1111.1111111111111111

Dlfdn nghiên Cûu "Di dân nông tMn - thành thi din TP.HCM"

Nhüng ykiên khac nhau vê di dân nông thôn-thành thi

Patrick Gubry

Ml>t cacb danh gia .'at tich c,!c vé tac dl>ng cùa di dân nông thôn-thành thl

Nguai di chuyén vê thành ph6 và nhftng nguai thân truac dây cùng hO già con è:J

l~i qué nhà co cai nhln khac nhau vê tac dong cùa di dân nông thôn-thành thi. Sg danhgia cùa h9 ding râl khac nhau khi noi vê d6i tU9'ng chiu tac dong (gia dinh, làng qUéhay ca nuac) (bang 1). .

Bang 1 : Danh'gia cua nguùi thân il CG và cua nguùi di chuyên vào TPHCMvé tac dl>ng cùa di dân nông thôn-thành th! (%)

.D6i tU9'ng Nguai trà lai Tac dôn TÔngchiu tac dOng Tich cuc Tiéu cUc Không biê't cOngGia dinh Nguai thân è:J CG 82,3 2,5 15,2 100,0

Nguai di chuyên 88,2 1,71

10,1 100,0è:JTPHCM

Làng qUé Nguai thân è:J CG 69,5 2,5 28,0 100,0Nguai di chuyên

41,64,5 53,9 100,0

è:JTPHCMCa nuac Nguà'i thân è:J CG 48,9 1,2 49,9 100,0

Nguai di chuyên 22,7 3,1 74,2 100,0è:JTPHCM

NguÔll: 515 n8Ltèli di clzuytn vào TPHCM và gia dinlz cua 515 ngLtèli này l{li CG

. vê tac dOng cua di dân lén gia dinh h9 thi nhÜ'ng nguà'i di chuyén co ykiê'n tfchcllc nhâ.'t, 88% co danh gi<l tfch cgc vê van dê này. Phân tfch kê't qua này không phai là

.vi~c de dàng vi d6i vâi mot s6 nguai di chuyên, "gia dinh" bao g6m ca nhOng nglIàitrong gia dinh sÔng t~ thành ph6 và nhftng nguai trong gia dinh con è:J l~i duâi qué; viv~y không thé biê't ro là di dân c6 tac dçmg tich cgc d6i v6'i phân gia dlnh nào hay là tacdong tlch cllc d6i vâi ca gia dinh noi chung. Dieu d6 giup chung ta hiéu vi saD nguà'i dichuyên danh gia vi~c ra di cua minh tfch cgc nhu thé; do là cach bi~n minh trgc tiép sgra di cua minh và vi~ minh è:J l~i thành ph6, h9 mu6n CID thi~n tinh hinh cua ban thânminh d6ng thài c6 gfulg cai thi~n dieu kiçn s6ng cua nhüng nguà'i thân con è:J l~ qUénhà Dù sao, d6i vâi ca nguài è:J thành ph6 dIng nhu nguai è:J qUé, ro ràng tac dong cuavi~c di dân lên gia dinh là rat tfch cgc : th~t bat ngà' vi dén 82% nguà'i thân du9'c haicho rfmg nê'u mot nguà'i trong gia dinh di chuyén ve thành ph6 thi dieu d6 t6t cho cagia dinh. Không con nghi ngà' gi nfta, trong tuang lai quan diêm này së là m<?t yéu t6quan tr9ng thuc dây vi~c di dân tù nông thôn ra thành thi.

y kién vê Slf tac d~ng cua di dân tù nông thôn ra thành' thi lên gia dinh, làng quévà ca nuâc dêu rat tfch elfe; tuy nhién càng xét è:J ph~ vi r~ng han thi câu trà lài càngft mang tlnh chat khfing dinh han. 74% nguài di chuyên trà lai râng hQ không biêt tacdong d6i vâi ca nuâc nhu thé nào ; h9 thiéu tg tin colë vi du lu~n xung quanh cho rang

215

DI! an ngliiên Ct?u "Di dân nông tMn - thànli thj Mn TP.HCM"

di dân tù nông thôn ra thành th! là m~t ganh n~g cho quoc gia - nhÜ'ng nguà'i dichuyén dang s6ng t~i thành ph6 hiêu rât r6 du lu~n này - tuy nhiên hQ do d\l' Cllng vimt?t nguyên nhân khach quan : co thê hQ nghï rfing IllInh không dù thông tin dê co rhédnnh gin è1 ph~m vi qua r~ng nhu v~y.

S,! khâc bi~t giŒa câch dânh giâ tfch c'!c cua gia dInh và cach danh gia cuanhŒng nguà'i di chuyên r~t r6 khi n6i vé hic dçmg den làng qu'ê và nh~t là tac dt?ng lênca mr6'c. ykien cua gia dinh tfch cllc han nhiéu ; va l~i hQ co dgy du ca sà dé nh~n d~nh

han VI chfnh hQ là nguà'i à l~i qUê.1 •

Dù sac di nÜ'a, dù tac dé)ng th~t sll c6 the nào di chang nua - mà nguà'Ï ta coquyén dânh giâ tac dt?ng này lên ca nu6'c là không duQ'c tfch cllc làm do vi~c di dân nàymang hinh thûc mé)t cué)c thoat ly nông thôn (exode rural) - thi nhÜ'ng nguà'i co liênquan (à dây là ban thân nguà'i di chuyén và gia dinh hQ) déu danh gia rât tich cllc.

y kién ngllOi di chuyên. . t

Nhin chung, ket quà cua vi~c di dân duQ'c danh' gia là tfch cllc. Nhung Cl;l thé th1dôi vO'i nguà'i di chuyén, thành ph6 c6 nhÜ'ng thu~ lQ'i và nhÜ'ng b~t lQ'i nào so v6'inông thôn, trong truà'ng hQ'P nghiên cûu này thi TPHCM co nhÜ'ng thu~n lQ'i và nhungb~t lQ'i ct;! thé nào so v6'i C~ GiuQc ? Dê tra là'i câu hai này, chung tôi da d~t hai câuhai, mé)t câu hai "mà" và mé)t câu hai "dong" kèm theo danh sach nhÜ'ng 11nh vl!Gtmàchung tôi muon biet tlnh hinh à thành phô so v6'i nông thôn c6 khâ han không, haycüng v~y hay t~ han. .

Câu trà là'i cua nguà'i di chuyên vé nhÜ'ng thu~n lQ'i cua thành pho, duQ'c nhânviên diéu tra ghi l~i nguyên van (bang tiêng Vi~t) và vi~c phân lo~i theo tÙ11g nh6m ]anduQ'c thé hi~n trongtà' pht;! dfnh sau dây. (câu hoi 2A8).

Vi~c làm là thu~n lQ'i duQ'c nhâc dên nhiéu nhâ't, bo xa nhÜ'ng yeu to khâc viduQ'c gàn mé)t nira so nguà'i di chuyên neu lên (t6ng cé)~g là 47,2% neu không xét hQxem d6là thu~ lQ'i thû bao nhiêu, và 35,2% cho râng dolà thu~n lQ'i l6'n nhât) (bang 2và hinh 1). Neu gé)p chung vi~c làm, thu nh~p, mûc sông và diéu ki~n làm an de dàng,62,1 % nguà'i di chuyêncho ràng à thành ph6 diéu ki~n muu sinh thu~ lQ'i han. 10,2%n6i den ca hé)i làm fin và diéu này hién nhiên là mé)t yêu tô quan trQng trong nén kinh.te thitruà'ng con non trè cùa Vi~t Nam.

Giao dt;!c dûng cr V! tri thû 2 (26,9% nguà'i di chuyên), diéu do cüng dê hiêu VIthuèmg phai ra thành ph6 dé tiêp tt;!c hQc lên cao VI chi à thành ph6 mm c6 truèmg d~i

hQc và cao ding và co cac l6'p du trinh d9 dành cho nguà'i da di làm. Rât dông ngtrà'i .tham gia cac l6'p này, nhât là cac lâp ngo~i ngŒ.

6.3 % nguà'i di chuyên n6i rang à thành phô phuangii~ngiao thông dê dàng hO'J1.Con t~t cà nhÜ'ng thu~n lQ'i khac ft duCJc n6i den hem nhiéu. Cà hai yeu t6 thie't bi và ca.sà h~ tàng gé)p chung chi dUCJc 20,8% nguà'i nêu lên và d6 cüng chi là thu~n lQ'i dàutiên d6i vO'i 6,8% nguà'i.

216

11111111111111111111

Nguôn : 528 ngltèrz di chuyftz (Çll TPHCM

Bang 2 : Nhfing thu~n JQ'i cua thành phu H6 Chi Minh so v(ri Càn GiuQcdo nhfing ngum di chuyén nêu Jên

Thu~n 1qi Thuân lo'i thû 1 Thu~n 1qi Thu~n 1qi Thu~n 1Q'i T6ngS61g % tht12 tht13 thû4 c(}ng

Vi~c 1àm 186 35,2 53 ' 10 - 249Ghio dl;lc 87 16,5 41 10 4 142Thu nh~p 58 11 ,0 40 6 2 106M(re sÔng 45 8,5 28 7 - 80Kinh doanh 39 7,4 10· 4 1 54Giaothông 14 2,7 9 7 3 33Ti~n nghi 8 1,5 7 2 - 17Dài s6ng van hoa 8 1,5 7 1 1 17Duàng xa 8 1,5 6 2 - 16Cham soc s(rc khoe 6 1,1 15 4 2 27ChQ' bua 5 0,9 8 5 2 20Giài trf 5 0,9 10 12 - 27Nhàb 4 0,8 3 3 1 11Ca sb h~ tâng 3 0,6 1 2 - 6Xü h(}i van minh 3 0,6 - - - 3Di~n 2 0,4 3 1 - 6Gfin gia dinh 1 0,2 - - - 1SÔng nang c1(}ng 1 0,2 1 - - 2Môi tnràng - - 4 - - 7NtrÔ'c - - 3 4 - 7Quan h~ 1ang giéng - - 1 - - 1An ninh - - 1 - - 1Ch9n b~n dài - - - 1 - 1Không co thu~n 1Q'i 11 2,1 - - - 11Không biét/ KhôngTrà 1ài 34 6,4 (277) .~ (447) (512) 34TOng công 528 100,0 251 81 16 876

QIl12,3%

Viée làm ~28 4 % Không blel" /" 3,9%

.. :: ,::/ _Khônge6lhu~nlqi::,..,,:.,.,.,.:.:.:.:~ 1,3%

217

DI! an nghiên cûu "Di dâllllôllg tMn - tMnh th! dtn TP.HCM"

Hinh 1 : Bang phân bu nhüng thu;)n 1Q'i cua TPHCMHnh thco tông s() nhfmg thu;)n lQ'i duQ'c nêu

Thu nh~p

12,1% -----

Mlle sonA9,1%

11111111111111111111

1

'\it

DI! an 'lIghiêll ClfU ~Di dân nông lhôn - lhành Ih! dê'll TP,HeM"

21X

1111If111111111,111111

1111111111111111111•

D~( d" "g"ié" cûu "Di dâll nô"g 11lâ" - lM,," Ihi défi TP.l/CM"

C6 the nh~n thay nhûng thu~n lqi duqc nêu ra c6 le khOng phan ành hoàn toànthl!c tê. Chàng h~m vê cham soc y tê, cac ca sb y tê b thành ph6 HÔ Chf Minh du'qctrang bi t6t han gap ba lân so vâi Cân Giu(>c : b thành ph6 ty l~ gilIong b~nh là 395nguai dân/ 1 giuèmg (so vâi 1.252 nglIoi Ô' Cân Giu()c) và 1.129 nguoi dân/ 1 bac sT haym(>t y si (so vâi 3.955 nguai b Cân Giu()c) (s61i~u cua TOng C~c Th6ng Kê, nam 1988,TPHCM; s61i~u th6ng kê thu th~p t~i chO b Ct\n Giu()c). Trong truang hqp c~ the này,co thê co hai ly do giài thfch VI sao chi co 5,1 % nglIoi di chuyên nêu ra thu~n lqi vêcham soc y té t~i 1PHCM : thû nhat, thành ph6 rat gân Cân Giu(>c VI thê trong truèmghqp b~nh n~ng nglIoi dân dê dàng dên thành ph6 de duqc diêu tri; thu hai, cung mayb~nh t~t khOng diên ra thuong xuyên VI v~y nguoi di chuyen da khOng nghT dên nongay.

à dây cân noi thê~ m(>t chut vê phuang phap diêu tra. "Thu~n lqi dâu tiên"khOng c6 nghTa là "thu~n lqi lân nhat" (trong ban diêu tra khOng c6 hoi vê "thu~n lqilân nhat"), mà chi là thu~n lqi dâu tiên mà nguoi di chuyên da nêu ra (truèmg hqp nêunhÜ'ng bat 1qi cung tuang Wnhu v~y). Nhung ta vin co the suy ra rang thu~n lqi dâutiên duqc nêu ra chac phai hi~n di~n thuong tfl!C trong tâm trf ngum duqc hoi VI v~y

hân là "quan tr9ng nhat". C6 thê lam chu ! L~i co nhiêu nhom câu tra loi ft nhiêu liênquan dên thu nht).p VI v~y l~i giân tiêp liên quan dên vi~c làm : co thunh~p cao châcchân là c6 cu()c s6ng dây du "ti~n nghi", co "di~n", co "nhà dyp", c6 "nuâc may" dùnhà b nai nào di nûa. Ngoài ra , m()t s6 câu trùng vâi nhau, vf d~ m()t "con duong t6t"cung giup co "phuang ti~n giao thOng" dê dàng và m()t s6 câu tra loi da duqc nêu ra decùng giai dap nhiêu câu hoi khac nhau.

Nhûng 11nh Vl!C ft duqc xem nhu thu~n lqi cua thành ph6 dT nhiên là nhûng batlqi duqc nêu ra dâu tiên : d6 là moi truong, an ninh và quan h~ xa h()i.

M()t s6 thu~n lqi duqc nêu, mâi nghe co the làm buÔn cuoi, nhu "co nhiêu cah(>i han de lay chÔng". M()t ph~l nû nhà t~i qu~n Tân Binh cho ràng b thành ph6 "dlkiêlll dU{J"c ch6ng kIlt;' lum" 1

• Chung ta cân hiêu câu tra loi này cho tht).t dung : co th~t làb thành ph6 dê ch9n b~n doi han khOng hay dây là ca h()i thoat ly khoi cu()c s6ng nông.thOn, khoi cOng vi~c dOng ang bâng cach lây ohÔng b thành ph6, và chfnh vi nguoichOng này b thành ph6 mà anh ta "tir tê han" ? Nguoi ta vin biêt ràng à b nhiêu nUlJC,mong mu6n này là m()t nguyên nhân quan tr9ng thuc dây nguai dân rai nOng thôn vêthành ph6.

t Ït ngum di chuyen khâng dinh râng à thành ph6 HÔ Chf Minh khOng co thu~nlqi gl. Nhûng nguoi không trà loi ho(lc trà loi k~Ong biêt chac hân là phài dua vào cùngnh6m này. vê vi~c này m()t cu dân b qu~n 8da nh~n xét rat chf If:

"TPHCM và Clin Giuçc ding nlut nhau : à'dâu ding phdi làm vi~c mOi co an"2.\

Nhfrng nglIoi di chuyên da nêu nhiêu hâ't lçi cua thành ph6 HÔ Chf Minh so vâiCân Giu()c. Nhii'ng bat Iqi ily duqc the hiçn qua phl) dfnh sali clây (Câu hoi 2.49).

,1 Lài m<;>t ph\l nû 25 tu6i, tù PIntac Lai dên ctr tru t<:li qu~n Tân Dinh.2 Lài m<;>t ngtrài dàn ông 29 tu6i, IÙ Tnrong Dinh Mn CtC lrU t<:li qu~n 8.

.~ .

219

DI! 6n nghiên cûu "Di dân nông IMn • l!lành i!lj dt" TP.HeM"

Ô nhiêm môi tnrèng dûng dâu bang, bo xa nhung bât 19i khac ; 18,4% nguài dichuyên noi dé'n bât 19i này, càn 13,4% cho râng do là "bât 19i dâu tiên" (bàng 3, hinh2). Tuy nhiên, dê co cai nhin toàn di~n vé cac vân dé môi truàng t~i TPHCM, it nhâtphài thêm vào do "tiéng 6n", khi h~u "không t6t" (không khi ngQt ng~t), "b\li", "ônhiêm không khi", "fiet bân", nhfrng vâ'n dé liên quan dén mrâc (chéft lugng, câp, thài,thoat nuâc): tât cà c6 28,0% nguài di chuyén da nêu lên mQt vffn dé liên quan trlJctiép dén môi truàng hiéu theo nghia hçp (lien quan dén dfft, không khi, mrâc, nhungphài thêm vào d6 cà tiéng On nua).

Nhrrng môi tnràng dô th! càn co thé hiêu theo nghia r(lng han nhiéu, bao g6m càvân dé nhà à, t~ n~n xa hQi và mât an ninh, m~t dQ dân s6 cao, n~n kçt xe, tai n~n giaothông, khoàng cach di l~i, nghia là toàn bç, cac yéu t6 câu thành cuç,c s6ng dô tht vànhfrng phién hà do ho~t dç,ng con nguài gây ra. vé phân minh, chung tôi mu6n phânbi~t ~a cac cac nhom yéu t6 này.

d dây cong thé', hinh nhu mQt s6 vâ'n dé không dugc nguài di chuyén danh giadung tâm quan trQng th~t slJ cua chung, nhu ô nhiêm nguon nuâc dang de dQa nghiêmtrQng sac khoè nguài dân t~i TPHCM (Gubry, 1998; Nguyên Th! Lan, 1996; Thiii Th!NgQc Du & al., 1993). Bài vi chi nhung ngU"ài s6ng trên kênh r~ch mâi t~n mât thâynuâc ô nhiêm nhu thé nào và vi cac ~~nh do mrâc ô nhiêm gây ra thuèng không thêhi~n ra ràng lam.

Trong d.c bilt Igi cua TPHCM so vâi Cân GiuQc, giû cà dâng hàng thû hai : "GÙl. cd qua cao, không phù hf/p vOi cu~c sô'ng cua bdn thân"3. 13,1 % ngU"ài di chuyénda dé c~p dé'n gia cà càn d6i vâi 8,9%, gia cà cao là bât 19i 16'0 nhâ"t. à thành ph6 cai gicong phài mua mà gia hàng thi g6m cà phI v~n chuyén và tién lài cho cac khâu trunggian. à qUê thi hoàn toàn khac, nguài ta co thé s6ng thoài mai bâng thu ho~ch rUQngvuèn ho~c mua thlJc phâm vâi gia tht).t rè. D~c bi~t vùng dong bting sông ci'ru Long Baic6 thé dugc vf nhu vlJa lua cua cà nuâc vé nhiéu m(tt và là nai trong nhiéu cây an quachiém l1U thé ra ràng so vâi TPHCM.

Mât an ninh (5,9%) và "t~ n~n xa hQi" (4,0%) gQP l~ chiém ty l~ 9,9% nhfrngbât lQ'i dU"gc dân dâu tiên. "Milt an ninh" c6 nghla là trç,m, cftp và du mQi d~ng tâncông, trong d6 cu6'p gi~t là hi~n tugng phÔ bién nhât. Càn "t~ n~n xa hQi" trên nguyêntâc là m~i dâm và sir d\lng ma tuy. Dôi khi kh6 phân bi~t hai yeu t6 này vi c6 thê mQts6 ngU"ài li~t trç,m cap vào nh6m t~ n~n xa hQi. Neu dlJa vào kinh nghi~m hàng ngày,vào th6ng kê cua cành sat và vào tin tac dang trên bao thi ra ràng dây là mç,t vân dénghiêm trQng. Trong nhfrng nam tâi, chuc chân finh hlnh mât an ninh së con nghiêmtrQng han vai dà tang tnràng dô th! và khà nang gia tang cua n~n thât nghi~p. NhÜ'ngngU"ài di chuyên dôi khi bi két an v(li vàng là nguyên nhân chinh gây mât an ninh dôth! nhung th~t ra chinh hQ cong là n~n nhftn. Trong b6i cành mât an ninh d6, do trè emdë "giao du v6'i b~n bè xâu" mà cha m~ l~i It c6 thài gian dành cho con cai nên nhiéu

~ 3Lài ml)t plll.l nit 23 tuÔi, tù Tntang B1nh Mn Clt tru t~i qU(ln 3.

220

11111111111111l'11111

n(frillllg"it111 ('/1/1 "/Ji d(ÎI/ I/(Îllg II/(ÎII - 11/(111" l''i dÎ'11 T/'./fCM'·

Nguô'n :. 528 ngLüYi di chuyin vào TPHCM

Hlnh 2: Bang phân bu nhfmg bat lqi cua TPHCM

Khûnll l.liél13,8%

Ônhiém13,2%

Gia slnh hol)19,4%

Viçc làm3,5 % Cic IhÛ' khnc

13,9%

Quan h~ xli h(il6.4%

Mal an nlnh5,7%

Nhà lIV5,6%

Kçtxe4.0%

CO qua nhléu "guiti3,8%

Bang 3 : NhÜllg bat IQi cua thành phu Hô Chi Minh so v6i Cân GiuQcthco y kién cua nhfmg nguùi di chuyên

Bat Igi Bât lai thu 1 Bat Igi Bat Igi TÔngS61lrgng % thu 2 thu 3 côn o

• 0

o nhiêm môi tnrà'ng 71 13,4 23 3 97Gia cà 47 8,9 17 5 69Tiêng 6n 40 7,6 ]7 2 59Nhàb 33 6,3 8 - 41Mat an ninh 31 5,9 la 1 42Quan h~ xii h()i 29 5,5 14 4 47T~ n~n xfi h()i 21 4,0 24 3 48Thà'i tiêt 19 3,6 2 - 21Dân cu qua dông duc ]6 3,0 Il 1 28Vi~c làm 15 2,8 8 3 26K~txe ]4 2,7 10 5 29Cu()c song phuc t~p ] 1 2,1 3 - 14Bui 8 1,5 6 3 17Ô'nhiêm không khi 7 1,3 6 1 14Thu nh~p 4 0,8 - - 4Cap nuâc 3 0,6 - - 3Nha nhà 3 0,6 - - 3Giao thông công c()ng thiêu 2 0,4 1 - 3Giài tri 2 0,4 1 - 3Kh6 xin h() khâu 2 0,4 - - 2Rac bân 1 0,2 2 - 3Tai n~n giao thông l 0,2 4 1 6Nuâc l 0,2 3 - 4ThoM nuâc 1 0,2 - - 1Cup di~n - - 1 - 1Xa tnrà'ng hQc l - 1 - 1Nguà'i an xin l - l - 1Không c6 bat Igi 44 8,3 - - 44Không biêt! không trà Ià'i 101 19,1 (355) (496) lOITdng c()ng 528 100,0 173 32 733

11111111111111111111

Dl! an nghiên câu "Di dâllnông tMn - thành thi dê'lI TP.HCMH

Il

222

1111111111111111111

•

11111111111111111111

nguèti ta vè 10 lâng, sq dô th! ành hlIètng tiêu cl!c den giai trè "à làm h9 hu hang : "Tu6itré dl hu hong"4.

Nhiêu nglIèti khac th} nêu lên m~t hi).u quà khac cùa thâ't nghi~p và nghèo d6i,mOt h~u quà dôi khi gàn liên vâi tOi ph~ : d6 là n~ an xin. Vl v~y d6i vâi h9 vi~c

thuètng xuyên bi nglIèti an xin quffy nhiêu ngoài dlIètng là mOt bfft 19'i : "Duà'ng phô'nhiêu nguài ân xin"S.

Nhiêu nglIèti di chuyén tiéc rfing quan h~ xu hoi hay quan h~ lang giéng khôngduqc t6t nhu èt làng quê (8,9% xem dây là m<;>t bât 19'i và 5,5% xem dây là mOt trongnhÜ'l1g bât 19'i dâu tiên) : ."Nông thôn không 10 Liing nhiêu vê' vg,t chât nhu cf thành phô: Co thldl dàng vay mUç'ncua hàng xom nêu thiê'u h~,lt"6. 1

"Tinh làng nghTa xôm không bàng l'loi cha mf! s6ng"?

D6i vai nhÜ'l1g ai biet ràng èt bât ky dât nlIaC nào, mâu thuân giua lang giêng,giua cac làng hay ngay trong cùng mOt làng dêu co thé rfft dü dOi th) dây là m<;>t ca.chnhin hai ly tuètng hoa cu<;>c s6ng làng qUê. NhlIng dung là cu<;>c s6ng dô th! rât "n~cdanh" và dung là khi dn, ft co thé trông c~y ai giup da.

M<;>t s6 nh~ xét khac, tuy không nhiéu nhung cGng dang chu y, dé c~p dennhÜ'l1g kho khan cùa nguèti di chuyén dé thfch nghi vai cuOc s6ng dô th! v6n sôi nÔi vàcang thâng, doi hoi m9i nguèti luôn phài tg xét l~i minh và nhu v~y c6 thé nhÜ'l1g gia trith~t sI! không con nhiêu chÔ dlÎng nüa : ."SÔI1.g cfTP phdi LUÔll Luôn vg,n dflng mOi t6n tçlÏ dUç'C"8."Dài hoi phdi phâ/1. ddu"9."Con cai h{Jc hành không ai cham. soc. Làm vi~c cd ngày Ldn dêm không rdnh dl châmsoc gia dinh"IO.

Cu6i cùng, dn phài xem xét nhüng kho khan h9 g~p phài do không co hO khâu :"Vi chua chuyêi1. hfl khâ'u nên m6i khi xin thu6c, kham h~nh cô khô khan"".Bao gièt den nhung dich v1,1 công c<;>ng nguèti dân ding cân phài trlnh h~ khâu vi v~y màh9 g~p nhüng kho khan nêu trên. Truac dây hO khâu thlIètng tru là công C1,1 chù ye'utrong chinh sach phân b6 không gian cùa Vi~t Nam nhâm kiêm soM ch~t che cac lu6ngdi dân vàc1,1 thé là giü nguèti dân èt l~i nông thôn. Ngày nay, trlIâc nhüng thay dÔi kinhte-xa h~i, rât nhiêu ngub:i không ciln h~ khâu vân èt thành ph6 du9'c. Theo s6li~u chfnhthuc cùa TPHCM, nam 1994, 18% dân s6 thành. ph6 không co hO khâu . Di nhiênchung ta c6 quyên nghI ràng trên thl!c te' ty l~ này phài cao han. Nhung dù sao phài g~i

4 Lài mOt ngtrài dàn ông 54 tuOi, tir Plnrae Lai d~n elr lru tl.li qu1).n 7.S LU'i mQt phl;lnÜ" 27 tuOi, tit Tnrang B1nh dén etr tru l\li huy~n Dinh Ch{Ulh.6 Lài mOt ph\! nÜ" 38 tu6i, tit PIntac Lai Mn cU tru t~i qu~n 8.7 Lm m()t plw nÜ" 37 tuOi, tit 'l'fin Kim dén Clr tru t~i huy~n Nhà Bè.8 Lm m()t ngtrài dàl1 ông 26 tuOi, tit 'l'ruffilg Dinh dén cU tru t'.li qUQll 8.9 Lm m()t l1gtrài dàn ôl1g 22 tu6i, tit Phuac Lai dén cU tru l'.li qUQll 10.10 Lèri m()t nguài dàn ông 35 tuOi, tit l'fin Kim dén elr tru tl.li qu1).n 5.Il LU'i m()t ph\!nÜ" 25 tuOi, tlr l'fin Kim dén elr Iru Il,li huy~n B1nh Chanh.

223

D{f a1l "glliê" CÛII "Di dâ1l "6,,g tM" - t!u'l1I11 tll! dê,1 TP.1fCM"

nh~n là chi co 2 nguài di chuyén cha ra.ng vffn de hl) khâu là ml)t bât 19i và ngày naychâng ai con nghi râng không co hl) khâu thl không thé di dân ra thành phô.

Dé h~ thông hoa y kiên ve nhii'ng dieu ki~n dê dàng trong cul)c sông t<:liTPHCM, chung tôi da phong vffn nguài di chuyên vê 10 nh6m diêu ki~n de dàng(bang 4).

Bang 4 : So sânh vài dieu kiçn de dàngt~i TPHCM và Can GiuQc theo y kién ngum di chuyên (%)

Diêu ki~n dê dàng TôthO'n Cüng v~y Kém hO'n Khôngbiét

Giài tri 88,9 4,9 1,3 4,9Cham soc sUc khoe 86,7 6,4 2,5 4,4Vi~c làm/ thu nh~p 85,6 7,2 1,3 5,9Giao thông 83,7 8,3 5,5 2,5Chg/ buôn ban 80,5 10,0 3,4 6,1Nhàà 71,6 16,5 9,8 2, ]Giao d~c 69,9 . 3,0 10,0 26,1An ninh 24,1 24,4 41,1 10,4Môi truàng/ v~ sinh 18,8 15,3 57,0 8,9Quan hê lang giêng 8,5 24,2 58,0 9,3Ngu6n : 528 ngum dl chuyln vào TPHCM

Th~t ng'.lc nhiên khi nguài di chuyên cha râng T'.li TPHCM co 7 nhom diêu ki~n

dê dàng hO'n Cân GiU9C. Dân dâu là giài trI. Chi trong linh v'!c an ninh, môi truàng vàquan h~ lang giêng, tlnh hlnh t~i TPHCM mâi bi xem là kém hO'n. Nhiing diêu d6khàng dinh tfnh cMnh xac cua nhüng nh~n dinh truâc. Trang linh v'!c giao d~c c6

, nhiêu nguài tuyên bô là không biêt nhât, diêu d6 cfing dê hiêu v'i không phài ai cüngquan tâm dén giâo d~c.

Nhieu nguài di chuyên danh gia rat tfch clfc ve vi~c di dân cua m'inh. Danh giad6 càng c6 9nghia khi nhiïng s6li~u trên dugc thu th~p t~ TPHCM, chu không phài àlàng nO'Ï nguài di chuyên dôi khi phài dâu diêm m9t thât b~i nào d6 cua m'inh. Nhungcüng h® 19 VI thuàng chinh nguài di chuyên da tg mlnh quyêt djnh ra di và à l~ thànhphô. TIr d6 c6 thé nghi râng vi tri cua nguài di chuyên quayve qUê té nhi hon.

Kinh nghiçm không I~c quan lam c~a nguài quay ve

Chung tôi da dq.t cùng nhfrng cftu hoi ve thu~n 19i và bâ"t 19i cua thành phô so vaiCân GiU9c dôi vâi nguài quay ve Cân Giul)c, và hoi hQ danh gia thé nào ve nhiïng dieuki~n dê dàng cua Cân Giul)c so vâi TPHCM. Két qua dugc thé hi~n qua bàng 5, 6 và 7.

224

11111111111111111111

225

Bang 5 : Thu~n l<Ji cua thành ph6 SO v6i nông thôntheo y kién cua ngubi quay vé

DI! d" "811iên cuu "Di dti" "ôll8 lhâll - l1Ià"/zl1Ii dê,z TP.llCM"

Bang 6 : Nhfrng bat IQi cua thành ph6 so v6i nông tltôntheo y kién ngubi quay vê

Ngu6n : 670 nguOi di clzuyén diï tra vê Cân Giuçc

B~t 1qi B~t lai thû 1 Bfft 19i thû Tdng cOngS6luang % 2

Quan h~ xa hOi . 91 13,6 3 94Ô nhiêm mOi truè1ng 49 7,3 18 67Ma:l an ninh 47 7,a 6 53Ti€ng Ôn 26 3,9 8 34Viêc làm 22 3,3 - 22Ô ~hiêm không khi 15 2,2 - 15T~n~ xâ hOi 14 2,1 15 29Gia cà! mûe s6ng II ' 1,6 1 12.Kytxe 7 l,a 1 8KhI h~u không t6t 6 a,9 1 7Thu nh~p 6 0,9 1 7CuOc s6ng à thành ph6 phûc tl;lP 5 a,7 1 6Nha nhà 4 .0,6 - 4Dông nguài qua 2 0,3 - 2Nttôc 1 0,2 - 1Giao thOng cO\"lg cOng khOng dl! - - j 1KhOng co ba:t Igi 3 0,5 - 3Không biêt/ khOng trà lai 361 53,9 (614) 361TOng cOng 670 100,0 56 726.

Thu~n 19i Thuân lai thu 1 Thu~n Thu~n 19i TOngSÔlg % 19i thu 2 thû 3 c~ng

Vi~c làm la6 15,8 1-- - 107

Giao thông 49 7,3 24 - 73Giro tri 42 6,3 31 8 81Mûc sÔng 39 5,8 8 - 47Giao d\lc 29 4,3 7 3 39Thu nh~p 26 3,9 .2 - 28Kinh doanh 10 1,5 3 - 13Cham soc suc khoe 9 1,3 1 3 13Dm sÔng van hoa 7 l,a 2 - 9CA sèl h~ t~ng 7 l,a 1 - 8Ti~n nghi 6 a,9 - - 6Xa h~i "van rninh han" 5 0,7 8 - 13Diçn 4 a,6 - - 4Nhà èI . 1 0,2 - - 1SÔng géÎn cha rny 1 a,2 - - 1Không hiêt/ không tra lai 328 49,0 582 (656) 328Teng c(?ng 670 100,0 . 88 14 772

, Ngu61l : 670 nglfOi di clzuyên diï tra vê cein GiuçÎC

11111111111111111111

226

DI! an ng!liên c/ju "Di dân nông '"ôn - '"dn" ,!Ij dê'n TP.HCM"

Bàng 7 : So sanh vài diéu ki~n de dàng cua Can GiuQc so v6i TIlHCMtheo ykién cua ngum Quay vé (%)

--- Diêu ki~n dê d~ng----"- Tot han---"ëfïng v~y-- --Kém han"'- -'-KhÔng"­biêt

111111l,11.11111111111

1,21,22,71,53,0

16,7

1,31,8

61,34,3

3,64,0

Il,929,433,324,3

40,6·56,611,674,5

2,56,07,9

J3,713,611,8

18,411,96,08,2

92,788,877,555,450,147,2

39,729,721,1J3,0

NguôlI : 670 ngllèfj dl c:huy€n diï trlt V/1 Côn (;1U(k

Quan hl; 1ang giêngAn ninhMôi tnràngl vl; sinh .Cham soc suc khaeNhàaGiao d\lc

Chgl buôn ban _Giao thông -,-Vil;c 1àml thu nh~p

Giài tri '

Doi vâi nguài quay vê, vil;c làm (g&n vâi thu nh~p và mûc song), giao thông vàgicli tri là nhfrng thu~n 19i chfnh cua TPHCM. Càn nhfrng bât 19i cMnh thl liên quandên quan hl; a h('>i, ô nhiêrri môi tnràng và tinh hlnh mat an ninh. Cüng can chû 9 làvil;c 1àm bi xem là m('>t bat lqi Wn vi nê\'} athành pho de tim vi~c làm thl cüng de mâtvil;c 1àm và nguài quay vê co dày du kinh nghil;m vê van dê này, VI m~t vil;c làxmthrrang chinh là nguyên nhàn khiên hQ quay vê.

Càn th~y ràng nhfrng nguai không tra lai hay không co 9 kién chiêm ty Il; kha .100 khi hQ drrqc hai vê thu~n lqi (49,0%) hay vê bât lqi (53,9%). NhÛ'ng kêt qua này colëdo luc tién hành diêu tra vê ngrrài quay vê tZli Can Giu('>c, vil;c kiêm tra tZli thgc diakhông duqc ch~t chë nhrr khi dieu tra vê nglrai di chuyên tZli TPHCM, d~c bil;t khi hai

.. ve nhfrng van de tTên. Cüng co thê cha ràng do h6i htrang VI bi that b~i athành rhÔ nên'i1,('>t so nguài da ttr choi tril lài VI không muon nai r5 nguyên nhân.

Gia thiêt này drrCJc khâng dinh khi phân tfch nhfrng diêu ki~n dê dàng do nôngthôn và thành pho dem l~i (bang 7). Hoàn toàn hCJp 19 khi ngrrài quay vê cha ràng trong .nhfrng dieu ki~n de dàng quan trQng nhtft mà Jàng qUê dem 1~ co quan h~ 1âng gieng,tlnh hinh an ninh và môi trrràng. Nhung diêu làm ng~c nhiên hO'n nhiêu là h9 cho ding

. à qUê de tim vi~c 1àm han à thành phé (a qUê : 21,1 % càn a thành pho: Il,6%). Cothê do ngrrai quay vê bi thâ't b~ a thành pho, và già thiét này co 1ë dûng vi co dén61,3% nguai không co y kién ve vi~c làm, co lë h9 không muon noi rathâ't b~i cua

,minh ; co the càn mQt 19 do khac do là ng'uài di chuyên thuàng quay vé khi t'înh hlnhkinh té athành rhÔ kho khan han bây già nhiêu. .

Tarn l'.li, tlnh hlnh nai' chllng hoàn toàn doi I~p vâi bàng câu trà lai cua ngrrai di, chuyên (theo nguai quay vê, Ci làng co dên 7 trên 10 diéu kil;n dê dàng han a-. TPHCM) : èJ thành phÔ chi c6 chg, giao thông và giai tri là t6t han. Dieu này khiên ta

thây càn phài sosanh fi mi ha-n bang tra lai cua nguài di chuyên và nguai quay vê." t .

Bang 8 : y kién cua nguOi di chuyên và nguOi quay vé. vé nhûng thu~n lQ'i cua TPHCM so v6i C~n GiuQc '

(% nhüng nguùi da tra lOi)

DI! d" "8hiên cliu "Di dân "ông lhô" - IMnh Ihi dê'n TP.IleM"

227

Nguôn : 528 ngUO'I dl c1w.yên vào 7PflCM và 670 ngum quay ve

Thu~n lqi NgU'à'i di NglIà'i di chuyênchuyên dü'vê CG

Vi~c làm 47,2 16,0Giao dt,Jc 26,9 5,8Thu nh~p 20,1 4,2Muc sông 15,2 7,0Kinh doanh 10,2 1,9Giao thông

i6,3 10,9

Cham soc suc khoe 5,1 1,9Giai tri 5,1 12,1Chq 3,8 -Ti~n nghi 3,2 0,9Dà'i s6ng van hoa 3,2 1,3DlIà'ng xa 3,0 -Nhàà 3,1 0,1NlI6'c 1,3 -Ca sà h~ tâng 1,1 1,2Di~n 1,1 0,6Môi trlIà'ng 0,8 -Xa h<?i "phât biên" han 0,6 1,9Song nàng d<?ng 0,4 -Song gân cha my 0,2 0,1Quan h~ 1ang giêng 0,2 -An ninh 0,2 -Chon ban dài 0,2 -Không co thu~n lqi 2,1 0,1Không biet/ không tra Ià'i 6,4 49,0T5ng so nhii'ng ngU'à'i tri là'i (528) (670)

, .'

Chi cac yêu tô giai tri và giao thông ( ca sà h~ tâng và xa h<?i van minh dingdlTqc nêu lên, nhU'ng ît han) dU'qc nglTài quay vê xem là t:hu~n Iqi à TPHCM han nhli"ngngU'à'i di chuyên dang sinh song t<:ti thành l'ho. Nhli"ng ngU'à'i quay vê,co nhiêu kinhnghi~m si! dl:mg phlIang ti~n giao thông và khi con à thành phô da tham gia nhiêunhii'ng 10~i hinh giai tri mà nông thôn không co.

y kiên cua ngtrà'i di chuyén dang sinh sông t~i thành phô và nglIài quay vê vêthu~n 1qi và bat lqi cua TPHCM so v6'i Cân Giu<?c dlIqc trlnh bày trong bang 8 và 9.

Dânh giâ khâc nhau cua nguOi di chuyên dang sinh song t~i thành pho và nguOiquay vé

111·11111111111111111

11111111111111111111

Bang 9 : NhUng bat lQ'i cua TPHCM so v6i Can GiuQc. theo y kién cua nguOi di chuyên và nguài quay vé

(% nhÜ11g nguOi dâ tra lOi)

22H

DI! an nghiên cau "Di dân nông Ih/Jn - t/ulnh th; r/{(n TP.l/CM"

Ngu6n : 528 nguOi dl chuyln \là 670 lIguèfl quay ve

Ve m~t bat 19i, ngtroi quay vè d~c bi~t nh5n m~nh rling quan h~ xa hoi à thà'nhph6 kh6 khan han: 14% cha rhng quan h~ xâ: hOi à TPHCM không t6t bâng èJ CânGiul)c trong khi chi c6 8,9% ngtroi di chuyên nghi nhu' the. Phài chang do không Hm

Ngtroi quay vê nêu ra ft yéu tÔ hem sa vai nhii'ng ngtroi di chuyên sÔng t~i

TPHCM, diêu ay chûng ta râng cul)c diêu'tra à nông thôn không dtrgc theo dai ky bângà thành phÔ. So ltrgng nhii'ng cftu không dtrgc ngtroi quay vê trà loi khâ cao cüng gftykh6 khan cha vi~c sa sanh chi tiet vôi nhii'ng câu trà loi cua ngtroi di chuyên, nhtrngneu chi tfnh den nhii'ng câu trà loi dtrgc ghi 1<,li thi châc chAn két quà së không chfnhxac.

Bat lai Ngtroi di chuyên Ngtroi quay vê CGo nhiêm môi trtrong 18,4 10,0Gia cM mUc sông 13,1 1,8Tieng Ôn Il,2 5,1T~ n~n xa hl)i 9,1 4,3Quan h~ xa hl)i , 8,9 14,0Mat an ninh 8,0 7,9Dieu ki~n nhà à . 7,8 -Kytxe 5,5 1,2Dông ngtroi qua 5,3 0,3Vi~c làm 4,9 3,3Khi h~u không tot 4,0 1,0B\;li 3,2 -CUQc sông àthành phÔ phûc t<,lP 2,7 0,9Ô nhiêm không khi . 2,7 2,2Tai n'.ln giao thông 1,1 -Thu nh~p 0,8 1,0Ntrac 0,8 0,1Câp ntrôc 0,6 -Nhô nhà 0,6 0,6Thieu giao thông công cQng 0,6 0,1G"''''t' 0,6 ,IID'n . -Bân 0,6 -Kh6 xin hl) khâu 0,4 . -ThoM nüôc 0,2 -Clip di~n 0,2 -Xa trtrong h9c 0,2 -Nhieu ngtroi an xin qua 0,2 -Không c6 bat 19i 8,3 0,4Không biét! không trà loi 19,1 53,9(TÔng so nhii'ng ngtroi trà loi) (528) (670)

.'

11111111111111111111

D,!drlnghiên cûu "Di dâllnông t!zôn- tfulnh I1li dêll TP.HCM n

thây Ci thành ph6 St! tl1<mg trg mà h9 mong dgi nên m(lt 56 da phài quay vé làng ? Bùl~i, h9 dl1Q'e giup do khi trCi vé qUê hl1<mg eùa mlnh, và diéu d6 th~t khfeh l~...

Khi 50 sanh ykiên eùa ngl1è'i di ehuyên và ngl10i quay vé vé nhÛ'ng diéu ki~n dédàng eùa TPHCM, ehung ta thâ:Y ngl1è'i di ehuyên luôn danh gia tfeh e,!c ho'n nglràiquay vé (bang 10). Cffn thâ"y m6i liên quari giÜ'a diéu ff"y và st! thât v9ng mà thành ph6gây ra cho ngl10i quay vé.

Nhln chung, hinh nh11 d6i vôi nhûng ngl1è'i Ci l<.li làng, kinh nghi~m không mâ'yl~c quan cùa ngl10i quay vé co làm giàm nhy s'! tin tl1Cing cùa h9 trl16'c niém phân khCiinguè'i di chuyên nhl1ng dù sac thi nhÜ'ng ngl1è'i Ci '<.li thành ph6 cüng dông gâp ba lânngl1è'i hôi hl1o'ng.

Bang 10 : So sanh y kién cùa nguOi di chuyên và nguO'i Quay vêvê nhung diéu kiçn dê dàng cùa TPHCM so vOi Can GiuOc (%) .

Diéu kiên dé dàng Ngl10idichuyên Ngl1èJi quay véGiài trf 88,9 74,5 -

Cham soc slÎc khôe 86,7 29,4Vi~e làm/ Thu nhi;lp 85,6 11,6Giao thông 83,7 56,6Chg/ buôn ban 80,5 40,6NhàCi

.71,6 33,3

Giao dl;le 69,9 24,3An ninh 24,1 4,0Môi tnrè'ng/ V~ sinh 18,8 Il,9Quan hê lang giêng 8,5 3,6Nguôn : 528 ngum dl chuy€n và 670 ngltm quay vê"Ty l~ nhÜl1g diéu ki~n dê dàng à Clin Giu~c bi xem là không t6t bi'ing à lPHCM"

MOt st! di dân hoàn toàn tich ct!c

Nguài di ehuyên danh gia. hoàn toàn tfeh e,!e vi~e di dân ra thành ph6 cùa mlnh.Con vê mlÎe d(l hài long, 76,3% te ra "hài long", trong do 8,9% "rât hài long" (bangIl). Chi e6 7% là "không hài long" và không ai noi mlnh "hoàn toàn không hài long".

Bang 11 : Oang phân bo nguùi di chuyên theo mUc dO hài long. doi vOi viçc di dân cùa mlnh

MlÎe dô hài long S6111o'ng %Râ't hài long 47 8,9Hài long 356 67,4Trung tfnh 118 22,4Không hài long 7 1,3Hoàn toàn không hài long ° 0,0T6ng e\lng 528 100,0

Nguôn : 528 ngum di c/zuyllz dên TPHCM

229

1111111111111111111

·1

N1:11611 : 403 IIglrr'r1 dl l'/lItyfll Iu'lI làll g dang sallg [{II JP/lrM

Ly do làm hài long L' dothu 1 ,Ly do Ly do T8ng__-!i.._._ .________S61uang % thu 2 thu 3 cÇ>ng

Vi~c làm 125 31,0 8 - 133Giâo duc 56 13,9 14 1 71CU9c s6ng de dàng, gia dinhh~nh phuc 52 12,9 4 , - 56Mûc sÔng 48 Il,9 11 - 59Thu nh~p 43 10,7 27 1 71Kinh doanh 15 3,7 2 - 17S6ng gân gia dinh

,11 2,7 Il- -

Doàn tl;1 gia dlnh 10· 2,5 1 - IlHôn nhân 10 2,5 4 - 14Tt! do han, cU9c sÔng riêng 6 1,5 - - 6tu hanDiêu ki~n nhà Ci 6

1

1,5 6- -Thiêt bi 3 0,7 2 - 5Thfch sÔng Ci thành phÔ 2 0,5 1 - 3Thôa man vè tinh thân 1 0,2 - - 1Chàm s6csuc khoe 1 0,2 3 - 4Giao thông 1 0,2 1 - 2De xin hl? khâu -1 0,2 - - 1C6 nhàriêng - 0,0 2 - 2Khôn~ biêt/ khôn~ ti-à lai 12 3,0 (162) (203) , 12

Tdn~ công 403 100 80 2 485, ...

Diêu ki~n h9C t~p de dàng dûng hàng thu hai trong cac ly do làm hài long dâutiên (13~9% nguai di chuyên). Dûng hàng thû ba là ml?t Iy do kh6 nam bât, tho<.)t nhln

230

Bang 12 : Bang phân b6 ngum di chuyén hài longthco nhÜ'llg Iy do làm hQ hài long

DI! tin nghiên cuu "Di dân nông lhôTl - lhành lhi Mn TP./JCM"

12 Lài mOL phl,lllÜ' 29 lll<kllrTfill Kim déll Clrlna li.li qlll}1I 5.13 LOi m~t ngltài dàn Ong 44 lutSi, tir Tnnmg Blllh dên Clr lru li,li qul).n 'l'fin Blnh.

T~i sao nguai di chuyén l~i hài long nhu thé vê CU9c's6ng mâi ? C6 dén ba ly dodugc nguai di chuyén nêu ra (bàng 12), ba ly do tîy dugc sâp xép tùy theo 10Zli cilu tràlai và dugc thé hi~n trong phl;l dfnh sau dily dùng dé phap dién h6a (C'\u hoi 2.53).

M9t lfin nfra vi~c làm lZli dân dfiu rftt xa trong cac ly do làm hài long và d6i vâi30,1% nguai di chuyén d6 là ly do làm hài long dâu tiên. Néu ghép vi~c làm vâi mûcs6ng, thu nh~p và ca hÇ>i dé làm [m, ty I~ là 57,3%. C6 ml?t muc s6ng cao han dé giupda gia dinh nhiêu han là ml;1c dfch cua ml?t phl;1 nfr s6ng t~i qU~n 5 :" C6 diê'u ki~n di giûp da gia dinh D12.

Nhiêu nguai khâc l:,ù nghi ding cân phài t<.)o d1plg cho minh ml?t ca ngai:"TÇlO dLtÇ1c ca ngai riêng CM mlnh và con câi co cuçc S6Jlg tIn djnh "u.

11111111111111111111

DI! dll nghiên du •Di dâll lIông IM,z - Ihilnh lM dln TP.HCM"

th'i co ve không dOng nhâ:t (cut;lc s6ng dê dàng, gia d'inh h~nh phuc, cut;lc s6ng riêng tuthorn maL.), co lë ta co thé g9i chung bang ta h~h phuc.. .

Tuong tl! ly do trên, vê bàn chât mt;lt s6 ly do làm hài long là nhÜ'ng ly do rdtriêng tu chû không phài hài long vê mt;lt chfnh sach công ct;lng nào, vf d I;l nhu s6ng g~n

cha mç, doàn tl} gia d'lnh hay hôn nhân. . .

Co nhüng ly do riêng tu khac, nhu là thl!c hi~n mot bdn pM.n ca nhân, nhutruàng hgp mt;lt nglrài èf qll~n 4, nglrài này rilt vui khi:"Tôi duç)'c phl!-C VI!- cho bà COll b~llh IlIUÎ,Il"14.

Hay nhu mt;lt nguèfi khac à huy~n Blnh Chanh, nguèfi này noi rang t~i thành ph6ông da Hm thây niêm h~nh phuc tinh thân trong ph~t giao: .

"An Ilhàll nm Cita Phç.t"ls. .

Mt;lt s6 nguèfi dugc hai noi rang t~ thành ph6 cut;lc s6ng "tl! do han", "thoài maihan", "cuOc s6ng riêng tu duqc tôn tr9ng han" và nguài ta dugc "dt;lc l~p han" : IJTlfdo thodi mai, co cUQc Sôlzg riêllg f/fO I6

• '

Dung là mt;lt thành ph6 IOn co thu~n 19i là ft ai dé y dên ai và nguài ta co thé di, l:;,li tl! do mà không bi nguèfi Ifmg giêng thuèfng xuyên rlnh r~p tang hành dt;lng clI chicùa m'inh. Mt;lt s6 nguèfi thl trà lài r~ft dan giàn. và râ:t chung chung là h9 thich cut;lcsÔng Cl thành ph6. Nguqc l<;li, rât ft nguèfi nêu ly do dé không hài làng vi v~y chung tôi.không di sâu vào phân tfch (bàng J3).

Bang 13 : Bang phân bo nhiIng riguÙ'i di chuyên không hài longtheo nhiIng ly do làm hQ không hài long

Ly do không hà! làng Ly do thû 1 Ly do Ly do TOngS6luong % thû2 thû 3 ct;lng

Thfch sÔng Ci nOng thOn 3 42,8 - - 3Giao dl}c 1 14,3 - - 1Ly di 1 14,3 - - 1Kho xin ht;l khâu 1 14,3 - - 1Mâ:t an ninh 1 14,3 - - 1Tai n<;ln giao thông - 0,0 1 - 1Diêu ki~n nhà Ci - 0,0 1 - 1Gia dlnh chia cach - 0,0 - 1 1KhOng biêt/ khOng trà lèfi - , 0,0 (5) (6) -TÔng công 7 100,0 2 1 10

Ngu61l : 7 IIgtrin. dl c/lItyfll klzôllg !Iàl IOlIg l{ll TPl/CM

14 Uri m~t I1guài dàn ông 42 tuOi, tIr Plnrcrc Lai dél1 cU tn! l~i qu~n 4.15 Lài mOl ngHài dàn Ong 37 luOi, llr Tiln Kim c1<:n Clr lru l~i hlly~n B1nh Chanh.lb Lài mOL nglrài <làn ông 30 11lÔi, ti'r Plnrcrc Lai dén Clr tru h.li hllyÇn Nhà Uè. .

231

(

Dt! an nghi2n ctfu "Di d(jn nông tMn - thành thi dtn TP.HeM"

232

•1111111111111111111

11111111111111

11111

Dt! an nghiên Cûu "Di dâ1l nÔ1Ig tMn - tlldnh th; dên TP.lfCM H

Ngoài vi~c kh6 thlch nghi v6'i cu<,>c s6ng dô thi, ngU'à'i di chuyén không hài longchù yêu do nhitng thât b~i ca nhân (t~i trtrÇ1t, ly dL bi tr<,>m câp hay tai n~n giao thông,v.v).

Két lu:}n

Di nhiên chung ta không nên hiéu nhiîng y kiên phat biéu trên m<'>t cach tuy~t

d6i theo nghia til'ng tir m<'>t VI cac câu tra loi tùy thu<,>c rât nhiêu vào diêu ki~n thu th~p

dit li~u. Tuy nhiên tât ca nhitng y kiên này cüng thé hi~n m<'>t cach suy nghï chung vàVI v~y cung câp cho chung ta nhiêu thông tin, VI nghe nhitng ngU'à'i trong cu<,>c pilatbiéu luôn là m<'>t công vi~c bd ich.

Kêt qua quan tr9ng nhilt là dù c6 it nhiêu thât v9ng, nhât là à ngU'oi quay vê,ngU'èli di chuyén vftn c6 d.Ï nhln rilt tfch cl!c d6i v6'i vi~c di dân nông thôn-thành thi.Trong tU'O'ng lai d6 co thé là nhiîng nhân t6 quan tr9ng trong vi~c di dân tlt nông thônvê thành th!. .

Ngoài ra, nghe ngU'oi di chuyén phat biéu vê kh6 khan cùa h9 giup ta rut rl:i m<'>t·s6 thông tin dn thiêt cho vi~c dâu tU' dé cai thi~n dieu ki~n s6ng à nông thôn (no'Ï nhudu lao d<,>ng là nhu cffu cao nhfft) và ca à thành ph6 (nui nhitng vâll dê môi trU'à'ngdang trà nên nghiêm tr9ng). '

Sâch tham khao

Gubry Patrick, 1998, Population et environnement au Viêt-nam. Paris: Centre françaissur la Population et le Développement, 36 p. (Rapport de Recherche, nO 19).[Gubry Patrick, 1998, Deln sô' l'à môi tl1tàng tçzi Vif.t Nam. Paris: Trung tâm nghiên cûuvê'Dân sô' và l'Mt trùin pluzp, 36 trang (Blw cao nghiên CI~U, sô' 19).J

Nguyên Thi Lan, 1996, SI! hlnh thành cac nguÔn nU'6'c và m<,>~ s6 giai phap bao v~ môitrtrong nU'6'c khu vvc Thành Ph6 HÔ Chi Minh. Lu~n an ph6 tiên sy khoa h9C dia ly­dia chât, D~ h9c khoa h9C tl! nhiên Hà N<,>i, xiii-158 tr. + p~~ l~c.

Thai Thi Ngoc Du, Pham Gia Trân, Ngô Thanh Loan, 1993, Dégradation du cadre devie urbain et problèmes de santé de la population citadine à Hô Chi Minh Ville,Vietnam (1990). Les Cahiers d'Outre-Mer (Bordeaux-Talence), vol. 46, nO 184,p.349-398.

Tdng C~c Th6ng Kê/ General Statistical Office, 1998, TU' li~u kinh tê-xa h<,>i 61 tinh và .thành ph6/ Socio-economic statistical data of 61 provinces and cities in Vietnam.Hà N<,>i : Nhà Xuât Ban Th6ng Kê/ Statistical Publishing House, 658 tr.

233

Gubry Patrick

Nhung y kiên khac nhau vê Di dan Nông thôn-Thanh thi (Les

diverses opinions sur la migration rurale-urbaine)

In : Vu Thi Hông (ed.), Gubry Patrick (ed.). Hôi thao : di dân

Nông thôn-Thanh thi dên Thanh phô Hô Chi Minh (Migration

rurale urbaine vers Hô Chi Minh Ville)

Hô Chi Minh Ville (VNM), Paris : IRD, CEPED, 2000, p. 215-233

multigr

Di dân Nông thôn-Thành thi dên Thanh phô Hô Chi Minh : Hôi

Thao, 2000/07/04-12, Cân Giuôc, Hô Chi Minh Ville