nato strategies and greece

Νο. 59 (124)Νοέμβριος 2009

2 Η στρατηγική του ΝΑΤΟ και οι σχέσεις του με την ΕλλάδαΑποτελέσματα έρευνας

Ανάλυση της έρευνας για τις σχέσεις Ελλάδας-ΝΑΤΟΒαγγέλης Χωραφάς

Ελλάδα και ΝΑΤΟΑντώνιος Αντωνιάδης

Η ελληνική συμμετοχή στο ΝΑΤΟ και οι προοπτικές τηςΑθανάσιος Βέννης

Το ΝΑΤΟ και η στρατηγική του κούκουΔημήτριος Δήμου

Εμείς και το ΝΑΤΟΝίκος Κουρής

Κύπρος και ΝΑΤΟΓιαννάκης Λ. Ομήρου

Το ΝΑΤΟ στο μέλλονΜανούσος Παραγιουδάκης

Κρίσιμη ώρα για την Ευρωπαϊκή ΈνωσηΔημήτρης Σκαρβέλης

ΝΑΤΟ: τα 60 χρόνια από την ίδρυσή του και η ΕλλάδαΑθανάσιος Τζογάνης

Η προοπτική του ΝΑΤΟ και η ΕλλάδαΠαναγιώτης Χηνοφώτης

46

70

80

32

60

82

56

94

98

104

2Νοέμβριος 2009 MONTHLY REVIEW

Η στρατηγική του ΝΑΤΟ και οι σχέσεις του με την Ελλάδα

έρευνα του Monthly Reviewεπεξεργασία στοιχείων από τη VPRC

Η ταυτότητα της έρευνας

ΣκοπόςΗ διερεύνηση των απόψεων του ειδικού πληθυσμού των αξιωματικών των ελληνικών ένοπλων δυνάμεων για τις σχέσεις Ελλάδας-ΝΑΤΟ.

Τύπος και μέθοδος Ποσοτική έρευνα / Mail & E-mail Research.

Πληθυσμός Ο ειδικός πληθυσμός των αξιωματικών στην Ελλάδα.

Μέγεθος δείγματος Το μέγεθος του δείγματος ανέρχεται σε 829 αξιωματικούς.

Χρόνος διεξαγωγής Μάιος – Σεπτέμβριος 2009.

Μέθοδος δειγματοληψίαςΑκολουθήθηκε η μέθοδος της δειγματοληψίας ποσοστώσεων (quota sampling) των ένοπλων δυνάμεων της χώρας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη στρατιωτική βαθμίδα (κα-τώτερη, μέση, ανώτερη), το όπλο προέλευσης (στρατός, αεροπορία, ναυτικό) και τη σχέση εν ενεργεία/απόστρατων αξιωματικών.

ΠαρατηρήσειςΤα ποσοστά των απαντήσεων της έρευνας παρουσιάζονται σε στρογγυλοποιημένη μορφή. Σε κάθε διάγραμμα της έρευνας παρουσιάζεται ως τίτλος η πλήρης διατύπω-ση της ερώτησης, η οποία ετέθη στους ερωτώμενους. Η έρευνα αυτή δεν συνοδεύε-ται από κείμενο συμπερασμάτων της εταιρίας.

Τα νούμερα στα διαγράμματα και στους πίνακες εκφράζουν ποσοστά επί τοις εκατό (%).

�Η στρατηγική του ΝΑΤΟ και οι σχέσεις του με την Ελλάδα

Δημογραφική κατανομή των Ελλήνων αξιωματικών

18-24 ετών

2. Ηλικιακή κατηγορία

Άνδρες

Γυναίκες

2�

1�

27

22

10

5

1. Φύλο

25-�4 �5-44 45-54 55-64 65 +

96

4


0-5 έτη

3. Από πότε ξεκινήσατε να υπηρετείτε στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις;

4. Είστε εν ενεργεία ή απόστρατος αξιωματικός;

17

�1

6-15

26-�5

�6 +

44

54

2

16-25

17

20

15

Εν ενεργεία

ΔΑ

Απόστρατος

5Η στρατηγική του ΝΑΤΟ και οι σχέσεις του με την Ελλάδα

56

25

19

1 έτος

26

5. Έχετε υπηρετήσει στην καριέρα σας σε νατοϊκή θέση;

6. Έχετε υπηρετήσει στην καριέρα σας σε νατοϊκή θέση; (Απαντούν μόνο όσοι έχουν υπηρετήσει στην καριέρα τους σε νατοϊκή θέση, Ν = 209 άτομα)

ΔΑ

Όχι

Ναι

2 έτη

�

4

5

6 +

ΔΑ

29

7

10

9

11

8


5�21

26

7. Έχετε υπηρετήσει στην καριέρα σας σε νατοϊκή θέση; (Απαντούν μόνο όσοι έχουν υπηρετήσει στην καριέρα τους σε νατοϊκή θέση, Ν = 209 άτομα.)

Μέσος όρος υπηρεσίας

�,49 έτη

8. Σε ποιον κλάδο έχετε θητεύσει;

Στρατός Ξηράς

Πολεμικό Ναυτικό

Πολεμική Αεροπορία


Στρατηγός

Αντιστράτηγος

Υποστράτηγος

Ταξίαρχος

Συνταγματάρχης

Αν/χης

Ταγματάρχης

Λοχαγός

Υπολοχαγός

Ανθυπολοχαγός

ΔΑ

1

9. Σε ποιο βαθμό βρίσκεστε σήμερα ή με ποιο βαθμό έχετε αποστρατευθεί από το Στρατό Ξηράς;

10

6

6

25

8

�

16

14

10

�


Ναύαρχος

Αντιναύαρχος

Υποναύαρχος

Αρχιπλοίαρχος

Πλοίαρχος

Αντιπλοίαρχος

Πλωτάρχης

Υποπλοίαρχος

Ανθυποπλοίαρχος

Σημαιοφόρος

ΔΑ

1

10. Σε ποιο βαθμό βρίσκεστε σήμερα ή με ποιο βαθμό έχετε αποστρατευθεί από το Πολεμικό Ναυτικό;

�

2

4

24

9

4

14

15

6

18


Πτέραρχος

Αντιπτέραρχος

Υποπτέραρχος

Ταξίαρχος

Σμήναρχος

Αντισμήναρχος

Επισμηναγός

Σμηναγός

Υποσμηναγός

Ανθυποσμηναγός

ΔΑ

1

11. Σε ποιο βαθμό βρίσκεστε σήμερα ή με ποιο βαθμό έχετε αποστρατευθεί από την Πολεμική Αεροπορία;

1

4

4

27

21

4

8

9

1�

8


12. Έχουν περάσει 60 χρόνια από την ίδρυση του ΝΑΤΟ. Σε αυτό το διάστη-μα πιστεύετε ότι η συνεισφορά του στη συγκρότηση και τη λειτουργία του Δυτικού κόσμου ήταν:

�

2�

19

Αρνητική Μάλλοναρνητική

Ούτε/ούτε Μάλλονθετική

ΔΓ/ΔΑ

1�

10

19

27 28

Θετική55

Η στρατηγική του ΝΑΤΟ και οι σχέσεις του με την Ελλάδα

Αρνητική

Ούτε/ούτε

ΔΓ/ΔΑ

�

Θετική


13. Σε αυτό το διάστημα των 60 χρόνων πιστεύετε ότι η συνεισφορά του ΝΑΤΟ στην εξέλιξη της παγκόσμιας κοινότητας ήταν:

�

2�

22

Αρνητική Μάλλοναρνητική

Ούτε/ούτε Μάλλονθετική

ΔΓ/ΔΑ

1012

2�

�5

17

Θετική

52

Αρνητική

Ούτε/ούτε

ΔΓ/ΔΑ

�

Θετική


15. Σε ό,τι αφορά τη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ ΝΑΤΟ και ΕΕ:

14. Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν υπογράψει συμφωνίες μεταξύ τους για τη στενή συνεργασία τους και την αλληλοχρησιμοποίηση μέσων. Οι συμφωνίες αυτές:

16

4�

48

27

Λειτουργούν υπέρ του ΝΑΤΟ

Ωφελούν εξίσου και τους δύο οργανισμούς

Λειτουργούν υπέρ της ΕΕ

Δεν ωφελούν κανέναν

ΔΓ/ΔΑ

Είμαι υπέρ της στρατιωτικής

αυτοδυναμίας της ΕΕ

Είμαι υπέρ της διατήρησης του παρόντος καθεστώτος

Είμαι υπέρ της αποδέσμευ-σης της ΕΕ από το ΝΑΤΟ και

αναζήτησης νέων συμμάχων

ΔΓ/ΔΑ

�5

10

7

5

9

1�Η στρατηγική του ΝΑΤΟ και οι σχέσεις του με την Ελλάδα

16. Σε σχέση με τον ΟΑΣΕ πιστεύετε ότι:

5�

�2

15

17. Πιστεύετε ότι όσον αφορά τις σχέσεις του ΝΑΤΟ με την Ελλάδα και την Τουρκία:

ΔΓ/ΔΑ

Δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ΝΑΤΟ

Μπορεί να εξελιχθεί σε αποφασιστικό μηχανισμόασφάλειας στην Ευρώπη και να αντικαταστήσει το ΝΑΤΟ

64Το ΝΑΤΟ υποστηρίζει περισσότερο την Τουρκία

Το ΝΑΤΟ αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο την

Ελλάδα και την Τουρκία

Το ΝΑΤΟ υποστηρίζει περισσότερο την Ελλάδα

ΔΓ/ΔΑ

24

4

8


18. Υπάρχουν συζητήσεις στους κόλπους του ΝΑΤΟ σχετικά με τον τρόπο λήψης των αποφάσεων:

72

17

19. Όπως γνωρίζετε οι Αμερικανοί αξιωματούχοι κυριαρχούν στις ανώτερες θέσεις διοίκησης του ΝΑΤΟ:

74

9

8

20

Η τάση αυτή πρέπει να συνεχισθεί λόγω της εμπειρίας των Αμερικανών και του πρωτεύοντα ρόλου που παίζουν οι ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ

Υποστηρίζω τη διατήρηση του βέτο των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ

ΔΓ/ΔΑ

Η τάση αυτή πρέπει να σταματήσει και να προωθηθούνστις θέσεις αυτές αξιωματούχοι και από άλλες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ

Υποστηρίζω την αρχή της ενισχυμένης πλειοψηφίας για αποτελεσμα-τικότερη δράση του ΝΑΤΟ

ΔΓ/ΔΑ


21. Για κάθε μία από τις παρακάτω χώρες σε περίπτωση μελλοντικής διεύ-ρυνσης του ΝΑΤΟ, είστε υπέρ ή κατά της ένταξής τους;

20. Θεωρείτε ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να διευρυνθεί περισσότερο;

41

4�

16

ΔΓ/ΔΑ

Όχι

Ναι

Υπέρ Κατά ΔΓ/ΔΑ

Σερβία 62 21 17

Ρωσία 55 �0 15

Αυστραλία 45 24 �1

Νέα Ζηλανδία 4� 25 �2

Αίγυπτος 41 �4 25

Ιαπωνία 40 �7 2�

Ουκρανία �5 46 19

Ινδία �� 5 �2

Νότια Κορέα �2 40 28

Γεωργία �0 49 21

Ισραήλ 27 46 27


23. 1999–2009: έχει ξεχασθεί η επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία;

22. Κατά τη γνώμη σας το ΝΑΤΟ τα επόμενα χρόνια: Ναι Όχι ΔΓ/ΔΑ

Θα ενισχυθεί από την πλήρη ένταξη της Γαλλίας; 78 15 7

Θα πρέπει να εκτελεί αποστολές υπό την αιγίδα του ΟΗΕ; 68 2� 9

Θα πρέπει να τροποποιήσει το Σύμφωνο Ένταξης Υποψήφιων Χωρών; 44 �2 24

Θα πρέπει να εκτελεί αποστολέςεκτός της περιοχής ευθύνης του; �1 59 10

Μπορεί να υπάρξει χωρίς τις ΗΠΑ; 26 65 9

Θα πρέπει να συνεχίσει τις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν; 24 64 12

Μπορεί να υπάρξει χωρίς τις χώρες που ανήκουν στην ΕΕ; 20 7� 7

68

25

7

ΔΓ/ΔΑ

Όχι

Ναι

Η ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ θα είναι μία θετική εξέλιξη

Η Κύπρος δεν πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ

Η ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα PfP είναι μία θετική εξέλιξη

ΔΓ/ΔΑ


25. Σχετικά με τη σχέση της Κύπρου με το ΝΑΤΟ πιστεύετε ότι:

24. Ποια είναι η χρησιμότητα του ΝΑΤΟ σήμερα;

Συμβάλλει στην πρωτοκαθεδρία της Δύσης σε παγκόσμια κλίμακα

Βοηθά τον εκσυγχρονισμό των στρατών των χωρών-μελών

Προστατεύει τις χώρες-μέλη από εξωτερικές απειλές ασφάλειας

Προστατεύει τις χώρες-μέλη από ασύμμετρες απειλές

Περιορίζει τον άναρχο χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος

Διαμορφώνει ένα πλέγμα ειρηνικών σχέσεων μεταξύ των μελών του

ΔΓ/ΔΑ

Η ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ θα είναι μία θετική εξέλιξη

Η Κύπρος δεν πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ

Η ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα PfP είναι μία θετική εξέλιξη

ΔΓ/ΔΑ

46

40

�6

�4

27

21

10

57

20

14

9


26. Κατά τη γνώμη σας από το 1952 μέχρι σήμερα τα οφέλη της Ελλάδας από τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ είναι:

�

27

28

Αρνητικά Μάλλοναρνητικά

Ούτε/ούτε Μάλλονθετικά

ΔΓ/ΔΑ

12

16

27 27

15

Θετικά 42

Αρνητικά

Ούτε/ούτε

ΔΓ/ΔΑ

�

Θετικά


27. Κατά τη γνώμη σας από το 1952 μέχρι σήμερα τα οφέλη του ΝΑΤΟ από τη σχέση του με την Ελλάδα είναι:

6

16

18

Αρνητικά Μάλλοναρνητικά

Ούτε/ούτε Μάλλονθετικά

ΔΓ/ΔΑ

79

18

27

��

Θετικά 60 Αρνητικά

Ούτε/ούτεΔΓ/ΔΑ

6

Θετικά


Οι προτεραιότητες του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια και στο Αιγαίο δεν συμβαδίζουν πά-

ντα με τις αντίστοιχες της Ελλάδας

Το ΝΑΤΟ υιοθετεί στην πράξη τη θέση της Τουρκίας για το εύρος του εθνι-

κού εναέριου χώρου στο Αιγαίο

Οι διαδικασίες του ΝΑΤΟ υποβοηθούν την παράκαμψη των διαδικασιών εναέ-

ριας κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών

Τα πολιτικά και νομικά προβλήματα που δημιουργούν οι νατοϊκές ασκήσεις στο Αιγαίο

Το ΝΑΤΟ δεν συμφωνεί με την Ελλάδα για το ζήτημα έρευνας και διάσωσης

μέσα στα όρια του FIR Αθηνών

Η ενεργοποίηση και οι αρμοδιότητες των CAOC

Το νέο Στρατηγικό Δόγμα του ΝΑΤΟ και η συμβατότητά του με τις προτεραιότη-

τες των ελληνικών ένοπλων δυνάμεων

Η λειτουργία των δυνάμεων ταχείας αντίδρα-σης του ΝΑΤΟ (NFR), η ετοιμότητά τους και ο

τρόπος συμμετοχής της Ελλάδας σε αυτές

Τα νατοϊκά προγράμματα εκσυγχρονι-σμού και η συμπόρευσή τους με τις άμεσες

ελληνικές στρατιωτικές απαιτήσεις

Τα πακέτα υποδομής του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα για εκσυγχρονισμό των νατοΪκών εγκατα-

στάσεων δημιουργούν οικονομικά, πολιτικά και διπλωματικά προβλήματα στη χώρα

28. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα σημαντικότερα προβλήματα μεταξύ Ελλάδας και ΝΑΤΟ;

70

5�

45

51

�9

�5

�1

24

20

17


29. Για μία χώρα σαν την Ελλάδα και με δεδομένα τα προβλήματα ασφάλειας που αντιμετωπίζει, κατά τη γνώμη σας:

30. Πιστεύετε ότι η Ελλάδα πρέπει να συμμετέχει σε ειρηνευτικές αποστολές του ΝΑΤΟ (Αφγανιστάν, πειρατεία κ.λπ.);

Το ΝΑΤΟ παρέχει στην Ελλάδα ένα ικανοποιητικό

περιβάλλον ασφάλειας

Η Ελλάδα θα πρέπει να αναζητήσει νέες συμμαχίες, με χώ-

ρες που δεν ανήκουν στο ΝΑΤΟ

Η Ελλάδα μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της τα

προβλήματα ασφάλειας

ΔΓ/ΔΑ

49

5140

9

ΔΓ/ΔΑ

ΌχιΝαι

�1

10

10


31. Πιστεύετε ότι η Ελλάδα πρέπει να συμμετέχει σε επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ με εντολή του ΟΗΕ;

32. Κατά τη γνώμη σας σε τι ωφελεί την Ελλάδα η συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ;

�7

5�

10

ΔΓ/ΔΑ

Όχι

Ναι

Εξισορροπείται η επιρροή της Τουρκίας μέσα στο ΝΑΤΟ

Ύπαρξη κοινών συμφερόντων και αντιμετώπιση κοινών απει-

λών με τις χώρες της Δύσης

Συμβάλλει στην επιβίωση της χώρας σε ένα ασταθές

παγκόσμιο περιβάλλον

Το ΝΑΤΟ συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό των

ελληνικών ένοπλων δυνάμεων

Η Ελλάδα ανήκει στην ομάδα των ισχυρών χωρών του πλανήτη

ΔΓ/ΔΑ

6�

�6

25

21

17

1

2�Η στρατηγική του ΝΑΤΟ και οι σχέσεις του με την Ελλάδα

33. Πιστεύετε ότι το ΝΑΤΟ προστατεύει την Ελλάδα από μία ενδεχόμενη επιθετική ενέργεια της Τουρκίας;.

34. Με ποια από τα παρακάτω κράτη η υπογραφή στρατιωτικής συμμαχίας θα ευνοούσε την Ελλάδα;

56

�0

14

ΔΓ/ΔΑ

Όχι

Ναι

Ναι Όχι ΔΓ/ΔΑ

Κύπρος 79 10 11

Ρωσία 7� 14 14

Σερβία 5� 17 �0

Κίνα 44 27 29

Αίγυπτος �6 �2 �2

Ισραήλ �6 �0 �4

Συρία �0 �2 �8

Ινδία 28 �7 �5


35. Πιστεύετε ότι η εμπλοκή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι:

36. Σε σχέση με την αποχώρηση της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ, είστε υπέρ ή κατά;

11

42

64

1�

Η ίδια

Μεγαλύτερη

Μικρότερη

Καμία

ΔΓ/ΔΑ

Κατά της αποχώρησης

Υπέρ της αποχώρησης

Υπέρ της αποχώρησης από το στρατιωτικό

σκέλος

ΔΓ/ΔΑ

17

17

16

7

12


37. Πόσο ικανοποιητικές θα λέγατε ότι είναι οι θέσεις της ΝΔ για τις σχέσεις της Ελλάδας με το ΝΑΤΟ;

14

40

Πολύ Αρκετά Όχι και τόσο Καθόλου ΔΓ/ΔΑ

11

�5

1921

14

Ικανοποιητικές

46

Μη ικανοποιητικές

ΔΓ/ΔΑ


38. Πόσο ικανοποιητικές θα λέγατε ότι είναι οι θέσεις του ΠΑΣΟΚ για τις σχέσεις της Ελλάδας με το ΝΑΤΟ;

1�

47


8

�2�0

17

1�


40


ΔΓ/ΔΑ


39. Πόσο ικανοποιητικές θα λέγατε ότι είναι οι θέσεις του ΚΚΕ για τις σχέσεις της Ελλάδας με το ΝΑΤΟ;

1�

75


6 6

2�

52

1�


12


ΔΓ/ΔΑ


40. Πόσο ικανοποιητικές θα λέγατε ότι είναι οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τις σχέσεις της Ελλάδας με το ΝΑΤΟ;

1�

72


4

11

27

45

1�

Ικανοποιητικές15


ΔΓ/ΔΑ


41. Πόσο ικανοποιητικές θα λέγατε ότι είναι οι θέσεις του ΛΑΟΣ για τις σχέσεις της Ελλάδας με το ΝΑΤΟ;

17

51


8

242�

28

17


�2


ΔΓ/ΔΑ

�0Νοέμβριος 2009 MONTHLY REVIEW

42. Εσείς προσωπικά είστε υπέρ ή κατά της διάλυσης του ΝΑΤΟ;

12

60

Υπέρ 28

Κατά

ΔΓ/ΔΑ

Βάσει του Ν.3603/8-8-2007, σε περίπτωση ανακοίνωσης ή δημοσίευσης άλλων σχολίων ή συμπερασμάτων πέραν αυτών που ακολουθούν στην έκθεση αποτελεσμάτων της εταιρείας, θα πρέπει να διευκρινίζεται ότι η ανάλυση γίνεται με αποκλειστική ευθύνη του υπογράφοντος και όχι της εταιρείας.

VPRC

nato strategies and greece

Education