Жұмыс бағдарламасы Ф СО ПГУ 7.18.3/30

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

География және туризм кафедрасы

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫТопырақты пайдалану негіздері пәні бойынша

050608-Экология мамандығының студенттері үшін

ПавлодарМамандықтың элективті пәндер Ф СО ПГУ 7.18.3/34каталогы негізінде құрастырылған жұмыс бағдарламасының бекіту парағы

БЕКІТЕМІН ОЖ жөніндегі проректор

__________ Н.Э.Пфейфер «___»_____________200 ж.

Құрастырушы: оқытушы Б.А. Ахметова _______________

География кафедрасы

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ Топырақты пайдалану негіздері пәні бойынша

050608 – Экология мамандығының студенттері үшін

Жұмыс бағдарламасы 050608 – Экология мамандығының жұмыс оқу жоспары менэлективті пәндер каталогы негізінде құрастырылды және С.Торайғыров атындағыПМУ-нің Ғылыми кеңесінің мәжілісінде бекітілді

«____» ___________20 ж. кафедра мәжілісінде ұсынылдыХаттама №_______

Кафедра меңгерушісі____________________ А.А. Калиева

Химиялық технология және жаратылыстану факультетінің оқу-әдістемеліккеңесімен мақұлданды

«___» ________20 ж. Хаттама № _______

ОӘК төрайымы _______________ Ұ.Д. Бүркітбаева

КЕЛІСІЛДІФакультет деканы ___________ Қ.Қ. Ахметов «____» ___________ 20 ж.

МАҚҰЛДАНДЫ ОҮЖжӘҚБ бастығы __________ А.А. Варакута «____» ___________ 20 ж.

Университтеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды«___» ________20 ж. Хаттама № _______

1 Пәннің мақсаты мен міндеттері

Пәнді оқытудың мақсаты - студенттерде минералдық ресурстар, олардыңжіктемесі туралы түсінік қалыптастырып, жер қойнауын тиімді пайдаланудыңэкологиялық және экономикалық аспектілерін көрсету.

Пәнді оқытудың міндеттері:

- Минералдық ресурстар мен олардың жіктемесі туралы мәлімет беру;- Адам өміріндегі минералдық ресурстардың рөлі мен маңыздығын көрсету;- Минералдық ресурстарға, кен орындарға геологиялық-экономикалық баға беруге

үйрету;- Табиғи минералдық ресурстарды сақтау мәселелерін қарастыру;- Минералдық ресурстарды тиімді пайдалану жолдарын қарастыру.

Студент білу керек:- Минералдық ресурстар ұғымын;- Минералдық ресурстардың жіктемесін;- Пайдалы қазбалардың кен орындарының қоры мен түрлерін;- Пайдалы қазбалардың қорын бағалаудың экономикалық

және экологиялық қағидаларын;- ҚР-ң жер қойнауын пайдалану туралы заңды;- Жер қойнауындағы қазба байлықтарды сақтау шараларын;- Пайдалы қазбаларды тиімді пайдалану ұстанымдарын.

Студент істей білу керек:- Пайдалы қазбалардың кенорындарындағы қорын бағалау;- Минералдық ресурстарға геологиялық-экономикалық баға беру;- Минералдық ресурстарды пайдаланудың тиімді жолдарын іздеп табу.

2 Пререквизиттер: мектеп курсындағы география, физика, химия

3 Постреквизиттері: табиғатты пайдалану экономикасы, экологиялық нормалау негіздері және сараптама

Пәннің тақырыптық Ф СО ПГУ 7.18.2/07жоспары

4 Пәннің мазмұны

4.1 ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ№р/с

Тақырыптың атауы

Сағаттар саны

Дәріс Сар. СӨЖ

1 2 3 4 5

1 Кіріспе. Минералдық ресурстар туралы түсінік. 3 - 9

2 Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалану туралы заң 3 3 9

3 Пайдалы қазбалардың кен орындары қорларының жіктемесі менгеологиялық барлау үрдісінің кезеңдері

3 - 9

4 Пайдалы қазбалардың жергілікті геологиялық құрылымдарменбайланысы

3 3 9

5 Кен орындардың түрлері 3 3 96 Отын-энергетикалық ресурстар 3 3 97 Энергетикалық ресурстарды пайдалану жағдайы мен болашағы 3 - 98 Атом энергетикасы мен энергияның дәстүрлі емес көздері 3 - 99 Пайдалы қазбаларды бағалаудың экономикалық негіздері 3 - 910 Жер қойнауын қорғау. Мемлекеттік қор мен кадастрлар жүйесі 3 3 9

БАРЛЫҒЫ: 30 15 90Пән бойынша барлығы 135 сағат

4.2 Пән бойынша тақырыптардың мазмұны

1-Тақырып. Кіріспе. Минералдық ресурстар туралы түсінік.Пәннің мақсаттары мен міндеттері. Пайдалы қазбалар туралы ұғым.

Минералдық ресурстар жайлы түсінік. Пәнді оқытуда қолданылатын негізгіұғымдар мен терминологиялық базасы. Кен орын түсінігі. Минералдық шикізатжәне минералдық-шикізат ресурстары. Кен. Кенділік. Кентүзілу. Кенжаралым.Кенбілінім. Жер қойнауын пайдалану технологиясындағы пәннің рөлі.Пайдалы қазбалар туралы ғылымның қалыптасу кезеңдері. Минералдықресурстарды игерудің бүгінгі күніндегі көлемдері мен қарқындылығы.Пайдалы қазбалардың адам өміріндегі рөлі. Минералдық ресурстардыңжіктемесі: металдық (қара, баяу балқитын, түсті, асыл металдар менрадиоэлектроника мен ядролық-ғарыштық техникада қолданылатын металдар)және бейметалдық пайдалы қазбалар (индустриалды тау-кенді шикізат, тау-химиялық және агрономиялық шикізат, құрылыс материалдары) және жаңғыш(каустобиолиттер) пайдалы қазбалар (көмір, мұнай, газ, шымтезек, жаңғыштақтатастар). Минералдық ресурстарды тиімді пайдалану мен қорғау шарттарымен ережелері. Жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын геологиялықтұрғыдан зерттеу, барлау, қазып алу және жер асты құрылыстарын салу жәнепайдалану құқықтары. Жер қойнауын пайдалану субъектілері.

2-Тақырып. Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдаланутуралы заң

ҚР-ң «Жер қойнауы мен жер қойнауын пайдалану туралы заң». Жалпыережелері. Терминологиялық базасы. Жер қойнауын пайдаланушыныңқұқықтары мен міндеттері. Мемлекеттің құқықтары мен міндеттері. Үкіметтіңқызметтері. Ұлттық және шетелдік, тұрақты және уақытша жер қойнауынпайдаланушылар. Лицензиялау ережелері. Мұнай өндіруді реттеу жөніндегізаңның ережелері.

3-Тақырып. Пайдалы қазбалардың кен орындары қорларының жіктемесімен геологиялық барлау үрдісінің кезеңдері

Кен орындардың жіктемелері: зерттелу дәрежесіне қарай, қорлардыңкатегориясына қарай, халық шаруашылығындағы маңыздылығына қарай.Геологиялық барлау үрдісінің кезеңдері: аймақтық геологиялық зерттеу, іздеужұмыстары, бағалау әрекеттері, ергежейлі барлау, эксплуатациялық барлау.

4-Тақырып. Пайдалы қазбалардың жергілікті геологиялыққұрылымдармен байланысы

Жергілікті геологиялық құрылымдар туралы түсінік. Кен тасымалдаушықұрылымдар, олардың қалыптасу жағдайлары. Тектоникалық деформациялар.Қатпарлы құрылымдар. Қатпарлардағы жарықшақтық.

5-Тақырып. Кен орындардың түрлері

Магмалық, карбонатитті, пегматитті, постмагмалық скарн,гидротермальді кен орындар. Олардың қалыптасу жағдайлары мен кендітүзілімдердің морфологиясы. Жанартаулық-шөгінді, гидротермальді-шөгіндікен орындары, үгілу кен орындары, қалдық, инфильтрациялық, шашылымды,шөгінді кен орындар, механикалық шөкпелер, гидрогенді шөкпелер, биогендікен орындар, көмірсутектілер мен қатты каустобиолиттердің кен орындары.Метаморфтық және метаморфталған кен орындардың жаралу жағдайлары менгеологиялық орналасуы. Мәрмәр кен орындары. Теміррудалы, уран-алтын,марганец және графит кен орындарының морфологиясы мен заттық құрамы.Металдық, бейметалдық, жаңғыш пайдалы қазбалардың кен орындардыңөнеркәсіптік типтері

6-Тақырып. Отын-энергетикалық ресурстарМұнай. Әлемдегі және жеке елдердегі, оның ішінде Қазақстандағы мұнай

қоры. Әлемдік мұнай өндірісі. Мұнайды тұтынушылар. Газ. Табиғи газдыңбарланған қорлары. Көмір. Әлемдік көмір қорлары. Әлемдік көмір өндірісі.Қазақстандағы көмір өндірісі.

7-Тақырып. Энергетикалық ресурстарды пайдалану жағдайы менболашағы

Энергияны тұтынудың нығаюы мен минералдық ресурстардыңшектеулігі. Әлемдегі энергиялық дағдарыс мәселесі – ғаламдық мәселелерініңбірі. Энергия сақтаушы саясат жүргізу. Технологияларды жетілдіру менэнергия қорын үнемдеу. Қазақстандағы энергиялық ресурстарды пайдалануқарқындылығы мен елдің қоры.

8-Тақырып. Атом энергетикасы мен энергияның дәстүрлі емес көздеріАЭС-р мен уран қорлары. ҚР-сындағы уран қоры. Атом энергетикасы.

Энергияның дәстүрлі емес қалпына келетін көздері: күн жылуы, жел,өзендердегі сулардың энергиясы, геотермальді сулар т.б. Дәстүрлі емесэнергетиканың дамуын тежейтін факторлар.

9-Тақырып. Пайдалы қазбаларды бағалаудың экономикалық негіздеріМемлекеттің жер қойнауындағы ұлттық байлығын бағалау, қоғамдық

шығындарды ең төменгі дәрежеде жұмсап, халық шаруашылығының шикізатқадеген сұранысын толығымен өтеу үшін минералдық-шикізат базасындамытудың оңтайлы жоспарын негіздеу, жеке пайдалы қазбалардың кенорындарының немесе олардың жиынтығының халық шаруашылығы үшінмаңыздығын анықтау, пайдалы қазбалардан айырылудың экономикалықсалдарын бағалау

10-Тақырып. Жер қойнауын қорғау. Мемлекеттік қор мен кадастрларжүйесі

Геологиялық орта туралы түсінік. Жер қойнауын қорғау ұстанымдарымен қағидалары, талаптары. Жер қойнауына мемлекеттік мониторинг жүргізу.Кен орындардың мемлекеттік кадастры: әр бір кен орын туралы мәліметтер,кен орында қазба жұмыстарын жүргізудің техникалық, гидрогеологиялық,экологиялық және жағдайлар мен геологиялық-экономикалық бағалау.

4.3 Сарамандық сабақтардың тізімі мен мазмұны

2-Тақырып. Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдаланутуралы заң

Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалану туралы заңынталдау

4-Тақырып. Пайдалы қазбалардың жергілікті геологиялыққұрылымдармен байланысы

Тектоникалық және пайдалы қазбалар картасын талдап, геологиялыққұрылымдар мен пайдалы қазбалар арасындағы байланысты анықтау

5-Тақырып. Кен орындардың магмалық-метасоматикалық тобыМагматизм кезінде болатын үрдістердің сипаттамасы. Ликвация.

Ассимиляция. Диффузия. Кристалдану. Кен орындарды магматизм сипатына,тереңдігіне, түзілу температурасына қарай топтастыру. Диагенез,седиментогенез үрдістері. Үгілу қыртысының қимасы мен морфологиялықтиптері. Шашылымдардың түрлері мен қалыптасу механизмі. Метаморфизмүрдісінің түрлері. Метаморфизм факторлары. Пайдалы қазбалардыңметаморфизм үрдісіне ұшырау нәтижесінде өзгеруі. Темір кендерінің аудандықжәне сызықтық типтері. Темір рудалары. Хромиттер. Марганец кендері.Никель және кобальт кендері. Вольфрам және молибден. Түсті металдардыңкен орындары: мыс, қорғасын мен мырыш, алюминий, қалайы, сурьма жәнесынап. Асыл металдар.

6-Тақырып. Отын-энергетикалық ресурстарКөмір және шымтезектің өнеркәсіптік жіктемесі мен олардың

тәжірибелік маңызы. Көмір қабаттары. Көмір алабы. Көмір қорларыныңстратиграфиялық және географиялық таралуы. Қазақстанның негізгі көміралаптары. ЖЭС, МАЭС-ң қызметі мен мұнай өнімдерінің пайдалану салалары.Көмірді пайдаланатын салалар

10-Тақырып. Жер қойнауын қорғау. Мемлекеттік қор мен кадастрларжүйесі

Жер қойнауын қорғау мәселесі. Қазба байлықтарды өндіру нәтижесіндеқалыптасатын антропогендік кешендер мен ландшафтар, олардың түрлері.

Топырақты пайдалану негіздері пәні бойынша әдебиеттер тізімі

Негізгі:1 Джаксыбаев С.И. Минеральное сырье Павлодарской области. Павлодар:

Эко, 2002 – 104 с.2 Каренов Р.С. Минерально-ресурсный комплекс Казахстана в условиях

рыночной экономики. Алматы: РИО ВАК РК, 2000. – 295 с.3 Мамыров Н.К. Табиғатты пайдалану экономикасы. Алматы: Экономика,

2005. – 367 б. 4 Мамыров Н.К., Тонкопий М.С., Упушев Е.М. Экономика

природопользования. Москва: Финансы и статистика; Алматы: Экономика,2003. – 464 с.

5 Милюткин А.Г. Геология. Москва: Высшая школа, 2004. – 413 с.6 Недра и природные ресурсы: Сборник законодательных актов (на 1.06.2001

г.). Алматы: Юрист, 2001 – 147 с.7 Чигаркин А.В. Экологическое ресурсоведение. Алматы: КазУ, 2004. – 238 с.

Қосымша: 8 Есенов Ш.Е. Недра Казахстана. Алма-Ата: Казахстан, 1968. – 550 с.

4.4 СӨЖ МАЗМҰНЫ МЕН ОРЫНДАУ КЕСТЕСІ№ СӨЖ түрі Есеп беру түрі Бақылау

түріСағатсаны

1 Дәріс сабақтарына дайындалу

Жазбаша жұмыс Ауызшасұрау

30

2 Сарамандық сабақтарға дайындалу

Жазбаша жұмыс Ауызшасұрау

15

3 Межелгі бақылауға дайындалу

Шектік бақылау Бақылаужазу

20

4 Қазақстанның пайдалы қазбалар картасын құрастыру

Карта Ауызшасұрау

10

5 Павлодар облысындағы пайдалы қазбалардың таралу картасын құрастыру

Карта Ауызшасұрау

5

6 «Пайдалы қазбалардың қасиеттері» атты кестесін құрастыру

Кесте Ауызшасұрау

5

7 Пайдалы қазбалар кен орындарының атаужүйесі

Карта Ауызшасұрау

5

БАРЛЫҒЫ 90

9 Қайыпов С.Қ. Қазақстанның минералдық шикізат байлықтары. Павлодар:Эко, 1999. – 258 б.

10 Минерагеническая карта Казахстана: Пояснительная записка / Беспаев Х.А.и др. Алматы: Институт геологических наук имени К.И. Сатпаева, 2000

11 Несветайлова Н.Г. Поиски руд по растениям. Москва: Недра, 1970. – 965 с. 12 Природопользование / Э.А. Рустамова. Москва: Дишков и К, 2004. – 310 с.13 Разумовский В.М. Природопользование. Москва: Изд-во С.-Пб.

Университета, 2003. – 293 с.14 Сифр Мишель. В безднах Земли. Москва: Прогресс,1982.–236 с.15 Тонкопий М.С. Экология и экономика природопользования. Алматы:

ЭкономикС, 2003. – 592 с.

Мамандықтың оқу жұмыс Ф СО ПГУ 7.18.3/32 жоспарынан көшірмесі

050608 – Экология мамандығының оқу жұмыс жоспарынан көшірме

Пәннің атауы Топырақты пайдалану негіздері

№ Оқу түрі Бақылау түрі Студенттің жұмыскөлемі, сағат

Сағаттардың курс және семестрбойынша бөлінуі (сағат)

Ем

тиха

н

Сы

нақ

К

урс.

жоб

а

К

урс.

жұм

ыс

Е

ГЖ

Бақ

ыла

уж

ұмы

сы

Барлығы

Дәр

іс

Сар

.

ОС

ӨЖ

СӨ

Ж

Дәр

іс

Сар

.

ОС

ӨЖ

СӨ

ЖЖал Ауд СӨЖ

1 Орта білімнегізіндекүндізгі

5 135 45 905 семестр 6 семестр

30 15 45 90

Кафедра меңгерушісі_________________А.А. Калиева «____» ___________20 ж.

Пәннің жұмыс бағдарламасының Ф СО ПГУ 7.18.3/35 келісу парағы

2010-2011 оқу жылы бойы Топырақты пайдалану негіздері пәнінің жұмысжоспарының келісу парағы

КЕЛІСУ ПАРАҒЫ

Шығаратын кафедраКафедра меңгерушісінің

аты-жөніҚолы

Келісу күні

Экология жәнебиология кафедрасы

Ж.М. Исимбеков

Рабочая программа Ф СО ПГУ 7.18.2/06

Министерство образования и науки Республики Казахстан

Павлодарский государственный университет им. С. Торайгырова

Факультет химических технологий и Естествознания

Кафедра географии и туризма

РАБОЧАЯ ПРОГРАММАдисциплины Основы недропользования

для студентов специальности 050608-Экология

Павлодар

Лист утверждения к рабочей программе дисциплины, разработанной на основании каталога элективных дисциплин по специальности

Ф СО ПГУ 7.18.1/08

УТВЕРЖДАЮ

Проректор по УР«___»_____________2009г.

____________Н.Э.Пфейфер

Составитель: Доц., к.б.н. ______________Габдулхаева Б.Б.

Кафедра географии и туризма

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА

по дисциплине Основы недропользования

для студентов специальности 050608-Экология

Рабочая программа разработана на основании рабочего учебного плана и каталога элективных дисциплин специальности 050608 - Экология,

и утверждена на заседании Учёного совета ПГУ им. С. Торайгырова «____»_________200_г., протокол №_____

Рекомендована на заседании кафедры «____»__________________200_г. Протокол №___. Заведующий кафедрой ______________________А.А. Калиева

Одобрена учебно-методическим советом факультета ХТиЕ«____»_________200_г. Протокол №_____

Председатель УМС_____________________У.Д. Буркитбаева

СОГЛАСОВАНО

Декан факультета ________________ К.К. Ахметов «____»___________200_г.

ОДОБРЕНО ОПиМОНачальник ОПиМО _____________А.А. Варакута «____» _________200_г.

Цель и задачи дисциплины

Цель преподавания дисциплины: дать студентам глубокие исистематизированные знания о принципах законодательства о недрах и

недропользовании; требованиях в области рационального и комплексногоиспользования недр и охраны недр.

Задачи изучения дисциплины – познание общих закономерностейгеологических процессов, приводящих к образованию месторожденийполезных ископаемых их классификации и стадий геолого-разведочногопроцесса.

В результате изучения дисциплины студенты должны знать: основныепонятия и принципы недропользования ее терминологию, задачи законодательствао недрах и недропользовании, морфологию тел полезных ископаемых,генетическую классификацию рудообразующих процессов, классификациюзапасов месторождений полезных ископаемых, стадии геологоразведочногопроцесса, минерально-сырьевую базу Павлодарской области.

В результате изучения дисциплины студенты должны уметь:использовать основные понятия и принципы и задачи охраны недр и окружающейсреды, изучения и использования недр, требования в области рационального икомплексного использования недр и охраны недр.

Пререквизиты: Освоение предмета требует предварительного знания курсов:общая биология; химия; физика; общая экология.

- дать характеристику страны с точки зрения ее географического положения,численности и состава населения, запасов природных ресурсов, участияотечественного и иностранного капитала, места данной страны в международномразделении труда;

- определять цели и задачи, связанные с осуществлением профессиональныхфункций, используя для этого полученные в вузе теоретические и практическиезнания и умения;

- критически оценивать уровень своих профессиональных знаний, умений инавыков.

Пререквизиты: Освоение предмета требует предварительного знания курсов:общая биология; химия; физика; общая экология.

Тематический план дисциплины Ф СО ПГУ 7.18.2/07

3 Содержание дисциплины

3.1 ТЕМАТИЧЕСКИЙ ПЛАН ДИСЦИПЛИНЫ №п/п Наименование тем

Количество часовЛек. Прак. СРС

Тема 1 Основные понятия и принципынедропользования

3 8

Тема 2 Задачи законодательства о недрах инедропользовании

3 2,5 8

Тема 3 Государственный фонд недр 3 8Тема 4 Генетическая классификация

рудообразующих процессов3 2,5 8

Тема 5 Морфология тел полезныхископаемых

3 2,5 8

Тема 6 Классификация запасовместорождений и стадии

геологоразведочного процесса

3 2,5 8

Тема 7Минерально-сырьевая база

Павлодарской области

3 2,5 10

Тема 8Право недропользования

3 2,5 10

Тема 9 Охрана недр и окружающей среды,изучение и использование недр

3 10

Тема 10 Правовые условия операций понедропользованию

3 10,5

ИТОГО 30 15 90ВСЕГО 180

3.3 Содержание практических (семинарских) занятий

СОДЕРЖАНИЕ ПРАКТИЧЕСКИХ ЗАНЯТИЙНазвание

практическойработы

Содержание Литература

1 2 4 5Тема 2 № 1 –

Диагностическиесвойства минералов

1.Определить габитус кристаллов.2.Определить твердость минералов.3.Определить удельный вес минералов.4.Определить цвет и цвет чертыминералов.5.Определить блеск минералов6.Определить спайность и излом минералов.7.Определить особые свойства минералов.

8, стр.7-13

Тема 4 № 2 – Определение и

описание основныхгрупп минералов

1.Определить и описать минералы изгруппы самородных элементов.2.Определить и описать минералы из группы сульфидов.3.Определить и описать минералы группоксидов и гидрооксидов.4.Определить и описать минералыгруппы карбонатов и фосфатов.5.Определить и описать минералыгруппы сульфатов и галогенидов.6.Определить и описать минералы группы силикатов.

8, стр.14-25

Тема 5 № 3 -Определение и

описаниеосновных группгорных пород

1.Магматические горные породы.2.Метаморфические горные породы.3.Осадочные горные породы

8, стр.26-39

Тема 6 № 4 – Экономическая

оценка природныхресурсов

1. Основные понятия и классификацияприродных ресурсов.

2.Учет природных ресурсов.3.Экономическая оценка природныхресурсов: понятие, значение, основныепринципы4.Затратный подход к оценке природныхресурсов.5.Рыночный подход к оценке природныхресурсов.6.Общественно-ценностныйподход к оценке природныхресурсов 7.Методы учетно-стоимостнойоценки природных ресурсов9.Специальные методы оценкиприродных ресурсов9.Международная практикаоценки природных ресурсов10.Кадастры природных ресурсов

1,2,3,4

Тема 7 № 5 – Генетические типы и

характеристикаминерально-сырьевых

ресурсов

1.Месторождения черных металлов2.Месторождения легирующихтугоплавких металлов3.Месторождения цветных металлов4.Месторождения драгоценных металлов5.Металлы радиоэлектроники и ядерно-космической техники6.Месторождения индустриальногогорно-рудного сырья7.Месторождения сырья для производствастроительных материалов8.Горючие полезные ископаемы(каустобиолиты)9.Группа углеводородного сырья

5,6,7,8,9

Тема 8 № 6 -Сохранение ирациональное

использование ресурсов в целях

развития

Дать оценку существующим проблемам иразработать программу действий в целяхсохранения и рациональногоиспользования ресурсов попредложенной студентам программе.

1,2,3,4,5,6,7,8,16

3.5 Содержание СРС

№ Вид СРОФорма

отчетностиВид контроля

Объем вчасах

1 Подготовка к лекционным занятиям

Конспект Участие на занятии 20

2 Подготовка к практическим занятиям

Конспект Участие на занятии 25

3 Подготовка к СРСП Конспект Участие на занятии 254 Подготовка к контрольным

мероприятиям.РК 1, РК 2,коллоквиум

20

Всего 90

Содержание самостоятельной работы студента:№п/п

Названиесамостоятельной

работы

Содержание Литература

1 2 4 5№1 Общие положения 1.Задачи Кодекса Республики Казахстан о

недрах и переработке минерального сырья.2. Законодательство Республики Казахстан о недрах и переработке минерального сырья 3. Недра Республики Казахстан4. Полезные ископаемые Республики Казахстан 5. Собственность на недра в Республике Казахстан6. Принципы пользования, охраны недр и переработки минерального сырья7. Единый государственный фонд недр Республики Казахстан

1-15

8. Государственная программа развития минерально-сырьевой базы, рационального и комплексного использования минеральных ресурсов, охраны недр.

№2 Пользование недрами 1.Виды пользования недрами2. Пользователи недрами 3. Основные права и обязанности пользователей недрами 4. Предоставление недр для геологического изучения.5. Предоставление недр для добычи полезных ископаемых и пользования в иных целях6. Договор на пользование недрами для добычи полезных ископаемых,переработкиминерального сырья и в иных целях 7. Порядок предоставления недр для добычи полезных ископаемых и пользования в иных целях 8. Опытно-промышленная разработка месторождения полезных ископаемых.9. Право граждан на добычу общераспространенных полезных ископаемых и пресных подземных вод в пределах предоставленных им земельных участков для собственных нужд 10. Предоставление недр для захоронения вредных веществ, отходов производства и сброса сточных вод 11. Сроки пользования недрами12. Ограничения по редоставлению недр в пользование13. Основания для прекращения права пользования Недрами14. Порядок прекращения пользования недрами

1,2,3,4,10,11,15

№3 Органы государственной власти и управления в области пользования недрами и их охраны, переработки минерального сырья

1. Компетенция Верховного Совета Республики Казахстан в области пользования недрами и их охраны, переработки минерального сырья2. Компетенция местных Советов народных депутатов в области пользованиянедрами и их охраны, переработки минерального сырья3. Компетенция Правительства РеспубликиКазахстан в области пользования недрами, и их охраны, переработки минерального сырья4. Компетенция Государственной комиссиипо запасам полезных ископаемых при Правительстве Республики Казахстан в области пользования недрами и их охраны, переработки минерального сырья5. Компетенция Министерства геологии и охраны недр Республики Казахстан в области пользования недрами и их охраны,

1,2,3,4,6,7,10,11,15

переработки минерального сырья№4 Охрана недр 1.Задачи охраны недр

2. Основные требования в области охраны недр3. Условия застройки площадей залегания полезных ископаемых,размещения в местах их залегания подземных сооружений, не связанных с добычей полезных ископаемых 4. Охрана участков недр, представляющих особую научную ценность

1,2,3,4,5,6,7,10,11,14

№5 Плата за пользование недрами

1.Плата за пользование недрами 1,2,3

№6 Геологические изучение недр

1.Цели и задачи геологического изучения недр2. Основные требования к геологическому изучению недр 3. Передача разведанных месторождений для добычи полезных ископаемых 4. Первооткрыватели месторождений полезных ископаемых5. Собственность на информацию о недрах

1,2,3,4,5,6

№7 Проектирование, строительство и ввод в эксплуатацию предприятий по добыче полезных ископаемых, а также подземных сооружений для иных целей

1.Проектирование предприятий по добыче полезных ископаемых, а также подземных сооружений для иных целей2. Особенности проектирования предприятий по добыче полезных ископаемых и подземных сооружений для иных целей в условиях сложного прогнозирования 3. Основные требования к проектированию, строительству и вводу в эксплуатацию предприятий по добыче полезных ископаемых, а также подземных сооружений для иных целей

6,7,8,9,10,11

№8 Пользование недрами длядобычи полезных ископаемых и в иных целях

1.Пользование недрами для добычи полезных ископаемых и в иных целях2.Основные требования к разработке месторождений полезных ископаемых 3.Требования к освоению техногенных образований4.Ликвидация и консервация предприятий по добыче полезных ископаемых и пользованию недрами в иных целях5.Основные требования к созданию технологий переработки минерального сырья 6.Основные требования к проектированию объектов по переработке минерального сырья 7.Строительство и ввод в эксплуатацию объектов по переработке минерального сырья

1,2,3,10,11,15

№9 Переработкаминерального сырья

1.Основные требования к созданию технологий переработки минерального сырья 2.Основные требования к проектированию

1,2,3,4,6,7,8,9,10,11

объектов по переработке минерального сырья 3.Строительство и ввод в эксплуатацию объектов по переработке минерального сырья 4.Требования к уровню рационального и комплексного использования минерального сырья при его переработке 5.Программы по созданию безотходных технологий комплексной переработки минерального сырья 6.Информация о технологии переработки минерального сырья 7.Строительство и ввод в эксплуатацию объектов по переработке минерального сырья 8.Требования к уровню рационального и комплексного использования минерального сырья при его переработке 9.Программы по созданию безотходных технологий комплексной переработки минерального сырья 10.Информация о технологии переработки минерального сырья

№10 Государственный учет состояния недр

1.Ведение государственного учета состояния недр 2.Государственная регистрация работ по геологическому изучению и пользованию недрами для добычи полезных ископаемыхи в иных целях3.Государственный кадастр месторождений и проявлений полезных ископаемых 4.Государственные кадастры отходов добычи и переработки минерального сырьяи захоронения отходов 5.Государственное утверждение кондиций и запасов полезных ископаемых6. Государственное списание и консервация запасов полезных ископаемых7.Государственный баланс запасов полезных ископаемых 8.Государственный учет потерь минерального сырья при добыче и переработке 9.Государственный учет комплексности использования минерального сырья

1,2,6,7,8,10,11,15

№11 Техническая безопасность работ, связанных с пользованием недрами

1. Обеспечение технической безопасности ведения работ, связанных с пользованием недрами 2.Основные требования по обеспечению безопасного ведения работ, связанных с пользованием недрами

2,4,5,8,10,11,15

№12 Государственный контроль за охраной и пользованием недрами

1.Задачи государственного контроля за охраной и пользованием недрами 2.Государственный контроль за охраной недр, рациональным и комплексным

2,4,5,8,9,10,11,15

использованием минерального сырья 3.Осуществление государственного контроля за охраной и рациональным пользованием недрами, комплексной переработкой минерального сырья 4.Права органов государственного контроля за охраной и пользованием недрами 5.Производственный контроль за охраной недр,рациональным и комплексным использованием минерального сырья

№13 Участие общественных объединений и граждан в осуществлении мероприятий по охране недр, рациональному и комплексномуиспользованиюминерального сырья

1.Участие общественных объединений и граждан в осуществлении мероприятий по охране недр, рациональному и комплексному использованию минерального сырья2. Органы, разрешающие споры в области пользования недрами и переработки минерального сырья3. Разрешение споров между Республикой Казахстан и другими государствами

4,5,8,10,11

№14 Ответственность за нарушение законодательства о недрахи переработке минерального сырья

1. Ответственность лиц, виновных в нарушении законодательства о недрах и переработке минерального сырья 2.Дисциплинарная ответственность за нарушение законодательства о недрах и переработке минерального сырья 3.Административная ответственность за нарушение законодательства о недрах и переработке минерального сырья 4. Уголовная ответственность за нарушение законодательства о недрах и переработке минерального сырья 5.Возмещение вреда, причиненного нарушением законодательства о недрах и переработке минерального сырья

10,11,15

№15 Международные договоры

1.Правила международного сотрудничества в области пользования недрами и переработки минерального сырья 2.Обязанности юридических и физическихлиц и иностранных государств в области пользования недрами, переработки минерального сырья

10,11,15

Выписка из рабочего Ф СО ПГУ 7.18.1/10учебного плана специальности

Выписка из рабочего учебного плана специальности Основы недропользования

для студентов специальности 050608-Экология

№Форма

обученияФорма контроля

Объём работыстудента в часах

Распределение часов по курсам исеместрам (часов)

Экз

амен

Заче

тК

ур. п

роек

т

Кур

с. р

абот

а

РГ

Р

Кон

т.ра

б.

Всего

Лек

.

Пр.

Лаб

.

СР

С

Лек

.

Пр.

Лаб

.

СР

С

Общ Ауд СРС

1Очная на базе

ОСО5 135 45 90

5 семестр 6 семестр30 15 90

2Заочная набазе ВПО

2 семестр6

3 семестр 4 семестр6

Литература Основная:

1. Константинов В.М., Челидзе Ю.Б. Экологические основыприродопользования: Учебное пособие.-2-е изд.,испр.и доп. М.:Академия,2003.

2. Тонкопий М.С. Экономика природопользования: Учеб. пособиеА.:Экономика, 2000.

3. Тонкопий М.С. Экономическая оценка минеральных и земельных ресурсовУчеб. Пособие. А.:Экономика, 1999.

4. Н.К. Мамыров, М.С. Тонкопий, Е.М. Упушев.- Экономикаприродопользования: учебник/ М.:Финансы истатистика;Алматы:“Экономика,2003.-461с.

5. Карлович И. А. Геология:учебное пособие для студ. естественно-географических спец. вузов/И. А. Карлович. М.: Трикста : Академическийпроект, 2005.-703 с.

6. Бондарев В.П. Геология: Курс лекций: Учебное пособие для сред.проф.образования по геолог. спец./Допущено МО РФ.- М Форум; Инфра-М,2002.-218с.

7. Нурмагамбетов, А. М. С. Кунаев. Физика земли:учебник/МОН РК; КазНТУим. К.И. Сатпаева, Алматы: КазНТУ, 2007.-224 с.

8. Калиева А.А. Геология: лаб. практикум/сост. А. Павлодар:ПГУим. С.Торайгырова,2006.-76 с.

9. Милютин А.Г. Геология: Учебник. – М.: Высшая школа, 2004.10.А.А. Калиева. Прикладная экология Павлодар:ПГУ им. С. Торайгырва,2006.-

29 с.11.Закон Республики Казахстан от 27 января 1996 года № 2828 «О недрах и

недропользовании».

12.Кодекс Республики Казахстан «О недрах и переработке минерального сырья (с изменениями, внесенными в соответствии с Указом Президента РКот 21.12.95 г. N 2713).

Дополнительная:13.Савельева, Л. Е. Козаренко Геология : Методы реконструкции прошлого

земли. Основы геотектоники. Геологическая история : в 2 ч.:учебное пособие для студ. вузов по спец. "География"/.-(Учебное пособие для вузов).Ч.1.М.:ВЛАДОС, 2004г.

14.Савельева, Л. Е. Козаренко Геология : Методы реконструкции прошлого земли. Основы геотектоники. Геологическая история : в 2 ч.:учебное пособие для студ. вузов по спец. "География"/ Учебное пособие для вузов). Ч.2. М.:ВЛАДОС. - 2004г.

15.Л. А. Варламова. Основы геотехники: метод. указ. к лаб. работам для студ.строит. спец./сост. Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова,2006.-29 с.

16.Никитин, Г. М. Комплексное использование минерального сырья: аналит. обзор/Г. М. Никитин; Павлодарский ЦНТИ.-Павлодар:ЦНТИ,2007 -30 с.