niska frekwencja w wyborach samorz ądowych na terenie ... · maciek fabrycki, uczeń klasy iii b...
TRANSCRIPT
Niska frekwencja w wyborach samorządowych na terenie mojej dzielnicy-
Śródmieścia M. St. Warszawy Projekt rozwiązania problemu
Maciek Fabrycki, uczeń klasy III b
2012-02-28
Społeczne Gimnazjum „Dwójka” nr 45 STO
im. Pawła Jasienicy 00-643 Warszawa ul. Nowowiejska 5
Opiekun: Pani Elżbieta Tyszko-Kulik
Klasa III b
Podpis opiekuna
2
Spis Treści
Wstęp ………………………………………………………………………..3
Źródło 1. ……………………………………………………………………..4
Źródło 2. ……………………………………………………………………..5
Źródło 3. ……………………………………………………………………..6
Źródło 4. ……………………………………………………………………..7
Źródło 5. ……………………………………………………………………..8
Źródło 6. ……………………………………………………………………..15
Źródło 7. ……………………………………………………………………..17
Źródło 8. ……………………………………………………………………..18
Źródło 9. ……………………………………………………………………..19
Diagnoza ………………………………………………………………….....20
Strategia A …………………………………………………………………...21
Analiza SWOT strategii A …………………………………………………...31
Strategia B ……………………………………………………………………33
Analiza SWOT strategii B ……………………………………………………39
Rozmowa z ekspertem ………………………………………………………..41
Wybór rozwiązania ……………………………………………………………44
3
Wstęp
Niska frekwencja w wyborach samorządowych pozornie może się wydawać błahym
problemem. W końcu to, ilu z nas pójdzie do urn wyborczych, nie powinno mieć większego
wpływu na skład parlamentu RP, gdyż poparcie społeczeństwa dla partii politycznych
miałoby prawdopodobnie podobny rozkład.
Mimo to, wybory, także samorządowe, powinny być „świętem demokracji”1,
to znaczy pokazywać faktyczne zaangażowanie i troskę obywateli o sprawy państwa. Wybór
władz (zarówno wykonawczej i ustawodawczej, jak i samorządowej) jest jednym
z najważniejszych momentów w historii państwa, gdyż to on będzie decydował o kształcie
jego polityki zarówno na poziomie centralnym jak i samorządowym. Dlatego też ważne jest,
aby o tym, kto będzie podejmował za nas decyzje dotyczące naszej dzielnicy (w przypadku
wyborów do Rady Dzielnicy Śródmieście), decydowało jak najwięcej mieszkańców, gdyż
to właśnie ich dotyczyć będą podejmowane przez wybrane organy decyzje. Grażyna Korczak
(starszy radca w Delegaturze Krajowego Biura Wyborczego) powiedziała w rozmowie
ze mną: „Obywatel ma swoje prawa, lecz ma również obowiązki”. Uważam, że udział
w głosowaniu, jest właśnie przykładem obywatelskiego obowiązku, a to by frekwencja
wyborcza była jak najwyższa, powinno leżeć w interesie wszystkich Polaków, którzy mają
na względzie dobro swojego państwa.
Z tego powodu postanowiłem zająć się, moim zdaniem bardzo ważnym
problemem społecznym jakim niewątpliwie jest problemem niska frekwencja w wyborach
samorządowych na terenie dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy. Uważam, że niezbędne
są zmiany dotyczące organizacji wyborów lub edukacji mieszkańców dzielnicy w duchu
obywatelskim. Toteż właśnie im poświęcę swoją pracę.
1 Adam Szostkiewicz „Mus nie dla nas” www.polityka.pl/spoleczenstwo/artykuly/231606,1,frekwencja-
wyborcza.read
4
Źródła
Źródło 1.
Mikołaj Cześnik, Teorie wspólnotowe a praktyka społeczna, s. 279, wyd. IF’S PAN
pod red: Anety Gaukowskiej, Piotra Glińskiego, Artura Kościańskiego, 2005
Przeczytałem napisany przez Mikołaja Cześnika rozdział książki „Teorie wspólnotowe
a praktyka społeczna”, dotyczący problemu absencji wyborczej. Autor analizując dane
dotyczące frekwencji w pierwszych demokratycznych wyborach wybranych państw
postkomunistycznych, doszedł do wniosku, iż problem niskiej frekwencji rzeczywiście
dotyczy Polski. Według danych w krajach postkomunistycznych najniższa frekwencja wynosi
średnio 60%, przekraczając w niektórych 70%, podczas gdy w Polsce, w wyborach w 89’
roku wyniosła zaledwie 50,3%. Następnie autor wyraził swój pogląd na temat zagrożenia,
jakie dla demokracji ma niska frekwencja wyborcza. Określił dwie konkretne sytuacje,
w których niska frekwencja jest znaczącym czynnikiem wpływającym na demokrację.
1.Niska frekwencja wynika z nierówności społecznych – w wyborach uczestniczą jedynie
obywatele z wyższych warstw społecznych (skutkuje to brakiem reprezentacji uboższej
warstwy ludności w parlamencie).
2.Niska frekwencja jest wynikiem niezadowolenia społecznego z obecnego porządku
i systemu, a absencja wyborcza jest rodzajem jego manifestacji.
Do tego autor opisuje dwie wizje demokracji, które mają decydujący wpływ na pogląd
dotyczący zjawiska niskiej frekwencji.
1.Wysoki poziom uczestnictwa obywateli jest niezbędny do prawidłowego działania
demokracji – zgodnie z greckim ideałem demokracji.
Frekwencja nie jest wyznacznikiem poziomu demokracji w państwie, a jedynie małym
zainteresowaniem sprawami państwa, co w żaden sposób nie osłabia organizacji aparatu
władzy.
Autor nie rozstrzyga jednak, która perspektywa wydaje się bliższa prawdzie, wskazując
na brak badań, które mogłyby jednoznacznie ją wskazać.
5
Jednym z bardzo ważnych funkcji, jaką powszechne wybory pełnią, jest legitymizacja
systemu. Obywatele, biorąc udział w wyborach, uprawomocniają władzę w państwie. Według
autora, w państwach, które przeszły niedawną transformację ustrojową, legitymizacja władzy
jest bardzo ważna. Jednak niska frekwencja w naszym kraju może być spowodowana
przyzwyczajeniami obywateli pochodzącymi z czasów PRL-u. Otóż w tamtym okresie
bierność byłą sposobem delegitymizacji. Bojkot wyborów, czyli nieuczestniczenie w nich
było formą sprzeciwu wobec komunistycznej władzy. To przyzwyczajenie pozostało
w umysłach wielu starszych obywateli, którzy pamiętają ówczesne czasy, do dzisiaj. Dlatego
też, gdy obywatel nie zgadza się z panującą sytuacją polityczną, czy systemem, za formę
sprzeciwu uznaje absencję wyborczą, aby delegitymować władzę, nie uczestniczą
w wyborach. Autor uważa, że aspekt ten ma największe znaczenie dla osób urodzonych przed
1971 rokiem. To one bowiem mogły brać udział w wyborach i w nich poczucie aspektu
legitymizacji władzy jest najsilniejsze. Nie przywiązują oni tak dużej wagi do innej roli,
którą wybory powszechne mają pełnić np. do pośredniego wyboru władzy wykonawczej.
Szacuje się, że choć obecnie osoby te stanowią większość, to ich liczba będzie naturalnie
maleć. Z drugiej strony ich przeświadczenia mogą być przekazywane z pokolenia
na pokolenie w procesie socjalizacji i pewne zachowania, jak absencja wyborcza może
się na długo utrwalić w społeczeństwie polskim. Mikołaj Cześnik zaznacza, iż w Polsce,
jako młodej demokracji, aspekt legitymizacji, czyli uprawomocnienia władzy jest bardzo
ważny, w przeciwieństwie do państw, gdzie mechanizmy demokratyczne są głęboko
zakorzenione i gdzie nie istnieje zagrożenie powrotu totalitarne lub autorytarnej władzy.
Źródło 2.
Kryszeń Grzegorz, Przymus Wyborczy, „ Przegląd sejmowy”, Rok XII, 3(62)/2004, s. 61, 62
Przeczytałem rozdział dwumiesięcznika „Przegląd Sejmowy” pod tytułem „Przymus
wyborczy” autorstwa Grzegorza Kryszenia. Według autora, aktywność obywateli wyrażana
między innymi przez udział w powszechnych głosowaniach, jest jedną z podstawowych zasad
demokracji. Dlatego też niska frekwencja wyborcza jest nie tylko jej osłabieniem,
ale też oznaką głębokiego kryzysu w państwie. Jako czynniki mające największy wpływ
na udział obywateli w wyborach są między innymi: poglądy polityczne, indywidualna ocena
sytuacji politycznej i ekonomicznej, ocena zgłoszonych kandydatów, ilość wolnego czasu.
W artykule uwzględniono także wpływ wieku i wykształcenia na aktywność wyborczą
obywateli. Osoby, które nie decydują się na udział w wyborach najczęściej są: młode,
6
bezrobotne, posiadające niskie wykształcenie, pochodzące z najbiedniejszych warstw
społecznych.
Źródło 3.
Paweł Grzelak Mikołaj Cześnik „Zmień kraj idź na wybory” - Raport o przebiegu kampanii i
rekomendacje na przyszłość s. 6 - 13,
www.frdl.org.pl/downloads/Raport_Kampanii_Idz_na_wybory.pdf
Autorzy raportu wskazują na sytuacje, w których niska frekwencja jest zagrożeniem
dla demokracji. Ich poglądy pokrywają się w tym punkcie z opisanymi w książce „Teorie
wspólnotowe a praktyka społeczna”. Jednak poza przyczynami opisanymi we wspomnianej
publikacji (nierówności społeczne, niezadowolenie z panującego systemu), w raporcie
pojawia się też kwestia wstrzymania się obywateli, od rozliczenia panującej władzy,
czego przejawem, w prawidłowo funkcjonującej demokracji powinny stać się wybory.
W raporcie wyróżniono trzy czynniki, mające największy wpływ na jednostkowy udział
obywatela w wyborach. Są to:
1.Zasoby, które są w posiadaniu jednostki
2.Skłonność do bycia zmobilizowanym przez osoby zaangażowane w politykę
3.Motywacja jednostki
Jeśli chodzi o ogólne czynniki mające wpływ na frekwencję, to są to:
1.Indywidualne cechy obywatela
2.Przyjęte przez państwa rozwiązania instytucjonalne
3.Czynniki losowe, takie jak warunki atmosferyczne
Na podstawie statystycznych informacji oraz badań empirycznych autorzy raportu
stwierdzają, że najchętniej w wyborach biorą udział: mężczyźni, osoby bogatsze, lepiej
wykształcone, w średnim wieku. Dzieje się tak dlatego, że obywatele lepiej wykształceni
posiadają większą wiedzę dotyczącą mechanizmów politycznych, mają większy dostęp
do informacji, a także są lepiej obeznani z procedurą aktu wyborczego. Do tego ci,
dla których droga edukacji była dłuższa, są bardziej ukształtowani przez proces socjalizacji,
odbywający się w szkole na różnym poziomie nauki, a sprzyjającym postawie obywatelskiej
7
i wynikającemu z niej uczestnictwa w wyborach. Poza tym osoby starze częściej uczestniczą
w wyborach niż młodsi, a jednak wyjątkiem są osoby w bardzo podeszłym wieku, którym
udział w wyborach może uniemożliwiać sprawność fizyczna. Większe dochody z kolei
sprawiają, że obywatel jest bardziej zainteresowany polityką. Dla osoby o niższych
dochodach mniejsze znaczenie będzie miało to, kto sprawuje władzę w państwie, a zajęty
będzie bardziej kosztami własnego utrzymania. Większą chęć uczestnictwa w wyborach
przejawiają ponadto osoby wierzące, które mają okazję uczestniczyć w życiu swojej
wspólnoty religijnej. Wskazane powyżej czynniki w znaczący sposób wpływają
na frekwencję wyborczą w Polsce, co autorzy raportu potwierdzają badaniami.
Źródło 4.
Adam Szostkiewicz Mus nie dla nas
www.polityka.pl/spoleczenstwo/artykuly/231606,1,frekwencja-wyborcza.read
Inne zdanie na temat niskiej frekwencji zostało wyrażone w zacytowanym
przez autora artykułu zdaniu doktora Rafała Matyja z Wyższej Szkoły Biznesu. Uważa on,
iż większa mobilizacja społeczeństwa do udziału w wyborach może okazać się groźna
dla demokracji. Ludzie mogliby bowiem głosować na partie protestu, zwłaszcza
przy wysokim stopniu zniechęcenia obywateli w stosunku do polityki.
8
Źródło 5.
Mapy ilustrujące rozkład frekwencji w poszczególnych częściach Dzielnicy Śródmieście M.
St. Warszawy w wyborach samorządowych w latach:
1990,1994,1998,2000,2002,2006,2010.(pod każdą mapą podany jest rok i frekwencja)
Rozkład frekwencji w poszczególnych częściach Dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy w
1990
r.
Źródło: www.srodmiescie.warszawa.pl/cms/prt/view/wybory1990.html
9
1990 r. – 46,9%
Rozkład frekwencji w poszczególnych częściach Dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy w
1994 r.
Źródło: www.srodmiescie.warszawa.pl/cms/prt/view/wybory1994.html
1994 r. – 32,3%
10
Rozkład frekwencji w poszczególnych częściach Dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy w
1998 r.
Źródło: www.srodmiescie.warszawa.pl/cms/prt/view/wybory1998.html
1998 r. – 45%
11
Rozkład frekwencji w poszczególnych częściach Dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy w
2000 r.
Źródło: http://www.srodmiescie.warszawa.pl/cms/prt/view/wybory2000.html
2000 r. – 25,3%
12
Rozkład frekwencji w poszczególnych częściach Dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy w
2002 r.
Źródło: www.srodmiescie.warszawa.pl/cms/prt/view/wybory2002.html
2002 r. – 44,3%
13
Rozkład frekwencji w poszczególnych częściach Dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy w
2006 r.
Źródło: www.srodmiescie.warszawa.pl/cms/prt/view/wybory2006.html
2006 r. – 53,9%
14
Rozkład frekwencji w poszczególnych częściach Dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy w
2010 r.
Źródło: www.srodmiescie.it.pl/cms/prt/view/wyborys2010.html
2010 r. - 49,1%
15
Źródło 6.
Główny Urząd Statystyczny, Panorama Dzielnic Warszawy w 2012 r. strony: 131, 133, 137
TABL. 1 (25). LUDNOŚĆ W 2010 R.
DZIELNICE
stan w dniu 31 XII ogółem Ludność w wieku nieprodukcyjnym
M.st. Warszawa .................. 1720398 621543
Warsaw C. C.
Bemowo ............................... 114899 36012
Białołęka............................... 92768 27855
Bielany ................................. 133448 51101
Mokotów .............................. 224667 88919
Ochota .................................. 88864 33490
Praga-Południe ..................... 181990 64700
Praga-Północ ........................ 71009 23938
Rembertów ........................... 23432 7810
Śródmieście .......................... 124607 49297
Targówek.............................. 123473 46688
Ursus..................................... 51220 18777
Ursynów............................... 149837 44943
Wawer .................................. 71080 26590
Wesoła.................................. 23063 7989
Wilanów............................... 20990 7696
Włochy ................................. 39929 14654
Wola ..................................... 137288 51656
Żoliborz ................................ 47834 19428
16
LUDNOŚĆ WEDŁUG PŁCI I WIEKU W 2010 R.
Stan w dniu 31 XII
Śródmieście
124607
0 – 4 lata... 5322
5 – 9 ......... 3567
10 – 14 ......... 3402
15 – 19 ......... 4581
20 – 24 ......... 6021
25 – 29 ......... 9655
30 – 34 ......... 11042
35 – 39 ......... 8881
40 – 44 ......... 6740
45 – 49 ......... 7033
50 – 54 ......... 10128
55 – 59 ......... 10438
60 – 64 ......... 7986
65 – 69 ......... 5080
70 – 74 ......... 6300
75 – 79 ......... 6921
80 – 84 ......... 6402
19 85 lat i więcej 5108
LUDNOŚĆ WEDŁUG BIOLOGICZNYCH ORAZ EDUKACYJNYCH GRUP WIEKU W
2010 R.
0–14 lat 15–64 lat 65 lat i więcej
Śródmieście 12291 82505 29811
17
Źródło 7. wyniki wyborów samorządowych w 2010 r. według PKW według poszczególnych
dzielnic Warszawy
Warszawa - frekwencja w dzielnicach
Nazwa Liczba
wyborców
Liczba kart
oddanych
Liczba obwodów
głosowania
Liczba obwodów
głosowania z których
spłynęły dane
Frekwencja
Bemowo 89 147 45 343 53 53 50,86%
Białołęka 63 586 30 335 47 47 47,71%
Bielany 107 800 51 163 66 66 47,46%
Mokotów 180 915 88 819 112 112 49,09%
Ochota 67 565 33 632 47 47 49,78%
Praga-
Południe 145 974 68 271 88 88 46,77%
Praga-
Północ 55 525 22 457 37 37 40,44%
Rembertów 17 679 9 474 12 12 53,59%
Śródmieście 100 705 49 305 72 72 48,96%
Targówek 99 035 42 139 60 60 42,55%
Ursus 39 180 18 678 24 24 47,67%
Ursynów 111 049 59 571 63 63 53,64%
Wawer 52 637 27 330 36 36 51,92%
Wesoła 16 210 9 141 12 12 56,39%
Wilanów 15 268 8 992 9 9 58,89%
Włochy 29 293 14 972 24 24 51,11%
Wola 111 035 48 469 70 70 43,65%
18
Żoliborz 39 185 20 958 25 25 53,48%
Ogółem 1 341 788 649 049 857 857 48,37%
Źródło: wybory2010.pkw.gov.pl/att/1/pl/146501.html#tabs-1
Źródło 8. Liczba mieszkańców, obwodów i wyborców według PKW
Dzielnica Śródmieście
Statystyka, stan na 09.10.2011
Liczba mieszkańców: 113 845
Statystyka wyborcza
Liczba obwodów: 73
Liczba wyborców: 100 891
Źródło: wybory2011.pkw.gov.pl/wyn/140000/pl/146510.html#tabs-1
19
Źródło 9.
Mikroprogram Rewitalizacji Dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy
rewitalizacja.um.warszawa.pl/sites/rewitalizacja.um.warszawa.pl/files/0355_uch_zal8dozalac
znikasrodmiescie.pdf
Autorzy publikacji podają dane statystyczne z 2008 r., według których ok. 10-15%
mieszkańców dzielnicy Śródmieście jest objętych opieką śródmiejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej. W 2005 r. z zasiłków pomocy społecznej korzystały 15374 osoby. Tym samym
dzielnica Śródmieście miała największy odsetek ludzi otrzymujących pomoc od miasta.
20
Diagnoza
Po przeanalizowaniu źródeł, jestem w stanie określić na czym polega problem niskiej
frekwencji. Jest to słaba legitymizacja władzy, która nie może powołać się na silny mandat
społeczny. Wyraża się to wysoką absencją wyborczą, w przypadku wyborów samorządowych
– wybór radnych do rady miasta i rady dzielnicy. Obywatele nie głosują, ponieważ nie chcą
w ten sposób udzielać poparcia funkcjonującemu systemowi – najczęściej uważają go
za niesprawiedliwy. Wynikać to może z niskich dochodów lub niskiego statusu społecznego.
Przyczyną takiego stanu rzeczy, bez wątpienia jest duża liczba osób w wieku powyżej
65 roku życia - 29811 osób, w stosunku do wszystkich mieszkańców124607.
Wysoka liczba osób w podeszłym wieku wpływa negatywnie na frekwencję,
co wynika z artykułu Mikołaja Cześnika, gdyż uważają oni aspekt legitymizacji za bardzo
ważny, wobec czego przy niezadowoleniu z systemu chętniej rezygnują z udziału w wyborach
niż ludzie urodzeni po 1971 roku. Do tego na absencję wyborczą wpływać mogą trudności
wynikające z podeszłego wieku i małej sprawności fizycznej.
Kierunki rozwoju problemu są trudne do określenia. Teoretycznie wraz ze spadkiem
liczby osób urodzonych przed ‘71 rokiem, aspekt legitymizacyjny i poziom zadowolenia
z demokracji w Polsce będzie mniej wpływał na podejmowanie decyzji o przystąpieniu
do głosowania, z drugiej strony starzenie się społeczeństwa może wpływać na obniżenie
frekwencji.
Skutkiem niskiej frekwencji na terenie dzielnicy Śródmieście jest osłabienie
demokracji. Może ono być również niebezpieczne dla demokratycznych rządów,
gdyż stosunkowo słabo zakorzeniona demokracja w Polsce daje szansę na powrót do praktyk
totalitarnych lub autorytarnych przy niskiej aktywności obywateli w sferze wyborów
powszechnych. Do tego niska frekwencja w Śródmieściu koliduje z nierównościami
społecznymi. O panujących nierównościach przekonują dane, na które powołują się autorzy
Mikroprogramu Rewitalizacji Dzielnicy Śródmieście M. St. Warszawy. Bardzo duża liczba
osób biednych i korzystających z zasiłków, rezygnując z udziału w wyborach, pozbawia
się reprezentacji w Radzie Dzielnicy. Jest to dla niej tym bardziej niekorzystne, że ich
interesy nie będą w dobrym stopniu reprezentowane, a zmiany, jakich się domagają,
nie zostaną przeprowadzone.
21
Dwie strategie rozwiązania problemu
Strategia A – Przeprowadzenie pilotażowego programu (wiążącego się ze zmianą
przepisów – nowelizacją Kodeksu Wyborczego) na terenie dzielnicy Śródmieście
polegającego na zorganizowaniu dodatkowych lokali wyborczych, co wiąże się z ich większą
dostępnością, a także zlokalizowanie nowych lokali wyborczych w pobliżu dużych miejsc
skupienia mieszkańców dzielnicy Śródmieście, np. Centrów Handlowych, (Złotych Tarasów),
węzłów komunikacyjnych – stacji metra, np. Centrum, Świętokrzyska, obiektach o znaczeniu
kulturalnym, np. w Pałacu Kultury, czy atrakcyjnych pod względem rekreacyjnym,
np. w Łazienkach Królewskich. Ponadto, dodatkowe lokale wyborcze będą „wspólne”
dla wszystkich mieszkańców. To znaczy, że każdy wyborca zameldowany na obszarze
dzielnicy Śródmieście, będzie miał prawo do zagłosowania w nowych „wspólnych” dla całej
dzielnicy lokalach wyborczych, gdyż nie będą one w granicach żadnego obwodu wyborczego
– swoim zasięgiem będą obejmować całą Dzielnicę Śródmieście. Przeprowadzenie tej części
strategii będzie się wiązało z nowelizacją niektórych przepisów Kodeksu Wyborczego, m.in.:
Art. 12. § 1.2; Art. 12. § 3.; Art. 12. § 11.; Art. 13. § 1.; Art. 185 1) 3)
Do tego potrzebny będzie komputerowy system rejestracji wyborców: komputery
we wszystkich lokalach wyborczych podłączone będą do systemu rejestracji, w którym
zarejestrowani wyborcy, którzy przyszli do poszczególnego lokalu, będą skreślani
z elektronicznej listy, co automatycznie pokaże się na listach wyborców każdego lokalu
wyborczego – zapobiegnie to kilkukrotnemu głosowaniu przez jedną osobę, lub możliwym
oszustwom wyborczym.
Pilotażowy program będzie obowiązywał tylko podczas wyborów samorządowych 2014 r.
Dopiero przy osiągnięciu celu strategii – widocznej poprawy frekwencji wyborczej (dokładny
cel będzie przewidywać znowelizowany Kodeks Wyborczy, np. 60% frekwencja), zmiany
te będą mogły zostać wprowadzone na terenie wszystkich gmin (w przypadku m. st.
Warszawy - dzielnic).
2 http://pkw.gov.pl/g2/2011_09/99fdee4abc14f22f5c5d802e5708de44.pdf
22
Strategia jest możliwa do wykonania w granicach prawa. Konstytucja3 określa jedynie,
że „wybory do organów stanowiących są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają
się w głosowaniu tajnym. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów
oraz warunki ważności wyborów określa ustawy.” Pilotażowy program nie łamie żadnej
z tych zasad.
Obszar strategii A: umiejscowienie lokali wyborczych, zmiany w Kodeksie Wyborczym,
komputerowy system rejestracji wyborców
Realizator Strategii A: Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAC)
Zasoby: ludzkie – zatrudnieni pracownicy ministerstwa, finansowe – środki z budżetu
państwa, informacyjne – wiedza pracowników ministerstwa (wiedza dotycząca wyborów
oraz cyfryzacji – przyda się to przy realizacji programu komputerowego systemu rejestracji
wyborców), relacyjne – MAC, jako ministerstwo, ma dobre relacje z Radą Ministrów
i innymi organami władzy – dzięki temu, łatwiejsze będzie uchwalenie potrzebnej ustawy,
gdyż Rada Ministrów ma prawo inicjatywy ustawodawczej Dzięki zasobom relacyjnym,
możliwe też będzie zlecenie jakiegoś zadania Radzie m. ST. Warszawy, która może go zlecić
Radzie Dzielnicy Śródmieście m. st .Warszawy.
Podane zasoby ustaliłem na podstawie strony Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji -
mac.gov.pl/wyniki-wyszukiwania/?q=zasoby
3 Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. Artykuł 169 ustęp 2
23
Cele szczegółowe dla strategii A:
1.Nowelizacja Kodeksu Wyborczego – uchwalenie przez Sejm RP oraz Senat nowelizacji
Kodeksu Wyborczego, podpisanie jej przez Prezydenta oraz publikacja w Dzienniku Ustaw
do końca 2012 r.
Wydanie rozporządzenia przez ministerstwo administracji i cyfryzacji dotyczące szczegółów
pilotażowego programu (punkty 2, 3, 6, 7):
2.Wybór 20 miejsc, w których zlokalizowane będą nowe lokale wyborcze do końca
pierwszego kwartału 2013 r. potrzebne będzie również zawarcie umów z właścicielami
tych nieruchomości, które nie są własnością państwa (np. Złotych Tarasów)
3.Przeprowadzenie przetargu oraz zlecenie firmie informatycznej stworzenia komputerowego
systemu rejestracji wyborców (oraz realizacja zlecenia), mającego rejestrować wyborców
biorących udział w wyborach na terenie dzielnicy Śródmieście do połowy 2013 r.
4.Zorganizowanie 20 nowych lokali wyborczych przez Radę Dzielnicy Śródmieście m. ST.
Warszawy przed najbliższymi wyborami samorządowymi (2014 r.)
5.Powołanie 92 obwodowych komisji wyborczych do czasu kolejnych wyborów
samorządowych (72 „zwykłych” + 20 „nowych”)4
6.Zakup 285 do lokali wyborczych (3 komputery na każdy lokal + 8 dodatkowych)
komputerów przeszkolenie obwodowych komisji wyborczych w zakresie obsługi
komputerów i zapoznania ich z komputerowym systemem rejestracji wyborców stworzonym
przez firmę informatyczną do końca 2013 r.
7.Przeprowadzenie akcji informacyjnej na temat zmian w Kodeksie Wyborczym
oraz wynikających z nich zasady głosowania na obszarze Dzielnicy Śródmieście,
np. poprzez ogłoszenia do czasu wyborów samorządowych (2014 r.)
4 Informacja na temat liczby obwodów (72) została zaczerpnięta ze strony Państwowej Komisji Wyborczej
wybory2010.pkw.gov.pl/geo/pl/140000/146510.html#tabs-1
24
Cel: nowelizacja Kodeksu Wyborczego – uchwalenie przez Sejm RP oraz Senat nowelizacji
Kodeksu Wyborczego, podpisanie jej przez Prezydenta oraz publikacja w Dzienniku Ustaw
do końca 2012 r.
Działanie Środki Kiedy je wykonać
Inicjatywa ustawodawcza –
grupa co najmniej 15
posłów5 (po wcześniejszym
przygotowaniu nowelizacji)
15 posłów, trzy tygodnie Do końca czwartego
miesiąca 2012 r.
Proces nowelizacji kodeksu
wyborczego – zakładający
pilotażowy program
zwiększenia liczby obwodów
wyborczych jedynie na
terenie dzielnicy Śródmieście
– trzy czytania ustawy
w Sejmie, uchwalenie
ustawy, ewentualne
przełamanie weta Senatu
lub Prezydenta RP
lub skierowanie ustawy
do Trybunału
Konstytucyjnego, podpisanie
jej przez Prezydenta RP
i publikacja ustawy w
Dzienniku Ustaw RP
Wszystkie podmioty biorące
udział w procesie
ustawodawczym: Sejm RP
(w tym grupa 15 posłów
zgłaszająca projekt ustawy
oraz odpowiednia Komisja
Sejmowa), Marszałek Sejmu
RP, Senat RP, Prezydent RP,
ewentualnie Trybunał
Konstytucyjny, Dziennik
Ustaw, cztery miesiące
Do końca trzeciego kwartału
2012 r.
5 Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. rozdział IV artykuł y 118 - 122
25
Cel: wybór 20 miejsc, w których zlokalizowane będą nowe lokale wyborcze do końca
pierwszego kwartału 2013 r. potrzebne będzie również zawarcie umów z właścicielami
tych nieruchomości, które nie są własnością państwa (np. Złotych Tarasów)
Działanie Środki Kiedy je wykonać?
Wybór 20 miejsc, z których 7
będzie przystosowane
do potrzeb osób
niepełnosprawnych6
oraz zawarcie umów
z właścicielami tych
nieruchomości, które nie są
własnością państwa
lub własnością komunalną,
a w których utworzone
zostaną nowe lokale
wyborcze
Ministerstwo Administracji i
Cyfryzacji, lokale, miesiąc
Na miesiąc przed końcem
2012 r.
Sprawdzenie, czy wybrane
lokale spełniają wymogi
lokali wyborczych7
i czy są ogólno dostępne,
ewentualne zmiany
w wyborze nowych 20 lokali
wyborczych i zawarcie
nowych umów
Ministerstwo Administracji i
Cyfryzacji, lokale,
dwa tygodnie
Do końca 2012 r.
6 Określa to art. 186 par. 2 Kodeksy Wyborczego
7 Określa to Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych
komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych
26
Cel: przeprowadzenie przetargu oraz zlecenie firmie informatycznej stworzenia
komputerowego systemu rejestracji wyborców (oraz realizacja zlecenia), mającego
rejestrować wyborców biorących udział w wyborach na terenie dzielnicy Śródmieście do
połowy 2014 r.
Cel Środki Kiedy je wykonać?
Ogłoszenie przetargu
na realizację zamówienia
publicznego (wybór komisji
mającej dokonać wyboru
firmy)
Ministerstwo Administracji i
Cyfryzacji, firmy
informatyczne, komisja
mająca dokonać wyboru
firmy, miesiąc
Pierwszy miesiąc 2013 r.
Wybór firmy informatycznej
mającej zrealizować
zamówienie publiczne
Ministerstwo Administracji i
Cyfryzacji, firmy
informatyczne, komisja
mająca dokonać wyboru
firmy, miesiąc
Do końca pierwszego
kwartału 2013 r.
Podpisanie umowy z firmą
informatyczną ustalającą
szczegółowe warunki
realizacji zamówienia
publicznego, realizacja
zlecenia – stworzenie
komputerowego systemu
rejestracji wyborców
przez wybraną firmę
informatyczną
Ministerstwo Administracji i
Cyfryzacji, firma
informatyczna, która wygrała
przetarg, firma prawnicza,
na podstawie której opinii
MAC zdecyduje
się na warunki zawarte w
umowie, pieniądze z budżetu
państwa na opłacenie firmy
informatycznej, miesiąc
Do końca czwartego
miesiąca 2013 r.
Realizacja zlecenia do końca
8 miesiąca 2013 r.
27
Cel: zorganizowanie 20 nowych lokali wyborczych przez Radę Dzielnicy Śródmieście m. ST.
Warszawy do czasu kolejnych wyborów samorządowych (2014 r.)
Działanie Środki Kiedy je wykonać?
Zakup dodatkowego
wyposażenia lokali
wyborczych przez osoby
wyznaczone przez
Burmistrza Dzielnicy
Śródmieście m. ST.
Warszawy
Pieniądze z budżetu Rady
Dzielnicy Śródmieście m. st.
Warszawy oraz pieniądze z
budżetu m. st. Warszawy,
2 miesiące
Do końca 2013 r.
Wyposażenie lokali
wyborczych
Przystosowanie 7 z 20 lokali
do potrzeb
niepełnosprawnych
Pieniądze z dotacji budżetu
państwa na ten cel – zadanie
zlecone, tydzień
Na dwa miesiące
przed wyborami
samorządowymi 2014 r.
28
Cel:8 powołanie 92 obwodowych komisji wyborczych do czasu kolejnych wyborów
samorządowych (72 „zwykłych” + 20 „nowych”) do czasu kolejnych wyborów
samorządowych (2014 r.)
Działanie Środki Kiedy je wykonać?
Zarządzenie burmistrza
Dzielnicy Śródmieście
w sprawie powołania
obwodowych komisji
wyborczych, ewentualne
uzupełnienie komisji
przez burmistrza Dzielnicy
Śródmieście
Zarządzenie, Burmistrz
Dzielnicy Śródmieście
m. st. Warszawy, dwa
tygodnie
W czasie na cztery miesiące
przed wyborami
samorządowymi 2014 r.
Powołanie obwodowych
komisji wyborczych
oraz przeprowadzenie
ewentualnego losowania
w wypadku większej liczby
zgłoszonych kandydatów
Burmistrz Dzielnicy
Śródmieście m. st. Warszawy
miesiąc
W czasie na trzy miesiące
przed wyborami
samorządowymi 2014 r.
8 Informacje dotyczące tego celu znajdują się w Artykule 182.
pkw.gov.pl/g2/2011_09/99fdee4abc14f22f5c5d802e5708de44.pdf
29
Cel: zakup 285 do lokali wyborczych (3 komputery na każdy lokal + 8 dodatkowych)
komputerów przeszkolenie obwodowych komisji wyborczych w zakresie obsługi
komputerów i zapoznania ich z komputerowym systemem rejestracji wyborców stworzonym
przez firmę informatyczną do końca 2013 r.
Cel Środki Kiedy je wykonać?
Kupno 285 komputerów,
i wprowadzenie do nich
komputerowego systemu
rejestracji wyborców
oraz umiejscowienie
w poszczególnych lokalach
wyborczych
Firma, od której zakupi
się komputery, Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji,
pieniądze z budżetu państwa,
285 komputerów,
komputerowy system
rejestracji wyborców,
Do końca trzeciego kwartału
2013 r.
Umiejscowienie komputerów
na miesiąc przed wyborami
samorządowymi (2014 r.)
Przeszkolenie członków
obwodowych komisji
wyborczych w zakresie
obsługi komputerów
i zapoznania ich
z komputerowym systemem
rejestracji wyborców,
szkolenie będzie
zrealizowane przez firmę,
wyłonioną poprzez przetarg
na organizację szkolenia
Firma, która wygra przetarg,
pieniądze z budżetu państwa
przeznaczone na opłacenie
firmy, Ministerstwo
Administracji i Cyfryzacji,
członkowie obwodowych
komisji wyborczych
Do końca 2013 r. – przetarg
Na dwa miesiące
przed wyborami
samorządowymi 2014 r. -
szkolenie
30
Cel: przeprowadzenie akcji informacyjnej na temat zmian w Kodeksie Wyborczym, oraz
wynikających z nich zasady głosowania na obszarze Dzielnicy Śródmieście, np. poprzez
ogłoszenia do czasu wyborów samorządowych (2014 r.)
Cel Środki Kiedy je wykonać?
Przygotowanie tekstu
obwieszczenia i ich
wydrukowanie
Burmistrz Dzielnicy
Śródmieście m. st. Warszawy,
pieniądze z budżetu
Dzielnicy
Śródmieście m. st. Warszawy,
drukarnia
Na dwa miesiące
przed wyborami
samorządowymi 2014 r.
Wybór firmy (na drodze
przetargu), która zajmie się
rozwieszeniem ogłoszeń
informacyjnych oraz
wykonanie zlecenia przez
wybraną firmę
Burmistrz Dzielnicy
Śródmieście m. st. Warszawy,
firma, która wygra przetarg,
pieniądze z budżetu państwa,
miesiąc
Na miesiąc przed wyborami
samorządowymi 2014 r.
31
Analiza SWOT
Aspekty, które uwzględniłem w analizie SWOT to: aspekt finansowy, aspekt czasowy, aspekt
lokalizacyjny, aspekt prawny.
Mocne strony:
Podjęcie ustawy o dodatkowych lokalach
wyborczych daje gwarancję realizacji
strategii (aspekt prawny)
Większa liczba lokali wyborczych
oraz niezwiązanie ich z żadnymi obwodami
wyborczymi (mieszkańcy całej dzielnicy
Śródmieście, będą mogli tam głosować)
zwiększy ich dostępność, a także będzie
dogodniejsza dla mieszkańców dzielnicy,
gdyż będą oni mogli zagłosować poza swoim
obwodem wyborczym (aspekt lokalizacyjny)
Komputerowy system rejestracji wyborców
zapewni szybszą komunikację między
komisjami oraz PKW – dane na temat
wyborców i frekwencji będą docierać
szybciej (aspekt czasowy)
Słabe strony:
Wysokie koszty zorganizowania większej
ilości lokali wyborczych i zatrudnienia
ich pracowników oraz wprowadzenia
komputerowego systemu rejestracji
wyborców (aspekt finansowy)
Informacja o zmianie liczby, a co za tym
idzie zasięgu obwodów głosowania może
nie dotrzeć do wszystkich mieszkańców
gminy, a zwłaszcza osób jedynie
zameldowanych na terenie gminy
Śródmieście, co może wywołać pewien
chaos informacyjny (aspekt lokalizacyjny)
Szanse:
Lokale wyborcze zlokalizowane w pobliżu
sklepów, przystanków autobusowych,
tramwajowych, stacji metra itp. – miejscach
dużego skupienia mieszkańców dzielnicy,
będą zachęcać mieszkańców do udziału w
głosowaniu, gdyż będą łatwiej dostępne, oraz
dogodniejsze, gdyż przy okazji głosowania
mieszkańcy będą mogli np. zrobić zakupy
(aspekt czasowy)
Komputerowy system rejestracji wyborców,
może być skuteczniejszą i łatwiejszą do
Zagrożenia:
Nowelizacja Kodeksu Wyborczego może
nie zostać przegłosowana prze Sejm,
lub zostać zawetowana, przez Senat
lub Prezydenta, może też zostać
potraktowana przez Trybunał Konstytucyjny
za niezgodną z Konstytucją RP (aspekt
prawny)
Budżet gminy może nie posiadać
wystarczających środków na dodatkowe
lokale wyborcze i zatrudnienie
ich pracowników (aspekt finansowy)
32
kontrolowania formą rejestracji wyborców
dzięki czemu uniknie się chaosu i opóźnień
w pracy Obwodowej Komisji Wyborczej
(aspekt czasowy)
Uzyskanie jak najlepszej oferty
od właścicieli lokali, w których będą
umiejscowione lokale wyborcze dzięki
przetargowi (aspekt finansowy)
Do komputerowego systemu rejestracji
wyborców, jeśli nie zostanie odpowiednio
zabezpieczony, mogą włamać się hakerzy –
takie ryzyko może budzić obawy GIODO
(aspekt prawny)
Jeżeli strategia A nie przyniesie
oczekiwanego efektu, nie będzie wdrożona
na stałe (zgodnie z nowelizacją Kodeksu
Wyborczego) (aspekt prawny)
O tym że strategia A działa, będzie świadczyła średnia frekwencja w „nowych” lokalach
inaczej zlokalizowanych, wyższa, niż średnia frekwencja w „tradycyjnych” lokalach
33
Strategia B – Kampania pro frekwencyjna polegająca na zachęcaniu wyborców
do głosowania, poprzez wizyty w domach i mieszkaniach na obszarze Dzielnicy Śródmieście,
w których frekwencja była najmniejsza: Ujazdowa, Południowego Śródmieścia, Nowego
Miasta, a także przeprowadzenie kampanii pro frekwencyjnej na terenie Szkół oraz Domów
Spokojnej Starości.
Obszar strategii B: kampania społeczna, działanie organizacji pożytku publicznego
Realizator strategii B: Fundacja im. Stefana Batorego.
Zasoby: majątek fundacji, fundusz założycielski i darowizny Fundatora, znajomość problemu
niskiej frekwencji – wynikająca z przeprowadzonych poprzednio akcji pro frekwencyjnych,
zespół fundacji, współpraca z instytucjami krajowymi i zagranicznymi, działacze fundacji –
zasoby ludzkie, bezzwrotne finansowanie przyznane przez państwo na realizację zadania,
jako zgodnego z celami fundacji
Zasoby te określiłem na podstawie strony internetowej Fundacji im. Stefana Batorego:
www.batory.org.pl/o_fundacji
Cele szczegółowe strategii B:
Podjęcie przez Zarząd Fundacji decyzji, dotyczącej przeprowadzenia kampanii
pro frekwencyjnej do końca 2012 r.
Przygotowanie i przeprowadzenie ankiety na wybranych osiedlach i domach na obszarach,
gdzie będzie przeprowadzana kampania pro frekwencyjna: Ujazdowa, Południowego
Śródmieścia, Nowego Miasta – pozwoli to na przygotowanie takiego programu kampanii,
który uwzględniłby potrzeby mieszkańców poszczególnych osiedli i obszarów do połowy
2012 r.
Przygotowanie programu kampanii pro frekwencyjnej do połowy 2013 r.
Przeszkolenie osób biorących udział w kampanii pro frekwencyjnej do końca 2013 r.
Przeprowadzenie kampanii pro frekwencyjnej na terenie dzielnicy Śródmieście – na obszarze
Ujazdowa, Południowego Śródmieścia oraz Nowego Miasta, a także 20 szkół i 10 domów
34
spokojnej starości do czasu ogłoszenia ciszy wyborczej w kolejnych wyborach
samorządowych w 2014 r.
Cel: Podjęcie przez Zarząd Fundacji decyzji, dotyczącej przeprowadzenia kampanii
pro frekwencyjnej do końca 2012 r.
Działanie Środki Kiedy je wykonać?
Podjęcie decyzji dotyczącej
przeprowadzenia kampanii
pro frekwencyjnej
Zarząd Fundacji, posiedzenie
Zarządu Fundacji,
dwa tygodnie
Do połowy 2012 r.
Powołanie zespołu mającego
zrealizować cel (kampanię
pro frekwencyjną),
składającego
się z wolontariuszy,
oraz zatrudnionych
pracowników (w tym
zatrudnienie pracowników)
Zarząd Fundacji, posiedzenie
Zarządu Fundacji, Zespół
ludzi mających zrealizować
cel (kampanię
pro frekwencyjną) oraz grupę
mającą kierować
przebiegiem kampanii
pro frekwencyjnej –
wolontariusze i pracownicy,
budżet Fundacji Stefana
Batorego,
z którego pozyskane zostaną
środki na opłacenie
pracowników , trzy miesiące
Do końca trzeciego kwartału
2012 r.
Określenie sposobu
sfinansowania strategii
Zarząd Fundacji, posiedzenie
Zarządu Fundacji,
dwa miesiące
Do końca 2012 r.
35
Cel: Przygotowanie i przeprowadzenie ankiety na wybranych osiedlach i domach na
obszarach, gdzie będzie przeprowadzana kampania pro frekwencyjna: Ujazdowa,
Południowego Śródmieścia, Nowego Miasta – pozwoli to na przygotowanie takiego programu
kampanii, który uwzględniłby potrzeby mieszkańców poszczególnych osiedli i obszarów do
połowy 2012 r.
Działanie Środki Kiedy je wykonać?
Wybranie osiedli i obszarów
(w przypadku pojedynczych
domów), na których
przeprowadzona będzie:
ankieta, kampania
pro frekwencyjna
Grupa mająca kierować
kampanią, tydzień
Pierwszy tydzień stycznia
2013 r.
Przygotowanie pytań
i wydrukowanie ankiet,
a także dobranie ankieterów
spośród zespołu
wolontariuszy i pracowników
Grupa mająca kierować
kampanią, grupa
pracowników i
wolontariuszy, drukarka,
pieniądze z budżetu Fundacji
Stefana Batorego np. Na
pokrycie kosztów wydruku
ankiet, tydzień
Drugi tydzień stycznia
2013 r.
Przeprowadzenie ankiety
na wcześniej wybranych
osiedlach i obszarach
oraz analiza jej wyników
Wybrana grupa pracowników
i wolontariuszy mających
przeprowadzić kampanię
pro frekwencyjną,
przygotowane wcześniej
ankiety, trzy tygodnie
Do końca piątego tygodnia
stycznia 2013 r.
36
Cel: Przygotowanie programu kampanii pro frekwencyjnej do połowy 2013 r.
Działanie Środki Kiedy je wykonać?
Przygotowanie hasła
przewodniego kampanii
Grupa mająca kierować
przebiegiem kampanii
pro frekwencyjnej, tydzień
Do końca szóstego miesiąca
stycznia
Ustalenie zasad i sposobu
promocji udziału
w wyborach samorządowych
– jakimi argumentami
pracownicy i wolontariusze,
mający przeprowadzić
kampanię pro frekwencyjną
będą przekonywać
mieszkańców do udziału
w wyborach, oraz jakie
materiały będą do tego celu
najlepsze
Grupa mająca kierować
przebiegiem kampanii
pro frekwencyjnej,
2 miesiące
Do końca pierwszego
kwartału 2013 r.
37
Cel: Przeszkolenie osób biorących udział w kampanii pro frekwencyjnej i zorganizowanie
materiałów promujących udział w wyborach samorządowych do połowy 2013 r.
Działanie Środki Kiedy je wykonać?
Zorganizowanie, opłacenie
i przeprowadzenie serii
szkoleń dla osób
przeprowadzających
kampanię pro frekwencyjną
Opłaceni instruktorzy,
wynajęte lokale – pieniądze
z budżetu Fundacji Stefana
Batorego, np. na opłacenie
instruktorów, pracownicy
i wolontariusze, mający
przeprowadzić kampanię
pro frekwencyjną, 2 miesiące
Do połowy 2013 r.
Wyprodukowanie, bądź też
zlecenie wyprodukowania
odpowiednich materiałów,
ulotek, wykresów
oraz wyposażenie w nie
wolontariuszy i pracowników
- mają one pomóc
im w przekonaniu
mieszkańców Dzielnicy
Śródmieście do udziału
w wyborach samorządowych
Pieniądze z budżetu Fundacji
Stefana Batorego –
potrzebne na zakup
materiałów, 2 miesiące
Do połowy 2013 r.
38
Cel: Przeprowadzenie kampanii pro frekwencyjnej na terenie dzielnicy Śródmieście – na
obszarze Ujazdowa, Południowego Śródmieścia oraz Nowego Miasta, a także 20 szkół i 10
domów spokojnej starości lub domach opieki społecznej do czasu ciszy wyborczej kolejnych
wyborów samorządowych w 2014 r.
Działanie Środki Kiedy je wykonać?
Podział (przez grupę
kierującą kampanią
pro frekwencyjną)
pracowników i wolontariuszy
mających brać udział
w kampanii
pro frekwencyjnej na grupy,
oraz podział między
nie wybranych stref
Dzielnicy Śródmieście:
Ujazdów, Południowe
Śródmieście, Nowe Miasto,
a także określenie, jakim
kryterium będą kierowały
się grupy, w doborze
mieszkań, np., co dziesiąte
mieszkanie
Grupa kierująca kampanią
pro frekwencyjną,
pracownicy i wolontariusze
mający brać udział
w kampanii
pro frekwencyjnej,
2 tygodnie
Do końca trzeciego kwartału
2013 r.
Wyszukanie i otrzymanie
zgody na przeprowadzenie
kampanii pro frekwencyjnej
w 20 szkołach i 10 domach
spokojnej starości
lub domach opieki
społecznej
Wydzieleni pracownicy lub
wolontariusze mający wziąć
udział w kampanii
pro frekwencyjnej,
2 miesiące
Do końca 2013 r.
Wizyta w 20 szkołach i 10
domach spokojnej starości
lub domach opieki
Wydzieleni pracownicy
lub wolontariusze biorący
udział w kampanii
Do czasu ciszy wyborczej
przed następnymi wyborami
samorządowymi w 2014 r.
39
społecznej, oraz wykonanie
tam dwu godzinnych
prezentacji na temat
frekwencji wyborczej
na terenie Dzielnicy
Śródmieście,
oraz zagrożeniach jakie
niesie ze sobą absencji
wyborcza
pro frekwencyjnej,
prezentacje,
np. multimedialne,
3 tygodnie
Wykonanie krótkich
prezentacji mających
zachęcić do wzięcia udziału
w wyborach samorządowych
w poszczególnych
(np. co dziesiątym) domach
mieszkańców: Ujazdowa,
Południowego Śródmieścia,
Nowego Miasta
Pracownicy
lub wolontariusze biorący
udział w kampanii
pro frekwencyjne, 3 miesiące
Do czasu ciszy wyborczej
przed następnymi wyborami
samorządowymi w 2014 r.
Analiza SWOT
Aspekty, które uwzględniłem w analizie SWOT to: aspekt czasowy, aspekt społeczny, spekt
finansowy, aspekt decyzyjny
Mocne strony:
Bezpośredni kontakt z wyborcami (aspekt
społeczny)
Możliwość wpłynięcia na decyzję o wzięciu
udziału w wyborach przez pełnoletnich
obywateli, poprzez pozytywne nastawienie
go udziału w głosowaniu ich dzieci (aspekt
społeczny)
Przekonanie dzieci do tego typu aktywności
Słabe strony:
Niemożność dotarcia do wszystkich
wyborców (aspekt czasowy i finansowy)
Czasochłonność kampanii pro frekwencyjnej
(aspekt czasowy)
40
obywatelskiej, może wpłynąć na ich decyzje
(o wzięciu udziału w wyborach)
podejmowane w dorosłym życiu – cel
strategii będzie realizowany w dłuższej
perspektywie czasu, a jego efekty będą
widoczne przez wiele lat (aspekt czasowy)
Szanse:
Możliwość wykorzystania środków
finansowych pochodzących z 1% odpisu
podatkowego od osób fizycznych (aspekt
finansowy)
Możliwość bezzwrotnego finansowania
przyznanego przez państwo na realizację
zadania, jako zgodnego z celami fundacji
(aspekt finansowy)
Praca wolontariuszy (aspekt finansowy)
Osoby starsze i samotne mogą chętniej
wpuszczać osoby prowadzące kampanię
pro frekwencyjną, ze względu na sposobność
do rozmowy czy wymiany poglądów (aspekt
decyzyjny)
Zagrożenie:
Niechęć wyborców do indywidualnych
spotkań z osobami prowadzącymi kampanię
pro frekwencyjną (aspekt społeczny)
Domy spokojnej starości lub szkoły mogą
nie zgodzić się na przeprowadzenie kampanii
pro frekwencyjnej (aspekt decyzyjny)
O tym że strategia B działa, będzie frekwencja w najbliższych wyborach
samorządowych powyżej 60%.
41
Rozmowa z ekspertem
Do konsultacji z ekspertem wybrałem strategię B
Jako ekspertkę wybrałem: Teresę Filipiak – główny specjalista w Delegaturze Krajowego
Biura Wyborczego i Grażynę Korczak – starszy radca w Delegaturze Krajowego Biura
Wyborczego. Obie panie zajmują się zbieraniem danych dotyczących frekwencji
od obwodowych komisji wyborczych w Warszawie między innymi podczas wyborów
samorządowych, mają więc wszelkie potrzebne dane dotyczące frekwencji we wszystkich
dzielnicach Warszawy oraz wiedzę na temat przyczyn, skutków i możliwych rozwiązań,
które mogą wpłynąć na zwiększenie frekwencji wyborczej. Rozmowę przeprowadziłem
na umówionym spotkaniu w siedzibie Delegatury Krajowego Biura Wyborczego na Placu
Bankowym 3/5.
Obie ekspertki stwierdziły, że moja strategia jest możliwa do zrealizowania. Wszelkie
działania pro frekwencyjne, mające na celu zwiększenie frekwencji wyborczej, są zgodne
z prawem RP. Do tego bezpośrednia rozmowa z wyborcami ora mogłaby przynieść bardzo
dobry efekt i zwiększyć frekwencję wyborczą – istnieje więc prawdopodobieństwo
powiedzenia się strategii B.
Zaznaczyły jednak, że kampania pro frekwencyjna powinna być poprzedzona badaniem
terenu: Ujazdowa, Południowego Śródmieścia, Nowego Miasta. Przeprowadzenie ankiety
z pytaniami dotyczącymi przyczyn decyzji o nie wzięciu udziału w głosowaniu, pozwoliłoby
na określenie dokładnych przyczyn absencji wyborczej na poszczególnych osiedlach,
oraz zorganizowanie kampanii pod kątem potrzeb mieszkańców – wolontariusze
czy pracownicy mający przeprowadzić kampanię pro frekwencyjną muszą wiedzieć,
na co zwrócić uwagę i jakich argumentów użyć, zachęcając do udziału w wyborach.
Ekspertki wskazały najskuteczniejszy ich zdaniem sposób na zwiększenie frekwencji –
przymus wyborczy. Obowiązek głosowania sprawiłby, że obywatele chętniej braliby udział
w wyborach. Według pań, mogłoby to rozwiązać problem niskiej frekwencji. Z kolei
lokalnym działaniem zwiększającym frekwencję, mogłoby być zlecanie przez Radę Dzielnicy
lokalnym gazetom promowanie uczestnictwa w wyborach. Zwiększeniu frekwencji mogłaby
też służyć lepsza informacja mieszkańców – wywieszanie kart informacyjnych na klatkach
w blokach mieszkalnych.
42
Zgadzam się z uwagą ekspertek dotyczącą konieczności przeprowadzenia ankiety. Dlatego
też do celów szczegółowych mojej strategii dodałem: Przeprowadzenie ankiety z pytaniami
na temat przyczyn absencji wyborczej mieszkańców wybranych obszarów dzielnicy.
Wybór strategii rozwiązania problemu
Kryteria, według których dokonam wyboru lepszej strategii to: szanse realizacji, dostępność
funduszy potrzebnych na realizację strategii oraz skuteczność.
Strategia A
Nowelizacja Kodeksu Wyborczego jest bardzo ryzykowna, ze względu na możliwe
zawetowanie ustawy, lub nie przegłosowanie jej przez Sejm. Zastrzeżenia
do jej konstytucyjności może mieć również Trybunał Konstytucyjny. Po uchwaleniu
nowelizacji, bardzo trudne może się okazać przygotowanie sprawnie działającego
komputerowego systemu rejestracji wyborców. Mimo to, po nowelizacji Kodeksu
Wyborczego, wszelkie działania mieszczą się w zasobach Ministerstwa Administracji
i Cyfryzacji. Z kolei dostępność funduszy potrzebnych na realizację strategii A oceniam
bardzo wysoko, gdyż MAC może liczyć na wsparcie finansowe z budżetu państwa.
Poza tym część zadań sfinansuje Rada Dzielnicy Śródmieście z budżetu Rady Dzielnicy,
np. wyposażenie dodatkowych lokali wyborczych – należy to bowiem do zadań zleconych
dzielnicy. Strategia A może okazać się niezwykle skuteczna, gdyż korzystniejsza (z punktu
widzenia wyborców) lokalizacja lokali wyborczych jest bardzo ważna dla wyborców
o ograniczonej ilości wolnego czasu, oraz tych, którym fizyczną trudność może sprawić
docieranie do lokali wyborczych. Dodatkowo komputerowy system rejestracji wyborców,
do którego jednoczesny dostęp będą mieli przewodniczący obwodowych komisji wyborczych
usprawni pracę obwodowych komisji wyborczych. Z kolei na niekorzyść oceny strategii
pod względem skuteczności wpływa to, że może ona nie zostać wdrożona na stałe,
jeśli nie zostaną osiągnięte cele określone w nowelizacji Kodeksu Wyborczego.
43
Strategia B
Szanse realizacji strategii B są znacznie większe, gdyż wystarczy do tego decyzja Zarządu
Fundacji. Fundacja im. Stefana Batorego ma wszelkie zasoby, potrzebne do realizacji strategii
– m.in. doświadczenie na temat prowadzenia kampanii pro frekwencyjnej. Dostępność
funduszy oceniam na 6, gdyż zasoby finansowe Fundacji Stefana Batorego wystarczają
na przeprowadzenie kampanii pro frekwencyjnej, lecz nie wiadomo jaka suma pieniędzy
zostanie przeznaczona przez Zarząd Fundacji na realizację strategii – mniejsza suma
pieniędzy może ograniczyć planowane działania. Skuteczność strategii B nie jest bardzo
wysoka, gdyż dotyczy jedynie niektórych obszarów dzielnicy, nie może więc wpłynąć
na wszystkich wyborców. Mimo to kampania pro frekwencyjna, polegająca na bezpośrednim
przekonywaniu do udziału w wyborach samorządowych zarówno w poszczególnych
mieszkaniach jak i domach spokojnej starości, może długotrwale i skutecznie zmienić sposób
postrzegania wyborów przez mieszkańców obszarów Dzielnicy Śródmieście,
w których realizowana będzie strategia B. Długotrwałe zmiany mogą przynieść
też prezentacje w szkołach, gdyż dzieci kształcone w duchu obywatelskim, będą głosowały
również w życiu dorosłym. Poza tym zalety uczestniczenia w wyborach przekazane dzieciom,
mogą za ich pośrednictwem dotrzeć do ich rodziców.
44
Wybór rozwiązania
Kryterium
(10-dobrze,
0-źle)
Ważność
kryterium
Ocena
Strategii A
Wynik
Strategii A
Ocena
Strategii B
Wynik
Strategii B
Szanse
realizacji
0,8 5 4 9 7,2
Dostępność
funduszy
potrzebnych
na realizację
strategii
0,3 8 2,4 6 1,8
Skuteczność 0,7 9 6,3 6 4,2
Wynik 12,7 13,2 (lepsza)
Wybrałem strategię B. Nie jest skuteczniejsza od strategii A, a fundusze potrzebne
na realizację strategii są trudniejsze do zdobycia, ale szanse na zrealizowanie jej są znacznie
większe od szans na zrealizowanie strategii A – nie wymaga podejmowania wielu działań.
Częściowo wynika to z mniej skomplikowanej procedury uruchomienia strategii,
oraz mniejszej ilości pośrednich realizatorów, co zwiększa prawdopodobieństwo na jej
realizację. Strategia A niesie za sobą trudności natury prawnej – zagrożenie
nie przegłosowania jej w Parlamencie RP, co zmniejsza szanse jej realizacji. A własnie ten
aspekt uznałem za najważniejszy).