muzyczny świat - podworko iapimg.iap.pl/s/1118/6206/edytor/muzykagkryteria(1).pdf · na wszyst- ko...
TRANSCRIPT
Plan wynikowy
nauczania muzyki
w gimnazjum
Muzyczny świat
Opracowała: mgr Małgorzata Wygoda
4
OCENA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI
UCZNIÓW
Nauczyciel, dokonując oceny osiągnięć uczniów, bierze pod uwagę przede
wszystkim:
– poziom uzdolnień i predyspozycji muzycznych ucznia,
– jego indywidualny wkład pracy potrzebny do realizacji określonych działań muzycznych,
– postawę i zaangażowanie ucznia wobec stawianych mu zadań,
– uzyskany przez niego poziom wiedzy i umiejętności w zakresie różnych form aktywności
muzycznej (śpiew, gra na instrumentach, ruch przy muzyce, percepcja muzyki) i wiadomości
z teorii muzyki (historia muzyki, zasady muzyki),
– postawę ucznia wobec dóbr kultury i wytworów sztuki,
– podejmowanie przez ucznia dodatkowych zadań muzycznych, włączanie się w życie arty-
styczne szkoły i środowiska,
– uczestnictwo ucznia w zajęciach,
– umiejętność formułowania przez niego problemów, wyciągania wniosków,
– poszukiwanie własnych rozwiązań, obronę własnego poglądu.
Ocenianie osiągnięć uczniów odbywa się poprzez:
– wykonywanie praktycznych ćwiczeń muzycznych: rytmicznych, melodycznych, ruchowych,
słuchowych (np. wyklaskiwanie rytmu, śpiewanie wzorów melodycznych, realizację rucho-
wą tematów muzycznych, określanie odległości interwałowych między dźwiękami),
– aktywne działania w zakresie różnych form muzycznych: śpiewu, gry na instrumencie, słu-
chania muzyki, ruchu przy muzyce, twórczości muzycznej (np. śpiewanie pieśni i piosenek,
kanonów dwu-, trzygłosowych, przyśpiewek ludowych, granie akompaniamentu, fragmen-
tów utworów różnych kompozytorów, rozpoznawanie stylu muzycznego epoki w słuchanych
utworach, brzmienia instrumentów i głosów ludzkich, budowy formalnej utworu, wykony-
wanie kroków i figur określonego tańca, tworzenia melodii, ilustracji muzycznych do tek-
stów wiersza),
– odpowiedzi ustne z zakresu znajomości: zasad muzyki (np. elementów muzyki, znaków
chromatycznych, interwałów muzycznych, trójdźwięków, budowy gam majorowych i mi-
norowych) , historii muzyki (np. znajomość epok muzycznych, twórczości kompozytorów),
form muzycznych,
– prace domowe,
– quizy i konkursy muzyczne.
5
KLASA 1
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
1. Piosenka
jest dobra
na wszyst-
ko – nauka
piosenki
Wakacje
– poprawnie śpiewa piosenkę
Wakacje z repertuaru kabaretu
OTTO
– wykonuje pracę plastyczną
o tematyce wakacyjnej techniką
collage’u
– czysto intonuje dźwięki odda-
lone od siebie o oktawę
– wykazuje zainteresowania
treściami nauczania muzyki
w gimnazjum
edukacja prozdro-
wotna: aktywne
formy spędzania
wolnego czasu, pro-
mowanie zdrowego
stylu życia
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
interpretuje plastycznie
utwór muzyczny
2. Muzycz-
na prehisto-
ria. Począt-
ki muzyki,
najstarsze
instrumen-
ty muzycz-
ne
– podaje przyczyny powsta-
wania sztuki na Ziemi
– omawia tematykę malar-
stwa jaskiniowego
– wykonuje prosty instrument
perkusyjny lub strunowy
– improwizuje w grupie ta-
niec rytualny
– integruje się z grupą w cza-
sie zabaw i ćwiczeń muzycz-
nych
edukacja czytelniczo-
-medialna: wykorzy-
stanie nowoczesnych
technik informacyj-
nych w pozyskiwaniu
wiadomości o sztuce
wykazuje dociekli-
wość poznawczą zwią-
zaną z najstarszymi
dziejami muzyki
3. Wartości
rytmiczne
nut i pauz.
Nauka
Bardzo
smutnej
piosenki
retro
– poprawnie zaśpiewa Bardzo
smutną piosenkę retro
– umie wyjaśnić, co to jest
oznaczenie taktowe, takt,
akcent metryczny
– różnicuje wartości ryt-
miczne pod względem czasu
trwania
– akompaniuje na instrumen-
tach perkusyjnych do refrenu
piosenki
– uczy się współodpowie-
dzialności w pracy grupowej
prawidłowo pisze zna-
ki graficzne nut i pauz,
zna czas ich trwania
względem całej nuty,
umie grupować war-
tości rytmiczne w tak-
tach, śpiewa piosenkę
z akompaniamentem
6
Wymagania
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
włącza się
w śpiew piosen-
ki i zespołowe
działania mu-
zyczne, tworzy
wakacyjną listę
przebojów
śpiewa piosenkę
w grupie
z akompania-
mentem instru-
mentu, interpre-
tuje plastycznie
utwór muzyczny
prawidłowo reali-
zuje rytm i melo-
dię piosenki Wa-
kacje, odtwarza
głosem wybrane
interwały mu-
zyczne, w swojej
pracy plastycznej
wyraża klimat i
charakter utworu
muzycznego
poprawnie okre-
śla i nazywa in-
terwały muzycz-
ne w zakresie
oktawy, wyko-
nuje estetyczną
pracę plastyczną
zgodnie z zasa-
dami techniki
collage’u
czysto intonuje
dźwięki interwa-
łów w zakresie
oktawy
rozpozna-
je przykłady
malarstwa
jaskiniowego,
przyswaja ele-
menty wiedzy
dotyczące dzie-
jów Ziemi
potrafi opowie-
dzieć o począt-
kach muzyki,
wykazuje zainte-
resowanie sztuką
prehistoryczną
umie wymienić
różne hipotezy
powstania mu-
zyki na ziemi,
improwizuje
w grupie ple-
mienny taniec
rytualny, zna
terminy: arche-
ologia muzyczna
i sztuka prehi-
storyczna
potrafi wyjaśnić,
jaki jest zakres
zadań etnogra-
fów i etnologów
muzycznych,
przedstawia hi-
potezy powstania
muzyki w opar-
ciu o rozważania
lub teorie
K. Darwina,
J. J. Rousseau,
H. Spencera
zna historię
powstania
pierwszych
instrumentów
muzycznych,
wyjaśnia różne
funkcje muzyki
ludzi pierwot-
nych
śpiewa w grupie
Bardzo smutną
piosenkę retro,
wyklaskuje
rytm piosenki
rozpoznaje
i pisze znaki
graficzne nut
i pauz, po-
prawnie śpiewa
Bardzo smutną
piosenkę retro
dzieli na takty
podane szeregi
wartości ryt-
micznych, wie,
co to jest ozna-
czenie taktowe,
takt, akcent me-
tryczny
prawidłowo
grupuje warto-
ści rytmiczne
w taktach, wie,
jakie ma znacze-
nie kropka przy
nucie i pauzie,
wykonuje ćwi-
czenia rytmiczne
z wartościami
nut i pauz
z kropką, akom-
paniuje na in-
strumentach do
melodii piosenki
tworzy akom-
paniament
rytmiczno-me-
lodyczny do
Bardzo smutnej
piosenki retro
7
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
4. O tym,
jak w staro-
żytnej Gre-
cji bywało
– wymienia ważne ośrodki
kultury świata starożytnego
– opowiada treść mitu grec-
kiego związanego z muzyką
– wymienia funkcje muzyki
w starożytnej Grecji
– rozpoznaje instrumenty
starożytne na zdjęciach iko-
nograficznych
– wykonuje mozaikę cera-
miczną
– odnosi się z szacunkiem
do dóbr kultury i sztuki
edukacja filozoficz-
na: starożytna Grecja
jako miejsce naro-
dzin filozofii
wykazuje znajomość
stylów i epok, wie,
jaką rolę spełniała
muzyka w życiu staro-
żytnych Greków, zna
historię instrumentów
muzycznych
5. Śpiew
i taniec
w starożyt-
nym Rzy-
mie
– określa, jaką rolę pełniła
muzyka w starożytnym Rzy-
mie
– wymienia starożytne instru-
menty muzyczne, na których
grano w Rzymie
– opowiada o genezie powsta-
nia sztuki pantomimy
– potrafi zaimprowizować
kilka gestów i min gry panto-
mimicznej
– szanuje dobra kultury
i sztuki
edukacja europejska:
prezentacja dorobku
kultury starożytnego
Rzymu
wykazuje znajomość
stylów i epok, wie,
jaką rolę pełni muzyka
w życiu starożytnych
Rzymian
6. Do re
mi – kilka
słów
o melodii.
Nauka
piosenki
Profesor
Robert
– umie zaśpiewać piosenkę
Profesor Robert
– poprawnie intonuje dźwięki
gamy C-dur
– śpiewa z nut fragment
melodii nazwami solmizacyj-
nymi
– dokonuje podziału melodii
na wokalną i instrumentalną
– integruje się z klasą w cza-
sie wspólnych działań mu-
zycznych
– docenia pracę dydaktyczną
i wychowawczą nauczyciela
poprawnie śpiewa
piosenkę z akompa-
niamentem, czysto
intonuje dźwięki gamy
C-dur, zna nazwy
literowe i solmizacyjne
dźwięków gamy
C-dur, gra na instru-
mencie (flecie, dzwon-
kach lub keyboardzie)
gamę C-dur
8
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
potrafi podać
podstawowe
wiadomości
o muzyce sta-
rożytnej Grecji,
wykonuje proste
ćwiczenia we-
dług wzoru
wymienia głów-
ne ośrodki kultu-
ry w starożytno-
ści, zna nazwy
instrumentów
starożytnych
i rozpoznaje
je na zdjęciach
zna treść mitu
związanego
z muzyką, np.
historię powsta-
nia fletni Pana,
wymienia kilka
terminów mu-
zycznych pocho-
dzących z języka
greckiego, np.
melodia, metrum,
kanon, symfonia,
chór oraz najstar-
sze formy muzy-
ki greckiej
wykazuje się
bardzo dobrą
wiedzą o muzy-
ce starożytnej
Grecji, przed-
stawia zabytki
muzyki greckiej,
korzysta
z różnych źródeł
informacji
zna imiona muz
greckich, wyka-
zuje się wiedzą
o muzyce sta-
rożytnej Grecji
wykraczającą
poza zakres ma-
teriału nauczania
w gimnazjum,
np. przedstawia
teorie muzyki
greckiej
potrafi odpowie-
dzieć na proste
pytania związa-
ne tematycznie
z muzyką staro-
żytnego Rzymu
umie wyjaśnić
termin panto-
mima, wie, jaką
rolę spełniała
muzyka
w życiu staro-
żytnych Rzy-
mian
rozróżnia
i nazywa instru-
menty muzyczne
starożytnych
Rzymian,
wykonuje
w grupie impro-
wizacje panto-
mimiczne
na dowolny
temat
wykazuje się
bardzo dobrą
wiedzą o muzy-
ce starożytnego
Rzymu, umie
opowiedzieć
o tradycjach
pantomimy
i rozwoju teorii
muzyki w staro-
żytnym Rzymie
wykazuje się
wiedzą o muzyce
starożytnego
Rzymu wykra-
czającą poza
zakres materiału
nauczania
w gimnazjum,
umie wykonać
według opisu
pantomimiczny
element ruchowy
– „krok w miej-
scu”
włącza się
w śpiew pio-
senki Profesor
Robert, śpiewa
solmizacją
gamę C-dur
w górę i w dół
zna rytm i me-
lodię piosenki
Profesor Robert,
czysto intonuje
dźwięki gamy
C-dur, gra na
dzwonkach lub
flecie gamę
C-dur w górę
i w dół
śpiewa z obser-
wacją nut me-
lodię Do re mi,
śpiewa solmiza-
cją refren pio-
senki Profesor
Robert, określa
nazwy literowe
nut na pięciolinii
prawidłowo
określa i za-
pisuje nuty na
pięciolinii, zna
podstawowe
rodzaje melodii,
potrafi opo-
wiedzieć o ich
środkach wyko-
nawczych, gra
na dzwonkach
lub flecie frag-
ment melodii
w tonacji C-dur
śpiewa i gra
z nut fragmenty
melodii, dobiera
drugi głos
do refrenu pio-
senki Profesor
Robert
9
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
7. O mu-
zyce na
chwałę
Boga
– podaje charakterystyczne
cechy średniowiecznych
stylów architektonicznych:
romańskiego i gotyckiego
– wymienia najważniejsze
cechy i funkcje muzyki śre-
dniowiecznej
– rozpoznaje styl muzyki
średniowiecza w słuchanych
utworach muzycznych
– dostrzega i docenia rolę
zabytków kultury w życiu
społeczeństwa
edukacja europejska:
prezentacja osiągnięć
średniowiecznej kul-
tury europejskiej
rozróżnia i nazywa
średniowieczne sty-
le architektoniczne,
słucha śpiewów cho-
rałowych, podaje ich
najważniejsze cechy,
wymienia popularne
średniowieczne instru-
menty muzyczne, opo-
wiada o religijnej
i świeckiej muzyce
średniowiecza
8. Najstar-
sze zabytki
muzyki
polskiej
– wymienia najważniejsze
zabytki muzyki epoki śred-
niowiecza
– śpiewa pieśń Breve regnum
– wykonuje w grupie impro-
wizacje ruchowe na podsta-
wie opisu Tańca rycerzy spod
Grunwaldu
– dostrzega i docenia rolę
zabytków kultury w społeczeń-
stwie
kultura polska na
tle cywilizacji śród-
ziemnomorskiej:
poszukiwanie korze-
ni kultury polskiej
w chrześcijańskiej
Europie
wymienia najważniej-
sze zabytki muzyki
polskiej i ośrodki
kultury muzycznej,
opowiada o działalno-
ści muzycznej żaków
krakowskich, zna
i śpiewa najstarsze
pieśni polskie, impro-
wizuje ruch taneczny
9. Klimaty
jesieni,
nauka
piosenki
Kapryśna
jesień
– śpiewa piosenkę Kapryśna
jesień
– dokonuje analizy rytmu
z nieregularnym podziałem
wartości
– wyszukuje w literaturze,
sztuce i muzyce dzieła inspi-
rowane jesienią
– uważnie obserwuje przyro-
dę, docenia jej piękno
edukacja ekologicz-
na: rola środowiska
naturalnego w sztuce
i literaturze
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
prawidłowo realizuje
rytm z nieregularnym
podziałem wartości,
wykazuje zaintereso-
wanie dziełami lite-
rackimi, plastycznymi
i muzycznymi inspi-
rowanymi określoną
porą roku
10
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
słucha utworów
muzycznych
z okresu śre-
dniowiecza,
włącza się
w śpiew melodii
średniowiecz-
nych, ogląda
zdjęcia sztuki
średniowiecz-
nej, wykazuje
zainteresowanie
muzyką tego
okresu
charakteryzuje
średniowieczną
muzykę religijną
i świecką, wyko-
nuje pracę pla-
styczną Średnio-
wieczne nuty
z ozdobnym
inicjałem lub
ornamentem
zna ramy czaso-
we średniowie-
cza, słucha frag-
mentów chorału
gregoriańskiego
i omawia cha-
rakterystyczne
jego cechy,
rozpoznaje
i nazywa śre-
dniowieczne
style architekto-
niczne, charak-
teryzuje różne
średniowieczne
formy wokalne
i instrumentalne
wymienia cha-
rakterystyczne
cechy stylów
architektonicz-
nych gotyku
i romanizmu,
omawia początki
wielogłosowości
w muzyce, cha-
rakteryzuje dzia-
łalność szkoły
Notre Dame
i twórczość
wybitnych kom-
pozytorów śre-
dniowiecznych
Leoninusa
i Perotina
podaje przykła-
dy zabytków
kultury i sztuki
średniowiecznej,
komponuje me-
lodię opartą na
średniowiecznej
skali kościelnej
włącza się
w śpiew pieśni
Breve regnum,
słucha polskich
średniowiecz-
nych pieśni
i utworów in-
strumentalnych
śpiewa pieśń
Breve regnum
z akompania-
mentem, opo-
wiada o dzia-
łalności żaków
krakowskich
wie, jaką rolę
spełniła Akade-
mia Krakowska
w rozwoju pol-
skiej kultury, opo-
wiada o najstar-
szych zabytkach
muzyki polskiej,
śpiewa fragment
Bogurodzicy, wie,
kim był Wincenty
z Kielczy, podaje
przykłady jego
dzieł
śpiewa pieśni
Bogurodzica
i Breve regnum,
opowiada ich hi-
storię, wymienia
polskie ośrodki
kultury muzy-
cznej okresu
średniowiecza,
improwizuje
w grupie koro-
nację króla
żaków
wykazuje się
bogatą wiedzą
o polskiej śre-
dniowiecznej
kulturze
muzycznej,
wymienia przy-
kłady polskich
zabytków archi-
tektonicznych
w stylu romań-
skim i gotyckim
śpiewa w grupie
piosenkę Ka-
pryśna jesień,
słucha utworów
muzycznych
i literackich
o tematyce
jesiennej
rozróżnia rytmy
z nieregularnym
podziałem war-
tości rytmicz-
nych, wypowia-
da się na temat
nastroju i cha-
rakteru słucha-
nych utworów
o tematyce
jesiennej
wystukuje prawi-
dłowo trudniejsze
rytmicznie frag-
menty piosenki,
czysto intonuje
skoki interwało-
we w piosence
Kapryśna jesień,
wykonuje pracę
plastyczną inspi-
rowaną muzyką
o tematyce je-
siennej
swobodnie imro-
wizuje na instru-
mentach perku-
syjnych w czasie
śpiewania piosen-
ki, tworzy rytmy
z nieregularnym
podziałem war-
tości, wyszukuje
dzieła kultury
o tematyce jesieni
tworzy na in-
strumentach
akompaniament
do piosenki Ka-
pryśna jesień,
analizuje dzieła
muzyczne, pla-
styczne i literac-
kie inspirowane
tematyką je-
sienną
11
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
10. Skala
majorowa
i minoro-
wa. Nauka
piosenki
Pocztówka
z Beskidu
– rozpoznaje słuchowo gamę
majorową i minorową
– śpiewa piosenkę Pocztówka
z Beskidu
– gra na flecie, dzwonkach
lub keyboardzie utwór
L. C. Daquina Kukułka
– uczy się współdziałania
i współodpowiedzialności
w pracy zespołowej
edukacja regionalna
– dziedzictwo kul-
turowe w regionie:
piękno Beskidów,
tradycje i zwyczaje
regionalne
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
rozróżnia tryb -dur,
-moll, gra z nut utwór
muzyczny ze znaka-
mi chromatycznymi,
określa nastrój, tempo
i dynamikę utworu
11. Rene-
sansowe
granie
i śpiewanie
– charakteryzuje epokę rene-
sansu w muzyce i sztuce
– wymienia słynnych artystów
renesansowych i ich dzieła
– wymienia formy muzyczne
i popularne instrumenty epoki
– słucha utworów renesan-
sowych, rozpoznaje styl mu-
zyczny tego okresu
– gra renesansowy utwór
muzyczny
– docenia wartość muzyki
renesansu, uczy się szacunku
do zabytków kultury i sztuki
edukacja filozo-
ficzna: koncepcja
człowieka jako istoty
rozumnej, wolnej,
dążącej do poznania
prawdy
słucha utworów wiel-
kich mistrzów i roz-
różnia styl muzyczny
epoki, wymienia cha-
rakterystyczne cechy
malarstwa, rzeźby
i architektury dawnego
okresu, poznaje dzia-
łalność artystyczną
wybitnych kompozyto-
rów, główne formy
i gatunki muzyczne
12. „Złoty
wiek” mu-
zyki pol-
skiej – na-
uka pieśni
Kleszczmy
rękoma
– wymienia nazwiska wy-
bitnych uczonych i artystów
polskich epoki renesansu
– opowiada o polskiej mu-
zyce renesansu i twórczości
najsłynniejszych kompozy-
torów
– śpiewa fragment psalmu
M. Gomółki Kleszczmy rę-
koma
– docenia wartość renesan-
sowej muzyki polskiej i jej
wkład w rozwój europejskiej
kultury
kultura polska na tle
cywilizacji śródziem-
nomorskiej: wkład
polskiego dziedzic-
twa kulturowego
w rozwój muzyki
i sztuki europejskiej
wykazuje znajomość
stylów, epok i technik
kompozytorskich,
śpiewa fragmenty
polskich pieśni z epo-
ki renesansu, słucha
przykładów religijnej
i świeckiej muzyki
tego okresu
12
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
włącza się
w śpiew piosen-
ki Pocztówka
z Beskidu, okre-
śla nastrój, tem-
po i dynamikę
utworu
śpiewa piosenkę
Pocztówka z ...
z akompania-
mentem in-
strumentu lub
nagraniem
z płyty CD, za-
znacza półtony
w gamach majo-
rowych i mino-
rowych, śpiewa
solmizacją gamę
C-dur i a-moll
zna pojęcie ska-
la, gra na instru-
mencie gamy
G-dur, F-dur,
d-moll, e-moll,
stosuje różne
środki wyrazu
artystycznego
dla oddania cha-
rakteru i nastroju
piosenki
gra na instru-
mencie gamy
majorowe
i minorowe ze
znakami chro-
matycznymi,
gra na instru-
mencie melodię
Kukułka –
L. C. Daquina
określa tonację
piosenki, zna
średniowieczne
skale kościelne,
tworzy akompa-
niament do pio-
senki Pocztówka
z Beskidu
ogląda zdjęcia z
przykładami
budowli, rzeź-
by, malarstwa
renesansowego,
słucha utworów
z epoki rene-
sansu
określa ramy
czasowe rene-
sansu, wymienia
charakterystycz-
ne cechy epoki,
rozpoznaje
instrumenty
muzyczne popu-
larne w renesan-
sie: lutnię, violę
i klawesyn
wymienia na-
zwiska wielkich
artystów rene-
sansu europej-
skiego i przy-
kłady ich dzieł,
charakteryzuje
epokę renesansu
w muzyce
i sztuce, wyja-
śnia słowo „ta-
bulatura”
umie wyjaśnić
wyrażenia:
renesansowy
umysł, człowiek
renesansu, gra
na fletach lub
dzwonkach
wybrany utwór
renesansowy
zna twórczość
Giovanniego
Pierluigi da Pa-
lestrino i Orlano
di Lasso, wyja-
śnia formy mu-
zyczne: motet,
madrygał, akan-
sons, villanella,
msza (wymienia
części stałe
i zmienne mszy)
wykazuje za-
interesowanie
polską sztuką
renesansową,
słucha utworów
muzycznych
tego okresu,
ogląda zabytki
i przykłady
sztuki renesan-
sowej
śpiewa w grupie
kolędę renesan-
sową Nuż my
wszyscy, wy-
powiada się na
temat wysłucha-
nych utworów
wielkich mi-
strzów polskiego
renesansu, ob-
serwuje fakturę
homofoniczną
utworu na przy-
kładzie psalmu
Kleszczmy ręko-
ma M. Gomółki
wymienia na-
zwiska polskich
kompozytorów
renesansowych,
główne ośrodki
kultury, podaje
przykłady dzieł
muzycznych
tego okresu,
rozpoznaje
brzmienie lutni
i klawesynu
w słuchanych
utworach mu-
zycznych
śpiewa fragment
psalmu Kleszcz-
my rękoma
M. Gomółki
w układzie dwu-
głosowym,
opowiada
o działalności
kapeli roranty-
stów, wyszu-
kuje w różnych
źródłach infor-
macji na temat
polskiej muzyki
renesansu
charakteryzuje
działalność wy-
bitnych przedsta-
wicieli epoki pol-
skiego renesansu:
M. Kopernika,
J. Kochanowskie-
go, M. Reja,
A. Frycza
Modrzewskiego
oraz kompozyto-
rów: Mikołaja
z Krakowa,
Wacława
z Szamotuł,
M. Gomółki,
M. Zielińskiego
13
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
13. Znaki
chroma-
tyczne
w muzyce.
Granie na
instrumen-
tach frag-
mentów
melodii ze
znakami
chroma-
tycznymi
– różnicuje znaki chroma-
tyczne i wie, jaką rolę pełnią
w muzyce
– określa znaczenie znaków
chromatycznych przygodnych
i przykluczowych
– gra z nut melodię ze znaka-
mi chromatycznymi
– zna barwy chromatyczne
w plastyce
– uczy się współdziałania
w grupie i odpowiedzialności
za efekt pracy zespołowej
zna zasady muzyki z
zakresu znaków
chromatycznych, gra
i śpiewa melodię ze
znakami chromatycz-
nymi, zna barwy chro-
matyczne w sztuce
14. Zima
w muzyce
i malar-
stwie
– wyszukuje dzieła plastycz-
ne i literackie o tematyce
zimowej
– słucha utworów muzycz-
nych inspirowanych zimą
– gra melodię z towarzysze-
niem drugiego głosu
– wykonuje pracę plastyczną
o tematyce zimowej, wyko-
rzystując wiedzę na temat
temperatury barw
– obserwuje przyrodę i doce-
nia piękno polskiego krajo-
brazu
edukacja ekologicz-
na: rola środowiska
naturalnego w sztuce
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
gra na instrumencie
fragment utworu, słu-
cha i analizuje utwory
muzyczne, interpretuje
plastycznie utwór
o określonej tematyce
15. Trady-
cje Bożego
Narodzenia
i Nowe-
go Roku.
Nauka
pastorałki
Chrystus
się narodził
– opowiada o polskich trady-
cjach związanych ze świętami
Bożego Narodzenia i Nowym
Rokiem
– śpiewa piosenkę o tematyce
bożonarodzeniowej Chrystus
się narodził
– gra na instrumentach wy-
braną kolędę
– kultywuje polskie tradycje
i zwyczaje związane ze świę-
tami Bożego Narodzenia
i Nowego Roku
edukacja regionalna-
-dziedzictwo kulturo-
we w regionie: kul-
tywowanie tradycji
i zwyczajów zwią-
zanych ze Świętami
Bożego Narodzenia
i Nowego Roku
śpiewa pieśni bożona-
rodzeniowe z akom-
paniamentem, gra na
instrumencie wybraną
kolędę, zna tradycje
i zwyczaje związane
ze świętami Bożego
Narodzenia i Nowym
Rokiem
14
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
rozróżnia znaki
graficzne bemo-
la, krzyżyka
i kasownika,
wie, jakie jest
ich znaczenie
w muzyce
gra na instru-
mencie dźwięki
ze znakami
chromatyczny-
mi, rozróżnia
znaki chroma-
tyczne przyklu-
czowe i przy-
godne
gra na instru-
mencie gamy
majorowe
i minorowe do
dwóch znaków
chro-
matycznych,
wymienia barwy
chromatyczne
w plastyce
gra na instru-
mencie melodię
Menuet (L. Boc-
cherini), stosuje
właściwe znaki
artykulacyjne,
tempa i dyna-
miki, wyjaśnia
pojęcie chroma-
tyka
zna zasady
pisowni znaków
chromatycz-
nych, wyjaśnia,
co to jest półton
diatoniczny
i chromatyczny
włącza się
w śpiew pio-
senki Święty
Mikołaj, ogląda
reprodukcje
związane
z porą zimową
i wypowiada się
na ich temat
słucha utworów
muzycznych,
śpiewa w grupie
piosenkę
z akompania-
mentem, wyko-
nuje pracę pla-
styczną inspiro-
waną tematyką
zimową
słucha utworów
muzycznych
o tematyce
zimowej, wypo-
wiada się na ich
temat, opowiada
o zimowych
zwyczajach
ludowych na
wsiach i w mia-
stach polskich
gra na dzwon-
kach fragment
utworu E. Wald-
teufela Łyżwia-
rze, wyszukuje
w różnych
źródłach utwo-
ry literackie,
plastyczne, mu-
zyczne inspiro-
wane zimą
gra w dwugłosie
fragment melo-
dii Łyżwiarze,
dokonuje anali-
zy dzieła malar-
skiego, technika
malarska, kolo-
rystyka, pierw-
szy, drugi plan
obrazu, itp.
włącza się
w śpiew pieśni
bożonarodze-
niowych, opo-
wiada
o tradycjach
i zwyczajach
świątecznych
kultywowanych
w domu rodzin-
nym
śpiewa pieśń
o tematyce świą-
tecznej Chrystus
się narodził
z akompania-
mentem instru-
mentu, opowia-
da o tradycjach
i zwyczajach
Bożego Naro-
dzenia
opowiada
o zwyczajach
i tradycjach
świątecznych
z różnych re-
gionów Polski,
śpiewa ze słuchu
pieśni bożonaro-
dzeniowe
zna i śpiewa
kilka pieśni
bożonarodze-
niowych, gra
na instrumencie
pastorałkę Oj,
Maluśki, Maluś-
ki, realizuje
prawidłowo rytm
z triolami,
opowiada
o tradycjach
i zwyczajach Bo-
żego Narodzenia
w różnych kra-
jach i na różnych
kontynentach
śpiewa w dwu-
głosie kolędy
i pastorałki; gra
na instrumencie
wybrane kolędy
w układzie dwu-,
trzygłosowym
15
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
16. Interwały
w muzyce.
Ćwiczenia
słuchowe
w rozpo-
znawaniu
interwałów
czystych
– nazywa interwały od prymy
do oktawy
– pisze na pięciolinii i gra
na instrumencie interwały
melodyczne i harmoniczne
– rozpoznaje słuchowo inter-
wały czyste od prymy
do oktawy
edukacja prozdro-
wotna: higiena głosu
i słuchu
rozpoznawanie i śpie-
wanie ze słuchu inter-
wałów czystych, gra-
nie na instrumentach
interwałów od prymy
do oktawy
17. i 18.
Polska
muzyka
ludowa
– tradycje
i teraźniej-
szość
– wyjaśnia terminy: folklor,
etnografia, muzyka folkowa
– opowiada o działalności
Oskara Kolberga
– śpiewa piosenkę w stylu
folk
– umie zatańczyć taniec re-
gionalny
– potrafi opowiedzieć o kul-
turze własnego regionu i jej
związku z kulturą narodową
– wykonuje wycinankę regio-
nalną
– docenia wartość dzieł pol-
skich twórców ludowych, jest
tolerancyjny wobec różnych
gatunków muzycznych
– kształtuje własną tożsamość
regionalną
edukacja regionalna
– dziedzictwo kul-
turowe w regionie:
elementy dziejów
kultury regionalnej,
rozwój tożsamości
regionalnej, regional-
ne tradycje, obyczaje,
muzyka
poznaje działalność
Oskara Kolberga,
kształtuje afirmujący
stosunek do polskiej
sztuki ludowej, zbiera
wiadomości na temat
muzyki folkowej,
wykonuje kroki
i figury taneczne
polskiego tańca
regionalnego
19. Barok
w muzyce
i sztuce eu-
ropejskiej
– charakteryzuje epokę baro-
ku w muzyce i sztuce
– wymienia nazwiska słyn-
nych twórców muzyki baroku
– rozpoznaje styl muzyczny
epoki w wysłuchanych utwo-
rach muzycznych
– docenia wartość zabytków
sztuki i muzyki oraz ich
wkład w rozwój europejskiej
kultury
edukacja europejska:
prezentacja osiągnięć
barokowej kultury
europejskiej
wykazuje znajomość
stylów, epok i technik
kompozytorskich,
podaje przykłady
architektury i sztuki
użytkowej danej epoki
16
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
wie, co nazywa-
my interwałem
w muzyce, zna
nazwy interwa-
łów od prymy
do oktawy
określa nazwy
interwałów
zapisanych na
pięciolinii, roz-
różnia interwały
harmoniczne
i melodyczne
zapisuje na pię-
ciolinii interwa-
ły melodyczne
i harmoniczne,
powtarza głosem
interwały czyste
gra na instru-
mentach inter-
wały melodycz-
ne i harmonicz-
ne od podanych
dźwięków,
śpiewa okre-
ślony interwał
od podanego
dźwięku
rozpoznaje słu-
chowo interwały
melodyczne
i harmoniczne,
określa ich na-
zwy
słucha piosenek
w stylu folk
i przyśpiewek
regionalnych,
wypowiada się
na temat muzyki
i sztuki ludowej
własnego
regionu
śpiewa ze słuchu
piosenkę
w stylu folk,
wie, jaką dzia-
łalność muzycz-
ną prowadził
Oskar Kolberg,
wykonuje wyci-
nankę ludową,
stosując wybra-
ny rodzaj kom-
pozycji
słucha utworów
inspirowanych
folklorem, opo-
wiada o działal-
ności etnogra-
ficznej Oskara
Kolberga, śpie-
wa z obserwacją
nut piosenkę
w stylu folk
układa akompa-
niament perku-
syjny do piosen-
ki Szalała, sza-
lała, rozpoznaje
muzykę ludową
wybranych re-
gionów Polski,
tańczy taniec
regionalny
zna instrumenta-
rium kapel ludo-
wych w różnych
regionach kraju,
podaje charakte-
rystyczne cechy
muzyki różnych
regionów Polski
wykazuje za-
interesowanie
historią muzyki
barokowej,
słucha utworów
muzycznych
z epoki baroku
wypowiada się
na temat słu-
chanej muzyki
barokowej,
wykonuje pracę
plastyczną do
Muzyki sztucz-
nych ogni
G. F. Händla
określa czas
trwania epoki
baroku w mu-
zyce, podaje
najważniejsze
cechy muzyki
barokowej,
wymienia na-
zwiska wybit-
nych przedsta-
wicieli epoki
charakteryzuje
główne cechy
muzyki baro-
kowej i główne
formy muzyczne
dominujące
w epoce, do-
konuje analizy
słuchanych
utworów
muzycznych
omawia styl
galant w muzyce
oraz twórczość
przedstawicieli
tego stylu,
wymienia cechy
stylu rokokowe-
go w sztuce
17
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
20. Ma-
lowanie
muzyką
– nauka
piosenki
Otwórz
oczy
– śpiewa piosenkę Otwórz
oczy
– różnicuje utwory pod
względem nastroju
– wykonuje pracę plastyczną
inspirowaną nastrojem utwo-
rów muzycznych
– docenia piękno otaczające-
go świata, dostrzega potrzebę
działań ekologicznych na
rzecz środowiska
edukacja ekologicz-
na: rozbudzanie sza-
cunku do przyrody,
znaczenie ochrony
środowiska natural-
nego
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
wykonuje pracę pla-
styczną inspirowaną
nastrojem utworu,
słucha utworów mu-
zycznych o różnym
nastroju i charakterze
21. Koncert
solowy
i concerto
grosso
– rozpoznaje różnice między
koncertem solowym i concer-
to grosso
– gra na instrumencie frag-
ment koncertu A. Vivaldiego
– rozpoznaje rodzaj koncertu
w słuchanych utworach mu-
zycznych
– docenia kulturę muzyczną
i uczy się właściwego zacho-
wania w filharmonii
edukacja europejska:
prezentacja osiągnięć
kultury europejskiej
epoki baroku
wykazuje znajomość
stylów, epok i technik
kompozytorskich,
rozpoznaje brzmienie
instrumentów
w słuchanych utwo-
rach muzycznych, gra
na instrumencie utwo-
ry wielkich mistrzów
22. Kobiety
inspira-
cją dzieł
wielkich
artystów.
Nauka pio-
senki Naj-
piękniejsza
w klasie
– poprawnie śpiewa piosenkę
Najpiękniejsza w klasie
– poznaje dzieła różnych arty-
stów dedykowane kobietom
– umie formułować opinie na
temat wysłuchanych utworów
muzycznych
– uczy się szacunku i tole-
rancji
edukacja czytelnicza
i medialna: forma
komunikatów me-
dialnych: słownych,
pisemnych, obrazo-
wych
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
wyszukuje
w różnych źródłach
medialnych infor-
macji na określony
temat, słucha utworów
muzycznych, gra na
instrumencie melodię
fragmentu utworu
18
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
określa nastrój
słuchanych
utworów
muzycznych,
włącza się
w śpiew piosen-
ki Otwórz oczy
śpiewa piosenkę
Otwórz oczy
z akompania-
mentem na-
uczyciela lub
nagraniem na
płycie CD jed-
nocześnie taktu-
jąc na „cztery”,
wykonuje pracę
plastyczną do
utworu muzycz-
nego
dostosowuje ko-
lorystykę pracy
plastycznej do
nastroju utworu,
wypowiada się
na temat wpły-
wu muzyki na
samopoczucie
człowieka
analizuje zapis
muzyczny pio-
senki, popraw-
nie realizuje
trudniejsze ryt-
micznie frag-
menty piosenki,
akompaniuje na
instrumentach
perkusyjnych
w czasie wyko-
nywania utworu
śpiewa melodię
piosenki Otwórz
oczy z nut, two-
rzy „muzyczną
apteczkę” na
dobry humor ze
znanych utwo-
rów wielkich
mistrzów mu-
zyki
podaje kilka
określeń słowa
„koncert”, (jako
koncert zespołu
np. rockowego,
piosenkarza,
orkiestry symfo-
nicznej) słucha
utworów mu-
zycznych
rozpoznaje
brzmienie
instrumentów
solowych,
zna zasady
właściwego
zachowania
w filharmonii
i innych obiek-
tach kulturalnych
podaje różnice
między koncer-
tem solowym
i concerto grosso
gra na instru-
mencie z nut
fragment kon-
certu A. Vi-
valdiego Zima,
charakteryzuje
części koncertu
solowego i con-
certo grosso
dokonuje ana-
lizy wysłucha-
nych utworów
muzycznych,
wymienia tytuły
najznakomit-
szych koncertów
solowych
i concerto grosso
włącza się
w śpiew pio-
senki Najpięk-
niejsza w klasie,
słucha utworów
muzycznych
i ogląda repro-
dukcje związane
tematycznie
z kobietami
śpiewa piosenkę
Najpiękniejsza
w klasie z akom-
paniamentem
nauczyciela
lub nagraniem na
płycie CD,
wypowiada swo-
je zdanie na te-
mat oglądanych
dzieł malarskich
śpiewa piosenkę
z obserwacją
zapisu nutowe-
go, wypowiada
się na temat
wysłuchanych
utworów mu-
zycznych, wy-
stukuje rytm
Habanery
G. Bizeta
tworzy akom-
paniament do
refrenu piosenki
Najpiękniejsza
w klasie, gra na
instrumencie
fragment Haba-
nery G. Bizeta,
zwraca uwagę
na metaforykę
utworów
wyszukuje w
różnych
źródłach infor-
macje o dziełach
malarskich,
literackich
dedykowanych
kobietom, zna
genezę powsta-
nia utworów
muzycznych
(Szecherezada
– N. Rimski-
-Korsakow,
Aida – G. Verdi,
Sonata Księży-
cowa – L. van
Beethoven)
19
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
23. Suita
barokowa – umie wymienić nazwy tań-
ców wchodzących w skład
cyklu suity
– potrafi podać charaktery-
styczne cechy poszczegól-
nych tańców suity
– rozpoznaje słuchowo pod-
stawowe tańce suity
– gra na instrumencie frag-
ment tańca Bourrée
– uczy się szacunku
dla tradycji
edukacja europejska:
prezentacja osiągnięć
kultury europejskiej
zna tańce wchodzące
w skład suity baro-
kowej, gra fragment
utworu barokowego,
wymienia cechy tań-
ców suity na podsta-
wie słuchanych utwo-
rów muzycznych
24. Wiosna
w malar-
stwie
i muzyce
– słucha utworów muzycz-
nych inspirowanych wiosną
– poznaje dzieła malarskie
o tematyce plenerowej
– wykonuje pracę plastyczną
związaną tematycznie z przy-
rodą
– zwraca uwagę na środowi-
sko naturalne
– docenia jego piękno, uczy
się szacunku do przyrody
edukacja ekologicz-
na: rola środowiska
naturalnego w sztuce
wypowiada się na te-
mat utworów muzycz-
nych inspirowanych
określoną tematyką,
wymienia tytuły
obrazów malarskich
o określonej tematyce
25. Polifo-
nia
i homofo-
nia. Nauka
piosenki
Chodź,
pomaluj
mój świat
– umie zaśpiewać w kanonie
trzygłosowym
– śpiewa piosenkę Chodź,
pomaluj mój świat
– rozróżnia muzykę polifo-
niczną i homofoniczną
– analizuje rytm piosenki
– uczy się odpowiedzialności
za efekt pracy grupowej
edukacja ekologicz-
na: rola środowiska
naturalnego w sztuce
poprawnie prowadzi
melodię w kanonie
trzygłosowym, rozróż-
nia zapis melodii
w różnej fakturze
głosowej, słucha
i analizuje utwory pod
względem faktury gło-
sów, śpiewa piosenkę
z akompaniamentem
20
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
słucha suit
barokowych,
wymienia tańce
wchodzące
w cykl suity
wykonuje ćwi-
czenia rytmiczne
utrwalające
przedtakt, roz-
różnia części
suity barokowej
charakteryzuje
poszczególne
części suity,
gra na instru-
mencie fragment
Bourrée
J. S. Bacha
analizuje słu-
chane utwory
muzyczne (okre-
śla charakter,
tempo, metrum),
charakteryzuje
tańce suity baro-
kowej
umie wykonać
wybrane kroki
i figury taneczne
jednego
z tańców suity
barokowej, zna
genezę powsta-
nia tańców
słucha popular-
nych piosenek
tematycznie
związanych
z wiosną, oglą-
da przykłady
malarstwa
plenerowego
słucha i wypo-
wiada się na
temat utworów
muzycznych
inspirowanych
przyrodą,
wykonuje pracę
plastyczną
o tematyce
wiosennej
śpiewa popu-
larną piosenkę
o tematyce
przyrodniczej,
opowiada
o zwyczajach
i obrzędach lu-
dowych związa-
nych z wiosną
analizuje utwory
muzyczne pod
względem pro-
gramowości
i ilustracyjno-
ści, dokonuje
analizy obrazów
malarskich,
prawidłowo
śpiewa melodię
kanonu Wiosna
potrafi określić
środki ekspresji
tworzących na-
strój dzieł mu-
zycznych
i plastycznych,
znajduje ana-
logię między
wysłuchaną
muzyką
a prezentowa-
nymi reproduk-
cjami
śpiewa melodię
kanonu Wiosna,
wie, jakie zna-
czenie ma krop-
ka przy nucie
i pauzie oraz łuk
łączący wartości
rytmiczne leżą-
ce na tej samej
wysokości
włącza się
w śpiew kanonu
trzygłosowego,
śpiewa piosenkę
Chodź, pomaluj
mój świat
z akompania-
mentem instru-
mentu, rozróżnia
zapis melodii
w fakturze
homofonicznej
i polifonicznej
słucha i rozróż-
nia utwory
polifoniczne
i homofoniczne,
śpiewa
w kanonie
trzygłosowym,
wskazuje wej-
ścia głosów
w wysłuchanych
kanonach
muzycznych
poprawnie pro-
wadzi linię me-
lodyczną
w kanonie
trzygłosowym,
obserwuje pro-
wadzenie gło-
sów w utworach
polifonicznych,
analizuje rytm
piosenki Chodź,
pomaluj mój
świat
dobiera do me-
lodii drugi głos
na zasadzie po-
lifonicznego lub
homofonicznego
prowadzenia,
wyjaśnia, na
czym polega po-
lifonia imitacyj-
na i kontrasto-
wa, porównuje
fakturę Partity
c-moll
J. S. Bacha
z fakturą kano-
nu, określa
podobieństwa
i różnice
21
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
26. Triada
harmo-
niczna.
Tworzenie
akompa-
niamentu
akordo-
wego do
piosenki
Chodź,
pomaluj
mój świat
– zna pojęcie triada harmo-
niczna, nazywa I, IV, V sto-
pień gamy
– rozpoznaje brzmienie trój-
dźwięków triady harmonicznej
– buduje trójdźwięki triady
harmonicznej różnych gam
– tworzy akompaniament
akordowy oparty na trójdź-
więkach triady
– uczy się współdziałania
i współodpowiedzialności
w grupie
edukacja ekologicz-
na: piękno środowi-
ska naturalnego
wyjaśnia nowe pojęcia
muzyczne, buduje trój-
dźwięki triady harmo-
nicznej różnych gam,
tworzy na instrumen-
tach akompaniament
do piosenki
27. Anto-
nio Vivaldi
mistrzem
koncertów
skrzypco-
wych
– zna ważne fakty z życia
i twórczości A. Vivaldiego
– zna utwory kompozytora,
wymienia kilka tytułów jego
dzieł
– gra na dzwonkach lub flecie
fragment koncertu skrzypco-
wego Jesień
– uczy się szacunku do dzieł
kultury
edukacja europejska:
prezentacja osiągnięć
kultury europejskiej
zna ważne fakty
biograficzne z życia
kompozytorów, słucha
utworów wielkich mi-
strzów muzyki, gra na
instrumencie wybrane
fragmenty utworów
28. Ozna-
czenia
tempa
i dynami-
ki. Nauka
piosenki
Dzisiaj tu,
jutro tam
– zna pojęcie „tempo” i „dy-
namika” w muzyce
– wymienia kilka włoskich
oznaczeń tempa i dynamiki
oraz ich zmian
– rozróżnia zmiany tempa
i dynamiki w słuchanych
utworach muzycznych
– śpiewa piosenkę Dzisiaj tu,
jutro tam
– uczy się współpracy
i odpowiedzialności w pracy
zespołowej
zna podstawowe ozna-
czenia tempa i dyna-
miki, śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
gra na instrumencie
stosując różne zmiany
tempa i dynamiki
22
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący) śpiewa piosenkę
Chodź, pomaluj
mój świat
z akompania-
mentem nauczy-
ciela
śpiewa piosenkę
Chodź, pomaluj
mój świat
z akompa-
niamentem
uczniów,
zaznacza
w gamie C-dur T
S D, śpiewa
trójdźwięki tria-
dy harmonicznej
gamy C-dur
wyjaśnia pojęcie
„triada harmo-
niczna”, gra
na instrumencie
triadę harmo-
niczną gamy
C-dur, buduje
triadę harmo-
niczną wybra-
nych gam
gra trójdźwięki
triady harmo-
nicznej gam:
C-dur, G-dur,
F-dur, D-dur,
B-dur, analizuje
zapis muzyczny
piosenki
tworzy akompa-
niament
do piosenki
Chodź, pomaluj
mój świat oparty
na trójdźwię-
kach triady
harmonicznej
słucha utworów
A. Vivaldiego,
rozpoznaje
instrument
solowy
w utworze
wypowiada
swoje zdanie
na temat utwo-
rów A. Vival-
diego, zna formę
koncertu solo-
wego
umie opowie-
dzieć o ważnych
faktach biogra-
ficznych z życia
kompozytora,
zna cykl kon-
certów skrzyp-
cowych A. Vi-
valdiego Cztery
pory roku
umie wyjaśnić,
co to jest kon-
cert solowy
i jaka jest jego
budowa, gra
na instrumencie
fragment kon-
certu A. Vival-
diego stosując
właściwe tempo,
dynamikę
i artykulację
korzysta z róż-
nych źródeł
rozszerzając
wiadomości
o życiu i twór-
czości kompo-
zytora
włącza się
w śpiew pio-
senki Dzisiaj tu,
jutro tam, wie,
co to jest tempo
i dynamika
w muzyce
śpiewa piosenkę
z akompania-
mentem instru-
mentu, stosuje
w grze i śpiewie
zmiany dyna-
miczne piano
– forte
zna podstawowe
oznaczenia tem-
pa i dynamiki
w języku wło-
skim, wie,
do czego służy
metronom
w muzyce,
prawidłowo
realizuje rytm
piosenki Dzisiaj
tu, jutro tam
określa zmiany
tempa i dyna-
miki w słucha-
nych utworach
muzycznych,
wykonuje
na instrumen-
tach ćwiczenia
muzyczne zwią-
zane ze zmiana-
mi tempa
i dynamiki
zna historię
metronomu, zna
włoskie ozna-
czenia tempa
i dynamiki, gra
melodie reali-
zując wskazane
przez kompozy-
tora oznaczenia
tempa i dyna-
miki oraz ich
zmian w utwo-
rze muzycznym
23
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
29. Georg
Friedrich
Händel
– mistrz
opery
i oratorium
– zna ważne fakty biograficz-
ne z życia G. F. Händla
– wymienia tytuły dzieł kom-
pozytora
– wie, jaka jest różnica mię-
dzy operą a oratorium
– gra na instrumencie frag-
ment utworu G. F. Händla
– Bourrée
– umie odpowiedzialnie
współpracować z zespołem
kolegów
edukacja europejska:
prezentacja osiągnięć
muzyki europejskiej
opowiada ważne fakty
biograficzne z życia
kompozytora, słucha
utworów muzycznych
i wypowiada się na
ich temat, gra na in-
strumencie fragment
utworu kompozytora
30. Instru-
menty mu-
zyczne
i ich po-
dział
– rozpoznaje i nazywa instru-
menty muzyczne
– zna klasyfikację współcze-
snego instrumentarium orkie-
strowego
– rozpoznaje w utworach
brzmienie instrumentów mu-
zycznych
– współdziała w grupie ró-
wieśniczej
edukacja europejska:
prezentacja osiągnięć
kultury europejskiej
klasyfikuje instrumen-
ty muzyczne
do odpowiednich grup,
rozpoznaje brzmienie
instrumentów muzycz-
nych w słuchanych
utworach, zna skład
instrumentalny orkie-
stry symfonicznej
31. Życie
i twórczość
Jana
Sebastiana
Bacha
– zna ważne fakty biograficz-
ne z życia J. S. Bacha
– słucha utworów kompozy-
tora i wypowiada się na ich
temat
– gra na instrumencie frag-
ment Menueta J. S. Bacha
– docenia wartość utworów
J. S. Bacha i ich wkładu
w rozwój europejskiej mu-
zyki
edukacja europejska:
prezentacja dorobku
muzycznego
J. S. Bacha
zna ważne fakty bio-
graficzne z życia kom-
pozytora i jego doro-
bek twórczy, słucha
muzyki danego kom-
pozytora i wypowiada
się na jej temat, gra na
instrumencie fragment
utworu danego kom-
pozytora
24
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
wie, kim był G.
F. Händel,
słucha utworów
kompozytora
zna ważne fakty
z życia kompo-
zytora, słucha
utworów
G. F. Händla
i wypowiada się
na ich temat
zna formy mu-
zyczne: opera
i oratorium, gra
na dzwon- kach
lub flecie
fragment utworu
Bourrée
G. F. Händla
umie wyjaśnić
różnice między
operą a orato-
rium, nazywa
części utworów
zna genezę
powstania
utworów
G. F. Händla:
Mesjasz, Agrypi-
na, Kserkses,
Muzyka na wo-
dzie, Muzyka
sztucznych ogni
rozróżnia na ilu-
stracji i nazywa
instrumenty mu-
zyczne, rozpo-
znaje brzmienie
instrumentów
wie, co jest źró-
dłem dźwięku
w różnych in-
strumentach
muzycznych
i klasyfikuje je
do strunowych,
dętych i szarpa-
nych
rozpoznaje
brzmienie in-
strumentów
w słuchanych
utworach mu-
zycznych, wie,
jakie instrumen-
ty buduje lutnik
i trąbomistrz,
zna instrumen-
tarium orkiestry
symfonicznej
dokonuje
klasyfikacji
instrumentów
muzycznych
wg C. Sachsa,
opowiada
o słynnych lut-
nikach włoskich,
rozpoznaje róż-
ne sposoby gry
na instrumencie,
np. skrzypcach
zna historię
powstania
i pochodzenie
instrumentów
muzycznych,
zna etapy pracy
lutnika i trą-
bomistrza nad
instrumentami,
wyszukuje
w sztuce przy-
kładów obra-
zów, do których
artyści wyko-
rzystali motywy
muzyczne
wie, kim był
J. S. Bach, słu-
cha utworów
muzycznych
kompozytora
zna ważne fakty
biograficzne
z życia i twór-
czości J. S. Ba-
cha, podaje kilka
tytułów dzieł
kompozytora
wymienia
główne formy
muzyczne, które
tworzył
J. S. Bach,
słucha utworów
kompozytora
i wypowiada
się na ich temat,
wystukuje trud-
niejsze rytmicz-
nie fragmenty
Menueta
gra na instru-
mencie Menueta
J. S. Bacha (pra-
widłowo realizu-
je nieregularny
podział wartości
rytmicznych)
wyszukuje
w różnych źró-
dłach informacji
o życiu i twór-
czości kompo-
zytora, dokonuje
analizy muzycz-
nej dzieł
J. S. Bacha:
Inwencji dwu-
głosowej a-moll,
Koncertu bran-
denburskiego nr 1
F-dur, Toccaty
i Fugi d-moll
25
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
32. Jan
Sebastian
Bach mi-
strzem fug
– wie, jak zbudowana jest
fuga
– potrafi zanucić temat Fugi
c-moll J. S. Bacha
– zna pojęcie „polifonia”
– wie, jak zbudowane są or-
gany i jak wydobywa się
z nich dźwięk
edukacja europejska:
prezentacja osiągnięć
kultury europejskiej
zna budowę fugi, roz-
poznaje formę fugi
w słuchanych utwo-
rach muzycznych
33. Hej,
żeglujże
żeglarzu
– nauka
piosenki
Twój nowy
świat
– poprawnie śpiewa piosenkę
Twój nowy świat
– gra na dzwonkach wstęp
do piosenki
– zna zwyczaje marynarskie
związane ze śpiewem
– poznaje malarstwo maryni-
styczne i utwory muzyczne
inspirowane morzem
– integruje się z grupą
w czasie wspólnych działań
muzycznych
edukacja prozdro-
wotna: znaczenie
sztuki w procesie
rozwijania i integro-
wania osobowości
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
interpretuje plastycz-
nie utwór muzyczny,
bierze udział
w zabawach muzycz-
no-ruchowych
34. Tańce
narodowe.
Granie na
instrumen-
tach me-
lodii
w rytmach
tańców pol-
skich
– potrafi wymienić i scha-
rakteryzować polskie tańce
narodowe
– gra na instrumencie melodię
w rytmie krakowiaka i polo-
neza
– rozpoznaje rytmy tańców
polskich w słuchanych utwo-
rach muzycznych
– rozumie wagę kultywo-
wania muzycznych tradycji
narodowych
edukacja regionalna
– dziedzictwo kul-
turowe w regionie:
polskie tradycje kul-
turowe, dzieje kultu-
ry regionu
charakteryzuje polskie
tańce narodowe,
rozpoznaje rytmy
tańców polskich
w słuchanych utwo-
rach muzycznych,
gra utwór w rytmie
krakowiaka lub polo-
neza
26
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
słucha utworów
J. S. Bacha wyjaśnia, czym
charakteryzuje
się forma fugi,
słucha współ-
czesnych wersji
kompozycji
J. S. Bacha
i wypowiada się
na ich temat
rozpoznaje
formę fugi
w słuchanych
utworach mu-
zycznych,
umie wyjaśnić
schemat
graficzny fug
słucha Fugi
c-moll
J. S. Bacha
ze zwróceniem
uwagi na przej-
ścia głosów,
rysuje schemat
graficzny fugi
dokonuje ana-
lizy muzycznej
Fugi c-moll,
śpiewa solmiza-
cją temat fugi
włącza się
w śpiew piosen-
ki Twój nowy
świat, ogląda
reprodukcje
marynistyczne
słucha utworów
muzycznych
inspirowanych
morzem i wy-
powiada się
na ich temat,
włącza się do
zabaw muzycz-
no-ruchowych
związanych
tematycznie
z żeglarstwem
zna tematykę
szant, śpiewa
przykład szanty
marynarskiej,
gra na instru-
mencie wstęp
do piosenki
Twój nowy świat
zna zwyczaje
marynarzy zwią-
zane ze śpiewem
i muzyką, wy-
konuje piosenkę
Twój nowy świat
z instrumental-
nym wstępem
opowiada
o tradycjach
i zwyczajach
marynarskich
związanych
ze śpiewem
i muzyką,
wyszukuje
w sztuce i litera-
turze przykładów
dzieł związanych
tematycznie
z morzem
wymienia
polskie tańce
narodowe,
słucha utworów
opartych
na rytmach
polskich tań-
ców, wie, na ile
liczy się polone-
za i krakowiaka
wyklaskuje rytm
poloneza
i jego zakończe-
nia, rozpoznaje
rytmy tańców
narodowych
w słuchanych
utworach mu-
zycznych
podaje najważ-
niejsze cechy
tańców polskich,
realizuje prawi-
dłowo charakte-
rystyczny rytm
polskich tańców
narodowych
charakteryzuje
polskie tańce
narodowe, roz-
poznaje i nazywa
tańce polskie
w słuchanych
utworach mu-
zycznych, gra na
instrumencie me-
lodie w rytmie
tańców polskich:
Polonez Mie-
chodmucha
– K. Kurpiński,
Na Wawel – mel.
regionalna
zna genezę pol-
skich tańców
narodowych, gra
na instrumencie
fragmenty utwo-
rów w rytmie
tańców polskich
zachowujących
charakterystycz-
ne cechy, wy-
szukuje w litera-
turze muzycznej
utwory oparte na
tańcach polskich
27
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
35. i 36.
Tańczymy
polskie
tańce naro-
dowe
– zna podstawowe kroki
i figury taneczne wybranych
tańców narodowych
– koordynuje ruch z muzyką
– umie zachować orientację
czasowo-przestrzenną
– zna kierunki i linie tańca
– potrafi zatańczyć poloneza
do muzyki W. Kilara
– dba o wyraz artystyczny
tańca
– integruje się z grupą
w czasie wspólnych działań
muzycznych, uczy się odpo-
wiedzialności za efekt pracy
zbiorowej
edukacja regional-
na- dziedzictwo
kulturowe w regio-
nie: polskie tradycje
kulturowe, dzieje
kultury regionu
zna podstawowe kroki
i figury taneczne polo-
neza, umie zachować
orientację czasowo-
przestrzenną, tańczy
w zespole układ chore-
ograficzny do wybra-
nej melodii w rytmie
poloneza
37. Spacer
z piosenką
po moim
mieście.
Nauka pio-
senki Tyle
słońca w
całym mie-
ście
– zna historię powstania swo-
jego miasta i związane z nią
legendy
– potrafi wymienić słynnych
mieszkańców swojego miasta
i opowiedzieć o ich zasługach
dla regionu
– umie wymienić zabytki,
muzea, instytucje kulturalne
swojego miasta
– śpiewa piosenkę Tyle słońca
w całym mieście
– uczy się szacunku i docenia
wartość zabytków historycz-
nych
edukacja regionalna-
dziedzictwo kulturo-
we w regionie: rozwi-
janie wiedzy o kultu-
rze własnego regionu,
świadome i aktywne
uczestnictwo w życiu
wspólnoty lokalnej
w celu pomnażania
dziedzictwa kultu-
rowego, edukacja
czytelniczo-medialna:
rola mediów w roz-
woju i upowszechnia-
niu kultury
zna ważne obiekty
kulturalne w swoim
regionie, interesuje się
kulturą i sztuką swo-
jego regionu, śpiewa
piosenkę z akompania-
mentem, prawidłowo
realizuje rytm i melo-
dię piosenki
38. O tym,
jak słyszy-
my i jak
śpiewamy
– wymienia rodzaje głosów
męskich i żeńskich
– ćwiczy poprawne operowa-
nie głosem i oddechem
– wykonuje proste ćwiczenia
emisyjne
– zna podstawowe zasady
higieny głosu
– współdziała w grupie ró-
wieśniczej
edukacja czytelniczo-
-medialna: wykorzy-
stanie nowoczesnych
technik informacyj-
nych w pozyskiwa-
niu wiadomości
o sztuce
rozpoznaje i nazywa
głosy męskie i żeńskie
w słuchanych utwo-
rach muzycznych, zna
podstawowe zasady
higieny głosu i słu-
chu, śpiewa piosenkę,
stosując prawidłową
intonację dźwięków,
emisję głosu i oddech
28
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
wykonuje
samodzielnie
krok podstawo-
wy poloneza
przy muzyce,
wymienia kilka
figur tanecznych
poloneza
umie zatańczyć
krok podstawo-
wy poloneza
w parze, wyko-
nuje kilka figur
tanecznych
poloneza
tańczy w grupie
wybrane kroki
i figury taneczne
poloneza
i krakowiaka,
zachowuje
kierunki tańca
i orientację
w przestrzeni
tańczy w grupie
układ choreogra-
ficzny do Polo-
neza W. Kilara,
dba o wyraz
artystyczny
tańca
tańczy w grupie
układ chore-
ograficzny do
wybranych tań-
ców polskich,
dokonuje ana-
lizy muzycznej
utworu Polonez
– W. Kilara
włącza się
w śpiew piosen-
ki Tyle słońca
w całym mie-
ście, wymienia
znane zabytki
regionalne
śpiewa piosenkę
Tyle słońca
w całym mieście
z akompania-
mentem nauczy-
ciela lub nagra-
niem na płycie
CD, opowiada
o wydarzeniach
kulturalnych
i imprezach
regionalnych
wymienia insty-
tucje, czasopi-
sma programy
radiowe i tele-
wizyjne upo-
wszechniające
kulturę regionu,
słucha muzyki
regionalnej (pie-
śni, przyśpiewki,
melodie ludowe)
dokonuje anali-
zy rytmu i me-
lodii piosenki,
zna działalność
instytucji kultu-
ralnych
w regionie, gra
na instrumencie
lub śpiewa wy-
braną melodię
regionalną
poznaje twór-
ców regional-
nych i ich doro-
bek artystyczny,
przeprowadza
wywiad z cie-
kawymi ludźmi
w regionie,
poprawnie wy-
konuje wokalizę
z piosenki Tyle
słońca w całym
mieście
rozpoznaje na-
grane odgłosy
środowiska,
poprawnie
interpretuje
tabelę słyszal-
ności
słucha utworów
wokalnych
na różne głosy
śpiewaków,
wykonuje prawi-
dłowo ćwiczenia
oddechowe
zna podstawowe
zasady higieny
głosu i słuchu,
wymienia głosy
śpiewaków: żeń-
skie i męskie,
wykonuje ćwi-
czenia oddecho-
we i emisyjne
rozpoznaje
i nazywa gło-
sy śpiewaków
w słuchanych
utworach
muzycznych,
śpiewa wybraną
piosenkę, zwra-
cając uwagę na
dykcję, oddech
i emisję głosu
zna budowę
narządów słuchu
i mowy, zna
skalę różnych
głosów żeńskich
i męskich
29
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
39. Już
wakacje!
Nauka pio-
senki
Wokół nas
– poprawnie śpiewa piosenkę
Wokół nas
– wie, na czym polega kara-
oke i umie zaśpiewać partię
solową z akompaniamentem
– zna pojęcia muzyczne z za-
kresu podręcznika Muzyczny
świat cz. 1
– rozpoznaje słuchowo pre-
zentowane utwory muzyczne
– współdziała w grupie
w czasie działań muzycznych.
edukacja prozdro-
wotna: aktywne for-
my spędzania wolne-
go czasu.
zna podstawowe termi-
ny muzyczne, śpiewa
piosenki z akompa-
niamentem o różnej
tematyce, gra na in-
strumentach fragmenty
utworów różnych
kompozytorów,
po wysłuchaniu
utworu umie podać
tytuł dzieła i jego
autora.
30
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
włącza się
w śpiew piose-
nek, wymienia
nazwy pozna-
nych epok mu-
zycznych i ich
przedstawicieli.
śpiewa z akom-
paniamentem
różne piosenki
z repertuaru
podręcznika
Muzyczny świat
cz. 1, bierze
udział w mu-
zycznym kara-
oke.
śpiewa solo
wybrane piosen-
ki z repertuaru
podręcznika
Muzyczny świat
cz. 1, bierze
udział w zaba-
wie muzycznej
Va banque.
zna terminy mu-
zyczne zawarte
w podręczniku
Muzyczny świat
cz. 1, gra
na instrumencie
utwory z reper-
tuaru podręcz-
nika Muzyczny
świat cz. 1.
zna terminy
muzyczne
wykraczające
poza program
nauczania,
samodzielnie
w różnych źró-
dłach poszukuje
i poszerza swoją
wiedzę z za-
kresu muzyki,
dobiera drugi
głos do melodii
piosenek.
31
CZĘŚĆ 2
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
1. Żegnaj
lato! Nauka
piosenki
Autostopem
– zapoznaje się z programem
nauczania, systemem ocenia-
nia, formami i metodami pracy
na lekcjach muzyki
– śpiewa piosenkę Autostopem,
utrwala zasady nieregularnego
podziału wartości rytmicznych
– wykonuje pracę plastyczną
„Kartka z tropików”
– integruje się z grupą w czasie
wspólnych działań muzycznych
edukacja ekologicz-
na: poznanie środo-
wiska przyrodnicze-
go, rola środowiska
naturalnego w sztuce
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
wystukuje trudniej-
sze rytmicznie takty,
wykonuje pracę pla-
styczną o określonej
tematyce
2. Kla-
sycyzm
– epoka
prawdy,
doskonało-
ści i rozu-
mu
– poznaje ogólne założenia
klasycyzmu
– zna główne formy, utwory
muzyczne i techniki kompo-
zycyjne
– zna style architektoniczne,
malarstwo, rzeźbę klasyczną
– rozpoznaje utwory mu-
zyczne charakteryzujące styl
epoki
– uczy się szacunku do zabyt-
ków kultury i sztuki, docenia
ich wartość i wkład w rozwój
europejskiej kultury
edukacja europejska:
prezentacja dorobku
kulturalnego epoki
klasycyzmu
wykazuje znajomość
stylów, epok i technik
kompozytorskich, ana-
lizuje cechy formalne
dzieła, umiejscawia
w czasie prezentowane
dzieła, zna biografie
twórców muzyki
3. Zespoły
instrumen-
talne w kla-
sycyzmie
– poznaje typy zespołów
wykonujących muzykę instru-
mentalną w klasycyzmie
(kameralny, symfoniczny)
– zna skład instrumentalny
zespołów
– słucha utworów w wykona-
niu zespołów kameralnych
i orkiestrowych
– doskonali umiejętność pra-
cy w grupie przy tworzeniu
wspólnych dzieł
edukacja europejska:
prezentacja dorobku
kulturalnego epoki
klasycyzmu
rozpoznaje i określa
zespół wykonawczy
(zespół kameralny,
orkiestra) w słucha-
nych utworach mu-
zycznych, zna skład
instrumentalny zespo-
łów kameralnych
32
Wymagania
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
włącza się
w śpiew piosen-
ki Autostopem,
słucha muzyki
relaksacyjnej
śpiewa piosenkę
z akompania-
mentem instru-
mentu, wie, co
to jest triola
wyklaskuje
rytm z triolami,
prawidłowo
realizuje rytm
i melodię pio-
senki Autosto-
pem, wykonuje
pracę plastyczną
„Kartka z tropi-
ków”
prawidłowo
realizuje niere-
gularny podział
wartości ryt-
micznych, stosu-
je urozmaicenia
rytmiczne oraz
różne środki
wyrazu muzycz-
nego
dobiera drugi
głos do melodii
piosenki Auto-
stopem, tworzy
akompaniament
rytmiczno-melo-
dyczny do pio-
senki
wypowiada się
na temat dzieł
architektonicz-
nych, malar-
skich oraz rzeźb
w sztuce klasy-
cyzmu,
wymienia
nazwiska kla-
syków wiedeń-
skich, wie,
do czego słu- ży
metronom,
wymienia kilka
powszechnych
oznaczeń tempa
słucha utwo-
rów klasyków
wiedeńskich,
wymienia kilka
tytułów dzieł
kompozytorów
klasyków wie-
deńskich, wy-
powiada swoje
zdanie na temat
muzyki, określa
zespół wyko-
nawczy
omawia rozwój
muzyki klasycy-
zmu w Europie,
wymienia typy
zespołów wyko-
nawczych
i główne formy
muzyczne, zna
schemat budowy
allegra sonato-
wego, wie, kto
był konstrukto-
rem metronomu
charakteryzuje
epokę klasycy-
zmu w historii,
literaturze
i sztuce, omawia
budowę allegra
sonatowego,
charakteryzuje
nowy typ techni-
ki kompozytor-
skiej – homofo-
nię dzieła, z do-
stępnych źródeł
zbiera informacje
na temat festiwali
i imprez arty-
stycznych odby-
wających się
w Wiedniu
zna genezę
wybranych utwo-
rów klasycyzmu,
analizuje je pod
względem fak-
tury głosów, zna
działalność
i zdobycze szko-
ły manncheim-
skiej, omawia
styl galant
w muzyce
i rokoko w sztuce
słucha utworów
na różne składy
instrumentalne
zespołów
kameralnych,
rozpoznaje
na zdjęciach
zespoły kame-
ralne i orkiestrę
symfoniczną
wypowiada się
na temat różnicy
w słuchaniu mu-
zyki z płyt CD
i jej odbiorze
„na żywo”,
rozpoznaje na
zdjęciu kwartet
smyczkowy
zna skład kwar-
tetu smyczko-
wego, wymienia
grupy instru-
mentów wcho-
dzące w skład
orkiestry sym-
fonicznej okresu
klasycyzmu
charakteryzuje
klasyczną mu-
zykę kameralną,
rozpoznaje for-
my muzyczne
w prezentowa-
nych utworach,
zna genezę
orkiestry symfo-
nicznej
zna skład instru-
mentalny zespo-
łów kameral-
nych, np. kwintet
fortepianowy,
kwintet instru-
mentów dętych,
zbiera informacje
o filharmonii
i orkiestrze sym-
fonicznej, które
działają w jego
regionie
33
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
4. Muzyka
polskiego
klasycyzmu
– nauka
gry melodii
pieśni Kur-
desz
– poznaje muzykę polskiego
oświecenia
– wymienia nazwiska wybit-
nych kompozytorów polskie-
go klasycyzmu
– śpiewa Mazurka Dąbrow-
skiego
– gra na instrumencie melodię
pieśni Kurdesz
– docenia sztukę polskiego
klasycyzmu w tworzeniu
kultury europejskiej
kultura polska na tle
cywilizacji śródziem-
nomorskiej: ekspo-
nowanie wspólnego
nurtu kulturowego
Europy i Polski
gra na instrumencie
utwory z danej epoki
muzycznej, słucha
utworów wielkich
mistrzów muzyki,
omawia ich charakte-
rystyczne cechy, śpie-
wa pieśni historyczne
5. Józef
Haydn
– twórca
symfonii
klasycznej
– zna ważne fakty biograficz-
ne z życia J. Haydna
– wymienia tytuły utworów
kompozytora
– gra na instrumencie melodię
Andante cantabile z Kwartetu
F-dur
– utrwala znaki dynamiczne
i artykulacyjne (legato, stac-
cato)
– wykazuje umiejętność oce-
niania efektów wspólnych
działań
edukacja europejska:
prezentacja dorobku
artystycznego
J. Haydna i jego
wpływu na rozwój
kultury muzycznej
w Europie
posiada umiejętność
czynnego korzystania
z zapisu muzycznego,
gra na instrumentach
utwory różnych epok,
wykazuje znajomość
stylów, epok i technik
kompozytorskich
6. Muzycz-
ne reme-
dium na
jesienne
smutki
– śpiewa piosenkę Remedium
– zna oznaczenia tempa i jego
zmian
– wykonuje improwizacje
melodyczne do fragmentów
wierszy o tematyce jesiennej
– zwraca uwagę na środki
wyrazu artystycznego podkre-
ślające nastrój utworu
– dostrzega piękno w wytwo-
rach sztuki i w przyrodzie
edukacja ekolo-
giczna: obserwacja
środowiska przyrod-
niczego
angażuje się w działa-
nia muzyczne (śpiew,
gra na instrumentach,
tworzenie kompozycji
rytmiczno-melodycz-
nych), określa nastrój
dzieł artystycznych
34
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
słucha utworów
epoki polskiego
oświecenia,
śpiewa hymn
narodowy Ma-
zurek Dąbrow-
skiego
wymienia tytuły
pieśni patrio-
tycznych okresu
klasycyzmu,
śpiewa pieśń
Kurdesz
z 1779 r.
gra na instru-
mencie melodię
pieśni Kurdesz,
wymienia cechy
stylu muzyczne-
go i obyczajów
epoki klasycy-
zmu w Polsce,
zna nazwiska
polskich kom-
pozytorów epoki
klasycyzmu oraz
tytuły ich dzieł
charakteryzuje
kulturę i sztukę
polskiego oświe-
cenia, opowiada
o czołowych
postaciach pol-
skiego życia
muzycznego
pierwszej poło-
wy XIX w., zna
ważne wydarze-
nia artystyczne
w okresie klasy-
cyzmu
zna genezę
polskiej opery,
charakteryzuje
twórczość
M. Kamińskiego
i J. Stefaniego,
zna libretto
utworu Cud
mniemany, czyli
Krakowiacy
i Górale
słucha utworów
J. Haydna, wie,
w jakiej epoce
tworzył kompo-
zytor
wie, kim był
J. Haydn, wy-
mienia kilka
tytułów dzieł
kompozytora,
rozróżnia sym-
fonie i kwartety
smyczkowe
zna ważne fakty
biograficzne
z życia kompo-
zytora, analizuje
zapis muzyczny
utworu (ozna-
czenie taktowe,
wartości ryt-
miczne, sposoby
artykulacji,
oznaczenia tem-
pa i dynamiki)
omawia budowę
form muzycz-
nych które two-
rzył J. Haydn,
gra na instru-
mencie fragment
melodii Andante
cantabile z
Kwartetu F-dur
zna okoliczności
powstania
Symfonii G-dur
Z uderzeniem
w kocioł, wyka-
zuje samodziel-
ność w posze-
rzaniu wiedzy
i praktyki
artystycznej
włącza się
w śpiew piosen-
ki Remedium,
słucha wierszy
o jesiennej
tematyce, zna
podstawowe
oznaczenia
tempa
śpiewa piosenkę
Remedium
z akompania-
mentem instru-
mentu lub na-
graniem z płyty
CD, dokonuje
weryfikacji
utworów
muzycznych,
które jego zda-
niem poprawiają
nastrój i samo-
poczucie
zauważa powią-
zania dziedzin
sztuk: literatury,
muzyki i malar-
stwa, śpiewa pio-
senkę Remedium
wykorzystując
zmiany
dynamiczne
w refrenie (mo-
derato – accele-
rando – ritenuto –
a tempo), tworzy
akompaniament
rytmiczny
do refrenu
piosenki
zwraca uwagę
na różnorodne
formy ukazania
piękna natury
przez artystów,
tworzy własne
melodie do frag-
mentów wierszy
odpowiadające
charakterom
ich tekstów
układa kompo-
zycje rytmicz-
no-melodyczną
Jesienna plucha,
operuje różnymi
środkami wypo-
wiedzi w celu
ukazania nastro-
ju i charakteru
muzyki
35
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
7. Muzycz-
ny świat
Wolfganga
Amadeusza
Mozarta
– poznaje ważne fakty biogra-
ficzne z życia kompozytora
– słucha popularnych frag-
mentów utworów muzycz-
nych
– gra na instrumencie frag-
ment serenady Eine kleine
Nachtmusik G-dur KV 525
– wykazuje umiejętność oce-
niania efektów wspólnych
działań
edukacja europejska:
prezentacja dorobku
artystycznego
W. A. Mozarta i jego
wpływ na rozwój
muzyki europejskiej
wykazuje znajomość
stylów, epok i technik
kompozytorskich, gra
na instrumencie utwo-
ry z różnych epok, an-
gażuje się w działania
muzyczne, wymienia
najważniejsze fakty
z życia kompozytora
8. i 9. Lu-
dwig van
Beethoven
wielki sym-
fonik
– poznaje ważne fakty biogra-
ficzne z życia kompozytora
– gra na instrumencie frag-
ment melodii z VI Symfonii
F-dur Pastoralnej, cz. Śpiew
pasterza
– słucha utworów kompozy-
tora, wypowiada swoje zdanie
na ich temat
– interpretuje plastycznie
jedną z części VI Symfonii
F-dur, podkreślając właści-
wie dobraną kolorystyką
nastrój i charakter utworu
– kreuje postawę twórczą
przez czynne uczestnictwo
w działaniach muzycznych
edukacja europejska:
prezentacja dorobku
artystycznego L. van
Beethovena i jego
wkładu w rozwój
muzyki europejskiej
wykazuje znajomość
stylów, epok i technik
kompozytorskich, gra
na instrumencie utwo-
ry z różnych epok, an-
gażuje się w działania
muzyczne, wymienia
najważniejsze fakty
z życia kompozytora
10. Muzy-
ka różnych
kultur eu-
ropejskich.
Nauka Ody
do radości
– hymnu
Unii Euro-
pejskiej
– poznaje charakterystyczne
cechy muzyki wybranych
państw członkowskich UE
– gra na instrumencie ludową
melodię angielską Greensle-
eves
– śpiewa Odę do radości –
hymn Unii Europejskiej
– słucha melodii ludowych
i popularnych wybranych
państw europejskich
– wykonuje kroki i figury ta-
neczne greckiego tańca sirtaki
– uczy się szacunku i toleran-
cji dla kultur różnych naro-
dów
edukacja europejska:
rozwijanie tożsa-
mości europejskiej,
określenie miejsca
i roli Polski i Pola-
ków w integrującej
się Europie
śpiewa pieśni
z akompaniamentem
instrumentu, wyod-
rębnia najważniejsze
cechy muzyki różnych
państw europejskich,
wykonuje kroki
i figury taneczne
wybranego tańca,
gra na instrumencie
melodie ludowe
36
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
ogląda film
o życiu kompo-
zytora, Amade-
usz w reż.
M. Formana,
podaje kilka
tytułów utwo-
rów W. A. Mo-
zarta
słucha utworów
W. A. Mozarta
i wypowiada się
na ich temat,
opowiada
o dzieciństwie
W. A. Mozarta
i jego życiu
w Wiedniu
opowiada
o ważnych
faktach z życia
kompozyto-
ra, zna treść
libretta opery
Czarodziejski
flet, analizuje
zapis muzyczny
utworu
gra na instru-
mencie utwór
W. A. Mozarta
Romans, stosu-
jąc odpowiednie
tempo, dyna-
mikę i artyku-
lację, dokonuje
analizy i oceny
muzyki kompo-
zytora
zna libretto oper
W. A. Mozarta
(Czarodziejski
flet, Wesele Fi-
gara, Don Juan,
Uprowadzenie
z seraju), two-
rzy fragmenty
scenografii do
wybranych oper
Mozarta
wie, kim był
L. van Beetho-
ven, podaje
kilka tytułów
jego utworów,
umie wystukać
rytm i zanucić
melodię moty-
wu muzycznego
V Symfonii
c-moll
słucha muzyki
kompozytora
i wypowiada
swoje zdanie
na ich temat,
interpretuje
plastycznie jed-
ną z części VI
Symfonii F-dur
Pastoralnej
zna ważne fakty
biogra- ficzne z
życia
kompozytora,
wymienia formy
muzyczne, które
tworzył, gra na
instrumencie
fragment
VI Symfonii
Pastoralnej
cz. Śpiew
pasterza
zna genezę
i przebieg
muzyczny
III Symfonii
Es-dur op. 55
Eroica, V Symfo-
nii c-moll op. 67
Przeznaczenia,
VI Symfonii
F-dur op. 68,
IX Symfonii
d-moll op. 125
wykazuje nowa-
torstwo symfonii
L. van Beetho-
vena na podsta-
wie analizy me-
lodii utworów,
instrumentacji,
budowy formal-
nej
włącza się
w śpiew Ody do
radości i inne
działania mu-
zyczne wykony-
wane zbiorowo
śpiewa hymn
UE Oda do
radości z akom-
paniamentem
nauczyciela,
wykonuje im-
prowizacje ste-
powania (wystu-
kuje obcasami
i podeszwami
butów krótkie
schematy
rytmiczne)
słucha muzyki
ludowej i popu-
larnej wybra-
nych państw,
wypowiada się
na temat toleran-
cji i poszanowa-
nia kultur róż-
nych narodów
europejskich,
wymienia pań-
stwa członkow-
skie UE
charakteryzuje
muzykę ludową
różnych państw,
gra na instru-
mencie pieśń
angielską Gre-
ensleeves, zna
główne instytu-
cje UE
wykonuje pod-
stawowe kroki
i figury tańca
greckiego sirta-
ki, zbiera infor-
macje na temat
sojuszu państw
członkowskich
UE
37
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
11. Roman-
tycznie
o romanty-
zmie
– charakteryzuje epokę ro-
mantyzmu w kulturze i sztuce
– wymienia słynnych kom-
pozytorów romantyzmu oraz
przykłady ich dzieł
– słucha utworów romantycz-
nych, rozpoznaje popularne
formy i styl muzyczny epoki
– gra temat muzyczny
z kwintetu Pstrąg F. Schu-
berta
– uczy się szacunku do dóbr
kultury
edukacja europejska:
prezentacja dorobku
kulturalnego państw
europejskich w epoce
romantyzmu
wykazuje znajomość
stylów, epok i technik
kompozytorskich, gra
na instrumencie utwo-
ry z różnych epok,
doskonali umiejętność
świadomej percepcji
wybranych dzieł oraz
własną wyobraźnię
12. Opera
i dramat
muzyczny
– wymienia najważniejsze
części opery
– zna libretta słynnych oper
polskich i światowych
– słucha znanych fragmentów
operowych
– wymienia rodzaje głosów
męskich i żeńskich
– odczuwa potrzebę kontaktu
ze sztuką, docenia jej piękno
i wkład w rozwój sztuki euro-
pejskiej
edukacja czytelniczo-
-medialna: słowo,
gest, ruch jako forma
wypowiedzi sztuki
scenicznej
omawia formę opery i
jej charakterystycz- ne
cechy, dostrzega
różnice w charakterze
prezentowanych utwo-
rów, wymienia naj-
ważniejsze fakty
z życia kompozytorów
13. Lekki
oddech
operetki
– zna główne części operetki
– wymienia podobieństwa
i różnice między operą a ope-
retką
– podaje tytuły znanych ope-
retek i nazwiska ich twórców
– zna treść libretta wybranych
operetek, słucha ich fragmen-
tów muzycznych
– gra na instrumencie frag-
ment Galopu z operetki Orfe-
usz w piekle J. Offenbacha
– doskonali umiejętność pra-
cy w grupie przy tworzeniu
wspólnych dzieł
edukacja europejska:
rozwój europejskiej
muzyki operetkowej
pogłębia wiedzę
i praktykę artystyczną,
gra na instrumencie
utwory z różnych
epok, wykazuje zna-
jomość form muzycz-
nych i biografii kom-
pozytorów różnych
epok
38
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
wymienia na-
zwiska kilku
kompozytorów
epoki roman-
tyzmu, ogląda
zdjęcia budowli
neogotyckich,
rzeźb, ogrodów,
przykładów
malarstwa ro-
mantycznego
zna czas trwania
epoki roman-
tyzmu, słucha
fragmentów
utworów naj-
wybitniejszych
przedstawicieli
epoki i wypo-
wiada się na ich
temat
wyjaśnia słowo
„wirtuoz”, wy-
mienia nazwiska
słynnych wirtu-
ozów romanty-
zmu, wie, jakie
formy muzyczne
tworzone były
w romantyzmie
omawia rozwój
muzyki romanty-
zmu w Europie,
zna treść ballady
F. Schuberta Król
olch i jej przebieg
muzyczny, gra
na instrumencie
temat muzyczny
z kwintetu Pstrąg
F. Schuberta,
stosując odpo-
wiednie tempo,
dynamikę
i artykulację
przedstawia
tło polityczne,
społeczne i kul-
turalne w epoce
romantyzmu,
wymienia typy
pieśni roman-
tycznych
i podaje ich
przykłady
(zwrotkowe,
przekompono-
wane, ballady)
słucha najpięk-
niejszych frag-
mentów muzyki
operowej, wy-
mienia kilka
tytułów oper
wyjaśnia główne
części opery,
słucha uwertur,
arii, duetów,
wymienia głosy
żeńskie i męskie
śpiewaków
przedstawia
charakterystycz-
ne cechy opery
romantycznej
i wymienia jej
przedstawicieli,
zna koncepcję
dramatu mu-
zycznego
R. Wagnera
zna historię opery
do XIX wieku,
wymienia różnice
między operą
a dramatem mu-
zycznym, gra na
instrumencie
fragment melodii
La donna e’mobi-
le z opery Rigolet-
to G. Verdiego,
zna libretta oper
Aida, Śpiewacy
norymberscy,
Tosca
zna historię ope-
ry romantycznej
(niemieckiej,
francuskiej
i włoskiej),
podaje główne
cechy opery
werystycznej,
grand opery
i dramatu mu-
zycznego,
rekonstruuje
klimat obyczajo-
wy XIX wieku
słucha muzyki
operetkowej
różnych kompo-
zytorów, wyko-
nuje ćwiczenia
z zeszytu ćwi-
czeń Muzyczny
świat (kojarzy
ilustracje z tre-
ścią znanych
operetek)
nuci fragment
znanej arii lub
melodii operet-
kowej, wymie-
nia twórców
operetek i przy-
kłady ich dzieł
gra na instru-
mencie fragment
Galopu z operet-
ki Orfeusz
w piekle, zna
libretto wybra-
nej operetki
przedstawia tema-
tykę operetek
i charakteryzuje
twórczość ich
kompozytorów
(J. Straussa,
F. Lehara, J. Of-
fenbacha), wyka-
zuje różnice mię-
dzy formą opery
a operetki, zna
libretto operetek:
Zemsta nietoperza,
Baron cygański,
Piękna Helena
gra w dwugłosie
fragment arii
operetkowej
Usta milczą
dusza śpiewa,
wyszukuje
w różnych źró-
dłach i przed-
stawia repertuar
polskich teatrów
muzycznych
39
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
14. Mu-
zyka pro-
gramowa.
Poemat
symfonicz-
ny Wełtawa
– wymienia utwory o charak-
terze programowym i ilustra-
cyjnym
– zna budowę poematu sym-
fonicznego
– gra na instrumencie motyw
rzeki z poematu symfoniczne-
go Wełtawa B. Smetany
– słucha utworów o charakte-
rze programowym
– wykonuje pracę plastyczną
inspirowaną muzyką
– zaspokaja naturalną potrze-
bę aktywności twórczej
edukacja ekologicz-
na: rola środowiska
naturalnego w sztuce
wymienia charakte-
rystyczne cechy form
muzycznych, słucha
utworów kompozyto-
rów z różnych epok,
interpretuje plastycz-
nie utwór muzyczny
15. i 16.
Ukochana
ojczyzna
– kompo-
zytorzy
szkół naro-
dowych
– wymienia szkoły narodowe
i ich przedstawicieli
– słucha wybranych utworów
szkół narodowych
– gra melodię Poranek
z I suity Peer Gynt E. Griega
– interpretuje plastycznie jed-
ną z części miniatur Obrazki
z wystawy M. Musorgskiego
– poznaje i docenia rolę mu-
zyki w krzewieniu kultury
narodowej kraju
edukacja filozoficz-
na: istota sztuki, edu-
kacja ekologiczna:
piękno ziemi ojczy-
stej tematem dzieł
wielkich artystów
poznaje biografie wy-
bitnych twórców mu-
zyki, słucha utworów
z różnych epok, gra
na instrumencie wy-
brane dzieła wielkich
mistrzów, interpretuje
plastycznie utwór mu-
zyczny
17. W po-
goni za
zimą. Na-
uka piosen-
ki Z kopyta
kulig rwie
– poprawnie śpiewa piosenkę
Z kopyta kulig rwie
– akompaniuje na instrumen-
tach perkusyjnych do melodii
piosenki
– poznaje dzieła plastyczne,
muzyczne i literackie inspiro-
wane zimą
– gra w kanonie na dzwon-
kach lub flecie utwór Hej tam,
z drogi
– kreuje postawę twórczą
przez czynne uczestnictwo
w zajęciach
edukacja ekologicz-
na: piękno krajobrazu
w utworach wielkich
mistrzów
gra utwory kompozy-
torów z różnych epok
muzycznych, tworzy
na instrumentach
ilustracje muzyczną
do wiersza lub obrazu,
śpiewa w kanonie wie-
logłosowym, słucha
utworów muzycznych
inspirowanych okre-
śloną tematyką
40
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
słucha utworów
o charakterze
programowym
i ilustracyjno-
-programowym,
wymienia kilka
tytułów dzieł
programowych
zauważa
wzajemną za-
leżność muzyki,
malarstwa
i słowa, interpre-
tuje plastycznie
fragment po-
ematu symfo-
nicznego
Wełtawa
omawia cha-
rakterystyczne
cechy poematu
symfonicznego,
gra na instru-
mencie motyw
melodyczny
rzeki Wełtawy
z poematu
B. Smetany
obserwuje i wy-
powiada się na
temat realizacji
treści poza-
muzycznych
w poemacie
symfonicznym
Wełtawa
B. Smetany
zna treść lite-
racką i przebieg
muzyczny
poematu symfo-
nicznego Uczeń
czarnoksiężnika
P. Dukasa
słucha wybra-
nych utworów
kompozy-
torów szkół
narodowych,
zwraca uwagę
na brzmienie
instrumentów
muzycznych
w słuchanych
utworach
nuci motyw
Promenady
z Obrazków
z wystawy
M. Musorgskie-
go, interpretuje
plastycznie
jedną z części
miniatur
wymienia szkoły
narodowe i ich
przedstawicieli,
zna treść lite-
racką I i II suity
Peer Gynt
E. Griega, wy-
powiada się
na temat wątku
patriotyzmu
w sztuce i mu-
zyce
zna twórczość
kompozytorów
szkół narodo-
wych (P. Czaj-
kowski, M. Mu-
sorgski, B. Sme-
tana, A. Dwo-
rzak, M. de Falla,
E. Grieg), gra na
instrumencie
melodię Poranek
z I suity Peer
Gynt E. Griega
wymienia ważne
fakty biograficzne
z życia kompo-
zytorów szkół
narodowych, zna
genezę powstania
Obrazków z wy-
stawy M. Musorg-
skiego i suity Peer
Gynt E. Griega,
konfrontuje wła-
sne doświadczenia
ze sztuką z poglą-
dami i ocenami
innych
słucha utworów
muzycznych
inspirowanych
tematyką zi-
mową, ogląda
reprodukcje
obrazów pejza-
żowych, włącza
się w śpiew
piosenki Z kopy-
ta kulig rwie
śpiewa piosenkę
Z kopyta kulig
rwie z nagra-
niem na płycie
CD lub akom-
paniamentem
nauczyciela,
akompaniuje
według własnej
inwencji
na instrumen-
tach perkusyj-
nych do piosenki
próbuje znaleźć
antologię mię-
dzy wysłuchaną
muzyką a pre-
zentowanymi
reprodukcjami
malarskimi,
opracowuje
akompaniament
perkusyjny do
piosenki Z kopy-
ta kulig rwie, gra
na instrumencie
melodię kanonu
Hej tam, z drogi
słucha utworów
muzycznych pod
kątem interpre-
tacji ich treści
programowych,
interpretuje
wiersz głosem,
wyodrębnia
środki ekspresji
tworzących na-
strój obrazu, gra
w kanonie dwu-
głosowym utwór
Hej tam, z drogi,
śpiewa kanon
w dwugłosie
zwraca uwagę
na metafizyczną
treść wiersza,
porównuje
środki wyrazu
artystycznego
użytych przez
kompozytora
z materią po-
etycką
41
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
18. Fryde-
ryk Chopin
– najwy-
bitniejszy
polski
kompozy-
tor
– zna ważne fakty biograficz-
ne z życia kompozytora
– słucha fragmentów wybra-
nych dzieł F. Chopina
– dostrzega stylizację pol-
skich tańców i melodii ludo-
wych w utworach kompozy-
tora
– kształtuje własną tożsamość
narodową
kultura polska na tle
cywilizacji śródziem-
nomorskiej: ekspo-
nowanie wspólnego
nurtu kulturowego
Europy i Polski
wykazuje znajomość
stylów, epok i technik
kompozytorskich,
wymienia najistotniej-
sze fakty z życia kom-
pozytora, słucha utwo-
rów wielkich mistrzów
muzyki, dostrzega
związek utworów
F. Chopina z polskim
folklorem ludowym
19. Mu-
zyczny
koncert
życzeń.
Nauka pio-
senki Nie
zakocham
się w tobie
– poprawnie śpiewa piosenkę
Nie zakocham się w tobie
– poznaje dzieła różnych arty-
stów o tematyce miłosnej
– gra na instrumencie frag-
ment utworu Romance de
amor
– angażuje się w działania
zespołowe, uczy się współ-
odpowiedzialności za poziom
wykonywanych zadań
edukacja filozoficz-
na: zachęcenie do
bliższego i głębszego
poznania siebie
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
gra na instrumencie
utwory różnych kom-
pozytorów, słucha
utworów muzycznych
inspirowanych okre-
ślonym programem,
ogląda reprodukcje
obrazów o określonej
tematyce
20. Polska
opera naro-
dowa
– opowiada o historii powsta-
nia polskiej opery narodowej
– zna ważne fakty z życia
i twórczości S. Moniuszki
– zna libretto wybranej opery
kompozytora
– słucha pieśni i utworów
operowych S. Moniuszki
– rozwija postawę patriotycz-
ną i szacunek do polskich
zabytków dziedzictwa naro-
dowego
kultura polska na
tle cywilizacji śród-
ziemnomorskiej:
prezentacja dorobku
artystycznego
S. Moniuszki – twór-
cy polskiej opery
narodowej
zna życie i twórczość
wybitnych kompozy-
torów polskich, słucha
utworów wielkich
mistrzów muzyki,
rozpoznaje styl kom-
pozytora, śpiewa
pieśni z różnych epok
muzycznych
42
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
wie, kim był
F. Chopin, wy-
mienia kilka ty-
tułów utworów
kompozytora,
ogląda fragmen-
ty filmu Chopin
– pragnienie
miłości w reż.
J. Antczaka
słucha utworów
F. Chopina,
docenia wartość
jego muzyki dla
dziedzictwa
polskiej kultury,
wymienia miej-
scowości w Pol-
sce, z którymi
związany był
kompozytor
zna ważne fakty
z życia F. Cho-
pina i jego twór-
czość artystycz-
ną, wypowiada
się na temat
znaczenia muzy-
ki kompozytora
dla dziedzictwa
polskiej kultu-
ry, wie, jakimi
utworami są
etiuda i prelu-
dium
dokonuje próby
analogii pomię-
dzy wysłuchanym
utworem mu-
zycznym a treścią
wiersza (Etiuda
– R. Brandsta-
etter, Etiuda
a-moll) wyjaśnia
pojęcie stylizacja,
układa logogryf
o życiu i twórczo-
ści F. Chopina,
zbiera informacje
na temat Kon-
kursu Chopinow-
skiego
szuka w różnych
źródłach przy-
kładów dzieł
plastycznych
i literackich
inspirowanych
muzyką Chopina
i sylwetką kom-
pozytora, do-
konuje analizy
stylizacji muzy-
ki w Mazurku
F-dur i Polone-
zie cis-moll nr 1
op. 26
włącza się
w śpiew piosen-
ki Nie zakocham
się w tobie,
słucha piosenek
o lirycznym
nastroju
śpiewa piosenkę
Nie zakocham
się w tobie
z nagraniem CD
lub akompania-
mentem nauczy-
ciela, wyszukuje
piosenek
w lirycznym
nastroju
wyszukuje
w literaturze
polskiej wierszy
o tematyce miło-
snej, rytmicznie
recytuje piosen-
kę Nie zakocham
się w tobie jed-
nocześnie taktu-
jąc na „cztery”
gra na instrumen-
cie fragment
utworu Romance
de amor V. Go-
meza, analizuje
zapis muzyczny
piosenki Nie zako-
cham się w tobie,
czyta nuty z uw-
zględnieniem
znaków chroma-
tycznych przy-
godnych i przy-
kluczowych
dobiera muzykę
do charakteru
i nastroju tek-
stów wierszy,
recytuje
je głośno na tle
muzyki
wie, kim był
S. Moniuszko
i jaki rodzaj
muzyki tworzył,
słucha wybra-
nych utworów
kompozytora,
podaje tytuły
kilku jego dzieł
słucha fragmen-
tów muzyki
operowej
S. Moniuszki,
docenia pol-
skość i patrio-
tyzm jego dzieł,
zna historię po-
wstania Śpiewni-
ków domowych
zna fakty biogra-
ficzne z życia S.
Moniuszki i
rodzaj jego twór-
czości, słucha
pieśni i arii ope-
rowych ze zwró-
ceniem uwagi na
ich teksty i melo-
dię, zna libretto
wybranej opery
kompozytora,
wymienia części
opery
śpiewa pieśni:
Prząśniczka,
Kozak, zna ge-
nezę powstania
opery Halka,
docenia wartość
muzyki kom-
pozytora i jej
wkład w rozwój
polskiej kultury
zna historię pol-
skiej opery
i biografie kom-
pozytorów,
zna treść oper S.
Moniuszki
(Straszny dwór,
Halka, Hrabina,
Paria), na kom-
puterze projektu-
je dekorację sce-
niczną do sceny
z wybranej opery
Moniuszki
43
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
21. Impre-
sjonizm
w muzyce
– zna nazwiska słynnych
twórców impresjonizmu
w muzyce i malarstwie
– wykonuje ilustracje pla-
styczna do utworu Morze
C. Debussy’ego, stosując
technikę puentylizmu lub
dywizjonizmu
– wystukuje rytm Bolera
M. Ravela, umie zagrać frag-
ment melodii Bolera
– współdziała w grupie, uczy
się odpowiedzialności za
efekty pracy zespołowej
edukacja czytelniczo-
-medialna: wykorzy-
stuje różne źródła in-
formacji medialnych
w celu poszerzenia
wiadomości
o impresjonizmie
w sztuce i muzyce
zna najważniejsze
fakty biograficzne
z życia kompozyto-
rów, zna techniki
kompozytorskie
i style muzyczne
epoki, gra na instru-
mencie utwory
z różnych epok, słucha
utworów wybranych
kompozytorów,
rozpoznaje styl
muzyczny epoki
22. Mu-
zyczne
pokolenie
Młodej
Polski
– zna ważne fakty z życia
kompozytorów okresu Młodej
Polski
– wymienia formy muzyczne,
które tworzyli kompozytorzy
Młodej Polski oraz tytuły ich
dzieł
– słucha utworów artystów
Młodej Polski
– śpiewa pieśń M. Karłowi-
cza Pod jaworem
– gra fragment Menueta
G-dur I. J. Paderewskiego
kultura europejska:
prezentowanie do-
robku artystycznego
kompozytorów
Młodej Polski i jego
wpływ na rozwój
muzyki europejskiej
zna biografię wybit-
nych kompozytorów
i ich dorobek arty-
styczny, gra na instru-
mencie utwory z róż-
nych epok muzycz-
nych, zna techniki
kompozytorskie i style
muzyczne epoki, śpie-
wa pieśni artystyczne
z różnych epok mu-
zycznych
44
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
słucha utworów
kompozytorów
z epoki im-
presjonizmu,
ogląda impre-
sjonistyczne
malarstwo pej-
zażowe
zna termin im-
presjonizm, czyta
na tle muzyki
Ogrody
w deszczu
C. Debussego
wiersz Jarosława
Iwaszkiewicza
Słota, dostrzega
związek muzyki
i słowa w prezen-
towanych utwo-
rach, rozpoznaje
styl impresjoni-
styczny w dzie-
łach malarskich
przedstawia rys
epoki impresjo-
nizmu w mu-
zyce, wykonuje
pracę plastyczną
nowymi techni-
kami malarskimi
(plamą puen-
tylistyczną lub
plamą dywizjo-
nistyczną) do
jednej z części
tryptyku symfo-
nicznego Morze
– C. Debussego
przedstawia
główne założe-
nia impresjoni-
zmu w muzyce
i sztuce, wystu-
kuje prawidłowo
temat rytmiczny
utworu Bolero
M. Ravela,
rozpoznaje
instrumenty
i grupy instru-
mentów w wyżej
wymienionym
utworze
zna ważne fakty
biograficzne
kompozytorów
z epoki impre-
sjonizmu
(C. Debussy,
M. Ravel), gra
na instrumencie
melodię Bolera
M. Ravela,
charakteryzuje
techniki ma-
larskie epoki
impresjonizmu:
dywizjonizm,
puentylizm
wymienia na-
zwiska kompo-
zytorów Młodej
Polski oraz kil-
ka tytułów ich
utworów
zna lata trwania
okresu zwanego
Młodą Polską,
słucha utworów
kompozytorów
Młodej Polski,
wie, jaką rolę
odegrał w histo-
rii Polski
I. J. Paderewski
śpiewa pieśń
M. Karłowicza
Pod jaworem
z akompania-
mentem nauczy-
ciela z podziałem
na role, zna doro-
bek artystyczny
K. Szymanow-
skiego, wymienia
sposoby, przy
pomocy których
kompozytorzy
Młodej Polski
nawiązywali
do narodowych
tradycji
przedstawia
krótki rys na
temat pokolenia
Młodej Polski,
zna ważne fakty
z życia K. Szy-
manowskiego,
M. Karłowicza
i I. J. Paderew-
skiego, gra na
instrumencie
Menueta G-dur
I. J. Paderew-
skiego
przedstawia
libretto baletu
Harnasie
K. Szymanow-
skiego, zna
genezę powsta-
nia poematu
symfonicznego
Stanisław i Anna
Oświecimowie
M. Karłowicza
i Menueta G-dur
I. J. Paderew-
skiego
45
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
23. Kanony
w wiosen-
nym
nastroju
– umie zaśpiewać kanon Wiosna
– gra na instrumencie w kano-
nie dwugłosowym
– potrafi przenieść zasady ka-
nonu w muzyce w odniesieniu
do formy plastycznej, np. or-
namentu
– słucha utworów muzycznych
o tematyce wiosennej, tworzy
ilustrację muzyczną do wiersza
H. Szayerowej Co się stało
wiatrowi?
– zaspokaja naturalne potrzeby
aktywności twórczej, dostrze-
ga piękno otaczającej go przy-
rody, uczy się szacunku do niej
i ochrony
edukacja ekologicz-
na: poznanie i two-
rzenie w środowisku
przyrodniczym
prowadzi poprawnie
melodię w kanonie,
gra na instrumencie
utwór wielogłosowy,
tworzy na instrumen-
tach perkusyjnych
ilustrację muzyczną
do wiersza, oddając
środkami wyrazu mu-
zycznego jego nastrój
i treść
24. Innowa-
cje i ekspe-
rymenty
w muzyce
XX wieku
– zna różne style i kierunki
muzyki XX wieku
– zna nowe techniki kompo-
zytorskie
– umie zagrać pod kierun-
kiem nauczyciela przykład
muzyki techniką punktuali-
zmu
– słucha utworów kompozy-
torów XX wieku
– uczy się szacunku i toleran-
cji różnych stylów muzycz-
nych
edukacja europejska:
prezentacja osiągnięć
muzyki europejskiej
XX wieku
rozpoznaje techniki i
style epoki, zna
biografię wybitnych
kompozytorów i ich
twórczość artystycz-
ną, wykonuje utwory
muzyczne z różnych
epok, słucha muzyki
różnych kompozyto-
rów, wypowiada swoje
zdanie na temat ich
muzyki
46
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
wyjaśnia termin
kanon, słucha
utworów mu-
zycznych
o tematyce wio-
sennej, określa
nastrój muzyki,
zwraca uwagę
na sposób od-
dania muzyką
odgłosów i zja-
wisk przyrody
śpiewa melodię
kanonu Wiosna
z akompania-
mentem nauczy-
ciela, włącza się
w zespołowe
działania mu-
zyczne
gra poprawnie
na instrumencie
melodię kanonu
F. Paska, wy-
konuje z ko-
legami kanon
w dwugłosie,
wykonuje wzór
dekoracyjny
(ornament)
zgodnie z zasa-
dami kanonu
tworzy na instru-
mentach ilustra-
cję do wiersza
H. Szayerowej
Co się stało wia-
trowi?, zwraca
uwagę na różne
środki wyrazu
muzycznego od-
dające charakter,
nastrój i treść
wiersza
śpiewa w wie-
logłosie kanon
Wiosna, wyszu-
kuje w różnych
źródłach dzieł
artystycznych
o tematyce wio-
sennej, wyka-
zuje kreatywną
postawę wobec
różnych działań
muzycznych
słucha utworów
różnych kompo-
zytorów muzyki
XX wieku, wy-
mienia nazwiska
kilku kompozy-
torów muzyki
XX wieku
określa nazwę
nowatorskich
kierunków
i technik kom-
pozytorskich
po zapoznaniu
się z ich cha-
rakterystykami,
wypowiada się
na temat współ-
czesnej muzyki
zna szerokie
zastosowanie
syntezatora
i komputera
w muzyce, gra
na instrumencie
skalę dwunasto-
stopniową,
poszukuje róż-
nych brzmień
i ciekawych
efektów aku-
stycznych na
instrumentach
omawia różno-
rodne kierunki
i style w muzyce
współczesnej
(ekspresjonizm,
dodekafonia,
technika seryjna,
punktualizm),
gra z pomocą
nauczyciela
Wariację forte-
pianową A. We-
bera, wymienia
festiwale promu-
jące twórczość
współczesnych
kompozytorów
charakteryzuje
epokę neoklasy-
cyzmu w Euro-
pie oraz twór-
czość I. Strawiń-
skiego i B. Bar-
toka, omawia ich
utwory: balet
Ognisty ptak
i Cudowny man-
daryn, zna treść
utworu Ocalały
z Warszawy
A. Schönberga
47
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
25. Mor-
skie opo-
wieści
– nauka
piosenki
Dziesięć
w skali
Beauforta
– umie śpiewać piosenkę
Dziesięć w skali Beauforta
– zna utwory muzyczne,
dzieła malarskie i poetyckie
inspirowane morzem
– potrafi zagrać Pieśń żegla-
rzy F. Schuberta
– poznaje fachową terminolo-
gię związaną z żeglarstwem
– wykazuje potrzebę aktyw-
ności twórczej i wspólnych
działań muzycznych
edukacja prozdro-
wotna: znaczenie
sztuki w procesie
rozwijania i kształto-
wania osobowości
chętnie uczestniczy
w działaniach muzycz-
nych, śpiewa piosenkę
z akompaniamentem
lub nagraniem na płycie
CD, gra na instrumencie
utwory muzyczne róż-
nych kompozytorów,
słucha kompozycji
wielkich mistrzów,
rozpoznaje styl muzycz-
ny epoki
26. Polska
muzyka
współcze-
sna i jej
przedstawi-
ciele
– śpiewa pieśń H. Góreckiego
Do matki
– zna nazwiska najwybitniej-
szych polskich kompozyto-
rów muzyki współczesnej
i tytuły ich dzieł
– słucha utworów polskich
kompozytorów współczesnej
muzyki, poznaje nowatorskie
techniki kompozytorskie
– wykazuje postawę patrio-
tyczną wobec wszelkich
przejawów kultury i sztuki
polskiej
kultura europejska:
rola współczesnej
kultury polskiej
i jej wpływ na kultu-
rę europejską
poznaje biografię
wybitnych kompo-
zytorów muzyki oraz
rodzaj ich twórczości,
wykonuje utwory
muzyczne z różnych
epok, słucha utworów
wielkich mistrzów,
rozpoznaje styl mu-
zyczny epoki
48
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
ogląda obrazy
marynistyczne,
słucha utworów
inspirowanych
morzem, wyja-
śnia znaczenie
słowa szanta,
włącza się w
śpiew piosenki
Dziesięć w skali
Beauforta
śpiewa piosenkę
Dziesięć w skali
Beuforta
z akompania-
mentem nauczy-
ciela lub nagra-
niem z płyty
CD, wystukuje
prawidłowo
trudniejsze
rytmicznie takty
piosenki, włącza
się do zabaw
muzyczno-
-ruchowych
uczestniczy w za-
bawie muzycznej
przy szancie ta-
kielunkowej szar-
panej, wyjaśnia
terminy związane
z żeglarstwem:
skala Beauforta,
rufa, bosman,
analizuje rytm
i melodię piosen-
ki Dziesięć w ska-
li Beauforta,
poprawnie śpiewa
piosenkę stosując
odpowiednie
tempo, dynamikę,
artykulację i into-
nację głosu, wy-
kazuje inwencję
twórczą w czasie
działań muzycz-
nych
gra na instru-
mencie melodię
F. Schuberta
Pieśń żeglarzy,
recytuje frag-
ment wiersza
Bliskość morza
na tle utworu
muzycznego,
zbiera informa-
cje na temat klu-
bów żeglarskich
działających
w okolicy
wymienia rodza-
je i gatunki szant
marynarskich,
zna zwyczaje
i tradycje żeglar-
skie związane
z śpiewem
i muzyką, śpie-
wa szantę Marsz
odkotwiczenia
z akompania-
mentem nauczy-
ciela
słucha polskiej
muzyki współ-
czesnej i wy-
powiada swoje
zdanie na jej
temat, wymie-
nia nazwiska
współczesnych
kompozytorów
polskich
dostrzega
w utworze Krze-
sany W. Kilara
związki muzyki
z folklorem
góralskim oraz
nowe, stosowa-
ne we współcze-
snej muzyce
środki wyrazu
śpiewa pieśń
H. M. Góreckie-
go Do Matki
z akompania-
mentem nauczy-
ciela, wymienia
współczesne
festiwale mu-
zyczne np.
„Warszawska
Jesień”
charakteryzuje
polską muzykę
współczesną, jej
trendy, kierunki,
style, techniki
kompozytorskie,
dokonuje ana-
lizy wybitnych
dzieł kompozy-
torów XX wieku
(Tren ofiarom
Hiroszimy na
52 instrumenty
smyczkowe –
K. Penderecki;
Kościelec 1909,
Krzesany –
W. Kilar;
Mała suita –
W. Lutosławski;
III Symfonia –
H. M. Górecki)
zna biografię
wybitnych pol-
skich przedsta-
wicieli muzyki
współczesnej
i ich dorobek
twórczy
(W. Lutosławski,
K. Penderecki,
H. M. Górecki,
W. Kilar)
49
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
27. Zapisy-
wanie i od-
twarzanie
dźwięków
– poznaje historię urządzeń
do zapisu i odtwarzania
dźwięku
– zna rodzaje nośników
dźwięku: taśma magnetyczna,
płyta winylowa, płyta CD
– z użyciem mikrofonu samo-
dzielnie nagrywa dźwięki na
taśmę magnetofonową,
a następnie odtwarza je
– projektuje okładkę płyty CD
– włącza się w zespołowe
działania muzyczne, uczy się
odpowiedzialności za wyniki
wspólnej pracy
edukacja czytelni-
czo-medialna: rola
mediów w rozwoju
i upowszechnianiu
sztuki
rozpoznaje i nazywa
urządzenia do zapisu
i odtwarzania dźwię-
ku, dokonuje zapisu
dźwięków na taśmie
magnetofonowej, wy-
powiada się na temat
światowego i krajowe-
go rynku fonograficz-
nego
28. Cały
ten jazz
– nauka
piosenki
Niezwykła
para
– zna historię powstania jazzu
– wymienia charakterystycz-
ne cechy różnych stylów
jazzowych
– słucha muzyki jazzowej
– śpiewa piosenkę Niezwykła
para
– gra utwór w stylu jazzo-
wym
– wykazuje tolerancję wobec
różnych stylów i typów mu-
zyki
edukacja czytelniczo-
-medialna: wykorzy-
stanie nowoczesnych
technik informacyj-
nych w pozyskiwa-
niu wiadomości
śpiewa piosenkę
z akompaniamentem,
poznaje nowe kierun-
ki i style muzyczne,
gra na instrumencie
utwory z różnych epok
muzycznych, słucha
różnych gatunków
muzyki
29. Jazz
w muzyce
artystycz-
nej
– wymienia nazwiska kom-
pozytorów, którzy włączali
do swych utworów elementy
muzyki jazzowej
– potrafi zagrać na instrumen-
cie fragment utworu G. Ger-
shwina Somebody loves me
– słucha utworów inspirowa-
nych muzyką jazzową
– włącza się w działania ze-
społowe, uczy się współpracy
w grupie rówieśniczej
edukacja czytelniczo-
-medialna: wykorzy-
stanie nowoczesnych
technik informacyj-
nych w pozyskiwa-
niu wiadomości
poznaje nowe style
i kierunki muzyczne,
słucha utworów wiel-
kich mistrzów muzyki
i gra na instrumencie
ich fragmenty
50
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
ogląda urządze-
nia do zapisu
i odtwarzania
dźwięku i no-
śniki dźwięku,
poprawnie nazy-
wa urządzenia,
wymienia tytuły
programów
muzycznych
prezentowanych
cyklicznie na
antenie TV
i radiowej
słucha nagrań
muzycznych
z płyty winy-
lowej, kasety
magnetofonowej
i płyty CD
i ocenia ich
jakość, wypo-
wiada się nega-
tywnie na temat
masowego zja-
wiska piractwa
płytowego
demonstruje
sposób odtwa-
rzania dźwięku
z gramofonu,
magnetofonu
i odtwarzacza
płyt CD,
dokonuje nagrań
na taśmę magne-
tofonową
z użyciem mi-
krofonu, pro-
jektuje okładkę
płyty CD swo-
jego ulubionego
zespołu muzycz-
nego
zna historię
urządzeń do
zapisu i odtwa-
rzania dźwięku,
poznaje budowę
mikrofonu, wy-
powiada się na
temat przemysłu
fonograficzne-
go w kraju i na
świecie
zna parametry
techniczne no-
śników dźwięku,
wymienia znane
na świecie
i w kraju wy-
twórnie fono-
graficzne, zna
główne nagrody
polskiego i
światowego
przemysłu fono-
graficznego
włącza się
w śpiew pio-
senki Niezwykła
para, wymienia
nazwy kilku
stylów jazzo-
wych, wie, kim
był Louis Arm-
strong i Miles
Davis
wymienia na-
zwiska słynnych
muzyków jazzo-
wych, śpiewa
piosenkę Nie-
zwykła para
z akompania-
mentem nauczy-
ciela lub nagra-
niem na płycie
CD, po przeczy-
taniu opisu stylu
jazzowego okre-
śla prawidłowo
jego nazwę
wymienia skład
zespołów jazzo-
wych: big-band,
combo, gra na
instrumencie
melodię Hello,
Dolly z repertu-
aru L. Armstron-
ga, rozpoznaje
blues, ragtime
i swing w słu-
chanych utwo-
rach jazzowych
przedstawia
historię jazzu
i główne style
jazzowe (blues,
ragtime, swing,
jazz tradycyjny),
omawia historię
polskiego jazzu,
wymienia
nazwiska pol-
skich jazzma-
nów
gra na instru-
mencie fragment
ragtimu
S. Joplina
The Entertainer,
zbiera infor-
macje na temat
światowych
i polskich fe-
stiwali muzyki
jazzowej, zna
biografię wybit-
nych jazzmanów
światowych
i krajowych
słucha utworów
różnych kompo-
zytorów inspiro-
wanych jazzem
wymienia na-
zwiska kompo-
zytorów, którzy
włączali jazz do
swojej muzyki
wyjaśnia zwią-
zek jazzu z mu-
zyką artystycz-
ną, wie, jaką
rolę w twórczo-
ści artystycznej
G. Gershwina
odegrał jazz
gra na instru-
mencie fragment
utworu G. Ger-
shwina Some-
body loves me,
zna ważne fakty
biograficzne
z życia
i twórczości
G. Gershwina
interpretuje
utwory Błękitna
rapsodia i Ame-
rykanin w Pary-
żu G. Gershwina
51
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
30. Historia
Polski
w słowach
piosenki.
Nauka
Mazurka
Trzeciego
Maja
– poznaje pieśni historyczne
z różnych okresów historycz-
nych
– potrafi kojarzyć fakty histo-
ryczne i bohaterów narodo-
wych opisanych w tekstach
pieśni
– śpiewa Mazurka Trzeciego
Maja
– poznaje obrazy batalistycz-
ne przedstawiające sceny
i postaci z różnych epok hi-
storycznych
– rozwija postawę patriotycz-
ną i szacunek do narodowych
symboli
edukacja czytelniczo-
-medialna: kształto-
wanie postawy sza-
cunku dla polskiego
dziedzictwa kulturo-
wego w związku
z globalizacją kultury
masowej
śpiewa pieśni z róż-
nych epok, gra na
instrumencie utwory
o charakterze patrio-
tycznym, słucha utwo-
rów polskich kompo-
zytorów
31. Muzyka
filmowa – zna podstawowe wiadomo-
ści dotyczące historii kina
– wie, jak muzyka wpływa
na nastrój i przebieg akcji
w filmie
– potrafi zaśpiewać fragment
muzycznego przeboju filmo-
wego
– zna czołowych kompozyto-
rów muzyki filmowej
– umie zgrać melodię z filmu
New York, New York
– wypowiada swoje zdanie
na temat roli muzyki w filmie
– wykazuje kulturę zachowa-
nia w miejscach publicznych
edukacja czytelniczo-
-medialna: umiejęt-
ność segregowania
informacji i krytycz-
nego odbioru
poznaje różne gatunki
i style muzyczne, gra
na instrumencie utwo-
ry różnych kompo-
zytorów, wypowiada
swoje zdanie na temat
poznanej muzyki,
pozyskuje wiadomości
z różnych źródeł
32. Musi-
calowe
szaleństwa
– nauka
piosenki
Wieża Ba-
bel
– poznaje charakterystyczne
cechy musicalu
– zna treść literacką wybra-
nych światowych musicali
– gra melodię Sunrise, sunset
z musicalu Skrzypek na dachu
– śpiewa piosenkę Wieża
Babel z musicalu Metro
edukacja czytelniczo-
-medialna: korzysta-
nie z różnych źródeł
w celu pozyskiwania
wiadomości
poznaje nowe gatun-
ki, style i kierunki
muzyczne, wykonuje
utwory współczesnych
kompozytorów,
pozyskuje informacje
z różnych źródeł
52
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
rozpoznaje
reprodukcję
obrazu
J. Matejki Bitwa
pod Grunwal-
dem, słucha
polskich pieśni
patriotycznych
z różnych okre-
sów historycz-
nych
śpiewa pieśń
Mazurek Trze-
ciego Maja
z akompania-
mentem nauczy-
ciela, zna genezę
powstania
Mazurka
Dąbrowskiego
śpiewa wybraną
pieśń legionową,
wymienia tytuły
pieśni patrio-
tycznych z róż-
nych okresów
historycznych,
kojarzy fakty
historyczne
i bohaterów
narodowych
opisanych
w tekstach
pieśni
przedstawia
krótki rys pie-
śni rycerstwa
polskiego, zna
tematykę pieśni
żołnierskich
i patriotycznych,
zna genezę po-
wstania pieśni
Rota, poprawnie
śpiewa jej me-
lodię
wykonuje pieśni
z różnych okre-
sów historycz-
nych, zna gene-
zę ich powsta-
nia, wyszukuje
w literaturze
i sztuce przy-
kładów dzieł
przedstawia-
jących ważne
wydarzenia
w dziejach
Polski
słucha wybra-
nych fragmen-
tów muzyki
z różnych fil-
mów, włącza się
w dyskusję
na temat roli
muzyki w filmie
dokonuje wybo-
ru utworów
z repertuaru
muzyki poważ-
nej do adaptacji
jej w wybranych
scenach filmo-
wych, wymienia
główne funkcje
muzyki w filmie
opowiada
o rozwoju kine-
matografii, gra
na instrumencie
fragment tematu
muzycznego
Speak softly love
z filmu Ojciec
chrzestny,
zna nazwiska
współczesnych
kompozytorów,
którzy tworzą
muzykę do filmu
omawia rodzaje
muzyki filmo-
wej: oryginalną
i adaptowaną,
wie, jak two-
rzy się ścieżkę
dźwiękową
filmu, zna tytuły
filmów, które
zdobyły Oska-
ra za muzykę,
śpiewa fragment
znanego pol-
skiego przeboju
filmowego
zna ważne daty
związane z wyda-
rzeniami z historii
kina, zdobywa
informacje na te-
mat prestiżowych
nagród muzyki
filmowej (Oska-
ry, Złote Globy,
Cezary, Gram-
my, Złote Lwy
Gdańskie), gra
na instrumencie
tytułową melodię
z filmu New York,
New York
słucha piosenek
z wybranych
światowych
i polskich mu-
sicali, ogląda
fragmenty mu-
sicalu
wymienia tytuły
kilku musicali,
opowiada treść
musicalu Metro,
wypowiada się
na temat roli
muzyki w tego
rodzaju wido-
wisku
gra na instru-
mencie fragment
melodii Sunrise,
sunset z musica-
lu Skrzypek na
dachu, podaje
różnice między
musicalem
a innymi
widowiskami
muzyczno-sce-
nicznymi
śpiewa piosenkę
Wieża Babel
z musicalu Metro
z akompania-
mentem nauczy-
ciela, wyszukuje
w ogólnopolskim
repertuarze te-
atralnym tytuły
musicali granych
w aktualnym
sezonie arty-
stycznych
zna treść literac-
ką wybranych
światowych
musicali (Skrzy-
pek na dachu,
West Side Story,
Jesus Christ
Superstar, Hair)
wypowiada się
o ich twórcach
53
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
33. i 34.
Tańce
różnych
narodów.
Nauka pod-
stawowych
kroków
i figur ta-
necznych
salsy i tanga
– poznaje tańce z różnych
stron świata
– umie wyklaskać charakterys-
tyczny rytm tańców
– gra na instrumencie melodie
taneczne
– umie pokazać kilka kroków
i figur tanecznych współczes-
nych tańców dyskotekowych
– tańczy w parze krok podsta-
wowy salsy oraz czwórkrok
tanga
– poznaje dzieła plastyczne
wielkich malarzy inspirowane
tańcem
– integruje się z grupą
w czasie wspólnych działań
muzycznych
edukacja prozdro-
wotna: kształtowanie
postawy estetycz-
nej, aktywne formy
spędzania wolnego
czasu
wykonuje utwory róż-
nych kompozytorów,
poznaje różne figury
i kroki taneczne tań-
ców towarzyskich,
słucha utworów
w rytmach tanecznych
35. Poezja
śpiewana
– nauka
piosenki
Francois
Villon
– zna twórczość B. Okudża-
wy, W. Wysockiego,
B. Dylana i innych pieśniarzy
– poprawnie śpiewa piosenkę
poetycką Francois Villon
B. Okudżawy
– oddaje muzyką klimat
i nastrój wiersza
– umie wypowiadać się
na temat przesłania tekstów
piosenek poetyckich
– uczy się akceptacji i tole-
rancji różnych stylów i gatun-
ków muzyki
edukacja prozdro-
wotna: higiena głosu poznaje różne style
i kierunki muzyki, zna
twórczość wybitnych
twórców muzyki, słu-
cha i wykonuje utwory
z różnych epok, wypo-
wiada się na ich temat
54
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
wymienia tańce
towarzyskie,
zna ich pocho-
dzenie, słucha
utworów
w tanecznych
rytmach, ogląda
dzieła plastycz-
ne inspirowane
tańcem
wyklaskuje
poprawnie cha-
rakterystyczne
rytmy tańców,
poznaje taniec
walc, jego ro-
dzaje i charakte-
rystyczne cechy
gra na instru-
mencie włoską
melodię ludową
w rytmie walca
Karnawał we-
necki, prezentuje
kilka kroków
i figur tanecz-
nych popular-
nych w tańcach
dyskotekowych,
wykazuje
synchronizację
ruchu taneczne-
go z muzyką
omawia tańce
passo doble, rum-
ba, samba, foks-
trot, polka, salsa,
zna historię
utworu La Palo-
ma, wykonuje
krok taneczny
salsy z obrotem
w prawo, inter-
pretuje wizje
plastyczne arty-
stów na obrazach
tematycznie
związanych
z tańcem, bierze
udział w klaso-
wym konkursie
tańca
zna historię
tańców
towarzyskich,
gra na instrumen-
cie tango
La Paloma,
prawidłowo
tańczy czwórkrok
tanga w parze,
wykazuje
w tańcu
orientację
czasowo-prze-
strzenną
słucha piosenek
poetyckich
w różnych
wykonaniach,
włącza się
w śpiew refrenu
piosenki poetyc-
kiej Pamiętajcie
o ogrodach
zna kilka na-
zwisk polskich
i zagranicznych
wykonawców
piosenki po-
etyckiej, określa
nastrój piosenek
poetyckich,
omawia ich tekst
i muzykę
dobiera muzykę
do interpretacji
charakteru
i nastroju treści
wierszy, zna
twórczość
B. Okudżawy,
wymienia kilka
tytułów jego
utworów, śpie-
wa piosenkę
Francois Villon
z akompania-
mentem nau-
czyciela
śpiewa piosenkę
Pamiętajcie
o ogrodach lub
Francois Villon
obserwując
zapis muzyczny
utworu, wypo-
wiada się na
temat polskich
piosenek poetyc-
kich
zna twórczość
wybitnych twór-
ców piosenek
poetyckich:
B. Okudżawy,
W. Wysockiego,
B. Dylana, zbie-
ra informacje
o krajowych
konkursach pio-
senki poetyckiej
55
Lp.
Temat lekcji Cele poznawcze
i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań
36. i 37.
Muzyka
znana
i lubiana.
Nauka pio-
senki Nie
zadzieraj
nosa
– zna główne nurty muzyki
rozrywkowej
– umie wymienić popular-
nych wykonawców muzyki
rozrywkowej
– poprawnie śpiewa piosenkę
Nie zadzieraj nosa
– gra na instrumencie melodię
Yesterday
– wyraża swoje zdanie na
temat poziomu artystycznego
w muzyce rozrywkowej
– uczy się akceptacji i tole-
rancji różnych stylów i gatun-
ków muzyki
edukacja czytelniczo-
-medialna: rola me-
diów w rozwoju
i upowszechnianiu
sztuki
poznaje różne style
i kierunki muzyczne,
słucha wielu stylów
muzyki rozrywkowej
i wypowiada się
na jej temat, gra i śpie-
wa utwory z muzyki
rozrywkowej
38. Piosen-
ka odmieni
ci świat
– muzycz-
ne pożeg-
nanie
– umie zagrać na instrumen-
cie wybrany utwór z repertu-
aru gimnazjum
– zna podstawowe wiado-
mości z zakresu materiału
gimnazjum
– śpiewa piosenki i pieśni
z repertuaru gimnazjum
– wykazuje zaangażowane
uczestnictwo i współdziałanie
w grupie rówieśniczej.
edukacja prozdro-
wotna: aktywne for-
my spędzania wolne-
go czasu.
śpiewa piosenki
z akompaniamentem,
śpiewa melodie
w dwugłosie, gra na
instrumencie
melodie z różnych
epok muzycznych,
wykazuje znajomość
podstawowych pojęć
muzycznych, słucha
różnych utworów,
rozpoznaje styl
muzyczny epoki.
56
konieczne
(dopuszczający) podstawowe
(dostateczny) rozszerzające
(dobry) dopełniające
(bardzo dobry) wykraczające
(celujący)
słucha utworów
muzyki rozryw-
kowej w róż-
nych stylach
muzycznych,
włącza się
w śpiew piosen-
ki Nie zadzieraj
nosa, ogląda
fragment kon-
certu muzyczne-
go znanego
wykonawcy,
wymienia tytuły
standardowych
utworów z mu-
zyki rozrywko-
wej
wyjaśnia termin
muzyka rozryw-
kowa, wymienia
tytuły znanych
przebojów
muzyki rozryw-
kowej z lat 60.,
70., 80. i 90. XX
wieku, śpiewa
piosenkę Nie
zadzieraj nosa
z akompania-
mentem nauczy-
ciela, wie, jaką
rolę w dyskotece
pełni dyskdżokej
gra na instrumen-
cie melodię z re-
pertuaru zespołu
The Beatels
Yesterday, przed-
stawia historię
kariery i dysko-
grafię swojego
ulubionego ze-
społu muzyczne-
go lub wokalisty,
zwraca uwagę
na uniwersalny
charakter roc-
kowych tekstów
piosenek, tworzy
światową listę
przebojów na
podstawie popu-
larności medial-
nej wykonawców
oraz ilości sprze-
danych płyt
zna główne nur-
ty muzyki roz-
rywkowej: reg-
gae, punk rock,
hard rock, heavy
metal, opowiada
o działalności
artystycznej
E. Presleya
i zespołu The
Beatles, gra
melodię przebo-
ju Michelle
z repertuaru
zespołu The
Beatles, śpiewa
w języku angiel-
skim piosenkę
z repertuaru
E. Presleya Love
me tender
zna genezę
i rozwój muzyki
rozrywkowej,
charakteryzuje
działalność
artystyczną
Boba Marley’a,
zespołu The
Sex Pistols, Led
Zeppelin, Black
Sabbath, Deep
Purple
włącza się
w śpiew piosen-
ki, wymienia
nazwiska wybit-
nych kompozy-
torów polskich
i światowych
oraz przykłady
ich dzieł, słucha
różnych gatun-
ków muzyki,
wypowiada
swoje zdanie
na jej temat,
wykonuje
z pomocą na-
uczyciela proste
ćwiczenia mu-
zyczne.
śpiewa pio-
senkę z akom-
paniamentem
nauczyciela
lub nagraniem
z płyty CD, gra
na instrumencie
krótkie jedno-
głosowe utwory
muzyczne,
wymienia epoki
muzyczne, ich
najwybitniej-
szych przedsta-
wicieli, włącza
się w zespołowe
działania mu-
zyczne, wykonu-
je samodzielnie
proste ćwiczenia
muzyczne.
docenia wartość
artystyczną
poznanych
utworów
muzycznych,
poprawnie śpie-
wa w dwugłosie
łatwe melodie,
wyjaśnia pod-
stawowe pojęcia
muzyczne,
gra na instru-
mencie melodie
z różnych epok
muzycznych,
samodzielnie
wykonuje zada-
nia w zeszycie
ćwiczeń ucznia.
zna biografię
kompozytorów
i ich twórczość
artystyczną, wie,
co składa się
na formę i treść
utworu muzycz-
nego, poprawnie
i na wysokim
poziomie wy-
konuje zadania
muzyczne, pra-
widłowo wyko-
nuje muzyczne
ćwiczenia w ze-
szycie ćwiczeń
ucznia.
korzysta z róż-
nych źródeł
informacji w celu
poszerzenia swo-
jej wiedzy o mu-
zyce i muzykach,
dokonuje analizy
muzycznej utwo-
rów wielkich
mistrzów muzyki,
dobiera drugi głos
do melodii zasad-
niczej na zasadzie
jej polifonicznego
lub homofonicz-
nego prowadze-
nia, prawidłowo
wykonuje
wszystkie zadania
zawarte w quizie
muzycznym.
57
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie
z muzyki
- ocena śródroczna
Klasa I
Treści programowe realizowane w I semestrze:
1. Muzyczna prehistoria. Piosenka „Wakacje”.
2. Muzyka starożytnej Grecji i Rzymu. Piosenka „Tyle słońca w całym
mieście”.
3. Najstarsze zabytki muzyki polskiej.
4. Polska muzyka ludowa.
5. Renesans-„Złoty wiek” muzyki polskiej. Pieśń „Kleszczmy rękoma”.
6. Piosenka „Pocztówka z Beskidu”.
7. Muzyka baroku.
8. Wybitni twórcy muzyki barokowej: Vivaldi, Bach, Haendel
9. Muzyka różnych kultur europejskich.
10. Klasycyzm-epoka prawdy, doskonałości i rozumu. Muzyka polskiego
oświecenia.
11. Wiedeńscy mistrzowie muzyki.
12. Tradycje świąt Bożego Narodzenia-nauka pastorałki „Chrystus się
narodził”.
13. Romantyzm w muzyce.
14. Piosenka „Święty Mikołaj”.
15. Opera i dramat muzyczny.
16. Operetka-nowa forma widowiska sceniczno-muzycznego.
58
OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania
konieczne z powyższych treści programowych oraz wykonuje pieśni i
piosenki poznane na lekcjach z pomocą nauczyciela.
OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania
podstawowe z powyższych treści programowych oraz odtwarza słowa i
melodię poznanych na lekcjach piosenek.
OCENE DOBRĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania rozszerzające z
powyższych treści programowych oraz chętnie śpiewa, wykorzystując
zdobytą wiedzę muzyczną, wykazuje dużą aktywność podczas ćwiczeń
zadań muzycznych.
OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania
dopełniające z powyższych treści programowych oraz wykonuje pieśni
poznane na lekcjach z pamięci stosując zasady prawidłowej emisji głosu,
chętnie bierze udział w różnych działaniach muzycznych na terenie szkoły i
w ramach środowiska lokalnego, potrafi korzystać z dostępnych źródeł
informacji w celu uzyskania określonych wiadomości, uczestniczy w
koncertach przedstawieniach muzycznych.
OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania wykraczające
poza treści programowe, wykazuje się umiejętnością gry na instrumencie,
orientuje się w bieżących wydarzeniach muzycznych w kraju i na świecie,
potrafi uzasadnić swoje upodobania muzyczne, wykorzystuje zdobytą
wiedzę w pozalekcyjnych działaniach muzycznych (konkursy, festiwale,
premiery), jest laureatem konkursów muzycznych.
59
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z
muzyki
- ocena roczna -
(z uwzględnieniem oceny śródrocznej)
Klasa I
Treści programowe realizowane w II semestrze:
1. Szkoły narodowe.
2. Muzyka programowa. Poemat symfoniczny.
3. Kobiety inspiracją dzieł wielkich artystów. Piosenka „Najpiękniejsza w
klasie”.
4. Wybitni kompozytorzy polskiego romantyzmu: Chopin, Moniuszko,
Wieniawski.
5. Impresjonizm w muzyce.
6. Muzyka w wiosennym nastroju. Piosenka „Chodź, pomaluj mój świat”.
7. Muzyczne pokolenie Młodej Polski.
8. Jazzowe improwizacje.
9. Historia Polski w słowach piosenki -„Mazurek Trzeciego Maja”.
10. Polska muzyka współczesna i jej przedstawiciele.
11. Poezja śpiewana.
12. Forma musicalu, muzyka filmowa.
13. Muzyka rozrywkowa i jej gatunki. Piosenka „Nie zadzieraj nosa”.
14. Muzyka etniczna różnych kultur i narodów.
15. Zapisywanie i odtwarzanie dźwięków. Piosenka „Dni, których nie
znamy”.
60
OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania
konieczne z powyższych treści programowych oraz wykonuje pieśni i
piosenki poznane na lekcjach z pomocą nauczyciela.
OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania
podstawowe z powyższych treści programowych oraz odtwarza
słowa i melodię poznanych na lekcjach piosenek.
OCENE DOBRĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania rozszerzające
z powyższych treści programowych oraz chętnie śpiewa, wykorzystując
zdobytą wiedzę muzyczną, wykazuje dużą aktywność podczas ćwiczeń
zadań muzycznych.
OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania
dopełniające z powyższych treści programowych oraz wykonuje pieśni
poznane na lekcjach z pamięci stosując zasady prawidłowej emisji głosu,
chętnie bierze udział w różnych działaniach muzycznych na terenie szkoły i
w ramach środowiska lokalnego, potrafi korzystać z dostępnych źródeł
informacji w celu uzyskania określonych wiadomości, uczestniczy w
koncertach przedstawieniach muzycznych.
OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania wykraczające
poza treści programowe, wykazuje się umiejętnością gry na instrumencie,
orientuje się w bieżących wydarzeniach muzycznych w kraju i na świecie,
potrafi uzasadnić swoje upodobania muzyczne, wykorzystuje zdobytą
wiedzę w pozalekcyjnych działaniach muzycznych (konkursy, festiwale,
premiery), jest laureatem konkursów muzycznych.