1.Prapoczątki prasy polskiej.-od połowy XVw. Kalendarze (informację o świętych, wydarzeniach)-od XV do XVIII – ok. 3 tys. Druków „ulotne” (okazjonalne)-1646-przywilej Władysława IV dla drukarza Łukasza Kupisza (Kraków) na wydanie gazety „Relację”, „Nowiny”-1650-„Nowiny z Konstantynopola” (wojny szwedzkie) -1650-(Gdańsk) „Wiadomości Polskie”-1656-1657-(Gdańsk) Jakub Weisse wydaje „Polnische Wachrichten”-prasa monotematyczna i okazjonalna ) w kraju i za granicą)

„Merkuriusz Polski" (Ordynaryjny) -„Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej” -nazwa od boga Merkurego-informacja z poczty dyplomatycznej (opracowane bruliony)-prasa oficjalna, rządowa, królewska, dworska, licencjonowana

„Merkuriusz” a polityka-wspieranie reform wprowadzonych przez króla Jana Kazimierza-przekonywanie opinii publicznej do zmian ustrojowych (wybór króla)-powoływany w celu wypełnienia określonej misji politycznej-kreowanie pozytywnego wizerunku Jana Kazimierza-relacja z działań wojennych (zwycięstwa Jana Kazimierza, polityka po potopie szwedzkim)-po upadku polityki króla (negocjowanej przez sejm) – upadek pisma

Osobistości „Merkuriusza”-Łukasz Opaliński – Marszalek nadworny, inicjator powstania-Hieronim Pinocci – sekretarz królewski, redaktor pisma-Jan Aleksander -Królowa Ludwika Maria Gonzaga (żona Władysława IV potem Jana II Kazimierza) aktywistka społeczna, kulturowa, czynne wspieranie polityki króla

„Merkuriusz” w liczbach -ukazało się 41 numerów gazety ( od 3stycznia 1661 do 22lipca 1661r.)-do nr. XXVIII drukowany w Krakowie, potem w Warszawie-nakład 100-200 egzemplarzy (250-300)-objętość 8-12 str.

Po „Merkuriuszu”-1695-przywilej Jana Sobieskiego dla J. Aleksandra Prianiego

nowiny cudzoziemskie problemy: zbyt duży nakład, nieatrakcyjna forma

-Prymi wydawał: „Awizo”, „Gazetę Warszawy”, wiadomości cudzoziemskie -od 1718-(Królewiec) „Poczta Królewska” (mały nakład) poza granicami Polski dla Polskiego czytelnika

Początki prasy periodycznej (1729)-pozwolenie króla dla Zakonu Pijarów na wydawanie prasy w języku polskim w granicach korony

-pozwolenie króla dla Akademii Wileńskiej (analogiczne) -od 1729-„Nowiny polskie” (problematyka krajowa) „Kurier Polski” -„Relata Ferero” wiadomości zagraniczne, uprzywilejowaneUzupełnienie:-twórca pism ks. Jan Małmański -1737-pozbawienie koncesji (krowa zamiast królowa)

Pod koniec XVIIIw.-monopol na wydawanie prasy-od 1774 – Łuskina wydaje „Gazetę Warszawską”

-informację i wątki publicystyczne Nurt konserwatywny Podczas Sejmu Wielkiego „Gazeta Warszawska” wspiera przeciwników reformy ustrojowej i

Konstytucji 3-maja -lata1774-94; 2xtygodnik, 8str., 500-1500 egzemplarzy-nowości: ogłoszenia i prenumerata

Uzupełnienie: -Pijarzy wydają gazetę obcojęzyczne -dostępne gazety zagraniczne -gazetki pisane powstają w Krakowie, Gdańsku, Toruniu

Pod koniec XVIIIw. (pierwsze lata pod zaborami)

-1784-wprowadzenie cenzury na pisma-1776-Galicja – powstaje „Gazeta Lwowska”-1790-zapowiedz (prospekt) wydawania „Gazety narodowej i obcej” (Niemcewicz, Weyssenhoff, Mostowski) – nielegalnie-styczeń 1791 do sierpnia 1792-„Gazeta narodowa i obca”

Więcej informacji niż „Gazeta Warszawska” Nowatorska forma, europejska Relację z prac sejmu, fragm. Konstytucji, duży nakład Od 1792- „Korespondent Warszawski” trzy razy w tygodniu. Gazeta społeczna, formy mniej

ambitne, mieszczańska, reformatorska, „Gazette de Varsovie” (informacje z Polski dla stolic miejskich”

Po konfederacji Targowickiej -zamknięcie „Gazety Narodowej i Obcej” -cenzura prewencyjna na wiadomości z kraju-pozostał „Korespondent Warszawski” (do końca 1792) potem koncesja-od 1794 monopol dla posła Tadeusza Władka, wydaje „Gazetę Krajową” -1794-„Gazeta Rządowa” organ rządu insurekcyjnego -kolejne zabory, utrata monopolu, zmiana zasad wydawania gazet

Poza prasą ogólnoinformacyjną: czasopisma społeczne, kulturalne, literackie, moralizatorskie-od 1761-„Patriota Polski”, kartki tygodniowe zawierające-1765-85-„Monitor” (literackie)-„Zabawy przyjemne i pożyteczne” (Naruszewicz, Krasicki)-1782-„Pamiętnik polityczny i historyczny”-1784-85-„Magazyn Warszawski”-„Dziennik Handlowy”

Prasa w Królestwie Polskim ( 1815-30)-urozmaicenie, wzrost oferty wydawniczej-teoretycznie: swoboda słowa drukowanego (brak cenzury prewencyjnej-do 1819), praktycznie: trudna polityka władz zaborczych-wyraźny podział prasy: prasa informacyjna oraz początki prasy tematycznej, branżowej

Uzupełnienie: -Prasa w Królestwie Polskim -ośrodek wydawniczy: Warszawa, Kraków, Lwów -czasopisma kulturalne, społeczne, literackie

1815-„Pamiętnik warszawski” 1817-„Tygodnik Polski i zagraniczny” 1825-„Dziennik Warszawski” (miesięcznik) „Kurier Warszawski” siedem razy w tygodniu

2.Prasa w okresie zaborów.

Zabór Rosyjski-cenzura prewencyjna (wbrew konstytucji)-„Kurier Warszawski” (1821) pierwsza polska prasa bulwarowa-prasa informacyjna ale też początki społeczno-kulturalnej-rozwój zależy od okresu (do 1830, 1830-63, po 63)Uzupełnienie:-zmienne losy prasy królewskiej („Gazeta Krakowska”)

Zabór Pruski-początkowo łagodniejsza cenzura z czasem zmiana-stały rozwój prasy-niewielka rola inteligencji, zakaz używania języka polskiego

Zabór Austriacki (Galizja)-względna swoboda, samorząd terytorialny (lata60’)-gł. ośrodki Kraków, Lwów-prasa w języku polskim, prasa polityczna (tygodniki socjalistyczne, liberalne, prasa religijna, ludowa)

Zmiany rynku w połowie XIXw. (Królestwo Polskie)-1851-„Dziennik Warszawski” sankcjonowany przez władze-gazety zaczynają być towarem handlowym-konkurencja „Dziennik Warszawski” a „Gazeta Warszawska”-honorarium dla publicystów, zawód dziennikarza

-pojawienie się literatury, specjalizacja prasy-nowe formy: powieść odcinkowa, nowela, opowiadanie – piszę Bolesław Prus, Eliza orzeszkowa, Henryk Sienkiewicz-pojawiają się magazyny ilustrowane

„Tygodnik Ilustrowany” 1859 „Tygodnik mód i powieści” 1862 „Wędrowiec” 1863

Prasa po powstaniu Listopadowym – do roku 1863-pisma na terenie Królestwa Polskiego = 185-pisma na terenie zaboru pruskiego = 130-pisma na terenie zaboru austriackiego = 160-tytuły sankcjonowane i wydawane poza cenzurą (tajne, jawne)-pisma zachowawcze- umiarkowane, pisma walczące-pojawienie się prasy w Kaliszu, Radomiu, Lublinie, Suwałkach Cechy:-efemeryczność-częste zmiany, dynamiczny rozwój (ale obniżenie poziomu)-prasa informacyjna: „Gazeta Warszawska”, „Kurier Warszawski”. „Dziennik Powszechny”

Lata 60’, XIXw. (Królestwo Polskie)-ponad 300 tytułów poza cenzurą-niski nakład, mały format, ograniczona zawartość-tematyka polityczna, patriotyczna-najważniejsze: „Strażnica”, „Pobudka”, „Dziennik Powszechny”

Po powstaniu styczniowym-stagnacja w rozwoju, upadek wielu tytułów-zmiana funkcjonowania prasy informacyjnej: korespondenci (1880)-rywalizacja „Kurier Warszawski” a „Kurier Poranny” (1877) dodatkowo „Kurier Codzienny” (prasa popularna)-„Gazeta Polska”, „Słowo”, oraz tygodniki: „Przegląd tygodniowy”, „Prawda” (prasa poważna)-prasa ilustrowana: „Kłosy”, „Bluszcz” (1865)

Galicja -najważniejsze ośrodki: Kraków, Lwów ale i Wadowice, Cieszyn, Tarnów, Rzeszów, Jasło-Kraków: „Dziennik Departamentowy Królewski” (1812-1815), „Gazeta Krakowska” (1796-1847)

„Czas” (Królestwo Polskie)-1848-1934, a po 1835 połączone z „Dniem Polskim”-początki prasy informacyjnej w nowej formie-organ prasowy konserwatystów-rozbudowany dział literacki (1856-60 dodatek literacki „Potop”)-krakowska szkoła historycznaStosunkowa swoboda pierwsze czasopisma polityczne, partyjne

Opcja narodowa „Przegląd Wszechpolski” Ruch ludowy „Wieniec”, „Pszczółka” (patriotyczne), „Przyjaciel Ludu” Socjalne „Praca” Socjalistyczne „Naprzód”

Na 170 gazet które wychodziły w Galicji od lat 60’ XIXw. Aż do początku I wojny światowej, 73 pisma to pisma które nie przetrwały pierwszego roku, kolejne 40 ukazywały się 3-4 lata. Prasa w Galicji miała najwięcej swobody w codziennej egzystencji, mogła powstawać, drukować w języku ojczystym, angażować czytelników, a czasami i całą społeczność lokalną w określone przedsięwzięcia, mogła wpływać na codzienne życie miast i miasteczek Galicji.

Zabór Pruski „Dziennik poznański”, „Gazeta Olsztyńska”Cechy a pro po XIXw.

Prasa pozbawiona mecenasu państwa Represje wobec prasy Prawodawstwo zaborców Prasa rusyfikowana, germanizowana Zmiany zależne od zmian w państwach zaborczych Informacyjna, opiniotwórcza, komercyjna, edukacyjna.

3. Prasa na przełomie XIXw. XXw. do przewrotu majowego. - we wszystkich zaborach - słaby rozwój- największe znaczenie - Warszawa

- najwięcej swobody: Galicja („Ilustrowany kurier codzienny”)-1905 - liberalizacja prawa prasowego- początek prasy partyjnej: Narodowa Demokracja: „Gazeta Warszawska”, „Gazeta Poranna” za 2 grosze (wpływy ND)

Lata 1914-1918:- spadek znaczenia Warszawy jako ośrodka wydawniczego- cenzura wojenna - ograniczony obieg prasy- zmniejszenie formatu i objętości gazet- rola jednodniówek (okupacja rosyjska)- cenzura wojskowa w zaborach austriackim i pruskim- regres w wydawaniu gazet na całym obszarze

- aresztowania dziennikarzy - zahamowanie rozwoju gazet - wydawnictwa organizacji niepodległościowych (lokalnych) - 150 - sytuacja na frontach, postępy działań wojennych - pierwsze symptomy związania prasy z opcjami politycznymiInformacje pojawiały sie stosunkowo szybko (1-2 dni). Gazety drukowane w małym formacie.

Lata 1918 - 1926 (po odzyskaniu niepodległości) - ponowny rozwój gazet - brak ograniczeń formalno - prawnych

- liberalna procedura koncesyjna- prezentacja programów politycznych wszystkich ugrupowań- prezentacja dorobku kulturalnego Polski - konfrontacja- prasa zróżnicowana, pluralistyczna- dynamiczny wzrost liczny tytułów- znacząca efemeryczność- Konstytucja marcowa: Wolność słowa- swoboda kolportażu- niemal pełna swoboda wypowiedzi - do 1926- rozwój prasy - determinowany warunkami kulturowymi i ekonomicznymi- zubożenie społeczeństwa, analfabetyzm, rolnictwo- kryzys ekonomiczny, poprawa w latach 24-25- centra: Warszawa (50%), Poznań, Lwow, Kraków, Łódź- 1918: 600 tytułów, 1926 - 1600 tytułów- niewysokie nakłady (1924: na 107 dzienników, jeden 50 tys.)- prasa jako najważniejszy czynnik kształtujący postawy polityczne- w latach 30. - wzrost nakładów gazet i czasopism

Prasa polityczna (1918-1926) - Narodowa Demokracja- Narodowa Demokracja: „Gazeta Warszawska”, „Gazeta Poranna” za 2 grosze

- od 1925 połączenie w Gazetę Warszawską i Poranna.-największy wpływ na ND w Wielkopolsce i Pomorzu: „Kurier Poznański”, „Słowo Pomorza”,

„Gazeta Bydgoska” Prasa Polityczna (1918-1926) - Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe

- od 1920 - Rzeczpospolita (opiniotwórcza, związana z SCHN)- polowa udziałów - I. Paderewski- Pierwszy polski dziennik ogólnokrajowy- Kornel Makuszyński- ciekawe idee ale brak rynku, szybko sprzedaż pisma

Konserwatyści-Kraków „Czas”-Poznań „Dziennik Poznański”-Warszawa „Dziennik Powszechny”-Wilno „Słowo” (Stanisław Cat-Mackiewicz)-prawicowe ale niezależne „Kurier Warszawski”-lewicowe ale niezależne „Kurier Poranny”-liberalno demokratyczne „Kurier Polski”

Prasa polityczna (191801926) - Chrześcijańska Demokracja- Kraków: „Glos Narodu”- Katowice: „Polonia”- Publikuje: Wojciech Korfanty

Prasa Polityczna (18-26) Polska Partia Socjalistyczna

- rozbudowany system prasowy- „Robotnik”: niewielki nakład ale niezwykle silne oddziaływanie polityczne- Kraków: „Naprzód”

Pisma Piłsudczykowskie: „Kurier Poranny”, „Kurier Polski” Prasa Polityczna (18-26) - ROLA IKC

- Ilustrowany „Kurier Codzienny” - Pierwszy polski dziennik ogólnokrajowy - druga polowa lat 20, masowy

- związany politycznie z PSL Piast, ale niezależny- PSL Piast: Kraków - Piast, Grudziądz - G. Grudziądzka

Prasa Polityczna (18-26) - Determinanty- rola prasy politycznej przybiera na znaczeniu- intensyfikacja walki politycznej po zakończeniu wojny- niestabilność władzy krajowej (wykonawczej)- inflacja, upadek drukarni, problemy z zakupem papieru

Prasa popularna, sensacyjna, masowa - przyczynyPojawienie sie nowego odbiorcy prasy:-człowiek pracujący w wielkim mięście- nie mający czasu ani ochoty na poważną prasę polityczna- nie interesujący sie życiem partyjnym, ale sensacja polityczna i obyczajowa- traktujący prasę jako źródło informacji, ale przede wszystkim rozrywki- poszukujący informacji o swoim mięście: repertuaru kin, teatrów, relacji z imprez sportowych

prasa popularna, sensacyjna, masowa cechy:

- zminimalizowany serwis informacyjny- maksymalna atrakcyjność-dużo zdjęć i ilustracji-krótkie teksty pisane prostym, potocznym językiem-wysoki nakład, niska cena-uproszczony obraz świata-dużo sensacji -swoista neutralność polityczna i światopoglądowa

Marian Dąbrowski - dobry organizator, wyczucie rynku (zainicjował powstanie IKC), z czasem inicjuje powstanie wydawnictwa i czasopism "AS" i "Światowid"

4. Po zamachu majowym do 1939 Rozwój prasy

Stabilizacja ekonomiczna – gazety które się utrzymywały i nie narazały się władzy miały szanse przetrwania i rozwoju

Gazety musiały się rozwijać, być atrakcyjniejsze, pisano o sporcie, medycynie, rzeczach przyciągających ludzi, gazety musiały być bardzo aktualne (radio)

Skutki kryzysu ekonomicznego konieczność kontaktu z informacją Wzrost atrakcyjności gazet i czasopism Wzrost aktualności prasy Powstanie i rola agencji prasowych 1918 – PAT polska agencja telegraficzna Połączenie jakości papieru i druku Fotografia jako standard w prasie 1918-1928 dwukrotny wzrost liczby tytułów 1930 łącznie ok. 2300 tytułów do 3500 w 1939 (1937 -120 informacyjne) Wzrost nakładów 1930 – 600 mln do 1939 - 900 mln Centrum wydawnicze Warszawa (już nie 80% ale 50%) Wskaźniki czytelnictwa gorsze niż na zachodzie Anglia i Francja – państwa kapitalistyczne Analfabetyzm Polaków Po 1926 podział rynku prasowego

Rynek po 1926

Utrwalenie podziału rynku prasowego na strefy polityczne Kontrolowanie i stopniowe ograniczanie wpływów opozycji 1926 – wprowadzenie kar za zniewagę władz (kary pieniężne, represje) 1927 – zaostrzenie kar finansowych dla pras (rozporządzenie prezydenta)

1935 – brak wolności słowa konstytucja kwietniowa brak zapisu o wolności słowa takiego jak w konstytucji z 1921 i w małej konstytucji

1938 – ponowne podniesienie kar finansowych komunikaty urzędowe Dekrety i rozporządzenia kontrola prasy Zaostrzenie cenzury dzienniki z białymi stronami konflikty Sanacja nowe tytuły przejecie pism opozycyjnych

Rynek po 1926 lata 30 prasa a sanacja

Wpływ sanacji na warszawskie czerwonaki (czerwone winety gazet ale to nie komuniści) Wpływ uncji i na Ilustrowany kurier codzienny oraz łódzkie wydawnictwo republika Likwidacje Gazeta Warszawska 1935 Kontrola polskiej agencji telegraficznej Kontrola i kary dla drukarni Wsparcie pism prorządowych w tym finansowe Sporadyczne ale jednak pobicia dziennikarzy opozycyjnych (anonimowe) Wzrost znaczenia mediów prorządowych (radio telewizja prasa) (dbał o to E Rydz Śmigły marszałek po

Piłsudskim – kult jednostki który miał przejść na Śmigłego „zbieranie po Piłsudskim” podczas otrzymania buławy marszałkowskiej od prezydenta Mościckiego, przegrane wybory Walerego Sławka

Kurier poranny i kurier polski Warszawa 1929 powstanie Gazety polskiej oficjalnego pisma sanacji(piłsudczycy) Szczególna rola dziennika Polska Zbrojna dla wojska i nie tylko Sanacja zakłada pisma na Śląsku i w Galicji oraz w Wilnie Różnorodność ideowa sanacyjnych pism – różnorodny rynek Zróżnicowane grupy docelowe

Koncerny:

Ilustrowany dziennik powszechny Koncern prasa polska

Dzienniki: dzień dobry, dobry wieczór

Czas – cyrulik warszawski kino przegląd sportowy

Koncern republika Koncert pałac prasowy Dzienniki IKC Czasopisma

Prasa opozycyjna

1. ND: zwiększenie nakładu Gazety Warszawskiej połączenie jej z Gazetą poranna za 2 grosze 1926 - ABC (Aktualne bezpartyjne ciekawe) 1928 - Wieczór Warszawki Kurier poznański W pozostałych miastach ND słabe

2. Chadecja: Najpoważniejsze pismo POLONIA (Śląsk , Wojciech Konfarty)

3. Socjaliści: najpoważniejsze Robotnik

4. PPS brak wyraźnego tytułu

Cechy:

wzrost znaczenia prasy masowej wzrost znaczenia tygodników (cyrulik warszawski kino, PS) rola wydawnictwa Prasa polska czerwnoniaki zmieniane losy publicyści - początek „gwiazd” dziennikarstwa wydawnictwo IKC 7 tytułów Pałac Prasy, IKC (200-100 tys) wydawnictwo republika – Łódź - podejście „regionalne” – komiksy dla dzieci prasa masowa o obliczu ideowym

fenomen małego dziennika:

wydawcy oo. Franciszkanie z Niepokalanowa katolicko narodowa orientacja polityczna (nie lubili Żydów)

niskie koszty dystrybucja oparta na sieci parafii nakład 15 tys do 100 tys inne katolickie: Rycerz Niepokalanej 800tys Kalendarz RN

czasopisma o kulturze:

wiadomości literackie – pismo lżejsze pion prosto z mostu – rozrywkowe prawie kabaretowe kultura (nie Paryska) bluszcz – popularne pismo dla kobiet tygodnik ilustrowany

prasa lokalna – rozwój w latach 30

266 pism w roku 1918 do 500 w 1939

Galicja 36 pism (ND ziemia Rzeszowska. BBWR – Gazeta Rzeszowska) Zew Rzeszowa COP

+ efelemerydy

5. Radio w Polsce do 1939r. Pierwsze próby

-przejęcie radiostacji niemieckiej – po 1918 ( Warszawa)-po1921 – powstaje Stowarzyszenie Radiotechników Polskich-powstaje FARAD – produkcja aparatów radiowych dla wojska-Powstaje Polskie Towarzystwo Radiotechniczne-1924 – wprowadzenie regulacji abonamentowej -1924 – regulacje sejmowej: o poczcie, telegrafie, telefonie, -pisma „Radioamator”, „Radiofon”-1924 – pierwsze próby z sygnałem – PTR-1924 – Próbna stacja radionadawcza: koncerty , odczyty-1925 – pierwsze słuchowisko, audycje dla dzieci-1928 – bankructwo PTR

Geneza polskiej radiofonii-1925 – powstaje Polskie Radio sp. Z.o.o.-1925 – koncesja dla Polskiego Radia-budowa stacji nadawczych, budowa oferty programowej-rola Zygmunta Chamca – Pierwszy dyrektor Polskiego Radia-koncesja dla PR (rząd 40% udziałów)-18 kwietnia 1926r.- początek nadawania stałych sygnałów -program : koncerty, odczyty, program dla dzieci, komunikaty polskiej Agencji Telegraficznej. Audycje literackie, słuchowiska, wprowadzenie ogłoszeń płatnych (reklamy)-radio gadane-orkiestra radiowa-od 1927 – rozgłośnie regionalne: Kraków, Poznań, Katowice, Lwów, Łódź, Toruń

Funkcje Polskiego Radia-informacyjna: relacje z obrad sejmu, działania Piłsudzkiego, informacja bardziej polityczna-oświatowa: teatr polskiego radia, słuchowisko, adaptacje książek-kulturalna: muzyka, przeniesienie jej dla społeczeństwa, jest dla wszystkich

Upowszechnienie Radia -upowszechnienie w latach 1929-35-1929 – odnowienie koncesji dla Polskiego Radia (na 20 lat)-powstanie detofonu – popularyzacja odbioru, masowość -powstaje główna rada programowa – założenia programowe-zmiana reguły: słowo 40%, muzyka 60%-czas nadawania: 24h do 12h dziennie-honoraria dla twórców – podniesienie poziomu audycji- wprowadzono muzykę lżejszą, i już nie tylko poważną-1931 – budowa nadajnika w Raszynie koło Warszawy-1935 – rząd wykupuje 95% Polskiego Radia, radio państwowe-1933 – podział dzienników: poranny, popołudniowy, wieczorny-wprowadzenie audycji z pleneru-transmisje z opery Warszawskiej-1933 – Powstaje teatr Wyobraźni – Słuchowisko Radiowe

-audycje satyryczne (Julian Tuwim), teatrzyki radiowe-powstają działy i redakcje-audycję dla dzieci: Janusz Korczak

Etatyzacja radiofonii (1935-39)-przez państwo, budowa gmachu radia w Warszawie-zwiększenie mocy PR, budowa drugiej radiostacji w Warszawie-Warszawa nadaje program popołudniu i w nocy -zwiększenie roli transmisji (uroczystości państwowe)-upolitycznienie programu-stacje długofalowe i średniofalowe-umasowienie – ponad milion abonentów w 1939r.

Cechy Polskiego RadiaW okresie między wojennym odbywała się intensywna radiofonizacja kraju, rozpoczęła się produkcja polskich odbiorników radiowych. Program radiowy reprezentował nowoczesny i bardzo wysoki poziom artystyczny. Radio przyciągało wielkie umysły i wielkie talenty pisarzy, dyrygentów, aktorów.

6. Prasa konspiracyjna podczas II wojny światowej. Początek Wojny

-krach przedwojennego systemu prasowego-okupacyjna polityka Niemiec, ZSRR-zakaz-likwidacja instytucji społecznych i kulturalnych-wprowadzenie gazet kontrolowanych przez okupantów

Polityka Prasowa okupanta Niemieckiego-Generalne Gubernatorstwo: zakaz wydawania wszystkich gazet-odcięcie społeczeństwa od informacji-zakaz posiadania radioodbiorników-powstanie „prasy godzinowej” – prasa niemiecka w języku polskim-Gadzinówki: Warszawa ”Nowy Kurier Warszawski”, Kraków „Goniec Krakowski”-podczas wojny, łącznie ok. 50 sankcjonowanych tytułów

Polityka prasowa okupanta radzieckiego-likwidacja wszystkich dotychczasowych tytułów-nowe pisma – funkcje propagandowe-odcięcie społeczeństwa od informacji-prasa radziecka w języku polskim-Lwów „Czerwony Sztandar”

Prasa konspiracyjna-prasa poszczególnych środowisk-problemy z drukowaniem i papierem-główny wydawca: Krajowe Przedstawicielstwo Rządu RP w Londynie-najpoważniejszy tytuł „Biuletyn Informacyjny” – wydawany przez Związek Walki Zbrojnej = Armia Krajowa-koniec prasy konspiracyjnej wraz z upadkiem powstania Warszawskiego -podczas okupacji powstało łącznie ok. 2 tys. pism konspiracyjnych

Funkcje prasy konspiracyjnej-informacyjna-organizatorska-propagandowa-kształtowanie postaw i zachowań-rozrywkowa

Wydawcy prasy konspiracyjnej-Delegatura Rządu RP na kraj – pion cywilny-Delegatura Rządu RP na kraj – pion wojskowy (25%)-Prasa Ruchu Ludowego (200tytułów) lokalne-Prasa polskiej Prasy Robotniczej (140tytułów)-Prasa Stronnictwa Ludowego -Prasa Polskiej Partii Socjalistycznej