mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

Upload: khashchuluun

Post on 07-Aug-2018

223 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    1/26

    “ХУДАЛДААНЫ БОДЛОГО, ЭРХ ЗҮЙН ОРЧНЫГ

    БҮРДҮҮЛЭХ ЗАМААР АЖ ҮЙЛДВЭРЛЭЛЭЭ ДЭМЖИНЭ”

     Аж үйлдвэрийн яам,

     Худалдааны бодлого, зохицуулалтын газарУлаанбаатар, 2015 оны 12 арын 02 

    АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ЯАМ

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    2/26

    Гадаад худалдаан !н!!"#$н %а$дал

    Монгол Улсын гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт &'() онд (( тэрбумам.долларт хүрч өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс *+ хувиар буюу *-)+*  саяам.доллараар өссөн дүнтэй байна.

    Монгол Улс &'()  онд дэлхийн ()&  улстай худалдаа хийснээс .  улсадбараагаа экспортлож ()' улсаас гарал үүсэлтэй барааг импортлосон байна.

    Монгол Улсын худалдаа сүүлийн !" гаруй жилд анх удаа экспорт

    импортоос давамгайлж экспорт импортын #өрүү /*0+.  сая ам.доллараархудалдааны баланс эерэг гарсан.

    $мпорт /,&*+ сая ам.долларт хүрч өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс (,(&(+& сая ам.доллараар буюу (0+ хувиар буурсан байна.

    $мпортоор нийлүүлэгдсэн барааны .&+0  хувийг валютын төлбөртэйбараа '+-  хувийг #ээлийн хөрөнгөөр нийлүүлсэн бараа (+*  хувийг

    тусламжийн бараа  /+'  хувийг гадаадын хөрөнгө оруулалтын бараа '+') хувийг боловсруулах бараа э#лэж байна.

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    3/26

    !"%! !"%& !"%'

     ('""".")

     (!""".")

     *

    !"""."

    '"""."

    +"""."

    ,"""."

    %""""."

    %!"""."

    %%%!&.%

    (',&+. ((,'((+&

    ),*-)+0 ),&.+(

    /,00)+

    ,0*-+),*/0+-

    /,&*+

    (!&-&.) 1&,'--+02

    /*0+.

    ая ам!доллар

    Гадаад худалдаан н#$3 %а4аа 54"5л3

    /$01 23433 546571 15/857$М9:415;

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    4/26

    ХУДАЛДААНЫ 6АЛБАР7 ҮЙЛ АЖИЛЛАГААЯВУУЛЖ БАЙГАА ААН8ЫН 7ОО

    % ! & ' - +

     *

    %""""

    !""""

    &""""

    '""""

    -""""

    +""""

    """"

    "."=

    -."=

    %"."=

    %-."=

    !"."=

    !-."=

    &"."=

    &-."=

    '"."=

    '-."=

    -"."=

     *,).- *,-00

    )',./*

    ',",+/(,.*-

    /),.&.

    /.,-)*

    (),0-/ (),/&

    (.,&-/(/,-')

    (.,) &',0-(&&,0.*

    '".-= &>.=

    '.%=

    &!.>=

    &.,=

    &.,= &,.%=

    Улсын хэмжээнд !"%' онд нийт /.,-)*  аж ахуйн нэгж байгууллага үйл ажиллагаа явуулж байгаагийн &&,0.*буюу *-+( хув? н? бөөний болон жижиглэн худалдааны салбарт үйл ажиллагаа явуулж байна.

    "х үүвэр# $ндэний %татити&ийн Хороо

     @йл ажиллагаа явуулж байгаа нийт Aар?BуулалтAудалдааны салбарт үйл ажиллагаа эрхэллдэг

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    5/26

    ХУДАЛДААНЫ 6АЛБАРЫН

    АЖИЛЛАГ6ДЫН 7ОО

    !"", !""> !"%" !"%% !"%! !"%& !"%' *

    !"."

    '"."

    +"."

    ,"."

    %""."

    %!"."

    %'"."

    %+"."

    %,"."%+>.

    %+".&

    %'+.!%-!.-

    %&.&

    %-%., %-!.-

    Тайлбар: Үндэсний статистикийн хороо ажилчдын тоон мэдээллийг жилээр гаргадаг.

    мянгаар

    "х үүвэр# $ндэний %татити&ийн Хороо

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    6/26

     ДО7ООД ХУДАЛДААНЫ НИЙ7БОРЛУУЛАЛ7

     'тэрбум т(гр(г)

    9 Б:4луулал3 &'(& &'(* &'();, ""&.> %"+&%.& %%&"-. %"+.&! 2өөний худалдааны салбар --+'.! +'!.> +>!'.' %".& Dижиглэн худалдааны салбар &'&>. '!"&.' '&,%.& %"'.!

    !"%! он !"%& он !"%'E F*GFF"."

    !"""."

    '"""."

    +"""."

    ,"""."

    %""""."

    %!"""."

    .,''*+.

    (',*(+*

    %%&"-.

    /,/)+&,)&0+.   ,.&)+)

    *,)*.+0),&'*+)   ),*-(+*

    Тайлбар:*Жилд 50 сая төгрөгөөс дээш борллалтын орлоготой аж ахйн нэгж!!дийг хамрла".

    2өөний болон жижиглэн худалдааны салбарын нийт борлуулалт &'() онд ((,*'/+0 тэрбум төг болж өмнөх оныхоос 0)+) тэрбум төг буюу +*  хувиар өсчээ. Hмнөх оныхоос бөөний худалдааны борлуулалт ).+/  тэрбум төг буюу 0+0  хув? жижиглэнхудалдааных (00+. тэрбум төг буюу )+& хувиар өслөө. 2өөний болон жижиглэн худалдааны салбарын борлуулалтын .)+( хув? н?Улаанбаатар хотод ногдож байна.

    "х үүвэр# $ндэний %татити&ийн Хороо

    Iотоод худалдааны нийт борлуулалт Dижиглэн худалдаа2өөний худалдаа

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    7/26

    Худалдаан Bал%а4н :нAл:"

    %. %>>% оноос өмч хув?члал Jуурхай явагдсан хувийнхэвJилд тулгуурласанK

    !.

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    8/26

    7ул"а?дBан аBуудал

    5дийн #асгийн аюулгүй байдлын асуудалKIотоод худалдаа эмх BэгBгүйK

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    9/26

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    10/26

    %. Aудалдаанд баримтлах #арчмыг тодорхойлохK!. 1өрийн бус байгууллагын оролBоог нэмэгдүүлэхтөрийн #арим чиг үүргийг JилжүүлэхK

    &. 6адаад болон дотоод худалдаа эрхлэхэд тавигдах

    Jаардлагыг тодорхойлохK'. 6адаад худалдааг #охиBуулах аргыг тодорхойлохK-. Aудалдаа эрхлэгчийг эрх үүрэгжүүлэхK+. 1өрөөс худалдааг дэмжих механи#мыг бүрдүүлэхK

    . Aудалдааны талаарх мэдээлэл хяналт хариуBлагаK

    ХУДАЛДААНЫ ТУХАЙ ХУУЛИЙНТӨСӨЛ

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    11/26

    “ХУДАЛДААНЫ 7УХАЙ”ХУУЛИЙН 7>6>Л

    7!4!л* 2арааныK* @йлчилгээнийK* :юуны өмчийн эрхийнK

    Х5л%54* 6адаадK* IотоодK* 1усгай дэглэмK

    А4"а* 8ахимK* MуудK* 2иржийнK

    7а4#Dн %:л:н 3а4#Dн

    %уB E:х#Aуулал3

    Aудалдаа эрхлэхэдтавигдах Jаардлага

    Aудалдаа эрхлэгчийнэрх үүрэг

    122*ын чиг үүрэг

    Aудалдааны мэдээлэл

    Aяналт хариуBлага

     Тусгайдэглэм

    Дотоодхудалдаа

    Гадаадхудалдаа

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    12/26

    Үнд5Bн#$ 54х EF$н E:х#Aуулал3,Худалдаан хуул#$н 3!B!л

    Aуулийн төсөлд худалдааны нэр том?Nо хуулийн үйлчлэх хүрээ #арчимхудалдаа эрхлэгчийн нийтлэг Jаардлага эрх үүрэг гадаад дотоодхудалдааны бүтэB тусгай дэглэм гадаад дотоод худалдаа эрхлэхэдтавигдах нийтлэг Jаардлагыг тодорхой болгох мэдээллийн сангбүрдүүлэх худалдаа эрхлэгчдийн хариуBлагын тогтолBоог тодорхойлж

    өгсөн.

    6адаад дотоод худалдааны төрөл гадаад худалдааны төлбөр тооBоотөрөөс гадаад худалдааг дэмжих худалдааг хөнгөвчлөх болон#охиBуулах арга механи#мыг тодорхойлж стратегийн барааны үнийн#охиBуулалт чанар аюулгүй байдлын Jаардлага хангаагүй болон

    оюуны өмчийн эрхийн #өрчилтэй барааг #ах #ээлээс эргүүлэн татахасуудлыг #охиBуулахаар тусгасан.

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    13/26

    1усгай дэглэмийн худалдааг хэлбэрийн хув?д чөлөөт бүсийн болон хилорчмын худалдаа гэж ү#эж чөлөөт бүсийн худалдааг тусгайлсан хуулиар#охиBуулахаар хил орчмын худалдааг хөрJ #эргэлдээ улстай олон улсынхэм хэмжээнд нийBүүлэн харилBан тохиролBож байгуулсан гэрээний дагуутухайн бүс нутгийн хилийн боомтын бүс нутагт #охион байгуулах юм.

    1өрийн бус байгууллагын худалдааны харилBаан дах? оролBоогнэмэгдүүлэх төрөөс худалдааны талаарх #арим чиг үүргийг төрийн бусбайгууллагаар гүйBэтгүүлэх эрх #үйн орчныг бүрдүүлэх Монгол Улсынхудалдааны бүртгэл мэдээллийн нэгдсэн Bахим санг бүрдүүлэх #эрэгхарилBааг хуул?члахаар тусгасан.

    Aуул? батлагдснаар гадаад дотоод худалдааг эрхлэхэд тавигдахJаардлага худалдааны талаар төрийн болон төрийн бус байгууллагыноролBоо гадаад худалдааны төлбөр тооBоо дотоодын үйлдвэрлэлийгхамгаалах дэмжих төрөөс #охиBуулах худалдааны бүртгэл мэдээллийннэгдсэн Bахим санг бүрдүүлэх аJиглах болон худалдааны хяналтJалгалт хариуBлагатай холбогдох эрх #үйн тогтолBоо тодорхой болно.

    Мөн Aудалдааг Iэлхийн худалдааны байгууллага болон олон улсын гэрээхэлэлBээрийн хүрээнд эрхлэн явуулах эрх #үйн орчин бүрдэнэ.

    үргэлжлэл 

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    14/26

     ДХБ8н Худалдаа" х!н"!GHл!х х5л5лA554I

    !"%& оны %! дугаар сард $ндоне# Улсын 2али хотод болсон Iэлхийн худалдааныбайгууллагын гиJүүн орнуудын дэх удаагийн 2ага хурлаар IA2*ынAудалдааг хөнгөвчлөх хэлэлBээрийг хэлэлBэн тохирсон.

    Уг хэлэлBээрийн хүрээнд IA2*ын гиJүүн орнууд гаалийн үйлчилгээг түргэн Jуурхайболгох бараа бүтээгдэхүүн дамжин өнгөрөх бараа бүтээгдэхүүнийг чөлөөтэйнэвтрүүлэх чөлөөтэй дамжин өнгөрөх #арчмыг дэмжих дамжин өнгөрөх бараабүтээгдэхүүнтэй холбоотой үл ялгаварлах #арчмыг баримтлах худалдааны #ардлыг

    бууруулах хөгжиж буй болон нэн буурай хөгжилтэй орнуудад техникийн туслалBааү#үүлэх чадавхийг бэхжүүлэх ач холбогдолтой юм.

    Монгол Улсын хув?д уг хэлэлBээрийг байгуулахыг #арчмын хув?д дэмжиж IалайдгарBгүй хөгжиж буй орнууд (I6A2:)*ын :У

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    15/26

    JG4:Kн Х:л%::н LMNO 3а4#Dн х!н"!л!л3I

    Монгол Улс н? Pвропын Aолбооны тогтвортой

    хөгжил сайн #асаглалыг дэмжих QRST тариUынхөнгөлөлтөд !"%' оны % дүгээр сарын %*ний өдрөөсүргэлжлүүлэн хамрагдаж байна.

    Aөнгөлөлтийн нөхBөлөөр 0,&''  нэр төрлийн бараа

    бүтээгдэхүүнийг экспортод гаргах боломжтой.

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    16/26

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    17/26

    АH х:л%:"д:лI Vпоны хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэхK Vпоны өндөр технологийг нэвтрүүлэх нутагJуулахK

     3ж үйлдвэрийн салбарын нэмүү өртөг Jингээсэн экспортыгнэмэгдүүлэхK Wалютын орлогыг нэмэгдүүлэхK Aудалдааны эргэлтийг нэмэгдүүлэхK Aудалдаанд тулгарч буй тариU тариUын бус саад тотгорыг

    бууруулахK

    Н#$3 0 FS Tа3н х5л5лA55I

    F үе JатC &'(&U' УлаанбаатарFF үе JатC &'(&U(& 1окио

    FFF үе JатC  &'(*U') УлаанбаатарFX үе JатC  &'(*U'0 1окиоX үе JатC &'(*U(& УлаанбаатарXF үе JатC  &'()U') 1окиоXFF үе JатC  &'()U'0 Улаанбаатар

    &'(/+'&+(' Х5л5лA5543 "а4н FB5" Eу4аG+

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    18/26

    ХАА8н Bал%а4I

    ЯK:н Eах E55лд 5VBK:43л:х:д #?K:43н "аал#$н3а4#DааB H!л!!лB!н %а4ааI

    Aон? ямааны мах өндөг Bэвэр ус пиво чаBаргана төмс бахүнсний ногоо жимс жимсгэнэ.

    ЯK:нд 5VBK:43л:х:д VG:3н %:л:н FS Tа33а$"аа4#?K:43н "аал#$н 3а4#DааB H!л!!лB!н %а4ааI

    Aагас боловсруулсан үхрийн махан бүтээгдэхүүн сүүаарBан бүтээгдэхүүн #өгийн бал гоймонгийн болон #арим гурилантөрлийн бүтээгдэхүүн уул уурхайн гаралтай бүтээгдэхүүнK

    БАРААНЫ ХУДАЛДАА17а4#Dн аBуудал2

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    19/26

    ХуG#$н х5GTл#$н :4:лA::O

    Х:W4 3алн !4"!н хF455н#$ ха?3наX#лла"аа

    Y

    Х5л5лA554#$н F4 дFн

    5нэ хэлэлBээр #өвхөн хоNр орны хоорондын харилBанаJигтай харилBаа биJ юм. 1үүхий эдээр баялаг #ах

    #ээлийг үйлдвэрийн өндөх хөгжилтэй #ах #ээлд холбосонгүүр болж өгч байна. $ймд бусад орноос бодит хөрөнгөоруулалт татах суурийг бий болгож байгаагаараа илүүонBлогтой.

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    20/26

    АЗИ, НОМХОН ДАЛАЙН

    ХУДАЛДААНЫХЭЛЭЛRЭЭР 1ZN[Z2

     Аж үйлдвэрийн яам,

     Худалдааны бодлого, зохицуулалтын газар

    Улаанбаатар, 2015 оны * арын 2 

    АЖҮЙЛДВЭРИЙН ЯАМ

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    21/26

    АE#, н:?х:н дала$н худалдаан х5л5лA554

     3#и номхон далайн худалдааны хэлэлBээр

    н? 3#и /омхон далайн бүс нутгийн хөгжижбайгаа орнууд %>- онд 2ангкокийн хэлэлBээрнэртэйгээр байгуулсан. !""- онд угхэлэлBээрийг өргөжүүлэн 3#и /омхон IалайнAудалдааны AэлэлBээр (3913) болгонөөрчилсөн.

    Г#TFFн улBуудI 2англадеJ 2/A3У 5нэтхэг 7аос 2/

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    22/26

    АQ7А 8 АE#, Н:?х:н дала$нхудалдаан х5л5лA554

    6иJүүн орнууд эхний '*н удаагийн тариUынхэлэлBээгээр (','''  гаруй барааны татварыгхарилBан бууруулахаар тохиролBоод байна.

    AэлэлBээрийн гиJүүн улсууд импортод хамрагдаж буйнийт барааны )' хуG@ хоорондын худалдааны үнийндүнгийн &' хуG#$" тус тус хөнгөлөх амлалт авсан.

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    23/26

    Үнд5Bл5л Монгол Улс хэлэлBээрт нэгдэх хүсэлтээ !"" онд албан

    Nсоор илэрхийлсэн. Монгол Улсын Lасгийн га#рын !"%%оны дугаар сарын +*ны өдрийн хуралдаанаар МонголУлс 3#и /омхон далайн худалдааны хэлэлBээрт нэгдэнорох хэлэлBээг эхлүүлэхийг холбогдох Lасгийн га#рынгиJүүдэд даалгасан.

    Манай орны худалдааны нийт бараа эргэлтийн +- орчимхувийг 3/IAA*ийн гиJүүн орнуудтай хийж буй худалдааэ#элдэг бөгөөд >& орчим хув? н? 2/A3У*д ноогдож байна.

    1ус хэлэлBээрт нэгдэн орохын тулд Монгол Улсаас гиJүүнорнуудад ү#үүлэх импортын барааны хөнгөлөлтийн жагсаалтыг гаргаж гиJүүн орнуудтай тохиролBсон болно.

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    24/26

    М:н":л УлBн х!н"!л!л3#$н Xа"Bаал3

    Aөнгөлөлтийн жагсаалтыг гаргахдаа дараах#арчмуудыг баримталсан.

    Үнд5Bн#$ F$лдG54л5л#$" ха?"аалахI

    а. Монгол Улсын дотооддоо !""*!""> ондүйлдвэрлэсэн нийт -/  төрлийн бүтээгдэхүүнийгхөнгөлтөд хамруулаагүй.

    Aуул? тогтоомжоор хя#гаарлалт тогтоодог салбарынбараа бүтээгдэхүүнийг хамруулаагүй. @үндC

    #мнэлэг$ эм$ химийн гэх мэт.

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    25/26

    Х!н"!л!л3#$н Xа"Bаал3 %а х5?X55 ) д5х FSTа3н х5л5лA55н#$ да4аах %а$длаа4

    Х!н"!л!л3FEFFл5"H

    улB

    * дах@ FS Tа3н х5л5лA55н#$ да4аах %а$длаа4 ) д5х FS Tа3н х5л5лA55н#$ да4аах %а$длаа4 1\M&'(&2

    ҮХЖ8д:4B:н

    %а4аан3:: х5?X55

    Х!н"!л!л38#$н х5?X55

    1C2

    Н5н %уу4а$х!"X#л35$улBуудад

    FEFFлX %у$х!н"!л!л38

    #$н Xа"Bаал3

    Н5н %уу4а$х!"X#л35$улBуудад

    FEFFлX %у$х!н"!л!л38#$н х5?X55

    1C2

    ҮХЖ8д :4B:н%а4аан 3::

    х5?X55

    Х!н"!л!л38#$н х5?X55

    1C2

    Н5н %уу4а$х!"X#л35$улBуудад

    FEFFлX %у$х!н"!л!л3#$н

    Xа"Bаал3

    Н5н %уу4а$х!"X#л35$улBуудад

    FEFFлX %у$х!н"!л!л3#$н

    х5?X55 1C2

     2англадеJ !"> %'.% * * ->, !%.+ ' !.-

     2/A3У %+> !+. %+% .> !%>% &&."> %,% >.-,

     5нэтхэг -" !&.> ', &>. &&&' &'.-- ', +-.',

     + &&.&+  >-%*YZ[  >'%*Z\]R

      >'.'+*YZ[  >'.!!*Z\]R

     Mри*7анка '! %'." ! %! -,' !!.!% - %,.%

     7аос * * * * >>> &".% * *

     Монгол Улс * * * * &++ !'.%, * *

    НИЙ7 ДҮН ),&0' &0+& /-0 /.+- (',-- *(+-*  (,&/.

    (,&).

      -*+.

    -*+0'

  • 8/20/2019 Mongolia international trade Худалдааны Орчин 2015.12.02

    26/26

    АНХААРАЛ 7АВ]6АНДБАЯРЛАЛАА

    Ха4#лAах ха^"IМонгол Улсын 3ж үйлдвэрийн яам %-%+"Улаанбаатар хот ^ингэлтэй дүүрэг

    /эгдсэн үндэстний гудамж -_%Lасгийн га#рын FF байр

    УтасC >+*-%*!++'&" _!+%--_`аксC >+*%%*!+&&&&

    www.mi.gov.mn

    aaa.bcdefggh.dgi_ij.kgl.im

    aaa.najnneo.dgi_ijpkglpim

    @ nocqerij.kgl.im

    mailto:[email protected]:[email protected]