wlis iubilesTan
dakavSirebiT rusTavelis fondma gamo-
acxada Tematuri konkursi `ilia da glo-
balizacia~. konkursSi monawileobda 21
proeqti. dafinanseba miiRo samma proeqt-
ma. proeqtebis dafinanseba 2008 wlis oq-
tombridan daiwyo. biujetma Seadgina 39 374
lari.
moklevadiani individualuri
samogzauro saxelmwifo
samecniero grantebi
moklevadiani individualuri samog-
zauro saxelmwifo grantebis konkur-
sis mizania xeli Seuwyos saqarTvelos
mecnierebis monawileobas saerTaSori-
so samecniero RonisZiebebSi. 2008 wlis
ganmavlobaSi dafinansda 25 mecnieri.
konkursis biujeti 52 060 lars Seadgen-
da.
sakonferencio grantebis konkursi
sakonferencio grantebis konkursis mi-zania xeli Seuwyos saqarTveloSi lokalu-ri da saerTaSoriso samecniero konfer-enciebis Catarebas. 2008 wlis konkursSi dafinansda 2 proeqti. mTliani Tanxa Sead-genda 24 680 lars.
ilia WavWavaZis saxelobis stipendia axalgazrda mecnierTaTvis
axalgazrda mecnierTaTvis ilia WavWavaZis saxelobis stipendiis konkursi pirvelad 2007 wlis noemberSi gamocxadda. sakonkursod dafinanseba miiRo 10-ma axal-gazrda mecnierma. mTliani Tanxa Seadgen-da 24 000 lars. axalgazrda mecnierebi 2008 wlis ganmavlobaSi iRebdnen stipendias 200 laris odenobiT. axali konkursi 2008 wel-sac gamocxadda.
SoTa rusTavelis saxelobis stipendia mecnierTaTvis
SoTa rusTavelis saxelobis stipendiis konkursi pirvelad 2007 wlis noemberSi gamocxadda. stipendiis mosapoveblad ga-nacxadi 16-ma mecnierma Semoitana. 2008 wlisTvis dafinanseba miiRo 5-ma mecnierma. mTliani Tanxa Seadgenda 24 000 lars. maTi stipendiis odenoba TveSi 400 lars Sead-genda. axali konkursi 2008 welsac gamocx-adda.
`rusTavelis fondi~
�0
qarTveli mecnierebis citirebis indeqsi da qarTveli mecnierebis publikaciebi maRalreitingul JurnalebSi
ganaTlebisa da mecnierebis sistemaSi mimdinare procesebis kvleveb-
is, mecnierebis ganviTarebis prognozirebisa da msoflio mecnierebis
miRwevaTa Sesabamisad saxelmwifo prioritetebis Sesaxeb winadadebe-
bis SemuSavebisaTvis, umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebebisa da
samecniero-kvleviTi institutebis samecniero saqmianobis gaumjebese-
bisa da racionaluri rekomendaciebis SemuSavebisaTvis Zalze mniS-
vnelovani iyo Journal Citation Reports da Web of Science bazis SeZena da
qarTveli mecnierebisaTvis am programiT sargeblobis saSualebis
micema.
ISI Web of Science® warmoadgens citirebis indeqsis bazas, romelic
gankuTvnilia mkvlevarebis, administraciis, akademiuri personali-
sa da studentebisaTvis. igi moicavs msoflioSi yvelaze maRali gav-
lenis faqtoris mqone 10 000 samecniero Jurnalsa da 110 000 sakonfer-
encio masalas 1 900 wlidan moyolebuli dRemde. ISI Web of Knowledge SM warmoadgens saukeTeso samecniero bazas, romelic saSualebas
aZlevs mkvlevars swrafad moiZios da gaanalizos informacia mis-
Tvis saintereso kvlevis sferoSi. ISI Web of KnowledgeSM sxva mraval
produqciasTan erTad gvTavazobs Cveni samecniero sazogadoebisaTvis
gansakuTrebulad mniSvnelovan or bazas: Web of Science®-sa da Journal Citation Reports®.
programis farglebSi Sedga winaswari molaparakebebi ”Thomson Reu-ters”-Tan, romelic aRniSnuli bazis eqskluziur momwodebels warmoad-
gens. molaparakebebis Sedegad gaformda xelSekruleba saqarTvelos
ganaTlebisa da mecnierebis saministrosa da ”Thomson Reuters” warmo-
madgenlobas Soris. xelSekrulebis gaformebis safuZvelze moxda 4
kompiuteruli IP-is CarTva, romliTac sargeblobs 30-mde umaRlesi sa-
ganmanaTleblo dawesebuleba, samecniero kvleviT instituti, erovnu-
li samecniero fondi, rusTavelis fondi da sxv.
�1
2008 wlis agvistoSi, ruseTis federaciis
mier ganxorcielebuli samxedro agresiis
Sedegad, konfliqtur regionebSi moqmedi
zogadsaganmanaTleblo skolebis moswavleebi,
pedagogebi da administraciul-teqnikuri
personali umZimes mdgomareobaSi aRmoCndnen.
omis Sedegad bavSvTa uflebebis darRvevis
mZime faqtebi dafiqsirda sicocxlis xelyofis,
usafrTxoebis darRvevis da ganaTlebis
xelmisawvdomobis SezRudvis saxiT.
agvistos omis Sedegebi
agvistos omis Sedegebi
go
ri
s m
e-7
sa
jar
o s
kol
a d
ab
om
bvi
s S
em
de
g
�2
zaralis neitralizaciis mizniT, saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier Catarda Semdegi ZiriTadi RonisZiebebi:
TavSesafrebSi ganlagebul iZulebiT gadaadgilebul ojaxebs gaewiaT gadaude-beli daxmareba; ganxorcielda ganaTlebis xelmi-
sawvdomobis aRdgenaze mimarTuli RonisZiebebi; pedagogebis da administraciul
personals gaewiaT sxvadasxva saxis dax-mareba; aRdgenil iqna dazianebuli infras-
truqtura da sxv.
ruseTis federaciis mier saqarTveloze ganxorcielebuli agresiis Sedegad saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis sistemisTvis miyenebuli zarali Sefasda 2008 wlis seqtembris TveSi. zaralis moculoba dramatuli aRmoCnda:
saomari moqmedegebis Sedegad, kon-fliqtis zonaSi da mis gareT daiWra 19 bavSvi. goris raionSi ganxorcielebuli dabombvis Sedegad gardaicvala 15 wlis mozardi. aiRricxa 28 180 iZulebiT gadaadg-
ilebuli bavSvi da mozardi, romlebic aRmoCndnen swavlis gagrZelebis Sesa-Zleblobis Sewyvetis safrTxis winaSe.
oqtombris TveSi ramdenime donori da arasamTavrobo organizaciis mier, ga-naTlebisa da mecnierebis saministros mxardaWeriT, Catarda omis Sedegad dazaralebuli bavSvebis mdgomareobis Sefaseba. Sefasebis Sedegad dadginda, rom gamokiTxuli bavSvebis 75%-s aeR-niSneba sxvadasxva saxis post-tramvuli simptomebi. kerZod, 35%-ze mets - Zilis darRveva daufiqsirda, bavSvebis 35%-Si post-tramvuli simptomebi gamoixata kvebis darRveviT, 11%-Si - metyvelebis SeCerebiT da 33%-Si - agresiuli qceviT. aiRricxa 9 500 iZulebiT gadaadg-
ilebuli maswavlebeli.
`ka
rve
bi
s q
al
aqi
~
�3
daingra da dazianda 55 sagan-manaTleblo dawesebuleba. 165 skola, 195 sabavSvo baRi, 15 pro-
fesiuli centri, 4 sazafxulo banaki da 9 umaRlesi saganmanaTleblo dawese-buleba gamoyenebul iqna TavSesafrad. 1500-mde dazaralebul students
mniSvnelovnad gauuaresda ojaxis fi-nansuri mdgomareoba da, Sesabamisad, dakarga umaRles saganmanaTleblo dawe-sebulebaSi swavlis dafinansebis Sesa-Zlebloba.
infrastruqturis ziani
samxedro operaciebis dros ganxor-cielebuli dabombvebis, danaRmvis, Zarcvis Sedegad mniSvnelovnad dazianda sagan-manaTleblo infrastruqtura.
konfliqtis zonebSi miyenebuli ziani:
damwvaria 6 skola TiRvasa da eredvSi; gaZarcvulia 13 skola eredvSi, qur-
Tasa da TiRvaSi; dangreuli da gaZarcvulia ered-
vis, TiRvis, axalgoris da qurTis sagan-manaTleblo resurscentrebi;gaZarcvuli da dazianebulia zemo
afxazeTis erTi skola.
konfliqtis gareT arsebul teritoriebze miyenebuli ziani
goris raioni: dazianda 23 skola, 7 skola saWiroebs srul reabilitacias; mniSvnelovnad dazianda goris uni-
versitetis centraluri korpusi;e
rg
ne
Ti
s s
aja
ro
sko
la
da
rb
evi
s S
em
de
g
��
kaspis raioni: seriozulad dazianda sami skola da erTi profesiuli centri; qarelis raioni: dazianda da
gaiZarcva 9 skola; senakis raioni: dazianda 2 skola da
nawilobriv daingra erTi profesiuli centri; gaiZarcva da Semdeg daiwva ganmuxu-
ris sazafxulo banaki. rusuli agresiis Sedegad, saqarTvelos
500-ze meti saganmanaTleblo dawesebuleba TavSesafrad iyo gamoyenebuli. Sedegad, mniSvnelovnad dazianda am dawesebulebe-bis infrastruqtura.
TavSesafrebSi ganlagebuli iZulebiT gadaadgilebuli ojaxebisTvis gaweuli gadaudebeli daxmareba
q. Tbilisis N51 sajaro skolaSi gan-Tavsebuli devnili meZuZuri dedebi uzrunvelyofilni iqnnen sakvebiT da sx-vadasxva sayofacxovrebo sagniT (22 000 lari);
umaRles saganmanaTleblo, samecni-ero-kvleviT, zogadsaganmanaTleblo, profesiul saganmanaTleblo dawese-bulebebSi devnili moqalaqeebis gan-Tavsebis gamo gazrdili komunaluri xarjebis dafarvis mizniT, saministros biujetidan gamoiyo 820 000 laramde.
2. saqarTvelos ganaTlebisa da mec-nierebis saministros mier ganaTlebis xelmisawvdomobis aRdgenisTvis mimarTu-li RonisZiebebi:
zogadi ganaTleba
saomari moqmedebebis Sedegad daza-ralebuli II-XII klasis moswavleebis sasko-lo saxelmZRvaneloebiT uzrunvelyofis mizniT daixarja 389 155 lari;
- ganxorcielda im skolebis saskolo merxebiT uzrunvelyofa, sadac swavloben kompaqturi Casaxlebis adgilebSi mcxovre-bi devnili moswavleebi. kerZod, 32-mde aseT skolas gadaeca 1 094 saskolo merxi.
pedagogebisa da administraciuli personalis daxmareba:
ruseTis mier 2008 wlis agvistoSi ganx-orcielebuli agresiis Sedegad okupire-buli teritoriebidan devnili pedago-gebisa da administraciul-teqnikuri personalis finansuri mxardaWeris mizniT (saomar moqmedebebamde dafiqsirebuli Sromis anazRaurebis SenarCuneba) devnil pedagogebs 2008 wlis bolomde gadaer-icxaT 717 318 lari. aseve, 2008 wlis ganmav-lobaSi yovelkvrtalurad gadaricxulma finansurma daxmarebam Seadgina 2 949 510 lari.
erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefase-bis centris proeqtis `swavleba omis Sedegad danatovari feTqebadi narCenebis Sesaxeb~ farglebSi Sida qarTlis regionSi, ker-Zod ki goris, kaspis, qarelisa da xaSuris raionebSi ganxorcielda 180 skolis pedago-gebis (SemdgomSi mwvrTnel-xelmZRvanelTa) gadamzadeba. treningebze miRebuli reko-mendaciebis safuZvelze moxda masalis in-tegrireba sxvadasxva sagnis saswavlo pro-gramaSi, SemuSavda sagakveTilo gegmebi da
��
Catarda gakveTilebi regionis yvela skolis dawyebiT, sabazo da saSualo safexurebze.
TiToeul skolas daurigda naRmebis, ka-seturi bombebis, danaRmuli da saxifaTo, agreTve gamafrTxilebeli niSnebiT aRWurvi-li adgilebis amsaxveli TvalsaCino masala.
proeqtis monitoringis farglebSi Catarebuli aqtivobebis Semdgom samizne skolebSi moxda maswavlebelTa da moswav-leTa gamokiTxva integrirebul gakveTile-bze miRebuli codnis Sesamowmeblad, ramac sakmaod maRali xarisxi aCvena.
dazianebuli infrastruqturis
aRdgena saministros mier
dazianebuli infrastruqturis
aRsadgenad mimarTuli
iqna Tanxebi:
260 aTas laramde - sofel ruisis
№3 sajaro skolis reabilitaciisTvis;
5,5 aTas larze meti - sofel niqozis
sajaro skolis reabilitaciisTvis;
32 aTas larze meti - sofel tirZni-
sis sajaro skolis reabilitaciisTvis;
114 aTas laramde - sofel dvanis
sajaro skolis reabilitaciisTvis;
114 aTas laramde - sofel ceroni-
sis sajaro skolis reabilitaciisTvis;
164 aTas laramde - kaspis, xaSuris,
qarelis, goris, senakisa da zugdidis mu-
nicipalitetebis teritoriaze dazianeb-
uli sajaro skolebis reabilitaci-
isTvis.
ganaTlebis da mecnierebis saministo
gaweuli daxmarebisTvis madlobas uxdis
yvela saerTaSoriso, arasamTavrobo
Tu kerZo organizacias, romelTa So-
ris arian: USAID, WORLD VISION GEORGIA, UNICEF, norvegiis ltolvilTa sabWo,
arasamTavrobo organizacia `ganaTleba
demokratiisaTvis~, germaniis teqnikuri
daxmarebis fondi, germanuli asociacia
~Genesis~, gaeros ganviTarebis programa,
saqarTvelos banki, saerTaSoriso or-
ganizacia ,,agrobiznesis ganviTarebis
proeqti~ da sxv.er
gn
eT
is
sa
jar
o s
kol
a d
ar
be
vis
Se
md
eg
��
თბილისი, 0102დიმიტრი უზნაძის ქ. 52
ტელ: (995 32) 95 79 88ფაქსი: (995 32) 95 79 88
ვებ-გვერდი: www.ganatleba.org; ელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი, 0102, ივ. ჯავახიშვილის ქ. 60
ტელ: (995 32) 43 92 12ფაქსი: (995 32) 43 94 03 a
ვებ-გვერდი: www.naec.ge; ელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის # 52
ტელ: (995 32) 95 58 36; (995 32) 91 14 53ფაქსი: (995 32) 95 58 36
ვებ-გვერდი: www.tpdc.ge; ელ.ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის ქ. 68
ტელ: (+995 32) 95 74 16; ფაქსი: (+995 32) 95 62 05
ვებ-გვერდი: www.gnsf.ge; ელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102 ,დ.უზნაძის 68, III სართული
ტელ.: 91-05-52
ვებ-გვერდი: www.dlf.ge; ელ.ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის ქ. 68
ტელ/ფაქსი: (+995 32) 91-02-27
ვებ-გვერდი: www.nea.geელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის ქ. 68
ტელ: (995 32) 95 33 21
ვებ-გვერდი: www.rustaveli.org.ge;ელ-ფოსტა:[email protected]
საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდი
ქართველოლოგიის, ჰუმანიტარული და სოციალური მეცნიერებების ფონდი
საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო
თბილისი, 0102დიმიტრი უზნაძის ქ. 52
ტელ: (995 32) 95 79 88ფაქსი: (995 32) 95 79 88
ვებ-გვერდი: www.ganatleba.org; ელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი, 0102, ივ. ჯავახიშვილის ქ. 60
ტელ: (995 32) 43 92 12ფაქსი: (995 32) 43 94 03 a
ვებ-გვერდი: www.naec.ge; ელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის # 52
ტელ: (995 32) 95 58 36; (995 32) 91 14 53ფაქსი: (995 32) 95 58 36
ვებ-გვერდი: www.tpdc.ge; ელ.ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის ქ. 68
ტელ: (+995 32) 95 74 16; ფაქსი: (+995 32) 95 62 05
ვებ-გვერდი: www.gnsf.ge; ელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102 ,დ.უზნაძის 68, III სართული
ტელ.: 91-05-52
ვებ-გვერდი: www.dlf.ge; ელ.ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის ქ. 68
ტელ/ფაქსი: (+995 32) 91-02-27
ვებ-გვერდი: www.nea.geელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის ქ. 68
ტელ: (995 32) 95 33 21
ვებ-გვერდი: www.rustaveli.org.ge;ელ-ფოსტა:[email protected]
საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდი
ქართველოლოგიის, ჰუმანიტარული და სოციალური მეცნიერებების ფონდი
საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო
თბილისი, 0102დიმიტრი უზნაძის ქ. 52
ტელ: (995 32) 95 79 88ფაქსი: (995 32) 95 79 88
ვებ-გვერდი: www.ganatleba.org; ელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი, 0102, ივ. ჯავახიშვილის ქ. 60
ტელ: (995 32) 43 92 12ფაქსი: (995 32) 43 94 03 a
ვებ-გვერდი: www.naec.ge; ელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის # 52
ტელ: (995 32) 95 58 36; (995 32) 91 14 53ფაქსი: (995 32) 95 58 36
ვებ-გვერდი: www.tpdc.ge; ელ.ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის ქ. 68
ტელ: (+995 32) 95 74 16; ფაქსი: (+995 32) 95 62 05
ვებ-გვერდი: www.gnsf.ge; ელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102 ,დ.უზნაძის 68, III სართული
ტელ.: 91-05-52
ვებ-გვერდი: www.dlf.ge; ელ.ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის ქ. 68
ტელ/ფაქსი: (+995 32) 91-02-27
ვებ-გვერდი: www.nea.geელ-ფოსტა: [email protected]
თბილისი 0102, დიმიტრი უზნაძის ქ. 68
ტელ: (995 32) 95 33 21
ვებ-გვერდი: www.rustaveli.org.ge;ელ-ფოსტა:[email protected]
საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდი
ქართველოლოგიის, ჰუმანიტარული და სოციალური მეცნიერებების ფონდი
საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო
mes.gov.ge