ӨМНӨ ҮЗСЭН ХИЧЭЭЛ ДЭЭР:

Хубилай хаанаас Тогоонтөмөр хаан хүртэл 16 их хаан төр захирч байсан.

Монголын Юан улс 1368 онд мөхсөн. Хүлэгүгийн хант улс

буюу Ил ханы улс 1353 онд мөхсөн

Цагаадайн хант улс 1398 онд мөхсөн

Алтан ордны улс 1480 онд мөхсөн.

АЖ АХУЙ, ХЭВ ЗАНШИЛ

ЗОРИЛГО

Монголын эзэнт гүрний үеийн аж ахуй, хэв заншилийн талаар мэдлэг эзэмшинэ.

Мал аж ахуй

АН АГНУУР

ГАЗАР ТАРИАЛАН

ТӨРИЙН ИХ ТАХИЛГА, БАЯР НААДАМ

МАЛ АЖ АХУЙ Монголчууд Төв азийн сэрүүн бүсэд эх газрын

эрс тэс уур амьсгалд оршиж байсан нь мал аж ахуйг зонхилон хөгжүүлэхэд хүргэсэн.

Адуун сүргийг онцгойлон үзэж, түлхүү өсгөн үржүүлж байсан.

Малынхаа үр шимийг ашиглан хоол хүнс, хувцас, орон сууц зэрэг ахуйн бүхий л зүйлдээ үйлдвэрлэн ашиглаж байв.

1

АН АГНУУР2

Ан агнуур нь малынхаа тоо толгойг өсгөх, хүнсний нөөцөө нэмэгдүүлэх, дулаан хувцас хэрэглэл бэлтгэх, эмчилгээний түүхий эд бэлтгэх зэрэгт ихээхэн ач тустай байв.

Хаад ноёд тэргүүтэй олон хүн оролцсон анг Их ав хомрого гэнэ. /Цэрэг дайны бэлтгэл/

Мөн энгийн ард иргэд аж ахуйн зориулалтаар ан хийдэг байсаныг Хайдаг ав гэнэ.

ГАЗАР ТАРИАЛАН

Их Монгол улсын үед газар тариалан бага зэрэг эрхэлж байсан ба Орхон, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө голын савуудад тариалж байв.

Газар тариалан өргөн дэлгэрээгүй нь Монгол орны эрс тэс уур амьсгалтай холбоотой.

Орхон, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө голын ай сав

ТӨРИЙН ТАХИЛГА, БАЯР НААДАМ

ТӨРИЙН ТАХИЛГА

Тухайн үеийн Монголчууд алтан ургийн хааныг Мөнх тэнгэрээс язгуурт хэмээн үзэж, тэнгэр газрыг тайж тахидаг байв.

Мөн Хэнтий, Хангай, Алтайн нурууны гол ноён оргилуудыг тахин шүтдэг байлаа. Жишээ нь: Бурхан халдун уул, Отгонтэнгэр, Алтай, Хан хөхий г.м

БАЯР НААДАМ

Тэр үеийн Монголчуудын гол цэнгэл нь эрийн гурван наадам байлаа. Цэц мэргэн, хүч чадал, агтны хурдан. /Энэ нь эр цэрэг бэлтгэх эртний уламжлалт баяр юм./

МНТовчоонд Хасар, Есүнгэ, Бүрибөх, Бэлгүдэй, Чилгэр бөх гэсэн нэрт харваач, бөхчүүдийг тодотгон бичсэн байдаг.

Ямарваа нэгэн баяр наадам, найр хуриманд айраг цагааг голлон хэрэглэх ба архийг дөчин наснаас дөнгөж амсах хатуу хориг тавьсан байв.

ГЭРИЙН ДААЛГАВАРТ

13-р зууны Монголын нүүдлийн хэв маяг, өнөөгийн Монголын мал аж ахуйг өөрийн бодлоор харьцуулан бичиж ирээрэй.

БУЦАХ

БУЦАХ

БУЦАХ

БУЦАХ