multilinggwal oct 20 csb
TRANSCRIPT
MULTILINGGWAL NA MULTILINGGWAL NA EDUKASYON: TEORYA AT EDUKASYON: TEORYA AT IMPLEMENTASYONIMPLEMENTASYON
PATROCINIO V. VILLAFUERTEPATROCINIO V. VILLAFUERTEPUNO, KAGAWARAN NG FILIPINOPUNO, KAGAWARAN NG FILIPINOPAMANTASANG NORMAL NG PILIPINASPAMANTASANG NORMAL NG PILIPINAS
ANG PAGSASAO, NATALGED NGAANG PAGSASAO, NATALGED NGA
PIGILIAN.PIGILIAN.
DAKEL YA SALITA, MABISKEG YA DAKEL YA SALITA, MABISKEG YA BANSA.BANSA.
DAKALA AMANU, MATATAG NA DAKALA AMANU, MATATAG NA BANSA.BANSA.
DAKDAKEL YA LINGUAHE, DAKDAKEL YA LINGUAHE, MAALIW ASWAS YA BALEY.MAALIW ASWAS YA BALEY.
DAHIL NA TATARAMON, PUSOG DAHIL NA TATARAMON, PUSOG NA BANWA.NA BANWA.
DAMO NGA PINULUNGAN, DAMO NGA PINULUNGAN, MABUSKOG NGA NASUD.MABUSKOG NGA NASUD.
MADAMO NGA LENGGWAHE, MADAMO NGA LENGGWAHE, MAPAG-ON NGA NASYON.MAPAG-ON NGA NASYON.
DAGHANG PINULONGAN, LIG-ON DAGHANG PINULONGAN, LIG-ON NA NASUD.NA NASUD.
MADAKEL A BASA KO, TAETANA MADAKEL A BASA KO, TAETANA A INGED.A INGED.
MARAKALA BASA, MABAGEL A MARAKALA BASA, MABAGEL A DALPA.DALPA.
MATAUD BAHASA, MAKUSOG MATAUD BAHASA, MAKUSOG ING BANWA.ING BANWA.
MARAMING WIKA, MATATAG NA MARAMING WIKA, MATATAG NA BANSA.BANSA.
NAPAKARAMING ISYU AT NAPAKARAMING ISYU AT KALAKARAN TUNGKOL SA WIKA KALAKARAN TUNGKOL SA WIKA ANG PINAG-UUSAPAN.ANG PINAG-UUSAPAN.
May malaking papel ang May malaking papel ang ginagampanan ng wika sa ginagampanan ng wika sa kasaysayan ng anumang lahi, kasaysayan ng anumang lahi, at napatunayan ng maraming at napatunayan ng maraming pananaliksik na nagkaroon ng pananaliksik na nagkaroon ng malaking pagbabagomalaking pagbabago
hindi lamang sa sistemang panlipunan, kilos, gawi kundi maging sa wika ang mga bansang sumailalim sa mga mananakop.
Nagkaroon ng maraming pagbabago sa anyo at gamit ng wika. Lumaganap ang wilang bilinggwal na ang tawag ng ilan ay diglosiko o ang sabay na pangunahing wikang ginagamit nang magkahiwalay).
Nagkaroon ng maraming kumpetensya sa paggamit ng wikang katutubo at wikang dayuhan. Naging malaya tayo sa panghihiram, sa pagsasalin, at maging sa paglikha ng mga bagong salita.
Nabiyayaan tayo ng maraming katawagang naging bahagi ng ating pag-aaral at pananaliksik gaya ng linggwsitika, sosyo-linggwistik, patakarang bilinggwal, ortograpiya, barayti at baryasyon ng wika,
dayalek, idyolek, sosyolek, istandardisasyon, intelektwalisasyon, patakarang pangwika at ang muling pagsasabuhay ng tinatawag na multilingwalismo.
Ang Multilinggwalismo: Isang Napapanahong Resureksyon
Kung ang tao’y nabubuhay at namamatay, gayundin ang wika. Ngunit sa usaping pangwika, ang ilang wikang namamatay ay hindi na dapat buhayin pa sapagkat tinutumbasan ang mga ito ng wikang higit na angkop,
mabisa at katanggap-tanggap. May mga wika namang nabuhay nang matagal ngunit hanggang sa panahong ito ay patuloy na nililinang at pinayayaman. At may mga wikang sandaling nabuhay, pagkalipas ng ilang dekada ay namatay at pagkaraan ng ilang taon ay muling binubuhay.
Malaking kapangahasan at pagtatakwil sa wika ang naidulot ng House Bill No. 4701 – An Act To Strengthen and Enhance the Use of English as the Medium of Instruction in Philippine Schools at ng
Executive Order 210 – Establishing the Policy to Strengthen the Use of Englsih as a Second Language in the Educational System.
Ngunit malaking tulong ang nagawa nito upang makapag-isip ang mga tagapagplanong pangwika na panahon na para maisulong ang multilinggwalismo.
MONOLINGGWALISMO VS MULTILINGGWALISMO
KAILANGAN DING ITURO ANG INGLES NGUNIT ANG PAGSASANTABI SA WIKANG FILIPINO PARA LAMANG ISULONG ANG INGLES AY MAHIGPIT NA TINUTUTULAN NG MGA NASA AKADEMYA.
MAS MARAMING MANANALIKSIK SA WIKA NA TINATANGGAP ANG MULTILINGGWALISMO SA PAGPAPAUNLAD NG WIKA.
SINUSUPORTAHAN NG KWF ANG ANUMANG KAMPANYA NA PAPAGHUSAYIN ANG KASANAYAN SA INGLES NG MGA ESTUDYANTE.
NOONG MAYO 16, 2007 AY PINAGTIBAY NG PANGKLAHATANG AHENSYA NG UNITED NATIONS EDUCATIONAL, SCIENTIFIC AND CULTURAL ORGANIZATIONS (UNESCO) ANG ISANG RESOLUSYON NA NAGSUSULONG SA MULTILINGGWALISMO.
Nagpalabas ang Kagawaran ng Edukasyon ng mga kautusan hinggil sa pagpapalaganap at paggamit ng multilinggwalismo sa mga paaralang publiko at pribado
(DepEd Memo 580 s. 2008), (DepEd Order No. 74 s. 2009), at (DepEd Order No. 60 s. 2008). Ilan sa mahahalagang impormasyong nakapaloob dito ay ang sumusunod:
1. Ang multilinggwal na edukasyon (MLE) ay ang pagkatuto na nagsisimula sa paggamit ng unang wika (L1) o mother tongue at paggamit ng iba pang karagdagang wika.
2. Ang Pananakop ng Kastila – Amerikano. Bunga ng kolonyalisasyon, natutuhan natin ang mga wikang dayuhan kung kayat:
3. Ang Paggamit ng Hiligaynon Bilang Midyum sa Pagtuturo sa Baitang 1 at 2
4. H.B. 3719: Panukalang Batas sa Pagtatatag ng Edukasyong Multi-Lingual at Programang Literasi (Multi-Lingual Education and Literacy Program)
Nilalayon ng panukalang batas na ito ang pagtatatag ng isang programa sa Edukasyong Multilinggwal na nagpapataas ng kalidad ng programa sa literasi ng pamahalaan sa
pamamagitan ng paggamit ng unang wika ng bata bilang midyum ng pagtuturo hanggang sa ikaapat na baitang.
Ito ay nagtatakda sa unang wika, Ingles at Filipino na ituro bilang magkakahiwalay na asignatura sa antas elementarya.
Itinatakda pa rin sa naturang panukalang batas na ang Ingles at Filipino ang siyang magiging midyum ng pagtuturo sa antas sekundarya at ang unang wika ay gagamitin bilang wikang pantulong.
5. H.B. 1138: Batas na Nagtatakda ng Filipino Bilang Opisyal na Wika ng Pagtuturo sa mga Paaralan ni Kinatawan Liza Masa ng Gabriela Partylist
Ang panukalang batas na ito ay nakatuon sa paggamit ng Filipino sa mga paaralan. Dahil dito, dapat maisaalang-alang ang kahandaan ng mga guro sa paggamit ng Filipino bilang wikang panturo.
6. S.B. No. 2294Omnibus Education Reform Act of 2008ni Sen. Mar Roxas
Aplikabol sa lahat ng mga publiko at pribadong paaralan sa buong bansa para sa programang pang-edukasyon sa primarya at sekondarya.
Ang unang wika ay gagamitin bilang midyum ng pagtuturo sa baitang 1, 2 at 3 sa lahat ng sabdyek. Ang Ingles at Filipino bilang sabdyek ay magkahiwalay na ituturo.
Paiiralin ng Kagawaran ng Edukasyon ang 12 taon ng pag-aaral sa batayang kurikulum sa edukasyon sa lahat ng paaralang publiko at pribado
IMPLEMENTASYONIMPLEMENTASYON
SA PAGTUTURO NA GAMIT ANG SA PAGTUTURO NA GAMIT ANG MLE, IMINUMUNGKAHI ANG MGA MLE, IMINUMUNGKAHI ANG MGA SUMUSUNOD NA HAKBANG:SUMUSUNOD NA HAKBANG:
1. SERYE NG MGA SIKLO1. SERYE NG MGA SIKLO 2. TALAAN NG TALASALITAAN2. TALAAN NG TALASALITAAN
3. IBA’T IBANG PAGSASANAY3. IBA’T IBANG PAGSASANAY 3.1 DIYALAGO3.1 DIYALAGO 3.2 TANONG-SAGOT3.2 TANONG-SAGOT 4. GRAMAR4. GRAMAR 5. PAGSASANAY SA PAGBASA5. PAGSASANAY SA PAGBASA 6. MGA AWITIN6. MGA AWITIN
MGA PANIMULANG MGA PANIMULANG ARALINARALIN
1. PAGBATI1. PAGBATI 2. PASASALAMAT2. PASASALAMAT 3. PAGPAPAKILALA3. PAGPAPAKILALA 4. INTEROGATIBO – ITO, IYON4. INTEROGATIBO – ITO, IYON 5. TANONG / TAG 5. TANONG / TAG
6. PAGSASALIN NG INGLES SA 6. PAGSASALIN NG INGLES SA
FILIPINOFILIPINO 7. POSSESSIVE –KANINO7. POSSESSIVE –KANINO RESERVATIONAL – PARA RESERVATIONAL – PARA KAYKAY LOCATIVE - SAANLOCATIVE - SAAN
8. PAGBILANG8. PAGBILANG 9. PAG-AARI – MAY-MAYROON9. PAG-AARI – MAY-MAYROON 10. NGALAN NG ARAW10. NGALAN NG ARAW 11. NGALAN NG BUWAN11. NGALAN NG BUWAN 12. PETSA AT ORDINAL12. PETSA AT ORDINAL 13. HUGIS AT KULAY13. HUGIS AT KULAY
14. DIREKSYON14. DIREKSYON 15. PANAHON15. PANAHON 16. MGA BAHAGI NG KATAWAN16. MGA BAHAGI NG KATAWAN 17. SA PALENGKE17. SA PALENGKE 18. KAPISTAHAN18. KAPISTAHAN 19. IBA’T IBANG LUGAR19. IBA’T IBANG LUGAR