:نایناریا یاهرواب و...

41
یان: ایران رفتارها و باورهایلی جامعه تحلیز مناختی ا شنار دولت دین در بست سباتوذ احمذ غیبث* بضيد زضيبكت: ت17 / 3 / 95 تبضيد پصيطـ:20 / 7 / 95 چکیذيظ تابضيری قطا٠ ث٠جی ثب ت ايطا٠ؼ زض جب زي، بؾای ؾا ابػی اجت، اظ اضظـظف زض ح١ضزاض اؾت. پػيی ثطذ ثبب جبيی ضكتبض زي ب١ اطز ، افيی پا اظ ؾ ت زضى تحت٢ زض ج طاتای تـااا ثا، ابا اتضا ط زض عی ؾبؿت ؼبتغب ی قرت بی١ ـ ض٠اط ثا حب٠ؼاغب . ثبقاس٠ ؾؼی زاضز يبكت ٠ پصيطكتاب ا٠ي ثبا تحبيفظ پا ابی حبن١ ای بی١ ق عی ؾبرت بی١ 1353 تب1390 اس. ث١طاض ز هاااضز تح ضا ثاببثطايا زاز٠بيت ث ػف١بی پػ١ زج یبی هج١ ، ای زضض زي ثاب ثؼاس ضكتابض زبض ؾغح كطزی٢ چ، ؼی ج، ضز ثطضؾی هطاض بػی اجت ؾابؾیؾات. ا٠طكت ضاطز ؾاي ض اظ زطايا ااطز ض ثب ضكتبضا ثطای تح٠ؼغب زض اي* اؾتبزيبض٠ؼ جببؾی ق عجبعجبئی٠ ػبك زا. [email protected]

Upload: others

Post on 19-Nov-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

رفتارها و باورهای ایرانیان:

سبات دین در بستر دولتشناختی از منا تحلیلی جامعه

*احمذ غیبثوذ 17/3/95 تبضيد زضيبكت:

20/7/95تبضيد پصيطـ:

چکیذ ، زي زض جبؼ٠ ايطای ثب تج٠ ث٠ قطايظ تابضيری اظ ، اجتابػی ؾابؾای

١ب ضكتبض زيی جبيب ثبلايی ثطذضزاض اؾت. پػ١ف زض حظ اضظـ ، اطز

زض ج٢ت زضى تحلات اظ ؾيی پااف تضا اااب ، ثاای تـاااطات ثبقاس. غبؼا٠ حب اط ثا٠ ضـ ١بی رتق ی غبؼبت ؿتط زض عی ؾب

١بی ای ١بی حبن اظ پابيف تحا ثبي٠ ااب پصيطكت٠ ؾؼی زاضز يبكت٠ابثطاي ثاب ضا ضز تحاا هاطاض ز١اس. ث 1390تب ١1353بی رتق عی ؾب

ز ثؼاس ضكتابض ثابض زيای زض ، ١بی هجی جز ١بی پػ١ف ػبيت ث٠ زازطكت٠ اؾات. ؾابؾی اجتبػی ضز ثطضؾی هطاض، جؼی، چ٢بض ؾغح كطزی

زض اي غبؼ٠ ثطای تحا ضكتبض ثبض اطز اياطا اظ ز ضياطز ؾالاض

[email protected] . زاكب ػلا٠ عجبعجبئیقبؾی جبؼ٠اؾتبزيبض *

Page 2: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 212

تؼجااط ابضطزی ػاطزی اع« پاتط ثطط»ثط ظطات قس جبؼ٠ ثب تا٠

١بی حبن كاب اؾت. زض اع يبكت٠ قس اؾتلبز« ١ب»زي اظ ظطي٠ ز١س ٠ چسا تلبتی جی ثط اكعايف ياب اب١ف چكااط زض ضكتبض١اب ی

جبؼا٠ ، اطزز. ثا٠ ػجابضتی احؿبؾبت زيی ا كطزی طز ايطا كب١س ای قس «تثجات بضطزی»زچبض ػی هاسض اظ ايا حااا اكاطاز جبؼا٠ ١اب

هضابتی جبؼا٠، . ثبثطاي توی ؾلاضقس سا صقت٠ ثز اس ٠ زض ص١جیبنااحاح اؾاات. اجتاا٠ تلاابت زض اااعا زيااساضی جاااب ثااب ثعضؿاابلا

١ب زاؿت. زض ؾغح ثبض١اب بقی اظ اهتضبئبت ؾی تا یضا تط١ب ؿ١ابی ١بيی جی ثط وبيؿ٠ ثب ز٠١ ػس جز زازػاطؿ، ضكتبض١بی جؼی

لاحظا٠ اظ ی زض وبيؿ٠ ثب چ٠ زض ااي اولاة زضا ثؼاس ، صقت٠« تـااط بضطزی زض حظ ضكتبض١ب ثبض١بی زيای ا جؼای »ػی ، طزز ی

ضا ی ١ا اظ تا اؾتجبط ز. زض اهغ ب١ف زض ضكتبض١بی زيی جؼای يػ زض ث٠ ،ع ضؾی ثاكتط ثبظتبة تـااطات زضا بضطز١بی ذبل ذز

»ظب اولاة زضا ج اؾت ٠ ػی ٠ ضبی ضا ثاط « زيا زضا ضز. زض ٢بيات وبيؿا٠ ضكتبض١اب ١ابی اص١جی ثا٠ يابز ای اش١ب ضب

»ثبض١بی زيی ؾابؾی اجتبػی ػی ضا زض ز « هغجی قس ػاطز زيا

ظزايای اظ ؾابؾات »ز١س. ث٠ ػجابضتی اػی حظ ؾابؾی اجتبػی كب یاذلاهای اطز »ياب « اذلام ظزايای زيای » اع « ؾابؾی قس زي»يب « زي

« زيی تؼجااط ؾلاضقاس زض ايا ز حاظ ثطزاقاتی ، ض ضا قب١سي. اظايا زب٠ اؾت.

، تحا ثبي٠، یثبض١ب ضكتبض١بی زي :ي كلیذيب ياص ، بضطز زيا

جبؼ٠ ايطا.، ؾلاض قس، ػطز زي

Page 3: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

213 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

( ثیبن مسئل1 ای ا٠ ا٠ ثا٠ ، ١اب ثاز اؾات زي زض تب اػهبض تبضيد ١اك٠ ١اطا اؿاب

ای ضا پاسا طز ٠ زي زض وكی ساقت٠ اع ١اچ قی اظ زيا زض تا جبؼ٠ ی

١ب ث٠ حابػ كغاطی اطايف ثا٠ زيا ٠ اؿب، ضؾت ظ جز ساقت٠ ثبقس. اي ا

س. ث٠ ١اا زاا ؾطاؾاط تابضيد ظاسی ضكتبض ی، زاضس ثط اؾبؼ ذبؾتب زيی

١ب ثبض١بی زيی ثز اؾت. اجت٠ زض جبؼ٠ ؼبنط زيا زض ػطن٠ زكبع اظ اضظـ، ثكط

ا٠ ثا٠ تجاغ ، ت٠ طزيس١بی ثؿابضی ثب سضا ١ب تعاح ػطن٠ اجتبػی زچبض چبف

ثاف اظ ١ط ظب زيط ث٠ ثطضؾی اؼات زيا ، تلطا حووب رتلی قس ثبػا

تحلات يس ثپطزاظس.

ثب تؾؼ٠ ؿتطـ جاغ ؼبنط ث٠ ١طا ضقاس ، الازی 70 ١60بی زض ز٠١»

پبضازؿای تا ثطذی اظ تلطا زض حظ زي ث٠٠ جت طزيس ،١بی سض ؤل٠

قاز واف زيا زض ػطنا٠ تاط ای او قس ٠ ١ط چ٠ زاب سض ز١س اثطا تلن

(. اي ايس تب اب قست يبكت ٠ حبقا٠ ضكت Berger, 1967« )طزز اجتبػی تط ی

ثبض تاق جبؼ٠ ثب ؿئ٠ زي جبيب١ف زض زابی جسياس تب يي، زي ضا يس زازس

اب ستی صقت ٠ تؼطيق واف زيا زض زاابی جسياس زض هبات كرم طزز؛

١بی انلاحی اولاثی حطظ طزيس ب صقت٠ ث٠ زي زض چبضچة لاب١ا ججف

زياسب١ی ا٠ »زض ذبؾتب يی ثب اط١ابی جسياس ضزتجا٠ هاطاض طكات. ،ؾتی

اظپااف زض ثاف، ي ؾتیزضا ثط ١ی زض ؾ٢ا ثزس اي ثز ٠ ز، بضؽ

بپاصيط كطايس اجتابة زي يس زای قس ای زضی نضت اط حبقا٠ زابی سض ث٠

تاؿت حسؼ ثعس ٠ يي ظاب زيای قبؼ قبيس ت٢ب ثط ی اؾت. اظ اي ؾ٠ جبؼ٠

پبيا٠ تحالات ٢ا ، ای پااسا اس ؾتی بس اؾلا اؾت تاسيس حابت ػس

٠١1980 اي زهاوب چاعی اؾت ٠ زض ز١ا٠ ااذط هط ثاؿت قز؛ ثباي ؾابؾی زض

(. ث٠ ػجبضتی زض ػهطی ٠ ناحجت اظ ثا٠ حبقاا٠ 505: 1373، )اسع« زض ايطا ضخ زاز

اوالاة اؾالای زض اياطا زض ج٢ات ، ضكت ضكت زي زض ػطن٠ اجتبػی ؾابؾی ی

Page 4: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 214

١بی زيا اؾالا ضی ثبظؾبظی ؾت احابء ، حابت ثركاس ث٠ زي ثب١سف ثبظكت

تاب ػبناط « اؾلای طز»، زاز. ث٠ زجب اي ضذساز يی اظ ا١ساف اؾبؾی اولاة

تهؼابت اتظابضات ، ای ا٠ تؿاطيغ زض ؾاغح جبؼا٠ ٢بز١بی جبؼ٠ ثاز؛ ا٠

ػطزی زي ضا عز اكطاز جبؼ٠ اع وببت زيای اكاعايف زاز. طچا٠ ثبياس تجا٠

ای ثا٠ ذاز طكات. اظ ب١ات زي زيساضی اثؼبز پاچاس، اي تحلات اظ زاقت ثؼس

ب١اات ، ١بی تئضيي تحواوبت تاطثی ثؿابضی زضنسز ثطضؾی اؼات ؾيی ثحا

يس زي زيساضی زض جبؼ٠ ايطا نضت طكات. زض جبؼا٠ اياطا تجااا ذاا

بقای ، تا زض ؾغح لا ضا ی، جبؼ٠ ١بی زيی زض ثا طز تج٠ ث٠ ؼات اضظـ

كی ثب ج٢ب سض ثطذضز ثاب ١، قس ثبض ج٢بی، اظ كطايس ؾبظی جبؼ٠ ايطای

ثبض تاطا جؼاتای ؾابذتبضی اؼات ، ای زاؿت. زض ؾغح اب٠ جطيببت ثا

اسی زض ١بی اجتبػی جسيس ث٠ حبػ تؼاا اطی، ٠ جاب جبؼ٠ جت طزيس

ػطن٠ ث٢كت اجتبػی ث٠ ايلابی واف ثپطزاظاس. اظ ؾايی زض ؾاغح ذاطز هضاا٠

جاب ث٠ اط١بی الای اثطاصاض زض تحالات زيای تجاسي قاسس. ،ی ؼات

اجتابػی ، ٠ زي زض جبؼ٠ ايطای ثب تج٠ ث٠ قطايظ تبضيری تا لت ی، ض اظاي

ثطذضزاض اؾت. اظ جبيب ثبلايی، ؾابؾی

زض ج٢ت زضى تحلات اظ ؾيی ، ١ب ظب زيی طز پػ١ف زض حظ اضظـ

١ابی رتاق زض ثاا تض ااب غبؼبت ؿتط زض عی ؾب، ثای تـااطات پاف

١ابی حبنا ضا زض هبات تحاا ١اب ضا قبؾابيی زاز ثبقس تب ثتا ضس ١ب ی

پبياب ، يػ ثؼس اظ اصض اظ كضابی حاب ثاط اوالاة يؿ٠ ز. ث٠ثبي٠ ثب يسيط وب

غاط ايا پطؾاف ،ج تـااطات رتق زض ؾغح لتب زيای جبؼا٠ ظاب

٠ زض حواوت ؼات زيساضی طز ايطا ثؼس اظ صقات حاسز چ٢ابض ز١ا٠ قز ی

تاا ياب ای تحاا اؾات؟ چ٠ اؾت؟ زض هبت چ٠ ضيطز١بيی تحلات هبث

قبؾابيی تنااق ،ط تـااطات زيساضی ضا ثا طز جبؼا٠ پبضازاي حب ١سايت

ثای ز؟ ثتا ضسی ضا زض اي حا پاف ز

Page 5: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

215 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

( مزيري ثز ادثیبت پضيص2 ( مطبلؼبت تجزثی1-2

ی ١بی رتق زضثبض اؼات زياساضی ضكتبض١اب ١ب يبكت٠ ايس، اؾتلبز اظ تاطثابت

اطزز. زض ظياط ثا٠ طتجظ ثب زي ای ، ص١جی جت پاس ظز تحوان ثب غبؼبت هجی

پطزاظي: پاطا تحوان ی قس ااب١بی تاطثی تكطيح ثطذی اظ ذطي پػ١ف

١بی ؾ٠ ١بی پابيف ثب تأاس ثط زاز« ثطضؾی ؼات زيساضی زض ايطا»ا وب٠

تـااطات ٠ ؾؼی طزيس قس ااببظی تؾظ ٢سی كطجی ػجبؼ، ز٠١ صقت٠

ؾببت ؼات زيساضی طز ايطا زض اثؼبز رتق زض اب اهكبض رتق ضز

، اػتوبزات، تحا هطاض اطز. زض اي غبؼ٠ ث٠ تحا ضكتبض١بی كطزی بؾی زيی

حبن كب ١بی اؾت. زض اع يبكت٠ قس تاطثابت پابس١بی زيی پطزاذت٠

طای زض ضز اك ٠ تا ازػب طز ١بی جز ی ثط اؾبؼ زاز»٠ ز١س ی

ايعض ٠ لت٠ قس زيساضی تع ؼات زيساضی زض ايطا ج٠ اؿت. ١ب

طای ث٠ زا اكعايف تهؼبت حبب اظ ضكتبض١بی زيی طز )ث٠ زا زض زؾتض بض

١بی عض ١عب ؿتطـ ظطي٠ ی جبؼ٠ ثؼس اظ اولاة( ث٠هطاض طكت زيی ؾبظ

ت٢ب (. ١چا 91٠: 1388، )كطجی بظی« ؾلاض قس زض ز٠١ اذاط ثز اؾت

ث٠ زض ثطذی اظ ، ١بی صقت٠ چسا تلبتی ساقت٠ ضكتبض١بی زيی اكطاز ؿجت ث٠ ؾب

زض بؾي كطزی ، تطي ؾببت١ب ثاك اقب اع ؿتطـ زاقت٠ اؾت. ثاكتطي زاز

تب بظ 1353كب١س اؾت. زض اػب كطزی زيی اظ ؾب جؼی زيی هبث

ذاس تـااط ذبنی ساقت٠ اؾت. اب اظ ١ا ؾب تب ضظ طكت ضس ض ث٠

ضكت ث٠ بظ جبػت ، ضقسی زاقت٠ اؾت. زض اب بؾي جؼی زيی ؿاس ضكت

اظ ضس عی ثطذضزاض اؾت. ب١ف اي اػب ١ ؿجت ث٠ اثؼبز زيط بظ جؼ٠

كب١س اؾت. اب ؾبيط اػب جؼی زيی ث ١ ؿجت ث٠ صقت٠ ذزقب هبث

١بی ػعازاضی ظيبضت اب ص١جی توطيجب ثبثت ١ائت، ذای قطت زض ابؽ ض ٠

قی ی چا ضذسازی ضا ثب پسيس ثیيب زض حب ضقس ثز اؾت. قبيس پػ١كطا زي

Page 6: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 216

ای اؾت ٠ تجاا ابظس ظزايی اظ حطي زيی تؼجاط س. اي ؿئ٠ زيی يب ؾابؾت

(.93: 1388، تأ ثاكتطی اؾت )كطجی بظی

( 1388 – ١1353بی ؿی زض ايطا ) تحلات زيساضی ثط اؾبؼ تلبت»ا وب٠

ی زض جبؼ٠ ضكاؼی ث٢بثبزی ث٠ ثطضؾی تحلات زيساض تؾظ حس ض ب عبجب ٢سی

ايطا پطزاذت٠ اؾت. ؾؤا انی اي وب٠ اؾت ٠ يب ١عب ثب كطايس١بی ضؾی

زيساضی كطزی ، پصيطی ؾابؾی ا ص١جی ١بی جبؼ٠ اؾلای طز جبؼ٠ يب ؾابؾت

١بی تنالی ٠ زض يبكت٠ يبكت٠ يب غ ث٠ ٠ زيط اؾت. ػلا ثط ايطااب اع اكعايف

١بی رتق ؾی ثب اؾتلبز تلبت اب ط، قس ضز ؼات زيساضی ايطا ػط ٠

اؾت. زض اي غبؼ٠ تبيج كب زاز ٠ قس اظ ظطي٠ تـااط اجتبػی اع كب زاز

،اس ١ب اكعايف يب ب١ف زاقت٠ ؼس زيساضی اػتوبزی تاطثی ثؼضی قبذماطچ٠ زض ث

تج٠ اي اؾت ٠ وبزيط اي اط جز اؾت. ت٠ هبث اب اعا اي تـااطات چك

زضنس(. اب 90ز١س )ؿبجب ثاف اظ ١ب اػساز ثبلايی ضا كب ی ١ب زض تب ؾب قبذم

١بی بؾی تج٢ی جز زاضز. زض تب قبذم زض ثؼس زيساضی بؾی بت هبث

حضض زض بظ جؼ٠ اعا قطت زض ، بظ جبػتؿاط اظ ؾ٠ قبذم حضض زض

١ب چسا چكاط اؿت. زض تب اكعايف يب ب١ف، طاؾ ػعازاضی ض ٠

١ب زض اعا قبذم، اط ب١كی اتلبم اكتبز اؾت، ١ب ؿاطاظاي ؾ٠ قبذم قبذم

١بی بظ حس هبث هجی اؾت. اظ حاا ظطی قبيس ثتا ب١ف اعا قبذم

جؼ٠ ضا ثب ظطي٠ ذهنی قس زيساضی زض ػهط سض تجاا طز. طز جبػت

اس اظ بؾي جؼی ٠ ثاكتط تحت تط ؾابؾی ٢بزی هطاض زاضس كبن٠ طكت٠

. ١ؿتسؾابؾت زض اضتجبط ضس ٠ تط ثب ثاكتط ث٠ ؾت اػب كطزی يب اػبی ی

ض ٠ ػعازاضی اع اؾت ١چا اكعايف چكاط قبذم قطت زض طاؾ

ث٠ اي زا ثبقس ٠ قطت زض اي طاؾ ػی اتربة ب١ب٠ ثطای ضكت ث٠ ؾت

ث٠ ظط اي ٠ثبقس. زض ٢بيت بؾي جؼی اؾت ٠ تط تحت تط ؾابؾی ی

پصيطی ؾابؾی ثؼس اظ اولاة زض ضز زيساضی اكطاز چسا كن ضؾس جبؼ٠ ی

Page 7: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

217 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

١بيی ٠ ثاكتط ضز تأاس حت ثز اؾت )ث چ قبذم، اؾتطز ػ

، يبكت٠ اؾت )عبجب ضكاؼی ث٢بثبزی بظ جبػت بظ جؼ٠( زض ع ظب ب١ف

1389 :11.)

اي رؿت ، تا سظط هطاض زاز ثط اي اؾبؼ چ٠ زض وس غبؼبت صقت٠ ی

ب ب١ف زيساضی اظج٠ اضزی اؾت زض ٢بيت كرم جز ؼات اكعايف ي ٠

زض تؼساز ثاكتطی اظ 1388تب 1353زيساضی طز ايطا اظ ؾب »٠ ك٢ز اؾت

١ب اي ب١ف چكاط اطچ٠ زض تؼساز ی اظ قبذم، يبكت٠ اؾت ١ب ب١ف قبذم

كوسا هسضت تجاا تبيج اي ٠(. ز 85: 1389، )عبجب ضكاؼی ث٢بثبزی« اؿت

(. ط 1388، ١بی صقت٠ اظج٠ اضز اؾت )كطجی بظی ١بی پابيف ی زازتنال

چ٠ زض اي اب تجاا نضت طكت٠ تؾظ عبجب ضكاؼی پاطا ظطيبت لا ط

١بی صقت٠ اؾت. ١بی پابيف كب اظ كوسا هسضت تجاا تبيج تنالی زاز

( چبرچة وظزي2-2

اجتبػی ز ضياطز انای زض غبؼا٠ زيا جاز ظطا ػ زض اب نبحت

اس؛ ظااط اؾاات ط١ی ٠ ثط ثؼس بؾی اػب زيی تأاس طز، زاضز: رؿت

بؾي تكطيلبت ا١ات اؾبؾی زض ، زضا. اظظط اؾات ػطز١بی ص١جی بس

ضا تحا اطز ١بی ػطز طز رؿت قا، زيساضی زاضس ثطای قبذت زي ثبيس

ز زاضاس يي ثبض١ب ا١ات زضج٠ ػطز: ا١ات زضج٠، (. ثبثطاي80:1380، )عبجی

(. زضا اع زض تؼطيق تحا زي ثب تأاس ػس ثاط بؾاي 169:1377، )١ات

زااس. اظظاط زيی ضا جت تويت ؾغ٠ جبؼ٠ اضتوبی ١جؿتی اجتابػی ای

ز١اس ١ب اؾت ا٠ اطز زض ػا اااب ای ، اع چ٠ ا١ات زاضزضازاق ثطا

ش١ای ابزي ، ١ابی ؼابيی ط١ی ٠ ث٠ جج٠، (. ز217-216: 1377، )١ات

، اس ظااط؛ اطتاع ای ثكطی زاؿت٠ اس ضا پسيس زي تج٠ ذبل كب زاز ثطاط

. زض اي زيسب اػب بؾاي كاطع ثط٢ب ١اب ز١اب ؼابی ١ؿاتس واف

Page 8: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 218

زي ؼب ثرف ظاسی اؾات ، قعز طز ؼبی تجض زض كط١ اؾت. اظظط ثطط

١بی بزي ؼابيی زيا تأااس اطز ث٠ جج٠« زي بطئی» لا اع زض تبة

ظبی اظ ؼبؾت ٠ اظ عطين ظاسی ضظاا٠ ثاب ، ج٢ب بزي )زي(، ؼتوس اؾت

ثب ثط چ٠ صقات ضيطز١ابی ػاس ظاطی زض »يبثس. يي اهؼات تؼبی اضتجبط ی

اا ا٠ اظ پاكابب « ؼابطا »پاطزاظا توا ث٠ ز ثؼس ظطي٠ قبؾی زي هبث جبؼ٠

تطي تلطا زيسب زضا اؾات ا ا ٠ يی اظ ػس« بؾي طا»بؽ ثطا

تاا زاطس؛ يب زضناس ثسی هطاض ی حی زض اي زؾت٠ اع ث١٠ب ثبقس. ؾبيط ظطي٠ ی

(. ١چاا زض ثحاا اظ 1390، )ؿابثاس « ثبقاس ١اب ای يب ضكغ ايطازات طتجظ ثاب

تا زض ازثابت طثط ثسا تبيع از: تؼبضيق رتق زضثبض زي ز ضيطز ضا ی

(. تؼابضيق Geril and Thomas, 1994: 3ضياطز ابضطزطا ضياطز جا١طی ) »

زاض اطاس ا٠ ػ٢اس ای زض ظاط ای ػاا پسياس بضطزطای زي ػستب زيا ضا ثا٠

:Luckman, 1964( ظب ؼبيی كطااط )Durkheim, 1964: 47)، بضطز١بی اجتبػی

قاز. ( اؾت ثب اي بضطز١ب قبؾابيی ای Yinger, 1967: 70يب ؼبی ؿبيی )، (47

اس. اب ای ، ك٢س ث٠ ١ب تطتاجی ٠ طز ػبزی ضا ی، ضيق ج١طی اظ زيتؼب

انلا زي ػجبضت اؾت اظ ثبض١ب ػجبزاتی ٠ ابظط ثا٠ ، ثط عجن اي تؼبضيق، زضتاا٠

، ظاز ١بؾت )ث٠ و اظ ؾاطا جزات وسؼ تؼبی ا١بی اجتبػی اضتجبط ثب

(.Robertson, 1970: 47.spiro، 96:1966ا 98

زض اي غبؼ٠ ثطای تحا ضكتبض ثبض طز ايطا اظ ز ضيطز ؾالاض قاس

اع تؼجااط ابضطزی ػاطزی زيا اظ ظطيا٠ « پاتط ثطط»ثط ظطات جبؼ٠ ثب تا٠

تجااا ، حاب ا٠ ا ١سيطاس زضػا، اؾت. اي ز ظطي٠ قس اؾتلبز« ١ب»

تاس پاف ضی ب هطاض ثس١س. ضا اع ی ای جساب٠

ثؿابضی اظ ، 1960اظ ز٠١ » وظز ثزگز: ضذن جامغ اس وظزی سکلار (الف

اس ٠ زي زض ج٢ب ؿطثی ؼبنط ث٠ ح قبؾب اي ت٠ ضا غط طز جبؼ٠

پاتط ، ١بی اي ثحا؛ تبت پبضؾع تطي چ٢ط اؾت. قبذم قس ای ذهنی كعايس

Page 9: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

219 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

(. پاتط ثطط زض تؼطيق 37: 1380، )ثئط« اس تبؼ ب ضاثطت ثلا ثز، ثطط

١بيی اظ جبؼ٠ كط١ اظ لش كطايسی اؾت ٠ ثرف»س: ؾلاضقس ثاب ی

(. ١چا Berger, 1967: 107« )سق ؾغ٠ ٢بز١بی زيی بز١بی ذبض ی

اجتبػی ا ؾبذتبضی ١ زض ؾغح ش١ی ؾلاضقس ١ زض ؾغح »س: ػا ی

ؾلاضقس ، عضی ٠ ؾلاضقس جبؼ٠ كط١ ضا زاضي اؾت. يؼی؛ ١ب

ثطط ١60بی ؿبظي ز٠١ (. ثب تج٠ ث٠ لتBerger, 1967: 107٠« ) ب١ی ضا اع زاضي

ؼس زض ضز تأثاط سض قس ثط ؾلاضقس زض كض١بی اضپبيی ثطضؾی تأثاط ث

ثبض زض كض١بی رتق ج٢ب زاقت غبؼبت ؿتطز زضاي، اظ حسز ؾ٠ ز٠١

ی زض ظط عطكساضا ؼتس ، ١بی ثابزطای ص١جی اظ ؾيی ضخ زاز ثطذی ججف

هسض ص١جی زابی اطظ ١ب»زاضز ٠ اطز اػلا ی ظطي٠ ؾلاضيعاؾا هطاض ی

اي پساض ٠ ب زض يي زابی (. »37: 1380، بثس)ؿا« اؾت ٠ ١اك٠ ثز اؾت

ا بزضؾت اؾت. ؾلاض ظسی ی

هسض اظظط ص١جی تؼهجب٠ اؾت ٠ ١اك٠ جع اؾتثبء ث٠ ١ب زابی اطظ ث٠

(. ثبثطاي زض 30: 1377، )ثطط« ثز زض ثؼضی اظ بعن ثاف اظ ١ط ظب زيط

١بی قبض اظ اػتجبض تئضی ؾلاضقس بؾت٠ زلاتػطن٠ جسيس ثب قطع اتوبز١ب

س زيی قس. ١بی وبت اطی ججف قس؛ چطا٠ ؾلاضقس جت ق

تا زض ػهط ضقطی يبكت ٠ عجن اسيك٠ انی ظطي٠ ؾلاض قس ضا ی»

قس سض، اابس. ثس تطزيس سض قس طضتب ث٠ ظا زي زض كطز جبؼ٠ ی

١بی اطس س ؾلاضی ضا ١ ای ث٠ ١طا زاقت٠ ججف ػاضو ؾلاض س

(. ز كب٠ تطزيس زض ظا٠ ثطذضز زي سض 30: 1377، )ثطط« ثطاارت٠ اؾت

تطي ظ٢ض ا احابطی زيی. ثطجؿت٠ ١2بی زيی ا ججف 1اظ: ػجبضتسقس

ضذساز اولاة زيی ايطا اؾت زض ظا٠ ١بی زيی زض كض١بی ج٢ب ؾ ججف

ثاب قبض س ؾلاضی زض كض١بی جب١اط قضی ؾبثن ، احابطی زي

١بی پطتؿتبی ؿبب ؾابی كطه٠، اؾت. اي احابطی قب اضتسؽ ضؾی

Page 10: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 222

,Casanovaثبض ذظ بؾبا ) (. زضاي31: 1377، ثبقس )ثطط طعی ضؾا٠ ی

ا هع اولاة اؾلای 1زاس؛ ؾبظ ثبظكت زي ی چ٢بض تح ػس ضا ظا٠، (1994

ا وف بتاؿا زض اولاة 3ا ظ٢ض ججف ١جؿتی زض ٢ؿتب 2زض ايطا؛

ا ظ٢ض 4، ؾطااب١بی ؾابؾی طيبی لاتا؛ ؾبسياؿتی ابضائ٠ ؾبيط ججف

زض اي (. »1382:40، پض ت طيب )بظیاسز ثابزطايی پطتؿتبی زض نح٠ ؾابؾ

زض 80 ١70بی اتظبض ذاعـ زي زض ز٠١ تا قلتی ؿاطهبث نضت اؾت ٠ ی

ط طز ا ػا ثاكتكوظ ١بی ػی ٠ تكرام زاز. اي ذاعـضا وابؼ ج٢بی

١بی ؿاطزيی قس ٠ ثط ػ اؿبی ث٠ ثبػا قس ظطي٠، ذال ا ضا تؼات طز

تا تلؿاط ػلا كوظ زض اي نضت اؾت ٠ ی زثبض اضظيبثی قس. ث٠، ؿظ ثزس

ؼتجطی اظ ا١ات تبضيری پتبؿا اهؼی ايابز ؿاط١بی تضبز جسيس زض جبؼ٠

(.57: 1380، )بؾبا« اضائ٠ زاز

١ب زض ظطي٠ اجتبػی تؼجیز كبركزدي ي ػملکزدي دیه اسوظز لمبن: (ة

زاس. ١بی تثط كطزی ضا يػی ثابزي جبؼ٠ سض ی ذز تلاي ٢بز١ب ١يت

اظظط بضطزی ، زاس ١بی اجتبػی ی ١ب ضا ظيط ؾاؿت هط١بی ٢بزی ٠ ١ب

ثب يسيط تبيع زاضس. زض اهغ اي تلاي بضطزی يػی ؾبذتی حضی جبؼ٠

تؼا ، هب، زي، ػ، اهتهبز، اظ: ؾابؾت ػجبضتس١ب سض اؾت. اي ظيط ؾاؿت

زض١ب اهؼی اؾت ی ث٢ساقت ذباز. طچ٠ اؾتولا اي ظيط ؾاؿت، ١ط، تطثات

يی اظ پابس١بی ظطی اي ثحا »قس. حاظ اجتبػی حسز كطط ی

ی ثؿظ ثب اؾت ٠ اب چی ثؿظ يي ظيطؾاؿت ثب جبؼ٠ چ

، ١ب چ٠ تلبتی جز زاضز؟ ١ب ضز ا ضا ثب تؼجاط بضطزی زيط ظيط ؾاؿت

بضطز ث٠ زؾت٠ اظ ، س. زض ت حب ط ضز ز ضا ثب تؼجاط ػطزی تحا ی

١ب قلبی جب، اضتجبعبت بة زيی اقبض زاضز ٠ اظ ثبب ؾطؾپطزی ػجبزت

بة ثب اط « وسؼ»اضتجبط ، قز. بضطز زي بيی يب ضؾتبضی يبز یجؿتای ضق

ز١س؛ اي بضطز جبی تؼبی اؾت ٢بز١بی زيی اي اط ضا ث٠ ذز ؿجت ی

Page 11: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

221 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

ػطز زي ١بی ، اؾتولا ذزاتبيی زي زض جبؼ٠ سض اؾت. زض وبث

ی زض ، ١بی زيط اعلام قز ؿتزض ؾا قس قز ٠ زي ثط ؿبئ ايابز غط ی

اظ، ؾطة ؾابؾی، اظ: كوط اهتهبزی ػجبضتس١بی اي ؿبئ اب كب كز. ٠

ا١ات ذز ضا ثطای ج ظسی ، ؿارتی ذبازی. زي اظ عطين ػ ذيف ١

س. ق ١بی ؿاطزيی اع ثب زيساضی بة ارت٠ ی ی زض اي بض طای، س ثاب ی

١بی اجتبػی ثط اؾتولا ف س ٠ طای اعـ صض اي اهؼات ضا ثاب ی

،ثبض ١ب ؼتوس اؾت اب اي ز اي (. زض45: 1380، )ثئط« صاضز زيی تأثاط ی

٢بز١بی ب زيی ١اك٠ ث٠ زجب تلاي ، اظظط تبضيری، تكی اهؼی جز زاضز

كوظ ، تلاي اؿتس هبث، اس. زض اهؼی بضطز ػطز زي ثز ضقی اب ز

عض زض جبؼ٠ سض زض عجوبت ثبلاتط طك٠ جاغ عجوبتی ؾتی اؾت ٠ اي ز ث٠

ضذساز اولاة اؾلای ، (. ثبثطاي تؼجاط46: 1380، يبثس )ثئط ب اظ يسيط تبيع ی

ی تج٠ نطف طز ث٠ ثبض١ب ضكتبض١بی زيی يؼ، وف زي ضا اظ حبت بضطزی

ای ٠ زي زض نح٠ اجتبع ٠ ثاط ضز ثسا وف ػطزی ثركاس. ث٠

يي اظ تلطا اجتبػی چا اتظبضی ضا ساقتس. جبيی ٠ ١اچ، ؾابؾت ظب١ط قس

، ١ط چ٠ ثبقسپابس ،الله ذای )ض( زض ايطا اولاة ٢ اظ ص١ت ث٠ ض١جطی يت»

١بی جز ز١س تاسی حساه كب ١1979بی رؿت ؾب ؼات ايطا زض ب

(.152: 1373، )ايطا« ١بی طزی اؾت زض تاسيس حابت اض وسؼ زض تاغ

ضىبسی پضيص ( ريش3كض ، نضت طكت٠ اؾت احس تحا « تحا ثبي٠»غبؼ٠ حب ط ث٠ ضـ

عی ب١بی ی ١بی حبن اظ پابيف يبكت٠، اع احس ضز كب١سايطا ثز

ااب١بی ثبقس. زض ثرف ظيط ث٠ ت اح ثطذی اظ عط ی 1390تب ١1353بی ؾب

پطزاظي: ی قس

Page 12: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 222

تؾظ « ١ب ضكتبض١بی اجتبػی ا كط١ی زض ايطا ثطضؾی طـ»ا عط ی

ااس ت٢طااب زض پػ١كس ػ اضتجبعی ػی اؾسی ١بضی چ٢ط حؿی

لط اظ اكطاز بعن ق٢طی ضؾتبيی كض 4420ای ثطاثط ثب تؾؼ٠ ايطا ثب حا ٠

تكط طزيس. 1356ااب قس زض ؾب 1353زض ؾب

١ب ضكتبض١بی اجتبػی كط١ی زض طـ، ١ب ثطضؾی ب١ی»ا عط ی

ط حؿی زض ؼبت پػ١كی ظقی ظاضت كط١ اضقبز تؾظ چ٢« ايطا

ااب قس ٠ زض ٢بيت 1374لط اظ اكطاز بعن ق٢طی زض ؾب 3540اؾلای زض ثا

تكط طزيس. 1375زض ؾب

تؾظ زتط توی ظاز اضی « ١بی كط١ی زض ايطا تـااطات اضظـ»ا عط ی

لط اظ 2530بػی زاكس ػ اجتبػی زض ثا زض ؾؿ٠ غبؼبت تحواوبت اجت

زض هبت 1383ااب طزيس زض ؾب 1379بعن رتق ق٢طی كض زض ؾب

ثب ١بضی احس ؿابثس ث٠ « قبؾی تـااطات كط١ی زض ايطا جبؼ٠»ػا ثبتبثی

چبح ضؾاس.

١بی ی عط ) ا( زض زكتط« ١ب ايطااب ١ب طـ اضظـ»ا پابيف

سيطيت ػی اجطايی ػجساؼی ض بيی زض ثا ثب ظاضت كط١ اضقبز اؾلای

ااب 1379ؾب٠ ثبلاتط ذباض١بی ؼی ؾب زض ؾب 15لط اظ اكطاز 16617

« ١ب ايطااب ١ب طـ اضظـ»چبح قس. ١چا پابيف 1380طزيس زض ؾب

سيطيت ػی ثب بی ی ظاضت كط١ اضقبز اؾلای ١ ) ز( زض زكتط عط

ؾب٠ ثبلاتط ذباض١بی ؼی ؾب 15لط اظ اكطاز 4581حؿ زضظی زض ثا

چبح 1382ااب طزيس زض ؾب 1381ق٢ط طع اؾتب زض ؾب 28زض ١ط يي اظ

قس.

اكبض ؾای ) ا( زض طع« كط١ ؾابؾی طز ايطا»ا پابيف ی

ؾب٠ ذباض١بی ؼی 65تب 15لط اظ اكطاز 4879زاكايب ايطا )ايؿپب( زض ثا

Page 13: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

223 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

عاضـ 1385اجطا قس زض ؾب 1384اؾتب كض زض ؾب 30ق٢طی ضؾتبيی

تكط طزيس.

زض طع اكبض ؾای زاكايب ايطا « تسي اؾلای ايطااب»ا پابيف ی

لط اظ اكطاز ذباض١بی ؼی ق٢طی 4500تؾظ حس ض ب عبجب زض ثا )ايؿپب(

اجطا قس. 1388اؾتب كض زض ؾب 30ضؾتبيی

تؾظ ػجبؼ بظی ٢سی كطجی زض ؾبظب « زيساضی ايطااب»ا عط ی

اؾتب كض زض ؾب 30ؾب٠ 75تب 15لط اظ اكطاز 18045تجاـبت اؾلای زض ثا

ای ٠ زض ثاكتط غبؼبت تكط قس. اجت٠ ت٠ 1390ااب طزيس زض ؾب 1389

زيی اؾت ثب اج٠ ثبقا؛ احتب ثاف يی پبؾريب اؾت ٠ ثب كطو

١ب ضا قب١س ثز. تا زض تب عط ی، چا ؾاطی ثجت طی

زض ظا٠ ؾاف تؼطيق ػاابتی زياساضی ای ض١ابكات ؾا٠ ضياطز: تاا

جبؼ٠ ثؼاسی ا چسثؼاسی زياساضی ض١ابكات ياي ، قبذتی زياساضی قبذتی ا ضا

عاض ذلانا٠ ض١ابكت اؿبيی ا ؿاط اؿبيی زيساضی ضا اظ يسيط تبيع از. ثا٠

١اب ؾاؼی ١ط يي اظ ض١ابكت ٠اؾت اي تا اؾتجبط ز ی ثبلا چ٠ اظ ؾ٠ ض١ابكت

ث، اس ز ١ابی ٠ قی اثتسايی تب ثؿابض پاچاس ث٠ ؾاف زيساضی اكطاز زض عای ؾاب

اب چ٠ حطظ اؾت جز ؾا٠ ثؼاس ياب ؼاابض كاتطى زض ثاا ايا ، تبزی ثپطزاظس

(. 1390، قابذت زيای ضكتابض زيای )جای ، ١بؾت ٠ ػجبضتساظ؛ ثبض زيی ض١ابكت

ی ٠ كطز ث٠ تؼبا زؾاتضات زيای اتاعا ػجبضت ثبقس اظ اعا 1ثبثطاي اط زيساضی

، احؿبؾابت ، اي اتعا زض هبات ثبض١اب ، ١ب ثب تج٠ ث٠ ؾ٠ حاغ٠ جزی اؿب، زاضز

(. ثط ايا اؾابؼ 2003، ؛ چ2000، يبثس )جبؿ ١بضا ضكتبض١بی كطز ثبظتبة ی

ی )ضكتابضی( ش١ای اتاعا ػاا ، تا ثا٠ ز اع اتاعا يؼای تسي يب زيساضی ضا ی

(. ثبثطاي زض اي ثطضؾی ثاب ػبيات 42: 1393، )اػتوبزی ػبعلی( توؿا ز )عبجب

، ز ثؼس ضكتبض ثبض زيی زض چ٢بض ؾاغح كاطزی ، ١بی هجی جز ١بی پػ١ف زاز ث٠

1. Religiosity

Page 14: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 224

١ابی ١اط ياي ؼاطف ، ا٠ طكتا٠ اؾات ؾابؾی اجتبػی ضز تحا هطاض، جؼی

اظ: ػجبضتس

١بی ضكتبض زيی قب؛ بظ ؼطف ف( رفتبرب ي ثبيربي دیىی ـ فزدي:ال

ثبقس. اؾتربض طز ی نسه٠ زاز، هط ذاس، ضظ طكت، ذاس

ث٠ یاحؿبؼ عزي، اظ؛ اػتوبز ث٠ هابت ػجبضتس١بی ثبض١بی زيی ا كطزی قبذم

ز كطز زاقت هت پبى.اعا ص١جی ث، ت ث٠ ذسا، ي طكت اظ ذسا، ذسا

١بيی اظ هجا قطت زض بظ ي٠ ة( رفتبرب ي ثبيربي دیىی ـ جمؼی:

قطت زض ، ١بی ص١جی قطت زض ١ائت، قطت ز زض بظ جؼ٠، جبػت

ضكت ، ضكت ث٠ ؿاس، ضكت ث٠ زػبی ا، ضكت ث٠ ابؽ ض ٠، ػعازاضی ػبقضا

ثبقس ؾ٠ قبذم اعا بض١بی زيی ا جؼی ی١بی ضكت قبذم، ث٠ اب تجط٠

ص١جی ثز جبؼ٠ زض يس صقت٠ اعا تواس طز ث٠ بظ جعء ثبض١بی زيی ا

يس. حؿبة ی جؼی ث٠

قب ز قبذم؛ ثبض ث٠ جسايی زي اظ ج( رفتبرب ي ثبيربي دیىی ـ سیبسی:

ؾابؾت اؾت.ؾابؾت ساز قـ ث٠ ؼتوسي جسايی زي اظ

١بيی چ؛ ػس قب قبذم د( رفتبرب ي ثبيربي دیىی ـ اجتمبػی:

ػس اؾترسا اكطاز ، ػات زض كط كا تت ؿاطص١جی، بظ س ثب اكطاز ثی ضكت

ايب ث٠ ذسا زض ح كلات ، ػس اجبظ ؾرطای ث٠ اكطاز ؿاطص١جی، ؿاطص١جی

ؼ٠ ثب زي.ح كلات اذلاهی كط١ی جب

تا ضكتبض١ب عض ٠ تكطيح طزيس ثب تأؾی اظ ضيطز ١ب ی ١ب

زض جبؼ٠ تؼجاط « بضطز١بی زي»ػا ثبض١بی زيی ا كطزی زيی ا جؼی ضا ث٠

ضؾتبضی ضاف كطزی اظ عطين زي ، ٠ اكطاز جبؼ٠ ث٠ زجب ػجبزت حی ث٠، ز

ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ا ؾابؾی اجتبػی ضا جعء تا ط یزياظ ؾی .ثبقس ی

Page 15: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

225 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

ػا يي ظال٠ ثؼس اظ اولاة ثط زـ زي ت ٠ ث٠طكزض ظط « ػطز١بی زي»

٢بز قس.

بي پضيص ( یبفت4١بی حبن اظ زض اي غبؼ٠ زضنسز تحا تلؿاط يبكت٠، عضی ٠ اقبض طزيس ١ب

ثبقا. جبی ث٠ ضـ تحا ثبي٠ ی 1390تب ١1353بی ؾب ١بی ی عی پػ١ف

ثبقس ٠ تناق تحا ١ب ثطحؿت ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ی ثسی زؾت٠، تحا

١ب ثسي هطاض اؾت:

( يضؼیت رفتبرب ي ثبيربي دیىی ـ فزدي1-4

اظ حاا ١بی رتق قبذم، زض اي ؾغح اظ ثطضؾی ضكتبض١ب ثبض١بی زيی

ثبقس. تناق بضی ١ط تلاي ی احؿبؾی بؾی جز زاضز ٠ تب حسزی هبث

١ب ثسي ٠ اؾت: يي اظ

بربي دیىی ـ فزديتالف: رفپاطا اعا بظ « زيساضی ايطااب»١بی پػ١ف ی يبكت٠ اعا بظ ذاس:

زضنس ١اك٠ بظ 6/67اهبت زضنس ثاكتط 7/17ز١س ٠ زض ذاس طز كب ی

يس )بظی حؿبة ی زضنس تبضى بظ ث٠ 7/3 ضس زض وبث حسز جبی ی ث٠

ظ٢ط ، (. عبجب ثبغبؼ٠ اعا بظ ذاس طز زض ؾ٠ ثت نجح203: 1390، كطجی

زض ذاس زضنس بظ ی 3/7عض تؾظ ـطة ػكبء كب زاز ٠ ث٠، ػهط

١ب طـ ذاس. ١چا تبيج پابيف اضظـ زضنس ١اك٠ بظ ی 8/53وبث

ز١س ٠ زض جبؼ٠ ايطا ث٠ ( كب ی82( ز )ؾب 79 ا )ؾب ، ايطااب

زضنس زض حس 8/12 3/6، زضنس اظ طز زض حس ظيبز زض وبث 5/69 6/71تطتات

زضنس 2/83حبی اظ اؾت ٠ 79تحوان زيط زض ؾب ضس. جبی ی بظ ث٠

زضنس يي يب ز ثبض زض ب بظ 7/3، زضنس يي يب ز ثبض زض ١لت٠ 2/4، ١ط ضظ

Page 16: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 226

« ثس پبؾد»زضنس عي٠ 9/4 ضس زضنس اثسا بظ ثابی ی 4حسز ، ذاس ی

زض چ٢بض ز٠١ ، زيط ١بی پػ١ف (. اظ ؾيی يبكت87٠: 1382، اس ) ظاز ضا ثطعيس

زضنس 11، «١اك٠»زضنس اظ پبؾريب 83( ثابط اؾت ٠ 1353صقت٠ )ؾب

: 1353، ذاس )اؾسی ١ب اع بظ ی زضنس اظ 6حسز ، اس ذاس بظ ی« ب١ی»

171.)

میشان ومبسخاوذن ثذست آمذ درثبربي یبفت -1جذيل

بظی

1390كطجی/

جغ ١اك٠ ١ب ثاكتط هت ١ب ثؼضی هت ای ذ انلا

7/3 5/3 6/7 7/17 6/67 100

1388عبجب/ ذا ی

ثسضت

ذا ی

كوظ ثطذی

ذا ايب ی

اهغ ثاكتط

ذا ی

١اك٠

ذا ی جغ

3/7 8/6 8/7 8/23 8/53 100

1384ايؿپب/ جغ ١اك٠ ثاكتط اهبت ب١ی ثسضت هت ١اچ

1/2 3/2 2/9 6/19 2/66 100

١ب پابيف اضظـ

طـ

1381ايطااب/

جغ اهبت ثاكتط ب١ی اهبت ثسضت

8/12 6/17 5/69 100

١ب پابيف اضظـ

طـ

1379ايطااب/

جغ ١اك٠ اهبت ثاكتط ب١ی اهبت ثسضت هت ١اچ

9/1 4/4 2/12 6/22 59 100

1379 ظاز/ اثسا ثس پبؾد

يب ز ثبض يي

زض ب

يي يب ز ثبض

زض ١لت٠ جغ ١ط ضظ

9/4 4 3/7 2/4 2/83 100

1353اؾسی/ جغ ١اك٠ ب١ی انلا

6 11 83 100

Page 17: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

227 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

غبؼبت اظ ز١س ٠ زض ثطذی ١بی اي ؾغح اظ زيساضی كب ی تحا قبذم

چبچ٠ ، ض ای ثزس. اظاي ای زض ثطذی اضز پج عي٠ ؾاف ؾؤالات ؾ٠ عي٠

هطاض 1«١اك٠» « ب١ی اهبت»، «١طع»١بی رتق ضا زض ؾ٠ زؾت٠ تبيج پػ١ف

تا تاا٠ طكت ز١ا زض ضز اعا بظ ذاس طز ايطا زض چ٢بض ز٠١ صقت٠ ی

( اي 1353، ذاسس )اؾسی بظ ی« ١اك٠»زضنس اظ طز 83حسز ٠53 زض ؾب

حسز 82زض پابيف ی ؾب ، زضنس 5/83( ثطاثط ثب 1379) يبكت٠ زض پػ١ف ظاز

زض عط ی زيساضی ، زضنس 6/77زض پػ١ف تسي اؾلای عبجب ، زضنس 1/87

عض طزز ث٠ ذاس. ثبثطاي كب١س ی زضنس بظ ی 3/85حسز 90ايطااب زض ؾب

1390تب 1353ق اظ ١بی رت زضنس طز ايطا زض عی ؾب 85تب 75تؾظ ثا

ز١س. ذاس ٠ توطيجب ؿجت ثبثتی ضا كب ی اهبت بظ ی ثاكتط

طز ايطا ث٠ 90زض ؾب « زيساضی ايطااب»زض پػ١ف ی میشان تقیذ ث ريس:

6/85اطس؛ ث٠ ػجبضتی حسز ١ب ضظ ی ١اك٠ يب ثاكتط هت 3/16 3/69تطتات

چسا ث٠ 2/7س ث٠ اػب ضظ ١ؿتس. ط چ٠ زض وبث حسز زضنس زض حس ظيبز وا

« تسي اؾلای»(. زض عط 1390، پطزاظس )بظی كطجی ضػبيت اي ضكتبض زيی ی

١ب ضا زض ب ضظ زضنس ٠١ 6/46اطس زض وبث زضنس انلا ضظ ی 6/9عبجب

١بی ١ب طـ ايطااب عی ؾب ظـاطس. ١چا تبيج پابيف اض ضضب ضظ ی

5 3/6 ، زضنس زض حس ظيبز 7/85 6/71ز١س ٠ ث٠ تطتات كب ی 82 79

اس. ١چا زضنس زض حس تواس ذز ضا ث٠ ضظ طكت زض ب ضضب اػلا ز

. زضنس اؾت 79اطس حسز ؾب٠ ضظ ی اس ٠١ اكطازی ٠ اظ٢بض زاقت٠ 53زض ؾب

١اب ثاب ياسيط ابظاس تطاات ثطذای اظ عيا٠ ، ای ای ث٠ ؾ٠ عيا٠ ثطای توا ثطذی اظ ؾؤالات پج عي٠ -1

ابظ ذااس ضا پطؾااس « ١اط ضظ »٠ عي٠ 79پػ١ف ظاز زض ؾب لاى هطاض زازثبقا. ثط اي اؾبؼ ثب ی

١بی اثط اهبت ١اك٠ اعا بظ ذاس زض حس ظيبز ١اكا٠ ثب تطات عي٠٠ تا تاا٠ طكت ی ،اؾت

ث٠ حی اظ احبء ث٠ زؾت يس.

Page 18: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 228

زضنس 2اس هت ثسا واس جز زضنس ١اچ 16زضنس ب١ی 13اظ ؾيی حسز

(.171: 1353، اس ٠ اجت اؿت )اؾسی اشػب زاقت٠

میشان تقیذ ث ريس ثذست آمذ درثبربي یبفت -2جذيل

بظی

1390كطجی/

ذای انلاثؼضی

١ب هت جغ ١اك٠ ١ب ثاكتط هت

4 2/3 2/7 3/16 3/69 100

1388عبجب/ ثسضت انلا

ثؼضی

ضظ١ب جغ ٠١ ضظ١ب ثاكتط ضظ١ب

6/9 7 5/12 9/21 6/46 100

1384ايؿپب/ جغ ١اك٠ ثاكتط اهبت ب١ی ثسضت هت ١اچ

3/2 7/2 2/8 7/23 5/62 100

١ب پابيف اضظـ

طـ

1381ايطااب/

جغ ظيبز تب حسزی

5 2/9 8/85 100

١ب پابيف اضظـ

طـ

1379ايطااب/

جغ ١اك٠ اهبت ثاكتط ب١ی اهبت ثسضت هت ١اچ

9/1 4/4 2/12 6/22 59 100

1353اؾسی/

اجت

اؿت جغ ؾب٠ ٠١ ب١ی هت ١اچ

2 16 13 79 100

ز١س ٠ ثب توا تبيج ١بی اعا تواس ث٠ ضظ كب ی زض اع تحا قبذم

53تا تاا٠ طكت ٠ زض ؾب ی« ١اك٠» « ب١ی اهبت»، «١طع»ؾ٠ زؾت٠ ث٠

زضنس ١اك٠ 6/75حسز 90زضنس زض پػ١ف ی ايطااب زض ؾب 79حسز

زضنس طز 80تب 70عض تؾظ ثا طزز ث٠ اطس. ثبثطاي كب١س ی ضظ ی

Page 19: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

229 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

١بی اطس ٠ زض اهغ عی ؾب ؾب٠ زض نضت ساقت ػصض قطػی ضظ ی ٠١

ز١س. توطيجب ؿجت ثطاثطی ضا كب ی 1390تب 1353رتق اظ

ة: يضؼیت ثبيربي دیىی ـ فزدي

تناق بضی ثبض١بی زيی ا كطزی پبؾريب میشان احسبط وشدیکی ث خذا:

جی ز١س ٠ عجن پػ١ف بظی كط كب ی، پاطا اعا احؿبؼ عزيی ث٠ ذسا

2/26قب ١ؿتس. زض پػ١ف عبجب زضنس بلا اكن حضض ذسا زض ظسی 62

حسز 81 ١79بی اس. زض پابيف ؾب زضنس زض حس ذای ظيبز ثسي اط پبؾد زاز

زضنس زض حس ظيبز اظ٢بض عزيی ث٠ ذسا 8/64 2/61زضنس زض حس 2/7 4/7

س. ی

میشان احسبط وشدیکی ث خذا آمذ درثبر ثذستبي یبفت -3جذيل

بظی كطجی/

90

بلا

ربل ربل

غئ

اؿت اكو

بلا

اكو جغ

3/0 8/0 7/4 2/31 62 100

1388عبجب/ ثسضت انلا

ثؼضی

١ب هت جغ ذای ظيبز ظيبز

8/0 4/6 1/28 2/37 2/26 100

١ب پابيف اضظـ

طـ

1381/ايطااب

جغ ظيبز تب حسزی

2/7 1/28 8/64 100

١ب پابيف اضظـ

طـ ايطااب

1380

ثسضت هت ١اچب١ی

اهبت

ثاكتط

اهبت 100 ١اك٠

1/1 3/6 5/31 3/33 9/27 100

Page 20: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 232

8/11 3/9پبؾريب زضثبض اعا ص١جی ثز حسز میشان مذجی ثدن:

2/29 1/43زضنس تب حسزی ص١جی 59 8/46، زضنس ذز ضا تط ص١جی

كبط اؾت ٠ زض ثسؾت ستبيج »اس. ؼطكی طزثؿابض ص١جی زضنس ذز ضا

زضنس 6/3اس. اجت٠ ؼطكی طز« كطزی ص١جی»ػا زضنس اكطاز ذز ضا ث٠ 95حسز

ثبض اع اي اس. زض ٠ثب تج٠ ث٠ ؼابض١بی ضزظطقب ذز ضا كطزی ؿاطص١جی زاؿت

(.86: 1382، ) ظاز« زضنس اػتوبزی ث٠ ذساس ساضس 5/1

میشان مذجی ثدن ثذست آمذ درثبربي یبفت -4جذيل

90بظی كطجی/

) ؼات ص١جی ثز

ذباز(

ظيبز ذای انلاذای

ظيبز جغ

1/0 4/1 9/11 9/62 7/23 100

١ب پابيف اضظـ

1379طـ ايطااب/

)اعا ص١جی ثز ذز

كطز(

انلاذای

تؾظ

ذای

ظيبز جغ بلا

1 9/2 3/6 8/46 5/24 6/11 100

١بی پبؾريب ثب ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ا ااب ظ بضی ثا يػی

ا كطزی ضاثغ٠ ثب ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ، ١ب ثابط اؾت ٠ ثا جؽ كطزی

١بی كم ظب اظ طزا ط زيساضی ثبلاتطی ضا زاضی جز زاضز. زض تب ؼطف ؼی

، ؾب 49تب 30، ؾب 29تب 15ثسی ؾ پبؾريب ث٠ ؾ٠ زؾت٠ ) اس. ط ؿت طز

ؾب ثاكتط( ثطضؾی ضاثغ٠ بضی ثب اي تـاط ؤيس اي غت اؾت ٠ اكطاز 50

تط ؿجت ث٠ جاب ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ا كطزی ثاكتطی زاضس ؿثعضؿب

(000/0 ;s)قز اظ اعا ثبض اع ١ط چ٠ ث٠ ؾغح تحهالات اكطاز اكعز ی . زضاي

قز. زض ؾغح ؼات اقتـب اي ١ب بؾت٠ ی تواس ااب بؾي كطزی زيی

ثابضا زض ٢بيت ، قبؿا، ١ب ثبظكؿت٠، زاضا ؼات ث٠ تطتات كطاای زض ثا ذب٠

Page 21: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

231 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

ز طاط طزز. زضثبض ؼات تأ١ اع تبيج ظ ذی ثا حهلا كب١س ی

ثبقس كب اظ تج٠ ااب ثاكتط اػب ػوبيس زيی اكطاز تأ١ ؿجت ث٠ اطز١ب ی

(000/0 ;s)ای اؾت )ض. ى: بی ظا٠. اجت٠ زض اي اب تأثاط ؾ ثاف اظ ؾبيط تـاط١

(.1388، ؛ عبجب1390، بظی كطجی

١بی ثاكتطی ج٢ت وبيؿ٠ ثب تحواوبت صقت٠ ثبض ؼطف زض اع طچ٠ زضاي

تا ثب اؾتبز ث٠ قا١س كم ثاب زاقت ٠ چسا تلبتی جی ی ی، جز ساضز

كطزی طز ايطا كب١س ثطاكعايف يب ب١ف چكاط زض ضكتبض١ب احؿبؾبت زيی ا

« ثطذلاف جطيب»ػا ثبـ ا طزز. ث٠ ػجبضتی ثب تأؾی اظ ظطي٠ ثطط زض وب٠ ی

ث٠ حبػ ، تا اشػب زاقت ٠ طز جبؼ٠ ايطا زض چ٢بض ز٠١ صقت٠ ی

صقت٠ )هج اظ ٠ زض ،هسض ص١جی واس ١ؿتس ، ١بی زيی ا كطزی اطی ج٢ت

(. ثبثطاي چاعی ثب ؾلاضقس زض ؾغح ضكتبض١ب Berger, 1997اس ) زثاع اولاة(

چطا٠ حتی ث٠ ، تا ؾطاؽ زاقت ثبض١بی زيی ا كطزی زض جبؼ٠ ی ايطا ضا ی

اط ذهنی قس زي ػی اظ ؾلاض قس ثبقس پؽ جبؼ٠ ايطا ثسي ، تؼجاط ثطط

ذهنی بس »ػی ، توی اي ؼاتثبقس. زض اهغ حبػ ؾلاض ثز ی

اؾت ٠ ث٠ تؼجاط ١ب زي زض ظسی اكطاز ١ب بضطز صقت٠ ضا ازا٠ « زيی

تثجات وف بضطزی زض حظ ضكتبض١ب ثبض١بی زيی »تا ػی ز١س. ثبثطاي ی ی

ح ضا قبض ؾبذت ثطزاقت ؾلاض قس جبؼ٠ زض اي ؾغح ضا بنحا« ا كطزی

زاؿت.

يضؼیت رفتبرب ي ثبيربي دیىی ـ جمؼی (2-4

الف: يضؼیت رفتببي دیىی ـ جمؼی

« زيساضی ايطااب»١بی حبن اظ پػ١ف ی يبكت٠ رفته ث ومبس جمبػت:

زضنس ١اك٠؛ زض غبؼ٠ 6/8زضنس ثاكتط اهبت 3/16ز١س ٠ ( كب ی1390)

١79بی زضنس؛ زض ز پابيف ؾب 4/6س زضن 2/16اع « تسي اؾلای ايطااب»

Page 22: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 232

زضنس 2/59 9/48نضت اؾت ٠ ث٠ تطتات اعا ضكت ث٠ بظ جبػت ثسي 81

زض اهبت ثاكتطزضنس 9/13 2/20 زضنس ب١ی اهبت 9/26 9/30، سضت ث٠

بيس. قطت ی بظ جبػت

ه ث ومبس جمبػتمیشان رفت ثذست آمذ درثبربي یبفت -5جذيل

بظی

1390كطجی/

انلاذای

جغ ١اك٠ ١ب ثاكتط هت ١ب ثؼضی هت

7/21 8/23 5/29 3/16 6/8 100

1388عبجب/ ظيبز تب حسزی ١اچ

ذای

ظيبز جغ پبؾد ثی

8/24 6/24 2/27 2/16 4/6 8/0 100

١ب پابيف اضظـ

1381طـ ايطااب/

جغ اهبت ثاكتط ب١ی اهبت ثسضت

2/59 9/26 9/13 100

١ب پابيف اضظـ

1379طـ ايطااب/

جغ ١اك٠ اهبت ثاكتط ب١ی اهبت ثسضت هت ١اچ

9/22 26 9/30 1/14 1/6 100

1374حؿی/ جغ پبؾد ثی ظيبز ب١ی ثسضت ١طع

29 26 6/25 1/18 3/1 100

6حسز 1390زض ؾب 6 زض جس عجن اضهب سضرفته ث ومبس جمؼ:

زضنس انلا اع زض تحوان 7/41زض وبث ، اس ٠ ١اك٠ طتت زضنس اػلا طز

زضنس انلا زض بظ جؼ٠ 6/44زضنس ذای ظيبز زض وبث 7/2حسز 1388ؾب

زضنس 7/15 6/22، سضت زضنس ث٠ 5/78 2/66اس. ١چا حضض پاسا طز

اهبت زض ا ز پابيف اثعاض ز ثاكتطزضنس 8/5 2/11اهبت ب١ی

اس. ٠ زض بظ جؼ٠ قطت طز

Page 23: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

233 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

میشان رفته ث ومبس جمؼ ثذست آمذ درثبربي یبفت -6جذيل

بظی

1390كطجی/

انلاذای

١ب ثاكتط هت ١ب ثؼضی هت

١اك٠

طتت جغ

7/41 8/25 7/18 8/7 6 100

1388عبجب/ جغ ذای ظيبز ظيبز تب حسزی ١اچ

6/44 3/27 1/18 8/6 7/2 100

١ب پابيف اضظـ

1381طـ ايطااب/

جغ اهبت ثاكتط ب١ی اهبت ثسضت

5/78 7/15 8/5 100

١ب پابيف اضظـ

1379طـ ايطااب/

جغ ١اك٠ اهبت ثاكتط ب١ی اهبت ثسضت هت ١اچ

6/37 6/28 6/22 6/7 6/3 100

90زضنس اكطاز زض ؾب 30حسز ، س ػ عجن ثطضؾی ث٠ رفته ث مسجذ:

ضكتس. زضنس ١طضظ ی 36حسز ١53ب ث٠ ؿاس طاجؼ٠ اع زض ؾب ثاكتط هت

میشان رفته ث مسجذ ثذست آمذ درثبربي یبفت -7جذيل

بظی

1390كطجی/

ی ذا انلاثؼضی

١ب هت ١ب ثاكتط هت

١اك٠

طتت جغ

9/20 1/23 27 1/19 9/9 100

١ب پابيف اضظـ

طـ

1381ايطااب/

ثسضتب١ی

اهبت جغ اهبت ثاكتط

9/46 4/34 8/18 100

1353اؾسی/ ١ط ضظ

ثبض زض 3تب 2

١لت٠

ای ١لت٠

ثبض يي

يب ؾ٠ ثبض زض 2

ب جغ جاة ثی

36 23 19 20 2 100

Page 24: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 234

حسز ١1390بی نضت طكت٠ زض ؾب عجن ثطضؾی رفته ث امبكه متجزك:

1381زضنس ذای ظيبز زض ؾب 3/9حسز 1388زض ؾب ، زضنس ١اك٠ 9/11

زضنس انلا يب 6/4 3/23، 7/3، 4/4زضنس ظيبز زض وبث ث٠ تطتات 7/34حسز

س.ا ١طع ث٠ ظيبضت اب زيی طكت٠

سیبرت امبكه مذجی ثذست آمذ درثبربي یبفت -8جذيل

بظی

1390كطجی/

)ظيبضت اب زيی

ا١ هجض(

انلاذای

١ب ثاكتط هت ١ب ثؼضی هت

١اك٠

طتت جغ

4/4 9/14 3/36 4/32 9/11 100

1388عبجب/ جغ ذای ظيبز ظيبز تب حسزی ١اچ

7/3 1/17 4/38 6/30 3/9 100

١ب پابيف اضظـ

1381طـ ايطااب/

)ظيبضت اب تجط٠(

جغ زا ی ظيبز تؾظ

3/23 42 7/34 30 100

1374حؿی/ جغ پبؾد ثی ظيبز ب١ی ثسضت ١طع

6/4 6/22 6/46 6/23 1 100

ة: يضؼیت ثبيربي دیىی ـ جمؼی

، ا ثبض زيی ا جؼی اظ ث٢ط طكتػ تا ث٠ تطي قبذهی ٠ ی ػس

طز جبؼ٠ ب زض پج ؾب ٠ اس ی كط»پطؾكی اؾت ٠ اظ پبؾريب ؾؤا قس:

س زؾت تبيج ث٠« س طز؟يب ؿاطص١جی يب كطهی را١، تط ذا١س قس يس ص١جی

5/36بث زضنس ث٠ ثاكتط قس زض و 8/39حسز 90حبی اظ اؾت ٠ زض ؾب

اس ٠ ؼات زيساضی جبؼ٠ تط ذا١س قس. زض اي ضاؾتب زض ؾب زضنس ثاب طز

زضنس ث٠ تط قس 3/73 3/54 زض وبث 8/12 1/16ث٠ تطتات 81 79

Page 25: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

235 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

اع كب 1353اس. يبكت٠ تحوان اؾسی زض ؾب تط قس جبؼ٠ اشػب طز ص١جی

تط قس زضنس ص١جی 26، اس ضا اتربة ز« زا ی»زضنس عي٠ 58ز١س ٠ ی

ضا « س كطهی ی»زضنس عي٠ 4زضنس تط ص١جی قس اع 9جبؼ٠ زض وبث

(. اجت٠ چبچ٠ 188: 1353، اس. )اؾسی ثز« پبؾد ثی»زضنس 3اس. حسز ثطعيس

تط طز ٠ جبؼ٠ ص١جیزضنس ػا ١67بی اؾسی حبؾج٠ قز زضنس ؼتجط يبكت٠

اطس ٠ هطاض ی، س زضنس زض زؾت٠ كطهی ی 10زضنس ؿاطص١جی 23ذا١س قس؛

ثبقس. ١بی ثؼس اظ اولاة ی تب حسزی وغ٠ هبث زاز

آیىذ دیه ي دیىذاري مزدم ثذست آمذ درثبربي یبفت -9جذيل

بظی

1390كطجی/

اكتط ذا١س قسث س كطهی ی تط ذا١س قس

زا ی

جغ

5/36 9/12 8/39 8/10 100

١ب پابيف اضظـ

طـ

1381ايطااب/

تط ؿاطص١جیكطهی را١س

طز تط ص١جی

جغ

3/73 5/13 8/12 - 100

١ب پابيف اضظـ

طـ

1379ايطااب/

تط ؿاطص١جیكطهی را١س

طز تط ص١جی

-

جغ

3/54 6/29 1/16 - 100

1353اؾسی/ پبؾد ثی

تط ص١جی

قس تط ص١جی س كطهی ی

زا ی

جغ

3 9 4 26 58 100

١بی ؾ٠ ز٠١ صقت٠ ثطحؿت ؾ اكطاز كب وبيؿ٠ اي ز ع يبكت٠ ثب زاز

، قز اس جبؼ٠ ؿاطص١جی ی ز١س ٠ ثب ثبلا ضكت ؾ اظ زضنس ؿبی ٠ ثاب ز ی

Page 26: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 236

عطف ص١جی ضز جبؼ٠ ضا ث٠ ظ ؾيی ١ط چ٠ تحهالات اكطاز ثبلاتط یقز. ا بؾت٠ ی

ثابط اؾت ٠ ١ط 81 ١79بی اب تبيج پابيف ؾب، اس قس ثاكتط تناق طز

ؿاطص١جی طزز اظ زضنس ؿبی ٠ جبؼ٠ ضا زض يس چ٠ ث٠ ؾ اكطاز ا بك٠ ی

تا قز. پؽ ی ثسا اكعز ی، لاتطقز اع ثب تحهالات ثب طس بؾت٠ ی ی

١ب ؿجت ث٠ يس ص١ت جبؼ٠ ااساضتط طز لت هج اظ اولاة جاب تحها

اس. ث٠ ثاكتط ص١جی اػلا ز ،تط١ب ثعضؿبلا جبؼ٠ ضا ی ثؼس اظ اولاة ؿ

ثعضؿبلا ١ب، اس ػجبضتی جابی ٠ هج اظ اولاة جبؼ٠ ضا ص١جی زاؿت٠

تبيج قبذهی 81اس ٠ ا اي طـ ضا زاضس. ١چا زض پابيف تط١بيی ؿ

اس ٠ طز جبؼ٠ زضنس اظ اكطاز ٠ غط طز 9/68ز١س ٠ زض اي ؾغح كب ی

ضا اع « اس قس الآ واستط»زضنس عي٠ 5/18زض وبث ، هجلا واستط ث٠ بظ ثزس

اس. اس ٠ كطهی ضا احؿبؼ ز زضنس ػا طز 6/12 حسز

١بيی جی ثط ػاطؿ ػس جز زاز، زض تحا اي ؾغح اظ زيساضی اكطاز جبؼ٠

ی زض وبيؿ٠ ثب چ٠ زض ااي اولاة زضا ج ، ١بی صقت٠ وبيؿ٠ ثب ز٠١

ظ ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ا تـااط بضطزی زض ح»ػی ، طزز تحای لاحظ٠ ی

ػ ب١ف حضض طز زض »تا اؾتجبط ز. زض تحواوی زضثبض ضا ی« جؼی

٠ ، ػب رؿت؛ وغؼی ثز ثؼضی ابظ١ب»ؾ٠ يبكت٠ ٢ ػجبضت ثزس اظ: ، «ؿبجس

١ب ضا ث٠ تا جبيس ی اي ٠ای ؼای زاضز ١ب ث٠ زض اقبض ث٠ اذتهبل

١ب ق ؾبثن احاب طز. ثبثطاي ثركی اظ پسيس ب١ف حضض طز زض ؿبجس

يؼی تـااط زض تؼبز ابظی ، ػبزی ثسي٢ی اؾت اظ طيعی اؿت. ػب ز

ذز تأثط اظ تـاط١بی لا زيطی ، تلم ابظ١بی ضكب١ی ثط ابظ١بی جؼی تؼبی

١بی ١بی جبؼ٠ ثب ضب بس؛ كبن٠ اهؼات، قز اؾت ٠ ث٠ جبؼ٠ طثط ی

تحطی ٢بز١بی كوط اكعايف ؾغح اتظبض طز اظ ظسی؛ ٢بيتب ، پاكا طز

ت٢ب ثط ب١ف حضض طز زض تجاـی اضقبزی زض تظا تؼبز ابظی. اي ػب ٠

ؾابؾی اهتهبزی ،١بی ٢ حابت كط١ی ث٠ ثؿابضی اظ جج٠، ؿبجس ؤثط ثز

Page 27: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

237 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

يؼی تـااط زض قا اض بی ، ١ب ضا اع زؾترـ ترطيت طز اؾت. ػب ؾ

١بی جبيعي ب١ف تا بضطزی ؿاس ابظ١بی بقی اظ پاسايف ؾبظب

ای ؿاط اظ حضض زضتاا٠ اكعايف تبي طز ث٠ تأا ابظ١بی جؼی تؼبی ث٠ قا

(. ثبثطاي ب١ف يب يؿبی زض قطت ز زض 234: 1380، زض ؿاس اؾت )زضثسی

ثب تج٠ ث٠ ؾ٠ 60بؾي جؼی رتق زض وبيؿ٠ ثب كضبی زضا اولاة ز٠١

تـااط زض قا تـااط زض تؼبز ابظی، ؤل٠ تـااط بضطزی اظ هجا وغؼی ثز ابظ١ب

ػعازاضی زضاظ هجا قطت ١ب اض بی ابظ١ب هبث تجاا اؾت. طچ٠ زض ثطذی طاؾ

قبيس قطت زض طاؾ »يبكت٠ اؾت. ١بی ص١جی اعا كبضت اكعايف ػبقضا ١ائت

ض ٠ ػعازاضی ػی اتربة ب١ب٠ ػی ثطای ضكت ث٠ ؾت بؾي جؼی

(. ثب پصيطـ 1389، )عبجب ضكاؼی ث٢بثبزی« اؾت ٠ تط تحت تط ؾابؾی ١ؿتس

تاس تب حسزی ثط ش١ات طـ ی، پابس تسضيای تـااط بضطزی، سلااي اؾت

٠ تبيج ، ؾب يس 5يػ زض ظا٠ اعا ص١جی قس طز زض ث٠، اكطاز تأثاط ثصاضز

تا تؼجاط حب حؿبؾات ثاكتط جبؼ٠ زاضز. ی ی ػا كب اظ ثسثای زض

چطا٠ ثبظز١بی وف جؼی ، زاقتؾلاضقس زض ؾغح بؾي جؼی اظ

١بی ص١جی اع ضذساز١بی زاذی زيی زض اضزی اظ هجا؛ تظب١طات ججف

، اطی اذاط زض هجب ؿبب ػطام غ، ج٢بی بس؛ ضكت ث٠ ػتجبت ػبابت

ا تلؿاط١بيی ٠ اظ پسيس٣ ػطكی قس زض ايط»قز. ذثی كب١س ی اكـبؿتب ... ث٠

اؾت جبؼ٠ ب زض ؾغح ، قز اطز ػستب ث٠ ؾغح ؾاؿت طثط ی نضت ی

تط اب زض ظيؿت ا ج٢ب پاس١بی زيی ؿتح ،ؾاؿت كط يس ػطكی قس ضا عی س

زاز ، ظيبضت اب ص١جی، ١ب ١بی ذزجـ ص١جی زض ١ائت طزز كبضت ی

(. ث٠ ػجبضتی طز ث٠ 253: 1382، ی كطجیبظ )ضيج« يبثس نسه٠ ... اكعايف ی

قس ١ب زضيؾ اس ٠ تب زض نح٠ ػی ج٢بی اظ اضزی طايف پاسا طز

اع اؾت. كبط ؾطپـ ٢بز ث٠ طزاض١بی جؼی زيی اكطاط، اظ عطف زيط

ای ظا٠ ،١طا ثب تبي ؾبذتی ث٠ ذهنی قس زي، ج٢بیجبؼ٠ ، ظػ ١ب ث٠»

Page 28: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 238

ثطای لش تبظ ػب زي اؾت. ظض اظ لش ػب اؾت ٠ يي يب چس زي

ث٠ اي ح ٠ پابس١بی لی احطاف اظ ، س ث٠ جغ اججبض جؼی تجسي قسثتا

ق ثبقس ف جؼی زض ثطای پاطا ؿاط پاطا ث٠ يي، ١ابض١بی ذبل زيی

(.38: 1380، ثئط«)طػات يبثسچبضچة ١ا ١ابض١ب ك

يضؼیت رفتبرب ي ثبريبي دیىی ـ سیبسی (3-4

جسايی زي »زض جاة ث٠ ؾؤا 81 ١79بی پبؾريب ضزغبؼ٠ عی ؾب

زضنس 7/32 4/36 زض وبث ، زضنس ربق 5/53 1/47ث٠ تطتات « اظ ؾابؾت

وب ث٠ ؼتوسي ث٠ جسايی زي اظ اس. زض ظا٠ ساز قـ اكن ثب اي ي٠ ثز

، س )پابيفثززضنس اكن 4/32 زض وبث ، زضنس ربق 2/53ؾابؾت حسز

ػس چبح تت ربق ثب ػوبيس ص١جی زض ؾب ثسؾت س زضثبض١بی (. يبكت1381٠

زضنس اكن 3/41 1/53زضنس ربق زض وبث 5/44 4/34ث٠ تطتات 81 79

س.١ؿت

جذایی دیه اس سیبست ثذست آمذ درثبربي یبفت -11جذيل

١ب پابيف اضظـ

1381طـ ايطااب/

جغ اكن طزز ربق

5/53 8/13 7/32 100

١ب پابيف اضظـ

1379طـ ايطااب/

جغ بلا اكن اكن طزز ربق بلا ربق

6/12 5/34 5/16 4/27 9 100

وذادن پست ي مقبم ديلتی ث مؼتقذان جذایی دیه ثذست آمذ درثبربي یبفت -11جذيل

اس سیبست

١ب پابيف اضظـ

1379طـ ايطااب/

بلا

ربق جغ بلا اكن اكن طزز ربق

1/8 9/33 5/21 4/28 1/8 100

Page 29: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

239 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

بیذ مذجیػذم چبح كتت مخبلف ثب ػق ثذست آمذ درثبربي یبفت -12جذيل

١ب پابيف اضظـ

1381طـ ايطااب/

جغ اكن طزز ربق

5/44 2/14 3/41 100

١ب پابيف اضظـ

1379طـ ايطااب/

جغ بلا اكن اكن طزز ربق بلا ربق

4/8 26 5/12 37 1/16 100

جی در استخذام افزاد در ػذم تج ث ػقبیذ مذ ثذست آمذ درثبربي یبفت -13جذيل

ادارات

١ب پابيف اضظـ

1381طـ ايطااب/

جغ اكن طزز ربق

3/39 3/12 4/48 100

مجىی ثز تأثیز اقذامبت جمري اسلامی ثز دیىذار ضذن مزدم ثذست آمذ درثبربي یبفت -14جذيل

1384ايؿپب/

جغ پبؾد ثی بلا اكن اكن طزز ربق بلا ربق

11 2/26 1/21 1/28 3/5 4/8 100

12 5/28 23 5/30 6 - 100

بي اجبس ثیبن ػقبیذ ث ػذم مؼتقذیه ث اسلام بي پضيص یبفت -15جذيل

1384ايؿپب/ جغ پبؾد ثی بلا اكن اكن طزز ربق بلا ربق

1/10 4/21 11 3/36 9/9 4/11 100

ي ثبيربي دیىی ـ اجتمبػی( رفتبرب 4-4

زضنس اظ 6ز١س ٠ اعلاػبت حبن اظ تبيج ا ز كب ی

، 4/45اكن اع 79زضنس زض ؾب 8/87زضنس طزز اع 2/6، پبؾريب ربق

ؿجت ث٠ ح 81طزز اكن زض ؾب ، زضنس ث٠ تطتات ربق 4/40 2/14

بظ عی ز س ثب اكطاز ثی ػس ضكت ٠قس. زضظاثب كلات اذلاهی تؾظ زي ی

2/39زضنس طزز 8/11 6/12، زضنس ربق 9/72 2/48پابيف ث٠ تطتات

Page 30: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 242

2/14 5/12، زضنس ربق 5/44 4/34ثبقس. ١چا زضنس اكن ی 3/15

١بی زضنس اكن ثب ػات زض چبح كط تت كا 3/41 1/53زضنس طزز

اس. ؿاطص١جی ثز

، زضنس ربق 4/45ز١س ٠ تبيج ؾؤالات زيط زض ز پابيف كب ی

2/39زضنس اكن ثب ح كلات ظسی ثبايب ث٠ ذسا؛ 4/40زضنس طزز 2/14

زضنس اكن ثب عيف اكطاز ثس تج٠ ث٠ 4/48زضنس طزز 3/12، زضنس ربق

زضنس 2/13، زضنس ربق 7/41اس. ١چا اظ ثا پبؾريب ػوبيس ص١جی ثز

اس. ١چا ػس اجبظ ؾرطای ث٠ اكطاز ؿاطص١جی ثز بزضنس اكن ث 1/45طزز

ػس بزضنس اكن ث 1/45زضنس طزز 2/13، زضنس ربق 7/41اظ ثا پبؾريب

5/36زضنس طزز 5/21، زضنس ربق 32اجبظ ؾرطای ث٠ اكطاز ؿاطص١جی؛

ػس اؾترسا اكطاز ؿاطص١جی ١ؿتس. بزضنس اكن ث

حل مطکلات جبمؼ ثب دیه ثذست آمذ درثبربي یبفت -16جذيل

بظی

1390كطجی/

اكن طزز ربق بلا ربقبلا

اكن جغ

5 18 9/14 2/38 8/23 100

١ب پابيف اضظـ

طـ

1381ايطااب/

جغ اكن طزز ربق

4/45 2/14 4/40 100

Page 31: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

241 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

ثبيرب ي رفتبربي دیىی ـ اجتمبػی ثذست آمذ درثبربي یبفت -17جذيل

اط ثرا١ا زضثبض ؾغح ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ؾابؾی اجتبػی طز ث٠

ای ١ؿتس ثب ربلب ؿجت ؿبی ٠ اكن ايس٠ طزز كب١س ی، هضبت ثپطزاظي

ضا زض ز « هغجی قس ػطز زي»١ؿتس. ثبثطاي وبيؿ٠ ظطات ػی ؿجتب ثطاثط ،

يب « ظزايی اظ زي ؾابؾت»ز١س. ث٠ ػجبضتی ػی حظ ؾابؾی اجتبػی كب ی

ضا قب١سي. « اذلاهی طز زيی»يب « اذلام ظزايی زيی» اع « ؾابؾی قس زي»

اقتی زب٠ اؾت. ث٠ ػواس ١ب تؼجاط ؾلاضقس زض اي ز حظ ثطز، ض اظاي

س ٠ قرم ثؿتی ث٠ اي پاسا ی، تجاا جتی ثط ؾؿتی طكت يب بپسيس قس زي»

(. ١چا ث٠ 296: 1380، ثئط«)زضثبض ػت پاسايف اا٠ زي چ٠ ظطی زاقت٠ ثبقس

زض زابی اؿب زض وبث يي پبضازؽ هطاض زاضز؛ اظ عطكی زي ، بؾبا جظیتؼجاط

ضز. اظ عطف زيط ثاكتط اظ نح٠ ػی بض ی قس تط سض ١ط ضظ ذهنی

(.1380، قب١س كطايس ١عب ث٠ نح٠ س زي ١ؿتا )بؾبا

اطظ ، عض ذبل زض ثؼس ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ا اجتبػی زض اع ث٠

،ثبقس ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ی ػا ػی قبف ثا اذلام جؼی زي ثب چ٠ ث٠

١بی زيی ثبيؿت ثا ؿبئ رتق اجتبػی ثب عاض جز زاضز. يؼی چ٠ ٠ ی

جتمبػیاثبيرب ي رفتبربي دیىی ـ اكن طزز ربق

1379 1381 1379 1381 1379 1381

3/15 2/39 8/11 6/12 9/72 2/48 بظ س ثب اكطاز ثی ػس ضكت

3/41 1/53 2/14 5/12 5/44 4/34 ػات زض كط كا تت ؿاطص١جی

اا 1/45 اا 2/13 اا 7/41 ػس اجبظ ؾرطای ث٠ اكطاز ؿاطص١جی

اا 5/36 اا 5/21 اا 32 ػس اؾترسا اكطاز ؿاطص١جی

4/40 8/87 2/14 2/6 4/45 6 ح كلات اذلاهی ثب زي

4/40 اا 2/14 اا 4/45 ا ساح كلات ثبايب ث٠ ذ

4/48 اا 3/12 اا 2/39 اا عيف اكطاز ثس تج٠ ث٠ ػوبيس ص١جی

Page 32: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 242

ث٠ ؿجت اب ، لاحظ٠ زيط ث٠ وف اذلام»ثبقس. ث٠ تؼجاط ١ب ذضز پاس

، ١بی زيی اظ صقت٠ حب ؿجت ثاكتطقز. بضطز ػطز زي طثط ی

اس. اذلاهی قس بعبت زيی ؿبئ اجتبػی ضا ثب هاػس اذلاهی ث٠ ١ پاس زازاضتج

نضت پابس١بيی اظ اب تلؿاط ؿبئ اجتبػی ضا ث٠، زي يب تؾؼ٠ يي اذلام زيی

ضس. اغجبم ثب اي ١بی كبث٠ اظ ١ابض١بی زيی كطا١ ی ؿلت يب ترق، ب

قز. زجب طز ػ زي اظ ی ؿبئ اجتبػی جس یحی ثطا ١ابض اع ث٠ ضا

١بی اجتبػی اثؿت٠ اؾت. عض ب ث٠ لش ثط ؾبذت عطين هاػس اذلاهی ث٠

نضت قی ؿبت ١بيی ١ؿتس ٠ ث٠ ١بی اجتبػی غط زض اياب اع ؾبذت ؾبذت

ت ؼ ٠ س. اي قؼبض ؿب اظ هبسی جبؼ٠ زض ج٢ت اذلاهابت ػ ی

ث٠ اي اهؼات اقبض زاضز ،قز ای ؿاطاذلاهی يب س اذلاهی ی ث٠ ح كعايس، جبؼ٠

زض جبؼ٠ (. »46: 1380، )ثئط «ج٢ت زض ذست اذلام اؿت اي ٠ قطايظ سض اظ

جؼی زيی زض ١بی اهغ قاع ثطذی كبب ؾؿتی زض ثؼضی اظ اذلام زض، ی

١ب ضا ض ث٠ تضؼاق توی ثؼضی اظ ؿئا ؼات زيساضی ثا جاب اؾت ٠

(.111: 1380، ) ظاز ؿابثس «بيس ی

تا ثاب ز ٠ زض جبؼ٠ ايطای ػطز ؾابؾی ا اجتبػی ثط اي اؾبؼ ی

ضاثغ٠ اب ، يي ت٠ ٢ ذبل ايطا»زي ضز اتظبض چ٠ اهكبضی اظ جبؼ٠ اؾت.

ثبقس ١ب لی ی ٠ ١ی ، ٠١ اثؼبز زيط ص١جی ثز اؾتثؼس ؾابؾی

ثب ،اي ثسا ؼبؾت ٠ تويت اي ثؼس، (. ث٠ حبػ بضی-08/0 -08/0، -05/0)

تضؼاق تب اثؼبز زيط ١طا اؾت. ث٠ حبػ ل٢ی ؼبی اي طايت لی

يؼی اي اػتوبز ٠ حوم اؾت ٠ ثطذلاف تهض ضايج اب ثؼس ؾابؾی ص١جی ا

، ضا ؿاط، حن اتكبض تبة، حن ؾرطای، حن تحها، اببت اجتبػی ظاط قـ

ز ا ١ب ؾت يب اظ ، ١ب زاز ثبيس ثط اؾبؼ اػتوبز يب ػس اػتوبز ص١جی اكطاز ث٠

بزات اثؼبز لاؾاي ص١جی ثز ا ٠ قب ثبض١بی ص١جی ػ ث٠ بؾي ػج

كطزی جؼی ص١جی اؾت ا ضاثغ٠ لی جز زاضز. ثسي ؼب ٠ اكطازی ٠ ث٠ اي

Page 33: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

243 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

اظ ؾبيطي تط ص١جی ، ح تظيغ اببت اجتبػی ا اهتهبزی اػتوبز ثاكتطی زاضس

ؿت ؾ٢ ١ب ١ؿتس احتبلا اي اػتوبزقب نطكب جج٠ اثعاضی زاقت٠ ١سف

(.31ا 34: 1382، هبزی ا اجتبػی اؾت. )بظی پضثاكتطی اظ اببت اهت

گیزي ( وتیج5١بی زيای اكاطاز زض جبؼا٠ اياطا زجاب اطی پاطا ج٢تضا تب جبحا رتلی

زي. ثغضي٠ ثب تلاي ضكتبض١ب ثبض١بی زيی ث٠ ؾغ رتق ؾلاضقاس

پبضازايی ثطای تـااطات اؼات ، يتحا زض هبت كطايس بضطزی ػطزی ز

اي. ضيعی طز زيساضی ضا پبي٠

، كاطزی جبؼا٠ -عضی ٠ تكطيح طزيس ؼات ضكتبض١ب ثبض١بی زيای ١ب

ااس ا٠ هسض ص١جی اظ اي حاا اكطاز جبؼ٠ ١ب قس «تثجات بضطزی»زچبض ػی

لاضقس اظ هضبتی بناحاح . ثبثطاي توی ؾسا زض حسز چ٢بض ز٠١ صقت٠ ثز

تاس بقای اظ تط١ب ی اؾت. اجت٠ تلبت زض اعا زيساضی جاب ثب ثعضؿبلا ؿ

تاا ای ٠ ؾؿتی زض اػتوبزات پاس١بی زيی جاب ضا ی ٠ ث٠، ثبقس« ثبض ؾی»

، 53بقی اظ اهتضبئبت ؾی زضا جای زاؾت. ثطای ثب زض ؾب زضناس 66ز حاس

زضنس ١95ب ؾب٠ 35ا 44زضنس 91، ١ب ؾب٠ 25ا 34زضنس 81، ١ب ؾب٠ 15ا 24اظ

،81 ١79ابی اظ ؾيی عی ؾب، ذاسس بظ ی« ١اك٠»١ب ثاكتط ؾب٠ 45ا 54

تاب 30زضنس اكطاز زاضای 9/75 5/86، ؾب 15ا 26زضنس اكطاز زاضای 5/60 1/75

یجاب ابظ ثا٠ « ١اكا٠ »ؾب ثاكاتط 50زضنس پبؾريب 3/86 8/90ؾب 49

30زضناس 2/71، ١ب ؾب٠ 29تب 15زضنس 57حسز ، 1390 ضزس. ١چا زض ؾب ی

ضس. جبی ی ١ب ثاكتط ١اك٠ بظ ث٠ ؾب٠ 50زضنس ١7/82ب ؾب٠ 49تب

تـااط »زچبض ػی جؼی اع جبؼ٠ -زض حظ ضكتبض١ب ثبض١بی زيی

اؾت تؼجاط ؾلاضقس اظ ثؿابض ؼاق اؾت؛ چطا٠ ثب احابء قس «بضطزی

تط ث٠ وف بضطز زيی طزيس ثط جبؼ٠ حؿبؼ، 70ججف ص١جی زض ز٠١

Page 34: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 244

بضطز١بی بؾي اظ ١ب اظ وف زي اكعز اع ثب وغؼی ثز ثطذی اتظبضات

ػی ب١ف زض ،ثطذی اظ اي ابظ١ب تؾظ ؾبيط ؤؾؿبت جؼی ثط ػ٢س طكت

هت طكت٠ اؾت.. ثبثطاي زض ػطن٠ ضكتبض١ب ثبض١بی ١ب قطت ز زض اي طاؾ

اؾت. قطع ججف زيی زض قس زيی ا جؼی جبؼ٠ ايطا زچبض تـااطات رتلی

، ج تحای اضز قس زض، اطی حت اؾلای ؤؾؿبت زيی ق، 57ؾب

، ضن اهتهبزی، زضا ؾبظسی، ای ثؿت٠ قس كضبی ثا، تحطي اهتهبزی

، ؾبلاضی زيی تاطث٠ طز، اطی كضبی ػولای كطزطايی ق، تؼبض بت ؾابؾی

اهتهبزی ؾابؾی ؾ٠ ، زضپی حاظ اجتبػی س ؾببت پی ػسات ... ٠١ ؼؽ

، (68كضبی حب ثط ز٠١ ا )تب پبيب ج زض ؾب ز٠١ ثؼس اظ اولاة اؾت ٠

ی ثب ز ز٠١ ثؼس تلبت اؾت جبيی ثطای وبيؿ٠ ثب ١ط چ٠ زض هبت بضطز ث٠

١ اظ ثبقس. پؽ ب١ف زض ضكتبض١بی زيی جؼی ی، ضكت ػطز اظ زي اتظبض ی

يػ زض ظب ث٠ ،ذز ع ضؾی ثاكتط ثبظتبة تـااطات زضا بضطز١بی ذبل

ضا ثط اش١ب « زي زضا»اولاة زضا ج اؾت ٠ ػی ٠ ضبی

ضز. ١بی ص١جی ث٠ يبز ی ضب

زهغجی قس ػطز »ػی ،زض حظ ضكتبض١ب ثبض١بی ؾابؾی ا اجتبػی

زض وبث ،تا ثاب ز ٠ ث٠ تؼجاطی يؿطی اظ پبؾريب ؾلاض ضا ی« زي

چطذف »ثبقس. اي تح تـااط بقی اظ ع پصيطـ ثطذی س ؾلاض ی

زض جبؼ٠ ايطا اؾت. ث٠ ػجبضتی ؼات ػطزی زي زض ثطذضز ثب « لتب زيی

ثبقس. زض ١بی ؿبت ظب ذز ی ؾابؾی زض ط لتب، ؿبئ رتق اجتبػی

ػسات اػتسا هبث تناق ، انلاحبت، ؾبظسی ،پج ع لتب ج، اي ضاؾتب

تطتات ضيطز چس اي ث٠، لتب رؿت؛ ازا٠ لتب اولاة ثز .اس قبؾبيی

ش١ی اولاة ث٠ يي ضيطز تي ش١ی تـااطيبكت٠ ثز. ج٠ تي ش١ی ج١ط ظسی

ا٢ی اؾت. ١بی تطي هسام ػجبزت ضظ زكبع اظ اضظـ ػجبزت زض ضا ذسا ٢

، ای ثز. ٠ ػطن٠ اط١بی ترهم زض ظ٢ض ؾبظب لتبضی تبظ، لتب ز

Page 35: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

245 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

ثز …١بی تاسی ثب، عجوبت نبحت ثطت، ١ب طزب زاكب تحها

لتبضی ثز ٠ زضنسز ثاب پبؾد تلبتی ثب لتبض ؾبظسی ث٠ كضبی ، لتب ؾ

ثطای ضيبضيی ثب لتب « كضبی ػولای»تطتات يا ث٠، ثط س زض وبث ج ثز

« طاؾی ظازیای ز»طز. پطضز زض ج ثاب ظثب زيطی ضا جؿتا ی

ضؾاس. لتب ظازی ثب جطيب كطی ؿبظ قس ٠ ثب ١ؿت٠ لتبض جبكای ث٠ ظط ی

، ذبؾت )بقی ازضای لتبض اولاة لتبض پطضز زض زض ج ث٠ چبف ثطی

(. ط چ٠ ثؼس اظ ستی تح اؾبؾی زض ؾبذتبض ظب اجتبػی كط١ی اظ 1379

جبؼ٠ ٠ ؾجت قس ، ١بی رتق زيی اظ ؾی زيط ؾط ثط ضز لتب، ؾ يي

ػا ػب ١بيی ضثط طزز. چطا٠ زي زض ػطن٠ ظب اجتبػی ث٠ زيی ثب چبف

١بی ؾابؾی اجتبػی وف ؼب ثب ؾبيط ظبظب ثرف غط طزيس زض ت

، اـ اكعز قس. ث٠ ػجبضتی ای پاسا ز؛ اع ثط وف بضطزی ػطزی س تؼاا

ثبض ب١ات اثؼبز ؿجت ث٠ صقت٠ زچبض پاچاسی ذبنی طزيس. اجت٠ چ٠ زضاي

ا١ات زض ظسی اكطاز زض احابء تج٠ اسز ؿجت ث٠ زي ، حبئع تج٠ اؾت

عض ٠ يي زي تبظ ١بی تلبت ضثط طزيسس. زضؾت ١ب اجتبػی ثب ثطزاقت

١ط٠ تلاـ ، قز ١ب ث٠ ز ط پاطا ؿاط پاطا ی جت تلاي اؿب

بيس سب تلبت اظ زي توؿا ی زيساضا ضا ث٠ ثطزاقت، احابطا٠ زيی

(.1370، )حسی

ثبقا تسضيج قب١س تلاي بضطز زي اظ ػطز ی طظ زض جبؼ٠ ايطا ث٠ا

١ابی ؼابضو زض ثاا اط١ابی اجتابػی ٠ بقی اظ چبكی اؾت ٠ ثا لتاب

« تاق زي»كرم ز ، ؾابؾی جبؼ٠ ضخ زاز اؾت. زض اهغ ١سف اي تلاي

ثب ؿبئ رتق زض يي جبؼ٠ ص١جی زض حظ ػطز ٢بزی يب كطا٢بزی زض ثطذضز

قاز ا٠ اضتجابط ثبقس. اي اط جت هغجی قس ب زض اي حظ ای بس ايطا ی

١اب اظ ياس زيا ضا ث٢تاط ضقا اي ؼات ثب زيساضی اكطاز ؼبی ل٢ی

ض١ابی زيای ؾبظز. ثبثطاي جبؼ٠ ايطای ثب ز طايف ثعض زض حظ ضكتبض١اب ثب ی

Page 36: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 246

قس تب زي ضا كطا٢بزی ا٠ زاضاس ای ٠ ی ػس، ؾابؾی اجتبػی اج٠ اؾت

اس ضا ػاس هبئ ث٠ تلاي بضطز اظ ػطز زي اؿتس حتی ثطذی ؿبئ پااف

زاس. زض وبثا لتاب زياطی ا٠ ای اؾلای ی سی بؾت اظ زي زض جبؼ٠ ث٢ط

تؼطياق بياس تاب اظ ، ٠ زي ضا زض هبت ٢بزی ثب هط١بی حاسز ؾؼی ثط زاضز

، س ١بی پاف ؾات بتای ػطز زض ح ؿبئ ثحطا ، ض حبكظات اس. اظايا

،ياػ اػاب زيای ١ب زض حظ ؼطكت زيی ث٠ ١ب لتب هغجی قس ااع ثطزاقت

تط اظ ثبقس ٠ زضصقت٠ اكطاز س ذغطبىتا ی ،ای اظ زي ضظی جسيس ػا قا ث٠

ااب ااطظ ؼطكات زيای ١اطا ، طزس جبؼ٠ ضا ث٠ زيساضا ؾلاض١ب تلاي ی

٠ ؾاجی جسی ثطای ب١اات زيا ؾت١ب ١ب تلبت تؼطو، ١ب ثؿابضی اظ ااع طـ

يس. حؿبة ی ث٠

٢ت اي ع ا٠ ضؾس هغجی قس ػطز زي اػتطا ی اؾت زض ج ث٠ ظط ی

اذلام ظسی ضظط تج٠ ثاكتطی قز. ثا٠ ػجابضتی كاطز ، ثبيؿتی ث٠ ضاثغ٠ زي ی

ص١جی ظسی ص١جی زيط چاعی جسا اظ ج٢ب ضظط اؿات ثا٠ تؼجااط ثاط زض

اطز. چطا٠ ثبيؿتی اظ ضاثغ٠ زي ثب بؾاي ناطف ا٠ چبضچة ١ا ج٢ب هطاض ی

اطز كبنا٠ طكات ااسزا ثا٠ ظاسی زبيی ثاكتطی ای ١ب ذ زض ؼات ثحطا

اضز ػطن٠ ػی قز ث٠ ؿبئ كلات ثاكتط جاة ثس١اس. كت٠ضظط ثط

اػی زض اضتجابط ثاب ثطزاقات ثا٠ « اطا اذالام »ا « بؾي طا»اظ ؾيی ١ب قبف

بض١ب ػی تؼابضو ثبقس. ث٠ تؼجاطی ح ثطزاقت ؿجت ث٠ ضكت ی« اذطی»ا « زای»

يؼی تف زضثبض ابظ١ب ؿبئ زای كف ثطای حه ث٠ تقا٠ ،ضا زض پی زاضز

ثبقاس. زض ذهال ثطزاقات زاای اثطاصاضتطي ای ،ثابض ٠ زضاي، ثطای ج٢ب

،ظػ ثط ثطزاقت ظال٠ اظ زي زض ظاسی ضظاط ػاعق زيی غ چا اؾت. ث٠

٠ ت٢ب قاا پاصيطكتی حی ث٠، ت ضظا٠ اػتجبض ص١جی پاسا سقز ٠ كؼبا ثبػا ی

ی ظسی طز زض ثطاثط ظسی ، كطاتط طكت اظ ١ا ج٢ب ،ظسی اظ زيسب ص١جی

(.1379، اي ج٢ب اؾت )پبضؾع

Page 37: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

247 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

زض اع چ٠ زضثبض ؾطقت زي زيساضی زض جبؼا٠ اياطا ٢ا ثا٠ ظاط

ظطا زيی زاضز؛ اعا تلاي هبئا ث٠ تأ ثطای ؿئلا نبحت ضؾس اع ابظ ی

جبؼ٠ ايطا زض ،ػی يس زي قس ثا حظ بضطزی ػطزی زي اؾت ٠ ث٠

اناغلا پاصيط ثا٠ بيس. ث٠ ػجبضتی ثطای ججطا اي ثرف ؾات ثاكتط كرم یضا

يای زض وبثا ؿابئ رتاق ااعا پبؾار ثاز وبابت ز ، زي قس ؾلاض

ػاس ، اسی اظ كوا٠ پيابی اؾالا اعا ث٢ط، ضظ جبؼ٠ ؾؤالات ؿ جسيس ضظث٠

اسض ، كبن٠ اطكت زيا اظ اوالاة ، كطػات ثركی ث٠ ثطذی اض زض نجـ٠ زيی

، ١ابی جؼای سی اظ ضؾب٠ قس ث٢ط ثبض ج٢بی، ١ب ١ابض١بی جبؼ٠ قس اضظـ

اصاضی وف زي ث٠ ؾابيط ٢بز١اب ؤؾؿابت رتاق ... زض ايا ؿااط اظ اعا

ا١ات ثؿعايی ثطذضزاض اؾت.

مىبثغ ،(1383) .احس، ؿابثس ؛توی، ا ظاز اضی ضىبسـی تیییـزات فزى ـی در جبمؼـ

ت٢طا: .، ایزان

ت زياساضی قبذتی اؼا تحا جبؼ٠ (،1381. )احس ،ابثسؿ ،توی، ا ظاز اضی

پضيطىبم داوطـکذ ادثیـبت ي ػلـم ، قی زي ضظی جاب ثب ضيطز ثی

. 35قبض ، اوسبوی

ـبي بي طزح ملـی تیییـزات ارسش تحلیل ثبوی داد، (138. )توی، ا ظاز اضی

.زاكب ت٢طا، ؤؾؿ٠ غبؼبت تحواوبت اجتبػی، فزى ی در ایزان

، ـبي اجتمـبػی در ایـزان بي فزى ی ي و ـزش زایصگ ،(1356) .ػای ، ا اؾسی

ايطا. ٠ت٢طا: پػ١كس ػ اضتجبعی تؾؼ

ت٢اطا: ، ث٢بءااسي ذطكاب١ی :٠تطجا ، دیـه پضيطـی ،(1355) .اطچابز ، ا اابز

پػ١كب ػ اؿبی غبؼبت كط١ی.

Page 38: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 248

پػ١كاب ، كاب١ی ث٢بءااسي ذط :تطجا٠ ، دیه پضيطی، (1372. )اطچبز، ا اابز

ت٢طا.، ػ اؿبی غبؼبت كط١ی

ؿلاؼجبؼ :٠تطج، ضىبسی ثىیبو ذاران جبمؼ آیىذ (،1376. )ا ايطا ا. زيطا

ت٢طا: هؽ.، تؾی

، مجلـ كیـبن ، ظاز تطج٠: ؾاس حؿا ؾاطا ، ثطذلاف جطيب، (1377. )پاتط، ا ثطط

.44قبض

تطج٠: ای هاغلی ، ؿاطزيی قس كأ ثطت طاي٠ اؾت ،(1375. )،پاتط، ا ثطط

.24قبض ، مجل وبم فزىگ، بقبی

، ؾبظی لش ػب زي زض جبؼا٠ كطاااط ج٢ابی ذهنی (،1381. )پاتط، اف، ا ثئط

.6ـ ، وبم پضيص، ااس حسی :تطج٠

قبؾای ز جبؼا٠ »١بی غوی ؾبذت (،1379. )تبت، ا پبضؾع ، ابؽ ثاط « يا

، يسالله ه احس تسي :٠تطج، مقبلات اس كتبة ػقلاویت ي آسادي مجمػ

ت٢طا: ١طؽ.

ــبلاتی در (،1381. )اات زيااطا، ااا تبؿاا ــه ي ســبختبر اجتمــبػی یمق دی

ت٢طا: يط.، پض حؿ حسثی ػی ث٢طا :٠تطج، ضىبسی دیه( جبمؼ

قبذتی ػا اب١ف حضاض اطز زض تجاا جبؼ٠ ،(1380. )ؾاسػاط ب، ا زضثسی

.21 20قبض ، فصلىبم وبم پضيص، ؿبجس

، ـبي ایزاویـبن ب ي و زش پیمبیص ارسش (،1380. )١بی ی ا زكتط عط ، ا ا

ت٢طا: ظاضت كط١ اضقبز اؾلای.

، ـبي ایزاویـبن ب ي و زش پیمبیص ارسش (،1382. )١بی ی ا زكتط عط ، ا ز

ت٢طا: ظاضت كط١ اضقبز اؾلای.

Page 39: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

249 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

تحالات زياساضی ثاط اؾابؼ » ،(1389. )٢سی، حس ض ب ضكاؼی ث٢بثبزی، ا عبجب

ؾاب ، مجل مسبئل اجتمبػی ایزان، (1388 – ١1353بی ؿی زض اياطا ) تلبت

.2ا قبض

طع اكبضؾای ، نپیمبیص ملی تذیه اسلامی ایزاویب ،(1393. )حس ض ب، ا عبجب

ؾبظب اتكبضات ج٢بز زاكب١ی.، زاكايب ايطا )ايؿپب(

(،1380. )اثتطاة، ا عبجی زاضی زض ااب ػطز زيی زاكايب بز١ابی زيا

.21 20ـ ، 5ؾب ، فصلىبم وبم پضيصت٢طا: ، زاكايب زذتط

.8قبض ، جل حس ي داوط بم، قبؾی زي جبؼ٠(، 1375. )ػجساط ب، ا ػاط ب

.ت٢طا: كط يس پيب، جبديي گفتبر، (1379. )حسجاز، ا ؿلاط ب بقی

جبؼا٠ (،1380. )احاس ، ا ؿابثاس فصـلىبم ، پاصيطی تؼ٢اس زيای زض ثاا جااب

ت٢طا.، 20ـ ، 5ؾب ، پضيص رسبوی پضيطی ومبی اطلاع

، زاضی جاااب قاابذتی ااؼات زياا ؼاا٠تجاااا جب (،1381. )احااس، ااا ؿابثااس

ازثابت ػ اؿابی زاكاب ت٢طا: زاكس، ا پػ١كی( ػی. )وبم يصپض

ق٢اس ث٢كتی.

ـ پبیـبن ، پصيطی زيی جاب ثطضؾی كطايس جبؼ٠ (،1380. )احس، ا ؿابثس دير وبم

كب ت٢طا.ػ اجتبػی زا ت٢طا: زاكس، ضىبسی كبرضىبسی ارضذ جبمؼ

ثطضؾی كطاياس جبؼا٠ ،(1380) .احس، ا ؿابثس وبمـ پبیـبن ، پاصيطی زيای جااب

زاكس ػ اجتبػی ت٢طا.، ضىبسی كبرضىبسی ارضذ جبمؼ

ثطضؾی ؼات زيساضی زض ايطا: ثب تباس ،(1388. )٢سی بظی ػجبؼ، ا كطجی

، زض ز، تحقیقـبت فزى ـی فصـلىبم ، ١بی پابيف ؾ٠ ز٠١ صقات٠ ثط زاز

.6قبض

وقـذ ي مجل، ؿأ٠ اتظبض ثكط اظ زي؛ زضی زض نضت ،(1375. )اثوبؾ، ا كبيی

.4 3ـ ، 2ؾب ، وظز

Page 40: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

1395، تابستان 73شماره ، 25سال ، فصلنامه علوم اجتماعي 252

ـ :تطجا٠ ، زي ذهنی زيا ػای ،(1380). جظی، ا بؾبا ، اطي ؾاط

.20ـ ، 5ؾب، رسبوی پضيطی ومبی پضيص اطلاع فصلىبمت٢طا:

وبم ػلـم ػطكی قس ظسی ضظط. ،(1382. )ا بظی, ػجبؼ كطجی, ٢سی

.21 ،اجتمبػی

-1353ثبيرـب ي رفتبرـبي مـذجی در ایـزان ،(1382. )ػجساحس، پض ا بظی

١بی ی ظاضت اضقبز كط١ اؾلای. زكتط عط ، 1379

ــبی ،(1379. )ااچ٢ط، ااا حؿاای ــی آگ ــب ثزرس ــزش، ــبي و ــب ي رفتبر

قضای كط١ ػی. ٠ت٢طا: زثاطذب، فزى ی در ایزان اجتمبػی

مقطغ كبرضىبسـی ارضـذ وبم پبیبن، زاضی حطات زي ،(1380. )حؿا، ا جی

ػ اجتبػی زاكب ت٢طا. ت٢طا: زاكس، ضىبسی جبمؼ

ت٢طا: تجاب.، ثلاثیحؿ :٠تطج، ضىبسی دیه جبمؼ ،(1377. )، ا ١ات

ػجاساطي ٠تطجا ، داري سزمبی اخلاق پزيتستبن ي ريحی ،(1377. )ابؽ ، ا ثط

ت٢طا: اتكبضات ػی كط١ی.، ضقاسيب پطيؿب چ٢طی بقبی

ت٢اطا: ، ػجاساطحا اا١ی :٠تطجا ، ضىبسی ادیـبن جبمؼ ،(1377. )غا پ، ا ي

تجاب.

Casanova, jose. (1994). Public Religion in The Modern World,

Chicago: he University of Chicago press.

Geertz, C. (1966). Religion as a Cultural System, in M. Banton (ed).

London: Tavistock.

Glock, charles, y.and Rodney stark. (1965). Rligion and Society in

Chicago: Rand ms Nally. Mc. Guire M. (1981). Religion: The social context, wadsworth.

Page 41: :نایناریا یاهرواب و اهراتفرjournals.atu.ac.ir/article_7209_949a0ccd6a51a4ae82e... · 2020. 11. 12. · ضلاٌٞاؾ زطاٌيٝض ٝز ظا ٙاطايا

251 شناختي ... و باورهاي ايرانيان: تحليلي جامعه رفتارها

Weber, M. (1930). The Protesant Ethnic and The Spirit of Capitalism.

London: Allen and uniwin.

Weber, M. (1965). The Sociology of Rligion. London: Methuen.

Berger, Peter L. (1967). the sacred canopy: Elemets of sociological

theory of religion, Gardenci. Berger,Peter L Ney: douelday.

Berger, Peter L. (1973). The social Reality of Religion. Harmonds

worth, penguim.

The Heretical Imperetive: Contenporary possibilities of Religious

Affirmation. Gardan city. New York: Anchor press / Doubleday

Berger,Peter L. (1983). from the crisis of Religion the crisis of

secularity Religion and America

spiritual life in asecular Age. Edite par Doulgas mary et tipton steven.

Boston, Beacon press. pp 14 –24.

Berger,Peter L. (1999). The Desecularization of the world a global over

view, The Review of Religion 20 (1-2), pp 5-24.

Berger, Peter L. (1997). Against the current: prospect, march 1997.32-36

Finney. m. Jhon. (1978), A theory of Religious commitment,

sociological ANALysis, 39,1. pp 19-23.

-Glock, charles, y.and Rodney stark. (1965). Rligion and Society in

Tension, Chicago: Rand ms Nally.

-Mc Guire m. (1981). Religion: the social context, wadsworth.

-Myers m.cott. (1991). AN Interactionof Reliogisity Inhertance,

American Jocio, logical Review.