1. Niniejszy darmowy ebook zawiera fragment penej wersji pod tytuem: MY czyli jak by razem Aby przeczyta informacje o penej wersji, kliknij tutaj Darmowa publikacja dostarczona przez ZloteMysli.pl Niniejsza publikacja moe by kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez Wydawc. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawartoci publikacji bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania si jej od- sprzeday, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Zote Myli. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Tadeusz Niwiski rok 2010 Data: 14.07.2010 Tytu: MY czyli jak by razem fragment utworu Autor: Tadeusz Niwiski Projekt okadki: Janusz Skierkowski Redakcja: Magdalena Michalak, Sylwia Fortuna Skad: Magda Wasilewska Wydawnictwo Zote Myli sp. z o.o. ul. Daszyskiego 5 44-100 Gliwice WWW: www. ZloteMysli.pl EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl Autor oraz Wydawnictwo Zote Myli dooyli wszelkich stara, by zawarte w tej ksice informacje byy kompletne i rzetelne. Nie bior jednak adnej odpowie- dzialnoci ani za ich wykorzystanie, ani za zwizane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo Zote Myli nie po- nosz rwnie adnej odpowiedzialnoci za ewentualne szkody wynike z wykorzy- stania informacji zawartych w ksice. Wszelkie prawa zastrzeone. All rights reserved. Spis treci

2. Cz I: Osobista 1. O czym jest ta ksika...............................................................17 2. Autentyczno............................................................................21 3. Bolesny pord............................................................................24 Cz 2: Racjonalna 1. Na czym polega dobry zwizek.................................................27 Zaley czyj zwizek..................................................................................27 Mj zwizek..............................................................................................27 W moim maestwie absolutnie wszystko zaley ode mnie...................28 Jak ja mog to zmieni?...........................................................................28 Definicja dobrego zwizku........................................................................29 Dobre znaczy: jak je doskonali..........................................................30 2. Kim jestemy..............................................................................31 Myl, wic jestem...................................................................................31 Oprogramowanie wrodzone i nabyte........................................................32 Troch o duszy.........................................................................................32 Recepta religijna.......................................................................................33 Moje ycie w moich rkach......................................................................34 Nikt nie mwi, e bdzie atwo................................................................35 3. Troch o Bogu............................................................................37 Gdyby si okazao................................................................................37 Do roboty, a nie dyskutowa mi tutaj!.......................................................38 Intymna i osobista sprawa........................................................................41 Motywacja do ycia..................................................................................42 Definiowanie Boga...................................................................................43 Jedyna Prawdziwa Religia.......................................................................43 Kodeks JPR..............................................................................................46 4. Troch o genach.........................................................................48 Smutna rzeczywisto..............................................................................48 Szkoda gdaka.........................................................................................49 Wredne geny............................................................................................52 Niedwiedzia krtkowzroczno...............................................................53 Potrzeba wyobrani..................................................................................54 Na dusz met.......................................................................................55 Zrozumienie..............................................................................................55 Dygresja o ciepych krajach......................................................................56 Oszukiwanie a religie...............................................................................57 Bardzo proste zasady...............................................................................58 Nowa jako mylenie.........................................................................59

3. Negatywne skutki mylenia......................................................................60 Pozytywne wyczanie mylenia..............................................................61 Wojna z genami........................................................................................62 5. Recepta na idealny zwizek......................................................64 Tylko dwa etapy........................................................................................64 Pierwszy krok...........................................................................................65 To wymaga pracy.....................................................................................66 Mj pierwszy etap.....................................................................................73 Powana decyzja.....................................................................................74 Drugi etap.................................................................................................75 Nie ma odwrotu........................................................................................76 Komunikacja z partnerem.........................................................................76 Wane pytanie..........................................................................................77 Tematy tabu..............................................................................................77 6. Co wicej ni rozum.................................................................79 Prosz o cierpliwo.................................................................................79 Baka pracuje...........................................................................................80 Intuicja......................................................................................................81 Orze czy reszka.......................................................................................81 Jak podejmujemy decyzje........................................................................82 Najwysza wadza....................................................................................83 Ja jest tylko jedno.....................................................................................84 7. Wolna wola.................................................................................86 Czy Bg gra w koci?...............................................................................86 Ja decyduj..............................................................................................87 8. Odpowiedzialno......................................................................88 Dziwne sowo...........................................................................................88 Patrzenie w przyszo.............................................................................89 Manipulacja odpowiedzialnoci..............................................................91 Sto procent...............................................................................................91 9. Akceptacja..................................................................................93 Czy mona uciec od faktw?....................................................................93 Akceptacja wiata.....................................................................................94 Granice samoakceptacji...........................................................................94 Akceptacja nie jest ocenianiem................................................................95 Trampolina samoakceptacji......................................................................96 10. Sowa i czyny............................................................................97 Sowa........................................................................................................97 Komunikacja w zwizku...........................................................................98 Hipokryzja.................................................................................................99 Wyrafinowany oszust.............................................................................100

4. Roztrzepany niedorajda.........................................................................101 Ukrywanie czynw..................................................................................101 Oszukiwanie dla korzyci.......................................................................101 Nie cudzo...........................................................................................102 Udawanie...............................................................................................102 Taniec hipokrytw...................................................................................104 Zoty rg.................................................................................................105 Mam wyjtkowe prawa...........................................................................106 Co robi?................................................................................................106 11. Zasady porozumiewania si..................................................108 Paradoks wolnoci.................................................................................108 Wszystko jest umowne...........................................................................109 CeCeCe, a jak nie........................................................................110 Mwienie o sobie....................................................................................110 Wiem, czego chc...................................................................................111 Proba o zgod......................................................................................112 Ultimatum...............................................................................................113 Czuj, Chc, Czy tak, A jak...........................................................114 wieca dymna........................................................................................115 Konflikt....................................................................................................116 Prawa konfliktu.......................................................................................117 Rozwizywanie konfliktw......................................................................118 12. Sztuka manipulacji.................................................................120 Co to jest manipulacja?..........................................................................120 Barwy ochronne.....................................................................................120 Krakanie.................................................................................................121 Manipulacja niewiadoma......................................................................122 Wywieranie wpywu................................................................................122 Zachcanie i zniechcanie.....................................................................123 Zachcanie do wsppracy.....................................................................124 Wspzawodnictwo.................................................................................125 Zniechcanie i niszczenie......................................................................126 Szkoa manipulacji stosowanej...............................................................127 Czy pozwolimy si zakrci?..................................................................128 13. Mio i przyja.....................................................................129 Mio.....................................................................................................129 Nieskrpowana szczero......................................................................130 Przyja..................................................................................................132 Instytucja maestwa............................................................................132 Prawo wasnoci.....................................................................................133 Przyja na odlego............................................................................134 Przyja wysublimowana.......................................................................135

5. 14. Seks.........................................................................................137 Samolubne geny....................................................................................137 Najlepszy rodek antykoncepcyjny........................................................138 Czy ja tego chc?...................................................................................139 Seks w pierwszym etapie.......................................................................140 Zarabia.................................................................................................142 Sprawdza..............................................................................................142 Trzy zasady postpowania.....................................................................143 15. Dzieci.......................................................................................144 Zdalne sterowanie..................................................................................144 Uczenie zasad........................................................................................145 Cakowita swoboda i wspdziaanie......................................................145 Nic si nikomu nie naley.......................................................................146 Wsplne decyzje....................................................................................147 Pienidze i centymetry...........................................................................147 Nikt nie musi pracowa..........................................................................148 Jeste wolny i odpowiedzialny...............................................................149 Pomysy na zarabianie pienidzy...........................................................150 Dobre zasady i przykad.........................................................................151 16. Jak skutecznie by razem.....................................................152 Nasze programy.....................................................................................152 Kryzys intymnoci...................................................................................154 Beczka z prochem..................................................................................155 Prace przygotowawcze..........................................................................156 Zawsze si mona dogada...................................................................156 Wieczorny rytua.....................................................................................157 Klarowno oczekiwa...........................................................................158 Nie bd cierpitnikiem ani zbawc.......................................................159 Doceniaj partnera...................................................................................160 Mj zwizek, mj klient...........................................................................160 17. Seks bez mioci....................................................................162 Seks dla sportu.......................................................................................162 Seks polepsza humor.............................................................................163 Jeli on jest zajty?................................................................................164 A jak mu si nie spodobam?..................................................................165 Co bdzie, jak odejdzie?........................................................................165 Co wtedy, gdy mio wyganie? ...........................................................166 Co, jak on ucieknie?...............................................................................167 A gdy on kocha on?............................................................................168 Wiadomo, e nic nie wiadomo................................................................168 Szacunek dla siebie...............................................................................169

6. 18. Jak si pieci........................................................................170 Otwarto z partnerem...........................................................................170 wiadome pieszczoty.............................................................................171 Nowe czasy............................................................................................172 Seks jest radoci..................................................................................173 Nago...................................................................................................174 Mio w pojedynk................................................................................174 Gry i zabawy seksualne.........................................................................175 Czerwone wiato...................................................................................176 Twoja sprawa, co Ci podnieca..............................................................177 19. Inne mioci............................................................................179 Wicej ni jedna.....................................................................................179 Mio we troje........................................................................................180 Sawni artyci.........................................................................................180 Niebezpieczne zwizki...........................................................................181 Rekordzici.............................................................................................182 Wieloestwo.........................................................................................182 Zupenie inne mioci..............................................................................183 20. My w internecie......................................................................184 Nowe znaczenie my...............................................................................184 Uzalenienie...........................................................................................185 Filmy i ksiki.........................................................................................186 Poczta elektroniczna..............................................................................187 Wasne strony.........................................................................................188 Zakupy i banki........................................................................................189 Wyszukiwanie informacji........................................................................190 Grupy dyskusyjne...................................................................................190 czcie si..............................................................................................191 Rewolucja...............................................................................................192 Przeamywanie poczucia niemocy.........................................................193 Co to jest wiedza?..................................................................................194 Katalizator rozwoju uczciwoci...............................................................195 Jeszcze o przyjani i mioci..................................................................196 Jeszcze o pienidzach...........................................................................197 Bg w internecie.....................................................................................198 Do zobaczenia........................................................................................199 Cz 3: Emocjonalna 1. Duch Bagien.............................................................................203 W potrzasku...........................................................................................203 Jest le...................................................................................................204

7. Twj przyjaciel bezsilno......................................................................205 Wewntrzne sterowanie.........................................................................206 Umrze, aby si urodzi.........................................................................207 Pena filianka........................................................................................209 Mj Duch Bagien....................................................................................210 2. Drzewo ycia............................................................................214 Wyprawa w nieznane.............................................................................214 Warto wczenie zaczyna......................................................................215 Dobre ja..................................................................................................216 Misja.......................................................................................................217 Marzenia i cele.......................................................................................219 Stanocele...............................................................................................220 Nie ukrywaj swojej wielkoci..................................................................221 Mode piersi............................................................................................222 Moje Drzewo ycia.................................................................................223 Czy uwaasz si za czowieka sukcesu?...............................................223 3. miertelny ucisk.....................................................................228 ycie jest walk......................................................................................228 Trzej bogowie.........................................................................................228 Instancja nadrzdna...............................................................................229 Walka na umysy....................................................................................230 Ja chc, a Ty mi nie pozwalasz..............................................................231 Lew i antylopa........................................................................................231 W rodzinie Dulskich................................................................................234 Zasady gry..............................................................................................234 Asertywno...........................................................................................235 Jak rozwija pewno siebie..................................................................236 Jak prosi...............................................................................................237 Jak przyjmowa krytyk.........................................................................238 Pro o szczegy....................................................................................239 Sterowanie emocjami.............................................................................240 Zgadzaj si.............................................................................................242 Strategia obraania si...........................................................................243 Uycie siy..............................................................................................244 Szkoa konfliktw....................................................................................245 Mj konflikt.............................................................................................246 4. Wewntrzne dziecko................................................................249 Sznurowanie butw................................................................................249 Fotografia...............................................................................................251 By albo nie by.....................................................................................252 Bd sob..............................................................................................253 Kim jestemy..........................................................................................254

8. Sens samoakceptacji.............................................................................256 Wewntrzne dziecko..............................................................................257 Spontaniczno......................................................................................258 Wewntrzna spjno............................................................................259 Kochanie siebie......................................................................................259 Pokochaj swoje uczucia.........................................................................261 Pokochaj siebie......................................................................................262 Moje wewntrzne dziecko......................................................................262 5. Kapanka udziela lubu...........................................................266 wito maestwa.............................................................................266 Szczliwy zbieg okolicznoci................................................................267 Maa niespodzianka................................................................................268 Nieodwracalno lubu..........................................................................269 Czy spa z sob przed lubem?............................................................269 Wysublimowany intelekt.........................................................................270 Skd si bior dzieci..............................................................................270 Degustacja prbek.................................................................................271 Oddaj ci cae moje ycie.......................................................................272 Sowo do moich najmodszych Czytelnikw...........................................274 Jak budowa..........................................................................................274 Pena otwarto......................................................................................275 Odwet za otwarto?..............................................................................276 Pomoc partnera......................................................................................277 Zwyczaj otwartoci rozwija wyobrani..................................................278 Brutalna szczero.................................................................................279 Prawo i uczciwo..............................................................................280 Helikopter bez miga.............................................................................281 Spojrzenie na siebie oczyma partnera...................................................281 Monotonia...............................................................................................282 Ostrzeenie dla modziey.....................................................................284 Mski pas cnoty......................................................................................285 Moja ona jest najlepsza........................................................................285 Co Ci podnieca?...................................................................................286 Gdzie moja wolno?.............................................................................287 Szybkowar maeski.............................................................................288 Dwa rodzaje rozwodw..........................................................................289 Rozwd duchowy...................................................................................290 Jednak rnimy si bardzo.....................................................................290 Mj idealny zwizek...............................................................................291 6. Mistrzowie.................................................................................296 Autorytety...............................................................................................296 Co wynosimy ze szkoy?........................................................................297

9. Lekcja fizyki lekcj ycia.........................................................................298 Otwarto...............................................................................................299 Mentalno biedaka...............................................................................299 Olnienie................................................................................................300 Zaczynanie od zera................................................................................301 Wzorce...................................................................................................302 Egoizm...................................................................................................303 Brian Tracy.............................................................................................304 Nathaniel Branden..................................................................................305 Siedem nawykw skutecznego dziaania...............................................306 Szczcie...............................................................................................306 Moi mistrzowie........................................................................................306 7. wiato wiadomoci...............................................................309 Owietlenie drogi....................................................................................309 Zadziwiajce moliwoci umysu............................................................310 Rowe okulary......................................................................................311 Test rzeczywistoci.................................................................................312 Otwarto i bycie sob...........................................................................312 Zwierciado partnera...............................................................................313 Rola doradcw.......................................................................................314 Czy nie wystarczy, e chc?..................................................................316 Chc, ale nie chc..................................................................................316 Wol nie myle.....................................................................................317 Filtr cierpienia.........................................................................................319 Zasady moralne......................................................................................320 Sztuka wiadomego ycia......................................................................320 Historia Ani i zimnego kotleta.................................................................320 wiadomo mioci...............................................................................322 Moje wiato wiadomoci......................................................................322 8. Bl.............................................................................................325 Bl jako nauczyciel.................................................................................325 Dobrowolno cierpienia........................................................................326 Zadawanie blu......................................................................................327 Bl jest sygnaem...................................................................................327 Znieczulenie...........................................................................................328 Szukanie przyczyny blu........................................................................329 Rozwizania, a nie problemy.................................................................330 Rola systemu wartoci...........................................................................331 Odruch wymiotny....................................................................................332 Kto mi zmieni pieluszk?........................................................................336 Jak odrni mdro od paplaniny?.....................................................336 Bl zamieniany w cierpienie...................................................................338

10. Lekarstwo na bl....................................................................................338 Psychologiczna przemoc wikszoci.....................................................339 Mylenie sercem....................................................................................340 Walka na rozumy....................................................................................341 Logiczna szlachetno...........................................................................343 Po co si bdziemy umawia.............................................................344 Nowa era bezwstydnego mylenia.........................................................345 Dziecice dlaczego..............................................................................346 Emocje...................................................................................................347 Uwierzy w swj umys...........................................................................348 Mj bl....................................................................................................349 9. Rwcy potok.............................................................................352 Oszuka mier......................................................................................352 Po co yjemy?........................................................................................353 Klarowno celu w zwizkach i w yciu.................................................353 Walcz o swoje szczcie........................................................................354 Szukanie partnera..................................................................................355 Potrzeba przynalenoci........................................................................356 Po prostu by.........................................................................................357 Prywatna opoka......................................................................................358 Siy zewntrzne......................................................................................359 Pokonywanie siebie................................................................................360 Kto za Tob stoi?....................................................................................362 wiczenie wiernoci...............................................................................362 Kiedy zaczyna si ycie?.......................................................................363 Wizja.......................................................................................................364 Najpierw poczucie wasnej wartoci.......................................................365 My, Ziemianie.........................................................................................366 Zacznij od swojej misji............................................................................367 Wspzaleno.....................................................................................367 Troch szalestwa.................................................................................368 Wyprawy w inny wiat............................................................................369 Mj rwcy potok.....................................................................................369 10. Czarny Byk.............................................................................372 Czarny Byk atakuje................................................................................372 Co wiemy o depresji...............................................................................373 Dotarcie do sedna problemu..................................................................374 Dwa rodzaje bezsilnoci.........................................................................375 Dobre traktowanie si a wysoka samoocena.........................................377 Otwarto i zrozumienie.........................................................................379 Co jest do zrobienia?..............................................................................381 mier....................................................................................................382

11. Mj Czarny Byk......................................................................................383 11. Jedno ycie.............................................................................386 Cz 4: Fantastyczna 1. Taniec trzydziestu krokw.......................................................395 Obud si...............................................................................................395 Postanw by szczliwy.......................................................................396 Uwierz, e potrafisz................................................................................397 Rozwijaj si............................................................................................398 Zdefiniuj swj system wartoci...............................................................398 Rozlicz si ze swoim dziecistwem........................................................399 Rozlicz si z rodzicami...........................................................................399 Poznaj, co w Tobie siedzi.......................................................................400 Zaakceptuj swoje niedoskonaoci.........................................................400 Zaczynaj od maych zmian.....................................................................401 Dziaaj.....................................................................................................402 Bd odpowiedzialny. Nie szukaj winnych.............................................403 Dbaj o to, co mwisz..............................................................................404 Bd optymist.......................................................................................404 Dbaj o zaplecze......................................................................................405 Uwaaj si za czowieka sukcesu..........................................................406 Znaj swoje talenty i rozwijaj je................................................................407 Realizuj swoje marzenia.........................................................................408 No list swoich celw przy sobie..........................................................409 Daj to, czego masz w nadmiarze...........................................................410 Dostrzegaj krlewsk krew.....................................................................411 Bd naprawd przekonany...................................................................412 Bd uczciwy..........................................................................................412 Zakochaj si w yciu..............................................................................413 Pomagaj najpierw sobie.........................................................................413 Szanuj swoje potrzeby...........................................................................414 Bd zdecydowany................................................................................415 Wiedz, czego chcesz i ile to kosztuje.....................................................415 Mdrze zaczynaj kady dzie................................................................416 Kochaj....................................................................................................416 Kochaj ycie...........................................................................................417 2. Sens ycia.................................................................................418 Tworzenie sensu....................................................................................418 Modlitwa o owiecenie...........................................................................419 Umowy...................................................................................................420 Znowu o seksie......................................................................................420 Zmiana jest moliwa...............................................................................421

12. Popieraj..................................................................................................422 ycie z sensem......................................................................................422 3. Quo vadis?...............................................................................424 Witaj w specjalnej grupie ludzi...............................................................424 Poznawaj siebie.....................................................................................425 Twoje wito...........................................................................................426 Pisz do mnie...........................................................................................426

13. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski 5. Recepta na idealny zwizek Nie obawiam si jutra, bo widziaem wczoraj i kocham dzisiaj. William Allen White Tylko dwa etapy Jak by w idealnym zwizku? Recepta jest bardzo prosta i ska- da si tylko z dwch krokw: Znale idealnego partnera. Z tym partnerem budowa swj zwizek. Ha, ha, ha sysz. Jakby to byo takie proste, to wszyscy by byli szczliwi. Nikt nie mwi, e te dwa kroki s proste! Niemniej s tylko dwa. Na dodatek wyranie oddzielone od sie- bie w czasie i to te jest jedn z tajemnic: eby ich nie pomie- sza. Najpierw trzeba poszuka, a potem pielgnowa. Szuka- nie zaczynamy wczenie, ju od dziecka. Instynktownie przy- gldamy si rnym ludziom, z ktrymi mamy do czynienia, i wyobraamy sobie, czego oczekujemy od zwizku. Tych ma- rze nie naley ignorowa. Jedn z dobrych rad dla rodzicw, jeli chodzi o wychowanie dzieci, jest nauczenie ich, aby wizu- 14

14. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski alizoway sobie, czego chc w yciu zarwno w sferze zawo- dowej, jak i rodzinno-intymno-prywatnej. Jeli nie mylimy o tym i nie potrafimy wyobrazi sobie, z kim chcemy spdzi ycie, to jest maa szansa, e takiego kogo znajdziemy. Tak wic pierwszy krok to wiedzie, czego i kogo si chce, i jaki jest sens zawarcia zwizku. Mona w tym momencie zastanowi si nad pytaniem: Po co ludzie si pobieraj, po co zakadaj rodziny?. Ot tworzymy je gwnie po to, eby mie dzieci chocia czsto tak nie my- limy, nie zdajc sobie sprawy z biologicznego zaprogramowa- nia na reprodukcj; uwaamy by moe, e chcemy si pobra tak po prostu. Bardziej rozumowe podejcie moe objawia si w chci bycia z kim na staro, na kim bdzie si mona oprze. Nasze okrutne geny tak nas zbudoway, e z pewno- ci na pocztku trwania zwizku popieraj nasze szcz- cie, bo im pomylniejszy i zgodniejszy zwizek, tym wiksza szansa przetrwania naszego potomstwa. Tu akurat nie istnieje konflikt midzy tym, co czujemy, e nam sprawia przyjemno (czyli interesem naszych genw), a tym, co suy nam i co jest take spoecznie uznane za suszne. Pierwszy krok Ten pierwszy krok denie do zaoenia zwizku jest wic do naturalny, przyjemny, czsto bardzo spontaniczny. Nie- 15

15. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski mniej powinien by czyniony z du rozwag. eby osign sukces w szukaniu partnera czy partnerki i nie ulega nastro- jom chwili oraz emocjom, na ktre w tym okresie jestemy bar- dzo podatni, trzeba wiedzie, czego si chce. Pierwsza cz mojej recepty na idealny zwizek znale ide- alnego partnera brzmi do prosto i naturalnie, ale jest wa- ciwie bardzo wanym etapem, ktry wymaga duo pracy. Wie- lu modych ludzi ignoruje go, nie zdajc sobie sprawy, e ich decyzje w tym czasie maj olbrzymi wpyw na cae ycie. Normalne w tym okresie wstpne niepowodzenia i rozczarowa- nia oraz przekonanie, e znalezienie dobrego partnera zawdzi- czamy raczej utowi szczcia ni systematycznemu wysikowi, poczone z atmosfer spontanicznoci, mog atwo zmyli czujno i obniy poprzeczk wymaga. Jest to zgubne na dusz met, bo bdzie mcio si w drugim etapie. W grupie dyskusyjnej sens w sieci spotkaem si z takim prze- konaniem modej internautki: Na pewno ta osoba, z ktr si w przyszoci zwi (na przy- kad poprzez maestwo), bdzie dla mnie najwaniejsza ale to musiaby by kto, kto speniaby moje wszystkie oczeki- wania i potrzeby emocjonalne, ebym moga si tak jedno- stronnie zakocha... Jednym sowem idea (a ja nie wierz w istnienie ideau :-). 16

16. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Oczekiwanie na idea w poczeniu z deklarowaniem (niby ar- tobliwie) braku wiary w moliwo spotkania takiego czowieka dobrze ilustruje to, o czym tutaj mwi: bardzo niebezpieczne ograniczenie pierwszego etapu do pierwszego lepszego kandy- data, ktry si nawinie. Jest to rwnie niewiadome progra- mowanie si na porak, bo przekonanie, e si nie spotka ide- au, moe si sta samospeniajc si przepowiedni. Dlatego etap poszukiwania trzeba zacz od uwierzenia, e znalezienie tego idealnego partnera jest moliwe oraz e na to zasugujemy (poczucie zasugiwania wie si z poczuciem wasnej wartoci). To wymaga pracy Szukanie partnera czy partnerki trzeba zacz od zdania sobie sprawy z tego, czego si chce. Tutaj nigdy nie za duo wicze, polegajcych gwnie na pisaniu, nie raz i nie dwa, ale wiele razy, listy swoich wymaga. Na kartce spisujemy cechy nasze- go idealnego partnera, ktre systematycznie porzdkujemy i sortujemy wedug wanoci. Moe si to wydawa przesad, moe nawet powodowa odruchowy sprzeciw wobec takiej mi- osnej biurokracji, ale nie ma lepszej metody ni wypisanie swoich celw. Nie bjmy si wic napisa, czego oczekujemy od swojego partnera czy partnerki. Jakie s to cechy? Jakie prze- konania i system wartoci chcemy, aby nasz partner reprezen- towa? Czego oczekujemy od swojego zwizku? Czego w nim 17

17. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski szukamy? Co chcemy osign? Na te wszystkie pytania powin- nimy sobie starannie odpowiedzie. Nie naley aowa czasu na pisanie, przepisywanie i cige ak- tualizowanie takiej listy. Z chwil kiedy ju to wiemy, mamy do wyrany obraz swojego przyszego partnera i nastpna cz tego kroku jest stosunkowo prosta. Prdzej czy pniej osoba speniajca te warunki pojawi si w naszym yciu, a wte- dy po prostu wiemy, e to ona. Doskonaym przykadem tego, jak dziaa takie pisanie, jest hi- storia mojej crki, Tiny, ktra poznaa Johna, swojego przy- szego ma, przez internet. O wiele wczeniej stworzya list swoich oczekiwa. Niedawno przysaa mi t list z pozwole- niem wykorzystania jej tutaj (w nawiasach kwadratowych umieszczone s jej dzisiejsze komentarze): Mj idealny partner: Nie pali. Nie pije za wiele. Wysoki: (175 cm) lub wyszy [John ma (182 cm)]. Ma poczucie humoru. Entuzjastyczny / kocha sport (w tym narty, rower, wdrw- ki piesze, pywanie, badminton itd.). Aktywny / energiczny / nie le. Inteligentny. 18

18. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Troskliwy i mylcy. Ambitny (wie, czego chce). Zdecydowany (pracuje nad osigniciem tego, czego pra- gnie). Bezporedni (nie manipuluje). Uczciwy i godny zaufania. Otwarty na prbowanie nowych rzeczy. Radosny i spontaniczny. Rozumiejcy (wspczujcy) i wraliwy. Utalentowany (ma rne hobby i faktycznie jest w czym dobry). Niezaleny (finansowo) i stabilny (emocjonalnie). Lubi dzieci (dobrze, jeli umie z nimi postpowa; bardzo dobrze, jeli chce mie dwoje wasnych). Potrafi sucha. Zorganizowany i czysty (dba o siebie i swoje ycie). Brunet, przystojny, dobrze wygldajcy. Lubi podrowa. Zna jzyk obcy lub chce si nauczy. [Polski Johna jest co- raz lepszy, chocia po hiszpasku i japosku cigle mwi lepiej, ale pracuj nad tym!]. Lubi muzyk i potrafi powiedzie, czego sucha. 19

19. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Potrafi gotowa dla siebie, pra, zmywa, odkurza i sprz- ta. Ma przyjaci. Ma dobre ukady z rodzicami / rodzin. Kocha siebie! Zadziwiajce, e prawie wszystkie te cechy zostay spenione przez Johna w 100%! No i jak tu nie wierzy w takie listy? Kie- dy napisaem o tym do grupy sens, odezwao si kilka osb ze swoimi listami wymaga, ktre pozwol sobie tu przytoczy. Jak na razie nie mam danych, czy zadziaay, bo pisane byy niedawno, ale uwaam, e s bardzo ciekawe i mog by inspi- racj dla Ciebie. Pierwsz list napisa mczyzna, a dwie na- stpne kobiety. Idealna partnerka: Nisza ode mnie. Szczupa. adna. Z adnym biustem. Mia i sympatyczna. Czua i delikatna. Ma delikatny gos. Atrakcyjna i zadbana. Seksowna. 20

20. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Lubi nosi erotyczn bielizn. Bardzo lubi seks (hetero). Bardzo lubi seks francuski i oralny. Otwarta na dowiadczenia w tej sferze. Bardzo lubi czsto si kocha. Zaley jej na jednym konkretnym partnerze. Bardzo lubi si przytula (poza seksem) dy do tego. Emanuje ciepem kobiecym. Rozmowna. Otwarta. Potrafi doradzi i wysucha. Szczera. Nie jest krzykliwa i nie panikuje. Nie jest pamitliwa, nie roztrzsa dawnych wani. Mdra i inteligentna. Ma swoje zdanie. Nie jest podatna na wpywy, ale jest otwarta na nowoci i ewentualn zmian zdania. Pozytywnie nastawiona do ycia. Umiechnita. Dowcipna. Lubi rozmawia i artowa o seksie. 21

21. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Interesuje si rozwojem duchowym (niekoniecznie od razu). 2/3 domatorka, 1/3 podrniczka. Chce mieszka ze swoim partnerem. Chce prowadzi ze swoim partnerem samodzielne ycie (bez rodzicw i teciw oraz innych czonkw rodzin). Mio przejawia si w jej yciu i postpowaniu. Potrafi (i to robi) pra, sprzta i gotowa ja pomagam. Ma swoje hobby. Jest / bdzie wegetariank. Zarabia pienidze ja te. Przebacza innym. Jest zaradna, przedsibiorcza. Nie oglda telenowel. Ma cele w yciu. Idealny partner (1): Wysoki ponad 180 cm. Brunet. Umie i lubi taczy, ma poczucie rytmu (dobrze, gdy jest to taniec towarzyski). Lubi sucha rnego rodzaju muzyki i chodzi na koncerty. Lubi piewa. 22

22. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Uprawia sport (nie wyczynowo). Lubi wszystkie: siatka, gry, ywy, spacery, rower, pywanie, tenis stoowy, tenis ziemny). Jest mdry i inteligentny. Czuy. Lubi dzieci i ma do nich podejcie. Ma poczucie humoru. Wyrozumiay. Tolerancyjny. Ma pasj i j rozwija. Jest otwarty na zmiany nie boi si ich. Pewnie stoi na ziemi, wie, co si dzieje wok. Potrafi wszystko zaatwi. Potrafi by szalony. Potrafi by romantyczny. Lubi kino i teatr. Ma swoich przyjaci i toleruje moich. Potrafi wyraa mio. Nie pali, nie upija si i nie potrzebuje uywek, eby dobrze si bawi. Potrafi wzi si w gar, nie jest leniem. Nie jest perfekcjonist. 23

23. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Szczery i uczciwy. Umie powiedzie najbardziej bolesn prawd. Potrafi sucha i rozmawia. Umie zrobi wszystko wok siebie jest niezaleny. Idealny partner (2): Inteligentny. Kreatywny. Otwarty. Szczery, ale taktowny. Ambitny i pewny siebie. Dobry w ku. Posiadajcy odpowiadajce mi poczucie humoru. Logicznie mylcy, ale z wyobrani. Wygld zewntrzny nieokrelony, ale musi mi si podoba. Bez naogw, kulturalny. Kochajcy siebie, ale nie narcyz. Nonkonformista, ale nie do przesady. Aktywny fizycznie dbajcy o siebie. Powinien lubi ksiki, kino, teatr, muzyk Niewierzcy. Towarzyski i sympatyczny. Indywidualista nieatwo ulega wpywom. 24

24. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Czuy. Powinien traktowa mnie powanie. Powinien wiedzie, czego chce. Troch szalony, ale odpowiedzialny. Stanu wolnego. Najlepiej par lat starszy. Powinien mi imponowa. Powinien budzi moje zaufanie. miay. Kochajcy ycie. Seks nie powinien by dla niego tematem tabu. Mylcy pozytywnie. Umiejcy wybacza. Nie musz by dla niego jedyn, ale chc by najwaniejsza. Z przyszoci. Interesujcy ma pasje (najlepiej bliskie moim zaintereso- waniom). Wraliwy. Niewpywajcy na mnie negatywnie. Posiadajcy zdolnoci literackie. Nie za wysoki. Uczciwy. 25

25. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Posiadajcy gust (zbliony do mojego). Ciepy. Rodzinny, ale bez przesady. Fajnie by byo, gdyby mia samochd. Otwarty na eksperymenty seksualne. Dostpny (tzn. blisko mieszkajcy). Mski szowinizm wykluczony. Mj pierwszy etap My z Teres poznalimy si w 1969 roku i waciwie od pierw- szego wejrzenia wiedzielimy, e to jest to. W kadym razie wiedziaem, e Teresa jest osob, z ktr chc spdzi reszt y- cia. Nie znaem wtedy technik wypisywania swoich wymaga i dokadnego wymieniania podanych cech przyszej partner- ki, nie robiem wic tego z owkiem w rku, tylko bardziej in- tuicyjnie, ale na pewno od samego pocztku miaem wyran wizj swojej przyszej rodziny i swojego maestwa. Pami- tam, e od wczesnego dziecistwa czsto zastanawiaem si nad tym i wyobraaem sobie, jak to bdzie. Wydaje si, e bar- dzo mi to pomogo, bo wchodziem w zwizek z Teres z wyra- n wizj tego, czego chc, i gbokim przekonaniem, e jest ona idealn partnerk. Przekonanie byo tak gbokie (i chyba obo- plne), e zapomniaem si Teresie owiadczy (do dzisiaj lubi mi to wypomina.) Po prostu uznalimy pewnego dnia, e 26

26. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski warto si pobra. Byo to co zupenie naturalnego i oczywiste- go dla nas obojga. Dla podejrzliwych dodam, e Tomek nie urodzi si w trzy miesice po lubie, ale w trzy lata. Nie spoty- kalimy si dugo, tylko rok i trzy miesice przed lubem. Po- znalimy si na studiach. Ja byem na rok zawieszony w pra- wach studenta, wic trafiem o rok niej, gdzie czekaa na mnie Teresa (za co do tej pory jestem wdziczny rektorowi Serwi- skiemu, ktry mnie w 1968 roku zawiesi). Teresa bya pierw- sz studentk na roku: nieprzecitna inteligencja, pracowito, poczucie humoru, do tego te oczy! Gbokie, interesujce i umiechnite. Uja mnie te jej bezporednio, naturalno, otwarto i szczero, nie mwic o wysportowanej sylwetce i niezwykle zgrabnych nogach. Wsplne zainteresowania i uczenie si do egzaminw na pewno sprzyjay lepszemu po- znaniu si. Nie obyo si te bez testw w postaci rnych lo- gicznych zagadek, ktre Teresa do dzisiaj pamita. Jak na to patrz z perspektywy, to widz, e bardzo starannie podchodzi- em do etapu wyboru i e Teresa speniaa do wysoko posta- wione wymagania. Gdybym mia odtworzy moj list, to za- czynaaby si od uczciwoci, otwartoci, inteligencji, poczucia humoru Potem pojawiyby si cechy fizyczne, zainteresowa- nie sportem, zgrabna sylwetka, adne nogi O dobrym seksie wtedy nie marzyem, bo pragnem wtedy seksu w ogle i nie wyobraaem sobie, e moe on by lepszy lub gorszy (myla- em, e jak ju jest, to na pewno jest cudowny!). Miaem 22 lata, kiedy straciem cnot z Teres, wic gdy dzisiaj czytam 27

27. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski niektre listy w grupie sens, to a mi si wstyd robi Pewnie z obecn wiedz zaczbym o wiele wczeniej, ale wtedy byem bardzo nieuwiadomiony. I w sumie chyba lepiej, e tak atwo tym genom si nie daem (chocia wwczas wydawao mi si, e nie mam szczcia), a raczej wkadaem energi w studia, or- ganizowanie sobie dorosego ycia i poszukiwanie prawdziwej mioci. Powana decyzja Pierwsza sprawa: wiedzie, czego si chce, a potem szuka, szuka, szuka i wreszcie znale t osob. W momencie kie- dy j si znajdzie, oczywicie trzeba jej si przyjrze i poby z ni na tyle dugo, aby odpowiedzie sobie na najwaniejsze pytania, a nie opiera si na pierwszym wraeniu, ktre moe by zudne. W tym okresie trzeba wiadomie rozmawia na najrniejsze tematy, wywoywa dyskusje o wanych spra- wach yciowych, systemie wartoci, jaki wyznajemy; co nam si w yciu podoba, a co nie; jakie postawy, a jakie nie; o czym nasz przyszy wybranek czy wybranka marzy i jakie sobie sta- wia cele (czy w ogle je stawia!). Wszystko to trzeba koniecznie przedyskutowa, eby mona byo si zdecydowa i zamkn pierwszy krok, czyli dokonanie wyboru. Wielu ludzi nie zdaje sobie z tego sprawy, e to jest jedna z naj- powaniejszych decyzji. Emocje czsto bior gr, przekona- 28

28. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski nie, e jako to bdzie i istnienie instytucji rozwodw powo- duj, e czsto zbyt pochopnie j podejmujemy. A to jest bardzo powana decyzja! Pierwszy krok mojej recepty na idealny zwizek koczy si w tym momencie i powinien by wyranie oddzielony od tego, co bdzie dalej. Rwnie kultura, w ktrej yjemy, sprzyja temu, zachcajc do uczczenia tego wanego momentu cere- moni lubu. W chwili dokonania wyboru, jak to si mwi, klamka zapada. Dobrze jest zdawa sobie z tego spraw, e wybiera si tylko do pewnego momentu, a z chwil kiedy po- stanowi razem y, trzeba cakowicie zmieni swoje nastawie- nie. Naley podej do zwizku pod zupenie innym ktem. To jest nowy etap. Drugi etap Teraz nie wolno ju zadawa sobie pytania, czy to jest ten wa- ciwy partner albo partnerka, nie mona mwi sobie: Trzeba byo czy Szkoda, e. Teraz nadszed czas zadawania sobie pytania: Co mog zrobi, eby ten zwizek by trway i szcz- liwy, eby by tym, czego oczekiwaem?. Tutaj wanie tkwi rdo wielu nieporozumie i konfliktw. Zdarzaj si osoby, ktre bez przerwy szukaj i nigdy nie kocz pierwszego etapu. A moe jednak z tym bym miaa lepiej? A moe ta byaby lep- sza? Nie wolno tak myle i nie mona tak mwi przede 29

29. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski wszystkim dlatego, e obraca si to przeciwko nam. Jeeli nie wkadamy energii w budowanie zwizku, tylko cigle koncen- trujemy si na etapie wyboru, wwczas nie stwarzamy sprzyja- jcej atmosfery do jego tworzenia. Ciekawe przykady, potwierdzajce t teori, mona znale w kulturach, w ktrych maestwa kojarzone s przez rodzi- cw, czsto bez adnej moliwoci gosu zainteresowanych. Pierwszy etap w ogle nie istnieje a co za tym idzie nie mona do niego powrci. Na dodatek klamka zapada w spo- sb do drakoski, jeli rozwody s niemoliwe. Znam par pochodzc z Indii, gdzie rodzice dobieraj partnerw. Mimo e mieszka ona w Kanadzie, maonkom do gowy nie przycho- dzi, e mogliby si rozwie. Poznali si w dniu lubu i zostao im powiedziane, e maj by maestwem, wic nim s. Na- wet nie zdawali sobie sprawy, e mogoby by inaczej i e kto brutalnie odebra im prawo samostanowienia. W sytuacji, w ktrej byli przekonani, e nie ma innego wyjcia, koncentro- wali si na tym, eby to maestwo byo dobre. I jest. Nie ma odwrotu Jak wida, nawet w tak okrutnej sytuacji (okrutnej by moe tylko z punktu widzenia ludzi przyzwyczajonych do swobodne- go decydowania o tym, kogo polubiaj) przekonanie o nieod- wracalnoci maestwa jest bardzo pozytywne. Skutek tego 30

30. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski nastawienia jest taki, e skupiam si na tym, co mona zrobi, aby zwizek by udany i ebym ja by w nim szczliwy a nie na wtpliwociach, czy dobrze wybraem. To na pewno poma- ga. Jest z pewnoci wiele szczliwych maestw, ktre za- warte byy na zasadzie umowy rodzicw, a potem okazao si, e modzi zostali doskonale dobrani. I odwrotnie istniej maestwa zawierane pod wpywem gorcej i wielkiej mioci, ktre si potem bardzo szybko rozpadaj, bo partnerzy nie mog si zrozumie i cigle szukaj tego idealnego. Wanie to nastawienie (czy precyzyjniej, brak przestawienia z szukania na budowanie) jest czynnikiem rozbijajcym. Brak zrozumienia koniecznoci tej zasadniczej zmiany postawy, kt- rej wymaga budowanie swojego zwizku, jest do dziecinny i na pewno czciowo wynika z niewiedzy na ten temat. Jest to przejaw niedojrzaoci yciowej, z ktrej wielu ludzi zupenie nie zdaje sobie sprawy. Trzeba uwiadamia sobie, e jeli wszedem w zwizek, to jest to mj zwizek. W tej sytuacji do- brze jest sobie powiedzie: ja jestem w 100% odpowiedzialny za mj zwizek, nie w 50, 80 ani nawet nie w 99 tylko w 100, bo jest to wanie mj zwizek. Wszystko, co si w nim dzieje, zaley ode mnie. 31

31. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Komunikacja z partnerem Czy to znaczy, e ta druga osoba nie moe by rdem trudno- ci? Ale oczywicie, e moe. Pojawiaj si najrniejsze pro- blemy do rozwizania. Ludzie maj inne przyzwyczajenia i me- tody dziaania, ktre mog nam si nie podoba; pojawiaj si rzeczy, z ktrymi moemy si nie zgadza, ale to od nas zaley, jak my si do tego ustosunkujemy; czy potrafimy skutecznie komunikowa si z t drug osob; czy umiemy wyraa swoje potrzeby i opinie, jak rwnie sucha i by otwartym na to samo. Oto caa tajemnica: najpierw dobrze wybra, a potem starannie i konsekwentnie pracowa nad tym, eby byo jak najlepiej. Wane pytanie Wrmy do definicji dobrego zwizku. Jeli uznajemy, e to taki, w ktrym oboje partnerzy maj si lepiej, ni byoby im osobno, to wanie pod tym ktem naley ocenia ten wasny. Czy jest mi lepiej, czy rozwijam si, czy zyskuj na tym, e je- stem w tym zwizku, czy te korzystniej dla mnie byoby, gdy- bymy nie byli razem? Na to pytanie trzeba sobie od czasu do czasu odpowiada. Jeli wydaje si, e przeczco, naley pomy- le, co i jak to zmieni. Kluczem jest komunikacja z partne- 32

32. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski rem, umiejtno przekazania swoich myli; tego, czym si martwimy, i tego, co, naszym zdaniem, trzeba przedyskutowa. Tematy tabu Wielu ludzi potrafi opowiada najrniejsze rzeczy o proble- mach, z ktrymi borykaj si w swoim maestwie czy zwiz- ku, tzn. mwi o tym psychologom, znajomym, przyjacioom, a nawet obcym ludziom, ale nie umiej rozmawia ze swoim partnerem czy partnerk. Zasadnicz spraw jest umwienie si od samego pocztku maestwa, a najlepiej jeszcze przed jego zawarciem, e nie ma tematu, na ktry nie mona by byo rozmawia. Moe akurat by nieodpowiedni moment i kady z partnerw ma prawo powiedzie, e nie chce w danej chwili o czym rozmawia, ale prdzej czy pniej kady temat powi- nien zosta przedyskutowany. Jeli ktry z partnerw uzna, e sprawa jest trudna, mona poczeka nawet kilka dni, by zapew- ni odpowiedni atmosfer. Mona z gry umwi si na kon- kretny termin, kiedy nic nam nie bdzie przeszkadzao i gdy bdziemy mogli powici czas na spokojne, konsekwentne przeanalizowanie zagadnienia i wsplne poszukiwanie rozwi- zania. Nie powinno by adnego tematu tabu. Najbardziej nisz- czce i zatruwajce maestwo s tematy, na ktre nie chcemy i nie potrafimy rozmawia. Nie dotyczy to oczywicie tych, kt- re s wycigane w celu drczenia partnera. Czasem bywa, e ktre z maonkw ma swj ulubiony motyw dranienia, wp- 33

33. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski dzania drugiej powki w poczucie winy temat, ktry by ju poruszany wielokrotnie. Jest to zupenie inna sytuacja. Po- dobnie jak n moe by uyty do przygotowywania jedzenia albo do zaatakowania czowieka, rne kwestie mog konstruk- tywnie budowa zwizek albo tylko rani. adnego noa, ad- nego ostrego tematu nie powinnimy si ba, lecz istotne jest, by go omawia a do korzeni, a do dotarcia do najbardziej za- sadniczych jego problemw. Trzeba jednak uwaa na te, ktre s poruszane wycznie po to, by rani. Jeli takie tematy ist- niej, to oczywicie trzeba je zidentyfikowa i umwi si raz na rozmow, moe nawet kilka rozmw, ktre dotr do rde, wszystko wyjani i doprowadz do porozumienia, a potem umwi si, e w kko tego samego si nie porusza. W jaki sposb najlepiej i skutecznie si komunikowa? Jak roz- wija umiejtnoci w tej dziedzinie? Temu powicony jest osobny rozdzia, ale nim do niego dojdziemy, zatrzymajmy si nad kilkoma istotnymi kwestiami, jak: mylenie, wolna wola, odpowiedzialno i akceptacja. 34

34. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski 4. Wewntrzne dziecko Trzeba umie by z sob, eby umie by z kim. Sznurowanie butw Bycie sob jest wbrew pozorom jedn z najwikszych umiejt- noci. Od dziecka uczymy si, jak dostawa to, czego potrzebu- jemy: such pieluszk, jedzenie, ochron, towarzystwo, czu- o Instynktownie prbujemy wymc zaspokajanie tych po- trzeb krzykiem czy paczem; potem uczymy si umiecha. Metody zaspokajania wasnych potrzeb zmieniaj si w miar jak roniemy. Jestemy uczeni grzecznego zachowania, co czsto sprowadza si do tresury. Uczymy si, jak naley po- stpowa, nie reagowa spontanicznie i dziecinnie. Wiele z tych nauk ma sens z punktu widzenia rodzicw i spoecze- stwa, ale niekoniecznie jest w naszym interesie. W procesie tej nauki czsto gubimy swoj prawdziw osobowo. Szybko za- czynamy rozumie, co wolno, a czego nie wolno. Wpajamy so- bie, e nie mona za duo wymaga, e trzeba, e wypada, e musz. 35

35. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Zdolno rozumowania dziecka jest ograniczona gwnie z powodu braku wiedzy o wiecie. Podstawowe wyksztacenie czowieka trwa wiele lat, a daje tylko bardzo oglne pojcie o rzeczywistoci (nie mwic ju o zawiociach psychologii na- szego ja, ktre jest prawie zupenie ignorowane w szkole). Nic dziwnego, e wikszo dzieci idzie na skrty i rozumienie wiata zastpuje nawykami, ktre skutecznie prowadz do za- spokajania potrzeb i unikania blu. Ich motywacja jest wic oparta na interesach najbliszego otoczenia w momencie kiedy nawyki te powstaway. Sznurowanie butw moe by bardzo prostym przykadem ilu- strujcym dziaanie tego mechanizmu. Cigle zabiegana i za- pracowana mama wie dziecku buty, bo tak jest szybciej. Pr- by samodzielnoci s potpiane (najczciej zupenie niewia- domie). Dziecko uczy si biernoci, a take dowiaduje si o so- bie, e nie potrafi. Dlatego pniej w wieku dorosym te tak podchodzi do ycia: Nie potrafi i czeka, a jaki autorytet roz- wie jego problemy i powie mu, co ma robi. Historia daje stale przykady ludzi czekajcych na Godota i dobrowolnie po- dajcych za cwaniakami, ktrzy obiecuj, e im zaatwi, i e bdzie dobrze. Kiedy zagldam na przykad do internetowego wydania ycia Warszawy i czytam, jak ludzie daj si nabie- ra. W tym bierze pocztek wiele tragedii yciowych a cinie si na usta: Matki, przestacie wreszcie sznurowa dzieciom buty, bo to si le skoczy!. 36

36. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak bardzo nasze zachowanie zaley od nawykw wyniesionych z dziecistwa, a nie wynika z rozumienia zmieniajcego si wiata. Jak niewielu dorosych ludzi czyta ksiki pozwalajce z szerszej perspektywy spojrze na rzeczywisto! Jak niewielu ludzi czyta ksiki w ogle! Jest to powszechne zjawisko. Wypracowawszy sobie skuteczne (na pewnym etapie ycia) metody zaspokajania potrzeb i uni- kania blu, uparcie w nich tkwimy, nawet jeli wymaga to wy- parcia si pewnych aspektw swojej osobowoci i noszenia maski. Wierzymy, e s one skuteczne, tylko dlatego e kiedy byy, nawet jeli zaczynaj dawa odwrotne rezultaty. Sparali- owani dowiadczeniami z dziecistwa i modoci przestajemy dostrzega konieczno staego uaktualniania swojego spojrze- nia na wiat. Nie rozumiemy, jak wane jest uywanie umysu i zaufanie do potgi tego narzdzia. W tym bierze pocztek wie- le tragedii yciowych. Fotografia Jest naturalne, e kady chce by wany i znaczy co dla in- nych; by kim w spoeczestwie. wiat jest zwierciadem, w ktrym si przegldamy. Inni ludzie, poprzez reakcje w sto- sunku do nas, pozwalaj nam zobaczy wasne odbicie. Chce- my, aby byo ono jak najlepsze. S dwie recepty na dobre zdj- cie: 1. Dba o siebie, rozwija si i naprawd dobrze wyglda 37

37. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski albo 2. Retuszowa zdjcie. Ta druga metoda jest kuszco pro- sta. Wystarczy przesta pozwoli si fotografowa i zacz wmawia wiatu, e mn jest wyretuszowany portrecik. Szcze- glnie jeli w gbi ducha wierz, e nie jestem wiele wart i brzydko wychodz na zdjciach wtedy atwiej zdecydowa si na to drugie Jeeli stosujemy drug metod, zupenie nie ma znaczenia, jak naprawd wygldamy. Moemy przesta si o to martwi i si nie rozwija. Wystarczy pilnowa, eby wiat uwierzy, e ta fo- tografia to ja. Tylko tyle. Ale jak to zrobi? Jeli nie traktujemy innych jako odbiorcw naszego prawdziwego ja, naszych zalet, umiejtnoci i niepowtarzalnych talentw, a dajemy im tylko wyretuszowane zdjcie, to wycznie je bd oceniali. Jednak uznajc prawo innych do oceniania nas na podstawie dostarczonego zdjcia, dajemy im nad sob wadz. Wystarczy uzna, e wane dla nas sprawy zale od nich i od tego, jak za- skarbimy sobie ich wzgldy. Wwczas przestaje by istotne, co robimy, a zaczyna si tylko liczy, jak inni nas oceniaj. Prze- stalimy ju by sob, a dajemy przecie tylko nasze zdjcie, wic wydaje si, e nic na tym nie mona straci. Decydujc si na t gr, wyrabiamy w sobie przekonanie, e wiat nie jest obiektywn rzeczywistoci bdziemy go widzie tylko oczy- ma innych ludzi. W ten sposb nie fakty, ale oni, ich przekona- nia, pogldy, odczucia i emocje stan si naszym wiatem. Aby y, bdziemy si wic starali zrozumie innych, a nie siebie! 38

38. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Bdziemy prbowa przypodoba si innym ludziom, a nawet zwodzi ich, manipulowa, a take wykonywa ich polecenia i spenia dania po to, aby wiat (rozumiany jako inni) by dla nas dobry. Bdziemy dopasowywa fotografi do tego, co im si podoba, i bdziemy coraz bardziej oddala si od praw- dziwego ja. By albo nie by Jest to bardzo wana koncepcja i trzeba j dobrze zrozumie. Mamy do wyboru: by sob albo nie by (jest te oczywicie caa gama postaw mieszczcych si pomidzy, ktrym si tutaj przygldamy). Wiele na ten temat napisa Carlos G. Valles w ksice Odwaga bycia sob. By sob znaczy akceptowa siebie niezalenie od tego, jakie to robi wraenie na innych. Bdc sob, uczymy si i rozwijamy na podstawie reakcji ludzi na nasze autentyczne ja, a nie na mask. Bdc sob, nie wstydzimy si swoich uomnoci i nie- doskonaoci. Wiemy przecie, e jestemy stworzeni na obraz i podobiestwo Boe albo e jestemy wspaniaym pomni- kiem materii. Tak czy inaczej, cieszymy si tym. Reakcje in- nych ludzi s dla nas informacj, a nie celem do osignicia. Bdc sob, przyjmujemy wartoci i zwyczaje, dlatego e uzna- jemy je za waciwe. Z kolei nie bdc sob, nie akceptujemy tego, kim jestemy. Mwimy sobie: Przecie wszyscy s 39

39. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski grzesznikami albo To ycie i tak jest nic nie warte i nie lu- bimy siebie. Wiedzc, e jestemy li, koncentrujemy si tylko na zmianie reakcji innych ludzi na nasz korzy, a nie na tym, aby zmieni siebie. Wane staje si nie to, eby nie kra, ale to, eby nas nie zapali; nie eby nie kama, ale eby si nie wydao (a jak si wyda, to eby sd uzna, e to nie szkodzi). Nie bdc sob, przyjmujemy wartoci i zwyczaje dlatego, e tak zostalimy nauczeni, a nie z gbokiego przekonania o ich susznoci. Ayn Rand nazywa to yciem z drugiej rki. Smut- ne jest, e wikszo ludzi yje w ten sposb: nie swoim yciem. Pywajc w basenie, czsto rozmylam i takie mi kiedy przy- szo do gowy odkrycie. Basen podzielony jest na trzy czci za- znaczone linami. W kadej z nich obowizuje pywanie wzdu, co wyjaniaj odpowiednie znaki i napisy. Pywa si praw stron, jak najbliej liny (albo brzegu), tak aby rodkiem pasa mona byo si wyprzedza podobnie jak w ruchu dro- gowym. Niektrzy ludzie pywaj jednak rodkiem. Znam ich z widzenia i wiem, e to nie jest jednorazowa pomyka, ale na- wyk. S to wanie ludzie-zdjcia, ktrzy nie chc pokazywa swojego prawdziwego ja. Pywaj wolno, ale utrudniaj wy- przedzenie ich w nadziei, e w ten sposb bd wygldali na lepszych pywakw ni w rzeczywistoci s. Prawdopodobnie robi to niewiadomie. W yciu dostrzega si wielu ludzi, kt- rzy myl, e bd lepsi nie przez doskonalenie si, ale przez uniemoliwienie innym, eby ci ich pokonali. Jest to podob- 40

40. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski ne do dziecinnego rozumowania maego Jasia, ktry chce wy- gra, podkadajc uoone karty. Mona mnoy przykady lu- dzi, ktrzy nie lubi by sob, a wol by dmuchan kuk po- dziwian przez otoczenie. Bd sob Nie mona opiera swojego ycia na wyretuszowanej fotografii. Metoda ta nie jest skuteczna, gdy w rzeczywistoci licz si przede wszystkim fakty, a nie przekonania innych ludzi. wiat jest taki, jaki jest, i nie zmienimy go przez manipulacj, nawet jeli przez dugi czas bdzie nam si wydawao, e to dziaa. Je- dynym sposobem zmiany swojego obrazu jest zmiana siebie, doskonalenie i rozwj swojej osobowoci. Sztuczk ze zdjciem, czyli moliwo pokazywania wiatu ma- ski dostosowywanej do odbiorcw, mona odkry w dowolnym momencie ycia, ale najczciej dochodzi do tego w dzieci- stwie kiedy mylenie analityczne jeszcze nie zdy si w pe- ni rozwin. Wtedy to najatwiej przesta by sob albo co naj- mniej nauczy si ucieka od siebie, wypiera si swojego prawdziwego ja i ubezwasnowolnia je, dlatego e przeszkadza nam w zdobywaniu od otoczenia tego, czego chcemy. Nie wiadomie poznawa siebie, zmienia si, rosn i rozwija si, ale po prostu odrzuci tego zonika, t brzydul, ciamaj- d po prostu zaprzeczy, e to ja. Pokazywa wyretuszowa- 41

41. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski ne zdjcie i otrzymywa w zamian to, co nam jest potrzebne. Jest to w kocu walka o przetrwanie, o uznanie przez otocze- nie. Grzeczna dziewczynka i dobry chopiec szybko ucz si, jak zaspokaja swoje potrzeby i unika blu. Nawyk bycia kim innym, ni si jest, bywa bardzo gboko za- korzeniony; wielu ludzi umiera w przekonaniu, e na tym wa- nie polega ycie. W maestwie, w ktrym intymno zwiz- ku powoduje stopniowe zdejmowanie maski, bycie sob jest szczeglnie istotne. Jeli nie potrafimy si cakowicie otworzy przed najblisz osob, prdzej czy pniej pojawi si powa- ne problemy. Dobry zwizek trzeba zacz od rozliczenia si z samym sob i opanowania sztuki bycia sob. Trzeba umie by z sob, eby umie by z kim. Kim jestemy Przynosimy z sob na wiat cae mnstwo cech dziedzicznych, zapisanych w DNA przez mamusi i tatusia. Rodzimy si z pewnymi talentami i predyspozycjami. Badania na blinia- kach jednojajowych, ktre byy wychowywane oddzielnie, wy- kazuj wyranie, jak wiele dziedziczno determinuje. W tym wietle twierdzenie, e mona by w yciu, kim si chce, nie jest zupenie prawdziwe. Wiadomo na pewno, e nie mona by soniem :-). 42

42. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Skoro genetyka decyduje o wielu sprawach, dobrze jest jak naj- wicej wiedzie o bagau, z ktrym przychodzimy na wiat. Mwic o bagau, mylimy zwykle o ciarze. Ale da si te spojrze na niego jak na zbir skarbw, z ktrych mona sko- rzysta. W tym sensie w granicach wasnego bagau gene- tycznego mona by tym, kim si chce! Dr Martin Seligman w ksice What You Can Change and What You Cant (Co moesz zmieni, a czego nie1) podaje wy- niki bada na ten temat z pocztku lat 90. I tak na przykad ilo- raz inteligencji w duej mierze jest odziedziczony. Seligman wymienia tu take takie cechy, jak: religijno, tradycjonalizm, skonno do alkoholu, zadowolenie z pracy, pogod ducha, podatno na depresj, a nawet ilo czasu spdzanego przed telewizorem. Uwarunkowanie to wcale nie znaczy jednak, e tych cech nie mona zmieni. Seligman wymienia 16 problemw, uporzd- kowanych wedug stopnia uleczalnoci, zaczynajc od najprost- szych atakw lkowych przez rne fobie, depresje, alkoholizm, nadwag a do tosamoci seksualnej. Twierdzi, e tylko ta ostatnia nie moe by zmieniona. To wanie gboko zapisana tosamo powoduje, e lekarze zamiast leczy odchylenia na coraz wiksz skal po prostu zmieniaj pe pacjenta. Aby do- wiedzie si, jak ten fascynujcy zabieg jest wykonywany, odsy- am do ksiki Pe mzgu Anne Moir i Davida Jessela. 43

43. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski Prawda jest wic taka, e przychodzimy na wiat w duej mie- rze zaprogramowani. Na dodatek programy te byy pisane tysice lat temu, kiedy nie znano jeszcze samolotw, telefonw, radia, telewizji, komputerw, a o internecie nikomu si nie ni- o! Software (czyli oprogramowanie), z ktrym si rodzimy, by pisany dla zupenie innych klientw i jak to zwykle bywa z oprogramowaniem nim zosta dobrze przetestowany, ju by nieaktualny! Druga strona medalu wyglda tak, e jestemy wyposaeni we wspaniay umys, ktry majc wprawdzie genetyczne uwa- runkowania jest programowalny. Nasz umys jest zdolny do uniewaniania zastanego oprogramowania i zastpowania go nowym, bardziej dostosowanym do zmienionych warun- kw. Dziki temu na przykad nie musimy rozbija maczug gowy kademu, kto nas denerwuje. Dobrze jest jednak wie- dzie, e ten odruch gdzie gboko w nas tkwi. W stosunkach z otoczeniem i t najblisz nam osob progra- my uoone na zlecenie jaskiniowcw bd czsto daway o so- bie zna. Trzeba o tym pamita i korzysta z kadej okazji za- trudniania bardziej wspczesnych programistw. Sens samoakceptacji W kontekcie przychodzenia na wiat z wieloma wbudowanymi programami bycie sob staje si jeszcze trudniejsze. Nic dziw- 44

44. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski nego, e atwiej pokazywa wyretuszowane zdjcie i nauczy si manipulowa opiniami ludzi, ni naprawd by sob, jeli to ja okazuj si jaskiniowcem. Jestem tym, kim jestem nabiera nowego znaczenia: wiem, kim jestem, wiem, jakie mam genetycznie zapisane programy, i akceptuj to. Wyma- ga to duej odwagi, ale przyznanie si do swoich naturalnych odruchw jest konieczne, aby cokolwiek zmieni. Nie mona bowiem zmienia rzeczy, ktrych, jak uwaamy, nie ma. W mo- mencie kiedy jestem w stanie zaakceptowa swoj natur, skonnoci, emocje i zwierzcy prymitywizm, jestem w stanie si rozwija. Nathaniel Branden poleca nastpujce wiczenie samoakcepta- cji. Naley stan nago przed duym lustrem, przyjrze si ka- dej czci swojego ciaa i powiedzie sobie: To jestem ja, tak wygldam. Inna wersja tego wiczenia polega na tym, eby dodatkowo na gow zaoy du papierow torb z wycitymi otworami na oczy (w tym celu ju bezwzgldnie naley spraw- dzi, czy drzwi s zamknite na acuch). Ludzie, ktrzy maj kopoty z akceptowaniem swojego ciaa, maj przed sob tro- ch pracy! Akceptacja siebie nagiego i caego cielenie i duchowo pozwala wyzwoli wewntrzn energi, w miar jak ta si rodzi. Przez mask energia ta nie przenika. Wielcy twrcy, ktrzy po- pychaj ludzko do przodu, to na og osoby, ktrzy s sob 45

45. MY CZYLI JAK BYRAZEM darmowy fragment kliknij po wicej Tadeusz Niwiski w kadym calu. To ludzie w penym tego sowa znaczeniu z wadami i zaletami a nie fotografie. Wewntrzne dziecko Koncepcja wewntrznego dziecka staje si coraz bardziej popu- larna w psychologii i mona powiedzie, e trafia te pod strzechy. Czsto odrzucany obraz nieporadnego dziecka, kt- rego si wstydzimy, jest jednym z aspektw naszej osobowoci. Jest to rwnie konsekwencja zjawiska wyretuszowanej foto- grafii. Chcemy wyglda inaczej, lepiej, a ju na pewno nie tak jak w dziecistwie. Dlatego mamy tendencj do ubezwasno- wolniania tego malucha, ktry zagubiony w wiecie, bezrad- ny, zapakany kuli si