Olgularla ÇocuklardaBaş-Boyun Lezyonları

Dr.Hakan GençhellaçTrakya Üni. Tıp Fak. Radyoloji A.D

Çocuk Radyolojisi B.D

Çocuklardaki baş-boyun lezyonları konjenital, enflamatuar, non-enflamatuar, neoplastik olaraközetlenebilir.

Bunların büyük çoğunluğunu konjenital kaynaklıdır.

Konjenital% 55

Neoplastik%15 Enflamatuar

% 25Non enflamatuar% 5

1. Konjenital

Tiroglossal kanal kisti

Brankial yarık kisti

Lenfanjiom( K.higroma)

Teratom

Dermoid kist

Hemanjiom

Ektopik tiroid

Epidermoid kist

Tiroglossal kanal kisti

En sık konjenital kistik boyun kitlesidir.

Embriyonal hayatta tiroid glandının göçü sırasındatiroglossal kanalın açık kalan parçasında oluşabilir.

Olguların % 90 < 10 yaş.

Genellikle hyoid kemiğin altında orta hattadır.

Yutkunma veya dilin öne hareketi ile yer değiştirir.

Genellikle asemptomatiktir.

Birlikte ektopik tiroid dokusu (% 40) da bulunabilir.

En sık komplikasyonu enfeksiyondur, % 1’den daha az vakada malign transformasyon görülebilir (TiroidPapiller Ca gelişir).

Brankial yarık kisti

Embriyonel hayatta yüz ve boyunda 4 çift brankial yarık vardır. Herhangi birinin regrese olmaması durumundan bu bölgede kist (%75), fistül ya da sinüs oluşur.

1. brankial yarık kisti; parotis ve dış kulak hizasında olur.

2.brankial yarık kisti en sık (% 90-95), karotid bifurkasyonseviyesinde, SCM kası önünde, internal juguler ven dışında gelişir.

3. ve 4. brankial yarık kistleri boynun alt kısmındadır.

Kesitsel incelemelerde iyi sınırlı, ince duvarlı kistik lezyon şeklinde görülür. Duvarı kontrast tutmaz (Enfekte olması dışında).

IV

T1 T2

Lenfanjiom (Kistik Higroma)

Lenfatik kanalların konjenital malformasyonudur.

Hastaların % 90 < 2 yaş.

Kapiller, kavernöz ve kistik türleri vardır.

Genellikle boyunun arka üçgeninde yerleşirler.

Mediasten ve aksillaya uzanabilir.

Ağrısız, komprese edilebilir lezyonlardır, çevre yapılara bası oluşturmaz.

Kesit görüntülerinde septalı, multiloküle kistiklezyonlar şeklinde görülürler.

İçine kanama sıktır ve bu durumda hematokritetkisi(sıvı-sıvı seviyelenmesi) oluştururlar ve sinyal değişikliğine neden olurlar.

Kanamalı lezyonda ani boyutsal artış görülür.

Teratom

Teratomlar her üç germinal tabakadaki dokularından kaynaklanan, (mature-immature ve malign histolojide) sıklıkla benign tümörlerdir.

Tüm vücut bölgelerinde izlenebilirler ancak en sık sakrokoksigeal, ön mediasten, gonadlar ve retroperitonealbölgeler etkilenir.

Baş-boyun bölgesi teratomları daha az sıklıkta olup tüm teratomların %10’unu oluştururlar.

Genel olarak kızlar daha sık etkilenir ancak malign olanlarise erkeklerde sıktır.

Tedavi total cerrahi ekzisyondur.

Dermoid Vücudun herhangi bir yerinde, baş-boyunda ise sıklıkla göz

cevresinde ve ağız tabanında izlenirler.

Dermoid kistler epitelyum ile döşeli olup sebase gland ve saçfolikülleri içerirler. Kompleks olanlar mesodermal elemanlar ( kıkırdak, kemik ve yağ ) içerir.

US unilokuler, iyi sınırlı, posterior akustik güçlenmesi olanhomejen internal ekojeniteler içerebilen (Diş, kemik ve yağ içeriğinedeniyle heterojenite gösterebilirler) lezyonlar şeklinde izlenirler.

BT düşük dansiteli, unilokuler, iyi sınırlı olup cidarındakontrastlanma izlenir.

Kalsifikasyon %50 saptanır ve lipomlardan ayrılmada yararlıdır.

Hemanjiom Vasküler orjinli benign tümör ya da nontümöral vasküler

malformasyon olarak tanımlanabilir.

Kapiller, kavernöz, epiteloid, venöz ve arteriovenözsubtipleri vardır.

Baş-boyunda orbitanın kapiller hemanjiomu ve fasial sinir hemanjiomu sık karşılaşılan durumlardır. Ayrıca intraosseöz hemanjiomlar da skalpte şişlik ile prezenteolabilmektedir.

Kesitsel görüntülerde infiltratif karakterde, düzensiz bir kitle olarak görülür ve belirgin kontrast tutar. Özellikle MR’da daha iyi gösterilen internal septalar ve vasküleryapıların oluşturduğu tipik iç yapısı ile diğer lezyonlardan çok daha kolay ayırtedilir.

Ektopik Tiroid İnsidansı 1/100.000.

Kızlarda daha sıktır ( K/E = 3/1).

Ektopik tiroid dokusu %90 lingual yerleşim gösterir.

US ile normal yerinde olmadığı, dil dokusu içersindeyuvarlak yumuşak doku kitlesi olarak izlenir.

Tiroid sintigrafisinde normal lokalizasyonun üstünde, orta hatta tutulum tipiktir.

*

*

2. Enflamatuar Reaktif LAM.

Süpüratif LAM.

Granülamatöz (Tbc) LAM.

Parotit, Sialoadenit.

Ranula, laringosel.

Retrofarengeal abse.

Dev hüc. granülom.

Reaktif LAM; sıklıkla viral, bakterial veya diğernonspesifik durumlara reaksiyon olarak oluşur.

Lenf nodları reaksiyonları follikuler, parakortikal vesinus hiperplazi şeklinde izlenir.

Uzun aks/kısa oranının > 2 ise 95% benign.

Süpüratif lenf nodları (lenfadenitis) sıklıkla B hemolitik streptokok veya S.aureus.

Ağrı, şişlik, kızarıklık ve fluktasyon.

Bilateral ise viral ( EBV, CMV).

Granülamatoz LAM; Tbc (Scrofula - King's evil).

Gelişmekte olan ülkelerde servikal lenfadenitlerektrapulmoner tbc nin en sık görülen şeklidir. Gelişmişülkelerde İV ilaç bağımlılarında ve immünsupresyonlulardasıktır.

Kızlarda bir miktar daha sık izlenmektedir.

Posterior üçgen ve derin servikal lenf nodları sıklıkla tektaraflı.

Sert veya fluktasyon verebilirler ancak süpüratif lenfnodları gibi ağrılı olmazlar ve cilt değişiklikleri gösterirler. Eğer tedavi edilmezlerse spondan cilde açılabilirler.

Peng SS, Chan PC, Chang YC, Shih TT. Computed tomography of children with pulmonary Mycobacterium tuberculosisinfection. J Formos Med Assoc. 2011;110(12): 744-9.

Parotit

Sialolitiasis

http://www.ultrasoundcases.info.Case 4.3.1 Salivary gland calculi and ductectasia.

3. Neoplastik

Lipom

Schwannom-Nörofibrom

Pleomorfik adenom

Sialoadenosis

Karotis body tm

Leiyomyom

Lenfoma

RMS

Yassı hüc. Ca

AdenokistikKarsinom

Mukoepidermoid Ca

Malign fib.histiyosis

Lipom

Yumuşak doku kaynaklı en sık benign tm.

Yumuşak kıvamlı, hareketli ve ağrısız olurlar.

Boyutları değişkendir.

Sıklıkla erişkin yaş grubunda izlenmekte olupçocuklarda daha az sıklıkta saptanır.

Schwannom-Nörofibrom

Periferik sinir kılıfı tümörleri; iyi sınırlı, heterojen içyapıda, enkapsüle görünümde, yuvarlak şekilli kitlelerşeklinde izlenirler.

T2A MR heterojen yüksek sinyal ve yoğunkontrastlanma izlenir.

Vasküler ve diğer yumuşak dokularda invazyonolmaksızın itilme yaparlar.

Lenfoma

Lenfomalar servikal malignitelerin > % 50 oluştururlar.

Hodgkin lenfoma sıklıkla alt servikal ve supra klavikular fossa tutulumu gösterir.

Non-Hodgkin üst servikal lenf nodu tutulumu gösterir.

RMS

RMS ise çocuklardaki yumuşak dokusunun en sıkmalign tm olup %35-40 baş-boyun kaynaklıdır.

2 – 5 yaş ve 15 – 19 yaşlarında pik yapar.

Agresif ve infiltratif seyirli tm.

Orbita ve kafa tabanı tutulumları servikalden dahasıktır.

4. Non-enflamatuar

Tortikollis (F.kolli).

Retansiyon kisti.

Keloid.

Scalp lezyonları (Caput succedeneum, sefal hematomve subgalel hamatom).

Yabancı cisim.

Tortikollis (fibromatosis kolli) SCM kasın kontraktürüne sekonder başın ve boynun

anormal tarafa doğru fleksiyonu ve normal tarafa dönmesi ile karakterizedir.

Fizik tedavi ilk tedavi seçeneği olup nadiren cerrahi tedavi gerekebilir.

Zor doğum, vakum veya uzamış 2. doğum evresi gibiDoğum öyküsü vardır.

Doğumda var ve küçülüyorsa CAPUT S

2-3 günlerde saptanan ve stabilse SEFALHEMATOM

DERİ

CAPUT SUCCEDANEUM

SEFAL HEMATOM

SUBGALEAL KANAMA

Galea veyaEpikranialAponeuroz

PERİOST

EPİDURAL KANAMA

KAFATASI

Teşekkürler…