ЗГМ - ubinfo.mn · “Д цС-4” ТӨхК нь эрх бүхий тендерт...

онцлох

улс төрУИх-ын дарга М.Энхболдыг огцруулах асуудлыг маргааш хэлэлцэнэ. ТАЗ-ийн сонгон шалгаруулалтад Д.Зүмбэрэллхам, Д.Баатарсайхан нар илүү оноо авав.

эдийн засагҮндэсний хөгжлийн газар хөрөнгө оруулагчдын нэг цэгийн үйлчилгээ нээнэ.2018 онд экспортолсон угаасан ноолуур 2.3% буурч, бэлэн бүтээгдэхүүн 8.5% өсчээ.

нийгэмТамаваши Б.Мөнх-оргил мэргэжлийн сүмогийн дээд зиндаанд анх удаа түрүүллээ.Өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд нийслэлд өрийн 47 үйлчилгээг цахим болгожээ.

дэлхийленинградын бүслэлтэд нэрвэг дэгсдэд 12 сая евро зориулахаар ХБНГУ шийдвэрлэв.

2019.01.28, даваа ~ №018 (1070) YНЭ: 1000₮~ Соёлт хүНий өглөө СоНиН уНшихааС ЭхЭлдЭг ~

ЗГМ

Монгол ардын сургаал үг

Утаагаар ашиг ологсдод хариуцлага тооцохыг хүслээ

Судалж дуусдаггүй салбарын яамнаас шийдэл хүлээх хэрэг байна уу

Үндсэн хуулийн зөрчлийг цэцийн гишүүд илрүүлэх үүрэгтэй болгоё

Ерөнхийлөгч, УИХ-ыг төлөөлж буй Цэцийн гишүү дэд зөрчил илрүүлэх үүрэг оногдуулъя.

Агаарын бохирд лоос болж 2024 он хүртэл цаг бусаар 5200-14000 хүн нас барах судалгаа гарчээ.

Хэрэв одоогийнхоороо ураг шилбал гэр хороол лын өрхийг байртай болгоход 55 жил шаардагдах нь.

Багахан эрдэмт магтаалд баясах, бахдам эрдэмт сударт баясах

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 1 0 7 0

> 5> 2 > 3

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2632.72 389.26 39.88

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД ХУРАЛДАй БОНД

107.520.1%

94.260.00%6056

2.26%

ГЭРЭГЭ БОНД

95.630.16%1305.25

1.88%

Өнөөдөр сонины 2019.01.25-ны өдрийн 017 дугаарт “Эко Алтан Заамар” ХХК-ийн үйл ажиллагааны талаар огт үндэслэлгүй, ташаа мэдээлэл нийтлэгджээ.

“Эко Алтан Заамар” ХХК нь ашигт малтмал ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл бүхий ордод олборлолт явуулах Техник эдийн засгийн үндэслэл, Уулын ажлын төлөвлөгөө, Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээ, Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг эрх бүхий байгууллагаар батлуулж, Ашигт малтмалын тухай хууль, Байгаль орчныг хамгаалах тухай хууль, холбогдох бусад хууль тогтоомжид нийцүүлэн үйл ажиллагаа явуулж байна.

Манай компани 2016-2018 онд улсын болон орон нутгийн төсөвт 30,1 тэрбум төгрөгийн албан татвар төвлөрүүлсэн ба нийт 1700 монгол иргэнийг байнгын ажлын байраар хангаж тэдгээрийн ард байгаа 10,000 хүний аж амьдралыг авч явахын зэрэгцээ сум орон нутагтай байгуулсан нийгмийн хариуцлагын гэрээний хүрээнд орон нутгийн хөгжилд бодит хувь нэмэр оруулах төсөл хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.

“Эко Алтан Заамар” ХХК нь 2016-2018 онуудад хэрэгжүүлэх Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөнд тусгагдсан техникийн болон биологийн нөхөн сэргээлтийн ажлыг цаг тухайд нь зохих ёсоор гүйцэтгэсэн ба биологийн нөхөн сэргээлт явуулах талбайд олон наст ургамлын үр суулгаж, соёолуулан, талбайд жигд ургуулах ажлыг мэргэжлийн байгууллага, мэргэшсэн ажилтнуудаар гүйцэтгүүлж ирсэн.

Түүнчлэн Өнөөдөр сонины нийтлэлд тус компанийг Туул голыг бохирдуулсан гэх агуулга багтсан нь үндэслэлгүй, худал мэдээлэл болох нь Байгаль орчны шинжилгээний лабораторийн дүгнэлтээр тогтоогдсон болно.

Ийнхүү Өнөөдөр сонинд нийтлэгдсэн үндэслэлгүй, ташаа мэдээлэл нь компанийн үйл ажиллагаанд зохион байгуулалттайгаар саад учруулж, өөрсдийн явцуу эрх, ашиг сонирхлыг гүйцэлдүүлэх гэсэн хэсэг бүлэг этгээдийн явуулга гэж бид үзэж байна.

“Эко Алтан Заамар” ХХК нь төрийн хуулийг сахин биелүүлж, Монгол түмнийхээ уламжлалыг хүндэтгэн дагаж, хуулийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулж байгаагаа хариуцлагатайгаар мэдэгдэж байна.

Бизнесийг дэмжих чиглэлээр бодлогын өмгөөлөл үзүүлж, холбож, чиглүүлж, нөлөөлж ажилладаг, бизнес эрхлэгчдийн төлөөллийн гол байгууллага болох МҮХАҮТ-ын ээлжит XX Их хурал 2019 оны 02 дугаар сарын 28-нд Улаанбаатар хотноо хуралдана. 4 жилд нэг удаа болдог энэхүү хурал нь танхимын удирдах дээд байгууллага бөгөөд тайлант хугацаанд хийсэн ажилд үнэлэлт дүгнэлт өгч ирэх жилүүдийн зорилтоо тодорхойлох, МҮХАҮТ-ын дүрэмд нэмэлт өөрчлөлт оруулах, Танхимын удирдах байгууллага, албан тушаалтнуудыг сонгодог журамтай.

Ээлжит XX Их хурлаар дараах асуудлуудыг хэлэлцэнэ. Үүнд: 1. МҮХАҮТ-аас 2015-2018 онд хийж гүйцэтгэсэн ажлын тайлан2. Хяналтын зөвлөлийн 2015-2018 онд хийж гүйцэтгэсэн ажлын тайлан3. МҮХАҮТ-ын дүрэмд оруулах нэмэлт өөрчлөлт4. МҮХАҮТ-ын удирдах дээд байгууллагуудын сонгуульҮндэсний хэмжээнд үйл ажиллагаагаа явуулж бизнес эрхлэгчдийн нийтлэг эрх ашгийг төлөөлөн

хамгаалах, илэрхийлэх хуулиар хүлээсэн үүргээ амжилттай хэрэгжүүлж буй Монголын хамгийн том ТББ-ын хувьд ирэх 4 жилд тус байгууллагыг удирдан авч явах Удирдах байгууллага, Хяналтын зөвлөл, Танхимын удирдлагын сонгууль гишүүд, олон нийтийн анхаарлын төвд байдаг. Энэ ч үүднээс дотоод ардчиллын дагуу нийт гишүүд, хурлын төлөөлөгчид, бие даагчдын хувьд нэр дэвших, дэвшүүлэх үйл ажиллагаа нээлттэй, ил тод байдгаараа онцлогтой.

МҮХАҮТ-ын Дүрмийн дагуу Танхимын удирдах байгууллагууд, Хяналтын зөвлөлд нэр дэвшүүлэх, сонгох ажил дүрмийн дагуу Их хурлаас шууд нэр дэвших журмаар явагдах ба нэр дэвшүүлэх ажлыг хурал эхлэхээс 2 хоногийн өмнө буюу 2019 оны 02 сарын 26-ны 17.00 цагаар дуусгавар болгож Танхимын Зөвлөлөөс томилогдсон тусгай Комисс нэр дэвшигчдийн материалыг хүлээн авч их хуралд оруулан танилцуулна. Танхимын Удирдах Зөвлөлийн дарга, Танхимын дарга, Орлогч дарга, Ерөнхий нарийн бичгийн дарга нарт нэр дэвшигчид мөрийн хөтөлбөр, товч намтраа битүүмжлэн комисст тогтоосон хугацаанд хүлээлгэн өгнө.

Удирдах зөвлөлийн дарга бөгөөд Ерөнхийлөгч /Chairman/ нь - Танхимын үйл ажиллагааг бодлогын хувьд удирдан чиглүүлэх, удирдах зөвлөлөөс олгосон эрх хэмжээний хүрээнд гүйцэтгэх удирдлагад удирдамж заавар, зөвлөмж өгөх, Танхимаас төр засаг, олон улсын болоод төрийн бус байгууллагуудтай бизнесийнхний эрх ашгийг төлөөлөн хамгаалах асуудлаар харилцах үндсэн чиг үүрэгтэй.

Танхимын дарга, Орлогч дарга, Ерөнхий нарийн бичгийн дарга нар /гүйцэтгэх удирдлагын баг/ нь танхимын өдөр тутмын үйл ажиллагааг удирдан зохион байгуулах, танхимын газар хэлтсүүд, гадаад дотоод салбар нэгж, арбитр, төсөл хөтөлбөрүүдийг нэгдсэн удирдлагаар хангах, танхимын өмч хөрөнгө, санхүүгийн асуудлыг олгосон эрх хэмжээний хүрээнд захиран зарцуулах эрх, үүрэг бүхий удирдлага юм.

Танхимын Удирдах зөвлөлд танхимын гишүүнээр элсээд 3-аас дээш жил болсон, гишүүний үүргийн ямар нэг зөрчилгүй гишүүд нэр дэвших боломжтой бөгөөд хуралд оролцож буй нийт гишүүдийн олонхийн саналаар сонгоно. Удирдах Зөвлөлийн гишүүнээс Тэргүүлэгчдийг /....... гишүүн/ сонгох бөгөөд Танхимын Удирдах зөвлөлийн дарга бөгөөд Ерөнхийлөгч, Танхимын дарга, Орлогч дарга, Ерөнхий нарийн бичгийн дарга нар тэргүүлэгч гишүүн байна.

МҮХАҮТ-ын гишүүд Та бүхнийг Их хуралдаа идэвхитэй оролцохыг урьж байна. Танхимын удирдлагад /Удирдах зөвлөлийн дарга бөгөөд Ерөнхийлөгч, Танхимын дарга, Орлогч дарга, Ерөнхий нарийн бичгийн дарга/ нэр дэвшигчид мөрийн хөтөлбөр, товч намтраа бэлтгэн 2019 оны 02 дугаар сарын 26-ны 17.00 цагт МҮХАҮТ-ын байр, 309 тоот буюу Нэр дэвшүүлэх комисст хүлээлгэн өгнө. Нэмэлт мэдээллийг дараах хаягаар холбогдон авна уу.

МЭДЭГДЭЛМонголын Үндэсний худалдаа Аж Үйлдвэрийн Танхимын ээлжит XX Их хурал

нэр дэвшихтэй холбоотой мэдээлэл, материал хүлээн авах:Утас: 99190746 МҮхАҮТ-ын байр, 309 тоот

Бүртгэл, гишүүнчлэлтэй холбоотой мэдээлэл, лавлагааг: Утас: 70109090, 99107440, 99024934, 99078303Факс: 976-11-324620цахим шуудан: [email protected]МҮхАҮТ-ын байр, 302 тоот

FULL ENGLISH PAGE INSIDE > 7

“Урвуулагч” хэмээх “Шороон гахай” жилд дайсны хямрал болж, хүмүүс айж хөнөөгдөх аюултай тул сэрэмжтэй байхыг анхаарвал зохилтой хэмээн Монголын Бурхны шашинтны төв Гандантэгчэнлин хийд зурхайн хэмнэлийг тооцоолжээ. 13-16

ЗАЛУУСТ шИРүүН, НяЛХАСТ МАш шИРүүН жИЛ БОЛОХ НИГУУРТАй

хаягласан албан бичигт дурджээ. Манай улс 2008-2016 онд утааг

бууруулахад нийт 164.1 тэрбум төгрөг зарцуулж, гадаадын 104.7 сая ам.дол ларын зээл, 48.6 сая ам.дол ларын буцалтгүй тус ламж авч ашигласан байна.

тэмцэх тусам, хөрөнгө мөнгө зарцуулах бүрт улам дордож, гамшгийн хэмжээнд хүрээд байгаа агаарын бохирдол энэ хэвээр цааш үргэлжилбэл 2024 он хүртэлх хугацаанд цаг бусаар нас барагсдын тоо 5200-14000-д хүрнэ гэдгийг эрдэмтэн судлаачид сануулжээ.

агаарын бохирдолтой тэмцсэн хугацаа, зарцуулсан хөрөнгө, хүрсэн үр дүн, иргэдийн амь нас, эрүүл мэндэд заналхийлж байгаа бодит нөхцөл байдал зэрэг нь холбогдох төрийн байгууллага, албан тушаалтан болон утааны гамшгаар бизнес хийж, ашиг олдог аж ахуйн нэгж, компаниудын хүрээнд эрүүгийн хуулийн хэд хэдэн заалтад хамаарах гэмт хэрэг үйлдсэн байж болзошгүй

байгаа аж. тухайбал, төрийн албан тушаалтан албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулах, эрх мэдлээ хэтрүүлэх, хээл хахууль авах, өгөх, зуучлах, албан үүрэгтээ хайнга хандах, төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулах зэрэг гэмт хэргүүд үйлдэгдсэн байж болох бүхий л шинжийг илэрхийлж байгаа аж.

“…иймд Монгол хүний эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах үндсэн эрхийг ноцтой зөрчиж байгаа энэхүү асуудалд онцгой анхаарч, агаарын бохирдлыг бууруулах төсөл, арга хэмжээний хүрээнд

үйлдэгдээд байгаа хууль бус үйл ажиллагаа, гэмт хэрэг, зөрчлийн талаарх мэдээллийг хуулийн дагуу шалган, гэм буруутай этгээдүүдэд хариуцлага хүлээлгэх арга хэмжээг нэн даруй авна уу” хэмээн дурдсан байна.

уг албан бичгийг гардуулж өгөх үеэр Ерөнхийлөгчийн тамгын газрын дарга З.Энхболд “Сүүлийн 10 гаруй жилийн хугацаанд агаарын бохирдолтой тэмцэх нэрийдлээр олон зуун тэрбум төгрөгийг улсын төсөв болон гадаадын хандив тусламжийн хүрээнд зарцуулсан. утаагүй зуух, түлш зэрэгт олон зуун тэрбум төгрөг зарцуулсан ч өнөөдөр агаарын бохирдол нэмэгдсээр байна. тиймээс Монгол улсын Ерөнхийлөгч х.Баттулга улсын мөнгийг үрэн таран хийсэн асуудлаар эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж өгөөч гээд тодорхой тоо, баримтуудыг дурдан өгч байгаа юм” гэжээ.

харин улсын Ерөнхий про ку -рор М.Энх-амгалан “Ерөнхий-

лөгч х.Баттулга ажил, үүргээ хүлээж аваад надтай анх удаа уулзахдаа утааны асуудлыг ярьж байсан. үүний дагуу тодор хой шалгалт явуулж, 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 12-ны өдөр эрүүгийн хэрэг үүсгэн атг, ЦЕг-тай хамтарсан ажлын хэсэг энэ хэргийг шалгаж байгаа. шалгалтын ажил удаашралтай явагдаж байгаа. 2008-2017 онд бидний авсан мэдээллээр улсын төсвөөс 129.4 тэрбум төгрөг, нийслэлийн төсвөөс 30 тэрбум төгрөг, олон улсын байгууллагаас 100 гаруй сая ам.доллар авч зарцуулсан юм байна. үнэхээр та, бидний мэдэж байгаачлан улаанбаатар хотын агаарын бохирдол буурахгүй байгаа. хуулийн байгуул лага анхаарал хандуулан ажиллах болно. агаарын бохирдлыг буу-руулах ажил 10 гаруй жилийн өмнөөс хэрэгжиж, нэлээд мөнгө зарцуулсан тул энэ бүхнийг нэг бүрчлэн шалгахад хугацаа орж байна” гэсэн юм.

Улс төр

2 ЗаСгийН гаЗрыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.01.28, даваа ~ №018 (1070)

ТОвЧХОН » ШАлгАрУУлАлТ Төрийн албаны зөвлөлийн сонгон шалгаруулалтад орсон нэр дэвшигчдээс хамгийн өндөр оноог Д.Зүмбэрэллхам, Д.Баатарсайхан нар авчээ. Төрийн албаны тухай шинэ хуулиар Төрийн албаны зөвлөл нь орон тооны таван гишүүнтэй байх бөгөөд тэдний хоёр нь төрийн албан хаагчдыг төлөөлөх билээ. Тэдний нэрийг УИХ-аар батална.

» ЗАхИрАМж Нэр бүхий гишүүд УИХ-ын дарга М.Энхболдыг огцруулах тог тоо лын төслийг баасан гарагт өргөн барьсан. Уг асуудлыг мар гааш хэлэлцэх захирамжийг УИХ-ын дарга М.Энхболд гаргажээ.

» Тоо

400Тэрбум. 2019 оны улсын төсөвт төсвийн байгууллагын ажилч-дын цалин хөлс, тэтгэвэр, тэтгэм жийг нэмэгдүүлэхэд нийт 400 тэрбум төгрөг төсөвлөсөн гэж Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх хэлэв.

» ТоМИлолТ УУХҮ-ийн сайд Д.Сумъяабазар Дэлхийн эдийн засгийн форумд оролцжээ. Тэрбээр “Уул уурхай-металлын салбарын бодлого тодорхойлогчдын уулзалт”, “Эрчим хүч, хими, уул уурхай, металл үйлдвэрлэлийн хүлээн авалт”, “Бүс ба зам санаачлагыг урагшлуулах” зэрэг салбар хуралдаануудад оролцсон аж.Түүнчлэн салбарын сайд "Эрдэнэс-Таван толгой" ХК-ийн 30 хүртэлх хувийг гадаад, дотоодын хөрөнгийн биржээр арилжаалах бэлтгэл ажлыг хангах хүрээнд холбогдох гадаадын банк, санхүүгийн байгууллагууд болон хөрөнгийн биржийн төлөөлөгчидтэй уулзалт хийсэн байна.

ЗГМ©

Агаарын бохирдлыг буу руулах ажил 10 гаруй жилийн өмнөөс хэрэгжиж, нэлээд мөнгө зарцуулсан тул энэ бүхнийг нэг бүрчлэн шалгахад хугацаа орж байна.

Агаарын бохирд лоос болж 2024 он хүртэл цаг бусаар 5200-14000 хүн нас барах судалгаа гарчээ

“агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр гаргасан төрийн бодлого, шийдвэрүүд ашиг хонжоо хайгч дын олз болж, үр ашиг муутай утаагүй зуух, түлш мэтийн аар саархан шийдвэрүүдэд дарагдан, гацсаар өнөөдрийг хүрлээ. тухайлбал, Монгол ул-сын их хурлын 2010 оны 36 дугаар тогтоолоор баталсан шинэ бүтээн байгуулалт, дунд хугацааны хөтөлбөрийг онцлон нэрлэж болно” гэж Ерөнхийлөгч х.Баттулгаас Ерөнхий прокурорт

Утаагаар ашиг ологсдод хариуцлага тооцохыг хүслээ

шалгалтын ажил

удаашралтай байна

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

Зөвлөхшатарбалын ДАвААДОРж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Энхжаргал

Утас: 99901621

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор З.Цэлмэг

Утас: 99901526

Утас: 99903581 99903578 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

zgm.mn

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Л.Сугармаа

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

рЕДАКц

ЗАр СУрТАлчИлгАА

хАЯг

цАхИМ хУвИлБАр

0 0 1 0 7 0

ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын нЭр: ТДЦ-н металл эд анги хийлгэх нийлүүлэх ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын ДУгААр: МС-2019/042“ДцС-4” ТӨхК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос ТДц-н металл эд анги хийж нийлүүлэх цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу. Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /Тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн борлуулалтын жил бүрийн борлуулалт нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. /2017,2018 он /2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн зөрчилгүй дүгнэлттэй тайлан ирүүлэх жилийн тоо: сүүлийн 2 жил. 2017, 2018 он

ТЕнДЕрИЙн УрИлгА

Сүүлийн үед цаг бусаар амиа алдсан иргэдийн ар гэрийнхнээс болон олон нийтийн зүгээс хууль хяналтын байгууллагын мөрдөн шалгах ажиллагаанд эргэлзэж, улмаар тэдгээрт итгэл алдрах байдал цөөнгүй гарах боллоо.

иймд Монгол улсын иргэн амь насаа алдсан тохиолдол бүрийг нухацтай шалгаж, үнэн зөвийг тогтоож, шуурхай шийдвэрлэж, шалгах шаардлагатай. Нөгөө талаас иргэний хардах эрхийг хүндэтгэж, эргэлзээг нь тайлж, хуулийн хүрээнд олон нийтэд болон ар гэрийнхэнд нь үнэн зөвөөр мэдээлэх ёстой. та бүхнийг хуулийн дагуу шуурхай ажиллаж, олон нийтийн эргэлзээ төрүүлсэн хэргүүдийг дахин нягтлан, хэргийн бодит үнэнийг тогтоож, үндэслэлтэй мэдээллийг олон нийтэд хүргэж ажиллахыг үүрэг болгож байна.

Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх

ЭшЛЭЛ

БАйР СУУРЬ

Зургаан удаа хойшлуулсан асуулгын хариуг сонсов

Б.Энхжаргал@enkhjrglZGM

4. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй /2017, 2018 он/5. Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл шаардлагатай эсэх: “тийм” Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл, /тендерт санал болгож буй металл хийц үйлдвэрлэдэг,цутгадаг үйлдвэрийн албан ёсны танилцуулгын хамт / Монгол хэл дээр / ирүүлэх 6. Тендерийн хамт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцүү тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. хүчинтэй байх хугацаа: 2019 оны 05 дугаар сарын 13 ний өдөр дуусталТендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ. Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй, Дотоодын давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДцС-4” ТӨхК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310 тоот өрөө худалдан авах

ажиллагааны хэлтэс Утас 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357

Огноо: 2019 оны 01 дүгээр сарын 28 ны өдөр

ЕРөНХИйЛөГЧ

өнгөрсөн оны гуравдугаар улирлын байд лаар эдийн засаг 6.3 хувийн өсөлттэй байна. Нэгдсэн төсвийн урьдчилсан дүн гарахад төсвийн тэнцвэржүүлсэн төсөв 11.9 их наяд төгрөгийн ашигтай гарсан. үүнд тогтворжуулалт, ирээдүйн өв сангийн мөнгө ороогүй. өнөөдрийн байдлаар валютын ханш 2636 төгрөг байна. Монгол улсын экспортын хэмжээ долоон тэрбум ам.долларт хүрсэн. худал дааны эргэлт 12.8 тэрбум төгрөг байна. худалдааны тэнцэл

1.1 тэрбум, үйлчилгээний тэнцэл 1.2 тэрбум буюу 110 орчим тэрбум алдагдалтай гарсан. Зээлжих зэрэглэл нэмэгдсэн. төсвийн орлого хоёр их наяд төгрөгөөр давж биелсэн. өрийн хэмжээ буурсан. Засгийн газрын өр 2017 оны төгсгөлтэй харьцуулбал 1.7 их наяд төгрөгөөр буурлаа. 2019, 2020 онд төлөх гадаад болон дотоод өр байхгүй. Цаашид өрийн хэмжээг дНБ-ний 40 хувьд хүргэж байж Монгол улсын эдийн засаг тогтвортой болно.

Б.СэлэнгэЗГМ

уих дахь ардчилсан намын бүлгийн дарга д.Эрдэнэбатаас Ерөнхий сайдад хандан тавьсан

асуулгын хариуг баасан гарагт Сангийн сайд Ч.хүрэлбаатар өглөө. ханшийн өсөлттэй хол-бог дуулан хийсэн интервенц, мөнгөний болон төсвийн бодло-гын уялдаа, Засгийн газрын өрийн талаарх асуулгыг өнгөрсөн оны

аравдугаар сард тавьсан юм. Эрх баригчдын үүсгэсэн пар-

ла ментын гацаанаас болж уг асуулгын хариуг өгөх хурал дааныг зургаан удаа хойшлуулсны эцэст өнгөрсөн баасан гарагт сонссон нь энэ юм. гэвч үдээс өмнө сандал

суудлын асуудал ярих үеэр танхим дүүрэн байсан гишүүдээс арав гаруй нь л танхимд үлдсэн байв.

Уг асуудлаарх УИХ-ын гишүүн Д.Эрдэнэбатын байр суурь, Сан-гийн сайд Ч.Хүрэлбаатарын хариултыг товчлон хүргэе.

Монгол улсын төгрөгийн ханш бусад гадаад валютын эсрэг суларч байгаа. хэрэглээний сагсны ихэнхийг импортын бараа эзэлдэг. ханшийн тогтворгүй байдлаас болж өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүний үнэ нэмэгдэж байгаа нь иргэдэд дарамт учруулж байна. Ялангуяа ам.долларын зээлтэй зээлдэгч нарт асар хүндээр тусч байгаа. ам.долларын ханш чангарч байгаа нь импортоос хараат иргэд, аж ахуй нэгжид дарамт учруулж,

үйлдвэрлэлийн салбарыг уналтад оруулж буйн том нотолгоо. Монголбанкны ханшийн сулралт өнгөрсөн наймдугаар сараас хойш хэлбэлзэлтэй байна. хэрэглээний бараа, үйлчилгээний өсөлт 2017 онтой харьцуулахад 5.7 хувь, хүнсний бараа 5.6 хувь, өргөн хэрэглээний эм тариа 12.7 хувь, цахилгаан, хийн болон бусад түлш 15.8 хувь тус, тус өссөн нь өнөөдөр иргэдийн халаасанд шууд нөлөөлж буй нь өмнө нь байгаагүй өсөлт.

Д.ЭрДЭнЭбат: аМ.ДоЛЛарын Ханш үйЛДвЭрЛЭЛийн саЛбарыГ УнаЛтаД орУУЛж байна

Ч.ХүрЭЛбаатар: ӨрийГ Днб-ий 40 ХУвьД ХүрГЭж байж ЭДийн засаГ тоГтворжино

3ЗаСгийН гаЗрыН МЭдЭЭ СоНиН2019.01.28, даваа ~ №018 (1070)

нийтлэлчийн буланХэрэв одоогийн хурдаараа ураг-шилбал гэр хороол лын өрхийг байртай болгоход 55 жил шаардагдах нь

С.Батсайхан / ЗГМ©

швейцарын давос хотноо өндөрлөсөн дэлхийн эдийн засгийн чуулганаар 300-гаад салбар хуралдаан болж, төдий тооны асуудал хэлэлцсэний дотор орон сууцны хүртээмж ба үнийн өсөлт гэсэн сэдэв олны

сууцны хүртээмж хангалтгүй, иргэд нь худалдан авч дийлдэггүй учраас л гэр хороололд 220 мянган яндан бий болж, улаанбаатарын гамшиг болсон утааг үйлдвэрлэсээр байна. онц байдал зарлах хэмжээнээс хэд дахин давсан хорт утаанаас болж ямар их гамшиг нүүрлээд буйд улсын Ерөнхийлөгч хүртэл сэтгэл зовниж, прокурор, шүүхэд хандан утаагаар бизнес хийгчдийг шалгуулж байхав дээ. учир нь агаарын бохирдлоос болж 2024 он хүртэл цаг бусаар 5200-14000 хүн нас барах аймшигтай судалгаа олныг цочирдуулах болов. харин манай төр засаг иргэдээ орон сууцжуулахын тулд юу хийж байгаа билээ гэдгийг эргэцүүлээд нэг үзье.

хамгийн багадаа л 40-50 сая, тэгээд үнэ нь улам дээшлээд явчихдаг орон сууцыг сая хүрэхгүй цалинтай нийт масс шууд худалдан авч чадахгүй

нь тодорхой. харин тодорхой хэмжээний урьдчилгаа төлөөд бага хүүтэй, урт хугацаатай лизингээр авах нь тэдний хувьд хамгийн боломжийн сонголт. тиймдээ ч улс зээлийн энэ хэлбэрийг бодлогоор дэмжиж, жилийн найман хувийн хүүтэй, 20 жилийн хугацаатай зээлийг 2013 оноос хойш олгож эхэлсэн билээ. Эхний жилүүдэд их наядаар хэмжигдэх хэмжээний санхүүжилтийг үүнд зарцуулсны ачаар гэр хорооллын хашаа байншингаа орон сууцаар солих иргэдийн тоо гэрлийн хурдаар өсөж байв. хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлснээс хойш нийт 93 мянган өрх уг зээлд хамрагдаж, байртай болсон. хэрэв ипотекийн зээл олгож эхлээгүй бол өдийд гэр хорооллын яндангийн тоо 220 мянга биш, 300 мянга давах байсныг дээрх тооноос харж болно. Энэ бол яах аргагүй том дэвшил. гэхдээ баярлахад эрт байна. учир нь уг зээлд зориулах санхүүжилт жил ирэх тусам багасаж, тэр хэрээр байртай болохыг хүссэн иргэдийн мөрөөдөл утаа болон замхарсаар байна.

2018 онд гэхэд энэ хөтөлбөрт зориулж 309 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт олгож, үүний ачаар 4676 өрх байранд оржээ. гэтэл 2013 онд зөвхөн ганц сарын хугацаанд гурван мянган хүн тус зээлд хамрагдаж байсан гээд

бод доо. 2016 онд гэхэд 12 мянга гаруй иргэн ипотекийн зээлд хамрагдсан бол өдгөө дээрх тоо гурав дахин буурчээ гэсэн үг.

өдгөө гэр хороололд амьдарч буй иргэдийн 70 гаруй хувь нь орон сууцтай болох хүсэлтэй гэсэн судалгаа бий. Нөгөө талд зөвхөн улаанбаатар хотын хэмжээнд 62 мянган нийтийн болон амины орон сууцны төсөл хэрэгжиж буй. иргэдийн эрэлт, барилгын компаниудын нийлүүлэлтийг нэг цэгт уулзуулж, тэднийг орон сууцаар хангах нь манай Засгийн газар, салбар хариуцсан Барилга хот байгуулалтын яамны үндсэн үүрэг мөн. гэвч зээлийн хүртээмжийг нэмэхийн оронд богинохон хугацаанд гурав дахин хумьж, шийдчихлээ гэсэн байдалтай суугааг юу гэж ойлгох вэ. өдгөө зээлийн бүх шаардлагыг хангаж, худалдан авах орон сууцаа сонгочихсон хэрнээ зээлийн санхүүжилт орж ирээгүй гэдэг шалтгаанаар байранд орж чадаагүй хүн хэдэн мянгаараа байна. үүнээс ч олон хүн урьдчилгаа 30 хувь гэх өндөр босгыг давж чадалгүй, гэр хороололд галаа түлэн амьдарсаар байгаа. Салбарын яамны зүгээс урьдчилгааг бууруулж, хугацааг уртасгана гэсэн чихэнд чимэгтэй мэдээгээр иргэдийг баярлуулсан ч өмнөх амлалтуудынх нь нэгэн адил замхарсан. хэрэв урьдчилгааг

25 хувь болгож бууруулбал орон сууц авах одоогийн эрэлт 1279 өрхөөр нэмэгдэх тооцоог “тэнхлэг зууч” компани хийсэн байна лээ.

харин 20 хувь болговол эрэлт 3645 өрхөөр нэмэгдэх байв. иргэд байранд орох хүсэлтэй ч төлбөрийн боломждоо хүлэгдэж буйг эндээс харж болно.

ипотекийн зээлийн хүртээм-жийг нэмэгдүүлэх талаар салбарын яам юу хийж байгаа

Бүх шаардлагыг хангасан хэрнээ санхүүжилт-гүйн улмаас байранд орж чадаагүй хүн хэдэн мянгаараа бий. Үүнээс ч олон хүн урьдчилгаа 30 хувь гэх өндөр босгыг давж чадалгүй, гэр хороололд галаа түлэн амьдарсаар байна.

• 2016 онд гэхэд 12 мянга гаруй иргэн ипотекийн зээлд хамрагдсан бол өдгөө дээрх тоо гурав дахин буурчээ.

• орон сууц гэдэг боловсролтой адилхан анхдагч хэрэгцээ болсныг улс орнууд дуу нэгтэйгээр хүлээн зөвшөөрч байна.

• Дунд болон дундаас доош орлоготой иргэдээ орон сууцанд оруулахын төлөө Засгийн газрууд идэвхтэй ажиллаж, тодорхой бодлогоор зохицуулах шаардлагатай гэдэгт Давосын чуулганы оролцогчид санал нэгдсэн юм.

Ипотекийн зээлд хамрагдсан иргэд(Мянган хүн, IX сар)

3

10.7 0.9

0.60.2

2013 2014 2015 2016 2017 2018Монголбанк©

Ипотекийн зээлийн санхүүжилт(Тэрбум төгрөгөөр)

1540

755 707 659353 203.2

2013 2014 2015 2016 2017 2018Сангийн яам©

Ипотекийн зээлийн олголт(Тэрбум төгрөгөөр)

2016 2017 2018

7 8 9

10

11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6

100

75

50

25

0Бусад эх үүсвэрээр

Хөтөлбөрийн хүрээнд

Судалж дуусдаггүй салбарын яамнаас шийдэл хүлээх хэрэг байна уу

Г.Баярсайхан@bayarsaikhanZGM

талаар асуухад өмнөх дэд сайд нь “ипотекийн зээлийн шаардлага хангахгүй байгаа иргэдээ орон сууцжуулахын тулд зээлийн урьдчилгаа, хүү, хугацаа зэргийг эргэн харах шаардлагатай гэж үзсэн. Энэ асуудлаар Сангийн яам, Монголбанктай зөвшилцөж байна” гэсэн бөөрөнхий хариулт шидчихээд зугтаж байв. тун ч танил хариулт байгаа биз. “асуудлыг судалж байна, шийдэх арга замыг эрэлхийлэх болно, бусад яамдтай зөвшилцөж байгаа” гэдэг бол манай сайд, дарга нарын өгдөг нийтлэг хариулт. хэзээ судалж дуусаад хэзээ ажил хэрэг болгох юм, бүү мэд. асуудлыг судалж байх хооронд чинь та нарын бүрэн эрхийн хугацаа талаасаа өнгөрчихлөө. гавьяа байгуулдаггүй юм аа гэхэд гай бололгүйхэн байж, ипотекийн

анхаарлыг илүүтэй татав. улс орны хөгжлийг дагаад хотжилт жил ирэх тусам хүрээгээ тэлж буй. Энэ хэрээр орон сууцны хүртээмж хангалтгүй болж байгаа нь дэлхий нийтэд тулгамдаад буй чухал асуудал. НүБ-аас гаргасан статистикаас харвал 1900 онд дэлхийн хүн амын 13 хувь нь хотод амьдарч байсан бол 1950 онд 29, 2018 онд 55 хувь болж нэмэгдсэн бөгөөд 2050 он гэхэд энэ тоо 68 хувьд хүрнэ гэж тооцоолжээ. хотжилт нэгэнт эрчээ авч, цааш хүрээгээ тэлэх нь тодорхой болсон энэ нөхцөлд иргэдийн орон сууцны хүртээмжийг хэрхэн шийдэх талаар давосын чуулганд оролцогчид үзэл бодлоо уралдуулж, гарц шийдлийг санал болголоо.

тухайлбал, Нидерландын үндсэн хуульд төр нь иргэдээ орон сууцаар хангах заалт тусгасан байдаг. үүний үр дүнд тус улс Европын холбооны орнуудаас нийтийн байрны тоогоор тэргүүлж буй талаар бид өмнөх дугаартаа хөндсөн билээ. Мөн хонконг, Сингапур, аНу зэрэг олон улсад төр нь орон сууцны хүртээмжийг нэмэгдүүлж, иргэдээ орон байртай болгох тал дээр санаачилгатай ажиллаж, үр дүнд хүрсэн олон жишээ бий. тиймээс дунд болон дундаас доош орлоготой иргэдээ орон сууцанд оруулахын төлөө Засгийн газрууд идэвхтэй ажиллаж, тодорхой бодлогоор зохицуулах шаардлагатай гэдэгт чуулганы оролцогчид санал нэгдсэн юм.

холын швейцарт яригдсан энэ асуудал монголчууд бидэнд дэндүү их хамаатай. учир нь орон сууцны хүртээмж гэдэг өнөөгийн бидний шийдэх ёстой хамгийн чухал асуудал. Чухамдаа орон

зээлийг ядаж урьдын хэмжээнд нь олгодог болохыг ядарсан иргэд чинь шаардаж байна.

орон сууцны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх асуудал дэлхийн эдийн засгийн чуулганаар яригдах хэмжээнд хүртэл өндрөө авчихлаа. орон сууц гэдэг боловсролтой адилхан анхдагч хэрэгцээ болсныг улс орнууд дуу нэгтэйгээр хүлээн зөвшөөрч байна. дэлхий нийт үүнийг чухлаар авч үзэж байхад монголчууд бүр илүү чухалчлах ёстой. хорт утаанаасаа салъя гэвэл жилд гурав, дөрвөн мянга биш, гуч, дөчин мянгаар нь орон сууцанд оруулах ёстой. хэрэв одоогийн хурдаараа урагшилбал гэр хорооллын бүх өрхийг байртай болгоход 55 жил шаардагдах нь. харин энэ хооронд нийслэлчүүдийн хэдэн хувь нь гамшиг болсон хорт утаанд хордож, нөгөө ертөнцийг зорьсон байх бол.

улс мөнгөгүй хэцүү байна гэсэн хэрнээ хэрэггүй зүйлд хэдэн тэрбумаар нь зарцуулдаг, салбарын яам нь асуудлыг шийдэхийн оронд “судалж байна” гэсэн үгээр аргацаагаад өнгөрдөг ийм байдалтай цааш хэдэн жил явах вэ. Бухын доодохыг харж үнэг турж үхнэ гэдэг шиг барилгын яам шийдэл олохыг хүлээсээр байтал монголчууд бүгд утаандаа хордоод уушгигүй болсон байх вий.

2014 оны азийн наадамд эзэн орны боксчинд луйвардуулан ялагдсаны дараа Н.төгсцогт мэргэжлийн бокст хүч үзэхээр шийдсэн юм. “хэрэв сонирхогчийн бокстоо үлдвэл энэ мэтээр луйвардуулсаар байгаад хайран залуу насаа дэмий өнгөрөөж магадгүй” хэмээн уг шийдвэрээ тайлбар-лаж байлаа. тэгвэл мэргэжилд шилжсэний дараах анхны томхон амжилтдаа тэр хүрч, IBO холбооны дэлхийн аваргын бүс эзэмших боллоо. IBO бол

ЦАГ үЕ

Н.Төгсцогт дэлхийн бокст нэрээ данслуулавОдоо Н.Төгсцогтыг илүү хүчирхэг өрсөлдөгч хүлээж байна

Б.Энхжин ЗГМ

нөгөө дөрвийгөө бодвол (WBA, WBC, WBO, IBF) арай нэр хүнд багатай. гэхдээ манай хүн энэ бүсийг өөрийн болгосноор цаашид илүү том алхах боломж нээгдэж байна. тодруулбал, Н.төгсцогт, К.Марреро нарын хэн ялсан нь WBC холбооны дэлхийн аварга гэри расселтай хүч үзэх эрхтэй болох байв.

тулааны өмнө Монголын алдарт боксчид өөр өөрийн таамгаа дэвшүүлж байсан. тухайлбал, олимпын аварга Э.Бадар-ууган төгсөөг зурга-дугаар үед ялна гэж таамагласан бол Монголын боксчдоос олимпын анхны медалийг авчирсан Н.Энхбат 12 раунд үзэж, шүүгчийн саналаар ялах байх гэв. тэгвэл дашт-ий хүрэл медальт т.Цогтжаргал тавдугаар үед манай хүн хүнд цохилтоор ялна гэсэн таамаг дэвшүүлсэн юм. өдгөө мэргэжлийн рингэнд хүч үзэж буй цөөн хэдэн монгол боксчны нэг г.ганзориг манай сонинд өгсөн ярилцлагадаа төгсцогтыг

5-6 үед ялна гэж таамагласан билээ.

төгсөөгийн тулааныг үзэхээр олимпын аварга Э.Бадар-ууган, улсын аварга Ч.Санжаадамба, улсын арслан р.Пүрэвдагва тэргүүтэй 200 гаруй монгол хүн Нью-йорк хотын Barclays Center-т хүрэлцэн очсон байв.

доминиканы Клаудио Маррерогийн тухайд манай хүний мэргэжлийн рингэнд таарсан хамгийн чанга учраа байв. Мэргэжлийн рингэнд 25 тулахдаа 23 ялж, WBA холбооны аварга болж явсан нь үүнийг гэрчилнэ. тэрбээр энэ удаа төгсцогтын эсрэг нэлээд сайн үзэлцэж, 12 үеийн турш уналгүй тэсэж чадсан. хүнд цохилт авч, байдал эвгүйтэх үед өрсөлдөгчөөсөө зуурах, шүүгчид гомдол мэдүүлж цаг авах зэрэг зальжин арга ихтэй юм. хэдийгээр төгсцогт түүнийг нокаутаар унагааж чадаагүй ч шүүгчийн саналаар ялж, дэлхийн аварга хэмээх эрхэм цолын эзэн боллоо.

Мэргэжлийн бокст шүүгч нар үе тус бүрт ялагчийг тодруулдаг. тэгвэл энэ өдөр төгсөө 12 үеийн 11-т нь илүүрхсэн гэж шүүгчид үзэв. Мөн тулааны явцад тэрбээр нийт 509 цохилт хийсний 119 нь буюу 23 хувь нь оновчтой болсон байв. харин Марреро 714 буюу хавьгүй олон цохисон хэрнээ цохилтын оноч

нь ердөө 16 хувь байжээ. одоо Н.төгсцогтыг илүү

хүчирхэг өрсөлдөгч хүлээж байна. WBC холбооны аварга г.рассел бол мэргэжлийн рингэнд 30 тулаан хийж, 29-д нь ялсан эвгүй нөхөр. ганц ялагдлаа украины в.ломаченкогийн эсрэг тоглолтод амсаж байв. гэхдээ ломаченкотой бүтэн 12

үе тоглоод шүүгчийн саналаар ялагдсаныг мартаж болохгүй. Нуруугаар манай хүнээс 10 см намхан. гэхдээ бахим биетэй, цохилт нь тун хүчтэй буудаг боло хыг мэргэжилтнүүд он-цолж байна. хэрэв манай хүн энэ боксчныг ялж чадвал дэл-хийн бокст албан ёсоор хүлээн зөвшөөрөгдөх болно.

2013 онд ганц сарын хугацаанд

3000 хүн ипотекийн зээлд

хамрагдаж байсан

байв. хятадын Эрүүл мэнд, төлөвлөгөөт төрөлтийн улсын хороо мөрдөн байцаалт эхлүүлсэн байна.

хятадын шинжлэх ухаан, технологийн яамны дэд сайд Сюй Нанпин үр хөврөлийн дНх-ийг засварлах бүх судалгааг зогсоох тушаал гаргасан. хэ Цянкуй өөрийн ажлыг өмгөөлж хэлсэн үгэндээ дох-ийг эмчлэх бүх амжилтыг үл харгалзан уг өвчлөл хэд хэдэн улсад, ялангуяа хөгжиж байгаа орнуудад үхлийн гол шалтгаан болж буйг дурдсан байна. оросын шинжлэх ухааны академийн Ерөнхий генетикийн хүрээлэнгийн доктор Сергей Киселев тэр эрдэмтэн ийм алхам хийхдээ асар их зориг гарсан гэжээ.

тэрбээр “хятадын эрдэмтэн зоригтой байх ёстой. үүнийг шударгаар үнэлэх байх. шинжлэх ухаан, технологийн үүднээс авч үзэхэд хятадын эрдэмтэн маш

Шинжлэх ухаан


эрсдэлтэй алхам хийж, хүн дээр технологи ашиглан төрүүллээ. тэр дорнын эрдэмтдээс жаахан түрүүлсэн. урьд нь 2018 оны есдүгээр сарын сүүлээр Японы Засгийн газар хүний үр хөврөлийн геномыг засварлахыг албан ёсоор зөвшөөрсөн. хэн нэг нь үүнийг анхлан хийх ёстой байв. технологи лонхноос бирдийг чөлөөлсөнтэй адилаар хяналтаас гарсан учир хориглоод нэмэргүй.

ихрүүдийн хувь заяаг ажиглах л үлдлээ. урьд нь хятадад сармагчин болон сүүн тэжээлтэн дээр төстэй туршилт хийхэд ямар ч асуудал гараагүй. хүнд ашигтай эсэхийг нь зөвхөн хүн дээр туршиж байж л мэднэ. роберт Эдвардс биеэс гадуур үр тогтоох арга нээхэд хориглож байсан. 10 жилийн өмнө хориотой байсан энэ технологийн тусламжтайгаар одоо таван сая хүн төрөөд байгаа” хэмээжээ.

Ц.Улам-УндрахЗГМ

нөхөн үржихүйн зорилгоор хүний үр хөврөлийн генийг аюултай технологи ашиглан засварласан нь хуулиар хориглогдсон үйлдэл мөн” гэв. үүнээс гадна уг эрдэмтэн хоёр жилийн турш ёс зүйн шинжилгээг хуурамчаар үйлдэж, туршилтад оролцуулахаар найман хосыг сонгон авснаас хоёр нь жирэмсэлжээ.

туршилтын үр дүнд нэг эмэгтэйгээс ихэр хүүхэд төрснийг лула ба Нана гэж нэрлэсэн байна. өөр нэг жирэмсэн эмэгтэй одоо дНх-ийн засвартай ураг тээж буй. тэднийг эмч мэргэжилтнүүд маш нарийн хянаж байгаа аж. 2018 оны 11 дүгээр сард хэ Цянкуй дох-ын халдварын эсрэг генийн засвартай хүүхэд төрснийг мэдээлж, дэлхийн нийтийг гайхширалд оруулсан юм. Эрдэмтнийг шинжлэх ухааны салбарынхан төдийгүй эрх баригчид шүүмжилж

генийн өөрчлөлттэй анхны хүүхдүүд хятадад төрлөө. Sputnik радиод энэ талаар ярьсан биологийн ухааны доктор Сергей Киселев ийм алхам хийхийн тулд хятадын эрдэмтэн асар их зориг гаргасан байх хэмээв. хятадын засаг захиргаа ч хэ Цянкуй эрдэмтний явуулсан туршилтын үр дүнд дНх-ийг нь өөрчилсөн хүүхэд төрснийг нотоллоо гэж шиньхуа агентлаг мэдээлжээ. урьдчилсан мөрдөн байцаалтаас үзэхэд уг эрдэмтэн хятадын хэд хэдэн хуулийг зөрчиж үнэхээр генетикийн засвартай хүүхэд бүтээсэн байна.

Мөрдөн байцаагчдын ярьснаар “Эрдэмтэн гадаадынхан оролцсон уг төслийн бүлэг байгуулж, хяналт шалгалтаас санаатайгаар зайлсхийсэн агаад

ТЕнДЕрИЙн УрИлгАОгноо: 2019.01.28 ны өдөр

Тендер шалгаруулалтын нэр: Бутлуурын алх нийлүүлэх Тендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2019/040“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Алхан бутлуурын алх нийлүүлэх цахим тендер

ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим

тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /Тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн борлуулалтын жил бүрийн борлуулалт нь тендерт санал

болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. /2017,2018 он /2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож

буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн зөрчилгүй дүгнэлттэй тайлан ирүүлэх жилийн тоо:

сүүлийн 2 жил. 2017, 2018 он 4. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс

багагүй /2017, 2018 он/5. Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл шаардлагатай эсэх: “тийм” Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл,аль эсвэл

Монгол Улсын ашигтай загварын гэрчилгээ /тендерт санал болгож буй металл хийц үйлдвэрлэдэг,цутгадаг үйлдвэрийн албан ёсны танилцуулгын хамт / Монгол хэл дээр / ирүүлэх

6.Тендерийн хамт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцүү тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. хүчинтэй байх хугацаа: 2019 оны 05 дугаар сарын 13 ний өдөр дуусталТендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд

оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй, Дотоодын давуу эрх тооцно. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно. “ДУЛААНЫ ЦАХИЛГААН СТАНЦ-4”ТӨРИЙН ӨМЧИТ ХУВЬЦААТ КОМПАНИ

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДцС-4” ТӨхК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310 тоот өрөө худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас 7018-

1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357

ТЕнДЕрИЙн УрИлгАОгноо: 2019.01. 28 ны өдөр

Тендер шалгаруулалтын нэр: ТУ-тай өндөр даралтын труба нийлүүлэх Тендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2019/052“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос ТУ-тай өндөр даралтын труба нийлүүлэх цахим

тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим

тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.


Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн борлуулалтын жил бүрийн борлуулалт нь тендерт санал

болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. /2017,2018 он /2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож

буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн зөрчилгүй дүгнэлттэй тайлан ирүүлэх жилийн тоо:

сүүлийн 2 жил. 2017, 2018 он 4. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс

багагүй /2017, 2018 он/5. Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл шаардлагатай эсэх: “тийм” Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл,тендерт санал

болгож буй шугам хоолой үйлдвэрлэдэг үйлдвэрийн албан ёсны танилцуулгын хамт / Монгол хэл дээр / ирүүлэх

6.Тендерийн хамт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцүү тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. хүчинтэй байх хугацаа: 2019 оны 05 дугаар сарын 13 ний өдөр дуусталТендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд

оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй, Дотоодын давуу эрх тооцохгүй.

“ДУлААны цАхИлгААн СТАнц-4”ТӨрИЙн ӨМчИТ хУвЬцААТ КоМПАнИУлаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДцС-4” ТӨхК-ийн

Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310 тоот өрөө худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357

Transwest Mongolia is a leading mining equipment distributor that supplies customized solutions to meet the unique requirements of its customers. Transwest Mongolia is a wholly owned subsidiary of SMS Equipment Inc., the largest Komatsu dealer in North America and one of the largest in the world.

We are currently seeking a candidate for the position of Receiving Clerk based in UB at the Parts Department

The Role:Under the general supervision of the Warehouse Supervisor, Receiving Clerk is responsible for the execution, processing and coordination of all receivable information into the eXtend system. Key responsibilities include all paperwork collection regarding import and export shipments and do the receiving of the information into the system. Contact freight forwarding companies and customs if required.

Key responsibilities include: Works closely with the Inventory, Logistics and Purchasing Coordinators to ensure accuracy and proper matching of paperwork of all OEM and Non OEM parts.

Ensures all goods receiving related documents and costs match with purchase orders.

Follows up of necessary documents in order to complete the receiving process in timely manner.

Follows up and ensures all receiving processes are completed according to procedure and forwards all receipt documents and invoices to accounts for payment.

Prepares outstanding monthly invoice payment report for accurate financial forecasting.

Assist Logistics team by supplying information required for completion of weekly “parts status” report.

Qualifications: Ability to communicate effectively in English, both orally and in writing, with a wide variety of individuals and groups.

Advanced knowledge of Microsoft excel. Ability to prepare documents and work on office programs proficiently Skill in organizing resources and establishing priorities. Ability to work independently and/ or as part of a team. Detail oriented.

All interested applicants should submit their resume and cover letter referencing the applicable position number in English by 5:00PM, February 01, 2019 to:[email protected]

Transwest Mongolia thanks all applicants for their interest, but only short listedcandidates for an interview will be contacted.

Transwest Mongolia provides a non-smoking environment

EMPLOYMENTOPPORTUNITY

Receiving Clerk Ulaanbaatar, MongoliaReference number: RC0119

Кембрижийн их сургуулийн неврологийн эрдэмтэд хүний анхаарлыг төвлөрүүлэхэд тусалдаг Decoder хэмээх ухаа лаг ут асны апп боловсруулсныг Eurekalert сайт мэдээллээ. Эрдэмтдийн ярьснаар мэдээллийн технологи хөгжсөний улмаас олон төрлийн өдөөгч хүмүүсийн анхаарлыг сарниулдаг болжээ. Жишээ нь, цахим шуудан болон нийгмийн сүлжээнд түргэн хариулах шаардлага гардаг. ийм төрлийн олон үйлдэл залуус, ялангуяа

оюутнуудын дунд хайнга байдлыг бий болгодог гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн.

тэдгээр нь дутуу нойр, шилжилт хөдөлгөөн зэрэгтэй нийлээд орчны дарамт (24 цагийн мэдээллийн урсгал) үүсгэж танихуйн үйл ажиллагааг алдагдуулдаг байна. үүний эсрэг үйлчилгээг туршихын тулд судлаачид сайн дурын 75 хүн цуглуулж, гурван бүлэгт хуваажээ. Эхний бүлэг сарын турш өдөрт найман цагаар эрдэмтдийн бүтээсэн апп-ыг

ашиглан тоглоом тоглосон байна. хоёр дахь бүлэг анхаарал шаардсан өөр тоглоомд оролцжээ. харин гуравдугаар бүлэг юу ч тоглоогүй байна.

туршилтын хоёрдугаар шатанд сайн дурынханд тоонуудын хослолыг таньж, тогтоох даалгавар өгчээ. дэлгэц дээр цонх нээгдэж санамсаргүй дарааллаар тоо харуулахад оролцогчид тухай бүрд нь үндсэн дарааллыг товчлуур дарж, тэмдэглэх ёстой байв. гэтэл шинэ апп ашигласан

хүмүүс уг даалгаврыг бусдаас сайн биелүүлсэн байна.

Эхний бүлгийн оролцогчид нэг зүйлээс нөгөөд анхаарлаа шилжүүлэх нейрофизиологийн тестийг амжилттай гүйцэтгэжээ. Энэхүү тоглоомыг бүтээж, зах зээлд гаргахад тусалсан б а й г у ул л а г ы н н э р э э р аппликейшныг Cambridge Enterprise хэмээн нэрлэж , патент авсан байна. одоо уг апп-ыг ухаалаг утасны гол платформууд дээр үнэгүй болон Pro цэсэнд байрлуулаад буй аж.

Тархины ажиллагааг сайжруулах шинэ аргаДНХ-ийг өөрчлөх технологи

“лонхноос бирд” гаргаснаас өөрцгүй

Ерөнхийлөгч, УИХ-ыг төлөөлж буй Цэцийн гишүү-дэд зөрчил илрүүлэх үүрэг оногдуулъя

5ЗаСгийН гаЗрыН МЭдЭЭ СоНиН2019.01.28, даваа ~ №018 (1070)

ЗгМ: Үзэл бодол

үндсэн хуулийн цэцийг “эцэг хуулийн манаач” хэмээн он удаан жил өргөмжилж ирлээ. үнэхээр үүргээ биелүүлж зөрчил бүрийг арилгаж байгаа бол өргөмжлөх ч багадаж, гишүүдийг нь “хөрөглөх” дутагдана. харин Цэц “манаач”-ийн үүргээ хэрхэн биелүүлж байгаа вэ гээд асуучихвал улс төрийн өнгө аястай олон санаа, оноо дэвшүүлж бас няцааж санал зөрөлдөх биз. дийлэнх нь үндсэн хуулийн бүх зөрчлийг арилгаж чадахгүй гэдэг дээр санал нийлэх байх. үүнийг бичигч бээр санал нийлэхгүй байгаа юм. хуулиар үндсэн хуулийн зөрчлийг арилгах үүрэг Цэцэд оногдсон хойно бүх зөрчлийг арилгадаг болж байж дээрх асуултад няцаалт өгөх ёстой.

өнөөдрийг хүртэл үндсэн хуулийн цэцийн “ноу хау” хандсан тохиолдолд “хаалгаа тайлна” гэсэн зарчмаар ажиллаж ирлээ. Цэц иргэнээс ирүүлсэн өргөдөл, мэдээлэл ирүүлсэн тохиолдолд л хууль, уих-ын тогтоол, Ерөнхийлөгчийн зарлиг, шийдвэр, Засгийн газрын захирамж, тогтоол, Монгол улсын нэгдэн орсон олон улсын гэрээ, сонгуулийн байгууллагын шийдвэр үндсэн хууль зөрчсөн эсэхийг хянан шийдвэрлэдэг. Мөн албан хаагч, байгууллагаас хүсэлт ирсэн үед л Ерөнхийлөгч, уих-ын дарга, гишүүн, Ерөнхий сайд, Засгийн газрын гишүүн, Ерөнхий шүүгч, Ерөнхий прокурор зэрэг албан тушаалтны үйл ажиллагаа эцэг хуулийг зөрчсөн эсэхийг хянадаг. харин Цэцийн гишүүн ганцхан тохиолдолд л өөрийн санаачилгаар маргаан үүсгэж, их суудлын хуралдаан зарлаж болдог. тэр нь эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтан шийдвэр гаргахдаа Цэцийн шийдвэрээр хүчингүй болсон хууль болон бусад шийдвэрийн заалтыг шууд буюу агуулгаар нь дахин сэргээсэн тохиолдолд Цэц хяналтын журмаар шийдвэрлэдэг байх юм. Зүй нь үндсэн хуулийн зөрчил байгаа л бол түүнийг залруулах үүрэг Цэцийн гишүүдэд оногддог баймаар байна. гэтэл зөвхөн иргэнээс мэдээлэл, өргөдөл ирэхийг хүлээж суунгаа

нягтална. өөрөөр хэлбэл, үндсэн хууль зөрчсөнийг нотлохын өмнө анхаарал хандуулаагүй гэсэн дээрх байгууллагуудын тамгатай цаасыг баталгаа болгон үхЦ-д өгөх хатуу “болзол”-ыг хангана. үүн дээр шүүхэд өөрийгөө өмөөрөх бус Цэцийнхэнтэй “цэцэрхэх” учраас хуулийн өн-дөр мэдлэгтэй хуульчийг өндөр үнээр хөлслөх бас нэгэн болзлыг давхар хангах юм. тиймээс өөрт үл хамаарах асуудлаар иргэн мэдээлэл гаргах гээч нь үнэн чанартаа мөнгөтэй этгээдийн хуулийг өөрт ашигтайгаар өөрч лүүлэх санаархлыг биелүү лэгч гэдэг нь нууц биш. Энэ тухай хууль зүйн ухааны доктор а.Бямбажаргалын судалгаанд тодорхой өгүүлсэн буй. 1992-2014 онд үхЦ-д ир гэ-дээс олон тооны өргөдөл, мэдээлэл ирүүлсний дийлэнх нь ердөө есхөн иргэний гаргасан өргөдөл, мэдээлэл байх юм. Жишээ нь, иргэн д.ламжав 23, Н.ариунболд 12 удаа, Б.лхагважав, Н.хайдав нар тус бүр долоо, р.Баттогтох, х.Сэлэнгэ, Б.Баяраа, С.Номин-баясгалан нар таван удаа өргөдөл, мэдээлэл гаргасан байна. тэдний хэд нь яг өөрт хамааралтай хуу-

лийн зөрчлөөр үндсэн хуультай “ноцолдсон” бол гэдэг нь эргэл-зээ тэй. тиймээс л тэд нийг үндсэн хуу лиар “мэргэшсэн иргэд” гэдэг аж.

хоёр дахь жишээ нь, мэргэ-шээ гүй нэгэн өөрт шууд хамаарал бүхий асуудлаар өргөдөл гаргавал дээрх олон баталгаа, “болзол”-ыг хангаж Цэцийн босго давахын зэрэгцээ мэтгэлцээнд ялагдвал мөнгө төлнө. Маргаанд ялагдвал тухайн асуудлыг судал сан, ажилласан үхЦ-ийн гишүүд, ажилтнуудын үйл ажиллагааны зардлыг гаргах хачин сонин хуулийн заалттай. ийм ээдрээтэй байдлын эсрэг зарга мэдүүлнэ гэдэг гарынхаа модыг харалгүй

үндсэн хуулийн зөрчлийг цэцийн гишүүд илрүүлэх үүрэгтэй болгоёэцэг хуулийг бүрэн манаж байгаа хэмээн тусгай эрх ямба эдлэх нь учир дутагдалтай.

Мөн жирийн иргэн өргөдөл, мэдээлэл гаргах бол “залхаан цээрлүүлэлт”-ийг давах болно. хоёр жишээ дурдахад, иргэн өөрт шууд хамааралтай асуудлаар мэдээлэл гаргавал үхЦ хүлээж авахгүй. өөрт хамааралгүй гэдэг нь өөрийнх нь болон гэр бүл, хамаатан садны эрх, эрх чөлөө зөрчигдсөн тухай мэдээлэл гаргавал Цэц хүлээж авахгүй гэсэн үг. Зүгээр л өөрт хамааралгүй асуудлаар “цэцэрхэж” явах нь хэнээ туссанд тооцогдох тул илүү зан. тэгээд ч Цэцээс нэхэх олон баталгааг хангах, баримт материал цуглуулах нь хуулийн дамжаа төгсөхөөс хавьгүй илүү мэдлэг, цаг шаардах тул тийм хүн ховор байх нь мэдээж. Наад зах нь шийдвэрлүүлэхээр хандсан асуудал нь хэрэг бүртгэх болон мөрдөн байцаах шатанд шалгагдаж байгаа эсэхийг Цэцэд мэдэгдэх ёстой. Мөн шүүх, прокурорын байгууллага хянаж байгаа үгүйг мэдэхийн сацуу уих-д өргөн барьсан хууль тогтоолын төслөөр засварлах найдвар байгаа эсэхийг

бооцоо тавихтай ижил.тиймээс мэргэшээгүй иргэ-

дийн төлөөнөө үндсэн хуулийн зөрчлийг арилгадаг бүтцийг бий болгох нь чухал байгаа юм. Ямар нэгэн иргэн үхЦ-д хандаагүй ч үндсэн хууль зөрчсөн хуулийн заалтууд органик хуульд олон бий. түүнийг илрүүлэх үүргийг үхЦ-д ноогдуулах шаардлага өнөөдөр тулгарч байна.

тухайлбал, хуулийн байгуул-лагын нэгэн хэлэлцүүлэг дээр судлаач нэг хэргийг хуулийн хоёр өөр заалтаар шүүн тасалж буйг жишээгээр харууллаа. Малчин а эхнэр нь амаржих болсон тул хоёр хонь гаргахаар болов. ийнхүү нэг хонио төхөөрч байтал эхнэр нь төрлөө гэнгүүт сандарсан малчин нөгөө хонио муулалгүйгээр төхөөрсөн хонины хамт орхиод явжээ. гэтэл сиймхийг ашиглан түүнийг нь малын хоёр хулгайч “дэлсчихжээ”. тэгэхдээ нэг нь төхөөрсөн хонийг, нөгөө нь амьд хонийг авав. харин нэгийг нь амьд мал хулгайлсан гэж Эрүүгийн хуулиар яллаж, нөгөөг нь өмчийн хулгай гэж үзэн Зөрчлийн тухай хуулиар шийтгээд өнгөрсөн байх жишээний. Энэ тохиолдолд

Маргаанд ялагдсан иргэн

үХЦ-ийн үйл ажиллагааны

зардлыг төлдөг

үндсэн хуу лийн 14.1 дэх заалт буюу “Монгол улсад хууль ёсоор оршин суугаа хүн бүр хууль, шүүхийн өмнө эрх тэгш байна” гэсэн зарчим яах аргагүй алдагджээ. Нөгөөтэйгүүр, нэг нь хохирч, нөгөө нь ял завшсан байж болох нөхцөл үүсэж байна. үүний төлөө хэн ч дуугарахгүй, үхЦ-д өргөдөл, мэдээлэл гаргахгүй. учир нь үүний цаана мөнгө олох, ашиг сонирхол байхгүй учраас үндсэн хуулийн цэцэд өргөдөл мэдээлэл ирэхгүй нь ойлгомжтой.

Энэ мэт жишээ олон хуулиас олдоно. гэтэл үндсэн хууль зөрчигдсөн нь үнэн байтал үл тоомсорлох нь “манаач”-ийн ажлаа “халтуурдаж” байгаагийн илэрхийлэл биш гэж үү.

үхЦ-ийн өнөөгийн бүтцэд зардал чирэгдэлгүйгээр зөрчил илрүүлэх “тасаг” бий болгох боломжтой. дээд шүүхээс то-милдог Цэцийн гишүүнээ байг гэхэд Ерөнхийлөгч, уих-аас томилдог гишүүдэд ийм үүргийг оноож болох мэт. тэд иргэдийг шууд төлөөлдөг байгууллагаас томилогддог учир иргэдийн эрхийг хангахад анхаарах ёстой бус уу.


ТЕнДЕрИЙн УрИлгАОгноо: 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр

Тендер шалгаруулалтын нэр: Төрөл бүрийн булан, швеллер,двухтавр нийлүүлэх Тендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2019/036

“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Төрөл бүрийн булан, швеллер, двухтавр нийлүүлэх цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн борлуулалтын жил бүрийн борлуулалт нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. (2017, 2018 он)

2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна.

3. Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн зөрчилгүй дүгнэлттэй тайлан ирүүлэх жилийн тоо: сүүлийн 2 жил. 2017, 2018 он

4. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй (2017, 2018 он)

5. Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл шаардлагатай эсэх: “тийм” Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл (Монгол хэл дээр) ирүүлэх

6. Тендерийн хамт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцүү тендерийн баталгаа ирүүлнэ.

Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө.

хүчинтэй байх хугацаа: 2019 оны 05 дугаар сарын 13 ний өдөр дуусталТендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө

цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй, Дотоодын давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

“ДУлААны цАхИлгААн СТАнц-4”ТӨрИЙн ӨМчИТ хУвЬцААТ КоМПАнИ

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДцС-4” ТӨхК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310 тоот

өрөө худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357


Тендер шалгаруулалтын нэр: цувимал бөөрөнхий, 6-н талт төмөр нийлүүлэх Тендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2019/035

“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Цувимал бөөрөнхий , 6-н талт төмөр нийлүүлэх цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.





1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн борлуулалтын жил бүрийн борлуулалт нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. (2017, 2018 он)

2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна.

3. Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн зөрчилгүй дүгнэлттэй тайлан ирүүлэх жилийн тоо: сүүлийн 2 жил. 2017, 2018 он

4. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй /2017, 2018 он/

5. Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл шаардлагатай эсэх: “тийм” Үйлдвэрлэгчийн зөвшөөрөл / Монгол хэл дээр / ирүүлэх

6. Тендерийн хамт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцүү тендерийн баталгаа ирүүлнэ.


хүчинтэй байх хугацаа: 2019 оны 05 дугаар сарын 13 ний өдөр дуусталТендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө

цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй, Дотоодын давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

“ДУлААны цАхИлгААн СТАнц-4”ТӨрИЙн ӨМчИТ хУвЬцААТ КоМПАнИ

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДцС-4” ТӨхК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар,

310 тоот өрөө худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357

ТЕнДЕрИЙн УрИлгАОгноо: 2019 оны 01 -р сарын 28-ны өдөр

Тендер шалгаруулалтын нэр: “Босоо булт нүүрс нунтаглах тээрмийн сэлбэг”-ийг сонгон шалгаруулах тендер. Тендер шалгаруулалтын дугаар: МС-2019/019

“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Босоо булт нүүрс нунтаглах тээрмийн сэлбэг” нийлүүлэгчийн тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.


Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 (тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.



1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил бүрийн борлуулалтын орлого нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. (2017, 2018 он)

2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна.

3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын туршлага: Сүүлийн 2 жил буюу (2017, 2018) онуудын жилийн дүн нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй бараа нийлүүлсэн байна.

Тендерийн хамт төсөвт өртгийн 2%-тай тэнцэх 4,664,309 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Хүчинтэй хугацаа: 2019 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдрийг дуустал


Тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 -р хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДцС-4” ТӨхК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310

тоот өрөө, худалдан авах ажиллагааны хэлтэс, Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-1309 7000-1357

Г.БилгүүнЗГМ


ЗгМ: Зочин

Огноо: 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын нЭр: Дунд даралтын хаалт нийлүүлэхТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын ДУгААр: МС-33/2019

“ДцС-4” ТӨхК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Дунд даралтын хаалт” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу. Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил бүрийн борлуулалтын орлого нь санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 2017, 2018 он тус бүрээр2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: 2017, 2018 тус бүрээр/нотлох баримтын хамт/ сүүлийн 2 жилийн дүн Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй гэрээт ажил гүйцэтгэсэн байна.Тендерийн хамт тендерт санал болгосон үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцэх дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ. Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй. Монгол улсын гарал үүсэлтэй бараанд давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.


312, 313 тоот өрөө худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-13097000-1357

Огноо: 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын нЭр: Төрөл бүрийн шибер нийлүүлэхТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын ДУгААр: МС-29/2019

“ДцС-4” ТӨхК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Төрөл бүрийн шибер” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу. Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн, жил бүрийн борлуулалтын орлого нь санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 2017, 2018 он тус бүрээр2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ:Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: 2017, 2018 тус бүрээр/нотлох баримтын хамт/ сүүлийн 2 жилийн дүн Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй гэрээт ажил гүйцэтгэсэн байна.Тендерийн хамт тендерт санал болгосон үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцэх дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28 -ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ. Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй. Монгол улсын гарал үүсэлтэй бараанд давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.


312, 313 тоот өрөө худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-13097000-1357

Огноо: 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын нЭр: Өндөр даралтын хаалт болон түүний сэлбэг нийлүүлэхТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын ДУгААр: МС-26/2019

“ДцС-4” ТӨхК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Өндөр даралтын хаалт болон түүний сэлбэг” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу. Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил бүрийн борлуулалтын орлого нь санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна.,2017, 2018 он тус бүрээр2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: 2017, 2018 тус бүрээр /нотлох баримтын хамт/ сүүлийн 2 жилийн дүн Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй гэрээт ажил гүйцэтгэсэн байна.Тендерийн хамт тендерт санал болгосон үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцэх дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ. Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй. Монгол улсын гарал үүсэлтэй бараанд давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно. Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, Эрчим хүчний

гудамж, “ДцС-4” ТӨхК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 312, 313 тоот өрөө худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас: 7018-

1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-13097000-1357

ТЕнДЕрИЙн УрИлгАТЕнДЕрИЙн УрИлгАТЕнДЕрИЙн УрИлгА

Агаарт зургаа эргээд, бидний үеийнх шиг эсгий гудсан дээр буувал нас барах байх

З.Цэлмэг@tselmegZGM

Монгол циркийг анх байгуулсан Ж.Раднаабазар, Д.Гомбо, Л.Нацаг нарын цэл залуухан хөргөөс эхлээд дэлхийн дээд амжилтуудыг эвдсэн манай циркийн үзүүлбэрийн түүхэн мөчийг харуулсан гэрэл зургуудыг ахмад циркчин, Соёлын тэргүүний ажилтан Ё.Намсрай гуай нямбай гэгч нь хадгалжээ. Энэ жил 87 насыг зооглож буй Ё.Намсрай болон гэргий Д.Ичинхорлоо нарыг монгол циркийн амьд архив гэж болохоор. Эдүгээ цагт циркийн үе үеийн түүхийг хүүрнэж, залуу үедээ уламжлах буурай гэвэл эдний гэр бүл л байна. Циркийн урлагтай амьдралаа холбосон Ё.Намсрай гуайн гэр бүлийг “Зочин” буландаа урилаа. “Хөгшин бид хоёрын

урлаг гэхэд дэндүү эрсдэлтэй санагддаг?

-Ё.намсрай: Циркийг урлаг гэхээс илүү биеийн тамир, спорт талаас нь яривал арай дөхнө. Биеийн тамирын үзүүлбэрийг уран сайхны аргаар түмэнд үзүүлдэг учраас урлаг гэж үздэг. ухаандаа акробат, үсрэлтийн төрөл бол тэр чигтээ спорт. амь насанд маш их эрсдэлтэй. Миний мэдэхийн морин дээрээс унаж, тоглолтын үеэр элдэв зүйлд цохигдох зэргээр 2-3 хүн амь насаа алдаж байлаа. аюулгүй байдлаа их сайн бодож ажиллахгүй бол амаргүй ажил. одоо хамгаалалт их сайн болсон л доо. түүнээс агаарт зургаа эргээд бидний үеийнх шиг эсгий гудсан дээр буувал хүн яаж тэсэх вэ дээ. Бараг нас барах байлгүй.

-бэртэж гэмтэх тохиолдол гарч байв уу?

-Д.ичинхорлоо: 1967 онд би их хүнд бэртэж билээ. дөрвөн эмэгтэй агаарт олсны үзүүлбэр үзүүлээд дуусаж, ёслох үед олсны бэхэлгээ тасраад, саваад ойчсон. Намсрай намайг үхсэн байх гэж бодсон гэсэн. Эмнэлэгт очсоныхоо дараа л ухаан орсон. Намайг автобусаар гэмтлийн эмнэлэгт хүргэснийг дараа нь мэдсэн. ташаандаа гэмтэл авч, дөрвөн хавиргаа хугалсан. Эмнэлэгт боолт хийлгэх гээд байж байтал эмчтэй хамт орж ирсэн настайвтар нэгэн эмэгтэй намайг “Циркийнхэн гайгүй ээ, бараг зүгээр байхаа” гэх үед дотор ямар сайхан болсон гэж санана. тэндээ сар гаруй хэвтэж, ажилдаа орсны дараа манайхан намайг “амьд үлдсэн азтай хүнийг Польш руу тоглолтоор явуулна аа” гээд явуулж билээ.

-бэртлийн дараа эргээд үзүүл-бэрээ үзүүлэхэд айдастай байсан уу?

-Д.ичинхорлоо: хүн их хачин, дуртай зүйлээ үхэн хатан хий дэг. үхэхээ шахсан байж дараагийн удаа больё гэхгүй, эргээд л сургуулилалтаа хийгээд эхэлсэн. Би агаарын гимнастикийн жүжигчин биш ч циркийн жүжигчин л бол хийх ёстой гэсэн итгэл үнэмшилтэй байсан шүү.

-таны үед циркийн уран бүтээлээр хөгжиж дэвжих боломж хэр байсан бэ?

-Ё.намсрай: шинэ жил, Майн болон октябрийн баяр гээд л жилд уран бүтээлийн хөтөлбөрөө 4-5 удаа шинэчилдэг байсан. үүний нэг сул тал нь хүн нэг төрлийн

түлхсэн болоод л хийдэг байсан юм. хамгаалалтын хэрэгсэлгүй, үсрээд буухдаа эсгий гудсан дээр л буудагсан. одоо бол банз нь нумраад л яг л татсан торон дээр ойж байгаа мэт шиддэг, газардахдаа ч зөөлөвч дээр бууж, аюулгүй байдлыг сайн хангадаг болжээ.

-акробат циркийн хам-гийн хүнд үзүүлбэр. Харин монголчууд хэр гүйцэтгэдэг вэ?

-Ё.намсрай: акробат олон төрөл. Сүүлийн үед манай залуу жүжигчдийн үзүүлж буй амжилт бол дэлхийд дээгүүр цохиж байна. Бидний үед хэдий дэлхийн амжилтыг шинэчилж байсан ч одоо бодоход эхлэл төдий байж. хоёр эргэхэд дуу алддаг, гурав эргэхэд зарлаж, тунхагладаг байсан бол одоо 5-6 эргэж байна. акробатын үзүүлбэрийг төгс боллоо гэж хэлэх арга алга. Залуу үе маань улам л мундаг болсон. гэхдээ эргэлт хязгаартай байх, арай ч 20 эргэхгүй байлгүй дээ. шидэх банзны төрлөөр монголчууд дээд цэгт нь явж байгаа ч үзүүлбэр нь цөөн байна.

-үзүүлбэрийн үед үзэгчид жүжигчнийг унаж бэртэх вий гэж их айж тэвддэг. Циркийг

тааваараа өтөлж байгаа нь циркийн буян” хэмээн бидний яриа эхэлсэн юм.

-Юуны өмнө та өөрийгөө танилцуулахгүй юу?

-Ё.намсрай: Би Булган айм-гийн хантай сумд 1932 онд төрсөн. Манайх гэдэг айл циркийн урлагтай нэг насаа холбосон доо. өдийг хүртэл хөгшин бид хоёр өндөр насны тэтгэврээр хүнээс гуйхгүй дажгүй л амьдарч байна. Энэ бол циркийн маань буян.

-Цирктэй яаж яваад амьд-ралаа холбосон бэ?

-Ё.намсрай: Сумын бага сургуулийг 1950 онд дүүргээд улаанбаатар хотод ирж, цэргийн сургуульд элссэн. гэвч сургууль маань 1954 онд татан буугдаж, улмаар циркт шалгалт өгч орж байлаа. 1956 онд циркчин болсон цагаас хойш 1982 он хүртэл нийт 26 жил жүжигчнээр ажилласан юм. 1982-1987 онд циркт зохион байгуулагчаар ажиллаж байгаад тэтгэвэртээ суусан даа.

-Д.ичинхорлоо: Би бол санам-саргүй явж байгаад л цирк чин болсон хүн. Ээж маань өвчнөөр нас барсны дараа аав, дүү нартайгаа хотод орж ирээд, найзтайгаа хамт

урлагийн сургуульд шалгуулаад циркийн ангид элсэж, амьдралаа холбосон. тэр үед тавдугаар ангид л байсан байх. Бага байхдаа ганц удаа цирк үзэхдээ тусгай хүмүүс л ийм ажил хийдэг байх гэж ойлгосон. түүнээс өөрөөр би цир-кийн талаар огт мэддэггүй байлаа.

-та ямар үзүүлбэр үзүүлдэг байсан бэ?

-Д.ичинхорлоо: Жүжигчид циркийн сургуулийг дөрвөн үзүүлбэр үзүүлэх чадвартай болж төгсдөг. аль алиныг нь хийж чаддаг байх ёстой. гэхдээ чадах нь байна, чадахгүй нь ч бий. Би жонглёр, акробат, тэнцвэр, агаарын гимнастик гээд л аль алиныг нь хийдэг байсан.

-Ё.намсрай: харин би акробат, тэнцвэр, үсрэлт гэсэн гурван төрлийг үзүүлдэг байсан. Циркт орсныхоо дараа жил буюу 1957 онд шидэх банзны үсрэлт үзүүлдэг болж, удалгүй дэлхийн амжилтыг шинэчилж билээ. шидэх банзнаас үсэрч, агаарт гурав эргэлдэж, буух нь тухайн үеийн хамгийн том амжилт байсан юм. одоогийн залуучууд бүр зургаа эргэдэг болсон байна лээ. Бидний үед шидэх банзны үзүүлбэрийг хус модны, дараа нь дубэн банзаар

уран бүтээлээр дагнах боломжгүй учраас сайн үзүүлбэрүүд хурдан мартагддаг юм билээ. Бас Соёлын яаманд орлогын төлөвлөгөө өгдөг байсан нь бүр ч долоон дор зүйл. төлөвлөгөөндөө хүрэхгүй бол улс өгдөг татаасаа хасдаг. тиймээс орлого олохын тулд тоглолт хий-гээд л яваад байхаас аргагүй тул тэр хэрээр шинэ уран бүтээл, сургуу лилалт хийх боломж хомс. хөдөөгүүр 4-5 бригад тогтмол явж, үлдсэн нь хотод байнгын үзүүлбэр үзүүлж байж төлөвлөгөөгөө биелүүлдэг байсан шүү дээ. одоо бол нэг төрлөөр насаараа зүтгэдэг болсон. тиймээс сайн уран бүтээл гарахаас аргагүй.

-Гэхдээ таны үед циркийн урлаг хүмүүст их хүрсэн байх?

-Ё.намсрай: тэгэлгүй яах вэ. Ямар ч байсан орон нутгийнхандаа жилд нэг удаа циркийн урлагаар үйлчилдэг л байсан. Зам харгуй, тээврийн үйлчилгээ муу байсан тул үхэр тэрэг, морин тэргээр очих газартаа очоод, ард түмэндээ тоглолт үзүүлдэг байлаа. Зочид буудал, зоогийн газар ч гэж байхгүй. Клубын тайзан дээр гудас дэвсээд унтдаг, нэгдлийн дарга нарын өгсөн хонины махыг задгай гал дээр тогоонд чанаж идээд л явдагсан. Яваандаа Зил-130, ФаЗ автобус, галт тэргээр явдаг болсон. одоо шууд онгоцоор очдог болжээ. гэсэн хэдий ч цирк хүмүүст хүрэхгүй л байна. ихэнх нь гадаадад гарч, эсвэл олон улсын томоохон тэмцээн уралдааны бэлтгэл хийдэг болж.

-та олон улсын байдлыг хэзээ нээс сонирхдог болсон юм бэ?

-Ё.намсрай: хар залуугаасаа сонирхдог байсан шүү.

-Циркийн тэр их ажлын хажуугаар танд сонин унших зав байсан хэрэг үү?

-Ё.намсрай: Бидний үед тоотой хэдхэн сонин байснаас “үнэн”, “хөдөлмөр”-ийг тогт-мол захиалж уншдаг байлаа. Циркийнхэн намайг тогтмол хэвлэл идэвхтэй захиалдаг гэж үнэлдэг. одоо ч гэсэн би 107 мянган төгрөгөөр хэвлэл захиалдаг. хар багаасаа дадсан зүйл учраас сонин уншихгүй л бол болдоггүй золиг л доо. Сонин их уншдаг хүн чинь олон улсын байдлыг ойлгодог, ойлгоод ирэхээр аяндаа учрыг нь олоод, сонирхоод эхэлдэг юм байна.

-та хоёр хосолж хэчнээн үзүүлбэр үзүүлсэн бэ?

-Д.ичинхорлоо: акробат тэнцвэрийн үзүүлбэр анх үзүүлж байсан. хосолсон үзүүлбэр бараг гурвыг гаргасан байх. гэр бүлийн хамгийн анхны хос үзүүлбэр шүү. гадаад улс оронд эх орноо зарлуулаад, үзүүлбэрээ үзүүлээд явдаг байсан маань залуу насны хачин сайхан оргил үе минь байж. Социалист орнуудаар их явна аа. орост бараг гурван сар амьдарч, тоглосон үе ч бий.

“Бид циркийн анхны хос үзүүлбэртэй гэр бүл”

шидэх банзны төрлөөр бид дээд

цэгт нь явдаг ч үзүүлбэр нь цөөн

байна


ZGM DAILY2019.01.28, mOnDAY ~ №018 (1070) 7ThE OFFICIAl gAzETTE

ZGM: HIGHLIGHTS

PoliticsPresident Battulga Khaltmaa turns to prosecutor over misuse of air pollution reduction budget.

Minister of Finance Khurelbaatar Chimed receives Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the People’s Republic of China to Mongolia Xing Haiming to discuss the implementation of ongoing projects, such as the new waste-water treatment plant and 20.9 km long auto road.

State Secretary of the Ministry of Foreign Affairs Davaasuren Damdinsuren pays a working visit to Canada. During his visit, he met with Mr. Donald Bobiash, Assistant Deputy Minister/Asia Pacific of the Department of Foreign Affairs and Trade Development of Canada. Sides agreed to organize the 8th roundtable of the two countries in Ulaanbaatar city, set a roadmap of bilateral cooperation, advance relations, build a mechanism of ministerial consultative meeting and cooperate in multilateral and regional arena.

Mongolian delegation led by MP Baatarbileg Yondonperenlei meets Speaker of the National Assembly of South Korea Moon Hee-sang. Mr. Baatarbileg the National Assembly to pay attention to the matter of constructing the Mongolian Natural History Museum with non-refundable aid of South Korea, which was agreed at the meeting between the Presidents of the two countries in 2016.

According to the Independent Authority Against Corruption, the losses from misuse of power totalled MNT 663.2 billion in 2018.

EconomyAccording to the Bank of Mongolia, the bank allocated MNT 118 billion to the 8 percent mortgage loan program in 2018.

Minister of Mining and Heavy Industry Sumiyabazar Dolgorsuren attends the annual World Economic Forum in Davos-Klosters, Switzerland. The minister held meetings with representatives of some foreign banks, financial organizations and stock exchanges within the framework of ensuring preparation works of selling up to 30 percent shares of Erdenes Tavan Tolgoi JSC at foreign and domestic stock markets.

Mongolian Copper Corporation releases a statement, denying the allegation involving a sale of 49 percent of Erdenet Mining Corporation to a Singaporean firm.

Top 20 Index falls 0.26 percent, to 21,379.66 points. MSE A Index increases 0.02 percent, to 9,880.39 points. MSE B Index grows 0.18 percent, to 8,671.03 points. Market cap stands at MNT 2.46 trillion.

sociEtyWithin the project “Disaster Risk Reduction Strengthening for Dzud”, Save the Children in Mongolia reported that the organization would render assistance to 405 households of Bayannuur, Bulgan, and Tsengel soums of Bayan-Ulgii province. Accordingly, cash and material assistance worth MNT 240 thousand was handed over to 137 households of Tsengel soum.

Giuseppe Verdi’s La Traviata to be performed at the National Academic Theatre of Opera and Ballet of Mongolia on February 3.

Scan the QR code for further information and to purchase the ticket.

Baabar@baabar

Soviet perSonSoon after retaining their po-

litical power, the Bolsheviks ad-ministered an idea that the new society should consist of advanced people. In other words, they de-cided on biologically construct-ing new people. The founders of the Soviet system kept repeating how these “superior people” were necessary to create genu-ine communism. In 1924, leon Trotsky wrote about this in his work literature and Revolution, describing a superman by saying, “Communists or the future cit-izens will have the capacity to fully control themselves, direct their willpower to greatness, and dedicate themselves to the society and rules of life”. Even Karl marx was dreaming of a superman that could “fish in the morning, hunt in the afternoon, rear cattle in the evening and do critical theory at night.”

Thus, the term Soviet person was born. The term was about ex-perimentally grooming the next stage of homo Sapience evolution in a marxist methodology. The idea was that everyone living in Soviet society would eventually become a “Soviet person” as a result of step-by-step schooling. maxim gorky once wrote about this experiment to create the “new Person” as, “Bolsheviks led by lenin is conducting monstrous experiments on Russians… The objective is the experiment on living matters of the human body.”

The term Советский человек (Soviet person) has been widely used in SSSR since then. It was followed by instructions of proper characteristics and ethics for being a citizen of the SSSR. Stalin went to a great extent in building the ideal image of the Soviet person. he was the founder of art and lit-

From Homo Sovieticus to Homo Postsovieticus

erature ideology called Socialist Realism. It could be called an art style that advocates Soviet per-son and ideology that worshipped one man, and on the other hand, inscribed classicism and realism approach to it. But it is difficult to fully describe Socialist realism. For art and literature works to be in this genre, they have to tempt leaders, or at least have to stay out of their criticism. Foremost requirement of Socialist realism is that it demands loyalty (patri-otism) from the artist. Even if it looks loyalist to one authority, it will not be socialist realism if another official thinks otherwise. After the war, one of the films of a famous screenwriter Alexander Dovzhenko took the attention of nikita Khrushchev. however, Stalin fired the screenwriter af-ter watching the film on the basis that it was not “loyal” to the party. As such, socialism realism is not determined by art writers, it is dictated by the people in power.

was this Syberian kid named Pav-lik morozov. he has denounced his father to the authorities for hiding grains that were supposed to be turned to the government and was in turn killed by his fam-ily. Thousands of morozov’s stat-ue was erected in SSSR and his heroic short life was a subject of numerous reading, songs, plays, and literature, which became a nurturing material for countless Soviet persons. mao zedong was also aggrandizing children who were protesting their parents, teacher, and family as the ideal “Soviet person” during the Cultur-al Revolution. This has happened to a civilization that has been in-doctrinated by Confucius, who once said “not only is it wrong to denounce your father of stealing a sheep, it breaks that family, which is the foundation of a nation, for thousands of years.

Once Brezhnev took power, the term “new Person” or “Soviet Person” was replaced by the “So-viet lifestyle” (советский образ жизни). At the 25th Congress of the Communist Party of the Sovi-et Union, Brezhnev leonid char-acterized the concept of “Soviet lifestyle” as follows:

“Another major outcome of the path traveled is our Soviet way of life. The atmosphere of genuine collectivism and comradeship, solidarity, friendship among all nations and peoples of the coun-tries that are growing stronger by the day, the moral health which makes us strong, persistent - these are the bright sides of our way of life, are the great gains of social-ism which have entered into the flesh and blood of our of reality.”

The Soviet lifestyle is a dis-cipline that Soviet people must follow within the society, econ-omy, life, and culture. A Soviet man must always be selfless, learning, workaholic, healthy, strong, enthusiastic, and loyal to socialist evolution. The main requisite from Soviet person was the conscious hard discipline. The new person never followed intu-itions, but must always control themselves with class conscious-ness. They must also safe keep the social property as personal property. They are not allowed to have nationalism and must re-spect all countries in the SSSR. The attitude towards labor must be ardent, engaging, passionate and must surpass basic human instinct.

This norm was common not just in the Soviet Union, but in all oth-er communist countries. While the

17 articles of Soviet lifestyle was directly translated from Russian and was “legalizing” at the 17th Congress of the mongolian Peo-ple’s Revolutionary Party, north Korea was fostering Communist Koreans under the cover of Juche. mao was preparing the red guards era and Ceausism dogma was be-ing forced in Romania. The ex-periment of a new Person was not that extreme in Eastern Eu-rope, but the general idea was still similar. All of them were closed societies.

The first example of a Soviet man was a miner Alexey Stakha-nov. he overperformed his duty of mining seven tons of coal by 15 times. This unbelievable achieve-ment was later discovered to have been performed by a whole team of prisoners. Stakhanov was glo-rified throughout the SSSR and started the Stakhanovite move-ment in the whole country. Thou-sands of Stakhanovites were born in every labor sectors. The idea is to replace the market competition with impulse, which was expect-ed to even exceed the production plan.

After Vera mukhina’s well-known sculpture Worker and Kolkhoz Woman was exhibited at an auction in Paris, it has become the new classic image of male and female Soviet persons.

Homo SovieticuS

In 1918, a Russian philosopher Sergei Bulgakov came up with a term “homo socialisticus”. It ex-plained the horrific experiment of human engineering called “new person” of the Bolshevik Russia on the examples of the military, especially the marines. he wrote, “You can see that the appearance of Russian militants, especially the marines, have become sinis-ter-looking… Without any con-science, transformed into anoth-er version of Darwin’s monkey, homo Socialisticus.” The main character of mikhail Bulgaov’s heart of a Dog, Sharikov, became an infamous character that is a practical joke of the Soviet per-son. Afterward, the term homo Sovieticus that was cited by a Rus-sian author grigory zinoviev who has run away the country, became widespread.

let us look back at the Soviet person. not stupid, properly edu-cated. no one scared or oppressed them. But they did everything for others voluntarily. The character-istics of instilling fear, denouncing others, and flatters are the particu-lar manners of the Soviet person. Since they like doing these things,

it is their basic morals.Asking human nature and

morale in a boundless society is immoral itself. Owing to the fact that people are raised within the moral boundaries of its environ-ment, blaming others’ morales from a different perspective, or comparing them to the immoral morality of Chinggis’ empire is nonsense.

The “new person” or “Soviet person”, as a result of the Soviet lifestyle that caused generations of brainwashing, compulsion, op-pression, the social system with-out private properties:• obeys the community (par-

ty organization)• avoids free status and ac-

countability• aggressive towards the

weak and submissive to-wards the strong

• lacks independent views and actions

• expects others to complete the task

• enslaved in terms of men-tality

• apart from the idea of indi-vidualism and dignity

• entirely dependent on a government

• isolated from world cul-tures

• vandalizes public property• neglects the quality of his

labor• steals from workplace• lacks initiative and evades

responsibility• lacks enthusiasm• capable of fulfilling any

task regardless of moral standards, growing to be an actual “new person”.

The experiment to create a

Soviet person that persisted for many years has produced a whole new “disciplined” version of hu-mankind that is accustomed to the reality of communist soci-ety and fixated on following the ideals without any other choices. Closed-minded in every perspec-tive, this human herd is growing up without realizing the current society or imagining another life-style for generations. From the revolutionary figures to a farm-er, this situation has covered all social classes. In this sense, the homo Sovieticus, regardless of its social position, are made from the same mold, especially in terms of their rationality.

Explaining the post-soviet men-tality of the “Soviet person” and its effect on Mongolia, the second part of the article will be pub-lished on February 4th.

Soviet experiment to create advanced people resulted in human herds that avoid responsibility

The moral standards required to be a Soviet person is different from the natural morality of hu-man. When Stalin was in power, the ideal person for every child

• Founders of the Soviet system kept repeating how these “superior people” were necessary to create genuine communism.

• The characteristics of instilling fear, denouncing others, and flatters are the particular manners of a Soviet person.

• Closed-minded in every perspective, this human herd is growing up without realizing the current society or imagining another lifestyle for generations.

Өдрийн хэмнэл


ЗУРХАй

Билгийн тооллын 23Өвлийн адаг хөхөгчин үхэр сарын есөн улаан мэнгэтэй, хөхөгчин үхэр өдөрҮс засуулбал: Эд эдлэл, идээ ундаа олдононаран ургах, шингэх: 08.23-17.45Барилдлага: Үл зохилдохШүтэн барилдлага: Сэрэхүй Суудал: Шороо

Аргын тооллын нэгдүгээр сарын 28, Сумъа гараг. Билгийн тооллын 23, Салхины эх одтой, хөхөгчин үхэр өдөр. Өдрийн наран 08.23 цагт мандан, 17.45 цагт жаргана. Тухайн өдөр тахиа, могой жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн. Эл өдөр архи уух, тамхи татах, сэтгэл муутантай нөхөрлөх зэргийг цээрлэх хэрэгтэй ба хишиг даллага дуудуулах, насан бүтээл хийлгэх, мал арилжих, буг дарах, газрын ам бооход сайн. Эрдэнийг гадагш өгөх, байшингийн суурь тавих, угаал үйлдэхэд муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун зүгт мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд, эдлэл, идээ, ундаа олно.

Тв ХөТөЛБөР

495671832

641329785

283954167

852746913

739518246

317862594

176283459

564197328

928435671

(өмнөх дугаарын хариу)

ЗГМ: СүДОКү

7

2

4

2

8

5

21

9

9

4

5

3

1

3

7

41

98

8

6

“Травиата” дуурьхэзээ: 2019.02.03-ны 17.00 цагтхаана: УДБЭТТасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

“хунт нуур” бүжгэн жүжигхэзээ: 2019.02.02-ны 17.00 цагт хаана: УДБЭТТасалбарын үнэ: ^10-30 мянга

10.00 Монгол инженер

14.30 Эх өв: “Монгол гэрийн түүх”

15.10 Нийгмийн хэлэлцүүлэг

18.00 Эх орны төлөө

19.15 АТГ-ын мэдээлэл

21.15 “Засгийн газар-2018 онд” ЗГХЭГ-ын дарга Г.Занданшатартай хийсэн ярилцлага

07. 00 Ногоон хот Нэвтрүүлэг

11.00 #Made in Mongolia” Баримтат нэвтрүүлэг

14.00 “Суутнуудын намтар” Нэвтрүүлэг

18.00 “Бизнесийн төв цэг” Мэдээний хөтөлбөр - давталт

20.00 “Сая долларын суутан” Нэвтрүүлэг

22.30 “Амжилтад хязгаар үгүй” Нэвтрүүлэг

07.00 Зураглал

09.55 Хөгжмийн завсарлага

13.45 Би Монгол хүн

14.10 “Х-ТҮЦ” хошин шоу тоглолт

15.50 “Аугаа уран зургууд” цуврал нэвтрүүлэг

20.40 “Яг түүн шиг” шоу нэвтрүүлэг /3-р дугаар/

01.10 “Монголчууд XX зууны эхэнд” нэвтрүүлэг

07.00 “Өнөө өглөө”

12.00 “Хөтөч” мэдээллийн хөтөлбөр

13.30 “Ан амьтдын ертөнцөөр” /season-8/ 8-р хэсэг

16.00 “Тахианы өд” ХОАК 45-р анги

19.00 “Оргил цаг” мэдээллийн хөтөлбөр

20.45 “Нийгмийн эргэх хариуцлага” нэвтрүүлэг

21.30 “Тэрбумын ертөнц” ОАК 11-р анги

ОНЦЛОХ үЗвЭР

“Эх ундарга” язгуур урлагийн тоглолтхаана: Corporate Convention Centreхэзээ: 2019.02.01-ний 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 35 мянга

“ПАЙТ вЭлТ МЕнЕжМЕнТ” ххК (рД:6388183)-ийн нэрийг

“ПАЙТ КАПИТАл” ххК болгож өөрчлөхөөр шийдвэрлэснийг зарлаж байна.

БоСоогоор.1. Давтан хийх2. Монгол орны хоймор аймаг3. Савны доод хэсэг4. Явган шог яриа

буюу анекдот гэдэг үгний монголчилсон хэллэг5. Өлчир6. Ав хоморгын үед отоог өөрөөр

нэрлэдэг нэр7. Эрхүү хотын Орос нэр8. Улс хоорондын ачаа тээвэр

ЗГМ: үГИйН СүЛжЭЭ

өмнөх дугаарын хариу / 01.25

АГУИ

Х

АЛТ

С

МАН

МӨСТ

Э

Н

Н

АХ

Р

ГОО

Р

Л

АЦ

ОРОЙ

О

УХНА

Т

И

ОИР

ЦОД

Э

САН

Г

ХАЦУ

1

10

13

6

11

2

16 17

73

9

12

15

84 5хӨнДлӨнгӨӨр:1. Сүмо бөхийн барилдааны талбар буюу дэвжээ6. ОХУ-ын Алтайн хязгаарт байх жижиг хот9. Монголд ЗХУыг төлөөлөн сууж олон эх орончдыг хэлмэгдүүлэн цаазалж, олон алдаа завхрал гаргасан буриад хүн10. Худгаас ус татах урт иштэй хутгуур11. Холливудын кино

академийн дээд шагнал12. Увс аймгийн харьяат МУ-ын заан13. Хилэнц, муу зүйл14. Монгол гэрийн хаалганы дээд

талын хэсэг15. ОХУ-ын БХ-ын сайд, Монгол угсаат Тува иргэн16. Савдаг 17. "Титаник" киноны нэгэн гол дүр

УБ-БЭЭжИН 17.15 19.30БЭЭжИН-УБ 20.30 23.00УБ-ХОНКОНГ 07.50 12.25ХОНКОНГ-УБ 13.25 18.05УБ-СӨҮЛ 07.45 12.05СӨҮЛ-УБ 13.20 16.05УБ-ТОКИО 08.55 14.30ТОКИО-УБ 15.30 20.25УБ-ХӨХ ХОТ 10.30 12.00ХӨХ ХОТ-УБ 13.00 14.40

1959 он. Улс орон даяар “Соёлын довтолгоо” өрнүүлэх тогтоол гарлаа. Бүх нийтээр соёлжиж, усанд орох, дотуур хувцас хэрэглэх, шүдээ угаах зэрэг наад захын дадал сууж, хүмүүс ариун цэвэрч байдлыг эрхэмлэх хэрэгтэй болов. Энэхүү

“Соёлын довтолгоо”-г хэрэгжүүлэх үүрэгтэй ариун цэврийн байцаагч Далхаа нэгэн суманд ирснээр үйл явдал өрнөнө.“Маск” продакшны дэлгэцийн хоёр дахь бүтээл “Соёлын довтолгоо” уран сайхны кино нэгдүгээр

сарын 19-нөөс кино театрууд болон Corporate Convention Centre-ийн дэлгэцнээ гарч эхэллээ. Киноны найруулагчаар Д.Мөнхбат ажиллаж, М.Баярмагнай, ж.Мөнхсайхан нар гол дүрд нь тогложээ.

“Соёлын довтолгоо” өрнөлөө

“Учиртай гурван толгой” балет хаана: УДБЭТ хэзээ: 2018.02.10-ны 17.00 цагт Тасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

“Дон Кихот” бүжгэн жүжигхэзээ: 2018.03.17-нд 17.00 цагт хаана: УДБЭТ Тасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

“Спартак” балетхэзээ: 2018.02.23-24-ний 17.00 цагт хаана: УДБЭТ Тасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

УВС-24o

-36o

ХОВД -14o

-25o

ЗАВХАН-14o

-24o

БАЯНХОНГОР -5o

-20o

ГОВЬ-АЛТАЙ -10o

-20o

ӨВӨРХАНГАЙ -7o

-16o

АРХАНГАЙ -7o -17o

ХӨВСГӨЛ -9o

-23o

БУЛГАН -7o

-20o

ТӨВ -6o

-19o

ДУНДГОВЬ -5o -17o

ӨМНӨГОВЬ -0o

-17o

ГОВЬ-СҮМБЭР -4o

-19o

ДОРНОГОВЬ-2o

-17o

СҮХБААТАР-3o -18o

ХЭНТИЙ -3o

-21o

СЭЛЭНГЭ -11o

-20o

ОРХОН -6o

-16o

ДАРХАН-УУЛ -10o

-18o

ДОРНОД -2o

-18o

БАЯН-ӨЛГИЙ -13o

-16o

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР II.01 -10o

-18o9 м/с

6 м/с

Үүлшинэ

I.29 -16o

-22o8 м/с

10 м/с

Ялимгүй цастай

I.28 -5o

-16o9 м/с

6 м/с

Үүлшинэ Багавтар үүлтэй

I.30 -13o

-26o 7 м/с

5 м/с

8 м/с

6 м/с

Багавтар үүлтэй

I.31 -9o

-22o

фОТО АГшИН

С.Батсайхан / ЗГМ©Явган хүний гарцын цагаан шугамд үхэл, амьдралын зааг бий. Тоомжиргүй нэг үйлдлээс болж хэдэн ч хүний амь үрэгдэж мэднэ.

2019.01.28, даваа ~ №018 (1070)

Эдийн ЗасаГ9ЗаСгийН гаЗрыН МЭдЭЭ СоНиН

Билл Лихэйн, Дэн Муртафдизелийн оронд бензин

хөдөлгүүрт машиныг илүүд үзэх болсон Европын жолооч нарт газрын тосны зах зээл ивээлтэй байна. Европт шинээр бүртгүүлсэн дизель хөдөлгүүрт машин 2017 онд 39, 2018 онд 32 хувиар тус тус цөөрснийг олон улсын Эрчим хүчний агентлаг (IEA) тооцоолжээ. хэрэглээ өөрчлөгдөх хэрээр тив даяар бензиний үнийн зөрүү 2008 оноос хойш үнэмлэхүй буурлаа.

“дизель түлш шахагдах хэрээр бензиний хэрэглээ өснө” хэмээн лондонд төвтэй Facts global Energy консалтингийн компанийн Стив Сойер тайлбарлав. дээр нь тус тивийн бензиний нийлүүлэлт өдөр бүр бараг нэг сая орчим баррелиар нийлүүлэлтээсээ илүү яваа учраас үнэ өсөх магадлал хомс хэмээн ноён Сойер үзэж байлаа. дизель хөдөлгүүрт автомашин нь Европын худалдан авагчдын гол сонголт байсан үе саяхан. гэвч 2015 оны дизельгэйт дуулиант хэргээс хойш хэрэглэгчид дизель хөдөлгүүрээс эрс хөндийрч эхэлсэн юм.

үнийн зөрүү ч багассаар буй. Эдүгээ бензиний жижиглэнгийн дундаж үнэ дизель түлшнийхтэй харьцуулахад гурван центээр хямд байна. гэтэл Европын Комиссын статистикаас үзвэл бензин ердөө 2015 онд дизелийн түлшнээс 23 евро центээр үнэтэй байжээ. татварын тал дээр бензин машин бүр ч ашигтай. татварыг нь хасаж тооцох тохиолдолд Европын бензиний дундаж үнэ бүр есөн центээр хямд болж таардаг. тэгвэл 2015 онд бензиний дундаж үнэ дизель түлшнийхээс дөрвөн центээр үнэтэй байсан юм.

Бензин машины өгөөж гол нь дэлхийн газрын тосны зах зээлийн үнийн савлагаанаас үүдэлтэй. Ялангуяа, аНу-д хурдацтай өсөж буй газрын тос боловсруулагчдын бүтээг-дэхүүний бүтцэд үндсэндээ бензин давамгайлдаг.

Бензин автомашин ихсэхэд хүргэж буй бас нэг шалтгаан нь шатахууны зах зээлд нийлүүлэлт хэтэрч, илүүдэл бүтээгдэхүүнийг аНу зэрэг уламжлалт зах зээлд гаргах боломж хомсодсонтой холбоотой.

испанид шинээр бүртгүүлж буй автомашины дөнгөж 30 хувь дизель хөдөлгүүрт загвар байгаа нь сүүлийн найман жилд тохиолдож байгаагүй бууралт гэдгийг тус улсын автомашины холбоо тооцооллоо. харин бензин хөдөлгүүртэй машины бүртгүүлэх хувь хэмжээ сүүлийн таван жилд 60 гаруй хувиар өссөн байна.

хБНгу-д ч 2018 онд дизель машины борлуулалт 2009 оноос хойш тохиолдож байгаагүйгээр багасан 30 хувь болжээ. холбооны тээврийн хэрэгслийн оффисын статистикаар тус улсад 2015 онд бүртгүүлсэн шинэ машины бараг тал хувь нь дизель хөдөлгүүрт загвар байв.

хөлөг онгоцны түлшинд агуу лагдах хүхрийн хэмжээнд хязгаарлалт тогтоосон шинэ зохицуулалттай уялдан бен зиний үнэ цаашид ч буурах магадлалтай. шинэ зохи цуу лалтаас үүдэн далайн хөл гийн шатахууны нэг төрөл, дизелийн түлштэй төстэй, цэвэр шатахууны шаардлагад тэнцдэг газойл хэмээх дундын нэрэлтийн бүтээгдэхүүний эрэлт өсөх бололтой.

Renault-ыншинэ тэргүүн Nissan-ыг мөн удирдана

ханхүү дэд бүтэц хөгжүүлэхэд 425 тэрбумыг төлөвлөв

Кевин БаклэндRenault-ын шинэ тэргүүн

Nissan Motor-ын ч тэргүүн байх нь хэр зохистойг Францын Ерөнхийлөгч Эммануэл Макрон Японы Ерөнхий сайдад зөвлөснийг Fuji News Network уламжлав. Өнгөрсөн 11 дүгээр сарын 19-нөөс хойш Токиод шоронд байгаа Nissan-ы тэргүүн асан Карлос Гоныг хурдан суллана хэмээн найдаж буйгаа Францын Ерөнхийлөгч мөн илэрхийлснийг тус сүлжээ мэдээллээ.

Renault-ын гол хувьцаа эзэмшигч Франц улс Карлос Гоныг халсныхаа дараа тус компанийн тэргүүнээр жан-Доминик Сенар, гүйцэтгэх захирлаар Тьерри Болорег нэр дэвшүүлснээ пүрэв гарагт зарлав.

Энтони ДипаолаСаудын Араб газрын тос-

ны хамаарлаа багасгахаар 2030 он гэхэд дэд бүтэц, эрчим хүч, уул уурхай зэрэг салбарын төсөлд зарцуулах 1.6 их наяд риал буюу 425 тэрбум ам.долларын хө рөнгө оруулалт хайж байгааг Эрчим хүчний сайд Халид Аль-Фалих бямба гарагт мэдэгдлээ.

Vision 2030 шинэчлэлийг санаачлагч, угсаа залгамжлах хунтайж Мохамед бин Салман дэд бүтцийн төлөвлөгөөгөө даваа гарагт тайлбарлах юм. Тус Вант улс 200 гаруй тэрбум риалын өртөгтэй 70 гаруй бизнес хэлцлийг дэд бүтцийн төслийн хүрээнд байгуулна.

Том ОрликБНхау-ын эдийн засгийн

албан ёсны статистикийн тоо-цооны аргачлал тодорхой бус, сэжиг төрөм өөгүй байдаг нь улс төрийн зорилгоор засварлачхаж гэсэн хардлагыг өөрийн эрхгүй төрүүлдэг. тус улсын 2018 оны эцсийн улирлын статистик ч мөн адил гарлаа.

БНхау-ын улсын Статис-тикийн хорооны тооцоог үзвэл 2018 оны сүүлийн гурван сард эдийн засаг жилийн өмнөх үеэс 6.4 хувиар өссөн юм байна. Энэ тоо өмнөх улирлын 6.5 хувиас бага, дэлхийн санхүүгийн хям-ралын үеийнхээс хойш тохиолдож буй хамгийн удаан өсөлт. гэхдээ сүйрэл биш. Эдийн засаг 6.6 хувийн өсөлттэй байгаа нь Бээжингийн тунхагласан 6.5

хувийн зорилтоо давсан хэрэг. Засгийн газрын статистик

нь Bloomberg Ecnonomics-аас хөгжүүлсэн итгэмжлэгдсэн хэрэглүүр ашигласан тооцоотой дүйж буй нь тохиолдлын хэрэг байж болох. хятадын эдийн засгийн тунхаглалуудыг харда-хаа зогсооход хэт эрт ч байж болзошгүй. тоонуудыг “хүн хийдэг юм” хэмээн БНхау-ын Ерөн хий сайд ли Көчян нэгэнтээ хэлж байв. Нийт 13.5 их наяд ам.дол лараар хэмжигддэг эдийн засгийг гуравхан долоо хоногт шуур хай гаргаж орхидог нь яах аргагүй эргэлзээ төрүүлэх шалтгаан.

хятадын статистикийг эдийн засагч нар хөндлөнгийн итгэмж-лэгдсэн хэрэглүүр ашиглан учрыг нь олохыг оролддог.

Жишээ нь, Bloomberg Eco-nomics статистикаа гурван үзүүлэлтэд тулгуурлаж гаргадаг. Эхнийх нь, үйлдвэрлэлийн гарц, жижиглэн худалдааны хэм жээ зэрэг үзүүлэлтийн дунд жаар хэмжсэн дНБ-ий сар тутмын үзүүлэлт. хоёр дахь нь, үйлд вэр-лэл, үйлчилгээ, хөдөө аж ахуйн салбарын эрчим хүчний хэрэг-лээг дНБ-д эзэлж буй тухайн салбарын хувь хэмжээтэй уял-дуу лан тооцсон цахилгааны ин-декс. Сүүлийнх нь ли Көчяны индекс буюу цахилгаан хангамж, төмөр замын ачаа тээвэр, банкны зээлийн хэмжээнд тулгуурладаг, албан ёсны статистикаас арай үнэмшилтэй Ерөнхий сайдын тооцоо юм.

Эдгээр алтернатив хэм-жүүр БНхау-ын албан ёсны

статистиктай тэр бүр таардаггүй. Жишээ нь, 2015 онд хятадын дНБ-ий өсөлтийг Bloomberg Econonics болон хөндлөнгийн хэд хэдэн эдийн засагч таван хувиас доошилсон хэмээн таамагласан. харин сүүлийн улирлын дүнд албан ёсных, хөндлөнгийнхтэй их, бага хэмжээгээр дүйлээ.

азийн санхүүгийн хямрал хөршүүдийг нь нэрвэсэн 1998 онд эрчим хүчний хэрэглээнээс агаарын зорчигч тээврийнх хүртэлх бүхий л үзүүлэлт эдийн засгийн өсөлт унасныг харуулж байв. Питтсбургийн их сургуулийн хятадын эдийн засгийн эксперт, профессор томас ровски мөн онд хятадын эдийн засаг 2.2 орчим хувиар өссөн тооцоо гаргасан юм. харин БНхау-ын албан ёсны статистик

7.8 хувийн өсөлт заажээ. Зөрүү арай дэндүү байсан тул

хятадын удирдлага дуугарахаас аргагүй болов. тухайн үеийн Ерөнхий сайд Жу рунжи статистик тогтолцоонд “хэт гоё, хуурамч мэдээллийн үнэр ханхалж байгаа”-г анхааруулсан. дараагийн хэдэн жилд улсын Статистикийн хороо чухал үүрэг гүйцэтгэж, хуудуутай мэдээлэгч орон нутгийн удирдлагыг шахан зайлуулах арга хэмжээ авсан юм. гэхдээ л өөрчлөлт удирдлагын дээд түвшин дэх ашиг сонирхлын зөрчлийг арилгаж чадаагүй. угаасаа Статистик тодорхойлогч улсын Статистикийн хорооны дотоод ажиллагааг өнгийн харах аргагүй.

хятад улс дэлхийн эдийн засагт шалихгүй 3.3 хувь эзэлж байсан

тэртээх 1998 онд статистикийг нь сонирхдог эрдэмтэд цөөн байв. тэгвэл 2018 оны дэлхийн эдийн засагт бараг 16 хувь эзэлж буй хятад улсын статистик үнэн зөв байх нь аНу-ын холбооны Нөөцийн Системээс эхлээд бүгдийн эрх ашигт хамаатай болов. ирээдүйг харах аваас хоёр зүйл итгэл төрүүлж байна. Нэг дү гээрт, хятадын удирдагчид зургаан жилийн өмнө ши дарга өсөлт “жинхэнэ, ус холиогүй байх ёстой” хэмээн хэлсэн үгийг ойлгосон бололтой. хоёрдугаарт, дэлхийн хөрөнгө оруулалтад нээлттэй болж буй хятадын санхүүгийн тогтолцоонд итгэл төрүүлэх, үнэн зөв статистик чухал. Сүүлийн шинэ статистик магадгүй чиг хандлага өөрч-лөгдөж буйн илрэл ч байж болно.

Дизелиэс хөндийрөгчдөд газрын тосны зах зээл ээлтэй байна

> 10 > 10

хятад дахь цагдаагийн орон

Шиньжян дахь Шигийн бодлого нь Хятадыг нээлттэй зах зээлийн хамгаалагчаар тодруулах хүчин чармайлттай нь зөрчилдөв.

Их Британиас $1.2 тэрбумын алт эргүүлэн татах оролдлого бүтэлгүйтэвАнглийн Банкин дахь 1.2 тэрбум ам.долларын алт нь Венесуэлийн төв банкны гадаад нөөцийн дорвитой хэсэг болдог.

Хятадын албан ёсны статистикийн шинэ тоо баримт эргэлзээтэй


Эдийн засаг

Огноо: 2019 оны 01-р сарын 28-ны өдөр ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын нЭр: “Босоо булт тээрмийн пүрш булны системийн эд анги”-ийг сонгон шалгаруулах тендер. ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын ДУгААр: МС-2019/020“ДцС-4” ТӨхК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Босоо булт тээрмийн пүрш булны системийн эд анги” нийлүүлэгчийн тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу. Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил бүрийн борлуулалтын орлого нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. /2017, 2018 он/2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын туршлага: Сүүлийн 2 жил буюу /2017, 2018 /онуудын жилийн дүн нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй бараа нийлүүлсэн байна. Тендерийн хамт төсөвт өртгийн 2%-тай тэнцэх 4,668,722 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. хүчинтэй хугацаа: 2019 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдрийг дуусталЗасгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2019 оны 03 дугаар сарын 01-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 03 дугаар сарын 01-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ. Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй. Монгол улсын гарал үүсэлтэй бараанд давуу эрх тооцно. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 -р хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДцС-4” ТӨхК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310 тоот өрөө, худалдан авах ажиллагааны хэлтэс,

Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-1309 7000-1357


ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын нЭр: “Салхилуурын муфть”-ийг сонгон шалгаруулах тендер. ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын ДУгААр: МС-2019/009

“ДцС-4” ТӨхК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Салхилуурын муфть” нийлүүлэгчийн тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу. Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил бүрийн борлуулалтын орлого нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. /2017, 2018 он/2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын туршлага: Сүүлийн 2 жил буюу /2017, 2018 /онуудын жилийн дүн нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй бараа нийлүүлсэн байна. Тендерийн хамт төсөвт өртгийн 2%-тай тэнцэх 1,346,160 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. хүчинтэй хугацаа: 2019 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдрийг дуусталЗасгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 -р хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДцС-4” ТӨхК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310 тоот өрөө, худалдан авах ажиллагааны хэлтэс,

Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-1309 7000-1357


Хятад дахь цагдаагийн оронПитер Мартин

хятадын алс баруун хязгаарын шиньжян дахь үнэт эдлэлийн дэлгүүрийн ажилтнууд өдөрт хоёр удаа ажлаа завсарлаж сум үл нэвтрэх хантааз, байл-дааны дуулга өмсөн халдан довтлогчдоос хамгаалах сургууль хийж бороохой эргүүлцгээнэ. уг дасгал сургууль бол үнэт эрдэнийн хулгайчдаас биш, исламын алан хядагчдаас өөрсдийгөө хамгаалах бэлтгэл.

төрөөс зохион байгуулдаг иймэр хүү сургуулилалт нь үнд-сэндээ ислам шашинт үндэсний цөөнх болох уйгуруудыг нухчин дарах кампанийн бүрдэл юм. уйгур үндэсний цөөнх үе үе үймээн дэгдээж, хүн хутгалах зэргээр хан үндэстний олонхоос бүрддэг засаг төрийг эсэргүүцэн тэмцдэг. хариуд нь хятад улс шиньжяны хотууд даяар хянал-тын камер суурилуулж, тус өөр-төө засах орны хүн амын 10 хувь болох нэг сая уйгур хүнийг олноор хорих лагериудад хорьж байна.

шиньжян дахь үндэсний цөөн-хийг нухчин дарах ажилла гааг хүний эрхийн группүүд хилэгнэн буруутгадаг. ийм лагериудаа “үзэл суртлын халдвар”-ыг ариутгах зорилго бүхий сайн дурын үндсэн дээр засан хүмүүжүүлж, боловсрол олгодог төв хэмээн тайлбарладаг Бээжингийн тайл-барыг эсэр гүүцдэг аНу-ын хууль тогт оог чид БНхау-д хориг арга хэмжээ авахыг уриалдаг.

“Зүггүйтсэн хүүхдэд эцэг эх нь ханддагтай л адил. Эцэг эх нь хүүхдээ буруу зөвийг ялгадаг

болгох хэрэг гарна” хэмээн үнэт эдлэлийн дэлгүүрийг ажиллуулж буй Yema group худалдааны компанийн төлөөлөгч, ийм лагерийг дэмжигч дү шьюмэй тайлбарлав.

хятадыг дахин дэлхийн тэр-гүүлэх гүрний нэг болгох ши Жиньпиний бодлогод алс баруун жигүүрийн шиньжян чухал байр суурьтай. хятадын хүн амын 1.5 хувь, эдийн засгийн дөнгөж 1.3 хувийг эзэлдэг шиньжян – уйгурын өөртөө засах орон нь ши даргын “Нэг бүс, нэг зам” санаачилгын газарзүйн зүрхэн байрлалд оршдог. хөгжиж буй орнуудыг хятадын зах зээлтэй холбох өндөр хурдны зам, боомт зэрэг дэд бүтцийн олон их наяд ам.долларын төслүүд нь эргээд эдгээр улсыг Бээжингийн

өртөн болгоно хэмээн зарим нь шүүмжилдэг.

Бээжин харьцангуй ядуу бүс нутаг - шиньжянд компаниудын сонирхлыг татаж, хөгжлийг нь хурдасгах зорилгоор хотууд байгуулахад асар их хөрөнгө зарцуулсан. гэтэл хууль үйл-чилдэггүй шиньжяны нөхцөл хөрөнгө оруулалтад таатай бус. уйгуруудын эсрэг хятадын кампани нь шиньжян бол ажиллаж амьдрахад аюулгүй орон гэсэн ойлголтыг хөрөнгө оруу-лагчдад өгөх давхар зорилготой.

аНу-ын аляска муж улсын дайтай шиньжян нь лондон хүрдэг төмөр замын сүлжээ, Пакистанаар дамжин арабын тэнгист гардаг гарцын уулзвар зангилаа цэг. Чухам эндээс далай руу гардаг тээврийн коридор үүсгэхийн тулд БНхау 62 тэрбум ам.доллар зарцуулаад байна.

шиньжяныг дэлхийд нөлөөтэй платформ болгох ши даргын бодлого нь хятад орныг нээлттэй зах зээл, дэлхийн журам ёсыг хамгаалагчаар тодруулах хүчин чармайлттай нь зөрчилддөг. шиньжянд нэвтрүүлсэн хянал-тын камерын тактик эдүгээ нийт хятадыг хамарлаа. Нүүр царай таньдаг камер, интернэт хяналт, иргэдээ биеэ авч явах байдлаар нь зэрэглэдэг нийгмийн зэрэглэлийн систем энгийн зүйл болж хувирав. Энэхүү тогтолцоо зөвхөн ислам сүсэгтнүүдийг бус хятадын Коммунист Намын эрх мэдэлд заналхийлсэн, хятад орны геополитикийн зорилгыг эсэргүүцсэн бүхнийг хараалдаг боллоо.

Хотань дахь энэхүү засан хүмүүжүүлэх төвийг хиймэл дагуулын тусламжтай тодорхойлсон юм. Иймэрхүү хорих лагериудад нэг сая орчим уйгур хүн хоригдож байгааг НҮБ тооцоолжээ.

Патрисиа Лайа, Итан Броннервенесуэлийн дэглэмийн тэргүүн

Николас Мадуро шавхагдаж буй бэлэн мөнгөний нөөцөө торгоох зорилгоор английн Банкнаас 1.2 тэрбум ам.долларын үнэтэй

алтны нөөцийг эргүүлэн татахаар чармайж байгааг уг хэрэгт ойр эх сурвалж мэдээллээ.

төрийн нарийн бичгийн дарга Майкл Помпео, үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх Жон

Болтон зэрэг аНу-ын албаны хүмүүс венесуэлийн дэглэм гадаадад хадгалсан хөрөнгөндөө хүрэх замыг нь таслах лоббийг Британи холбоотнуудын дунд өрнүүлсний дараа английн Банк

Николас Мадуро нэгдүгээр сарын 25-нд Каракас хотноо телевизээр дамжуулсан хэвлэлийн хурал дээр үг хэлж байгаа нь.

Их Британиас $1.2 тэрбумын алт эргүүлэн татах оролдлого бүтэлгүйтэв

Мадурогийн хүсэлтэд татгалзсан хариу өглөө.

их Британи нь лхагва гарагт аНу болон бусад улсын жишээг дагаж үндэсний ассамб лейн удирдагч хуан гуай дог вене суэлийн хууль

ёсны ерөнхийлөгчөөр хүлээн зөвшөөрсөн юм. тус улсын эдийн засгийн хямралын буруу-тан, авторитар удирдагч, төрийн эрх мэдлээ шилжүүлэхээс тат-галзсан Мадуро цэргийнхний дэмжлэгтэй. Bloomberg-д ирсэн мэдээллээс үзвэл найм хоногийн дотор ерөнхийлөгчийн “шударга” сонгууль явуулахгүй бол гуай-дог ерөнхийлөгчөөр хүлээн зөвшөөрнө хэмээн Европын холбоо анхааруулаад байна.

аНу-ын албаны хүмүүс хилийн чанад дахь венесуэлийн хөрөнгийг сөрөг хүчин засгийн эрхэнд гарахад нь дэм үзүүлэх зорилгоор гуайдод нээлттэй болгохыг хичээж байна. английн Банкин дахь 1.2 тэрбум ам.долларын алт нь венесуэлийн төв банкны найман тэрбум ам.долларын гадаад нөөцийн дорвитой хэсэг нь юм. гадаадад хадгалсан нөөцийн үлдсэн хэсэг хаа байгаа нь одоо ч тодорхойгүй. Юутай ч венесуэлийн уурхайгаас олборлосон алтыг хадгалах газар нь хожим турк болсон юм.

венесуэлийн хөрөнгийн урс-галд хаалт тавих олон улсын хүчин чармайлтыг тэргүүлж

буй аНу Мадурог гол дэмжигч оху, БНхау, туркийг авторитар дэглэмтэй хамтран ажиллахаа зогсоохыг ятгаж байна. хБНгу, Франц, испани зэрэг Европын улсуудын байр суурь трампын засаг захиргаанд илүү ойр.

“Бид венесуэльд ардчилсан, чөлөөт сонгууль явуулах хүсэлтэй” хэмээн испанийн ерөнхий сайд Педро Санчес бямба гарагт мэдэгдэв. “Найм хоногийн дотор шударга, чөлөөт, ил тод сонгуулийг венесуэльд явуулахгүй аваас испани улс хуан гуайдог ерөнхийлөгчөөр хүлээн зөвшөөрнө” хэмээн ерөнхий сайд анхаарууллаа.

английн банкнаас венесуэлийн алтыг гаргуулах нь сүүлийн хэдэн долоо хоногт Мадурогийн дэглэмийн гол зорилго байж ирлээ. өнгөрсөн 12 дугаар сарын дундуур венесуэлийн төв банкны ерөнхийлөгч Каликсто ортега тэргүүтэй төлөөлөгчид уг алтыг гаргуулах асуудал хэлэлцэхээр лондонд ирснийг хоёр ч эх сурвалж мэдээлсэн. гэвч алттай холбоотой бүх яриа хэлэлцээ үр дүнгүй өндөрлөжээ.

“Нэг бүс, нэг зам” санаачилга. Хятадын Улсын Хөгжил, Шинэчлэлийн Хороо

РоттердамДуйсбург

Венец

Афин

Истанбул

Москва

Самарканд

Тегеран

Гвадар

НайробиКоломбо

Куала Лумпур

жакарта

Душанбе

БишкекАлматы

Өрөмч

ШИНЬжЯНШиань

жаньжян

ФужоуГуанжоуКалькутта

Ханойхуурай замУсан зам

2019.01.28, даваа ~ №018 (1070)


11

ЗГМ ТОвЧХОН» АрИлжААМонголын хөрөнгийн биржийн баасан гарагийн үнэт цаасны арилжаагаар долоон компанийн хувьцааны ханш өссөн байна. Шинэчлэгдсэн “ТОП 20” индекс 0.26 хувиар буурч, 21379.66 нэгжид хүрсэн бол зах зээлийн үнэлгээ 2.46 их наяд төгрөг боллоо.

» IPO

1.76 Тэрбум төгрөг. “Түмэн шувуут”-ын анхдагч зах зээлийн арилжааны захиалгаар нийт 686 харилцагчийн 1.76 тэрбум төгрөгийн үнийн дүн бүхий 8,803,088 ширхэг үнэт цаас худалдан авах захиалга ирээд байна.

» ЗАх ЗЭЭл

1.69 Сая. Улсын хэмжээнд давхардсан тоогоор нийт 1.69 сая иргэн төсвөөс хамааралтай байна.

» ЭрчИМ хҮч

11.8 Хувь. Нийт эрчим хүчний 11.8 хувийг сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэр нийлүүлж байна. Манай улсын цахилгаан эрчим хүчний импорт 2016 онтой харьцуулахад 2017 онд 22 хувиар өсчээ.

» БАнК, САнхҮҮ

15 Хувь. Санхүүгийн зах зээл 2018 онд ДНБ-ий 15 хувьтай тэнцлээ. Хадгаламж, зээлийн хоршооны нийт хөрөнгө оруулалт 34.8 хувиар өссөн бол даатгалын зах зээлийнх 30 хувиар нэмэгдсэн байна.

ЗаСгийН гаЗрыН МЭдЭЭ СоНиН

АНУ-ын доллар 2,655.96

Евро 3,024.61

Японы иен 24.41

ОХУ-ын рубль 39.97

БНХАУ-ын юань 392.39

БНСУ-ын вон 2.36

вАЛЮТыН ХАНш

Татварын урамшуулал хэтэрвэл тэгш бус байдал үүсдэг

Хууль тогтоомж уялдаагүй, олон янзаар тайлбарла д гаас хүндрэл үүсдэг.

Танилтай эсэхээс үл хамаарч хууль ижил үйлчлэх ёстой

Т.Элиса, Э.СоёлШинжээч

Татварын багц хуулийн шинэчлэл болон татварын орчны талаар СЭЗИС-ийн ахлах багш Ч.Өнөржаргалтай ярилцлаа.

-татварын багц хуулийг шинэчлэх нь бизнесийн сал-барыг идэвхжүүлэх зорилготой гэж сангийн яам мэдэгдсэн. Энэ зорилт биелэх бололцоо хэр байна вэ?

-татварын болон нийгмийн даатгалын хуулиудыг шинэ-чилснээр татварын орчин таатай болно гэж бизнес эрхлэгчид хүлээж байгаа. татвар, орлогоо үнэн зөвөөр мэдүүлсэн байхад л дарамт, шахалт багатай, таатай орчин бий болох нөхцөл бүрдэнэ гэж үзэж байна.

-Манай улсын татварын тог толцоонд хамгийн түрүүнд шийдэх ёстой ямар бэрхшээлүүд байна вэ?

-Бизнес эрхлэгчдийн дунд аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар (ааНоат)-аас хасагдах зарлагууд маргаан дагуулдаг. одоо үйлчилж буй хуульд зардлуудын нэр, төрлийг зааж өгсөн. Мөн хасагдах, хасагдахгүй эсэхийг нь заагаагүй зардлууд ч бий. Энэ хуулийг олон жилийн өмнө баталсан учраас өнөөдөр бизнесийн орчин, нөхцөл өөрчлөгдөж, урьдчилан тооцоогүй зардлын нэр, төрөл, зүйл гарч ирсэн. үүнээс болоод татварын байцаагч, бизнес эрхлэгч хоёрын дунд маргаан үүсэх тохиолдол гардаг. шинэ хуулийн давуу тал нь хасагдах зардлыг зарчмын хувьд зааж өгсөн явдал, тухайн тайлан, тооцоонд орлого нь уялдсан, баримтаар нотолсон, тайлант хугацаанд гарсан зардал байх ёстой. Мөн хасагдахгүй зардлын шалгууруудыг заасан учраас бизнесийн онцлогт тохирсон зардлуудыг тодорхойлон тайлагнах боломжтой.

-Хууль шинэчлэгдсэнээр хэр их далд эдийн засгийг ил болгож чадах вэ?

-Энэ хуулийн өөрчлөлт далд эдийн засгийг, татвараа шууд аргаар тайлагнадаггүй

тархацтай ашигт малтмал, алт борлуулсан бол аМНат-д 2.5 хувь төлдөг бол уул уурхайн бусад төрлийн бүтээгдэхүүн борлуулдаг компани үнийн дүнгийн таван хувийг энэ татварт өгдөг. гэтэл манайд уул уурхайн бүтээгдэхүүн бараг цэвэр түүхий эдээрээ экспортод гардаг. ингээд үзэхээр хууль тогтоомж уялдаагүй, нэг мөр ойлголт өгдөггүй, олон янзаар тайлбарлаж, ойлгодог байдлаас л хүндрэл үүсдэг гэж ойлгодог.

-олон улсын шинжээчид Монгол Улс сайн төлөвлөдөг атлаа хэрэгжүүлэхдээ алддаг гэдэг. татварын багц хуулийг баталсны дараа хэрэгжүүлэхэд ямар эрсдэл байна вэ?

-хүнээс хамаардаг систем ажилладаг учраас танилтай бол бүтэхгүй ажил гэж алга. Маш их татварын өртэй, хаяг байршлаа өөрчилдөг, татварын албаныхан олж чадахаа больсон олон хүн бий. Систем өртэй гэсэн мэдээллийг нь гаргаж ирсэн ч хариуцаж буй хүн нь цагт нь төлүүлээгүйгээс тухайн татвар төлөгч сураг алдарсан хойно эрж, хайж эхэлдэг. Энэ нь татварын байгууллагын боловсон хүчин, удирдлага байнга солигддог, ажлын уламжлал, бодлогоо олон дахин өөрчилдөгтэй холбоотой. үүнийг хүнээс үл хамаарсан систем засна. татварын албанд өртэй бол танилтай ч, танилгүй ч байсан хууль ижил үйлчлэх ёстой.

олгоно гэж зарлахдаа зохих татварыг заавал суутгах ёстой. хүүгийн татвар, ногдол ашгаа олгоогүй байсан ч энэ заалт үйлчилдэг. Энэ мэт гажуудал цөөнгүй бий.

-засгийн газарт татварын ор логыг нэмэх сонирхол ямагт байдаг. одоо хэрэгжиж буй татварын урамшуулал, хөнгөлөлт хэр оновчтой байна вэ?

-Манай улс 2007 онд татварын багц хуулиа шинэчлэхдээ өргөн суурьтай, хөнгөлөлт чөлөөлөлт болон хувь хэмжээ багатай татвар авах бодлого баримталж эхэлсэн. ххоат, Нөат, ааНаот 10 хувьтай байдаг нь олон улсад бага татварт тооцогддог. харин хөнгөлөлт, чөлөөлөлт хэтэрвэл тэгш бус байдал хавтгайрч, татвар төлөгч бүр үүнд хамрагдах гэж хичээдэг. татвар багатай бизнес эрхлэх сэдлийг өдөөдөг. үүнээс болж бизнест тэгш бус байдал үүсдэг учраас аль болох бага хэмжээний хөнгөлөлт үзүүлэх хэрэгтэй.

-Манай улсын татварын орчин уул уурхайн компаниудад хэр ээлтэй вэ?

-татварын хувь хэмжээ нь бусад салбарынхтай ижил. ааНоат гэхэд гурван тэрбум хүртэлх орлоготой бол 10 хувийн татвар авдаг. Нөат-ын хувьд эцсийн бүтээгдэхүүний агууламжийг Засгийн газраас тогтоож, жагсаалт гаргасан. үүнд багтсан бүтээгдэхүүн экспортолбол Нөат тэг хувиар ногддог. худалдаж авсан бараа, бүтээгдэхүүнийхээ Нөат-ыг тэг хувиасаа хасуулаад тооцуулчихна. Мөн уул уурхайн компанид ажиллаж байгаа ажилчдын цалин хөлсний татвар бусадтай ижил байдаг. харин үйлдвэрлэлийн ослоос шалтгаалсан өвлөлийн даатгалын шимтгэл бусад салбарт 0.8 хувьтай бол уул уурхайд хамгийн их буюу 2.8 хувь төлдөг. түгээмэл

компаниудын тоог бууруулна гэж үзэж байгаа. Манай улсыг татвар нь ил, тод биш, ажил, үйлчилгээний татварын мэдээлэл хомс гэж шүүмжилдэг. Эдгээрийг зохицуулах үүднээс олон улсын татварын элементүүдийг оруулс-наараа давуу талтай.

далд эдийн засагтай тэмцэх, шударга байдлыг бий болгоход Нөат нэлээд үүрэг гүйцэтгэж байна. хууль батлах нэг хэрэг, үүнийг нэг мөр ойлгож, тайлбар-лах, дутагдалтай талыг нь нөхөх бас нэг хэрэг. шинэ хуулийн өнөөгийн хэлбэрийг нь нэг их өөрчлөөгүй, татвар төлөгчдөд дарамтгүй сайн хэрэг жиж, тэр хэрээр далд эдийн засаг ил болно. татвар төлдөггүй хэсэг буурахын

хэрээр татвар төлдөг хэсгийн ачаа багасна.

-Гаднын компаниудаас хөрөн-гө татах, хамтран ажиллахад, татварын тайлан балансын тайлагнах явц олон улсын стандартад хэр нийцэж буй тухай асуудал хөндөгддөг. шинэ хууль батлагдвал тайлан гаргах явц өөрчлөгдөх үү?

-Манай хуульд олон улсын стандартад нийцсэн санхүүгийн тайлан бэлдэх ёстой гэж заасан. гэтэл уг стандартад тухайн ажлыг гүйцэтгэсэн, бараа бүтээгдэхүүнээ хүргүүлчихсэн бол борлуулалтын орлого мөн гэж үздэг. гэтэл зээлээр гүйцэтгэсэн, эсвэл төлбөр нь хугацаандаа орж ирээгүй бол хэрхэх талаар маргаан үүсдэг. Ялангуяа, концессын гэрээгээр эсвэл их хэмжээний үнийн дүнтэй ажил гүйцэтгэдэг компанийг харж үзэх шаардлагатай. австралид бол тухайн бизнес эрхлэгч үүнийг татварын албатайгаа эхэлж тохирдог. тодруулбал, өөрийн боломжоо тооцоолоод сонгодог гэсэн үг. үхрийн ферм эрхэлдэг байгууллага санхүүгийн тайландаа тугалын бодит үнэ цэнийг тусгалаа гэхэд нас биед хүрэхэд үнэ цэнэ нь өснө. гэтэл манайд ийм шууд орлого олдоггүй, үнэ цэнэ нь өсдөг үйл ажиллагаа эрхэлдэг газрын татварыг хэрхэн тооцох талаар зохицуулалт байхгүй.

Мөн суутгах татварын асуудал бий. Компани хувьцаа эзэмшигч, зээлдүүлэгчдэдээ хүүгийн эсвэл ногдол ашгийн татвар олгохдоо тухайн татварыг суутгаж авч үлдэнэ гэж заадаг. хүүгийн татварыг бүртгэх, ногдол ашиг

Огноо: 2019.01.28-ны өдөр ТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын нЭр: Аргон гагнуур, плазм огтлогч аппарат түүний дагалдах материалууд нийлүүлэхТЕнДЕр ШАлгАрУУлАлТын ДУгААр: МС-2019/016

“ДцС-4” ТӨхК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Аргон гагнуур, плазм огтлогч аппарат түүний дагалдах материалууд” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.


Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил бүрийн борлуулалтын орлого нь санал болгож буй үнийн дүнгээс

багагүй байна. 2017, 2018 он тус бүрээр2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн

дүнгийн 100-аас багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын

мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: 2017, 2018 он тус бүрээр /нотлох баримтын хамт/ сүүлийн 2 жилийн дүн Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй гэрээт ажил гүйцэтгэсэн байна.

Тендерийн хамт тендерт санал болгосон үнийн дүнгийн 2%-тай тэнцэх дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох

хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй. Монгол улсын гарал үүсэлтэй бараанд давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

УлААнБААТАр хоТ, БАЯнгол ДҮҮрЭг, 20 ДУгААр хороо, ЭрчИМ хҮчнИЙ гУДАМж, “ДцС-4” ТӨхК-ИЙн ЗАхИргААны БАЙр, 3 ДУгААр ДАвхАр, 312, 313 ТооТ ӨрӨӨ хУДАлДАн АвАх АжИллАгААны хЭлТЭС

УТАС: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, ФАКС: 7018-1309 7000-1357


• Аж ахуй нэгжийн орлогын албан татвараас хасагдах зарлагууд маргаан дагуулдаг.

• Татварын өртэй, татварын албаныхан олж чадахаа больсон олон хүн бий.

• 2007 оноос өргөн суурьтай, хөнгөлөлт чөлөөлөлт болон хувь хэмжээ багатай татвар авах бодлого баримталж эхэлсэн.

тансаг зэрэглэлийн Burberry брэнд 2018 онд нүүрстөрөгчийн ялгаруулалтаа 20 хувиар бууруулснаа тайландаа дурдсан байна. Мөн 2022 он гэхэд цахилгаан эрчим хүчээ 100 хувь

сэргээгдэх эх үүсвэрээс хангахаар төлөвлөж байгаа гэжээ. 1856 онд үүсгэн байгуулагдсан, 10 мянга гаруй ажилтантай Burberry брэнд ийнхүү байгальд ээлтэй компани болохыг зорьж байна. тус компани борлуулаагүй үлдсэн бараа, бүтээгдэхүүнээ шатааж устгадагаа болих шийдвэр өнгөрсөн онд гаргасан төдийгүй

амьтны гаралтай үслэг эдлэл ашиглахгүй гэдгээ мэдэгдсэн юм. Burberry-ээс өмнө Versace, Furla, gucci, michael Kors тэргүүтэй брэндүүд үслэг эдлэлээс татгалзана гэдгээ албан ёсоор мэдэгдээд байв. Burberry-ийн орлого 2018 оны санхүүгийн жилд нэг хувиар буурч, 2.7 тэрбум евро болсон байна.

Монгол улсыг чиглэсэн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт 2018 оны эхний 11 сарын байдлаар 1.5 тэрбум ам.долларт хүрчээ. үүний 90 орчим хувь нь уул уурхайн мега төслүүдэд төвлөрч байгааг Монголбанкнаас мэдээллээ. гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын дүн өнгөрсөн оны мөн үеэс 300 гаруй сая

ам.доллароор өсчээ. хөрөнгө оруулалт “оюу толгой” зэрэг томоохон төслүүдэд хэт төвлөрч байгаа тул цаашид бүх салбарт шууд хөрөнгө оруулалт татах шаардлагатай гэж салбарынхан үзэж байна. 2019 онд “оюу толгой” төслийн далд уурхайн бүтээн байгуулалтад 1.3 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийх төлөвтэйг Сангийн яам мэдээлсэн.

дэлхийн банкнаас гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг

нэмэхийн тулд байгалийн баялагт түшиглэсэн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх чиглэл өгсөн. Мөн олборлолтоос бусад салбарт чиглэсэн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг татах боломжийг тодорхойлох шаардлагатай гэж үзсэн. үндэсний хөгжлийн газраас гадаадын шууд хөрөнгө оруулагчдыг дэмжихийн тулд энэ сарын 29-нд нэг цэгийн үйлчилгээний төв нээхээр болжээ.

БИЗНЕС

БИЗНЕС

Burberry 2022 он гэхэд цахилгаан эрчим хүчээ 100 хувь сэргээгдэх эх үүсвэрээс авна

Гадаад хөрөнгө оруулалт мега төслүүдийг чиглэж байна

С.өлзийбуянШинжээч

Б.БямбасүрэнШинжээч

Хөнгөлөлт, урамшуулал нь татвар багатай бизнес эрхлэх

сэдлийг өдөөдөг

ЗГМ©



SHangHaI ComPoSIte

Hang Seng KoSPIS&P 500 toPIxDow JoneS FtSe 100 nIKKeI 225

0.87%0.97% 1.65% 0.39% 1.52%

ЗАХ ЗЭЭЛИйН ГОЛ үЗүүЛЭЛТ:

erdene Resource Development Торонто

Өдөр 6.98% Сар жил

0.270.250.24

aspire mining Австрали


0.02

0.020.02

XII/10 XII/03 XII/03XII/25 XII/15 XII/15I/25 I/25 I/25


turquoise Hill Resources Ltd Торонто

2.482.332.19

0.75%0.14%

0.85%

Хос шалтгаанаар өдөөгдсөн үнийн өсөлтийг иргэд, төв банк хоёр үүрч таарах нь

дотоодын зах зээлд олон сарын дээд цэгт хүрэв.

Сар шинийн бэлтгэлээ базааж буй иргэд ч мах, гурилын үнэ шинэ жилээс хойш бага зэрэг өссөнийг хэлж байна. “хүчит шонхор” захад гэхэд л өнгөрсөн бямба гарагт хонь, ямааны мах өмнөх сарынхаас 300-500 төгрөгөөр нэмэгдлээ. харин үхрийн мах тогтвортой буюу 10-11 мянган төгрөгт хэлбэлзэж байна. “Ер нь хонь, ямааны махны үнэ түлхүү өсчээ. гэтэл бидний гар дээрх цалин хөлс өсөөгүй” хэмээн бухимдах иргэд цөөнгүй.

Монгол өрхийн дундаж мөнгөн зарлага өмнөх оны гуравдугаар улиралд 1.23 сая төгрөгт хүрсэн нь жилийн өмнөхөөс 9.2 хувиар өссөн дүн. өөрөөр хэлбэл, өрхийн зардлын тэлэлтийн хувь өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлттэй ойр байгаа нь энэ. үүнээс үзэхэд хот, хөдөөгүй өндийж буй үнийн чимээгүй өсөлт иргэдийн халаасыг “торгож” эхэлжээ. өрхийн зардал нэмэгдэж буй нь инфляцын өсөлт иргэдийн халаасыг “тэмтрээд” эхэлсний шинж аж.

гэтэл бидний мөнгөн орлого бодитоор өсөж, таны гарт очих мөнгөн дүн нэмэгдсэн үү. 2010 онтой харьцуулахад ажиллагсдын сарын дундаж цалин өнгөрсөн гуравдугаар улиралд 2.7 дахин нэмэгдсэн ч худалдан авах чад-варыг илэрхийлдэг бодит цалин үүнээс тав дахин бага буюу 53.4

хувиар өссөн гэж үндэсний ста-тис тикийн хороо мэдээлсэн. гэ-тэл энэ хугацаанд шатахууны үнэ гэхэд л 21 удаа өссөн байгаа юм.

Сүүлийн нэг жилд мах, хатуу болон шингэн түлшнийх буюу ний лүүлэлтийн шинжтэй инфляц үүсэж, өдгөө бидний хоолойд тулчихаад байгаа. гэтэл ирэх саруудад сонгууль угтсан устай төсвийн “үер” эдийн засагт эрчээ авч, “Цалинтай ээж”, “Насны хишиг” зэрэг зах зээл рүү их хэмжээний бэлэн мөнгө цутгасан хөтөлбөрүүд хэрэгжиж эхэлнэ. Засгийн газар энэ хөтөлбөрүүдэд 700 тэрбум төгрөг зарцуулахаар хэдийн төлөвлөсөн. Энэ хэрээр эрэлтийн шинжтэй инфляц улам эрчимжиж эхэлнэ. хөгжиж буй орнуудад инфляцын түвшин 3-6 хувьд хэлбэлзэх нь хэвийнд тооцогддог ч энэ түвшнийг давмагц иргэдийн амьдралд илт мэдрэгдэж эхэлдэг байна.

ингээд эрэлт, нийлүүлэлт хэмээх хос шалтгаанаар өдөөгдсөн үнийн өсөлтийг иргэд, төв банк хоёр л үүрч таарахаар байна. Цалин болон төсвийн зардал өсөж, дотоод эрэлт нэмэгдсэнээр 2019-2020 онд инфляц улам өсөхөөр байна гэж төв банкны инфляцын төлөв байдлын тайланд дурд-жээ. хэрэглээний үнийн индекс өнгөрсөн онуудад харьцангуй зорилтот түвшинд байсан бол энэ онд инфляцыг тогтоон барих том сорилттой төв банк тулгарах нь гарцаагүй байна.

утаа униар, улс төр, ханиад, халдварт өвчин дэгдэж, амсхийх чөлөөгүй нэгдүгээр сар өнгөрөх нь байна. анхаарал татсан олон үйл явдлын дунд эрсдэл дагуулсан зарим тоон үзүүлэлт албан мэ-дээллийн ард халхлагдаж, хэв-лэлийнхний хараанд төдий л өртсөнгүй. Сүүлийн хэдэн жил томоотой байсан инфляц хоёр оронтой тоог шүргэж эхэллээ. Статистикийн байгууллагын мэдээлснээр улаанбаатар хотод өнгөрсөн сард инфляцын түвшин 9.7 хувьд хүрсэн нь 2015 оноос хойших дээд цэг юм. хүн амын тэн хагас, эдийн засгийн 70 хувийг бүрдүүлдэг нийслэлийн иргэд ийн үнийн өсөлтөд халаасаа тэмтчүүлж эхэлсэн бол орон нутаг ч өргөн хэрэглээний үнэ өөд мацах боллоо. улсын хэмжээнд инфляцын түвшин 8.1 хувьд хүрсэн нь төв банкны зорилтот түвшнээс давсан дүн.

гэхдээ энэ нь гэнэтийн бөгөөд гайхмаар үзүүлэлт мэдээж биш. учир мэдэх эдийн засагчдын хэдэн сарын өмнөөс сэрэмжлүүлж, санаа зовниж байсан дүн. хотын үзүүлэлтийг задлаад харвал 9.7 хувийн инфляцын тэн хагасыг хатуу түлш, бензин шатахуун, махны үнийн өсөлт бүрдүүлснийг Монголбанк мэдээлэв.

хэдийгээр шатахууны үнэ сүүлийн саруудад буурч буй ч жилийн өмнөхтэй харьцуулахад өндөр хэвээр байгаа нь инфляцад ийн нөлөөлж буй бол улирлын шинж чанар болон Засгийн газрын зарим тогтоолоос үүдэн мод, нүүрсний үнэ өсөөд байгаа аж. 2018 онд махны экспорт 20 жилийн түүхэн дээд хэмжээнд хүрэхтэй зэрэгцэн тус бүтээгдэхүүний ханш

Г.Байгал@baigalZGM

Монголбанкны Мөнгөний бодлогын газрын Мөнгөний бодлого, төсөөллийн хэлтсийн дарган.Ургамалсувд

ХХААХҮЯ-ны Бодлого, төлөвлөлтийнгазрын дарга М.Энх-Амар

СЭЗИС-ийн зөвлөх багш, эдийн засагч ж.Дэлгэрсайхан

-Улаанбаатар хотод инфляц хоёр орон той тоог шүргээд буй энэ үед тогт-вор жуулах ямар ажил хийхээр төв банк төлөвлөж байна вэ?

-Үнийн өсөлт ялангуяа, нийлүүлэлтээс шалт гаалсан инфляцыг өсгөж буй хүчин зүйл нь түр зуурынх уу эсвэл байнгын шинж тэй юу гэдгийг шинжлэх нь чухал. Тухайлбал, үнийн индексийн өсөлтийн дөрөв ний нэгийг дангаараа хатуу түлшний үнэ бүр дүүл сэн. Түүхий нүүрсний хэрэглээг ирэх тав дугаар сард хязгаарлахаас өмнө иргэд нөөц бэлтгэж байна уу гэсэн таамаг бий. Үүнээс үүдэн хатуу түлшний үнэ өссөн. Ирэх саруу дад эргэн буурахгүй байх эрсдэл бий. Мөн махны үнэ огцом өссөөр байна. Энэ нь нэг талаас уламжлалт сар шинийн баяртай холбоотой ч махны экспорт эрс нэмэгдсэн үетэй давхацлаа. БНХАУ-ын 22 мужид гахайн ханиад бүртгэгдсэнээс үүдэн тус улсын махны импорт нэмэгдэж байна. Энэ нь манай дотоодын махны ний-лүү лэлтэд нөлөөлж, цаашлаад үнийг өсгөж байна. Тиймээс холбогдох яам махны ний-лүүлэлтэд зохицуулалт хийх шаардлагатай.

-Инфляцыг төсөөлөхөд ямар эрсдэл учирч байна вэ?

-Засгийн газрын бодлого, төлөвлөлт то дор хойгүй байгаа нь урт хугацаанд инф ляцыг төсөөлөхөд бэрх болгож байна. Ту хайл бал, махны үнэ зуншлага сайн бол тавдугаар сард, өвсний гарц муу байвал долдугаар сараас буурдаг. Нойтон махны ний лүүлэлт нэмэгдсэнээр ийн урууддаг гэсэн үг. Тиймээс бид махны үнэ ирэх хоёр-дугаар улирлаас буурч эхэлнэ гэж төсөөлж байсан. Ингэснээр оны эцэст инф ляцын түвшин найм орчим хувьд тогтвор жих төлөвтэй байв. Гэтэл бидний тоо цоо гүй шинэ хүчин зүйл бий болж, махны экспорт эрс нэмэгдсэнээс үүдэн үнэ огцом өслөө. Цаашид нөөцийн махны хэм жээг нэмэгдүүлэхээс гадна экспортод зохи цуу-лалт хийх шаардлагатай. Манай улс жилийн дөрвөн улирлын турш мах бэлтгэдэггүй, зөвхөн намар, өвлийн засварт л малаа нядал даг. Тиймээс дотоодын махны ний-лүү лэлтэд тохируулан экспортын бодлогоо төлөвлөх шаардлагатай.

-2019 оны төсөвт 4.6 тэрбум төгрөгийг махны нөөц бэлтгэх аж ахуйн нэгжүүдэд үзүүлэх зээлийн хүүгийн дэмжлэг болгон тусгасан. Үүнтэй холбоотойгоор 10 гаруй аж ахуйн нэгж санал хүсэлтээ ирүүлээд байна. Хаврын хэрэгцээнд л гэхэд 14 мянга орчим тонн мах бэлтгэн нийлүүлэх шаардлагатай. Төсөвт суулгасан хөрөнгөөр үүний 10 мянган тонныг нь бэлтгэж, нийслэлийн хэрэглэгчдийг хангахаар ажиллаж байна. Эхний ээлжинд арилжааны банкуудтай зээлийн хугацааны талаар хэлэлцээ хийхээр ярьж байна. Хэрэв хэлэлцээг гурвалсан байдлаар хийвэл сар шинээс өмнө эдгээр компаниас зах зээлд нөөцөлсөн махнаасаа зохих хэмжээгээр гаргах, цаашлаад сар бүр тодорхой хуваарь, үнийн дагуу зах зээлд нийлүүлэх боломж бүрдэнэ гэж тооцсон.

-Нийлүүлэлтээс гадна эдийн засаг идэвхжсэнээс үүдэн эрэлтийн хүчин зүйлс инфляцыг өдөөсөн болов уу. Бүтцээр нь харвал, мах, ус ундаанаас гадна цахилгаан, боловсрол зэрэг нийтийн үйлчилгээний үнэ өссөн нь инфляцад нөлөөлжээ. Өөрөөр хэлбэл, нийлүүлэлтийн шинжтэй хүчин зүйлс давамгайлснаар хэрэглээний үнэ өссөн гэх төв банкны дүгнэлттэй санал нийлж байна.

Сүүлийн жилүүдэд 12 болон нэгдүгээр сард инфляц эрс эрчимжих болсон. Үүнд агаарын бохирдол, баяр ёслол зэрэг түр зуурын хүчин зүйлс нөлөөлж байна. Үүнээс гадна ирэх саруудад цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийн нөлөө ч ажиглагдахаар болж байна. Уг нь Монгол банк мөнгөний хумих бодлогоороо дамжуулан үнийн өсөлтийг тогтворжуулах боломжтой.

Улаанбаатар хотын инфляц(хувиар)

ҮСх ©

XII

7.2 8.0 8.1 7.76.7 6.6

8.0 8.8

6.4 5.96.8

9.3 9.7

VIII VIIIIV XI VIIIII IXV XI XII

Улсын инфляц(хувиар)

ҮСх ©

XII

6.46.9 6.9 6.6

6.0 6.17.2 7.7

6.0 5.7 6.3

8.1 8.1

VIII VIIIIV XI VIIIII IXV XI XII

Инфляцын төсөөлөл(хувиар)

14121086420

2017I

Одоогийн төсөөлөл Инфляцын зорилт

Монголбанк ©

2018I

2019I

2020I

III III III III

Өмнөх улирлын төсөөлөл

Хүнсний бараа, ус,

ундаа

7.39.1

8.0

3.7 4.25.0

7.4

5.5 4.9

9.3

11.410.49.8

-0.5

0.4

3.9

10.7

2017.XII 2018.XII

5.75.6

3.0

5.1

7.9

3.7

16.3

Архи, тамхи

Хувцас, бөс бараа,

гутал

Орон сууц, цахилгаан,

түлш, ус

Гэр ахуйн тавилга

Эм, тариа, эмнэлгийн үйлчилгээ

Тээвэр Холбооны хэрэгсэл, шуудан

Амралт, чөлөөт цаг,

соёлын бараа

Боловс-ролын

үйлчилгээ

Зочид буудал

зоогийн газар

Бусад бараа,

үйлчилгээ

хэрэглээний үнийн улсын индексийн өөрчлөлт(өмнөх оны мөн үетэй харьцуулсан, бүлэг, хувиар)

Үндэсний статистикийн хороо ©

МАКРО ЭДИйН ЗАСАГ

Инфляц иргэдийн халаасыг сэгсэрч эхэллээ


2019.01.28, даваа ~ №018 (1070) 13ЗаСгийН гаЗрыН МЭдЭЭ СоНиН

XVII Жарны “УрВУУЛаГЧ” хЭМЭЭх шороон Гахай ЖиЛийн ЗУрхай

БИлгИЙн Тооллын ЗУрхАЙн хЭМнЭлИЙг Тооцоолон гАргАСАн Монголын БУрхАны ШАШИнТны ТӨв гАнДАнТЭгчЭнлИн хИЙД

Эр жиЛтЭй Хүний “Урвасан жиЛ”

- нохой гарвал - огторгуйн - гахай гарвал - газрын - хулгана гарвал - Яс тасрахын - тахиа гарвал - хагацлын - үхэр гарвал - үгүйрлийн - бар гарвал - олзны үүд

ЭМ жиЛтЭй Хүний “Урвасан жиЛ”

- луу гарвал - огторгуйн - могой гарвал - газрын - морь гарвал - Яс тасрахын - бич гарвал - хагацлын - хонь гарвал - үгүйрлийн - туулай гарвал - олзны үүд тус тус нээгдэнэ

шороон үхрийн шинж

Урвасан жилийн үр түүний засал

“шороон үхэр”-ийг шороон гахай жилийн хаврын амьсгал орсон өдрийн махбодыг гол болгон дүрсэлбэл:

үхэр нь: шар толгойтой, эвэр, чих, сүүл нь хөх, дөрвөн шийр нь цагаан, ногоон ходоодтой, цагаан омруу бүхий хөх зүсмийн, амаа ангайж сүүлээ зүүнтээ шарвасан.

үхэр хариулаач нь: цагаан нүүртэй, улаан дээлэн дээр хөх

бүс бүсэлсэн, гэзгээ чихнийхээ өмнүүр унжуулсан, зүүн гутлаа өмсөөд баруун гутлаа зүүн талын бүсэндээ хавчуулсан, олсон шилбүүр барьсан өвгөн үхрийнхээ зүүн талд алхаж явна.

ДЭЭрХ зУраГЛаЛаас жиЛийн байЦыГ

ажиГЛаваЛөвгөдөд амгалан, залууст

ширүүн, нялхаст машид ширүүн байна. хур элбэг, хүйтэн бөгөөд бадган өвчин гарна. Жилийн дунд үеэр хур тунадас элбэг, сүүлээр мөндөр буух магадлалтай. их хүмүүн амгалан тайван. улс орон ерөнхийдөө хямралтай, энгийн ардад айх мэгдэх явдал гарна. төрийн хууль цааз чангарна. Мал адгууст муу.

Тухайн жилтэнд тодорхой нөлөөллийг үзүүлж байгаа жилийг “Урвасан жил” гэнэ. Хулгана, бар, луу, морь, бич, нохойг хатуу буюу эр жил. ¯хэр, туулай, могой, хонь, тахиа, гахайг зөөлөн буюу эм жил гэнэ.

xVII жарны “Урвуулагч”

хэмээх шороон гахай

жилийн үр

“Урвуулагч” хэмээх “Шороон

гахай” жилд дайсны хямрал болж, хүмүүс

айж хөнөөгдөх аюултай тул сэрэмжтэй

байхыг анхаарвал зохилтой гэжээ.

70103131 99903581zgm.mnzgm.mn zasagcoZGMmn

ХЭВЛЭЛ ЗАХИАЛГА УТАС: 7010 3131

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ СОНИН

ОНЛАЙН ЗАХИАЛГА

• УЛИРАЛД: 5000^ (62 ДУГААР)• ХАГАС жИЛД: 10 000^ (124 ДУГААР)• жИЛД: 15 000^ (248 ДУГААР)

богдох албаныхнаас энэ талаар тодруулахад эрэн хайж байгаа, эсвэл одоо насанд хүрсэн, хөдөлмөр эрхэлж байгаа гэсэн товчхон бөгөөд цааргалсан хариулт л өгдөг.

ОНЦЛОХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

0 0 7 7 4

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР2017.11.30

ҮҮЛШИНЭ

-14° -24°

УЛС ТӨРЗөрчлийн тухай хуулийн Үндсэн хууль зөрчсөн заалтын үйлчлэлийг түдгэлзүүлэв. МАН-ын генсек Д.Амарбаясгалан урд хөршид айлчлал хийхээр мордлоо. Монгол Улс төмөр замын дамжин өнгөрөх тээвэрт 25 жил тарифын хөнгөлөлт эдэлнэ. АН-ын бүлэг Төв банкны тухай хуулийн төслийг судлахаар болов. Монгол, Вьетнамын хооронд шууд нислэгтэй болох асуудлыг судална гэлээ.

ЭДИЙН ЗАСАГХөрөнгийн биржийн “MSE ALL” индекс 1261.81 нэгж болж, 0.42 хувиар буурав. Монголбанк “төрц” алтыг дэлхийн зах зээлийн үнээс өндөр үнээр авч байна. “Банкийг дахин хөрөнгөжүү-лэх тухай хууль”-ийн төслийг боловсруулна.Зочид буудлын салбарын орлого 112.6 тэрбум төгрөгт хүрч, 4.1 хувиар өссөн байна.ОХУ-ын гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 144.4 тэрбум ам.долларт хүрэв.

НИЙГЭМГССҮТ гэр бүлийн хүчирхийл-лийн 960 хохирогчид тусламж үзүүлжээ.Ирэх онд Зүүн дөрвөн замын давхар замын уулзварын ажлыг эхлүүлнэ гэв.Адууны махны экспортыг 10 мянган тонноор нэмэгдүүллээ. 33 дугаар сургуулийн хажууд олгосон газрыг хүчингүй болголоо. ЕБС-иуд спорт заалаа ашиг-луул сан мөнгөө тайлагнадаг болно.

ДЭЛХИЙПхеньяны шинэ туршсан пуу-жин АНУ-ын аль ч цэгт хүрэх чадалтай гэж мэдэгдэв. Будапештэд Зүүн Европ, Хятадын “16+1” бизнесийн зургаа дахь чуулган боллоо. Чилийн өмнөд нутагт мөсөн оргилоос 350х380м хавтан бутран унажээ. Крипто валют хэмээх бит-койны үнэ 10000 ам.долларын босгыг давлаа.

2017.11.30, ПҮРЭВ ~ №228 (774) YНЭ: 1000₮~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ЭХЭЛДЭГ ~

ЗГМ

Эрдсийн ганзага дундраагүй

Эрдсийн орлого ДНБ-ий 6.2 хувийг бүрдүүлжээ. > 4

Ерөнхий сайдын “лүндэн” Ц.Нямдоржийг барьц алдуулавЕрөнхий сайд С.Зоригийн хэргийг яаралтай шийдэхийг үүрэгджээ. > 2

АНУ-д цохилт өгөх чадалтай пуужин туршлаа

Ikea дэлгүүрүүдээ хотын төвд шилжүүлнэ

Ubinfo.mn сайт шилдэгт багтлааGogo.mnXopom.comIkon.mnCaak.mnUbinfo.mn

“Засгийн газрын мэдээ” сонины цахим хуудас Ubinfo.mn нь Монголын мэдээллийн шилдэг сайтуудын тавдугаарт бичигдлээ.

Zaluu.comNews.mnMedee.mnDorgio.mnZindaa.mn

Эх сурвалж: Alexa.com©

Эх орон, газар шороондоо л хайртай яваарай. Д.Лувсаншарав


2,444.38 370.56 41.92

ЗЭС 5-ЧИНГИС БОНД

98.7701.1%

АЛТMSE ALL 10-ЧИНГИС БОНД

12950.1%

1261.810.42%

100.190.03%

68051.9%

ubinfo.mnБҮРЭЛДЭХҮҮНКОМПАНИ

THE OFFICIAL GAZETTE

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк, Дэлхийн банктай хамтран хийсэн судалгаагаар улс орон ядуу байх тусмаа иргэд нь улс төрийн өндөр идэвхтэй байдаг нь харагджээ. Харин монголчууд улстөржилтөөрөө Зүүн Европ, Төв Азийн 29 орноос хоёрдугаарт жагссан байна. 3

Улстөржсөн ард түмэн улс орноороо сүйрдэг

ЭДИЙН ЗАСАГЗГМ: ЦУВРАЛ

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

Хусмаар хуурах заль

Хамгаалал дутсан хүүхдээ төр хайхрах цаг болжээ


Г.Оюунтөгс@oyuntugsZGM

НӨАТын хонжворт та хэр санаа тавьдаг вэ. Сар бүр су га лааны тохирол болдог. Удалгүй азтанууд тодорлоо хэмээн хэвлэлээр мэдээлдэг. Саяхан буюу энэ сарын 19нд болсон НӨАТын сугалааны тохирлоор нийт 523 сая төгрөг хонжворт олгохоор болсон байна. Аравдугаар сарын 1нээс 31ний хооронд нийт 14 сая ширхэг баримт НӨАТын санд бүртгэгдсэнээс 13.9 мянган азтан тодорчээ. Ер нь сар бүрийн сугалааны тохирлын дүн хэдэн саяар хэмжигдэж, азтаны тоо нь олон мянгад хүрдэг. Энэ мэдээллийг ч татварын албаныхан сүр дуулиантайхан мэдэгдэж, тэрүүхэндээ олон хүний хорхойг хүргэдэг билээ. Сугалааны тохирлын дараа “НӨАТын сугалаанд хожчих юмсан” гэх хүсэл, сэтгэгдэл цахим ертөнцөөр нэг хэсэг хөвөрдөг.

Нэг үе тав, арваараа хэлхэлдсэн бүлэг хүүхэд хотын гудамжаар их харагддаг байсан. Орон сууцны хороолол, ►5

►11

дэлгүүр, худалдааны төв гээд олон нийтийн газраар дуу нь хадаж, нүд үзүүрлэгдэх нь их. Одоогоос арав гаруй жилийн өмнө ийн харагддаг бай сан эдгээр хүүхэд нэг л өдөр усанд хаясан чулуу шиг алга болчихсон. Хэн, хаашаа,

авч явсныг мэдэх ганц ч хүн алга. Явган яриагаар гаднын оронд эд эрхтний донор болгон аваад явчихсан, хүний наймааны золиос болсон гэж цуу сонсдоно.

Цагдаагийн алба, хүүхэд хам гааллын байгууллага, хол

Монголын ипотекийн корпораци©

Ипотекийн зээлийн үлдэгдэл

ОСИСТТБХ*

*- Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн тогтвортой тогтолцоо бүрдүүлэх хөтөлбөр

Бусад эх үүсвэр Банкны өөрийн хөрөнгө

2 сая хүртэлхтөгрөгийн

өрхийн орлоготой

Ипотекийн зээлтэй нийт зээлдэгчид байгаагийн

77%

3% 20%

64.9%

92,616

92.4% 6.3%

72.7%

1.3%

Нэг хамтранзээлдэгчтэй

Хамтранзээлдэгчгүй

2 болон түүнээсдээш хамтран зээлдэгчтэй байна

79.4%

15.7%

4.9%Нийтийн

зориулалттай орон сууц

Хашаабайшин

Амины орон сууц

Улаанбаатар хотод байршилтай орон

сууц худалдан авчээ

ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ

АНУ, Хойд Солонгосын зөрчил Хятадын хил дээр айдас төрүүлэв

Амин дэмийн үнийг 800 хувь өсгөжээ

Хятадын зүүн хойд нутгийн Чанбай хошуу далайн хүнс, уулсын дунд оршдогоороо алдартай. > 10

Avondale компани Niacor витамины жороор олгох хувилбарын үнийг өнгөрсөн сард 809 хувиар өсгөсөн байна. > 10

Ирэх оныг эрсдэлтэй болгож буй Хятадын нөхцөл

Холбооны нөөц бодлогын хүүгээ өсгөх дохио

Гадаадынханд үл хөдлөх худалдахгүй

Шинэ Зеланд иргэдээ орон байраар хангахад хүндрэл гарсан тул орон сууцны бодлогод эрс шинэчлэл хийхээр шийдвэрлэлээ. > 10

Сэм Флэминг АНУын төв банкны үүрэг

гүйцэтгэгч Холбооны нөөцийн систем энэ долоо хоногт бодлогын хүүгээ өсгөх шийдвэр гаргах төлөвтэй. Энэ удаа хүү өсөх аваас татварын хөнгөлөлт, АНУын эдийн засгийн өөдрөг нөхцөлтэй уялдан ирэх онд бодлогын хүү дахиад хэд хэдэн удаа өснө хэмээн шинжээч нар таамаглаж байна.

Холбооны нөөцийн системийн тэргүүнээр ажиллах хугацаандаа хийж буй сүүлчийн том арга хэмжээ болгон Жанет Йеллен лхагва гарагт бодлогын хүүг гуравдах удаагаа 0.25 хувиар өсгөх бололтой. Энэ нь хүүг 1.251.5 хувьд хүргэх төв банкны зорилгод нийцүүлсэн арга хэмжээ болох аж.

Татварын шинэчлэлийн хуу лийг конг ресс шуур хай сайшаа сан тай зэрэг цэн Хол бооны нөө цийн бодлого тодорхойлогч нар санхүүгийн түлхэц өгөх бодлогоо хойш тавьж дотоодын нийт бүтээгдэхүүний тооцоонд татварын хөнгөлөлтийн нөлөөг харгалзан үзэхээр төлөвлөжээ.

“Эдийн засаг сайжирч байгаа нь яах аргагүй бодит байдал” хэмээн Орегоны их сургуулийн Холбооны нөөцийн бодлого судлаач эксперт Тим Дью өгүүлэв. Санхүүгийн зах зээл тогтворжиж, татварын хөнгөлөлт олгохоор зэхэж байгаа нь ирэх шинэ онд бодлогын хүүг улам нэмэх нөхцөл болно хэмээн тэрбээр үзэж байна.

Бүгд найрамдахчуудын дэвшүүлж буй татварын багц хууль нь эдийн засгийн өсөлтөд дунд зэрэг нөлөөтэйг шинжээч нар тайлбарлав. Уг хууль 2018, 2019 онд эдийн засгийг тус бүр ердөө 0.3 хувиар өсөх нөхцөл болно хэмээн Goldman Sachs тооцоолжээ.

Юутай ч АНУын эдийн засаг ажиллах хүчийг бараг бүрэн дайчилж, дэлхийн нийт эдийн засаг тогтворжин, инфляц өсөх магадлал ихсэж, ойрын богино хугацаанд татварын хөнгөлөлттэй нөхцөл бүрдэх гэж буйгаас үүдэн ирэх онд хүү өсөх магадлал өндөр байна. “Ирэх долоо хоногт гарах эдийн засгийн урьдчилсан тооцоогоор ажилгүйдлийн хувь

хэм жээ есдүгээр сарын таам гаас бага, дотоодын нийт бүтээгдэхүүний өсөлт ч илүү гарах шинж тэй. Энэ хоёр үзүүлэлт аль аль нь бодлогын хүүг хэвийн хэмжээнд сэргээхэд дэмжлэг болж байна” хэмээн JPMorgan Chaseийн эдийн засагч Майкл Фероли тайлбарлав.

Ажилгүйдлийн түвшин 2000аад оны эхэн үеэс хойш тохиол дож байгаагүй 4.1 хувь хүртлээ буурлаа. Харин Холбооны нөөцийн систем ажилгүйдлийн хэмжээг ирэх оны эцэс гэхэд ийм үзүүлэлттэй болно хэмээн тооцоолж байсан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт нийтлэгдсэн статистикаас үзвэл ажил олгогч нар 11 дүгээр сард 228 мянган ажлын байр шинээр үүсгэжээ. Холбооны нөөцийн систем есдүгээр сард гаргасан тооцоондоо 2018 онд бодлогын хүүг нийт гурван удаа нэмнэ хэмээн таамаглаж байв. Холбооны нөөцийн системийн тэргүүний хувиар лхагва гарагт сүүлчийн удаа хийх хэвлэлийн хурлын үеэр хатагтай Йелленээс татварын шинэчлэл эдийн засаг, мөнгөний бодлогод хэрхэн нөлөөлөхийг асууцгаана.

Холбооны нөөцийн системийн өөрийнх нь тооцоогоор ирэх онд өсөлт сайн байх төлөвтэй. Хатагтай Йелленийг залгамжлах Жэй Пауэлл ирэх 2018, 2019 онд эдийн засаг 2.5 хүртэлх хувиар өснө хэмээн тооцоолж буйгаа өнгөрсөн сард тайлбарласан. Хол бооны нөөцийн систем есдүгээр сард дундаж тооцоо гаргахдаа энэ оны эдийн засгийн өсөлтийг 2.4, ирэх оныхыг 2.1 хувьтай төсөөлсөн. Хувьцааныхыг оролцуулаад хөрөнгийн үнэ өсөх нь эдийн засагт цаашид улам түлхэц өгнө. Чикагогийн Холбооны нөөцийн банкны санхүүгийн нөхцөлийн индекс 1990ээд оны дунд үеэс хойш тохиолдож байгаагүй сайн үзүүлэлтэй гарлаа.

Гэхдээ инфляцын хэмжээ бага, цалин өсөлт үлбэгэр байгаа тай уялдан АНУын төв банк бодлогын хүүг шуурхай нэмэхээс цааргалсаар байгаа юм.

банкны үйл ажиллагааг нухчин дарах ажиллагаа өрнөж, хөрөн гийн менежментийн бүтээг дэхүүнд саяхнаас нэмэлт зохицуулалт үүсгэсэн”ийг State Streetийн макро стратегич Бэн Люк өгүүллээ.

БНХАУын засгийн газрын бондын өгөөж эрс өссөн нь хөрөнгө оруулагч нарын итгэлийг сулруулах юм уу үгүй болгож, улмаар зарах ажиллагааг гааруулах эрсдэлтэйг тэрбээр анхааруулав. “Эрх баригчдын арга хэмжээ чангарч, бондын өгөөж өсөн, АНУд саяхнаас технологийн компаниудын хувьцааг зарах хандлага ихэссэн нь Хятадын онцлог бүхий өвөрмөц нөхцөл үүсгэлээ” хэмээн ноён Люк тайлбарласан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт цохилтод ноцтой өртсөн авто машин үйлдвэрлэлийн салбар эргээд сэргэж байна. Шинээр автомашин худалдан авагсад эдэлдэг хоёр жилийн хугацаат татварын хөнгөлөлт ирэх онд төгсөхтэй уялдан тус салбарын ирээдүй тун бүрхэг болж байгааг зарим

шинжээч дурдлаа. “Худал даж авахад үнэтэй авто машин гээч барааг авахад олгодог татварын хөнгө лөлтийг сунгахгүй л бол байдал эрсдэлтэй” хэмээн ноён Чуй өгүүлэв.

Удааширч буй Хятадын эдийн засаг ирэх онд Ази дахь бусад бүс нутагт нөлөөлж болзошгүйд эдийн засагч нар түгшиж байна. Bank of America Merrill Lynchийн эдийн засагч “Дотоодын хөрөнгийн зах зээлд хөшүүргийн механизм суларсны дүнд Хятадын эдийн засаг саарах аваас нийт Азид өсөлт сулрах аюултай”г саяхан тайлбарласан.

Бодлого тодорхойлогч нар хэт чанга арга хэмжээ авч буйтай зэрэгцэн үл хөдлөх хөрөнгө үүс гэх ажиллагаа багасах аваас БНХАУд эдийн засгийн удаашрал тооцоолсноос ч ноцтой болж хувирна хэмээн тус банкны эдийн засагч нар сэрэмжлүүлсэн юм.

Хятадын үл хөдлөх хөрөнгийн салбар ирэх онд анхаарлын төвд байх төлөвтэй. Үүний нэг шалтгаан нь нь түрээсийн салбарт өсөлт үүсгэх зорилгоор орон сууцны зах зээлд шинэчлэл

Сайн дурынхан өмнөд Английн Плимүт дахь эрэг хавийн хуванцар хог хаягдлыг цэвэрлэж байгаа нь.

BBМ©

хийх төсөл юм. ХКНын аравдугаар сарын их хурал дээр тус улсын дарга Ши Жиньпин эдийн засгийн шинэчлэлийн талаар үг хэлэхдээ орон сууц нь “үнэ хөөргөдөх бус” хүн амьдрах зориулалттайг анхааруулж байв.

Хятадад хоосон орон сууц ихсэж буй сөрөг үзэгдэл байрны түрээсийн шинэчлэлтэй хосолсноор үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлд төдийгүй төмөрлөгийн эрэлт нийлүүлэлтэд сөрөг нө лөөлж бол зошгүйг зарим ажиг лагч сэрэмжлүүлсэн юм. “Хоосон орон сууц ны нөөц 25 хувиар өс сө нийг бид тооцоолоод байна. Гэтэл бусад хөгжингүй улсад энэ үзүүлэлт 810 хувьтай” хэмээн Liberum банкны шинжээч нар хөрөн гө оруулагч нартаа мэдэгд жээ. “Хукоу” буюу өрхийн бүрт гэлийн шинэчлэл, хөрөнгө нөөцийг үр ашигтай зарцуулах бодлогын үр дүнд ирэх арван жилд үл хөдлөх хөрөнгийн эрэлт гурван тэрбум хавтгай дөрвөлжин метрээр буурна хэмээн тус банкны шинжээч нар үзэж байна.

Далай тэнгисийн амьсгааг боогч хуванцарТа бидний далай тэнгис

хуванцраар дүүрлээ. Британийн байгаль судлаач, нас сүүдэр 90 гарсан Дэвид Аттенборо BBCгийн “Цэнхэр гараг II” (The Blue Planet II) баримтат цувралаар хуванцарт хахсан салхич шувууны ангаахайг телевиз үзэгчдэд харуулсан. Уг бичлэгээс хойш британичуудын олонх нь өдөр бүр үй олон хуванцар уут сав хаядагтаа үнэнхүү сэтгэл зовж эхэлсэн юм. Хөгжингүй ертөнцийг нийтэд нь хамраад байгаа ижил төстэй арга хэмжээнүүд бүгд хэрэглэгчийн ухамсрыг дээшлүүлэх зорилготой. Нийт 60 гаруй жилийн турш хог тариад сурчихсан та бидний соёлын үлдэгдэл манай гарагийн алслагдмал өнцөг буланд урсан очиж овоорсоор.

Далай тэнгист хөглөрч буй асар их хуванцар хогийг (ойрол цоогоор 800 сая тонн) цэвэрлэх, хог хаягдал үүсгэж буй тогтолцоог цөөлж багасгах нь тулгамдсан шаардлага боллоо. Энэхүү шаардлагыг улс орнуудын засгийн газар, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч аль аль нь ухамсарлаж эхэллээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт НҮБаас баталсан шийдвэрийг дэлхийн 200 гаруй улс орон

дэмжиж байна. Сайн дурын шинжтэй, зарим зүйлс нь бүрхэг уг санаачилга дэлхийн улс орнуудад тодорхой үүрэг хүлээлгэж, хамтын арга хэмжээ авахад чиглүүлэх зорилготой.

Юутай ч зарим улс хуванцар гялгар уут сав, микро үрлэнцэр (microbeads) гэгддэг нэг миллиметр үл хүрэх хэмжээтэй хуванцар үйлдвэрлэх, хэрэг лэхийг хориглож эхэллээ. Мөн ком паниуд дахивар боловс руу лах, дахин ашиглах тогтолцоо үүсгэхээр амлаж буй нь бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд бага ч болов хувь нэмэр оруулж буй хэрэг юм.

Хүрээлэн буй орчныг хамгаалах кампани өрнүүлэгчдийн шахалтад өртсөн олон үндэстний авар га компаниуд сайн дураараа санаа чилга өрнүүлэхээ мэдэгдэж эхэллээ. CocaCola, Unilever хоёр 2025 он гэхэд бүх савалгаагаа дахин ашигладаг болгохоор төлөвлөв. Procter & Gamble зарим брэндийн бүтээгдэхүүнээ “далайн хуванцар”ыг дахин боловсруулах аргаар бүтээсэн лонхонд савлаж байна.

Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч, жижиглэнгийн худалдаач нар баглаа боодлоо хүрээлэн буй орчинд ээлтэй болгох арга

гаанаас бүрмөсөн татгалзаж картон гэх мэт байгальд эргэн шингэдэг материал ашиглахыг хэрэглэгчдийн зарим хэсэг сайшаадаггүй. Уг салбарт технологийн хувьсгалт эргэлт хийхээр оролдох компанид мөнгө орлого төдийгүй зах зээлээ алдах аюул нүүрлэдэг. Энэ бол зохицуулах байгууллагад хөндлөнгөөс оролцох ёстой чухам тэрхүү нөхцөл юм.

Нэг удаагийн хэрэглээний хуванцарт оновчтой татвар оноож, арай үнэтэй ч хүрээлэн

буй орчинд уршиг бага тарьдаг материал ашиглах компаниудын сонирхлыг хөхүүлэн дэмжих, хуванцар орлох бүтээгдэхүүний судалгаанд хөрөнгө оруулах хэрэгтэй.

Бодлого тодорхойлогч нар иргэдийн соёлыг өөрчлөхөд ч ихийг хийх ёстой. Нөөц эргүүлж ашиглах схем буюу хэрэглэгч нар хуванцар лонх эргүүлж тушаахдаа анх төлсөн мөнгөнийхөө багахан хэсгийг эргүүлж авдаг тогтолцоотой улсуудад дахивар эргэлт хавьгүй

өндөр байдаг. Хөгжингүй баян орнуудад олон

нийтийн ухамсар дээшлэх нь эргээд засгийн газруудад тодорхой арга хэмжээ авах шахалт болно. Харин хөгжиж буй оронд байдал илүү түвэгтэй. Далайд хаягдаж буй хуванцрын голлох хэсэг нь ердөө Азийн тавхан улсаас үүдэлтэй. Сэргээгдэх эрчим хүчний хөгжлөөс шалтгаалан өөр гарц хайж буй газрын тосны компаниуд хөгжингүй зах зээлд хуванцрын хэрэглээ өсөх ёстой гэсэн тооцоо гаргаад байна.

Юутай ч хөгжиж буй улс орнууд арга хэмжээ авах өөрийн гэсэн учир шалтгаантай. Үерлэх аюул, хогийн уулан овоолго нурж хүмүүсийн аминд хүрдэг ослын шалтгаан хэмээн үзсэний улмаас Шри Ланка есдүгээр сард нэг удаагийн хэрэглээний хуванцрыг хориглов.

Илүү эрс арга хэмжээг БНХАУ саяхан авлаа. Дэлхийн бусад улсын хуванцрын хаягдлыг олон жилийн турш импортоор авч ирсэн тус улс энэ оны эцэс гэхэд хуванцар хог хүлээн авахаа зогсоохоор болов. Энэ бүхэн өрнөдийн бодлого тодорхойлогч нарт ч шийдвэрлэх ёстой асуулт болж байна.

Эмма ДанклиЭдийн засгийн удаашрал,

хэрээс хэтэрсэн өр зээлийг шийдвэрлэх арга хэмжээтэй уялдан Хятадын ирээдүй бүрхэг боллоо.

Сүүлийн хоёр долоо хоног хагасын хугацаанд Хятадын хувьцааны зах зээл таван хувиар унаж, тус улсын Засгийн газрын бондын өгөөж эгзэгтэй дөрвөн хувийн хязгаарыг давсан нь хөрөнгө оруулагчдыг улам түгшүүлэв.

Хятадад хөрөнгө зарах ажиллагаа эрчээ авсан нь дэлхийн хувьцааны зах зээлийн өнөөгийн нөхцөлөөс зөрүүтэй байгаа юм. Эх газрын Хятадын CSI 300, Хонконгийн Hang Seng индекс саяхан унасан нь дунд зэрэг өсөлттэй S&P 500, Euro Stoxx 50 индексээс эсрэг хандлага тодорхойлж байна.

Хятадын хувьцааны зах зээл дэх уналт нь сөрөг муу үзэг дэл биш, ердөө л өсөлтийн он жилүүдийн дараа хөрөнгө оруулагч нар ашгаа хүртэж буйн тусгал хэмээн зарим хөрөнгө оруулагч тайлбарлах аж.

“Борлуулалтын ихэнх нь хүмүү сийн сэтгэлийн хөдөлгөөнөөс үүдэлтэй. Энэ онд зах зээл ингэж их өссөн юм чинь ашгаа олж авцгаая гэж буй хэрэг” хэмээн Aberdeen Standardын сангийн менежер Николас Чуй тодотгов. “Хятадын онцлогтой өвөрмөц үзэгдэл. Дээр нь тат варын шинэчлэлийн хууль АНУд сэргэлт үүсгэчихлээ” хэмээн тэрбээр нэмж өгүүллээ.

CSI 300, Hang Seng аль аль нь олон жилийн турш тус бүр 31 болон 20 хувийн жилийн дундаж өсөлттэй явж ирсэн юм. Жилийн эцсээр ихэвчлэн арилжаа намждаг тул зарим шинжээч нар хөрөнгө оруулагчдад мөнгөө хадгалж түр хүлээхийг зөвлөдөг.

Гэтэл өөр нэг хэсэг нь саяхны борлуулалтыг зарчмын шинж чанар бүхий, ирэх жил дуустал үргэлжлэх урт хугацааны хүчин зүйлээс шалтгааллаа хэмээн тайлбарлаж сууна. “Сүүдрийн

хэрэгсэл хайсаар цөөн бус жилийг үдлээ. Шил, хөнгөн цагаантай харьцуулахад хуванцрыг дахин ашиглах нь түвэгтэй. Газрын тосны үнэ хямд нөхцөлд дахивар ашиглан үйлдвэрлэсэн хуван цар нь цоо шинэ PET буюу полиэ тилен терефталатаас хамаа гүй үнэтэй. Ургамлын гаралтай “биохуванцар” хүртэл байгаль орчин бохирдуулагчид тооцогд дог. Хуванцар уут савыг хэт нимгэн хийвэл урагдаж цоорчихно.

Компаниуд хуванцар савал

АНУ, БНХАУ-ын хувьцааны зах зээлийн индекс

XI 2017 XII

105CSI 300

S&P 500

104

103

102

101

100

99

98

ХЭВЛЭМЭЛ ЗАХИАЛГА

• УЛИРАЛД: 30 000^ (62 ДУГААР)• ХАГАС жИЛД: 60 000^ (124 ДУГААР)• жИЛД: 120 000^ (248 ДУГААР)

ХОСОЛМОЛ ЗАХИАЛГА(Хэвлэмэл + Онлайн)

• УЛИРАЛД: 32 000^ (62 ДУГААР)• ХАГАС жИЛД: 65 000^ (124 ДУГААР)• жИЛД: 125 000^ (248 ДУГААР)

богдох албаныхнаас энэ талаар тодруулахад эрэн хайж байгаа, эсвэл одоо насанд хүрсэн, хөдөлмөр эрхэлж байгаа гэсэн товчхон бөгөөд цааргалсан хариулт л өгдөг.

ОНЦЛОХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

0 0 7 7 4

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР2017.11.30

ҮҮЛШИНЭ

-14° -24°

УЛС ТӨРЗөрчлийн тухай хуулийн Үндсэн хууль зөрчсөн заалтын үйлчлэлийг түдгэлзүүлэв. МАН-ын генсек Д.Амарбаясгалан урд хөршид айлчлал хийхээр мордлоо. Монгол Улс төмөр замын дамжин өнгөрөх тээвэрт 25 жил тарифын хөнгөлөлт эдэлнэ. АН-ын бүлэг Төв банкны тухай хуулийн төслийг судлахаар болов. Монгол, Вьетнамын хооронд шууд нислэгтэй болох асуудлыг судална гэлээ.

ЭДИЙН ЗАСАГХөрөнгийн биржийн “MSE ALL” индекс 1261.81 нэгж болж, 0.42 хувиар буурав. Монголбанк “төрц” алтыг дэлхийн зах зээлийн үнээс өндөр үнээр авч байна. “Банкийг дахин хөрөнгөжүү-лэх тухай хууль”-ийн төслийг боловсруулна.Зочид буудлын салбарын орлого 112.6 тэрбум төгрөгт хүрч, 4.1 хувиар өссөн байна.ОХУ-ын гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 144.4 тэрбум ам.долларт хүрэв.

НИЙГЭМГССҮТ гэр бүлийн хүчирхийл-лийн 960 хохирогчид тусламж үзүүлжээ.Ирэх онд Зүүн дөрвөн замын давхар замын уулзварын ажлыг эхлүүлнэ гэв.Адууны махны экспортыг 10 мянган тонноор нэмэгдүүллээ. 33 дугаар сургуулийн хажууд олгосон газрыг хүчингүй болголоо. ЕБС-иуд спорт заалаа ашиг-луул сан мөнгөө тайлагнадаг болно.

ДЭЛХИЙПхеньяны шинэ туршсан пуу-жин АНУ-ын аль ч цэгт хүрэх чадалтай гэж мэдэгдэв. Будапештэд Зүүн Европ, Хятадын “16+1” бизнесийн зургаа дахь чуулган боллоо. Чилийн өмнөд нутагт мөсөн оргилоос 350х380м хавтан бутран унажээ. Крипто валют хэмээх бит-койны үнэ 10000 ам.долларын босгыг давлаа.

2017.11.30, ПҮРЭВ ~ №228 (774) YНЭ: 1000₮~ СОЁЛТ ХҮНИЙ ӨГЛӨӨ СОНИН УНШИХААС ЭХЭЛДЭГ ~

ЗГМ

Эрдсийн ганзага дундраагүй

Эрдсийн орлого ДНБ-ий 6.2 хувийг бүрдүүлжээ. > 4

Ерөнхий сайдын “лүндэн” Ц.Нямдоржийг барьц алдуулавЕрөнхий сайд С.Зоригийн хэргийг яаралтай шийдэхийг үүрэгджээ. > 2

АНУ-д цохилт өгөх чадалтай пуужин туршлаа

Ikea дэлгүүрүүдээ хотын төвд шилжүүлнэ

Ubinfo.mn сайт шилдэгт багтлааGogo.mnXopom.comIkon.mnCaak.mnUbinfo.mn

“Засгийн газрын мэдээ” сонины цахим хуудас Ubinfo.mn нь Монголын мэдээллийн шилдэг сайтуудын тавдугаарт бичигдлээ.

Zaluu.comNews.mnMedee.mnDorgio.mnZindaa.mn

Эх сурвалж: Alexa.com©

Эх орон, газар шороондоо л хайртай яваарай. Д.Лувсаншарав


2,444.38 370.56 41.92

ЗЭС 5-ЧИНГИС БОНД

98.7701.1%

АЛТMSE ALL 10-ЧИНГИС БОНД

12950.1%

1261.810.42%

100.190.03%

68051.9%

ubinfo.mnБҮРЭЛДЭХҮҮНКОМПАНИ

THE OFFICIAL GAZETTE

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк, Дэлхийн банктай хамтран хийсэн судалгаагаар улс орон ядуу байх тусмаа иргэд нь улс төрийн өндөр идэвхтэй байдаг нь харагджээ. Харин монголчууд улстөржилтөөрөө Зүүн Европ, Төв Азийн 29 орноос хоёрдугаарт жагссан байна. 3

Улстөржсөн ард түмэн улс орноороо сүйрдэг

ЭДИЙН ЗАСАГЗГМ: ЦУВРАЛ

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

Хусмаар хуурах заль

Хамгаалал дутсан хүүхдээ төр хайхрах цаг болжээ


Г.Оюунтөгс@oyuntugsZGM

НӨАТын хонжворт та хэр санаа тавьдаг вэ. Сар бүр су га лааны тохирол болдог. Удалгүй азтанууд тодорлоо хэмээн хэвлэлээр мэдээлдэг. Саяхан буюу энэ сарын 19нд болсон НӨАТын сугалааны тохирлоор нийт 523 сая төгрөг хонжворт олгохоор болсон байна. Аравдугаар сарын 1нээс 31ний хооронд нийт 14 сая ширхэг баримт НӨАТын санд бүртгэгдсэнээс 13.9 мянган азтан тодорчээ. Ер нь сар бүрийн сугалааны тохирлын дүн хэдэн саяар хэмжигдэж, азтаны тоо нь олон мянгад хүрдэг. Энэ мэдээллийг ч татварын албаныхан сүр дуулиантайхан мэдэгдэж, тэрүүхэндээ олон хүний хорхойг хүргэдэг билээ. Сугалааны тохирлын дараа “НӨАТын сугалаанд хожчих юмсан” гэх хүсэл, сэтгэгдэл цахим ертөнцөөр нэг хэсэг хөвөрдөг.

Нэг үе тав, арваараа хэлхэлдсэн бүлэг хүүхэд хотын гудамжаар их харагддаг байсан. Орон сууцны хороолол, ►5

►11

дэлгүүр, худалдааны төв гээд олон нийтийн газраар дуу нь хадаж, нүд үзүүрлэгдэх нь их. Одоогоос арав гаруй жилийн өмнө ийн харагддаг бай сан эдгээр хүүхэд нэг л өдөр усанд хаясан чулуу шиг алга болчихсон. Хэн, хаашаа,

авч явсныг мэдэх ганц ч хүн алга. Явган яриагаар гаднын оронд эд эрхтний донор болгон аваад явчихсан, хүний наймааны золиос болсон гэж цуу сонсдоно.

Цагдаагийн алба, хүүхэд хам гааллын байгууллага, хол

Монголын ипотекийн корпораци©

Ипотекийн зээлийн үлдэгдэл

ОСИСТТБХ*

*- Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн тогтвортой тогтолцоо бүрдүүлэх хөтөлбөр

Бусад эх үүсвэр Банкны өөрийн хөрөнгө

2 сая хүртэлхтөгрөгийн

өрхийн орлоготой

Ипотекийн зээлтэй нийт зээлдэгчид байгаагийн

77%

3% 20%

64.9%

92,616

92.4% 6.3%

72.7%

1.3%

Нэг хамтранзээлдэгчтэй

Хамтранзээлдэгчгүй

2 болон түүнээсдээш хамтран зээлдэгчтэй байна

79.4%

15.7%

4.9%Нийтийн

зориулалттай орон сууц

Хашаабайшин

Амины орон сууц

Улаанбаатар хотод байршилтай орон

сууц худалдан авчээ

ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ

АНУ, Хойд Солонгосын зөрчил Хятадын хил дээр айдас төрүүлэв

Амин дэмийн үнийг 800 хувь өсгөжээ

Хятадын зүүн хойд нутгийн Чанбай хошуу далайн хүнс, уулсын дунд оршдогоороо алдартай. > 10

Avondale компани Niacor витамины жороор олгох хувилбарын үнийг өнгөрсөн сард 809 хувиар өсгөсөн байна. > 10

Ирэх оныг эрсдэлтэй болгож буй Хятадын нөхцөл

Холбооны нөөц бодлогын хүүгээ өсгөх дохио

Гадаадынханд үл хөдлөх худалдахгүй

Шинэ Зеланд иргэдээ орон байраар хангахад хүндрэл гарсан тул орон сууцны бодлогод эрс шинэчлэл хийхээр шийдвэрлэлээ. > 10

Сэм Флэминг АНУын төв банкны үүрэг

гүйцэтгэгч Холбооны нөөцийн систем энэ долоо хоногт бодлогын хүүгээ өсгөх шийдвэр гаргах төлөвтэй. Энэ удаа хүү өсөх аваас татварын хөнгөлөлт, АНУын эдийн засгийн өөдрөг нөхцөлтэй уялдан ирэх онд бодлогын хүү дахиад хэд хэдэн удаа өснө хэмээн шинжээч нар таамаглаж байна.

Холбооны нөөцийн системийн тэргүүнээр ажиллах хугацаандаа хийж буй сүүлчийн том арга хэмжээ болгон Жанет Йеллен лхагва гарагт бодлогын хүүг гуравдах удаагаа 0.25 хувиар өсгөх бололтой. Энэ нь хүүг 1.251.5 хувьд хүргэх төв банкны зорилгод нийцүүлсэн арга хэмжээ болох аж.

Татварын шинэчлэлийн хуу лийг конг ресс шуур хай сайшаа сан тай зэрэг цэн Хол бооны нөө цийн бодлого тодорхойлогч нар санхүүгийн түлхэц өгөх бодлогоо хойш тавьж дотоодын нийт бүтээгдэхүүний тооцоонд татварын хөнгөлөлтийн нөлөөг харгалзан үзэхээр төлөвлөжээ.

“Эдийн засаг сайжирч байгаа нь яах аргагүй бодит байдал” хэмээн Орегоны их сургуулийн Холбооны нөөцийн бодлого судлаач эксперт Тим Дью өгүүлэв. Санхүүгийн зах зээл тогтворжиж, татварын хөнгөлөлт олгохоор зэхэж байгаа нь ирэх шинэ онд бодлогын хүүг улам нэмэх нөхцөл болно хэмээн тэрбээр үзэж байна.

Бүгд найрамдахчуудын дэвшүүлж буй татварын багц хууль нь эдийн засгийн өсөлтөд дунд зэрэг нөлөөтэйг шинжээч нар тайлбарлав. Уг хууль 2018, 2019 онд эдийн засгийг тус бүр ердөө 0.3 хувиар өсөх нөхцөл болно хэмээн Goldman Sachs тооцоолжээ.

Юутай ч АНУын эдийн засаг ажиллах хүчийг бараг бүрэн дайчилж, дэлхийн нийт эдийн засаг тогтворжин, инфляц өсөх магадлал ихсэж, ойрын богино хугацаанд татварын хөнгөлөлттэй нөхцөл бүрдэх гэж буйгаас үүдэн ирэх онд хүү өсөх магадлал өндөр байна. “Ирэх долоо хоногт гарах эдийн засгийн урьдчилсан тооцоогоор ажилгүйдлийн хувь

хэм жээ есдүгээр сарын таам гаас бага, дотоодын нийт бүтээгдэхүүний өсөлт ч илүү гарах шинж тэй. Энэ хоёр үзүүлэлт аль аль нь бодлогын хүүг хэвийн хэмжээнд сэргээхэд дэмжлэг болж байна” хэмээн JPMorgan Chaseийн эдийн засагч Майкл Фероли тайлбарлав.

Ажилгүйдлийн түвшин 2000аад оны эхэн үеэс хойш тохиол дож байгаагүй 4.1 хувь хүртлээ буурлаа. Харин Холбооны нөөцийн систем ажилгүйдлийн хэмжээг ирэх оны эцэс гэхэд ийм үзүүлэлттэй болно хэмээн тооцоолж байсан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт нийтлэгдсэн статистикаас үзвэл ажил олгогч нар 11 дүгээр сард 228 мянган ажлын байр шинээр үүсгэжээ. Холбооны нөөцийн систем есдүгээр сард гаргасан тооцоондоо 2018 онд бодлогын хүүг нийт гурван удаа нэмнэ хэмээн таамаглаж байв. Холбооны нөөцийн системийн тэргүүний хувиар лхагва гарагт сүүлчийн удаа хийх хэвлэлийн хурлын үеэр хатагтай Йелленээс татварын шинэчлэл эдийн засаг, мөнгөний бодлогод хэрхэн нөлөөлөхийг асууцгаана.

Холбооны нөөцийн системийн өөрийнх нь тооцоогоор ирэх онд өсөлт сайн байх төлөвтэй. Хатагтай Йелленийг залгамжлах Жэй Пауэлл ирэх 2018, 2019 онд эдийн засаг 2.5 хүртэлх хувиар өснө хэмээн тооцоолж буйгаа өнгөрсөн сард тайлбарласан. Хол бооны нөөцийн систем есдүгээр сард дундаж тооцоо гаргахдаа энэ оны эдийн засгийн өсөлтийг 2.4, ирэх оныхыг 2.1 хувьтай төсөөлсөн. Хувьцааныхыг оролцуулаад хөрөнгийн үнэ өсөх нь эдийн засагт цаашид улам түлхэц өгнө. Чикагогийн Холбооны нөөцийн банкны санхүүгийн нөхцөлийн индекс 1990ээд оны дунд үеэс хойш тохиолдож байгаагүй сайн үзүүлэлтэй гарлаа.

Гэхдээ инфляцын хэмжээ бага, цалин өсөлт үлбэгэр байгаа тай уялдан АНУын төв банк бодлогын хүүг шуурхай нэмэхээс цааргалсаар байгаа юм.

банкны үйл ажиллагааг нухчин дарах ажиллагаа өрнөж, хөрөн гийн менежментийн бүтээг дэхүүнд саяхнаас нэмэлт зохицуулалт үүсгэсэн”ийг State Streetийн макро стратегич Бэн Люк өгүүллээ.

БНХАУын засгийн газрын бондын өгөөж эрс өссөн нь хөрөнгө оруулагч нарын итгэлийг сулруулах юм уу үгүй болгож, улмаар зарах ажиллагааг гааруулах эрсдэлтэйг тэрбээр анхааруулав. “Эрх баригчдын арга хэмжээ чангарч, бондын өгөөж өсөн, АНУд саяхнаас технологийн компаниудын хувьцааг зарах хандлага ихэссэн нь Хятадын онцлог бүхий өвөрмөц нөхцөл үүсгэлээ” хэмээн ноён Люк тайлбарласан юм.

Өнгөрсөн долоо хоногт цохилтод ноцтой өртсөн авто машин үйлдвэрлэлийн салбар эргээд сэргэж байна. Шинээр автомашин худалдан авагсад эдэлдэг хоёр жилийн хугацаат татварын хөнгөлөлт ирэх онд төгсөхтэй уялдан тус салбарын ирээдүй тун бүрхэг болж байгааг зарим

шинжээч дурдлаа. “Худал даж авахад үнэтэй авто машин гээч барааг авахад олгодог татварын хөнгө лөлтийг сунгахгүй л бол байдал эрсдэлтэй” хэмээн ноён Чуй өгүүлэв.

Удааширч буй Хятадын эдийн засаг ирэх онд Ази дахь бусад бүс нутагт нөлөөлж болзошгүйд эдийн засагч нар түгшиж байна. Bank of America Merrill Lynchийн эдийн засагч “Дотоодын хөрөнгийн зах зээлд хөшүүргийн механизм суларсны дүнд Хятадын эдийн засаг саарах аваас нийт Азид өсөлт сулрах аюултай”г саяхан тайлбарласан.

Бодлого тодорхойлогч нар хэт чанга арга хэмжээ авч буйтай зэрэгцэн үл хөдлөх хөрөнгө үүс гэх ажиллагаа багасах аваас БНХАУд эдийн засгийн удаашрал тооцоолсноос ч ноцтой болж хувирна хэмээн тус банкны эдийн засагч нар сэрэмжлүүлсэн юм.

Хятадын үл хөдлөх хөрөнгийн салбар ирэх онд анхаарлын төвд байх төлөвтэй. Үүний нэг шалтгаан нь нь түрээсийн салбарт өсөлт үүсгэх зорилгоор орон сууцны зах зээлд шинэчлэл

Сайн дурынхан өмнөд Английн Плимүт дахь эрэг хавийн хуванцар хог хаягдлыг цэвэрлэж байгаа нь.

BBМ©

хийх төсөл юм. ХКНын аравдугаар сарын их хурал дээр тус улсын дарга Ши Жиньпин эдийн засгийн шинэчлэлийн талаар үг хэлэхдээ орон сууц нь “үнэ хөөргөдөх бус” хүн амьдрах зориулалттайг анхааруулж байв.

Хятадад хоосон орон сууц ихсэж буй сөрөг үзэгдэл байрны түрээсийн шинэчлэлтэй хосолсноор үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлд төдийгүй төмөрлөгийн эрэлт нийлүүлэлтэд сөрөг нө лөөлж бол зошгүйг зарим ажиг лагч сэрэмжлүүлсэн юм. “Хоосон орон сууц ны нөөц 25 хувиар өс сө нийг бид тооцоолоод байна. Гэтэл бусад хөгжингүй улсад энэ үзүүлэлт 810 хувьтай” хэмээн Liberum банкны шинжээч нар хөрөн гө оруулагч нартаа мэдэгд жээ. “Хукоу” буюу өрхийн бүрт гэлийн шинэчлэл, хөрөнгө нөөцийг үр ашигтай зарцуулах бодлогын үр дүнд ирэх арван жилд үл хөдлөх хөрөнгийн эрэлт гурван тэрбум хавтгай дөрвөлжин метрээр буурна хэмээн тус банкны шинжээч нар үзэж байна.

Далай тэнгисийн амьсгааг боогч хуванцарТа бидний далай тэнгис

хуванцраар дүүрлээ. Британийн байгаль судлаач, нас сүүдэр 90 гарсан Дэвид Аттенборо BBCгийн “Цэнхэр гараг II” (The Blue Planet II) баримтат цувралаар хуванцарт хахсан салхич шувууны ангаахайг телевиз үзэгчдэд харуулсан. Уг бичлэгээс хойш британичуудын олонх нь өдөр бүр үй олон хуванцар уут сав хаядагтаа үнэнхүү сэтгэл зовж эхэлсэн юм. Хөгжингүй ертөнцийг нийтэд нь хамраад байгаа ижил төстэй арга хэмжээнүүд бүгд хэрэглэгчийн ухамсрыг дээшлүүлэх зорилготой. Нийт 60 гаруй жилийн турш хог тариад сурчихсан та бидний соёлын үлдэгдэл манай гарагийн алслагдмал өнцөг буланд урсан очиж овоорсоор.

Далай тэнгист хөглөрч буй асар их хуванцар хогийг (ойрол цоогоор 800 сая тонн) цэвэрлэх, хог хаягдал үүсгэж буй тогтолцоог цөөлж багасгах нь тулгамдсан шаардлага боллоо. Энэхүү шаардлагыг улс орнуудын засгийн газар, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч аль аль нь ухамсарлаж эхэллээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт НҮБаас баталсан шийдвэрийг дэлхийн 200 гаруй улс орон

дэмжиж байна. Сайн дурын шинжтэй, зарим зүйлс нь бүрхэг уг санаачилга дэлхийн улс орнуудад тодорхой үүрэг хүлээлгэж, хамтын арга хэмжээ авахад чиглүүлэх зорилготой.

Юутай ч зарим улс хуванцар гялгар уут сав, микро үрлэнцэр (microbeads) гэгддэг нэг миллиметр үл хүрэх хэмжээтэй хуванцар үйлдвэрлэх, хэрэг лэхийг хориглож эхэллээ. Мөн ком паниуд дахивар боловс руу лах, дахин ашиглах тогтолцоо үүсгэхээр амлаж буй нь бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд бага ч болов хувь нэмэр оруулж буй хэрэг юм.

Хүрээлэн буй орчныг хамгаалах кампани өрнүүлэгчдийн шахалтад өртсөн олон үндэстний авар га компаниуд сайн дураараа санаа чилга өрнүүлэхээ мэдэгдэж эхэллээ. CocaCola, Unilever хоёр 2025 он гэхэд бүх савалгаагаа дахин ашигладаг болгохоор төлөвлөв. Procter & Gamble зарим брэндийн бүтээгдэхүүнээ “далайн хуванцар”ыг дахин боловсруулах аргаар бүтээсэн лонхонд савлаж байна.

Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч, жижиглэнгийн худалдаач нар баглаа боодлоо хүрээлэн буй орчинд ээлтэй болгох арга

гаанаас бүрмөсөн татгалзаж картон гэх мэт байгальд эргэн шингэдэг материал ашиглахыг хэрэглэгчдийн зарим хэсэг сайшаадаггүй. Уг салбарт технологийн хувьсгалт эргэлт хийхээр оролдох компанид мөнгө орлого төдийгүй зах зээлээ алдах аюул нүүрлэдэг. Энэ бол зохицуулах байгууллагад хөндлөнгөөс оролцох ёстой чухам тэрхүү нөхцөл юм.

Нэг удаагийн хэрэглээний хуванцарт оновчтой татвар оноож, арай үнэтэй ч хүрээлэн

буй орчинд уршиг бага тарьдаг материал ашиглах компаниудын сонирхлыг хөхүүлэн дэмжих, хуванцар орлох бүтээгдэхүүний судалгаанд хөрөнгө оруулах хэрэгтэй.

Бодлого тодорхойлогч нар иргэдийн соёлыг өөрчлөхөд ч ихийг хийх ёстой. Нөөц эргүүлж ашиглах схем буюу хэрэглэгч нар хуванцар лонх эргүүлж тушаахдаа анх төлсөн мөнгөнийхөө багахан хэсгийг эргүүлж авдаг тогтолцоотой улсуудад дахивар эргэлт хавьгүй

өндөр байдаг. Хөгжингүй баян орнуудад олон

нийтийн ухамсар дээшлэх нь эргээд засгийн газруудад тодорхой арга хэмжээ авах шахалт болно. Харин хөгжиж буй оронд байдал илүү түвэгтэй. Далайд хаягдаж буй хуванцрын голлох хэсэг нь ердөө Азийн тавхан улсаас үүдэлтэй. Сэргээгдэх эрчим хүчний хөгжлөөс шалтгаалан өөр гарц хайж буй газрын тосны компаниуд хөгжингүй зах зээлд хуванцрын хэрэглээ өсөх ёстой гэсэн тооцоо гаргаад байна.

Юутай ч хөгжиж буй улс орнууд арга хэмжээ авах өөрийн гэсэн учир шалтгаантай. Үерлэх аюул, хогийн уулан овоолго нурж хүмүүсийн аминд хүрдэг ослын шалтгаан хэмээн үзсэний улмаас Шри Ланка есдүгээр сард нэг удаагийн хэрэглээний хуванцрыг хориглов.

Илүү эрс арга хэмжээг БНХАУ саяхан авлаа. Дэлхийн бусад улсын хуванцрын хаягдлыг олон жилийн турш импортоор авч ирсэн тус улс энэ оны эцэс гэхэд хуванцар хог хүлээн авахаа зогсоохоор болов. Энэ бүхэн өрнөдийн бодлого тодорхойлогч нарт ч шийдвэрлэх ёстой асуулт болж байна.

Эмма ДанклиЭдийн засгийн удаашрал,

хэрээс хэтэрсэн өр зээлийг шийдвэрлэх арга хэмжээтэй уялдан Хятадын ирээдүй бүрхэг боллоо.

Сүүлийн хоёр долоо хоног хагасын хугацаанд Хятадын хувьцааны зах зээл таван хувиар унаж, тус улсын Засгийн газрын бондын өгөөж эгзэгтэй дөрвөн хувийн хязгаарыг давсан нь хөрөнгө оруулагчдыг улам түгшүүлэв.

Хятадад хөрөнгө зарах ажиллагаа эрчээ авсан нь дэлхийн хувьцааны зах зээлийн өнөөгийн нөхцөлөөс зөрүүтэй байгаа юм. Эх газрын Хятадын CSI 300, Хонконгийн Hang Seng индекс саяхан унасан нь дунд зэрэг өсөлттэй S&P 500, Euro Stoxx 50 индексээс эсрэг хандлага тодорхойлж байна.

Хятадын хувьцааны зах зээл дэх уналт нь сөрөг муу үзэг дэл биш, ердөө л өсөлтийн он жилүүдийн дараа хөрөнгө оруулагч нар ашгаа хүртэж буйн тусгал хэмээн зарим хөрөнгө оруулагч тайлбарлах аж.

“Борлуулалтын ихэнх нь хүмүү сийн сэтгэлийн хөдөлгөөнөөс үүдэлтэй. Энэ онд зах зээл ингэж их өссөн юм чинь ашгаа олж авцгаая гэж буй хэрэг” хэмээн Aberdeen Standardын сангийн менежер Николас Чуй тодотгов. “Хятадын онцлогтой өвөрмөц үзэгдэл. Дээр нь тат варын шинэчлэлийн хууль АНУд сэргэлт үүсгэчихлээ” хэмээн тэрбээр нэмж өгүүллээ.

CSI 300, Hang Seng аль аль нь олон жилийн турш тус бүр 31 болон 20 хувийн жилийн дундаж өсөлттэй явж ирсэн юм. Жилийн эцсээр ихэвчлэн арилжаа намждаг тул зарим шинжээч нар хөрөнгө оруулагчдад мөнгөө хадгалж түр хүлээхийг зөвлөдөг.

Гэтэл өөр нэг хэсэг нь саяхны борлуулалтыг зарчмын шинж чанар бүхий, ирэх жил дуустал үргэлжлэх урт хугацааны хүчин зүйлээс шалтгааллаа хэмээн тайлбарлаж сууна. “Сүүдрийн

хэрэгсэл хайсаар цөөн бус жилийг үдлээ. Шил, хөнгөн цагаантай харьцуулахад хуванцрыг дахин ашиглах нь түвэгтэй. Газрын тосны үнэ хямд нөхцөлд дахивар ашиглан үйлдвэрлэсэн хуван цар нь цоо шинэ PET буюу полиэ тилен терефталатаас хамаа гүй үнэтэй. Ургамлын гаралтай “биохуванцар” хүртэл байгаль орчин бохирдуулагчид тооцогд дог. Хуванцар уут савыг хэт нимгэн хийвэл урагдаж цоорчихно.

Компаниуд хуванцар савал

АНУ, БНХАУ-ын хувьцааны зах зээлийн индекс

XI 2017 XII

105CSI 300

S&P 500

104

103

102

101

100

99

98

Та доорх QR кодыг уншуулан гүйлгээний утга хэсэгт и-мэйл хаяг эсвэл утасны дугаараа бүртгүүлэн Засгийн газрын мэдээ сониныг өөрийн хүссэн хэлбэрээрээ захиалаарай.

QR код ашиглахгүйгээр төлбөр хийх бол:

тоот дансанд мөнгөө тушаана уу.

2600079789

оЛзны үүД нЭЭГДсЭн жиЛтЭй ХүМүүстөрсөн он анхаарах зүйл

Эр 1911, 1923, 1935, 1947, 1959, 1971, 1983, 1995, 2007, 2019 аливаа санаж сэдсэн ажил үйл бүхэн бүтэмжтэй.

ашиг орлого ихтэй.Эм 1915, 1927, 1939, 1951, 1963,

1975, 1987, 1999, 2011

Газрын үүД нЭЭГДсЭн жиЛтЭй ХүМүүстөрсөн он анхаарах зүйл заслын ном

Эм1916, 1921, 1928, 1933, 1940, 1945, 1952, 1957, 1964, 1969, 1976, 1981, 1988, 1993, 2000, 2005, 2012, 2017,

газар шороо хөндөх, малтах, мод

чулуу хугалах, ус бохирлохыг тэвч.

Найман гэгээн, лүмбэнгарав,

Саеи-нинбын-доо

үГүйрЛийн үүД нЭЭГДсЭн жиЛтЭй ХүМүүстөрсөн он анхаарах зүйл заслын ном

Эр

1912, 1913, 1917, 1924, 1925, 1929, 1936, 1937, 1941, 1948, 1949, 1953, 1960, 1961, 1965, 1972, 1973, 1977, 1984, 1985, 1989, 1996, 1997, 2001,

2008, 2009, 2013

идээ ундаа, эд малын гарзтай тул худалдаа

арилжаа хийхийг тэвч.

Сац 1000 талби, дашзэвэг,

дашдондүв уншуул.

Эм 1913, 1925, 1937, 1949, 1961, 1973, 1985, 1997, 2009,

ХаГаЦЛын үүД нЭЭГДсЭн ХүМүүстөрсөн он анхаарах зүйл заслын ном

Эр1910, 1918, 1922, 1930, 1934, 1942, 1946, 1948, 1954, 1958, 1966, 1970, 1978, 1982, 1990, 1994, 2002, 2006,

2014, 2018Бусадтай хэрүүл тэмцэл хийх, өс

хонзонг тэвч.

дашдондүв, доржнамжим,

алтангэрэл уншуулЭм

1912, 1918, 1924, 1930, 1936, 1942, 1948, 1954, 1960, 1966, 1972, 1978, 1984, 1990, 1996, 2002, 2008, 2014



Зан үйл

шинийн нэгний өглөө зүг мөрөө гаргах зурхайсуудал зүг Цээр гаргах Хүйс төрсөн он

ГаЛЗүүн урд зүг

рүү гарч, урдаасаа ирнэ

“ум базар дагийний базар еэ мама бизъяа суухаа” тарнийг 21 уншаад

шүдэнз зураад унтраана.

Эр 2019, 2011, 2003, 1995, 1987, 1979, 1971, 1963, 1955, 1947, 1939, 1931

Эм 2015, 2007, 1999, 1991, 1983, 1975, 1967, 1959, 1951, 1943, 1935, 1927

шорооБаруун зүг рүү

гарч нар зөв тойрон, баруун

урдаас ирнэ

“ум бадма дагийний хум мама бизъяа суухаа” тарнийг 21 уншаад

шороо, чулуу хөдөлгө.

Эр 2018, 2010, 2002, 1994, 1986, 1978, 1970, 1962, 1954, 1946, 1938, 1930

Эм 2016, 2008, 2000, 1992, 1984, 1976, 1968,1960, 1952, 1944, 1936, 1928, 1920, 1912

тӨМӨрБаруун урд

зүг рүү гарч, баруунаас ирнэ

“ум раднаа дагийний хум мама бизъяа суухаа” тарнийг 21 уншаад

төмөр зүйлийг хая.

ЭрЭм

2017, 2009, 2001, 1993, 1985, 1977, 1969, 1961, 1953, 1945, 1937, 1929, 1921, 1913

оГторГУйЗүүн хойд зүг

рүү гарч нар зөв тойрон, баруун

хойд зүгээс ирнэ

“ум дорж пагма дагийний хум мама бизъяа суухаа” тарнийг 21 уншаад

цаас хийсгэ.

Эр 2016, 2008, 2000, 1992, 1984, 1976, 1968, 1960, 1952, 1944, 1936, 1928

Эм 2018, 2010, 2002, 1994, 1986, 1978, 1970, 1962, 1954, 1946, 1938, 1930, 1922, 1914

УсЗүүн зүг рүү

гарч хойд зүгээс ирнэ

“ум гармаа дагийний хум мама бизъяа суухаа” хэмээх тарнийг 21

удаа уншиж ус асгаад дээгүүр нь алх.

Эр 2015, 2007, 1999, 1991, 1983, 1975, 1967, 1959, 1951, 1943, 1935, 1927

Эм 2019, 2011, 2003, 1995, 1987, 1979, 1971, 1963, 1955, 1947, 1939, 1931

УУЛБаруун зүг рүү гарч, зүүн хойд

зүгээс ирнэ

“ум будда дагийний хум мама бизъяа суухаа” тарнийг 21 уншаад чулуу,

шороо хөдөлгө.

Эр 2014, 2006, 1998, 1990, 1982, 1974, 1966, 1958, 1950, 1942, 1934, 1926, 1918, 1910

Эм 2012, 2004, 1996, 1988, 1980, 1972, 1964, 1956, 1948, 1940, 1932, 1924

МоДЗүүн урд зүг рүү гарч зүүн зүгээс

ирнэ

“ум базар дагийний хум мама бизъяа суухаа” тарнийг 21 уншаад мод

хугалж хая.

ЭрЭм

2013, 2005, 1997, 1989, 1981, 1973, 1965, 1957, 1949, 1941, 1933, 1925, 1917, 1909

Хийурд зүг рүү

гарч, зүүн урд зүгээс ирнэ

“ум базар пад дагийний хум мама бизъяа суухаа” тарнийг 21 уншаад

цаас хийсгэ.

Эр 2012, 2004, 1996, 1988, 1980, 1972, 1964, 1956, 1948, 1940, 1932, 1924

Эм 2014, 2006, 1998, 1990, 1982, 1974, 1966, 1958, 1950, 1942, 1934, 1926, 1918, 1910

суудлын хувьдБар, туулай ус Морь, могой мод

хулгана, гахай төмөрБич, тахиа шорооүхэр, луу

гал хонь, нохой

дээрх жилд төрсөн хүмүүс эдгээр суудалд сууваас тухайн жилдээ сайн байна.

суудал харш

хулгана, гахай уул, хий, огторгуй, шороо суудлын аль нэгэнд

Бар, туулай төмөрМогой, морь усБич, тахиа гал

үхэр, луу, хонь, нохой моддээрх суудалд сууваас “суудлын харш” хэмээнэ. Засал:

Жанаггагдог, Жамбалцанжод, ширнэн, Сундуй, Цэнд, Жадамба уншуулна.

суудал өнцөгдөхЭр жил гарвал эм жилүүд Эм жил гарвал эр жилүүд

4 өнцгийн суудал болох шороо, огторгуй, уул, хий, суудлуудад сууна.

Хулгана, бар, луу, морь, бич, нохой - эр жилүхэр, туулай, могой, хонь, тахиа, гахай - эм жил

гарч буй шороон гахай жил нь эм жил тул Хулгана, бар, луу, морь, бич, нохой жилтнүүд суудал өнцөгдсөний

засалтай. Саеи-нинбын до, Намхай-нинбын до уншуул.

XII зууны эхэн үеийн судар бичиг болох “Монголын нууц товчоо”, “Хуа Ий Ю” ,”Цагаан түүх” зэрэгт оны эхийг Хувь сар буюу Цагаан сар хэмээн нэрлэсэн байдаг. Улмаар хаврын дунд сарыг хужир, адаг сарыг өгэлжин сар хэмээнэ. 1227 оны Улаагчин гахай жил Чингис хаан Тангуд улсыг эзлээд хаврын тэргүүн барс сарыг Монгол тооллын жилийн тэргүүн сар болгон тогтжээ.

Цагаан сар нь битүүн буюу өвлийн сүүл сарын 29-нд гэр орон, хот хороогоо цэвэрлэж гүйцээд битүүний идээ будаагаа бэлтгэн зочин гийчин хүлээн авах бэлтгэл, бэлэг сэлтээ бэлэн болгож ёс, хүндлэлтэй битүүлээд шинийн нэгэнд золгосноор эхэлдэг.

битүүн бУЮУ ӨвЛийн сүүЛ сарын

29-ний ӨДӨрЭнэ өдөр айлууд гэрийн гадна

дотно дээвэр туурга, үүд хаалга, хашаа хороогоо цэвэрлэж үнс нурмаа арилгадаг бол хот орон газарт гэр байшингаасаа гад на нийтийн эзэмшлийн газар, гудамж талбайгаа зохион байгуулалттай цэвэрлэж заншсан билээ. Ялангуяа хуучин оныхоо тоосыг шинээр бэлдсэн идээ цагаа, хувцас хунар, гоёлоо бэлэн болгодог.

битүүн гэдэг нь сар бүрийн 30-ны саран үл үзэгдэх өд-рийг хэлэх бөгөөд жилийн сүүлчийн битүүний өдөр гэдэг утга бэлгэдлээр үйл ажлаа зохицуулдаг. Энэ өдөр бүх зүйл бүтэн, битүү байх учиртай гэдэг. тиймээс өр авлагаа барагдуулж, эе эвээ хичээдэг. Битүүнд цагаан сардаа зориулж бэлтгэсэн шинээр авсан бүхнээ ил гарган өрж байрлуулан бурхан шүтээндээ идээ цагааныхаа дээж болон зул хүжээ өргөнө. Монголчууд цагаан сараар эхлээд бурхандаа тахилын идээ засаад дараа нь зочин гийчинд зориулсан идээгээ засдаг. Бурханд тахил болгон өргөх идээ нь нутаг нутагт өөр байх боловч ихэнхдээ 16 боов давхарлан өрж чихэр жимсээр чимдэг байна. үүний хамт хонины толгой, дал дөрвөн өндөр, хонготой шаант, гургалдай, шийр зэргийг өргөдөг ч ёс бий. тавгийн идээ нь 3, 5, 7 үе давхарлан өрсөн ул боовыг чихэр ёотон, цагаан идээгээр чимж засдаг. тахил, идээ, ууц шүүсээ ингэж өрж бэлдэхийн хамт сар шинээр хэн хэн ямар хувцас өмсөхөө, хэнд ямар бэлэг сэлт бэлдсэнөө, ирсэн гийчин зочноо юугаар дайлах, гэр орноо гоёх юмаа, гэртээ шинээр юу авсан тэр бүхнээ элбэг дэлбэг өрж дэлгэдэг. Энэ бол сайн сайхан зүйлээр зочин гийчнээ баясгах, өөрсдөө хүнд өглөг өгч баясах

уламжлал бөгөөд нөгөө талаасаа монголчуудын хүндлэх ёсны илэрхийлэл юм. Битүүлэх ёсонд битүүний идээ зоогт шүдийг нь заагаагүй толгой, хүүхэд бүрт богтос, үнхэлцэг, эмэгтэй хүүхдэд өвчүү зэргийг хувь хэмээн чанаж өгдөг. Мөн бууз баншаа чанаад хот айлаараа солилцдог ёстой. ийнхүү со лил цохдоо тавагтай идээ, цай дагалдуулдаг. Эсвэл бууз баншин дээрээ ааруул тос тавьж орлуулдаг заншил бий. Ер нь идээ цагаа, сүү цайныхаа дээжийг эхлэн бурхандаа өргөсний дараа газар орны эздэд өргөдөг билээ. битүүний өдөр: • Хувцас эд зүйлс мал хуйгаа хээр гадаа хонуулах• Орой үдшийн цагаар гэр орондоо харанхуй байх• Айлд хонох, дэмий явах• Хэл ам, хэрүүл шуугиан хийх• Нохой тэргүүтнээ өлсгөлөн байлгах• Тагнай таших, шогшрон гаслах• Хов жив ярих• Хоолны үлдэгдэл, хог зүйлээ хаях• Уур уцаартай сэтгэл хангалуун бус байх зэргийг цээрлэдэг.

шинийн нЭГний ӨДӨр Энэ өдөр өглөө эртлэн босоод

цайгаа чанан бурхан шүтээн, хангай дэлхийдээ тахил дээж өргөх, зүгээ гаргах, золголт хийх, мэндлэх, хүндлэх ёсыг эрхэмлэн баримталдаг ёстой.

зүГ ГарГаХ гарч байгаа жилдээ эрүүл энх,

нас буян дэлгэрч, аз хийморьтой, ажил үйл өөдрөг сайн байхын ерөөл билгийг бодож шинийн нэгний өглөө эрт гэрийн эзэн бага хүүхдүүдээ дагуулан, шинэ хувцсаа өмсөж сайхан морио

унаад хэт холын аян замд гарч буй байдлаар гэрээс гарч ойролцоох уул хангайдаа гарч идээ будаагаа өргөж, зүг гаргах зан үйлийг хийнэ. ийнхүү зүг гаргахдаа өөрийн цог хийморийн зүг рүү гараад, буян хишгийн зүгээсээ буянаа хураагаад ирдэг учиртай. аливаа хүмүүн тухайн жилийн хувьд ямар махбодоос гэмтэн хорлогдож болохыг мэдээд зүг мөр гаргах үедээ цээрээ гаргах зан үйл хийдэг. Цээр гаргах гэдэг цээр арилгах тарни уншихын зэрэгцээ холбогдох зан үйл хийхийг хэлнэ. харин жил бүр огторгуйн хар нохойн амны зүгт элдэв сайн үйл үйлдэх, эхлэхийг цээрлэдэг тул цог хийморийн зүг нь хар нохойн амтай давхацвал тухайн хүн эмийн зүг гарч буян хишгийн зүгээсээ ирдэг уламжлалтай. Зүгээ гаргачихаад буцаад орж ирэхэд нь гэрт байгаа хүмүүс “Зүгээ сайн гаргав уу, тэнгэр хангай сайхан байна уу” гэхчилэн асууж ярилцана.

ДЭЭж ӨрГӨХ Цайныхаа дээжийг бурхан

шүтээн, хангай дэлхий, лус савдагт өргөдөг учиртай. Эдгээрт зорин өргөхдөө хамаг амьтны амар амгалан хийгээд өвчин зовлонгүй эрүүл энх, үгүйрэл гаслангүй элбэг хангалуун, ган зуд, газар ус, гал түймэр, салхи шуурга, дайн самууны аюулгүй амар амгалан байхыг даатгадаг байна.

МЭнДЛЭХ ХүнДЛЭХ ЁсыГ ЭрХЭМЛЭХ

Золголт бол хүндлэх ёс бай-даг бөгөөд үүнийг мэндлэх, золгох байдлаар илэрхийлдэг. хамгийн түрүүнд амар мэндийг мэднэ. Мэндлэхдээ өдөр тутмын мэндчилгээний үгээр бус тусгай

хүндэтгэлийн, сонсголонтой сайхан үгүүдийг хэрэглэдэг. “амархан сайн байна уу хэмээн асуухад Мэндээ, амар сайн уу” гэж мэндчилсэний дараа хөөрөг зөрүүлж “Сар шинэдээ сайхан шинэлэв үү, онд мэнд тарган оров уу, Сүрэг мал тарган уу” гэх мэт асууж ярилцдаг.

зоЛГоЛт ХийХ УЛаМжЛаЛт зан үйЛ

айл өрхийн голлох хүмүүс зүгээ гаргасны дараа золголт эхэлнэ. Золгохдоо гэрийн доторх ивээл жилтэй хүүхэд нь аавдаа золгож эхэлдэг. хэрэв ивээл жилтэн байхгүй бол томоосоо эхлээд аавдаа дараа нь ээждээ, тэгээд дүү нар нь ах эгчдээ золгодог. Энэ бол хүндлэх ёсны илэрхийлэл юм. Нөхөр эхнэр хоорондоо золгодоггүй. тэгээд ахмад хүмүүстэйд нь золгох зочид ирж, тийм хүмүүс нь тусдаа байдаг бол тэдэндээ очиж золгох золголт эхэлдэг билээ. Золгох үед ахмад хүний гар доогуур дүү хүн гарынхаа алгыг дээш харуулан зөрүүлж тохойноос нь дэмнэн барих нь өргөн түшихийн, ахмад хүн нь гарынхаа алгыг доош харуулан шууны уг хавьцаа зөөлөн дарах нь нас буянаа өгч буйн ёсыг агуулна. дараа нь дүүмэд хүн нь бөөхийж үнсүүлдэг. адил насны хүмүүс нэгнийхээ баруун гар доогуур зүүн гараа оруулж зөрүүлэн золгодог бөгөөд хэнийг ч орхилгүй золгодог ёстой.

ХаДаГтай зоЛГоХ Ёс хадагтай золгох нь гурван

янз. ахмад насны, аав ээж, хүндэтгэвээс зохистой хүмүүст хадаг барьж зорьж золгох бөгөөд хадгаа эргүүлэн авдаггүй. хадгаа баруун гарын ядам хуруунд ороон

унжуулж хоосон гараар золгохгүй байхын ёсыг бэлгэдэн золгох, мөн золгож буй хоёр хүн хоёулаа хадаг дэлгэн бариад золгож буй хүн нь ахмад болон хүндтэй хүндээ хадгаа өгөхөд зөрүүлээд ахмад хүн нь өөрийн хадгаа золгож буй хүний гар дээр зөрүүлэн тавихад хоёул хадагныхаа амыг эргүүлэн дахин солилцсоны дараа золгодог гурван ёс байдаг. хадаг нь нас буян нэмж, өвчин зовлонгүй, урт наслахыг бэлгэддэг бөгөөд цэнхэр хадаг барьж золгоно. харин багш дээдэст шар, цагаан хадаг барин золгож болдог. хуучин хадагнаас Нанжвандан хадаг барьж золгодоггүй. ши нийн хоёронд золголт хийхийг хориогүй боловч хол газар одохыг цээрлэдэг байна.

ХӨӨрӨГ зӨрүүЛЭХ Ёсхөөрөг зөрүүлж тамхилах

нь эвтэй байхын бэлгэдэл юм. хөөрөг зөрүүлэх үед харшуулахыг цээрлэдэг бөгөөд хөөргөө өгөхдөө толгойг нь багахан сугалж дээш харуулсан алган дээрээ тавиад өгдөг. хөөрөг авсан хүн хөөрөгний толгойг сулалгүйгээр үнэрлээд багахан дарах байдал үзүүлэн буцааж өгдөг. хүмүүс хоорондоо танилцах, гэмээ цайруулах зэрэг тээ тамхилдаг ёсон байсан ч тамхи нь хорын зүйл учраас өндөр гэгээн Занабазар амны тамхины оронд хамрын тамхийг “Мэндийн шар” хэмээн нэрийдэж болгоосон гэдэг.

УУЦ тавиХ, ХүрЭХ ХӨнДӨХ Ёс

хонины ууц тэргүүтэн махыг чанаж тусгай том тавагт өрж тавихыг битүүлэг гэдэг. Битүүл гэнд толгой, ууц, сээр хүзүү, өвчүү, хаа гуя, хошного орлцуулан тавибал их шүүс, бүх махны оронд ууцан

дээрээ бусад махыг хувь хэсгээр орлуулан тавихыг бага шүүс гэх бөгөөд олны хүндтэй хүн, олон хүүхэдтэй өндөр настанууд их шүүсийг тавина уу гэхээс айл бүр их шүүс тавьдаггүй.

халхын өндөр нэгээн Зана-базар ууц таллаж байгаагаар өөрийн дүрийг бүтээхийг таалсан утга нь монголчуудын амны хишгийг тогтоож байхын бэлгэдлийг агуулсан гэдэг. түүнээс заавал ууц тавь гэсэн хэрэг бус. ууцыг дал дөрвөн өндөр, мөн дал дөрвөн өндрийг мөч махыг шаант орлодог гэдэг бөгөөд өөрийн боломж, насны байдлаар шүүс зоогоо бэлтгэх боломжтой юм. шүүсний махаа зөөлөн гал дээр чанаж гарган бүгдийг сайн хальслан тавагт тавихдаа махны эх талыг дээш харуулж тавина. ууц хөндөхдөө гэрийн эзэн өөрөө ууцанд хүрч хэт хутга юмуу байнга хэрэглээд байдаггүй, идэш уушинд хэрэглэдэггүй хутгаар сүүлний дээхэн хоёр талаас адил хөрслөн авсан хэсэг, харцаганы хоёр ирмэгнээс зүсэж авсан хэсэг зэргийг нийлүүлэн галд дээж болгон өргөнө. ууцны нэг хажуунаас таллаж бурхандаа өргөөд ууцан дээр тавьсан тосноос амссаны дараа нөгөө хажуунаас таллаж хөндлөн хэрчиж өөрөө амсаад үлдэгдлээс нь хүмүүст тараадаг ёстой.

ЦаГааЛГын Ёсусыг хярамлаж буцалгаад

дээрээс нь будаагаа хийж болгосны дараа аарц, тос, нунтаг ээзгий, чихэр тэргүүтнийг хийж болгох бөгөөд ирсэн хүмүүстээ заавал өгдөг зочилгоо юм. Цагаан сарын гол бэлгэдэл энэхүү цагаалганд багтдаг.

аЛаГ МЭЛХий ӨрӨХ айл өрх эвтэй сайхан аж төрөх,

үл тохирохын цээрийг арилгах, аз хийморио үзэхийн тухайд алаг мэлхий өрж, гэр бүлийхэн болон ирсэн зочид оролцон шоо хаяж дөрвөн зүгт харуулан тоглодог уламжлалтай. алаг мэлхийгээ өрчихөөд шоо хаяж шооны дээш харж буусан нүхний тоогоор /жишээ нь тав буусан бол алаг мэлхийнээс “таван сарвуу” гэхчилэн/ нэрлээд авдаг. хичнээн ч хүн оролцсон шоогоо тойруулж шидсээр хамгийн сүүлд нийт авсан шагайгаа тоолж хэн олон шагай авсан нь хождог байна. хожсон хүнийг “Энэ жил их азтай, олз омогтой байх юм байна” хэмээн урамшуулах үг хэлдэг аж. алаг мэлхий тоглож гэр хотлоороо баяссанаар гэр бүлийн хүмүүсийн харшлах шалтгаан арилдаг хэмээн бэлгэшээдэг байна.

Цагаан сараар шинэлэх ёс


ЗУРХАй

xVII жарны “Урвуулагч” хэмээх шороон гахай жилийн засал

2019.01.28, даваа ~ №018 (1070)

Зурхай

15ЗаСгийН гаЗрыН МЭдЭЭ СоНиН

Эрхшээсэн мэнгэний үр, засалАливаа хүмүүний төрсөн

мэнгэ болон эрхшээсэн мэнгэ харилцан адилгүй гэдгийг анхаарах хэрэгтэй.

-нэг цагаан мэнгэ эрхшээвэл ариун бус болон үхэгсдийн үйл, бэрийн үйл, толгойн өвчин, өс хонзонгоос сэргийл. далха

тахиул, алтангэрэл уншуул.-Хоёр хар мэнгэ эрхшээвэл

шөнө орой явах хийгээд хар өнгийн эдийг цээрлэ. дээдэст зэмлэгдэх нигууртай. хэл амнаас болгоомжил. ширнэн, Цагаан шүхэрт уншуул.

-Гурван хөх мэнгэ эрхшээвэл газар ухах, чулуу ховхлох

усны үйлийг тэвч. ширнэн, Чогжүмүгсэл уншуул.

-Дөрвөн ногоон мэнгэ эрх-шээвэл ургаа мод таслах, газар тариалан эрхлэх, найр хуримын идээ ундаа, хэрүүл тэмцэл аливаа ариун бусаас болгоомжил. лүмбэнгарав уншуул.

-таван шар мэнгэ эрх шээ вэл

ад зэтгэр, өвчин, та хал тай газраас болгоомжил. Жамбалцанжод, Цагаан шүхэрт уншуул.

-зургаан цагаан мэнгэ эрх шээвэл бэрийн бохир идээ хийгээд ариун бус зүйл, үхээ рийн бузар болон хэ рүүл тэмцлээс болгоомжил. Сахиус ны ганшиг уншуул.

-Долоон улаан мэнгэ эрх-шээвэл уул хаданд авирах, улаан өнгийн эд авах, хануур төөнүүр хийлгэхийг цээрлэ. хурим найр, улайны газар очихыг цээрлэ. ширнэн, Чогжүмүнсэл уншуул.

-найман цагаан мэнгэ эрх-шээвэл өс хонзонгийн түйтгэр, ариун бус зүйлээс болгоомжил.

хүүрийн газар явахыг цээрлэ. Сахиусны ганшиг уншуул. Буяны саданг өргөн хүндэлбээс сайн.

-Есөн улаан мэнгэ эрхшээвэл улайг цээрлэ. хүний хуучин эд, хувцас бүү ав. оршуулгын газар очихдоо болгоомжил. Норжмаа сүн уншуул.

нЭГ. “жиЛ ороХ”огторгуйд урган гарч байгаа жил нь тухайн хүний төрсөн жилтэй давхцахыг “Жил орох” гэнэ.- Эрэгтэй хүн жилээ угтдаг тул жил орохоос өмнө урдаас гүрэм сайн хийлгэ.- Эмэгтэй хүн жилээ дагадаг тул жилийн хойно гүрэм сайн хийлгэ. - Жил орогсод үхэгсэдийн үйл хийгээд хурим тэргүүтнийг цээрлэ. - Бусад хүмүүс зохих засал гүрэм сайтар хийлгэх хэрэгтэй.

ХоЁр. ДүнсЭр бУЮУ “иХ Харш” жиЛ.өөрийн төрсөн жилээс тоолоод 7 дахь жил нь “их харш” жил болно. - хулгана, морь хоорондоо харш- үхэр, хонь хоорондоо харш- Бич, бар хоорондоо харш- туулай, тахиа хоорондоо харш- луу, нохой хоорондоо харш - МоГой, ГаХай хоорондоо харш Энэ жил огторгуйд урган гарч буй жил нь “шороон гахай” жил тул Могой жилтэнүүдийн хувьд

“их харш” жил болно. иймээс харш жилийн засал хийлгэх нь чухал юм. харш жил нь 7, 19, 31, 43, 55, 67, 79, 91 насанд тохионо.

төрсөн он төрсөн жил билгийн нас анхаарах зүйлс заслын ном

2013 Усан могой 7

аливаа санасан ажилд саад гарах

нигууртай

Сундуй, Жанаггагдог, Жанцанзэмойбумчин,

гомбо тахиул. Сахиусны ганс уншуул.

2001 төмөр могой 191989 шороон могой 311977 Гал могой 431965 Модон могой 551953 Усан могой 671941 төмөр могой 791928 шороон могой 91

ГУрав. шишиД бУЮУ баГа Харш жиЛ.шишид буюу бага харш нь огторгуйн жилээс дээш ба доош 4 дэх жилийг хэлнэ. ГаХай жил нь

бар, биЧ жилтэнүүдийн бага харш жил болно

төрсөн он төрсөнж ил билгийн нас анхаарах зүйлс заслын ном

2016 Гал бич 4

Бич жилтэнүүдийн

хувьд ажилд саад барчидтай, хар

цагаан хэл амнаас болгоомжил.

Бар жилтэнүүдийн хувьд хийморь доройтох тул

хийморийн дарцаг хийсгэ.

Жадамба, Цагаан шүхэрт, Цагаан дарь эх, Ногоон дарь эх, суудлын өнцгийн

шишид, алтанганжуур, улаан Юм, Мандал

өргө.

2010 төмөр бар 10

2004 Модон бич 16

1998 шороон бар 22

1992 Усан бич 281986 Гал бар 341980 төмөр бич 401974 Модон бар 461968 шороон бич 521962 Усан бар 581956 Гал бич 641950 төмөр бар 701944 Модон бич 761938 шороон бар 821932 Усан бич 881926 Гал бар 94

ДӨрӨв. ивЭЭЛ жиЛ. ивээл жил нь 12 жил гурав гурваараа буюу төрсөн жилээс тоолоод 5,9 дэх жил дээр таарч байгаа

жилүүдийг ивээл жил гэнэ. - хулгана, луу, бич ивээл жилүүд- үхэр, могой, тахиа ивээл жилүүд- Нохой, бар, морь ивээл жилүүд- тУУЛай, Хонь, ГаХай ивээл жилүүд болно. Энэ жилийн тухайд огторгуйд урган гарч байгаа жил нь “шороон гахай” жил тул тУУЛай,

Хонь жилтнүүдэд ивээл жил гарна. ивээл жил гарахад хийморь доройтох нас таарах тул засал хийлгэх учиртай. хийморь доройтох нас нь 5, 9, 13, 17, 21, 25, 29, 33, 37, 41, 45 бөгөөд хийморийн сан, Цагаан шүхэрт, Сахиусны ганс уншуулж, хийморийн дарцаг хийсгэ.

тав. ЛоГар бУЮУ ЦаГаан жиЛлогар буюу цагаан жил нь өвөр хоорондоо үл тохирох хоёр жилийг ийн нэрлэнэ. - үхэр, бар хоёр тэмцэлдэнэ.- ноХой, ГаХай хэрэлдэнэ.- Морины туурайг тахиа тоншино.

мэт хоорондоо үл тохирох хэмээн үздэг. Энэ Гахай жилд нохой жилтнүүдэд логар буюу цагаан жилийн засалтай.

төрсөн он төрсөн жил билгийн нас анхаарах зүйлс заслын ном

2018 шороон нохой 2

Сэтгэл тавгүйтэх гэм буй.

Маналын чого, уншуулж сахиус

тахиул.

2006 Гал нохой 14

1994 Модон нохой 261982 Усан нохой 381970 төмөр нохой 501958 шороон нохой 621946 Гал нохой 741934 Модон нохой 861922 Усан нохой 981910 төмөр нохой 110

зУрГаа. МЭнГЭ ГоЛЛоХ.

төрсөн он төрсөн жил билгийн нас анхаарах зүйлс засал нь

2019 шороон гахай 1

Найман цагаан мэнгэ голлоход ариун бус зүйл,

бэлэвсний идээ унд,

үхээрийн газраас болгоомжил.

Жанаггагдог, Нанжид, доржнамжим уншуулж бурхан сахиусаа тахиж,

лам багшийг шүтэж хүндэл.

2010 төмөр бар 102001 төмөр могой 191992 усан бич 281983 усан гахай 371974 Модон бар 461965 Модон могой 551956 гал бич 641947 гал гахай 731938 шороон бар 821929 шороон могой 91

хийморь “Хий”

уруугаа

хийморь “Гал” Босоо

хийморь “шороо”

хэвтээ

хийморь “Мод” Босоо

бар Морь нохой

хийморь “төмөр” уруугаа

хийморь “Уул” хэвтээ

хийморь “Ус” Босоо

хийморь “огторгуй”

уруугаа

хийморь “Хий” Босоо

хийморь “Гал” хэвтээ


Босоо

хийморь “Мод” уруугаа

туулай Гахай Хонь


хийморь “Уул” Босоо

хийморь “Ус” Босоо


уруугаа

ДоЛоо. ХийМорийн ДарЦаГ ХийсГЭХ тУХай“ивээл гурван” жилтнийг тухайн жилд суусан суудлаар нь хийморь ямар байхыг мэдэж болно.

хийморийг босоо, хэвтээ, уруугаа, гэдэргээ хэмээн нэрлэдэг. тухайлбал, бар, Морь, ноХой гурван жилтэн ГаЛ суудалд суувал хийморь нь босоо, харин шороонД суувал хийморь нь хэвтээ байна гэхчилэн мэдэж болно. Бусад жилтнүүд доорх хүснэгтээс үзнэ үү.

хийморь босоо бол дүгэр уншуулж, даллага авах сайн хийморь уруугаа бол Цэнд, Цэгмэдийн чого айлтгахийморь хэвтээ бол Бурхан сахиусаа тахиж, хийморийн дарцаг хийсгэхийморь гэдэргээ бол усан балин, Сан тавиулж дөрвөн зүгт цагаан лавай үлээ.


хийморь “Гал” Босоо


хэвтээ

хийморь “Мод” Босоо

тахиаүхэр

Могой


хийморь “Уул” хэвтээ

хийморь “Ус”

хэвтээ


Босоо


хийморь “Гал”

уруугаа


хэвтээ

хийморь “Мод”

гэдэргээ

ХулганаЛуубич

хийморь “төмөр”

Босоо

хийморь “Уул” Босоо

хийморь “Ус”

хэвтээ


уруугаа

нас төрсөн он төрсөн жил Махбодь тайлбар заслын ном

13 2007 гал гахай хүү Бие махбод хямрах жил

Нанжид, лхамын ганшиг

25 1995 Модон гахай Нөхөр Жаргал зовлон ээлжлэх жил

доржнамжомын жавтүй, Цэнд-аюуш

37 1983 усан гахай дайсан өвдөх хийгээд гарз болох жил

улаан Юм, Цэнд, лусын балин

49 1971 төмөр гахай Эх хийморь доройтох жил

Нит, Жанцанзэмойбумчин,

Пунцаг гүсүм

61 1959 шороон гахай

өөрийн жил бодитой

шулмын хөнөөл болох

жил

ширнэн 1000 удаа айлтга

73 1947 гал гахай хүү Бие махбод хямрах жил

Нанжид, лхамын ганшиг

85 1935 Модон гахай Нөхөр Жаргал зовлон ээлжлэх жил

доржнамжомын жавтүй, Цэнд-аюуш

97 1923 усан гахай дайсан өвдөх хийгээд гарз болох жил

улаан Юм, Цэнд, лусын балин

хүний төрсөн жилийн мэнгэ есөн жил тутамд дахин дав тагддаг. Энэхүү давтал буюу төр сөн жилийн мэнгэ огторгуйд дахин ургахыг мэнгэ голлох гэнэ. хүний мэнгэ билгийн насаар 1, 10, 19, 28, 37, 46, 55, 64, 73, 91 насанд есөн жилийн

давталтаар голлож ирдэг. хүний бие эхээс төрмөгц байгалийн цоо шинэ нөлөөлөлд орж дасдаг. харин есөн жилийн дараа тэр орчин дахин давтагдахад хүний хувь заяа, ааш авир, зан төрх, бие бялдарт зохих нөлөө үзүүлдэг учир муу нөлөөлөл болон

гай барцадыг зайлуулах учиртай. үүнийг номын ёсонд мэнгэний засал гэнэ. Энэ жил найман цагаан мэнгэ эрхшээсэн “шороон ГаХай” жил тул найман цагаан мэнгэтэй хүмүүсийн мэнгэ голлоно. иймээс мэнгэний засал хийлгэх ёстой.

“ХийМорийн ДарЦаГ”-ийГ зӨв сонГон авЧ, ХийсГЭХ.

12 жил Бар, морь, нохой хулгана, луу, бич

туулай, хонь, гахай

үхэр, могой, тахиа

дарцаг хийсгэх өдөр Цагаан бич хөх бар улаагчин могой харагчин гахайгариг Баасан Пүрэв Ням даваа

Зүг Баруун Зүүн урд хойтдарцагны өнгө шар хөх Ногоон Цагаан

Эмжээрийн өнгө Ногоон шар Цагаан улаанхэлний өнгө улаан Цагаан хөх шар

- луу, могой хоёр ороолдоно.- хонины толгойг бич хуулна.- хулганыг туулай хөөх


Зурхай

Суудлын засал

Найман суудлын үр

“ГаЛ” сУУДаЛД сУУсан ХүМүүс

төрсөн онЭр 2019, 2011, 2003, 1995, 1987, 1979,

1971, 1963, 1955, 1947, 1939, 1931

Эм 2015, 2007, 1999, 1991, 1983, 1975, 1967, 1959, 1951, 1943, 1935, 1927

Эрүүл мэндийн хувьд толгой, цээж, нүд, чих, хамрын өвчнөөс сэргийл.анхааран цээрлэх зүйлс улаан өнгийн эд, морь мал, арьс, үс ноос авахыг цээрлэ.

болгоомжлох үе өвс шарлах үе буюу намрын адаг сард.

суудлын засал Сундуй, Цэнд, галын сан, гомбо, лхам бурхан тахиул.

“шороон” сУУДаЛД сУУсан ХүМүүс

төрсөн онЭр 2018, 2010, 2002, 1994, 1986, 1978,

1970, 1962, 1954, 1946, 1938, 1930

Эм 2016, 2008, 2000, 1992, 1984, 1976, 1968,1960, 1952, 1944, 1936, 1928, 1920, 1912

Эрүүл мэндийн хувьд шар өвчнөөс болгоомжил.

анхааран цээрлэх зүйлс шар өнгийн эд, шавар эдлэл авах, эмгэн хүний малгай авах, газар ухах, чулуу булгалах, газар усны хорлол, оршуулгын үйлийг цээрлэ.

болгоомжлох үе Жалганы ам харлах үе буюу хаврын 3 сард цас мөс хайлах цагт.

суудлын засал Банзрагч, гомбо, Чойжоо тариул, лүмбэнгарав, гурван гүрэм, Саей-нинбын доо, алтангэрэл, арван гурван сан уншуул. газар усаа тахь

“тӨМӨр” сУУДаЛД сУУсан ХүМүүс

төрсөн он Эр Эм

2017, 2009, 2001, 1993, 1985, 1977, 1969, 1961, 1953, 1945, 1937, 1929, 1921, 1913

Эрүүл мэндийн хувьд уушги, зүрх, бүдүүн гэдэсний өвчнөөс сэргийл.

анхааран цээрлэх зүйлс Чоно нохойд хазуулсан малын мах идэх, гөрөөсний мах, ариун бус идээнээс цээрлэ. хутга мэс, төмөр эдлэл бүү ав.

болгоомжлох үе гол ус зайрмагтан хөлдөх үе

суудлын засал Мэсний хариулга, дамдин, гомбо тахиул, дашзэвэг найман гэгээн, Сундуй, Цагаан шүхэрт, ариун сан

“Ус” сУУДаЛД сУУсан ХүМүүс

төрсөн онЭр 2015, 2007, 1999, 1991, 1983, 1975,

1967, 1959, 1951, 1943, 1935, 1927

Эм 2019, 2011, 2003, 1995, 1987, 1979, 1971, 1963, 1955, 1947, 1939, 1931

Эрүүл мэндийн хувьд Бөөр, сав, гэдэс, уруул ам, үе мөчний өвчнөөс сэргийл.анхааран цээрлэх зүйлс хар, шар өнгийн эд зүйлс бүү ав. гахай, загасны мах идэхийг тэвч.

болгоомжлох үе хур бороо орох үед анхаар.

суудлын засал шавдагдором, лүмбэнгарав, Манал уншуул. лхам сахиус тахиул.

“оГторГУй” сУУДаЛД сУУсан ХүМүүс

төрсөн онЭр 2016, 2008, 2000, 1992, 1984, 1976,

1968, 1960, 1952, 1944, 1936, 1928

Эм 2018, 2010, 2002, 1994, 1986, 1978, 1970, 1962, 1954, 1946, 1938, 1930, 1922, 1914

Эрүүл мэндийн хувьд толгой гар, хөл өвдөх, нойр муудах, сэтгэл хямрахаас болгоомжил.

анхааран цээрлэх зүйлс Нохой, шар өнгийн эд, амьтны арьс,мах, цагаан морь авахыг цээрлэ.

болгоомжлох үе газар хөлдөх үе болно.

суудлын засал Чойжоо, шалши тахиул, Намхайнинбу – доо, алтангэрэл, арван гурван сан, Манал, Цэнд, Сундуй уншуул

“УУЛ” сУУДаЛД сУУсан ХүМүүс

төрсөн онЭр 2014, 2006, 1998, 1990, 1982, 1974, 1966,

1958, 1950, 1942, 1934, 1926, 1918, 1910

Эм 2012, 2004, 1996, 1988, 1980, 1972, 1964, 1956, 1948, 1940, 1932, 1924

Эрүүл мэндийн хувьд ам цангах, үрэвсэлт өвчин, үс унах, шар ус гүйх зэрэг өвчнөөс сэргийл.

анхааран цээрлэх зүйлс ан ав хийх, нойтон мод тасдахыг цээрлэ. Бохир идээ, ундааг тэвч. хар өнгөтэй малгай бүү өмс.

болгоомжлох үе өвс хатаж, газар хөлдөх үед анхаар.

суудлын засал Намсрай тахиул, Цагаан өвгөний сан, дүгэр, Намхайнинбу- доо

“МоД” сУУДаЛД сУУсан ХүМүүс

төрсөн он ЭрЭм

2013, 2005, 1997, 1989, 1981, 1973, 1965, 1957, 1949, 1941, 1933, 1925, 1917, 1909

Эрүүл мэндийн хувьд Элэг, цөс, гэдэс, яр гарах, хөл өвдөхөөс сэргийл.

анхааран цээрлэх зүйлс хөх өнгийн эд зүйл ба ирвэсний арьс бүү ав. хэл амнаас болгоомжил. Нойтон мод огтлохыг цээрлэ. хутга мэсний зүйлэээр бүү оролд.

болгоомжлох үе Мод гөлөглөх, шарлах үеэр болгоомжил.

суудлын засал гомбо, очирваань тахиул, усан балин өргө. улаан юм, Манал, Сундуй, Нит, ариун сан, Нолсан, дүншиг айлтга.

“Хий” сУУДаЛД сУУсан ХүМүүс

төрсөн онЭр 2012, 2004, 1996, 1988, 1980, 1972,

1964, 1956, 1948, 1940, 1932, 1924

Эм 2014, 2006, 1998, 1990, 1982, 1974, 1966, 1958, 1950, 1942, 1934, 1926, 1918, 1910

Эрүүл мэндийн хувьд Чих дүлийрэх, зүрхний хий хөдлөх, мэдрэлийн өвчнөөс сэргийл.

анхааран цээрлэх зүйлс Согтуугийн хорлолтой. галзуу малын мах бүү ид. хэрүүл маргаан хийхийг тэвч. шар өнгийн эд бүү ав.

болгоомжлох үе хавар, намрын цагаар анхаарууштай.

суудлын засал ширнэн, Жадамба, хамчунагва, Сундуй, Цагаан шүхэрт, гурван гүрэм айлтга. гонгор, лхам тахиул

Монголчууд эртнээс зурхайн ухаанаар тухайн жилийнхээ суудлын байр байдлыг шинжиж суудал өнцөгдөх, муу суудал тохиох, суудал давхцах бол тохирох заслыг хийлгэж явдал мөрөө тэгшилдэг уламжлалтай байлаа.

Найман суудал буюу хөлөл нь ГаЛ, шороо, тӨМӨр, оГторГУй, Ус, УУЛ, МоД, Хий эдгээр найм байх бөгөөд тус тус дөрвөн зүг, найман зовхист харгалзана.

тухайн хүн тэр жилдээ ямар суудалд суухыг олохдоо эрэгтэй хүнийг “ГаЛ” суудлаас эхлэн найман суудлыг билгийн насны тоогоор нар зөв тойруулан тоолж аль суудал дээр сууж буйг олно.

харин эмэгтэй хүнийг “Ус” суудлаас эхлэн билгийн насны тоогоор нар буруу тойруулан тоолж ямар суудалд суухыг мэдэх боломжтой. тухайн жилийн суудлыг тодорхойлоод гарч буй шинэ жилдээ цог хийморьтой

байхыг билэгдэн Цагаан сарын шинийн нэгний өглөө сууж буй суудлынхаа “Цог хийморийн” зүг рүү мөрөө гаргаж Чухаг дээд гурван эрдэнэдээ ажил үйлс, ахуй амьдрал, амь нас эрүүл мэндээ даатган залбирч, аврал одуулаад суудал тус бүрийн тохирох тарнийг урин уншиж нар зөв тойрон буян хишиг арвидан дэлгэрэхийн ерөөл өргөн буяны зүгээсээ ирдэг байна.

Мөр гаргах үед тухайн жилд

огторгуйн “хар нохойн ам” аль зүгт байгааг харгалзан цог хийморийн зүг нь хар нохойн амтай давхацвал тухайн суудалд суусан хүмүүс эмийн болон буян хишгийн зүг рүү мөрөө гаргадаг ёстой.

ДӨрвӨн сайн зүГ нь:“ЭМ”-ийн зүгээс эм залах, эм

уух, рашаан засал хийх,идээ ундаа авахад эрхэм сайн.

“аМь” – зүгээс бэр буулгах, аян замд гарах, лам багш залах, сүлд

дуудахад сайн. харин Балин цацал өргөх, ан авд мордохыг цээрлэ.

“ЦоГ ХийМорь” - зүгт сан тавих, замд гарах, хийморийн дарцаг хийсгэх, бэр авах үйлнээ эерэг сайн.

“бУЯн ХишиГ” - зүгт эд мал авах, тариа тарих, хишиг даллага авхуулахад нэн сайн.

ДӨрвӨн МУУ зүГ нь: “ХорЛоЛ”- зүгт өвчин эмчид

үзүүлэх, бэр авах, эд мал авахыг тэвчих

“шУЛМас” - зүгт морь урал-дуу лах, төмөр эдлэл авахыг цээрлэх.

“биЕ тасраХ” - зүгт амьжир-гааны бүх үйлийг цээрлэнэ.

“таван аД”- зүгт эмчид үзүүлэх, эм залах, хол аянд явахыг цээрлэх.

дөрвөн муу зүгт цээртэй үйлийг хийх шаардлага тохиовол “Ум агаани нигааны ажийлаа мандалий маей суухаа” тарнийг уншин ном уншуулж засал хийлгэн цээрийг арилгах учиртай.

Монголын ард түмэн сүсэгтэн олон та бүхэн XVII жарны “Урвуулагч” хэмээх “Шороон гахай” жилдээ хотол түмнээрээ эрүүл энх, элбэг хангалуун амьдарч, нас буян, ажил үйлс тань дэлгэрч байхын өлзийтэй сайн ерөөлийг өргөн дэвшүүлж мэндчилье. Монголчууд бид урган гарч буй шинэ жилийнхээ өнгө төрх болоод байгаль дэлхийгээ шинжин байж элбэг сайхны бэлэг ерөөлийг бүрдүүлээд, настан буурлуудаа хүндэтгэн, нялхас багачуудаа баярлуулан шинэлдэг сайхан уламжлалтай ард түмэн билээ.

Жил бүр өөрийн онцлог шинж ялгамжаатай байдаг тул энэхүү шороон гахай жилдээ хотол түмнээрээ эе эвээ хичээн, өтгөс нялхсаа энхрийлж, төрт ёсоо дээдлэн хүндэлж байх нь чухал юм. Улиран өнгөрч буй шороон нохой жилд бид амжилт бүтээл дүүрэн сайхан жил байлаа. Монгол орны 21 аймаг есөн дүүргийн бүхий л сүм хийдүүдийн лам хуврагуудыг бурхны шашны дээдийн ном тэр дундаа нууцын ном, эш онолын эрдэмд сайтар сургах сургалтуудыг амжилттай зохион байгуулсаар ирлээ. Мөн Япон, Унгар улсын их дээд

Мэндчилгээзаншил, хөгжил дэвшлийг дэлхий дахинд таниулах Бурхны шашны соёлын төвүүдээ өргөжүүлэн хөгжүүлсээр байгаа билээ. Түүнээс гадна нийгэм хүмүүнлэгийн олон талт ажлуудыг үе шат тай хийсээр байна. Мөн МБШТ-ийн “Тэргүүн лам нарын зөвлөл”-ийн хурлаараа 21 аймаг есөн дүүргийн сүм хийдүү дийн тэргүүн лам нарын үйл ажиллагааны хөтөлбөрүү-дийг хэлэлцэн баталснаар бурхны шашинтнууд бид ирж буй шороон гахай жилдээ олон сайхан ажил үйлийг өрнүүлэн хийхээр төлөвлөөд байгаа юм.

Бурхны шашны сургаалд үйлийн үрийг маш тодорхой номлосон байдаг. Учир нь хүмүүний эдлэх жаргал, зовлон нь өөрийн бие, хэл, сэтгэлийн үйлээс харгалзаж үр нь боловсорч байдаг юм. Тиймээс ард олон та бүхэн асрал энэрлийн сэтгэлийг эрхэм болгож, бусдын тусыг хичээн, эх орон байгаль дэлхийгээ хайрлаж, өвөг дээдсээс уламжлан ирсэн шашин соёлоо дээдлэн хамгаалж, бас хөгжүүлж, өглөг буянд хичээн хотол олноороо сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.

МБШТөв Гандантэгчэнлин хийдийн

тэргүүн их хамба Д.Чойжамц

сургуулиудад лам нараа сургаж, бурхны шашны боловсролоос гадна орчин цагийн шинжлэх

ухааны боловсрол мэдлэгийг эзэмшүүлэхээр хамтран ажиллах гэрээ байгууллаа. Тэрчлэн Солонгос,

Унгар, Япон, Франц тэргүүтэй улс орнуудад ажиллаж амьдарч буй монголчууд болон гадаадын

улс орны эрдэмтэн судлаачидтай хамтран ажиллаж, монголын бурхны шашны түүх соёл, зан

ЗГМ - ubinfo.mn · “Д цС-4” ТӨхК нь эрх бүхий тендерт...

Documents