�������������

����������������

Necmeddin Sefercio�lu �����������

ANKARA, 2008 TÜRK OCAKLARI Ankara �ubesi Yayınları : 27

ii

���

�����������������������������059.56 – Sef Sefercio�lu, Necmeddin Türkçü dergiler / Necmeddin Sefercio�lu. Ankara : Türk Ocakları Ankara �ubesi, 2008. 76 s. 18 sm. ISBN 978 975 7841 .. . I. Türkçülük – Dergiler 1. Eseradı

�����������������������������

����

�

Basıldı�ı yer : Boyut Tanıtım-Matbaacılık

��

�

iii

� Ç � N D E K � L E R

G i r i � , ����� Genç kalemler, 1911 / 1912, �

Türk yurdu, 24.11.1911 / . . ., ��Türk sözü, 12.04 / 24.07.1912; ��Atsız mecmua, 15.05.1931 / 25. 09.1932; ���Çı�ır, 01.1938 / 12.1938; ���Orhun, 05.11.1933 /04.05 1944; ���Ergenekon, 10.11.1938 / 10.02.1939: ������Türklük, 04.1939 / 04.1940; �� Kopuz - I , 04.1939 / 05.1944; ���Bozkurt - I, 05.1939 / 26.1942; ���Çınaraltı, 09.08.1941 / 15.07.1944; ���Millet, 05. 1942 /04.1944; ���Tanrıda� - I, 08.05 /04.09.1942; ���Türk amacı, 07 / 10. 1942; ��Do�u, 29.10.1942 / 15.08.1948; ���Gökbörü, 15.12.1942 / 06.05.1943; �� ����Türk sazı, 15.05.1943; ��Türke do�ru, 03.1945 / 09.1948; ��Bucak, 04.1945 / 06.1946; ���Toprak, 20.07.1945 /04.1967; ���Özleyi�, 10.1946 /11.1947; ���Altı ı�ık, 01 /09. 1947; ���Kür-�ad, 03.04 / 03.11.1947; ��Kalem, 08.1948 / 03.1950; ��Komünizme kar�ı Mücadele, 01.08. 1950 / 15.05.1952; �������Türkeli, 05.12.1951 / 05.01.1952; ���Orkun – I, 06.10.1952 / 18.01.1952; �

Tanrıda� – II, 05.11.1950 / 20.01.1951; ��Büyük dâvâ, 25.01 / 10.04.1951; ��Türklük ve mukaddesat dü�manlarıyla Sava�, 02.03 / 08.06.1951; � Mefkûre, 20.10.1951 / 10..01.1953; ��Aras, 01 / 06.1952;�����O�uz, 03 / 05.1952; ��Türk dü�üncesi, 12.1953 / 04.1960; ��Gurbet, 05 /11. 1954; �Türk dünyası, 02 / 03.1954; ���Kopuz - II, 04 / ? .1956; ���Ocak – I, 02.03.1956 /15.10.1958; ���Dü�ünen adam, 05.01.1961 / 19.04.1962; ���

Millî yol, 26.01 / 28.12.1962; ���Büyük Türkeli, 25.03.1962 / ? ; ��Orkun – II, 02.1962 / 01.1964; ���Önasya, 09.1965 / 02.1972; ���Defne, 05.04.1966 / 11.1971; ��Millî ı�ık, 05.1967 / 04.1971; ���Ocak – II, 01.1967-08.1969; ���Ötüken, 01.1964 / 12.1975; ���Türk yolu, 06.02 / 16.09.1969; �� Milli hareket, 11.1966 / 09.1970; �� Devlet, 17.04.1969 / 06.1979; ���Ocak – III, 10.1972 /12.1975; ���Yeni dü�ünce, 15.06.1981 / ? : ���Töre, 05.1971 / 05.1986; ��Bozkurt – II, 10.1972 / ? ; ���Yeni sözcü, 08.12.1980 / 07.06.1981; �� Yeni Orkun, 03.1988 / 12.1989; ��

Orkun – III, 03.1998 / 07.2006; ��

Millî kültür, 01.1977 / ? ; ��Millî kültür ve e�itim, 08.1977 / 03 .1983; �����Sanat, bilim ve kültürde Orkun, 08.1981 / 10.1983; �B u l d u r u, ���

iv

K a y n a k l a r,

�

�

�

�

�

G � R � �

Dü�ünce dergileri, bilgi, dü�ünce ve görü�leri, kitaplara göre daha kısa ve özlü biçimde ve daha hızlı olarak sunan yayınlardır. Sundukları yazılar, bir konunun kolay anla�ılmasına daha çok yardımcı olurlar. Onları okuyanlar kitaplardaki bazı ayrıntılar içinde bo�ulmak sıkıntısından, onlar için zaman harcamaktan kurtulurlar. Bundan dolayı, bilim ve dü�ünce alanlarının okuyu-cuları onlara daha çok ilgi gösterirler.

Dü�ünce dergilerinin bir kolu olan ülkü dergileri de, o ülküye ba�lananların vazgeçilmezleri arasındadır. Çünkü onlar, ülküleri ile ilgili bilgileri, görü� ve dü�ünceleri, olayları, haberleri on-lardan ö�renirler. O tür yayın organlarında yer alan dü�ünce yazıları, ülkücülerin görü� ufuklarının geli�mesine, onların ülkü-ye ili�kin sorunlar üzerinde dü�ünmelerine, ülkülerinin gerek-tirdi�i davranı�ları ve uyulması gerekli ilkeleri ö�renme ve özümsemelerine yardımcı olur.

Bir ülkü sistemi olan Türkçülük de, bu tür yayınlardan yararlanmayı, elbette, ihmal etmemi�tir. Türkçülük akımının toplumca ilgi görme�e ba�ladı�ı 20. yüzyıl ba�ından bu yana, ülkemizde bu tür dergiler de yayınlanma�a, Türk toplumunun ilgisini bu ülkü çevresinde toplama�a çalı�mı�lardır.

Türkçü dergiler diyebilece�imiz bu yayın organları yalnız Türkiye’de de�il, öteki Türk yurtlarında, hattâ Avrupa ve Afrika ülkelerinde bile çıkarılmı�tı (Avrupa ve Afrika’da çıkarılanlar

Türkiye’de veya öteki Türk yurtlarında yayınlanma imkânı bulunamayan yayınlardı).

Türkçülük ülküsünü yaymayı amaçlayan dergiler, ne yazık ki, kısa ömürlü yayınlar olagelmi�tir. Çünkü onlar, küçük ülkücü toplulukların, aralarında topladıkları ile olu�an küçük anaparalar ile çıkarılma�a çalı�ılan güçsüz yayınlardı. Ne profesyonel bir yöneticileri veya çalı�anları, ne de -çoklukla- yayınlanmalarını destekleyen bir kurulu� olurdu. Tamama yakını amatör çabaların verimi olarak çıkarılırdı. Ço�u, ucuza mal edilmeleri için, tesis-leri en elveri�siz basımevlerinde, en niteliksiz kâ�ıtlara basılarak yayımlanırdı. Birço�unun da�ıtım imkânı da yoktu. Bu yüzden ancak sürdürüm (abonman) yoluyla da�ıtıma güvenilebilirdi. O yolun da birtakım önemli açmazları vardı. Bundan dolayı bu tür dergiler, zaten sınırlı olan anaparalarının elverdi�i sürece yayım-lanır, sonra ortadan sessizce çekilirlerdi. Öteki türlerdeki dü�ün-ce dergileri için de söz konusu olan bu olumsuz durum, Türkçü dergiler için daha çok etkileyici idi.

Bu tür dergilerin uzun süre ya�ayamamasının sebeplerinden biri de, yaydıkları dü�üncelerin ve görü�lerin yayınlandıkları dönemin devlet politikasına uygun görülmemesi idi. Basın öz-gürlü�ünün bulunmadı�ı dönemlerde bir hükûmet, bir bakan, bir Basın Yayın Genel Müdürü veya hattâ bir vali veya kaymakam istedi�i zaman bir yayın organını kapatır ve yeniden yayın-lanmasına uzun süre izin vermeyebilirdi. Tek parti dönemlerinde bunun çok çarpıcı örnekleri bulunuyordu. Söz geli�i, Türkçülü�e yönelik devlet terörünün ba�laması ile birlikte, 1944 yılında çıkmakta olan Türkçü, dergilerin yayını durdurulmu�, öteki mil-liyetçi dergiler de susma�a mecbur bırakılmı�lardı.

Çoklukla ülke çapında da�ıtılamadıkları için, okuyucular Türk-çü yayınların varlı�ını tesadüfen ö�renebilirlerdi (Bu tür yayın-ların çıktı�ını ö�renmenin bir yolu, ba�ka Türkçü dergilerde onların adlarının yayınlanması, okuyuculara tavsiye edilmesi

idi). Özel olarak gönderildikleri satıcılar da onları genellikle tezgâh altında tutar, görünmelerini, satılmalarını engellerlerdi; satılanlar olmu�sa onların bedelini, satılmayanlarını çıkaranlara göndermeye de yana�mazlardı. Bu yüzden zaten sınırlı olan der-gi anaparaları, gazete-dergi satıcılarının elinde erir, yok olurdu. Türkçü dergilerin kısa ömürlü olması bu gibi sebeplerle açıklanabilir.

*** Zaman zaman Türkçü dergileri tanıtan yazılar ve ara�tırmalar

yayınlanmı�tır. Bunların en önemlisi Dr. Fethi Teveto�lu’nun Türk kültürü dergisinde yayımlanan “Türkçü dergiler” adlı yazı dizisi idi. Teveto�lu, yazı dizisinin giri�inde bu nitelikte oldu-�unu bildirdi�i 60’ı a�kın derginin adını veriyordu. Bunların bir bölümü yurt dı�ında çıkarılan veya dı� Türklere yönelik der-gilerdi. Ele aldı�ı dergilere ili�kin çok de�erli, ayrıntılı bilgiler veren bu yazı dizisi yazarının uçma�a varı�ı sebebiyle sürdürülemedi. Tamamlanabilse idi. Türkçü dergileri tam olarak tanıtan bir eser ortaya çıkaca�ı kesindi. Fakat felek yâr olmadı.1

Biz bu kitapçı�ı hazırlarken rahmetli Teveto�lu’nunkiler de içinde, de�i�ik kaynaklara ba�vurduk. Bunların ba�ında Türk dili ve edebiyatı ansiklopedisi geliyor. Elbette ba�ka kaynaklardan da yararlandık. Ayrıca, özel dermemizde bulunan ve Millî Kü-tüphane dermesinde yer alan dergiler, do�rudan inceleyip istedi-�imiz bilgileri onlardan almamıza yardımcı oldular. Fakat aradı-�ımız yayınların bazılarını Millî Kütüphane dermesinde bile bulamamak bizi çok üzdü. Bundan dolayı, verebilmeyi tasarla-dı�ımız kimi bilgiler eksik kaldı. Öte yandan, çıkarılması öngö-rülen bu yayının tasarlanan hacmi dolayısıyla, Türkçü dergi-lerden bir bölümünü kitapçı�a alamadık. Hayati Tek’in yaptı�ı

1 Fethi Teveto�lu, “Türkçü dergiler” Türk kültürü, xxv: 296.; xxvi: 298 -301., 303-304., 306., 308., 311.; xxvii: 318., 321. sayılar.

bir “milliyetçi ülkücü yayın organları” çalı�masına göre, bu dergiler genellikle, 1970-80’lerde yükselen “ülkücü hareket”in ortaya çıkardı�ı yayınlardır.2 Kitapçı�ımızda de�erlendiremedi-�imiz bu yayınları, ba�ka ara�tırmacılara yol gösterici olur umuduyla, yalnızca ad ve yayınlanı� yılları olarak sunuyoruz: Anamın sesi (1979- ? ), Birli�e ça�rı (1979-80), Bizim gergef (1977-1980), Büyük ülkü (1974, 1977-78), Divan (1978-80), Genç arkada� (1976-79), Hasret (1975-79), Kutsal alın teri (1978-80), Liseli genç (1976- ? ), Millî ülkü (1968-69), Nizâm-ı âlem (1978- ? ), Ülkü-Bir (1975-78), Ülkü oca�ı (1979- ? ), Ülkü-Tek (1974-78), Ülkücü kadro (1976 -78), Ülküm (1976-80).

*** Bu kitapçıkta 60 dergi hakkında tanıtıcı bilgi vardır. Söz konu-

su dergiler amaçları, söylemleri, fizikî yapıları, çıkaran ve yöne-ticileri, ba�lıca yazarları, etkileri bakımlarından tanıtılma�a çalı-�ıldı. Elde edilen bilgiye göre, kiminde uzun, kiminde kısa su-numlar yapıldı. Genel bir de�erlendirme yapılırsa, bu dergilerin büyük çoklu�unun ülküde� topluluklarının aralarında topladıkları paralarla, yani güçsüz anaparalarla ve amatörce çabalarla çıkarıl-dıkları söylenebilir. Bu yüzden ço�unun ömürleri kısa olmu�tur. Ayrıca, büyük çoklu�unun “sahibi” ve “yazı i�leri müdürü” ola-rak sunulan ki�iler, o görevi “yasa gere�i” yüklenenlerdir.

Bu kitapçık bir bilimsel ara�tırmanın verimi de�ildir. Türkçü yayınları genç ülküde�lerimize topluca tanıtma amacını ta�ıyor. Onun Türkçülük alanında inceleme yapacaklara bir kılavuz olabilece�i umulmaktadır. Ayrıca Türkçü yazarlar üzerine ara�-tırma yapacaklara da yardımcı olaca�ına inanıyoruz. �

2 Ayrıntılı bilgi için bk. www.kutluyol.org (milliyetçilik bölümü).

�

�

�

�

T Ü R K Ç Ü D E R G � L E R G E N Ç K A L E M L E R (1911-1912)

“On be� günde bir çıkar … edebî, ilmî mecmua”. 1911’de Manas-tır’da çıkarılma�a ba�lanan, sonradan yayımı Selânik’te sürdürülen Hüsün ve �iir adlı derginin devamıdır. O derginin adı 9. sayısında Genç kalemler’e dönü�türüldü ve yayını 1-9 numarası ile ve sayfa numaraları da 81’den ba�latılarak sürdürüldü. Önceleri edebî a�ırlıklı olarak çıkan Genç kalemler; bu de�i�imden sonra, Ömer Seyfeddin’in yazdı�ı “Yeni lisan” yazısı ile “sade Türkçe” akımının öncüsü oldu, Ziya Gökalp’in yazı ailesine katılması ile de “Türkçü” bir nitelik kazandı.

Nesimî Sarım yönetiminde çıkan dergide, Ziya Gökalp, Ömer Sey-feddin, Ali Canip (Yöntem) dü�ünce yazıları, hikâyeleri ve �iirleri ile etkili olurken, Âkil Koyuncu, Ali Naci (Karacan), Celâl Sahir (Erozan), Edhem Hidayet, Enis Avni (Aka Gündüz), Faik Ali (Ozansoy), Fazıl Ahmed (Aykaç), Hamdullah Suphi (Tanrıöver), Hüseyin Dâni� (Ped-ram), Hüseyin Nâmi, Hüseyin Siret (Özsever), Hüseyin Suad (Yal-çın), �smail Ne�at, Kâzım Nâmi (Duru), M. Zühdü, Mustafa Halûk, Raif Necdet, Süleyman Nazif, Süleyman Nesib, �ahabeddin Süley-man, Tahsin Nahit (Duru), Tevfik Fikret, Yûnus Nadi (Abalıo�lu) da yayınına katkıda bulunanlar arasında idi.

Genç kalemler’in yayını 4 ciltte tamamlandı.3 Derginin yeni Türk harflerine döni�türülmü� basımı Türk Dil Kurumu’ca gerçekle�tirildi:4

3 Ayrıntılı bilgi için bk. “Genç kalemler”, Türk dili ve edebiyatı ansiklo-pedisi, 3 (Istanbul, Dergâh, 1979), 320.

T Ü R K Y U R D U (24.11.1911- )

Türkçülü�ü yaymak üzere 1911 yılında kurulan Türk Yurdu Cemi-yeti’nce 24 Kasım 1911’de çıkarılmasına ba�lanan, fakat onun kısa sürede kapanması üzerine, bir yıl sonra kurulan Türk Oca�ı’nın yayın organı durumuna geçen dü�ünce ve ülkü dergisi. O günden bu yana, yani 97 yıldır, Türkçülük çizgisinden ayrılmayan bir yayın organı olma niteli�ini korudu.

“Türklü�e hizmet etmek, Türklü�e faide dokundurmak” emeliyle ya-yımlanmaya ba�lanan Türk yurdu, imtiyaz sahipli�i ve yönetimi, Meh-met Emin (Yurdakul) ile Yusuf Akçura arasında birkaç kez el de-�i�tirdikten sonra, 1917 yılında, 13. cildinden ba�layarak Türk Oca�ı-’nın resmî yayın organı konumunu kazandı.

Yüzyıla yakla�an yayın sürecinde Türk yurdu; Türk dü�ünce, sanat ve toplum hayatında çok etkili oldu. Birçok bilim, dü�ünce ve sanat adamının yeti�mesine önemli katkılarda bulundu. Gençler için bir ‘okul’ hizmeti gördü. Sonradan ülkenin dü�ünce, siyaset, ve toplum hayatında yönetici ve yönlendirici olan pek çok ki�inin ki�ilik olu�umunu yaydı�ı dü�ünce, bilgi, ülkü ve ilkelerle geli�tirdi veya peki�tirdi.

Yayın hayatı doksan yedi yılına ula�mı� bulunan Türk yurdu, yayımını kimi uzun, kimi kısa sürelerde durdurmak zorunda kaldı. Bu durum, derginin yönetiminde de�i�ikliklere yol açtı. Bu duraklamaları göz önüne alan Hüseyin Tuncer, derginin geçirdi�i” bu duraklama dönemleri arasındaki serüvenleri ‘7 seri’ içinde ele alır.5 Ancak, 7. seri

4 Genç kalemler dergisi / Yayıma hazırlayanlar: �smail Parlatır, Nu-rullah Çetin. Ankara ; TDK, 1999. 577 s. 5 Hüseyin Tuncer, “Türk yurdu”. Türk dili ve edebiyatı ansiklopedisi, 8 (Istanbul: Dergâh, 1998), 424; 90. yıl Türk yurdu bibliyografyası (Ankara, 2002), v-xı. s. Aynı dü�ünceyi Fethi Teveto�lu da payla�-maktadır: “Türkçü dergiler, I-VI: Türk yurdu”, Türk kültürü, xxv, 296.; xxvi, 298, 299, 300, 301, 303. sayılar.

sürerken derginin Istanbul’dan Ankara’ya nakli sırasında, Nisan-Ekim 1989 arasında ortaya çıkan yayın bo�lu�unu göz önüne alarak, Kasım 1989 sayısı ile ba�layan süreci, 8. dizi olarak nitelendirebiliriz.

Birinci dizi, 1911-18 yıllarını içine alır. Türk yurdu bu dönemde 25x18 sm. boyutlu ve 15 günlük olarak Istanbul’da yayımlandı. 24.11.1911 / 15.07.1918 arasında, 14 cilt olu�turan 161 sayısı çıkarıldı. Yazı i�leri müdürlüklerini ise Yusuf Akçura ve Mehmet Emin (Yurdakul) ile Celâl Sahir (Erozan) payla�tılar. Dergi, ülkenin içine dü�tü�ü olumsuz durum-lar, yani I. Dünya ve Kurtulu� Sava�ları, yüzünden 1918’den 1923’e kadar yayımını durdurmak zorunda kaldı.

�kinci dizi 1923-1931 yıllarında, Ankara’da çıkarıldı. Bu dönemde yazı i�leri müdürlü�ünü, sırasıyla, Cemil Behçet, Enver Kâmil ve Ferit Celâl (Güven) üstlendiler. Derginin boyutlarında da biri 23x16, öteki 28x21 sm. olmak üzere, iki kez de�i�iklik yapıldı. Bu yıllar, eski harflerden yeni harflere geçi�in ya�andı�ı yıllardı ve Türk yurdu 1929’-dan ba�layarak tümüyle yeni Türk harfleri kullanılarak yayımlandı ve harf inkılâbına öncülük etti. 1931’de Türk Oca�ı’nın kapatılması üzerine derginin yayımlanmasına, 26. cilt ve 233. sayı ile son verildi.

Üçüncü dizi’yi, Türk Oca�ı’nın kapalı bulundu�u 1942-1943 yıllarında çıkarılan 8 sayılık yayın olu�turur. Türk yurdu’nu o yıllarda, ülkücü bir Türk Ocaklı olan Dr. Hasan Ferit Cansever öz imkânlarını zorlayarak, Istanbul’da çıkardı. Bu durum göz önüne alınarak o sekiz sayının dizide yer alıp alamayaca�ı sorgulanabilir. Fakat 01 Eylül 1942’de “26. cilt, 1. sayı” olarak yayımlanmaya ba�lanması bu konudaki tereddütleri ortadan kaldıracak niteliktedir. Fakat, yazık ki bu dizi, hakkı olan kâ�ıt tahsisi yapılmadı�ı için, 01 Ocak 1943’de sona ermek zorunda kaldı. Böylece derginin toplam cilt sayısı 27, sayıların toplam tutarı 241 oldu.

Dördüncü dizi, 1954-57 yıllarını içine alır. Türk yurdu dergisi, bu dönemde, -Türk Ocakları’nın yeniden açılmasından be� yıl sonra- Temmuz 1954’te, aylık olarak, yine Ankara’da çıkarılma�a ba�landı. �mtiyaz sahibi Ankara Türkoca�ı adına Halûk Ökeren, yazı i�leri müdü-rü Aziz Ocakçıo�lu’ydu. Fakat dergi, Kasım 1954’te Ocak Merkezinin

bulundu�u Istanbul’a nakledildi. Haziran 1957’ye kadar imtiyaz sahip-li�ini Hamdullah Suphi Tanrıöver, yazı i�leri müdürlü�ünü Abdülhak �inasi Hisar yürüttü. Dizide 29 sayı çıkarıldı, toplam sayı 270’e ula�tı.

Be�inci dizi, iki yıllık bir aradan sonra, Mart 1959’da ba�latıldı. Türk Ocakları Genel Merkezi’nin Ankara’ya ta�ınması ve Genel Ba�kanın da de�i�mesi üzerine, Türk yurdu orada, boyutu ve iç düzenlemesi de�i�mi�, zengin bir içerikle çıkarılma�a ba�lanmı�tı. Bu kez imtiyaz sahibi Osman Turan, yazı i�leri müdürü Emin Bilgiç’ti. Galip Erdem6 de ‘umumî ne�riyat müdürü’ olarak görünmekte idi. 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından Türk Ocaklarında da yapılan iç darbe sonunda Genel Merkezin ve tabiî Türk yurdu’nun yönetimleri de�i�ti. Dergi yönetiminde 1967’ye kadar sıkça de�i�iklikler oldu ve bu süreçte aralıklarla çıkarılan sayıların toplamı 344’e ula�tı. Kasım 1967’de ise yayımı durduruldu.

1970’de ba�layan altıncı dizi’de derginin sahibi Osman Turan, yazı i�leri müdürü de Osman Yüksel’di. Türk yurdu’nun 60. yıl dönümüne rastlayan bu süreçte Ocak 1970’ten ba�lanarak, ancak dört sayı çıkarı-labildi. Toplam sayılar 348’e ula�tı ve dergi, yeniden, 16 yıl süren bir suskunlu�a gömüldü.

Yedinci dizi 1987’de ba�ladı. Dergi, �ubat 1987’de, yine aylık olarak, Istanbul’da çıkarılma�a ba�landı. Bu kez sahibi Orhan Düzgüne�, umumî ne�riyat müdürü Re�at Genç, yazı i�leri müdürü �stanbul Türk-oca�ı ba�kanı Cezmi Bayram’dı. �mtiyaz sahibi, umumî ne�riyat müdü-rü ve yayın kurulu Ankara’da bulunan derginin Istanbul’da çıkarıl-masından kaynaklanan zorluklar göz önüne alınarak yayımı, yeniden

6 Bu durumla ilgili dergi bildiriminde Galip Erdem’in adı “Mehmet Galip Erdem” diye gösteriliyordu; oysa Erdem’in adında ‘Mehmet’ yoktu. “Mehmet Galip Erdem”i Umumî Ne�riyat Müdürü iken, Ömer Öztürkmen’in tavsiyesi üzerine kullanma�a ba�lamı�; bu kullanı� o görevle sınırlı kalmı�tı.

Ankara’ya alındı. Fakat bu nakil sırasında yeniden yedi aylık bir bo�luk olu�tu.

Sekizinci dizi olarak niteleyebilece�imiz yeni süreçte Kasım 1987’den ba�layarak yazı i�leri müdürlü�ünü Osman Çakır üstlendi; 1991 yılında da Orhan Kavuncu. 1992’de Alâattin Korkmaz umumî ne�riyat mü-dürü oldu; Kavuncu da yazı i�leri müdürlü�ünü sürdürdü. �mtiyaz sahipli�inin 1994’de yeni genel ba�kan Sadi Somuncuo�lu’ya geçmesi üzerine, Osman Çakır yeniden yazı i�leri müdürlü�üne getirildi. 1995’te de Mustafa Yılmazer ‘umumî ne�riyat ve sorumlu yazıi�leri müdürü’, Süleyman Ö�ütlü ise ‘yayın koordinatörü’ oldu. �mtiyaz sahipli�i 1996’-da Necati Gültekin’e, 1998’de Nuri Gürgür’e geçti; O yıl Ça�atay Öz-demir umumî ne�riyat müdürlü�üne, Osman Çakır yazı i�leri müdür-lü�üne getirildi. Ocak 1998’den ba�lanarak dergide birtakım kurullar olu�turuldu: Yayın, bilim ve danı�ma kurulları. Ocak 1999’da derginin ‘umumî ne�riyat müdürlü�ü’nü Necmeddin Sefercio�lu üstlendi. 2000 Haziranında Ça�atay Özdemir ‘Genel yayın müdürü, Necmeddin Sefercio�lu da, Osman Çakır’ın yerine ‘yazı i�leri sorumlu müdürü’ oldu.

8. dizi dönemi Türk yurdu’nun en istikrarlı dönemini olu�turdu. Yirmi yıldır yayımı aksamadan, birçok önemli özel sayılar da çıkarılarak, sürdürülüyor.

Bu sekiz yayın dizisi boyunca, Türk yurdu’nda yüzlerce ünlünün ve ünlü adayı gencin yazıları yayımlandı. O dizilerin yazarlarını burada vermek, kitapçı�ın kapsamı yönünden imkânsızdır. Dizilerde yazıları çıkan yüzlerce yazarın tam bir dizimini ö�renmek için, Fethi Teveto�-lu’nun Türk kültürü dergisinde 1988 yılında yayımlanmı� bulunan “Türkçü dergiler” ba�lıklı yazı dizisinin “Türk yurdu”na ayırılmı� bulunan ve kimlik ayrıntısı 1. dipnotunda verilen bölümlere bakılmalıdır: T Ü R K S Ö Z Ü (12.04-24.07.1912)

Türk Oca�ı’nın çıkardı�ı, haftalık Türkçü dergi. Istanbul’da 16 sayı yayımlandı. Ba�lı�ının altına “Halka do�ru gitmek, halk için çalı�mak” söylemi konulmu�tu.

Müdürü Celâl Sahir (Erozan), ba� muharriri Ömer Seyfeddin idi. Dilde sadele�me dü�üncesini savunan, Ömer Seyfeddin’in “halkın konu�tu�u dilin esas alınmasını” öngören yazıları yanında Aka Gün-düz, Cevat Turgut, Cevdet Fahri, Habil Âdem, Mehmet Refet, Kâzım Nami (Duru) ve elbette Celâl Sahir (Erozan)’in yazı ve �iirleri yayınla-nıyordu.

A T S I Z M E C M U A (15.05.1931-25.09.1932)

Büyük Türkçü Atsız’ın çıkardı�ı, ‘Orkun süreci’ diyebilece�imiz süreç-te yayımlanan dergilerin ilki. Aylık olarak, Istanbul’da çıkarıldı. 15 Mayıs 1931–25 Eylül 1932 arasında, 17 sayısı yayımlandı.

28x21 sm. boyutlu, 24 sayfa olarak çıkarılan derginin kapa�ını logo, büyük bir ‘aylı kurt’ amblemi ve Ziya Gökalp’ın “’Ben’, ‘sen’, ‘o’ yok; ‘biz’ varız.” söylemi süslüyordu. �lk sayısının ba�ına da Ziya Gökalp’ın “Çınaraltı” adlı yazısı konulmu�tu. “Bozkurt”7 imzalı, “Bir ku� bakı�ı” adlı ba� yazıda ise, I. Dünya Harbi ve Millî Mücadele sonrası toplum haya-tımız üzerinde durulduktan sonra, derginin amacı �u cümlelerle belir-leniyordu: “��te bu mecmua halkın içine girecek, onun ıztırabına ve sefaletine katı�arak, köylümüzü ve köylerimizi kurtarmaya çalı�arak gençlerin mecmuası olacaktır.”

Atsız mecmua’nın ‘sahibi ve mes’ul müdürü’ Hüseyin Nihal (Atsız) idi. Dergi, o yılların genç, sonraki yılların tanınmı� dü�ünce ve edebiyat adamları olan 70 dolayında ki�inin yazılarına yer veriyordu. Ba�lıca yazarları; A. Ziya (Karamuk), Abdülbâki (Gölpınarlı), Abdülkadir (�nan), Adnan Cahit (Ötüken), Ali Fethi (Teveto�lu), Fevziye Abdullah (Tansel), Hüseyin Nihâl (Atsız), M. Fuad (Köprülü), M. Halit (Bayrı), 7 Atsız’ın kullandı�ı i�reti adlardan biri.

Mahmut Ragıp (Kösemihal), Mehmet �akir (Ülküta�ır), Nihad Sami (Banarlı), Orhan �aik (Gökyay), Pertev Nailî (Boratav), Sabahattin Ali (Alı), Sadettin Nüzhet (Ergun), �erefeddin (Yaltkaya), Zeki Velidî (Togan) idiler8 Dergide bunların gerçek ve i�reti adlarla yazdı�ı inceleme ve dü�ünce yazıları ile �iir ve hikâyeleri önemli yer tutuyordu. Atsız mecmua, çıktı�ı yılların dü�ünce, tarih, dil, edebiyat ve halk bilgisi çevrelerini etkilemi�ti.

17 ay aralıksız yayınlanan dergi, Zeki Velidî Togan’a sata�an Re�it Galib’e protesto telgrafı çekti�i ve kendisine hakaret eden Istanbul Edebiyat Fakültesi dekanını bir toplantıda tokatladı�ı için görevden alınması üzerine, 80 sayfa olarak çıkarılan I.Te�rin (Ekim) 1932 sayısı ile, yayımna son vermek zorunda kaldı (Bu sayının sonuna Atsız’ın “Yolların sonu” �iiri ve onun altına da “B�TT�” sözcü�ü konulmu�tu). Ç I � I R (01.1933 / 12.1948)

“Gençlik, fikir ve sanat mecmuası.” �lk yıllarında Türkçü bir anlayı�la yayımlandı; daha sonra yayınını CHP’nin “altı ok” ilkelerine dayalı olarak sürdürdü. “Çı�ır inkılâpçı gençli�e inanıyor ve yalnız ona güveniyor” söylemi ile, 15 yılda 193 sayı çıkarıldı.

Aylık olarak yayımlanan Çı�ır, 25x17,5 sm. boyutunda idi. Sade bir kapak içinde, çok sayfalı olarak çıkarılıyordu.

“Sahibi ve ne�riyat müdürü” Hıfzı O�uz Bekata idi. Türk dili ve tarihi, toplum bilimi, sanat, edebiyat, ekonomi, köycülük konularındaki yazılara yer veren Çı�ır’da, aralarında Hüseyin Namık Orkun, Hâmit Zübeyr Ko�ay, Remzi O�uz Arık, Abdülkadir �nan, Orhan �aik Gökyay, M. �akir Ülküta�ır, Mehmet Kaplan, Sadri Maksudî Arsal, Fındıko�lu Ziyaeddin Fahri, Mehmet Sadık Aran, Enver Behnan �apolyo ile

8 Atsız mecmua yazarlarının alfabe sıralı tam bir listesi ve dergiye ili�-kin ba�ka ayrıntılı bilgiler için bk.: Fethi Teveto�lu, “Türkçü dergiler, VII: Atsız mecmua”, Türk kültürü, xxvi, 304 (A�ustos 1988), 499-505.

Miraç Katırcıo�lu, Cemil Sena Ongun, Malik Aksel, Avni Refik Berkman, Hasan Fehmi Turgal, Halil Fikret Kanat, Hüseyin Cahit (Yalçın), Mahmut R. Kösemihal, Münir Hayri (Egeli)’nin bulundu�u sekseni a�kın tanınmı� yazar ve �airin yazıları yayımlandı. Ayrıca önemli bazı yabancı yazarlardan yapılan çevirilere de yer verildi. O R H U N (05.11.1933-04.05.1944)

Büyük Türkçü Hüseyin Nihâl (Atsız)’in, Atsız mecmua’nın kapanı-�ından bir yıl sonra, Edirne Erkek Lisesi’nde edebiyat ö�retmeni iken çıkarma�a ba�ladı�ı Türkçü dergi. Yayın hayatı birtakım olumsuzluklar yüzünden ikiye bölündü.

1. dönem (05.11.1933-16.07.1934). �lk sayısının kapa�ında “Atsız mecmua’nın devamı” oldu�u ve “büyük

Türkçülük ülküsüyle” çıktı�ı açıklanan aylık Orhun dergisi, Edirne’de çıkarıldı�ı bu ilk döneminde, Kasım 1933 ile Temmuz 1934 arasında, 9 sayı çıkarılabildi. O dönemde dergi, Edirne’nin basımevi imkânları yeter-li bulunmadı�ı için, Istanbul’da basılıyordu.

Boyutları bakımından Atsız mecmua’nın aynı olan Orhun, 24, 28 ve 16’�ar sayfalı olarak yayınlandı. Kapa�ında; logosu yanında, yine aylı kurt amblemini, “’Ben’, ‘sen’, ‘o’ yok; ‘biz’ varız” söylemini ta�ıyordu. Ayrıca “içindekiler” dizimi, sayı bildirimi, çıktı�ı ay ve fiyatı verilmekte idi. 6. (Nisan 1934) sayısından ba�lanarak kapak düzeninde de�i�iklik ya-pılmı�, o sayının kapa�ına Mahmut Esat (Bozkurt)’tan alınan cümleler, 7,8. sayılarda tutsak Türk yurtlarını gösteren haritalar, 9. sayıda da Z. Gökalp’ten aktarılan bir beyit konulmu�tu.

Derginin ‘sahip ve mes’ul müdürü Hüseyin Nihal (Atsız) idi. Yazarları arasında Atsız, Nihat Sami (Banarlı), Fevziye Abdullah (Tansel), Orhan �aik (Gökyay), Suut Kemal (Yetkin), Ahmet Yekta, Ahmet Öz-demir, Ali �hsan (Sâbis), Atsıza Yolda� (Fethi Teveto�lu), Tolunay (Bedriye Atsız), Zâhir Sıdkı (Güvemli), vb. bulunuyordu: Türk diline, yazım (imlâ) sorununa, edebiyata ve halk bilgisine ili�kin olan, Yulu�

Tigin, Kür �ad, Moyuncur Ka�an’ı tanıtan ilgi çekici yazılar, �iirler yayımlanıyordu. Edirneli Nazmi üzerine olan ara�tırma da önemli idi.

I. Türk Tarih Kongresi’nce benimsenen Türk tarihi tezine kar�ı çıkan Zeki Velidî (Togan)’yi destekledi�i, Kurum’ca yayımlanan dört ciltlik Türk tarihi’ni ele�tirdi�i ve Ali �hsan (Sâbis) Pa�a’nın bir mektubunu yayım-ladı�ı için Orhun, Temmuz 1934’de çıkarılan 9’ncu sayısından sonra, Bakanlar Kurulu kararı ile, süresiz olarak kapatıldı. Yeniden yayım-lanması, on yıl aradan sonra mümkün olabildi.

2. dönem (01.10.1943-01.04.1944)

Temmuz 1934’de kapatılan Orhun’un çıkarılmasına, on yıl kadar sonra alınabilen izinle, Ekim 1943’te, yeniden ba�landı. Sayılar 1’den de�il, önceki dönemde çıkan 9 sayının devamı olarak, 10’dan ba�latıldı. Bu dönemde dergi, Istanbul’da basılıp yayımlandı.

Yine aylık olan derginin boyutu, kapak düzeni 1. dönemin Orhun’una benziyordu. Basıldı�ı formanın ilk sayfası olan kapa�ındaki logonun altına bu kez “Bütün Türkler bir ordu” söylemi konulmu�tu; ayrıca aylı kurt amblemi, “içindekiler” dizimi, sayı belirteci, yayımlanı� tarihi ve 25 kuru� olan fiyatı yer alıyordu. Her sayısı 28 sayfa olarak yayımlanmakta idi (14. sayısı 36 sayfa olarak çıkarılmı�tı).

‘Sahibi ve mesul müdürü’ yine Atsız olan Orhun’un o dönemindeki yazar ailesi de oldukça kalabalıktı. Ba�lıca yazarları: Atsız, Mustafa Hakkı Akansel, Mehmet Sâdık (Aran), Fahriye Arık, Besim Atalay, Bedriye Atsız, Nihat Sami Banarlı, Abdülkadir �nan, Yusuf Kadıgil, Mehmet Hâlit Bayrı, Orhan �aik (Gökyay), Elmas Yıldırım ve Azmi Güleç, Bekir Berk, Muharrem Do�du (Mercanlıgil), Külâhlıo�lu, Hamza Sâdi Özbek, Cemal O�uz Öcal, Nejdet Sançar, Teveto�lu,

Zeki Velidî Togan, Cezmi Türk, Yılanlıo�lu �smail Hakkı, Osman Yüksel, Zâhir Sıdkı (Güvemli), vb. idiler.9

Bu dönemde yayınlanan yedi sayının önemi, II. Dünya Harbi sıra-sında artı� gösteren sol faaliyetlere dikkat çekilmesinden kaynaklanır. 15’inci Mart ve 16’ncı Nisan 1944 sayılarda yayımlanan, Atsız’ın “Ba�vekil Saraco�lu �ükrü’ye açık mektup”ları hem Orhun’ hem de dergi ve sahibi ile ili�kisi olanların; dolayısıyla da Türkçülerin ve Türk-çülü�ün kaderinde önemli rol oynadı. O “mektup”larda son yıllarda büyük ivme gösteren komünist eylemlerden, komünistlerin devlet ku-rumlarında ve özellikle Millî E�itim Bakanlı�ı’nda önemli yerlere geti-rilmesinden ve etkin roller üstlenmesinden örnekler verilerek, bunların önlenmesi isteniyordu. Hakkında ithamda bulunulanlardan biri olan ve Atsız mecmua’da hikâyeleri de yayınlanmı� bulunan Sabahattin Ali, Maarif Bakanı Hasan Âli Yücel’in özendirmesi ile, Atsız aleyhine ‘haka-ret dâvâsı’ açtı. Bu dâvânın 3 Mayıs 1944’teki ikinci duru�ması sonunda Ankara’daki yüksek ö�renim gençli�i, o zamana kadar görülmemi� büyüklükte bir gösteri ve yürüyü� yaptı. Olay, sonuna do�ru II. Dünya Sava�ını kazanma sürecine giren Rusya’ya yana�mak isteyen �nönü’yü ve hükûmetini harekete geçirdi. O gösteri ve yürüyü� Türkçülere ve Türkçülü�e sava� açma bahanesi sayıldı. �nönü, 19 Mayıs 1944’deki Gençlik ve Spor Bayramı söylevinde Türkçülü�ü ve Türkçüleri pe�in olarak mahkûm etti. Ankara’daki yürüyü�e katılanlardan bir bölümü ile Atsız’a ve Orhun’a yakınlı�ı bulunan Türkçü gençler, yurdun de�i�ik yerlerinde göz altına alınıp o sırada Sıkıyönetim altında bulunan Istanbul’a götürüldüler. Orada de�i�ik i�kenceler altında yapılan sor-gulamalar sonunda, bunların yirmi dördü10 hakkında, “hükûmeti devirme

9 Her iki dönemdeki Orhun yazarlarının tam alfaetik dizimi ve dergiye ili�kin ba�ka ayrıntılar için, bk. Fethi Teveto�lu, “Türkçü dergiler : Orhun”, Türk kültürü, xxvi, 306 (Ekim 1988), 34-39. 10 Irkcılık ve Turancılık Dâvâsı ilgili yazılarda, sanıkların sayısı 23 (yir-mi üç) olarak gösterilir. Oysa, Orkun dergisindeki, Askerî Cezaevinde

ve bir Turan devleti kurma�a giri�me” suçlarını i�ledikleri için(!), �stanbul I. Sıkıyönetim Mahkemesinde dâvâ açıldı. “Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” diye adlandırılan bu dâvâ sonunda, tutuklu olarak yargılanan Türk-çülerden bazılarına de�i�ik süreli cezalar verildi. Dâvânın “temyiz” evre-sinde, bütün Türkçüler hakkında verilen bu kararları Askerî Yargıtay temelden bozdu ve bir yılı a�kın süredir cezaevinde bulunan tutukluları salıverdirdi. Daha sonra II. Sıkıyönetim Mahkemesinde yeniden yapılan duru�malar sonunda bütün “sanıklar”ın cezaları kaldırıldı; cezaevinde geçen bir yılı a�kın zaman yanlarına kâr kaldı. Ayrıca o dâvalarda yargılanan Türkçülerin bazıları uzun süre i�lerine iade edilmedi. �� veri-lenler de yasal haklarının çok altında, uzak yerlerdeki görevlere gön-derildi; ‘sürgün edildi”. Hükûmet onları görevlerine iade etmemekte yıllarca direndi. Böylece cezasız, fiilî bir ‘idarî infaz’ gerçekle�tirildi.

Bu olaylar yüzünden Nisan 1944’te kapatılan Orhun, artık bir daha yayımlanamadı. Fakat yayımladı�ı “açık mektuplar”, Türkçülere yapılan akıl almaz maddî ve manevî i�kencelere ra�men, Türkçülük hareketinde yeni bir “milât”ın ba�lamasına vesile ve 3 Mayıs’ın “Türkçülük Günü” sayılmasına sebep oldu. E R G E N E K O N (10.11.1938-01.02.1939)

“Gençlik ve fikir dergisi / �lmî-edebî-içtimaî”. Ünlü Türkçülerden Reha O�uz Türkkan’ın Istanbul’da çıkardı�ı dergilerin ilki. 10 Kasım 1938’de çıkarılma�a ba�landı. Yayımı dört sayı sürdü..

Dergi, 27x20 sm. boyutlu 3. hamur kâ�ıda tek renk basılıyordu. aynı boyutta olan 16 sayfalı bir tanıtım kitapçı�ının da�ıtılmasından sonra yayımlandı.

Ergenekon’un “sahibi ve ne�riyat müdürü” Reha O�uz Türkkan’dı. Ba� yazıları da o yazıyordu. Felsefe, tarih, ülkeler, edebiyat, spor

bulunanlarla ilgili bir anektoddan, bu sayının 24 oldu�u açıkça anla�ılıyor. Bk. “1944’den hâtıalar”, Orkun, 8 (24 Kasım 1950), 9.

konularında A. Aksako�lu, �ükrü Murat Alçın, Mahmut Esat Boz-kurt, Abbas Gegin, Abdülkadir �nan, Cafer Seydahmet Kırımer, Reha Kurtulu�, �lhan Kut, Necip Ali Küçüka, Hüseyin Nâmık Orkun Hasan Ortekin, Halit Fahri Ozansoy, Lütfi Sipahi, Fethi Tevet, Muharrem Feyzi Tokay, A. Mete Turanlı, N. Atillâ Türkkan, Reha O�uz Türkkan, yazıyorladı. R. O. Türkkan’ın, her sayda ba�ka yazıları da yayımlanıyordu.

Ergenekon, 10 �ubat 1939’da çıkan 4. sayısının ardından mahkeme kararı ile kapatıldı. Kapanma gerekçesi, ilk sayıda ba�lanan “Fa�izm tehlikedir!” ve “Türkiye’deki Naziler ve tehlike” ba�lıklı dizi yazıların “Al-manya ile dostlu�umuzu tehlikeye dü�ürece�i” bahanesi idi.

T Ü R K L Ü K (04.1939-04.1940)

“Milliyetçi kültür mecmuası”. Aylık olarak, Istanbul’da 13 sayı yayım-landı.

25x17,5 sm. boyutla 80+4 sayfalı olarak çıkarılan dergide gri renkli bir kapak kâ�ıdı kullanılıyordu: Üstte logosu, onun altında, sırası ile ve alt alta “milliyetçi kültür mecmuası” sözü, “içindekiler” dizimi, çıkı� tarihi ve 30 kuru� olan fiyatı veriliyordu.

Sahibi ve müdürü Hüseyin Sadettin Arel, ba�muharriri �smail Hâmi Dâni�mend idi. Yayın ilkesi “Türklük, milliyetçi oldu�undan dolayı ırkçı, dilci, kültürcü ve vatancıdır” denilerek ortaya konmu�tu. Bu çerçevede, yeryüzündeki Türklerle ilgili yazılar ile Türk dili ve tarihine ili�kin ara�-tırmalara yer veriliyordu. Ayrıca belli konulardaki dizi yazılar da dergi sayfalarında yer alıyordu.

Ba�lıca yazarları Nurettin Ardıço�lu, Hüseyin Sadettin Arel ,Ahmet Cafero�lu, �smail Hâmi Dâni�mend, Nâzan Dâni�mend, Ali Ulvi Elöve, Hüseyin Nâmık Orkun, Peyami Safa, Refik Ahmet Sevengil, �smail Habip Sevük, Nuri Osman Somer, Mehmet �akir Ülküta�ır, Nâzım Yücelt, Rıza Ru�en Yücer, vb. idiler.

Çok sayfalı olarak, dolgun bir içerikle çıkarılan derginin yayımı, Nisan 1940’da son buldu.

K O P U Z - I (04.1939-05.1944)

Dr. Fethi Teveto�lu’nun çıkardı�ı Türkçü dergi. Biri Istanbul’ da, öteki Samsun’da olmak üzere, iki dönemli olarak yayımlandı. Bunların ikisinde de, Teveto�lu asker oldu�u için, imtiyaz sahipli�i ve yazı i�leri müdürlü�ü görevleri ba�kalarınca üstlenildi. Fakat derginin gerçek sahi-bi ve yöneticisi Teveto�lu idi.

1. dönem (04.1939-01.1940) Kopuz dergisi ilk olarak, her ayın 15’inde olmak üzere, 15 Nisan

1939’da yayımlanma�a ba�landı ve Ocak 1940’a kadar 9 sayı çıkarıldı. 27x20 sm. boyutlu 2. hamur kâ�ıda basılan derginin 1. hamur kâ�ıda

basılı kapa�ında logosu ile “Aylık millî sanat ve fikir mecmuası” sözün-den ba�ka, çerçeve içine alınmı� bir içindekiler dizimi (sonraki sayılarda ünlülerin özdeyi�leri), yayınlanı� tarihi ve sayı belirteci yer alıyordu. 15 kuru� olan fiyatı, arka kapakta veriliyordu. Sayfa numaraları cilt boyunca zincirleme sürüyordu. Altı sayısı bir cilt olarak tasarlanan derginin her sayısı 40 sayfadan olu�makta idi.

Bu dönemde derginin “sahibi ve ne�riyat müdürü” Cemal Tigin idi. Genellikle Türkçü görü� ve anlayı�a uygun yazılar ve �iirler yayımlanan Kopuz’da, onlar yanında tam sayfa ku�e kâ�ıda basılmı� foto�raf ve resimler verilmekte idi. Sayfaları da pek çok yazarın yazı ve �iirlerine ev sahipli�i yapıyordu. Ba�lıcaları Besim Atalay, Atsız, �hsan Aydın, Mehmed Hâlid Bayrı, �hsan Boran, Behçet Kemal Ça�lar, Zeki Ömer Defne, Emin Hekimgil, Abdülkadir �nan, Rıza Nur, Hüseyin Nâmık Orkun, Adnan Cahit Ötüken, Ziya Özkaynak, Nejdet Sançar, Fethi Tevet, Cemal Tigin, Zeki Velidî Togan, Osman Turan, Alparslan Türke�, Nimet Turgun Ulu�türk, �hsan Unaner, Osman Faruk Veri-mer, Kerim Yund, Fethi Yücel, Halide Nusret Zorlutuna, vb. idiler.

Ayrıca, Ahmed Hikmet, Enis Behiç Koryürek, Namık Kemal’den alıntılar da verilmi�ti.

Teveto�lu’nca çıkarıldı�ının anla�ılması ve yayımına hemen son veril-mezse askerlikten atılaca�ının bildirilmesi üzerine, 15 Ocak 1940 tarihli 9’uncu sayısından sonra, Kopuz’un bu ilk döneminin yayımını durdur-mak zorunda kalındı. Böylece, geni� bir çevrenin ilgi ile izledi�i dergi, okuyucularını yayımından yoksun bırakmak durumunda kaldı.

2. dönem (05.1943-05.1944)

Kopuz’un ikinci dönemi Mayıs 1943’de, yine Fethi Teveto�lu’nca, Samsun’da ba�latıldı. Kendisi o sırada Samsun Askerî Hastanesi’nde hekim olarak görevli bulunuyordu. 1940’da yayımı yarım kalan dergiyi orada yeniden canlandırdı.

Dergi, yine 27x20 sm. boyutunda çıkıyordu. 2. hamur kâ�ıda, 24 say-fa olarak basılıyordu. Kapa�ı ‘kapak kâ�ıdı’na basılmakta idi. Kapaktaki büyük ve koyu harflerle basılı olan logonun hemen altında “Aylık Türkçü dergi” sözü, onun altında aylı kurt amblemi, daha sonra da bir ünlünün özdeyi�i, yayımlandı�ı ay ile sayı belirteci veriliyordu. Dergi, önceki dönemdeki sayı sırasını sürdürmemi�, 1. sayıdan ba�latılarak çıkarıl-ma�a ba�lamı�tı.

Kopuz’un bu dönemdeki sahipli�ini Fethi be�in evde�i Teveto�lu Gürcan hanım üstlendi. Yazı i�eri müdürlü�ünü ise, son sayılara kadar Feridun Ankara yürüttü. Son birkaç sayıda ise, bu görevi Teveto�-lu’nun babası Dursun Ali Be� üstlendi.

Amacı ilk sayısındaki ba�yazının ba�lı�ı olan “Amacımız : Türk’e fayda” sözüyle özetlenen Kopuz’un, bu dönemde de oldukça kalabalık bir yazı ailesi vardı. Mustafa Hakkı Akansel, �. Behçet Akın, Feridun Ankara, Naci A�kın, O�uz Kâzım Atok, Atsız, Tolunay Atsız, Nihat Sami Banarlı, Mehmed Halid Bayrı, Ferit Dikmen, Divitçio�lu Nec-meddin, Fevziye Abdullah Erinç (Tansel), Esato�lu Selâhattin, Fın-dıko�lu (Ziyaeddin Fahri), Basri Gocul, Ömer Gürer, Abdülkadir �nan, Hüseyin Nâmık Orkun, H. Cahit Öztelli, Peyami Safa, Vahit

Lütfi Salcı, Nejdet Sançar, �zettin �adan, �akiro�lu Canip Sıtkı, Teveto�lu Fethi, Ulu� Turanlıo�lu, �smet Rasin Tümtürk, �hsan Unaner, Elmas Yıldırım, Yılanlıo�lu �smail Hakkı, Hâlide Nusret Zorlutuna, vb. yazı ve �iirleri ile katkıda bulunanlardandı. Derginin 5-6. (Eylül 1943) sayısı “Büyük Türkçü Rıza Nur’un yüce hatırası” için özel sayı olarak çıkarıldı.11

Yayınını ba�arı ile sürdürmekte olan Kopuz da öteki Türkçü dergiler gibi, 3 Mayıs 1944’de ba�latılan Türkçülere yönelik devlet terörü yüzün-den, Mayıs 1944’te çıkarılan II. Cilt, 1. sayısından sonra kapanmak zorunda kaldı. Çünkü onu çıkaran Dr. Fethi Teveto�lu da, ünlü “Irkçılık-Turancılık Dâvası”nın sanıkları arasına alınmak üzere tutuklanmı�tı.

B O Z K U R T – I (05.1939-26.03.1942)

1938’de yayımlanan Ergenekon kapatılınca onun yerine çıkarılma�a ba�lanan “Türkçü dergi”. Bunun yayın hayatı da, yerine çıktı�ı der-gininkine benzer bir seyir izledi. Bu durum Aralık 1941’de çıkan 12. sayısında (293. s.) �öyle açıklanmı�tı:

“1938’de ne�rettikleri Ergenekon dergisi, 10.II.1939 tarihinde kapatılınca, Bozkurtçular Mayıs 1939’da Bozkurt dergisini ne�re ba�ladılar. Bozkurt, Haziran 1939’da, “Türk köylüsü” ba�lıklı yazı dolayısıyla 2’nci sayısında kapatıldı ve mahkemeye verildi. Nisan 1940’da beraat eden Bozkurt 28 Mayıs 1940’da 3’üncü sayısını ne�retti. Bozkurt, 9’uncu sayısında “�ki yıldönümü” ba�lıklı yazı sebebiyle , 13.I.1941 tarihinde, �cra Vekilleri Heyeti kararıyla kapatıldı. 28/4/941 tarihli �cra Vekilleri Heyeti kararıyla, Bozkurtun yeniden inti�arına karar verildi ve 6/VI/1941’de 10’uncu sayısı ne�redildi. 11’inci sayıda bütün Türklerin ya�adı�ı yerleri gösteren harita ve “Türklük bekliyor” ba�lıklı ba�yazı sebebiyle, ilkin Örfî �dare Komutanlı�ı, daha sonra da 25.7.1941 tarihli �cra Vekiller Heyeti kararıyla Bozkurt yeniden kapatıldı.

11 Kopuz’un her iki dönemine ili�kin ayrıntılı bilgiler ve yazarların alfa-betik tam listesi için bk. Fethi Teveto�lu, “Türkçü dergiler : Kopuz”, xxvii, 311 (Mart 1989), 59-62.

27.XI. 941 tarihli �cra Vekilleri Heyeti kararıyla yeniden inti�arına izin verilen Bozkurt, 26 Birincikânun (aralık) 941 tarihinde, 12’nci sayısını ne�rederek birinci cildini tamamladı”.

32x24 sm. boyutlu 2. hamur kâ�ıda basılan Bozkurt’un, ayrı kâ�ıda basılı ve düzeni sayıdan sayıya de�i�ebilen bir kapa�ı vardı. Kapakların tepesinde tek satıra yazılı “Her �eyin üstünde Türk ırkı!” söylemi, altında iri harflerle yazılmı� logosu, onun altında ko�an bir bozkurt resmi vardı. Daha altlarda da içindekiler dizimi, sayı belirteci, çıkı� tarihi ve 15 kuru� olan fiyatı yazılı idi. I. cildi olu�turan 12 sayısı aylık yayınlanan derginin II. cilt sayıları haftalık olarak yayınlandı.

Dergiyi, Ergenekon’daki gibi, Reha O�uz Türkkan ve arkada�ları yayımladı. Sahibi olarak, I. cildin1-6. sayılarında Mustafa Kızılsu, 7-10. sayılarında �smet Rasin (Tümtürk), 11. sayısında Sami Karayel, 12. sayıda ve II. cildin 1-4. sayılarında A. Nurullah Barıman görünüyordu. Bütün sayılarında yazı i�leri müdürü Sami Karayel’di. Geni� bir yazı ailesi bulunan dergiye, Ârif Nihat Asya, Besim Atalay, Atsız, Yusuf Ziya Ortaç, Cemal O�uz Öcal, Hamza Sadi Özbek, Sami N. Özerdim, Ali �hsan Sâbis, Fethi Teveto�lu, �zzet Yolalan yazı ve �iirleri ile; Vefik Vassaf Akan, Mustafa Hakkı Akansel, Mehmet Sadık Aran, A. Süreyya Aygün, Cihat Baban, Nurullah Barıman, Nebil Buharalı, M. Fahrettin Çelik (Kırzıo�lu), Cihat Sava� Fer, Abdülkadir �nan, Sami Karayel, Nusret Köymen, M. �emsi Kural, Reha Kurtulu�, Necip Ali Küçüka, Tahir Olgaç, Orhan Seyfi Orhon, Hüseyin Nâmık Orkun, Kemal Özde�, Mehmet Öztürk, Peyami Safa, Osman Turan, Nejdet Sançar, Zeki Sofuo�lu, Zeki Velidî Togan, Reha O�uz Türkkan, �smet Rasin U�ar (Tümtürk), �akir Ülküta�ır yazıları ile; Osman Attilâ, Orhan Babao�lu, Behçet Kemal Ça�lar, Orhan �aik Gökyay, Yusuf Kadıgil, Nuriman Karada�, Mustafa Kızılsu, Kâzım Feyzi Ozaner, Cemal O�uz Öcal, Adnan Önelçin, Mehmet Necati Öngay, San’an, Hikmet Tanyu, Muzaffer Yersel, Ali Haydar Ye�ilyurt, �. Hakkı Yılanlıo�lu, �zzet Yolalan, Kerim Yund �iirleri ile, A. Nurullah Barıman, Orhan Türkkan çevirileri ile katkıda bulunanlardandı.

Bozkurt, 2’nci cildinin 4’üncü sayısında kapandı veya kapatıldı. Ç I N A R A L T I (09.08.1941-15.07.1944)

“Türkçü fikir ve sanat mecmuası” olarak çıkarılan ve yayınlandı�ı dönemde oldukça etkili olan bir yayın organı idi. Çıkarılmasına 09 A�us-tos 1941 günü ba�lanan Çınaraltı’nın yayınlanmasına, 6. cildindeki 15 Temmuz 1944 günlü 146. sayısı ile son verildi.

Boyutları 33x24 sm. olan dergi, kendinden kapaklı 3. hamur kâ�ıda basılıyordu. Rengi her sayıda de�i�tirilen bir zemin üzerindeki çınar resminin altında sayfa enini ba�tan sona kapsayan logo, onun altında da “Haftalık ilim ve sanat mecmuası” söylemi yer alıyordu. Birinci ciltte, kapak alanının 1/3’ünü kapsayan bu desen, kapa�ın yanlarında, ortayı bo� bırakan iki kalın �erit halinde sayfanın altına kadar iniyordu; beyaz bo�luk alanı üzerinde ise, “Bu sayıdakiler” dizimi, sayı belirteci ve fiyat yer almakta idi. Sonraki her ciltte, andı�ımız bilgiler, ba�ka düzenle-meler durumunda veriliyordu.

Genelde 16 sayfa olarak çıkarılan derginin fiyatı 1. ciltte 10 kuru�, 2. ciltten ba�layarak 15 kuru� olmu�tu. Fiyatı 131. sayıdan ba�layarak 25 kuru�a çıkarılmı�, fakat 141. sayıda 20 kuru� fiyatla satılma�a ba�lan-mı�tı.

Sahibi, yazı i�leri müdürü ve ba�yazarı Orhan Seyfi Orhon olan Çınaraltı, “dilde, fikirde, i�de birlik” söylemi ile, yazar ve �airleri Türkçülük dü�üncesine katılmaya ça�ırdı. Dergide, çok sayıda yazarın uzmanlık alanlarındaki konuları Türkçü bir bakı�la inceledi�i yazılar yayımlanıyordu. Orhan Seyfi Orhon, Hüsnü Emir Erkilet, Atsız, Mustafa Hakkı Akansel, Besim Atalay, �bnülemin Mahmut Kemal �nal, Hüseyin Namık Orkun, Re�it Saffet Atabinen, Zeki Velidî Togan, Mükrimin Halil Yınanç, Enver Behnan �apolyo, M. �akir Ülküta�ır, Vecdi Bürün, Abdülhak �inasi Hisar, Adnan Giz, Peyami Safa, Altemur Kılıç, Nejdet Sançar, Reha O�uz Türkkan, Ali Canip

Yöntem, Abdülkadir �nan, Mahmut Esat Bozkurt, A. Süheyl Ünver, Nebil Buharalı, Ahmet Cafero�lu, Nureddin Ardıço�lu, Fuat Köse-raif, Sadettin Nüzhet Ergun, Mehmet Sadık Aran, Emin Ali Çavlı, M. Fahrettin Çelik (Kırzıo�lu), Sedat Çetinta�, Ali Nüzhet Göksel, �smail Hâmi Dani�mend, Ali Canip Yöntem, �zettin �adan bunlar arasında idi. Ayrıca, Orhan Seyfi Orhon, Mehmet Emin Yurdakul, Atsız, Yusuf Ziya Ortaç, Basri Gocul, Behçet Kemal Ça�lar, Feyzi Halıcı, Selâhattin Ertürk, Cemal O�uz Öcal, Edip Ayel, Emin Bülent Serdaro�lu, Fethi Teveto�lu, Osman Yüksel, Zeki Ömer Defne, �ü-kûfe Nihal (Ba�ar), Halide Nusret Zorlutuna, Mithat Cemal Kuntay, Feyzi Halıcı, Mehmet Çınarlı, Mehmet Çakırta�, Elmas Yıldırım’ın aralarında bulundu�u birçok tanınmı� ve genç �airin �iirleri de yayım-lanıyordu.

Dergi, uzun süre düzenli olarak çıkarıldıktan sonra yayınına, 1944-45 Türkçülük olayları yüzünden, 15 Temmuz 1944’te, 146’ncı sayı ile, son vermek zorunda kaldı. Zaten Mayıs 1944’ten ba�layarak içeri�i de�i�me�e, magazine dönük yayınlar yapma�a ba�lamı�, kadrosu da oldukça zayıflamı�tı. 26 A�ustos 1944’te ‘yeni seri’ olarak yeniden ba�latılan yayın, ancak dört sayı sürdürülebildi ve 18 Ekim’de kapatıldı.

17 Mart 1948’de Yusuf Ziya Ortaç’ın 1. sayıdan ba�lattı�ı yayın giri�imi de ancak üç ay kadar sürebildi; Yazı i�leri müdürü Adnan Tahir Güntan olan dergi 09 Haziran 1948 çıkarılan 11. sayıda yayınına son verdi.

M � L L E T (05.1942- 04.1944)

“Fikir, ilim, sanat mecmuası.” Aylık olarak, Mayıs 1942 ile Nisan 1944 arasında, Ankara’da 24 sayı yayımlandı.

�mtiyaz sahibi Hüseyin Avni Göktürk, umumî ne�riyat müdürü Remzi O�uz Arık’tı. Milliyetçi ve muhafazakâr bir görünümde, Batıcı anlayı�a kar�ı yerli dü�ünceyi savunarak ilgi çekti. Geçmi�i de�er-lendirerek gelece�i yönlendirmeyi denedi. �lk sayısında yayınlanı�

amacı “Bu milletin olarak ve bu milletin kalarak milletler arasında yer alabilmek. Bu sözde topladı�ımız anlayı� ile mesuliyetsiz gevezelik-lerden… insanımızı korumaya çalı�mak niyetindeyiz” denilerek açık-lanan derginin her sayısında “Ayın gidi�i”, “Ne�riyat kar�ısında”, “Bizim gerçeklerimiz” gibi yorum yazıları yayınlanıyordu.

Dergide dü�ünce yazıları, inceleme ve tahliller, ele�tiriler, hikâyeler ve �iirler yer aldı. Yazarları arasında Remzi O�uz Arık, Samet A�ao�lu, Osman Attilâ, Turgut Evren, Ceyhun Âtuf Kansu, Mehmet Kaplan, Cahit Okurer, Ömer Bedrettin U�aklı, Ali Saim Ülgen, Kerim Yund, Tevfik Tanyolaç, Nihat Erim, �brahim Zeki Burdurlu, �brahim As-lano�lu, Mümtaz Turhan, Tahsin Banguo�lu, Tahir Aktan, Garâ Sarmat, Nüzhet �akir Dirisu, Fındıko�lu Ziyaeddin Fahri, Hüseyin Avni Göktürk, Fethi Çelikba�, Ahmet Adnan Saygun, Ekrem Akurgal, O. Korkut Akol, Mehmet Halit Bayrı, Taha Toros, Ha�im Nahit Erbil, Fuat Arpacı, Tahsin Tola, Munis Faik Ozansoy, vb. bulunuyordu.

Millet, 03 Mayıs 1944’le ba�layan Irkçılık-Turancılık fırtınasınndan nasibini alan bir dergi oldu. Nisan 1944 sayısı ile yayın hayatına veda etmek zorunda kaldı.

T A N R I D A � – I (08.05-04.09.1942)

“Haftada bir Cuma günleri çıkar, ilmî, edebî Türkçü dergi”yi yurt dı�ındaki mecburî ikametinden dönen Türkçü Dr. Rıza Nur çıkarmı�tı. 08 Mayıs-04 Eylül 1942 arasında, 18 sayı yayımlanabildi.

31x23 sm. boyutunda, 16 sayfa olarak çıkarılan Tanrıda�’ın kapa-�ında, logosundan ba�ka, “Bu, Türklerin dergisidir” açıklaması, sayı belirteci, 10 kuru� olan fiyatı yazılı idi.

Sahibi ve umumî ne�riyat müdürü Rıza Nur idi. Dergide Türkçülük dü�üncesi do�rultusunda yazılar yayımlandı. Ba�lıca yazarları Rıza Nur, Mustafa Hakkı Akansel, Atsız, Hüseyin Nâmık Orkun, Hasan Ferit Cansever, Mehmet Halit Bayrı, �erif Bilgehan, Nejdet Sançar,

�hsan Unaner, �zettin �adan, M. N. Gencosman, Fethi Teveto�lu, Nurettin Ardıço�lu, Vahit Lütfi Salcı, M. Fahrettin Çelik (Kırzıo�lu), Feridun Nafiz Uzluk, Enver Ta�demiro�lu, Nebil Buharalı, Edip Ayel, Halil Yaver, Hikmet Dizdaro�lu, Ali Genceli, Ali Rıza Yalgın, Sıtkı Tuncer, Ahmet Rasim Aras, Cemil Miro�lu, Mehmet �akir Ülküta�ır, Ziya Uygur, �ekip Kadri Ez, Ulu� Turanlıo�lu, Cemal O�uz Öcal, vb. idiler.12

Tanrıda�’ın yayını, Rıza Nur’un âni uçma�a varması üzerine, 18 Eylül 1942 günlü 18. sayısı ile son buldu. Teveto�lu, uçma�a varı� olayını �u sözlerle açıklıyor:

“Büyük bir titizlikle derginin bütün yükünü ta�ımaya çalı�an Dr. Rıza Nur, bu a�ır i�i güçlükle sürdürüyordu. Nitekim 21 Haziran 1942 tarihli mektubunda bana aynen �unları yazmı�tı: ‘�smet Rasin imtihanlarla me�guldü. Birkaç güne kadar bitirecek, yardıma gelecek. Buradaki gençlerden gördüklerim içinde en terbiyelisi ve dürüstü odur. E�er ben teknik i�leri üstümden atamazsam mecmuayı zarurî kapataca�ım. Bu ya�ta tahammül imkânı yok. Ben yalnız yazıya kalmalıyım. Yoksa bu herhalde beni öldürür.’ Umdu�u ba�ına gelmi� ve Dr. Rıza Nur, 8 Eylül 1942 Salı günü, yazı masası üzerindeki Tanrıda� dergisinin 19 sayısına ait müsvedde ve tashih kâ�ıtları üzerine ba�ını koymu� bir halde ölü bulunmu�tu”.13

T Ü R K A M A C I (07-10.1942)

Türk Kültür Birli�i’nin dergisi olarak,Temmuz-II. Te�rin 1942 arasında Istanbul’da 5 sayı çıkarıldı.

Boyutları, 25x17,5 sm.; sayfa sayısı ise 48 idi. Derginin, basıldı�ı kâ�ıdın ilk yapra�ından olu�an kapa�ı üzerindeki basit çerçevenin üst yanında ad logosu, onun altında da “Türk kültür birli�i mürevvicidir

12 Tanrıda� dergisi hakkındaki ba�ka ayrıntılar ve yazarlarının tam dizi-mi için bk. Fethi Teveto�lu, “Türkçü dergiler, XII, Tanrıda�”, Türk kültürü, xxvii, 321 (Ocak 1990), 27-29. 13 Teveto�lu, Aynı yazı, 29.

(daha sonra, dergisidir)” söylemi yer alıyordu (Bu de�i�iklik onu çıkaran kurulu�un ad de�i�tirmesinden sonra yapılmı�tı). Kapakta ayrıca yıl ve sayı belirteçleri ve çıkı� tarihi ile bir içindekiler dizimi de verilmekte idi.

Türk amacı’nın sahibi ve müdürü Ahmet Cafero�lu idi. Yalnızca be� sayı yayınlanmı� olan derginin bu sayılarında Sadeddin Buluç, Ahmet Cafero�lu, Suzan Cafero�lu, M. Fahrettin Çelik (Kırzıo�lu), Kadircan Kaflı, Samim Kocagöz, Fuat Köprülü, A. Oktay, Abdullah Zihni Soysal, Muharrem Feyzi Togay gibi yazarların yazıları yer alıyordu. D O � U (29.10.1942-15.08.1951)

“Ülkü dergisi”. 29 Ekim 1942-15 A�ustos 1951 arasında Zonguldak’ta Tahir Akın Karau�uz yayınladı. Bu süre içinde 96 sayı çıkarıldı.

Kapa�ının üst bölümünde, ay-yıldızın yaydı�ı ı�ın demeti önündeki “Do�u” yazısından olu�an logosu vardı. Bu logonun altında “Büyük ülkü gazetesi” söylemi ve “Çıkaran A. Karau�uz” bildirimi yer alıyordu. Kapa-�ın bunlar altında kalan kesiminde çoklukla, Cemal Nadir, Ramiz, Münif Fehim gibi ünlü çizerlerin Türkçü anlatımlar ta�ıyan renkli çizimleri veriliyordu. Sayfa sayısı 48 ile 96 sayfa arasında de�i�en derginin son sayısı 240 sayfa olarak çıkmı�tı.

Do�u’nun sahibi ve yazı i�leri müdürü Tahir Akın Karau�uz idi. Mehmet Emin Yurdakul, Abdülkadir Karahan, Halide Edip Adıvar, Aka Gündüz, Cafer Seydahmet Kırımer, Necip Fazıl Kısakürek, Behçet Kemal Ça�lar, Kâzım Nami Duru, Mehmet Emin Eri�irgil, Orhan �aik Gökyay, Enver Behnan �apolyo, Peyami Safa, �smail Habib Sevük, Hüseyin Namık Orkun, Sabahattin Selek, �sfendiyar Baruönü, Akın Karau�uz, Rebiî Barkın, Fındıko�lu Ziyaddin Fahri, Zeki Velidî Togan, Fahrettin Kerim Gökay, Nebil Buharalı, Remzi O�uz Arık, Abdülkadir �nan, Emin Çakıro�lu, Ziya Özkaynak, Basri Gocul, Nurettin Artam, Mahmut Esat Bozkurt, Turhan O�uzkan, Ali Nüzhet Göksel, Edip Ayel, �brahim Zeki Burdurlu, Osman Attilâ yazı

ve �iirleri yayınlananlar arasında idi. Ayrıca derginin yayınladı�ı özel sayılarda yüzlerce �airin ve �air adayının �iirlerine yer verilmi�ti.

Do�u’nun ilgi çekici bir yayın etkinli�i, “Türkçülük nedir?” sorulu bir anket düzenlemesiydi. Bu ankete Cafer Seydahmet Kırımer, Hasan Ferit Cansever, Fındıko�lu Ziyaeddin Fahri, Hamdullah Suphi Tanrıöver, �smail Habip Sevük, M. �erif Korkut gibi ünlü ki�iler katılmı�, Türkçülü�e ili�kin görü�lerini bildirmi�lerdi.

Anadolu’da çıkarılan bu nitelikli dergi, malî imkânsızlık yüzünden kapanmak zorunda kaldı.14

G Ö K B Ö R Ü (05 11.1942-06.05.1943)

Ergenkon ve Bozkurt dergilerinin kapanmasından sonra Reha O�uz Türkkan’ın çıkardı�ı “Türkçü dergi”. 15 günde bir yayımlanıyordu.

29x21 boyutlu ve 24 sayfa olan derginin kapa�ı en üstünde, tek satır halinde “Her ırkın üstünde Türk ırkı” söylemi ve onun altında iri harflerle logosu veriliyordu. Logonun altında Türklü�ü dile getiren bir çizim, onun altında da “içindekiler” dizimi yer alıyordu. Çıkı� günü ile sayı bildirimi de en altta, tek satırda sunuluyordu. 20 kuru� olan fiyatı ise, arka pakta idi.

Gökbörü’nün sahibi ve yazı i�leri müdürü Reha O�uz Türkkan’dı. Yazarları arasında Mustafa Hakkı Akansel, Nuri Akgün, Mehmet Altunbay, Besim Atalay, Süreyya Aygün, Mehmet Halit Bayrı, Mahmut Esat Bozkurt, Nebil Buharalı, Cihat Sava� Fer, �evket Ra�it Hatibo�lu, Abdülkadir �nan, Kadıo�lu, Hayrettin Karan, Mah-mut R. Kösemihal, Akdes Nimet Kurat, Reha Kurtulu�, Tahir Ol-gaç, Sofuo�lu M. Zeki, Ziya Tataç, Tesbihçio�lu, Zeki Velidî Togan, Osman Turan, R. O�uz Türkkan, M. �akir Ülküta�ır, Tevfik Zarakol,

14Dergi hakkında ayrıntılı bilgi almak için bk. Do�u Karau�uz, “Türk-çülü�ün Zonguldak’tan yükselen sesi: Do�u dergisi”. Türk yurdu, 230 (Ekim 2006), 59-67.

vb. bulunmakta idi. Çok sayıda �airin �iirlerine yer verilen derginin her sayısında karikatür de yayımlanıyordu.

Dergi, yayımlanı�ı boyunca da�ıtım i�lerinden yakındı. Son sayıların-da da kâ�ıt sa�layamamaktan dolayı belirlenen günlerde çıkamama du-rumu ile kar�ıla�tı. Galiba bu durum Gökbörü’nün sonunu getirdi ve 12. (06 Mayıs 1943) sayısı son sayısı oldu.

T Ü R K S A Z I (15.05.1943)

Orhun’un on yıl süren “mecburî suskunluk” cezasını delmek ere�i ile çıkarılmasına giri�ilen, fakat, yalnız bir sayı çıkarılabilen Türkçü dergi.

O dönemin basın yasaları uyarınca kapatılan ve yayınlanmasına izin verilmeyen Orhun’un bo�lu�unu doldurmak için, o sırada Balıkesir Lise-si ö�retmeni olan Re�ide Sançar’ın aldı�ı imtiyaz ile, ilk sayısı 15 Ma-yıs 1943’te çıkarılan dergi, kimya ö�retmeni olan bir kimsenin fikir ve sa-nat dergisi çıkaramayaca�ı gerekçesi(!) ile kapatıldı. Elbette asıl sebep Türk sazı’nın ilk sayısına Atsız’ın yazdı�ı “sunu�” adlı ba�yazıda onun Orhun’un devamı oldu�unu belirtmi� olmasıydı.

Türk sazı, boyutları Orkun’unkinin aynı olan bir dergi idi. Kapa�ında logosu, aylı kurt amblemi, içindekiler dizimi, sayı belirteci, çıkı� tarihi ve satı� fiyatı yer alıyordu. Bu tek sayısında Atsız’ın ba�yazısı yanında Mustafa Hakkı Akansel, Nejdet Sançar, Besim Atalay, �akiro�lu Canip Sıtkı, Nazif Danı�man, �adan Akyol, Zeki Velidî Togan, Mehmed Halid Bayrı, T. Bayınırlı (Atsız)’ nın yazıları ve Orhan �aik Gökyay ile Abdülkadir �nan’ın çevirileri bulunmakta idi.

T Ü R K E D O � R U (03.1945 / 09.1948)

Çıkarılmasına Eski�ehir’de ba�lanıp Adana’da sürdürdürülen aylık dü�ünce ve sanat dergisi. �lk sayısı Mart 1945’te Eski�ehir’de yayımlan-dı.

28x19 sm. boyutunda ve 20 sayfalı idi. Kapa�ın üst bölümünde Her yönde Türk’e do�ru olarak sunulan adın altında “ilimde-fende-sanatta-duyu�ta-dü�ünü�te” söylemi yer alıyordu. Kapa�ın öteki bölümlerinde resimlere, sayı belirtecine, çıkı� tarihine ve fiyata (25 kuru�) yer verili-yordu.

Derginin “müessisi” olarak Lütfi O�uzcan, sahibi ve yazı i�leri müdü-rü olarak da Ö.N. Bartu sunuluyordu. Bu dönemde Mehmet Kaplan, Lütfi O�uzcan, Recep Bilginer, Rıza Ümit, Osman Attilâ, �brahim Zeki Burdurlu, vb. derginin ba�lıca yazarları arasında idi.

Daha sonra Adana’ya ta�ınan dergi’nin adı Türke do�ru’ya, söylemi de 22. sayıdan ba�layarak “Türkçü ve Türkiyeci dergi”ye dönü�türüldü.

Adana döneminde derginin sahibi Lütfi O�uzcan, yazı i�leri müdürü de Ümit Ya�ar O�uzcan’dı. Ârif Nihat Asya, �lhan Darendeli, Enver Binokay, Lütfi Akdo�an, Lütfi Ayda, A. Celâl �im�ek, Mustafa Ârif Arık, Ziya �lhan Zaimo�lu, Ümit Ya�ar O�uzcan, Mehmet Çakırta�, Necati Enez Kâhyao�lu, Halil Soyuer, A. Rıza Ergüven, Gökhan Evliyao�lu, �zzet Arslan, Ahmet Remzi Yüre�ir, Ahmet Nadir Caner, Ayhan Hünalp, Ali Saraco�lu, Canip Sıtkı �lter, vb. yazıları ve özel-likle de �iirleri ile katkıda bulunanlardı.

Türke do�ru’nun yayımı Eylül 1948’de çıkarılan 32. saysı ile sona erdi. B U C A K (04.1945-06.1946)

“Fikir-sanat-aktualite” söylemi ile, Nisan 1945’de Zonguldak’da çıkarı-lan ve söylemi 9. sayısında “Aylık Türkçü dergi”ye dönü�türülen yayın organı.

33x24 sm. boyutunda 20 sayfalı olarak çıkarılan derginin kapa�ında logosu ile söylemi, onun altında sayfayı kaplayan renkli bir resim ve onun üzerinde sayı belirteci ile 20 kuru� olan fiyatı yer alıyordu.

Bucak dergisini çıkaranlar A. Rıza �ncealemdaro�lu, Hâlit Ta�man ve Orhan Zihni Sanus idiler. Sahipli�ini 1-2. sayılarda R. �ncealemdar-o�lu, sonrakilerde H. Ta�man üstlenmi�ti. Ta�man, bütün sayıların da yazı i�leri müdürüydü.

Dergi, önceleri edebiyat a�ırlıklı, milliyetçi bir dü�ünce organı idi. Nejdet Sançar’ın Türkçülük dâvası sanı�ı olarak Istanbul’da tutuklu iken Askerî Temyiz Mahkemesinin kararı ile salıverilip evde�inin görevli bulundu�u Zonguldak’a gelmesi ve yazı ailesine katılması üzerine, derginin fiilî yönetimi ona verildi. Böylece Bucak, 9. sayı ile birlikte bir “ülkü dergisi” niteli�i kazandı. Kadrosuna yeni yazarlar katıldı.

Derginin ba�lıca yazarları Hâlit Ta�man, Selâhattin Ertürk, �lhan Darendeli, Fethi Gemuhluo�lu, Nejdet Sançar, Muzaffer Soysal, M. Zeki Sofuo�lu, Teveto�lu, Ârif Nihat Asya, �hsan Kolo�lu, Cemal O�uz Öcal, Orhan Zihni Sanus, Zafer Arıkba�, �sfendiyar Baruönü, Enver Güvener, Necip Mirkelâmo�lu, Kemal Göksel, vb. idiler.

Bucak’ın yayımı 2. cildin 1. sayısı ile Haziran 1946’da son buldu.

T O P R A K (20.07.1945-04.1967)

Türkçülü�ün büyük mücahit ve �ehitlerinden Darendelio�lu �lhan Egemen’in daha lise ö�rencisi iken çıkarma�a ba�ladı�ı ve en olumsuz �art ve durumlarda bile yayımını sürdürdü�ü ülkü ve mücadele dergisi.

Çıktı�ı süreler içinde zaman zaman boyut de�i�tirmi�, çıkı� aralık-larında aksamalar olmu�, kâ�ıt sıkıntısı dolayısıyla çok de�i�ik nitelikte kâ�ıtlara basılmak zorunda kalmı� olmasına, sürekli olarak düzelti (tas-hih) sorunları ya�amı� bulunmasına ra�men, Türkçü basındaki �erefli yerini yayıncısı �ehit oluncaya kadar sürdürebilmi�tir. Yayın süreci göz önüne alınarak Toprak’ın en uzun ömürlü Türkçü dergilerden biri oldu-�u söylenebilir. Derginin yayınlanı� serüveni, yeniden 1’den ba�layan sayılara ayrılmı� olu�u dikkate alınarak, dönemlere bölünebilir. Bu dö-nemler, aynı zamanda, derginin niteli�indeki de�i�meleri de yansıtır.

I. Dönem (07.1945-03.1948) Darendelio�lu’nun Erkek Lisesi ö�rencisi iken Adana’da çıkarma�a

ba�ladı�ı ve Edebiyat Fakültesi ö�rencisi oldu�u yıllarda Istanbul’da sürdürdü�ü bu ilk dönemin Toprak’ı aylık bir “edebiyat-sanat mecmua-sı” niteli�inde idi.

Boyutları 27x18 sm. olan ve 3. hamur kâ�ıda basılan bu 20 sayfalık derginin kapa�ında, renkli logonun altında “sanat-edebiyat mecmuası” söylemi, altındaki çerçeve içinde “�çindekiler” dizimi, en altta da sayı belirteci ve 15 kuru� olan fiyatı veriliyordu. 14. sayıda derginin boyutu 25x17 sm. oldu; fiyatı da 20 kuru�a yükseldi.

Çıkaran ö�renci oldu�u ve ya�ı da derginin sahiplik ve yazı i�leri mü-dürü olmasına izin vermedi�i için, bu görevleri Sâkıp Önal üstlenmi�ti. Ba�langıçta adı “müessis” olarak gösterilen �lhan Egemen “sahibi ve yazı i�leri müdürü” sanını 13. sayıdan ba�layarak kullanma�a ba�ladı. 17. sayıda ise yazı i�leri müdürü Mirkelâmo�lu Ahmet Sözmen oldu.

Bu dönemde Toprak’ın geni� bir yazar ve �air kadrosu vardı. Ârif Nihat Asya, Ziya �lhan Zaimo�lu, Sâkıp Önal, Cezmi Türk, M. Zeki Sofuo�lu, A. Nurullah Barıman, Mehmet Sadık Aran, Cevdet Akçalı, Elmas Yıldırım, Hamit Salih Asyalı, Aydın Nisari, Hamit Macit Selek-ler, �lhan Darendeligil (Egemen), Ahmet Kudsi Tecer, Osman Attilâ, Vehbi Cem A�kun, Re�at Feyzi Yüzüncü, �brahim Zeki Burdurlu, Necip Mirkelâmo�lu, �brahim Kutluk, Ali Hatibo�lu, Kemal Gürsel, Feyzi Halıcı, Reha O�uz Türkkan, vb. yanında çok sayıda genç �airin imzalarına ve �iirlerine yer veriliyordu.

Derginin 32 sayı süren bu dönemi, Mart 1948’de sona erdi.

II. Dönem (Mart 1954- ? ) Toprak’ın bu dönemindeki en büyük yenilik, kendi basımevinde bası-

lıyor olması idi. 20x13 sm. boyutunda, 16+4 sayfa olarak çıkarılan derginin kapa�ındaki logosunun altında “aylık fikir-sanat-ülkü dergisi” söylemi yer almakta idi. Bunun altında da “Bu sayıda” ba�lıklı yazar

adları dizimi bulunuyor, sayfa alt bölümünde de fiyata (25 kr.), çıktı�ı ay ve sayı belirteçlerine yer veriliyordu.

Bu dönemde Mahmut Ünal ve �lhan Egemen derginin sahipleri olarak görünüyor, yazı i�lerini �lhan Egemen yönetiyordu. 11. sayıdan ba�layarak �lhan Egemen Toprak’ın tek “sahibi ve yazı i�leri müdürü” olarak gösterilme�e ba�landı.

II. Dönemin yazar ailesinde Darendelio�lu �lhan Egemen, Hüseyin Nâmık Orkun, Nejdet Sançar, Cezmi Türk, M. Zeki Sofuo�lu, Hikmet Tanyu, Yılanlıo�lu �smail Hakkı, Karama�aralı Halûk, �akir Berki, �evket Kutkan, Abdülkadir �nan, Fethi Gemuhluo�lu, Tahsin Ünal, Ziyaettin Babakurban, Ziya (Yücel) Hacalo�lu, Necmeddin Seferci-o�lu, Altan Deliorman, Cavit Orhan Tütengil, R. Ethem Hasdal, �. Haymana Yaylalıgil, Ziya �lhan Zaimo�lu, Cemal O�uz Öcal, M. �erif Korkut, Erol Güngör, Cebbar Ertürk, Lâtif Gökçek, Agâh Oktay Güner, Azmi Güleç, Mehmet Çavu�o�lu, Yılmaz Gürbüz gibi yazarlar ve çok sayıda �air bulunmakta idi.

III. Dönem (01.1962-04.1967)

Toprak dergisi yayın sürecinin 3. dönemi Ocak 1962’de ba�layıp Mart-Nisan 1967’de çıkarılan 54-55. sayı ile sona erdi.

Bu dönemde derginin boyutunda de�i�iklik yapılmı� 27x21 sm. ölçüsünde çıkarılma�a ba�lanmı�tı. 16+4 sayfadan olu�uyordu. Öncele-ri 50 kuru�tan satılan derginin fiyatı bir süre sonra 75 kuru� olmu�, daha sonra da 100 kuru�a çıkarılmı�tı. Dergi kapa�ı, göz alıcı renklerde resimler ve çizimler ile basılıyordu.

Sahibi ve yazı i�leri müdürü Darendelio�lu �lhan Egemen olan Toprak’ın baskı i�lemlerine zamanın ülkücü gençleri yardımcı oluyor, adları ilgili sayının kimlik bildiriminde veriliyordu. Bu dönemin yazarları Zeki Velidî Togan, �akir Berki, M. Zeki Sofuo�lu, Hikmet Tanyu, Fethi Teveto�lu, �zeddin �adan, Faruk Kadri Timurta�, Orhan Tuna, Cahit Atasoy, Mehmet Toprak, Kemal Vehbi Gül, Aclan Sayılgan, �smail Hakkı Gökhun, Refet Körüklü, Akkan Suver, �zzet Yolalan,

Mustafa Kayabek, Hikmet Ertez, Hayranî Ilgar, Necdet Özkaya, Yavuz Bülent Bâkiler, Hızır Bek Gayretullah, Darendelio�lu, Agâh Oktay Güner, Zübeyir Koç, O�uz Özbek, Kemal Fedai Co�kuner, Ziyaettin Babakurban gibi ki�ilerdi.

Bu dönemde de dergi, solcu ve komünistlerle olan mücadelesini bütün hızıyla sürdürüyor, yazılar yanında onlarla ilgili haberlere, resim-lere, karikatürlere de geni� yer veriyordu.

IV. Dönem (01.1978-08.1979)

Bu dönem Toprak sürecinin en kısa dönemi oldu. III. dönemdeki boyut, biçim ve sayfa sayısını aynen sürdüren dergi. Yazar sayısının azlı�ı ile de ilgi çekti.

Sahipli�ini ve yazı i�leri müdürlü�ünü yine Darendelio�lu �lhan Egemen’in yürüttü�ü bu dönemde mücadele a�ırlıklı imzasız yazılar çoklukta idi. Yine de Darendelio�lu, Hikmet Tanyu, Fikret Eren, Sel-çuk Özçelik, Naci Kınacıo�lu, Yılmaz Gürbüz, vb.’nin. yazılarına rastlamak mümkün oluyordu. Bu dönemde ancak altı sayı çıkarılabildi.

Sıkça boyut de�i�tirmesine, çıkı� aralı�ındaki aksamalara, ara sıra rastlanan baskı bozukluklarına ra�men Toprak, Türkçü dergilerin en uzun ömürlüsü ve etkileyicisi oldu. Komünizm ve solculuk ile mücade-lenin bayraktarlı�ını yaptı.

Ö Z L E Y � � (10.1946-11.1947)

1944-45 “Irkçılık-Turancılık” kâbusunun atlatılmasından sonra Anka-ra’da yayımlanan aylık Türkçü dergilerin ilki. Ekim 1946 ile Aralık 1947 arasında 15 sayı çıkarıldı.

29x21 sm. boyutlu olan dergi 3. hamur kâ�ıda basılıyordu. kapa�ının üst ve sol yanı üzerinde kalın, renkli birer Türk desenli �erit, kalan bölü-mün üst kesiminde logosu ile “Bilim–sanat–ülkü” söylemi, onun altında içindekiler dizimi, sayı rakamı yer alıyordu. 20+4 sayfalı olan derginin fiyatı 25 kuru� idi.

M. Zeki Özgür (Sofuo�lu) derginin sahibi olarak görünüyordu. Yazı i�leri müdürlü�ünü ise Hikmet Tanyu yürütüyordu. Ba�lıca yazarları Remzi O�uz Arık, Necati Akder, Atsız, M. �erif Korkut, Hüseyin Nâmık Orkun, Sofuo�lu M. Zeki, Hikmet Tanyu, Tacettin M. Önger, Halit Tarancı, Aydın Yalçın, Sait Tahsin Tekeli, Selâhattin Çoruh, Kemal Edip Kürkçüo�lu, Nejdet Sançar, Teveto�lu, Hakkı Kâmil Be�e, Samet A�ao�lu, Abdullah Sava�çı, Sâdi Yaver Ataman, Cezmi Türk, Ârif Nihat Asya, Karama�aralı Halûk, Ali Nüzhet Göksel, Erhan Löker, Mahmut Ragıp Gazimihal, Yakup Kadri Kara-osmano�lu, Nefi Korürek, Elmas Yıldırım, Orhan Gökova, Selâ-hattin Ertürk, �smail Hakkı Yılanlıo�lu, Fahriye Yılanlıo�lu, Mukad-der Çiftfiliz, Kümbetlio�lu Hikmet, Yusuf Kadıo�lu, �evki Berker, Osman Attilâ, vb. idiler.

Dergi, ünlü “Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” dolayısıyla Türkçülere yapılan i�kencelere ı�ık tutan yazıları ile tanınıyordu.

A L T I N I � I K (01 / 09.1947)

1944-45 “Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” kâbusunun sona ermesinden sonra, 15 Ocak-25 Eylül arasında, Istanbul’da 8 çıkarılan Türkçü dergi.

Altın ı�ık: 28x20 sm. boyutlu, 16+4 sayfalı olarak yayınlandı. Kapa-�ında, bütün sayfayı çevreleyen, Türk desenli, rengi her sayıda de�i�-tirilen, kalın bir çerçeve vardı. Bu çerçevenin üst bölümünde iri harfli logo, çerçeve içinde kalan dik dörtgen bo�lukta “içindekiler” dizimi, çerçevenin alt bölümündeki yuvarlak bo�lukta ise “sayı” belirteci yer alıyordu. 25 kuru� olan fiyatı da çerçevenin sa� alt bölümüne basıl-makta idi.

Altın ı�ık’ın kurucuları “Kolo�lu �hsan, Çavdaro�lu Ahmet, Sütlaç-o�lu Vahit” idiler. Sahipli�ini �hsan Kolo�lu, yazı i�leri müdürlü�ünü M. Fahrettin Kırzıo�lu üstlenmi�ti. Ba�lıca Yazarları Atsız, Muharrem Ergin, �smail Hâmi Dâni�mend, Nejdet Sançar, Mehmet Halit Bayrı, Bekir Berk, Kolo�lu �hsan, Kırzıo�lu, M. Fahrettin, Balcıo�lu Refik,

Nâzan Dâni�mend, Hikmet Dizdaro�lu, Ârif Nihat Asya, Teveto�lu, Orhan �aik Gökyay, Fındıko�lu Ziyaeddin Fahri, Ercüment Berker, Cahide Turan, Hacıbalo�lu Nuri, Türkân Türk, Hatibo�lu Ali, Demir-ta�o�lu Faruk Kadri (Timurta�), Bahadır Dülger, vb. idiler.

Zengin bir yazar kadrosu bulunan ve önemli yurt sorunlarını dile getiren dergi, anapara ve da�ıtım zorlukları yüzünden, 25 Eylül 1947 günlü 8. sayısından sonra kapanmak zorunda kaldı. K Ü R - � A D (03.04.-03.11.1947)

1944-1945 “Irkçılık-Turancılık” kâbusunun ardından Ankara’da çıkarı-lan aylık “Türkçü dergi”. Nisan-Kasım 1947 arasında be� sayısı yayım-lanabildi.

21x29 sm. boyutlu olan derginin kapa�ında “Dönersek kahbeyiz millet yolunda bir azimetten” söylemi altında renkli logo, onun altındaki bo�luk-ta Türkçülükle ilgi bir resim veya içindekiler dizimi, sayı bildirimi, yayın-lanı� tarihi, ve fiyatı bulunuyordu. Derginin fiyatı 25 kuru�tu.

Sahibi ve yazı i�leri müdürü Karama�aralı Halûk Opan olan Kür-�ad’ın yazarları arasında Atsız, Hüseyin Nâmık Orkun, Ârif Nihat Asya, Nejdet Sançar, Fethi Teveto�lu, Çivicio�lu Ârif (Hikmet Tan-yu), Mustafa Aydıno�lu (M. Zeki Sofuo�lu), A�ao�lu Samet, Mehmet Altunbay, Fazıl Bayraktar, Bahadır Dülger, Karama�aralı Halûk, Hocao�lu Selâhattin Ertürk, Osman Attilâ, Ahmet Ellezo�lu, Abdul-lah Sava�o�lu (Sava�çı), Mehmet Balkan, Orhan Gökova, Gülah-medo�lu Azmi (Güleç), Osman Attilâ, vb. bulunmakta idi.

Güçsüz malî imkânlarla çıkarılan dergi, biri iki sayı bir arada (4-5. sayı) olmak üzere be� sayı çıkarılabildi. Önemi, 1944-1947 Türkçülük dâvâsındaki bazı savunmalardan ilk kez parçalar sunması idi.

K A L E M (08.1948--02-03.1950)

“Milliyetçi fikir ve sanat dergisi”. A�ustos 1948 ile �ubat-Mart 1950 arasında, Adana’da 15 sayı çıkarıldı.

Kalem, 29x17 sm. boyutunda idi. Her sayısı 16 sayfa yayınlanıyordu. Bazan bu sayı artabiliyordu. Kapa�ının üst bölümünde büyük harflerle yazılmı� logosu, onun altında “Milliyetçi fikir ve sanat dergisi” söylemi yer alıyordu. Bunun altındaki bo�lukta kimi zaman “içindekiler dizimi”, fakat çoklukla resim bulunuyordu. Kapak sayfasının altında da, tek satırla yıl ve sayı belirteci, 25 kuru� olan fiyatı ve yayınlanı� ayı veril-mekte idi. Ara sıra iki sayı bir arada çıkıyordu. Çıkı� sıklı�ı da pek düzenli de�ildi.

Kalem dergisinin sahibi ve yazı i�leri müdürü Enver Binokay’dı. Dergide elliyi a�kın yazar ve �airin yazı, �iir ve hikâyeleri yayımlandı. Bu yazılar ona, yerel bir yayın organı olmaktan çıkarıp millî bir nitelik kazandırmı�tı. Yazarları arasında Ârif Nihat Asya, Cezmi Türk, Remzi O�uz Arık, �evket Kutkan, Ziya �lhan Zaimo�lu, M. Zeki Sofuo�lu, Mustafa Ârif Arık, Fahri Ersava�, Naci Kum, Lütfi Ayda, Hamit Salih Asyalı, Yalçın Ceylano�lu, Vehbi Cem A�kun, �brahim Zeki Burdur-lu, Lütfi O�uzcan, Ümit Ya�ar O�uzcan, Necati Enez Kâhyao�lu, Ayhan Hünalp, Necmeddin Sefercio�lu, D. Ali Güven, vb. bulunu-yordu.

Bu derginin bir özelli�i, de�erli �air Ârif Nihat Asya için, siyasî sebeplerle Adana’dan Edirne’ye sürgün edilmesi üzerine bir özel sayı (4-5. sayı) çıkarması ve daha sonraki sayılarında Asya’nın Edirne’den gönderdi�i “ta�lama”ları yayımlamasıydı. Remzi O�uz Arık’ın, komü-nizm ve tehlikesi hakkındaki dizi yazıları da önemli idi. KOMÜN�ZME KAR�I

M Ü C A D E L E (01.08.1950-15.05.1952)

14 Mayıs 1950 seçiminin ortaya çıkardı�ı serbestlik ortamı içinde iyice azgınla�an komünistlerle mücadele ere�iyle Istanbul’daki milliyetçi

üniversite gençlerinin 15 günde bir çıkardı�ı “milliyetçi siyasi dergi”. 01 A�ustos 1950-15 Mayıs 1952 arasında 36 sayı yayınlandı.

35x25 sm. boyutunda, dört sayfa olarak tasarlanmı� bir yayın organı idi. Ba�langıçta 10 kuru� olan fiyatı, 34. sayıda 15 kuru�a çıkarılmı�tı.

�mtiyaz sahipli�ini 1-15. sayılarında Bekir Berk, sonrakilerde F. Berk’ üstlendi; “yazı i�lerini fiilen idare eden olarak, sırası ile Bekir Berk, Hüseyinbeyo�lu Nurettin (Özdemir), Erdo�an Özbenli, Hayrettin Özgüven ve Mehmet Emin Alpkan görev yaptılar.

Tam adı Komünizme kar�ı mücadele olan bu gazete-derginin geni� bir yazı kadrosu vardı. Dü�ünce a�ırlıklı yazıların ve �iirlerin yer aldı�ı Mücadele’nin ba�lıca yazarları �unlardı: Nurettin Topçu, Bekir Berk, Mirza Bala, Evliyao�lu Gökhan, A.T. Kâhyao�lu, A. Demirkapılı, Cevat Rifat Atilhan, Fethi Teveto�lu, Hasan Ferit cansever, �smet Tümtürk, Ha�im Nahit Erbil, Z. Urazo�lu, Remzi O�uz Arık, Hüseyin Akkoyunlu, Mehmet Kaplan, Nejdet Sançar, A. Rıza Akdemir, M. Saffet Engin, Sezai Yılmaz, Nejat Tahsin Alper, Elmas Yıldırım, Fındıko�lu Ziyaeddin Fahri, Ârif Nihat Asya, Sofuo�lu M. Zeki, Zeria Karadeniz, Ali Fuat Ba�gil, Çavu�o�lu M. Turgut, Fahri Ersava�, Hayrettin Özgüven, Hüseyinbeyo�lu Nurettin Özdemir, Hayrettin Özgüven, �zettin �adan, �sa Yusuf Alptekin, Mehmet Turgut, Ismail Hâmi Dâni�mend, Kambero�lu Cahit Aydo�an, Zeki Velidî Togan, vb. Ayrıca, son sayılarında Jean-Paul Sartre, Alain, Mahatma Gandi, G. Tokayev, Williams C. Bullit gibi yabancı yazar-lardan yapılan çeviriler de yayımlandı.

“Ekim ayından itibaren yine faaliyete geçmek üzere, geçen yaz ol-du�u gibi yine ne�riyatımızı tatil etti�imizi muhterem okuyucu ve bayilerimize bildiririz” açıklamasının verildi�i 15 Mayıs 1952 günlü 36. sayıdan sonra Mücadele bir daha yayımlanamadı.

T Ü R K E L � (05.12.1951-05.01.1953)

“On be� günde bir çıkar gayrı siyasî milliyetçi dergi”. Türk Milliyetçiler Derne�i �ubesinin yayın organı olarak, Afyonkarahisar’da, 05 Aralık 1951-05 Ocak 1953 arasında, yayımlandı. Bu süreçte 27 sayısı çıka-rıldı.

28x21 sm. boyutlu ve 8 sayfalı olan derginin ilk sayfası kapak olarak kullanılıyordu. Kapa�ın üst bölümünde kırmızı renkli logo; bunun altın-daki bo�lukta da bazen bir resim, bazen içindekiler dizimi, bazen de her ikisi birden yer alıyordu. Ayrıca yıl ve sayı belirteçleri ile çıkı� tarihi ve fiyatına yer veriliyordu.

Türkeli’nin imtiyaz sahibi ve yazı i�leri müdürü Mehmet Sadettin Aygen’di. Dergide ülküye ili�kin yazılar ve �iirler yanında Türkçülü�e ve Türk Milliyetçiler Derne�i’ne ili�kin haberler yayımlanıyordu. Yazı, �iir ve “E�refi Zaman” mahlaslı ta�lamaları ile Tahsin Burdurlu; yazı ve/ya �iirleri ile Metin Kanıpak, Mehmet Sadettin Aygen, �smail Özalp, M. Saim Özmen, Edip Ali Bâki, Mehmet Ate�o�lu, Naim Güler, Basri Gocul, Cemal O�uz Öcal, B. Ferit Öngören, Poyrazo�lu M. Fehmi, H. Fethi Gözler, Mustafa Ernam, Yıldırım Niyazi Gençaydın (Niyazi Y. Gencosmano�lu), Ayhan �nal, Fahri Ersava�, Alparslan Kırgızo�-lu, Fahriye Yılanlıo�lu, vb. katkıda bulunanların ba�lıcaları idiler.

Türk Milliyetçiler Derne�i’nin Ocak 1953’de siyasî bahanelerle tedbirli olarak kapatılmasından sonra, �ubat 1953’de çıkan 27. sayısı ile yayı-mına son verilme zorunda kalınan Türkeli dergisinin A�ustos 1952 tarihli 18. sayısı, “Türk Milliyetçiler Derne�i I. Kurultayı sayısı” olarak, 16 sayfa yayımlandı. Bu sayı, Dernek üzerinde ara�tırma yapacaklar için önemli bir kaynaktır.

O R K U N - I (06.10.1950-18.01.1952)

Büyük Türkçü Atsız’ın çıkardı�ı, bizim ‘Orkun süreci’ diye adlandır-dı�ımız süreçte yayımlanan dergilerin üçüncüsüdür. 14 Mayıs 1950’de gerçekle�en iktidar de�i�ikli�inden sonra çıkarılma�a ba�lanmı�tı. Der-

ginin bir özelli�i, birçok Türkçünün maddî ve manevî deste�i ile çıka-rılmı� olmasıdır.

28x21 sm. boyutla 16 sayfa yayınlanan derginin ilk sayfası ‘kapak’ hizmeti görüyor; orada, büyük, iri ve kırmızı harflerle basılan logodan sonra, ayrı bir satırda “Bütün Türkler bir ordu” söylemi veriliyor; bunları çerçeve içindeki ‘�çindekiler’ dizimi, büyük ve iri rakamlarla basılmı� sayı belirteci, yayınlanı� tarihi ve ’25 kuru�’ olan satı� fiyatı izliyordu. Dergi, bu kapak düzenini 53’üncü sayıya kadar sürdürdü, 54’üncü sayıdan ba�lanarak kapakları resimli olarak sunulmaya ba�landı. Tabiî, bu du-rumda, kapaktaki tasarımda yalnız ad, özdeyi� ve ‘sayı’ya yer verilir oldu.

Haftada bir Cuma günleri yayımlanan derginin imtiyaz sahipli�ini ve yazı i�leri müdürlü�ünü, “Orkun ailesi adına” �smet Tümtürk üstlen-mi�ti. Atsız’ın adı ise, “ba�yazar” olarak sunuluyordu.

Orkun’un 68 sayısında 250’yi a�kın yazar ve �airin yazı ve �iirleri yayımlandı. En çok yazısı yayımlanan yazarlar Atsız, Çiftçio�lu Nejdet Sançar, Sofuo�lu M. Zeki, �smet Tümtürk, Hikmet Tanyu, H. Fethi Gözler, Faik Gözübüyük, Hocao�lu Selâhattin Ertürk, Lütfi Önsoy, Mehmet Kaplan, Yılanlıo�lu, Namık Zafer Alpsü, Cumalıo�lu Fehmi, M. �erif Korkut, A. Kazgano�lu (Alparslan Türke�) idi. Yazısı çıkan ba�ka ki�iler arasında Mustafa Hakkı Akansel, Ziya Gökalp, Ali Nüzhet Göksel, Hacıömero�lu Mustafa, Kırzıo�lu M. Fahrettin, Refet Körüklü, Rıza Nur, Bekir Sıddık Özyıldırım, Abdülhadi Toplu, Tah-sin Ünal ve Zeybeko�lu (Muharrem Ergin) gibi tanınmı� Türkçüler de dikkati çekiyordu. Ayrıca 11 de imzasız yazıya yer verilmi�ti.

Dergide �iir ve/ya manzumeler de önemli bir yer tutuyor: Hayalî Hasan Yava�, Tahsin Burdurlu (‘E�ref-i Zaman’ mahlâsı ile), Tevfik Turan Atasever, Fazıl Bayraktar, Ayhan �nal, Kadıo�lu Süleyman, M. Zeki Akda�, Püsküllüo�lu Turan Ali, Türkmeno�lu Ali Rıza Özer, Gökdereli Sezai Yılmaz, Çobano�lu Kâzım Poyraz, Mustafa Kaya-bek, Yıldırım Niyazi Gençaydın (Niyazi Yıldırım Gencosmano�lu), Basri Gocul, Fahri Ersava�, Kirti�o�lu Bekir, Refet Körüklü, Atsız,

Hocao�lu Selâhattin Ertürk, Gülahmedo�lu Azmi (Güleç), Rıza Nur bunlar arasında idi.

Orkun’un ikinci sayfası genelde Türkçü �iirlere, üçüncü sayfası ba�-yazıya, öteki sayfaları ise yazılara ve yine �iirlere ayrılırdı. Arka kapak diyebilece�imiz son sayfa ise, genellikle, “Ülküda�larla ba�ba�a” ba�lı�ı altında okuyucu mektuplarına verilen kar�ılıkları, dergininin duyurularını, Türklük ve Türkçülük haberlerini verirdi. �ç (çoklukla orta) sayfalarında, olayları mizahî tavırla yansıtan kısa yazıların bulundu�u “Orkun’dan sesler” sunulurdu.. �mzasız olan bu fıkraları, genelde, Nejdet Sançar yazardı.

Derginin ba�ka bir hizmeti de, 1944-45’de, Türkçülerin u�radı�ı devlet terörünü yansıtan “1944-1945 Irkçılık-Turancılık Dâvâsı” ba�lıklı yazı dizisi idi. Metnini Atsız ve Nejdet Sançar’ın yazdı�ı bu yazı dizisi, kısa aralıklarla, 3’üncü sayıdan 62’nci sayıya kadar yayınlandı. Dizide yer alan bilgiler anılan olaylarla ilgili ara�tırmalar için sa�lam bir kaynak niteli�indedir. Fakat, yazık ki, yarım kalmı�tır.

Son sayılarda da “Dünden sesler” ba�lı�ı altında eski ve ünlü Türk-çülerin yazı ve �iirleri yayımlandı.

Orkun’da “Türkelinin köy ve kasabaları” ana ba�lı�ı altında, ülkemizin 29 köy, kasaba ve kentini tanıtan yazılar da yayımlandı. Ayrıca 32 “Türk fikir ve sanat adamı” hakkında irdeleme ve tanıtma yazılarına yer verildi.

Derginin 11 Ocak 1952 günlü 67’nci sayısında, 1-67. sayıları içine alan bir “fihrist” yayınlandı (8-16.) ve 68’nci sayının son sayı olaca�ı duyuruldu. 18 Ocak 1952’de yayınlanan 32 sayfalı son sayıda yer alan makale ve �iirler, tabiî olarak, fihristte yer almamı�tı. Oysa, onda da çok önemli yazılar vardı: Veda / Atsız (2-7.), Köy enstitüleri hakkında umumî olarak dü�ünceler / Kadıo�lu (8.), Türkçülük bahsinde gaflet / Nejdet Sançar (9.), Mehmetçikle be� ay … / Röportaj, Nuran Kitapçı (10-11.), Bir beyanname münasebetiyle / �smet Tümtürk (12-16.), Ho� geldiniz ülkü karde�lerimiz / Röportaj, �mzasız (18-21.), Enstitülerde okutulması yasak edilen dergiler / �mzasız (24-25), Orkun kapanıyor / �smet Tümtürk (26-31). Ayrıca, Hocao�lu S. Ertürk, Ayhan �nal,

Yıldırım Niyazi Gençaydın, Kaplan Kural, Ziya Gök Alp, Kambe-ro�lu Cahit Aydo�an ile Türkmeno�lu Ali Rıza Özer ve Mehmet Emin Bu�ra’nın birer, Atsız’ın iki �iiri ile Hocao�lu Selâhattin Er-türk’ün “Hikmet damlaları” ba�lıklı özdeyi�lerine yer verilmi�ti. Bunlar arasındaki Atsız’ın “Veda” yazısı özellikle üzerinde durulma�a, okun-ma�a ve saklanma�a de�er bir yazıdır. Bu yazısında Atsız, Türkçü gençlere unutulması mümkün olmayan ö�ütler vermekte idi. �smet Tümtürk’ün “Orkun kapanıyor” ba�lıklı yazısı da hem derginin neden kapandı�ını anlatıyor, hem de ba�arılı bir yayın için neler yapılması gerekti�ini açıklıyordu.

Bu kapanı� olayı üzerinde kısaca durmak gerekiyor. Atsız, Orkun’un kapanı�ını “Birçok Türkçünün maddî ve manevî yardımıyla çıkmakta olan Orkun, onu idâre edenlerin yorgunlu�u yüzünden kapanıyor. Bu kararı verenlerin ıztırabı büyüktür. Uzun konu�ma, tartı�ma ve danı�malardan sonra, yapılacak bir �ey olmadı�ı için bu neticeye varılmı�tır.”15 diye belirtiyordu. Tümtürk ise, bu konuda �unları yazı-yordu: “Orkun mevcut veya ilerisi için melhuz bir hükûmet müdahalesi yüzünden kapanmıyor. Orkun para sıkıntısı yüzünden de kapanmıyor. Para bakımından kendi ya�ıyla kavrulmaktaydı, hatta kâr da bırakma�a ba�lamı�tı. Orkun’un kapanması sebebi haftalık bir derginin çıkması için gerekli zaman ve çalı�mayı harcıyacak arkada�ların bulunmayı�ıdır. Belliba�lı ülküda�larımızı vazifelerinin Istanbul dı�ı yerlere ba�laması ve bilhassa Atsız’ın uzun zamandır te�his olunamayan müzmin hastalı�ı sebebiyle dergide çalı�amaması Orkun için acı talhsizlikler olmu�tur.”16 �ster istemez inanmak zorunda kaldı�ımız bu gerekçeler bizim için inandırıcı de�ildi. Bundan dolayı, o dönemin Türkçü gençleri olarak üzüntümüzü ve acımızı içimize gömmek zorunda kalmı�tık. Gerçek sebep yıllarca sonra, Atsız’ın mektupları17 yayımlanınca anla�ıldı.

15 Atsız, ‘Vedâ’, Orkun, 68 (18 Ocak 1952), 2. 16 �smet Tümtürk, ‘Orkun kapanıyor’, Orkun, 68 (18 Ocak 1952), 26. 17 Atsız’ın mektupları / Yayına hazırlayan Yücel Hacalo�lu. �stanbul, Orkun Yayınları, 19…

Rahmetli Atsız, Yılanlıo�lu �smail Hakkı be�e gönderdi�i bir mektupta, Orkun’un kapatılmasını Türkçü saymadı�ı birini savunan ve ö�en bir yazının haberi olmadan yayımlanmasına duydu�u öfke sebebiyle istemi�ti.

Sebep ne olursa olsun, Türkçü bir ku�a�ın yeti�mesini sa�layan Orkun’un kapatılması o ku�a�ın mensuplarını çok yaralamı� ve ümitsizli�e itmi�ti. Bir yıl sonra, yurt çapında örgütlenmeyi ba�armı� olan ve “Veda” yazısında Atsız be�in çevresinde toplanılmasını ö�ütledi�i Türk Milliyetçiler Derne�i’nin de kapatılması ise, o dönemin Türkçü gençli�i için tam bir darbe oldu.18

T A N R I D A � – II (05.11.1950-20.01.1951)

Türk Gençlik Te�kilâtı üyesi gençlerin Istanbul’da çıkardı�ı “siyasî Türkçü dergi”.

35x25 sm. boyutunda 8 (son iki sayısı 4) sayfa olarak çıkarılan derginin ilk sayfasının tepesinde, renkli olarak, büyük harflerle yazılmı� ad logosu, onun altında da “Tanrıda�ı kadar Türk - Hıra da�ı kadar Müslüman” söylemi yazılı idi. “Her ayın be�inde ve yirmisinde” çıktı�ı belirtilen bu “on be� günlük” yayın organı, 05 Aralık 1950-20 Ocak 1951 arasında, 7 sayı yayımlanabildi.

Metin Ören, Ömer Öztürkmen ve Necati Tanrıkulu, Tanrıda�’ın sahipleri olarak görünüyordu. Bunlardan Necati Tanrıkulu “yazı i�lerini fiilen idare eden”, Ömer Öztürkmen “müessese müdürü” olarak görev yapacak, Metin Ören ise “teknik i�ler” ile u�ra�acaktı. 3. sayıda N. Tanrıkulu görevlerinden ayrılmı�, yazı i�lerini fiilen idare eden’li�e Cahit Çakmak getirilmi�ti. 4. sayıda bu görevi Orhan Özar, 7. sayıda Kubilay �mer üstlendi.

18 Orkun hakkında daha ayrıntılı bilgi ve yazarlarının alfabetik tam di-zimi için, bk. Fethi Teveto�lu, “Türkçü dergiler : Orkun”. Türk kültürü, xxvi, 42-46.

Derginin yazarları Ârif Nihat Asya, Nurettin Topçu, Osman Yüksel, Cevat Rifat Atilhan, Ziya Uygur, Mustafa Müftüo�lu, Hüseyin Namık Orkun, Nejdet Sançar, Gökhan Evliyao�lu, Tanrıda�lı Nurettin Öz-demir, Ömer Öztürkmen, Orhan Özar, Reha O�uz Türkkan, Fethi Teveto�lu, �adi Pehlivano�lu, Yusuf �nan, Kemal Uysal (Cabıo�lu), Mehmet Akıncıo�lu, Çömezo�lu, Abdullah (Battal) Taymaz, �lhan Darendelio�lu, Hasan Ferit Cansever, �zzet Mühürdaro�lu, Kubilay �mer, M. Ya�ar A�kın, Mahmut Esat Bozkurt, Orhan Türkdo�an, Vecdeddin Benderli, Saffet Engin, Besim Atalay, Faruk K. Demirta� (Timurta�), Yavuz Türkcan, Yusuf Boztan, Mevlânao�lu, vb. idiler. Rıza Nur ve Ahmed A�ao�lu’dan da alıntılar yapılmı�tı.

Tanrıda�, kâ�ıt sa�layamamak (ve elbette malî imkânsızlıklar) dola-yısıyla, yayınına, 27 �ubat 1951 günlü 7. sayısı ile son vermek zorunda kaldı.

B Ü Y Ü K D Â V Â (25.01-10.04.1951)

“Her ayın onunda ve yirmi be�inde çıkar milliyetçi gazete”. 25 Ocak-10 Nisan 1951 arasında, Kayseri’de, 6 sayı yayımlandı.

Yarım boy gazete biçimindeki bu on be� günlük dergi, 42x28 sm.lik boyutla, dört sayfa olarak yayınlanıyordu. Fiyatı on kuru�tu. �lk sayfası-nın üst bölümünde büyük harflerle olu�turulmu�, mavi renkli logosu, iki yanında da kimlik bilgileri ile bir bozkurt resmi ve “Tanrı Türk’ü korusun” söylemi yer alıyordu.

Büyük dâvâ’nın sahibi Yahyâbeyo�lu Âsım, Yazı i�leri müdürü Mehmet Güçlü idi. Dergi dü�ünce yazıları yanında çok sayıda �iire de yer veriyordu.

Ba�lıca yazarları arasında Çivicio�lu Hikmet Tanyu, Sofuo�lu M. Zeki, Teveto�lu, Fındıko�lu Z. Fahri, Ömero�lu Nihat Çetin, Akko-yunlu Hüseyin Avni, Cahit Okurer, Özyedekçi Kâzım, Kütüko�lu Bekir, Mehmet Sâdık Aran, Yılanlıo�lu, Ate�o�lu Mehmet, Hacı-pa�ao�lu Servet, Fazlıo�lu Cemal O�uz Öcal, Fahri Ersava�, Ayhan

�nal, Yahyâbeyo�lu Âsım, Hayâlî Hasan Yava�, Haznedaro�lu M. Nuri Bayhan, Ali Fuat Azgur, vb. bulunuyordu.

Bu gazete-dergi, da�ıtım sorunları yüzünden, ancak 6 sayı çıkarı-labildi ve yayımına 10 Nisan 1951’de son verildi. TÜRKLÜK VE MUKADDESAT DÜ�MANLARIYLA

S A V A � (02.03.-08.06.1951)

“Milliyetçi siyasî dergi” olarak Ankara’da, milliyetçi gençlerin çıkardı�ı yayın organı. Kırmızı büyük harflerden olu�an Sava� logosunu üstteki satıra yazılan “Türklük ve mukaddesat dü�manlarıyla” ibaresi tamam-lıyordu. Logosunun altında ise, “Türk milletindeniz, �slâm ümmetindeniz, Garp medeniyetindeniz” söylemi yer alıyordu.

25x35 sm. boyutla, 4 sayfalı olarak on be� günde bir, 4 sayı çıkarı-labildi.

Bu ‘gazete-dergi’nin sahibi ve ‘ne�riyatı fiilen idare eden’i Hüsa-meddin Akmumcu idi. �lk sayfaları, genelde, günlük olaylara ili�kin haber ve yorumlara, öteki sayfaları ise makale ve fıkralara ayırılmı�tı. Mahmud Aydın Elbeyio�lu, Mehmed Altunbay, Abdülhâdi Toplu, Ali Fuat Ba�gil, Ömer Yücesoy, Göncüo�lu Yusuf Tahir, Mehmet Altınsoy, Feyzi Sacit Aybar, Zeki Özker, M. Zeki Sofuo�lu, Akgün Ayata, Nurettin Topçu, Erhan Löker’in yazılarını yayınlayan Sava�’ta, çoklukla o yılların güncel sorunu olan “irtica” konusu ele alınmı�, Türkçü derneklerin etkinlik ve bildirileri yansıtılmı� ve Türk Milliyetçiler Derne�i’-nin kurulu�una ili�kin bilgiler verilmi�ti.

Sava�, yayımına 08 Haziran 1951’de çıkan 4. sayısı ile son vermek zorunda kaldı. M E F K Û R E (20.10.1951-10.01.1953)

“Türk Milliyetçiler Derne�i organı”. Derne�in çok sayıdaki �ubeleri arasında ileti�im sa�lamak ere�i ile, 34x24 sm. boyutlu olarak çıkarılan haftalık haber gazetesi.

Ba�langıçta tek yaprak (2 s.) olarak yayımlanan gazete, sonraki sayılarında iki yaprak (4 s.) olarak çıkarıldı. Çıkı� sürecinde yayınlanan sayıların toplamı 31’dir. Bunun sebebi, malî sıkıntılardı. Ayrıca, eldeki kıt imkânlarla bir dizgievi (mürettiphane) kurulmasına giri�ilmi�ti. Bu yüzden gazete 24 Mayıs-20 Aralık 1952 arasında çıkarılamadı. Kurulan dizgievinde ise, ancak 2 sayısı hazırlanıp yayınlanabildi.

Sahibi Türk Milliyetçiler Derne�i, ilk 27 sayısında “ne�riyatı idare eden” Cevdet Kıraç idi; bu görevi 28. sayıdan ba�layarak Mehmet Ate�o�lu üstlendi. Gazetede T.M.D. Genel Merkezinin bildirileri, genel-geleri ve Genel Merkez ile �ubelerin etkinliklerine ili�kin haberler yer alıyordu. Ayrıca her sayıda birkaç yazıya da yer veriliyordu. Yazıları yayınlananlar; Karama�aralı Halûk, Ziya Gökalp, Ali Çankaya, Erhan Löker, Ate�o�lu Mehmet, Hâmido�lu H. Fethi Gözler, Topallıo�lu Abdülhâdi (Toplu), Hüseyin Nâmık Orkun, Abdullah Sava�çı, Remzi O�uz Arık, Atsız, Kırzıo�lu M. Fahrettin, Re�at Özbayo�lu, Said Bilgiç, Ali Uygur ve Ali Fuat Ba�gil ile Sefercio�lu Necmeddin idiler.

1952’nin sonlarına do�ru aleyhinde ba�latılan ve ba�bakan Adnan Menderes’çe de desteklenen amansız bir kampanya sonunda Türk Milliyetçiler Derne�i’nin kapatılması üzerine Mefkûre’nin yayımı da son buldu.

A R A S (01-06.1952)

“Aylık edebî, siyasî, Türkçü dergi”. Ocak-Haziran 1952 arasında, An-kara’da, 6 sayı çıkarıldı.

Dergi, 28x20 sm. boyutlu ve 16 sayfalı idi. Kapa�ına iri harflerle yazılı olan logosu renkli zeminde beyaz olarak veriliyordu. Logo altındaki alana her sayıda de�i�ik resimler veya tasarımlar konuyordu. Kapa�ın

alt bölümünde de, tek satır üzerinde; ‘sayı’ belirteci, yayımlandı�ı ay ve 25 kuru� olan fiyatı yazılı idi.

Ço�u Kars ve çevresinden olan Ankara Üniversitesi ö�rencisi genç-lerin giri�imi ile çıkarılan Aras’ın sahipli�i görevini Tevfik Turan Atase-ver üstlenmi�ti. �lk dört sayıda yazı i�leri Abbas Gökçe’nin, son ikisinde ise yine T.T. Atasever’in sorumlu�unda idi.

Dergide, dü�ünce yazıları yanında çok sayıda �iire de yer verilmekte idi. Cevat Rifat Atilhan, M. Emin Resulzâde, Mirza Bala, Hüseyin Nâmık Orkun, Mehmet Sâdık Aran, Teveto�lu Fethi, Erhan Löker, Sami Yavrucuk, Abbas Gökçe, Tevfik Turan Atasever, Basri Gocul, Mustafa Ernam, Abdullah Sava�çı, Mirza Bala, Ahmet Karaca, Hocao�lu Selâhattin Ertürk, Mehmet Ate�o�lu, Fahri Ersava�, Kurt Tarık Özhan, �nci Kartalkaya yazarları arasında idiler.

Derginin 6’ncı sayısına konulan ‘Dinlenme tatilimiz’ ba�lıklı notta “Siz-lere belki de acı bir haber veriyoruz. ‘Aras’ bu sayıdan sonra dört aylık bir dinlenme tatiline ba�lıyor. Bu kararımıza bilhassa 1) okuyucularımı-zın ekserisinin muhtelif okullarda bulunmaları ve tatil münasebetiyle memleketlerine dönmeleri, 2) Aras’ı çıkaranların da üniversiteli gençler olup tatil dolayısıyla da�ılmaları sebep oluyor” açıklaması ile dergi “tam tatil”e girmi� ve bir daha yayımlanamamı�tı. O � U Z (03-05.1952)

“Milliyetçi fikir ve sanat dergisi”. Aylık olarak, Mart-Mayıs 1952’de, Ankara’da üç sayı çıkarıldı.

28x21 sm. boyutunda 2. hamur kâ�ıda basılı 20 sayfa olarak çıkarılan derginin kapa�ındaki renkli ve Türk süsleme sanatı örnekli bir kalın çerçeve içine alınmı�, büyük harflerle olu�turılmu� logosu, “milliyetçi fikir ve sanat dergisi” söylemi, içindekiler dizimi; çerçevenin altında da sayı belirteci ve çıkı� tarihi ile 30 kuru� olan fiyatı yazılı idi.

“Sahibi ve ne�riyat müdürü” A. Mustafa Ernam, sekreteri H. Rıdvan Çongur olan derginin “milliyetçi görü� ve dü�ünceye uygun her çe�it

yazıya açık” oldu�u belirtiliyordu. Yazılar yanında �iirlere ve hikâyelere de yer verilmekte idi. Ayrıca, 2. sayfasındaki “dergiler, gazeteler, konferanslar” bölümünde, ba�ka yayın organlarında yayımlanmı� önemli ve ilgi çekici yazılardan alıntılar ve Türkçülük ile ilgili haberler; “O�uz antolojisi” ba�lıklı orta sayfalarda da, önemli eski metinlerden ve �iirlerden alıntılar ve aktarmalar sunuluyordu.

O�uz’un ba�lıca yazarları Remzi O�uz Arık, Hüseyin Nâmık Orkun, Abdülkadir �nan, Osman Yüksel, �erif Korkut, Mustafa Ernam, Nâtık Poyrazo�lu, �azi Turan idiler. Ahmet Tufan �entürk, H. Rıdvan Çongur, Sami Ferliel, Basri Gocul, Ziya Gökalp �iirleri yayınlananlar arasında bulunuyordu.

Dergi, parasızlık ve da�ıtım imkânsızlı�ı yüzünden ancak üç sayı ya-yımlanabildi.

T Ü R K D Ü � Ü N C E S � (12.1953-04.1960)

“Aylık fikir ve sanat dergisi”. Peyami Safa yönetiminde, Aralık 1953 ile Nisan 1960 arasında Istanbul’da çıkarıldı. Bu süre içinde 63 sayısı yayımlandı.

23x16 sm. boyutunda olan derginin iç sayfaları 3. hamur, kapa�ı 1. hamur kâ�ıda basılıyordu. Mavi renkli olan kapa�ında logo, cilt ve sayı belirteçleri yer almakta idi.

Dolgun ve zengin bir içerikle çıkan dergide, ilk sayısında yayımlanan “program”a uygun yazılara yer veriliyordu. Toplum hayatının her dalın-daki önde gelen bilim, dü�ünce ve sanat adamlarının yazılarını yayımlayan Türk dü�üncesi’nin ba�lıca yazarları �unlardı: Peyami Safa, Mustafa �ekip Tunç, Hilmi Ziya Ülken, Mesut Cemil Tel, Ismayıl Hakkı Baltacıo�lu, Agâh Sırrı Levend, M. Celâl Saygın, Sâmiha Ayverdi, Selâhattin Batu, Ahmet Ate�, �brahim Kafeso�lu, Abdülkadir Karahan, Sermet Sami Uysal, Fatma Seza Bilen, M. Türker Acaro�lu, Nurettin Sevin, �zzettin Mete, Ali Nihat Tarlan, Rifat Necdet Evrimer, �bnüttayyar Semahattin Cem, Feridun Nafiz

Uzluk, Malik Aksel, Ali Said Yüksel, Elif Naci, Halide Dolu, �smail Hâmi Dâni�mend, Re�at Ekrem Koçu, Edibe Dolu, vb. Dergide �smet Tümtürk, M. Necmettin Hacıemino�lu, Azmi Güleç gibi Türkçülerin yazıları ile Halide Nusret Zorlutuna, Behçet Kemal Ça�-lar, Fazıl Hüsnü Da�larca, Osman Attilâ, �brahim Minneto�lu, Yahya Benekay gibi �airlerin �iirlerine de yer veriliyordu. Ayrıca, yabancı yazarlardan yapılmı� önemli çeviriler de yayımlanıyordu.

Türk dü�üncesi, yayımlandı�ı yıllarda Türk toplumunun dü�ünce hayatına önemli katkılarda bulundu. G U R B E T (05.11-1954)

Türk Milliyetçiler Derne�i’nin kapatılı�ından sonra, Ankara’da ancak altı sayı çıkarılan bir dergi.

Derne�in kapatılı�ı Türkçülerin çok üzülmelerine sebep olmu� Genel Merkezdeki yöneticilerin, yurdun dört yanındaki seksen dolayındaki �u-benin üyeleri ile ba�lantısı kesilmi�ti. Hem onlarla haberle�meyi sa�la-mak, hem de onlara Ankara’yı ziyaretlerinde ba�vuracakları bir adres olu�turmak için dergi çıkarılmasına karar verildi. Çıkarılacak dergiye bir ad aranırken rahmetli �air Osman Attilâ’nın “Ba�tan ba�a” adlı �iirinin �u mısraları hatırlandı: Hem�ehrim, ne sen sor, ne ben açayım; / Sözüm bitmez tasa, tükenmez derttir. / Aynı minval üzre, nere kaçayım? / Bu memleket ba�tan ba�a gurbettir…

Yıllardır kar�ıla�ageldikleri olumsuzluklar, Türkçülerde kendi yurtların-da ‘gurbet’i ya�adıkları duygusunu olu�turmu�tu. Bu duygunun etkisi ile çıkacak dergiye Gurbet adını vermeyi kararla�tırdılar. �lk sayısının çıka-rılması, dergi için bir yönetim yeri ve telefon sa�lanması aylıklardan ve-ya harçlıklardan katılan paralarla gerçekle�tirilecekti. �lk i� olarak yöne-tim yeri ve telefon i�i çözümlendi. Ulus’ta, Sanayi Caddesindeki Kolo�lu Apartmanı’nın, 3. katında, 18 numaralı, sobayla ısıtılabilen, harap dairesi kiralandı: tabiî bir de posta kutusu. Ardından yasal i�lemlerin tamamlanmasına giri�ildi.

Derginin hukukî sorumlulukları, o sırada Ankara Ü. Hukuk Fakültesi ö�rencisi olan 2 ülküde�imizce payla�ıldı. Ayhan Aybar sahiplik, Mus-tafa Ernam da mes’ul müdürlük görevini üstlendi. Ardından kapak tasarımı yapılması ve yazı sa�lanması i�ine geçildi.

Derginin Nisan 1954 ba�ında çıkarılması kararla�tırılmı�tı. Ama bas-ma i�inde önemli bir güçlük ortaya çıktı: Ankara basımevleri, 1954 seçimleri yüzünden, tümüyle doluydu. Ondan dolayı ilk sayıyı Ankara dı�ındaki bir kentte bastırma zorunlulu�u do�du. O sırada Eski�ehir’de bulunan H. Rıdvan Çongur’un aracılı�ı ile, oradaki Ye�ilnur Basımevi ile anla�ıldı ve Mart ayının ortalarında müsvetteler ona gönderildi.

Basma i�i sürerken yeni, acı bir talihsizlikle kar�ıla�ıldı. Ankara’daki milliyetçi büyüklerden Remzi O�uz Arık, 04 Nisan 1954 günü, tartı�malı bir uçak kazasına kurban gitmi�ti. Gurbet’in ba�yazarlı�ını da lûtfen kabul eden ve derginin adını ta�ıyan ilk yazısını da vermi� bulunan Arık Hoca’nın bu beklenmedik yitirili�i bütün Türkçüleri peri�an etmi�ti. Kısa bir panik evresinden sonra, Eski�ehir’deki sayının basma i�inin, durdu-rularak ertelenmesine ve ilk sayının ‘Remzi O�uz Arık Sayısı” olarak Mayıs 1954’te çıkarılmasına karar verildi. Bu ilk sayı, Rahmetlinin dost ve ülküde�lerinden sa�lanan 28 yazı ve demeçle, 44 sayfa olarak çıkarıldı.19 Eski�ehir’de bekleyen yazılar da, yeni yazılar eklenerek, 2. sayıyı olu�turdu. Gurbet yayın hayatına böyle talihsizlikler içinde girdi.

Dergi, 24x16 sm. boyutlu ve aylık olarak çıkarıldı. Her sayısı 32+4 sayfa idi. 1. hamur kâ�ıda basılan kapa�ı, her sayıda rengi de�i�tirilen bir logo zemini ve onun sol yandaki uzantısı ile kalan bo�lu�a konulan ilgi çekici foto�raflardan olu�uyordu. Kapa�ın sol yanındaki renkli �erit üzerinde, o sayıda yazı ve �iirleri yayımlananların adları, sayı belirteci ile tarih ve fiyat verilirdi. Ancak, logo zemini kara olarak basılan ilk kapa�ın resme ayırılmı� bölümünde, Remzi O�uz Arık’ın, kendi el yazısı ile o�lu Olu�’a yazdı�ı “O�lum: Küçük bir eyi hareket böyük bir eyi niyetten üstündür, unutma! 9.II.1949. R.O. Arık” cümlesi ile “Remzi

19 Remzi O�uz Arık ilgili yazılar, sonraki sayılarda da yer aldı.

O�uz Arık’ın aziz hâtırası önünde hu�û ile e�iliyoruz” sözleri yer alıyordu.

Ancak 6 sayı yayınlanabilen derginin 5’inci sayısı Eylül-Ekim 1954 tarihini ta�ıyordu. Kasım 1954’te de son sayısı çıkarılabildi. Buna ra�-men çok sayıda yazarın ilgi çekici yazıları ve �iirleri yayımlandı.

Gurbet’in ilk sayısında, Remzi O�uz Arık’ın “Gurbet” adlı ba�yazısı ile birlikte, Tahsin Tekeli, Edhem Menemencio�lu, Ismayıl Hakkı Bal-tacıo�lu, Hıfzı O�uz Bekata, Lûtfullah Erdem, �emseddin Günaltay, Necati Akder, �ahap Nazmi Co�kunlar, Hamdi Ragıp Atademir, Fik-ret Arık, Bedi Ziya Egemen, Mücellito�lu Ali Çankaya, Abdülhâdi Toplu, Na�it Kızılay, Sofuo�lu M. Zeki, O�uz Bülent Nayman, Beh-çet Kemal Ça�lar, Osman Attilâ, Ali Uygur, Erhan Löker, Mahmut Aydın Elbeyio�lu, Karama�aralı Halûk, Yılanlıo�lu �. Hakkı ve Sefer-cio�lu Necmeddin’in yazıları, Atsız, Cezmi Türk ve Hikmet Bayur’un demeçleri, Yılanlıo�lu �. Hakkı ile Sadık Çavu�’un manzumeleri yer alıyordu. Sayfaların bo� kalan yerlerine de Arık’ın ilgi çekici yazılarından aktarılan parçalar konulmu�tu.

Derginin öteki sayılarında ise, Remzi O�uz Arık, Necati Akder, Suut Kemal Yetkin, Hüseyin Namık Orkun, Mücellito�lu Ali Çankaya, M. �akir Ülküta�ır, H. Rıdvan Çongur, Osman Keskio�lu, �zzet Deliçay, Hikmet Aslano�lu, Naim Buluç, Celâl Hayri, Abdülkadir �nan, Yılanlıo�lu Fahriye, H. Fethi Gözler, Kâmil Özden, Aclan Sayılgan, Enise Yener, Suat Uzer, Okçuo�lu (Nejdet Sançar), �rfan Alıcıo�lu, Ate�o�lu Mehmet, Macide Vildan Kunter, Safa �. Erkün, Osman Ersoy, Halim Baki Kunter, Azmi Güleç, M. �erif Korkut, Mustafa Necati Sepetçio�lu, Serhadlaro�lu, Tahsin Ünal’ın yazıları, Mustafa Ârif Arık, Rıza Ümit, Suat Uzer, Mü�ir Kaya Canpolat, Mehmet Turan Yarar, Ayhan �nal, Â�ık Cevdet (Arslangül), Cahit Aydo�an, �emsi Belli, Azmi Güleç, Osman Bolulu, Nurettin Özdemir, H. Rıdvan Çongur, Bumin Ay, Ârif Nihat Asya, Nahit Güçlü, Sabri Tando�an, Ahmet Petekçi, Erol Yahya Bensoy, T. Turan Atasever, �ahinkaya Dil, Ali Püsküllüo�lu, Yılanlıo�lu Fahriye, Fahri Ersava�,

Erdil Özkan, Mehmet Gökalp, Kaya Özdemiro�lu, Kubilay Görür, Hikmet Tanyu, Behçet Kemal Ça�lar, Özgül Özgüven, Nahit Güçlü, Ali Rıza Özer ve Kadir Pencaplıgil’in �iirleri yayınlandı. Son sayısında, Necati Akder’in “Ziya Gökalp ve ötesi” adlı 16 sayfalık incelemesi de ek olarak verildi.

Dergi, sa�lanabilen anaparanın tükenmesi ve bayi engelinin a�ılama-ması üzerine, 6. sayıdan sonra kapanmak durumunda kaldı. Fakat yönetim yeri, telefonu ve posta kutusu uzun süre Türkçülerin haberle�-mesine ve görü�mesine hizmet etti.

T Ü R K D Ü N Y A S I (02-03.1955)

Türk dünyasına ili�kin inceleme, ara�tırma yazılarını ve haberleri yayımlamak amacıyla �ubat 1955-Mart 1955 aylarında, Istanbul’da, iki sayı çıkarıldı.

25x17,5 sm. boyutunda, 36 sayfalık bir dergi olan Türk dünyası’nın kapa�ında, logosu sa� üst kö�ede, iki satırlık küçük bir alan i�gal edi-yordu. Logonun altında da, onu tamamlayan “bölünmez bir bütündür” sözü yer alıyordu. Renkli bir zemin üzerinde bulunan, Türk desenlerinin çerçeveledi�i iki bo�luktan üstteki üzerinde bir resim, alttakinde ise o sayıda yazısı bulunan yazarların adları bulunuyordu. Derginin fiyatı 50 kuru� olarak belirlenmi�ti.

Türk dünyası’nı Altan Deliorman çıkarıyordu. O yılların yasalarına göre ya�ı imtiyaz almaya uygun olmadı�ı için, derginin sahipli�ini babası Necmettin Deliorman üstlenmi�ti. Altan Deliorman da yazı i�leri müdürü konumunda idi. Yalnızca iki sayısında 40 kadar yazarın yazılarına, �iirlerine ve hikâyelerine yer verilmi�ti. Mehmet Sadık Aran, Arık Ozan (Mustafa Ârif Arık), Hasan Ferit Cansever, �smail Hami Dâni�mend, Altan Deliorman, Hocao�lu Selâhattin Ertürk, Basri Gocul, Fındıko�lu Ziyaeddin Fahri, Hüseyin Nâmık Orkun, Murat Genco�lu (Altan Deliorman), Mehmet Gökalp, H. Fethi Gözler, Ayhan �nal, Yusuf Kadıgil, Lütfi Önsoy, �zeddin �adan, �smet Tümtürk,

Müstecip Ülküsal, Tahsin Ünal, Yılanlıo�lu �smail Hakkı bunlar arasında idi.

Derginin yayınlanması için konulabilen anapara ancak iki sayının bastırılıp yayınlanmasına yetecek kadardı. Her sayının bir önceki sayı-nın geliri ile çıkarılabilece�i umuluyordu. �lk iki sayının satı� bedelini almak için ba� bayiye gitti�inde, genç Deliorman, dergilerin toplu durumda tezgâh altında durdu�unu, da�ıtımının bile yapılmamı� oldu-�unu gördü. Böylece dergiyi sürdürme umudu tümüyle söndü.

Türk dünyası’nın hazırlı�ı yapılmı� olan üçüncü sayısı bile çıkarı-lamadı.

K O P U Z - II (04-.. .1956)

Aylık sanat, fikir, ülkü dergisi. “�lk sekiz sayısını bir serhat �ehrinde (muhtemelen Gaziantep’te) tamamlayan Kopuz, Nisan 1956’dan ba�-lanarak Ankara’da yayımlandı. Yayımını 9/1. sayı ile sürdürdü.

25x17 boyutlu, kendinden kapaklı, 16 sayfalı bir dergi idi. Kapa�ında logosu, �çindekiler dizimi, büyükçe bir resim, sayı belirteci, yayınlanı� tarihi ve 25 kuru� olan fiyatı yer alıyordu.

Sahibi ve mes’ul müdürü Lâtif Gökçek, ne�riyat müdürü Yavuz Bülent Bâkiler’di. Yazarları arasında Atsız, Nejdet Sançar, M. �erif Korkut, Mehterba�ıo�lu, Hikmet Tanyu, H. Fethi Gözler, Ârif Nihat Asya, M. Zeki Sofuo�lu, Osman Yüksel, Nuri Gökçe, Ali Said Yük-sel, Necati Bozkurt, Namık Zafer Alpsü, �airleri arasında Mehmet Zeki Akda�, Hocao�lu Selâhattin Ertürk, Hayalî Hasan Yava�, Ya-vuz Bülent Bâkiler, Basri Gocul, Ekrem Marako�lu, �. Hakkı Yı-lanlıo�lu, vb. bulunuyordu.

Kopuz, anapara ve da�ıtım yetersizli�inden dolayı kapandı. O C A K - I (02.03.1956-15.10.1958)

“Haftalık milliyetçi-siyasî gazete”. 02 Mart 1956-15 Ekim 1958 tarihleri arasında, Istanbul’da çıkarıldı. Gazete-dergi karı�ımı bir yayın organı idi.

35x25 sm. boyutlu, 16 sayfalı idi. Kapa�ında; yayın hayatının sonuna kadar de�i�tirilmeyen ve genelde sayfanın sol-üstünde yer alan, kırmızı renkli, sayfa eninin dörtte üçünü kapsayan, iri harflerle yazılmı� logosu ile, altındaki “Haftalık milliyetçi-siyasî gazete” söylemi vardı. Sayı belirte-ci yazarlar dizimi, fiyatı da orada veriliyordu. Fiyatı 50 kuru�tu.

Olayları Türkçü bir görü� açısından yorumlayıp de�erlendiren, aynı zamanda dönemin ba�lıca Türkçü yazarlarının yazılarını sunan Ocak’ın sahibi Burhaneddin �ener, yazı i�leri müdürü ise �rfan Açıkel idi. Yazarları arasında Nejdet Sançar, Besim Atalay, Hüseyin Nâmık Orkun, Remzi O�uz Arık, Hikmet Tanyu, Fethi Teveto�lu, Sedat Çetinta�, Selâhattin Ertürk, Darendelio�lu (�lhan Egemen), Altan Deliorman, H. Fethi Gözler, Cebbar Ertürk, Rasim �im�ek, Nec-mettin Hacıemino�lu, Cemal O�uz Öcal, Bilgin Turan, Âbidin Mümtaz Kısakürek, Necati Bozkurt, Basri Gocul, Sadi Borak, Mehmet Gökalp, Turan Berkok, Nurettin Özdemir, Ali Uslu, Hikmet Dizdaro�lu, Me�kûre Sargut, Mustafa Ârif Arık, �zmirlio�lu, Tahsin Ünal, Kurt Tarık (Özhan), Yılmaz Gürbüz, Yusuf Ziya �nan, A. Suphi soysallıo�lu, Âlim Dervi�o�lu, Necmddin Sefercio�lu, vb. bulun-maktaydı.

Yayınını 50. sayıya kadar aynı boyutta sürdüren Ocak, 51. sayıdan ba�layarak, 28x20 boyutunda dergi biçimine dönü�türüldü; fakat içeri-�inde önemli bir de�i�iklik olmadı. 51-56. sayılar bu biçimde çıkarıldı. Bu arada yayında bir kesilme oldu. 15 Ekim 1958 günü 1.’den ba�-latılarak gazete biçiminde çıkarılan tek sayısı ile yayımı son buldu.

Ocak, 1950’li yıllarda çıkarılan Türkçü yayınların en ilgi çekenlerinden biri idi.

D Ü � Ü N E N A D A M (05.01.1961-19.04.1962)

“Tarafsız siyasî mecmua” olarak 05 Ocak 1961 – 19 Nisan 1962 ara-sında, Istanbul’da, haftalık olarak 68 sayı yayımlandı.

28x20 sm. boyutlu, 34+4 sayfalı olarak çıkarılan derginin içindekinden ayrı ka�ıda basılan kapa�ında logosu, çıktı�ı haftanın önemli olay veya ki�ilerini simgeleyen renkli bir resim, en altta da sayı belirteci, çıkı� tarihi ve fiyat bilgileri yer almakta idi. Fiyatı bir lira idi.

Temelde bir haber ve yorum dergisi olan Dü�ünen adam’ı, Hami Tezkan ile Gökhan Evliyao�lu çıkarıyorlardı. Ba�langıçta dergi yöneti-minde Hami Tezkan, imtiyaz sahibi ve yazı i�leri müdürü, Gökhan Evli-yao�lu da “umumî ne�riyat müdürü” olarak görev aldılar. 44. sayıdan ba�layarak yazı i�leri müdürlü�ünü Yücel Hacalo�lu üstlendi.

Dergide, de�i�ik siyaset ve toplum konularında önemli haber yorum-ları yayımlanırken çok sayıda yazarın yazılarına da yer verilmekte idi. Peyami Safa, Ali Fuat Ba�gil, Gökhan Evliyao�lu, Nurettin Topçu, Cevdet Perin, Tahsin Ünal, Mehmet Turgut, Emin Bilgiç, Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo�lu, Galip Erdem, Faruk K. Timurta�, Halide Nusret Zorlutuna, Mahmut Kurtuldu, Türkân Turgut, Tahsin Ünal, Kâmil Turan, Fethi Teveto�lu, Selâhattin Ertürk, Aclan Sayılgan, Ya�ar Özen, Orhan Günday, Ömer Behiç Alka, Selâhattin �ar, Ziyaeddin Babakurban, Vecdi Bürün, vb. bunların ba�lıcaları idiler.

Dü�ünen adam’ın yayımı 68. sayıda son buldu. Çıkı� dönemindaki Yassıada dâvâlarına ve sonuçlarına ili�kin haber ve yorumları ile ilgi çekti. M � L L Î Y O L (26.01.-28.12.1962)

Haftalık siyasî, milliyetçi dergi. Amacını, “Tarafsız haber dergisi olarak yayın hayatına ba�ladık. Milliyetçiyiz. Her konuyu milliyetçi gözüyle görece�iz” diyerek belirten Millî yol, bu amaca bir yıla yakın hizmet etti.

Gazete kâ�ıdına, 30x21 sm. boyutlu ve 16 sayfa olarak basılan derginin ilk sayfası kapak hizmeti görüyordu. O sayfanın en üstünde kırmızı harfli logosu, altında “Haftalık siyasî, milliyetçi dergi” söylemi,

onun altında da yayınlanı� tarihi, 50 kuru� olan fiyatı, yıl ve sayı beirteçleri veriliyordu. Sayfanın geriye kalan bo�lu�una bazen önemli bir haber veya yazı, bazen de resim konuyordu.

1962 yılında 48 sayı yayımlanan Millî yol’un “imtiyaz sahibi” Necati Bozkurt, “ne�riyat müdürü” ise �smet Tümürk idi. Haber dergisi oldu�u için çıktı�ı tarihten önceki haftaya ili�kin haberlerin yorumlarına, kari-katürlere ve fıkralara a�ırlık verilen dergide, birçok Türkçü yazarın yazıları ve dörtlükleri de yer alıyordu. Bu yazarların ba�lıcaları Atsız, Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo�lu, �smet Tümtürk, Dursun Cebe, Muhittin Koran, Fethi Teveto�lu, Ali Rıza Özer, Süleyman Akso-yalp, Necdet Kür�ad, Mustafa Nuri Bayhan, Süleyman Hayri Bolay, Altan Deliorman, Mahmut Aydın Elbeyio�lu, Ülkü Urungu, Abdür-rahim Karakoç, Yusuf Öktem, Re�at Canta�, Hızır Bek Gayretullah, Ferit Törümküney, Yusuf Öktem, �lhan E. Darendelio�lu, Hayranî Ilgar, Süreyya Narmanlı, Halis Su, Yörükvelibeyo�lu, A. Galip Çaka, Tahsin Ünal, A. Fuat Azgur, �skender Öksüz, Hasan Sami Bolak, Pe�kircio�lu, Hasan Sami Bolak, Refet Körüklü, Mehmet Serhat, Turhan Berkok, Ayhan Sayın, Bahattin Çokay, Necdet Özyazar, Alpaslan Kılıç, N. Denizcio�lu, Yüce Uran, Erhan Demirutku. Bu yazarlardan Altan Deliorman bütün fıkra ve yazılarını Murat Genço�lu; Nejdet Sançar bazı yazılarını A. Okçuo�lu, Ahmet Tu�cu ve Zeki Sofuo�lu, bazı yazılarını Ziya Aydıno�lu i�reti adları ile yazdılar.

Millî yol; 48’inci 28 Aralık 1962 sayısındaki ba�yazıda “iki ay kadar ara verdikten sonra yeniden çıkaca�ı” belirtilmi�se de, bir daha yayım-lanamadı. B Ü Y Ü K T Ü R K E L � (25.03.1962- ? )

“Aylık fikir dergisi”. 25 Mart 1962’de �zmir’de çıkarılma�a ba�landı. 28x20 sm. boyutunda, 24 sayfa çıkarılan derginin kapa�ı 1., içi ise 3.

hamur kâ�ıda basılıyordu. Kapaktaki logosunun altında “Tanrı Türk’ü korusun” söylemi, Ay-yıldızlı kurt amblemi, “Bu sayıda” dizimi, en altta

da tek satırda yıl ve sayı belirteçleri ile çıkı� tarihi verilmekte idi. Fiyatı 100 kuru�tu.

Derginin sahibi Hasan Oraltay, yazı i�leri müdürü Burkay Kaynak’tı. Türkçü yazı ve �iirlere yer verilen derginin ba�lıca yazarları Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo�lu, Hikmet Tanyu, Zeki Velidî Togan, Basri Gocul, Hasan Oraltay, Hayranî Ilgar, Bilâl Hakim, �skender Öksüz, N. Gökbayrak, M. Serçinlio�lu, Cemal O�uz Öcal, Ruhi Çelebi, Baymirza Hayit, Köksal Toptan, H. Fehmi Poyrazo�lu, Kemal Fedai Co�kuner, Kemal Vehbi Gül, Burkay Kaynak, vb. idiler.

Dergi Türk dünyasına ili�kin yazı, yorum ve haberleri ile, adına uygun bir yayın politikası izledi.

O R K U N – II (02.1962-01.1964)

Aylık Türkçü dergi. O sırada Kastamonu milletvekili olan �smail Hakkı Yılanlıo�lu’nun giri�im ve sahipli�i ile Ankara’da yayınlandı. Atsız, bu derginin de “kurucusu" olarak gösteriliyordu.

30 sayı yayımlanan derginin boyutları ve sayfa sayıları de�i�ikti. �lk sayılarında Kapa�ında logo, “Bütün Türkler bir ordu” söylemi, sayı belirteci ve yazarlar dizimi yer alıyordu. 5. sayıdan ba�layarak kapakları renkli tasarımlarla yayımlanır oldu. 9. sayıda da ilk söylemin yerini “Ci-han yıkılsa Türk yılmaz”, 11. sayıda ise “Tanrı Türk’ü korusun” söylemi aldı; sonra yine ilk söyleme dönüldü. Derginin 28x20 sm. olarak öngörülen boyutu, 10. sayıdan ba�lanarak 34x24 sm.’ye çıkarıldı. Fiyatı 125 kuru�tu.

Sahibi �smail Hakkı Yılanlıo�lu, ilk sayılarında yazı i�leri müdürü I�ıksal Baltacı idi; 5. sayıdan ba�layarak bu görevi Yalçın Oker, 10-11 sayılarda Nejdet Sançar, 12-15. sayılarda M. Zekeriya Kür�ad üstlen-di. Daha sonraki sayılarda sahibi olarak Göktürk Mehmet Uytun, yazı i�leri müdürü olarak Yavuz Bülent Bâkiler görev aldı.

Orkun-I’in de yazarları olan Atsız, Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo�lu, Hikmet Tanyu, Tahsin Ünal, H. Fethi Gözler, Refet Körüklü, vb.’ye

ek olarak Ârif Nihat Asya, Hâlide Nusret Zorlutuna, Galip Erdem, Abdülkadir �nan, Fethi Teveto�lu, �. Hakkı Yılanlıo�lu, Karama�aralı Halûk, �inasi Siber, M. Fahrettin Kırzıo�lu, Basri Gocul. Mehmet Orhun, Aziz Alpaut, Yavuz Bülent Bâkiler, Göktürk Mehmet Uytun, Zekeriya Kür�ad, Ziyaettin Babakurban, Mustafa Kafalı, Ali Rıza Özer, M. Zihni Hızal, Mustafa Hacıömero�lu, Fahriye Yılanlı�lu, Hocao�lu Selâhattin Ertürk, �inasi Sükan, Fahri Ersava�, Necdet Kür�ad, �smail Devletku�u, Mehmet Altınsoy, Bahri Ula�, Fevziye Abdullah Tansel, �lhan E. Darendelio�lu, Kâmil Turan, Ziyaeddin Babakurban, �ekür Turan, Kemal Fedai Co�kuner, Abdürrahim Karakoç, Bahattin Karakoç, Aclan Sayılgan, A. Fuat Azgur, Hayrani Ilgar, i�reti adlarla Necmeddin Sefercio�lu, Re�at Canda�, �smail S. Co�kuner, �lter Veziro�lu, Nurettin Uytun, Kemal Vehbi Gül, Yılmaz Gürbüz, Münir Tümtürk, Fuat Uluç, Hüsnü Dikeçligil, Ahmet Nihat Akay, Cevat Önder, Kâzım Hancıo�lu, �smet Kapısız, Ramazan Demirsoy gibi birçok yazar ve �airin yazı ve �iirlerine yer verilmi�ti.

Derginin bir özelli�i de, sıkça ‘özel sayı’lar çıkarılması ve siyaset a�ırlıklı yazılara da yer verilmesi idi. �lk sayısında yayımlanan, Atsız’ın yazdı�ı “Millî Kalkınma Programı”nın (1) Türkçüyüz, (2) Arınmı� Türkçe-ciyiz, (3) Yasacıyız, (4) Toplumcuyuz, (5) Gelenekçiyiz, (6) Demok-rasiye taraftarız, (7) Ahlâkçıyız, (8) Bilimciyiz, (9) Teknikçiyiz biçimindeki ilkelerin sonradan “9 I�ık” adı ile MHP programına yansımı� olması da önemli bir hizmeti idi.

Ö N A S Y A (09.1965-02.1972)

“Aylık Türkoloji, fikir ve sanat mecmuası”. Ankara’da 78 sayı çıkarıldı. 33x24 sm. boyutla 24+4 sayfa olarak yayımlanıyordu. Kapak düzeni

her sayıda de�i�en dergide, sanat tarihi, arkeoloji yanında, millî konu-lara a�ırlık veren yazılar da yer alıyordu. Fiyatı 10 lira idi.

Önasya’nın sahibi Sadi Bayram, yazı i�leri müdürü �adi Bayram’dı. Muzaffer Özda�, Fethi Teveto�lu, Ahmet Edip Uysal, Halûk Kara-

ma�aralı, Faruk Ta�kıran, Yılmaz Önge, A. Süheyl Ünver, Enver Behnan �apolyo, �smet Binark, Hikmet Gürçay yazarlarının ba�-lıcaları idi.

Önasya’nın yayın hayatı Ocak-�ubat 1972 tarihli, 77-78. sayısı ile son buldu. Çıktı�ı yıllarda millî kültür ve sanatımıza ı�ık tutan de�erli yazılara yer vermi�ti.

D E F N E (05.04.1966-11.1971)

“Haftalık sanat dergisi” olarak 05 Nisan 1966’da Ankara’da çıkarıl-ma�a ba�landı. 36. sayısından ba�lanarak aylık duruma getirildi ve Kasım 1971’e kadar 95 sayı yayımlandı.

34x23 sm. boyutlu olarak çıkarılan ve içindekinden ayrı bir kâ�ıda basılan kapa�ın sol yanını kapatan renkli bir kalın �eridin alt kesiminde beyaz olarak basılan logosu; geriye kalan açık renkli veya beyaz bo�-lukta ise sayı belirteci ve yine altta (logonun hizasında) “haftalık (son-radan aylık) sanat dergisi” söylemi yer alıyordu. Sayfa sayısı 1-35’inci sayılarda 20, 36-60. sayılarda 24, 61-95. sayılarda ise 28 idi. Fiyatı da 1-35.’te 100, 36-60.’da 125, 61-95.’de 200 kuru�tu.

Amacı “belli kalemlerin ihtirasını tatminden ziyade Türk gençli�ine sanat yönünden yardımcı ve rehber olmaktır. Millî kültürümüzü tanıtmak ve millî kültürümüze yeni imzalar kazandırmaktır.” cümleleri ile ortaya konulan Defne’nin kurucuları Ârif Nihat Asya, Galip Erdem, Ayhan �nal ve Metin Nuri Samancı idi. “Sahip”lik ve “yazı i�leri sorumlu müdürlü�ü” görevini, ba�tan sona Metin Nuri Samancı yürüttü. Dergide ya�lı ve genç yüzlerce yazarın dü�ünce yazısı, �iir ve hikâyesi yayım-landı. Ba�lıca yazarları Ârif Nihat Asya, Halide Nusret Zorlutuna, H. Fethi Gözler, Co�kun Ertepınar, Mustafa Özbalcı, M. Fahrettin Kırzıo�lu, Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo�lu, Müjgân Cunbur, Hocao�lu Selâhattin Ertürk, Refet Körüklü, Ali Rıza Özer, Fevziye A. Tansel, Yavuz Bülent Bâkiler, Celâl Ertugay, Ayhan �nal, Azmi Güleç, Cahit Obruk, Sabahattin Çankaya, Ahmet Tufan �entürk,

Emine I�ınsu Okçu, Halil Soyuer, Metin Nuri Samancı, Göktürk Mehmet Uytun, �smail Safa Esgin, �ükrü Güzel, Hasan Kaya Mâ-nio�lu, A. Fuat Azgur, Pınar Yamaç, vb. idiler.

Defne, yayın hayatı boyunca pek çok yazar, �air ve hikâyecinin yeti�mesinde etkili oldu.

M � L L Î I � I K (05.1967-04.1971)

Istanbul’da yayımlanan aylık milliyetçi dergi. Mayıs 1967 ile Nisan 1971 arasında 48 sayı çıkarıldı.

26x20 boyutlu kâ�ıda 38 sayfa olarak basılan derginin kapa�ında logosu, sayfanın dörtte birini kapsayan beyaz bölümde iki satır halinde yer alıyor, altında “Aylık fikir dergisi” söylemi veriliyordu. Sayı belirteci ve çıktı�ı ay da burada bulunuyordu.

Sahibi N. Bozkurt, yazı i�leri müdürü Altan Deliorman olan Millî I�ık’ın ba�lıca yazarları; Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo�lu, Ârif Nihat Asya, Faruk K. Timurta�, Aclan Sayılgan, Necmettin Hacıemino�lu, Galip Erdem, M. Necmettin Deliorman, �brahim Kafeso�lu, Mehmet Eröz, Altan Deliorman, Cahit Okurer, �lhan E. Darendelio�lu, Erol Güngör, Sabahattin Zaim, Tahsin Demiray, Fındıko�lu Ziyaeddin Fahri, Namık Zeki Aral, Mustafa Kafalı, Enver Esenkova, Cengiz Orhonlu, Muzaffer Batur, Kemal Ayaldı, Metin Eri�, Mir’at Özçamlı, Turhan Berkok, Feyyaz Anıl, Talip Yücel, �ükrü Güzel, Fazlı Akaya, Kemal Bircan, Ahmet Cebeci, N. Bilâl �im�ir, Ahmet Kabaklı, Mustafa N. Sepetçio�lu, Nevzat Yalçınta�, Mehmet Karde�, vb. idiler.

Okuyucularına dört yıl hizmet eden derginin yayımı 48. sayıda son buldu.

O C A K - II, (01.1968-08.1971)

“Aylık fikir ve kültür dergisi”. Ocak 1968’de Ankara Yüksek Tahsil Talebe Cemiyeti’nce çıkarılma�a ba�lanan ve 7. sayısında Üniversite-liler Kültür Dene�i’ne devredilen dergi. Temmuz 1968’den ba�lanarak Ankara’da aylık olarak yayımlandı.

23x15 sm. boyutunda, 16+4 sayfalı olarak çıkarılan derginin, ayrı tür kâ�ıda basılı kapa�ı renkli zeminin üst bölümünde logusu ve yanında bir ocak resmi, altındaki beyaz �erit üzerinde �stiklâl Mar�ı’mızın “sönmeden yurdumun üstünde en son ocak” mısraı, onun altındaki ikinci �erit üzerinde ise sayı belirteci, çıkı� tarihi ve fiyat bilgileri, alttaki renkli zemin üzerinde de içindeki önemli yazıların adları veriliyordu. Ba�lngıçta 100 kuru� olan fiyatı, 37. sayıda 150 kuru�a çıkarılmı�tı.

Üniversiteliler Kültür Derne�i adına derginin sahibi Mehmet Akta�, yazı i�leri müdürü ise Orhan Arslan idi. Yazarları ise, Galip Erdem, Selim A(yvaz) Gökdemir, Cezmi Bayram, Nuri Gürgür, Acar Okan, Peyami Turan, Mehmet Ferit Gökdemir, Alâaddin Korkmaz, Orhan Arslan, Nevzat Köro�lu, �rfan Tunç, �eref Yılmaz, Metin Akın, Celâl Battalo�lu, Hasip Öztürk, Saime Hazinedar, Müslim Turan, Orhan Türköz, Ümit Akkoyunlu, Ziya Gürel, Tarık Karayusufu�lu, Osman Öngel, Mustafa Kür�ad Özemir, �akir Gözübüyük, Nurettin Ba�a-ran, Celâl Er, Orhan Kavuncu, Süleyman Kürkçü, Erdal Sargutan, vb. idiler.

Derginin yayımı 44 sayı sürdü. 3. ve 4. ciltlerinde bazı sayılar birkaç sayı (s.g. 33-35., 37-38, 42-44.) bir arada yayınlanmı� ise de bu toplu sayılarda sayfa sayıları da 36, 32, 64 olarak artırılmı�tı. Fakat bu toplu sayılar, bir “son”un belirtileri idi. Derginin yayımı, yerini Ocak-III’e bırakmak üzere, 44. A�ustos 1971 sayısı ile son verildi.

Ocak dergisinin önemi inceleme ve ara�tırmaya de�er veren bir yük-sek ö�renimli gençlik toplulu�unun bu nitelikteki yazılarını yayımlaması idi.

Ö T Ü K E N (01.1964-12.1975)

Atsız mecmua, Orhun ve Orkun dergilerinin devamı sayılan “aylık Türkçü dergi”. Ocak 1964 ile Kasım 1975 arasında, 143 sayı çıkarıldı.

27x18 sm. boyutundaki dergi, genellikle 8 sayfa olarak yayımlanı-yordu. Yazı yo�unlu�una ba�lı olarak bazı sayıların 12, 16, 20, 24 ve 32 sayfa olarak çıktı�ı da oluyordu. Kapa�ı olu�turan ilk sayfasında, renkli zemin üstüne basılan logonun altında “Bütün Türkler bir ordu” söylemi, aylı kurt amblemi, bir özdeyi� ve sayı belirteci, çıktı�ı ay ve fiyatı yer almakta idi. Son sayılarına her sayıda rengi de�i�tirilen, Ötüken’i temsil eden bir resim konuluyordu. 1969’da çıkan bazı sayıları Ankara’da basıldı.

Sahibi Atsız’dı. Yazı i�leri müdürlü�ünü Mustafa Kayabek, sona yakın sayılarında ise Erdo�an Saruhano�lu yaptı.

Türkçülük ülkü ve dü�üncesini Atsız’ın biçimlendirdi�i yolda i�leyen yazı ve �iirlere, günlük olayların yorumlarına yer veren dergide dil ve tarih konularındaki yazılara da rastlanır. Yazarları arasında Atsız, Nejdet Sançar, M. Zeki Sofuo�lu, Refet Körüklü, Muzaffer Eri�, Mehmet Orhun, Fahri Ersava�, vb. yanında, Mustafa Kayabek, Aydil Erol, Hayranî Ilgar, Ahmet Bican Ercilasun, Mirat Özçamlı, �brahim Güleç, Murat Çetin, Suphi Saatçi, Mustafa Tanırer, Osman Üçer, Mevlût Yılmaz Ulu�tekin, Abdurrahman Kele�, Atillâ Demiral, Nihat Yücel gibi genç Türkçüler de yer almakta idi.

Ötüken’in yayınlanı�ı sırasında kar�ıla�ılan en ilgi çekici fakat üzücü olay, hükûmet yetkililerinin dikkatini Güney Do�u Anadolu’daki kürtçülük -bölücülük eylemlerine çekmek için yazdı�ı ve derginin Nisan-Temmuz 1967 sayılarında yayımlanan yazılarından dolayı Atsız’a ve yazı i�leri müdürü M. Kayabek’e 15’er ay hapis cezası verilmesi idi. Cezanın gerekçesi onların “bölücülük yaptıkları” suçlaması idi. Kayabek bu ceza-nın tümünü memleketindeki cezaevinde kalarak çekmi�; Atsız, hasta olmasına ra�men bir süre cezaevinde tutulduktan sonra, ülküde�lerinin

yo�un ba�vurusu üzerine, zamanın cumhurba�kanı Fahri Korutürk’ün affı ile özgürlü�üne kavu�mu�tu.

Derginin bir hizmeti de çevresinde toplanan Türkçü gençlerin katılımı ile, sonradan adı ‘Türkiye Milliyetçiler Birli�i’ne dönü�en Türkçüler Der-ne�i’nin kurulu�una vesile olması idi.

Dergi, Ankara’da görevli iken bile çıkarılmasına büyük emek veren, hatta birçok sayılarını orada hazırlayıp bastıran veya Istanbul’daki basımevine gönderen Nejdet Sançar’ın uçma�a varı�ı ve Atsız be�in a�ırla�an hastalı�ı yüzünden, yayımına 143. Kasım 1975 sayısı ile son vermek zorunda kaldı.

T Ü R K Y O L U (06.02-16.09.1969)

Haftalık haber ve yorum gazetesi. 06 �ubat 1969’da �stanbulda ya-yımlanma�a ba�ladı.

Yarım gazete (42x29 sm.) boyundaki bu gazete-derginin kapa�ında, sayfanın yarısını kapsayan kalın bir kare çerçeve içinde, iki satıra ayrılmı�, kırmızı renkli olarak basılmı� logosu, onun altında da , kalın bir siyah çizgi içinde, “Bütün Türkler birle�iniz” söylemi yer alıyordu. Logo karesinin altında “Haftalık gazete” sözü, yayınlanı� tarihi ve 125 kuru� olan fiyatı yazılıydı (Bu satıra sonradan sayı belirteci de eklendi).

Derginin imtiyaz sahibi Mahmut Belenli, yazı i�leri sorumlu müdürü Erhan Demirutku idi. Birçok tanınmı� Türkçünün de bulundu�u geni� bir yazar kadrosu vardı. Atsız, Nurettin Pakyürek, Ertu�rul Satıcı, Mahmut Belenli, Erhan Demirutku, Ya�ar Aksoy sürekli yazarlarıydı. Ayrca Nejdet Sançar, Alparslan Türke�, Galip Erdem, Rifat Baykal, Muzaffer Özda�, Mümtaz Turhan, Dervi� Mânizade, M. Kemal Cabio�lu, Necdet Sevinç, �ffet Halim Oruz, Refik Özdek, Kurt Tarık Özhan, Süleyman Sürmen, Necmettin Hacıemino�lu, Celâl Erçıkan, Dursun Yıldırım, Ahmet B. Ercilasun, �lter Veziro�lu, vb.’de yazarları arasındaydı.

Türk yolu’nun ilgi çekici bir yanı, ilk sayısından ba�layarak Atsız’ın Türkçülük ve meselelerini ele alan yazılarını, Alparslan Türke�’in MHP önderi olarak yaptı�ı konu�maları ve Erhan Demirutku’nun “1944 Türkçülük Olayı” ba�lıklı dizi röportajını yayımlaması idi. O röportajlar-da A. Nurullah Barıman, �smet Tümtürk ve Yusuf Kadıgil’in gördük-leri i�kenceler ve duru�ma izlenimleri hakkında verdikleri bilgiler ilgi çekici ve ibret verici idi.

Türk yolu’nun yayımı, 16 Haziran 1969’da çıkarılan 19. sayı ile son buldu.

M � L L Î H A R E K E T (11.1966-12.1971)

“Aylık fikir, sanat, siyaset dergisi” olarak Kasım 1966’da on be� günde bir çıkarılma�a ba�landı. 1968 sonlarından ba�lanarak aylık yayımlandı. Ahmet Karabacak, Rıza Fırtına, Muammer I�ın, Fethi �ekercio�lu-’nun kuruculu�unda, Istanbul’da çıkarıldı.

Millî hareket’in ilk altı sayısı Muammer I�ın’ın sahipli�inde çıkarıldı. Daha sonra sahip ve yöneticisi Ahmet Karabacak oldu. Yazı i�leri müdürlüklerini de Nail Erhan, Erol Kılıç ve Sakin Öner yaptılar.

Yazarları arasında Ahmet Karabacak, Ahmet Kabaklı, Kemal Cabi-o�lu, Faruk K. Timurta�, Muzaffer Özda�, Nejdet Sançar, Alparslan Türke�, Hikmet Tanyu, Mustafa Yazgan, Sabahaddin Cem, Aclan Sayılgan, Dündar Ta�er, �lhan E. Darendelio�lu, Kâmil Turan, Nec-mettin Hacıemino�lu, Galip Erdem, Refik Özdek, Nevzat Yalçınta�, Osman Yüksel, Mehmet Eröz, Ergun Kaftancı, Yücel Hacalo�lu, Sa-kin Öner, Niyazi Adıgüzel, Dervi� Manizade, Yusuf �mamo�lu, Yıl-maz Yalçıner, vb. bulunuyordu.

Millî hareket, siyaseti ön plânda tutarak CKMP, daha sonra da onun yerini alan MHP paralelinde yayın yaptı. Aralık 1971’e kadar düzenli ola-rak yayımlanan dergi sonradan bazı özel sayılar çıkardı.

D E V L E T (17.04.1969-06.1979)

Milliyetçi haber ve yorum gazete-dergisi. Türk Oca�ı ve Üniversiteliler Kültür Derne�i’nden yeti�en gençlerce çıkarıldı. Birbirini izleyen haftalık, ve aylık iki dönem halinde yayımlandı.

1. (Haftalık) dönem (17.04.1969-03.1978) Devlet, 17 Nisan 1969 günü Ankara’da yayımlanmaya ba�ladı. Yayı-

mına haftalık olarak ba�layan dergi, 20 Eylül 1971 günlü 128. sayısın-dan ba�lanarak, 20 Kasım 1972 günlü 159. sayıya kadar on be� günde bir çıkarıldı; bundan sonra yeniden haftalı�a döndü ve bu durum 435. sayıya kadar sürdü.

Her sayısı 12 sayfa olan bu gazete-derginin boyutu 42x29 sm. idi. Gazete kâ�ıdına basılıyordu. Kapak hizmeti gören ilk sayfasında, siyah üzerine beyaz olarak tasarlanmı� olan logosunun altında, “Ey Türk ken-dine dön…” söylemi, sa� yanında da sayı ve tarih bildirimi yer alıyordu. Bunların altında kalan bo�lukta ise önceki haftanın önemli olaylarına ili�kin resimlere ve önemli yorum yazılarının iri harflerle yazılmı� ba�lıklarına yer verilmekte idi.

Devlet dergisinin sahip ve yazı i�leri müdürlü�ü görevlerini, 1-42. sayılar boyunca Halil Özyıldız yaptı. Özyıldız’ın evini Istanbul’a ta�ıma-sı üzerine, 43. sayıda bu görevleri üstlenen �brahim Metin, sahipli�i dergi kapanıncaya kadar sürdürdü. Yazı i�leri müdürlü�ünü ise, 110. sayıdan ba�layarak Tevfik Fikret Kılıçkaya yürüttü.20 Bunun üzerine olu�turulan “umumî ne�riyat müdürlü�ü görevini ilkin Mehmet Nedim Budak, daha sonra da Sadi Somuncuo�lu üstlendi. 20 Bu yazı i�leri müdürlü�ü de�i�ikli�i, o dönem Ankara’sındaki Sıkı Yönetim baskısından kurtarmak için Devlet’in yönetimini Konya’da gösterme gere�inden do�mu�tu. Konya avukatlarından olan T.F. Kılıç-kaya kendisine teklif edilen bu görevi ‘fahrî’ olarak üstlenmi�ti; yazı-hanesi de derginin idarehanesi olarak gösterilmi�ti. Devlet Ankara’da hazırlanıp yayımlanıyor, fakat Konya’dan yönetilir görünüyordu. Bu durum dönem sonuna kadar sürdü.

Devletin çok geni� bir yazar ailesi vardı. Yüzlerce ki�inin yazılarını yayımladı. “Devletten millete” ba�lıklı ba�yazılar imzasız yayımlanıyor-du. Sürekli yazarları olan Galip Erdem, Emine I�ınsu, Cezmi Kırımlıo�lu (Bayram), Hikmet Tanyu, Ârif Nihat Asya, Nuri Gürgür, Sadi Somuncuo�lu, Ayhan Tu�cugil (�skender Öksüz), Dilâver Cebeci, Abdürrahim Karakoç, �smail Gerçeksöz, Niyazi Yıldırım Gençosmano�lu yanında Alparslan Türke�, Atsız, Nejdet Sançar, Necmettin Hacıemino�lu, Aziz Alpaut, Sait Ali Ankara, Osman Turan, �mre Toht, Tuncer Gülensoy, Sadık Kemal Tural, M. Fah-rettin Kırzıo�lu, Mehmet Eröz, �evket Kutkan, Gökçeo�lu Yavuz Yücel, M. Zeki Sofuo�lu, Nevzat Köso�lu, Süleyman Hayri Bolay, Ahmet Kabaklı, Enis Öksüz, Mehmet Orhun, Kurt Tarık Özhan, Akdes Nimet Kurat, Yavuz Bülent Bâkiler, Nejat Gö�ünç, Mehmet Eröz, Âmiran Kurtkan, Sakin Öner, Ömer Öztükmen, Mustafa Kafalı, Necdet Sevinç, Kurt Karaca (Fikret Eren), Ahmet Rifat (Ahmet Nuri Yüksel), Hasan Oraltay, Enver Esenkova, Suat �lhan, Acar Okan, Mustafa Hacıömero�lu, Hakkı Dursun Yıldız, �aban Karata�, Ahmet Temir, Kâmil Turan, Ya�ar Kutluay, Mehmet Altınsoy, �eref Yılmaz, �evket Bülent Yahnici ve daha pek çok yazar dergiye katkıda bulundular.

Devlet’in bu dönemdeki yayını Mart 1978 ayında çıkan 435. sayısı ile son buldu. Dergi, dokuz yıl süren bu yayını ile ülkücü gençlik hareketi için önemli bir yeti�tirici ve yönlendirici hizmeti yapmakla kalmamı�, o dönemin karma�ık olaylarını tespit ve kayıt etme görevini de ba�arı ile yürütmü�tü. Bir ara satı�ı 23 bine kadar yükselen Devlet’in malî ve idarî yüküne dokuz yıl katlanan �brahim Metin bu yükü ta�ıyamaz duruma gelince, derginin kapatılmasından ba�ka yol kalmamı�tı.

2. (Aylık) dönem (04-05.1978-06..1979) Haftalık Devlet’in kapanması kesinle�ince, o günlere kadar derginin

çıkmasına yardımcı olan ve dergilerinin kapanmasına gönülleri razı olamayan, aralarında Osman Çakır, Osman Oktay, Meriç Co�kun, Nedim Ünal, Sadık Tokuço�lu’nun bulundu�u on iki ki�ilik genç ülkücü

toplulu�u, maddî ve manevî imkânlarını birle�tirerek derginin sürdürül-mesi görevini üstlendiler. Nisan 1978’den ba�layarak aylık olarak çıka-rılmaya ba�lanan dergi, haftalık olanla olan ba�lantısını belirtmek üzere, biri 1’den, öteki 436’dan ba�layan iki ayrı numara ile yayılmanı-yor ve “ikinci dönem” söylemine yer veriyordu.

Aylık Devlet, 27x19 sm. boyutlu, 32 sayfalı idi. De�i�ik kâ�ıda basılan kapa�ın ilk sayfası, ortası bo� renkli bir çerçevenin üst bölümünde, büyük, di�i harflerle yazılmı� ad logoyu, altında “Milliyetçi aktüalite-fikir ve yorum dergisi” söylemini ta�ıyor, çerçevenin alt bölümünde de sayı belirteci veriliyordu. Derginin 1-11. sayılarda 10, 12-14. sayılarda 15 lira olan fiyatı, arka kapa�ın altında yer alıyordu.

Ilk dokuz sayısında Mehmet Ça�atay Özdemir’in “sahibi ve yazı i�le-ri müdürü” olarak gözüktü�ü dergide, 10. sayıdan ba�layarak sahiplik görevini �eref Sava�, yazı i�leri müdürlü�ünü de Süleyman Kürkçü üstlenmi�ti. Ba� yazı niteli�indeki “ayın yorumu” yazılarını, imzasız ola-rak Acar Okan yazıyordu. Sürekli yazarlar olan Nuri Gürgür, Ayvaz Gökdemir, �lteri� Metin (Galip Erdem), Necmettin Hacıemino�lu, Mehmet Özkan (Necdet Özkaya), Ahmet Ârif (Ahmet Nuri Yüksel), Mete Demirkan (Sadi Somuncuo�lu), Ayhan Tu�cugil (�skender Öksüz), Tevfik Ertüzün’ün yanında, Turgut Günay, Rasih Demirci, Orhan Düzgüne�, Aziz Alpaut, Süleyman Hayri Bolay, Orhan Kavuncu, A. Oktay Güner, Ahmet Kabaklı, Ergun Göze, Kâmil Kutluay da yazıları yayımlanan ba�lıca yazarlardı.

Derginin yayımı, 14. (450.) sayısı ile son buldu. Böylece Devlet, en uzun ömürlü milliyetçi dergilerden biri oldu.

O C A K – III (10.1972 / 12.1975)

“Üç aylık ara�tırma ve inceleme dergisi”. Üniversiteliler Kültür Derne-�inin çıkardı�ı Ocak-II’nin devamı olarak, Ekim 1972 ile Ocak 1975 arasında yayımlandı

Boyutları, devamı oldu�u belirtilen derginin aynı (23x15 sm.) idi. Ka-pak düzenlemesindeki tek farklılık ise, logosunun yanına yukarıda

sunulan söylemin üç satır halinde sunulması idi. Sayılarının sayfa tutarları 80 ile 148 arasında de�i�iyordu.

Ocak-III’ün imtiyaz sahibi Üniversitelile Kültür Derne�i adına Süley-man Kürkçü idi. Yazı i�leri müdürlü�ünü ise �akir Gözübüyük ve Mustafa �erbetçio�lu üstlenmi�ti: Uzun ara�tırma ve inceleme rapor-larının yazarları ise; Yavuz Akpınar, Orhan Arslan, Cezmi Bayram, Ekrem Bekta�, Rasih Demirci, Celâl Er, Ahmet Ali Garipkafkaslı, Ayvaz Gökdemir, �akir Gözübüyük, Nuri Gürgür, Ahmet �yioldu, Nevzat Köso�lu, Ceyhan Murathan, Mehmet Rasim, Mehmet Saatçi, Erdal Sargutan, �rfan Tunç, Mustafa yıldırım, �eref Yılmaz idiler. Niyazi Yıldırım Gencosmano�lu’nun bir �iiri ile Chantel L. Cantel’den bir çeviriye de yer verilmi�ti.

Türkçü gençlerin olu�turdu�u bir ara�tırma toplulu�unun verimlerini sunan derginin yayımı, Ocak 1975’te çıkarılan 11-12. sayısı ile son buldu.

YEN� DÜ�ÜNCE (15.06.1981- ? )

Haber, yorum, dü�ünce dergisi. 15 Haziran 1981’de on be� günlük olarak çıkarılmaya ba�landı; 15. sayısından ba�lanarak haftalık oldu.

29x20 sm. boyutlu, 32 sayfalı olarak çıkarılan dergi, kendinden ka-paklı olarak 3. hamur kâ�ıda basılıyordu. Çok renkli, resimli olarak dü-zenlenen kapa�ının üst bölümünde küçük boyutlu harflerle yazılmı� “Yeni” ve iri harflerle yazılmı�, sayfa enini kapsayan logo, bunun altında da sayı belirteci, çıkı� günü ve fiyatın bulundu�u satır yer alıyordu.

Yeni dü�ünce’nin sahibi Akkan Suver idi. Derginin yazı i�leri sorum-lulu�unu ise,1-16. sayılarda Timuçin Mert, 17-26.’da Faik Sezgin, 27-40’da Ali Gürgen, 41-66’da Zikrî Akın ta�ıdı. 41. sayıda Genel Yayın Müdürlü�üne getirilen Ergun Kaftancı, 67. sayı ile birlikte yazı i�leri müdürlü�ü görevini de yürütme�e ba�ladı.

Derginin zengin bir yazı toplulu�u vardı.Üçüncü sayfada yer verilen “Ba� yazı”lar, çoklukla Yeni Dü�ünce imzası ile çıkıyordu; fakat bazı

ba� yazılarda Erol Güngör ve Sait Bilgiç imzaları da yer alıyordu (Güngör ve Bilgiç’in öteki sayfalarda yayınlanan yazıları da vardı).

Yeni dü�ünce’nin sürekli yazarları Necmettin Hacıemino�lu, Mus-tafa Kafalı, Cemal Kutay, Sevinç Çokum, Melin Has-er, Ergun Kaf-tancı idiler. Akkan Suver, Sevgi Kafalı, R. O�uz Türkkan, Aydın Taneri, Nermin Pekin, Sadri Saptır, Muzaffer Eri�, Nurettin Pakyü-rek, Ahmet B. Ercilasun, Orhan Türkdo�an, Refet Körüklü, Avni Özgürel, Zekeriya Beyaz, Muammer Yılmaz, �smet Tümtürk, Re�at Akkaya, Rıza Akdemir, Ahmet Güner, Recep �ükrü Apuhan, �zdin Balkantürk, Pınar Türkmen, Sırrı Erku�, Zikrî Akın, yazıları sıkça yayınlanan yazarlardı. Daha pek çok milliyetçi yazarın yazılarına da yer verilmekte idi.

Yeni dü�ünce 12 Mart 1980’deki askerî darbeden sonra çıkarılma�a ba�landı�ı için, bu hareketin sonunda yapılan tutuklamalar ve yürütülen dâvâlar, infazlar, haber ve yorumlarının önemli bir bölümünü olu�turu-yordu. Özellikle MHP ve ülkücü kurulu�lar dâvâları olabildi�ince ayrıntılı biçimde haber yapılıyor ve yorumlanıyordu. Tarihci Cemal Kutay’ın Türk Ocakları’nın kurulu�unu irdeleyen ve 15 sayı süren uzun yazısı da ilgi çekici idi. T Ö R E (05.1971-05.1985)

Ba�lı�ının altında “Aylık fikir ve sanat dergisi” yazısı bulunan Türkçü bir “siyaset, bilim, dü�ünce dergisi” olarak, Ankara’da çıkarıldı. 15 yıllık sürede 168 sayısı yayımlandı. Aslında Töre, do�rudan bu adla çıkarıl-mı� bir dergi de�ildi; kurucusu Halide Nusret Zorlutuna olan Ay�e’nin devamı idi. O dergi 28 sayı çıktıktan sonra, adı Töre’ye dönü�türül-mü�tü. Bu yüzden Töre’nin ilk üç sayısı 29, 30 ve 31 numarası ile çıkmı�; ardından 4, 5, 6 … diye devam etmi�ti.

Derginin sahiplik ve yazı i�leri müdürlü�ünü, Ay�e’de oldu�u gibi, Emine I�ınsu üstlenmi�ti (Sahiplik, Haziran 1981 sayısından ba�la-yarak Ya�ar E�mekaya’ya geçti). Bu dönemde “genel yayın müdürlü�ü”

görevini, sırasıyla,Aynur Can, Mehmet �. Önal, Peyami Çelikcan yaptılar.

Töre’deki dü�ünce yazılarının ba�lıcalarını Erol Güngör, Necmettin Hacıemino�lu, Mehmet Eröz, Hikmet Tanyu, Orhan Türkdo�an, Sa-dık Kemal Tural, Ahmet Bican Ercilasun, Galip Erdem, Agâh Oktay Güner, Ayhan Tu�cugil (�skender Öksüz), Birol Emil, Turan Yazgan, Tarık Bu�ra, Ergun Göze, Faruk Kadri Timurta�, Umay (Türke�) Günay, Dündar Ta�er, Abdülkadir �nan, Âmiran Kurtkan, Beyhan Karama�aralı, Aclan Sayılgan, Ahmet Cebeci, Nevzat Köso�lu, �skender Öksüz, Necmeddin Sefercio�lu, vb. yazıyorlardı.

Derginin sanata dönük yanı ise Emine I�ınsu ve Ya�mur Tunalı’nın yönetiminde idi. �iir, hikâye, deneme gibi de�i�ik sanat dallarında yazan birçok yazara yer verildi. Halide Nusret Zorlutuna, Ârif Nihat Asya, Yavuz Bülent Bâkiler, Yetik Ozan (Turgut Günay), Ayvaz Gökdemir, �lhan Geçer, Bahattin Karakoç, Niyazi Yıldırım Gençosmano�lu, Azmi Güleç, A. Rahim Balcıo�lu, Ahmet Metin �ahin, �evket Bülent Yahnici, Sabahattin Engin, O�uzata Altaylı, Erol Sayan, Avni Anıl bunların ba�lıcaları idiler. Dergide, Co�kun Karakaya, Ahmet Ali Garipkafkaslı, Ali Düzgün, Mustafa Aslan, Mehmet Ba�bu�, Cengiz Karakuzu’nun desenleri de yayımlandı. Ayrıca, Mehmet Çınarlı’nın “Sanatçı dostlarım” adlı yazı dizisi yer aldı.

B O Z K U R T – II (10.1972- 1976)

“Aylık ülkü dergisi” olarak, Ekim 1972’de Ankara’da yayımlanma�a ba�ladı. 01 Aralık 1975’den ba�lanarak on be� günde bir çıkarılma�a ba�landı. Ülkücü gençli�e hitap eden, onların yazılarına da yer veren bir yayın organı idi.

28x20 sm. büyüklü�ünde olan derginin sayfa sayısı 16 idi. 3. hamur kâ�ıda basılıyordu. Kapa�ında, logodan ba�ka kurt ba�ı amblemi ile de�i�ik renkli tabanlar üzerinde çe�itli tasarımlar yer alıyordu. Fiyatı 150

kuru� olan dergi, sayı, çıkı� tarihi, fiyat gibi bilgileri arka kapakta vermekte idi.

Bozkurt’un sahibi Sadi Somuncuo�lu idi. Yazı i�leri müdürlü�ünü Nedim Ünal yaptı, �mtiyaz sahipli�in 1974’ten ba�layaraki Osman Ok-tay, yazı i�leri müdürlü�ünü ise Osman Çakır üstlendi. Bu dönemde Burhanettin Özbilici “umumî ne�riyat müdürü” idi.

Ba�lıca yazarları arasında Abdülkadir �nan, Sadi Somuncuo�lu, Ayhan Tu�cugil (�skender Öksüz), Dilâver Cebeci, �evket Bülent Yahnici, Niyazi Yıldırım Gencosmano�lu, Osman Oktay, Osman Çakır, vb. bulunuyordu.

Derginin yayımı 1977 ba�ında son buldu.

Y E N � S Ö Z C Ü (08.12.1980-07.06.1981)

“Haftalık haber, aktüalite, fikir dergisi”. 08 Aralık 1980’de Ankara’da çıkarılma�a ba�landı. 27 sayı yayımlandı.

42x29 sm. boyutundaki 16 sayfalı derginin kapak olarak kullanılan ilk sayfasının sol yanında, dikdörtgen bir çerçeve içinde, kırmızı renkli olarak basılan logosu ve altında yukarıdaki ilk satırda verilen söylem yer alıyordu. Logo çerçevesinin sa�ında ise yıl ve sayı ile 30 lira olan fiyat yazılı idi. Bunların altındaki bo�lukta ise, resim, çizim ve/ya içindeki önemli ba�lıklar veriliyordu.

Sahibi ve sorumlu yazı i�leri müdürü Avni Özgürel idi. Haberler ve yorumlar yanında dü�ünce yazılarına da yer verilen Yeni sözcü’nün ba�yazılarını genelde Erol Güngör, ara sıra da Avni Özgürel yazıyor-du. Sürekli yazarları olan Emine I�ınsu, Ayhan Tu�cugil (�skender Öksüz), Mustafa Zeynepo�lu, Bilge (Galip) Erdem, Ahmet B. Erci-lasun, Sadık K. Tural, Muharrem �emsek, Emre Ya�mur’dan ba�ka Ayvaz Gökdemir, Aydın Taneri, �aban Karata�, Necmettin Hacı-emino�lu, Reha O�uz Türkkan, Abdullah Manaz (Ya�mur Tunalı), Mehmet Önal, Bilge Ercilasun, Türüko�lu (Cevdet) Gök-Alp, Ahmet

Karaca, Turan Güven, Orhan Türkdo�an, vb. de yazıları ile katkılarda bulunuyorlardı.

Derginin yayımlanması 07 Haziran 1981’de yayınlanan 27. sayısı ile son buldu.

Y E N � O R K U N (03.1988-12.1989)

“Aylık Türkçü dergi”. Istanbul’da 20 sayı yayımlandı. 26x19 sm boyutlu, 16 sayfalı olan dergi 1. hamur kâ�ıda basılıyordu.

Kapak olan ilk sayfasında, küçük bir “Yeni” sözünden sonra iri harflerle tasarlanmı�, sayfa enini kapsayan “ORKUN” logosu veriliyordu. Logo-nun altındaki geni� alanda, ilgi çekici tasarımlar ve/ya foto�raflar yer alıyordu. Altta da sayı belirteci, çıkı� tarihi ve fiyatı bulunuyordu. Fiyatı 300 lira ile ba�layıp 1.500 liraya kadar yükselmi�ti.

“Kurucusu: Atsız” anlatımı ta�ıyan Yeni Orkun’un imtiyaz sahipli�ini Refet Körüklü üstlenmi�ti. Yazı i�leri müdürü ise �smet Tümtürk’tü. Ba�lıca yazarları �smet Tümtürk, Fethi Teveto�lu, Nejdet Sançar, Muzaffer Eri�, Âlim Gerçel, Altan Deliorman, Ahmet B. Ercilasun, Refet Körüklü, �ahabettin Yücel, Erk Yurtsever, Niyazi Yıldırım Gencosmano�lu, Tekin Erer, Mustafa Kayabek, Reha O�uz Türk-kan, Yasin Arslan, Enis Turan, Fahri Ersava�, H. Rıdvan Çongur, Türüko�lu C. Gökalp, Faruk Çil, Basri Gocul, Âlim Gerçel, Mir’at Özçamlı, Nef’i Demirci, Hayranî Ilgar, Ya�mur Çavu�o�lu, Bilgehan Atsız Gökda�, Sadettin Gömeç, Celâl Öcal, Sabri Özcan San, vb. idiler.

Dergi, “Orkun süreci”ni ba�arı ile sürdüren bir yayın organı oldu. Teveto�lu’nun 1944-47 Türkçülük Dâvâsı’nın sanıklarını ve dâvâ ile ilgili önemli olayları anlattı�ı “Biz bin dokuz yüz kırk dörtlüler” ana ba�lıklı, uçma�a varı�ı yüzünden tamamlanamayan dizi yazısı özellikle önemli idi.

O R K U N - III (03.1998-07.2006)

“Aylık Türkçü dergi” olarak Istanbul’da çıkarılan bu yayın organı, bu tür dergilerin uzun ömürlü olanlarındandı. Mart 1998’de ba�layan yayın serüveni, Temmuz 2006’ya kadar, altı yıl be� ay sürdü ve bu süre içinde 101 sayısı yayımlandı.

Orkun, 28x21 sm. boyutunda 1. hamur kâ�ıda basılan, bütün sayfa-ları renkli bir yayın organı idi. Ku�e kâ�ıda basılan kapa�ında, logosu ile aylı kurt amblemi dı�ında, çok renkli, özgün resimler bulunuyordu. 50+4 sayfalı olan derginin fiyatı, ba�langıçta 250.000 Tl iken, bu fiyatın sonradan birkaç kez artırılması gere�i duyulmu�tu.

Derginin sahibi ve yazı i�leri müdürü Altan Deliorman’dı. Önceki Orkun’lardan farklı olarak, yönetime yardımcı olacak üç kurul olu�-turulmu�tu. Hepsi de “Prof. Dr.” olan 10 ki�ilik bir bilim ve 7 ki�ilik bir danı�ma kurulu vardı. Yazı kurulu da 7 ki�iden olu�uyordu.

Bilim Kurulu’nu olu�turanlar Ercüment Kuran, Halûk Karama�aralı, Necmeddin Sefercio�lu, �smail Hakkı Gökhun, Ahmet Bican Erci-lasun, Bahaeddin Yediyıldız, Abdülhalûk Çay, Dursun Yıldırım ve Cihat Özönder idiler. Danı�ma Kurulu Orhan Türkdo�an, Osman Fik-ret Sertkaya, Enis Öksüz, Ömer A. Aksu, Fikret Türkmen, Abdül-kadir Donuk ve Kenan Erzurumlu’dan olu�uyordu. �smet Tümtürk, Refet Körüklü, Sami Yavrucuk, Erk Yurtsever, Yakan Cumalıo�lu, Ergun Gençeren ve �uayıp Bozfakıo�lu da Yayın Kurulu üyesiydiler (�smet Tümtürk, ilk sayı çıkmadan önce, bir trafik kazasına kurban giderek uçma�a varmı�, adı anısına saygı olarak bütün sayılara konulmu�tu).

Derginin ba�lıca yazarları Orhan Türkdo�an, Yakan Cumalıo�lu, Reha O�uz Türkkan, Necmeddin Sefercio�lu, H. Rıdvan Çongur, Altan Deliorman, Yücel Hacalo�lu, O�uz Çetino�lu, Nusret Demiral, Osman F. Sertkaya, Kenan Erzurumlu, Saadettin Gömeç, Nefi De-mirci, Celâdet Moralıgil, Haldun Ero�lu, Turgut Güler, �enol Kan-

tarcı, Ya�mur Çavu�o�lu, Turgay Tüfekçio�lu, Harun Güngör gibi ya�lı ve genç Türkçülerdi.

Dergi millet ve yurt sorunlarını irdeleyen yazılar yanında, güncel olayları aylık bir yayın organının yapabilece�i ölçüde izleyerek onları Türkçü görü� açısı ile de�erlendiren, “unutulmayan Türkçüler”i hatırla-tan yazılara yer veriyor, genç Türkçülere yönelik yayınlar yapıyordu. Ayrıca her yıl, genç Türkçü yazarları ortaya çıkarmak, onları Türkçülük konularında ara�tırma yapmaya yöneltmek ere�i ile belirli konularda yazı yarı�maları açıyordu. Atsız’ın mektupları da kitapla�madan önce, bu dergide tefrika edilmi�ti.

Orkun, yurt çapında da�ıtımını yapan kurulu�un, bu i�in sürdürülmesi için çok büyük miktarda güvence parası istemesi üzerine yayınına son vermek durumunda kaldı. Böyle bir durumla kar�ıla�ılması Türkçülük ve Türkçüler için büyük bir talihsizliktir. Yine de avunulacak bir taraf var: Derginin yayını, www.orkun.com.tr adresindeki sanal a� (internet) sitesinde sürdürülüyor.

M � L L Î K Ü L T Ü R (01.1977- ? )

Aylık fikir ve sanat dergisi olarak Kültür Bakanlı�ı’nca çıkarıldı. �lk çıktı�ında büyük ilgi ile kar�ılanan derginin yayını, 11. sayıdan sonra, iktidar de�i�ikli�i yüzünden durduruldu. Aralık 1979’da yayınlanmasına 12. sayı ile yeniden ba�landı.

Dergi okuyucularda ortak bir kültür birikimi olu�turulmasını, Türk kül-türünün kaynakları hakkında bilgi verilmesini amaçlıyordu. Atatürk, kül-tür, millî kültür, milliyetçilik, Türk milliyetçili�i, Türk dili, dilde uydurmacı-lık, kültür de�i�meleri, �slâmiyet ve Türklük, Türk tarihi, Türk tema�a sa-natları, Türk mimarlı�ı, Türk tiyatrosu, Türk edebiyatı konularında yazı-lar yayımlandı. Az sayıda �iir ve hikâye ye de yer verildi.

Millî Kültür’ün çoklu�u üniversite ö�retim üyelerinden olu�an geni� bir yazar kadrosu vardı. Sayısı yüzleri a�an yazarları arasında �. Hâmi Dâni�med, �ükrü Elçin, Bedri Gürsoy, Zeynep Korkmaz, Âmiran Kurtkan Bilgeseven, Nermin Erdentu�, Kenan Akyüz, Abdülkadir

Karahan, Mehmet Çınarlı, Ali Nihat Tarlan, �evket Kutkan, Mehmet Köymen, Ercüment Kuran, �smail Baha Sürelsan, Mehmet Kaplan, Ahmet Edip Uysal, Bahattin Ögel, Emin Bilgiç, Dursun Yıldırım, Müjgân Cunbur, Günay Kut, Erol Güngör, Mehmet Kaplan, Bayram Kodaman, Cemil Meriç, Âdile Ayda, Aydın Taneri… anılabilir.

M�LLÎ E��T�M ve KÜLTÜR (08.1977-03.1983)?

“�lmî ara�tırma, inceleme, kültür, sanat ve fikir dergisi”. Ankara’da yayımlandı. Ba�langıçta üç ayda bir yayınlanan dergi, daha sonra ‘iki aylık’ durumuna getirildi.

Sahibi Muharrem �emsek olan derginin yazı i�leri müdürlü�ünü Mustafa Özcan ve �brahim Çakır yürüttü. Genel yayın müdürlü�ünü de sırayla Alper Aksoy, Ayhan Acar yaptılar. Amacı, ilk sayısında “Aydınlarımızın ara�tırmalarını ve görü�lerini yayınlayarak insanımızın e�itilmesine, meselelerimizin çözülmesine ve Türk milletinin öncü-lü�ünde yeni bir medeniyetin do�u�unu hazırlayarak fikrî muhtevanın olu�turulmasına katkıda bulunmak istiyoruz. Türk milliyetçilerinin, aydınlık bir ça�ın müjdecisi olan ülkücülerin ve ülkücü dünya görü�ünün sesi olaca�ız” sözleriyle açıklandı. 9-14. sayılarında edebî verimlerin yayınlanmasına a�ırlık veren dergi, özel sayılar da yayınladı.

Millî e�itim ve kültür’ün yazarları arasında akademik kesimden ki�iler de yer aldı. Yazar kadrosunda Ahmet Bican Ercilasun, Sadık Tural, Hakkı Dursun Yıldız, Nuri Yazıcı, Yusuf Ekinci, Cahit Baltacı, Nazik Erik, Cevdet Gök-Alp, Ahmet Ali Arslan, Selâmi Babacan, Yusuf Halaço�lu, Namık Kemal Zeybek, Nuri Yazıcı, Tahir Ça�atay, Aydın Taneri, Orhan Türkdo�an, Mehmet �andır, Faruk K. Timur-ta�, Yılmaz Öztuna, Ahmet Karaca, Cemil Meriç, Hüseyin Mümtaz, Saim Sakao�lu, Abdurrahman Küçük, Be�ir Ayvazo�lu, Emel Esin, Durali Yılmaz, Alper Aksoy, Muhsin �lyas Suba�ı, Tarık Bu�ra, Bay-mirza Hayit, Hikmet Tanyu, Turan Güven, Tuncer Baykara, Süley-

man Hayri Bolay, S. Ahmet Arvasî, Erol Güngör, Necmettin Hacı-emino�lu, Melin Has-er, vb. bulunuyordu. SANAT, B�L�M VE KÜLTÜRDE O R K U N (08.1981-10.1983)

Tam adı Sanat, bilim ve kültürde Orkun olan dergi A�ustos 1981-Ekim 1983 arasında 13 sayı çıkarıldı. Aylık olarak yayınlanıyordu. Kimlik bölümünde “Kurucusu Atsız” sözü yer alıyordu.

Derginin sahibi Ya�ar Arısan idi. Yazı i�leri müdürlü�ünü ilk be� sayıda Behzat Tanç, sonraki sayılarda Rasim Ek�io�lu yaptı. Mehmet Ali Birand da “genel yayın müdürü olarak gözüküyordu. Yazarları arasında Nejdet Sançar, Rasim Ek�io�lu, M. Kemal Özergin, Mus-tafa E. Erkal, Orhan Türkdo�an, Tevfik �nci, Halit Çölo�lu, Zekeriya Beyaz, Aydil Erol, Muhittin Nalbanto�lu, A. Ali Kazgano�lu, Elmas Yıldırım, M. Fatih Turan, Mustafa Kayabek, Kemal Hacıkadiro�lu, Nejat Diyarbekirli, A. Süheyl Ünver, Orhan Türkdo�an, Abdülhalûk Çay, Necmettin Hacıemino�lu, Mehmet Ate�o�lu, Vecdi Bürün, Rasim Ek�io�lu, Dilâver Cebeci, Faruk K. Timurta�, Mehmet Eröz, Muzaffer Eri�, Hayranî Ilgar, vb. bulunuyordu.

Yayınlandı�ı sırada birçok Türkçü yazarın katkısını sa�layan dergi, yerini Bakı� adlı bir dergiye bırakaca�ı gerekçesi ile, 13. sayıdan sonra kapatıldı.

B U L D U R U

Dergi adları yanındaki son rakamlar, bulundukları sayfayı gösterir.

Altın ı�ık, 01 / 09. 1947; ���Aras, 01 / 06.1952; ��Atsız mecmua, 15.05.1931 / 25. 09.1932; ���Bozkurt - I, 05.1939 / 26.1942; ���Bozkurt – II, 10.1972 / ? ; ���Bucak, 04.1945 / 06.1946; ���Büyük dâvâ, 25.01 / 10..04. 1951; ��Büyük Türkeli, 25.03.1962 / ? ; � Çı�ır, 01.1938 / 12.1938; ���Çınaraltı, 09.08.1941 / 15.07.1944; ���Defne, 05.04.1966 / 11.1971; ��Devlet, 17.04.1969 / 06.1979; ���Do�u, 29.10.1942 / 15.08.1948; ���Dü�ünen adam, 05.01.1961 / 19.04 .1962; ���Ergenekon, 10.11.1938-10.02.1939; ���

Genç kalemler, 1911 / 1912; ��Gökbörü, 15.12.1942 / 06.05.1943: ���Gurbet, 05 /11. 1954; �Kalem, 08.1948 / 03.1950; ��Komünizme kar�ı Mücadele, 01.08. 1950 / 15.05.1952; ���Kopuz - I , 04.1939 / 05.1944; ���Kopuz - II, 04- ? .1956; ���Kür-�ad, 03.04 / 03.11.1947; ��Mefkûre, 20.10.1951 / 10.01.1953; ��Millet, 05. 1942 /04.1944; ���Milli hareket, 11.1966 / 09.1970 ; ���Millî ı�ık, 05.1967 / 04.1971; ���Millî kültür, 01.1977 / ? ; ��Millî kültür ve e�itim, 08.1977 / 03.1983; ��Millî yol, 26.01 / 28.12.1962; ���

Ocak – I, 02.03.1956 /15.10.1958; ���Ocak – II, 01.1967-08.1969.; ���Ocak – III, 10.1972 / 12.1975; ���O�uz, 03 / 05.1952; ��Orhun, 05.11.1933 /04.05 1944; ���Orkun – I, 06.10.1952 / 18.01.1952; ��Orkun – II, 02.1962 / 01.1964;�����Orkun – III, 03.1998 / 07.2006; ��Önasya, 09.1965 / 02.1972; ���

Ötüken, 01.1964 / 12.1975; ���Özleyi�, 10.1946 /11.194; ���Sanat, bilim ve kültürde Orkun, 08.1981 / 10.1983; �Tanrıda� - I, 08.05 /04.09.1942; ���Tanrıda� – II, 05.11.1950 / 20.01.1951; ��

Toprak, 20.07.1945 /04.1967; ���Töre, 05.1971 / 05.1986; ��Türk amacı, 07 / 10. 1942; ��Türk dünyası, 02 / 03.1954; �� Türk dü�üncesi, 12.1953 / 04.1960; ��Türk sazı, 15.05.1943; ���Türk sözü, 12.04 / 24.07.1912; ��Türk yolu, 06.02.1969 / ? ; ����

Türk yurdu, 24.11.1911 / . . .: ��Türke do�ru, 03.1945 / 09.1948; ��Türkeli, 05.12.1951 / 05.01.1952; ���Türklük, 04.1939 / 04.1940, Türklük ve mukaddesat dü�manlarıyla Sava�, 02.03 / 08.06.1951; � Yeni dü�ünce, 15.06.1981 / ? ; ���Yeni Orkun, 03.1988 / 12.1989; ��Yeni sözcü, 08.12.1980 /07.06.1981; ���

���

K A Y N A K L A R

Karau�uz, Do�u, “Türkçülü�ün Zonguldak’ta yükselen sesi : “Do-�u” dergisi. Türk yurdu, xxviii, 230 (Ekim 2006), 59-67.

Teveto�lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Atsız mecmua”, Türk kültürü, 304 (A�ustos 1988), 47-53.

Teveto�lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Kopuz”, Türk kültürü, xxvi, 311 (Mart 1989), 59-62.

Teveto�lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Orhun”, Türk kültürü, xxvi, 306 (Ekim 1988), 34-39.

Teveto�lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Orkun”, Türk kültürü, xxvi, 308 (Aralık 1988), 42-49.

Teveto�lu, Fethi, “Türkçü dergiler : Tanrıda�. Türk kültürü, xvii, 321 (Ocak 1990), 27-31.

Teveto�lu, Fethi. “Türkçü dergiler : Türk yurdu”, Türk kültürü, xxv, 296 (Aralık 1987), 15-23.; xxvi, 298 (�ubat 1988), 20-27.; 299 (Mart 1988), 16-25.; 300 (Nisan 1988), 39-45.; 301 (Mayıs 1988), 33-39.; 303 (Temmuz 1988), 50-53.

82

Türk dili ve edebiyatı ansiklopedisi. �stanbul : Dergâh Yayınla-rı,1977-1998. 8 c.

Millî Kütüphane Süreli Yayınlar Bölümü dermesi.