muceddid risalesi

8/2/2019 Muceddid Risalesi

1/67

MCEDDD RSLES

&

VASYETLER VENASHATLER

Ahmed Ziyddn Gmhnev(K.S.)


2/67

2

MCEDDD RSLES&

VASYETLER VE NASHATLER


Tercme: Dr. Mehmed S. Bursal

Vuslat VakfYaynlarTasavvuf Hikemiyat Serisi: 3

Birinci BaskKonya 2006

Tm yayn haklar VUSLAT VAKFIna aittir.Kaynak gsterilerek iktibas yaplr.

VUSLAT

Eitim-Yardmlama Kltr ve evre VakfBaba Sultan Mah. stanbul Cad. No: 239 Tel: 0332. 350 64 99 Karatay/ KONYA


3/67

3

MCEDDD RSLES(Her Asrda Dni Yenileyen Bir

Mceddidin Geleceine Dir Bir Risle)


Tercme: Dr. Mehmed S. Bursal


4/67

4

Eser Hakknda Birka Sz...

Elinizdeki bu risle, Peygamber Efendimiz

(sallallahu aleyhi ve selem)in: Cenb- Hakk, her bir

yzyln banda bu mmete, dinini yenileyen bir

mceddid gnderir. hadsi zerine, Ahmed Ziyddn

Gmhnev Hazretleri tarafndan kaleme alnmtr.

Eserinde, her yzyln balangcnn, bir

evvelki asr idrk edenlerden kimsenin kalmad

andan itibaren balamas gerektiine iret edenAhmed Ziyddn Gmhnev (K.S.) Hazretleri, bir

evvelki asr ile bir sonraki asr arasnda meydana gelen

deiiklikler karsnda, insanlara anlayacaklar dilden

konuan bir mceddidin gnderileceini, bizzat

Peygamberimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)in ifade

ettiini belirtmitir. Ancak bunun mutlaka lim olmaslzm gelmediine, bazen halife, bazen de melik olarak

gelebileceine iret etmitir.

Risle, Kitbl-birin sonunda yer almaktadr.*1

MTERCM

*1-Gmhnev Ahmed Ziyddn ve Hlidiye Tarikat : Dr. rfanGndz (sh. 135-136)


5/67

5

AHMED ZYDDNGMHANEV (K.S.) Hz.NN

KISA TERCEME- HAL

Gmhanede dnyaya gelen, stanbulSleymaniye Camii haziresinde medfun bulunan,stanbula terifleriyle ufku deien, ariflerin veevliyalarn kutbu, stad, yardmcs, dayana,yardma yetieni, elinden tutan, kendine ulaanlarngavs, mridlerinin terbiyecisi, sliklerin irad edicisi,Kuran edebiyle yaayan, Allah(C.C.)n kelimesini ve

eriatn gnllerde yceltmeye btn gc ile gayreteden, fakih ve muhaddis, Resulullahn (S.A.V.) snnetive yolundan ayrlmayan, ilim ve marifetlerinkaynann takipisi, milyonlarca insann gnlne irfannurlarnn akmasna vasta olan Byk eyh EfendiAhmed Ziyddin bin Mustafa el-Gmhanevi (K.S.)Hazretleridir.

Ahmed Ziyddin Gmhanevi (K.S.)Hazretleri 1813 ylnda Gmhanenin Emirlermahallesinde dnyaya gelmilerdir. Babalar Mustafa,


6/67

6

dedeleri Abdurrahman adlarn tarlar. Pederleriticaretle hayatn kazanan salih bir zt idiler.

Gmhanevi Hazretleri be yanda okumaya

baladlar. Sekiz yalarna gelince Kuran- Kerim,Delil-i Hayrat, Kaside-i Brde ve Hizbl-Ahzapkraati iin icazet aldlar. On yalarnda babalarnnTrabzona hicretiyle birlikte, orann ileri gelenlerindenolan Laz Hoca, eyh Osman Efendi ve eyh Halid as-Saidden sarf, nahiv ve fkh dersi almaa baladlar.Abilerinin askerde, babalarnn ise yalnz olmas

sebebiyle kck yanda bir yandan babalarnnmaazasnda alrlar, bir yandan da byk bir ak veevkle ilim tahsiline gayret ederlerdi. Mutad dersleri vehafzln devam ettirirken de bizzat elceiziylerdkleri keseleri satarak helal para biriktirmeyealyorlard. Bu parayla ileride tahsillerini ilerletmekiin gereken masraf karlayacaklard.

1831de amcalaryla birlikte alveri iinstanbula geldiler. Babalar iin lzumlu ticareteyasn aldktan sonra onlar amcalarna teslim ettilerve yle buyurdular:

Muhterem amcacm, ben u anda gkteararken yerde bulduum, ilim ve marifet beldesistanbulda bulunmaktan dolay tarife smaz birsaadet ve bahtiyarlk iindeyim. Aabeyim askerden


7/67

7

dnm bulunuyor. Benim iin artk memleketimednmek gerekmez. Burada kalp ilmimi tamamlamak,tarikat ve tasavvuf ilmimi srdrmek arzusundaym.Mazeretimi kabul edin ve bana incinip gcenmeyin.

leride lazm olur dncesi ile kendi ellerimle rereksattm para keselerinden birka kuru biriktirmitim.Bunlar da kendime hi pay ayrmadan size vererekbabama gnderiyorum. Yardmc ve dost olarak Allahbana yeter! zerimde hakk olan yaknlarmn haklarnhelal edip, dualarndan unutmamalar en bykdileimdir. Ben de kapanacam hcremde, sizleri dua

ve hayr ile anmaktanbir an geri kalmayacam.

Bu vedalamadan sonra, stanbulda hibirtand, yannda da tek kuruu kalmad halde,Rabbine tam bir tevekkl ve teslimiyet duygusu iinde,Bayezid Medresesinde yapayalnz kalmlardr.

Ahmed Ziyddin Gmhanevi (K.S.)Hazretleri, Sleymaniye Medresesindeki dersleredevam ettiler, zamann ileri gelen ulemasndan padiahhocas Hac Hafiz Muhammed Emin Efendi veAbdurrahman el-Harputi Hazretlerinin dershalkalarna katldlar. eriat ilimlerini elde edip icazetaldktan sonra Bayezid Medresesinde mderrislietayin olundular. Orada irada, ders okutmaya ve 28 ylsrecek olan ilmi eser tertibine baladlar. ZatenGmhanevi (K.S.) Hazretleri, henz icazet almadan


8/67

8

stn zeklar, kavray ve alkanlklar ilehocalarnn dikkatini ekmiler ve vekleten erh-iAkaid okutmaya, bir yandan da eserler telif etmeyebalamlard.

Gmhanevi Ahmed Ziyddin (K.S.)Hazretleri, eriatn zahir ilimlerinde baarl bir tahsilhayatndan sonra icazet almlar, dersimlk mevkiiniulamlar ve ilim yayma faaliyetine balamlard.Ama tarikat ve tasavvuf sahasnda da olgunlamakistiyorlard. Bu maksatla Mevlana Halid el-Badadi

(K.S.) Hazretlerinin halifelerinden Abdlfettah el-AkriHazretlerine mracaat ederek ona intisap etmekistediklerini belirttiler. O u cevab verdi:

Sizin, tarikatta ksmetiniz benim vastamladeildir. Mana leminizi nurlandrmakla vazifeli bakabirisi vardr. Vakti gelince intisap eder, feyzinizi ondanalrsnz. Bekleyiniz.

Bylece Gmhanevi (K.S.) Hazretleri hasretdolu bir bekleyie girdi. O srada Mevlana Halid el-Badadi (K.S.) Hazretleri, halifelerinden Ahmed binSleyman el-Ervadi (K.S.) Hazretlerine:

Ey Dost, parlts ile kuzey Afrika, Buhara, Msr,Mekke, Medine, Hindistan ve uzak doununaydnlanaca zat iin stanbula git, Onu ara bul. O,henz almam bir goncadr. Her ne kadar stanbula


9/67

9

senden evvel pek ok halife gnderilmi ise de, onunnasibi sana verilmitir. Onun irad ile megul ol. ZiraO, bizden sonra sahibi zaman ve rehberi tarikatolacaktr. buyurmular ve Ervad Hazretleri emir

gerei yola kp 1845 de stanbula varmlardr.Gmhanevi Hazretleri, bir sabah AbdlfettahEfendinin (K.S.) odasnda ilk defa Ervad Hazretleri(K.S.) ile karlam, ona ok yakn bir alaka ve sevgihissetmitir. Ervad (K.S.) Hazretlerinin, Ya Ahmed!Sizin iradnz bana verilmi olup, yalnz sizin iinamdan Anadoluya gelmek iin grevlendirildim.

demesi zerine tanmad bir kiinin kendisine ad ilehitap etmesinden hayretler iinde kalan Gmhanevi(K.S.) Hazretleri, hemen orackta Ervad Hazretlerine(K.S.) intisab etmilerdir.

Pek ok meayhn manevi bir iaretleynlendirildikleri, diyar diyar gezerek mridleriniarayp bulduklar bilinir. Durumun tam tersine dnp,Gmhanevi Hazretlerinin eyhi ErvadHazretlerinin amdan sadece Gmhanevi (K.S.)Hazretlerimizi irad iin stanbula gelmesi,Gmhanevi (K.S.) Hazretlerimizin Halidiye Tarikatiindeki yerlerinin byklne iaret etmektedir.

Kendisi ile ilmi alverii 16 yl sren ErvadHazretleri(K.S.), Gmhanevi(K.S.) Hazretlerine birsre tarikat, zikir ve seyr- slk yollarn talim


10/67

10

ettirmiler, Ona manevi dereceler atrm, ruhaniyksek derecelere ulatrmlardr. Gmhanevi (K.S.)Hazretlerinin girdii iki halvetten sonra Ervadi (K.S.)Hazretleri kendisine 1848 tarihinde; Nakibendiyye,

Kadiriyye, Shreverdiyye, Kbreviyye, etiyye,Halidiyye, Halvetiyye, Bedeviyye, Rifaiyye, azeliyyeve Mceddidiyye tarikatlarndan hilafet-i tmme ileicazet vermilerdir.

Gmhanevi (K.S.) Hazretleri MahmutpaaMedresesindeki hcresinde irad faaliyetine devam

etmiler, bu hcre, zamanla artan mridlerininihtiyalarna cevap veremez hale gelince stanbulda,Sultanahmedin Alemdar Mahallesindeki Fatma SultanCamiini tekke olarak kullanmlardr. Daha sonra camiyanna byk bir ev ve tekke yaptrp vakfetmiler,buras Gmhaneli Dergh- erifi diye hretbulmutur.

1863 ylnda, Sultan Abdlaziz tarafndanemirlerine tahsis edilen bir vapur ile beraberinde birokrencisini alarak Hacca gitmilerdir. Bu Hacziyaretinde Ramuz el-Ehadis kitabnn tanzim veplanlamasn dnmler, stanbula dndktensonrada grevlerine devam ederken 18651875 yllararasnda eserin tasnifini tamamlamlardr. lk haclarnamteakip stanbula dnp, eyhl-Haremi Nebevi


11/67

11

Mehmet Emin Paann kz Havva Seher validemiz ileevlenmilerdir.

93 harbinin patlak vermesinin ardndan (1877

1878) mridleri ile birlikte Karsa gidip cephede fiilensavaa katlm, ate hattnda bulunmu, askere manenmoral desteinde bulunmulardr. O senenin Ramazanayna kadar savaa devam eden Gmhanevi (K.S.)Hazretleri, savan hafifledii ve duraklad bir sradaOfa gelip burada iki yz sekseni akn talebeye Ramuzokutmu, birok kiiyi de halvete sokarak hilafet

vermilerdir.

Ahmed Ziyddin Gmhanevi (K.S.)Hazretleri 1877 senesinde ikinci defa Hacca gitmi,dnte 3 seneden fazla Msr ereflendirmilerdir. Buziyaretinde Ramuz el-Ehadisi 7 defa okutarak yzlerceArap limine icazet vermilerdir.

mrnn 28 senesini neriyat ve ilmi almalaraveren Gmhanevi (K.S.) Hazretleri, 16 senemridlerine bizzat tarikat telkini yapm ve hatm-i haceyaptrmlardr. Her sene biri Zilhicce, biri de Recepaynda olmak zere senede iki kere halvete girerlerdi.Zhd ve takvada dereceleri son derece yksek idiler.Gayet perhizkr, kanaatkr yaarlard, ok zamankatksz ekmekle yetinerek ellerine geen parayfakirlere datrlard. mrnn son 18 yln (bayram


12/67

12

gnleri hari) aralksz oru ile geirmilerdi. Geceleriuyumazlar, zikirle, ibadetle, eser telifi ile megulolurlard. Gndzleri de talebe yetitirmekleurarlard. Yats namazndan sonra konumay

sevmezler, yats abdesti ile sabah namaz klarlard.

Gmhanevi (K.S.) Hazretlerinin hocasMuhammed Emin Efendi, Gmhanevi Hazretlerinetarikat ynnden intisap etmiler ve bu suretle eriilimlerde rencisi olan zatn tasavvufta rencisiolmakla ereflenmilerdir.

Yazlarn Beykozun Yua tepesine adr kurarakgeiren Gmhanevi Hazretleri, Cuma gnlerimutlaka dergha gelmeyi adet edinmilerdi. Haftannbir gnnde yaplmas adet olan hatm-i hace zikrinibizzat yaptrmay hi ihmal etmemilerdi.Gmhanevi Hazretleri vefat senesinden ndeki yazCuma gnleri dhil tekkeye gelmemiler, yerine HasanHilmi Hazretlerini vekleten brakmlardr. Kndergha dndklerinde mihraba hi gememiler,tekkenin tm mesuliyetini halifesi olan Hasan HilmiHazretlerine devretmilerdir.

Bu ara rahatszlanan Gmhanevi (K.S.)Hazretleri pek zayf ve mecalsiz dmlerdir. Biraralk ok arlat, yataa dt, be gn hibirey yeyip imedii, son gnde de gzn hi


13/67

13

amad, azndan da tek szn kmad bizzatgrenlerden nakledilmitir. Bu hal zere hastayatanda baygn bir ekilde, drt bklm yatanGmhanevi (K.S.) Hazretleri, tedavisi iin gelen

doktor tarafndan ayaklar uzatldnda, kulaklarnnucuna kadar utancndan kpkrmz kesilmi, gzlerinihafife aarak: Bir de beni Rabbimin huzurunda ayakuzatma suu ile ba baa brakmayn diyerekayaklarnn toplanlmasn istemilerdir. 25 Mays 1893Pazar gn sabaha doru yar baygn yatarken anszngzlerini ap Hepsini isterim Ya Kibriya! diyerek

ruhunu teslim etmilerdir.

Mbarek kabirleri Sleymaniye Camiihaziresinde, zevcesi Seher validemiz ile yan yanadr.Her iki kabrin etraf parmaklklar ile evrili olupGmhanevi (K.S.) Hazretlerinin baularndaki tataaadaki manidar beyitler yazldr:

Nazar kl em-i ibretle, makm- ilticdr bu!Erenler dergh, bb- fyzt- Hddr bu!

Ziyddn-i Ahmed, mevlidi ann Gmhne,ehir-i ark-u garbn, mrid-i rh- Huddr bu!..

Muhakkak ehl-i Hakk lmez, ebed haydr bil ey zir !Saray- kalbini pk eyle, bb- evliydr bu!


14/67

14

ua- drr-i vahdet, menba- ilm-i lednndir.Mkemmel vris-i er- Muhammed Mustafdr bu.

Hilfet mddetinden, "rcii" vaktine dek Hakka,Tark-i Hlidyi ner eden, Hakk-reh-nmdr bu.

Oku ihls ile bir Fatiha, kalbinde daim tutCil-y ruhdur zikri, mrdana gddr bu!"

Gmhanevi (K.S.) Hazretlerinin vefat haberi

duyulunca mslman halk derin bir teessre kaplm,yrekten sarslmt. nk Ahmed ZiyddinGmhanevi (K.S.) Hazretleri btn mslmanlarnsevdii, sayd, gnlden bal olduu bir din byidiler. Cenazelerinde maheri bir kalabalk hazrbulunmu ve en samimi dualar ve gzya iindetopraa verilmilerdir.

EMAL

Orta boylu, beyaz yzl, yanaklar krmz, ortaksm hafife yksek ekme burunlu, atk ka ve akalnl, sa ve sol gzlerinin altnda birer siyah benbulunan, yuvarlak yzl, beyaz bellice siyah ve irigzl, balar devaml tral ve beyaz sakall bir ztidiler. Balarna Nak tac ve beyaz imame sararlar,


15/67

15

cbbe, hrka ve uzun entari giyerlerdi. Ayaklarndadevaml ayakkab bulunur, siyah renge hi rabetetmezlerdi. Yazlar beyaz, klar da yeil renk elbisegiymeyi tercih ederlerdi.

GMHANEL DERGHI

Gmhaneli Dergh bir ilim ve irfanniversitesi gibiydi. Ferdi anlamda irad gayreti ilehareket eden tekkenin toplumsal olarak amac ise;iman, fikri, ahlak ile kemale ermi, uurlu

Mslmanlar yetitirmekti. Derghta Ramuz el-Ehadis, Levamiul-Ukul ve Gmhanevi (K.S.)Hazretlerinin dier eserleri okutulurdu. Mridlerinsays bir milyonu ayordu. Gmhanevi (K.S.)Hazretleri 116 adet irad salahiyetinde talebeyetitirmiler, onlara maddi ve manevi ilimleriniaktarmlard.

Ahmed Ziyddin Gmhanevi (K.S.)Hazretlerinin hrmet edilip sz dinlenen byk birahsiyet olmas sebebiyle Dergaha Sultan Abdlmecit,Sultan Abdlaziz, Sultan II. Abdlhamit ve birokdevlet adam gelerek Gmhanevi (K.S.) Hazretlerininsohbet ve derslerine itirak etmi, Reisl Ulema TikveliYusuf Ziyddin Efendi, Erkan- Harp LivalarndanMunib Bey, Arap Mehmet Aa gibi zatlar ise Hazretinmridi olma erefine nail olmulardr.


16/67

16

Toplumun her trl ihtiyacna cevap vermegayreti iinde olan Gmhanevi (K.S.) Hazretleri,iktisadi ve ticari hayata da istikamet vermitir. Ozamanlarda yeni ortaya kan faizle alan

bankalardan ihvann kurtarmak iin derghta biryardmlama sand kurdurmulard. Mntesiplerinellerinde bulunan menkul kymetleri bir araya getirerekkurulan bu sandktan muhta olanlar ihtiyalar kadarbor alrlar, en msait artlarda bilahare derlerdi.Osmanl Devleti tarihindeki avarz sandklarnabenzer bu sandkla Gmhanevi (K.S.) Hazretleri hem

evlerde beklemekte olan ufak sermayenin bir arayagelerek bymesini ve i hayatna intikalinisalamlar, hem de sosyal hayatn her safhasnahizmet gtren derghlarn, iktisadi ve ticari hayatta darol alabilecek birer messese olduunu gstermilerdir.

Ayrca Gmhanevi (K.S.) Hazretleri,mslmanlarn ilerlemesi, slamiyetin ycelmesi iinbir matbaa kurdurmular, Rize, Bayburt ve Ofta onsekiz bin ciltlik 4 ayr ktphane tesis ettirmilerdir.Dergha ait matbaada baslan slami kitaplar cretsizverilmiti.

Gmhaneli Dergh, tekke ve zaviyelerinkapatlmasndan 1942 ye kadar mabed olarak korundu.Antlar Yksek Kurulunun Muhafazas gerek eskieser olduu kararna ramen dergh ve Fatma Sultan


17/67

17

Camii, yol yapm gerekesiyle 1957 de yktrlmtr.Derghtan bu gn sadece, minaresinin tula enkaz ileGmhaneli Ahmed Ziyddin Soka hatrakalmtr.

LM YN

Gmhanevi (K.S.) Hazretleri ilme ok nemvermiler, 28 sene sren telif hayatnda yataa, yastarabet etmemiler, nice gecelerini srf bu yzden

uykusuz geirmilerdir. simleri bir icazetnamehacmine smayacak kadar ok mellifin, daha da fazlaolan eserlerini inceleyip, bunlar okutacak kadar iyibildii, Bayezid ve Mahmutpaa medreselerinderencilere verdikleri icazetnamelerdenanlalmaktadr. Ktphanesinde 18 bin ciltlik eserbulunan Gmhanevi Hazretlerinin 60a yakn basleserleri mevcuttur. mrnn byk ksmn younilmi almalara ayrp geceleri hi uyumadklarn,sabahlara kadar kitap yazmaya altn halifelerindenHasan Hilmi Efendi Hazretleri(K.S.) yle anlatrlar:

ok uzun sren bu dnem ierisinde leye azbir zaman kala kbleye dner, bana da bir havlurterek uyumaya alrd. Byle yaparkenevresindekilere: le ezanna az bir zaman kala beniuyandrn diye tembih ettii halde, her defasnda


18/67

18

kendiliinden uyand iin onu uyandrmak kimseyenasip olamamtr.

Zamannda hadis alannda zirveye ulamlar, 2

ciltlik Ramuz el-Ehadis ve erhi olarak 5 ciltlikLevamiul Uklu kaleme almlardr. Hadisalanndaki stn almalarndan dolay kendilerineMuhaddis-i Rum da denilir. Bu eserler dndahadisle alakal Acibn-Nbvve, Letaifl Hikem,Hadis-i Erbain adl eserleri daha vardr.

Tasavvuf konusunda Cmiul Usul, Mecmuat-lAhzab ve Ruhul Arifin gibi tasavvufun incelikleriniihtiva eden eserleri de mevcuttur.

Ahlak konusunda ise Necat-l Gafilin, Netaiclhls, Deval Mslimin adl eserlerinden bakaGmhanevi (K.S.) Hazretlerinin fkh ve kelam ilminedair eserleri de bulunmaktadr.

TASAVVUF AHSYET

Levamiul Ukl isimli eserinde kendisiniTarikaten Nakibend, mereben azeli diye tantanGmhanevi Hazretleri, ruhani latifeler ve seyr-slk prensibini esas alan ve hafi zikr i benimseyen


19/67

19

bu iki tarikatn usul ve adab erevesinde bir tasavvufve tarikat anlayna sahiplerdir.

Gmhanevi (K.S.) Hazretleri, on alt yl

mridlerine bizzat tarikat telkini yapmlar, haftada ikidefa mridleri ile topluca hatm-i hace zikri icraeylemilerdir. Derghndaki saysz mridin hepsininfarkl farkl manevi kabiliyetlerine vakf olarak onlaraayr ayr yollar gsterip onlar manen olgunluaulatrmlardr. Bir milyondan fazla mridi bulunanGmhanevi (K.S.) Hazretleri sadece stanbulda deil

tm dnyada tesir gstermilerdir. Yetitirdikleri 116adet irad salahiyetindeki talebelerini KazandanKomor adalarna, Msrdan Medineye, indenAfrikaya kadar geni bir sahaya gndererek,Nakibend tarikat ve tasavvuf dncesininyaylmasna pek byk katkda bulunmulardr.

Kiiyi iten vuran ktl emredici karakterikrarak, bedende ruh lehine bir hkimiyet kurabilmekiin zhd ve takva dolu bir hayat anlay benimseyenGmhanevi (K.S.) Hazretleri, az yemek, az uyumak,az konumak prensibine smsk bal bir mrsrdrmler, mridlerine de bunlar telkinetmilerdir.

Gmhanevi (K.S.) Hazretlerimizin kolu olan,Nakibendliin Halidiyye kolunda, gizli ve sessiz zikir


20/67

20

olan zikr-i hafi ye nem verilir. Gnlk zikir ncesikalp ve gnlde olan dnyevi kuruntulardankurtularak, insana, bir gn Allah(C.C.)n huzurunakp hesap vereceini hatrlatan lm tefekkr

yaplr. yle ki: Gzlerimizi yumarz kendimiziyatamzda yattmz gibi dnrz. Sanki buyatmz son yatmz da Hz. Azrail canmz almayagelmi. Ne yapacaz ve bu i nasl olacak diye telaierisinde kvranrken imdad- lahi yetiir ve kelime-iahadet getirerek ruhumuzu teslim ederiz. Dostlar,akrabalar bamza toplanr. Alarlar, szlarlar, feryad

figan ederler. Komulara, ykaycya da haber verirler.Tehiz ve tekfinini hazrlarlar. Elbiselerimizi soymayabalarlar ya ite o hali gznn nne getir. Haa...Bak... Soyuyorlar. Soydular. Teneir tahtasna koydular.Ykayc geldi. Temizledi, ykad. Abdestledi, kefenleresard. Tabuta koydular, namazn kldlar. Ahiret eviolan kabire koydular. Herkes evine gitti sen oradayapayalnz kalakaldn... Bu ekilde her gn yaplanrabta- mevt ile mrid lmeden evvel lm srrnaermeye ve daha yaarken fenadan bekaya sramayaalr.

Gmhanevi (K.S.) Hazretleri bir eyhe olanihtiyatan bahsederlerken Yaratl gayesi kullukolarak belirtilen insann, gerek kullua ermesimarifetle, marifet de kmil ve mkemmel bir mridelinde manevi dereceleri kat ederek, Allah(C.C.) ile kul


21/67


22/67

22

prensiplerine gre eyhe intisab, drt farkl yoldanyaplabilir:

1- ekli olarak ki, bu, bir mrid-i kmilinsohbetine itirak ve istifade etme ile olur.

2- Manevi bir terbiye grmek ve tarikata dhilolmak maksadyla bir mridden inabe istenebilir. Butr inabede, gnl ehlinin yolu hangi edebe riayeti icabettiriyorsa, o eylere istikametle smsk balanmakesastr.

3- Rivayet yolu ile intisab ki, bu, eyhin iradve ikaz mahiyetinde yazm olduu eserleri, okumak veanlamaya almak suretiyle yaplr.

4- Dirayet yolu ile intisab. Bu intisap yolu ise,mridin tertib ve telif etmi olduu eserlerinisadeletirerek anlalr hale getirmek ve insanlarnistifadesine arzetmek iin yaplan gayret ve yaplan titizilmi almalar iledir.

Mrid-i kmile intisab ile balanmak vefeyzinden istifade etmek iin mutlaka onu grmek artdeildir. Manen de onlarn yce ruhaniyetlerindenistifade kasd ile intisab mmkn olup, bu eitinabelerde o eyhin hayatn, eserlerini ve sisteminikabul etmek ve onlar benimseyerek yaamak esasolandr.


23/67

23

Ahmet Ziyaeddin Gmhanevi Efendimizin(K.S.) Tarikat Silsile-i erifleriyledir:

1.Seyyid-i Kainat Hz. Muhammed Mustafa (S.A.S.)2.Hz. Ebubekir es-Sddk (R.A.)3.Hz. Selman el-Farisi (R.A.)4.Hz. Kasm bn-i Muhammed (R.A.)5.Hz. Cafer-i Sadk (R.A.)6.Hz. Beyazid-i Bestami (K.S.)7.Hz. Ebul-Hasenil-Harakani (K.S.)8.Hz. Eb Ali el-Faremedi (K.S.)9.Hz. Yusuf el-Hemedani (K.S.)10.Hz. Abdlhalk el-Gcdvani (K.S.)11.Hz. Arif er-Rivgeri (K.S.)12.Hz. Mahmud ncir el-Fanevi (K.S.)13.Hz. Ali Ramiteni (K.S.)14.Hz. Muhammed Baba es-Semmasi (K.S.)15.Hz. Emir Kll (K.S.)16.Hz.ah- Nakbend Muhammed Bahaddin

veysi el-Buhari (K.S.)17.Hz. Aleddin Attr (K.S.)18.Hz. Yakub el-erhi (K.S.)19.Hz. Ubeydullah Ahrr (K.S.)20.Hz. Muhammed Zahid (K.S.)21.Hz. Muhammed Dervi (K.S.)22.Hz. Hacegi el-Emkenegi (K.S.)23.Hz. Muhammed Baki (K.S.)


24/67

24

24.Hz. mam Rabbani Mceddid-i Elf-i Sani AhmedFaruk es-Serhendi (K.S.)

25.Hz. Muhammed Masum (K.S.)26.Hz. eyh Seyfddin (K.S.)27.Hz. Seyyid Nur Muhammed el-Bedvni (K.S.)28.Hz. emsddin Cn- Cnn Mazhar (K.S.)29.Hz. eyh Abdullah ed-Dehlevi (K.S.)30.Hz. Mevln Ziyddin Halid el-Badadi (K.S.)31.Hz. Ahmed bn-i Sleyman Halid Hasen e-ami

(K.S.)32.Hz. Ahmed Ziyddin el-Gmhanevi (K.S.)33.Hz. Hasan Hilmi el-Kastamoni (K.S.)34.Hz. smail Necati ez-Zaferanboli (K.S.)35.Hz. mer Ziyddin ed-Dastani (K.S.)36.Hz. Mustafa Feyzi bn-i Emrullah et-Tekfurdai

(K.S.)37.Hz. Hasib es-Serezi (K.S.)38.Hz. Abdlaziz el-Kazani (K.S.)39.Hz. Mehmed Zahid bn-i brahim el-Bursevi

(K.S.)

MENKIBELER

Ahmed Ziyddin Gmhanevi (K.S.)Hazretlerinin kerametleri ve tasarruflar, saylamayacakkadar oktur. Onun gzel ve stn vasflarn


25/67

25

belirtmekte diller aciz kalr. Hazret-i Piri vmeyedefterler yetmez, akllar onun byklnkavrayamaz. Anlatlanlar keramet denizinden damla,yazlanlar cmertlik levhasndan nokta gibidir.

Gmhanevi (K.S.) Hazretlerinin mridlerindenMustafa Fevzi Bin Numan Hazretleri, eyhHazretlerinin menkbelerinden birkan yleanlatmaktadr:

Hristiyan Ak

eyh Hazretleri Beykoz ayrnda adrdaykenbir Hristiyan daima yanna gelir, alayp szlard.Derdi ki:

- Ey eyh Hazretleri, senin gibisi higrlmemitir. Hallerin gnlm derinden etkiliyor.Ne zaman huzuruna gelsem hemen rahatlyorum.

Halbuki benim hi i huzurum yok, dnyaydolasam, huzursuzluum gemiyor.

Kendimi ancak senin yannda rahathissediyorum. Bunun srrn ksr aklm almyor.Senden daha gzel ve stn bir eyh grmedim.


26/67

26

Zavall Hristiyan yakp bitiren ve zayf drenonun iindeki kfirlik ateiydi ama o bunu bilmiyordu.Hazret-i eyhin nuru onun kfr ateini sndryor,tevhid kfirlik dikenlerini yakyordu. O yzden

Hazreti eyhin huzuruna varmaya can atar, daimaonun yannda olmak isterdi. in asln bilmiyordu amaHazreti eyhin sevgisini iinde saklad, sonra imanagelip Mslman oldu.

Ziyafet

eyh Hazretleri bir gn Yuada byk bir ziyafetvermiti. yz mritle birlikte drt yz kadar misafirvard. eyh Hazretleri bir tane koyun kestirdi, ondanherkes yedi. Hazreti eyh bizzat kendisi davetlileresayg gstererek hizmet etti. Zira byklerin misafirehizmet etmesi snnettir,

Yahudiler

Hazreti eyhin ibret verici bir kerameti dahayledir:

eyh Hazretleri Beykoz ayrnda yine adrkurmu, etrafna mritleri manevi zevkler iinde

toplanm, sessizce oturuyorlard.


27/67

27

Bu srada oraya kadnl erkekli bir grup Yahudigeldi. lerinde hasta, zayf bir zenci vard, gelip eyhinnne oturdu.

Dierleri de eyhin huzuruna yerleti, sonra hepbirden ark sylemeye baladlar.

Bunun zerine eyh Hazretleri yerinden kalkt veoradan ayrlp yrmeye balad. Onlar aknlk iindekalp dediler ki:

eyh Hazretleri acaba niin gitti? Bir eye miincindi? Biz holanr diye, ona hrmetimizi gstermekiin ark sylemitik. Edepsizlik ettiysek affetsin,kusurumuzu balasn. Bize acsn, elini pmemizemsaade etsin. Bir hastamz var, ayaklarna yzsrmesine izin versin. Himmetiyle salnakavuacana inanyoruz.

Hizmetiler bunlarn dediklerini Hazreti eyhearz ettiler, o da kabul etti.

Yahudiler bunun zerine gayet saygl bir ekildegelip eyhin ayaklarn ptler. Hasta olan alaypyalvard.

Birden ortal yle bir heybet kaplad ki, yerlergkler titredi. nkrclar bile kendilerinden getiler.Btn mritler alamaya balad. Dalar talar Hakk


28/67


29/67

29

Hamile olup da doumda zorluk eken kadnlarada verdim. Boyunlarna taknca arlar gitti, kolaycadoum yaptlar.

Hastalar bunu kullandklarnda derhal hafiflikhisseder, iyileirler. Bunu defalarca denedim.

Evliyann bir ty bin eit ila gibi tesir eder.zellikle Ahmet Ziyann, o gavs- azamnki ok ifaverir. Bunun pek ok delili vardr.

Kutup

Birisi ilim renmek iin yalnz bana yolakmt. Hi arkada olmadndan Cenab Hakk onunyolda olmutu.

Issz yollarda giderken iinden Ya Rabbi, banazamann kutbunu gster, bana ledn ilmini ret diyedua ederdi. Hakk Tel onun duasn kabul etti, birdenhatiften bir ses iitti:

Ey talip, zamann kutbu Ahmet Ziyadr, onagit. Dileklerini ona syle, o gavsn imdi yeryznde

ei benzeri yoktur, git ayaklarna yzn sr!

Bunu duyunca eyh Hazretlerini grmek iiniten derin bir zlem hissetti, arayp sordu, gidip onu


30/67

30

buldu. Byk bir zevk ve heyecanla huzuruna kt.Daha dileklerini arz etmeye balamamt ki, Hazretieyh ona yle buyurdu:

Ey talip, sen niini, nasl brak! Allah aknkendin alarak kazan. O ak sana hidayet ilminiretir. Kutbu bulmak iin dnyay dolamakgerekmez; ruhun sana senden daha yakndr. Evliyannkalplerine rabta ile ynel, Hakkn eriat ve tarikatnayap. Her zaman kalbin bizlere bal bulunsun, hiphesiz bizlerle can cier dost olursun. Dnyaya ait

dnceleri gnlnden kar, Ahmet Ziyay kalbindegrrsn. Ama Cenab Hakkn ltfu olmazsa, kutupsana hibir fayda vermez. Daima Cenab Hakknltfunu istersen, Ahmet Ziyann en yakn olursun.

Bu ekilde birok tler verdi ve balardabulunup gnderdi.

Kutup, cihandaki btn cisimlerinin ruhudur,onlar zerinde tasarruf eden odur. Onun tasarrufuylaar feyizlere boulur. Kutup Allahn izniyle btnyaratlmlar diledii gibi hareket ettirir. CenabHakkn ltuflar kullara onun vesilesiyle eriir.Kullarn balarna musibetler, Allahn bir velisiniincittiklerinden dolay gelir. Veliler ilhi fiillerinsebebidir. Onlar hidayet yldzlardr, Hakka gidendoru yol onlarla bulunur.


31/67

31

Veliler kalp casuslardr, insann iinden geenleriokurlar. Onlar sevmek gamlar, skntlar giderir.Velilere kzan ve kin tutanlar Hakk Tel sevmez ve

kabul etmez. Sonlar, imansz gitmektir onlarn. Sonnefeslerinde eytan onlar kandrp imanlarn alar.Cenab Hakk Hadis-i Kutside yle buyurmutur:Evliyam sevmeyen beni sevmiyor demektir. ki cihansaadeti istersen, velileri sev, gnlnn pasn sil.

Ahmet Ziya Hazretlerini can ve gnlden sev,

onun ruhunu dualarla an. O, byk kutup ve gavstr,Allahn nurudur. Hazreti eyhi seven yksek vasflkimseler, onun ruhuna Fatiha ve hls okusunlar.

Mustafa Feyzi Efendi (K.S.) Hazretleri,Gmhanevi Efendimizin (K.S.) menkbelerinianlatrken, zamann kutbunu ve tasarruflarn dayukardaki gibi izah etmektedirler.

Ahmed Ziyaddin Gmhnev (K.S.)Hazretlerini anlayabilmek, okyanusu avulayabilmekkadar zor ve imknszdr. Halifelerinin her biri ayr birderya, eserlerinin her biri birer hazinedir. Deryayadalabilene, hazineye sahip olabilene ve bu derghamensup olabilene ne mutlu!


32/67

32

Allah Tel ve Tekaddes HazretleriGmhnev Hazretlerinin (K.S.) derectn ulyeyleyip, biz ciz ncizleri de, fyzat ve efaatindenfeyizyab u nasibdr buyursun...

mn, bihrmeti seyyidil-mrseln SAS. ve lih vesahbih ve men tebiahm biihsnin il yevmid-dn, vel-hamd lillhi rabbil-lemn.


33/67

33

MCEDDD RSLES


34/67

34

Bsmillhirrahmnirrahm

Hamd, onun ehli olan Allaha, salt ve selm da

Onun Peygamberine olsun.

Hamd ve salt selmdan sonra unu ifade

etmek isteriz ki; yardm, ancak kinatn yaratcs olan

Rabbimizden isteriz.

Reslullah (sallallah aleyhi ve selem)

buyuruyor ki:Allah-u Tel, her bir yzyln banda, bu mmete

dinini yenileyen bir mceddid gnderir.


35/67

35

unu bilmi ol ki, Allah(c.c.)n her yzyln

banda, bu mmete, dinini yenileyecek bir kiiyi

gndermesinin srr, u hikmetlere baldr:

Birincisi: Yz sene, tam bir asr saylr. nkinsanlar, bir asrn ka sene olduunda ihtilf

etmilerdir. Bazs, bir asr krk senedir derken;bazlar

altm senenin, dier bazlar da seksen senenin bir asr

olduunu ifade etmilerdir. Bu konudaki grlerin

ou ise, her bir asrn yz sene olduu ynndedir.

Yz seneden ibret olan bir asrda, ounlukla

gemi asrda yaayanlardan hi kimse artk hayatta

kalmamtr. Hayatta kalan bir kimse bulunursa da, bu

ok ndirdir vey gemi asrn ban ve sonunu idrk

etmi olan bu kii, yeni balayan asrn banda kk

yata olmas gerekir. Dolaysyla, yeni asrn banda

yaayanlar, geen asrn banda yaayanlar gibi

deildirler. nceki asrn birok hl ve durumlar

deimi, kaybolup unutulmu; dini esaslar, baka

kltrler, baka dinlerle karp gitmitir. Bu sebeple

insanlar, kendilerine bu durumu hatrlatacak,

kendilerinin Allah(c.c.)a olan ballklarn yenileyecek

bir hatrlatcya ihtiya duyarlar. te, Allah Tel, bu


36/67

36

mmete ltfeder ve her yzyl balangcnda dinlerini

yenileyecek bir kiiyi kendilerine gnderir.

kincisi: Peygamber Efendimiz (sallallahaleyhi ve sellem) den rivyet edilen u hadis-i eriftir:

Peygamberimiz (sallallah aleyhi ve sellem) bir

sabah vakti, Ashbna: Bu geceyi gryor musunuz? diye

sordu.Ashb Kirm (radiyallah anhm): Evet ey Allahn

Resl, dediler. Resl-i Ekrem Efendimiz (sallallah aleyhive sellem): te, bu geceden itibren yz sene sonra, bugn

yeryznde olanlardan hi kimse hayatta kalmayacaktr.

buyurdular.

Bu hadisin manas udur: O gece yaayanlarn

hepsi, byk ve kk herkes, yz sene ierisinde

lecek, o nesil yok olarak yeni bir nesil gelecek, gelecek

yz sene ierisinde yaayacak olan bu yeni nesil,

Peygamberimizi (sallallah aleyhi ve selem) gren,

Ondan ilim renen, Ondan hidyet ve eriat alan

kimseler olmayacaktr.


37/67

37

O halde, kendilerine dini yenileyecek,

bilmediklerini retecek, ihml ettikleri eriat binsn

yeniden ikme edecek bir kii gerekecektir.

Hicr ikinci asrn durumu byle olursa, nc

asrn, drdnc asrn ve ondan sonraki asrlarn hli

nasl olur? Sonraki asrlar, dini yenileyecek kiiye,

muhakkak ki, hicr ikinci asrdan daha ok ihtiya

duyacaklardr.

te, Allah Tel bu mmete ltfeder ve her

yzyln banda, kendilerine, dine olan ballklarn

yenileyecek bir kiiyi gnderir.

ncs: Bu mmet, baka mmetlere

nazaran her ynden stn klnm, ereflendirilmi bir

mmettir. nk srail oullarna her asrda bir

peygamber gnderilirdi. Allah Tel, bu mmete,

peygamberler yerine limler vermitir. Reslullah

Efendimiz (sallallah aleyhi ve selem) yle buyurur:

mmetimin limleri, srail oullarnn

peygamberleri gibidir.


38/67

38

Bu kide bu ekilde ortaya knca, gemi

asrlarda dini yenilemeye kim olan kiilerin tyininde

yle bir netice ortaya kar. Allah Telann her asrnbanda gnderdii kiilerin lim olmas art deildir.

Bu kii, bazen limlerden biri olabilecei gibi, bazen bir

halife, bazen ileri gelen bir kii, bazen de insanlarn

itaat ettii bir melik olarak da gelebilir.


39/67

39

VASYETLER

VE

NASHATLER


Tercme ve Sadeletirme:

Dr.Mehmed S. Bursal


40/67

40

Ahmed ZiyddinGmhnev (K.S.)'nin

MRDLERNE VE BTNMMNLERE

VASYETLER *2

*2 -Bu vasiyetler; A.Z.Gmhnevi'nin Kitabl Abir fil Ensar vel

Muhacir kitabnn 1859 (H.1276) senesi basksnn 51ve 52.sayfalarnda yer almaktadr.


41/67

41

VASYETLER

nemli tembihler ve pek ok teviklerihtiv eden bu ltif risale, ncelikle ve bizzat, tarikata

intisab etmek suretiyle (eski haytn terk edip yeni bir

hayata hicret etmi olan) muhcirlere, daha sonra da

ummi olarak btn mridlerime deerli bir hediyedir.


42/67

42

Bismillahirrahmanirrahim

Her eye kfi olan Allah'a hamd, setii

kullarna selm olsun. Bundan sonra unu ifade etmekisterim ki;

Ey Muhacirler! Ey hvn- saf! Sizlere cizne

vasiyetim udur:

Sizlerden stanbul'a gelmeyi murd eden

kimse, buraya vardnda nce burada ikmet edecei

yerini belirleyip, daha sonra stdn (eyhini) ziyrete

gitmelidir. Bu ziyretini-mmknse- Recep aynda,

Ramazan bayramnda veya bayramn ilk haftasnda

yerine getirmelidir.


43/67

43

En az on kii bir araya gelindi mi, akam ve

sabah hatm-i hce icra edilmeli, mmknse Kur'n-

Kerim'in tamam, te biri vey cz yok ise hatimsiz

olarak toplu zikir yaplmaldr. Zikirlerini kalpte olankalpte, Letifte olanlar meal-letif, nefy isbatta olan

ise ne birden devam ederek zikrini yapmaldr. Eer

kendinde bir tesir hissetmezse vukuf-u kalbiye devam

etmeli, cezbe galebe gelirse nefy isbat, istirk zuhr

ederse murkebe ve tehlile (L ilhe illallah zikrine)

devam edip, her zaman evliy ve sdttan istimddistenmelidir. Dim rbta, vukf-u kalb, huzr-u

meallah'a riyet ederek, duy, tazarr ve niyz elden

brakmamaldr.

Hell kazanca ve hell lokmaya dikkat ediniz.

Bir ey yiyip itiinizde huzr ve rbta ile adb ve

snnetleri yerine getiriniz. Haramlar terk ile az yeme

ve imeye devam ediniz. Yeme ve imenin db ve

snnetleri Nect- Kebir (Nectl Gfilin) kitabnn

hiyesinde yer almaktadr.

Belde ahlisine, ana ve babaya, dier

dostlarnza hased etmeyiniz ve onlarla ihtilfa


44/67

44

girmeyiniz. Zira tasavvufun ilk balangc, mahlkat

incitmemektir.

Yedi yandan yukar olan kz ocuklarnzayr yataklarda yatrnz, onlar mahremlerinden

bakasna gstermeyiniz. Byk kzlarnza ve

ailelerinize ihtimm ediniz. Btn peygamberler

ailelerini, oluk ocuklarn korumakla

emrolunmulardr.Peygamberimiz (s.a.v.)in: Sa'd bin

Eb Vakkas' n kskanlna hayret mi ediyorsunuz?Muhakkak ki ben ondan, Allah da benden daha gayretlidir

(kskantr). hadis-i erifi, aileleri muhfaza etmek

konusunda kfidir.

Vcdunuzun, bulunduunuz yerin ve

elbisenin temizliine dikkat ediniz. Vcdunuzdaki,

zellikle u sekiz uzvun, yni: gz, kulak, burun, az,

koltuk alt ve avret yeri temizliklerine, trnaklarn

kesilmesine nem veriniz.

O erkekler ki, temizlenmeyi severler ayeti bu

konuda kfi, Temizlik imandandr hadisi de bu mny

teyid etmektedir.


45/67

45

Tuvalette ve banyoda konumamal, yol

kenarlarna, cami yaknlarna, aa altlarna ve

insanlarn kullandklar dier yerlere, gnee aya verzgra kar kk abdest yapmaktan saknmaldr.

Bu konuda tafsiltl bilgi Nectul-Kebir (Nectl-

Gfilin) kitabnda mevcuttur.

Namaz, oru, hac, zekt, nezir(adak), kefret

vermek, yerde bulunan kayp ey, sadaka-i ftr,kurban, cenaze techizi, szn tutmak, anlamaya

uymak, hasta ziyreti ve dier ilhi hkmleri, btn

vacipleri ve snnetleri ile yerine getirmeye devm

ediniz. Halinizde bir deiiklik bir ziydelik olmasa da,

bu ibadetlerden her birinin asln terk etmeden, bunlara

devm ediniz. Bu tarikatta, az amel ile ok sevaba nil

olunacandan phe yoktur. O halde farz, vcip,

snnet, nafile ve mstehablarn hepsini yerine getirmek

gerekir.

stad, mrid, ana-baba ve akrab haklarna

riyet edip, onlara ez ve cef etmeyiniz. Komu

haklarna da dikkat edip, onlarn rz ve dularn talep


46/67

46

etmelisiniz. Salt- Mnciye, Seyyids-Salavt,

Seyyidl-stifr ve Duy-Fereci, namazlardan

sonraki tesbihleri, Ayetel-Krsi, Har Suresinin sonu

(Hvallhllezi...), Bakara Sresini, nned-dine indallhil-islam(l-i mran Sresi, 19.) ve Kulillhmme mlikel

mlk.. (l-i mran Sresi, 26.) ayet-i kerimelerini

okumal, Muavvizeteyn (Kul ez bi-rabbil felk, kul ez

bi-rabbin-ns), abdest, gusl ve yemek dularna, elbise

giyerken okunacak duya ve baka eylerde vrid

olmu btn dulara riyet ve devm ediniz.

Kuran hatmetmek, Delil-i Hayrtdan gnde

bir hizip okumak, Hizb-i Bahri tammyla okumak,

gerektike dier dular okumak ve baka hizipleri

(virdleri) de mbrek gn ve gecelerde bazen okumak

gerekir. Kendi tarikatnn dndaki evrd ise,

okumamaldr.

Beyaz horoz edininiz, patik, el deirmeni, s,

misvk, ayna, srmedanlk, divit, di krdan, tarak,

makas ve ine gibi eyalar kullannz, bunlar

yannzdan hi eksik etmeyiniz.


47/67

47

Sahur yemei, tirit orbas, yemekten nce ve

yemekten sonra tuz almak ve elleri ykamay ihml

etmeyiniz. Mercimek, rek otu, bal, mantar, al, temr-i

hindi, habbetur-red ve dier ifl yiyecek ve bitkilerikullannz.

Her gerektiinde, keyfiyetine riyet ederek

hacamat yaptrnz(kan aldrnz). Slk tutmasn

tatbik ediniz. Bu konularda tafsilatl bilgi iin Hacamat

Risalesine baknz.

Knay, erkekler sakallarna, hanmlar da

istedikleri her yere kullanmal, haftada vey ayda bir

defa kna yaklmaldr. Bunun dndaki btn

boyalardan ve renklerden uzak durulmaldr.

Erkekler sark sarmal, sarn bir ucunu arkaya

brakmaldr. Hanmlarn ise batan ayaa kadar

rtnmeleri, araf ve ayaklarna orap giymeleri

gerekir. Seslerini erkekler iitmemelidir. Yedi yer hari,

kadnlarn dar kmasna izin vermemelidir.


48/67

48

Kedi, kpek ve dier hayvanlar dvmemelidir.

Pire, bit, tahta kurusu, bcek, karnca, ar ve dier

haarta eziyet etmemeli, zellikle bunlar atete

yakmamaldr. nk atete yakmak Allah(c.c.)amahsustur.

Btn ilh emirlere tazim, mahlkata

merhamet etmeli, vaaz, nasihat, zikir ve Kuran hatmi

ile megul olmal, kabirleri ziyret etmelidir.

Kadir gecesi ve bayram gnleri, Regib kandili,

Berat Kandili, Mevlid Kandili, Aure Gn ve dier

mbrek gn ve gecelere tazim etmelidir. Tam bir

tvbe ile tvbe edip insanlarla helllemeli, hayvan

haklarn ve ilhi haklar yerine getirmelidir.

Bir an bile olsa vaktini zyi etmemelidir.

zellikle akam ile yats namaz arasndaki vakti, gece

yars teheccd vaktini ve sahur vakitlerini ihya

etmelidir.

Tarikat ehli, def-i kabz (iindeki sknty

defetmek) iin, enbiy ve evliy kabirlerini ziyret,


49/67

49

stazn (eyhin) sohbet ve ziyretine devm etmelidir.

ok zikir ve ok rbtaya ve tasavvuf kitaplarn

okumaya devam etmelidir.

Uyku ve fetreti (geveklii) def iin, nce zikir

mahallini deitirmeli, muhabbet zere rabta, stza

mektup yazmak suretiyle istize ederek, zikirde

ftrun (gevekliin, bezginliin) giderilmesine

allmaldr. nk ftrsuz bir amel, ftrlu binlerce

amelden daha hayrldr.

Def-i gazap (kzgnl gidermek) iin

bulunduu yeri deitirmek, ayakta ise oturmak,

oturuyorsa ayaa kalkmak, abdest almak ve de ,Onlara

eytandan bir vesvese dokunduu zaman... (raf Suresi,

201) yeti mucibince Estezu billh... diyerek istizede

bulunmak (Allaha snmak) gerekir.

Asl heyetinizi (grnnz) ve elbisenizi

deitirmeyiniz.

Sigara, tmbeki, nargile, kahve, enfiye, afyon

ve dier habis eyleri terk ediniz.


50/67

50

Cmiye, mescide ve ev iine tkrmeyiniz.

Elinizin yan elbisenize silmeyiniz.

Msfahaya, cemate, sabr, kr ve kanate

devm ediniz. hy-i evkt (vkitleri deerlendirmek),

ihy-i beled(memleketi ihy etmek), ihy-i mahlk

(yaratlmlar ihy), ihy-i evkf(vakflar

canlandrmak) ve devm- ubdiyyete(Allah a kullua

devma) nemle riyet ediniz.

Dikkat ediniz. Ahmed (Gmhnevi)

(K.S.)nin bu vasiyetlerini reniniz ve iyi tutunuz.

1276 Hicri Senesi


51/67

51

Ahmed Ziyddin

Gmhnev (K.S.)HazretlerininNASHATLER*3

*3-Bu Nasihatler: Tasavvuf Ahlk: M.Z. Kotku(Birinci cild, 116-

118) sayfalar arasnda yer almaktadr


52/67

52

- NASHATLER -

1-) Mahviyet ve tevz icb, kendinizi dim

chil ve avam kabl ediniz.

2-) Amelleriniz, tahsilleriniz ve ahlknz

bakmndan lim olunuz ve insanlara akllarnn erecei

kadar syleyiniz.

3-) Birbirinize arka evirmeyiniz, buz etmeyiniz,

ayrlmaynz, haset etmeyiniz ve karde olunuz.

4-) limlerin zlimlerinden ve inatlarndan

olmaynz.

5-) Dim mzkere ve hakk zhr iin, ilminizi

ve aratrmalarnz arttrnz.

6-) Cemate, cumaya, bayrama ve evrdlarnza,

vad ve ahdinize riayetkr olunuz.


53/67

53

7-) Cemati, zekt, hacc, orucu, emneti ve emr-i

bil-marfu terkedenlere yakn olmaynz.

8-) Avretlerini aanlara, genlere, yni sa ve

sakal bitmeyenlere yakn olmaynz ve kadnlara

benzemeyiniz.

9-) Muhkem(yksek) binlar ve kabirleri ta ve

kirele yapanlara yakn olmaynz. Binlara kurbankesmeyiniz.

10-) Fiz, haram mal ve yetim mal yemeyiniz ve

yiyenlere yakn olmaynz.

11-) Zlmen gasb olunan mal yemeyiniz ve

gaspedenlere yakn olmaynz.

12-) limlere, meyiha ve anne-babaya ez

etmeyiniz. Kalplerini krmaynz ve ind etmeyiniz.


54/67


55/67

55

20-) Her eit ilca, yabanc memleketlerden gelen

illara ve kffr eliyle yaplan eyya yakn olmaynz.

(kendiniz yapn demektir).

21-) Ressamlara, oyunculara, algclara yakn

olmaynz.

22-) Vctlarna dvme yapanlara ve salarnsiyaha boyayanlara yakn olmaynz.

23-) Nmahrem olan yabanc kadnlara

bakmaynz ve yakn olmaynz.

24-) Kfirler, putperestler ve mriklerin

kestiklerine yakn olmaynz.

25-) Ashb- Kirma ve evliyullaha svenlere,

mctehidlere sdt(Peygamberimiz(s.a.v.)in soyundan

gelenlere) ve selefe(sahbe, tbiin ve tebe-i tbiin)e tanedenlere(onlar ktleyenlere) yakn olmaynz.


56/67

56

26-) Harp meydanndan, tun, veb gibi bulac

hastalklardan, meyiha ve ull-emre itatten

kaanlara yakn olmaynz..

27-)Yemeklerdeki ve cenzelerdeki bidatlere

yakn olmaynz.

28-) nsanlar arasnda sz tayanlara

(kouculara) ve Kuran ve hadisten baka eylerdenyardm ve medet umanlara yakn olmaynz.

29-) Hibir isrfa ve israflara yakn olmaynz.

30-) Kfir lkelerden gelen ya, eker vesir

yiyeceklere, kaplara ve elbiselere yakn olmaynz.

(kendiniz yapn demektir).

31-) Zlimlerin kapsna, oyun, elence ve thmet

yerlerine (plaj, dans yeri, balo ve emsali yerlere) yakn

olmaynz.


57/67

57

32-) Satla karlan vakf mallarna, fsit ve

noksan alverie, ham meyveleri alp satmaya ve vakf

maln deitirmeye, tebdil ve tayre yakn olmaynz.

33-) Ku (gvercin) uurmaya, nefes ve celb

havs ve cin arma toplantlarna yakn olmaynz.

34-) Kfre gtren szlere, haram szlere ve

yabanc kelimelere (ehinh gibi) yakn olmaynz

35-) mirlik, imamlk, kadlk gibi eylere ve slih

kimseleri azletmeye, zlimleri tyin etmeye yakn

olmaynz.

36-) Ayakta, yollara ve mbrek yerlere kk

abdestinizi yapmaynz.

37-) Yollar kapatmak, onlara pislik dkmek ve

geenlere ez veren zararl eyleri atmaya yakn

olmaynz.


58/67

58

38-) Zhd, ver, velyet, keif, kermet, ilhmt

ve Allah(c.c.) ve Reslullah(s.a.v.)i grdm

iddiasnda bulunmaynz.

39-) Yksek binlara, kklere, bineklere, her

trl ziynet, ss eysna ve mal zyitna yakn

olmaynz.

40-) Mescidlerde seslerinizi ykseltmeyiniz,

kk ocuk, deli ve dilencileri cmiye sokmaynz.

41-) El ve bala selm vermeyiniz. limlerden

bakasnn elini pmeyiniz. Hi kimseye eilmeyiniz ve

sarlmaynz.

42-) Ku (gvercin) uurmaynz, st kuzusunu

kesmeyiniz, evde kpek bulundurmaynz.

43-) Haktan ve doruluktan ayrlan mftlere ve

hadis limlerine, dinini bilmeyen doktorlara ve ifls

etmi tccarlara yakn olmaynz.


59/67

59

44-) Hrszlara, hainlere, ganimetten alanlara,

harpten kaanlara, yetim mal ve haram yiyenlere yakn

olmaynz.

45-) Baston ve her eit kffr detlerine yakn

olmaynz.

46-) Memleketin sadet ve selmeti iin, siyseti

salam ve drst yapnz.

47-) er cezlarn tatbik edilmesine, din

esaslarn yerine getirilmesine ve mazlumlara yardm

ediniz.

48-) Zulm terk ile, btn gnahlardan tvbe ve

istifr ediniz.

49-) Hak sahipleriyle hellleiniz, kimseyi

incitmeyiniz, hor ve hakr grmeyiniz.

50-) Btn ilerinizi ve niyetlerinizi dzgn ve

salam yapnz.


60/67

60

GMHANEV(K.S.) HZ.NNMEZAR TAI KTBES

zellikle kendi vasiyetleri ve Sultan II.

Abdulhamid Hnn yakn alka ve msadeleriyle,

techz ve tekfn masraflarnn bizzat sultan tarafndankarland*4 Gmhnev Hz.nin defnedildii

mbrek kabri; Sleymniye Cami-i erfi avlusunda,

Kanni Sultan Sleyman Trbesinin kble duvarna

bitiik, yeil parmaklklarla evrili yerdedir. Muhterem

zevceleriyle yan yana defnedilmilerdir.

Mezar tann baucunda: Nazar kl em-i

ibretle beytiyle balayan nefis bir kitbe vardr. Alt

beyitten ibret olan bu kitbede unlar yazldr:

*4

-Techz ev tekfn masraflarnn, bizzat Sultan II.Abdulhamid Hn tarafndan karland, defninin hemenertesi gn hkmdra takdm edilen bir belgede yer almtr.Bu konuda baknz:Ahmed Ziyddin GmhnevSempozyumu Bildirileri: (sh,115-116)


61/67

61

KTBE

Nazar kl em-i ibretle, makm- ilticadr bu!

Erenler dergh, bb- fyzt- Hddr bu!

Ziyddn-i Ahmed, mevlidi nn Gmhne,

ehr-i ark-u garbn, mrid-i rh- Hddr bu!

Muhakkak ehl-i Hakk lmez, ebed haydir, bil ey zir,Sary- kalbini pk eyle, bb- evliydr bu!

u-i drr-i vahdet, menb-i ilm-i Lednndir,

Mkemmel varis-i er-i Muhammed Mustafdr bu!

Hilfet mddetinden, irci vaktine den Hakka,

Tark-i Hlidyi nereden, Hakk-reh-nmdr bu!

Oku ihls ile bir ftiha, kalbinde dim tut,

Cily- rhdur zikri, mrdna gddr bu!

1311, 7 ZLKADE

(13 MAYIS 1893, PAZAR SAAT 10.00)


62/67

62

KTBENN SDELETRLM EKL:

bret gz ile bak (ey ziyereti), iltic (snma)

makmdr bu!Erenlerin dergh, ilh feyizlerin kapsdr bu!

Ahmed Ziyddndir, doum yeri Gmhnedir,

ark ile garbn en mehru, Hakk yolunun mrididir

bu!

phesiz Hakk yolcusu lmez, dim diridir, bunu biley ziyreti,

Gnl sarayn temiz tut, evliy kapsdr bu!

Vahdet incilerinin , lednn ilmin kaynadr,

Muhammed Mustaf eriatnn en mkemmel

vrisidir bu!

Hilfet zamnndan, irci (Rabbine dn) emrine

kadar,

Hlidiyye tarikatn yayan, Hakk yolunun rehberidir

bu!

hlas ile oku bir Ftiha, kalbinde devaml tut (onu),

Rhun cilsdr anlmas, mridler iin gddr bu!


63/67

63

AYAK UCU KTBESNDE ise:

Muhaddisn-i Kirmdan, fahrl-meyih,

Gmhneli el-Hc Ahmed Ziyddn Efendi Hazretlerininrh-u mukaddeslerine el-Ftihayazldr.

Muhterem Zevcelerinin

KTBESNDE:

Hakperestim, arz- ihls ettiim dergh bir,

Bir nefes ayrlmadm tevhidden, Allah bir!

KTBENN SDELETRLM EKL:

Hakkn kuluyum, ihlsm arz ettiim dergh bir,

Tevhidden bir an olsun ayrlmadm, Allah bir.

beyti yazldr. *5

*5

-Bu konuda baknz: Gmhnev AhmedZiyddn ve Hlidiyye Tarikat: Dr. rfan Gndz (sh.80 -81),Byk Du Kitb: A.Z.Gmhnev, tercme: A.FikArslantrkolu (sh.24-25), A.Z.Gmhnev SempozyumuBildirileri.


64/67


65/67

65

SDELETRLM EKL:

Gnle ferahlk veren, Nakibend Derghdr bu,

te muhabbet meydn, gel azizim, merhab.

Bugn, sdece, minaresinden tula enkz ile,Gmhnel Ahmed Ziyeddn Soka htr kalm olup,aesas zerinde stanbul Defterdarl bins bulunmaktadr.Baknz: Yakn Trihimizde Cmi Kym: M. evket Eygi(sh.345), Gmhnev Ahmed Ziyddn: Dr. rfan Gndz(sh.54-57)

Fatma Sultan-Gmhnev Dergh hakknda dahafazla bilgi iin baknz: Fatma Sultan Camii ve GmhnelDergh: Prof. Dr. Semvi Eyice (Prof. Dr. Sabri F.lgenereArmaan, stanbul niversitesi ktisat Fakltesi Mecmus. Cilt:43,say:1-4, 1984-1985, sh.475-513).

Bu amansz ykm tahribt furyasndanGmhnev Hz.nin kabri de nasibini alm, 1957 yllarnda,

Sleymniye Cmii avlusunda, Knn Sultan SleymanTrbesinin yannda yer alan mezarlarnn kaldrlmasplnlanmt. Bu konuda, yaanm bir hadiseyi, bize, M.evketEygi: Yakn Trihimizde Cmi Kymadl eserinde (sh.338),olayn canl bir ahidi olarak nakletmektedir.


66/67

66

NDEKLER

AHMED ZYDDNGMHANEV (K.S.) HZ.NN

TERCEME- HAL ...............................5

MCEDDD RSLES...................................33 VASYETLER VE NASHATLER ........ 39 AHMED ZYDDN

GMHNEV(K.S.)'NN

MRDLERNE VE BTN

MMNLERE VASYETLER ....................40

AHMED ZYDDNGMHNEV (K.S.)

HAZRETLERNN NASHATLER ..... 51

GMHANEV(K.S.) HZ.NNMEZAR TAI KTBES.............................60


67/67

muceddid risalesi

Documents