Ar tık Fen Dersini Daha Rahat Anlayacaksınız! 91

Akıllı

Etkin

lik D

efte

ri

Ünite 3Ünite 3 Kuvvet ve Enerji

Sürtünme Kuvvetinin Kinetik EnerjiÜzerindeki Etkisi

Enerji Dönüşümü➜Sürtünmeninihmaledildiğiortamlardabirsisteminenerjisiyokolmaz.Başkaenerjitürlerinedönüşür.Toplamenerjikorunur.

EnerjininKorunumu:➜Enerjitürleriuygunşartlardabaşkaenerjitürlerinedönüşür.

➜Bir oyuncak arabanın pilindeki kimyasal enerji;elektrikenerjisi,hareketenerjisivesesenerjisinedönüşür.

➜Sürtünme kuvveti, birbirine temas eden cisimlerarasındaoluşanvehareketekarşıkoyanbirkuv-vettir.

Sürtünme Kuvvetinin Özellikleri:

HareketYönü

Sürtünmekuvveti

➜Cisminhareketyönünezıt yöndeetkieder.➜Hareketlicisimlerinhareketinizorlaştırır.

➜Kinetikenerjininısıenerjisinedönüşmesinenedenolur.

➜Sürtünme uzun süre devam ederse cisimlerdeaşınmayanedenolur.

➜ Sürtünenyüzeylersürtünmekuvvetinetkisiyleısınır.

Potansiyelenerji

Kinetikenerji

Isıenerjisi

➜ Kinetikenerjininenfazlaolduğunoktalarhangileridir? ................................................................................

➜Potansiyelenerjininenfazlaolduğunoktalarhan-gileridir?

................................................................................

➜A noktasındanE noktasına varıncaya kadar ger-çekleşenenerjidönüşümlerinisıralayınız?

................................................................................

➜Hareketsırasındatoplamenerjideğişimiileilgilinesöylenebilir?

................................................................................

➜Ortamsürtünmeliolsaydı,hareketlininhareketiveenerjidönüşümlerihakkındanesöylenebilirdi?

................................................................................

................................................................................

Ellerinizibirbirinesürterse-nizsürtünmekuvvetininet-kisiyle kinetik enerjinin birkısmıısıvesesenerjisinedönüşebilir.

Sürtünme Kuvvetinin Büyüklüğü:➜Yüzeyin cinsine (Pürüzlü yüzeylerde sürtünmekuvvetidahabüyüktür.)

➜Cisminkütlesinebağlıolarakdeğişir.

➜Salıncakta sallanan bir ço-cuğun potansiyel enerjisikinetikenerjiye,kinetikener-jisi potansiyel enerjiye dö-nüşür. Salıncağı iten kimseyoksa,salıncakbirsüreson-

radurur.Çünküsalıncağınkinetikenerjisininbirkıs-mıhavadirencinedeniyleısıenerjisinedönüşür.

➜Gemiveuçakgibiaraçlarsuvehavadirencindenenazetkilenecekşekilde tasarlanır.Buaraçlarınönkısımlarısivrişekildeyapılaraksürtünmekuv-vetiazaltılmışolur.

Etkileşimli etkinlikten yararlanarak aşağıdaki so-ruları cevaplayınız.

Etkileşimli Etkinlik - 9

QR kodu okutarak animasyonu izleyebilirsiniz.

Ar tık Fen Dersini Daha Rahat Anlayacaksınız!92

Akıllı

Etkin

lik D

efte

ri

Ünite 3

Notlar ve Düşünceler

Etkileşimli Etkinlik - 10

QR kodu okutarak animasyonu izleyebilirsiniz.

Etkileşimli Etkinlik - 11

QR kodu okutarak animasyonu izleyebilirsiniz.

➜Deneyinyapılmaamacınedir?

................................................................................

................................................................................

➜Deneyindeğişkenlerinibelirleyiniz?

................................................................................

................................................................................

................................................................................

➜Deneyisürtünmekuvvetiileilişkilendirerekbirso-nuçcümlesiyazınız.

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

➜Deneydemeydanagelenenerjidönüşümlerinisı-ralayınız.

................................................................................

................................................................................

➜Deney verilerine göre sürtünme kuvvetinin yönüvehareketeetkisihakkındabirgenellemeyapınız.

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

➜Hangiparaşütdahaçabukyereinmiştir?

................................................................................

................................................................................

➜ Havadirenciilebuolayarasındanasılbirilişkivardır?

................................................................................

................................................................................

➜Buetkinliktenyolaçıkarak,büyüdüğünüzdepara-şüt sporu ile ilgilensenizBeren’in paraşütünemi,yoksa Beril’in paraşütüne mi benzer bir paraşütkullanırdınız?Neden?

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

Kuvvet ve Enerji

Etkileşimli etkinlikten yararlanarak aşağıdaki so-ruları cevaplayınız.

Etkileşimli etkinlikten yararlanarak aşağıdaki so-ruları cevaplayınız.

Ar tık Fen Dersini Daha Rahat Anlayacaksınız! 93

Akıllı

Etkin

lik D

efte

ri

Ünite 3Ünite 3 Kuvvet ve Enerji

Notlar ve Düşünceler

Uygulama - 1Sürtünmelerinönemsenmediğiaşağıdakidüzenektesalınım hareketi yapan cisim, ilk hızsız 1 numaralıkonumdan ilk hızsız serbest bırakılıyor ve hareketigözlemleniyor.

➜Bilyehangibeherdedahaçabukyereinmiştir?

................................................................................

➜Bilyelerin yere farklı sürelerde inmelerinin sebebinedir?Açıklayınız.

................................................................................

................................................................................

➜ Sudirenciilebuolayarasındanasılbirilişkivardır?

................................................................................

................................................................................

➜Deneyiçinbirsonuçcümlesiyazınız.

................................................................................

................................................................................

................................................................................

Etkileşimli Etkinlik - 12

QR kodu okutarak animasyonu izleyebilirsiniz.

➜Cismin1konumundanbaşlayıptekrar1konumu-na gelmesiyle sonlanan salınım hareketi sırasın-dameydanagelenenerjidönüşümlerinivetoplamenerjininnasıldeğiştiğiniyazınız.

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

Zemin

1

2

3

Uygulama - 2Özdeşyaylardanoluşandüzeneğekütlelerifarklıtop-larşekildekiyüksekliklerdenserbestbırakılıyor.

➜Cisimlerinsahipolduklarıçekimpotansiyelenerji-lerinibüyüktenküçüğedoğrusıralayınız.

................................................................................

➜Cisimlerinyaylaradeğdikleriandakikinetikenerji-lerinibüyüktenküçüğedoğrusıralayınız.

................................................................................

➜ Cisimlerinserbestbırakılmasındanitibarengerçek-leşenenerjidönüşümlerinisırasıylayazınız.

................................................................................

3mI

II III

2m m

2hh h

Etkileşimli etkinliğe göre soruları cevaplayalım.

Ar tık Fen Dersini Daha Rahat Anlayacaksınız! 99

Akıllı

Etkin

lik D

efte

ri

Ünite 3Ünite 3 Kuvvet ve Enerji

Uygulama - 9Anıl,özdeştahtabloklarıkütlevesüratdeğerleriveri-lentoplarlayıkmayaçalışmaktadır.

Uygulama - 10 Başlangıçtakiboyları10cmolanaynımaddedenya-pılmışfarklıkalınlıklardakiyaylarınüzerine,F1,F2veF3kuvvetleriuygulanarakyaylarşekildekigibisıkış-tırılıyor.

Anıl’ın yaptığı deneyle ilgili olarak; aşağıda veri-len soruları cevaplayınız.

➜ Hangitoplaenfazlatahtabloğuyıkabilir?Neden?

................................................................................

................................................................................

................................................................................

➜ Hangitoplaenaztahtabloğuyıkabilir?Neden?

................................................................................

................................................................................

................................................................................

➜ Hangitoplarlakurduğudüzenektekinetikenerjininkütleyebağlıolduğunuispatlayabilir?

................................................................................

................................................................................

................................................................................

➜ Hangitoplarlakurduğudüzenektekinetikenerjininsüratebağlıolduğunuispatlayabilir?

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

➜ Yaylarınsahipolduğuesneklikpotansiyelenerjilerarasındanasılbirilişkivardır?

................................................................................................................................................................

................................................................................

➜ F1,F2veF3kuvvetlerinibüyüktenküçüğedoğrusıralayınız.

................................................................................................................................................................

................................................................................

➜ Esneklik potansiyel enerjisinin yayların sıkışmamiktarınabağlıolduğunuispatlamakiçinhangidü-zeneklerkarşılaştırılmalıdır?

................................................................................................................................................................

................................................................................

➜ Esneklikpotansiyelenerjisininyaylarınkalınlığınabağlı olduğunu ispatlamak için hangi düzeneklerkarşılaştırılmalıdır?

................................................................................................................................................................................................................................................

İnceYay İnceYay KalınYay

Ünite Online Değerlendirme Testi

Fenito Yarışıyor Online Oyunu

Ünite Kavram Haritası

1.DüzenekF1

2.DüzenekF2

3.DüzenekF3