ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ

ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

Διδακτικής της Τεχνολογίας & Ψηφιακών Συστηµάτων Κατεύθυνση: Ηλεκτρονική Μάθηση

Μάθηµα: Συστήµατα Διαχείρισης της Μάθησης

Γεωγραφία Ελλάδος: µορφή-σχήµα, θέση, σύνορα, γεωγραφικά διαµερίσµατα, νοµοί και πρωτεύουσες

Οµάδα εργασίας: Λεωνίδας Φίλιππος

Μπουραντάς Ηρακλής

Παπαδερός Ανδρέας

Παπαδηµητρίου Έλλη

Διδάσκων : Συµεών Ρετάλης

ΠΕΙΡΑΙΑΣ 2007

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.  ΕΙΣΑΓΩΓΗ ........................................................................................................................................................3 

1.1. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ ..................................................................................................................................3 1.2. ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ ............................................................................................................................3 1.3. ΣΧΕΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ............................................................................................................................................3 

2.  ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ .........................................................................4 

3.  ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ .....................................................................................................4 

3.1. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ .......................................................................................................4 3.2. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΛΥΣΗ .....................................................................................................5 

3.2.1. Χαρακτηριστικά των εµπλεκοµένων στη διδακτική διαδικασία..........................................5 3.2.2. Διδακτικές προσεγγίσεις άλλων εκπαιδευτικών κέντρων ....................................................6 3.2.3. Μοντέλο µάθησης .............................................................................................................................10 

4.  ΛΥΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ..............................................................................................11 

4.1. ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ...............................................................................................................................................11 4.2. ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ...................................................................................................................................11 4.3. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ.................................................................................................................................12 

4.3.1. Περιγραφή εκπαιδευτικών σεναρίων - Δραστηριότητες και αντιστοιχία στόχων ......12 4.3.1.1.  Ροή δραστηριοτήτων ..............................................................................................................12 Εναρκτήρια δραστηριότητα: «Ενηµέρωση για την αποστολή» ...................................................12 1η Δραστηριότητα: «Βρίσκω την Ελλάδα» ..........................................................................................13 2η δραστηριότητα: «Οδηγώ τους ξένους φίλους µου στην Ελλάδα»........................................13 3η Δραστηριότητα: «Μαθαίνω για τα σύνορα της Ελλάδος» ........................................................14 5η Δραστηριότητα: «Αναζητώ το θησαυρό στη νησιωτική Ελλάδα» .........................................21 Καταληκτική δραστηριότητα: «Τέλος ταξιδιού»................................................................................24 4.3.2. Αξιολόγηση ........................................................................................................................................24 

4.4. ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ..............................................................................................................................................25 

5.  ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ.................................25 

5.1. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ (ΡΟΛΟΙ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ) ...............................................25 5.2. ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ (ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΠΟΡΟΙ)..............................................................26 5.3. ΑΛΛΟΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΠΟΡΟΙ (ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ)................................................................................................26 5.4. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ .................................................................................................26 

6.  ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ................................................................................................................27 

6.1  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΤΟΥ ΔΕΛ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ..........................................27 6.1.1. Διάγραµµα µοντέλου δραστηριοτήτων για τις σύνθετες δραστηριότητες.................27 6.1.2. Διαγραµµατική ροή δραστηριοτήτων .......................................................................................32 

6.2. ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ ..............................................................................................................33 6.2.1. Βασικό διάγραµµα µοντέλου πλοήγησης ................................................................................33 6.2.2. Διάγραµµα πλοήγησης για σύνθετες δραστηριότητες .......................................................34 

7. ΠΡΩΤΟΤΥΠΕΣ ΟΘΟΝΕΣ ..............................................................................................................................37 

8. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ...................................................................................................................48 

9. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ..............................................................................................................................................49 

3

1. Εισαγωγή

1.1. Σκοπός του εγγράφου Ο σκοπός του εγγράφου είναι:

• Η σωστή και λεπτοµερής καταγραφή των διδακτικών αναγκών που υποδεικνύουν την κατασκευή ενός διδακτικού συστήµατος, το οποίο θα αφορά το µάθηµα της Γεωγραφίας της Ε’ Δηµοτικού και ειδικότερα τη γεωγραφία της Ελλάδας: µορφή-σχήµα, θέση, σύνορα, γεωγραφικά διαµερίσµατα, νοµοί και πόλεις.

• Ο σαφής προσδιορισµός του διδακτικού προβλήµατος που πρέπει να επιλυθεί, ο σκοπός του διδακτικού συστήµατος που προτείνουµε, καθώς και η αναγνώριση των άµεσων κι έµµεσων παραγόντων που επηρεάζουν την εύρεση λύσης του προβλήµατος

• Η πρόταση µιας ιδεατής λύσης, η οποία θα δίνει απάντηση στο διδακτικό πρόβληµα που έχει ανακύψει.

• Η λεπτοµερής περιγραφή της ιδεατής λύσης, η οποία θα δίνει απάντηση στο διδακτικό πρόβληµα που έχει ανακύψει.

• Η διαγραµµατική απεικόνιση της αρχιτεκτονικής του ΔΕΛ και η καταγραφή του τρόπου πλοήγησης.

1.2. Αποδέκτες του εγγράφου Το παραδοτέο αυτό που σχετίζεται µε την ιδεατή λύση του διδακτικού προβλήµατος, απευθύνεται σε οποιοδήποτε άτοµο ή οργανισµό γενικότερα, επιθυµεί να αναπτύξει ένα βασισµένο στο διαδίκτυο µάθηµα, που θα ακολουθεί τη µεθοδολογία CADMOS. Στη συγκεκριµένη περίπτωση, αυτό το έγγραφο απευθύνεται σε όλους τους καθηγητές Γεωγραφίας Δηµοτικού που επιθυµούν να το χρησιµοποιήσουν για την ανάπτυξη και το σχεδιασµό της ενότητας Γεωγραφία Ελλάδος στο διαδίκτυο.

1.3. Σχετικά έγγραφα Τα σχετικά έγγραφα που αφορούν το διδακτικό σύστηµα είναι:

• Το «Εγχειρίδιο Χρήσης της Μεθοδολογίας CADMOS» (Ρετάλης – Τσέλιος, 1999). Πιο συγκεκριµένα, οι οδηγοί για τα παραδοτέα όπως παρουσιάζονται στο εγχειρίδιο χρήσης.

4

• Το αναλυτικό πρόγραµµα Γεωγραφίας Ε΄ Δηµοτικού το οποίο είναι διαθέσιµο στο δικτυακό τόπο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (http://www.pi-schools.gr) και το οποίο περιλαµβάνει:

• Το βιβλίο µαθητή της Ε’ τάξης δηµοτικού.

• Το βιβλίο δασκάλου Ε’ τάξης δηµοτικού.

• Το τετράδιο µαθητή της Ε’ τάξης δηµοτικού.

2. Προσδιορισµός Εκπαιδευτικών Αναγκών Με τη χρήση του διαδικτυακού διδακτικού συστήµατος, επιδιώκεται να καλυφτούν οι εξής εκπαιδευτικές ανάγκες: Ανάγκη για εµπέδωση µεγάλου όγκου πληροφορίας: Οι µαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή µε την Γεωγραφία της Ελλάδας λεπτοµερώς µε τρόπο εύληπτο, ευχάριστο και ελκυστικό. Θα µπορέσουν να µάθουν παίζοντας, και όχι µε τον παραδοσιακό τρόπο της δίχως κίνητρο αποµνηµόνευσης. Οι εµπειρίες που αποκοµίζουν οι µαθητές είναι πολύ περισσότερο ευχάριστες και ελκυστικές σε σχέση µε τις τυπικές-παραδοσιακές δραστηριότητες, καθώς και τις συζητήσεις στην τάξη. Ανάγκη για ανάπτυξη κοινωνικής διάδρασης: Η µάθηση δεν είναι µόνο ατοµική αλλά και κοινωνική υπόθεση και προάγεται µέσα από διαδικασίες κοινωνικής διάδρασης, δηλαδή µέσα από καταστάσεις αλληλεπίδρασης και συµµετοχής. Οι µαθητές µαθαίνουν µέσω του συγκερασµού των δράσεών τους και του περιβάλλοντος-πλαισίου. Θεωρείται λοιπόν αναγκαία η δηµιουργία συνθηκών αλληλεπίδρασης, µε βάση την οποία ο µαθητής αλληλεπιδρά µε τους συµµαθητές του, τον υπολογιστή και το περιεχόµενο-εκπαιδευτικό υλικό. Ανάγκη για πρόσβαση στο διδακτικό υλικό ανά πάσα στιγµή: Το διδακτικό σύστηµα θα καλύψει την ανάγκη για πρόσβαση στο διδακτικό υλικό που αφορά τη Γεωγραφία Ελλάδας, πέρα από τα χωροχρονικά όρια της σχολικής τάξης και µε το ρυθµό που επιθυµεί ο κάθε µαθητής.

3. Διατύπωση του προβλήµατος

3.1. Σκοπός του διδακτικού συστήµατος Σκοπός του διδακτικού συστήµατος είναι να παρέχει στους µαθητές της Ε’ Δηµοτικού µία ασύγχρονη εκπαίδευση όσο αφορά τη µορφή, τη θέση, τα σύνορα, τα γεωγραφικά διαµερίσµατα και τους νοµούς της Ελλάδας.

5

Κύριος στόχος είναι η µαθητές να γνωρίσουν βασικά γεωγραφικά στοιχεία για την µορφολογία και την κατανοµή της Ελλάδας µέσα από µία ευχάριστη και δηµιουργική διαδικασία. Η αλληλεπίδραση τους µε το σύστηµα έχει σκοπό να αποτυπώσουν εύκολα στην µνήµη τους το περιεχόµενο του µαθήµατος και να το αναπαριστούν σαν µία µικρή ιστορία και όχι σαν θεωρητική διάλεξη. Επίσης, πρόθεσή µας είναι να συνδυάσουν και να συσχετίσουν γνώσεις γεωγραφίας, ιστορίας και λαογραφίας, ώστε να γνωρίσουν καλύτερα τον τόπο στον οποίο ζουν. Ο ασύγχρονος χαρακτήρας της προσέγγισης και η εξ’ αποστάσεως πρόσβαση προσφέρει την δυνατότητα στους µαθητές να αποκτήσουν τη γνώση µε τον δικό τους ρυθµό και να επαναλάβουν την διαδικασία αν η µία φορά δεν είναι αρκετή. Τέλος µέσα από την αλληλεπίδραση τους µε το σύστηµα οι µαθητές θα αναπτύξουν τις δεξιότητες στους στον χειρισµό των υπολογιστικών συστηµάτων.

3.2. Παράγοντες που επηρεάζουν τη λύση

3.2.1. Χαρακτηριστικά των εµπλεκοµένων στη διδακτική διαδικασία Οι µαθητές που πρόκειται να εµπλακούν στη µαθησιακή διαδικασία είναι άτοµα που ανήκουν στην περίοδο της προ-εφηβείας, 11 περίπου ετών, και των δύο φύλων. Τα παιδιά της ηλικίας αυτής είναι ήδη εξοικειωµένα µε την χρήση της τεχνολογίας γενικότερα και ειδικότερα µε τους υπολογιστές και το διαδίκτυο, καθώς το µάθηµα της πληροφορικής διδάσκεται πλέον από την αρχή του δηµοτικού. Οι µαθητές είναι συνήθως θετικά διακείµενοι στην χρήση της τεχνολογίας και στην ενσωµάτωση της στην µαθησιακή διαδικασία καθώς έτσι ξεφεύγουν από τα στενά πλαίσια της τάξης και του παραδοσιακού τρόπου διδασκαλίας των µαθηµάτων. Θεωρείται λοιπόν ότι δεν θα ανακύψουν σηµαντικά προβλήµατα χρήσης του συστήµατος. Σηµαντικό στοιχείο αποτελεί επίσης και το γεγονός ότι πολλά παιδιά δεν ανήκουν στην κατηγορία του αναλυτικών τύπων µάθησης [Ράπτης, 2003], αλλά µαθαίνουν καλύτερα όταν η µάθηση υποκινείται από τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα ή όταν δοκιµάζουν τις υποθέσεις τους στην πράξη. Το παρόν διδακτικό σύστηµα αναµένεται να κινητοποιήσει µεγάλη µερίδα των µαθητών αυτών και να καλύψει βασικές τους ανάγκες µάθησης. Για τους παραπάνω λόγους δεν αναµένεται να δηµιουργηθούν ιδιαίτερα προβλήµατα καθώς τα χαρακτηριστικά των εµπλεκοµένων στη µαθησιακή διαδικασία δηµιουργούν ευνοϊκές συνθήκες στην πλοήγηση στο παρόν διδακτικό σύστηµα, στην υιοθέτηση ρόλων και στην χρήση των διαδραστικών ασκήσεων που θα ενσωµατωθούν σε αυτό. Σε ότι αφορά τους εκπαιδευτικούς που θα κληθούν να χρησιµοποιήσουν και αυτοί το διδακτικό σύστηµα και να καθοδηγήσουν τους µαθητές τους στην διαδικασία αυτή είναι άτοµα διαφόρων ηλικιών και των δύο φύλων και παρουσιάζουν ανοµοιογένεια σε ότι αφορά στην εµπειρία στη χρήση υπολογιστών και διαδικτυακών εφαρµογών. Για το λόγο αυτό αναµένεται µια µερίδα αυτών να είναι αρχικά αρνητικά διακείµενοι στην ενσωµάτωση του συστήµατος. Θεωρείται όµως πως η ευχρηστία αλλά και η ελκυστικότητα της παρούσας εφαρµογής, καθώς και η θετική στάση των µαθητών θα συνδράµουν στο να ξεπεραστούν σύντοµα τα ενδεχόµενα προβλήµατα.

6

3.2.2. Διδακτικές προσεγγίσεις άλλων εκπαιδευτικών κέντρων Για την ενότητα µορφή-σχήµα Ελλάδας αναφέρεται ενδεικτικά η διδακτική προσέγγιση του δικτυακού τόπου "e-γεωγραφία" (http://geogr.eduportal.gr/) ο οποίος αποτελεί τµήµα του εκπαιδευτικού κόµβου eduportal.gr - Ελληνική Πύλη Παιδείας και δηµιουργήθηκε µε σκοπό την υποστήριξη των εκπαιδευτικών που διδάσκουν το µάθηµα της Γεωγραφίας. Για την εκµάθηση της µορφής της Ελλάδας, ο µαθητής παρατηρεί ένα χάρτη, διαβάζει τους γεωγραφικού όρους που παρατίθενται από κάτω και καλείται να αντιστοιχήσει τους όρους αυτούς στα κενά που υπάρχουν στο κείµενο που βρίσκεται δίπλα. Το υλικό αυτό είναι πέρα από την ύλη που προβλέπει το αναλυτικό πρόγραµµα σπουδών για την ενότητα µορφή-σχήµα στη Γεωγραφία Ε΄ Δηµοτικού.

Για την εµπέδωση του σχήµατος της Ελλάδας, ο µαθητής, στους χάρτες που του εµφανίζονται, καλείται να εντοπίσει κάθε φορά τη θέση της Ελλάδας κάνοντας κλικ στο κατάλληλο σηµείο. Το παιχνίδι τελειώνει µόλις βρει τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσµιο χάρτη. Παρατίθενται ενδεικτικά ο πρώτος και ο τελευταίος χάρτης.

Πρώτος χάρτης

7

Τελευταίος χάρτης

Για την ενότητα «σύνορα» ο µαθητής παρατηρεί ένα µία σειρά από χάρτες τις Ελλάδας από το 1832 έως το 1948 και µαθαίνει έτσι την ιστορική εξέλιξη των συνόρων της χώρας, έχοντας µάλιστα την δυνατότητα να επιλέγει αυτό ποια χρονιά θέλει να παρατηρήσει.

8

Για την ενότητα «θέση» ο µαθητής παρατηρεί ένα παγκόσµιο χάρτη και καλείται να επιλέξει την ήπειρο που περιλαµβάνει την Ελλάδα.

Επίσης για τον εντοπισµό της θέσης της Ελλάδας στα Βαλκάνια παρατηρεί έναν χάρτη των Βαλκανίων χωρίς τα ονόµατα των χωρών και µόλις κάνει κλικ σε µία χώρα εµφανίζονται πληροφορίες γι’ αυτήν και την σχέση της µε την Ελλάδα.

9

Για την ενότητα γεωγραφικά διαµερίσµατα, νοµοί, διοικητικές

περιφέρειες της Ελλάδας, πρωτεύουσες έχουν αναπτυχθεί ειδικές εφαρµογές που βρίσκονται στην ιστοσελίδα http://www2.e-yliko.gr/dimgeo.htm στην εκπαιδευτική πύλη του Υπουργείου Παιδείας. Παραδείγµατα τέτοιου υλικού είναι:

Σε αυτό το περιβάλλον ο µαθητής καλείται να σύρει και να ταιριάξει σε κάθε νοµό την πρωτεύουσα που αντιστοιχεί. Τα ακριβή στοιχεία της εφαρµογής και του δηµιουργού είναι: Νοµοί και πρωτεύουσες της Ελλάδος.

10

Περιγραφή: Δραστηριότητα στην οποία καλείται ο µαθητής να αντιστοιχίσει τους Νοµούς της Ελλάδας µε τις Πρωτεύουσές τους (Τάξη Ε). Δηµιουργός: Κοσµάς Αθανασιάδης. Απαιτήσεις: Για την αναπαραγωγή της, η εφαρµογή απαιτεί ανάλυση οθόνης 1024Χ768 ή µεγαλύτερη. Στον ίδιο δικτυακό τόπο http://www2.e-yliko.gr/dimgeo.htm άλλη εφαρµογή για την εύρεση των νοµών είναι το κάτωθι περιβάλλον όπου το σύστηµα καλεί τον µαθητή να δείξει µε το ποντίκι την θέση κάποιου νοµού.

Τα ακριβή στοιχεία της εφαρµογής και του δηµιουργού είναι: Μαθαίνω τους νοµούς της Ελλάδος Περιγραφή: Δραστηριότητα στην οποία καλείται ο µαθητής να εντοπίσει στον χάρτη το νοµό που του ζητείται (Τάξη Ε’). Δηµιουργός: Κοσµάς Αθανασιάδης. Απαιτήσεις: Για την αναπαραγωγή της, η εφαρµογή απαιτεί ανάλυση οθόνης 1024χ768 ή µεγαλύτερη

3.2.3. Μοντέλο µάθησης Το µοντέλο που ακολουθούµε συνδυάζει την εποικοδοµητική, την γνωσιακή και την ανακαλυπτική µάθηση. Οι µαθητές χρησιµοποιούν την ήδη αποκτηµένη γνώση και δέχονται ερεθίσµατα να ενεργήσουν για να αποκτήσουν την νέα γνώση. Καλούνται να χρησιµοποιήσουν την αποκτηµένη γνώση και να την εφαρµόσουν σε περιπτώσεις χρήσης. Μέσω των δραστηριοτήτων οι µαθητές εξασκούν τις εσωτερικές γνωστικές διεργασίες τους και:

• Ανακαλούν προϋπάρχουσα γνώση • Επεξεργάζονται και αποθηκεύουν-κωδικοποιούν πληροφορίες • Μεταφέρουν και µεταβιβάζουν την γνώση • Αποφασίζουν και σχεδιάζουν πώς θα χρησιµοποιήσουν τις γνώσεις τους και πώς θα επιτευχθεί ο σκοπός τους βασιζόµενοι σε αυτά που γνωρίζουν.

11

Στην πορεία των δραστηριοτήτων αντιλαµβάνονται την σηµαντικότητα των γνώσεων που λαµβάνουν, το πλαίσιο που τοποθετούνται αυτές στην καθηµερινότητα και τον πραγµατικό κόσµο, τον βαθµό επίδρασής τους στην ζωή τους και στις σχέσεις τους µε τους άλλους ανθρώπους.

4. Λύση Διδακτικού Προβλήµατος

4.1. Διδακτέα Ύλη Ακολουθεί η διδακτέα ύλη που περιλαµβάνεται στο προτεινόµενο διδακτικό σύστηµα:

• Η µορφή και το σχήµα της Ελλάδας

• Τα σύνορα της Ελλάδας

• Η θέση της Ελλάδας στον κόσµο, την Ευρώπη και τα Βαλκάνια

• Τα γεωγραφικά διαµερίσµατα, οι νοµοί και οι πρωτεύουσές της Ελλάδας.

4.2. Μαθησιακοί Στόχοι Οι µαθησιακοί στόχοι σύµφωνα µε την κατηγοριοποίηση κατά [Gagne et al. 1994] και διατύπωση κατά [Rowntree 1994] είναι: Δηλωτική γνώση: • Οι µαθητές να γνωρίζουν την θέση της

Ελλάδας στον παγκόσµιο χάρτη • Οι µαθητές να αναγνωρίζουν τη µορφή της Ελλάδας.

• Οι µαθητές να γνωρίζουν τις χώρες µε τις οποίες συνορεύει η Ελλάδα και την ιστορική διαµόρφωση των συνόρων της

• Οι µαθητές να γνωρίζουν τα γεωγραφικά διαµερίσµατα της χώρας και τους νοµούς που τα απαρτίζουν.

• Οι µαθητές να γνωρίζουν τις πρωτεύουσες των νοµών.

Νοητικές δεξιότητες: • Οι µαθητές να γνωρίζουν σε ποιά κατεύθυνση πρέπει να προσανατολιστούν για να βρεθούν στην Ελλάδα από οποιοδήποτε σηµείο του κόσµου.

• Οι µαθητές να εντοπίζουν την Ελλάδα σε κάθε χάρτη µε βάση το σχήµα.

• Να διακρίνουν τις διάφορες περιοχές της Ελλάδας στο χάρτη.

• Οι µαθητές να τοποθετούν σε χάρτη τα γεωγραφικά διαµερίσµατα µε τους νοµούς και τις πρωτεύουσες.

12

• Να µπορούν να εκτιµούν την σχετική θέση στον χάρτη των γεωγραφικών διαµερισµά- των, νοµών και πόλεων.

• Να αναπτύξουν δεξιότητες για τη συλλογή, κατανόηση και διαχείριση πληροφοριών (δεξιότητες οθόνης).

• Να εξοικειωθούν στην αναζήτηση, αξιολόγηση και σύνθεση πληροφοριών ποικίλου περιεχοµένου µε την χρήση της τεχνολογίας.

• Να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. • Να εξοικειωθούν µε τη χρήση της τεχνολογίας και τις διαδικτυακές εφαρµογές στην εκπαιδευτική τους καθηµερινότητα.

Αλλαγή συµπεριφοράς: • Να αναπτύξουν την οµαδικότητα και την

συνεργασία.

Κινησιολογικές δεξιότητες: -

4.3. Διδακτικές ενέργειες

4.3.1. Περιγραφή εκπαιδευτικών σεναρίων - Δραστηριότητες και αντιστοιχία στόχων

4.3.1.1. Ροή δραστηριοτήτων

Εναρκτήρια δραστηριότητα: «Ενηµέρωση για την αποστολή» Μόλις οι µαθητές εισαχθούν στο σύστηµα, ένας εικονικός βοηθός (Bob) αναλαµβάνει να τους ενηµερώσει ότι ο σκοπός του παιχνιδιού είναι να ανακαλύψουν ένα χαµένο θησαυρό που είναι διάσπαρτος σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος, ταξιδεύοντας µε ένα αερόστατο και µαθαίνοντας παράλληλα το σχήµα, τη θέση, τα γεωγραφικά διαµερίσµατα, τους νοµούς της Ελλάδος και τις πρωτεύουσές τους. Μαθησιακοί στόχοι: Ειδικοί µαθησιακοί στόχοι δεν έχουν οριστεί για αυτή τη δραστηριότητα. Μέσω της ενηµέρωσης από το σύστηµα, αναµένεται οι µαθητές να προσανατολιστούν σχετικά µε τον στόχο του παιχνιδιού, την πορεία που θα ακολουθήσουν και τις δραστηριότητες που θα πραγµατοποιήσουν.

13

1η Δραστηριότητα: «Βρίσκω την Ελλάδα» Στους µαθητές ανατίθεται η αποστολή να ταξιδέψουν µε ένα αερόστατο από την Ιαπωνία έως την Ελλάδα για να αναζητήσουν το θησαυρό. Προτού ξεκινήσουν, ενηµερώνονται για τον καιρό στην Ελλάδα. Έχοντας αποτυπώσει στη µνήµη τους το σχήµα της Ελλάδος, ξεκινούν το ταξίδι τους. Επειδή πετούν σε µεγάλο ύψος πρέπει να αναγνωρίσουν από µακριά πού είναι η Ελλάδα. Στους µαθητές δίνονται 3 χάρτες: ένας παγκόσµιος, ένας ευρωπαϊκός και ένας βαλκανικός. Οι µαθητές καλούνται να εντοπίσουν –ζωγραφίζοντας ένα κόκκινο στίγµα- το σηµείο όπου βρίσκεται η Ελλάδα για να συνεχίσουν. Τις ακριβείς ενέργειες που πρέπει να πραγµατοποιήσουν κάθε φορά, τους τις υπαγορεύει ο εικονικός βοηθός. Μόλις εντοπίσουν την Ελλάδα και στους τρεις χάρτες, ανεβάζουν τις απαντήσεις τους στο forum για να κερδίζουν το πρώτο κοµµάτι του θησαυρού υπό µορφή πόντων από τον εκπαιδευτικό. Διδακτικοί σκοποί και στόχοι: Μέσα από τη δραστηριότητα αυτή επιδιώκεται οι µαθητές να γίνουν ικανοί:

• Να αναγνωρίζουν το σχήµα της Ελλάδος. • Να εντοπίζουν την Ελλάδα σε κάθε χάρτη. • Να διακρίνουν τις διάφορες περιοχές της Ελλάδος στο χάρτη.

2η δραστηριότητα: «Οδηγώ τους ξένους φίλους µου στην Ελλάδα» Στην αναζήτηση του θησαυρού θέλουν να βοηθήσουν και κάποιοι φίλοι από το εξωτερικό που κατοικούν σε διάφορες χώρες: ο John από την Αγγλία, η Φατµέ από την Τουρκία και η Ζαΐρα από την Αίγυπτο. Οι φίλοι αυτοί έχουν ο καθένας από έναν παλαιό χάρτη της Ελλάδος και θέλουν να µάθουν:

1. Αν είναι σωστοί οι χάρτες που έχουν. Οι µαθητές καλούνται να συγκρίνουν αυτούς τους παλαιούς χάρτες της Ελλάδος, να εντοπίσουν ποιος µοιάζει περισσότερο µε τον σηµερινό και να καταγράψουν ποιες είναι οι διαφορές που έχει ο κάθε χάρτης σε σχέση µε τον πραγµατικό.

2. Ένα απλό σχήµα της Ελλάδος και έναν τρόπο για να µπορούν εύκολα να το θυµούνται.

Παρατηρώντας το χάρτη της Ελλάδος, οι µαθητές ζωγραφίζουν το περίγραµµά της και γράφουν πάνω σε κάποια χαρακτηριστικά σηµεία της (π.χ. Χαλκιδική, Πελοπόννησο) την µορφή που φαντάζονται ότι απεικονίζουν.

3. Πού βρίσκεται η Ελλάδα σε σχέση µε τη δική τους χώρα. Πάνω σε έναν χάρτη της Ευρώπης και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου, οι µαθητές σηµειώνουν πάνω σε κάθε µια από τις παραπάνω χώρες πού βρίσκεται η Ελλάδα σε σχέση µε τις χώρες αυτές (Νοτιοανατολικά, Δυτικά, Βόρεια).

4. Πώς θα µπορούσαν να έρθουν στην Ελλάδα ώστε να βοηθήσουν στο κυνήγι του θησαυρού. Επειδή όµως φοβούνται να ταξιδέψουν µε αεροπλάνο, ζητούν

14

από τους µαθητές να τους βοηθήσουν να έρθουν χρησιµοποιώντας τα επίγεια µέσα µεταφοράς.

Στον ίδιο χάρτη χαράσσουν µε βέλη την πορεία που θα µπορούσε να ακολουθήσει ο κάθε φίλος, προκειµένου να έρθει από τη χώρα του στην Ελλάδα. Πάνω σε κάθε βέλος γράφουν το κατάλληλο µεταφορικό µέσο. Διδακτικοί σκοποί και στόχοι: Μέσα από τη δραστηριότητα αυτή επιδιώκεται οι µαθητές να γίνουν ικανοί:

• Να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα. • Να γνωρίζουν σε ποια κατεύθυνση πρέπει να προσανατολιστούν για να βρεθούν στην Ελλάδα από οποιοδήποτε σηµείο του κόσµου.

• Να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να επιλέγουν την κατάλληλη διαδροµή και µεταφορικό µέσο, ανάλογα µε τη µορφολογία του εδάφους.

3η Δραστηριότητα: «Μαθαίνω για τα σύνορα της Ελλάδος» Οι µαθητές καλούνται να µάθουν και να αντιληφθούν τα σύνορα της Ελλάδος και τις χώρες µε τις οποίες συνορεύει η Ελλάδα. Η δραστηριότητα αυτή χωρίζεται σε 2 ενότητες. Η πρώτη αφορά τον εντοπισµό των συνόρων στο χάρτη και η δεύτερη την γνωριµία µε την ιστορική εξέλιξη και τροποποίηση των συνόρων της ελληνικής επικράτειας. Ο Bob ανακοινώνει στους µαθητές ότι πολλά κοµµάτια του θησαυρού βρίσκονται διασκορπισµένα σε όλα τη συνοριακή γραµµή της Ελλάδος. Οι µαθητές πρέπει να επικεντρώσουν την προσοχή τους στην χάραξη των συνόρων σε πρώτη φάση και στην ιστορική εξέλιξη των συνόρων στη συνέχεια. Ο Bob στο τέλος της αποστολής τους παρουσιάζει την σωστή συνοριακή γραµµή, καθώς και το σύνολο των κοµµατιών/πόντων του θησαυρού που έχουν συγκεντρώσει. Προτού ξεκινήσουν την πτήση τους µε το αερόστατο πάνω από τα σύνορα οι µαθητές παρακολουθούν multimedia περιεχόµενο Οι µαθητές παρατηρούν εικόνες από φυσικά σύνορα, διαβάζουν σχετικά µε τον Έβρο ποταµό και αποκτούν αντίληψη σχετικά µε την έννοια των συνόρων ενώ καλούνται να περιγράψουν εν συντοµία τι αντιλαµβάνονται µε την έννοια σύνορα. Στη συνέχεια ο Bob αναθέτει στους µαθητές την αποστολή να παρατηρήσουν σε γεωφυσικό χάρτη της Ελλάδας τα φυσικά σύνορα της χώρας και να απαντήσουν σε µικρά τέστ. Οι µαθητές είναι εξοικειωµένοι µε τον χάρτη της Ελλάδος από την προηγούµενη δραστηριότητα. Καλούνται τώρα να σηµατοδοτήσουν-χαράξουν τα σύνορα της Ελλάδος σε ένα γεωφυσικό χάρτη των Βαλκανίων Οι µαθητές χρησιµοποιούν για την αποστολή αυτή το αερόστατο το οποίο αφήνει στην πορεία του χρώµα και αποτυπώνει µε αυτόν τον τρόπο την συνοριακή γραµµή. Η έναρξη του ταξιδιού πραγµατοποιείται στην Κέρκυρα και η πορεία του είναι ανατολική µε σκοπό την χάραξη των βόρειων συνόρων της Ελλάδος.

15

Ο Bob ενηµερώνει τους µαθητές για την επόµενη αποστολή που είναι η τοποθέτηση των σηµαιών των χωρών που συνορεύουν µε την Ελλάδα καθώς και της Ελλάδας στον πολιτικό χάρτη των Βαλκανίων όπου δεν αναφέρονται τα ονόµατα των χωρών. Η δεύτερη ενότητα των συνόρων αφορά την παρακολούθηση ενός multimedia περιεχοµένου που παρουσιάζει την ιστορική εξέλιξη αλλαγής των συνόρων του ελληνικού κράτους µετά τον πόλεµο της ανεξαρτησίας µέχρι σήµερα καθώς και τα ιστορικά γεγονότα που συντέλεσαν σε αυτό. Διδακτικοί σκοποί και στόχοι: Μέσα από τη δραστηριότητα αυτή επιδιώκεται οι µαθητές να γίνουν ικανοί:

• Να αναγνωρίζουν τα σύνορα της Ελλάδος. • Να γνωρίσουν τις χώρες µε τις οποίες συνορεύει η Ελλάδα. • Να περιγράφουν τη θέση της Ελλάδος σε σχέση µε τις γειτονικές της χώρες. • Να κατανοήσουν πως τα σύνορα των χωρών και της Ελλάδος ειδικότερα τροποποιούνται στο πέρασµα του χρόνου και είναι αποτέλεσµα διακρατικών συµφωνιών ή/και άλλων ιστορικών γεγονότων.

• Να συσχετίζουν τη µάθηση µε την συνεργασία και την αναζήτηση πληροφοριών

• Να αναγνωρίζουν τα λάθη τους 4η Δραστηριότητα: «Αναζητώ το θησαυρό στην ηπειρωτική Ελλάδα» Οι µαθητές καλούνται να γνωρίσουν την ηπειρωτική Ελλάδα. Αρχικά θα γνωρίσουν τα γεωγραφικά διαµερίσµατα που την απαρτίζουν και στην συνέχεια θα γνωρίσουν τους νοµούς και τις πρωτεύουσες των νοµών για κάθε γεωγραφικό διαµέρισµα. Ο Bob πληροφορεί τους µαθητές ότι τα κοµµάτια του θησαυρού είναι διασκορπισµένα στις πρωτεύουσες των νοµών της χώρας και ότι για να τα αποκτήσει πρέπει να επισκεφτεί κάθε πόλη ξεχωριστά. Για να ξέρουν όµως σε ποια πόλη θα πάνε πρέπει να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικές µε τα χαρακτηριστικά κάθε πόλης. Πρώτα όµως χρειάζεται να ακολουθήσουν ένα ενδιάµεσο στάδιο που ανάλογα µε την επίδοσή τους σε αυτό θα έχουν και την ανάλογη πριµοδότηση(πόντους στο κυνήγι του θησαυρού). Θα πρέπει να γνωρίσουν τα γεωγραφικά διαµερίσµατα της Ελλάδος και να εκτελέσουν κάποιες δοκιµασίες σχετικά µε αυτά. A ΕΝΟΤΗΤΑ Οι µαθητές παρακολουθούν multimedia υλικό όπου παρουσιάζεται γενικά η Ελλάδα. Οι µαθητές µελετούν χάρτη της Ελλάδος όπου φαίνονται τα γεωγραφικά διαµερίσµατα. Εστιάζουν στην ηπειρωτική Ελλάδα Μελετούν προσεκτικά το σχήµα του κάθε διαµερίσµατος, την θέση του στην Ελλάδα και την θέση του σε σχέση µε τα άλλα διαµερίσµατα.

16

Στην συνέχεια σε αρχεία κειµένου καλούνται να καταγράψουν για κάθε διαµέρισµα α) Αν συνορεύει µε ξένες χώρες και µε ποια γεωγραφικά διαµερίσµατα συνορεύει. β) Να κατατάξουν σε σχέση µε την θέση στον ορίζοντα τα διαµερίσµατα(νότια Ελλάδα, κεντρική, βόρεια) και να τα κατατάξουν µε βάση την έκτασή τους από το µεγαλύτερο στο µικρότερο. γ) Σε ποιο διαµέρισµα ανήκει ο τόπος καταγωγής τους (Το εντοπίζουν στον χάρτη). Βρίσκουν πληροφορίες για αυτό το διαµέρισµα. δ) Ποια γεωγραφικά διαµερίσµατα έχουν επισκεφτεί, για ποιον λόγο και τι τους έκανε εντύπωση(τα εντοπίζουν στον χάρτη). Οι µαθητές συζητάνε τα αρχεία τους στο forum, καταγράφουν τις παρατηρήσεις και τις απόψεις τους. Στην συνέχεια, για τελευταία φορά µελετούν τον χάρτη µε τα γεωγραφικά διαµερίσµατα. Καλούνται χωρίς βοήθεια, σε κενό χάρτη της Ελλάδος µέσω του paint να τοποθετήσουν τα ονόµατα των διαµερισµάτων και να χαράξουν τα όριά τους όπως τα θυµούνται. Ανεβάζουν στο moodle τα αρχεία τους για να τα αξιολογήσει ο καθηγητής και να δώσει τους πόντους για κάθε εργασία. Επίσης, συζητούν µεταξύ τους και ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά µε ότι τους άρεσε αλλά και µε τα θέµατα που τους δυσκόλεψαν. Όταν αναφερόµαστε σε αναζήτηση, αυτή γίνεται βασικά στο διαδίκτυο αλλά και σε βιβλία σχολικά, ιστορικά και οποιαδήποτε διαθέσιµη βιβλιογραφία αν το επιθυµεί ο µαθητής. Β ΕΝΟΤΗΤΑ Ο Bob καλεί τους µαθητές να οδηγήσουν το αερόστατο στον αλληλεπιδραστικό χάρτη και να επιλέξουν το γεωγραφικό διαµέρισµα από το οποίο θα ξεκινήσουν την αναζήτηση. Δεν ξεχνάµε ότι πρέπει να επισκεφτούν µε το αερόστατο κάθε πρωτεύουσα των νοµών του διαµερίσµατος. Είναι στην δική τους ευχέρεια από ποιον νοµό και πρωτεύουσα θα ξεκινήσουν. Μετακινούν το αερόστατο στην επιλεγµένη πόλη πάνω στον αλληλεπιδραστικό χάρτη. Μπορούν να κινηθούν σε όποια πόλη επιθυµούν µε το αερόστατο. Έχουν πρόσβαση σε χάρτη µε τα γεωγραφικά διαµερίσµατα, σε χάρτη µε τους νοµούς και της πρωτεύουσες και σε χάρτες µε τους νοµούς ξεχωριστά. Επίσης έχουν πρόσβαση σε multimedia υλικό. Όταν αναφερόµαστε σε αναζήτηση, αυτή γίνεται βασικά στο διαδίκτυο αλλά και σε βιβλία σχολικά, ιστορικά και οποιαδήποτε διαθέσιµη βιβλιογραφία αν το επιθυµεί ο µαθητής. Εµείς θα εξετάσουµε την περίπτωση που οι µαθητές επιλέγουν την Θεσσαλία.

17

ΤΡΙΚΑΛΑ-ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Οι µαθητές παρακολουθούν multimedia υλικό σχετικά µε την πόλη των Τρικάλων. Συζητούν forum του Moodle τι τους έκανε εντύπωση. Μελετάνε τους χάρτες της Ελλάδας, της Θεσσαλίας και του Νοµού Τρικάλων και καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους σε ένα αρχείο κειµένου σχετικά µε την θέση του νοµού και της πόλης των Τρικάλων συγκριτικά µε το γεωγραφικό διαµέρισµα της Θεσσαλίας αλλά και της Ελλάδας γενικότερα. Επιγραµµατικά απαντάνε στις ερωτήσεις α) Να θυµηθούν ποια η θέση της Θεσσαλίας συγκριτικά µε την Ελλάδα; β) Ποια η θέση του Νοµού Τρικάλων στο διαµέρισµα της Θεσσαλίας και µε ποιους νοµούς της συνορεύει; γ) Με ποιους νοµούς άλλων διαµερισµάτων συνορεύουν τα Τρίκαλα καθώς και τα διαµερίσµατα. Συµπληρώνουν σε ένα κενό χάρτη τους νοµούς και τις πρωτεύουσες τον νοµών της Θεσσαλίας µε paint Στην συνέχεια πάνω σε κενό χάρτη προσπαθούν να σχεδιάσουν τα σύνορα των νοµών της Θεσσαλίας και να τοποθετήσουν τις πρωτεύουσες µε την χρήση του paint. Συµπληρώνουν σε ένα κενό χάρτη την πόλη των Τρικάλων και τους νοµούς που συνορεύει ο νοµός Τρικάλων. Στην συνέχεια καλούνται να αναζητήσουν φωτογραφίες της πόλης, να βρουν πότε ελευθερώθηκε καθώς και να καταγράψουν σηµαντικές ιστορικές στιγµές της νεότερης ιστορίας της. Τα αποθηκεύουν σε αντίστοιχα αρχεία. Προσθέτουν φωτογραφίες ιστορικών µνηµείων της πόλης και παραθέτουν την ιστορία τους. Συγκεντρώνουν την πληροφορία σε αρχείο κειµένου. Οι µαθητές παρακολουθούν παρουσίαση φωτογραφιών από τα Μετέωρα. Συζητούν στο forum του Moodle τι τους έκανε εντύπωση. Καλούνται να αναζητήσουν πληροφορίες τόσο της ιστορίας τους όσο και της φυσικής δηµιουργίας τους. Δηµιουργούν ένα αρχείο κειµένου 400 λέξεων που περιλαµβάνει συνοπτικά και περιεκτικά την πληροφορία που βρήκαν. Εντοπίζουν τα Μετέωρα στον χάρτη του Νοµού Τρικάλων και της Θεσσαλίας. Ανεβάζουν στο Moodle τα αρχεία τους ώστε να µπορέσει να τα αξιολογήσει ο δάσκαλος και να δώσει τους πόντους που αναλογούν στον καθένα. Οι µαθητές συζητούν και ανταλλάσσουν απόψεις στο forum για όσα τους άρεσαν αλλά και για αυτά που δεν τους άρεσαν ή τους δυσκόλεψαν. ΛΑΡΙΣΑ-ΝΟΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ

18

Οι µαθητές παρακολουθούν multimedia υλικό σχετικά µε την πόλη της Λάρισας. Συζητούν στο forum του Moodle τι τους έκανε εντύπωση. Μελετάνε τους χάρτες της Ελλάδας, της Θεσσαλίας και του Νοµού Λαρίσης και καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους σε ένα αρχείο κειµένου σχετικά µε την θέση του νοµού και της πόλης της Λάρισας συγκριτικά µε το γεωγραφικό διαµέρισµα της Θεσσαλίας αλλά και της Ελλάδας γενικότερα. Επιγραµµατικά απαντάνε στις ερωτήσεις α) Να θυµηθούν ποια η θέση της Θεσσαλίας συγκριτικά µε την Ελλάδα. β) Ποια η θέση του Νοµού Λαρίσης στο διαµέρισµα της Θεσσαλίας και µε ποιους νοµούς της συνορεύει; γ) Με ποιους νοµούς άλλων διαµερισµάτων συνορεύει η Λάρισα καθώς και τα διαµερίσµατα. Συµπληρώνουν σε ένα κενό χάρτη τους νοµούς και τις πρωτεύουσες τον νοµών της Θεσσαλίας µε paint Στην συνέχεια πάνω σε κενό χάρτη προσπαθούν να σχεδιάσουν τα σύνορα των νοµών της Θεσσαλίας και να τοποθετήσουν τις πρωτεύουσες µε την χρήση του paint. Συµπληρώνουν σε ένα κενό χάρτη την πόλη της Λάρισας και τους νοµούς που συνορεύει ο νοµός Λαρίσης. Στην συνέχεια καλούνται να αναζητήσουν φωτογραφίες της πόλης, να βρουν πότε ελευθερώθηκε καθώς και να καταγράψουν σηµαντικές ιστορικές στιγµές της νεότερης ιστορίας της. Τα αποθηκεύουν σε αντίστοιχα αρχεία. Προσθέτουν φωτογραφίες ιστορικών µνηµείων της πόλης και παραθέτουν την ιστορία τους. Συγκεντρώνουν την πληροφορία σε αρχείο κειµένου. Οι µαθητές παρακολουθούν παρουσίαση φωτογραφιών του Πηνειού. Καλούνται να αναζητήσουν πληροφορίες για τον Πηνειό, να ανακαλύψουν ποια σηµαντικά βουνά της Ελλάδος διαχωρίζει και να γίνει καταγραφή σε αρχείο κειµένου. Καλούνται να διατρέξουν νοερά τον Πηνειό σε έναν χάρτη. Ο Bob τους αναθέτει να βρουν ποιο γνωστό τραγούδι που περιέχει τον στίχο <<……αν τυχόν και δεν µε θέλεις κει θα πέσω να πνιγώ,……>> αναφέρεται σε χαρακτηριστικό στοιχείο του νοµού. Πρέπει να βρουν ολόκληρο το τραγούδι, τον στιχουργό και τον συνθέτη αυτού του τραγουδιού. Απαντούν συνολικά σε ένα αρχείο κειµένου αφού πρώτα έχουν ανταλλάξει απόψεις στο forum σχετικά µε τον τους τρόπους εύρεσης της λύσης καθώς και για την λύση. Ανεβάζουν στο Moodle τα αρχεία τους ώστε να µπορέσει να τα αξιολογήσει ο δάσκαλος και να δώσει τους πόντους που αναλογούν στον καθένα. Οι µαθητές συζητούν και ανταλλάσσουν απόψεις στο forum για όσα τους άρεσαν αλλά και για αυτά που δεν τους άρεσαν ή τους δυσκόλεψαν.

19

ΒΟΛΟΣ-ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ Οι µαθητές παρακολουθούν multimedia υλικό σχετικά µε την πόλη Βόλου. Συζητούν στο forum του Moodle τι τους έκανε εντύπωση. Μελετάνε τους χάρτες της Ελλάδας, της Θεσσαλίας και του Νοµού Μαγνησίας και καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους σε ένα αρχείο κειµένου σχετικά µε την θέση του νοµού και της πόλης της Λάρισας συγκριτικά µε το γεωγραφικό διαµέρισµα της Θεσσαλίας αλλά και της Ελλάδας γενικότερα. Επιγραµµατικά απαντάνε στις ερωτήσεις α) Να θυµηθούν ποια η θέση της Θεσσαλίας συγκριτικά µε την Ελλάδα. β) Ποια η θέση του Νοµού Μαγνησίας στο διαµέρισµα της Θεσσαλίας και µε ποιους νοµούς της συνορεύει; γ) Με ποιους νοµούς άλλων διαµερισµάτων συνορεύει ο Βόλος καθώς και τα διαµερίσµατα. Συµπληρώνουν σε ένα κενό χάρτη την πόλη του Βόλου και τους νοµούς που συνορεύει ο νοµός Μαγνησίας. Στην συνέχεια καλούνται να αναζητήσουν φωτογραφίες της πόλης, να βρουν πότε ελευθερώθηκε καθώς και να καταγράψουν σηµαντικές ιστορικές στιγµές της νεότερης ιστορίας της. Τα αποθηκεύουν σε αντίστοιχα αρχεία. Προσθέτουν φωτογραφίες ιστορικών µνηµείων της πόλης και παραθέτουν την ιστορία τους. Συγκεντρώνουν την πληροφορία σε αρχείο κειµένου. Ο Bob καλεί τους µαθητές να µελετήσουν τον χάρτη της Μαγνησίας και να δώσουν έµφαση στις θάλασσες που βρέχουν τον νοµό. Στην συνέχεια συµπληρώνουν σε κενό χάρτη τις θάλασσες και τον κόλπο που σχηµατίζει το λιµάνι του Βόλου Οι µαθητές καλούνται να βρουν το σηµαντικότερο βουνό του νοµού Μαγνησίας και να το εντοπίσουν στον χάρτη. Να αναζητήσουν πληροφορίες και φωτογραφίες που αναδεικνύουν τόσο την ιστορική όσο και την φυσιολατρική σηµασία του µε αναφορές µέχρι τα αρχαία χρόνια και την µυθολογία. Να τονίσουν ποια µυθικά πλάσµατα ζούσαν εκεί. Να τα συγκεντρώσουν σε ένα αρχείο κειµένου. Ανεβάζουν στο Moodle τα αρχεία τους ώστε να µπορέσει να τα αξιολογήσει ο δάσκαλος και να δώσει τους πόντους που αναλογούν στον καθένα. Οι µαθητές συζητούν και ανταλλάσσουν απόψεις στο forum για όσα τους άρεσαν αλλά και για αυτά που δεν τους άρεσαν ή τους δυσκόλεψαν. ΚΑΡΔΙΤΣΑ-ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

20

Οι µαθητές παρακολουθούν multimedia υλικό σχετικά µε την πόλη της Καρδίτσας. Συζητούν στο forum τι τους έκανε εντύπωση Καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά µε την θέση του νοµού και της πόλης της Καρδίτσας συγκριτικά µε το γεωγραφικό διαµέρισµα της Θεσσαλίας αλλά και της Ελλάδας γενικότερα. Επιγραµµατικά απαντάνε στις ερωτήσεις α) Να θυµηθούν ποια η θέση της Θεσσαλίας συγκριτικά µε την Ελλάδα. β) Ποια η θέση του Νοµού Καρδίτσας στο διαµέρισµα της Θεσσαλίας και µε ποιους νοµούς της συνορεύει; γ) Με ποιους νοµούς άλλων διαµερισµάτων συνορεύει η Καρδίτσα καθώς και τα διαµερίσµατα. Συµπληρώνουν σε ένα κενό χάρτη την πόλη της Καρδίτσας και τους νοµούς που συνορεύει ο νοµός Καρδίτσας. Στην συνέχεια καλούνται να αναζητήσουν φωτογραφίες της πόλης, να βρουν πότε ελευθερώθηκε καθώς και να καταγράψουν σηµαντικές ιστορικές στιγµές της νεότερης ιστορίας της. Τα αποθηκεύουν σε αντίστοιχα αρχεία. Προσθέτουν φωτογραφίες ιστορικών µνηµείων της πόλης και παραθέτουν την ιστορία τους. Συγκεντρώνουν την πληροφορία σε αρχείο κειµένου. Παρακολουθούν ένα multimedia υλικό από την πανέµορφη περιοχή της τεχνητής λίµνης Πλαστήρα όπου παρουσιάζονται οι φυσικές οµορφιές της. Καλούνται στην συνέχεια να την εντοπίσουν στον χάρτη. Καλούνται να δηµιουργήσουν ένα αρχείο κειµένου µε πληροφορίες σχετικά µε τον άνθρωπο που είχε την ιδέα για την δηµιουργία της, την αφορµή της ιδέας και τους σκοπούς που εξυπηρέτησε η δηµιουργία της. Επίσης να παραθέσουν πληροφορίες για την περιοχή πριν την δηµιουργία της λίµνης και τον τρόπο που δηµιουργήθηκε η τεχνητή λίµνη. Στην διάρκεια της αναζήτησης ανταλλάσσουν απόψεις στο forum. Ανεβάζουν στο Moodle τα αρχεία τους ώστε να µπορέσει να τα αξιολογήσει ο δάσκαλος και να δώσει τους πόντους που αναλογούν στον καθένα. Οι µαθητές συζητούν και ανταλλάσσουν απόψεις στο forum για όσα τους άρεσαν αλλά και για αυτά που δεν τους άρεσαν ή τους δυσκόλεψαν. Διδακτικοί σκοποί και στόχοι: Μέσα από τη δραστηριότητα αυτή επιδιώκεται οι µαθητές να γίνουν ικανοί:

• Να γνωρίζουν την θέση στο χάρτη των γεωγραφικών διαµερισµάτων της ηπειρωτικής Ελλάδας, τους νοµούς και τις πρωτεύουσες,

• Να µπορούν να µετακινηθούν από πόλη σε πόλη και από διαµέρισµα σε διαµέρισµα στον χάρτη.

• Να γνωρίζουν σηµαντικά στοιχεία για τα γεωγραφικά διαµερίσµατα, τους νοµούς και τις πόλεις.

• Να ανακαλύπτουν την µάθηση µέσα από την συνεργασία και την προσωπική αναζήτηση πληροφοριών.

21

• Συνολικά να γνωρίσουν καλύτερα την Ελλάδα και να αποκτήσουν καλύτερη εικόνα του κοντινού περιβάλλοντός τους.

• Να αναγνωρίζουν τα λάθη τους και να µαθαίνουν από αυτά.

5η Δραστηριότητα: «Αναζητώ το θησαυρό στη νησιωτική Ελλάδα» Οι µαθητές καλούνται να γνωρίσουν την νησιωτική Ελλάδα. Η δραστηριότητα αυτή χωρίζεται σε 2 ενότητες. Η πρώτη αφορά τον εντοπισµό των νησιωτικών συµπλεγµάτων στον χάρτη και η δεύτερη την γνωριµία και εικονική επαφή µε τα νησιά που αυτά περιλαµβάνουν. Ο Bob ανακοινώνει στους µαθητές ότι τα υπόλοιπα κοµµάτια του θησαυρού βρίσκονται διασκορπισµένα από τους πειρατές σε όλα τα νησιά της Ελλάδας. Οι µαθητές πρέπει να βρουν τα νησιωτικά συµπλέγµατα και να επισκεφτούν κάθε νησί της Ελλάδας για να µαζέψουν σιγά-σιγά όλο το θησαυρό. Ενότητα Α: Το πρώτο που πρέπει να κάνουν είναι να µάθουν ποια είναι τα νησιωτικά συµπλέγµατα της Ελλάδας... Αρχικά οι µαθητές παρακολουθούν video σχετικό µε τα 5 βασικά νησιωτικά συµπλέγµατα (Επτάνησα, Σποράδες, νησιά ανατολικού αιγαίου, Δωδεκάνησα, Κυκλάδες). Στο περιεχόµενο υπάρχουν στοιχεία για την θέση τους στο χάρτη και για την µορφή τους σαν µεµονωµένες περιοχές. Μπορούν να δουν το υλικό όσες φορές επιθυµούν, αλλά και να επιστρέψουν σε αυτό, αν τους είναι απαραίτητο, αργότερα. Ο Bob ζητάει από τους µαθητές να του αναφέρουν ποια συµπλέγµατα γνωρίζουν και που βρίσκονται. Οι µαθητές χρησιµοποιούν το forum για να συνδυάσουν τις απόψεις τους δίνοντας στοιχεία για το όνοµα και την θέση του κάθε συµπλέγµατος. Επίσης µπορούν να ανεβάσουν σχετικές φωτογραφίες που µπορούν να βρουν στο διαδίκτυο ή που έχουν αποθηκευµένες στο προσωπικό τους υπολογιστή (από καλοκαιρινές διακοπές ή λόγω καταγωγής από κάποιο νησί) και να τις µοιραστούν µε τους άλλους. Συµπληρώνουν ατοµικά ένα χάρτη της Ελλάδας που δεν περιέχει νησιά, συµβολίζοντας την περιοχή που πιστεύουν ότι ανήκει το κάθε νησιωτικό σύµπλεγµα. Ανεβάζουν το υλικό και κατόπιν τους δίνεται πρόσβαση σε ένα πλήρη χάρτη µε τα νησιά και τα ονόµατα των συµπλεγµάτων. Καλούνται τώρα να συγκρίνουν τους 2 χάρτες και να αναφέρουν και να συζητήσουν τα λάθη τους στο Forum. Τέλος καλούνται να απαντήσουν στις ερωτήσεις: α) Ποιο είναι το νησιωτικό σύµπλεγµα µε τα περισσότερα νησιά; β) Βρες τα δύο µεγαλύτερα νησιά της Ελλάδας. γ) Ποιο νησί βρίσκεται Νοτιότερα; Οι µαθητές αξιολογούνται σε αυτή τη φάση από τον καθηγητή ο οποίος ελέγχει το επίπεδο των γνώσεων τους, τις δυνατότητες τους στην άντληση πληροφοριών και

22

την κριτική τους ικανότητα. Η αξιολόγηση εκφράζεται σε πόντους που αντιπροσωπεύουν κοµµάτια του θησαυρού. Η βαθµολογία ανακοινώνεται στο forum. Ενότητα Β: Οι µαθητές βλέπουν τον αλληλεπιδραστικό χάρτη της Ελλάδας και ο Bob τους ζητάει να κατευθύνουν το αερόστατο τους σε όποιο νησιωτικό σύµπλεγµα αυτοί επιθυµούν (το παράδειγµα που υλοποιείται αφορά το σύµπλεγµα των Σποράδων). Οι µαθητές κινούν το αερόστατο και επιλέγουν ένα-ένα τα τέσσερα νησιά των Σποράδων (Αλόννησος, Σκιάθος, Σκόπελος, Σκύρος) µε όποια σειρά αυτοί επιθυµούν. Αφού τελειώσουν µε τις δραστηριότητες τους σε κάθε νησί ο Bob τους δείχνει τον αλληλεπιδραστικό χάρτη και τους ζητά να κινηθούν προς το επόµενο. Ανάλογα µε την επιλογή τους έρχονται αντιµέτωποι µε τις εξής δραστηριότητες: ΑΛΟΝΝΗΣΟΣ Οι µαθητές video σχετικό µε το νησί. Ανεβάζουν τις επιµέρους γνώσεις τους και τα συµπεράσµατα από αυτό που είδαν στο forum και ανταλλάσσουν απόψεις. Μπορούν να ανεβάσουν και φωτογραφίες ή ότι άλλο σχετικό υλικό µπορούν να βρουν. Στη συνέχεια βλέπουν ένα χάρτη του νησιού και καλούνται να βρουν ποια από τις 6 πόλεις που δίνονται (Γέρακας, Διάσελο, Στενή Βάλα, Βότση,Αλόννησος Πατητήρι) είναι η πρωτεύουσα. Προτρέπονται για ανταλλαγή απόψεων και εάν χρειαστούν βοήθεια ο Bob τους βοηθά («Η πρωτεύουσα είναι κοντά σε λιµάνι και κάποτε εκεί παράγονταν µεγάλη ποσότητα κρασιού». Σωστή απάντηση: ΠΑΤΗΤΗΡΙ. ) Παρέχεται το εξής κείµενο: «Η Αλόννησος είναι γνωστή για την απαράµιλλη φυσική της οµορφιά και αποτελεί ιδανικό προορισµό για περιπατητές. Έχει πευκόφυτες περιοχές στο νότιο µέρος της µε περιπατητικά µονοπάτια και πανέµορφα τοπία, αλλά και παραλίες µε κρυστάλλινα νερά. Λόγω της θέσης της, η Αλόννησος υπήρξε πέρασµα των θαλάσσιων δρόµων του Αιγαίου. Στην διάρκεια της ιστορίας της παρουσιάζεται µε διάφορα ονόµατα όπως Ίκος, Ευώνυµος, Λιοδρόµια και Χιλιοδρόµια. Δεν ταυτίζεται µε την αρχαία Αλόννησο η οποία µάλλον ήταν το γειτονικό νησί Κυρά Παναγιά. Υπήρξε εµπορικός σταθµός κατά την Μινωική περίοδο και άκµασε χάρη στην ανάπτυξη της αµπελουργίας και το κρασί της για το οποίο φηµίζεται και σήµερα.» Οι µαθητές καλούνται να βρουν στοιχεία σχετικά µε την Αλόννησο µε όποιο µέσο επιθυµούν (google, εγκυκλοπαίδεια, περιοδικά, βιβλιά). Ο Bob µπορεί να τους βοηθήσει αν τον χρειαστούν (σχετικά links). Συντάσσουν µία παράγραφο 100 λέξεων και τη παραδίδουν µαζί µε 2 σχετικές µε την Αλόννησο φωτογραφίες. ΣΚΙΑΘΟΣ Οι µαθητές παρακολουθούν multimedia υλικό σχετικό µε το νησί. Ανεβάζουν τις επιµέρους γνώσεις τους και τα συµπεράσµατα από αυτό που είδαν στο forum και ανταλλάσσουν απόψεις. Μπορούν να ανεβάσουν και φωτογραφίες ή ότι άλλο σχετικό υλικό µπορούν να βρουν.

23

Οι µαθητές διαβάζουν ένα µικρό απόσπασµα από κείµενο του Α.Παπαδιαµάντη. Ζητείται από τους µαθητές να βρουν την σχέση που είχε µε το νησί. Το θέµα συζητάτε στο Forum. O Βοb µπορεί να βοηθήσει. Στη συνέχεια παρακολουθούν multimedia υλικό για τα αποδηµητικά πουλιά. Ζητείται από τους µαθητές να βρουν την σχέση που έχουν µε το νησί. Το θέµα συζητάτε στο Forum. Ο Βοb µπορεί να βοηθήσει.. Ο Bob ζητάει από τους µαθητές να παρατηρήσουν τον χάρτη και να βρουν ένα σηµαντικό στοιχείο. Κάνοντας click πάνω στο κάστρο εµφανίζεται υλικό σχετικά µε την µεσαιωνική ιστορία του νησιού. Στέλνουν µία περίληψη του κειµένου στον Bob. Τέλος οι µαθητές πρέπει να συντάξουν µία µικρή παράγραφο για τα σηµαντικά µοναστήρια του νησιού. Για να το κάνουν αυτό, του παρέχεται υλικό όταν κάνουν click στα εικονίδια µε µοναστήρι στον χάρτη. ΣΚΟΠΕΛΟΣ Οι µαθητές παρακολουθούν multimedia υλικό σχετικό µε το νησί. Ανεβάζουν τις επιµέρους γνώσεις τους και τα συµπεράσµατα από αυτό που είδαν στο forum και ανταλλάσσουν απόψεις. Μπορούν να ανεβάσουν και φωτογραφίες ή ότι άλλο σχετικό υλικό µπορούν να βρουν. Ο Bob λέει στους µαθητές πώς η Σκόπελος είναι «Το νησί του δάσους». Οι µαθητές πρέπει τώρα να απαντήσουν για το τί µπορεί να σηµαίνει αυτό.

Οι µαθητές πρέπει τώρα να εντοπίσουν τα λιµάνια και την πρωτεύουσα του νησιού. Τους δίνετε ένα χάρτης µε τις ακτογραµµές µόνο. Επίσης ο Bob λέει ότι σε πολλά νησιά η πρωτεύουσα συνηθίζεται να είναι και λιµάνι.

Τέλος οι µαθητές πρέπει να συλλέξουν φωτογραφίες απο παραλίες της Σκόπελου και να τις «δώσουν» στον Bob.

ΣΚΥΡΟΣ Οι µαθητές παρακολουθούν multimedia υλικό σχετικό µε το νησί. Ανεβάζουν τις επιµέρους γνώσεις τους και τα συµπεράσµατα από αυτό που είδαν στο forum και ανταλλάσσουν απόψεις. Μπορούν να ανεβάσουν και φωτογραφίες ή ότι άλλο σχετικό υλικό µπορούν να βρουν.

O Bob φοβάται για το αερόστατο και ζητά να µάθει τι καιρό έχει αύριο στην Σκύρο. Οι µαθητές πληκτρολογούν: http://www.meteo.gr/cf.asp?city_id=73 και γράφουν µία µικρή παράγραφο για τον καιρό.

Ο Bob ζητάει από τους µαθητές να του πουν αν βλέπουν µικρά νησάκια γύρω από την Σκύρο. Οι µαθητές γράφουν τον αριθµό των επιµέρους νησιών και αν έχουν ξανασυναντήσει µικρά νησάκια γύρω από ένα µεγάλο νησί, νωρίτερα στο ταξίδι τους.

Ζητείται από τους µαθητές να δουν τον συνολικό χάρτη των Σποράδων και να συγκρίνουν το µέγεθος της Σκύρου µε τα άλλα νησιά.

24

Διδακτικοί σκοποί και στόχοι: Μέσα από τη δραστηριότητα αυτή επιδιώκεται οι µαθητές να γίνουν ικανοί:

• Να γνωρίζουν την θέση στο χάρτη, τον αριθµό, και τα ονόµατα των νησιωτικών συµπλεγµάτων της Ελλάδας

• Να γνωρίζουν τα νησιά που αυτά περιέχουν • Να γνωρίζουν σηµαντικά στοιχεία γι’ αυτά τα νησιά Επίσης: • Να ανακαλύπτουν την µάθηση µέσα από την συνεργασία και την προσωπική αναζήτηση πληροφοριών

• Να αναγνωρίζουν τα λάθη τους και να µαθαίνουν από αυτά

Καταληκτική δραστηριότητα: «Τέλος ταξιδιού» Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης του θησαυρού, οι µαθητές έχουν σαφή εικόνα της προόδου τους. Στο τέλος του παιχνιδιού, ο Bob καλεί τους µαθητές να κάνουν αναστοχασµό πάνω στη µαθησιακή διαδικασία και να καταγράψουν τι πιστεύουν ότι αποκόµισαν από το ταξίδι, τι δεν κατάφεραν να κάνουν και γιατί. Τις απαντήσεις τους τις ανεβάζουν στο forum. Διδακτικοί σκοποί και στόχοι: Μέσα από τη δραστηριότητα αυτή επιδιώκεται οι µαθητές να γίνουν ικανοί:

• Να εντοπίζουν, να καταγράφουν και να διορθώνουν οι ίδιοι τα λάθη τους. • Να αξιολογούν την αποκτηµένη γνώση.

4.3.2. Αξιολόγηση Η αξιολόγηση των µαθητών γίνεται από τον εκπαιδευτικό. Οι δραστηριότητες του ΔΕΛ έχουν ανακαλυπτικό και δηµιουργικό χαρακτήρα. Αξιολογείται η κριτική σκέψη, η συλλογή και ανάλυση πηγών πληροφοριών, η ικανότητα σύνθεσης πληροφοριών για την παραγωγή του τελικού τεχνουργήµατος, η διαδικασία επίλυσης µιας άσκησης. Η διαδικασία της αξιολόγησης γίνεται ασύγχρονα µέσω του forum, όπου οι µαθητές ανεβάζουν τις απαντήσεις τους σε κάθε δραστηριότητα και ο εκπαιδευτικός τους επιστρέφει ανατροφοδότηση και τη βαθµολογία τους µε τη µορφή πόντων (κοµµάτια θησαυρού). Επιπλέον, στο τέλος του µαθήµατος οι µαθητές καλούνται να κάνουν αναστοχασµό και αυτοαξιολόγηση. Να καταγράψουν τι αποκόµισαν από τη µαθησιακή διαδικασία, αλλά και τι δεν κατάφεραν να πραγµατοποιήσουν και γιατί. Αυτό θα βοηθήσει τους µαθητές να συνειδητοποιήσουν τα επιτεύγµατά τους και να εντοπίσουν τις αδυναµίες τους, προκειµένου να βελτιωθούν µε τη βοήθεια του εκπαιδευτικού. Επίσης, µπορεί να λειτουργήσει ως ανατροφοδότηση και για τον εκπαιδευτικό προκειµένου να σχεδιάσει την διδακτική του πορεία.

25

4.4. Άλλα στοιχεία Το σύστηµα θα είναι διαθέσιµο δωρεάν, ώστε οι µαθητές να µπορούν να το χρησιµοποιήσουν ελεύθερα και να το αξιοποιήσουν όλα τα σχολεία.

5. Προσδιορισµός των µερών του Διδακτικού Συστήµατος

5.1. Ανθρώπινοι πόροι (ρόλοι και συσχέτιση τους µε δραστηριότητες)

Ρόλοι Δραστηριότητες

Εκπαιδευτικός: • Οργανώνει το περιεχόµενο σε µαθησιακούς πόρους

• Διασαφηνίζει τη ροή εκτέλεσης των δραστηριοτήτων και παρέχει βοήθεια όπου χρειάζεται

• Επιβλέπει, ανατροφοδοτεί, και εµψυχώνει τους µαθητές.

• Αξιολογεί την επίδοση των µαθητών.

Μαθητής: • Συλλέγει, επεξεργάζεται, αξιολογεί και συνθέτει πληροφορίες

• Απαντά σε ερωτήµατα που του τίθενται. • Αναζητά πληροφορίες στο διαδίκτυο και όπου αλλού θέλει

• Θέτει ερωτήµατα/απορίες • Συνεργάζεται µε τον εκπαιδευτικό και τους συµµαθητές του.

• Παρουσιάζει το τελικό τεχνούργηµα • Αξιολογεί τον εαυτό του

Οµάδα ειδικών για την ανάπτυξη του ΔΕΛ

(συντονιστής, ειδικός στο διδακτικό αντικείµενο, σχεδιαστής διδασκαλίας, υπεύθυνος τεχνολογίας, προγραµµατιστής,

γραφίστας, αξιολογητής)

• Επιλογή των τεχνολογιών και των µέσων • Ορισµός Στοχοθεσίας • Επιλογή Διδακτικής Μεθοδολογίας-Δραστηριοτήτων-Αξιολόγησης

• Αξιολόγηση της Πληρότητας και της Ευχρηστίας του Συστήµατος

26

5.2. Διαδικτυακό εκπαιδευτικό λογισµικό (µαθησιακοί πόροι) Οι µαθησιακοί πόροι του συγκεκριµένου σεναρίου είναι ψηφιακής µορφής και συνιστούν το υλικό το οποίο θα χρησιµοποιήσουν οι εκπαιδευόµενοι, προκειµένου να επιτύχουν το στόχο των δραστηριοτήτων που τους έχουν ανατεθεί. Οι µαθητές δύνανται να επιλέγουν υπερσυνδέσµους (links) και να µεταφέρονται από το σύστηµα σε ένα πλήθος ιστοσελίδων, που τους προσφέρουν τις απαραίτητες, για τη εργασία τους, πληροφορίες. Ακόµη, ως µαθησιακοί πόροι λειτουργούν όλες οι εικόνες, οι ήχοι και τα βίντεο που αντλούν οι µαθητές από την πλοήγηση στις επιλεγµένες, από το σύστηµα, ιστοσελίδες. Πέρα από το παρεχόµενο από το σύστηµα υλικό και συνδέσµους, οι µαθητές είναι ελεύθεροι να αναζητήσουν πληροφορίες στο διαδίκτυο, µέσα από κάποια µηχανή αναζήτησης. Το διαδίκτυο µε τη µορφή ενός συνόλου υπερκειµένων, επιτρέπει στους µαθητές να έχουν πρόσβαση σε ποικίλα κείµενα και να περιπλανούνται σε έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών, χωρίς να µετακινούνται από το χώρο τους.

5.3. Άλλοι µαθησιακοί πόροι (περιβάλλον) Το περιβάλλον στο οποίο λαµβάνει χώρα το συγκεκριµένο σενάριο είναι εκείνο του προγράµµατος eXe µε παράλληλη χρήση του Διαδικτύου (Google, ιστοσελίδες σχετικές µε Γεωγραφία) και άλλων εφαρµογών (Paint, Word) όπου είναι απαραίτητο. Το συγκεκριµένο σύστηµα επιτρέπει τη διαχείριση του µαθησιακού υλικού, δηλαδή των δραστηριοτήτων που συνθέτουν το εκπαιδευτικό σενάριο.

5.4. Εξειδικευµένη τεχνολογική υποδοµή Τεχνολογική υποδοµή είναι η υποδοµή που είναι αναγκαία για την υποστήριξη της διδακτικής διαδικασίας και αποτελείται τόσο από υλικό όσο και από υπολογιστικά εργαλεία. Η περάτωση των δραστηριοτήτων θα λάβει χώρα στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου. Οι µαθητές πέραν των υπολογιστών, θα µπορούν να χρησιµοποιήσουν και εκτυπωτές, σε περίπτωση που επιθυµούν να έχουν σε έντυπη µορφή κάποια από τα αρχεία. Στο εργαστήριο θα υπάρχει τοπικό δίκτυο στο οποίο θα συνδέονται όλοι οι υπολογιστές. Απαραίτητη φυσικά είναι και η πρόσβαση στο διαδίκτυο µε υψηλές ταχύτητες τύπου ADSL. Πρέπει ακόµη να υπάρχουν εγκατεστηµένα προγράµµατα προστασίας από ιούς καθώς οι µαθητές θα πλοηγηθούν στις ιστοσελίδες του διαδικτύου.

27

6. Διαγράµµατα σχεδίασης

6.1 Αρχιτεκτονική σχεδίαση του ΔΕΛ µε βάση το εννοιολογικό πλαίσιο

6.1.1. Διάγραµµα µοντέλου δραστηριοτήτων για τις σύνθετες δραστηριότητες

Διάγραµµα Μοντέλου Δραστηριοτήτων για τη Σύνθετη Δραστηριότητα «Βρίσκω την

Ελλάδα»

28

Διάγραµµα Μοντέλου Δραστηριοτήτων για τη Σύνθετη Δραστηριότητα «Οδηγώ τους

ξένους φίλους µου στην Ελλάδα»

29

Διάγραµµα Μοντέλου Δραστηριοτήτων για τη Σύνθετη Δραστηριότητα «Μαθαίνω για τα σύνορα της Ελλάδος»

30

Διάγραµµα Μοντέλου Δραστηριοτήτων για τη Σύνθετη Δραστηριότητα «Αναζητώ

τον θησαυρό στην ηπειρωτική Ελλάδα»

31

Διάγραµµα Μοντέλου Δραστηριοτήτων για τη Σύνθετη Δραστηριότητα «Αναζητώ το

θησαυρό στη νησιωτική Ελλάδα»

32

6.1.2. Διαγραµµατική ροή δραστηριοτήτων

33

6.2. Σχεδίαση σχήµατος πλοήγησης

6.2.1. Βασικό διάγραµµα µοντέλου πλοήγησης

34

6.2.2. Διάγραµµα πλοήγησης για σύνθετες δραστηριότητες

Διάγραµµα πλοήγησης για την σύνθετη δραστηριότητα «Βρίσκω την Ελλάδα»

Διάγραµµα πλοήγησης για την σύνθετη δραστηριότητα «Οδηγώ τους ξένους φίλους

µου στην Ελλάδα»

35

Διάγραµµα πλοήγησης για την σύνθετη δραστηριότητα «Αναζητώ το θησαυρό στην

ηπειρωτική Ελλάδα»

Διάγραµµα πλοήγησης για την σύνθετη υπό - δραστηριότητα « Γνωριµία µε τα

Τρίκαλα»

36

Διάγραµµα πλοήγησης για την σύνθετη δραστηριότητα «Αναζητώ το θησαυρό στη

νησιωτική Ελλάδα»

Διάγραµµα πλοήγησης για την σύνθετη υπό - δραστηριότητα « Γνωριµία µε την

Αλόννησο»

37

7. Πρωτότυπες οθόνες

0. Ενημέρωση για την αποστολή 1 

1. Βρίσκω την Ελλάδα 1 

38

2.1 Οδηγώ τους ξένους φίλους µου στην Ελλάδα

39

2.2 Οδηγώ τους ξένους φίλους µου στην Ελλάδα

40

2.3 Οδηγώ τους ξένους φίλους µου στην Ελλάδα

41

3.1 Μαθαίνω για τα σύνορα της Ελλάδος

42

3.2 Μαθαίνω για τα σύνορα της Ελλάδος

43

3.3 Μαθαίνω για τα σύνορα της Ελλάδος

44

3.4 Μαθαίνω για τα σύνορα της Ελλάδος

45

3.5 Μαθαίνω για τα σύνορα της Ελλάδος

46

4.1 Αναζητώ τον θυσαυρό στην ηπειρωτική Ελλάδα

47

5.1 Αναζητώ τον θυσαυρό στην νησιωτική Ελλάδα

48

6 Τέλος ταξιδιού

8. Συµπερασµατικά Σχόλια Τα στάδια σχεδιασµού του συστήµατός µας στηρίζονται σε µια φιλοσοφία που προτάσσει την οικοδόµηση της γνώσης έναντι της παθητικής παρουσίασης και αποδοχής πληροφοριών, τη συµµετοχή και την αλληλεπίδραση έναντι της εξατοµικευµένης µάθησης. Τα παιδιά εργάζονται και εξερευνούν συνεργατικά νέους κόσµους στους οποίους πλοηγούνται µέσω του διαδικτυακού εργαλείου το οποίο χρησιµοποιούν. Η πλοήγηση σε ένα κόσµο εικονικό και δη στα πλαίσια του παραδοσιακού σχολείου συνιστά µια καινοτόµο πρόταση, που ναι µεν στηρίζεται στη στοχοθεσία του Προγράµµατος Σπουδών αλλά σηµατοδοτεί ένα ευρύ πλαίσιο δραστηριοτήτων άρρηκτα δεµένο µε τα υπολογιστικά συστήµατα.

49

Συµπερασµατικά, χρειάζεται να επισηµανθεί πως ο κεντρικός άξονας του διδακτικού προβλήµατος είναι να συνειδητοποιήσουν οι µαθητές ότι η γνώση δεν είναι κάτι που πηγάζει µόνο από τους εκπαιδευτικούς και έχει τους µαθητές παθητικούς αποδέκτες, αλλά ότι η γνώση µπορεί να ανακαλυφθεί και να οικοδοµηθεί από τους ίδιους τους µαθητές, µε τη συµβολή του εκπαιδευτικού. Ο τρόπος αυτός αποφέρει και πολλά άλλα οφέλη στους µαθητές, αφού τους βοηθά να γίνουν σκεπτόµενα άτοµα.

9. Βιβλιογραφία Ρετάλης, Σ., & Τσέλιος, Γ., (1999) Εγχειρίδιο χρήσης της µεθοδολογίας CADMOS Αθήνα: Ε.Μ.Π. Ράπτης, Α. & Ράπτη, Α., (2003) Μάθηση και διδασκαλία στην εποχή της πληροφορίας, τόµος Α΄. Αθήνα: Ράπτης. Ρετάλης, Σ., (2005) Οι προηγµένες τεχνολογίες διαδικτύου στην υπηρεσία της µάθησης, Αθήνα: Καστανιώτης.