2يیرایش

ویسىد

وازویه گلپرير فرد

ح ط

ترا

شااوت

ـن

ا

یاز

ــرس

شهو

ی ار

ــعم

ی مــ

صص

خر ت

شـوا

انسان طبیعت معماری

معماری طبیعت اوسان

2

-1351گلپريرفرد، وازویه، 7 سرشىاس

معماری/ ویسىذ وازویه گلپريرفرد. -طبیعت -اوسان 7 عىان ي وام پذیذآير

.1311تران3 طحان3 ل، 7 مشخصات وشر

3 مصر )بخشی روگی(.ص210 7 مشخصات ظاری

4-18-2932-964-978 7 شابک

فیپا 7 ویسیيضعیت فرست

(232. ) 1311چاپ قبلی 3 طحان3 ل، 3 یادداشت

)فیپا( 31321 پىجم3 چاپ یادداشت

210-3272 کتابىام3 ص. یادداشت

زیستمحیط بر تأثیر - - معماری 7 مضع

عامل اوساوی - -معماری 7 مضع

35/2542NAگ/1الف 1 1311الف 7 بىذی کىگررد

47/720 7 بىذی دیییرد

1111311 شمار کتابشىاسی ملی7

وازویه گلپرورفرد: تألیف طحانواشر:

پیامچاپ:

نوین صحافی:

آرهانسا لیتوگرافی:

1391 پنجن ووبت چـاپ:

نسخه 1511شمارگان:

ابوالفضل چالغلومذیر تولیذ:

978-964-2932-18-4: شابك تومان 00111 قیمت :

326 33130235 - 33130666ای مرکز پخش 7 تلفه 36626652364مرا7 33634326فاکس7

اوسان طبیعت معماری

ww

w.t

ah

an

-pu

b.c

om

ر قد

بنـام تـا اثـري ديگـر تـوفيقي دوبـاره دسـت داد ،با لطف و عنايات ايزد منـان

سان ت ـا ـ مـاریط ، بــه فردرورـمحتـرم ســركار خـانم نــازنين گلپـ از نويـسنده ع . افزوده گرددهله/انـمعماري منتشر شده انتشارات طحب كتكلكسيون

در كتابي كه پيش روي داريد تالش شده است به سه مقوله انـسان، طبيعـت و اين موضوعات با يكـديگر دو به دو ، ارتباط سو سپ به صورت واحد پرداخته معماري

، تـان وجـه حـسن ت بـا توجـه بـه اسـتقبال شـما و . اسـت داده مورد نقد و بررسي قرار را تصميمان بر آن شد تا با احترام بـه پيـشنهاداتتان كتـاب فـوق را مـورد ارزيـابي مجـدد

.قرارداده و ويرايش دوم كتاب را تقديم حضورتان گردانيمفهيم، مـدبر و مترجمين /مولفين اساتيد محترم و خداوند را سپاس كه ما را از وجود

هايي در راه رشـد و شـناخت فرهنـگ و قدم غني ساخته تا بر حسب وظيفه آشنا به علوم روز .هنر معماري جهان، بخصوص معماري كهن و غني ايران زمين برداريم

مل و تعمق در أمديريت انتشارات بر خود واجب مي داند تا از كليه عزيزاني كه با ت تشكر و پاسخ نيك انديشي آن عزيـزان را بـا بـازنگري نظر نموده اند اظهارمورد كتاب فوق

تـا راهـي باشـد . اپ اول، با افزوده منابع جديد و غني، ويرايش دوم كتاب را تقـديم نمايـد چ .براي تداروم ارتباط في مابين

در نظر " تالش براي بهترين"ار ـاليت خود با شعـهله در راستاي فع/انتشارات طحان دارد پيشنهادات و انتقادات اساتيد، متخصصين و دانشجويان محتـرم را در مـورد آثـار چـاپ

تر، قـدمي نـو در ي خود، جامعه عمل بپوشاند و با رفع نواقص و افزودن منابع علمي غني شده

هلـه از سـوي ديگـر / انتشارات طحانمديريت ارتباط دوجانبه ميان شما عزيزان از يك سو و همچنين آمادگي خود را جهت چـاپ و انتـشار آثـار نويـسندگان، مترجمـان و .برقرار نمايد

.داريمشهرسازي اعالم مي/ محققان محترم در زمينه معماريدر مورد آثار به چاپ رسيده ايـن توانيد نظرات خود را ميشما عزيزان بدين منظور

بنـام انتـشارات 13145-848 صـندوق پـستي -تهـران : انتشارات به صورت كتبـي بـه آدرس يتشماره مـستقيم مـدير يا و 66403208 – 66403191هاي تلفن شماره طحان ارسال و يا با

.دبيان نمايي 0912-1985617انتشارات بـه رور فـرد ـدانيم از نويـسنده محتـرم سـركار خـانم گلپـ در آخر بر خود وظيفه مي

و يـاور مـا در عرصـه كه هميشه يار گرامي و ساير دوستان خاطر زحمت ويرايش دوم كتاب از سركار خانم فيروزي كه زحمـت تايـپ و صـفحه آرايـي مجـدد كتـاب را و ؛اندنشر بوده

درداني ويـژه بـه عمـل ـ تـشكر و قـ و همچنين از تك تك پرسـنل انتـشارات اندمتحمل شده .آوريم

»مي سپاسگزاريمروران گراـپيشاپيش از حسن توجه و عنايات شما س«

منتظر آثار جديد ما باشيد

هله/انتشارات طحان ابوالفضل چالغلو

نده و ن

آن هـا لي وراي زندگي روزمره و خارج نمـودن يروزه جلب توجه آدميان به سوي مسا ام به سوي دنيايي به ظاهر جديـد و آن ها از چهارچوب غيرقابل تغيير زندگي ماشيني خود و كشاندن

كاري دهند،مي در عين حال آشنا كه الفباي آن را عوامل طبيعت و بستر آن را جهان هستي تشكيل كنيم هر روز بر طبق دستورالعمل و قراردادي نانوشته و نامرئي، مراحلي را طي مي . بس دشوار است

.دانيم اين اعمال نميانجام معناي واقعي منظور نظر خويش را از ،كه خود نيز به درستي

ون گذريم، بد اما به راحتي از كنار آن مي داريم براي رسيدن به آرامش و ثبات گام برمي گـرديم و ها از آن، باز مـي بعد از گذشت فرسنگ . ترين توجهي به آن داشته باشيم كوچك آن كه

كنيم و بار، آن را به عنوان مقصدي دست نايافتني و آرزويي محال، تماشا مي از دور با نگاه حسرت و بـه همـين داريـم نقطه گام برمـي همانگرديم و در راستاي رسيدن به دوباره مسير آمده را باز مي

آرامش آن كه هاي سال است كه در اين مسير تكراري سرگردان و حيرانيم، غافل از ، سال ...منوال .داريم و ثبات در طي مسير، همواره در كنار ما بوده و هست و ما در حقيقت در بستر آن گام برمي

و ارتبـاط طبيعت است و آرامش و ثبات چيـزي نيـست بـه جـز برقـراري تعـادل هماناين بستر .متقابل ميان زندگي و جهان هستي

- طبيعـت -انـسان : گـذارد بنـام اي جديـد پـا بـه عرصـه ظهـور مـي ست كه مقولـه اين جا دهنـد و حركـت ايـن را تشكيل مـي انسانمعماري، كه اين سه به صورت زنجيروار، چرخه زندگي

لقه اصـلي زنجيـره زنـدگي چرخه مقدور نيست مگر به واسطه ارتباط پيوسته و منظم ميان اين سه ح .انسان

ش دومباره ا و را كه در اين كتاب به خوانندگان محترم تقديم نموده ام، همچنين كتـاب دومـي آن چه

را كه در دست تحرير دارم و كتاب هاي آتي كه به ياري الطـاف پروردگـار يكتـا بـراي آينـدگان ي بنياد نهاده شده كه از جانب يه هاي گران بها خواهم نوشت، همه و همه بر پايه دانسته ها و آموخت

ثمــر ايــن اســاتيد و اســاتيد گرانمايــه ام در طــول دوران تحــصيالت دانــشگاهي و مطالعــه آثــار پــر بزرگواراني كه توفيق شاگردي ايشان را فقط از طريق خواندن كتب و مقاالت علمـي ايـن عزيـزان

خودي خود هـيچ نداشـته و نـدارم و ادعـايي در كسب نموده ام، به من ارزاني گشته است و بنده به تنهـا تـالش . عرصه علم و دانش ننموده و خود را قطره اي ناچيز در اقيانوس بي كران علم مي دانـم .بنده در اين گستره، پرداخت زكات علم آموزي ام است، اگر پروردگار يكتا بپذيرد

و پيـشنهادات خواننـدگان آموزشـي كتـاب و بنـا بـه نظـر -به منظور ارتقاي سطح علمي كـه بـه مطالـب كتـاب افـزوده ام محترم، در چاپ جديد مطالـب و منـابع شايـسته تـر و غنـي تـري

.بازگشاي دريچه هاي درخشان تري در راستاي مباحث و مقاصد علمي اين كتاب مي باشندهم چنين سعي بر آن شده كه ضمن بحث و توضيح پيرامون مطالب، آيـه مربوطـه بـه آن

البتـه از ايـن دسـت ظرايـف و نكـات در كتـاب . له را از كالم اهللا استخراج نموده و ذكـر شـود مقومقدس الهي يعني قرآن كريم بسيار است و تنها به ذكر اندكي از اين منبع بي كران اكتفا شده است تا شايد ترغيبي باشد براي سعي و تحقيق بيشتر براي پي بردن به كشف ديگر ناشناخته هـاي عرصـه

).قرآن مجيد(هستي از طريق جستجو در يگانه راهنماي راستگوي بستر طبيعت در مسير حق

با تشكر و احترام نازنين گلپرور

تار پ

ها و اقدامات بشر، نمودي در طبيعت دارد و در حقيقت ريـشه و بنيـاد آن در تمام فعاليت هاي زندگي، چيـزي بـه هاي بشر در زمينه علوم و مهارت وريبراين اساس تمامي نوآ . طبيعت است

را كـه مـا بـه آن چـه . اي از طبيعت نبوده و چيزي به عنوان اختـراع وجـود نـدارد جز كشف گوشه كالبدي كردن نـسبتي از مفـاهيم و قـوانين كـالن همانبريم، در حقيقت عنوان اختراع از آن نام مي

ها ميليون سـال پـيش آغاز پيدايش جهان هستي و از ميليون موجود و جاري در طبيعت است، كه از .ايم اطالع بوده بيآن هاوجود داشته و در حال تكرار بوده، و فقط ما از

اي بسيار گسترده و وسيع است كـه بـستر آن تمـام علـوم معماري، مقوله - طبيعت -انسان اي خـاص بـراي از زاويه آن ها از يكگيرد و از هر روحاني را در برمي نظري، فلسفي، تحقيقاتي و

معمـاري همـان تـر اين نتيجه عملي و علمي به صورت واضـح . گيردحصول هدفي خاص، بهره مي حـس يـا فيزيكـي و قابـل لمـس، درون آن ،تمامي اين مباحـث بـه صـورت المـان ي است كه انسان :فرمايد خداوند منان در قرآن كريم ميچنان كه. اند آوري شده جمع

اكثـر هـم ق و لكـن حلقنا السموات و االرض و ما بينهما العبين ما خلقناهما اال بـال و ما خ . اليعلمون

اينهـا جـز بـه منظـور و هـدف . و زمين و موجودات ديگر را بيهوده نيافريـديم آسمان ها .اند نشده معيني آفريده

:گيرند به طور كلي دروس رشته معماري در سه حوزه قرار مي برداشت بنا-كتابخانه اي، ميداني: و مطالعاتيتحقيقاتي -1، طبيعت، معماري انسان سليقه و روش خاص كه بحث -بينش: نگرش و ديدگاه فردي -2

.از جنس اين حوزه است اسكيس- ماكت:اجرايي -3

هدفياب بـه هدف از مطرح نمودن اين بحث، حساس شدن نسبت به محيط و يافتن نگاه معني

دقيـق شـويم و كـسب آن هاني به طبيعت و محيط اطرافمان با دقت بنگريم و روي يع. ستها پديده بينش ،تر به معني دقيقم يا ذهن بسپاريبه الهام و ايده اوليه گرفته و آن هااطالعات كنيم و سپس از

.بدست آوريم بـا مهـارت و و را قابـل ارائـه و ملمـوس كـرده و تكميـل نمـاييم آن هـا ، سپس با دانش

.برسانيمكنيك، آن را به مرحله اجرا ت آشنا شـويم و طبيعتبراي رسيدن به اين هدف، ما بايد با مباني پيدايش صور موجود در

را بدانيم و در طول اين دوران، نظـم موجـود در هـر انسانسير تاريخي صور طبيعي و ساخته دست ،دانشي و بعـد توانـشي پيـدا كنـيم مرتبه را بررسي كنيم تا بينش صحيحي براي پا گذاردن به حوزه

.هصيعني مقدمه براي وارد شدن به اين عرهاي طبيعـي در مقيـاس ذره و اهداف، از راه دقت و تفحص در معماري پديده اين نيل به

.گيرد ، صورت ميانسانتر، ابعاد وجودي كالن اعم از جمادات، گياهان، جانوران و در افقي وسيعهاي گونـاگون بـه دانيم و در طول تاريخ نيز بارها و بارها به صورت موضوعي را كه همگي مي

طبيعت و جهان هستي يـك مجموعـه كـالن اسـت، شـامل زيـر ؛ايم اين است كه آن برخورد كرده .كند شمار كه به صورت چرخه عمل مي هاي بي مجموعه

انون سلسله مراتبي، همـواره بـا هـم اين بدان معناست كه تمام اجزا بر اساس يك نظم و ق اي گذارند و گاه از ارتباط و تأثير دو عضو بـر يكـديگر، زيرمجموعـه در ارتباطند و بر هم تأثير مي

كنـد، تـا در راه رسـيدن بـه هـدف آيد كه باز هم در محدوده همين چرخه عمل مي جديد پديد مي .معني خواهد بود بي ن كل و كل بدون جزء،به عبارت ديگر، جزء بدو . وظيفه كندانجاممجموعه كالن

:كنيم در طول تاريخ، ما سه دوره را طي ميانسانهاي زندگي بندي دوره در تقسيم هاي زيادي رو به روست و هنوز به محيط زندگي در ابتدا زماني است كه بشر با ناشناخته

كند تا زندگي خود را ادامه مي خود، شناختي ندارد و از عناصر و عوامل موجود در طبيعت استفاده

مقهور طبيعت اسـت و تحـت انسان است كه انساناين دوره معرف دوران غارنشيني و شكار . دهد .حاكميت مطلق طبيعت قرار دارد

كمي شناخت پيدا كرده و بـه طـور محـدودي انساناي است كه در آن، دوره بعد، دوره و در اين دوران ديگر نياز ندارد كـه هـر وعـده غـذايي ا. قادر به شناسايي محيط پيرامون خود است

براي محافظت از خـود در برابـر . آوري آذوقه را آموخته است خود را با شكار بگذراند، بلكه جمع تـر نگـاه يا گرمـاي زيـاد، كمـي آسـوده كند تا او را از سرما ميها استفاده از پوشاننده عوامل جوي

كند و تنها از عوامـل و امكانـات موجـود كشاورزي را آغاز مي نانساهمچنين در اين دوران، . داردتـر زنـدگي كنـد تـا آسـوده را پرورش داده و نگهداري مي آن ها كند، بلكه در طبيعت استفاده نمي

.كنددر مرحله سوم، شناخت او نسبتا كامل شده و به محيط اطراف خود اشراف نـسبي دارد و

آن ها دهد و يكي از مي انجامهايي نيز تر، دخل و تصرف و با دوام مندي از آسايش بيشتر براي بهره دوره قبـل بدسـت آورده تـا وارد ر دو معماري است كه حاصل دانـش و بينـشي اسـت كـه د همان

.هاي خود را بيافريند و خالقيتود مرحله سوم يعني توانش شاي است اساس رابطه بندي تاريخي زندگي بشر، بر كنيم، اصل تقسيم مشاهده مي چنان كه

معطوف بـه مراقبـت از خـود در برابـر عوامـل انسان تمام سعي ،كه با طبيعت دارد و در طول تاريخ توان اين موضـوع را در ابعـاد ديگـر زنـدگي او ناديـده خشن محيط اطرافش بوده، پس چطور ميطبيعي گرفت؟

و رابطه سلسله مراتبـي و داريم تا چگونگي وجود نظم و قانونمندي در اين راستا تصميم رفت و برگشتي را در جهان هستي بررسي كنيم تا با استناد به آن، رابطه ناگسستني و دو جانبه ميـان

اي از جهان هستي را با طبيعت يا محيط پيرامون خـود كـه شـامل تمـام ، به عنوان زيرمجموعه انساندر مرحله بعـد، معمـاري را . برسانيم خواهد بود، به اثبات انسانهاي ديگر و حتي خود زيرمجموعه

و طبيعت است را تعريف كرده كـه انسانبه عنوان پديده نويني كه دستاورد رابطه منظم و دو جانبه كـه ؛خود به خود در متن اين تعريف ايـن نكتـه بـه صـورت واضـح و غيرقابـل انكـار نهفتـه اسـت

اي داراي نظم سلسله نوان بستر خود، رابطه به عنوان آفريننده خود و طبيعت به عانسانمعماري نيز با .مراتبي و رفت و برگشتي خواهد داشت

براي حصول اين نتيجه، ما جهان هستي را به عنـوان يـك سـامانه كـل يـا كـالن در نظـر خواهيم گرفت و سپس به صورت منظم و سلسله مراتبي، ايـن سـامانه كـالن را بـه اجـزاي مختلـف

هاي طبيعت، نيروهاي طبيعت، عناصر طبيعت، جهـان كيهاني، انرژيكنيم كه شامل جهان تقسيم مي . خواهد بودانسان ابعادگياهان، جهان جانوران و

هــر يــك از ايــن اجــزا در نگــاه ريزتــري، خــود بــه عنــوان يــك مجموعــه كــالن بــراي ها، چگونگي نظـم و در هر يك از اين اجزا يا زيرمجموعه . هاي خود عمل خواهندكرد زيرمجموعه

اي نـوين وي ديگري و حصول نتيجه رروابط سلسله مراتبي ميان اجزا و نحوه تأثير و تأثر هر يك بر .رسانيم را بررسي كرده و رابطه دو جانبه آن با طبيعت و محيط اطراف خود را به اثبات مي

ها، اين نتايج واضح و مبرهن شد، اين مـسير را در هر كدام از زيرمجموعه آن كه پس از اثبـات نظـم سلـسله مراتبـي هماندهيم تا حصول نتيجه و هدفي اصلي؛ كه جزء تا كالن ادامه مي از

معمـاري، كـه - طبيعـت -انـسان اي منظم و دوجانبه ميـان قانونمند است در كل جهان هستي ورابطه تر خواهيم رسـيد كـه طراحـي معمـاري بـدون ناگسستني و غيرقابل انكار است، و به اين نتيجه كلي

. و محيط اطرافش غيرممكن خواهد بودانسانباط برقرار كردن با ارتكران خداست و هـر كـدام از گاه قدرت و حكمت بي كلي جهان آفرينش، تجلي طوربه

را اي بيننـده هاي زيباي خداوند در جهـان هـستي اسـت كـه عقـل هـر عناصر طبيعت، يكي از جلوه نـي خانـه خـود يع فـرم، زمـين گـنج هـاي بـي بينـيم در آشـوب سـنگ مـي چنان كه . سازد حيران مي وضـوح نظـم و انـسان ست كه طبيعت آشكارا قصد دارد به اين جا ،ها را پنهان كرده است كريستال

.اطاعت از قوانين سلسله مراتبي و رفت و برگشتي آفرينش و تكامل را بياموزدزا و عناصـر اي است براي به تصوير كـشيدن چگـونگي رابطـه ميـان اجـ اينها همه، مقدمه دهـي ايـن عوامـل بـه و در نهايـت، چگـونگي شـكل انسان بر زندگي روزمره آن ها نحوه تأثير طبيعت و

.يانسانمعماري تـرين اصـل آفـرينش، يعنـي ارتبـاط سلـسله اين كتاب به شما كمك خواهد كرد تا مهم

هـاي جزئـي در فـاوت اي بشناسيد كه؛ با وجـود ديـدن ت مراتبي منظم ميان اجزاي طبيعت را به گونه ، رابطـه اصـلي جـاري در زنجيـره )كه به لحاظ آفرينش ويژه هر يك وجـود دارد (انواع اين روابط

.رابطهاين اي است براي شناخت اين كتاب، راهنماي ساده .آفرينش را گم نكنيد

طا ت

ن ه او

ت / ل اول طظام 19.................................................................................................................................كشف نظم طبيعت

22....................................................................................................نظم طبيعت از ديدگاه اديان و مكاتب 35...............................................................نس و انقالب علميمكانيكي شدن تصوير عالم در دوران رنسا

39.............................................................................................................كپرنيك و كپلر و عالم نامتناهي 42.....................................................................................................................................موسيقي افالك

43............................................ها و نيروهاي طبيعت ه هرج و مرج و نظم حاكم بر اجزا، عناصر، انرژينظري

ت /ل دوم ر طنا 47.............................................................................................................................اجزا و عناصر طبيعت

53.................................................................................................................هاي طبيعت ها و نيروي انرژي 58..........................................................................................................................طبيعتگردش آب در 59.......................................................................................................................................منظومه شمسي

61...............................................................................................................نظم موجود در منظومه شمسي 63.............................................................................................دست سازهاي بشر بر اساس قوانين طبيعت

68..........................................................................................................................................جهان هستي 71...................................................................................................................دياگرام افشاني جهان هستي

71...................................................................................................................................هندسه نااقليدسي 73................................................................................................................................. دوم فصل ريتصاو

ن ھان ظام /وم ل یا 79.................................................................................................................................نظام جهان گياهان

79.........................................................................................................................................دنياي گياهان

80.......................................................................................................................خصوصيات كلي گياهان 82..........................................................................................................ها و گياهان در طبيعت اهميت گل

86...................................................................................................................................هاي گياهان اندام 92............................................................................................انتظام گياهي و سلسله مراتب دنياي گياهان 93............................................................................................كيفيت فضايي، با استفاده از پوشش گياهي

93..................................................................................................................................هندسه و تناسبات 93.......................................................................................................................................................فرم

96...................................................................................................................................................ارتفاع 98.....................................................................................................................................................بافت

99....................................................................................................گياهان مظهر چه خصوصياتي هستند؟ 101 ..............................................................................................................................سوم فصل ريتصاو

ھارم ن / ل ور ھان جا ظام ا 107...................................................................................................................خصوصيات كلي جانوران

107................................................................................................................................بندي جانوران رده 108....................................................................................................................طول عمر موجودات زنده

108................................................................................................يوانات مظهر چه خصوصياتي هستند؟ح 109.........................................................................................................................................زنبور عسل

114.............................................................................................................................معماري زنبور عسل 120.................................................................................................................................................هندسه

121...............................................................................................الهام از معماري زنبور در معماري انسان 122.........................................................................................................نظم حاكم بر زندگي زنبور عسل

124................................................................................................................................................مورچه 124..................................................................................................م حاكم بر روند رشد و نمو مورچهنظ 127.............................................................................................ين و سلسله مراتب در شهر مورچگانقوان

134...................................................................................................................................معماري مورچه 139..............................................................دخالت طبيعت و قانون خلقت در روند رشد و زندگي مورچه

141..............................................................................................................................................پرندگان 141...................................................................................................................خصوصيات كلي پرندگان

145.........................................................................................................................محل زندگي پرندگان 145.............................................................................................................................يابي پرندگان آشيان

146...............................................................................................ايستايي و مقاومت سازه آشيانه پرندگان 147................................................................................................................................هندسه و تناسبات

148......................................................................................... معماري پرندگانبر... تأثير اقليم و طبيعت و

148............................................................................................شباهت معماري پرندگان و معماري انسان 149...............................................................................................................................................ها ماهي 149.............................................................................................................................. ماقبل تاريخنماهيا

150..................................................................................................................................ماهيان استخواني 150..................................................................................................................................ماهيان غضروفي

151...............................................................................................................................ماهيان فاقد آرواره 151....................................................................................................................................اندام مهم ماهي

154....................................................الگوهاي طراحي معماري بر اساس شيوه زندگي و ساختار بدن ماهي 155.......................................................................................................................... چهارم فصل ريتصاو

م ل سان / پ ا 161.................................................................................................................................................مقدمه

161........................................................................................................................................مفهوم انسان 162............................................................................................................................................بدن انسان

164........................................................................................................................................شناسي انسان 165...........................................................................................................................انسان شناسي اسالمي

167..................................................................................................................بحران انسان شناسي معاصر 170...........................................................................................................................تصوير جديد طبيعت

171...................................................................................................نظريه ها و ديدگاه هاي انسان شناسي 173......................................................................................................................اومانيسم يا انسان مداري

176..............................................................................................................................ابعاد وجودي انسان 177.........................................................................................................................حقيقت وجودي انسان

179.................................................................................نقش عوامل محيطي و اجتماعي در زندگي انسان

سان / م ل ت ا ط 185...............................................................................................................................طبيعت ↔ انسان

186.....................................................................................................................تأثير طبيعت بر بدن انسان 188.................................................................................تغييرات بدن انسان در راستاي سازگاري با محيط

190...............................................................................................................................................بيونيك 191..................................................................................................................................معماري بيونيك

196..................................................................................................هايي كه بايد از طبيعت آموخت درس 199............................................................................................................................. ششم فصل ريتصاو

عماری /م ل 203...............................................................................................................................................معماري

205........................................................................................................................................مسكن انسان 206...........................................................................................................................اريتعريف اوليه معم

211..............................................................................................................................موارد اوليه طراحي 213...................................................................................................................سه چيز مهم براي معماران

214........................................................................................................................................نقد معماري 216......................................................................................................................................طراحي پايدار

219.........................................................................................................................موجوديت در معماري

ت عماری/ م ل ط 223............................................................................................................................طبيعت ↔ معماري

227........................................................................................................................................معماري فضا 229................................................................................................هاي استفاده از طبيعت در معماري شيوه

229...............................................................................................................................................كندوان 234................................................................................................................................................مصالح 236.................................................................................................................................................نيارش

237.......................................................................................................................................خودبسندگي 239.................................................................................................هاي طبيعت در معماري استفاده از مدل

239................................................................................................................................................بام سبز 240................................................................................................................................ختيخانه هاي در

241....................................................................................................................مركز بازي هاي آبي پكن 243....................................................................................................................................اقامتگاه رابيك

243...............................................................................................................................استاديوم ملي پكن 244.........................................................................................................................رابطه معماري با سايت

246............................................................................................................................. هشتم فصل ريتصاو

م سان/ ھل ماری ا ع 255...............................................................................................................................معماري ↔انسان

261.................................................................ها و هندسه بدن انسان در معماري تأثير اعضا و ابعاد و اندازه 265............................................................................................................معماري به زبان معماريدرك

268..................................................................................................تأثير انسان و جامعه انساني بر معماري

269.....................................................................................هاي اخالقي در معماريتأثير فرهنگ و ارزش 271................................................................................................................................پرهيز از بيهودگي

272........................................................................................................................................گرايي درون 273.................................................................................................................................................هندسه

276..........................................................................................................................فهرست منابع و مĤخذ