nedİr Şu yeŞİlÇam’in meyvesİ ‘altin portakal’? … · vazgeçilmiştir (Çimrin, 2002:...

Akdeniz İİBF Dergisi (20) 2010 1-40

NEDİR ŞU YEŞİLCcedilAMrsquoIN MEYVESİ lsquoALTIN PORTAKALrsquo ANTALYArsquoNIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI SUumlRECİNDE

ANTALYA ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİNİN METALAŞTIRILMASI

WHAT IS THIS FRUIT OF PINEWOOD (TURKISH HOLLYWOOD) THE lsquoGOLDEN ORANGErsquo

THE COMMODIFICATION OF THE ANTALYA GOLDEN ORANGE FILM FESTIVAL DURING THE COURSE OF ANTALYArsquoS

RESTRUCTURING Reyhan VARLI GOumlRKlowast

OumlZET

Bu ccedilalışmada 2004-2009 yılları arasında Antalya Buumlyuumlkşehir Belediyesirsquonin neo-liberal youmlnetişimi oumlnderliğinde Antalyarsquonın bir kuumlltuumlr kentine doumlnuumlştuumlruumllmesi senaryosu ile yeniden yapılandırılma suumlrecinde Antalya Altın Portakal Film Festivali (AAPFF)rsquonin metalaştırılması suumlreci incelenmiştir Bu suumlreccedil iccedilinde Hollywood filmlerinin duumlnyadaki yeni film yapım merkezlerinden biri olabilmek iccedilin Antalyarsquoda kuumlltuumlr ve sanat alanının yanı sıra niş turisti kente ccedilekmek iccedilin turizm alanı da yeniden yapılandırılmıştır Buguumln Antalyarsquonın en oumlnemli kurumsallaşmış kolektif kuumlltuumlrel sermayelerinden biri olan AAPFFrsquonin ortaya ccedilıkışı kurumsallaşması ve kuumlresel pazarda Antalyarsquonın markalaşması iccedilin Antalyarsquonın temsilini guumlccedillendirmek uumlzere yeniden yapılandırılma suumlreci niteliksel alan araştırması ile elde edilen veriler ışığında değerlendirilmiştir Anahtar Kelimeler Kentsel yeniden yapılandırma neo-liberal kentsel youmlnetişim Antalya Altın Portakal Film Festivali kolektif kuumlltuumlrel sermaye alan

ABSTRACT

In this study the restructuring process of the Antalya Golden Orange Film Festival (AGOFF) is investigated within the context of the scheme to transform Antalya into a city of culture led by the neo-liberal governance of the Antalya Metropolitan Municipality in the 2004-2009 municipal governance term During this process while the field of art and culture was being restructured with the hope of making Antalya a center for location of runaway film shooting activities away from Hollywood the field of tourism was also being restructured in Antalya to reach urban tourists or so called niche tourists The emergence of the AGOFF its institutionalization process and today its restructuring process as the most important institutionalized collective cultural capital of Antalya to improve Antalyarsquos representation in the global market for branding Antalya are examined in the light of the findings based on the qualitative field research conducted in Antalya Key Words Urban restructuring neo-liberal urban governance Antalya Golden Orange Film Festival collective cultural capital field

lowast Ccedilankırı Karatekin Uumlniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Youmlnetimi Boumlluumlmuuml Yazar metnin ilk okumasını yapan Doccedil Yuumlksel Şahinrsquoe (Akdeniz Uumlniversitesi GSF) teşekkuumlr eder

Nedir Şu Yeşilccedilamrsquoın Meyvesi lsquoAltın Portakalrsquo Antalyarsquonın Yeniden Yapılandırılması Suumlrecinde Antalya Altın Portakal Film Festivalinin Metalaştırılması

GİRİŞ

Bu ccedilalışmada bir lsquokuumlltuumlr kentirsquone doumlnuumlştuumlrme senaryosu ile Antalyarsquonın kentsel yeniden yapılandırılma suumlrecinde Antalya Altın Portakal Film Festivali (AAPFF)rsquonin yeniden yapılandırılarak araccedilsallaştırılması suumlreci tartışılmaktadır Tartışma kentsel siyasal iktisat kuramları ccedilerccedilevesinde bir yapıdan diğerine geccedilişi imleyen kentsel yeniden yapılandırma (KYY) kavramı etrafında doumlnmektedir Bu nedenle 2004ndash2009 yılları arasında Antalya Buumlyuumlkşehir Belediyesi (ABŞB)rsquonin geliştirdiği kentsel kuumlltuumlrel politikaların stratejik roluumlne vurgu yapılırken bu doumlnemde yeniden yapılandırılan AAPFF 1999ndash2004 yılları arasındaki ABŞB youmlnetimi doumlnemindeki festival ile karşılaştırılmaktadır

Ccedilalışmada kullanılan niteliksel veriler aşağıdaki araştırma teknikleri ile toplanmıştır i Antalyarsquoda guumlndelik yaşamda insanları goumlzlemek ii derinlemesine muumllacirckatlar iii Antalyarsquonın yerlilerinin Antalyarsquoya hizmet vermiş kişilerin ve yerel tarihccedililerin anı kitaplarını okumak iv Antalyarsquoda bulunan kuumlltuumlr kurumları ve meslek odalarının yayınlarını okumak v Radyo ve TVrsquode Antalya ve kuumlltuumlr kenti tasarısına ilişkin haber ve yorumları izlemek vi ulusal ve yerel basında gazete ve dergilerde konuya ilişkin haberleri izlemek Bu ccedilalışmada yedi Kaynak Kişinin muumllakat kayıtlarına başvurulmuştur

Guumlreş Şenliklerinden Film Festivalirsquone

Tuumlrkiyersquode ilk ve suumlrekli yerel film festivali olarak bilinen AAPFFrsquoni duumlzenleme fikrinin ilk kez 1951 yılında Aspendos Antik Tiyatrosu1 (AAT)rsquonda şenlik havasında duumlzenlenen yağlı guumlreş karşılaşmalarından doğduğuna dair genel kabuluuml burada tekrarlamakta yarar goumlruumlyorum (Ccedilimrin 2002 88 2003 12 2004 2) 1963 yılına kadar suumlren bu etkinlikler uzun yıllar Belediye Tabibi olarak goumlrev yapan Dr Avni Tolunayrsquoın Belediye Başkanı olmasından sonra ulusal film yarışmasını da kapsamına alarak 1964 yılından itibaren ldquoAntalya Altın Portakal Film Festivalirdquo (AAPFF) adı altında duumlzenlenmiştir Altmışlı ve yetmişli yıllarda tuumlm duumlnyada ldquokuumlltuumlr film imaj moda yaşam biccedilimi pazarlama reklacircm iletişim ve medya anlamına gelmeye

1 1953 yılında Antalyarsquoya gelen Ankara Konservatuarı oumlğrencileri Aspendos Antik Tiyatrosursquonda (AAT) ldquoRomeo ve Julietrdquoi sergilemişlerdir (AKSAV 2003 12) 1956 yılında Devlet Tiyatrolarırsquonın AATrsquonda duumlzenlediği goumlsteriler 1959ndash60 yıllarında ldquoAntalya Şenliğirdquo adını almaya başlamıştır (Ccedilimrin 2002 99) 1964ndash1973 yılları arasında yerel oumllccedilekte duumlzenlenen AAPFF 1973 yılında Belediye Başkanlığına seccedililen Selahattin Tonguccedil tarafından devam ettirilir 1978 yılında Plastik Sanatları da buumlnyesine alan Festival bu dalda uluslararası olarak gerccedilekleştirilir AAPFFrsquone 1976 yılında uluslararası bir nitelik kazandırılmışsa da 1978rsquoden sonra bu karardan vazgeccedililmiştir (Ccedilimrin 2002 99) 1985 yılında Festivalrsquoe lsquoAkdeniz Akdenizrsquo adlı Uluslararası Muumlzik Yarışmasını da ekleyerek yeni bir boyut katan Yener Ulusoy Akdeniz uumllkelerini kapsayan bu yarışmayı 1985ndash1988 yılları arasında Altın Portakal Film Festivali ile birlikte gerccedilekleştirir

2

Reyhan VARLI GOumlRK

başladırdquo diye yazan Eagletonrsquou (2005 25) haklı ccedilıkarırcasına Antalya 1964 yılında duumlzenlenmeye başlanan AAPFF ile Berlin (1951) ve Cannes (1955) gibi film festivali duumlzenleyen Avrupa kentlerinin takipccedilisi olmuştur

Doumlnemin Antalya Belediye Başkanı ilk iş olarak festival iccedilin oumlduumll heykelciği tasarlar Elinde portakal taşıyan Venuumls (Resim 1) AAPFFrsquonin oumlduumll heykelciği olarak kabul edilir Portakal yalnızca Venuumlsrsquouumln eline tutuşturulmakla kalmamış film festivalinin adı olarak da tescillenmiştir Ercenkrsquoe (2004 18) goumlre 1960rsquolı yıllarda bir tarım kenti olan Antalyarsquoda duumlzenlen film festivalinin ismi hem lsquoAntalyarsquo ile hem de kaccedilınılmaz bir şekilde boumllgede en ccedilok yetişen tarım uumlruumlnuuml lsquoportakalrsquo ile oumlzdeşleşmiştir

İlk festivalin accedilılış toumlreninde festivalin hem sahibi hem de duumlzenleyicisi olan Antalya Belediyesirsquonin Başkanı olarak konuşma yapan Dr Avni Tolunay festivalin misyonunu ldquoTuumlrk sinema sektoumlruumlnuuml maddi manevi desteklemek Tuumlrk film yapımcısını nitelikli yapıtlar uumlretmeye teşvik ederek Tuumlrk Sinemasının uluslararası platforma accedilılmasına zemin hazırlamakrdquo olarak belirlediklerini ifade eder (City of Festival for 41 Years Antalya 2004 16)

1985 yılına kadar Antalya Belediyesirsquonin himayesinde gerccedilekleşen AAPFF iccedilin ilk kurumsallaşma ccedilalışmaları doumlnemin Belediye Başkanı Yener Ulusoy oumlncuumlluumlğuumlnde başlatılır Avukat Hasan Subaşırsquonın 1989 yılında ABŞB başkanı olarak goumlrevi devralmasından sonra aralarında Belediye Meclis Uumlyeleri turizm kuruluşları ve Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Temsilcilerinden oluşan lsquoFestival Yuumlruumltme Kurulursquo adlı bir platform oluşturulur 1989ndash1994 yılları arasında AAPFF bu kurul tarafından duumlzenlenmiştir 1995 yılında otuz yaşındaki AAPFF aralarında ilccedile belediyelerinin bankaların turizm yatırımcıları ve işletmecilerinin bulunduğu elli bir uumlye ile 1994 yılında idari olarak ldquoBuumlyuumlkşehir Belediyesirdquo unvanını alan ABŞB oumlnderliğinde kurulan Altın Portakal Kuumlltuumlr ve Sanat Vakfı adıyla kurumsal bir kimliğe kavuşur Vakıf Eyluumll 2002rsquoden bu yana Antalya Kuumlltuumlr Sanat Vakfı (AKSAV) adıyla hizmet vermektedir

Antalyarsquonın en oumlnemli lsquokurumsal kolektif kuumlltuumlrel sermayelerirsquonden biri olan AKSAV AAPFF dışında 1999 yılından bu yana Uluslararası Antalya Piyano Festivalini 1997 yılından bu yana Altın Portakal Şiir Oumlduumlluuml etkinliklerini de duumlzenlemektedir Burada Bourdieursquonun toplumsal oumlzneler bireyler ve aktoumlrlerin sahip olduğunu duumlşuumlnduumlğuuml sermaye ccedileşitlerinden birini tanımlamak iccedilin kullandığı lsquokuumlltuumlrel sermayersquo kavramını kente atfederek bedenleşmiş (embodied) nesneleşmiş (objectified) ve kurumsallaşmış (institutional) lsquokolektif kuumlltuumlrel sermayersquo kavramı olarak kullanıyorum2 Benzer

2 Bu konuda bakınız Varlı-Goumlrk R (2010b) ldquoKuumlltuumlr Kenti Sahibinden Satılık Kent Kuumlltuumlruumlrdquo iccedilinde Sargın G A (der) Dosya 21 Kent ve Rant Ankara TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi s 40-48

3


şekilde Harvey Bourdieursquodan oumlduumlnccedil alarak ldquokolektif sembolik sermayerdquo kavramını kentler iccedilin kullanmıştır (Harvey 2001 405)

1999ndash2004 Yerel Youmlnetim Doumlnemi 40 Yıllık AAPFF

Genel itibariyle 1999ndash2004 yerel youmlnetim doumlnemi gerccedilekleştirilen projeler ve hizmetler bakımından lsquososyal demokratrsquo3 belediyecilik olarak değerlendirilebilir olsa da lsquoUumlccediluumlncuuml Yolrsquo yerel youmlnetişim başlığı altında tanımlanabilir Keil (2000 262-263) lsquoUumlccediluumlncuuml Yolrsquo (Third Way) youmlnetişimin hem lsquoToplumcu-İlericirsquo (Social Progressive) youmlnetimden hem de Neo-liberal youmlnetimden farklı olduğunu ileri suumlrer Keilrsquoa goumlre Uumlccediluumlncuuml Yol youmlnetişim biraz sosyal demokrat biraz liberal biraz ccedilevreci suumlrduumlrebilir ve akıllı buumlyuumlmeyi oumlngoumlren kuumlltuumlrel modernleşmeci ve feminist projelerin hatta girişimci youmlnetişim politikalarının karışımından oluşan ama yine de toplumcu-ilerici ve neo-liberal gerilimin arakesitinde kentsel projeler uumlretebilen bir youmlnetim biccedilimidir Uumlccediluumlncuuml Yol Yerel Youmlnetişim Neo-liberal girişimci yerel youmlnetimler gibi muhafazakacircr olmamakla beraber sosyal farklılıkları kabul eden ancak yine de toplum muumlhendisliği olarak adlandırılabilecek projeler yoluyla toplumsal entegrasyonu hedefleyen politikalar guumlderler Benzer şekilde Giddens (1998 15) lsquoUumlccediluumlncuuml Yolrsquou sağın ve solun oumltesinde olmaktan ccedilok sosyal demokrat siyasaların yeni bir tezahuumlruuml olarak tanımlar4

1999ndash2004 yerel youmlnetim doumlneminde Antalyarsquoda sosyal farklılıkları kabul eden ancak yine de sosyal entegrasyon hedefli politikalar uumlreten Uumlccediluumlncuuml Yol youmlnetişim oumlrneği olan lsquoOumlzuumlrluumller Koumlyuumlrsquo lsquoKuumlltuumlr Ccediladırlarırsquo ve lsquoAile Tarihirsquo projeleri gibi projeler uumlretilmiştir Bu doumlnemde kuumlltuumlr ve sanat alanı gelir getirecek ekonomik bir alan olarak değil bilakis maliyetine katlanılacak zorunlu

3 Keilrsquoa (2000 262) goumlre lsquoToplumcu-İlerici Yerel Youmlnetimrsquoin (Social ProgressiveDemocrat Urbanism) dinamikleri belediye valilik kaymakamlık gibi il yerel youmlnetim birimlerinden sivil toplum kuruluşları ve gayrı-resmi toplumsal siyasal hareketlerin alanına doğru kaymaktadır Toplumcu-ilerici yerel youmlnetimlerin kentsel projelerinin elle tutulur en oumlnemli oumlzelliği yerelde ve kent oumllccedileğinde geccedilinmeye yetecek hakkaniyetli bir uumlcret ve diğer yeni işccedili sınıfı tabanlı toplumsal hareketlerin geliştirdiği stratejiler olarak ortaya ccedilıkmasıdır 4 Kavram olarak lsquoUumlccediluumlncuuml Yolrsquo Amerikalı demokratlar tarafından lsquoyeni-ilericilikrsquo kavramına karşılık olarak zikredilmiştir (Democratic Leadership CouncilDLC 1996 cited in Giddens 2000 2) 1999 Nisanrsquoında Kosova Savaşırsquonın en ateşli guumlnlerinde lsquoUumlccediluumlncuuml Yol Politikalarrsquo adı altında halklar arası genel diyaolog oluşturulması yolunda Washingtonrsquoda yapılan toplantıya Bill Clinton Tony Blair Gerhard Shroumlder Wim Kokmdashdoumlnemin Hollanda Başbakanımdashve İtalya Başbakanı Massimo DrsquoAlema katılmıştır (The White House 25 April 1999 cited in Giddens 2000 4) DrsquoAlema ldquokuumlltuumlr sosyal dahil edilmenin (social inclusion) en oumlnemli biccedilimidir [bu nedenle] kuumlltuumlre yatırım yapmalıyızrdquo diyerek toplumsal birlik ve dayanışmayı arttırmanın yollarını arayan Uumlccediluumlncuuml Yol politikalar iccedilin en oumlnemli aracın lsquokuumlltuumlrrsquo olduğunu vurgulamaktadır (Giddens 2000 5)

4


bir yatırım ve harcama alanı goumlruumllmektedir Buradaki lsquoalanrsquo [field] kavramını Bourdieursquonun (2001 97 106 108) tanımladığı gibi ldquoeyleyicilerin sahip olduğu sermaye biccedilimleri (ekonomik sosyal kuumlltuumlrel sembolik sermayeleri) ile belirlenen pozisyonlarının (tavırlarının) nesnel ilişkileri veya bağıntıları ile oluşan bir konfiguumlrasyon bir ağrdquo anlamında kullanıyorum Eyleyicilerin sahip olduğu sermaye ccedileşitlerinden oluşan toplam sermaye ile belirlenen kuvvetler ilişkisi genel iktidar alanı iccedilinde yer alan goumlrece oumlzerk alanların yapısını belirlemektedir Her ne kadar Bourdieu alanı bir ilişkilerbağıntılar sistemi olarak tanımlasa da alan iccedilinde yer alan eyleyiciler mekanik olarak manyetik alana ccedilekilen parccedilacıklar değildir Bilakis eyleyiciler alanda yer alabilmek iccedilin belli bir hacim ve yapıda olan sermaye ccedileşitleriyle belli bir pozisyon (tavır) alarak alanda yer almakalmatutunma ccedilabasındadırlar 2004ndash2009 yerel youmlnetim doumlnemi sahip oldukları sermaye biccedilimlerini birbirine doumlnuumlştuumlrerek arttırma amacıyla gerekirse alanda oynanan oyunun kuralını değiştirmek uumlzere Antalyarsquoda kuumlltuumlr ve sanat alanında oynanan oyuna yatıran yeni eyleyicilerin aktif rol aldıkları bir doumlnemdir

Antalyarsquoda 2004ndash2009 yılları arasındaki KYY suumlreci AAPFFrsquonin ve daha genel olarak Antalyarsquoda kuumlltuumlr ve sanat alanının yeniden yapılandırılması ile eşzamanlıdır 1970rsquolerde duumlnya petrol krizinin ardından guumlndeme oturan lsquoiktisadi yeniden yapılandırmarsquo (economic restructuring) kavramı ile guumlndeme gelen sosyal bilimlerde lsquoyeniden yapılandırmarsquo kavramı 1990ların başından bu yana lsquokentsel yeniden yapılandırmarsquo (urban restructuring) (KYY) kavramı olarak karşımıza ccedilıkmaktadır Yerel youmlnetimlerin iktisadi yeniden yapılandırmalara meşru zemin hazırlamak amacıyla bir tanıtım aracı olarak kullandıkları KYY siyasaları 2000li yılların Tuumlrkiyersquosinde bazen birbirleriyle lsquoyarışanrsquo bazen de birbirlerini lsquotamamlayanrsquo kentler olarak goumlzlenmektedir Kuumlresel sermayeyi ccedilekmek iccedilin birbirleriyle lsquoyarışan kentlerrsquo (competitive city) kavramı yerine de Roorsquonun (2007) ortaya attığı birbirini lsquotamamlayan kentlerrsquo (complementary city) kavramının oumlnerdiği model merkez ccedilevre ilişkisindeki sermaye akışının youmlnuumlnuuml tersine ccedilevirmeyi amaccedillamaktadır

2000li yıllara doğru giderek daha girişimci bir yaklaşımla şirket youmlneten işadamları gibi kentleri youmlneten belediye başkanlarının kentsel kuumlltuumlrel politikaları iktisadi kavramlarla kendini ifşa etmeye başlamıştır Bu yeni doumlnemin en goumlze ccedilarpan kavramlarından biri lsquomarkarsquo kavramıdır Marka bir alamet-i farika olarak simgeleştirilebilen ve iyi youmlnetildiği takdirde bir lsquodeğerrsquoe doumlnuumlştuumlruumllebilen somut ve soyut oumlzellikler buumltuumlnuuml olarak tanımlanmaktadır (Clifton ve Maughan 2000 xvi) Pazarlamacılık alanında lsquomarkarsquonın uumlruumlnden daha oumlnemli olduğuna dair genel bir kanı vardır ccediluumlnkuuml lsquomarkarsquo tuumlketici nezdinde uumlruumlne ve uumlruumlnuumln guumlvenilirliğine dair oumlze ilişkin tuumlm değerlerin iletilebilirliğini sağlayan bir mesaj iccedilermektedir (Hubbard 2006 86-87) Kent markası soumlz konusu olduğunda ise kenti simgeleyen lsquoşeyrsquoin kendisi kente atfedilen tuumlm pozitif oumlzellikleri hem iccedilermek hem de iletmekle muumlkellef olduğu iccedilin bir temaşa nesnesine doumlnuumlşmektedir (Boyer 1999 186)

5


Doumlnemin ABŞB Başkanı Dr Bekir Kumbul 2003 yılında duumlzenlenen 40 AAPFFrsquonin ana temasını lsquoFestivaller ve Kentlerrsquo olarak belirlediklerini ve festival suumlrecince ldquoKent Markalarının Oluşumunda Festivallerin Oumlnemirdquo5 konulu uluslararası bir panel gerccedilekleştireceklerini duyurmaktadır (AKSAV Kumbul 2003 Portakal 8 3) 2004-2009 yerel youmlnetim doumlneminin en oumlnemli guumlndem maddesi olan lsquoAntalyarsquonın markalaşmasırsquo meselesi ilk kez 2003 yılında ABŞB meclisinde ve AKSAV Youmlnetim Kurulunda tartışılmaya başlanmış ve bu amaccedil doğrultusunda AAPFFrsquonin araccedilsallaştırılması duumlşuumlnuumllmuumlştuumlr

lsquoKentrsquo ve lsquokentlirsquo kimliğinin belirginleşmesinde olgunlaşmasında ccediloğu zaman festivaller şenlikler goumlrsel ya da yazınsal sanatların oluşturdukları iklim belirleyici olabilmektedir Kentimizle paralelliği accedilısından baktığımızda Cannes Venedik Berlin Selanik film festivalleriyle tanınmışlar lsquomarkarsquo olmuşlardır (AKSAV Kumbul 2003 Portakal 8 3)

Anlaşılan o ki kuruluş misyonu ldquoTuumlrk sinema sektoumlruumlnuuml maddi manevi desteklemek Tuumlrk film yapımcısını nitelikli yapıtlar uumlretmeye teşvik ederek Tuumlrk Sinemasının uluslararası platforma accedilılmasına zemin hazırlamakrdquo olarak tanımlanmış olan AAPFF kırk yıl sonra Antalyarsquoyı markalaştıracak bir araccedil olarak goumlruumllmeye başlanmıştır Antalyarsquonın markalaştırılması meselesi 2004-2009 doumlnemi belediye youmlnetimi iccedilin en oumlnemli stratejik projelerden birisi olarak goumlruumllmuumlştuumlr (Varlı-Goumlrk 2010a 338)

Antalya Tanıtım Vakfı (ATAV) Başkanı Nizamettin Şen 2003 yılında ldquoKentli Olabilme Bilinci ve Festivallerrdquo başlıklı bir yazısında ldquokentler arası tanınırlık yarışında lsquokuumlltuumlr kentlerirsquo oumlnemini bir kat daha arttırmıştırrdquo diyerek bu yarışta festivallerin oumlnemini vurgulamaktadır (AKSAV 2003 Portakal 8 4-5) Cannes Berlin Venedik gibi markalaşmış film festivallerini taklit etmeden oumlzguumln kalarak farklılığı oumln plana ccedilıkartarak ve rakipleri iyi goumlzleyerek AAPFFrsquoni yeniden yapılandırmanın zamanının geldiğine inanan Şen ldquofestivali Antalyarsquonın imajı ile ilişkilendirmek iccedilin uluslar arası platforma taşımayı ve film sanayi ile ilişkilendirmeyirdquo oumlnermektedir

Oumlnceki yıllarda gelenekselleştiği biccedilimiyle kırkıncı yılındaki AAPFFrsquonin oumlduumllleri sinema sektoumlruuml alanında etkin rol oynayan oyuncuların yapımcıların yazarların oluşturduğu sivil toplum kuruluşlarını temsil eden juumlri tarafından

5 2003 yılında AAPFF kapsamında duumlzenlenen ldquoKent Markalarının Oluşumunda Festivallerin Oumlnemirdquo konulu panelde tartışılan konular doumlrt ana başlık altında toplanmıştır iKent ve Sanat ilişkisi temelinde festivallerin kentleşme olgusu iccedilerisindeki yeri ve işlevi ii AAPFFrsquonin Antalyarsquonın kentleşme suumlrecine yaptığı sosyal ve ekonomik katkı iii kent-uumllke tanıtımında ve imaj oluşumunda festivallerin oumlnemi iv Antalyarsquonın bir marka haline gelebilmesi iccedilin sanatın ve Festivalin uumlstleneceği rolrdquo (AKSAV Kumsal 2003 Portakal 8 5)

6


belirlenmiştir6 Kırkıncı yıl festival afişi de oumlnceki yıllarda olduğu gibi ulusal afiş tasarımı yarışması7 (Resim 3-18) sonucunda seccedililmiştir

AAPFFrsquonin yeniden yapılandırılmasına8 dair tartışmalar ilk kez 2003 yılında guumlndeme gelmiş olmasına rağmen aynı yıl festival yine geleneksel ulusal formatı ile duumlzenlenmiştir Ancak festivalin kırkıncı yılını daha coşkulu ve goumlrkemli gerccedilekleştirmek amacıyla 2002 yılında dağıtılan toplam 50 milyar TL olan para oumlduumlluuml yerine 2003 yılında toplam 125 milyar TL para oumlduumlluuml dağıtılmasına karar verilmiştir Bu miktarda para oumlduumlluumlnuumln yurt iccedilinde yapılan hiccedilbir yarışmada verilmediğine dikkat ccedileken ABŞB Başkanı ve aynı zamanda

6 Oumlrneğin 1ndash5 Ekim 2003 tarihleri arasında duumlzenlenecek olan Altın Portakal oumlduumlllerini belirleyecek juumlride

bull AKSAVrsquoı temsilen Mayıs 2003 Belccedilika genel seccedilimlerinde Belccedilika Senatoumlruuml olan Fatma Pehlivan

bull Sinema Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (SESAM) adına Nida Karabol Akdeniz

bull Film Yapımcıları Derneği (Fİ-YAP) adına Şevki Tosunoğlu bull Film Youmlnetmenleri Derneği (FİLMYOumlN) adına Erden Kıral bull Senaryo Yazarları Derneği (SENDER) adına Sefa Oumlnal bull Sinema Emekccedilileri (SİNE-SEN) adına Sevda Sevil Aktolga bull Sinema Oyuncuları Derneği (SODER) adına Suumlleyman Turan bull Ccedilağdaş Sinema Oyuncuları (CcedilASOD) adına Engin İnal bull Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) adına Mehmet Accedilar bull Muumlzik Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) adına Murat Hasan ve

Galatasaray Uumlniversitesi İletişim Fakuumlltesi Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı Başkanı Prof Dr Oumlzden Ccedilankaya bulunuyor (AKSAV 2003 Portakal 9 10)

7 AKSAV 40rsquoıncı AAPFF iccedilin duumlzenlediği Ulusal Afiş Tasarımı Yarışmasının amaccedillarını festivalin ldquotanıtımında kullanılacak afişi belirlemek tasarım alanında ccedilalışan kişileri desteklemek ve grafik sanatına katkıda bulunma[k]rdquo olarak tanımlamaktadır (AKSAV 2003 Portakal 3 2) 8 Kırkıncı yaşında AAPFFrsquone oumlzel bir anlam yuumlkleyen ABŞB ve AKSAV festivalin yeniden yapılandırılması youmlnuumlnde oumlneriler geliştirmişlerdir Kırkıncı AAPFFrsquonin daha goumlrkemli ve coşkulu geccedilmesi iccedilin Ulusal Sinema Platformu ve sinema dernekleri ile suumlrekli temas halinde olan ve ilk toplantısını Kasım ayında İstanbulrsquoda yapan AKSAV aşağıdaki guumlndem maddelerinin tartışıldığı ikinci toplantıyı Antalyarsquoda gerccedilekleştirmiştir ifestival suumlresinin uzatılması ii festivalin onursal başkanının seccedililmesi iii juumlri yapılanması iv kortejin daha coşkulu geccedilmesi ve sanatccedilı katılımının artırılması iccedilin ccediloumlzuumlm oumlnerileri vsinema eğitimi veren uumlniversitelerden oumlğrencilerin davet edilmesi vi sinemanın akademik kuşağının festivale entegre edilmesi vii medya sponsorluğu festivalin sponsor arayışları iccedilin AKSAV ve Ulusal Sinema Platformu temsilcilerinden oluşan bir heyetin seccedililmesi viii Altın Portakal Sinema Muumlzesirsquonin sponsorluk kanalıyla bir bankaya inşa ettirilmesi (AKSAV 2003 Portakal 3 3)

7


AKSAV Youmlnetim Kurulu Başkanı Bekir Kumbul amaccedillarının Tuumlrk sinemasına yeni filmler ve yeni isimler kazandırılmasına katkıda bulunmak olduğunu vurgulamaktadır (AKSAV 2003 Portakal 4 7) 2004-2009 doumlnemi AKSAV Başkanı olan Kaynak Kişi K1rsquoe goumlre Tuumlrkiyersquode halen devam eden en uzun soluklu festivallerden biri olan AAPFF kırk yıl boyunca yerel kalmış olmasına rağmen her doumlnem iccedilin ciddi miktarlarda para oumlduumlluuml de iccedilerdiği iccedilin Tuumlrk Sinemasını destekleme anlamında oumlnemli bir etkinliktir K1 soumlzlerine şoumlyle devam eder

K1 Mesela geriye doumlnuumlk hatırlıyorum bir film ccedilekmek iccedilin ne kadar bobin film gerekiyorsa o kadar film hediye edilirdi O bile oumlnemliydi

Antalyarsquoda kuumlltuumlr ve sanatın konumunu sorgulamak sanatccedilı ve sanata destek vermesi beklenen temsilcilerin bir araya gelmesini sağlamak amacıyla duumlzenlenen lsquoAntalyarsquoda Kuumlltuumlr ve Sanat Sempozyumursquonun sonuccedil bildirgesi ldquobu kent kuumlltuumlr sanatın maliyetine katlanmak zorundadırrdquo olarak accedilıklanmıştır (AKSAV 2003 Portakal 5 3) Daha yerel duumlzlemde fikirlerin uumlretildiği bu doumlnemde kuumlltuumlr ve sanat uumlruumlnleri henuumlz bir emtia gibi pazara sokularak kar elde etmek iccedilin bir enduumlstriyel uumlruumln gibi değerlendirilmemektedir Bilakis bu doumlnemde Antalyarsquoda kuumlltuumlr ve sanat ortamını oluşturmak ve bunu suumlrekli canlı tutmak iccedilin ABŞB ve AKSAV sponsor goumlrevi uumlstlenmektedirler

2003 yılında Antalyarsquoda kuumlltuumlr sanat ve turizm alanında aktif rol oynayan eyleyiciler iccedilin en oumlnemli tartışma konusu kırk yıllık bir festival olmasına rağmen AAPFFrsquonin neden bir Venedik Selanik Cannes ya da Berlin film festivalleri gibi uluslararasılaştırılmamış olmasıdır AAPFFrsquonin oumlncelikle uluslararasılaştırılarak yeniden yapılandırılmasına dair goumlruumlş birliğinde olan Antalyarsquodaki kent seccedilkinleri 2003 yılında 56 yaşını kutlayan Cannes Film Festivalirsquonin yolundan gitmeyi hayal etmektedirler

Yeşilccedilam Nasıl Enduumlstrileşir

Kırkıncı yılında AAPFFrsquonin oumlncelikle uluslararasılaştırılması yoluyla yeniden yapılandırılması youmlnuumlndeki tartışmalar Yeşilccedilam film sektoumlruumlnuumln enduumlstrileşmesi tartışmalarını da beraberinde getirmiştir 1-5 Ekim 2003 tarihleri arasında Antalyarsquoda AAPFF buumlnyesinde duumlzenlenen İkinci Tuumlrk Sinema Kurultayı kapsamında ldquoYeşilccedilam Nasıl Enduumlstri Olurrdquo başlığı altında beş uzmanlık komisyonunda 55 delegenin ccedilalışmaları sonucunda 66 bildiri sunulmuştur

İkinci Tuumlrk Sinema Kurultayı Sonuccedil Bildirgesirsquonde tartışmaların en temel başlığı ldquoTuumlrkiyersquode sinema alanının yeniden yapılandırılmasırdquo olarak vurgulanmıştır Bildirgede lsquoyeniden yapılanmarsquo iccedilin uumlccedil accedilılı bir yaklaşım oumlnerilmiştir Birinci accedilı Tuumlrkiyersquodeki sinema sektoumlruumlnuumln uluslararası kuumlltuumlr enduumlstrisi karşısında uluslar arası sermaye dağıtım ve yayın alanlarıyla etkin ve verimli bir işbirliğine girebilmesi youmlnuumlnde yeniden yapılandırılarak enduumlstrileşmesine ilişkindir İkinci accedilı Tuumlrk yapımı filmlerin izleyici

8


potansiyeline ilişkindir Tuumlrkiyersquonin uumlyesi olmaya hazırlandığı AB uumlyesi uumllkelerde yaşayan Tuumlrkiye koumlkenli insanların Ortadoğu uumllkeleri ve Tuumlrk-i Cumhuriyetlerde yaşayan ortak kuumlltuumlre sahip insanların potansiyel izleyici olarak duumlşuumlnuumllmesi gerektiğinin altı ccedilizilmiştir Sonuccedil bildirgesi ldquoBuguumln [1-5 Ekim 2003] tam da Irakrsquoa ne goumlndereceğimizi tartıştığımız sırada biz sanatccedilıların teklifi belgesel imgesel ve animasyon filmlerimizi sanat uumlruumlnlerimizi goumlndermektirrdquo soumlzleriyle bitmektedir Tuumlrk sinema sektoumlruumlnuuml sinema enduumlstrisine doumlnuumlştuumlrme hayaliyle bir kuumlltuumlrel coğrafya tanımlamaya ccedilalışan sonuccedil bildirgesi duumlnyada ldquokuumlltuumlr enduumlstrisirdquo9 olarak tanımlanan iktisadi faaliyet alanına dahil olma stratejilerini oumlzetlemektedir

Guumlnuumlmuumlzde lsquokuumlltuumlr enduumlstrisirsquo soumlylemi yalnızca merkezi huumlkuumlmetlerin değil yerel youmlnetim anlayışında lsquoyeni bir kuumlltuumlr ekonomisine dayalı yeni bir youmlnetişim anlayışına doğru evrilmeyi işaret etmektedir (OrsquoConnor 2004 40-41) OrsquoConnor bu tarz youmlnetişime doğru seyrin ilk oumlrneklerinden biri olarak 1997rsquode İngilterersquode iktidara gelen Tony Blair huumlkuumlmetinin kuumlltuumlr politikalarını oumlrnek goumlsterir Blair doumlneminde İngiltere lsquokuumlltuumlr enduumlstrisirsquo yerine guumlndeme oturan lsquoyaratıcı enduumlstrirsquo (creative industry) ile ilgili yeni siyasalar geliştiren danışmanlarını hatta akademisyenlerini bu konuda tavsiye almak isteyen diğer AB uumllkelerine ihraccedil etmeye başlamıştır

Sinemanın ekonomik guumlcuumlne tartışmasız inanan Kaynak Kişi K5 Tuumlrkiye standartlarına goumlre astronomik bir rakam olduğunu duumlşuumlnduumlğuuml on milyon dolara ccedilevrilmiş olan Kurtlar Vadisi filminin bir yıl dolmadan anaparayı geri kazandırdığını bu zamana kadar hiccedil cesaret edilmeyen bir yatırım alanı olarak sinema sektoumlruumlnuumln bu kadar hızlı ve kar marjı yuumlksek bir geri doumlnuumlşuuml olduğunun farkına varılması gerektiğinin altını ccedilizmektedir K5 sinemanın ekonomik guumlcuumlnuumln yanı sıra kuumlltuumlrel guumlcuumlnuumln asla unutulmaması gerektiğini vurgulayarak soumlzlerine şoumlyle devam etmektedir

K5 Geccedilen sene [2005] İbrahim Tatlıses Erbilrsquoe gitti ldquoGoumlndere Tuumlrk bayrağı ccedilekmezseniz ben şarkı soumlylememrdquo dedi Buguumln kaccedil tane F16 ile Erbilrsquode goumlndere Tuumlrk Bayrağı ccedilektirebilirsiniz O zaman bu sinema aracılığıyla kendi kuumlltuumlruumlnuuml kendi tuumlketim uumlruumlnlerini kendi politikanı da empoze edebilirsin Bunun bir de politik boyutu

9 lsquoKuumlltuumlr enduumlstrisirsquo kavramı Frankfurt Okulursquonun iki oumlnemli temsilcisi Adorno ve Horkheimerrsquoın 1947 yılında yayınladıkları Aydınlanmanın Diyalektiği kitabında kullandıkları lsquokitle kuumlltuumlruumlrsquo kavramının yerine daha sonra oumlnerdikleri bir kavramdır Adornorsquoya goumlre (2007 109) kuumlltuumlr enduumlstrisinin ldquotuumlm dallarında kitleler tarafından tuumlketilmeye uygun olan ve bu tuumlketimi buumlyuumlk oumllccediluumlde belirleyen uumlruumlnler az ccedilok planlı bir biccedilimde uumlretilirrdquo ccediluumlnkuuml kuumlltuumlruumln enduumlstrileşmesiyle enduumlstri toplumu iccedilinde yer alan birey de enduumlstri uumlruumlnuuml gibi goumlruumllen ve neyi tuumlketeceği oumlnceden planlanan herhangi bir nesneye indirgenir

9


var ben ona hiccedil girmiyorum Ama bunun ekonomik boyutunu goumlz ardı etmemek gerek Kim bilir bu sektoumlrden kaccedil kişi ekmek yiyecek

Buguumln sinemanın guumlcuuml Kaynak Kişi K2rsquonin anlattığı Alanyalı varlıklı bir eşraf ailenin oğlu olan Hasan Karagoumlzrsquouumln elle kurulan sinema makinesi ile ccedilarşaftan gerdiği sinema perdeleri uumlzerinde katır sırtında gezdiği dağ koumlylerinde sinema oynatarak Antalya ve boumllgesindeki kırsal yerleşimlerdeki halkı etrafına topladığı 1950rsquolerden ccedilok daha fazladır Kırkıncı AAPFF kapsamında duumlzenlenen İkinci Tuumlrk Sinema Kurultayı boyunca yapılan tartışmaların sonuccedil bildirgesinde Tuumlrkiyersquode sinema alanının lsquoyeniden yapılandırılmasırsquo youmlnuumlnde oumlnerilen uumlccediluumlncuuml accedilı ldquouumlccedil buumlyuumlk dine ev sahipliği yapmışrdquo olan Tuumlrkiyersquonin bulunduğu coğrafi boumllgenin ldquoTuumlrk sinema sanatının gerccedilek potansiyel kaplama alanırdquo olarak tanımlanmasıdır Ancak sonuccedil bildirgesinde dikkat ccedileken ifadelerden en oumlnemlisi ldquoguumlccedilluuml bir omurgası yaptırım guumlcuuml ve devlet koruması olmayan bir sinema sektoumlruumlnuumln bu coğrafyalarda hareket etmesi olanaksızdırrdquo cuumlmlesidir (AKSAV Ccediletin 2003 10 16-17)

Sinema emekccedilileri arasında devlet desteğine10 dair tartışmalar bir yandan suumlrerken Antalya Tanıtım Vakfı (ATAV) Başkanı Nizamettin Şen (2007) Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığırsquonın hazırladığı ldquo2023 Tuumlrkiye Turizm Stratejisirdquo raporunun Tanıtım ve Pazarlama boumlluumlmuumlndeki ldquoSinema sektoumlruuml bir tanıtım aracı olarak kullanılacaktırrdquo cuumlmlesine dikkat ccedilekerek devletin sinemanın desteğine duyduğu ihtiyacı goumlstermektedir

10 Devlet koruması veya devlet desteği konusunda Tuumlrk sinema sektoumlruumlnde yer alan oyuncu youmlnetmen ve diğer emekccedililer farklı goumlruumlşlere sahiptirler Oumlrneğin 23 Mayıs 2008 akşamı TUumlRKMAX Televizyon Kanalında ldquoGalardquo adlı Sinema Soumlyleşi Programırsquona konuk olarak katılan sinema oyuncusu Nurguumll Yeşilccedilay Tuumlrkiye koumlkenli Alman Youmlnetmen Fatih Akınrsquoın Yaşamın Kıyısında adlı filmi ile 2007 yılında katıldığı Cannes Film Festivalirsquone oyuncu olarak davet edildiğinde Duumlnya sinema enduumlstrisinin oumlnemli figuumlrleriyle tanışabilmek iccedilin bile Cannesrsquoda belli başlı isim yapmış otellerde kalabilmenin oumlnemli davetlere katılabilmenin Kuumlltuumlr Bakanlığırsquonın sponsorluğuyla muumlmkuumln olabileceğini ileri suumlrmektedir Oumlte yandan Goumlnuumll Yarası ve Eşkıya filmlerinin youmlnetmeni Yavuz Turgul ldquosinemada devlet yardımına karşıyımrdquo demektedir (Huumlrriyet-Kelebek 21 Eyluumll 2006) Turgul sinemaya bazı sanat vakıfları aracılığı ile bir yere kadar yardım yapılmasının kabul edilebilir olduğunu doğrudan devlet destekli sinema projelerinin ise youmlnetmenin ve oyuncunun bağımsız yaratıcılığını engelleyeceğine inanmaktadır

10


Antalyarsquoda duumlzenlenen Sinema Kurultayırsquonda sunulan ldquoFestivaller ve Kent Markası İmajırdquo11 başlıklı bildiride sinema festivallerinin sadece sinema ccedilevresini ilgilendiren etkinlikler olmadığı bilakis kent youmlnetimlerini merkezi iktidarın kuumlltuumlrel ve iletişim idarelerini medya ve şehrin iktisadituristik kuruluşlarını da kendi programlarına katarak etkinliğini arttırdığı vurgulanmıştır (AKSAV Tuumlrkoğlu ve Oumlztuumlrk 2003 Portakal 10 23)

Ccedilok işlevli sinema festivallerinin lsquokentsel turizmrsquoin geliştirilmesinde oynadığı roluumln uumlzerinde duran Tuumlrkoğlu ve Oumlztuumlrkrsquouumln ilk oumlnerisi Ulusal Antalya Altın Portakal Film Festivalirsquone yeni bir program ekleyerek uluslararası bir festivale doumlnuumlştuumlruumllmesi youmlnuumlndedir 2004-2009 yerel youmlnetim doumlneminde AAPFFrsquonin yeniden yapılandırılma suumlrecinin hazırlayıcısı gibi goumlruumlnen oumlnerileri aşağıda oumlzetlenmiştir

Antalya iktisadi ve kuumlltuumlrel turistik ve alt yapı donanımıyla uluslararası bir film festivalini gerccedilekleştirilebilir Boumlyle bir festival ldquoUumlccedil Kıtanın Buluşmasırdquo (Asya-Avrupa-Afrika) veya ldquoAkdeniz Uumllkeleri Film Festivalirdquo şeklinde olabilir Bu tarz bir festival ccedileşitli uumllke sinemalarını buluştururken Antalyarsquonın kuumlltuumlrel ve turistik zenginliğine eşlik edeceği kadar ona yeni zenginlikler de katabilir Bir lsquoDuumlnya Kentirsquo kapasitesine sahip olan Antalya hem ulusal sinemaya bir hareketlilik katacak hem kendi tanıtımını yapabilecektir [hellip] Antalya Film Festivali ulusal ccedilapta bir markalaşmayı rahatlıkla aşıp uluslararası bir nitelik kazanabilir (Tuumlrkoğlu ve Oumlztuumlrk 2003 Portakal 10 23)

lsquoKentsel turizmrsquo guumlneş-deniz-kum uumlccedillemesi ile kurgulanan geleneksel lsquokitle turizmininrsquo yerine eğitim-eğlence-ccedilevre uumlccedillemesi ile kurgulanan lsquoniş turizminrsquo oumlzellikle kent merkezindeki guumlndelik yaşamı deneyimlemek kent merkezinde gerccedilekleşen konser festival kongre sempozyum gibi kuumlltuumlrel etkinlikler iccedilin gelen hiper-turist ya da post-turist olarak adlandırılan turistlerin katıldığı bir turizm biccedilimidir (Fainstein ve diğerleri 2003) Kentsel turizmi geleneksel turizmden ayıran en oumlnemli fark turizm pazarına sunulan uumlruumln ve bu uumlruumlnuumln pazarlanma biccedilimidir Kentsel turizm kurgusunda pazarlanan uumlruumln bizatihi lsquokent kuumlltuumlruumlrsquo ya da bu tartışmada oumlnerilen kavramla lsquokentin kolektif kuumlltuumlrel sermayesirsquo olduğu iccedilin kentsel turizm siyasaları guumlden kentler giderek

11 İşlevsel accedilıdan kentsel turizm stratejik planı gibi hazırlanmış olan bu bildiride sinema festivallerinin işlevleri vurgulanmıştır a lsquoSektoumlrrsquo olan Tuumlrk Sinemasırsquonın bunu aşıp bir sinema enduumlstrisinin kurulabilmesi b Film sanatının yeni biccedilimlerinin sunulup suumlreğen bir biccedilimde yenilerine alan accedilılması boumlylece izleyicinin film beğenilerini geliştirmesi c Kentin kuumlltuumlrel ve sosyal hayatına yeni bir youmln katması d İktisadi turistik bir canlılığa alan accedilması e Sinema kuumlltuumlruumlfilm festivalleri (sanat ve kuumlltuumlr ccedilevreleri) aracılığıyla uumllke ve oumlzel olarak bazı kent ve evrelerinin yakından tanınması f Festivallerin medya aracılığıyla uluslar arası kamuoyuna duyurulması dolayısıyla genel bilgi akışının dolaşımı (AKSAV Tuumlrkoğlu ve Oumlztuumlrk 2003 Portakal 10 23)

11


uumlretim merkezlerinden tuumlketim merkezlerine doumlnuumlşuumlrler Kentsel turizm merkezlerinde uumlretilen paketlenen pazarlanan ve tuumlketilen hizmetler boş zaman aktivitesi temaşa ve eğlence olarak sıralanabilir (Stevenson 2003 100)

İstanbulrsquoda yeşeren sinema sektoumlruumlnuumln uumlruumlnlerinin kesintisiz12 kırk yıldır duumlzenlenen AAPFFrsquode yarışması Antalyarsquonın kırk yıl boyunca sektoumlruumln her kademesinde hizmet vermiş sanatccedilılarını emekccedililerini ağırlaması başlı başına oumlnem taşımaktadır 2006-2009 yılları arasında doumlrt yıl katılımcı-goumlzlemci olarak takip ettiğim AAPFFrsquondeki izlenimlerim İstanbul gibi kuumlltuumlrel bir merkeze oldukccedila uzak bir taşra kentinin kırk yıl boyunca ev sahipliği yaptığı Antalyarsquoda entelektuumlel kapasitesi ve algısı oldukccedila yuumlksek bir sinema izleyici kitlesi oluştuğunu doğrulamaktadır Bu accedilıdan bakıldığında bana goumlre AAPFFrsquonin en oumlnemli işlevi oumlzellikle İstanbulrsquoda odaklanan lsquokuumlltuumlrel merkeziyetccedililiğinrsquo karşısında en azından taşrada lsquosinema izleme kuumlltuumlruumlnuumlrsquo oluşturabilmiş olmasıdır

1999-2004 yılları arasında AKSAV Youmlnetim Kurulu eş başkanı olarak goumlrev yapmış olan Giray Ercenk ldquoMetropol ve Taşrardquo başlıklı yazısında İstanbulrsquoda yaşayan aydının Ankara ve İzmirrsquode yaşayan aydınları kuumlccediluumlmsediğini ileri suumlrmektedir (AKSAV 2003 Portakal 9 4) Ercenkrsquoe goumlre ldquobu uumlccedil kentte yaşayan aydınlar iccedilin bu uumlccedil kent dışındaki şehirler taşradır ve onlara goumlre lsquotaşrarsquo entelektuumlel bilgi accedilısından geridir sanatccedilıları da dar goumlruumlşluumlduumlr Ufuk ccedilizgileri burunlarının ucunda biterrdquo Ercenkrsquoin soumlzuumlnuuml ettiği uumlccedil kentin bilimin ve sanatın merkezi bilim adamı aydın ve sanatccedilıların yoğunlaştığı merkezler olmaya devam ettiği bu yoğunluğun penceresinden bakıldığında doğru kabul edilebilir Ancak Ercenkrsquoin de hatırlattığı gibi Antalya AAPFFrsquoni yalnızca 40 yıldır suumlrduumlruumlyor olmakla kalmayıp Tuumlrk sinemasının en nitelikli uumlruumlnlerinin yarıştığı bir platform oluşturarak sinema sanatının gelişimine oumlnemli bir katkıda bulunmaya devam etmektedir Merkez İstanbulrsquoda gelişen sinema sektoumlruumlnuumln simgesi lsquoYeşilccedilamrsquo meyvesi lsquoAltın Portakalrsquoı kırk yıldır taşra Antalyarsquoda dağıtıyorsa Ercenkrsquoin de soumlylediği gibi ldquoAntalya Tuumlrkiyersquode başta sinema olmak uumlzere sanat merkezi olma yolundadırrdquo denilebilir

2004-2009 Yerel Youmlnetim Doumlnemi AAPFFrsquonin Yeniden Yapılandırılma Suumlreci

Antalyarsquoda KYY suumlreci ile birlikte başlayan neo-liberal belediyeciliğin en oumlnemli işareti 2004 yerel seccedilimleri sonucuna goumlre ABŞB Başkanı seccedililen Menderes Tuumlrelrsquoin seccedilimlerden yaklaşık bir hafta sonra 12 Nisan 2004rsquode Huumlrriyet gazetesi yazarı Yener Suumlsoyrsquoa verdiği roumlportajda kendini goumlstermektedir

12 AAPFF ilk kez 1979 yılında sansuumlruuml protesto etmek uumlzere duumlzenlenmemiştir İkinci kez ise 12 Eyluumll 1980rsquoin hemen ardından duumlzenlenememiştir

12


Antalyarsquoyı uccedilurmaya kararlıyım Yener ağabey bunun iccedilin oumlzel sektoumlruumln oumlnuumlnuuml accedilacağım Goumlreceksiniz duumlnyanın en uumlnluuml uumlniversiteleri burada uumlniversite kuracaklar Ccediloğu yurtdışından 30 bin oumlğrenci gelip okuyacak Altın Portakalrsquoı Cannes gibi uluslararası bir film festivaline doumlnuumlştuumlreceğiz Gelecek olan duumlnyanın en uumlnluuml starları buradan birer villa alıp gidecekler Bu arada denizin iccedilinde bir otel ve bir akvaryum yapmak istiyorum

Harveyrsquoe goumlre (2002 2005 166) neo-liberalizm sermayenin akışı youmlnuumlnde sınır tanımaz bir hızla gerektiğinde ldquokuumlltuumlruuml tarihi kuumlltuumlrel mirası cinselliği doğayı sağlık ve dinlence hizmetlerini herhangi bir uumlruumlnuumlnuumln [zanaat uumlruumlnuuml tarım uumlruumlnuuml sanat eseri] orijinalliğini otantiktikliğini ve biricikliğini metalaştırarakrdquo hayal bile edemediğiniz birccedilok şeyi fiyat etiketiyle oumlnuumlnuumlze uumlruumln olarak sunabilir Buumltuumln bu oumlzelliklerinin oumltesinde neo-liberalizm herhangi bir siyasaya oumlzguuml oumlzellikler yığını olarak değil kapitalist sistemin ldquosermaye seccedilkinlerinin iktidarını suumlrekli kılmak uumlzere sermayenin birikim koşullarını hazırlayan bir siyasi proje bir lsquoneo-liberalleşme suumlrecirsquo olarak anlaşılmalıdırrdquo (2005 19)

Yerel seccedilimlerden bir ay sonra Başkanı olduğu AKSAVrsquoın resmi yayın organı Portakal dergisinde yayınlanan ilk yazısında Başkan Tuumlrelrsquoin kendi doumlneminde izleyeceği kuumlltuumlr ve sanat politikalarının uluslararası duumlzeyde ele alınacağını ve kentsel turizm politikalarına youmlnelik olacağını ifade eden soumlzleri aşağıdadır

Antalyarsquoda sanatı yerel duumlzeyde değil uluslararası duumlzeyde duumlşuumlnuumlp tuumlm altyapıyı bu duumlzeyde tasarlamamız gerekmektedir Hedefimiz Antalyarsquoyı kongre kuumlltuumlr ve sanat turizmine dayanan bir şehir haline getirmek olduğuna goumlre hem altyapımızı hem de organizasyonlarımızı uluslararası duumlzeyde tasarlamak zorundayız Antalyarsquoda sanat yerel kurumların kısıtlı imkan ve zorlamaları ile yaşamak durumunda kalamaz Turizm ile kuumlltuumlr ve sanat arasındaki karşılıklı bağları guumlccedillendirerek iki youmlnluuml bir gelişme yaratmamız muumlmkuumlnduumlr (AKSAV 2004 Tuumlrel Portakal 14 3)

Geleneksel guumlneş-deniz-kum uumlccedillemesi ile lsquokitle turizmirsquo iccedilin oumlnemli bir destinasyon merkezi olan Antalya ve boumllgesinde eğitim-eğlence-ccedilevre uumlccedilluumlsuuml ile anılan lsquokentsel turizminersquo youmlnelik Antalya kent merkezine hiper-turisti ccedilekmek amacıyla kuumlresel turizm pazarında lsquoAntalyarsquonın markalaşması suumlrecinde AAPFF araccedilsallaştırılmaktadır Bu amaca youmlnelik 2004-2009 yerel youmlnetim doumlneminde AAPFFrsquonin uluslararasılaştırılması kent elitlerin kendi tanımlamalarına goumlre bir lsquoVizyon Projersquo olarak daha ilk guumlnden ABŞBrsquonin en stratejik Kentsel Propaganda Projesi olarak oumlnemsenmiştir Eleştirel bir yaklaşımla tanımlandığında vizyon proje kentsel goumlsteri marka etkinlik veya kentsel pazarlama projeleri olarak da anılan Kentsel Propaganda Projeleri Boylersquoye (1999 55) goumlre kentteki ortak kentlilik duygusunu ve bilincini değiştiren ama oumlzuumlnde ldquokent paydaşlarının ortak ccedilıkarlarını karşılamak uumlzere geliştirilen siyasi projelerin meşrulaştırılmasını sağlayanrdquo pırıltılı etkinliklerdir

13


2004 yerel seccedilimleri sonrasında ABŞB oumlncuumlluumlğuumlnde başlatılan KYY suumlrecinde Antalyarsquoyı lsquokuumlltuumlr kentirsquone doumlnuumlştuumlrme senaryosu altında kuumlltuumlr ve sanat alanının yeniden yapılandırılması suumlreci aynı zamanda turizm alanını yeniden yapılandırmaktadır Harvey ([1989] 1990) iktisadi yeniden yapılandırmaların travmatik sonuccedillarına ccedilare olarak goumlruumllen KYY suumlrecinde yerel ve merkezi youmlnetimde rol alan siyasetccedililerin doumlrt elle sarıldıkları kuumlltuumlr politikalarını toplumda giderek artan sosyal eşitsizliği adaletsizliği kutuplaşmayı ve ccedilatışmayı gizlemek uumlzere geliştirilmiş lsquokarnaval maskelerirsquo olarak adlandırır Oumlte yandan Tony Blair doumlneminde İngilterersquoden diğer AB uumllkelerine danışman olarak ihraccedil edilen danışmanlardan Bianchini (1993 14-15) kuumlltuumlr politikalarının kentleri modernleştirdiğini ve aynı zamanda ekonomik sorunlara ccediloumlzuumlm getirdiğini ileri suumlrmektedir Bianchinirsquoye goumlre kentsel kuumlltuumlrel politikaların uumlruumlnleri olan Kentsel Propaganda Projelerirsquonin en başında prestijli sanat festivalleri oumlnemli spor organizasyonları ve yuumlksek profilli kuumlltuumlrel etkinlikler gelmektedir Kent sosyolojisi kuumlltuumlr sosyolojisi ve turizm sosyolojisi yazınlarında festival turizmi13 kongre turizmi spor turizmi olarak geccedilen kavramlar kent elitleri ya da dilimizdeki yaygın kullanımıyla kanaat oumlnderlerinin guumlndemine oturmaya başlamıştır

AAPFFrsquonin uluslararasılaştırılmasının ancak profesyonel bir destekle muumlmkuumln olacağına inanan ABŞB Başkanı Tuumlrel youmlnetimi devraldıktan sonra festivalin yeni rotasını lsquoAvrasyarsquo yeni hedefini lsquoBir Duumlnya Festivalirsquo olarak tanımlar ve 2005 yılını AAPFFrsquonin lsquouluslararası platforma geccediliş yılırsquo olarak ilan eder (AKSAV 2004 Portakal 15 3) Festival organizasyonunun profesyonel uzmanlardan oluşan bağımsız bir kurul tarafından yuumlruumltuumllmesine karar verilmesinden sonra AKSAV Youmlnetim Kurulu AAPFFrsquonin organizasyonunu 2005rsquode yapılan kırk ikinci festivalden itibaren TUumlRSAK Vakfı14 Youmlnetimine

13 Festival turizmi 1960rsquolı yılların sonlarına doğru ciddi bir atılım yapmışsa da buguumlnkuuml boyutta bir bolluk ve geniş kapsama ulaşması ve uumllkelerin turizm hareketlerinde oumlnemli bir yer almaya başlamasının tarihini 1980rsquoli yıllara goumltuumlruumllebilir (Picard ve Robinson 2006 1) Bu yıllarda festivallerin gelecekte turistlerin tercih edeceği en oumlnemli turizm seccedilenekleri arasında yer alacağı ileri suumlruumllmuumlş (Martin ve Mason 1987) ve bu konuda yapılan ilk araştırmalarla bu alan turizm iccedilerisinde ldquokendini goumlstermeye başlayan bir devrdquo biccediliminde tanımlanmıştır (Getz ve Frisby 1988 22) Festivallerin turizm accedilısından oumlnemli katkılarını fark eden yerel youmlnetimler ve huumlkuumlmetler de bu yıllarda festivallere etkin biccedilimde destek olmaya ve festival etkinlikleri hakkında oumlneriler getirmeye başlamışlardır (Getz ve Frisby 1989 14ndash15) Destinasyon youmlneticilerinin goumlzdesi haline gelen festivaller giderek artan biccedilimde yer pazarlama faaliyetlerinde kullanılmakta ve giderek buumlyuumlyen ticarileşme ve profesyonelleşme ile oumlnemli bir sektoumlr haline gelmektedir (Long 2008) ldquoFestival Turizmirdquo hakkında bakınız Yıldırım F (2010) ldquoFestival Turizmirdquo Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi Ankara Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı 14 AAPFFrsquoni 2004 yılından itibaren duumlzenlemeye başlayan ve 2005 yılında uluslararasılaştıran TUumlRSAK Vakfı 1991 yılında bir STK tuumlzuumlğuumlyle kurulmuş bir 14


teslim eder TUumlRSAK Vakfı Başkanı kendisiyle yapılan goumlruumlşmede de AAPFFrsquonin organizasyonunu devralma aşamasını lsquoteslimiyetrsquo olarak adlandırmıştır Merkezi İstanbulrsquoda bulunan Tuumlrkiye Audio Visual Sanatlar Vakfı (TUumlRSAK)rsquonın Başkanı olan Kaynak Kişi K4 AAPFFrsquonin duumlzenlenme goumlrevini devralması aşamasında ABŞB ve AKSAV ile bağlantıların nasıl kurulduğunu şoumlyle accedilıklar

K4 Bize on senedir on beş senedir Antalya muumlracaat eder Hasan Subaşı zamanında Bekir Kumbul zamanında işte uluslararası yapalım şoumlyle yapalım falan diye Ben hiccedil Antalyarsquoya o zaman gitmedim sadece turist olarak gittim Baktım Antalya bizim kulvarımız falan değil Antalyarsquoya sadece 41 Festivalde şoumlyle dahil olur gibi oldum [hellip] Baktım ortam iyi değil hemen ccedilekildim Fakat bu 41 Senede Antalya yerlere serildi bitti Antalya Ccedilok koumltuuml bir festival oldu Feci koumltuuml bir festival oldu Zaten son on yıldır gide gide aşağı doğru iniyordu Ccediluumlnkuuml festival yapmanın kuralları var Siz o kurallara ilkelere riayet etmezseniz festival falan yapamazsınız Festivaller duumlnyanın en zor organizasyonlarıdır Biz 42rsquode tekrar Menderes Bey gelince oturduk konuştuk Dedim ldquoTeslim oluyor musunrdquo Yani teslim olması lazım

Oumlte yandan Kaynak Kişi K2 AAPFFrsquonin TUumlRSAK Vakfırsquona teslim edilmesini eleştirmektedir K2rsquoye goumlre 1985 yılında kurulan AKSAVrsquoın tecruumlbesine rağmen 40 yıl boyunca AAPFFrsquonin uluslararasılaştırılması youmlnuumlnde bir adım atılamayışının nedeni ldquofestivalin yıllarca yalnızca belediye kaynaklı kıt bir buumltccedile ile duumlzenlenmiş olması[dır]rdquo K2 K3 K16 numaralı Kaynak Kişiler 2005-2008 yılları arasında oumlnceki yıllara kıyasla şişkin bir buumltccedile ile duumlzenlenmiş olan festivalin odak noktasının yarışma filmlerinden Hollywood yıldızlarını ağırlamaya doğru kaymasını da şiddetle eleştirmişlerdir AAPFFrsquonin neden TUumlRSAK Vakfı tarafından duumlzenlendiğini Vakfın Başkanı Kaynak Kişi K4 aşağıdaki şekilde accedilıklamaktadır

K4 Ccediluumlnkuuml Menderes (Tuumlrel)rsquoin orada soumlylediği ccedilok doğru bir şey var ldquoFestivalleri festival yapan kuumlltuumlr sanat kurumlarıdır Belediye değilrdquo Belediye destekler Nasıl destekler Biraz para bulur İşte ben Aspendosrsquou istiyorsam Aspendos iccedilin yazışmayı o yapar [hellip] Şimdi bize gelmelerinin sebebi buydu

İstanbulrsquodan bir kurum tarafından yeniden yapılandırılarak duumlzenlenen AAPFFrsquonin Antalyarsquoya ve Antalyalıya giderek yabancılaşması15 suumlrecini Kaynak Kişi K3 şu soumlzlerle eleştirmektedir

K3 Lokomotif olabilecek yerel faktoumlrler ve tabiicirc ki yerel aktoumlrler buguumln geriye ccedilekilmiş ya da ccedilektirilmiş durumda Antalyarsquoda oumlzellikle kuumlltuumlr-sanat

vakıftır Yaklaşık 215 kurucu uumlyesi olan Vakfın uumlyeleri arasında youmlnetmenler senaristler genccedil sanatccedilılar Yeşilccedilamrsquoın tanınan sanatccedilılarının yanı sıra Tuumlrk sinema sektoumlruumlne emek vermiş kişiler bulunmaktadır 15 Burada lsquoyabancılaşmarsquo kavramını Marxrsquoın lsquoyabancılaşmarsquo (alienation) kavramını kullandığı anlamıyla kullanıyorum ldquoYabancılaşma kendi oumlzguumln etkinliğinin sonuccedillarına ya da uumlruumlnlerine yabancılaşmardquo (Bottomore 2002 621)

15


alanında Duumlşuumln adamları olarak birccedilok kimseyi yazan ccedilizen takımını dışarıda tutuyorlar Bunun yerine başka bir yol izliyor kendisi [Menderes Tuumlrel] gazeteci olduğu iccedilin medyayı iyi kullanıyor Memed Ali Birandrsquoın Ajans 1rsquoi aracığıyla Antalya haberlerini dışarı geccediliyor Bu kanalları ccedilok iyi kullanıyor [hellip] Antalya uzun yıllardır Sosyal Demokrat Belediyecilik geleneğinde şekillenmiştir Menderesrsquoin bu yaptığına akıl sır ermiyor Kendi varlığına entelektuumlel potansiyeline inanmadığı guumlvenmediği iccedilin İstanbulrsquodan bir ekibe emanet ediyor Altın Portakalrsquoı Ben boumlyle anlıyorum Yoksa o işi yapacak bir adam yok mu burada

2004 yılındaki yerel seccedilimlerden sonra kentteki kuumlltuumlr-sanat alanındaki lsquoyeniden yapılanmarsquo suumlrecinde neredeyse tuumlm kuumlltuumlr-sanat kurum ve kuruluşlarının youmlnetiminde Antalyalı olmayan ağırlıklı olarak İstanbullu eyleyiciler goumlzlenmektedir Antalyarsquoda oumlzellikle kuumlltuumlr-sanat alanında lsquokuumlltuumlr kentirsquo tasarısı ile oluşmaya başlayan bu yeniden yapılanma suumlrecinde etkin rol oynayan eyleyicilerin Antalya dışından olması konusundaki Kaynak Kişi K3rsquouumln yorumu aşağıdadır

K3 Altın Portakal yaklaşık iki senedir TUumlRSAK Vakfı tarafından yapılıyor sanki Antalyarsquoda bu işten anlayan hiccedil kimse yokmuş gibi ele geccedilirdiler ve tamamen Antalyarsquodaki entelektuumlel grubu dışlayarak organize ediliyor Şimdi yapılan şeyler daha ccedilok pazarlamaya youmlnelik

Alan araştırması bulgularından biri olarak Kaynak Kişiler arasında Antalyarsquodaki buumltuumln kuumlltuumlr-sanat etkinliklerinde İstanbulrsquoun hakimiyeti olduğuna dair ortak kanı 42 AAPFFrsquonin hazırlık toplantısının 15 Haziran 2005rsquode İstanbulrsquoda toplanmasıyla da kendini goumlstermektedir (httpwwwntvmsnbccomnews328942asp) Bu toplantıda Antalya kent merkezinde birbirlerine yuumlruumlme mesafesinde yakın olan otellerin ve sinemaların bulunduğu bir boumllgenin lsquoFestival Vadisirsquo olarak tanımlanmasına karar verilmiştir Aynı toplantıda Birinci Uluslararası Avrasya Film Festivalirsquonin Avrupa ve Asya filmlerinin yapımcı youmlnetmen ve oyuncularının Tuumlrk sineması ile tanışmasını sağlayacağı ve ortak yapımlar iccedilin zemin oluşturacağı vurgulanırken yabancı youmlnetmenlere Antalyarsquodaki film stuumldyolarının ve doğal platolarının da Tuumlrkiyersquode film ccedilekimi iccedilin tanıtılacağı belirtilmiştir

Toplantıda alınan bir diğer karar ise kırkıncı yıla kadar duumlzenlenen afiş yarışmalarının yerine festival afişlerinin (Resim 20-25) kırk birinci yılda olduğu gibi kırk ikinci festivalde de Hollywoodrsquoun uumlnluuml grafik sanatccedilısı Emrah Yuumlcel16 tarafından tasarlanması youmlnuumlndedir

16 Hollywood yapımı filmler iccedilin tasarladığı afişlerle adını duumlnyaya duyuran ve sinema reklacircmcılığının Oscarrsquoı sayılan lsquoKey Artrsquo oumlduumlluumlnuuml iki kez uumlst uumlste kazanan Emrah Yuumlcel 2004-2008 yılları arasında AAPFF Uluslararası Avrasya Film Festivali ve 16


Yeniden yapılandırılma suumlrecinde AAPFFrsquonin yarışma juumlrisinin gelenekselleşmiş yapısından da vazgeccedililmiştir 2005-2008 yılları arasında yeniden yapılandırılarak duumlzenlenmiş olan festivallerin juumlri uumlyeleri17 bir kurum bir dernek bir grup ya da meslek kuruluşunun temsilcisi olarak değil sinema alanında kendi bireysel kariyerlerini temsil ederek yer almışlardır

Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı ve yerel sponsorların18 desteğiyle kırk yıl boyunca ABŞB ve AKSAV işbirliğiyle duumlzenlenen AAPFFrsquonin buumltccedilesi kırk birinci yıldan itibaren arttırılmış sponsor sayısında da artış goumlzlenmiştir AAPFFrsquonin yeniden yapılandırılma suumlrecindeki bir diğer yenilik 2006 yılında festivalin resmi sponsoru Real Şirketler Grubursquonun destekleriyle Tuumlrkiye ve ABDrsquode tanınmış reklamcı Alinur Velidedeoğlursquona lsquoFestival Tanıtım Filmirsquo hazırlatılmasıdır19 2005 yılında İstanbulrsquoda yapılan Festival Hazırlık

Avrasya Film Market afişlerini tasarlamıştır Emrah Yuumlcel Amerikarsquonın en buumlyuumlk kablolu televizyon kanalı HBO ve Miramax MGM Fox Paramount Universal Warner Brothers Dreamworks Intermedia ve Lions Gate Home Entertainment gibi duumlnyanın oumlnde gelen yapım şirketleri iccedilin işler yapmaktadır Grafik tasarımcılığı kariyerinde Kill Bill I ve II Frida Cold Mountain Hero The Hours Star Wars Trilogy Spider I Robot Talented Mr Ripley ve Tailor of Panama gibi uumlnluuml film afişlerinin yanı sıra Sopranos the Wire Robin Williams in Broadway Oz ve Six Feet Under gibi dizilerin de afişlerine imza atan Emrah Yuumlcel Tuumlrkiyersquode de Vizontele GORA gibi filmlerin afişlerinin tasarımını gerccedilekleştirmiştirrdquo httpwwwsadibeycomdosyalarBasin_Bultenleri2006_Antalya_Festivali_02doc 17 15 Haziran 2005 tarihinde İstanbulrsquoda yapılan festival hazırlık toplantısında alınan kararlar metnine goumlre youmlnetmen Şerif Goumlrenrsquoin başkanlığında toplanacak olan 2006rsquodaki 43 AAPFFrsquonin Juumlrisinde Giovanni Scognamilo Ara Guumller Serra Yılmaz Reha Erdem Fatih Oumlzguumlven Mine Vargı Nejat İşler Paul Grandsardrdquo yer almaktadır httpwwwsadibeycomdosyalarBasin_Bultenleri2006_Antalya_Festivali_18doc son erişim tarihi 05062010 18 Havayolu şirketlerinden şarap uumlreticilerine beş yıldızlı otellerden yerel televizyon kanallarına kadar ccedileşitlilik goumlsteren sponsorlara (AKSAV 2003 ldquoAltın Portakalrsquoın Sponsorlarırdquo Portakal 8 15) ek olarak 2006 yılında Alman menşeli Metro Grouprsquoun perakende sektoumlruumlnde faaliyet goumlsteren şirketi olan Real Hipermarketler Zinciri AAPFFrsquone ana sponsor olmuştur (httpwwwsadibeycomdosyalarBasin_Bultenleri2006_Antalya_Festivali_19doc) 19 Tanıtım filminin sadece kırk uumlccediluumlncuuml yıl iccedilin değil gelecek yıllarda da kullanılacak lsquokalıcı bir jenerikrsquo olarak hazırlandığını ifade eden uluslararası reklacircmcı Velidedeoğlu ldquotanıtım filminin oumlzellikle lsquofestivalin ulusal ccedilizgisinirsquo lsquouluslararası sinemarsquo ile buluşturmasını ve bu buluşmanın kentinin de zengin tarihi doğal guumlzelliği ve mitolojik oumlykuumlleriyle duumlnyanın en buumlyuumlluuml kentlerinden biri olan Antalya olduğunu anlatması gerektiğinirdquo ileri suumlrmuumlştuumlr (httpaltinportakalTUumlRSAKorgtrindexphphaber=33)

17


Toplantısında TUumlRSAK ve AKSAV youmlnetiminin aldığı kararla kırk ikinci AAPFFrsquonde dağıtılacak olan toplam oumlduumll miktarı da artırılmıştır20 2004-2009 doumlnemi AKSAV Başkanı olan Kaynak Kişi K1rsquoin bu konuda soumlyledikleri aşağıdadır

K1 Mesela bizim bu yıl (2006) vereceğimiz 300 000 YTL Tuumlrkiyersquode ccedilekilebilecek ortalama bir filmin 30 maliyetidir En azından bu rakam bir youmlnetmeni film ccedilekmek iccedilin tahrik edecek bir rakam Yani bu kadarını buradan alırsam bu filmi kurtarırım maliyetini ccedilıkarırım diye duumlşuumlnebileceği bir rakam

15 Haziran 2005rsquode İstanbulrsquoda yapılan basın toplantısında kırk birinci AAPFF oumlduumll toumlrenin festivali duumlzenleme fikrinin doğduğu yer olan ilk kez 1951 yılında guumlreş şenliklerinin yapıldığı Aspendos Antik Tiyatrosursquonda duumlzenlenmesine karar verilmiştir 2005 yılında 42rsquonci festivalin kapanış ve oumlduumll toumlreninde sergilenen goumlrkemi TUumlRSAK Vakfı Başkanı Kaynak Kişi K4 şu soumlzlerle anlatmaktadır

K4 Kapanışı Aspendosrsquota yaptık Duumlnyanın en buumlyuumlk kapanışıydı 15000 kişiyle kapanış yaptık Ben Avruparsquoda goumlsterdiğim zaman kimse inanmıyor Resim goumlstererek inandırdım Locarno 7000rsquodi O guumlne kadar Locarno geccediliyordu duumlnyada Biz 15000 ile Locarnorsquoyu ikiye katladık Ve 2800-3000 yıllık bir Antik Tiyatrorsquoda yaptık kapanışı Muazzam bir şeydi

ldquoAntalya deyince bir kere Aspendos aklıma geliyorrdquo diyen Kaynak Kişi K4 orada yaptıkları kapanış gecesinin ldquobambaşka bir şeyrdquo olduğunu ldquoAspendosrsquota festivalin uumlstuumlnde bir şeyrdquo yaşandığını ldquoruumlya gibi bir şeyrdquo oluştuğunu ifade etmektedir Heideggerci bir yaklaşımla yorumlarsak kırk ikinci AAPFFrsquonin kapanış ve oumlduumll toumlreninin Aspendos Antik Tiyatrosursquonda duumlzenlenmesi ile talep edilen şey ldquosanatın sanat olarak [mutlak] hakimiyeti ve bu yolla elde edilen katışıksız duygu halininmdashbir duygu coşması bir duygu taşmasımdashhakimiyetidir Orada lsquoyaşanan deneyiminrsquo kendisi şuumlphe goumltuumlrmez kesinliktedir Yapılan iş sadece bu deneyimin harekete geccedilirilmesidirrdquo (Heidegger 1991 86) Burada mimari bir yapı olarak Aspendos Antik Tiyatrosu yalnızca ldquokentsel kuumlltuumlrel yaşamın kuumlltuumlrel mobilyasırdquo (Gadamer 1998 1) ya da Bourdieursquonun kavramıyla lsquonesneleşmiş kolektif kuumlltuumlrel sermayersquo olarak kullanılmamış seyircinin yalnızca orada lsquoolma halirsquo ile deneyimleyebileceği lsquoduygu halirsquonin lsquoyaşanan deneyimrsquoin bir parccedilası olarak kullanılmıştır Heideggerrsquoe goumlre burada lsquoyaşanan deneyimrsquo psikolojik duygulanımların estetik duyuların yerine geccedilmesi halidir (1991 89) Oumlte yandan gazeteci Ayşe Oumlzyılmazelrsquoe goumlre 2006 yılında kırk uumlccediluumlncuumlsuuml

20 ldquoTUumlRSAK ve AKSAV youmlnetiminin aldığı ortak kararla lsquoEn İyi Filmrsquo Oumlduumlluuml 300000 Yeni Tuumlrk Lirası olarak belirlenirken lsquoEn İyi Youmlnetmenrsquo oumlduumlluuml de artırılarak 30000 YTLrsquoye ccedilıkartılmıştır 2005 yılından itibaren Festivalrsquode ilk kez ldquoEn İyi Senaryordquo ve ldquoEn İyi Muumlzikrdquo dalında da para oumlduumllleri verilmeye başlanmıştırrdquo httpwwwsadibeycomdosyalarBasin_Bultenleri2006_Antalya_Festivali_22doc

18


duumlzenlenen AAPFFrsquonin accedilılış toumlreni ldquoBolywood dansccedilılarının bitmek bilmeyen goumlsterileriyle festivalden ccedilok otel animasyonuna benzemektedirrdquo (Sabah-Guumlnaydın 18092006)

TUumlRSAK Vakfı ve AKSAV işbirliğinde gerccedilekleşen kırk birinci festivalden buguumlne değişen oumlduumll kategorileri ve miktarları dışında 2006rsquodaki kırk ikinci festivalden itibaren kazananlara verilen lsquoOumlduumll Heykelciklerirsquo de değiştirilmiştir (Resim 2) Doumlnemin AKSAV Youmlnetim Kurulu eş başkanı olan Kaynak Kişi K1 Oumlduumll Heykelciklerinin değiştirilme suumlrecine dair aşağıdakileri soumlylemiştir

K1 Şimdi biz toplantılarda dedik ki ldquotamam bu film festivalini yapacağız ama Antalyarsquoyı en iyi temsil eden bir heykelcik olsun Oumlduumll heykelciğini bir elden geccedilirmemiz lazım Ccediluumlnkuuml bu oumlduumll kentin ve festivalin bir simgesi olacakrdquo Bir tasarım firmasına bize bir şey tasarlayın dedik Onlar da bize tasarımlarını getirdiler Muumlzedeki eserleri kullanarak onlardan esinlenerek bize bir şey tasarladılar Her zaman halka sormak ccedilok doğru değil

Film Market

Antalyarsquoda sinema enduumlstrisini oluşturma ccedilabalarının giderek kuumlreselleşen film pazarına eklemlenmedikccedile başarısız olacağını oumlne suumlren TUumlRSAK Vakfı AAPFF kapsamında bir Film Market organizasyonunun kaccedilınılmaz olduğuna inanmaktadır AAPFFrsquonin uluslararasılaştırmanın oumlnemine değinen Kaynak Kişi K4 ldquoaltı milyar nuumlfuslu kuumlreselleşen duumlnyada sinema enduumlstrisi alanında buumlyuumlk bir yarış olduğunu Cannesrsquoın bile hala birinci olmasına rağmen yarıştığınırdquo ileri suumlrmektedir K4 ldquoduumlnya sinema enduumlstrisindeki pasta ccedilok buumlyuumlk olduğu iccedilin AAPFFrsquoni uluslararasılaştırmalarının ardından Film Marketrsquoi eklememiz bir gereklilikrdquo diyerek şoumlyle devam etmiştir

K4 Bir de Tuumlrkiyersquode ekonomik olarak duumlşuumlnduumlğuumlnuumlz zaman duumlnyada sinemanın turnoverrsquoı yani doumlnen para ilk defa geccedilen sene galiba silah ticaretini geccedilti 220 milyar dolar Silah pazarı 210 milyar dolar Amerika bir marketi tutmazsa o marketin tutma şansı yok Milanorsquoda vardı Oradan Amerikalılar bir ccedilekildi Pazar ccediloumlktuuml Berlin Fuarının en buumlyuumlk şansı Amerikalılardır Cannesrsquoı zaten Fransızlar yapmıyor Amerikalılar yapıyor Buumltuumln buumlyuumlk firmalar orada Biz de zaten Amerikarsquodan bir iki buumlyuumlk firma getiriyoruz kimdashAmerikalılar arkamızda demekten ziyade adamlar şimdilik itiraz etmiyorlar bu pazarı yıkmak iccedilin bir şey yapmıyorlar Ccediluumlnkuuml ben onları şu şekilde ikna etmeye ccedilalışıyorum ldquoBakınrdquo diyorum ldquobiz arkamızda ne var haritada Arap uumllkeleri Filistin Ccedilok iyi sineması var İsrail ccedilok iyi sineması var Mısır başlıyor Fas Tunus başlayacaklar Dubai bile geccedilen sene Film Festivali yaptı Milyon dolarlar harcadılar hiccedilbir şey yok Film uumlretilmiyor

Kaynak Kişi K4 TUumlRSAK Vakfının izlediği politikayı coğrafi olarak da Asya ile Avrupa arasında bulunan Tuumlrkiyersquode bir sinema enduumlstrisi merkezi oluşturmayı hedefleyen ldquokuumlresel bir kuumlltuumlr politikasırdquo olarak tanımlamaktadır Bu politikanın ilk uygulaması olarak Guumlney Korersquodeki Pussan Film Festivalirsquonde duumlzenlenen Film Market ile Fransarsquodaki Cannes Film Festivalirsquonde duumlzenlenen

19


Film Market arasında ya da K4rsquouumln soumlzleriyle ldquoo muumlthiş coğrafyada ki onun goumlbeğinde Avrasyarsquodardquo Avrasya Uluslararası Altın Portakal Film Festivali ve ardından Avrasya Film Marketrsquoin hayata geccedilirilmesidir

2005 yılında AKSAVrsquoın resmi internet sitesinde AAPFFrsquonin yeni rotası ldquoYeşilccedilamrsquoın enduumlstrileşmesi Tuumlrk sinemasının duumlnyaya tanıtımı Antalya ve Tuumlrkiye ekonomisine kuumlltuumlrel katma değer yaratılması[na] olanak tanımakrdquo olarak yeni hedefi ise ldquoAvrasya coğrafyasının ve bu coğrafya uumlzerindeki sinema dillerinin kendini ifade ettiği bir zemin haline gelmesi[ni] sağlamakrdquo olarak tanımlamaktadır (httpwwwaksavorgtrtr111htm)

Avrasya Film Market iccedilin Tuumlrkiyersquonin ve oumlzellikle Antalyarsquonın coğrafi konumunun oumlnemini vurgulayan K4 sinema sanatının ve yavaş yavaş enduumlstrisinin geliştiği Orta Doğu uumllkelerinin dışında Tuumlrkiyersquonin komşu olduğu ve film uumlretemeyen Tuumlrki Cumhuriyetlerin Tuumlrk sinema enduumlstrisi iccedilin potansiyel bir pazar olduğunu duumlşuumlnmektedir ve bu konudaki duumlşuumlncelerini şoumlyle accedilıklamaktadır

K4 Onların abisi değiliz henuumlz olamadık ya bu konuda en azından niyetimiz var E şimdi ben bir koumlpruumlyuumlm bu hakikaten tarihten gelen bir şey (coğrafi olarak da) İpek yolu orada duruyor 3000 yıl evvel duumlşuumlnmeyle buguumlnuumln arasında bir fark yok Sadece teknoloji Şimdi uccedilaklar var Şimdi ben artık uzak uumllkelere gitmek istemiyorum 17 saat uccedilak yolculuğu ccedilekilmez bir şey mahvoluyorum Belli davetlere katılmak da zorundayım Ccedilok uzak olursa nazlana nazlana bir hal oluyorum Ama arada bir orta durak bulursam atlayıp gidiyorum Orta durakta bir şey varsa eğer daha da istekli gidiyorum Şimdi bizimki bir nevi koumlpruuml ve orta durak Paris Pussan arasında

Bu ccedilalışmada ldquokuumlltuumlrel coğrafyardquo olarak kavramsallaştırılan ve 2003 yılında AAPFF kapsamında duumlzenlenen İkinci Tuumlrk Sinema Kurultayırsquonda ilk kez guumlndeme gelen ldquoTuumlrk sinema sanatının gerccedilek potansiyel kapsama alanırdquo Film Marketrsquoin kurulmasını meşrulaştıracak bir zemin olarak sunulmaktadır İlk kez 2005 yılında 1rsquoinci Avrasya Uluslararası Film Festivali ile adını uluslararası platformda duyuran AAPFF 2006 yılında Tuumlrkiyersquonin ilk Film Marketi olan 1rsquoinci Avrasya Film Marketrsquoi ile Cannes Film Festivali kapsamında duumlzenlenen Marche Du Film (Cannes Film Market)rsquode stand accedilarak ekonomik alanda uluslararası kuumlltuumlr enduumlstrisi pazarına ccedilıkmıştır Avrupa ve Asya uumllkeleri başta olmak uumlzere Amerikarsquodan ccedilağırılan yapımcıları dağıtımcıları senaristleri youmlnetmenleri bir araya getirmeyi hayal eden TUumlRSAK Vakfı Başkanı Yiğitgil Avrasya Film Marketrsquoin konseptinin Macaristan-Discop ve Hong Kong Film Market modellerinden esinlenilerek oluşturulduğunu belirtmektedir (httpwwwsadibeycom) ldquoAvrasyardquo olarak belirlenen bu lsquokuumlltuumlrel coğrafyarsquo hem hızla uluslararasılaştırılan AAPFFrsquonin hem de Film Marketrsquoin adı olarak tescillenmiştir

AAPFF kapsamında 2006 yılında duumlzenlenen Avrasya Film Festivali iccedilin Emrah Yuumlcel tarafından tasarlanan afiş (Resim 23) Avrasya Film Market iccedilin tanımlanan lsquokuumlltuumlrel coğrafyarsquoyı temsil eden en iyi oumlrneklerden biridir

20


TUumlRSAK Vakfı Başkanı Engin Yiğitgil Nihat Toklursquoya verdiği roumlportajda Avrasya Film Marketrsquoin Tuumlrkiye iccedilin ccedilok buumlyuumlk bir fırsat olduğunu on yıl sonra duumlnyanın ilk beş marketi arasında yer alacağını ileri suumlrerek şunları soumlylemektedir

Biz Avrupa ile Asya arasındaki oumlnemli bir boşluğu dolduruyoruz Buguumln Tuumlrk sinemasının en oumlnemli sorunu duumlnya pazarına yeterince accedilılamamasıdır Filmlerimizin pazarlanamamasıdır Avrasya Film Market oumlncelikle bunu yapacak Tuumlrk sinemasının yerinde pazarlanmasını sağlayacak Daha da oumlnemlisi ortak yapımların oumlnuumlnuuml accedilacaktır (Sabah-Akdeniz 19092006)

28 Ekim 2007 akşamı duumlzenlenen 44rsquouumlncuuml Antalya Altın Portakal Film Festivali ve 3rsquouumlncuuml Uluslararası Avrasya Film Festivali Oumlduumll Toumlrenirsquonde konuşma yapan Elizabeth The Golden Age filminin youmlnetmeni Hint asıllı Shekhar Kapurrsquoun soumlzleri ldquokuumlltuumlrel coğrafyardquo kurgusunun farkında olmanın başka bir ifadesi olarak karşımıza ccedilıkmaktadır

Altın Portakal Film Festivali Antalyarsquonın bir kuumlltuumlr kenti olma yolunda ilerlemesine katkıda bulunmaktadır Sinemanın geleceği doğudadır Antalya Avrupa ve IndiaAsyarsquonın ortasındadır Asya olarak Avruparsquoda fark edilmek isteriz Avrupa da Asyarsquoda fark edilmek ister

Alan araştırması kapsamında kendisiyle yapılan muumllakatta Tuumlrkiye sinema sektoumlruumlnde yapımcının giderek yok olduğuna değinen TUumlRSAK Vakfı Başkanı Kaynak Kişi K4 ldquoAvrasya Film Market aracılığıyla Tuumlrkiyersquoye duumlnya sinema enduumlstrisi alanında yer alan yapımcıları getirmeyirdquo amaccedilladıklarını aynı zamanda ldquomarketin Tuumlrk Sinema Sektoumlruumlnde uumlretilen filmlerin kuumlresel pazara accedilılma yeri olacağınırdquo belirtmektedir

K4 Yani sermaye getirmeye ccedilalışıyorum ben Tuumlrkiyersquoye Ccediluumlnkuuml normal bir film duumlnyada 3000-2000 kopyayla ccedilıkıyor Bizde 400 kopya ccedilıktığı zaman ldquoAman Allahrsquoımrdquo diyoruz 400 kopya bir şey değil Bir de yaptığın filmi Edirne ile Kars arasında goumlstermenin anlamı yok Accedilılacaksın Ccediluumlnkuuml bu bir evrensel pazar Her filmin pazarı var Cannes Film Festivalirsquonde en kalabalık stand zombi filmleri satıyordu Kapış kapış Ben seyretmem bile Duumlnyanın en koumltuuml filmleri bence ama onun bile alıcısı var Tabi ekonomi başka bir şey Sinema ccedilok youmlnluuml bir sanat Siz filminizi yapıyorsunuz youmlnetmensiniz Yapımcı yatırım yapıyor bitiyor Bittikten sonra beni bile aşıyor film Pazarlamacı bir başkasıdır Ben yapımcıyım ticaret adamıyım ama pazarlamasını bilmiyor olabilirim O da bir uzmanlık konusu Pazarlayıcılar o filmi her yere satar Olmadı gider Fasrsquoa satar gider İsrailrsquoe satar Satar satar satar Bizim markete de geldikleri zaman Tuumlrk Filmlerine de alıcı ccedilıkıyor Geccedilen yıl değil evvelki sene Ezel Akay altı yere film sattımdashKaragoumlz Hacivatrsquoı Nuri Bilge Ceylan o sene İklimler ile Cannesrsquoda ccedilok buumlyuumlk suumlkse yapmıştı zaten bir suumlruuml yere satmıştı Bana telefon etti ldquoEngin Abi biliyor musun Senin markette de sattımrdquo dedi Nereye sattın lan dedim sen her yere satmıştın filmini ldquoLitvanyarsquoya sattımrdquo dedi Oraya satmamış mesela Litvanyalılar gelmiş Uumlnuumlnuuml duymuşlar filmin orada Nuri Bilge ile buluşmuşlar Pazarlar marketler buluşma yeridir

21


5 Mayıs 2007rsquode yapılan AKSAV Genel Kurulursquonda oumlzellikle Avrasya Film Market uumlzerinde duran ABŞB Başkanı ve AKSAV Youmlnetim Kurulu Başkanı Menderes Tuumlrel daha ilk yılında markette otuz iki film satışı ve dokuz senaryo anlaşması yapıldığına dikkat ccedilekerek soumlzlerini şoumlyle suumlrduumlrmuumlştuumlr

Genelde bu tuumlr marketlerin ilk yıllarında satış yapılması beklenmez yıllar iccedilinde yerleştikccedile artan bir pazara sahip olurlar Ancak bizim marketimiz sınırları aşarak beklenenden ccedilok daha fazla etkin oldu Bu da Antalyanın hem kuumlltuumlr-sanat hayatı hem ekonomisi iccedilin ccedilok oumlnemli fırsatlar sunan ve gelecek vadeden bir durumdur Markette amacımız Antalyarsquoyı Batırsquodaki imalat ile Doğursquodaki Pazar arasında kilit bir nokta yapmak ve Batı-Doğu arasında bir koumlpruuml olmasını sağlamaktır (httpwwwaksavorgtrtr111htm)

Hollywoodrsquodan yazan gazeteci Karsten Kastelan da AAPFF kapsamında duumlzenlenen Avrasya Film Festivalirsquonin en ccedilekici yanının bizzat festivalin duumlzenlendiği lsquoyerrsquo olduğunu duumlşuumlnmektedir (2007) Kastelanrsquoa goumlre Tuumlrkiyersquonin guumlneyinde bir Akdeniz kenti olan Antalyarsquoda AAPFFrsquonin 41 yaş kuumlccediluumlk kardeşi Avrasya Film Festivali henuumlz ilk adımlarını atmakta olmasına rağmen duumlzenlendiği coğrafya itibariyle bir avantaj yakalama şansına sahiptir Ancak Milanorsquodaki Film Marketrsquoe yaşama şansı tanımayan Cannes ve Berlin festivalleri dururken Antalyarsquonın başarı şansının ne kadar olacağına dair bir kestirimde bulunmak oldukccedila guumlccediltuumlr Bu konuya dair TUumlRSAK Vakfı Başkanı Yiğitgil aşağıdakileri soumlylemiştir

Biz bu film fuarını (Film Market) aslında ortak projeler fuarı haline getirmek istiyoruz Burada asıl amaccedil Tuumlrk sinema sektoumlruumlnuumln ve enduumlstrisinin guumlccedillenmesi ortak projelerde lider konumunda olabilmesi iccedilin yapılacak olan bir fuar Bu ne demektir oumlzellikle Avruparsquodan ve Asyarsquodan duumlnyanın ccedileşitli uumllkelerinden film yapımcıları ellerindeki projelerle gelecekler bir masanın başına oturup karşılıklı konuşacaklar tartışacaklar Sadece konuşma olmayacak hepsi de senaryodan hikayeden anlayan yetkili kişiler olacağı iccedilin lsquotamamrsquo demeleri yeterli olacak yeni filmlere (Aksiyon Sayı 559 22082005 httpwwwaksiyoncomtrdetayphpid=22373)

2004-2009 yılları arasında oumlnceki yıllardan daha buumlyuumlk bir buumltccedile ile duumlzenlenen AAPFFrsquonde ulusal ve uluslararası yarışma filmleri dışında pek ccedilok yerli ve yabancı filmin goumlsterimi yapılmıştır Dolayısıyla bir sinema seyircisi Uzakdoğursquodan İranrsquoa Avruparsquodan Amerikarsquoya pek ccedilok filmi izleme imkanı elde etmektedir Benzer şekilde duumlşuumlnen gazeteci Aktuğ Radikal Gazetesindeki yazısında bir gazeteci arkadaşının ldquoCcedilok buumlyuumlduuml festival bir suumlruuml guumlzel film var izleyemiyoruz takip edemiyoruzrdquo diye serzenişte bulunduğunu bu durumun festival accedilısından iyi bir şikacircyet olduğunu yazmaktadır Aktuğrsquoa goumlre

Ccedilok değil bundan doumlrt yıl oumlncesinde Altın Portakalrsquoda 10-12 tane ulusal yarışma filminin yanı sıra birkaccedil eski Yeşilccedilam filmi goumlsterilirdi o kadar [hellip] Uumlccedil yıl oumlnce Antalya Belediye Başkanı Menderes Tuumlrel TUumlRSAKrsquola

22


guumlccedil birliğine gitti Ondan sonra festival buumlyuumlduuml serpildi Altın Portakalla birlikte uluslararası Avrasya Film Festivali ve Avrasya Film Market duumlzenlenmeye duumlnya sinemasının oumlnemli yıldız isimleri Antalyarsquoya gelmeye başladı Şimdi Altın Portakalın iki kalın katalogu mevcut Bir tarafta yerli filmlerin galaları diğer tarafta duumlnya festivallerinde adından soumlz ettiren yabancı filmler yıldızlar [] Takip etmek gerccedilekten zor (Aktuğ Radikal 27102007)

Yeniden yapılandırılan AAPFFrsquonin birccedilok olumlu kazanımlarına rağmen 2006 2007 2008 yıllarında katılımcı goumlzlemci olarak duumlnya sinemasının seccedilkin oumlrneklerini de izleme fırsatını bulduğum sinema goumlsterimleri arasında izleyicilerle gerccedilekleştirdiğim yapılandırılmamış spontane muumllakatlarda izleyicilerin en buumlyuumlk şikayeti bilet fiyatları ve davetiyeler hakkındaydı Yeniden yapılandırılmış haliyle AAPFF bir yanda bilet alamayan galalara davetiye bulamayan ama taşrada sinema izleme kuumlltuumlruuml edinmiş ortalama halkın kapılarda biriktiği (Resim 19) diğer yanda tuumlm film goumlsterimlerini ve galaları kapsayan davetiyeler edinmiş İstanbullu VIP konukların ağırlandığı Antalyarsquoya yabancılaşmış bir etkinliğe doumlnuumlşmuumlştuumlr21

Kırkıncı yılına doğru AAPFFrsquonin uluslararası accedilılımının altyapısının hazırlandığını ancak gerccedilekleşemediğini vurgulayan Kaynak Kişi K16 AAPFFrsquonin kurumsallaşma suumlrecini tamamlayamadan uluslararasılaşmasının festivalin halktan uzaklaşmasına neden olduğunu duumlşuumlnmektedir Boumlylece AAPFF İstanbulrsquodan gelen VIP konuklar ve duumlnya sinemasının uumlnluumllerinden oluşan yeni konuklarıyla elitleştirilirken ait olduğu coğrafyanın halkından uzaklaşmaktadır Kaynak kişi K16rsquonın da dediği gibi

K16 Davetiye koltuk sayısıyla sınırlıdır en nihayetinde Herkese AKMrsquodeki goumlsteri iccedilin davetiye veremezsin Herkesin sinemaya verecek parası da olmayabilir Hatta şoumlyle bir durum da var geccedilen seneden (2005) beri Sanki yerli sinema sanatccedilılarımız ve youmlnetmenlerimiz geri planda kaldı basından izlediğim kadarıyla yabancı starlara ve youmlnetmenlere aşırı ilgi alaka var

Kaynak Kişi K2 Antalya halkının AAPFFrsquone katılımını ldquodaha ccedilok bariyerlerin dışından daha oumlnce sinemada ya da TV ekranında goumlrduumlğuuml starı birebir canlı

21 2006rsquodaki 43 AAPFFrsquonde iki farklı boyutta ve iccedilerikte hazırlanan davetiyelerin tuumlm etkinlikleri kapsayan formatta olanı İstanbulrsquodan gelen VIP konuklara dağıtılırken Antalyalı sanatseverler galalara ve kapanış toumlrenine katılamayacakları kuumlccediluumlk davetiyelerle kapılarda durdurulmuşlardır İccedileri giremeyen halk Antalya Atatuumlrk Kuumlltuumlr Parkırsquonda Cam Piramit oumlnuumlnde davetiyelerini yakarak durumu protesto etmişlerdir Kaynak Kişi K2rsquonin ldquoortalama halkrdquo diye adlandırdığı protestocu Antalyalı sinemaseverler ldquoboumlyle bir şeyin ilk kez başlarına geldiğini festivalin giderek Antalyarsquodan uzaklaştığını ve İstanbullulaştığınırdquo dile getirmişlerdir

23


goumlrmenin zevkiyle yetindiği son zamanlarda da izleyici sayısının iyice duumlştuumlğuuml bir durumrdquo olarak tanımlamaktadır K2rsquoye goumlre

K2 İşi iyice salon goumlrkem haşmet kırmızı halı işine doumlkerseniz bu kalan izleyici de gidecek bence Kırmızı halıya halkın ayağını bastıramazsınız Protokoluumln olduğu yerde halk var mıdır Halk ortalama insandır

AAPFFrsquonin AKSAV ve TUumlRSAK işbirliği ile yeniden yapılandırılarak duumlzenlendiği 2005-2008 arasında oumlzellikle Avrasya Film Festivalirsquonin accedilılış ve kapanış toumlrenlerine katılmaları iccedilin duumlnya sinemasının oumlduumllluuml youmlnetmenleri ve oyuncuları festivale davet edilmişlerdir22 AKSAV youmlnetimine goumlre Duumlnya sinemasının tanınmış isimlerinden oluşmuş olan konuk listesi23 AAPFFrsquonin bir duumlnya festivali olma yolunda emin adımlarla ilerlediğini kanıtıdır (httpwwwaksavorgtrtr111htm) Benzer bir yaklaşımla doumlnemin ABŞB Başkanı Tuumlrel Tuumlrk ve Duumlnya sinemasının uumlnluumllerini Antalyarsquoda ağırlayan AAPFFrsquonin duumlnyanın en oumlnemli festivallerinden biri olacağına inanmaktadır (Huumlrriyet 18102008 Huumlrriyet 21102008)

22 Oumlrneğin 2005rsquode AAPFFrsquonin uluslararasılaştırıldığı ilk yıl Berlin ve Venedik Festivallerirsquonden lsquoen iyi youmlnetmenrsquo oumlduumlluuml alan Kim-Ki-Duk Eurasia Film Festivalirsquonin yarışmalı boumlluumlmuumlne The Bow filmiyle katılmıştır Yine 2004 yılında Cannes Film Festivalrsquoinde lsquoen iyi youmlnetmenrsquo oumlduumlluumlnuuml almış olan Michael Haneke Cache filmi ile 2005 Eurasia Film Festivalirsquonin yarışmalı boumlluumlmuumlne katılmıştır 2006 yılında kırk uumlccediluumlncuumlsuuml duumlzenlenen AAPFFrsquonin kuumlccediluumlk kızı 2 International Eurasia Film Festivalrsquoine davet edilen konuklar dış basında da haber değeri taşıyan duumlnya sinemasının uumlnluumlleri ve celebritilerden oluşmaktadır 2006 yılında AAPFFrsquonin 1964rsquoden bu yana gelenekselleşen ulusal film yarışma boumlluumlmuumlnde youmlnetmen Oumlmer Uğurrsquoun Eve Doumlnuumlş filminde oynayan Sibel Kekilli lsquoen iyi kadın oyuncursquo oumlduumlluumlnuuml almıştır Sibel Kekilli 2005 yılında Berlin Film Festivalirsquonde lsquoen iyi youmlnetmenrsquo oumlduumlluuml almış olan Tuumlrk koumlkenli Alman youmlnetmen Fatih Akınrsquoın Duvara Karşı filminin de başrol oyuncusudur 23 Oumlrneğin 16-23 Eyluumll 2006 tarihleri arasında duumlzenlenen 43 AAPFF 2 Uluslararası Avrasya Film Festivali ve 1 Uluslararası Avrasya Film Market suumlresince Antalyarsquoda Helen Mirren Norman Jewison Taylor Hackford Faye Dunaway ve Irvin Kershner gibi duumlnyaca uumlnluuml Hollywood uumlnluumlleri ağırlanmıştır (Sabah-Guumlnaydın 18092006)

24


Magazin Gazetecileri Derneği Başkanı Nurettin Soydan TUumlRSAK Vakfı Başkanı Yiğitgilrsquoin AAPFFrsquoni Oscar Oumlduumllleri gibi bir etkinliğe doumlnuumlştuumlrme ccedilabalarını olumlu karşıladığını ancak ldquokırk uumlccedil yıllık bir ccedilınar olan festival [yeni] yuumlzuumlnuuml duumlnya yıldızlarına ccedilevirirken dalları kolları yaprakları ve goumlvdesi olan Tuumlrk sinema yıldızlarına sırtını doumlnmemelirdquo diyerek AAPFFrsquoni uluslararasılaştırmak iccedilin kırmızı halıda boy goumlsteren duumlnya sinemasının uumlnluumllerinden medet uman anlayışını eleştirmektedir (Sabah-Guumlnaydın 21092006) Bunun yanı sıra 2004-2008 yılları arasında ulusal yarışmaya katılan ortak ve yabancı yapımların ccedilok oumlduumll almalarını şaşırtıcı bulan gazeteci Oumlmuumlr Gedik ldquobizim oumlduumll ellere gittirdquo diyenler olduğunu oumlduumll alan ldquoBen Hopkinsrsquoin kendisinin dahi sonuccedillara şaşırdığınırdquo aktarmaktadır (Huumlrriyet-Kelebek 21102008)24

Kaynak Kişi K4 AAPFF kapsamında Hollywood starı ağırlamanın ldquoTuumlrkiyersquonin tanıtımında yer alan ilk uumlccedil tanıtım oumlğesi ne ise onlardan bir tanesi belki de birincisirdquo demektedir Ccediluumlnkuuml K4rsquoe goumlre

K4 [M]esela Helen Miren gibi bir kadın gelip bir hafta boyunca burada [Antalyarsquoda] sizinle kalıp hayran olarak ayrılırsamdashccediluumlnkuuml benim kulağıma geliyor hatta yazılı olarak da geliyormdashgider Hollywoodrsquoda bir partide ldquoYa iki ay oumlnce bir festivaldeydim Antalyarsquoda Tuumlrkiyersquode bir yer muumlkemmeldi İnanılmaz filmler vardırdquo gibi bir laf soumlylerse bizim iccedilin ccedilok buumlyuumlk reklamdır İstediğiniz kadar reklam satın alın bastırın veya yayınlayın o kadar etkili olmaz Başka bir Amerikalı başka bir Amerikalıya ya da İngiliz boumlyle bir şey soumlylerse bunun değeri para ile oumllccediluumllemez Uumllke boumlyle tanıtılır Buraya gelen buumltuumln o davetliler gittikleri zaman uumllkelerine bizim birer iyi niyet kuumlltuumlr elccedililerimiz oluyorlar

Antalya Hollywood Filmleri Produumlksiyon Merkezi Olabilir mi

1999-2004 yılları arasında Antalya Buumlyuumlkşehir Belediye Başkanlığı yapmış olan Kaynak Kişi K16rsquoya goumlre ldquobaşladığı doumlnem itibariyle devrim niteliğinde bir etkinlikrdquo olan AAPFF son yıllardaki yeniden yapılandırılmış hali ile ldquoTuumlrk sinema sektoumlruumlnuumln enduumlstrileşmesine dair farklı tartışma alanları accedilmıştırrdquo Ancak Antalyarsquoda başta portakal olmak uumlzere tarım uumlruumlnleri uumlretip turizm enduumlstrisi alanında hizmet verip film festivali duumlzenlemenin anlamsızlığına değinen Kaynak Kişi K5rsquoin soumlylediklerinden ccedilıkarsarsak Antalyarsquoda Sinema Festivali duumlzenlemek sinema alanında uumlretim yapmanın kuumlltuumlruumlne sahip ccedilıkmak ve bunu tanıtmak iccedilin anlamlıdır K5 bir yerde bir festival duumlzenlenebilmesi iccedilin o yerde ldquofestivale konu olacak olan lsquoşeyinrsquo kuumlltuumlruumlnuumln var olması gerektiğinirdquo

24 2007 yılında Yaşamın Kıyısında ile Fatih Akın lsquoen iyi youmlnetmenrsquo seccedililirken 2008 yılında İngiliz youmlnetmen Ben Hopkinsrsquoin Tuumlrk-İngiliz-Alman-Kazak ortak yapımı olan Pazar Bir Ticaret Masalı filmi ulusal yarışmada lsquoen iyi filmrsquo oumlduumlluumlnuuml lsquoen iyi kostuumlmrsquo oumlduumlluumlnuuml ve filmin başrol oyuncusu Tayanccedil Ayaydın lsquoen iyi erkek oyuncursquo oumlduumlluumlnuuml almıştır Bu konuda bakınız Oumlmuumlr Gedik ldquoAntalyarsquodan Son Notlarrdquo Huumlrriyet-Kelebek 21102008 ldquoDuumlnya Sineması Antalyarsquoda Yarışıyorrdquo Huumlrriyet-Pazar Keyfi 25092005

25


soumlylemiştir Diğer bir deyişle Antalyarsquoda Sinema Festivali duumlzenlemek iccedilin orada sinema produumlksiyon (uumlretim) kuumlltuumlruumlnuumln olması oumln koşuldur K5 bu konudaki goumlruumlşlerini şoumlyle accedilıklamıştır

K5 Eğer Ispartarsquoda guumll festivali yapıyorsanız anlamlıdır ama guumll yetiştiriciliğinin kuumlltuumlruumlne sahip ccedilıkmak iccedilin bunu tanıtmak iccedilin anlamlıdır Ancak Antalyarsquoda portakal yetiştirip film festivali duumlzenlerseniz sorarlar adama Belediye Başkanının ccedilabalarını takdirle karşılıyorum ama burada bir sinema enduumlstrisi kurulmadan sinema festivalini duumlzenleyerek uluslararası festival yaratmak hele buna dayanarak kuumlltuumlr kenti yaratmak ccedilok zor Kuumlltuumlr zor kazanılan bir şeydir Oumlyle iki guumlnde bir nesilde kavranılan bir şey değil ki Bunun iccedilin zaman gerekiyor Oumlncelikle altyapının oluşması gerekiyor

Tartışmanın başında oumlnerilen kavramlardan biri olarak ldquoAntalyarsquonın bedenleşmiş kolektif kuumlltuumlrel sermayesirdquo yine Bourdieursquonun kavramını kullanırsak Antalyarsquonın habitusrsquou bir başka deyişle AntalyarsquodakiAntalyalıların ortak uumlretim aktiviteleri ile belirlenebilir (Varlı-Goumlrk 2010b 42-43) Kırk yıllık geccedilmişine rağmen AAPFF Antalyarsquoda lsquosinema izleme kuumlltuumlruumlrsquonuuml oluşturmanın oumltesinde lsquosinema uumlretimi kuumlltuumlruumlrsquonuuml oluşturamamıştır Dolayısıyla kırk yıl boyunca AAPFF İstanbulrsquou lsquotamamlayanrsquo bir taşra kenti olan Antalyarsquoda lsquosinema izleme kuumlltuumlruumlrsquonuuml oluşturmak ve korumak adına tekrarlanmışken kırk birinci yıldan itibaren Antalyarsquoda lsquosinema uumlretimi kuumlltuumlruumlrsquonuuml oluşturmak amacıyla yeniden yapılandırılmaktadır

Kaynak Kişi K4 ldquoAntalya Tuumlrkiyersquode sinema enduumlstrisininmdashsadece ulusal sinema değil uluslararası anlamdamdasholuşmasına olanak tanıyabilir mirdquo sorusuna aşağıdaki yanıtı vermiştir

K4 Tam yeridir bence [hellip] Muumlthiş bir mekan zenginliği var Işık olağanuumlstuuml Saklıkentrsquoe ccedilıkar kar sahnesi kayak sahnesi ccedilekersiniz aşağıya inersiniz deniz sahnesi ccedilekersiniz Ve bakın kuralları var Adam diyor ki ldquoİlk dış mekana 40 dakikada ulaşmazsam gitmiyorum diyorrdquo Şimdi Hill-Sidersquoı merkeze alıp 40 dakikada ulaşılabilecek yerleri bir daire iccediline alırsanız Phaselis giriyor Termessos giriyor Aspendos giriyor o işe yaramayan stuumldyo [Ccedilandırwood] bile olabilir Şimdi yapımcının derdi şu Adam diyor ki 40 dakikayı aşınca ben ekibimi goumltuumlrmem oraya ccediluumlnkuuml maliyet artıyor diyor Olağanuumlstuuml koşullar ldquoBen bir otelde en aşağı 200 oda bulmam lazımrdquo diyor İstediği gibi yuumlzlerce otel var uumlstelik hepsi beş yıldızlı ldquoRent a Carrdquolar O hooo en luumlks araba filolarıyla Artık kamera falan hikaye İstanbulrsquodan alırsın kameranı 55 dakika sonra Antalyarsquodasın Dolayısıyla Antalya bu anlamda bir numara

Tıpkı Kaynak Kişi K4 gibi Antalya ve Boumllgesirsquonde Tuumlrk sinema enduumlstrisinin oluşmasının koşullarının var olduğuna hatta bu boumllgenin Avrupa Sinemasının Yapım Merkezi olmaya aday bir yer olduğuna inanan Kaynak Kişi K5 bunun gerccedilekleşebilmesi iccedilin ccedilok fazla neden olduğunu ileri suumlrmektedir

26


K5rsquoe goumlre bu nedenlerden ilki Antalyarsquoda kurulmuş olan ve Ccedilandırwood25 olarak bilinen film stuumldyosudur (Huumlrriyet 08101998) 1998 yılında kurulan Ccedilandırwood Tuumlrkiyersquode buumlyuumlk produumlksiyonların ccedilekilebileceği tek mekan olarak lanse edilmiş olmasına rağmen buguumlne kadar sadece Arabian Night ile GORA filmlerinin ccedilekimlerine ev sahipliği yapmıştır Hollywoodrsquoun artık film ccedilekiminden ccedilok şov ve turistik amaccedillı kullanıldığını ve Amerikalı yapımcıların başka uumllkelere youmlneldiğini soumlyleyen Film Stuumldyoları İdari Youmlneticisi Buumllent Guumlccediler şu bilgileri vermiştir

Yasal bazı duumlzenlemelerin gerccedilekleştirilmesi halinde Ccedilandırwood duumlnyanın belli başlı film ccedilekim merkezlerinden biri olabilir Ancak oumlncelikle guumlmruumlk ccedilalışma izni vergi duumlzenlemesi gibi birtakım yasal değişikliklerin olması gerekiyor Bunlar gerccedilekleştiği takdirde uumllkemize yıllık 80-90 milyon dolar girdi sağlama guumlcuumlne sahibiz (Akşam 16122004)

Kaynak Kişi K5rsquoe goumlre ldquoAntalyarsquonın Avruparsquonın yeni Sinema Produumlksiyon Merkezi olabilme nedenlerindenrdquo ikincisi dış ccedilekimler iccedilin oumln koşul olan Antalyarsquodaki ışığın konumu yansıması ve yoğunluğudur Orsquona goumlre dış mekanda film ccedilekmek iccedilin Antalya ideal ışığa ve iklim koşullarına sahiptir Uumlccediluumlncuumlsuuml Yuumlzuumlklerin Efendisi gibi fantastik bir filmdeki sahnelerin ccediloğuna arka plan olacak kanyonlar deniz dağ ve orman Antalyarsquoda doğal olarak zaten vardır Kaynak Kişi K5rsquoe goumlre doumlrduumlncuuml neden K4rsquouumln de vurguladığı gibi ulaşım ve konaklama olanaklarıdır Duumlnyarsquodaki birccedilok havaalanından doğrudan uccediluşun yapıldığı Antalya Dış Hatlar Terminalirsquonin oumlnemine değinen K5rsquoe goumlre beşinci ve en oumlnemli neden ise burada 1964rsquoden bu yana aralıksız bir Film Festivalirsquonin duumlzenleniyor olmasıdır

Kaynak Kişi K5 yerli ve yabancı film yapımcıları ve youmlnetmenlerin Antalyarsquodaki potansiyelin farkına varmaya başladıklarını duumlşuumlnmektedir Ancak K5 yapımcı ve youmlnetmen iccedilin Antalyarsquoda film ccedilekimi olanaklarının film ccedilekimi maliyetlerini duumlşuumlrme youmlnuumlnde yeniden duumlzenlenmesi gerektiğini ileri suumlrmektedir Bu amaca youmlnelik Antalyarsquoda film enduumlstrisinin yan alanları olan dekor sahne tasarımı kostuumlm tekstil gibi alanlarda hizmet verebilmek uumlzere ara elemanların yetiştirilmesinin bir zorunluluk olduğunun altını ccedilizen K5 sinema enduumlstrisindeki ara eleman accedilığını karşılamak uumlzere Serik Sinema Meslek Yuumlksek Okulursquonu accediltıklarını soumlylemiştir K5 ileride bu Yuumlksek Okulu Altın Portakal Sinema Meslek Yuumlksek Okuluna doumlnuumlştuumlrmeyi planladıklarını oradaki Kaymakamlığın bunu desteklediğini hatta yer tahsis ettirdiğini ancak sonrasında Akdeniz Uumlniversitesirsquone bağlandığı bilgisini vermiştir

25 Amerikan Golden Horn Film Industry Company ve Tuumlrk Tekfen Holding işbirliği ile Antalyarsquonın Serik ilccedilesinde Ccedilandır mevkiinde kurulmuş olan film stuumldyoları 14 000 metrekare kapalı alan ve 60 000 metrekare accedilık alandan oluşmaktadır (Huumlrriyet 08101998 httphurarsivhurriyetcomtrgosterhaberaspxid=-46741 erişim tarihi 20072010)

27


Buguumln Hollywood film enduumlstrisinin kapsadığı yeni lsquokuumlltuumlrel coğrafyarsquo hem sanatsal yaratıcılık hem de ucuz emek guumlcuuml arayışında olan Amerikan film enduumlstrisinde yer alan eyleyicilerin sermayenin kuumlresel dolaşımına paralel olarak duumlnyanın farklı yerlerinde yeni film yapım merkezlerinin oluşmasına yol accedilarak genişlemektedir Hollywood film enduumlstrisindeki uumlretim sisteminin de diğer enduumlstri alanlarında olduğu gibi post-Fordist esnek uumlretim biccedilimine doumlnuumlştuumlğuuml bu suumlreccedilte kuumlresel yayılımı hızlandıran bir oumlnemli neden film yapım merkezi olmaya talip olan kentlerin veya boumllgelerin birbirleriyle olan yarışıdır Sanatsal yaratıcılık teknolojik birikim ve nitelikli emek guumlcuuml bakımından yetkin olmayan boumllgeler bu yarışta yer almak iccedilin sunabilecekleri ucuz emek guumlcuuml veya doğal film platolarıyla bu yeni oyun alanında yer almaya ccedilalışmaktadırlar (Daha detaylı bilgi iccedilin bkz Varlı-Goumlrk 2010 62-64 Scott 2004 Bassett ve diğerleri 2002 de Bruni 2007 Scott ve Pope 2007)

29 Mart 2009 Yerel Seccedilim Sonrası

2004-2009 doumlneminde Antalyarsquoda KYYrsquonın baş aktoumlruuml olan ABŞB başkanı Menderes Tuumlrel 29 Mart 2009 guumlnuuml yapılan yerel seccedilimlerde yeniden aday olmuştur Seccedilim sonuccedillarına goumlre Akdeniz Uumlniversitesi eski Rektoumlruuml Prof Dr Mustafa Akaydın ABŞBrsquonin yeni başkanı seccedililmiştir Seccedilimlerden beş guumln sonra Star Gazetesi yazarı Alin Taşccedilıyan duumlzenlendikleri kentlerin yerel youmlnetimler ve oumlzellikle Buumlyuumlkşehir belediyeleri tarafından duumlzenlenen film festivallerinin durumunun endişe ile takip edildiğini yazmıştır Taşccedilıyan ldquoBelediye Başkanları değişti festivaller zora duumlştuumlrdquo başlıklı yazısında ldquoAntalya cezalandırılacak mırdquo diye sorarken sinema sektoumlruumlnde yer alan aktoumlrlerin seccedilim sonuccedillarına dair değerlendirmelerini aşağıdaki gibi oumlzetlemektedir

Sinema sektoumlruumlnde seccedilimi CHP adayı Prof Dr Mustafa Akaydın kazandığı iccedilin huumlkuumlmetin doumlrt yıldır goumlzbebeği olan 10 milyon buumltccedileli Antalya Altın Portakal Film Festivalirsquonden desteğini ccedilekeceğine kesin goumlzuumlyle bakılıyor Antalya Belediye Başkanı festivali duumlzenleyen AKSAVrsquoın youmlnetim kuruluna da geleneksel olarak başkanlık ediyor 2008 festivalinin borccedillarının oumlnemli bir kısmının oumldenmemiş oluşu ve bir tek Hollywood yıldızının Antalyarsquoda ağırlanma masrafının on binlerce dolar tutması Prof Dr Mustafa Akaydınrsquoın seccedilim oumlncesi eleştirilerine hedef olmuştu (Taşccedilıyan Star 04042009)

Yerel seccedilimlerden bir ay sonra 29 Nisan 2009 guumlnuuml partisinin ilccedile belediye başkanları toplantısında yaptığı konuşmada Başbakan Erdoğanrsquoın ldquoArkadaşlar şu luumlzumsuz gereksiz yok festivaller yok şoumllenler yok bilmem neler filan bunlardan artık kesinlikle vazgeccedilmeliyiz vazgeccedilmelisinizrdquo (httpwwwhaberlercomerdogan-festivalden-solenden-vazgecin-haberi httpwwwhaberlerbbstrerdogan-festivalden-solenden-vazgecinhtml) soumlzleri Taşccedilıyanrsquoın ldquoAntalya cezalandırılacak mırdquo sorusuna bir yanıt niteliğindedir

28


AAPFFrsquoni yıllardır duumlzenleyen AKSAVrsquoın youmlnetim kurulu başkanı olan yeni ABŞB başkanı 10-17 Ekim 2009 tarihleri arasında kırk altıncı festivali duumlzenleme goumlrevini TUumlRSAKrsquodan devralır Ardından Vecdi Sayar festivalin genel sanat youmlnetmenliğine getirilir Sayar AKSAVrsquoın doğru bir tercih yaptığını vurgulayarak son uumlccedil aya sığdırılmış bir ccedilalışma doumlnemine buumltccedile ve zaman dezavantajına rağmen iyi bir moumlnuumlyle izleyici karşısına ccedilıkacaklarını ifade etmiştir (Huumlrriyet-Kelebek 09102009) Vecdi Sayarrsquoın AAPFFrsquonin 2009 buumltccedilesine dair soumlyledikleri de Taşccedilıyanrsquoın ldquoAntalya cezalandırılacak mırdquo sorusuna verilen bir başka yanıt olarak kabul edilebilir

Geccedilen yılki [2008] buumltccedilenin 21 milyon TL olduğunu ABŞB kendi muhasebe kayıtlarından ccedilıkardı Şu anki buumltccedileye gelince 35 milyon ABŞB kaynaklarından 1 milyon 250 bin TL de Kuumlltuumlr ve Turizm Vakfırsquonın desteği [var] Hepsi bu kadar [Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı] Tanıtma fonundan hala cevap bekliyoruz [festivalin başlamasından bir guumln oumlnce]

Duumlnyada uumlccedil-doumlrt tane oumlnemli film marketin egemen olduğu film enduumlstrisi alanında Antalyarsquoda yeni kurulan Film Marketrsquoin gerccedilekccedili olmadığını ve bu nedenle yaşama şansının olmadığını duumlşuumlnen yeni AKSAV youmlnetimi Film Marketrsquoi kaldırır Yeniden geleneksel Venuumls heykelciğini oumlduumll olarak dağıtma kararı alınır Yeni festival youmlnetimi TUumlRSAKrsquoın oumlnemsediği Antalyarsquoda Hollywood yıldızı ağırlama yaklaşımından da vazgeccediler Bu konuda Vecdi Sayar şunları soumlylemektedir

Festivalin kalitesi ne kadar star getirdiğinle oumllccediluumllmez Buumlyuumlk festivallere starlar filmlerinin tanıtımı iccedilin gelir Bu festivale de bazı oyuncu ve yapımcılar gelecek gereksiz insanlar ve gereksiz harcamalardan kaccedilınılırsa festivalin geleceği ve saygınlığı accedilısından daha doğru olur Para vererek oyuncu getirdiğiniz zaman uluslararası sinema ccedilevrelerinde itibar kaybı olur Onları getirmek bir marifet değil asıl marifet o insanları film programlarıyla paralel olarak kullanabilmek

2009 yılında AAPFFrsquonde yapılan değişiklikler hakkında ldquoFestival gibisin

katılmak istiyorumrdquo başlıklı bir yazı yazan Huumlrriyet (20082009) yazarlarından Oumlmuumlr Gedik Duumlnya sinemasının uumlnluumllerinin davet edildiği tatil festivali yerine entelektuumlel seviyesi yuumlksek bir festival hazırlığından soumlz etmektedir 2009 festivaline katılan bir başka gazeteci Rahşan Guumllşan (HaberTuumlrk 17102009) ldquosaccedilma sapan geyikler yerine deli gibi lsquosinema muhabbetirsquo doumlnuumlyordu ortalıktardquo diye yazarak festivalin ldquostar ağırlamak gibi gereksiz bir yuumlkuuml uumlzerinden attığını ve işin konsantre boumlluumlmuumlnuumln orada olduğunurdquo vurgulamaktadır

Sonuccedil Yerine

1964rsquoden buguumlne duumlzenlenmekte olan AAPFFrsquonin ilk kez 2003 yılında kırkıncı festivalde guumlndeme gelen festival suumlresinin uzatılması juumlri yapılanması akademik kuşağın sinemaya entegrasyonu medya sponsorluğu

29


oumlzel sektoumlrle işbirliği festivalin Antalyarsquonın imajı ile ilişkilendirilerek Antalyarsquonın markalaştırılması festivalin Tuumlrk sinema enduumlstrisi ile ilişkilendirilmesi gibi konular yeniden yapılandırıldığı 2004-2009 doumlneminin ana izleğini oluşturmaktadır Bu doumlnemde oumlncelikle festivalin uluslararasılaştırılması juumlri uumlyelerinin oluşturulması afiş tasarımları oumlduumll heykelcikleri oumlduumll miktarları festival sponsorları ve buumltccedilesi alanında yapılan değişikliklerle yeniden yapılandırılma suumlrecine giren AAPFF Tuumlrk sinema sektoumlruumlnuumln enduumlstrileşmesi youmlnuumlnde yeniden yapılandırılması suumlrecinde Hollywood film enduumlstrisinin yeni yapım merkezi olmaya aday olan Antalyarsquonın sahip olduğu potansiyelin vitrini olarak araccedilsallaştırılmıştır

Alan araştırmasının bulgularına goumlre Antalyalı kent paydaşlarının festivalden beklentileri değiştiği iccedilin AAPFFrsquonin yeniden yapılandırılması suumlrecine gidilmiştir Bu suumlreccedilte Asya ile Avrupa arasında Akdeniz kıyı kenti Antalyarsquonın coğrafi konumu oumlzellikle vurgulanmaktadır AAPFF kapsamında lsquoAvrasyarsquo olarak belirlenen lsquokuumlltuumlrel coğrafyarsquo 2005 yılında uluslararasılaştırılan festivalin ve ilk kez 2006 yılında duumlzenlenen Film Marketrsquoin isimleri olarak tescil edilmiştir Doğal guumlzellikleri iklimi konaklama olanakları ve kuumlltuumlr enduumlstrisi pazarına sunacağı ucuz konaklama tesisleri ara eleman atıl da olsa bir stuumldyosu ile Antalya lsquosanatsal yaratıcılıkrsquo arayışında olan yapımcılar iccedilin olmasa bile lsquoucuz emek guumlcuumlrsquo arayışında olan Hollywoodrsquolu yapımcıların goumlzuumlnde film produumlksiyon merkezi olmaya aday diğer boumllgelerden daha cazip hale getirilmeye ccedilalışılmaktadır Tuumlm bunların yanı sıra AAPFF Antalyarsquonın en oumlnemli kurumsallaşmış kolektif kuumlltuumlrel sermayelerinden biri olarak hem film enduumlstrisi alanına yatırım yapacak sermayedarları hem de hiper-turistleri kente ccedilekmek iccedilin oumlnemli bir Kentsel Propaganda Projesi olarak goumlruumllmuumlştuumlr

Gelenekselleşen formatıyla 40 yıl boyunca Antalyarsquonın en oumlnemli kurumsal kolektif kuumlltuumlrel sermayelerinden biri olan AKSAV tarafından duumlzenlenen AAPFFrsquonin yeniden yapılandırılma suumlrecinde Antalyarsquodaki kuumlltuumlr-sanat alanında etkin rol oynayan Antalyalı olmayan eyleyiciler goumlzlenmektedir Antalyarsquoda kuumlltuumlr-sanat alanında yatırım yapacak yerli ve yabancı sermayedarı ve en oumlnemlisi Antalyarsquoda film ccedilekmek uumlzere Hollywood yapımcılarını boumllgeye ccedilekmek amacıyla AAPFFrsquonin yeniden yapılandırılması suumlrecinde yer alan eyleyiciler duumlnya kuumlltuumlr enduumlstrisi alanında rol oynayan kuumlresel eyleyicilerle temasa geccedilebilecek sosyal ve kuumlltuumlrel sermayeye sahip İstanbullu eyleyicilerle işbirliği iccediline girmişlerdir Bu suumlreccedil boyunca festival giderek Antalyarsquoya ve Antalyalıya yabancılaşmıştır Diğer taraftan 45 yıllık festival aracılığıyla Yeşilccedilam uumlruumlnlerine pazar arayan İstanbul bu işbirliğine duumlnden razıdır lsquoYarışanrsquo kent kavramı Antalya gibi kuumlresel sermayeyi boumllgelerine ccedilekmek iccedilin benzer ekonomik faaliyet goumlsteren kentlerle yarışan kentleri tanımlamak iccedilin uygun bir kavram olarak goumlruumllebilir Ancak alan araştırmasının bulguları Antalyarsquonın turizm alanında Akdenizrsquode kıyısı olan diğer turizm destinasyonu merkezleriyle yarışırken ya da yenilerde Cannes ve Venedik gibi film festivali duumlzenleyen kentlerle yarışa girmişken bu yarışta kendine destek olacağına

30


inandığı İstanbulrsquou lsquotamamlayanrsquo kent olma yolunu seccedilmiş olduğunu goumlstermektedir Wallersteinrsquoin lsquoduumlnya sistemirsquo modelinde soumlzuumlnuuml ettiği biri merkezde diğeri ccedilevrede olan iki kentin bazı alanlardaki eyleyicilerinin işbirliği yapması ile ccedilevreden merkeze doğru olan sermaye akışını tersine ccedilevirmeyi amaccedillayan lsquotamamlayanrsquo kent modeli tartışmalı bir modeldir Birbirini lsquotamamlayan kentlerrsquo arasında lsquomerkezrsquo lsquoccedilevrersquodeki kente yatırım dahi yapmış olsa sermaye birikiminin ağırlık merkezi olarak lsquoccedilevrersquoden kendisine doğru sermaye akışını suumlrduumlrecektir

Sonuccedil itibariyle 2004-2009 belediye youmlnetimi doumlneminde başta kuumlltuumlr-sanat olmak uumlzere genel iktidar alanı iccedilinde yer alan pek ccedilok alt-alanın yeniden yapılandırıldığı goumlzlenmiştir Kamu-oumlzel ortaklıklarıyla kurulmuş kamu ve iş duumlnyasının ortak ccedilıkarlarını karşılamaya youmlnelik sermaye birikimini hızlandıran işbirliklerinin hızlandığı bu yeni youmlnetişim doumlnemi bir lsquoneo-liberalleşme suumlrecirsquo olarak tanımlanabilir Sermaye seccedilkinlerinin iktidarını suumlrekli kılmak iccedilin sermayenin birikim koşullarını en elverişli hale getirmeye youmlnelik bir siyasi proje olan Antalyarsquoda yerel youmlnetimin neo-liberalleşmesi suumlrecinde kırk yıl boyunca naif ve yerel kalmış olan AAPFFrsquonin orijinalliği otantiktikliği ve biricikliği metalaşmasını olanaklı kılmak uumlzere yeniden yapılandırarak tanımlı bir kuumlltuumlrel coğrafya pazarına sunulmuştur

Resim 1 AAPFF Geleneksel Oumlduumll Heykeli Resim 2 Yeni tasarlanan AAPFF Oumlduumll Heykelciği Kaynak Aslı Toprak (2008) Kaynak son erişim tarihi 30052010 httpwwwantalyamizcomtr-metinler-16-5-html

31


Resim 3-14 Afiş Yarışması ile elde edilen AAPFF Afişleri

32


Resim 15-18 Afiş Yarışması ile elde edilen AAPFF Afişleri Kaynak httpwwwgrafikerlernetdunden-bugune-altin-portakal-film-festivali-afisleri-t29846html son erişim tarihi 30052010 httpwwwantalyadanhabercom2001antalyahaberleri son erişim tarihi 30052010

Resim 19 Antalyalı sinema izleyicileri davetiye protestoları 43 AAPFF 2006 Kaynak Varlı-Goumlrk (2006)

Resim 20-22 Emrah Yuumlcel tarafından tasarlanan AAPFF Afişleri Kaynak httparsivntvmsnbccomnews376725asp son erişim tarihi 30052010

33


Resim 23-25 Emrah Yuumlcel tarafından tasarlanan AAPFF Afişleri Kaynak httpwwwdizifilmcomforumshowthreadphpt=56210 son erişim tarihi 30052010

KAYNAKLAR

httpwwwaksavorgtrtr111htm son erişim tarihi 10062008

ldquo45 Antalya Altın Portakal Film Festivalirsquonin kapanış partisi Beverly Hillsrsquoin ccedilılgın partilerini aratmadırdquo Huumlrriyet 21102008 httphurarsivhurriyetcomtrgosterShowNewaspxid=10164613 son erişim tarihi 30052010

ldquoAntalya Buumlyuumlkşehir 2009 Yerel Seccedilim Sonuccedillarırdquo httpsecimhaberlercom2009sonucaspil=antalya son erişim tarihi 30052010

ldquoAvrasyarsquoya muhteşem accedilılışrdquo Sabah-Akdeniz 19092006

ldquoDuumlnyarsquonın en oumlnemli festivallerinden olacakrdquo Sabah-Guumlnaydın 18092006

ldquoHollywood yıldızları Antalyarsquoda buluşturdquo Huumlrriyet 18102008 httpwwwhurriyetcomtrmagazinanasayfa10148008asp son erişim tarihi 30052010

ldquoYiğitgil yanlış youmlnlendiriliyorrdquo Sabah-Guumlnaydın 21092006

AKSAV (2003) ldquo40 Altın Portakal Film Festivali Afiş Yarışmasırdquo Portakal 3 s 2

AKSAV (2003) ldquo40 Antalya Altın Portakal Film Festivalirsquonin Ardındanrdquo Portakal 10 s 6

AKSAV (2003) ldquo40 Yılda 40 Mekan 40 Coşkurdquo Portakal 9 s 9

34


AKSAV (2003) ldquoAltın Portakalrsquoa Hazırlık Toplantıları Devam Ediyorrdquo Portakal 3 s 3

AKSAV (2003) ldquoAltın Portakalrsquoda 40 Yıla Oumlzel Uygulamalarrdquo Portakal 4 s 7

AKSAV (2003) ldquoAltın Portakalları Onlar Verecekrdquo Portakal 9 s 10

AKSAV (2003) ldquoBu kent kuumlltuumlr sanatın maliyetine katlanmalıdırrdquo Portakal 5 s 3

AKSAV (2003) ldquoİkinci Tuumlrk Sinema Kurultayırdquo Portakal 9 s 9

AKSAV (2003) ldquoYeşilccedilam Nasıl Enduumlstri Olurrdquo Portakal 10 s 16-17

AKSAV (2003) Ccediletin S ldquo2 Tuumlrk Sinema Kurultayı Sonuccedil Bildirgesirdquo Portakal 10 s 24-25

AKSAV (2003) Ercenk G ldquoGeniş Accedilı 40 Yılın Hatırırdquo Portakal 8 s 4

AKSAV (2003) Ercenk G ldquoGeniş Accedilı Şimdi lsquoKabuk Kırmarsquo Zamanırdquo Portakal 10 s 4

AKSAV (2003) Kumbul B ldquoBakış 40 Yıl Coşkusurdquo Portakal 8 s 3

AKSAV (2003) Kumsal G ldquo40 Yıl ve Yeni Rotardquo Portakal 9 s 5

AKSAV (2003) Kumsal G ldquoFestivaller ve Kentlerrdquo Portakal 8 s 5

AKSAV (2003) Kumsal G ldquoKırmızı Balonrdquo Portakal 2

AKSAV (2003) Portakal 9 s 12

AKSAV (2003) Şen N ldquoKentli Olabilme Bilinci ve Festivallerrdquo Portakal 8 s 4

AKSAV (2003) Tuumlrkoğlu N ve M Oumlztuumlrk ldquoKarşılaşma Yeri Olarak Kentler ve Film Festivallerirdquo Portakal 10 s 21-23

AKSAV (2004) ldquoAKSAVrsquoda Yeni Youmlnetimrdquo Portakal 15 s 3

AKSAV (2004) Tuumlrel M ldquoBakış Antalyalı Sanatseverlere Merhabardquo Portakal 14 s 9

Aktuğ E ldquoFavoriler Netleşiyorrdquo Radikal 27102007 httpwwwradikalcomtrhaberphphaberno=236985 son erişim tarihi 20072010

ATSO (2004) Oumlzgen K ldquoMarkalaşma Antalyarsquonın Turizmrsquoden Tarıma Buumltuumln İşletmelerimizin Ortak Hedefidirrdquo Vizyon 18 (199) s 3

AYŞE OumlZYILMAZELrsquoin Haberi ldquoFestival değil otel animasyonurdquo Sabah-Guumlnaydın 18092006

ADORNO T W (2007) Kuumlltuumlr Enduumlstrisi Kuumlltuumlr Youmlnetimi ccedilev Nihat Uumllner Mustafa Tuumlzel Elccedilin Gen İstanbul İletişim

35


BAŞCcedilI E (1990) ldquoGuumlnuumlmuumlzde Kuumlltuumlr-Sanat Değerleri ve Etkinliklerinin Turizmle Etkileşiminin Duumlşuumlnduumlrduumlklerirdquo Anatolia Sayı1 Ocak 1990 s 11ndash14

BIANCHİNİ F (1993) ldquoRemaking European Cities the Role of Cultural Policiesrdquo in Cultural Policy and Urban Regeneration The West European Experience Edited by Franco Bianchini and Michael Parkinson Manchester and New York Manchester University Press s 1-20

BOURDIEU P and WACQUANT LOIC JD (2001) An Invitation to Reflexive Sociology (Reacuteponses Pour une anthropologie reacuteflexive) Chicago The University of Chicago Press

BOTTOMORE T (2002) Marxist Duumlşuumlnce Soumlzluumlğuuml İstanbul İletişim

BOYLE M (1999) ldquoGrowth Machines and Propaganda Projects A Review of Readings of the Role of Civic Boosterism in the Politics of Local Economic Developmentrdquo in Jonas E G Andrew and David Wilson (Eds) The Urban Growth Machine Critical Perspectives Two Decades Later New York State University of New York s 55-70

CENGİZ SEMERCİOĞLU ldquoBeyin oumlzuumlrluumllere anında muumldahalerdquo Huumlrriyet-Kelebek 21102008 httpwwwcnnturkcom2008kultursanatsinema1019altinportakaldaodullersahiplerinibuldu4974710indexhtm erişim tarihi 30052010 httphurarsivhurriyetcomtrgosterhaberaspxid=10170965ampyazarid=105 erişim tarihi 30102010

CLIFTON R ve MAUGHAN E (2000) Twenty-Five Visions The Future of Brands London Macmillan

CcedilİMRİN H (2002) Antalya Tarihi ve Turistik Rehberi Antalya Simge Yayınevi

CcedilİMRİN H (2004) City of Festival for 41 Years Antalya Antalya AKSAV Yayınları

CcedilİMRİN H (2007) Bir Zamanlar Antalya Tarih Goumlzlem Anılar v1 4th ed Antalya ATSO Yayınları

CcedilİMRİN H AKSAV ldquoAltın Portakal Film Festivalirsquonin İlk Yıllarına Yolculukrdquo Portakal Antalya Antalya Buumlyuumlkşehir Belediyesi Antalya Kuumlltuumlr Sanat Vakfı- (Eyluumll-Ekim 2003) s 12

CcedilİMRİN H Kuruluşundan Guumlnuumlmuumlze Antalya Kent Kronolojisi [İOuml 158-2005] (2005) Antalya Azim Matbaası

DE BRUIN A (2007) ldquoThe Film Industry in New Zealand An Entrepreneurship Continuumrdquo in Henry C (ed) Entrepreneurship in the

36


Creative Industries An International Perspective Cheltenham and Northampton Edward Elgar s 87-103

DE ROO G (Ed) (2007) Fuzzy Planning The Role of Actors in a Fuzzy Governance Environment Porter Aldershot Burlington Ashgate Publishing

ldquoDuumlnya Sineması Antalyarsquoda Yarışıyorrdquo Huumlrriyet-Pazar Keyfi 25092005

EAGLETON T (2005) After Theory New York Basic Books

ERCENK G (2004) ldquoThe Initial Steps for Changerdquo City of Festival for 41 Years Antalya Antalya AKSAV Yayınları

ldquoErdoğan Festivalden Şoumllenden Vazgeccedilinrdquo 29042009 httpwwwhaberlercomerdogan-festivalden-solenden-vazgecin-haberi httpwwwhaberlerbbstrerdogan-festivalden-solenden-vazgecinhtml son erişim tarihi 30052010

GADAMER H G (1998) ldquoCulture and the Wordrdquo Praise of Theory Speeches and Essays translated by Chris Dawson New Haven and London Yale University Press s 1-15

GETZ D ve FRISBY W (1988) ldquoEvaluating Management Effectiveness İn Community-Run Festivalsrdquo Journal Of Travel Research Vol27 No1 s 22ndash27

GETZ D ve FRISBY W (1989) ldquo Şehir Festivallerinin Turizm Uumlzerindeki Etki Duumlzeyi Uumlzerine Bir Araştırmardquo Turizmde Seccedilme Makaleler sayı3 s14- 34

GIDDENS A (1998) The Third Way The Renewal to Social Democracy Cambridge and Malden Polity Press

HARVEY D ([1989] 1990) The Condition of Postmodernity An Enquiry into the Origins of Cultural Change Oxford and Cambridge Basil Blackwell

GIDDENS A (2000) The Third Way and Its Critics Oxford and Malden Polity Press

HARVEY D (2001) [First published in (1989c) Geografiska Annaler 71B 3-17] ldquoFrom Managerialism to Entrepreneurialism The Transformation of Governance in the Late Capitalismrdquo in David Harvey (ed) Spaces of Capital Towards a Critical Geography New York Routledge 2001 s 345-368

HARVEY D (2001) [Prepared for the Conference on Global and Local held at the Tate Modern in London February 2001p] ldquoThe Art of Rent Globalization and the Commodification of Culturerdquo in David Harvey (ed) Spaces of Capital Towards a Critical Geography New York Routledge 2001 s 394-411

37


HARVEY D (2001b) [İlk basımı 1975 Antipode] ldquoThe Geography of Capitalist Accumulation A Reconstruction of the Marxian Theoryrdquo in David Harvey (ed) Spaces of Capital Towards a Critical Geography New York Routledge s 237-266

HARVEY D (2002) ldquoThe Art of Rent Globalization Monopoly and the Commodification of Culturerdquo Socialist Register s 93-110

HARVEY D (2005) A Brief History of Neoliberalism Oxford and New York Oxford University Press

HARVEY D (2006) Spaces of Global Capitalism Towards a Theory of Uneven Geographical Development London and New York Verso

HEIDEGGER M (1991) Nietzsche Volume 1 The Will to Power as Art translated from the German David Farrel Krell New York San Francisco London Harper and Row Publishers s 80-91

Huumlrriyet 08101998 httphurarsivhurriyetcomtrgosterhaberaspxid=-46741 son erişim tarihi 20072010

KASTELAN KARSTEN ldquoEurasia fest is interesting mix of East Westrdquo Nov 2 2007 httpwwwhollywoodreportercomhrcontent_displayfeaturescolumnspostcarde3i653608aa3a0ea3bb5080cc2617ae7883 son erişim tarihi 20072010

KEIL ROGER ldquoThe Third Way Urbanism Opportunity or Dead Endrdquo Alternatives Vol 25 No 2 2000 s 247-67

MARTIN B ve MASON S M (1987) ldquoSocial Trends And Tourism Futuresrdquo Tourism Management June 1987 United Kingdom Butterworth And Co

MUHSİN OumlZTUumlRKrsquouumln TUumlRSAK Vakfı Başkanı Engin Yiğitgil ile yaptığı soumlyleşi Aksiyon s559 - 22082005 httpwwwaksiyoncomtrdetayphpid=22373 son erişim tarihi 19072010

MUMFORD L (1938) The Cultures of Cities New York Harcourt Brace Company

MUSTAFA KOZAK ldquoCcedilandırwoodrsquou GORA kurtaracakrdquo Akşam 16122004 httpwwwaksamcomtrarsivaksam20041216magazinmagazin3html son erişim tarihi 20072010

NİHAT TOKLUrsquonun Engin Yiğitgil ile yaptığı Roumlportaj ldquoBu festivale sahip ccedilıkılmalırdquo Sabah-Akdeniz 19092006

38


NURGUumlL YEŞİLCcedilAY Gala Sinema Soumlyleşisi Programı TUumlRKMAX Televizyon Kanalı 2305 2008 Saat 2255

OrsquoCONNOR J ( 2004) ldquoCities Culture and lsquoTransnational Economicsrsquordquo in Scott A J and Power D (eds) Cultural Industries and Production of Culture London and New York Routledge s 37-53

OumlMUumlR GEDİK ldquoAntalyarsquodan Son Notlarrdquo Huumlrriyet-Kelebek 21102008

PICARD D ve ROBINSON M (2006) ldquoRemaking Worlds Festivals Tourism And Changerdquo Festivals Tourism And Social Change (Ed David Picard Ve Mike Robinson) Clevedon Channel View Books s 1- 31

PRENTICE R (2003) ldquoFestival As Creative Destinationrdquo Annals Of Tourism Research Vol30 No1 s 7ndash30

RAHŞAN GUumlLŞAN ldquoAltın Portakalrsquodan gerekli gereksiz notlarrdquo HaberTuumlrk 17102009

REGEV M (2009) ldquoInternational Festivals İn A Small Country Rites Of Recognation And Cosmopolitanismrdquo Public Culture And Festivals Workshop 26ndash27 February 2009 Vienna s 1ndash22

SAYAR V (2009) ldquoFestivalde değişim ruumlzgarları esiyorrdquo (Gazeteci Sinem Vural Roumlportajı) Kelebek-Huumlrriyet 09102009

SCOTT A J ve POPE N E (2007) ldquoHollywood Vancouver and the world employment relocation and the emergence of satellite production centers in the motion-picture industryrdquo Environment and Planning A 39 s 1364-1381

SCOTT A J (2004) ldquoCultural-Products Industries and Urban Economic Development Prospects for Growth and Market Contestation in Global Contextrdquo Urban Affairs Review 39(4) s 461-490

SOumlNMEZ N (2001) ldquoSinemasal Yolculuklarrdquo Gezi Traveler Sayı 41 s 32ndash38

STEVENSON D (2003) Cities and Urban Cultures Maidenhead Philadelphia Open University Press

ŞEN N (2007) ldquoFiguumlran Kimrdquo 05 032007 httpwwwturizmgazetesicomarticlesarticleaspxid=34630 son erişim tarihi 19072010

TURGUL Y ldquoSinemada devlet yardımına karşıyımrdquo Huumlrriyet Kelebek Eki 21 Eyluumll 2006

TUumlREL M (2007) ldquoDuumlnyaca Uumlnluuml Uumlniversiteler Antalyarsquoda Kurulacakrdquo (Gazeteci Yener Suumlsoy Roumlportajı) Huumlrriyet 12042004

39


40

httpwebarsivhurriyetcomtr20040412441950asp son erişim tarihi 19072010

VARLI-GOumlRK R (2010a) ldquoThe making of a lsquocity of culturersquo Restructuring Antalyardquo Yayınlanmamış Doktora Tezi Orta Doğu Teknik Uumlniversitesi Ankara

VARLI-GOumlRK R (2010b) ldquoKuumlltuumlr Kenti Sahibinden Satılık Kent Kuumlltuumlruumlrdquo iccedilinde Sargın G A (der) Dosya 21 Kent ve Rant Ankara TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi s 40-48

SİNEM VURALrsquoın Vecdi Sayar ile Roumlportajı ldquoFestivalde değişim ruumlzgarları esiyorrdquo Kelebek-Huumlrriyet 09102009

YILDIRIM F (2010) ldquoFestival Turizmirdquo Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi Ankara Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı

ldquoErdoğan Festivalden Şoumllenden Vazgeccedilinrdquo httpwwwhaberlercomerdogan-festivalden-solenden-vazgecin-haberi httpwwwhaberlerbbstrerdogan-festivalden-solenden-vazgecinhtml son Erişim tarihi 30052010


GİRİŞ

Bu ccedilalışmada bir lsquokuumlltuumlr kentirsquone doumlnuumlştuumlrme senaryosu ile Antalyarsquonın kentsel yeniden yapılandırılma suumlrecinde Antalya Altın Portakal Film Festivali (AAPFF)rsquonin yeniden yapılandırılarak araccedilsallaştırılması suumlreci tartışılmaktadır Tartışma kentsel siyasal iktisat kuramları ccedilerccedilevesinde bir yapıdan diğerine geccedilişi imleyen kentsel yeniden yapılandırma (KYY) kavramı etrafında doumlnmektedir Bu nedenle 2004ndash2009 yılları arasında Antalya Buumlyuumlkşehir Belediyesi (ABŞB)rsquonin geliştirdiği kentsel kuumlltuumlrel politikaların stratejik roluumlne vurgu yapılırken bu doumlnemde yeniden yapılandırılan AAPFF 1999ndash2004 yılları arasındaki ABŞB youmlnetimi doumlnemindeki festival ile karşılaştırılmaktadır

Ccedilalışmada kullanılan niteliksel veriler aşağıdaki araştırma teknikleri ile toplanmıştır i Antalyarsquoda guumlndelik yaşamda insanları goumlzlemek ii derinlemesine muumllacirckatlar iii Antalyarsquonın yerlilerinin Antalyarsquoya hizmet vermiş kişilerin ve yerel tarihccedililerin anı kitaplarını okumak iv Antalyarsquoda bulunan kuumlltuumlr kurumları ve meslek odalarının yayınlarını okumak v Radyo ve TVrsquode Antalya ve kuumlltuumlr kenti tasarısına ilişkin haber ve yorumları izlemek vi ulusal ve yerel basında gazete ve dergilerde konuya ilişkin haberleri izlemek Bu ccedilalışmada yedi Kaynak Kişinin muumllakat kayıtlarına başvurulmuştur

Guumlreş Şenliklerinden Film Festivalirsquone

Tuumlrkiyersquode ilk ve suumlrekli yerel film festivali olarak bilinen AAPFFrsquoni duumlzenleme fikrinin ilk kez 1951 yılında Aspendos Antik Tiyatrosu1 (AAT)rsquonda şenlik havasında duumlzenlenen yağlı guumlreş karşılaşmalarından doğduğuna dair genel kabuluuml burada tekrarlamakta yarar goumlruumlyorum (Ccedilimrin 2002 88 2003 12 2004 2) 1963 yılına kadar suumlren bu etkinlikler uzun yıllar Belediye Tabibi olarak goumlrev yapan Dr Avni Tolunayrsquoın Belediye Başkanı olmasından sonra ulusal film yarışmasını da kapsamına alarak 1964 yılından itibaren ldquoAntalya Altın Portakal Film Festivalirdquo (AAPFF) adı altında duumlzenlenmiştir Altmışlı ve yetmişli yıllarda tuumlm duumlnyada ldquokuumlltuumlr film imaj moda yaşam biccedilimi pazarlama reklacircm iletişim ve medya anlamına gelmeye

1 1953 yılında Antalyarsquoya gelen Ankara Konservatuarı oumlğrencileri Aspendos Antik Tiyatrosursquonda (AAT) ldquoRomeo ve Julietrdquoi sergilemişlerdir (AKSAV 2003 12) 1956 yılında Devlet Tiyatrolarırsquonın AATrsquonda duumlzenlediği goumlsteriler 1959ndash60 yıllarında ldquoAntalya Şenliğirdquo adını almaya başlamıştır (Ccedilimrin 2002 99) 1964ndash1973 yılları arasında yerel oumllccedilekte duumlzenlenen AAPFF 1973 yılında Belediye Başkanlığına seccedililen Selahattin Tonguccedil tarafından devam ettirilir 1978 yılında Plastik Sanatları da buumlnyesine alan Festival bu dalda uluslararası olarak gerccedilekleştirilir AAPFFrsquone 1976 yılında uluslararası bir nitelik kazandırılmışsa da 1978rsquoden sonra bu karardan vazgeccedililmiştir (Ccedilimrin 2002 99) 1985 yılında Festivalrsquoe lsquoAkdeniz Akdenizrsquo adlı Uluslararası Muumlzik Yarışmasını da ekleyerek yeni bir boyut katan Yener Ulusoy Akdeniz uumllkelerini kapsayan bu yarışmayı 1985ndash1988 yılları arasında Altın Portakal Film Festivali ile birlikte gerccedilekleştirir

2








3







4





5








6










7









8







9






10







11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














3







4





5








6










7









8







9






10







11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40













4





5








6










7









8







9






10







11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40











5








6










7









8







9






10







11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














6










7









8







9






10







11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40
















7









8







9






10







11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40















8







9






10







11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40













9






10







11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40












10







11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40













11








12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














12







13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40













13













15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40



















15












17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40


















17








18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














18





Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40











Film Market




19








20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














20








21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














21








22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














22








23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














23






24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40












24








25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














25








26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














26







27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40













27







28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40













28








Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40














Sonuccedil Yerine


29





30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40











30





31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40











31



32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40









32





33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40











33



KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40









KAYNAKLAR











34
























35















36
















37















38

















39


40






























35















36
















37















38

















39


40





















36
















37















38

















39


40






















37















38

















39


40





















38

















39


40























39


40








40







nedİr Şu yeŞİlÇam’in meyvesİ ‘altin portakal’? … · vazgeçilmiştir (Çimrin, 2002:...

Documents