NETCAD/WATER

Bu belgedeki tüm bilgiler önceden uyarı yapılmadan değiştirilebilir ve Ulusal CAD ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar A.Ş. adına verilmiş herhangi bir taahhüt niteliği taşımaz. Bu belgede açıklanan yazılım bir lisans ya da sınırlı kullanım sözleşmesine tabidir. Bu yazılım lisans ya da sınırlı kullanım sözleşmesinde açıklanan amaçlar dışında herhangi bir ortama kopyalanması yasalara aykırıdır.

Copyright Ulusal CAD ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar A.Ş. 1999-2004

Bütün Hakları Saklıdır. Telif hakkı kanunları çerçevesinde izin verilen haller dışında, önceden yazılı izin alınmaksızın çoğaltılması, uyarlanması ve tercüme edilmesi yasaktır.

NETCAD Apache Software Foundation tarafından geliştirilen XML Parser kütüphanesini kullanmaktadır. Bu nedenle devam eden not eklenmiştir.

"This product includes software developed by the Apache Software Foundation

(http://www.apache.org/)."

Birinci baskı, Nisan 2000

Basıldığı Yer: Ankara

Versiyon: V.2

Revizyon Tarihi:24.06.2005

Revizyon No: 03

Doküman No: NC_ICMESU_01

www.netcad.com.tr

teknik@netcad.com.tr

1. Kitap hakkındaki görüş ve düşünceleriniz için bilgi@netcad.com.tr

2. Teknik Destek almak için http://www.netcadportal.com

adreslerinden ulaşabilirsiniz.

NETCAD/WATER 1

İÇİNDEKİLER 1. Şebeke ..............................................................................................3 1.1. İşlemler ......................................................................................7 1.1.1. Proje seç..................................................................................7 1.1.2. Şebeke yükle ............................................................................8 1.1.3. Şebeke sakla ............................................................................8 1.1.4. Farklı Sakla ..............................................................................9 1.1.5. Şebeke Bilgileri .........................................................................9 1.1.6. Çizim Parametreleri ...................................................................9 1.1.7. Kritik nokta ............................................................................11 1.1.8. Hidrofor hesapları....................................................................12 1.1.8.1. Boru Hesapları...................................................................12 1.1.8.2. Basınç Hesapları ................................................................13 1.1.8.3. Kazan Hesapları.................................................................14 1.1.8.4. Manometrik Yükseklik Hesapları...........................................14 1.1.8.5. Pompa ve Motor Hesapları ..................................................15

1.1.9. Yeniden Numaralandır..............................................................16 1.1.10. Şebeke çöz (Kapalı göz oluştur) .............................................16 1.1.11. Açık şebeke çöz....................................................................17 1.1.12. Hesap debisi ........................................................................17 1.1.13. Boru Çapları.........................................................................18

1.2. ÇİZİM.......................................................................................18 1.2.1. Depo .....................................................................................18 1.2.2. Hidrofor .................................................................................18 1.2.3. Hat Ekle .................................................................................18 1.2.4. Vana......................................................................................19 1.2.7. Yangın Musluğu (Yer Üstü) .......................................................19 1.2.8. Tahliye...................................................................................19 1.2.9. Basınç Kırıcı Vana (BKV)...........................................................20

1.3. Raporlar....................................................................................20 1.3.1. Rapor düzenle.........................................................................20 1.3.2. Rapor yaz...............................................................................21 1.3.3. Depo hacmi ............................................................................22 1.3.4. Kontrol ..................................................................................23 1.3.4.1. Kör Noktalardaki Basınç Farkı ..............................................23 1.3.4.2. Kapalı Göz Hesap Raporu....................................................23 1.3.4.3. Sistem Basınç ve Hız Kontrolü .............................................24 1.3.4.4. Boru Kademe Takip Kontrolü...............................................24 1.3.4.5. Açıkta Kalan Boru Kontrolü .................................................24 1.3.4.6. Boruların Geometrik Kontrolü ..............................................25 1.3.4.7. Boru Kotları Kontrolü..........................................................26

1.3.5. Düğüm Detayları .....................................................................26 1.3.6. Dirsekler ................................................................................29 1.3.6.1. Dirsek Çizimleri .................................................................29 1.3.6.2. Dirsek Tablosu ..................................................................29

1.3.7. Metraj....................................................................................29 1.3.7.1. Boru Metrajı ......................................................................29 1.3.7.2. Kazı Metrajı.......................................................................29

1.3.8. Hesap Tablosu ........................................................................29

NETCAD/WATER 2

1.3.9. Hesap planı ............................................................................30 1.3.10. Taslak Plan ..........................................................................31 1.3.11. İnşaat Planı .........................................................................31 1.3.12. Lejant ekle ..........................................................................32

2. Örnek Rapor .....................................................................................32 3. Proje Bilgileri ....................................................................................33 4. İçmesu Projesi Seç ............................................................................33 5. Terfili–Cazibeli Sistem........................................................................34 5.1. Cazibeli Sistem ..........................................................................34 5.1.1. Dosya ....................................................................................35 5.1.1.1. Yeni Proje............................................................................35 5.1.1.2. Yükle ..................................................................................35 5.1.1.3. Sakla ..................................................................................36 5.1.1.4. Çık .....................................................................................36

5.1.2. EDİTÖR..................................................................................36 5.1.2.1. Parametreler........................................................................36 5.1.2.2. Projeden Yeni Hat Yarat.........................................................37

5.1.2.3. Otomatik Numaralandır .........................................................39 5.1.2.4. Ara Hat Grup Editörü ............................................................40 5.1.2.5. Depo Hacim Hesapları ...........................................................40 5.1.2.6. Rapor Düzenle .....................................................................41

5.1.3. Çiz ........................................................................................42 5.1.3.1. Hesap Profili Çiz ...................................................................42 5.1.3.2. İsale Profili Plan Paftalarını Üret..............................................42 5.1.3.3. İsale Profili Çiz .....................................................................43 5.1.3.4. Prensip Çiz ..........................................................................45 5.1.3.5. Vaziyet Planı Çiz ...................................................................46 5.1.3.6. Diğer Çizimler ......................................................................47 5.1.3.7. İcmal ..................................................................................48

5.2. Terfili Sistem.............................................................................49 5.2.1. Hesap ....................................................................................53 5.2.1.1. Yeni Güzergah Seç................................................................53 5.2.1.2. Boru Çap ve Atülerini Bul.......................................................54 5.2.1.3. Atü Kontrolü ........................................................................54 5.2.2. Çizim .....................................................................................55 5.2.2.1. Hesap Profili Çiz ...................................................................55 5.2.2.2. İsale Plan Paftası Üret ...........................................................55 5.2.2.3. İsale Hattı Profili Çiz..............................................................55 5.2.3. Rapor ....................................................................................56 5.2.3.1. Motopomp Güç Tayin Raporu .................................................56 5.2.3.2. Baş ve Ara Noktalarda Darbe Hesabı ......................................56

6. Blok Dosyasını Yükle ..........................................................................57 7. Boru Cinslerini Düzenle ......................................................................58 8. Boru Çapı Yazım Biçimi ......................................................................59

NETCAD/WATER 3

1. Şebeke • Genel Görünüm İçmesu \ Şebeke işlemine girildiğinde, aşağıdaki pencere açılır. Pencerenin başlık çubuğunda aktif içmesu dosyası ve aktif şebeke projesinin adı görülebilir. Şebeke penceresi 4 ana bölümden oluşur. En üstte yapılabilecek işlemler ve obje yerleştirme komutları bulunmaktadır. Pencerenin solunda, şebekeye ait çözümleri yapılmış kapalı gözler ve bu gözlere ait noktalar listelenir. Bu listenin sağında ise aktif noktaya ait geometrik ve hidrolik bilgiler yer alır. Sağ altta ise şebekeye ait tüm borular listelenir.

NETCAD/WATER 4

Basınç değerlerinin bulunduğu bölümde, seçili düğüm noktasındaki statik basınç ve işletme basıncı şebeke bilgilerinde tanımlanan değerlerden büyük veya küçükse ilgili kutular kırmızı renkte gösterilerek kullanıcı uyarılır. Ayrıca pencerenin en altında bir durum çubuğu bulunur. Burada 6 ayrı bilgi kullanıcıya sunulur. Bunlar sırası ile şebekeye ait boruların seçilip seçilmediği, toplam boru sayısı, toplam kapalı göz sayısı, genel basınç ve hız kontrolünün olumlu yada olumsuz sonucu, şebekeyi besleyen su kaynağının tipi ve son olarak birim şebeke debisidir. Bunlardan en çok kullanılanı ise genel basınç ve hız kontrolüdür. Sistem çözümleri sırasında bu bilgi güncellenir ve tüm nokta ve boruları tek tek kontrol etmeye gerek kalmadan kullanıcıyı uyarır. Bunun için yapılacak boru çaplarının değiştirilmesi, geometrinin değiştirilmesi gibi işlemler kullanıcının sorumluluğundadır. Hatalı objelerin listesini görmek için sistem kontrolü işlemi kullanılabilir. Eğer kapalı şebeke çözülüyorsa, nokta listesi üzerinde farenin sağ tuşuna basılarak bir menü açılması sağlanır.

Bu menüdeki işlemler şu şekilde özetlenebilirler : • Listede Bul: Girilen düğüm nokta

numarasının hem nokta listesinde hem de boru listesinde bulunmasını sağlar.

• Göster Üzerinde durulan düğüm nokta numarasının grafik ekranda belirgin bir biçimde çizilmesini sağlar.

• Yeni Numara Ver: Seçili olan numaranın değiştirilmesi işlemidir. Hem nokta listesinde, hem boru listesinde, hem de grafik ekranda değişir.

• Kapalı Göz Hesap Raporu: Seçili gözün sağ ve sol taraftan dolaşarak borulardaki yük kayıplarını toplaya toplaya raporlayan bir komuttur. İstenirse ekrana aktarılan bilgiler print edilebilir.

• Kapalı Göz Sil Seçili kapalı gözün listeden ve bu göze ait kör noktanın grafikten silinmesini sağlar.

• Tüm Kapalı Gözleri Sil: Çözülmüş tüm gözleri bir işlemle silmek için kullanılır.

• Kör Noktaları Sakla: Depoya bağlı tüm kapalı gözleri çözdükten sonra kör noktaların yerini saklamaya yarayan bir seçenektir. Bunun faydası sonraki çözümlerde ilgili gözün kör noktasını saptarken karşınıza bir liste gelecek ve bu listeden ilgili gözü seçip hesap yapılabilecektir.

Not: Eğer seçili nokta bu işlemleri desteklemiyorsa (ör. bir düğüm noktası için Kapalı Göz Sil işlemi anlamsızdır), açılan menüde seçilemez (pasif) durumda gösterilir. Boru listesi üzerinde iken farenin sağ tuşu ile yine benzer bir menü açılır.

NETCAD/WATER 5

Bu menüdeki işlemler şu şekilde özetlenebilirler : • Boru Özellikleri: Liste üzerinde farenin sol tuşunu çift tıklamak ile aynı

işleve sahiptir. Seçili borunun özelliklerinin değiştirildiği standart boru tipleri penceresi açılır.

• Boru Bilgileri:

Seçili boruya ait bilgiler listelenir. Boru Cinsi: Bu bölümdeki bilgiler değiştirilemez. Bilgi olarak görünür.

NETCAD/WATER 6

Yoğunluk: Borunun yoğunluk (kesafet) katsayısının değiştirilmesini sağlar. Debi ve Ek Bilgiler: Uç Debi: Borunun ucunda bırakılmak istenilen debi değerinin değiştirilmesini sağlar. Bu debi borunun debisine eklenecektir. Yangın Debisi: Şebeke bilgilerinde verilen yangın debileri dışında istenen herhangi boru ve/veya borulara istenen değeri vermeyi sağlar. Kademe: Seçili borunun tanımlı kademesini gösterir. Bunun yanında değiştirme imkanını da sağlamaktadır. Diğer: Uygun boru çapı hesaplarken bu borunun çap bilgisini değiştirme: Bu kutu işaretli ise boru çapı hesaplanırken işaretli boruların çapları değiştirilmeyecektir. Hesap debileri bulunurken bu borunun debi değerini değiştirme: Girilmiş debi varsa girilen debi dikkate alınacaktır. Boru Noktaları: Seçili borunun başlangıç ve bitiş noktalarının Y,X,Z koordinatlarını listeler. Göster: Boru listesindeki seçili borunun grafik ekranda gösterilmesini sağlar. Grafikten Bul: Grafik ekrandan gösterilen borunun boru listesindeki yerini gösterir. Özel Esas Boru: Kapalı göz oluşturmayan esas boruların tanımlanmasını sağlar. • Grup Olarak Değiştir: Listedeki tüm veya seçilen boruların cinslerinin,

debilerinin yoğunluk (kesafet) katsayıları ve yangın debilerinin toplu olarak değiştirilmesini sağlar. İşlem, yukarıda anlatılan tek bir boru özelliklerinin değiştirilmesi ile aynıdır.

• Boru listesi Seçilen depo/hidrofor 'a bağlı borular (ana ve tali hatlar) bu listede bulunurlar. Listede sırasıyla borunun adı, cinsi, çapı, dayanımı (atü), gerçek uzunluğu, yoğunluk katsayısı, debisi ve suyun borudaki akış hızı kolonları vardır. Ayrıca en soldaki kolonda borunun hız kontrollerinden geçip geçmediğini belirten işaretler bulunur. Borudaki akışın sınırlar dışında olması hesapları etkilememekte olup yalnızca uyarı amaçlıdır. Listedeki boruların renklerinin açıklaması ise şu şekildedir: Yeşil : Ana ve Esas hatlar Gri : Tali hatlar

NETCAD/WATER 7

Sarı : Üzerinde kör nokta bulunan esas hat Mavi: Kapalı göz oluşturmayan esas borulardır. Eğer Şebeke Çöz işlemi sonrasında bir kapalı göz çözümü yapılmışsa, kapalı gözün ait olduğu boru listede iki ayrı boruymuş gibi gösterilir. Kapalı göz sil işleminden sonra ise bu tip ikiye ayrılmış borular tekrar birleştirilirler.

1.1. İşlemler

1.1.1. Proje seç İçmesu ve şebeke modülleri veri saklama ve yükleme işlemleri için ortak dosyalar kullanırlar. İçmesuyunda yaratılan bir proje şebeke tarafından algılanabileceği gibi bunun tersi de doğrudur. Ayrıca aynı dosyanın (KTB dosyası) içerisinde birden daha fazla proje oluşturma desteklenmiştir. Bu durumda kullanıcı şebeke yada içmesu modüllerine girmeden önce İçmesu Dosyası Seç ile istediği KTB dosyasını seçmelidir. Proje Seç işlemi aktif KTB dosyası içindeki kullanılabilir projeleri listeler. Bu liste içinden bir proje seçilebilir yada yeni bir proje yaratılabilir. Varolan bir projeyi aktif hale getirmek için listedeki bir projeyi seçili duruma getirip [ Tamam ] butonuna basılmalıdır. Yeni bir proje için ise [ Ekle ] butonu ve yanındaki yeni proje adı kutusu kullanılır. Oluşturmak istenilen projenin adı kutuya yazılır. Proje adı boşluk karakterini içeremez. Kullanıcı tarafından girilen boşluklara otomatik olarak altçizgi ( _ ) ile değiştirilir. Proje adı girildikten sonra [ Ekle ] ile proje listesine yeni proje eklenir. [Tamam] ile proje seçilir. Eğer şebeke bir depodan besleniyor ise, bu depo ile ilgili hesapların daha önceden İçmesu modülü ile yapılmış olması olasıdır. Dolayısı ile deponun hacim, debi ve nüfus gibi bazı özellikleri daha önceden belirlenmiş veya hesaplanmış

NETCAD/WATER 8

olabilir. Bu durumda ikinci kez bu bilgilerin girilmesi yerine, içmesu projesinden okunması daha doğru olacaktır. Depo bilgilerini şebekeye aktarmak için depo listesinden bir depo seçilmeli ve Bilgileri güncelle onay kutusunun işaretli olması gereklidir.

[ Tamam ] ile işlemden sıkıldığında eğer yeni seçilen proje, aktif projeden farklı ise aktif projenin saklanması için kullanıcıdan onay alınır. Daha sonra aktif proje kapatılır ve yeni proje açılır. Ancak projeler aynı ise herhangi bir işlem yapılmaz. [ İptal ] ile herhangi bir değişiklik yapılmadan işlem sonlandırılır. 1.1.2. Şebeke yükle Aktif projeyi tekrar yükler. Aktif projede yapılan değişiklikler kaybedileceği için dikkatli kullanılmalıdır.Yükleme sırasında şebekeye ait boru, nokta ve sanat yapıları, aktif çizim dosyasında bulunamazlarsa çizimleri de aktif projeye eklenirler. Sanat yapıları ve depo/hidrofor objeleri için kullanılan bloklar bulunamadığı durumda ise kullanıcı uyarılır. Şebeke modülüne girildiğinde son proje otomatik olarak yüklenecektir. Eğer son KTB dosyası bulunamaz ise kullanıcının bir dosya seçmesi için İçmesu Dosyası Seç işlemine girmesi istenecektir. KTB dosyasının bulunup son projenin geçerli olmadığı durumda ise kullanıcının seçmesi için Proje Seç penceresi açılır. 1.1.3. Şebeke sakla

NETCAD/WATER 9

Oluşturulmuş bir şebekeyi, proje ve hidrofor bilgilerini ve sanat yapılarını aktif dosya içine aktif projenin adıyla saklar. Saklama işlemi sorunsuz tamamlanırsa yukarıdaki mesaj verilir. Not: Aynı KTB dosyası içinde birden fazla proje saklanabilir. 1.1.4. Farklı Sakla Var olan adı dışında başka bir isimle saklamayı ifade eder. Dosya sakla penceresi açılır, istenen dizine girilir ve dosya adı satırına isim yazılmak suretiyle kayıt yapılır. 1.1.5. Şebeke Bilgileri

Yerleşim birimindeki ihtiyaç debisi ve nüfus bilgileri değiştirilebilir. Girilen nüfus bilgisine göre Ana, Esas ve Tali Boru yangın debileri otomatik olarak bulunur. Çaplara göre boru cinsleri girilir. Diğer sekmesinde min. İşletme, max. Statik basınç, borulardaki min. ve max. hız bilgileri girilir. Ayrıca hidrofor hesaplarında kullanılmak üzere Qi(ihtiyaç debisi) buradan aktarılır. 1.1.6. Çizim Parametreleri Bu işlemde üretilecek çizim ile ilgili parametreler değiştirilebilir. • Yazı boyu: Hesap planı, hesap tablosu gibi çizimlerde üretilecek yazıların

mm cinsinden boylarıdır. Bu yazı boyunun ekran ölçeğine göre ayarlanması program tarafından yapılmaktadır. Bu nedenle kullanıcının çıktıda görmek istediği yazı boyunu girmesi yeterlidir.

NETCAD/WATER 10

• Satır yüksekliği: Tablo biçiminde üretilecek çıktılarda (örn. hesap tablosu, düğüm detayları listesi) satır yüksekliğini belirler.

Genel Değerler: • Tali hat yakınlık kriteri: Şebekedeki hesap planı ile inşaat planı birbirinden farklıdır. Hesap planında, şebeke çözümlerini kolaylaştırmak için tali hat sonları ile ana hatlar birleştirilmezler. Ancak inşaatta durum farklıdır. Bu noktalarda borular birleşiktir. Bu noktada ortaya hangi tali hatların ana boru ile gerçekten birleşik, hangilerinin ayrık olacağı sorunu çıkmaktadır. Bu karar tali hat yakınlık kriteri ile verilmektedir. Eğer bir tali hat sonuna yakın bir ana hat düğüm noktası var ise, bu tali hat sonu ayrı bir düğüm noktası gibi işlem görmez. Sadece şebeke çözümü (kör nokta hesapları) sırasında buradan suyun geçmediği kabul edilir. Ancak bu noktaya ait ayrı bir düğüm noktası detayı çıkarılmaz. Bu tip hatlar, inşaat planında ana hatta uzatılarak çizilirler. Ayrıca tali hat çizerken de bu yakınlık kriteri göz önünde bulundurulur. Fare ile seçilen tali hat son noktası yakınında bir ana hat düğüm noktası var ise, tali hattın yönü ve uzunluğu otomatik ayarlanmaktadır. • Şebeke blok boyutları: Çizimde kullanılacak blokların boyut çarpanıdır. Bu

sayı 1 olduğunda, üretilecek bloklar, tasarlandıkları boyutlarda olacaktır.

NETCAD/WATER 11

Hesap planı, inşaat planı ve çizim menüsünden eklenen bloklar için geçerlidir.

• Düğüm Dairesi Uzaklığı: Düğüm dairesinin noktaya olan uzaklığını ifade eder.

• Max. Kapalı Göz Alanı(m2): Kapalı gözün algılanması sırasında burada girilen değerden büyük ise kullanıcı uyarılır.

• Mesafe Yazısı Dijit Sayısı: Uzunlukların noktadan sonra kaç hane yazılacağını belirler. 0(sıfır) ise m., 2 ise cm., 3 ise mm. birimine kadar ölçülecektir.

• Kot Yazısı Dijit Sayısı: Kot değerlerinin noktadan sonra kaç hane yazılacağını belirler.

• LJ Dijit Sayısı: Yük kaybının noktadan sonra kaç hane yazılacağını belirler. • Başlangıç Düğüm No: Numaralandırmanın hangi numaradan başlayacağını

ifade eder. • Başlangıç Kör Nokta No: Kör noktalarının hangi numaradan başlayacağını

ifade eder. • Lejant Dosyası: Üretilen hesap planı, inşaat planı gibi çizimlere eklenecek

lejant blok dosyasıdır. Lejant ekle komutu, buradaki dosyayı kullanır. Dosya bulunamıyor ise, metin kutusu kırmızı renktedir.

Düğüm Detayları: • Detay blok boyutları: Düğüm detayı çizimlerinde kullanılacak blokların

boyut çarpanıdır. • Detay blokları arası boşluk: Düğüm detayı çizimlerinde üretilen bloklar

arasında bırakılacak olan mesafedir. • Yangın musluğu boru çapı: Düğüm detaylarında kullanılacak yangın

musluğuna (N parçası) ait boru çapıdır. Genellikle 80 alınır. Redüksiyon kullanılıp kullanılmayacağı bu değere bağlıdır. Eğer şebekede kullandığınız boru iç çapı, bu değerden farklı ise redüksiyon kullanılır. Örneğin şebekede kullanılan boru iç çapı 81.40 ise, yangın musluğu boru çapını 80 kullanmak redüksiyon kullanımını gerektirir. Bunun yerine 81.40 değeri kullanılabilir.

• Armatür ağırlık digit sayısı: Düğüm detaylarının çözülmesinden sonra alınacak raporlarda birim ağırlık buna göre hesaplanan toplam ağırlıkların noktadan sonra hane sayısını belirleyen özelliktir.

Diğer: Bu sekmede göz çözümünde ve planların alınması sırasında uygulanan kriterlerdir. 1.1.7. Kritik nokta

Sistemde suyun gitmesinin en zor olduğu düğüm noktasıdır. Bu nokta kotu en yüksek yada su kaynağına en uzak nokta olabileceği gibi yükseklik ve uzaklık olarak ortalama bir yerde bulunan bir nokta da kritik olabilmektedir. Program bu işlem

için tüm noktalar arasındaki işletme basıncı en düşük olan noktayı bulur.Kritik nokta hidroforlu sistemlerde hidrofor hesapları için kullanılmaktadır.

NETCAD/WATER 12

Şebeke üzerinde işletme basıncı en az olan noktayı (Kritik Nokta) kullanıcıya bildirir. Bulunan nokta hem grafik üzerinde, hem de nokta listesinde gösterilir ve aşağıdaki gibi bir mesajla kullanıcıya bildirilir. 1.1.8. Hidrofor hesapları Şebekeyi besleyen hidrofor ile ilgili hesapların yapıldığı bölümdür. Eğer şebeke oluşturulmamış ise ya da şebekeyi besleyen obje hidrofor değil de bir depo ise hata mesajları verilir ve işleme girilmez. Hidrofor çözümleri için öncelikle şebekenin çözülmüş olması, yani tüm kapalı gözlerin ve düğüm noktalarındaki basınçların hesaplanmış, boruların çap, tip ve debi değerlerinin son hallerine getirilmiş olması gereklidir. Bunun için depo ile çözülen sistemlerdeki adımlar aynen izlenir. Ancak hidrofor, depo gibi şebekenin üzerinde değil daha aşağıda bir yerdedir. Bu sebeple yapılan hesap sonucundaki basınç değerleri negatif çıkacaktır. Hidrofor hesaplarına gelindiğinde bu negatif değerler düzeltilecektir. Hidroforun sağlaması gereken ek yükseklik hesaplanarak tüm basınç değerlerine etkilettirilecek ve şebeke basınç değerleri yeniden oluşturulacaktır. Hidrofor tarafından sağlanması gereken bu ek yükseklik ise KN istenilen basınç + KN ile hidrofor arasındaki kot farkı + KN ile hidrofor arasındaki toplam yük kaybı kadardır. Hidrofor hesapları 5 bölümden oluşur:

1. Boru hesapları 2. Basınç hesapları 3. Kazan hesapları 4. Manometrik yükseklik hesapları 5. Pompa ve motor hesapları

Ayrıca pencerenin altında 3 adet komut bulunmaktadır. Boykesit: Hidrofor ile kritik nokta arasındaki hesap boykesitini SEBEKE_PROFIL projesine çizer. Basınç Ayar: Kritik noktada istenilen basınca göre yapılan hesapları projeye uygular. Tüm nokta basınçları uygun şekilde değiştirilirler. Krtk. Nokta Seç: Projedeki kritik noktanın kullanıcı tarafından grafikten seçilmesini sağlar. Aktif kritik nokta pencerenin üst kısmında gösterilmektedir. 1.1.8.1. Boru Hesapları

• Qi Şebeke ihtiyaç debisidir. Şebeke Bilgileri’ nden alınır. • D: Hesaplanan boru çapıdır. PVC / 10Atü lük boruda 1.00 m/sn hız elde

edilebilecek boru çapıdır. • V: Borudaki hız. (m/sn) • J: Boru eğimi. (m/m) • TL: Hidrofor ile kritik nokta arasındaki toplam gerçek uzunluk. (m) • LJ: Hidrofor ile kritik nokta arasındaki toplam yük kaybı.(m) • KNBK: Kritik nokta boru kotu. (m) • HÇZK: Hidrofor çıkış zemin kotu. (m) • STFA: Statik kot farkı.

NETCAD/WATER 13

1.1.8.2. Basınç Hesapları

Bu sayfada kullanıcı tarafından girilen Kritik noktada istenilen işletme basıncı (genellikle 15 m), önceki sayfada hesaplanmış olan LJ (toplam yük kaybı) ve kritik nokta boru kotu göz önünde bulundurularak hidrofor çıkış piyezo ve işletme basınçları hesaplanır.

NETCAD/WATER 14

1.1.8.3. Kazan Hesapları

• Qk: Kazan debisi (Şebeke debisinin m3/h cinsi). • P1: Hidrofor çıkış işletme basıncı /10 +1 • P2: P1 + 1.5 • Pg: P2 -1 • F: Hidroforun 1 saatteki çalışma adedi. • Vt: Hidrofor kazan hacmi.

• D: Kazan gövde çapı. Yanındaki buton [...] ile kazan hacmine uygun çap

seçimi yapılabilir. • Lo, Gb. e, y: Kazan hesaplarında kullanılan sabitler.

1.1.8.4. Manometrik Yükseklik Hesapları

• h em: Emniyet yüksekliği. (genellikle 8+3=11 m) • h din: Kuyu veya emiş hava dinamik seviyesi (m) • h pg: Hidrofor kazanın işletme basıncı • Hm: Hidrofor manometrik yüksekliği

NETCAD/WATER 15

1.1.8.5. Pompa ve Motor Hesapları

Qp (lt/sn): Hidrofor pompa debisi. Nteo (ps): Teorik motor gücü. Nmot (ps): PS cinsinden motor gücü. Nmot (kw): KW cinsinden motor gücü. n: Motor verimliliği. b: Katsayı. Yanındaki buton ile N teorik değerine uygun b seçimi yapılabilir.

NETCAD/WATER 16

1.1.9. Yeniden Numaralandır

İstenilen numaradan başlayarak her noktaya sistematik bir şekilde numara verilir. Bu yapılmadığı taktirde özellikle büyük şebekelerde hesap tablosuna düzenli yazılmayacağından hesaplar çok karışır. İşte bu karmaşıklığı bu işlem önlemektedir. Tali hat yakınlık kriterinde tanımlı değer içinde kalan düğüm noktaları aynı numarayı alırlar. 1.1.10. Şebeke çöz (Kapalı göz oluştur) Kapalı şebeke çözmek için kullanılır. İşleme girildiğinde, daha önce sistemi oluşturan borular seçilmemişse depo/hidrofor seçilmesi gerekecektir. Sisteme ait su kaynağının seçilmesinden sonra program kaynağa bağlı tüm hatları bulacak ve şebeke penceresinin sağ alt köşesinde bulunan boru listesini oluşturacaktır. Bu listedeki boruların tümüne ilk değer olarak PVC / 100 / 10 Atü, Yoğunluk (Kesafet) 1 ve Q (Debi) Esas boru yangın debisi alınır. Seçilen objenin niteliğine göre altta bulunan durum çubuğunda DEPO veya HİDROFOR ifadesi yer alacaktır. Borular seçildikten sonra Şebeke penceresinin altında bulunan durum çubuğunda KAPALI ifadesi ve toplam boru sayısı yer alacaktır. Eğer borular önceden seçilmiş ise su kaynağı seçme işlemine gerek duyulmaz ve listede bulunan boruların oluşturduğu kapalı gözler belirlenir. Eğer önceden çözülmüş göz var ise bu gözdeki kör nokta dikkate alınır. İstenilen kapalı gözün seçilmesi ile birlikte kapalı göze suyun giriş noktası sorulur. Program otomatik olarak belirlediği giriş noktasını daire içine alarak kullanıcıya bildirir ancak son seçim kullanıcıya aittir. Suyun göze giriş noktası belirlendikten sonra bulunan kapalı göz kullanıcının onayına sunulur ve onaylanırsa Şebeke penceresindeki nokta listesine eklenir. İkinci bir yöntem de; kör nokta kullanıcı tanımlı ikonu aktif ise göz çözümlerinde giriş borusu kullanıcı tarafından gösterildikten sonra kör noktanın yeri yaklaşık olarak gösterilir. Buna göre basınç farkı değeri hesaplanır. Hesaplanan değer kabul sınırları içinde ise onaylanır, değilse kör noktanın yeri yeniden değiştirilir.

NETCAD/WATER 17

1.1.11. Açık şebeke çöz Suyun kapalı bir sistem yerine, dallanarak ilerleyen açık bir boru ağı ile dağıtımıdır. Hidrolik hesap bakımından kapalı sistemden farklı değildir. Burada kapalı göz bulunmadığı için çözüm daha hızlı gerçekleşmektedir. Kör nokta hesaplanmadığı için iterasyon yapılmamakta, debi hesapları, ve boru çapı hesapları yapıldıktan sonra ikonuna basılarak şebeke hesapları tekrarlatılır. Çözüm bu şekilde tamamlanır. Kapalı şebekedeki gibi ana ve tali hatlar oluşturulabilir ve gerekli sanat yapıları yerleştirilebilir. Hatların ana veya tali olması sadece yangın debilerini ve dolayısıyla hesap debilerini etkileyecektir. Ancak kapalı göz bulunan bir sistemi açık şebeke çöz işlemi ile çözmeye çalışmak programı kilitleyebilmektedir. Bu nedenle çizili durumdaki verinin kapalı göz oluşturmadığının kontrol edilmesi önerilir. İşlem sonunda basınçlar hesaplanmış olur ve hesap tablosu, hesap planı ve inşaat planı gibi çıktılar alınabilir. 1.1.12. Hesap debisi Borularda kullanılacak hesap debilerini bulur. Hesap yapılırken kör noktalar, tali hatlar ve uç debileri göz önünde bulundurulur. İşlem sonunda, eğer mevcut debiler değişmiş ise, sistemin yeniden hesaplanması gerekecektir. Kapalı gözler silinip tekrar Şebeke çöz işlemi yapılmalıdır. Kapalı gözlerin otomatik olarak silinmesi için kullanıcının onayı gereklidir.

Eğer debiler değişmemişlerse kapalı göz çözümü sabitlenmiştir. Bir başka deyişle kör noktanın yeri son halindedir. Bu durumda iterasyon durdurulabilir.

NETCAD/WATER 18

1.1.13. Boru Çapları Borulardaki debiye göre hız 1.00 m/sn olacak şekilde çap hesaplar.

1.2. ÇİZİM Projeye ilişkin kullanılacak sanat yapıları ve boru çizimini kapsar. Kullanılması istenen sanat yapısı seçilir ve nokta yakalama modları yardımıyla istenen yere yerleştirilir. 1.2.1. Depo Şebekeyi besleyen sanat yapısıdır. Boru çiziminden önce veya sonra yerleştirilebilir. Öncelik sırası yoktur. 1.2.2. Hidrofor Şebekeyi besleyen sanat yapısıdır. Boru çiziminden önce veya sonra yerleştirilebilir. Öncelik sırası yoktur. 1.2.3. Hat Ekle

NETCAD/WATER 19

Tüm boru çizimleri buradan yapılır. Boru tipi ve kademe seçimi yapılarak borular çizilir. Mevcut boru çizileceği zaman boru listesine girip boru cinsi ve çapı seçildikten sonra çizime başlanır. Bu işlem şebeke çözümü sırasında mevcut boruların ikinci kez tanımlanmasına gerek kalmaz. Ayrıca çap seçimi sırasında da mevcut boruların çapları değişikliğe uğramaz. 1.2.4. Vana Şebekede planlanan yerlere yerleştirilir. Bu işlemler kullanıcı tarafından yapılır. Blok işlemlerinden vana sanat yapısı seçilir ve nokta yakalama modlarından en yakın noktayı yakala modu aktif yapılır ve hattın üzerinde istenen yer tıklanır. 1.2.5. Otomatik Vana Üret

Esas borudan ayrılan her esas ve tali boruya otomatik olarak yerleştirilir Bu işlem uygulanırken daha önceden mevcut vana varsa “ Eski Vanaları Sil ” komutu ile isteğe bağlı olarak dikkate alınır veya alınmaz. 1.2.6. Yangın Musluğu (Yer Altı) Şebeke üzerinde planlanan yerlere yerleştirilir. Blok işlemlerinden yer altı yangın musluğu sanat yapısı seçilir ve nokta yakalama modlarından en yakın noktayı yakala modu aktif yapılır ve hattın üzerinde istenen yer tıklanır. 1.2.7. Yangın Musluğu (Yer Üstü) Şebeke üzerinde planlanan yerlere yerleştirilir. Blok işlemlerinden yer üstü yangın musluğu sanat yapısı seçilir ve nokta yakalama modlarından en yakın noktayı yakala modu aktif yapılır ve hattın üzerinde istenen yer tıklanır. 1.2.8. Tahliye Şebeke üzerinde planlanan yerlere yerleştirilir. Blok işlemlerinden tahliye sanat yapısı seçilir ve nokta yakalama modlarından en yakın noktayı yakala modu aktif yapılır ve hattın üzerinde istenen yer tıklanır.

NETCAD/WATER 20

1.2.9. Basınç Kırıcı Vana (BKV)

Statik basıncın sınırını aştığı yerlerde kullanılabilecek bir çözümdür. Kendinden önceki basınç değişim objesinin çıkış kırmızı kotuna (depo, kaptaj, maslak yada BKV) ve kırma oranına bağımlı olarak basıncı düşürür. BKV, açık şebekede sorunsuz olarak çalışmaktadır. Kapalı sistemlerde iki

kapalı göz arasında bir geçiş borusunda kullanılırsa çözüm yine sorunsuz olmaktadır (soldaki çizim). Ancak kapalı göz çözümlerinde, kör noktanın bulunmasını zorlaştırmaktadır (sağdaki çizim).

BKV çözümü kendinden önceki objelere bağımlı olduğundan dolayı şebekenin ilk objesi olması durumunda anlamlı sonuçlar elde edilemez. NOT: Sanat yapısı yerleştirilecek yerde hattın kırılmış olması gerekiyor.

1.3. Raporlar Şebeke ile ilgili rapor ve çizimlerin üretildiği menüdür. Rapor Düzenle: Netcad rapor editörünü açar. 1.3.1. Rapor düzenle Netcad 'in birçok modülünde kullanılan ve kullanıcı tanımlı raporlar üretmeye yarayan Rapor Editörünü açar. Burada tanımlı olan şebeke ile ilgili değişkenler kullanılarak istenilen formatta çıktı almak olasıdır. Oluşturulan raporlar İçmesu\Seçme klasöründe saklanırlar. Kullanılmak istendiklerinde Rapor Yaz işlemine girilmelidir.

NETCAD/WATER 21

1.3.2. Rapor yaz Rapor Editörü ile oluşturulan raporların çıktılarını almak için kullanılır. Rapor çıktıları çizimin yanına mı yoksa dosyaya mı alınacak sorusu cevaplanarak şebeke raporları listesinden alınacak rapor seçilerek çıktı elde edilir.

NETCAD/WATER 22

1.3.3. Depo hacmi

Şebeke çözümüne girmeden gelecekteki nüfus ve depo hacmi gibi değerlerin hesaplanmasını sağlar. İçmesu depo hacim hesapları ile aynı prensiplere sahiptir. Ayrıca bu bilgilere gerek kalmadan size gerek ve yeter olan Depo Krepin Kotu ise bu değeri girip kullanabilirsiniz. [Tamam] ile çıkılırsa, şebekeye ait nüfus ve ihtiyaç debisi değerleri güncellenir. [İptal] ile çıkılması durumunda değişiklik yapılmaz. [Rapor] ile aşağıdakine benzer bir rapor alınabilir. DEPO HACİM HESABI

NETCAD/WATER 23

SON NUFUS SAYIMI = 1752 30 YILLIK PROJE YAPIMINA KADAR GEÇEN YIL = 2 YIL GELECEKTEKİ NUFUS = 4512 İNSANLARIN GÜNLÜK SU İHTİYAÇLARI = 100 Lt/gün BÜYÜK BAŞ HAYVAN SAYISI = 152 KÜÇÜK BAŞ HAYVAN SAYISI = 684 TOPLAM İHTİYAÇ DEBİSİ = 5.43 Lt/sn YANGIN HACMİ = 36 m3 HESAPLANAN DEPO HACMİ = 153 m3 DEPO TİPİ = GÖMME DEPO SEÇİLEN DEPO HACMİ = 200 m3 DEPO GİRİŞ KOTU (ZK+) = 1.20 m DEPO KREPİN KOTU (ZK+) = -1.80 m

1.3.4. Kontrol

1.3.4.1. Kör Noktalardaki Basınç Farkı

Şebeke çözümünden sonra bir önceki ve en son çözümdeki kör nokta değerlerini listeler. Buna göre herhangi bir gözün kör noktadaki basınç farkı değeri limitlerin dışında ise ilgili Kapalı Göz Sil ile silip tekrar çözülmelidir.

1.3.4.2. Kapalı Göz Hesap Raporu

Çözümü yapılmış tüm kapalı gözlerin kör(ölü) nokta listesini hazırlar. Bu listeden istenen kör nokta seçilir. Buradan seçili gözün sağ ve sol taraftan dolaşarak borulardaki yük kayıplarını toplaya toplaya raporlar. İstenirse ekrana aktarılan bilgiler print edilebilir.

NETCAD/WATER 24

1.3.4.3. Sistem Basınç ve Hız Kontrolü

Düğüm noktalarındaki işletme basıncı, statik basıncı, borulardaki min. ve max. hızı şebeke bilgilerinde tanımlı değerlere göre limitleri aşan boruları rapor halinde listeler.

Bu rapor yazdırılabilir veya bir dosyaya saklanabilir. Bunun için [Yazdır] işlemi kullanılmalıdır. Pencerenin sağ üst köşesindeki butonlarla bilgi, uyarı ve hata mesajları açılıp kapatılabilir. Eğer sistemde bu tip bir hata yoksa aşağıdaki mesaj verilir.

1.3.4.4. Boru Kademe Takip Kontrolü

Boru çiziminin kademe sırasına göre doğru çizilip çizilmediğini kontrol eder. 1.Kademeden sonra 2. kademe boru çizimi olabilir. Ama tersi doğru değildir. Bu tanımın doğruluğunu kontrol eder. 1.3.4.5. Açıkta Kalan Boru Kontrolü

Depo veya Hidrofor sanat yapısına bağlı boruların algılanmasından sonra uygulanacak komuttur. Buna göre şebekeye ait boruların çizimi doğru yapılmışsa (açıkta kalan boru yoksa) komutun uygulanmasında aşağıdaki (soldaki) mesaj gelecektir.

NETCAD/WATER 25

Şayet hatalı yani açıkta kalan boru varsa yukarıdaki (sağda) uyarıyı verecektir. Göster butonuna basıldığında seçili olan boru ekranda gösterilecektir. 1.3.4.6. Boruların Geometrik Kontrolü

Bu komutun 3 fonksiyonu vardır: Uzunluğu 0 (sıfır) olan hatların olup olmadığını Kapalı göz oluşturan tali hatların olup olmadığını Kapalı göz oluşturmayan esas boruların olup olmadığını kontrol eder. Bu tür kullanıcı kaynaklı hatalar yoksa aşağıdaki mesajı verir.

NETCAD/WATER 26

Şayet yapılan kontrolde herhangi bir geometrik hata varsa aşağıdaki pencere listelenecektir.

Uyarı: Sıfır uzunluğunda hat varsa silinmelidir. Kapalı göz oluşturan tali hatlar varsa program bu hatları bulup Hat No ve koordinatları (Y,X) ile birlikte listeleyip ŞEBEKE_BOZUK adlı bir tabakaya alır. Grafik ekrana dönüp gösterilen yerlerdeki hatlar düzeltilmelidir. Düzeltilen bu tali hatlar eski tabakalarına (ŞEBEKE_TALİ_HAT) alınmalıdır. Aksi halde çözüm aşamasında sorunlar yaşanacaktır. Kapalı göz oluşturmayan esas borular varsa bunlar tesbit edilip çözüm aşamasında dikkate alınacaktır. Bununla ilgili kullanıcı hiçbir şekilde değişiklik yapmamalıdır. Bilgi olarak listelenir. 1.3.4.7. Boru Kotları Kontrolü

Burada tüm projede kotu 0 (sıfır) olan noktaları kontrol edip raporlar. Bunun yanında hatların tüm kırık noktalarının var olan kotu ile üçgen modelden elde edilen kotları arasında uyuşumsuzluk var mı? şeklinde kontrol yapar ve raporlar. 1.3.5. Düğüm Detayları İnşaat sırasında kullanılacak armatürlerin çizildiği komuttur. Programın desteklediği armatürler ve açıklamaları şu şekildedir:

NETCAD/WATER 27

ADI AÇIKLAMASI KULLANIMI G-MMA G-MMB G-E G-F N G-MK G-MQ G-MMR G-O G-MS G-MA

Ayrım Ayrım E parçası F parçası N parçası Deveboynu Deveboynu Redüksiyon Körtapa Adaptör Adaptör

Vanalı yada flanşlı hat ayrımlarında Hat ayrımlarında Vana yada flanştan düz boruya geçişte Vana yada flanş bağlantılarında Yangın musluğu bağlantısında Dönüşlerde (11, 22, 45 dereceler için) Dönüşlerde (90 derece için) Çap değiştirmede Hat sonlarını kapamada Tip değiştirmede (PVC'den çelik boruya) Tip değiştirmede (PVC'den AÇB boruya)

İşleme girildiğinde armatür yerleştirilebilecek tüm düğüm noktaları listelenir. [Çöz] işlemi ile listedeki noktalar sırası ile analiz edilirler ve otomatik olarak gerekli armatürler seçilirler.

• Armatür listesinde en üstte düğüm noktasının adı yer alır. • Mavi zemin üzerindeki yazılar, armatürün hangi borular arasında bulunduğunu gösterir. • N, E, F, tahliye ve kör tapa parçaları, noktasal parçalardır. Yani başlangıç ve bitiş boruları yoktur. Bu tip parçalar, nokta adının hemen altında yer alırlar.

NETCAD/WATER 28

Kullanıcı eğer isterse programın bulduğu armatürlere müdahale edebilir. [ Ekle ] ve [ Sil ] komutları ile otomatik oluşturulan armatür listesine yukarıdaki tabloda belirtilen armatürlerden ekleme ve silme işlemi yapılabilir • Eklenecek armatür, listede seçili olan boru yada noktanın kendisine eklenir.

• Eğer eklenen armatür, noktasal bir parça ise, seçili boru ikilisi göz önünde bulundurulmaz ve parça noktaya eklenir. • Eğer iki boruyu birleştiren bir armatür, noktaya doğrudan eklenmeye çalışılırsa hata mesajı alınır.

Detay çözümleri sonrasında, daha önce aktif olmayan [Rapor] komutu aktif hale geçer. 3 adet çıktı alınabilir. • Düğüm Detayları: Düğüm noktalarının

detayları, kutular içinde çizilir. Nokta numaraları, düğüm detaylarının isimleri ve boru yönleri üretilir. Boş düğüm noktaları ve aynı armatürlere sahip düğüm noktaları ayıklanır.

• Armatür Tablosu: Düğüm noktalarında kullanılan armatürlerin ve toplam armatür sayısının oluşturulduğu standart armatür listesidir. Tablo oluşturulduktan sonra kullanıcının ekranda tabloyu yerleştirmesi beklenir. Boş düğüm noktaları ayıklanır.

• Armatür Listesi: Burada hangi düğüm noktasında hangi detayın kullanıldığı listelenir.

• Armatür Toplamları: Kullanılan armatürlerin toplam sayısının özetlendiği bir rapor verir.

NETCAD/WATER 29

• Parça Ağırlıkları: Her parçanın çapına göre birim ağırlığının girildiği bölümdür. Bir kez girdikten sonra sürekli kullanılacak ise saklanabilir.

1.3.6. Dirsekler

Boruların yön değiştirdiği yerlerde dirsekler kullanılır. Bunlar sapma açıları itibariyle 90°-45°-22°-11° lik dirseklerdir. 1.3.6.1. Dirsek Çizimleri

Hesapların tamamlanmasından sonra bu komut boruların; düğüm numarası, kademesi, çapı, dirseği çizip üzerinde açısını yazıp 6 satır 4 sütundan oluşan tablolara aktarılmaktadır. 1.3.6.2. Dirsek Tablosu

Borunun kademesi, cinsi, çapı, dirsek açısı, adet ve genel toplamı veren rapordur. 1.3.7. Metraj 1.3.7.1. Boru Metrajı

Bu raporda ana boru ,esas boru, tali boru sırası takip edilerek kademe sırasına göre boru cinsi, çapı, atüsü, uzunluğu ve toplam uzunluğu listelenmektedir. 1.3.7.2. Kazı Metrajı

Kazı genişliği ve kazı derinliği metre biriminde verilerek şebekede döşenen boru uzunluğu ile elde edilen hacimdir. 1.3.8. Hesap Tablosu Yapılan açık/kapalı göz hesapları sonuçlarının tablo halindeki çıktısını ekrana yerleştirmek için kullanılır. Şebeke debisi hesaplanmamış ise Şebeke Bilgileri sorulur. Bu tablo, şebeke raporlarından Şebeke Hesap Tablosu dosyasına göre hazırlanır. İstenirse rapor düzenle ile Şebeke Hesap Tablosu dosyasında değişiklik yapılarak farklı (ör. kolon sayısı azaltılmış) hesap tablo formatları hazırlanabilir.

NETCAD/WATER 30

1.3.9. Hesap planı Çözümü yapılmış bir açık yada kapalı sistemin hesap planını ekrana çizer. Düğüm noktalarının adı ve kotları ile boruların kesafet, tip, çap ve yük kaybı bilgilerini ilgili yerlere yazar. Hat uçlarındaki körtapa çizimleri ve gerekli sanat yapısı çizimleri yapılır. Oluşturulan çizim ekranda kullanıcı tarafından yerleştirilir.

NETCAD/WATER 31

1.3.10. Taslak Plan

Boru çizimi

tamamlandıktan sonra taslak plan alınır. Düğüm noktalarının kot değerleri ve boru uzunlukları yazılır. Mevcut boru varsa boru cinsi ve çapı da yazılmaktadır.

1.3.11. İnşaat Planı

Çözümü yapılmış bir kapalı yada açık sistemin inşaat planını ekrana çizer. Düğüm noktalarının adı ve kotları ile boruların kesafet, tip, çap ve yük kaybı bilgilerini ilgili yerlere yazar. Tali hat uçları ana hatlara uzatılır ve gerekli sanat yapısı çizimleri yapılır. Oluşturulan çizim ekranda kullanıcı tarafından yerleştirilir.

NETCAD/WATER 32

1.3.12. Lejant ekle Üretilen çizimlere lejant (antet) eklemek için kullanılır. Seçilecek olan lejant blok dosyası ve proje bilgileri penceresinde girilen bilgiler kulla nılır. Lejant dosyasını seçmek için İşlemler\Çizim Parametreleri kullanılır. Lejant blok çizimlerinde (netcad\blok\icmesu\blok klasöründeki ncz dosyaları) bulunan, ?? ile başlayan yazılar, proje bilgilerindeki bilgilerle otomatik olarak değiştirilirler. Bunların dışında yeni antetlar de oluşturup kullanılabilir.

2. Örnek Rapor

Yapılan içmesu ve şebeke projelerinin genel açıklamaları için yazılan rapor örneğidir. Netcad\örnek\içmesu klasöründeki OnRapor.rtf dosyası, Netcad zengin metin editöründe gösterilir.

NETCAD/WATER 33

3. Proje Bilgileri

İçmesu ve şebeke çizimlerinde kullanılan lejant (antet) bloklarındaki ortak bilgilerin ve proje ile ilgili diğer genel bilgilerin bulunduğu penceredir. Burada proje ile ilgili makam bilgileri, projenin adı, yapan, çizen onaylayan ve tarih gibi bilgiler bulunur. Ayrıca pencerenin üst kısmında, aktif dosya ve projenin adı görülebilir. Her içmesu / şebeke projesi için ayrı proje bilgisi tutulmaktadır.

4. İçmesu Projesi Seç

Çalışma dosyasının (KTB uzantılı) seçildiği işlemdir. Kullanılan çalışma dosyası bir kez seçilerek, programa her girişte aynı projenin açılması sağlanır. Proje dosyasının diskte bulunduğu konumun değişmesi durumunda çalışma dosyası yeni konumunda tekrar

seçilmelidir.

NETCAD/WATER 34

5. Terfili–Cazibeli Sistem

5.1. Cazibeli Sistem

Ana Dialog

İçmesu Ana dialoğunda fare sağ tuşu ile çıkan menüden ağaç yapısındaki sanat yapılarının bilgilerini değiştirmek, Hat bilgilerine ulaşmak, Yeni sanat yapıları eklemek (başına ya da sonuna), projedeki yerini bulmak, ismini değiştirmek ve silmek mümkündür. Aşağıda ağaç yapısının üzerinde iken farenin sağ tuşuna basıldığında karşınıza çıkacak olan menü görülmektedir.

NETCAD/WATER 35

• Hat Bilgileri: Ağaç yapısındaki objelerin (en baştaki hariç) hepsinde hat bilgileri vardır. Aynı

isimde iki hat olamaz. Seç ile listeden hazır boru bilgileri seçilebilir. Yön tuşları ile boru çapı değiştirilebilir. Hız ve eğim her zaman otomatik hesaplanmaktadır.

• Geliş Noktaları:

Ağaç yapısında herhangi bir sanat yapısı seçildiğinde, dialoğun sağ tarafında kendisine gelen noktaların listesi görülebilir. Bu Listedeki seçilen noktaların bilgilerini değiştirmek, kendisine gelen ara noktaları eklemek, silmek, projedeki yerini görmek ve Hat bilgilerini düzeltmek mümkündür. Geliş Noktaları Menüsüne basıldığında

yandaki seçenekleri görebilirsi niz.

5.1.1. Dosya Yeni proje açma, var olan projeyi yükleme ve çalışılan projeyi saklama ile ilgili işlemlerin yapıldığı bölümdür. 5.1.1.1. Yeni Proje Yeni bir içmesuyu projesi açar. Proje adı kısmında bir isim verilmiş ise açılan proje bu adı alır. İsim verilmemiş ise varsayılan olarak "Yeni Proje "adını alır. Açılan projeler İçmesuyu modülünün bulunduğu dizin altında KTB uzantılı olarak saklanırlar. Dosya ASCII yapıdadır içeriği görülebilir ve editleme yapılabilir. 5.1.1.2. Yükle Daha önce yapılmış ya da açılmış İçmesuyu Projelerini yükler. Farklı bir projeye geçmek içinde kullanılır. Bunun için Proje Adı kısmına projenin adı yazılarak veya listeden seçilerek yükle işlemi çalıştırılır.

NETCAD/WATER 36

5.1.1.3. Sakla Yapılan İçmesuyu Projesini saklar. Saklanan dosyanın uzantısı KTB takısını alır. Dosya ASCII yapıdadır içeriği görülebilir ve editleme yapılabilir. Yeni açılan bir proje ise saklama işlemi yapılmadan önce Proje Adı kısmına saklanacak projenin adı verilmelidir. Verilen ad Dosya menüsü altındaki sakla işlemine otomatik olarak gelecek ve işleme girildiğinde verilen ad ile saklanacaktır. 5.1.1.4. Çık İçmesuyu modülünü kapatır. İşleme girildiğinde projenin saklanıp saklanmayacağı sorulur.

5.1.2. EDİTÖR 5.1.2.1. Parametreler

Genel menüsünde; Kotları, Kazık No veya Hattan Al onay kutusu işaretli ise hattın kırık nokta kotlarını dikkate alarak hattın profil elde edilebilir, yada onay kutusu işaretli değilse hattın profili üçgen model dikkate alınarak elde edilecektir. Terfili sistem çözümlerinde hesaplanan ihtiyaç debisi 2.00 lt’nin altında ise otomatik olarak 2’ye yuvarlatılmasını sağlar.(Onay kutusu işaretli ise) Kazı derinlikleri; don derinliği olarak girilir. Bu derinliklere boru çapı da dikkate alınacaksa onay kutusu işaretlenir.

NETCAD/WATER 37

5.1.2.2. Projeden Yeni Hat Yarat

Yeni Cazibeli sistem oluştururken kullanılan yöntemlerden biridir. • Sabit Aralıklarla Tara: Bu kutu işaretlenir ise sadece güzergahın kırık

noktaları alınmayıp verilen sabit aralık değerleri de dikkate alınıp profil elde edilecektir.

• Min/Max Nokta İndirgeme Aralığı: Min/Max. noktalarındaki kot farkı hassasiyetidir. Yani verilen değer aralığındaki kot farklarını göz ardı eder. Tahliye/Vantuz yerleşiminde bu özellik çok önemli yer işgal etmektedir.

• Tahliye/Vantuz/Maslak Bul: Seçilecek güzergah üzerinde hangi cins sanat yapılarının otomatik olarak bulunmasını istiyorsanız işaretleyerek seçiyorsunuz.

• Maslak Yeri Kot Farkı: Verilen değer aralıklarında Maslak sanat yapısı yerleştirir.

NETCAD/WATER 38

Seçtiğiniz güzergahın arazi profil kesiti ile bulunan sanat yapıları gelecektir. Burada mavi hat arazi profili, yeşil hat ise sanat yapılarını bağlayan profili gösterir. Ayrıca bu güzergah hakkında içinde hesapları da gösteren bir dialog karşınıza gelecektir. Burada her sanat yapısına gelen hatta ait boru bilgisi, o sanat yapısı tarafından bilinmektedir. Sarı satırlarda bu bilgi yoktur. Ayrıca projenin en başında ki sanat yapısında da hat bilgisi yoktur. Ancak bir ayrım noktasında hat bilgisi vardır.

• Edit:Üzerinde olduğunuz noktayı sanat

yapısına veya sanat yapısının cinsini değiştirmek için kullanılır.

• Sil: Üzerinde olduğunuz sanat yapısını noktaya dönüştürür.

• Kazı Derinliğini Değiştir:Tanımlı olan don derinliğini değiştirmek için yapılan müdahaleyi kapsar.

• Kazı Derinliğini Ortala: Profil listesi üzerinde seçilecek 2 nokta arasında eğim hesabı yapıp eğime göre kot değişikliğini sağlar. Bu işlem daha çok

NETCAD/WATER 39

tahliye ve/veya vantuz dan kurtulmak için yapılan bir işlemdir. • Profilde Göster:Üzerinde olduğunuz her noktayı profilde daire çizerek

gösterir. • Tüm Hatlara Otomatik İlk Değer Ver: Hatlara verilecek numaranın

kaçtan başlayacağı ve Q değerinin sorulduğu menüdür. Bu bilgiler

girildikten sonra tüm hatlara ilk değerleri atanacaktır. • Tüm Hatlara Seçerek İlk Değer Ver:

Hatlara verilecek numaranın kaçtan başlayacağı ve Q değerinin sorulmasın dan sonra boru listesinde kullanıcının istediği boru cinsi ve atü değerini seçmesinin sağlar.

• Otomatik Hat No Ver: Editleme silme gibi işlemlerden sonra yeniden numaralandırma olanağı sağlar.

• Tahliye/Vantuz Noktalarını Kontrol Et: Profil üzerinde verilen eğim ve max. derinlik değerine göre Tahliye/Vantuz ayıklaması yapar.

5.1.2.3. Otomatik Numaralandır Ağaç yapısı üzerinde silinen, değiştirilen sanat yapısı varsa veya profil listesi üzerinde bu komutun uygulanması unutulmuşsa yeniden numaralandırma imkanı sağlar.

NETCAD/WATER 40

5.1.2.4. Ara Hat Grup Editörü

Ara hat oluşturmak için kullanılan bir dialogtur. Asıl amaç Cazibeli Sistemlerdeki hangi hatların profillerinin birlikte ve hangi sırada çizileceğini belirlemektir. Kalan Hatlar kısmında, projedeki tüm hatların listesi yer alır. Buradan seçilenler Yeni Ara Hat listesine alınır (Artı butonuyla). Yeni Ara Hat Listesinde gruplananlar (--->) butonuyla Olusturulan Gruplar listesine aktarılır. Ayrıca yukarı, aşağı butonları ile seçilen Ara hatların profildeki çizim sırası da değiştirilebilir. Ara hat oluşturmak için hatların birbirini su akış yönünde izlemesi ve birbirini takip etmesi gerekir. 5.1.2.5. Depo Hacim Hesapları

Her depo sanat yapısının hacim hesabı bilgisi vardır. İstenirse bu bilgilerden yararlanarak kolayca deponun giriş ve krepin kotu bulunabilir. Ayrıca bu hesap rapor olarak alınabilir.

NETCAD/WATER 41

5.1.2.6. Rapor Düzenle Netcad 'in birçok modülünde kullanılan ve kullanıcı tanımlı raporlar üretmeye yarayan Rapor Editörünü açar. Burada tanımlı olan proje ile ilgili değişkenler kullanılarak istenilen formatta çıktı almak olasıdır. Oluşturulan raporlar İçmesu\Seçme klasöründe saklanırlar. Kullanılmak istendiklerinde Rapor Yaz işlemine girilmelidir.

NETCAD/WATER 42

5.1.3. Çiz 5.1.3.1. Hesap Profili Çiz

Hesap profili çizimi alabilmek için arazi modelinin olduğu dosyanın aktif olması ve güzergah bilgilerinin tam olarak girilmiş olması gerekmek tedir. Hesap profili çizimi ile birlikte Hesap Tablosu, Boru İcmal Tablosu ve Kullanıcı tanımlı antet otomatik olarak çizilir.

5.1.3.2. İsale Profili Plan Paftalarını Üret

Plan Paftalarının üretilebilmesi için arazi modelinin olduğu dosyanın aktif olması ve güzergah bilgilerinin tam olarak girilmiş olması gerek mektedir. İsale profili çizilirken, profilin altına yerleştirilecek paftaların üretilmesi gerekir. Bu dialogta paftalara ait paramet reler sorulmaktadır.

NETCAD/WATER 43

5.1.3.3. İsale Profili Çiz

NETCAD/WATER 44

Profil ile ilgili parametrelerin verildiği bölümdür.İsale profili çizimi alabilmek için arazi modelinin olduğu dosyanın aktif olması ve güzergah bilgilerinin tam olarak girilmiş olması gerekmektedir. Antet Dosyası: Profilin yanına gelecek olan hazırlanmış kurum antetinin yolunu tanımlar. Yatay Ölçek: Profil yatay ölçek değeri girilir. Düşey Ölçek: Profil düşey ölçek değeri girilir. Kırma Yüksekliği: Profil için milimetre cinsinden yükseklik değeri girilir.Profil kır seçeneği ile beraber kullanıldığında aktif olacaktır. Yazı Boyu: 1/1000 ölçeğine göre olması istenen boy girilir, buna göre yatay ölçek satırına girilen ölçek katsayısı ile çarpılarak yeni yazı boyu elde edilir. Profil Alt Boşluğu: Profil altında bırakılacak boşluk değeri girilir. Profil çizim alanı verilecek değere göre belirlenir. Profil Kır:Profil çiziminin belirli bir yüksekliği geçtiği yerlerde kesilerek yeni bir kıyas kotuna göre çizimin devam ettirilmesi sağlanabilir. Pafta Yüksekliği: Pafta yüksekliğinin milimetre cinsinden değeridir. Pafta Uzunluğu:Pafta uzunluğunun milimetre cinsinden değeridir. Dosyalama Payı:Dosyalama payı için bırakılan boşluktur. Sağda Antet Üstü Boşluk:

NETCAD/WATER 45

Paftada Extra Satır ve Çizimler: Profil alt satırlarında görünmesi istenen bilgilerdir. Onay kutularını işaretlemek yeterli olacaktır. Digitler: Profil alt satırlarında yazılan değerlerin noktadan sonra hane sayısını belirleyen parametrelerdir. 5.1.3.4. Prensip Çiz Prensip ağaç yapısındaki objeleri gösteren (Yani sanat yapılarına geliş noktalarını içermeyen) basitleştirilmiş çizimdir.

Uygun açıda döndür seçili ise çizim otomatik olarak yatayda en az yer kaplayacak şekilde çevrilir, yoksa projedeki hali ile çizilir. Çizim yerleştirildikten sonra Netcad Ana menüsündeki Edit /Obje Ölçekle işlemi ile istenilen büyüklüğe getirilerek Hesap

profili altında istenilen yere yerleştirilir.

NETCAD/WATER 46

5.1.3.5. Vaziyet Planı Çiz

Tüm ağaç yapısındaki sanat yapıları ve onlara geliş noktaları, projedeki koordinatları ile yeniden üretilmek istenildiğinde, vaziyet planı çiz işlemi ile çizdirilir.

NETCAD/WATER 47

5.1.3.6. Diğer Çizimler

İsale Profilinin altına gelecek çizimin tamamlanması için, bazı extra çizimlere ihtiyaç duyulabilir. Çizdirmek istediğiniz bilgileri işaretleyerek güzergahınızın üzerine boru hat numaraları , kilometre yazıları , işaretleri , kesit kazık numaraları ve Boru cinsi ve Eğim bilgilerini üretme işlemi yapılabilir. Yazı boyları, sembol büyüklükleri kullanıcı tanımlı olarak değiştirilebilir. Daha önceden üretilen işlemler seçilmiş ise otomatik olarak temizlenerek yenilerinin üretilmesi sağlanır. Not: Bu işleme girmeden önce arka fonda vaziyet planınızın olduğu projenin olmasını sağlayın.

NETCAD/WATER 48

5.1.3.7. İcmal Ağaç yapısında bulunan tüm sanat yapıları ve noktaları sınıflandırılmış adedi, boru cinsleri, atüleri, her boru cinsinden kullanılan metre değerleri ve toplam uzunluklar metre biriminde listelenir. Bu bilgiler istenmesi durumunda printerden yazdırılır.

NETCAD/WATER 49

5.2. Terfili Sistem

Ortak olan bilgiler Cazibeli sis temde anlatılmıştır. Ağaç yapısının gösterildiği bölüm üzerinde iken Fare sağ tuşuna basınız. Çıkan Menüden "Ekle" --> "Depo" yu seçiniz.Depoya bir isim veriniz ve açılan Dialogta butonuna basıp deponun yerini gösterin. Bunu yaparken yakalama modlarını kullanın. Deponun tüm Kot bilgileri dolacaktır. Ancak isterseniz deponun giriş ve krepin kotunu daha detaylı olarak hacim hesabından alabilirsiniz. Depo Hacminin hesaplanmasında tüm bilgileri girin. Buradaki Bilgilerden 20 ve 30 yıllık İhtiyaç Debileri Terfi Hesaplarında otomatik olarak kullanılacaktır. Terfi" butonuna basarak karşınıza motopomp gücünün belirlenmesi dialoğu gelecektir. Güzergah • Boru çapı hesap katsayısı, • Hesaplanacak çap(mm), • Motopomp sanat yapısının koordinatları(Y,X,Z) • Her sanat yapısı ve her nokta için kırmızı kot(m) boru cinsi ve atü değeri, L boyu(m), 20 ve 30 yıllık için J katsayısı ve V hız değerleri program tarafından hesaplanacaktır.

NETCAD/WATER 50

Motopomp 30 yıl sonraki su ihtiyacı (lt/sn):Bu bilgi depo hacim editöründen gelir(Depodan). Kullanıcı bu bilgiyi değiştirebilir ve yeni bilgilere göre hesap yaptırabilir. Motopomp çalışma süresi: 24 saat üzerinden çalışma süresi girilir. Q(terfi 30): İhtiyaç debisi ve motopomp çalışma süresine göre HESAPLA butonuna basarak otomatik hesaplanır. Aynı işlemler 20 yıllıklar için de geçerlidir. Dinamik seviye: Dinamik seviye değeri kullanıcı tarafından girilir. Depo giriş basıncı (Hg): Giriş basıncı değeri kullanıcı tarafından girilir. Hm: Güzergah tanıtıldıktan sonra program tarafından otomatik olarak hesaplanır. Kullanıcı hesaplanan değeri değiştirip yeni değere göre Nteorik hesaplatılabilir.

NETCAD/WATER 51

(Q tefi Seçim Yılı): Motor gücü hesabının hangi yıla göre yapılacağının seçimi yapılır. Pompa Tipi: Depo giriş basıncı (Hg) değerine göre otomatik olarak seçilir. Kullanıcı programın yaptığı seçimi değiştirebilir. N motor hesabında; a,c, katsayıları girilir ve buna N, Nteorik, Nmotor değerleri hesaplanır. Seçilen motor: Yukarıdaki değerlere göre otomatik seçilir. Kullanıcı hesaplanan değeri değiştirebilir. Opsiyonlar -1 • Seçilebilir Atüler; seçili olanlar boru çaplarının hesaplanmasında

kullanılacaktır. (değiştirilebilir.) • Seçilebilir Madde; hangi cins boruların kullanılacağını gösterir.

(değiştirilebilir.) • Atü Değ. Noktası Hata Payı; boru cins değişim noktasını bulmada

hassasiyet değeridir. (değiştirilebilir.) • Atü Değ. Noktası Tarama Aralığı; boru cins değişim noktasını bulmada

verilen aralıktır. (değiştirilebilir.) • Antet Dosyası; isale profilinin çiziminde kullanılacak blok dosyadır. (İstenen

dosya seçilebilir.)

NETCAD/WATER 52

Yazı Boyu: 1/1000 ölçeğine göre olması istenen boy girilir, buna göre yatay ölçek satırına girilen ölçek katsayısı ile çarpılarak yeni yazı boyu elde edilir. Alt Boşluk: Profil altında bırakılacak boşluk değeri girilir. Profil çizim alanı verilecek değere göre belirlenir. Yatay Ölçek: Profil yatay ölçek değeri girilir. Düşey Ölçek: Profil düşey ölçek değeri girilir. Tüm Kıyas Çizgilerini Çiz: Hesap profili üzerinde 10 metrelik kıyas çizgilerinin çizilmesini sağlar. Boru Eğimleri: İsale profilinde boru eğim bilgilerinin yazılmasını sağlar. Planda Gidişler: İsale profilinde hattın kırılma noktalarını (somelerde) çizip açı değerlerini üzerinde yazar.

NETCAD/WATER 53

Profil Antet Dosyası: : Profilin yanına gelecek olan hazırlanmış kurum antetinin yolunu tanımlar. Opsiyonlar -2 Hesap ve isale profillerinin alt satırlarında yazılan bilgilerin noktadan sonra hane sayısını belirler. 5.2.1. Hesap

5.2.1.1. Yeni Güzergah Seç

Depoya gelen hattı gösterip bu hat üzerinde bulunması gereken sanat yapı larını ve kaç metre aralıklarla nokta atıla cağını çıkan dialogta cevaplayarak güzergah seçilir ve listelenir.

NETCAD/WATER 54

5.2.1.2. Boru Çap ve Atülerini Bul

Güzergahtaki boruları otomatik olarak bulur. Bu işlem motopomp ve opsiyonlarda yapılan seçimle gerçekleşir.

DEPO hariç diğer tüm noktalar farenin sağ buton menüsünden Nokta Sil ile silinebilir. Her satır çift tıklandığında boru özelliklerine ulaşıp istenen boru cinsi ve atü değeri seçilebilir. Listede kırmızı ile gösterilen borular ise, program tarafından

hesaplanmış ancak Ana listede olmayan borular demektir. Bunların üzerine gelip fare ile çift tıklayıp ana listeden yeniden seçilmeleri gerekir. Kazı Derinliğini Değiştir:Tanımlı olan don derinliğini değiştirmek için yapılan müdahaleyi kapsar. Kazı Derinliğini Ortala: Profil üzerinde seçilecek 2 nokta arasında eğim hesabı yapıp eğime göre kot değişikliğini sağlar. Bu işlem daha çok tahliye ve/veya vantuzdan kurtulmak için yapılan bir işlemdir. 5.2.1.3. Atü Kontrolü Eğer çözüm için gerekli olan borular listede var ise bir mesajla işlemin tamam olduğunu bildirecektir.

NETCAD/WATER 55

Atü Kontrolünde Hata Mesajı

Uygun boruyu bulamaz ise bu mesajı görüntüleyecek tir.

5.2.2. Çizim 5.2.2.1. Hesap Profili Çiz

Terfi binası ile depo arasındaki profilde süprasyon, deprasyon, piyezometre statik ve kıyas hatları yer alır. Profilin altında başlangıca mesafe, boru kotu, piyezometre kotu, işletme basıncı, statik basınç, darbe halinde min. ve max. basınç bilgileri yer alır. Boru cins değişim noktaları da yer alır. Profilin yan tarafında da kırmızı tabloda Q debi değerleri, borunun çapı, cinsi ve atüsü, hız ve eğim değerleri, Mtül ve yük kayıpları yer alır. Diğer tabloda ise antet bilgileri yer alır. 5.2.2.2. İsale Plan Paftası Üret İsale profilinin altına gelecek plandır. Bunun için projenizi arka tarafta aktif hale getirmelisiniz. 5.2.2.3. İsale Hattı Profili Çiz Bu komut ile program yeni proje açarak profili çizer

NETCAD/WATER 56

5.2.3. Rapor 5.2.3.1. Motopomp Güç Tayin Raporu Boru çapı tayini, manometrik yükseklik hesabı ve motor gücü hesabı bilgileri teks editöründe gelecektir. Çıktı formatında da alınabilir.

5.2.3.2. Baş ve Ara Noktalarda Darbe Hesabı Burada terfili sistemde süprasyon –deprasyon hesabı, baş ve ara noktalarda darbe hesabına ait çıktının alındığı bölümdür. Yaptığınız her değişikliğin Hesap ve İsale profilini Çizim menüsünden alabilirsiniz.

NETCAD/WATER 57

6. Blok Dosyasını Yükle

Bu komut şebeke, cazibeli ve terfili sistem için kullanılacak sanat yapılarının bulunduğu tabakadır. Bloklar diye bir tabakayı kendi oluşturur ve bloklar yüklendi mesajı verir.

NETCAD/WATER 58

7. Boru Cinslerini Düzenle

Netcad 'in su ile ilgili modüllerinin tümü ortak bir boru listesini kullanır. Bu ortak veri Ncboru.npd dosyasında saklanır. Bu liste de çeşitli kaynaklardan elde edilen borular tipleri, dayanımları (atü) çaplarına göre sınıflandırılmışlardır. Ayrıca boruları iç ve dış çap bilgisi yerine piyasada anıldıkları isimleri ile ifade edip bu bilgileri kullanmak gerekirse Anma Çapı satırındaki bilgiler doldurulmalıdır. Boru özellikleri penceresinin solunda bu sınıflandırmaya göre listelenmiş borular bulunur. Eğer istenilen boru listede bulunmuyor ise kullanıcı tanımlı boruların eklenmesi de olasıdır. Bu işlem için Boru özelliklerinin istenilen şekilde ayarlanması gereklidir (Malzeme, dayanım, iç çap özelliklerinin doldurulmuş olması zorunludur). Daha sonra [ Ekle ] butonu ile yeni borunun listeye eklenmesi sağlanabilir. Eklenmek istenilen boru ile aynı malzeme, dayanım ve iç çap bilgisine sahip bir boru listede bulunuyorsa yeni borunun sadece iç çap yazı ve a bilgileri güncellenir. Listedeki bir boruyu silmek için, boru seçili iken [ Sil ] butonu kullanılmalıdır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Boru listesi ortak bir liste olduğu için diğer bir modülde kullanılan, hatta aynı modüle ait başka bir

NETCAD/WATER 59

projede kullanılan boruları listeden silmek ileride ortaya çıkabilecek potansiyel sorunları da beraberinde getirir. Bu nedenle boru sil işleminde dikkatli olmak gerekir. Eğer işlemden [ İptal ] ile çıkılırsa boru listesi ve değiştirilmek istenilen boru özellikleri değişikliğe uğramazlar. Ayrıca yeni bir boru oluşturulup, veya varolan bir borunun iç çap yazı veya a parametrelerini değiştirip ekleme işlemi yapılmadan [ Tamam ] ile işlemden çıkılırsa, program ekleme işlemini otomatik olarak gerçekleştirir.

8. Boru Çapı Yazım Biçimi

Burada hem şebekede hem de cazibeli ve terfili sistem çözümlerinde boru çapı yazım biçimine dönük yapılacak ayarlardır. Her boru tipi için bu ayar bir kez yapılır. Boru Tipi: Buradan boru tipi seçilir. Özellik: Kullanılabilecek bilgiler yer alır. Biçim satırındaki bilgilerin tamamını sildiğinizde tüm bilgiler özellik bölümüne döner. Buradan yazdırmak istenilen özellikler ne ise sıra ile çift klik yapılır ve çift klik yapılan her özellik biçim satırına aktarılır. Buraya aktarılan her özellik, örnek ön izleme bölümünde görülecektir. UYARI: Anma çap bilgisini kullanabilmek için Boru cinslerini düzenle menüsünden ilgili veya tüm boruların anma çap bilgilerinin girilmiş olması gerekir. Aksi halde boru bilgilerinin üretildiği raporlarda boru çap bilgisi yazılmayacaktır, boş gelecektir.