Ön sÖz - robert

ÖN SÖZSevgili gençler,

21. yüzyıl hiç şüphesiz sosyalleşmiş ve seçtiği alanda kendini yetiştirmiş dona-nımlı kişilere ufuklar açacaktır. Bu ufukların yolu kaliteli üniversitelerden, fakültelerden geçmektedir. ROBERT YAYINLARI olarak sizlere bu yolculu-ğunuzda arkadaş olmayı ve rehberlik etmeyi kendimize görev kabul ettik.

Lise 9. 10. ve 11. sınıflara yönelik hazırladığımız kitap setiyle okul ve sınavlara yardımcı bir ders kaynağı oluşturmayı hedefledik. Bu kitaplar MEB’in 2018 Ocak ayında güncellediği yeni müfredat programlarına göre hazırlandı.

Yayınlarımız 2018 – 2019 eğitim öğretim yılında uygulanacak yeni müfredata uyumludur. Kitaplarımız KONU ÖZETLİ SORU BANKASIDIR.

Kitaplarımızın içerik özellikleri hakkında şunları hatırlatmak istiyoruz:

KONUNUN ÖZÜ bölümünde ünitelerin konu bütünlüğüne dikkat edilerek birbiriyle bağlantılı alt konular birlikte özetlendi. Çok uzun üniteler kendi içinde parçalara ayrılarak testleri ve ünite testi o bölümü kapsayacak şekilde ayarlandı.

ETKİNLİKLER bölümünde bilginin pekişmesi adına branşlara göre farklı me-totlar kullanılarak eğlenceli bilgi tekrarı yapıldı.

KAVRAMA TESTİ’ yle soru kısmına kolay bir başlangıç yapmanızı amaçladık.

uygulama TESTİ’ yle birden fazla kazanımı bir arada barındıran sorula-rı aşamalı bir şekilde sizlerle buluşturduk.

MODEL TEST’ le zor diyebileceğimiz sorular gelişiminize katkı sağlayacak şekilde bir araya toplandı.

ÜNİTE TARAMA TESTİ’ yle üniteyi sınav tadında sorularla baştan sona taramanızı hedefledik.

YAZILI SORULARI’ yla okul sınavlarına bir adım önde başlamanızı amaçla-dık. Özenle oluşturulan bu sorularda da bir öğretmenin “sormazsam olmaz” dediği tarzda sorular, soruldu ve çözüldü.

Kitabımızdan üst seviyede bir fayda elde etmek için bir üniteyi çalışırken bütün bölümleri sırayla çalışarak, çözerek bir sonraki bölüme geçmenizi öneriyoruz.

Başarılı olmanız dileğiyle…..

Kİtabımızı

Tanıyalım

SİZİN İÇİN KONUNUN

EN CAN ALICI ŞEKİLDE

ÖZETLENDİĞİ

BÖLÜM

KONU BİLGİSİNİN

KALICILIK KAZANMASI İÇİN

KENDİNİZİ DENEDİĞİNİZ

BÖLÜM

TEK KAZANIMLI

SORULARDAN OLUŞAN

KOLAY TESTLER

BİRDEN FAZLA KAZANIM

BARINDIRAN ORTA

ZORLUKTA TESTLER

HER ÜNİTENİN SONUNDA

OLAN DENEME TADINDA

GENEL TARAMA

TESTLERİ

OKUL YAZILILARINA PROVA

YAPACAĞINIZ KLASİK

SORULARIN OLDUĞU

BÖLÜM

KONUYU BÜTÜN

YÖNLERİYLE ELE ALAN ZOR

SORULARDAN OLUŞAN

TESTLER

YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ

KONUNUN ÖZÜ ...............................................................................................................................................................13

ETKİNLİK 1 .......................................................................................................................................................................19

KAVRAMA TESTİ 1, 2, 3, 4 .............................................................................................................................................. 21

UYGULAMA TESTİ 1, 2, 3 .................................................................................................................................................29

MODEL TEST 1, 2 .............................................................................................................................................................35

ÜNİTE TARAMA TESTİ 1 ...................................................................................................................................................39

BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI SİYASETİ (1302 - 1453)

KONUNUN ÖZÜ ...............................................................................................................................................................45

ETKİNLİK 2 .......................................................................................................................................................................51

KAVRAMA TESTİ 5, 6, 7, 8, 9 ...........................................................................................................................................53

UYGULAMA TESTİ 4, 5, 6, 7 .............................................................................................................................................63

MODEL TEST 3, 4, 5 ..........................................................................................................................................................71

ÜNİTE TARAMA TESTİ 2 ...................................................................................................................................................77

1. DÖNEM 1. YAZILI HAZIRLIK SORULARI ......................................................................................................................81

DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SAVAŞÇILAR VE ASKERLER

KONUNUN ÖZÜ ...............................................................................................................................................................85

ETKİNLİK 3 .......................................................................................................................................................................87

KAVRAMA TESTİ 10, 11, 12 .............................................................................................................................................89

UYGULAMA TESTİ 8, 9 .....................................................................................................................................................95

MODEL TEST 6 ..................................................................................................................................................................99

ÜNİTE TARAMA TESTİ 3 .................................................................................................................................................101

2. Ü

NİT

E1. Ü

NİT

E3

. Ü

NİT

E

BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ

KONUNUN ÖZÜ .............................................................................................................................................................107

ETKİNLİK 4 .....................................................................................................................................................................113

KAVRAMA TESTİ 13, 14, 15, 16, 17, 18 .........................................................................................................................115

UYGULAMA TESTİ 10, 11, 12, 13 ...................................................................................................................................127

MODEL TEST 7, 8 ...........................................................................................................................................................135


1. DÖNEM 2. YAZILI HAZIRLIK SORULARI ....................................................................................................................143

DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453 - 1595)

KONUNUN ÖZÜ .............................................................................................................................................................147

ETKİNLİK 5 .....................................................................................................................................................................155

KAVRAMA TESTİ 19, 20, 21, 22, 23 ................................................................................................................................157

UYGULAMA TESTİ 14, 15, 16 .........................................................................................................................................167

MODEL TEST 9, 10 .........................................................................................................................................................173



SULTAN VE OSMANLI MERKEZ TEŞKİLATI

KONUNUN ÖZÜ .............................................................................................................................................................185

ETKİNLİK 6 .....................................................................................................................................................................187

KAVRAMA TESTİ 24, 25 .................................................................................................................................................189

UYGULAMA TESTİ 17 .....................................................................................................................................................193

MODEL TEST 11 .............................................................................................................................................................195


5. Ü

NİT

E4

. Ü

NİT

E6

. Ü

NİT

E

ETKİNLİK CEVAPLARI ..................................................................................................................................................228

KAVRAMA TESTİ CEVAPLARI ........................................................................................................................................231

UYGULAMA TESTİ CEVAPLARI .....................................................................................................................................232

MODEL TEST CEVAPLARI ..............................................................................................................................................232

ÜNİTE TARAMA TESTİ CEVAPLARI ...............................................................................................................................233

YAZILI HAZIRLIK SORULARI CEVAPLARI ....................................................................................................................234

KLASİK ÇAĞDA OSMANLI TOPLUM DÜZENİ

KONUNUN ÖZÜ .............................................................................................................................................................203

ETKİNLİK 7 .....................................................................................................................................................................205

KAVRAMA TESTİ 26, 27, 28, 29 .....................................................................................................................................207

UYGULAMA TESTİ 18, 19 ...............................................................................................................................................215

MODEL TEST 12 ..............................................................................................................................................................219



7. Ü

NİT

EC

EV

AP

AN

AH

TA

RI

KONUNUN ÖZÜ

10. SINIF TARİH KONU ÖZETLİ SORU BANKASI43

2. ÜNİTE

KAZANIMLAR 3 1302-1453 yılları arasındaki süreçte meydana gelen başlıca siyasi

gelişmeleri haritalar üzerinde gösterir.

3 Osmanlı Beyliği’nin kuruluşu hakkında ileri sürülen çeşitli nazariyeleri

analiz eder.

3 Osmanlı Beyliği’nin devletleşme sürecinde Bizans’la olan ilişkileri

çerçevesinde analiz eder.

3 Rumeli’deki fetihler ile iskân (şenlendirme) ve istimâlet politikalarının

amaçlarını ve etkilerini analiz eder.

3 Osmanlı Devleti’nin Anadolu’da Türk siyasi birliğini sağlamaya yönelik

faaliyetlerini analiz eder.

3 Osmanlı Devleti ile Timur Devleti arasındaki mücadele ve bu

mücadelenin sonuçlarını değerlendirir.

BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI SİYASETİ

(1302 - 1453)

KONUNUN ÖZÜ


KONUNUN ÖZÜ

2. ÜNİTE

Osmanlı Devleti Kuruluş (1302 - 1453)

45

1302-1453 Yılları Arasındaki Siyasi Gelişmeler » 1302 Koyunhisar Muharebesi

» 1326 Bursa’nın Fethi

» 1329 Palekanon Muharebesi

» 1331 İznik’in Fethi

» 1337 İzmit’in Fethi

» 1345 Karesi Beyliği’nin alınması

» 1353 Çimpe Kalesi’nin alınması

» 1363 Edirne’nin Fethi

» 1364 Sırpsındığı Savaşı

» 1371 Çirmen Muharebesi

» 1389 I. Kosova Muharebesi

» 1396 Niğbolu Muharebesi

» 1402 Ankara Savaşı

» 1402 - 1413 Fetret Devri

» 1444 Varna Muharebesi

» 1448 II. Kosova Muharebesi

� On Üçüncü Yüzyılın Sonlarında Anadolu ve Çevresi

♦ Yakın Doğu; İran, Irak, Suriye, Mısır, Anadolu ve Kafkas-ya topraklarını içine alan bölgenin adıdır. On üçüncü yüz-yıl sonlarında Yakın Doğu’da Memluklular, İlhanlılar, Altın

Orda Hanlığı ve Anadolu Selçukluları vardır. Anadolu’da Selçukluların dışında Kösedağ Savaşı’ndan sonra kurulan beylikler mevcuttur.

♦ 1300’lü yıllarda Bizans gibi Balkanlar da siyasi karışık-lıklar içindedir. Bu dönemde Balkanlarda Sırp, Bulgar ve Macar krallıkları ile Eflâk, Boğdan, Arnavut, Erdel, Bosna ve Hersek beylikleri vardır.

♦ Bölgedeki en güçlü devlet olan Sırp Krallığı, bütün Bal-kan topraklarını ele geçirmek için mücadele ediyordu. Bal-kan ulusları arasında siyasi ve dinsel birlik yoktur.

� On Dördüncü Yüzyıl Başlarında Yakın Doğu, Anadolu ve Balkanlarda Yer Alan Siyasi Oluşumlar

» Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans)

» Bulgar Krallığı

» Eflak - Boğdan Voyvodalığı

» Sırp Krallığı

» Macar Krallığı

» Altın Orda Hanlığı

» Türkiye Selçukluları

» Anadolu Türk Beylikleri

» Memluk Sultanlığı

» İlhanlı Hanlığı

» Trabzon Rum İmparatorluğu

Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302 - 1453)

XIV. Yüzyılın Başlarında Yakın Doğu ve Avrupa Haritası

KONUNUN ÖZÜ2. ÜNİTE

10. SINIF TARİH KONU ÖZETLİ SORU BANKASI 46

KONUNUN ÖZÜ


2. ÜNİTE

46

Osmanlı Beyliği’nin Kuruluşu İle İlgili Nazariyeler � Paul Wittek

♦ Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemiyle ilgili çalışmala-rıyla tanınan Paul Wittek’in Osmanlı Beyliği’nin etrafındaki beylikler arasından sıyrılıp tarih sahnesinde yer almasıy-la ilgili tezinde, Osmanlı Beyliği’nin çok güçlü bir devlet olarak ortaya çıkmasında bu beyliği kuranların gaza dü-şüncesiyle hareket etmelerinin etkili olduğu görüşüne yer verilmiştir. Ona göre ilk dönemin öncüleri dinî inançlarını yeni muhitlere taşımak için büyük bir arzu duyuyorlardı. Taşımakla şeref duydukları en yaygın unvanları gazilikti (Ertuğrul Gazi, Osman Gazi, Orhan Gazi). Bu gaza düşün-cesi aynı ideali paylaşan ve diğer beyliklerde atıl olarak bekleyen insanları kendine çekmiş ve Osmanlılar Rume-li’ye geçerek kendilerine çok mümbit bir genişleme alanı bulmuşlardır.

♦ Wittek’in dikkatle altını çizdiği bir başka nokta daha var-dır: Bu gaziler kendi dinlerini yeni muhitlere götürüp, her-kesin bu dinle tanışmasını arzu ederken, bu muhitlere çok erken dönemlerden itibaren giren ilim adamları (ulema) da bu arzunun bir baskıya dönüşmesini önlemişler, tam ter-sine idareleri altına giren ahalinin dinlerine karışmamayı, Hristiyan ve Musevilere karşı müsamahakâr bir din anla-yışını tercih etmişlerdir. Wittek’in “Gaza Tezi” farklılıklarla birlikte yaşamanın formülüdür.

� Fuat KöprülüGibbons’un Osmanlı aşiretinin önemsiz bir aşiret olduğu görüşünü reddeden Köprülü, Osmanlı Devleti’nin tama-men dinî sebeplerle olan yükseliş tarzına da itiraz etmek-tedir. Fuat Köprülü, bütün meseleyi, Ahlat’tan Domaniç’e gelen Ertuğrul Bey ve neslinin insan yapısına bağlamaya çalışır. Köprülü;

♦ Moğolların baskısı sonucu Anadolu’ya göç eden Türk menlerin gaza ruhu ile Bizans topraklarını Dâr’ül-İslâm yapmak üzere gayretlerinin,

♦ Selçuklu Devleti’nin zaafa düşmesi ve Anadolu Beylik-lerinin kurulması gibi bu dönemde meydana gelen büyük siyasî olayların,

♦ Türklerin sahip olduğu etnik özelliklerin,

♦ Osmanlı kabilesinin asil oluşunun,

♦ Anadolu’da oluşan;

» Gâziyân-ı Rum,

» Âhiyân-ı Rum,

» Bâciyân-ı Rum,

» Abdalân-ı Rum gibi askerî, sosyal ve iktisadî grup-ların,

♦ Osmanlılarınn bulunduğu yerin jeopolitik durumunun,

♦ Diğer beyliklerin Osmanlı Beyliği’ne karşı düşmanca tu-tum içine girmemelerinin ve benzeri sebeplerin

Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda ve inkişafında önemli roller olduğunu uzun uzadıya açıklar.

� Halil İnalcık

♦ Halil İnalcık Uç’taki toplumsal değişimin temel sebebi olarak göç ve nüfuz baskısını ve uç toplumundaki devlet teşekkülü sürecine götüren faktörleri inceler. İnalcık, nüfus hareketlerinde Moğol istilasına karşı Türkmenlerin doğuya yönelmelerinin önemini ortaya koyar.

♦ Moğolların doğrudan yönetiminden kaçmak isteyen Türkmen toplulukları Bizans sınırlarına doğru yöneldiler. XIV. yüzyılın başlarında “gaza” ideolojisini benimseyen Türkmen beyleri Batı Anadolu’da önem kazandılar.

♦ İnalcık özetle eski Selçuklu ucunda büyük bir demog-rafik (nüfus) potansiyele sahip ve yüceltilmiş gaza ideo-lojisiyle donanmış yeni bir Türkiye doğmakta olduğunu savunur.

� Bilimsel Bilgi

♦ Bilimsel bilgi değişebilir. Ulaşılan yeni kaynaklar aracı-lığıyla ya da mevcut kaynakların araştırmacılar tarafından yeniden yorumlanmasıyla geçmişe dair bilgiler yeniden inşa edilebilir.

♦ Daha evvel bilinen “Osmanlılarda ilk paranın Orhan Gazi Dönemi’nde bastırıldığı” bilgisi, sonradan kazılarda çıkan bir paranın Osman Gazi Dönemi’ne ait olduğunun saptanmasıyla değişmiştir.

� Osmanlıların Kuruluş ve Gelişimini Hızlandırdığı Kabul Edilen Faktörler

» Coğrafi konumunun avantajları

» Komşu beyliklerle olan ilişkileri

» Merkezi devlet anlayışını benimsemesi

» Doğu Roma İmparatorluğu’nun içinde bulunduğu durum

» Balkanlardaki siyasi - sosyal kargaşa

» Uygulanan iskân ve istimalet politikaları

» Güçlü ve merkezi askeri yapısı

» Kısa sürede kurulan devlet teşkilatı

» Avrupa’nın içinde bulunduğu siyasi - askeri kargaşa

� Kayı Boyu ve Osmanlı Ülkesi

♦ Oğuzların Bozok koluna mensup olan Kayılar Horasan, Ahlat, Ankara - Karacadağ’dan sonra Söğüt - Domaniç’e yerleşmişlerdir.

♦ Ertuğrul Gazi’den sonra “bey” olan Osman Gazi’nin bağımsızlık ilanı ile “beylik” olunmuş, teşkilatlanma çalış-maları ile de Orhan Gazi Dönemi’nde “devlet” haline ge-linmiştir.

♦ Her beylik gibi büyüme hedefinde olan Osmanlılar kısa sürede genişleyerek güçlü bir devlet haline gelmişlerdir.



Osmanlı Beyliği’nin Bizans’la Olan İlişkileri

� Osmanlı - Bizans İlişkileri Uzlaşma ve Çatışma Dinamiği

♦ Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu’da siyasi birlik bozulmuş, uç beylikleri bağımsız olmuştur. Osman Ga-zi’nin bağımsızlık ilanı ile Kayı Boyu aşireti “beylik” olmuş, kısa sürede sınırlarını genişletmiş ve önce “devlete”, ar-dından “imparatorluğa” dönüşmüştür.

♦ Coğrafi konumu nedeniyle Bizans sınırında olan Os-manlı Beyliği gaza ve cihat politikası uygulayarak diğer Türk boylarının sevgisini kazanmıştır. Ayrıca Bizans top-raklarına ve Balkanlarda fethettiği topraklara göçebe Türk-menleri yerleştirerek hem Türkmenlerin desteğini almış hem de bölgedeki kalıcılığını artırmıştır.

� Osmanlı Beyliği’nin Sınırlarının Genişlemesi

♦ Osman Bey, Bizans’ın Anadolu’daki otoritesinin zayıflı-ğından faydalanarak topraklarını Bizans yönünde genişlet-miştir. Osman Bey Dönemi’nde Karacahisar alınarak mer-kez yapılmış, Bilecik, İnegöl, Yarhisar kaleleri fethedilmiştir.

♦ Osman Bey tekfurlarla da iyi ilişkiler kurmaya çalışmış, Yundhisar ve Yenişehir Bizans’tan alınmış, Yenişehir beyli-ğin yeni merkezi olmuştur.

♦ Bizans valileri olan tekfurlarla yapılan Koyunhisar Sava-şı’nı (1302) Osmanlı Beyliği kazanmıştır. 1321’de Mudanya alınmış, Bursa kuşatılmış ancak alınamamıştır. Orhan Bey Dönemi’nde fethedilen Bursa başkent yapılmıştır.

Böylece Bizans’ın Güney Marmara’daki gücü kırılmıştır.

♦ 1329’da yapılan ve Bizans’ın Anadolu’daki etkinliğini bitiren Maltepe Savaşı’ndan sonra fethedilen İznik (1331) askeri üs/ geçici başkent yapılmış, İzmit’in fethiyle (1337) de Kocaeli Yarımadası’nın fethi tamamlanmıştır.

Osmanlı Devleti’nin bölgedeki başarıları farklı fetih yöntemleri izlenerek uzun sürede gerçekleşmiştir.

♦ Bizans’taki iç çatışmalar sırasında Türk savaşçıların İm-parator tarafından yardıma çağrılması ile Osmanlı Beyliği Rumeli topraklarına daha aşina hale gelmiştir.

Rumeli’deki Fetihler İle İskân ve İstimâlet Politikalarının Amaçları ve Etkileri

� Osmanlı Beyliği’nin Rumeli’de İlerlemesi

♦ Osmanlılar, Bizans’ın iç karışıklıklarından yararlanmış-lardır. 1341 yılında Bizans İmparatoru III. Andronikos’un ölmesinden sonra saray bakanı Kantakuzen kendisini imparator ilan etmiştir. Kantakuzen taht mücadeleleri sıra-sında Orhan Bey’den aldığı yardımlarla Bizans imparatoru olmuş, bu yardımın karşılığında da Gelibolu Yarımadası’n-daki Çimpe Kalesi’ni Osmanlılara bırakmıştır. (1353)

Böylece Osmanlı Devleti, Avrupa kıtasındaki ilk toprağını kazanmanın yanında Rumeli’deki fetihleri kolaylaştıracak bir askerî üsse de sahip olmuştur.

♦ Süleyman Paşa, Rumeli’ye geçirdiği askerleriyle 1354 yılında Gelibolu’yu, ardından Tekirdağ’a kadar uzanan Marmara Denizi kıyılarını ve Bolayır’ı, 1357’de ise Tekir-dağ, Malkara, Çorlu ve Lüleburgaz’ı fethetmiştir.

♦ Osmanlılar Balkanlarda egemenlik sağlama adına;

» Sazlıdere - 1363 - Bizans İmparatorluğu, Bulgar Krallığı,

» Sırpsındığı - 1364 - Sırp-Eflak-Bulgar-Macar Haçlı İttifakı,

» Çirmen - 1371 - Sırp Krallığı,

» I. Kosova - 1389 - Sırplar liderliğinde Balkan Haçlı İttifakı,

» Niğbolu - 1396 - Macarlar liderliğinde Avrupa Haçlı İttifakı,

» Varna - 1444 - Macarlar liderliğinde Avrupa Haçlı İttifakı,

» II. Kosova - 1448 - Macarlar liderliğinde Avrupa Haçlı İttifakı

askerî mücadelelerini gerçekleştirilmiş ve Tuna Nehri’ne kadar Rumeli’de Türk hakimiyeti sağlanmış, Avrupa’da asırlarca sürecek olan Osmanlı varlığı başlamıştır.

♦ Lala Şahin Paşa 1363 yılında Sazlıdere’de yapılan savaşta Bizans ordusunu ve ona yardıma gelen Bulgar kuvvetlerini bozguna uğratmış ve Balkanların kapısı duru-mundaki Edirne’yi fethederek Bizans’ın batı ile bağlantısını kesmiştir.

♦ Osmanlılar, Edirne’den sonra Filibe ve Gümülcine’yi de alarak Bizans’ın Türklere karşı Balkan devletlerinden yar-dım alma imkânını da ortadan kaldırmışlar, bir süre sonra da Edirne’yi başkent yaparak Balkanlara doğru ilerleyişle-rine hız vermişlerdir.

KONUNUN ÖZÜ


2. ÜNİTE


Orhan Bey Dönemi (1345)



♦ Osmanlıların Edirne’yi fethinden sonra Makedonya ve Bulgaristan içlerine doğru ilerlemesi üzerine Balkanlardaki Türk ilerleyişini durdurmak ve Türkleri Balkanlardan çıkar-mak amacıyla oluşturulan Haçlı ordusu ile 1364 yılında Sırpsındığı Savaşı yapılmıştır. Osmanlıların Haçlılara karşı yaptıkları bu ilk savaş ile Osmanlı Devleti Edirne, Batı Trak-ya ve Meriç Nehri üzerindeki hâkimiyetini güçlendirmiştir.

♦ Sırpsındığı Savaşı’nın yaralarını sarmak isteyen Sırplar 1371 yılında Meriç Nehri kıyısındaki Çirmen’de Osmanlı-lara bir kez daha yenilmiş, sonuçta Makedonya’daki Sırp prensleri, Bulgar kralı ve Bizans imparatoru Osmanlı hâki-miyetini tanımıştır. Böylece Osmanlı Devleti’nin Balkanlar-daki ilerleyişi hız kazanmıştır.

♦ Türk akıncılarının Sırbistan sınırına dayanmaları ve Bosna’yı tehdit eder hâle gelmeleri üzerine Sırplar ve Boşnaklar Osmanlılara karşı birlikte hareket ederek 1387 yılında Ploşnik’te bir Osmanlı akıncı birliğini yenmiştir. Ce-saretlenen Sırp Kralı Lazar’ın kurduğu yeni Haçlı ordusu ile Osmanlılar 1389 yılında Kosova’da karşılaşmış, savaş Osmanlı ordusunun zaferiyle sonuçlanmıştır. I. Murat sa-vaş alanında bir Sırp askeri tarafından hançerlenerek şehit edilmiştir.

♦ Bizans’ın sürekli olarak Haçlıları Osmanlılar üzerine kışkırtması, Osmanlı Devleti’ni parçalamak ve Anadolu’da siyasi birliğin kurulmasını önlemek için her yola başvur-ması, Osmanlı toprak bütünlüğünü zedelemesi ve iki kıta arasındaki geçişleri zorlaştırması İstanbul’un fethini gerekli kılan etkenlerdi.

♦ Osmanlılar, Orhan Bey ve I. Murat dönemlerinde şehri doğrudan kuşatma altına alamamışlar, Yıldırım Bayezit ise 1391 yılında başlattığı kuşatmaya Niğbolu Savaşı nedeniy-le ara vermiş, zaferden sonra devam etmiştir.

♦ İstanbul Boğazı’nın Anadolu yakasına Anadolu Hi-sarı’nın yaptırılması ile dışarıdan yardım alma ümitlerini büyük ölçüde kaybeden Bizans barış istemek zorunda kalmış, Yıldırım Bayezit ise doğuda beliren Timur tehlikesi üzerine antlaşma teklifine olumlu cevap vermiştir.

Antlaşmanın maddeleri;

» İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulması,

» Osmanlı Devleti’ne yıllık vergi ödenmesi,

» Şehirdeki Müslümanlar için kadı atanması,

» İstanbul’daki camilerde Osmanlı padişahı adına hutbe okutulması

♦ II. Murat Dönemi’nde Balkanlarda bir türlü istenilen başarının sağlanamaması üzerine 1444 Edirne - Segedin Antlaşması ile Macarlarla barış yapılmış, barışın süresine güvenen II. Murat tahtı 12 yaşındaki oğluna bırakmıştır. Bu gelişme üzerine harekete geçen Haçlılarla önce Var-na (1444), ardından II. Kosova (1448) savaşları yapılmıştır. Böylece:

♦ Osmanlılar en büyük meydan muharebelerinden birini kazanmış,

♦ Osmanlıların Balkanlardaki hâkimiyeti kesinleşmiş,

♦ Haçlılar karşısında genellikle savunmadaki Osmanlı Devleti taarruz durumuna geçerek batıya doğru ilerleyişini hızlandırmıştır.

� Balkanlardaki Yerli Unsurlar Arasındaki Mezhebi, Siyasi ve Sosyal İç Çekişmeler

♦ Balkan milletleri arasında siyasi birlik olmadığı gibi mezhep birliği de yoktu. Hristiyanlığın farklı mezhepleri-nin mevcut olduğu Balkanlarda mezhep çatışmaları ya-şanmaktaydı. Katolik olan Macarlar Balkanların Ortodoks halkına baskı uyguluyor, yine Ortodokslar arasında çekiş-meler yaşanıyordu.

♦ XIV. yüzyıl başlarında Avrupa’nın diğer bölgelerinde ol-duğu gibi Balkanlarda da siyasi karışıklıklar mevcuttu. Bu dönemde Balkanlarda Macar, Bulgar ve Sırp krallıkları ile Bosna, Hersek, Erdel ve Arnavut beylikleri, Eflâk, Boğdan voyvodalıkları ile Mora Rum despotlukları vardı. Sırp Kral-lığı bu devletlerin en güçlüsü idi ve Balkan topraklarının tümünü ele geçirmek için diğer Balkan toplulukları ve Bi-zanslılarla mücadele içindeydi.

� Rumeli Fetihlerinin Kalıcılığındaki Etkenler

♦ Fetihlerde “gaza ve cihat” mantığının işlemesi yani yapılan faaliyetin bir yönünün “din endeksli” olması der-vişlerin şeyhlerin, tarikatların Ahilerin desteğini sağlamıştır.

♦ İskân politikasında iskân edilenlerin toplu olarak aşi-retlerden olması da yerleşilen yerde kalıcılığı artırmış, top-luluk halinde bulunulduğundan hem Türkleşme hem de İslamlaşma kolaylaşmıştır.

♦ Fethedilen bölgelerde uygulanan istimalet (hoşgörü) politikası ve adaletli yönetim hem fethedilen bölgelerdeki kalıcılığı hem de yeni fetihleri kolaylaştırmıştır.

� İskân Siyaseti

♦ Osmanlıların Sultan I. Murat Dönemi’nden itibaren fet-hettikleri Rumeli coğrafyasına Anadolu’dan genelde göçe-be Türkmen aşiretleri;

KONUNUN ÖZÜ


2. ÜNİTE




KONUNUN ÖZÜ


2. ÜNİTE


» Bölgedeki hâkimiyeti güçlendirmek,

» Balkanlarda İslamlaşmayı hızlandırmak,

» Rumeli’nin Türkleşmesini sağlamak,

» Türkmen aşiretlerin yurt ihtiyacını karşılamak,

» Göçebe kitlelerin yerleşik hayata geçmelerini sağ-layarak üretime katkıda bulundurmak,

» Anadolu’daki nüfus yoğunluğunu azaltmak

gibi amaçlar doğrultusunda belirli bir düzen çerçevesinde yerleştirme programıdır.

Anadolu’da Türk Siyasi Birliği Çalışmaları

♦ Anadolu’da siyasi varlıklarını farklı isimlerle devam et-tiren Türk beylik ve devletlerini tek bir devlet çatısı altında bir araya getirme politikasıdır.

♦ Orhan Bey Devri’nde Karesioğullarının hâkimiyet altına alınmasıyla başlayan süreçte;

» Rumeli fetihlerinde Anadolu’nun insan gücünden yararlanmak,

» Batı seferleri ile uğraşırken Anadolu’da herhangi bir sorun yaşamamak

gibi amaçlar benimsenmiştir.

♦ Bizans’ın Anadolu’daki topraklarından sonra Türk bey-liklerinin hakimiyet altına alınması adına ilk adım Orhan Bey Dönemi’nde Karesioğulları topraklarının ele geçiril-mesi olmuş, Ankara’daki Ahi Beyliği Osmanlı Devleti’ne dahil edilmiştir.

♦ I. Murat Dönemi’nde ise siyasi evlilikler başlamış, Ger-miyan beyinin kızının “gelin” olarak alınması ile çeyiz ola-rak bu beyliğe ait Kütahya, Simav, Emet ve Tavşanlı Os-manlı Devleti’ne bağlanmıştır. Hamitoğulları Beyliği’nden ise 80 bin altın karşılığında Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Yalvaç ve Isparta alınmıştır.

♦ Türkiye Selçuklu Devleti’nin devamı ve mirasçısı ol-duklarını iddia eden Karamanoğulları ile komşu olunmuş, Anadolu Türk siyasi birliğini kurma konusunda bu dönem-de başlayan rekabet ve mücadele Yıldırım Bayezit Döne-mi’nde de devam etmiştir.

♦ 1390 yılında çıkılan Anadolu Seferi’yle Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Hamitoğulları ve Germi-yanoğulları beyliklerine son verilmiş, Candaroğullarının Sinop dışında kalan toprakları hâkimiyet altına alınmıştır. Konya kuşatılmış, Karamanoğlu Beyi’nin barış istemesiyle yapılan antlaşmayla Çarşamba Suyu’nun batısında kalan yerler Osmanlı topraklarına katılmıştır.

♦ Osmanlıların Balkanlarda Haçlılarla uğraşmasını fırsat bilen Karamanoğullarının yeniden saldırıya geçmesi üze-rine 1397 yılında Anadolu Seferi’ne çıkan Yıldırım Bayezit, Konya’yı alarak Karamanoğullarına son vermiş, ardından Sivas, Kayseri, Divriği, Niksar, Elbistan ve Malatya’yı ele geçirerek sınırlarını doğuda Fırat Nehri’ne kadar genişlet-mesiyle Anadolu Türk siyasi birliğini büyük ölçüde sağla-yan ilk Osmanlı padişahı olmuştur.

Ankara Savaşı Öncesi I. Bayezit Dönemi Osmanlı Devleti



♦ Osmanlı Devleti, Ankara Savaşı’ndan sonra beyliklerin yeniden kurulmasıyla Anadolu’daki topraklarının büyük bölümünü kaybetmiştir. Mehmet Çelebi bozulan Anadolu Türk siyasi birliğini yeniden kurmak için Anadolu Seferi’ne çıkarak Batı Anadolu’daki Saruhanoğullarını yeniden Os-manlı Devleti’ne bağlamıştır.

♦ II. Murat Dönemi’nde ise Candaroğulları ve Karamano-ğullarını yeniden itaat altına alınmış, Aydınoğulları ve Men-teşeoğulları toprakları ise Osmanlı Devleti’ne katılmıştır. Germiyanoğlu Yakup Bey’in ölümü üzerine beyliğinin top-raklarının vasiyet yoluyla Osmanlılara katılmasıyla Ankara Savaşı’ndan sonra bozulan Anadolu Türk siyasi birliği bü-yük ölçüde yeniden kurulmuştur.

Osmanlı - Timur Mücadelesi

� Yıldırım Bayezit ve Timur Arasındaki Türk Dünyası Liderlik Mücadelesi

♦ Kendisini Cengiz Han’ın mirasçısı olarak gören Timur, bir cihan imparatorluğu kurmak istiyordu. Bu amaçla önce Maveraünnehir’i ele geçiren Timur, Harzem’i alarak Altın Orda Devleti ile komşu olmuş, bu devletle yaptığı müca-deleyi kazanarak batıya doğru genişlemiştir.

♦ İran’ı topraklarına kattıktan sonra Celayirliler Devleti’ni yıkarak Bağdat’ı hâkimiyeti altına almıştır. Kendisini Türk dünyasının tek hâkimi ilan eden Timur, 1395’te Altın Orda Devleti üzerine sefere çıkarak Azerbaycan ve Kafkasları hâkimiyeti altına almıştır.

♦ Karakoyunlular Timur ile Yıldırım Bayezit arasındaki mü-cadelede Osmanlıların yanında yer almış ve Kara Yusuf’un Osmanlılara sığınması Ankara Savaşı’nın bir tetikleyicisi olmuştur.

♦ Altın Orda Devleti Timur’a yenilmesinden sonra iç karı-şıklıklar içine düşmüş ve 1502 yılında tamamen yıkılmıştır.Böylece Karadeniz’in kuzeyinde Kırım, Kazan, Kasım, Ej-derhan, Küçüm ve Nogay hanlıkları kurulmuş, bu durum en çok Moskova Knezliği’nin işine yaramıştır. Rus Çarlı-ğı’nın temeli olan Moskova Knezliği, Altın Orda Hanlığı’n-dan sonra Karadeniz’e ve Orta Asya’ya doğru ilerlemeye başlamıştır.

♦ Timur’un Hindistan’daki Türk Sultanlığı’nı yenilgiye uğ-ratmasıyla Hindistan’daki Türk egemenliği zayıflamış, böl-gedeki küçük devletler güçlenmiştir.

� Ankara Savaşı ve Fetret Devri

♦ Ankara Savaşı’ndan sonra Yıldırım Bayezit’in oğulla-rı, Osmanlı ülkesinin değişik yerlerinde hüküm sürmeye başlamışlar, bu siyasi parçalanmışlık, arkasında güçlü bir devlet bırakmak istemeyen Timur tarafından da desteklen-miştir.

♦ Şehzadelerden,

» Süleyman Çelebi Rumeli topraklarını,

» İsa Çelebi Balıkesir yöresini,

» Mehmet Çelebi Amasya ve çevresini,

» Musa Çelebi Bursa yöresini

kontrol etmeye başlamış, böylece Yıldırım Bayezit’in oğul-ları arasında taht mücadelesi yaşanmıştır. 11 yıllık taht mü-cadelesini 1413 yılında Mehmet Çelebi’nin kardeşi Musa Çelebi’yi yenilgiye uğratmasıyla sona ermiştir. Böylece, Mehmet Çelebi, Osmanlı Devleti’ni parçalanmışlıktan kur-tararak yeniden derleyip toparlamıştır.

♦ Türk beyliklerinin yeniden kurulduğu, şehzadeler arası kavga ve Timur istilası ile Osmanlı otoritesinin sarsıldığı Anadolu’nun aksine, Rumeli’de ciddi sıkıntılar ortaya çık-mamasında;

» Gayrimüslim ahaliye uygulanan adaletli istimalet politikası,

» İskân politikası ile bölgede Osmanlı - Türk hâkimi-yetinin kuvvetlenmesi,

» 1396 Niğbolu Zaferi sonrası Avrupalıların Osmanlı-lara karşı yeniden bir Haçlı birliği tesis etmeye sıcak bakmaması

gibi faktörler etkili olmuştur.

� Yeniden Beylikler Kuruluyor

Anadolu’nun tamamına hâkim olan Timur’la birlikte Ana-dolu’ya geri dönen beyler, eski topraklarını geri almışlardır. Böylece Osmanlı Devleti’ne katılan beylikler (Karesioğulla-rı ve Kadı Burhanettin beylikleri hariç) yeniden kurulurken Anadolu Türk siyasi birliği de parçalanmıştır.

� Şeyh Bedrettin İsyanı

♦ Çelebi Mehmet Dönemi’nde, Musa Çelebi’nin kazas-kerliğini yapmış olan Şeyh Bedrettin İsyanı yaşanmıştır. Şeyh Bedrettin, Osmanlı Devleti’ndeki resmî İslam anlayı-şına ters düşen, “eşitlik ve yârin yanağından gayri her yerde ve her şeyde ortaklık” gibi kendine özgü fikirleriyle ortaya çıkmış, göz hapsinde bulunduğu İznik’ten ayrılmış ve Balkanlara geçerek burada isyan çıkartmıştır.

♦ Önce Şeyh Bedrettin’in müritlerinin İzmir ve Manisa yö-resinde başlattığı isyanı bastıran Çelebi Mehmet, Rume-li’de faaliyet gösteren Şeyh Bedrettin’i yakalatarak yargı-latmış ve idam ettirilmesiyle ayaklanma sona ermiştir.

Osmanlı Devleti’nin karşılaştığı ilk dinî ve sosyal içerikli isyandır.

KONUNUN ÖZÜ


2. ÜNİTE


ETKİNLİK

ETKİNLİK-1

51 10. SINIF TARİH KONU ÖZETLİ SORU BANKASI

ETKİNLİK

ETKİNLİK - 2Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti

(1302 - 1453)

51 10. SINIF TARİH KONU ÖZETLİ SORU BANKASI

B. Aşağıdaki cümleleri doğru ( 3 ) yanlış ( ) olarak değerlendiriniz.

A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.

3

1. Osmanlı Devleti’nin Ankara Savaşı sonrasında Balkanlarda büyük bir toprak kaybına uğramamasında Timur’un

Altın Orda Devleti’ni yenmesi etkili olmuştur.

1. 1299’da bağımsızlığını ilan eden Osman Bey’in tekfurlar arası mücadelelerden faydalanarak yaptığı fetihler ……....….…… Savaşı’na neden olmuştur.

9. Timur’a yenilmesinden sonra iç karışıklıklar içine düşen Altın Orda Devleti’nin yıkılması Rus Çarlığı’nın temeli olan ......................................’nin işine yaramıştır.

5. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde Osman Bey’in, Ahi Şeyhi Edebali’nin kızı ile evlenmesi, Anadolu Türk birli-

ğini kurma çalışmalarında kolaylık sağlamıştır.

5. Şeyh Bedrettin İsyanı ………...….…... Dönemi’nde çıkmıştır.

3. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde Bizans’ın Balkanlardaki sınırlarını tehdit eden Avusturya – Macaristan

İmparatorluğu vardı.

3. Edirne’nin fethedilmesi, Osmanlı Devleti’nin Haçlılarla yaptığı ilk savaş olan …….......….. Savaşı’na neden olmuştur.

7. Fetret Devri’nin başlamasında Timur’un Rodos Şovalyelerinden İzmir’i alması etkili olmuştur.

7. ………..……….…., Ankara Savaşı’ndan sonra Osmanlı Devleti’nin eski gücüne ulaştığını gösteren ilk olaydır.

8. …............................ İsyanı Osmanlı Devleti’nin karşılaştığı ilk dini ve sosyal içerikli isyandır.

2. Osmanlı Devleti’nin sırasıyla Sırpsındığı, Niğbolu, II. Kosova savaşlarını kazanması Balkan hâkimiyetinin giderek

arttığının göstergesidir.

2. Osman Bey babasından bir aşiret reisliği devralmış, oğluna bir ………………. bırakmıştır.

6. Anadolu’da siyasi birliğin gerçekleştirilmeye çalışılması I. Bayezit, I. Mehmet ve II. Mehmet dönemlerinin ortak

özellikleri arasında yer alır.

6. .……………….. deniz gücünün Osmanlı Devleti’ne geçmesi Rumeli’ye geçişi kolaylaştırmıştır.

4. Kuruluş yıllarında Haçlılarla yapılan Niğbolu Savaşı ile Balkanların kesin bir Türk yurdu olduğu ve Türklerin Bal-kanlardan atılamayacağı anlaşılmıştır.

4. Osmanlı Devleti ilk deniz savaşını ………….… ile yapmıştır.

8. Osmanlılar Rumeli’ye ilk kez Orhan Bey Dönemi’nde geçmişlerdir.

ETKİNLİKETKİNLİK-1

5210. SINIF TARİH KONU ÖZETLİ SORU BANKASI

ETKİNLİKETKİNLİK - 2


52

Soldan Sağa

4. Topraklarının bir kısmı para karşılığı satın alınan beylik

6. Fetret Devri’ne son veren, Osmanlı’nın ikinci kurucusu sayılan padişah

9. İstanbul’u ilk kez kuşatan Osmanlı padişahı

10. Türklerin Balkanlara tamamen yerleşmesini sağlayan, Haçlıla- rın son saldırısı olan savaş

11. Haçlılar ile Osmanlılar arasında II. Murat zamanında yapılan antlaşma

12. Yıldırım ile Timur arasında 1402 yılında yapılan savaş

Yukarıdan Aşağıya

1. Osmanlı Devleti’nde ilk kez Anadolu Türk birliğini sağ- layan padişah

2. Karamanlılar ile ilk kez mücadele eden Osmanlı padi- şahı

3. 1444 yılında Haçlılara karşı kazanılan zafer

5. Osmanlı Devleti’nde Fetret Devri’ni başlatan olay

7. Topraklarının bir kısmı çeyiz olarak alınan beylik

8. Yıldırım Dönemi’nde Venedik çıkarlarına zarar verilmesi, Arnavutluk ve Bosna’ya yerleşilmeye çalışılması nedeniyle çıkan savaş

1

2

3

45

67 8

9

10

11

12

C. Beylikten Devlete Osmanlı ile ilgili yukarıdaki bulmacayı çözünüz.

KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ

5Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti

(1302 - 1453)

1. Osmanlı Devleti’nin kuruluş sürecinde Ön Asya, Anadolu ve Balkanlarda birçok krallık, beylik, voy-vodalık ve hanlığın siyasi varlık göstermesinden ha-reketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Yakın Doğu’da kültürel çeşitlilik sona ermiştir.

B) Bölgede siyasi birlik ve merkezi otorite yoktur.

C) Farklı din ve mezhepler arası çatışmalar vardır.

D) İslam’ın Rumeli coğrafyasına yayılmasına uygun ortam vardır.

E) Türkler egemen oldukları coğrafyada asimile olmuş-lardır.

2. Rumeli coğrafyasında XIV. yüzyıl başlarında büyük, merkezi bir siyasi gücün olmamasının aşağıdakiler-den hangisini kolaylaştırdığı savunulabilir?

A) Osmanlıların Balkanlarda kısa sürede egemenlik kurmasını

B) Türk veraset anlayışının bölgede yürürlüğe konma-sını

C) Gaza ve cihat politikalarının yerini istimalet siyase-tinin almasını

D) Hristiyan birliğini parçalama siyasetinin uygulama-ya konulamamasını

E) Ege ve Akdeniz’de kolaylıkla hâkimiyet sağlanma-sını

3. Aşağıdaki padişahlardan hangisi zamanında Bursa başkent yapılmıştır?

A) Osman Bey B) Orhan Bey C) I. Murat

D) I. Bayezit E) II. Murat

4. Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu’nun durumu ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değil-dir?

A) Çok sayıda beyliğin kurulmasıyla Anadolu Türk bir-liği bozulmuştur.

B) Batı Anadolu Haçlıların kontrolüne girmiştir.

C) XIII. yüzyıl sonuna doğru İlhanlıların Anadolu’daki baskısı azalmıştır.

D) Anadolu beylikleri arasında mücadeleler vardır.

E) Trabzon Rum İmparatorluğu, Bizans ve Memluklar Anadolu’daki siyasi yapılar arasındadır.

5. – Kurulduğu bölgenin konumu

– Selçuklu esnaf teşkilatı ile iyi ilişkiler kurulması

– Anadolu’daki diğer beyliklerle mücadeleye girilme-mesi

– Adalet, ekonomi, yönetim, askeri politikalar

Verilen bilgilere göre Osmanlı Beyliği’nin kısa sü-rede büyümesini etkileyen aşağıdaki faktörlerden hangisine değinilmemiştir?

A) Uç beyliği

B) Ahi desteği

C) İyi teşkilatlanma

D) Gaza ve cihat politikası

E) Balkanların ve Anadolu’nun durumu

6. Osmanlı Devleti aşağıdaki hükümdarlardan hangisi zamanında tam teşkilatlı bir devlet haline gelmiştir?

A) I. Murat B) I. Bayezit C) II. Murat

D) I. Mehmet E) II. Mehmet

53

KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ

5Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302 - 1453)

7. Osmanlıların Anadolu Türk Siyasi Birliğini sağlama adına attıkları adımlarda askerî mücadeleleri tercih ettiğine kanıt olarak;

I. Eretna Beyliği ile Kırk Dilim Muharebesi’nin yapıl-ması,

II. Karamanoğulları ile Frenk Yazısı Savaşı mücadele-sinin gerçekleştirilmesi,

III. Germiyanoğullarından çeyiz yolu ile İç Batı Ege topraklarının alınması

gelişmelerinden hangileri gösterilebilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

8. Osmanlı Devleti Kuruluş yıllarında Anadolu’da si-yasi birliği kurma çalışmalarında bulunmamış olan hükümdar aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Osman Gazi

B) I. Mehmet

C) I. Murat

D) I. Bayezit

E) Orhan Gazi

9. 1402 yılında yapılan Ankara Savaşı ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi savaşın Osmanlılar tarafından kaybedilmesindeki etkenler arasında yer alır?

A) Yıldırım Bayezit’in Timur’a esir düşmesi

B) Savaşın Ankara Çubuk Ovası’nda yapılması

C) Anadolu beyliklerinin yeniden bağımsız olması

D) Timur ordusunun asker sayısının fazla ve fillerle tak-viye edilmiş olması

E) I. Bayezit’in oğulları arasında taht kavgalarının baş-laması

10. Yıldırım Bayezit Dönemi’nde İstanbul’un dört defa kuşatılmasına rağmen alınamamasında,

I. Haçlı saldırısı,

II. Timur saldırısı,

III. Memlukların düşmanca tutumu

durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunula-bilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


11. Kuruluş yıllarında Edirne’nin alınmasından sonra Balkan devletlerinin Osmanlı Devleti’ne karşı Haçlı birliği kurmalarında aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?

A) Bizans’ın Balkan uluslarını Osmanlılara karşı kışkırt-ması

B) Balkan devletlerinin Osmanlı ilerleyişini tek başları-na durduramamaları

C) Osmanlıların Balkanlarda ilerleyerek bölgede iskân politikası uygulaması

D) Papanın Balkan uluslarını ve batılı ülkeleri Osmanlı-lara karşı birlik olmaya çağırması

E) Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda istimalet politika-sıyla adil bir yönetim kurması

12. İstanbul’un, Yıldırım Bayezit Dönemi’nde fethedile-memesine etki eden unsurlar arasında aşağıdakiler-den hangisi gösterilemez?

A) Haçlı İttifakı’nın kurulması

B) Karamanoğullarının saldırıları

C) Timur’un Anadolu’ya yönelmesi

D) İstanbul kuşatmalarının yetersizliği

E) Bizans’ın şehzadeleri padişaha karşı kışkırtması

54

KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ


(1302 - 1453)

1. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’yle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Karesioğullarının Osmanlı Devleti hâkimiyetine gir-mesi ile Rumeli’ye geçiş ve Marmara hâkimiyeti ko-laylaşmıştır.

B) Osmanlı Devleti ilk kez I. Kosova Savaşı’nda Ana-dolu beyliklerinden yardım almıştır.

C) İstanbul Boğazı’nı kontrol altına almak isteyen I. Ba-yezit Anadolu Hisarı’nı yaptırmıştır.

D) Balkanlarda sınırların genişlemesi üzerine I. Murat Dönemi’nde Rumeli Beylerbeyliği kurulmuştur.

E) 1444 yılında Edirne - Segedin Antlaşması Sırplarla imzalanmıştır.

2. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde devletin merkezinin sık sık değişmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

A) Merkezin savaş alanlarına yakın olmasının sağlan-mak istenmesi

B) Yeni fetihlerle merkezin daha büyük şehir olması

C) Öncelikli olarak İstanbul’un fethedilmek istenmesi

D) Merkez seçilen her şehrin başkent olma özelliğinin bulunmaması

E) Sık merkez değişikliğinin devletin büyümesine kat-kısının olduğuna inanılması

3. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi hükümdarları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) I. Murat B) I. Ahmet C) II. Murat

D) I. Bayezit E) I. Mehmet

4. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nde yaşanan,

I. İznik’in kuşatılması,

II. Maltepe Savaşı’nın yapılması,

III. Bizans’ın Anadolu’daki etkinliğini kaybetmesi,

IV. İlk medresenin açılması

gelişmelerinin kronolojik sıralaması aşağıdakiler-den hangisinde verilmiştir?

A) I, II, III ve IV B) I, II, IV ve III

C) II, III, I ve IV D) III, IV, I ve II

E) IV, I, II ve III

5. Bir aşiret olan Osmanlılar belli bir güce ulaşılmasıyla önce beylik, ardından bir devlet konumuna ulaşmıştır.

Aşağıda verilen hükümdarların hangileri döneminde sırasıyla beylik ve devlet konumuna gelinmiştir?

A) Osman Bey - Orhan Bey

B) Osman Bey - I. Murat

C) Orhan Bey - I. Mehmet

D) Orhan Bey - I. Murat

E) I. Bayezit - I. Mehmet

6. Macarların önderliğinde Balkan uluslarının katılı-mıyla oluşturulan Haçlılarla yapılan Sırpsındığı Sa-vaşı’nı Osmanlıların kazanmasının sonuçları arasın-da aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Bulgaristan’ın vergiye bağlanması

B) Macarların Balkan üstünlüğünün kırılması

C) Edirne ve Batı Trakya’da güvenliğin sağlanması

D) Osmanlı güçlerinin Adriyatik Denizi’ne kadar ulaş-ması

E) İznik’in Osmanlı Devleti’nin yeni merkezi olması


KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ


7. 1304 yılında İlhanlıların eline geçen Ankara’ya zaman-la Eretna Beyliği egemen olmuştur. Ahilerin elinde bu-lunan Ankara Osmanlıların eline geçtiğinde ilk önce özerk bir yönetime kavuşmuş, bir süre sonra ise tam olarak Osmanlı egemenliğine alınmıştır.

Ankara’nın Osmanlı egemenliğine geçişindeki iki aşamada Osmanlı padişahlarından sırasıyla hangi-leri etkili olmuştur?

A) I. Murat - II. Murat

B) I. Murat - I. Bayezit

C) Orhan Gazi - I. Murat

D) Osman Gazi - I. Murat

E) Orhan Gazi - I. Mehmet

8. Timur, Ankara Savaşı’ndan önce Yıldırım Bayezit’ten kendi adına hutbe okutulmasını ve para bastırılmasını istemiştir.

Yıldırım Bayezit’in bu isteği geri çevirmesinde,

I. siyasi bağımsızlık,

II. ekonomik ortaklık,

III. millî birlik

kavramlarından hangilerini göz önünde bulundur-masının etkili olduğu savunulabilir?



9. Beylikten Devlete Geçiş Dönemi’nde Mustafa Çe-lebi’nin taht mücadelesi adına aşağıdaki hangi hü-kümdarlara karşı isyan ettiği söylenebilir?

A) I. Mehmet – II. Murat

B) I. Bayezit – I. Mehmet

C) I. Murat – II. Murat

D) I. Bayezit – II. Murat

E) I. Mehmet – II. Mehmet

10. Yıldırım Bayezit Dönemi’nde yapılan İstanbul kuşatma-sı, Timur’un Anadolu’ya girdiği haberi üzerine Bizans ile bir antlaşma yapılarak kaldırılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu antlaşmanın maddeleri arasında gösterilemez?

A) İstanbul’da bir kadı görevlendirilecek

B) Türk tüccarlara ticarette kolaylıklar sağlanacak

C) Bizans, Osmanlı Devleti’ne yılda on bin altın vergi ödeyecek

D) İstanbul’da Türk mahallesi kurularak bir cami yapı-lacak

E) Bizans Karamanoğulları ile olan ittifakını sona erdi-recek

11. Aşağıda verilen hükümdarla, ilgili bilgi eşleştirmele-rinden hangisi yanlıştır?

A) I. Mehmet – Anadolu’da Türk siyasi birliğinin bozul-ması

B) I. Bayezit – Kuruluş Devri’nde batıda en geniş sınır-lara ulaşılması

C) I. Murat – Edirne’nin başkent yapılması

D) II. Murat – İstanbul’un fethine uygun bir ortamın ha-zırlanması

E) Orhan Bey – Hristiyanların kutsal saydığı İznik’in başkent yapılması

12. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti II. Murat Dönemi gelişmeleri arasında gösterilemez?

A) Düzmece Mustafa İsyanı bastırılmıştır.

B) Venedikliler ile ilk deniz savaşı yapılmıştır.

C) Aydınoğullarına son verilerek Ege Bölgesi’ndeki nüfuz artırıldı.

D) Edirne - Segedin Antlaşması ile Tuna Nehri sınır kabul edilmiştir.

E) Osmanlı Devleti’nin Balkan hâkimiyeti kesinlik ka-zanmıştır.


KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ


(1302 - 1453)

1. Aşağıdakilerden hangisi Ankara Savaşı’nın Osmanlı Devleti’nde ortaya çıkardığı sonuçlar arasında gös-terilebilir?

A) Fetret Devri’nin başlaması

B) İltizam sisteminin uygulanması

C) İskân politikasının başlaması

D) Timur Devleti’nin kurulması

E) Anadolu Türk siyasal birliğinin kurulması

2. Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflamasının sonuç-ları arasında,

I. Kösedağ Savaşı’nın kaybedilmesi,

II. Osmanlı Beyliği’nin kurulması,

III. Kayı Boyu’nun Karacadağ yöresine yerleşmesi

durumlarından hangilerinin gerçekleştiği savunula-bilir?



3. I. Bayezit Dönemi’nde Anadolu’da görülen aşağıda-ki etkinliklerden hangisinin doğrudan siyasal amaç taşıdığı söylenemez?

A) Timur’la Ankara Savaşı’nın yapılması

B) Karamanoğulları ile mücadele edilmesi

C) Anadolu Türk birliğini kurma çalışmalarına ağırlık verilmesi

D) Merkezi Kütahya olan Anadolu Beylerbeyliği’nin kurulması

E) Osmanlı Devleti’ne ait ilk tersanenin Gelibolu’da açılması

4. Anadolu’da “Beylikler Dönemi” yaşanmasına neden olan,

I. Ankara,

II. Kösedağ,

III. Malazgirt

savaşlarının hangilerinden sonra Türkler için olum-suz bir durum oluşmuştur?



5. Anadolu Türkleri ile Asya Türklerinin birbirlerine karşı siyasal üstünlük kurma mücadelesi olan An-kara Savaşı’nın nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Türk cihan hâkimiyeti düşüncesi

B) Timur’un uyguladığı imha politikası

C) Timur’un Bizans ile ittifak kurması

D) Timur ile Bayezit’in birbirlerine yazdıkları hakaret içerikli mektuplar

E) Bazı Anadolu beylerinin Bayezit’e karşı Timur’u kış-kırtması

6. Osmanlı Beyliği kurulduktan sonra kısa sürede büyü-müştür.

Aşağıdakilerden hangisi bu gelişmeye etki eden faktörler arasında yer almaz?

A) Osmanlı Beyliği’nin uç beyliği olarak kurulması

B) Bizans’ta güçlü bir siyasal otoritenin bulunmaması

C) Balkanlarda ve Anadolu’da siyasal birliğin olmama-sı

D) Sancak sisteminin gelenek haline getirilmesi

E) Sağlam bir teşkilatlanmanın varlığı


KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ


7. Ankara Savaşı’nın aşağıdaki sonuçlarından hangisi-nin Avrupalıların aleyhine bir durum ortaya koyduğu savunulabilir?

A) Balkanlardaki Osmanlı ilerleyişinin duraklaması

B) İstanbul’un alınması ve Bizans’ın yıkılmasının ge-cikmesi

C) Şehzadeler arasında taht kavgalarının başlaması

D) İzmir’e kadar ilerleyen Timur’un burayı Haçlılardan geri alması

E) Anadolu beyliklerinin büyük çoğunluğunun yeni-den kurulması

8. Osmanlılar ile Timurlular arasında gerçekleşen An-kara Savaşı’nı Osmanlı Devleti’nin kaybetmesinde,

I. İki ordu arasında büyük bir güç dengesizliğinin ol-ması,

II. Osmanlı ordusunda Karatatarların ihanet etmesi,

III. Yıldırım Bayezit’in Anadolu beyliklerinden yeterli desteği alamaması

durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebi-lir?



9. Ankara Savaşı’ndan sonra Osmanlı Devleti’nin Bal-kanlarda önemli bir sorunla karşılaşmamasında aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?

A) Bölgede hoşgörülü ve adil bir yönetimin uygulan-ması

B) Avrupa’da Yüzyıl Savaşlarının devam ediyor olması

C) Süleyman Çelebi’nin bölgedeki otoriter yönetimi

D) Şeyh Bedrettin ve Şehzade Mustafa isyanlarının bastırılması

E) Niğbolu Zaferi’nin etkisini sürdürmesi

10. Çelebi Mehmet Dönemi’nde yaşanan Şeyh Bedret-tin İsyanı ile ilgili,

I. Dini ve sosyal içerikli bir ayaklanmadır.

II. Bizans’ın desteğiyle isyan bastırılabilmiştir.

III. Osmanlı Devleti’nin karşılaştığı ilk ciddi ayaklan-madır.

bilgilerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) I, II ve III

11. Aşağıda verilenlerden hangisi II. Murat Dönemi ge-lişmeleri arasında gösterilemez?

A) Düzmece Mustafa Olayı’nın yaşanması

B) İstanbul kuşatmasının gerçekleşmesi

C) Şehzade Mustafa’nın Bizans tarafından kışkırtılması

D) Macarlarla Edirne - Segedin Antlaşması’nın yapıl-ması

E) Saruhanoğullarına son verilerek Anadolu siyasal birliğini kurma çalışmaları başlatılması

12. Balkanlardaki fetih hareketlerinde başarılı sonuçlar elde etmesi üzerine Osmanlı Devleti’ne karşı Bulgar ve Eflak güçleri ile birlikte harekete geçen Sırplar Çirmen Savaşı’nda kaybetmişlerdir.

Bu savaşın sonuçları arasında,

I. Trakya ve Makedonya’da Osmanlı üstünlüğünün sağlanması,

II. Balkanlardaki Osmanlı ilerlemesinin hız kazanma-sı,

III. Osmanlı Devleti’nde ilk defa topun bu savaşta kul-lanılması

durumlarından hangileri gösterilemez?




KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ


(1302 - 1453)

1. Osmanlı Beyliği’nin kısa sürede büyümesini etkile-yen faktörler arasında aşağıdakilerden hangisinin olduğu savunulamaz?

A) İskân politikası uygulanması

B) Adaletli ve hoşgörülü politika izlenmesi

C) Ahi Teşkilatı ve dervişlerin desteğinin alınması

D) Merkezî devlet anlayışının benimsenmesi

E) Kurulduğu bölgenin coğrafi yapısı

2. I. Murat Dönemi’nde Anadolu’da yaşanan gelişme-ler arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Aydınoğulları ve Candaroğullarına son verilmesi

B) Hamitoğullarından 80.000 altın karşılığında toprak satın alınması

C) Anadolu Türk siyasi birliği çalışmalarının sürdürül-mesi

D) Yılıdırım Bayezit’in, Germiyan Beyi’nin kızıyla ev-lendirilerek bir kısım topraklara çeyiz yoluyla sahip olunması

E) Anadolu’daki en büyük rakip olan Karamanoğulları üzerine ilk defa sefere çıkılması

3. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde Balkanlarda ilerlemesi Haçlılarla birçok kez karşılaşmasına neden olmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin Balkan hâkimiyetini kesinleştiren savaştır?

A) Varna B) II. Kosova

C) Çirmen D) Niğbolu

E) I. Kosova

4. Osmanlı Beyliği’nin kurulduğu dönemde Balkan-ların durumu ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) Bölgeye Katolik Macarların sık sık saldırıları mev-cuttur.

B) Katolik - Ortodoks - Bogomil mezhepleri arasında çatışmalar yaşanmaktadır.

C) Slav birliği politikası doğrultusunda Rusların ilgi duyduğu bir coğrafyadır.

D) Baskıcı rejimler ve vergilerle ezilen halk Osmanlı Beyliği’ni kurtarıcı olarak görmüştür.

E) Merkezi otoritenin bulunmadığı bölgede Sırp, Bul-gar, Eflak, Bosna devlet ve beylikleri vardır.

5. I. Karamanoğulları ile mücadele edilmesi

II. Memluklarla Çukurova bölgesinde savaşlar yaşan-ması

III. Aydın, Hamit, Germiyan, Saruhan beyliklerine son verilmesi

Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamak amacıyla gerçekleşti-rilen faaliyetler arasında yukarıdakilerden hangileri-nin olduğu savunulabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III


6. Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki ilerleyişine katkı yapan savaşlar arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Çirmen B) Ploşnik C) Varna

D) II. Kosova E) Niğbolu


KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ


7. Türkiye tarihinde,

I. Pasinler,

II. Kösedağ,

III. Ankara

savaşlarının hangilerinden sonra “Beylikler Dönemi” yaşanmıştır?



8. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nde İstanbul’u birçok defa kuşatmıştır.

Aşağıda verilenlerden hangisi bu kuşatmalardaki başarısızlıklarda etkili olan faktörler arasında gös-terilemez?

A) Boğazların kontrol altında olmaması

B) Bizans’a Avrupa’dan yardım gelmesi

C) Anadolu Hisarı’nın çok geç yapılması

D) Osmanlı donanmasının yeterli güce sahip olmama-sı

E) İstanbul’un savunmaya elverişli bir coğrafyaya sa-hip olması

9. Ankara Savaşı’ndan sonra Osmanlı Devleti’nde birta-kım karışıklıklar yaşanmaya başlanmıştır.

Bu durumun oluşmasında,

I. Anadolu beyliklerinin bağımsızlıklarını tekrar ka-zanmaları,

II. Osmanlı topraklarının I. Bayezit’in oğulları arasında paylaştırılması,

III. Şeyh Bedrettin İsyanı’nın çıkması

gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu savunu-labilir?



10. XIII. yüzyılda yaşanan Moğol istilasının Anadolu için olumlu sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?

A) Anadolu’nun nüfusunun azalması

B) Anadolu’nun Türkleşmesinin hızlanması

C) Balkanlarda iskân politikasının başlaması

D) Anadolu’da merkezi otoritenin bozulması

E) Batı Anadolu’nun Haçlı kontrolüne geçmesi

11. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş yıllarında,

• I. Bayezit,

• I. Mehmet,

• II. Murat

dönemlerinin ortak özellikleri arasında,

I. teşkilatlanma çalışmalarının yapılması,

II. taht kavgalarının yaşanması,

III. Anadolu Türk siyasi birliği çalışmaları yapılması

gelişmelerinden hangilerinin olduğu söylenebilir?



12. 1402 Ankara Savaşı’ndan sonra,

– Anadolu’da Türk beyliklerinin yeniden kurulması,

– Şehzadeler arasında taht mücadelesinin yaşanma-sı

gelişmelerine bakılarak,

I. Osmanlı Devleti içindeki Türk nüfus oranı azalmış-tır.

II. Bir süre devlet istikrarsız bir dönem geçirmiştir.

III. Timur’un Anadolu’da fazla kalmaması devletin tek-rar toparlanmasına fırsat vermiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?




KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ


(1302 - 1453)

1. Bizans İmparatorluğu’nun aşağıdaki özelliklerinden hangisinin, bu devlet üzerinde politikalar geliştiren Osmanlı Devleti için avantajlı durumlar ortaya çıkar-dığı söylenemez?

A) Taht kavgalarının sık yaşanması

B) Yöneticilerin halka baskı yapması

C) Tekfurların merkezi otoriteden bağımsız hareket et-mesi

D) İzmir, İzmit, İznik, Bursa gibi şehirlerin Bizans’ın elinde bulunması

E) Bizans’ın ordu ve donanmasının oldukça güçsüz durumda bulunması

2. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nde Anadolu’da etkinliği olan devletler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Memluklar

B) Çarlık Rusya

C) Bizans İmparatorluğu

D) Karamanoğulları Beyliği

E) Eretna Beyliği

3. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nde güçlü ve dü-zenli bir askeri sistemin kurulmasıyla,

I. Anadolu’da Türk birliğinin sağlanması,

II. Avrupa siyasetinde söz sahibi olunması,

III. denge politikasının izlenmesi

durumlarından hangilerinin amaçlandığı savunula-bilir?


D) I ve II E) II ve III

4. Osmanlı Beyliği’nin kuruluş yıllarında yapılan Bal-kan seferlerinin amaçları arasında,

I. Anadolu’da merkezi otoriteyi güçlendirme,

II. doğudan gelen Türkmenlere yurt bulma,

III. pençik sistemini uygulama

durumlarından hangilerinin olduğu savunulabilir?


D) I ve II E) II ve III

5. Osmanlı Devleti’nin Avrupalı devletlerle imzaladığı ilk antlaşma olan 1444 Edirne - Segedin Antlaşma-sı’nın maddeleri arasında aşağıdakilerden hangisi-nin olduğu savunulamaz?

A) İki taraf arasında on yıl savaş yapılmayacak

B) Sırbistan yeniden kurulacak, fakat Osmanlı Devle-ti’ne vergi verecek

C) Eflak Macaristan’a bırakılacak, fakat Osmanlı Dev-leti’ne vergi verecek

D) Mora ve Dalmaçya kıyıları Venediklilere bırakılacak

E) Tuna Nehri sınır kabul edilecek

6. Timur’un aşağıdaki Türk devletlerinden hangisi üze-rine düzenlediği seferlerle Rusya’nın güçlenmesine ortam hazırladığı savunulabilir?

A) Harzemşahlar Devleti

B) Altın Orda Hanlığı

C) Çağatay Hanlığı

D) Osmanlı Devleti

E) Kırım Hanlığı


KAVRAMA TESTİ

1


KAVRAMA TESTİ


7. Anadolu Türk siyasal birliğinin bozulmasına ve Os-manlı Devleti’nin dağılma tehlikesi geçirmesine ne-den olan gelişmeler arasında aşağıdakilerden han-gisinin olduğu söylenebilir?

A) Varna Savaşı

B) Koyunhisar Savaşı

C) Şehzade Mustafa İsyanı

D) Ankara Savaşı

E) Şeyh Bedrettin İsyanı

8. Timur, Ankara Savaşı’ndan sonra Anadolu beyliklerinin yeniden kurulması için topraklarını geri vermiştir. Ayrı-ca, kalan Osmanlı topraklarını planladığı Çin seferinden önce I. Bayezit’in oğulları arasında paylaştırmıştır.

Verilen bilgilere göre Timur’la ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Ankara Savaşı’nı Anadolu’ya yerleşmek amacıyla yapmamıştır.

B) Anadolu’da siyasal birliği bozarak güçlü bir devletin varlığını engellemek istemiştir.

C) Siyasi rakibi Osmanlı Devleti’ni etkisiz hale getir-mek istemiştir.

D) Doğu seferi öncesi batı sınırlarını güvence altına al-mıştır.

E) Anadolu’da beyliklerin yeniden kurulmasını sağla-yarak adaleti tesis etmek istemiştir.

9. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde yaşanan gelişmeler arasında aşağıdakilerden hangisinin ol-duğu söylenebilir?

A) Rodos Adası’nın fethi

B) Balkan hâkimiyetinin sağlanması

C) Mohaç Meydan Savaşı’nın kazanılması

D) Trabzon Rum İmparatorluğu’na son verilmesi

E) Macaristan’ın Osmanlı Devleti hâkimiyetine girmesi

10. Osmanlı Beyliği’nin Balkanlarda ilerlemesiyle,

I. Haçlı ittifaklarının oluşması,

II. beylerbeyliği sayısının artması,

III. teokratik yapının güçlenmesi

gelişmelerinden hangilerinin gerçekleştiği savunu-labilir?



11. Türkiye Selçuklu Sultanı III. Alaettin Keykubat’ın İl-hanlılar tarafından tahttan indirilerek İran’a götürül-mesinin aşağıdakilerden hangisine neden olduğu savunulabilir?

A) Anadolu Selçuklularının sona ermesi

B) Osman Bey’in bağımsızlığını ilan etmesi

C) Anadolu’da Moğol hâkimiyetinin başlaması

D) Anadolu’da otorite boşluğunun ortaya çıkması

E) Anadolu Selçuklularının beylikler üzerindeki hük-mediciliğinin sona ermesi

12. – İstanbul’un kuşatılması üzerine Bizans’ın Avrupa’ dan yardım istemesi

– Osmanlı Devleti’nin Avrupa’da ilerlemesinden ra-hatsız olunması

Verilen durumların aşağıdakilerden hangisini etkile-diği savunulabilir?

A) Osmanlı Devleti’nde Fetret Devri’nin yaşanması

B) Osmanlı Devleti’nin Balkanlara tam hakim olması

C) Osmanlı Devleti’nin fetih politikasını doğu yönünde değiştirmesi

D) Niğbolu Savaşı’nda Haçlı ordusunun Balkanlar dı-şında da askeri destek bulması

E) Karadeniz’den gelecek yardımı önlemek için Ru-meli Hisarı’nın yapılması


KAVRAMA TESTİ

1


UYGULAMA TESTİ


(1302 - 1453)

1. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların Anadolu siya-si birliğini sağlama adına attıkları adımlar arasında gösterilemez?

A) Trabzon Rum İmparatorluğu’na son verilmesi

B) Çimpe Kalesi’nin alınmasıyla Gelibolu fethine baş-lanması

C) Karamanoğulları ile Orta Anadolu egemenliği mü-cadelesi verilmesi

D) Saruhanoğulları Beyliği’nin hâkimiyet altına alınması

E) Hamitoğulları Beyliği’nin topraklarının satın alma yoluyla egemenlik altına alınması

2. Ankara Savaşı sonrası Osmanlı yönetiminde bir fet-ret sürecinin yaşanmasına neden olan temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Timur orduları karşısında alınan mağlubiyet

B) I. Bayezit’in esir düşmesiyle tahtın boş kalması

C) Şehzadelerin sancaklarda elde ettiği tecrübe

D) Lalaların şehzadeleri isyana teşvik etmesi

E) Şeyh Bedrettin İsyanı’yla ortaya çıkan durum

3. Timur’un, Ankara Savaşı’ndan sonra Osmanlı Dev-leti topraklarını paylaştırdığı şehzadeler arasında,

I. Kâtip Çelebi,

II. Musa Çelebi,

III. Çelebi Mehmet

isimlerinden hangileri gösterilebilir?



4. Aşağıda verilenlerden hangisinin 1444 yılında Ma-carlarla yapılan Edirne - Segedin Antlaşması’nın maddeleri arasında olduğu savunulamaz?

A) İki taraf arasında on yıl savaş yapılmayacak

B) Tuna Nehri iki devlet arasında sınır olacak

C) Macarlar Osmanlı Devleti’nin Mora hâkimiyetini ta-nıyacak

D) Sırp prensliği yeniden kurulacak ve Osmanlı Devle-ti’ne vergi verecek

E) Eflak Beyliği Osmanlı himayesinde olacak ve vergi ödemeye devam edecek

5. 1444 Varna Savaşı’nı kaybeden Haçlılar intikam ama-cıyla bir kez daha hareket etmişler ve 1448’de Koso-va’da ikinci kez yenilmişlerdir.

Aşağıdakilerden hangisi bu savaşın sonuçları ara-sında gösterilemez?

A) Balkanlardaki Türk egemenliği kesinleşmiştir.

B) İstanbul’un fethine uygun bir ortam sağlanmıştır.

C) Bizans’ın Avrupa’dan yardım alma ümidi kalmamış-tır.

D) Haçlıların Türkleri Balkanlardan atma ümidi kalma-mıştır.

E) Türklerin Orta Avrupa hâkimiyeti başlamıştır.

6. Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki fetih hareketleri için önemli bir dönüm noktası kabul edilen, fethiyle Bizans İmparatorluğu’nun Balkanlarla bağlantısını kesilen şehir aşağıdakilerden hangisidir?

A) Edirne B) Bursa C) Bosna

D) Belgrad E) Varna


KAVRAMA TESTİ

1


UYGULAMA TESTİ


7. Osmanlıların Rumeli’ye geçişi ve kısa sürede Tuna boy-larına kadar ulaşması Balkan ve Avrupa devletlerinin Haçlı Birliği çatısı altında bir araya gelip askerî seferler düzenlemelerine zemin hazırlamıştır.

Bu seferlerin;

I. Türklerin Rumeli’deki ilerleyişlerini durdurmak,

II. kutsal yerleri Müslümanlardan geri almak,

III. Bizans üzerindeki baskıyı sona erdirmek

durumlarından hangilerini amaçladığı söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIII

D) I ve II E) I ve III

8. Aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’ne ait gelişmeler arasında olduğu savunulabilir?

A) Haçlı orduları ile mücadele edilmesi

B) Orta Avrupa’da fetihlerin başlaması

C) Venediklilere ilk imtiyazların verilmesi

D) İpek yolu üzerinde egemenlik kurulması

E) Anadolu Türk siyasal birliğinin kesin olarak sağlan-ması

9. Yıldırım Bayezit Dönemi’nde büyük ölçüde sağlanan Anadolu Türk siyasi birliği Ankara Savaşı’yla bozulmuş ve beyliklerin büyük kısmı bağımsızlığını yeniden ka-zanmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu savaş sonucu bağımsız olan beylikler arasında gösterilemez?

A) Hamitoğulları

B) Germiyanoğulları

C) Karesioğulları

D) Aydınoğulları

E) Saruhanoğulları

10. Timur’un Anadolu seferi ve Osmanlılarla yaptığı Ankara Savaşı Osmanlı tarihi açısından felaketli yılların başlan-gıcı kabul edilse de Anadolu’nun Türkleşmesi adına önemli gelişmelere de neden olan sonuçlar doğurmuş-tur.

Aşağıdakilerden hangisi Timur’un Anadolu seferi-nin kazanımları arasında gösterilebilir?

A) Rumeli’deki gaza-cihat faaliyetlerinde duraklamalar yaşanması

B) Anadolu’nun sosyo-ekonomik yapısında tahribatlar yaşanması

C) Beyliklerin yeniden kurulmasıyla Anadolu Türk si-yasi birliğinin parçalanması

D) Venediklilerin egemenliğindeki İzmir şehrinin fethe-dilerek Türklerin yerleşimine açılması

E) Osmanlı şehzadeleri arasında taht kavgalarının ya-şanması

11. Aşağıdaki savaşlardan hangisi Kuruluş Dönemi’nde Bizans’a karşı yapılmıştır?

A) Çirmen B) Maltepe

C) Ploşnik D) Kosova

E) Malazgirt

12. Varna Savaşı’ndan sonra yapılan II. Kosova Savaşı göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisinin bu savaşın sonuçları arasında olduğu savunula-maz?

A) Balkanlardaki Türk egemenliği kesinleşmiştir.

B) İstanbul’un fethine uygun bir ortam sağlanmıştır.

C) Bizans’ın Avrupa’dan yardım alma yolları kapan-mıştır.

D) Haçlıların Türkleri Balkanlardan atma ümidi sona ermiştir.

E) 1683’te Kutsal İttifak kurulana kadar Türkler taarruz durumuna geçmişlerdir.


KAVRAMA TESTİ

1


UYGULAMA TESTİ


(1302 - 1453)

1. Türk tarihinde,

I. Katvan,

II. Ankara,

III. Pasinler

savaşlarından hangilerinden sonra beylikler döne-mi yaşanmıştır?



2. Karesioğullarının Osmanlı Beyliği’ne katılmasıyla de-ğerli komutanlar da Osmanlı hizmetine girmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu isimler arasında göste-rilemez?

A) Hacı İlbey B) Evrenos Bey

C) Ece Halil D) Gazi Fazıl

E) Konur Alp

3. Kuruluş yıllarında Osmanlı Devleti akrabalık yoluyla beyliklerle iyi ilişkiler kurmaya çalışmıştır.

Buna göre,

I. Karamanoğulları,

II. Germiyanoğulları,

III. Hamitoğulları

beyliklerinden hangileriyle bu yöntemle ilişkilerin geliştirildiği söylenebilir?



4. Aşağıda verilenlerden hangisi II. Murat Dönemi’nde Rumeli’deki etkinlikler arasında gösterilemez?

A) Sırbistan’ın vergiye bağlanması

B) Selanik ve Yanya’nın ele geçirilmesi

C) Rumeli Beylerbeyliği’nin kurulması

D) Belgrad’ın kuşatılmasına rağmen alınamaması

E) Haçlılara karşı Morova’da Osmanlıların yenilmesi üzerine Edirne - Segedin Antlaşması’nın imzalan-ması

5. Edirne - Segedin Antlaşması’nın imzalanmasından kısa bir süre sonra yaşanan aşağıdaki savaşlardan hangisi antlaşmanın bir anlamda yürürlüğe gireme-yerek ölü doğmasına neden olmuştur?

A) Niğbolu B) Varna

C) II. Kosova D) Çirmen

E) Palekanon

6. “Güç ve kudret sahibi” demek olan Kayı Boyu Oğuzla-rın ……………… kolunun ………………. soyuna men-sup boylardan biridir.

Verilen bilgideki boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Bozok – Günhan

B) Bozok – Dağhan

C) Üçok – Ayhan

D) Üçok – Günhan

E) Bozok – Gökhan


KAVRAMA TESTİ

1


UYGULAMA TESTİ


7. Timur’un gerçekleştirdiği faaliyetlerden bazılarının Türk dünyasına zarar verdiğine kanıt olarak;

I. Türkistan Rönesansı olarak adlandırılan kültür-me-deniyet faaliyetlerini gerçekleştirmesi,

II. Altın Orda Hanlığı’nı parçalayarak Rus knezlikleri-nin güçlenmesine yol açması,

III. Ankara Savaşı sonrası Anadolu Türk siyasi birliği-nin parçalanmasına zemin hazırlaması

gelişmelerinden hangileri gösterilebilir?



8. Osmanlı tarihinde şehzadeler arası taht mücadeleleri yaşanmışsa da hiç biri Fetret Devri’ndeki kadar yıkıcı sonuçlar doğurmamıştır.

Aşağıdakilerden hangisi Fetret Devri’ndeki taht kav-galarını diğerlerinden ayıran temel özelliktir?

A) Şehzadelerin Türkmen beylerinin desteğini almaya çalışmaları

B) Bizans İmparatorluğunun şehzadeler arası müca-deleleri teşvik etmesi

C) Boş kalan bir saltanat makamı için mücadele edil-mesi

D) Rumeli fetihlerini ve gaza-cihat faaliyetlerini durak-satması

E) Devlet adamlarının tahta geçmesini istedikleri şeh-zadeleri desteklemesi

9. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi gelişmeleri arasında gösterilebilir?

A) Avrupalı devletlerle ilk antlaşmanın yapılması

B) Şehzade Cem Olayı’nın yaşanması

C) Mora’nın Osmanlı topraklarına katılması

D) Trabzon Rum İmparatorluğu’na son verilmesi

E) Mohaç Meydan Muharebesi’nin kazanılması

10. Orhan Gazi Dönemi’nde beylikten devlete geçilme-sinde, aşağıdakilerden hangisinin etkisinden söz edilemez?

A) Bursa’nın başkent yapılması

B) Divan teşkilatının kurulması

C) Düzenli ordunun kurulması

D) Bizans ile Palekanon Savaşı’nın yapılması

E) İlk vezir, müftü ve kadı atamasının yapılması

11. Osmanlı kronikleri ve yıllıklarında Çelebi Sultan Mehmet’in “Bani-i Sani (İkinci Kurucu)” olarak adlan-dırılmasına yol açan temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şeyh Bedreddin İsyanı’nı bastırarak Anadolu’da düzen ve asayişi sağlaması

B) Haçlı Seferlerine karşı başarıyla mücadele ederek Rumeli’nin kaybını önlemesi

C) Fetret Devri’ni sonlandırarak siyasi birlik ve merkezi otoriteyi yenide sağlaması

D) Kanunname-i Al-i Osman ile Osmanlı yazılı hukuku-nu yürürlüğe koyması

E) Pençik ve Devşirme sistemlerini uygulamaya başla-ması

12. Osmanlı Kuruluş Dönemi’nde,

– sınırların genişlemesi,

– denizcilik faaliyetlerinin başlaması

durumlarını aşağıdakilerden hangisinin sağladığı söylenemez?

A) Donanmanın kurulması

B) Divan teşkilatının kurulması

C) Yeniçeri Ocağı’nın kurulması

D) Rumeli ve Anadolu beylerbeyliklerinin kurulması

E) Merkezi otoriteye karşı çıkan isyanların bastırılması


KAVRAMA TESTİ

1


UYGULAMA TESTİ


(1302 - 1453)

1. Yıldırım Bayezit’in Ankara Savaşı’nda Timur’a yenilme-siyle Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi geçirmiş ve dev-let on bir yıl süren Fetret Devri yaşamıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu dönemde taht mücade-lesi veren isimler arasında gösterilemez?

A) İsa Çelebi

B) Musa Çelebi

C) Süleyman Çelebi

D) Çelebi Mehmet

E) Mustafa Çelebi

2. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde savaştığı devletler arasında aşağıdakilerden hangisinin oldu-ğu söylenebilir?

A) Ceneviz

B) Macar Krallığı

C) Avusturya Arşidükalığı

D) Trabzon Rum İmparatorluğu

E) Kutsal - Roma Germen İmparatorluğu

3. İstanbul, Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde bir-çok kez kuşatılarak alınmaya çalışılmıştır.

Aşağıdaki isimlerden hangisi bu hedefe yönelenler arasında gösterilemez?

A) II. Murat

B) II. Mehmet

C) Şehzade Musa

D) Yıldırım Bayezit

E) Çelebi Mehmet

4. Şehzade Musa’nın kazaskerliğini yapan, daha sonra İznik’te göz hapsinde tutulan Şeyh Bedrettin, yar-dımcıları ile birlikte Anadolu’da yaymaya çalıştığı fikirleri aşağıdakilerden hangisinden esinlenmiştir?

A) Batınilik B) Vahhabilik

C) Kadirilik D) Nakşibendilik

E) Büveyhilik

5. Niğbolu Savaşı’nda Osmanlılar, kendisinden öncekiler-den farklı olarak sadece Balkan uluslarından oluşan bir orduyu değil neredeyse bütün Avrupalılarca oluşturu-lan bir Haçlı ordusunu mağlup etmişlerdir.

Bu durumun Osmanlılara kazandırdıkları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?

A) İslam Dünyası’nın siyasi ve dini liderliğini üstlenme-si

B) Balkanlardan sonra Orta Avrupa hâkimiyetinin de sağlanması

C) Fetret Devri’nde Balkan egemenliğini tehdit edecek bir gücün ortaya çıkmaması

D) Kozmopolit Rumeli coğrafyasında kültürel birliğin sağlanması

E) Anadolu’nun demografik yapısında değişim ger-çekleştirmesi

6. Osmanlı Devleti’nin Ploşnik yenilgisinden sonra Türk-leri Balkanlardan atma isteği ve daha önceki savaşla-rın intikamını alma düşüncesiyle yeni bir Haçlı ordusu toplanmıştır.

Bu gelişme üzerine Haçlılarla yapılan savaş aşağı-dakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Niğbolu B) II. Kosova

C) I. Kosova D) Çirmen

E) Sırpsındığı


KAVRAMA TESTİ

1


UYGULAMA TESTİ


7. Avrupalı devletler tarih boyunca birbirleriyle siyasi, eko-nomik ve dinî nedenlerden dolayı mücadele etmişler-dir. Bu mücadelelerin onlarca yıl sürdüğü dönemler de olmuştur.

Aşağıdaki Avrupa kıta iç savaşlarından hangisinin, kuruluş sürecinde Osmanlıların Rumeli’de ve Orta Avrupa’da daha rahat hareket ederek hızla büyüme-sine zemin hazırladığı söylenebilir?

A) Çifte Gül savaşları

B) Mezhep Savaşları

C) Yüz Yıl Savaşları

D) İhtilal Savaşları

E) Sömürgecilik Savaşları

8. I. Osman Bey

II. Yıldırım Bayezit

III. Çelebi Mehmet

Yukarıdaki Osmanlı padişahlarından hangileri kuru-cular arasında gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

9. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nde yüz elli yıl gibi kısa bir süre içerisinde önce beylik, ardından devlet ve impa-ratorluk yönetimine ulaşmıştır.

Bu durumun sebepleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Gücün tek elde toplanması

B) Devlet yönetiminde yer alan kişilerin teşkilatçılığı

C) Balkan devletleriyle dostluk politikası izlenmesi

D) Balkanlarda siyasi birliğin olmaması

E) Rumeli’de adil ve hoşgörülü bir yönetim uygulan-ması

10. I. Ankara Savaşı’nda alınan yenilgi

II. Karamanoğulları’nın değişik devletlerle ittifak kurması

III. Bizans’ın Anadolu beyliklerini Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması

Yukarıdakilerden hangileri Anadolu Türk siyasi birli-ğinin geç kurulmasına yol açmıştır?



11. I. Murat Dönemi’nde Anadolu Türk birliğini kurma ça-lışmaları yapılmış, Anadolu beylikleri ile iyi geçinilmiş, akrabalık bağları kurulmuştur.

Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisinin bu ça-lışmalar arasında olduğu söylenemez?

A) Ankara’nın Ahilerden geri alınması

B) Karamanoğulları ile ilk ilişkilerin başlaması

C) Candaroğullarından Sinop’un ele geçirilmesi

D) Hamitoğullarından Göller Yöresi’nin satın alınması

E) Germiyanoğullarından Tavşanlı ve Simav çevresi-nin çeyiz yoluyla alınması

12. 1444 Varna Zaferi’nin sonuçları arasında,

I. Osmanlı Devleti’nin taarruza, Haçlıların savunmaya geçmesi,

II. Ankara Savaşı’ndan önceki güce ulaşıldığının orta-ya konulması,

III. Balkan hâkimiyetinin sağlamlaşması

durumlarından hangilerinin olduğu savunulabilir?




KAVRAMA TESTİ

1


UYGULAMA TESTİ


(1302 - 1453)

1. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların Balkanlarda egemenlik sağlama adına Avrupalılarla yaptığı mü-cadeleler arasında gösterilemez?

A) Niğbolu B) Kosova

C) Çaldıran D) Varna

E) Çirmen

2. • Karesioğulları Balıkesir civarında,

• Aydınoğulları İzmir dolaylarında,

• Menteşeoğulları Muğla ve çevresinde

kurulmuşlardır.

Bu üç beyliğin Osmanlı topraklarına katılmasının en önemli sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anadolu Türk siyasi birliğini sağlama yolunda önemli bir engel aşılmıştır.

B) Bu beyliklerin askerî güçlerinden yararlanılmıştır.

C) Karamanoğullarına karşı çok önemli bir müttefik elde edilmiştir.

D) Sınırlar denize ulaşmış ve Rumeli’ye geçiş kolay-laşmıştır.

E) Osmanlı hazinesi maden bakımından zengin-leşmiştir.

3. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş yıllarında Haçlı ittifakla-rına karşı kazandığı savaşlar arasında aşağıdakiler-den hangisinin olduğu savunulamaz?

A) Varna B) Kosova

C) Niğbolu D) Sazlıdere

E) Sırpsındığı

4. II. Murat Dönemi’nde Türkmenlerle devşirmeler ara-sı yaşanan problem sonrası yeniçeriler tarafından ………………………..… İsyanı çıkartılmıştır.

Verilen bilgide boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Karayazıcı B) Buçuk Tepe

C) Canberdi Gazali D) Kalenderoğlu

E) Patrona Halil

5. Osmanlı Kuruluş yıllarında yaşanan aşağıdaki geliş-melerden hangisi Osman Gazi Dönemi’nde gerçek-leşmemiştir?

A) Osmanlı Beyliği’nin bağımsızlığını ilan etmesi

B) Mudanya’nın fethiyle Bursa’nın Bizans’la irtibatının kesilmesi

C) Osmanlı Devleti’ne ait ilk paranın bastırılması

D) İznik kuşatmasının ardından Bizans’la Maltepe Sa-vaşı’nın yapılması

E) Bizans’la Koyunhisar Savaşı’nın yaşanması

6. Kuruluş Dönemi’nde Osman Gazi’nin aşağıdaki fa-aliyetlerinden hangisi Türkmenlerin desteğini alma-sında daha etkili olmuştur?

A) Bizans tekfurlarıyla mücadele etmesi

B) Şeyh Edebali’nin kızıyla evlenmesi

C) İnegöl’ü topraklarına katması

D) Para bastırması

E) Koyunhisar Savaşı’nı yapması


KAVRAMA TESTİ

1


UYGULAMA TESTİ


7. Ploşnik Bozgunu’ndan sonra Türkleri Balkanlardan atma ümidiyle harekete geçen Haçlı ordusu Anadolu beyliklerinin de yardımıyla I. Murat tarafından Koso-va’da büyük bir yenilgiye uğratılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu savaşın sonuçları ara-sında gösterilemez?

A) Tuna Nehri’ne kadar olan topraklar hâkimiyet altına alınmıştır.

B) Osmanlılar savaşlarda top teknolojisini kullanmaya başlamıştır.

C) I. Murat savaş meydanında bir Sırp askeri tarafın-dan şehit edilmiştir.

D) Osmanlı Devleti’nin Balkan hâkimiyeti perçinlen-miştir.

E) Halife I. Murat’a “sultan” unvanını vermiştir.

8. Çelebi Mehmet Dönemi’nde Haçlı ittifakının önlen-mesi amacıyla aşağıdaki hangi Avrupalı devlete ilk imtiyazlar verilmiştir?

A) Ceneviz B) Fransa

C) Venedik D) İtalya

E) İngiltere

9. Orta Çağ’da Osmanlı Devleti’ne karşı düzenlenen en büyük Haçlı seferi olan Niğbolu Savaşı’nın ne-denleri arasında,

I. Bizans’ın yardım isteği,

II. Papa’nın kışkırtmaları,

III. Osmanlı Devleti’nin Balkanlardan atılmak istenme-si

durumlarından hangilerinin yer aldığı savunulabilir?



10. Osmanlı Kuruluş yıllarında Yıldırım Bayezit Döne-mi’nde gerçekleşen Ankara Savaşı’nın nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisinin olduğu savu-nulamaz?

A) Timur’un Sivas ve Erzincan çevresini ele geçirip yağmalaması

B) Karakoyunlu Kara Yusuf ile Celayirli Ahmet’in Yıldı-rım Bayezit’e sığınması

C) Timur’un Orta Asya’dan Osmanlılara gönderilen hediyelere el koyması

D) Timur’un Çin seferi öncesinde batısını güvenlik altı-na almak istemesi

E) Yıldırım Bayezit’in hâkimiyetlerine son verdiği Ana-dolu beylerinin Timur’u Osmanlılara karşı kışkırtması

11. Aşağıda verilenlerden hangisi Çelebi Mehmet Dö-nemi gelişmeleri arasında gösterilemez?

A) Düzmece Mustafa İsyanı bastırılmıştır.

B) Venediklilerle ilk deniz savaşı yapılmıştır.

C) Aydınoğullarından İzmir alınmıştır.

D) Eflak yeniden Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır.

E) Saruhanoğullarına son verilerek Anadolu Türk birli-ğini kurma çalışmaları yeniden başlamıştır.

12. Osmanlı Beyliği’nin kurulduğu dönemde Bizans’ın durumu ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangi-si doğru değildir?

A) Sık sık taht kavgaları yaşanmaktadır.

B) Ağır vergilerle ezilen halk da devlete karşı cephe almıştır.

C) Avrupa’daki Yüzyıl Savaşlarına katılması ekonomi-sini iyice bozmuştur.

D) Kendi aralarında mücadele içinde olan tekfurlar merkezi otoriteyi dinlememektedir.

E) Balkanlardan gelen Sırp ve Bulgar saldırılarına karşı koyacak güçlü bir ordusu yoktur.


KAVRAMA TESTİ

1


MODEL TEST


(1302 - 1453)

1. Ankara Savaşı’nın aşağıdaki sonuçlarından hangi-si Anadolu’da Türk siyasi birliğinin parçalandığının kesin kanıtıdır?

A) Anadolu’da tarım alanlarının zarar görmesi

B) Osmanlı Devleti’nde taht değişikliğinin yaşanması

C) Anadolu’da Şii-Kızılbaş tehdidinin ortaya çıkması

D) II. Anadolu Türk Beyliklerinin yeniden kurulması

E) Balkanlardaki fetih hareketlerinin yavaşlaması

2. Mısır’daki Abbasi halifesinden “…………………………” unvanını alması Yıldırım Bayezit’in Türk beyliklerine kar-şı yaptığı seferlere hukuki geçerlilik kazandırmıştır.


A) Sultan

B) Rumeli’nin Sultanı

C) Doğunun ve Batının Hükümdarı

D) Anadolu Sultanı

E) Şarkın Sultanı

3. Yıldırım Bayezit’in İstanbul kuşatmalarında başarılı olamamasında,

I. Karamanoğullarının saldırıları,

II. doğudan gelen Timur tehlikesi,

III. Niğbolu Savaşı

gelişmelerinden hangileri etkili olmuştur?



4. Osmanlı Beyliği’nin kurulmasından sonra belli bir güce ulaşmasıyla en büyük hedef İstanbul’u fethetmek ol-muştur.

Aşağıdakilerden hangisi İstanbul’u kuşatan ilk Os-manlı hükümdarı olmuştur?

A) I. Murat B) I. Bayezit

C) II. Murat D) I. Mehmet

E) II. Mehmet

5. Timur’un topraklarını genişletmek amacıyla,

I. Delhi Sultanlığı,

II. Osmanlı Devleti,

III. Altın Orda Hanlığı

devletleri üzerine yaptığı seferlerden hangilerinin Türk - İslam dünyası açısından olumsuz sonuçlar ortaya çıkardığı söylenebilir?



6. II. Murat Dönemi’nde siyasi içerikli olarak ……………… İsyanı çıkmıştır.


A) Buçuk Tepe

B) Kalenderoğlu

C) Baba Zünnun

D) Şeyh Bedrettin

E) Düzmece Mustafa


KAVRAMA TESTİ

1

10. SINIF TARİH KONU ÖZETLİ SORU BANKASI 7210. SINIF TARİH KONU ÖZETLİ SORU BANKASI 72

MODEL TEST


7. Aşağıdakilerden hangisi Yıldırım Beyazıt Dönemi’n-deki Ankara Savaşı’nın sonuçları arasında gösteri-lemez?

A) Fetret Devri başladı.

B) Anadolu siyasi birliği bozuldu.

C) Taht kavgaları başladı.

D) Veraset anlayışı değişti.

E) Avrupa fetihleri durdu.

8. Osmanlı Devleti’nin kısa sürede büyümesinde Bizans’ın iç sorunlarının yanında komşu devletlerle olan ilişkileri de etkili olmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi XIV. yüzyılın başlarında Bi-zans’ın düşmanları arasında yer almaz?

A) Venedik

B) Ceneviz

C) Bulgar Krallığı

D) Karesioğulları

E) Germiyanoğulları

9. Yıldırım Beyazıt döneminde,

• Saruhan, Germiyan, Menteşe, Aydın ve Karamano-ğulları beylikleri Osmanlı egemenliğine girmiştir.

• Merkezi Kütahya olmak üzere Anadolu Beylerbey-liği kurulmuştur.

Buna göre:

I. Anadolu Türk siyasi birliği sağlanmaya çalışılmıştır.

II. Merkezî otorite güçlendirilmeye çalışılmıştır.

III. Avrupa’nın baskı gücü kırılmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



10. Aşağıdakilerden hangisinde I. Murat Dönemi’nde yaşanan gelişmeler birlikte verilmiştir?

A) Divan teşkilatının kurulması – İzmit’in alınması – Sazlıdere Savaşı’nın yapılması

B) Maltepe Savaşı’nın yapılması – Bursa’nın alınması – İznik’in alınması

C) Bursa’nın başkent yapılması – Anadolu Beylerbeyli-ği’nin kurulması – İlk gümüş paranın bastırılması

D) Koyunhisar Savaşı’nın yapılması – Edirne’nin alın-ması – Bulgaristan’ın vergiye bağlanması

E) Rumeli Beylerbeyliği’nin kurulması – Yeniçeri Oca-ğı’nın kurulması – Şehzade sancağı uygulamasının başlatılması

11. Anadolu Hisarı, aşağıdaki hangi Osmanlı Kuruluş Dönemi padişahı tarafından yaptırılmıştır?

A) I. Bayezit

B) II. Murat

C) I. Murat

D) I. Mehmet

E) Orhan Bey

12. Osmanlı Devleti I. Mehmet Dönemi’nde aşağıda-ki beyliklerden hangisiyle siyasi mücadele içinde olunmamıştır?

A) Saruhanoğulları

B) Aydınoğulları

C) Menteşeoğulları

D) Karamanoğulları

E) Karesioğulları

KAVRAMA TESTİ

1


MODEL TEST


(1302 - 1453)

1. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların Balkanlarda egemenlik kurma adına mücadele ettiği devletler arasında gösterilemez?

A) Avusturya Arşüdükalığı

B) Macar Krallığı

C) Eflak-Boğdan Voyvodalığı

D) Sırp Krallığı

E) Bulgar Krallığı

2. Aşağıda verilenlerden hangisinin Macarlarla ilgili olduğu savunulamaz?

A) Sazlıdere B) Varna

C) Sırpsındığı D) Niğbolu

E) Edirne - Segedin Antlaşması

3. • Osman Bey döneminde Koyunhisar Savaşı’nda Bizanslı tekfurlar mağlup edilmiş, Bursa’nın İstan- bul’dan yardım alma yolu kesilmiştir.

• Orhan Bey zamanında ilk iş olarak Bursa alınmış ve başkent yapılmıştır.

Bu duruma göre:

I. İstikrarlı bir dış politika izlenmektedir.

II. Osman Bey, Bursa’nın fethini kolaylaştırmıştır.

III. Osmanlı Devleti’nin ilk başkenti Bursa olmuştur.

gibi yargılardan hangilerine ulaşılabilir?



4. Yıldırım Bayezit Dönemi’nde Anadolu Türk birliğini kur-ma çalışmaları yoğunluk kazanmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu dönemde Osmanlı top-raklarına katılan beylikler arasında gösterilemez?

A) Germiyanoğulları

B) Aydınoğulları

C) Karesioğulları

D) Menteşeoğulları

E) Karamanoğulları

5. Yıldırım Bayezit Dönemi’nde Anadolu siyasal birliği-nin bozulmasına neden olan gelişme aşağıdakiler-den hangisinde verilmiştir?

A) Akçay Savaşı

B) Ankara Savaşı

C) Kösedağ Savaşı

D) Timur’un Sivas’ı ele geçirmesi

E) Rumeli Beylerbeyliği’nin kurulması

6. II. Murat Dönemi’nde Macarlarla yapılan Edirne – Segedin Antlaşması’nın en önemli özelliği aşağıda-kilerden hangisinde verilmiştir?

A) Tuna Nehri’nin sınır kabul edilmesi

B) Batılılar ile yapılan ilk antlaşma olması

C) Antlaşmanın 10 yıl geçerliliğinin olması

D) Balkanlardaki ilerleyişi resmi olarak durdurması

E) II. Murat’ın tahtı oğlu II. Mehmet’e bırakması


KAVRAMA TESTİ

1


MODEL TEST


7. Osmanlı Beyliği’nin XIV. yüzyılda Karesioğulları top-raklarına hâkimiyet kurması ile küçük bir beylikten güçlü bir devlete geçişinde aşağıdakilerden hangi-sinin etkisinin olduğu söylenebilir?

A) Edirne - Segedin Antlaşması’nın imzalanması

B) Hamitoğullarından toprak satın alınması

C) Memluklarla savaşacak güce ulaşması

D) Çanakkale Boğazı yoluyla Rumeli’ye geçilmesi

E) Tımar sisteminin kurulması

8. Osmanlı Devleti’nin kısa sürede büyümesinde Avru-pa’daki gelişmeler de önemli bir etkiye sahiptir.

Aşağıdakilerden hangisinin bu durumu etkileyen faktörler arasında olduğu savunulabilir?

A) İngiltere ile Fransa arasında Yüzyıl Savaşlarının ya-şanması

B) İngiltere’de Magna Charta’nın ilan edilmesi

C) Kutsal Roma Germen İmparatorluğu’nun kurulması

D) İtalya’da Rönesans Hareketlerinin başlaması

E) Coğrafi Keşiflerle yeni kıtaların bulunması

9. “Bey nerede ise merkez orasıdır.” anlayışına göre Os-man Bey Dönemi’nde aşağıda verilenlerden hangi-sinin Osmanlı Devleti’nin merkezi olduğu söylene-mez?

A) Söğüt B) Bilecik

C) Bursa D) Yenişehir

E) Karacahisar

10. I. Bir ülkeyi zora ve baskıya dayanarak yöneten kim se

II. Özellikle Eflak ve Boğdan beyleri için kullanılan prenslik unvanı

III. Sırp ve Hırvat dillerinde prens anlamına gelen söz-cük

Yukarıdaki tanımların karşılıkları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Knez Despot Voyvoda

A) I II III

B) I III II

C) II I III

D) II III I

E) III I II

11. Anadolu Türk Siyasi Birliğini sağlama adına siyasi ve askeri çözümler üreten Osmanlıların karşısında her za-man en büyük güç Karamanoğulları olmuştur.

Karamanoğullarının Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamada Osmanlılara sıkıntı oluşturmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Oğuz Türkmenlerince kurulmuş bir beylik olması

B) Türkçeyi resmi dil ilan ederek Arapça-Farsçanın et-kisini azaltması

C) Egemen olduğu coğrafi konum itibarıyla Selçuklu-ların varisi olduğunu düşünmesi

D) Abbasi hilafetince Anadolu Türklerinin lideri olarak kabul edilmesi

E) Haçlılara karşı verilen mücadelelerde diğer Türk beyliklerine liderlik etmesi


KAVRAMA TESTİ

1


MODEL TEST


(1302 - 1453)

1. I. Anadolu beyliklerinin Türk ve Müslüman olması

II. Bizans’a karşı ilerleyiş içerisinde bulunulması

III. Anadolu’daki beyliklerin ittifak içerisinde olması

Yukarıdakilerden hangileri Osmanlı Devleti’nin Bi-zans’a karşı uyguladığı gaza ve cihat politikasını Anadolu beyliklerine karşı uygulamamasının ne-denleri arasında gösterilebilir?



2. Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Balkanların duru-mu hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Mezhep kavgaları sona ermiştir.

B) Siyasi birlik yoktur.

C) Tamamı Ortodoks halktan oluşur.

D) En güçlü devlet Bizans İmparatorluğu’dur.

E) Balkan milletlerinin tamamı Slav’dır.

3. Yıldırım Bayezit Dönemi’nde Rumeli’den sonra Ana-dolu’da da beylerbeyliği kurularak eyalet sayısı ikiye çıkartılmıştır.

Aşağıdaki şehirlerden hangisi Anadolu Beylerbeyli-ği’nin merkezi olmuştur?

A) Afyon B) Bilecik

C) Bursa D) Manisa

E) Kütahya

4. Karamanoğulları ile Osmanlı Beyliği’nin ortak özel-likleri arasında,

I. İlhanlılara vergi vermeleri,

II. İznik’e hâkim olmaları,

III. İstanbul’u kuşatmış olmaları

durumlarından hangileri gösterilebilir?



5. Osmanlılarda, “Beylikten Devlete Geçiş” dönemi ile il-gili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

A) II. Murat Dönemi’nde, “Ülke padişah ve çocukları-nın malıdır.” anlayışı benimsenmiştir.

B) I. Bayezit Dönemi’nde İstanbul’un kuşatılması üze-rine Haçlılarla Niğbolu Savaşı yapılmıştır.

C) Orhan Bey Dönemi’nde yapılan Koyunhisar Savaşı ile Bizans’ın Anadolu toprakları ile olan bağlantısı kesilmiştir.

D) I. Murat Dönemi’nde Sırpsındığı Savaşı’nın kazanıl-masından sonra başkent Bursa’dan İznik’e taşın-mıştır.

E) İlk medrese I. Murat Dönemi’nde açılmıştır.

6. Aşağıdaki beyliklerden hangisi Kuruluş Dönemi’nde Osmanlı Devleti’ne en son katılan beyliktir?

A) Aydınoğulları

B) Karesioğulları

C) Candaroğulları

D) Saruhanoğulları

E) Germiyanoğulları


KAVRAMA TESTİ

1


MODEL TEST


7. 1299’da kurulduğu kabul edilen Osmanlıların 1453 İs-tanbul’un fethine kadar geçen dönemleri beylikten dev-lete geçiş ve kuruluş süreci olarak kabul edilir.

Aşağıdaki devletlerden hangisinin Osmanlılar ile bu süreçte birlikte siyasi varlık gösterdiği söylenemez?

A) Bizans İmparatorluğu

B) İlhanlı Hanlığı

C) Büyük Selçuklu Devleti

D) Eretna Beyliği

E) Memlük Sultanlığı

8. XIV. yüzyılın başlarında Anadolu, Balkanlar ve Yakın Doğu’nun siyasi durumu ile ilgili aşağıdaki bilgiler-den hangisi yanlıştır?

A) Balkanlarda siyasi birlik yoktur.

B) Anadolu’da bağımsız beylikler vardır.

C) Yakın Doğu’nun en güçlü devleti Memluklardır.

D) Balkanlarda Osmanlılardan sonra en güçlü devlet Sırp Krallığı’dır.

E) Anadolu’da Türklerin dışında Bizans ve Trabzon Rum İmparatorluğu gibi devletler vardır.

9. Osmanlı Beyliği kurulduğu sırada, Balkanlarda siyasal birlik olmadığı gibi sosyal ve mezhep birliği de yoktu.

Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki durumun so-nuçları arasında gösterilemez?

A) Avrupa’da feodal sistem görülmektedir.

B) Avrupa’da mezhep kavgaları görülmektedir.

C) Osmanlı Devleti’nin Balkan fetihleri hız kazanmıştır.

D) Osmanlı Devleti Anadolu fetihlerine önem verme-miştir.

E) Osmanlı Devleti’nin Balkanları Türkleştirmesi kolay-laşmıştır.

10. Osmanlı Beyliği’nin kısa sürede büyümesini etkile-yen faktörler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Beyliklerle iyi ilişkiler kurulması

B) Gaza ve cihat politikasının uygulanılması

C) Timur istilası ile Anadolu’da siyasal birliğin bozul-ması

D) Hanedanın ilk hükümdarlarının yetenekli, tecrübeli ve teşkilatçı olması

E) İstimalet politikasının uygulanılması

11. I. Orta Avrupa’nın kapıları açılmıştır.

II. Halifeden “Sultan-ı İklim-i Rum” unvanı alınmıştır.

I II. Bizans’ın Avrupa’dan yardım alma ümidi büyük öl-çüde sona ermiştir.

Yukarıda sonuçları verilen Osmanlı Devleti - Haçlı savaşı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Varna B) II. Kosova

C) Çirmen D) Niğbolu

E) Sırpsındığı

12. 1444 Edirne - Segedin Antlaşması’nın imzalanma-sından sonra yaşanan iç huzursuzlukların yanında Yeniçerilerin ulufenin azlığını gerekçe göstererek çıkarttığı ayaklanma aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Buçuk Tepe İsyanı

B) Mustafa Çelebi İsyanı

C) Patrona Halil İsyanı

D) Şehzade Mustafa İsyanı

E) Kalenderoğlu İsyanı


KAVRAMA TESTİ

1


ÜNİTE TARAMA TESTİ


(1302 - 1453)

1. Niğbolu Zaferi sonrası Abbasi halifesi tarafından I. Bayezit’e “Sultan-ı İklim-i Rum” unvanının verilmesi-nin aşağıdakilerden hangisini kolaylaştırdığı söyle-nebilir?

A) Anadolu Selçuklularından bağımsız hareket edilme-sini

B) Timur ile Anadolu Orta Doğu hâkimiyeti için askeri mücadeleye girişilmesini

C) Anadolu Türk beyliklerinin hakimiyet altına alınarak siyasi birliğin sağlanmasını

D) Teşkilatlanma faaliyetlerinin hız kazanmasını

E) Monarşik devlet anlayışının benimsenmesini

2. Osmanlı Devleti’nin farklı din ve uluslardan insan-ları himayesinde bulundurması devletin aşağıdaki hangi özelliğinin sonucudur?

A) Üç kıta üzerinde uzun süre egemenlik kurulması

B) Stratejik bakımdan önemli bir konuma sahip olun-ması

C) Sancak sisteminin gelenek haline getirilmesi

D) Adaletli ve hoşgörülü bir yönetime sahip olunması

E) Merkeziyetçi bir anlayışa sahip olunması

3. Osmanlı Beyliği’nin kısa sürede büyümesine etki eden,

I. Ahi şeyhinin desteği,

II. gaza - cihat politikası,

III. iskan politikası

faktörlerinden hangileri dinsel bir etkiye sahiptir?



4. Kösedağ Savaşı sonrası Moğol egemenliğini tanı-mak zorunda kalan Anadolu Selçuklularının özellik-le Batı Anadolu’daki etkinliğinin azalmasının aşağı-dakilerden hangisini ortaya çıkardığı söylenebilir?

A) Bağımsız Türkmen Beyliklerinin kurulmasını

B) Haçlı Seferlerinin yeniden başlamasını

C) Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasını

D) Moğol istilasının Ege kıyılarına ulaşmasını

E) Selçuklu egemenliğinin Anadolu’da sonlanmasını

5. Osmanlı Devleti’nin siyasi gücünü uzun süre koru-masında aşağıdaki durumlardan hangisinin etkisin-den söz edilemez?

A) Devletin padişahın malı kabul edilmesi

B) Coğrafi açıdan uç beyliği olarak kurulması

C) Merkezi otoriteyi artıracak tedbirler alınması

D) Adaletli ve hoşgörülü bir yönetim anlayışının be-nimsenmesi

E) Sağlam bir teşkilata sahip olunması

6. Osmanlı Devleti’nin kısa sürede büyümesindeki et-kenlerden olan “uç beyliği” özelliği Osmanlı Devle-ti’ne aşağıdakilerden hangisini sağlamıştır?

A) Beylikler arası mücadeleye girilmemesi

B) Adaletli ve hoşgörülü bir yönetim uygulanması

C) Moğol baskısından etkilenilmemesi

D) Ahilerin desteğinin alınması

E) Anadolu’da siyasal birliğin kurulması


KAVRAMA TESTİ

1




7. Anadolu Selçukluların Bizans ordusu ile yaptığı 1176 Miryakefalon Savaşı dönemin Türk kaynaklarında “Yurt Tutan Savaşı” olarak adlandırılır.

Osmanlıların Rumeli hâkimiyeti adına yaptıkları aşa-ğıdaki mücadelelerden hangisinin Balkanlar adına Miryakefalon Savaşı ile ortak özelliğe sahip olduğu söylenebilir?

A) 1364 Sırpsındığı Savaşı

B) 1371 Çirmen Savaşı

C) 1389 I. Kosova Savaşı

D) 1444 Varna Savaşı

E) 1448 II. Kosova Savaşı

8. I. Ploşnik Savaşı’nın yapılması

II. Venediklilerle ilk deniz savaşının yapılması

III. İstanbul’un ilk kez kuşatılması

Verilen bilgilerle yaşandığı dönem eşleştirmelerin-den hangisi doğrudur?

I II III

A) I. Mehmet II. Murat I. Bayezit

B) I. Bayezit I. Mehmet I. Murat

C) I. Murat I. Mehmet I. Bayezit

D) I. Bayezit II. Murat I. Mehmet

E) I. Murat II. Mehmet Orhan Bey

9. Aşağıdakilerden hangisi I. Bayezit Dönemi’nde İs-tanbul kuşatmaları ile ilgili değildir?

A) Niğbolu Savaşı

B) Ankara Savaşı

C) Bizans ile yapılan antlaşma

D) Anadolu Hisarı’nın yapılması

E) Karamanoğulları üzerine sefere çıkılması

10. Abbasi halifesinin I. Bayezit’e “Sultan-ı İklim-i Rum” unvanını vermesinin sonuçları arasında aşağıdaki-lerden hangisi gösterilebilir?

A) Osmanlı Devleti’nin Anadolu beylikleri üzerinde hâ-kimiyet kurma politikası meşrulaşmıştır.

B) Padişahların unvan kullanmaları gelenekleşmiştir.

C) Osmanlı Devleti’nin Anadolu dışında toprak kazan-maları zorunlu hale gelmiştir.

D) Abbasi halifeleri siyasi olarak Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır.

E) Anadolu’nun “Rum” değil, “Türk” toprağı olduğu kesinleşmiştir.

11. Osmanlı Devleti’nin I. Bayezit Dönemi’nde Boğaz’da Anadolu Hisarı’nın yaptırılmasıyla aşağıdakilerden hangisinin hedeflendiği savunulabilir?

A) Bizans - Karamanoğulları iş birliğini önlemek

B) Karadeniz ticaret yolunu kontrol edebilmek

C) Bizans’a Karadeniz’den yardım gelmesini engelle-mek

D) Rusların “sıcak denizler” politikasına karşı önlem almak

E) Avrupa’da Haçlı ittifakının önüne geçmek

12. İkinci Murat Dönemi’nde yaşanan,

I. Varna Savaşı,

II. Düzmece Mustafa Olayı,

III. Edirne - Segedin Antlaşması

gelişmelerinden hangileri Osmanlı Devleti ile ilgili olumsuz sonuçlar ortaya çıkarmıştır?




KAVRAMA TESTİ

1





13. – Saruhanoğullarına son verilmesi

– Candaroğulları ile mücadele edilmesi

– Germiyanoğullarından çeyiz yoluyla toprak kaza-nılması

Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi ile ilgili verilen-lerin ortak amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anadolu’nun İslamlaşması

B) Balkan fetihlerinin artırılması

C) Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması

D) Anadolu’nun ticari kapasitesinin artırılması

E) Türk kültürünün Anadolu’da yaygınlaştırılması

14. 1402 Ankara Savaşı’ndan sonra Osmanlı Devleti’ne ilk kez katılan beylikler arasında aşağıdakilerden hangisi vardır?

A) Germiyanoğulları

B) Menteşeoğulları

C) Ramazanoğulları

D) Hamitoğulları

E) Aydınoğulları

15. Osmanlı Devleti’nde, Ankara Savaşı’nın öncesi ve-sonrası karşılaştırıldığında, Anadolu ve Balkanların durumu ile ilgili,

I. hükümdar belirsizliği,

II. taht mücadelesi,

III. toprak kaybı

konularından hangilerinde farklılık olduğu savunu-labilir?



16. Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda yaptığı fetihlerin sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Gayrimüslim nüfusu artmıştır.

B) Ülkedeki etnik çeşitlilik artmıştır.

C) Farklı kültürler bir arada yaşama imkânı bulmuştur.

D) Anadolu siyasi birliğinin kurulması zorlaşmıştır.

E) Merkezi otoritenin artırılması zorunlu hale gelmiştir.

17. Asya’da büyük bir devlet ve güç oluşturmuş olan Timur’un Osmanlı Devleti üzerindeki asıl amacının aşağıdakilerden hangisi olduğu savunulabilir?

A) Osmanlı Devleti’ni ortadan kaldırarak Anadolu’ya sahip olmak

B) Anadolu beylerine topraklarının iadesini sağlayarak Anadolu’da adaleti tesis etmek

C) Yıldırım Bayezit’in İstanbul’u ele geçirmesini önle-yerek büyümesini durdurmak

D) Çin üzerine yapmayı planladığı seferden önce Os-manlılara hâkimiyetini kabul ettirmek

E) Yıldırım Bayezit’in kendi adına para bastırmasını sağlayarak Anadolu ekonomisini kontrol etmek

18. Osmanlı Devleti tarafından imzalanan,

I. Ayastefanos,

II. Mondros Ateşkes,

III. Edirne – Segedin

antlaşmalarından hangilerinin yürürlüğe girmediği söylenebilir?



KAVRAMA TESTİ

1




19. Osmanlı tarihinde devletin I. ve II. kurucusu olarak adlandırılan hükümdarlar aşağıdakilerden hangisin-de birlikte verilmiştir?

I. Kurucu II. Kurucu

A) Osman Gazi Orhan Gazi

B) Osman Gazi I. Mehmet

C) Orhan Gazi II. Murat

D) Orhan Gazi I. Bayezit

E) I. Murat I. Mehmet

20. Osmanlıların kuruluş süreci çeşitli araştırmalara konu olmuş ve önde gelen tarihçiler bu konuda tezler ortaya atmışlardır. Osmanlıların kısa sürede güçlü bir devlet olmaları ile ilgili tezler ortaya atan tarihçilerimize;

I. Halil İnalcık,

II. Paul Wittek,

III. M. Fuat Köprülü

isimlerinden hangileri örnek olarak gösterilebilir?



21. Bizans’ın Anadolu topraklarını yöneten tekfurların halka baskı yapıp haksız vergiler almaları aşağıda verilenlerden hangisini kolaylaştırmıştır?

A) Halkın Bizans’a olan bağlılığının artmasını

B) Osmanlı Devleti’nin bölgede hâkimiyet kurmasını

C) Osmanlıların Anadolu Türk siyasi birliğini kurmalarını

D) Tekfurların Bizans’tan bağımsızlıklarını kazanmala-rını

E) Bizans’ın kısa sürede ekonomik durumunun düzel-mesini

22. Sultan Alaeddin Keykubad tarafından Ertuğrul Gazi’ye verilen yurtluk yaklaşık 1.600 km2 iken Osman Gazi vefat ettiğinde Orhan Gazi’ye yaklaşık 16.000 km2’lik bir beylik bırakmıştır. Osmanlılar I. Murat Devri’nde ise yaklaşık 300.000 km2’ye egemen olmuşlardır.

Kısa sürede gerçekleşen bu hızlı büyümeye etki eden faktörler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Doğudan gelen Türkmen göçü ile insan kaynağı açısından beslenmesi

B) Balkanlar ve Avrupa’daki mevcut sorunlu - sıkıntılı durum

C) Kapitülasyonlarla Haçlı birliğinin sağlanmasının en-gellenmesi

D) Egemenlik anlayışının merkezi otoriteyi güçlendir-mesi

E) Tebaayı memnun eden ekonomik - sosyal politika-lar

23. Kuruluş yıllarında Osmanlıların İstanbul’u kuşattığı ve Doğu Roma İmparatorluğu’na son vermeye çalıştığı görülmüştür.

Osmanlıların İstanbul’u kuşatma nedenleri arasın-da;

I. şehzadeler arası mücadelelerde Bizans’ın tahrik edici politikalar uygulaması,

II. Ortodoks Hristiyanların Osmanlı himayesine alın-mak istenmesi,

III. Balkan ve Avrupa devletlerinin Osmanlılara karşı Haçlı Seferleri için Bizans tarafından yönlendirilmesi

durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebi-lir?




YAZILIYA HAZIRLIK

KLASİK SORULAR

1. YAZILI

1. Dönem


1. Osmanlı Devleti’nde İstanbul’u kuşatma girişiminde bulunanlar hangi padişahlardır? Yazınız.

2. Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki ilk diplomatik faali-yetlerini ve sonuçlarını yazınız.

3. Osmanlı Beyliği’nin kısa sürede büyümesini etkile-yen faktörlerden beş tanesini yazınız.

4. Beylikten Devlete Geçiş Dönemi’nde Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması konusunda yapılan ça-lışmaları yazınız.


YAZILIYA HAZIRLIK


KLASİK SORULAR

1. YAZILI

5. Karesioğullarının Osmanlı Devleti hakimiyeti altına girmesinin sonuçlarını açıklayınız.

6. Ankara Savaşı’nın nedenleri ve sonuçları nelerdir? Açıklayınız.

7. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nde çıkan taht mü-cadeleleri ile ilgili isyanlar hakkında bilgi veriniz.

8. Osmanlı Beyliği’nin kurulduğu dönemdeki Anado-lu’nun siyasal yapısı hakkında bilgi veriniz.

9. Timur’un faaliyetlerinin Türk dünyasına olan etkile-rini açıklayınız.

10. İstanbul’un Yıldırım Bayezit Dönemi’nde fethedile-memesine etki eden faktörler nelerdir? Yazınız.


YAZILIYA HAZIRLIK

KLASİK SORULAR

1. YAZILI

1. Dönem

1. Osmanlı Devleti’nde İstanbul’u kuşatma girişiminde bulunanlar padişahlar:

– I. Bayezit (Yıldırım)

– I. Mehmet (Çelebi)

– II. Murat

– II. Mehmet (Fatih)

2. II. Murat Dönemi’nde Balkanlarda bir türlü istenilen ba-şarının sağlanamaması üzerine 1444 yılında Macarlarla Edirne - Segedin Antlaşması yapılmıştır. Antlaşmanın “10 yıl geçerli olacak” maddesine güvenen II. Murat tahtı 12 yaşındaki oğluna bırakmıştır. Bu gelişme üzeri-ne harekete geçen Haçlılarla aynı yıl Varna Savaşı ya-pılmış ve Osmanlı Devleti’nin Balkan hakimiyeti perçin-lenmiştir.

3. Osmanlı Beyliği’nin kısa sürede büyümesini etkile-yen faktörler:

– Merkezi devlet anlayışını benimsemesi

– Uygulanan iskân ve istimalet politikaları

– Güçlü ve merkezi askeri yapısı

– Komşu beyliklerle iyi ilişkiler kurulması

– Bizans’ın ve Balkanların içinde bulunduğu siyasi durum

4. Orhan Bey Devri’nde Karesioğulları, içinde bulunduğu siyasi kargaşadan faydalanılarak hâkimiyet altına alın-mış, böylece Anadolu Türk siyasi birliği çalışmaları baş-latılmıştır.

Yine aynı dönemde Ankara’daki Ahi Beyliği Osmanlı Devleti’ne dahil edilmiştir.

I. Murat Dönemi’nde Germiyan Beyi’nin kızının “gelin” olarak alınması ile çeyiz olarak bu beyliğe ait Kütahya, Simav, Emet ve Tavşanlı Osmanlı Devleti’ne bağlanmış, Hamitoğulları Beyliği’nden ise 80 bin altın karşılığında Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Yalvaç ve Isparta alınmıştır.

I. Bayezit Dönemi’nde 1390 yılında çıkılan Anadolu Se-feri’yle Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Menteşeoğulla-rı, Hamitoğulları ve Germiyanoğulları beyliklerine son verilmiş, Candaroğullarının Sinop dışında kalan toprak-ları hâkimiyet altına alınmıştır.

5. Karesioğullarının Osmanlı Devleti hakimiyeti altına girmesiyle;

– Rumeli’ye geçiş yolu açılmış,

– Osmanlı Devleti ilk kez donanma sahibi olmuş,

– Karesioğullarının değerli komutanları Osmanlı hizmetine girmiş

– Anadolu Türk siyasi birliğini kurma çalışmaları başlatılmıştır.


SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

YAZILIYA HAZIRLIK

Soruların Çözümleri

KLASİK SORULAR

1. YAZILI

235

YAZILIYA HAZIRLIK

Soruların Çözümleri

KLASİK SORULAR

1. YAZILI

6. Ankara Savaşı’nın nedenleri:

– Cihan hakimiyeti güden iki Türk liderin siyasi çatışması

– Yıldırım Bayezit’in topraklarını ele geçirdiği Ana- dolu beylerinin Timur’dan yardım istemesi

– Timur’un baskısından kaçan Celayirli ve Kara- koyunlu liderlerinin Yıldırım’a sığınması ve Ti - mur’a teslim edilmemesi

– İki lider arasında karşılıklı hakaret içeren mek- tuplaşmalar

Ankara Savaşı’nın sonuçları:

– Anadolu beyliklerinin büyük kısmının yeniden kurulması

– Anadolu Türk siyasi birliğinin bozulması

– Osmanlı Devleti’nin dağılma tehlikesi geçirmesi

– Osmanlıların Balkan ilerleyişinin durması

– 11 yıl süren Fetret Devri’nin başlaması

7. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nde taht mücade-leleri;

– Ankara Savaşı’ndan sonra yaşanan Fetret Dev- ri’nde Yıldırım Bayezit’in oğulları arasında 11 yıl süren taht mücadelesini Çelebi Mehmet kazanmıştır.

– Çelebi Mehmet Dönemi’nde Timur’un Orta As- ya’ya götürdüğü Mustafa Çelebi’nin dönmesiy- le çıkan isyan bastırılmıştır.

– II. Murat Dönemi’nde Bizans’ın kışkırtmasıyla çıkan Düzmece Mustafa İsyanı bastırılmış ve Mustafa Çelebi ortadan kaldırılmıştır.

– Yine II. Murat Dönemi’nde yine Bizans kışkırt- masıyla çıkan Şehzade Mustafa İsyanı bastırıl- mıştır.

8. Osmanlı Beyliği’nin kurulduğu dönemdeki Anado-lu’da;

– Kösedağ Savaşı’ndan sonra kurulmuş olan bey likler,

– Doğu Karadeniz’de Trabzon Rum İmparatorlu- ğu,

– Güney Marmara’da Bizans,

– Doğu Anadolu’da Memlükler ve İlhanlılar

mevcuttu.

9. Kendisini Cengiz Han’ın mirasçısı olarak gören Timur, önce Maveraünnehir’i, ardından Harzem’i alarak Al-tın Orda Devleti ile komşu olmuş, bu devletle yaptığı mücadeleyi kazanarak batıya doğru genişlemiştir. Bu gelişme zamanla Moskova Knezliği’nin büyümesine neden olacaktır.

İran’ı topraklarına kattıktan sonra Celayirli Devleti’ni yıkarak Bağdat’ı hâkimiyeti altına alan Timur kendisini Türk dünyasının tek hâkimi ilan etmiş ve karşısına çıkan Müslüman - Türk devletleri zayıflatarak veya yıkarak Haçlılar karşısında İslam dünyasına zarar vermiştir.

Timur’un Hindistan’daki Türk Sultanlığı’nı yenilgiye uğ-ramasıyla Hindistan’daki Türk egemenliği zayıflamış, bölgedeki küçük devletler güçlenmiştir.

10. İstanbul’un Yıldırım Bayezit Dönemi’nde fethedile-memesinde;

– Bizans’ın Haçlıları Osmanlı Devleti’ne karşı kış- kırtmasıyla Niğbolu Savaşı’nın yaşanması,

– Karamanoğullarının Osmanlı Devleti aleyhine ittifaklara girmesi ve kuşatmalar sırasında Os- manlı topraklarına saldırması,

– Kubilay Hanlığı üzerine düşünülen seferden önce Timur’un batı sınırlarını güvence altına almak amacıyla Osmanlı Devleti üzerine gelmesi ve yaşanan Ankara Savaşı

etkili olmuştur.


Ön sÖz - robert

Documents