om 045 sep05 binnen2 def - openbaar ministerie · tijdschrift voor het openbaar ministerie jaargang...
TRANSCRIPT
tijdschrif
t v
oor h
et
openbaar m
inis
terie
jaargang 1
1
nummer
7september 2
005
Collegevoorzitter Harm Brouwer wil van zijn medewerkers een visie horen
Lik-op-stuk in nachtelijk Renesse
Alles afwegende: in appèl bij eerwraak
opportuun
openbaar ministerie
‘Hier heb je de bal’
Een van de Middelburgse teams poseert relaxedtijdens het Beachvolleybaltoernooi op 17 juni jlwaar traditiegetrouw Breda, Den Bosch enMiddelburg aan meedoen.
Officieren Henrietten den Hartog (l) enMarleen Vermeer (Middelburg) hebben bijhun koffiegesprek wel een heel bijzonderhapje... het nieuwe gebouw in taartvormsmaakt prima. (Maar ook als werkplek bevalthet uitstekend!)
Dé allesweter van parket Rotterdam, verkeerssecretarisAndré Hoegen, krijgt op een terras in Rotterdam deschrik van zijn leven als hij door twee agenten plots inde boeien geslagen wordt. Hij wordt ‘gearresteerd’ vanwege grove verwaarlozing van zijn team. André laat,doordat hij met FPU gaat, zijn team reddeloos achter. Zij moeten het voortaan zonder Andrés kennis doen.
Op initiatief van de HTM mocht het Haagseparket een dagje bijwonen in de ‘glijdende’wereld van de trammaatschappij. Het parketmaakt daar gretig gebruik van. Officier George Rasker door de bocht.
Parketuitje ressortsparket Amsterdam naar Archeon op 30 juni jl.Fred gaat in strijd met de Romeinen!
Het Haagse parket werd op 29 juli getrakteerd op zo’n 14 liter ijs. Waarom?Han Moraal was jarig maar zelf met vakantie.Warmolt Lunsingh Tonckens offerde zichgraag op de collega’s van een ijsje te voorzien.
Met het nieuwe pand waren OM en Rechtbank Middelburgsinds deze zomer al ‘van tafel en bed’ gescheiden. Maarmet het officiele ontvlechtingsconvenant werd op 7 juli2005 de scheiding bekrachtigd. Maar ze gaan als vriendenuit elkaar. Om dat te benadrukken schonk Gerrit van derBurg de president van de rechtbank mr. Ludo van Dijke eenvaas met symbolische betekenis.
De Maastrichtse officieren van justitie, gefotografeerd ergens in het mooie Limburg tijdens een door Jacques van Eck (HO)georganiseerde officierenwandeling.
‘Afscheid met een glimlach’;Leo Naaktgeboren neemtna 34 jaar afscheid van parket Haarlem!
achterom
tijdschrif
t v
oor h
et
openbaar m
inis
terie
jaargang 1
1
nummer
7september 2
005Inhoudopportuun
Opportuun, 11e jaargang nr.7, september 2005Verschijningsdatum 11e jaargang, nr. 8: 6 oktober 2005
Opportuun is het tijdschrift voor en van het Openbaar
Ministerie. Het blad wordt gratis verstrekt aan de mede-
werkers van het OM en andere geïnteresseerden. Het blad
verschijnt tien keer per jaar. De redactie is verantwoordelijk
voor de inhoud van het blad. Aan de in Opportuun verstrekte
informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaan.
Eindredactie: Pieter Vermaas
Redactieraad: Ryan Lievaart, Loes Borghuis, Heleen
Rutgers, Hans Wesselink, Marcel Wolters
Vaste medewerkers: Linda Bregman Mirelle Herlfterkamp,
Anne Hoeksema, Angela Kaptein, Sjaak Klunder, Karin
Mensink, Manon Nooteboom, Juriaan Simonis, Koos Spee.
Aan dit nummer werkten verder mee: Merije Bakker,
Evert Boerstra, Jeichien de Graaff, Miek Smilde, Jan
Hoekman, Irene Gonzales,
Foto omslag: Gerhard van Roon
Ontwerp: Barlock, Den Haag
Druk: Zijlstra Drukwerk, Rijswijk
Oplage: 6.900
Redactieadres: Voorlichtingsdienst OM, kamer 423,
Prins Clauslaan 16, Postbus 20305, 2500 EH Den Haag.
Telefoon: 070 – 33 99 840. E-mail: [email protected].
Abonnementenadministratie: Stuur de adreswikkel
met de aangebrachte wijzigingen naar het redactieadres,
of mail de wijzigingen naar [email protected].
Colofon
openbaar ministerie
3 – Alles afwegende: ‘Een heel gewiekste familie’
5 – Rechtstreeks: ‘Foto’s van voetbalvandalen op internet: een goed idee?’www.om.nl peilde de meningen
6 – ‘Hier heb je de bal, doe maar voor.’ Harm Brouwer gruwt van “turbowoorden-missies”
9 – Uit den lande: Draaiboek WK Voetbal –20 voorzag in een aanslag
10 – Reportage: Zon, zuipen en zooien. Zeeuws Zomerteam geeft lik-op-stuk bij recreatiecriminaliteit
12 – Kennismanagement slaat aan. Tijdens workshops regent het suggesties
14 – Europa: ‘Ook wij zijn boevenvangers.’ Eurojust en Europees JustitieelNetwerk kampen met bureaucratisch imago
16 – Uit den lande: Haagse veelpleger supersnel voor de rechter
17 – Het OM Verandert: DVOM pioniert in Dordrecht. Eerste financiëledienstverleningsorganisatie moet kwetsbaarheid verminderen
18 – Agenda
– OM en Tiscali verlengen samenwerking– Oproep OR-verkiezingen
19 – Personalia
20 – Uitgelicht: Dreigt spelverruwing in het strafrecht?
21 – Beleid en regels
22 – Internationaal
23 – Verkeer
24 – AchterOM
23
opportuun n
ummer
7 –
2005
Gebruik maken van een voertuig door een
ander dan de tenaamgestelde
Gerechtshof Leeuwraden 27 april 2005 WAHV
05/00126
Betrokkene was, onder achterlating van haar op
haar naam gestelde auto, door mishandeling
door haar partner in een blijf-van-mijn-lijfhuis
beland. In de periode van haar verblijf in dat huis
bleken diverse verkeersovertredingen te zijn
begaan met haar voertuig. Door het niet binnen
de termijn stellen van zekerheid werd het beroep
van betrokkene niet-ontvankelijk verklaard. Het
hof overweegt ten overvloede dat het derhalve
niet toekomt aan een inhoudelijke beoordeling
van de zaak, met name ook niet aan de beoorde-
ling van de vraag in hoeverre de betrokkene in
de door haar geschetste uitzonderlijke omstan-
digheden nog in staat is geweest de 'verant-
woordelijkheid te nemen voor haar beslissing
een ander gebruik te laten maken van het op
haar naam staande voertuig'. (vgl. EHRM 29
oktober 2004, 66273/01, VR 2005,1).
Doorgetrokken streep?
Gerechtshof Leeuwarden 11 mei 2005 WAHV
05/00385
Betrokkene vond de opgelegde sanctie onbillijk
omdat de betreffende streep tussen de rijstroken
op de weg zodanig was versleten dat er niet
meer gesproken kon worden van een doorge-
trokken streep. Bovendien was op het tijdstip
waarop de gedraging heeft plaatsgevonden don-
ker en werd de zichtbaarheid van de streep ver-
slechterd door vuil en pekel op het wegdek. De
betrokkene is van mening dat strepen duidelijk
dienen te zijn. Hij heeft zijn verweer ondersteund
met foto's en met de verklaring van een deskun-
dige, P.M. Gr.
Het hof overweegt dat als uitgangspunt geldt dat
het niet ter beoordeling van de weggebruiker
staat of een verkeersteken overeenkomstig de
voorschriften en aanbevelingen is geplaatst. Dat
is slechts anders in het geval de situatie klaar-
blijkelijk zo afwijkend is van die waarop het ver-
keersteken betrekking heeft dat bij gevolg geven
aan dat teken de veiligheid op de weg in gevaar
zou worden gebracht (vgl. HR 4 december 1984,
VR 1985/39 en Hof Leeuwarden 15 mei 2002, VR
2002/192). Dat is in casu niet het geval. Het hier
overwogene brengt mee dat het hof geen
waarde hecht aan de verklaring van 22 novem-
ber 2004 van P.M. Gr. (schilder van beroep).
Gemandateerde beslissing?
Gerechtshof Leeuwarden 11 mei 2005 WAHV
04/01652
Betrokkene heeft aangevoerd dat niet is geble-
ken dat de officier van justitie de uitoefening van
zijn beslissingsbevoegdheid conform artikel 126,
tweede lid, van de Wet op de Rechterlijke
Organisatie (Wet RO) heeft opgedragen aan een
andere bij het parket werkzame ambtenaar.
Evenmin is gebleken dat het hoofd van het par-
ket daarmee heeft ingestemd. Naar de opvatting
van de betrokkene vereist deze regeling voorts
dat wordt meegedeeld welke officier van justitie
aan welke ambtenaar de uitoefening van zijn
bevoegdheid heeft opgedragen en is vermelding
van de naam van de gemandateerde dan wel van
de officier van justitie essentieel. De betrokkene
stelt dat het duidelijk is dat degene die de
bevoegdheid op naam en onder verantwoorde-
lijkheid van de officier van justitie heeft uitge-
voerd daartoe niet gekwalificeerd was. Het hof
overweegt dat artikel 7:26, derde lid, Algemene
Wet Bestuursrecht bepaalt dat de beslissing
wordt bekendgemaakt door toezending of uitrei-
king aan degenen tot wie zij gericht zijn.
Hoofdstuk 7 bevat niet een voorschrift dat ertoe
strekt dat de beslissing van de officier van justi-
tie moet zijn voorzien van de naam van degene
door of namens wie de beslissing is benomen, en
evenmin dat de officier van justitie bij de
bekendmaking van zijn beslissing dient te ver-
melden dat de bevoegdheid om de beslissing te
nemen is overgedragen aan een andere op het
parket werkzame ambtenaar, en dat deze over-
dracht met instemming van het hoofd van het
parket is geschied. Dergelijke voorschriften
vloeien evenmin voort uit art. 126 Wet RO.
Voorzover de gemachtigde heeft aangevoerd dat
degene die feitelijk de beslissing op het beroep
tegen de inleidende beschikking heeft genomen
daartoe niet gekwalificeerd was, is het hof van
oordeel dat zulks niet blijkt uit het dossier en dat
de betrokkene deze stelling op geen enkele wijze
aannemelijk heeft gemaakt. Volgt bevestiging
van de beslissing van de kantonrechter tot onge-
grondverklaring van het beroep.
Verenigbaarheid van artikel 5 WAHV met de
Grondwet van de EU?
Gerechtshof Leeuwarden 15 juni 2005, WAHV
05/00601
De betrokkene (Duitser) stelt zich op het stand-
punt dat het opleggen van een administratieve
sanctie aan de kentekenhouder van het voertuig
-i.p.v. aan de feitelijk bestuurder van het voertuig
ten tijde van de gedraging- in strijd is met het
vermoeden van onschuld zoals neergelegd in
“artikel 48 der Charta der Grundrechte der
Europäischen Union (2000/C364/01, 7)” . Het hof
overweegt dat het niet kan oordelen over de ver-
enigbaarheid van artikel 5 WAHV met het ver-
moeden van onschuld zoals neergelegd in de
(ontwerpverdragen van de) Grondwet van de
Europese Unie, nu deze Grondwet niet in wer-
king is getreden. Ten overvloede overweegt het
hof dat het Europese Hof van de Rechten van de
Mens bij beslissing van 19 oktober 2004 (EHRM
19 oktober 2004, nr. 66273/01) heeft overwogen
dat toepassing van art. 5 WAHV niet onverenig-
baar is met het vermoeden van onschuld zoals
neergelegd in art. 6 lid 2 van het Verdrag van de
Rechten van de Mens en de Fundamentele
Vrijheden. Volgt bevestiging van de beslissing
van de kantonrechter tot ongegrondverklaring
van het beroep.
Zie verder op OMtranet:
–Getuige niet gehoord door de kantonrechter
Gerechtshof Leeuwarden 4 mei 2005 WAHV
05/00268
–Voetganger voor laten gaan
Gerechtshof Leeuwarden 25 mei 2005, WAHV
04/01182
–Handelaarskenteken niet op de voorge-
schreven wijze gebruiken
Gerechtshof Leeuwarden 8 juni 2005, WAHV
05/00383
–Houderschap Wet op de motorrijtuigenbe-
lasting (WBM) valt niet in alle gevallen
samen met het kentekenhouderschap in
de zin van de Wet aansprakelijkheidsver-
zekering motorrijtuigen (WAM)
Hoge Raad 10 mei 2005, strafkamer nr.
00314/05 H; JWR 2005, 46
–Tijdens het rijden een mobiele telefoon
vasthouden
Gerechtshof Leeuwarden 29 juni 2005, WAHV
05/00015
–Behoudens in noodgevallen gebruik-
maken van de vluchtstrook
Gerechtshof Leeuwarden 22 juni 2005, WAHV
05/00537
–Verenigbaarheid van artikel 5 WAHV met
de Grondwet van de EU?
Gerechtshof Leeuwarden 15 juni 2005, WAHV
05/00601
verkeer
Tekst: Koos SpeeVoor complete teksten, bel 0346-33 33 10
3
opportuun n
ummer
7 –
2005
Twee doden en een schutter die blijkt
familie te zijn. Je zou denken dat het
onderzoek niet al te ingewikkeld zou
worden’, zo zegt officier van justitie Ayla
Ekiz. Zij kreeg na een paar dagen binnen
het regioteam Noord/Feijenoord van het
Rotterdamse parket de leiding over het
onderzoek. Maar de schutter was weg, en
bleef zes weken onvindbaar.
‘Prioriteit werd het achterhalen waar die
jongen zat. Al snel stond de hele familie
onder de tap. Maar ze zeiden niet veel. Het
was een heel gewiekste familie.’ Dat bleek
alleen al wanneer er iemand belde die ken-
nelijk niet in het complot zat. ‘Dan belde
oma uit Turkije. Die wilde weten waarom
haar zóón dat had gedaan. Dan werd het
gesprek afgekapt, of de hoorn werd gewoon
op de haak gegooid.’
Na zes weken werd Ekiz zelf gebeld door een
advocaat. Hij wilde de jongen bij haar afle-
veren, zodat ze hem zelf kon aanhouden.
‘Ik heb gezegd dat hij maar naar een politie-
bureau moest gaan. Dat is ook gebeurd.’
En daar wilde de 15-jarige vervolgens niets
zeggen. ‘Hij beriep zich op zijn zwijgrecht.
Kennelijk was hij zes weken lang gedrild.
En dat houdt hij nog steeds vol.’
Doorbraak forcerenOndertussen hadden het politieteam en
officier van justitie Ekiz wel duidelijk het
vermoeden dat de jongen niet alleen verant-
woordelijk was voor de moorden. ‘Je boeren-
verstand zegt: hier moet iets anders achter
zitten. Toen er ook nog informatie van de
Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE)
binnenkwam dat de vader van de jongen
erachter zat, en er nog steeds over de tap
niets binnenkwam, ondanks het feit dat die
jongen inmiddels vast zat, hadden we echt
het idee dat nagenoeg de hele familie ervan
af wist. Toen heb ik op een gegeven moment
maar besloten om de hele familie op te pak-
ken, ook om een doorbraak te forceren.’
Vader, moeder, de oudste zoon, en twee
neven die ervan verdacht werden Emrah te
hebben vervoerd, werden opgepakt. En in
ALLES AFWEGENDE
‘Een heel gewiekste familie’
Het is 31 mei 2002. Voor haarhuis aan de Persoonsdam in deRotterdamse wijk Feijenoordwordt de 35-jarige Ayse neer-geschoten. Haar kersverse 26-jarige echtgenoot Mitkowordt ook beschoten, voor deogen van de dan 11-jarige en13-jarige dochters van Ayse.Mitko is op slag dood, Ayseoverlijdt twee uur later in hetziekenhuis. Getuigen zijn er inovervloed. En allemaal, ook detwee meisjes, wijzen ze meteendezelfde schutter aan: Emrah,de dan 15-jarige neef van hetslachtoffer.
‘
Ovj Ayla Ekiz: ‘De
familie heeft heel erg
op me gescholden.’
opportuun
4
5
opportuun n
ummer
7 –
2005
Een effectieve maatregel dus, maar
vindt de bezoeker van om.nl hiervan?
Zij konden reageren op de stelling:
‘Foto’s van voetbalvandalen op internet:een goed idee.’
In totaal gaven 29 bezoekers hun mening.
76% vindt het inderdaad een goed idee, 24%
is tegen. Tegenstanders wijzen op de moge-
lijkheid dat ‘onschuldigen te boek komen te
staan als crimineel.’ ‘Liever honderd schul-
digen vrij, dan één onschuldige vast!’, vult
een andere bezoeker aan.
Er zijn ook fellere reacties: ‘Ik vind het wal-
gelijk dat door onkunde van het OM er op
deze wijze inbreuk op privacy moet worden
gemaakt van medeburgers.’ ‘En straks ook
de foto’s van de man die langs de kerk wild-
plaste en van Marieke (9) die haar tong uit-
stak tegen een oude oma?’ Waar ligt de
grens?
Maar de meeste bezoekers vinden het een
prima opsporingsmiddel. ‘Waar is de tijd
gebleven dat pa met zijn gezin naar voetbal
kon zonder bang te zijn?’ Het privacy-argu-
ment van de tegenstanders wordt met de
grond gelijk gemaakt: ‘Het valt mij zwaar
tegen dat er nog mensen zijn die dit gedrag
gaan lopen verdedigen en ach en wee over
de privacy van de mensen op de foto’s gaan
zeuren. Die hooligans hebben elk recht op
clementie en barmhartigheid verloren.’ Een
andere bezoeker vindt: ‘Aangezien je zelf
kunt kiezen om mee te gaan in het voetbal-
vandalisme verspeel je ook zelf je recht op
privacy.’
Er worden ook suggesties gedaan: ‘Verder
uitwerken door ze alle schade te laten beta-
len’ en ‘Laat ze zelf de rotzooi maar eens
opruimen.’ Zelfs: ‘Misschien dat zoiets ook
kan met veelplegers en dergelijke, zodat
zij herkenbaar zijn en in hun activiteiten
geremd worden.’ Dat doet denken aan
het idee om foto’s van winkeldieven in de
etalage te plaatsen. En dat is weer een heel
andere discussie…
Heeft u ook een mening over dit onderwerp?
Het forum is nog geopend op om.nl > vragen
> opinie.
TEKST: Manon Nooteboom
ILLUSTRATIE: Sjaak Klunder
‘Waar is de tijd dat je metpa naar voetbal kon?’De Rotterdamse politie plaatste in mei zo’n vijfhonderd foto’s van relschoppers op internet. Zij hadden zich misdragen na de wedstrijd Feyenoord - Ajax. Het bleek te werken; veel voetbalvandalenmeldden zich nadat ze hun foto op het web zagen staan. Anderen werden aangehouden na telefoni-sche tips. Enkele maanden later werden foto’s op internet geplaatst van vandalen tijdens deVierdaagsefeesten in Nijmegen.
RECHTSTREEKS
Reageren op een stelling op www.om.nl
de woning van vader Besir A. werd huiszoe-
king gedaan.
‘Dat leverde wel wat op. Moeder begon een
beetje te praten en één van de neven ook.
Bovendien vonden we een schouderholster,
waarin volgens mij het wapen gezeten had
van Besirs broer Harun, de eerste man van
Ayse. Ik ben ervan overtuigd dat Ayse en haar
nieuwe partner met dat wapen zijn dood-
geschoten, maar het is nooit gevonden.’
Want dat bleek uit het overigens summiere
verhaal van de vrouw van Besir, de moeder
van Emrah. Besir zou het niet eens zijn
geweest met het nieuwe huwelijk van Ayse,
en het feit dat zijn nichtjes nu door een
Bulgaarse Turk zouden worden opgevoed.
Eerwraak dus, al heeft Ayla Ekiz daar haar
bedenkingen bij.
Som geld‘Zelfs voor Turkse plattelandsbegrippen,
zou dit namelijk uitzonderlijk zijn. Harun
was immers al tien jaar dood. En Ayse heeft
ondanks het feit dat het niet “hoefde”,
toestemming gevraagd voor haar nieuwe
huwelijk. Ik denk dat het Emrah vooral is
aangepraat dat het hertrouwen van zijn
tante binnen de Turkse cultuur niet accep-
tabel zou zijn. Uit een onvoorwaardelijke
loyaliteit aan de familie heeft hij als jongste
telg deze “schone taak” op zich genomen.
Er zitten dus, in ieder geval voor Emrah,
elementen van eerwraak in deze zaak.’
Voor Besir was er naar de stellige overtui-
ging van ovj Ekiz een ander belang. ‘Harun
is in 1992 doodgeschoten gevonden bij het
Brielse Meer, met twee anderen. Ik denk dat
hij een “rising star” was in het Turkse crimi-
nele circuit. Het kan heel goed zijn dat er
ergens een grote som geld was, en dat Besir
een groot financieel belang had bij de dood
van Ayse.’
De vrouw van Besir vertelde ook dat aan-
vankelijk haar 19-jarige oudste zoon Yavuz
bij haar gekomen was met het verhaal dat
zijn vader hem gevraagd had de nieuwe
man van Ayse dood te schieten. Dat had zij
Yavuz uit het hoofd gepraat, en ze had Besir
met dat verhaal geconfronteerd. Die zou
haar gezegd hebben dat het een grapje was.
Het was niet serieus bedoeld.
Al snel trok iedereen zijn verklaring weer in,
maar Besir en Emrah bleven vastzitten op
verdenking van moord, en medeplegen van
moord.
Emrah moest het eerst voorkomen bij de
rechtbank. In januari 2003 werd hij veroor-
deeld tot één jaar jeugddetentie en plaat-
sing in een jeugdinrichting (PIJ). ‘Ik heb
bewust eerst de zaak tegen de jongen aan-
gebracht, in de hoop dat hij toch zou gaan
praten na een veroordeling. Maar dat bleek
ijdele hoop. Hij hield al acht maanden zijn
mond stijf dicht. En nog, zoals onlangs
bleek bij de verlenging van de PIJ.’
VaderDaarna kwam in februari 2003 de zaak tegen
zijn vader. ‘Ik ging met een goed gevoel die
zaal in. Het stond voor mij als een paal
boven water dat hij de opdrachtgever was.
Hoewel de hele familie min of meer in koor
riep dat Emrah het gedaan had, nog voor hij
was aangehouden, zeiden ze ook allemaal
dat ze niet wisten waarom. En dat is één van
de weinige dingen die Emrah wel gezegd
heeft bij de behandeling van zijn eigen zaak.
Hij zag zijn tante niet vaak, en hij had niks
tegen haar. Dat Besir de opdrachtgever was
bleek uit de inmiddels weer ingetrokken
verklaringen. Het bleek ook uit wat hijzelf
bijvoorbeeld zei toen de beperkingen eraf
gehaald waren en hij weer contact mocht
hebben met zijn familie.’
Zo werd het eerste bezoek van zijn familie in
het huis van bewaring direct afgeluisterd.
‘Zijn oudste en jongste zoon en dochter
kwamen. Moeder niet. Duidelijk werd dat
pa erg teleurgesteld was in zijn vrouw, héél
boos op de neef die gepraat had, en héél
trots op Emrah. Hij noemde hem “mijn
leeuw” en dat is in het Turks heel wat. Zijn
9-jarig zoontje zei nog iets over het holster,
maar daar werd gauw overheen gepraat.’
Ekiz ging met een goed gevoel de uitspraak
tegemoet. ‘In het licht van de huidige juris-
prudentie kon je tot een bewezenverklaring
komen.’ Maar dat gevoel was fout. Na een
voorarrest van acht maanden en eis van
twintig jaar wegens medeplegen moord
werd Besir vrijgesproken. ‘Ik ben direct in
appèl gegaan, dezelfde dag nog.’ Besir werd
vrijgelaten. ‘Hij ging er meteen vandoor,
naar Turkije. Daar zit hij nog.’
In appèlBij de behandeling van het hoger beroep
werkte Ekiz nauw samen met de zaaks-
advocaat-generaal bij het ressortsparket in
Den Haag. ‘Dat was een intensieve, goede
samenwerking tussen de eerste en tweede
lijn.’ En daar liep het beter af. Besir werd in
april 2004 conform de eis tot twintig jaar
wegens het medeplegen van moord veroor-
deeld.
Dit jaar is het cassatieberoep verworpen.
‘En nu heb ik contact met de executie-AG.
Eigenlijk hoop ik dat Turkije gaat uitleveren,
want ik wil hem hier vast zetten.’
De – Turkse – achtergrond van Ekiz heeft
naar haar stellige overtuiging geen rol
gespeeld bij het bepalen wie de zaak moest
gaan doen. ‘Ik sta daar in de rechtszaal als
instituut.’
Het was misschien wel gemakkelijk, zo zegt
ze zelf. ‘Je doorgrondt de familiebanden en -
verhoudingen misschien wat sneller en
beter. En bij het afluisteren versta je alles.
Ik kwam wel eens aan de orde en ik weet ook
hoe ze mij genoemd hebben. De vertaling
was dan wat netter geformuleerd. Ze heb-
ben heel erg op me gescholden!’
TEKST: Jeichien E. de Graaff
FOTO: Joop Reyngoud
Als snel trok iedereen zijn verklaring weer in
7
opportuun n
ummer
7 –
2005
opportuun
6
‘Verwacht niet dat ik bij binnen-
komst met grootse visies en ver-
gezichten op het Openbaar
Ministerie kom.’ Hij deed de uitspraak vorig
jaar maart in Opportuun, kort voordat hij
startte als procureur-generaal. Het is half
augustus 2005 en Harm Brouwer, inmiddels
voorzitter van het College van pg’s, heeft
zestien maanden gehad om zich een visie
te vormen. Inmiddels mag het OM wel een
visie van zijn eerste man verwachten.
‘Vind je?’ Harm Brouwer draait de rolver-
deling tijdens het interview direct om. ‘En
waarom vind je dat?’
Omdat OM’ers willen weten waar de super-pgmet zijn club naartoe wil.
‘Aan “super-pg” heb ik een volstrekte
hekel. Door de wetgever is het nadrukke-
lijk zo georganiseerd dat super-pg niet
bestaat. Er is binnen het OM niet één per-
soon die alle touwtjes in handen heeft.
Dat de voorzitter wel het boegbeeld van
een organisatie wil zijn, is evident, anders
moet je die baan niet willen, maar dat is
wat anders.’
En wat heeft het boegbeeld dan aan visie?‘Waarom vind jij dat nou zo belangrijk?’
Eh, omdat mensen daaruit kunnen afleidenwelke gevolgen dat voor hen kan hebben.
‘Als je in het OM een functie hebt, zit je er
voor de organisatie, niet louter voor je
zelf; dat moet het uitgangspunt zijn.
Waarom is die visie nou zo belangrijk?’
Mensen willen weten hoe Harm Brouwerdenkt over de politie, over de relatie met de minister, over de taak van het OM bij
terrorisme en het spanningsveld tussen…‘Kijk, nu ik die vraag bij je terugleg, zoek je
het direct in de breedte. Dat geeft precies
aan waarom ik zo aarzelend ben om die
visievraag even pats-boem te beantwoor-
den. Ik vind het veel interessanter om de
visie van een ander te horen dan dat ik in
een paar mooi gekozen woorden kom tot
een statement. Wie dat leest, is het een
paar regels verder vergeten, want het zijn
altijd obligate antwoorden als het gaat om
visies. Dus wat is jóuw visie? Ik bedoel, we
werken met 4300 mensen in deze organi-
satie. Het opleidingsniveau is fenome-
naal: van MBO tot universitair. Een zeer
geëngageerde populatie, dat heeft me
binnen het OM altijd getroffen: ik ken
geen organisatie waar men vanuit zo’n
sterk gevoelde taakstelling werkt. Een
enorme loyaliteit met tamelijk lange
dienstverbanden.’ Dan theatraal: ‘En dan
gaat die hele organisatie naar Harm
Brouwer kijken en zeggen: wat is nou je
visie? En dan gaan er 4300 monden open
en dan pakt Brouwer de pollepel en voedt
dan ieder van die monden met een visie?
Dan zeg ik, jongens, jullie lopen hier alle-
maal langer mee dan ik. Hier heb je de bal
en doe maar eens voor.’
U hebt het niet zo op mission statements opvisitekaartjes?
‘Ik heb inderdaad een hekel aan dat
woord.’ Trekt een vies gezicht. ‘Míssie.
Ik heb de missie in 1996 meegemaakt en
vervolgens gezien waar het misging. Met
die míssie. Alsof je een visie even in een
paar turbowoorden kunt onderbrengen.
Daarmee ga je je hele taakstelling veren-
gen, terwijl het voor je missie juist de
kunst is rekening te houden met het heel
brede terrein dat de rechtshandhaving is.
Ik kom wel eens tegen dat een mission
statement op de kamer van deze of gene
hangt. Dan denk ik: hoe zullen die men-
sen die hier werken dat nou ervaren?
Volgens mij ervaren ze helemaal niets.’
Een driezinnenmissie heeft voor hem
geen waarde bij het uitzetten een OM-
koers. Belangrijker vindt Brouwer het om
een inschatting te maken van het krach-
tenveld waarin het OM zicht beweegt. Een
‘buitengewoon interessante tijd’, vindt hij
het: de besteldiscussie over de politie, de
commissie-Leemhuis die een concern-
model voor de politie bepleit, de missie-
/visienota “Politie in ontwikkeling” van de
politie zelf, en de soms ongrijpbare dis-
cussie over één ministerie van Veiligheid.
“Leemhuis”, politie, Justitie, BZK en ande-
re ministeries, Kamer en bewindsperso-
nen – niemand tornt aan de OM-kerntaak
van opsporing, vervolging en executie.
‘Die kerntaak, die al meer dan honderd
jaar in de wet staat, blijft onveranderd. In
die lijn blijft het gezag onaangetast. Dat
stelt gerust.’
Hoe belangrijk is dat onderscheid tussen
begrippen gezag en beleid (en beheer en
bestuur) nu? Wat zich in de studeerkamer
nog laat scheiden, fietst in de praktijk
dwars door elkaar heen. In dat grijze
gebied kiezen veel hoofdrolspelers in de
aansturing van de politie voor de prakti-
sche polder-oplossing: als de onderlinge
verhoudingen maar goed zijn, komen we
er samen wel uit. Brouwer schaart zich
niet onder hen. Schampert: ‘Jaja, prachtig
hoor. Maar dat is juist de makke waaraan
het OM geleden heeft, want als je niet
oppast krijg je uiteindelijk een verant-
woordelijkheid toegeschoven zonder dat
je de bevoegdheden hebt. In een land
waarin het veiligheidsprobleem onge-
looflijk gepolitiseerd is, is voor het OM
een heldere positionering buitengewoon
belangrijk: Dít – en niet meer of minder –
is mijn taak; dit mijn verantwoordings-
gebied; en dit zijn de bevoegdheden die ik
heb om die verantwoordelijkheid ook te
kunnen dragen.’
Mocht hij vroeger graag de schouders in
een kluwen rugbyspelers zetten, tegen-
woordig zijn hobby’s nauwelijks aan
Brouwer besteed. Ja, “rijk eten” daar
houdt hij wel van, een fles krachtige wijn
mag hij graag ontkurken. En de politieke
romans van John le Carré waardeert hij,
maar van de auteur verschijnt eens in de
drie jaar een nieuw boek, dus zoveel tijd
kosten die hobby’s niet. Geen probleem,
want: ‘Ik houd van hard werken en van
resultaten halen. Daarbij ben ik heel
direct en ik ben me ervan bewust dat niet
iedereen daar tegen kan. In het College en
daarbuiten knok ik voor mijn standpun-
ten, maar als ik mijn zin niet krijg, dan
helpt het niet om daar halszaken van te
gaan maken, dat heb ik wel geleerd. Als
het niet op de korte termijn kan, dan sla
ik het op en probeer ik het op de lange
termijn. Ik geef niet snel op, al mag ik
soms graag relativeren.’
In het College komen toch besluiten langs diebelangrijk zijn voor de rechtstaat Nederland?
‘De rechtstaat Nederland – mijn hemel:
de rechtstaat Nederland… Nou ja het gaat
in ieder geval om beslissingen die belang-
rijk zijn voor de organisatie van de straf-
rechtelijke handhaving van de rechtsorde.
Dat is slechts één deel van de rechtstaat,
dus laat daar de relativering beginnen.’
Nee, dikdoenerij is geen familietrek.
Tijdens een toespraak eind mei voor stu-
denten wees hij op een telefoongesprek
dat hij voerde met broer Rob – die in de
hotelbranche in de VS the American
dream heeft verwezenlijkt. Met Harm ging
het ook aardig, kreeg Rob te horen; het
voorzitterschap van het College wachtte
hem. ‘Maar na een korte stilte vroeg Rob
mij enigszins verwijtend: “Where dit it all
go wrong?”’
De analyse van zijn beide kinderen is
identiek, weet Brouwer. ‘Zij zeggen dat
wanneer je collegevoorzitter kunt worden,
je het bij Philips waarschijnlijk ook ver
zou hebben gebracht, zij het tegen een
salaris dat vijf à zes keer hoger ligt dan dat
van pg. Voor hen ben ik dan ook een grote
sukkel.’
Waar alles dan fout ging? Toen hij 36 was,
zegt Brouwer, en van Philips overstapte
naar de rechterlijke macht. ‘Een loopbaan
van elf jaar in het bedrijfsleven, met rede-
lijke vooruitzichten, heb ik bewust ingele-
verd voor een functie bij de rijksoverheid.
Ik wilde niet alleen kiezen voor mezelf en
mijn portemonnee, maar heb ook ge-
tracht een bijdrage te leveren aan de
samenleving, het dienen van het algemeen
belang, al weet ik dat dat pathetisch
klinkt. En de consequenties heb ik vol-
gaarne aanvaard. Kijk, geen geld is een
‘Hier heb je de bal, doe maar voor’Harm Brouwer wil een visie van zijn medewerkers horen
‘Ik wilde nietalleen kiezenvoor mijn portemonnee’
Hij heeft nauwelijks hobby’s.De vroegere rugbyspeler Harm Brouwer houdt ervanzijn schouders te zetten onderorganisatieverandering. Denieuwe voorzitter van hetCollege van pg’s gruwt van“turbowoorden-missies” enbegrijpt de interne kritiek overterughoudend mediabeleid. ‘Ik zie dat we daar zwak infunctioneren.’
9
opportuun n
ummer
7 –
2005
opportuun
8
ramp, maar buiten dat: ik vind geld hele-
maal niet zo interessant. Mij zal je niet in
peperdure villa’s zien wonen of in dure
auto’s zien rondrijden: geldverspilling. Ik
wórd gereden? Ik ga vaak met de trein naar
Den Haag. Dat doe ik heel bewust, ik vind
het heerlijk om onder de mensen te zijn.’
Met zijn liefde voor veranderingsmanage-
ment (‘Het OM Verandert’) en inzetten
van ICT (GPS) toont Brouwer zich binnen
de rechterlijke macht een modern mana-
ger. Als parketten dezelfde taken verrich-
ten, ben je verplicht na te gaan of je kunt
standaardiseren ‘langs de lijnen van best
practices’ en vervolgens concentreren en
centraliseren. En, draait hij met de hand
een cirkel over tafel, de vrijgekomen capa-
citeit investeer je weer elders. Dat het OM
zelf kiest voor verandering maakt hem
trots. ‘Het gebeurt niet omdat er wegens
geldgebrek het mes in moet of omdat het
kalf verdronken is. Niemand dwingt ons
hiertoe.’
Een gestandaardiseerde organisatie
optuigen is echter wat anders dan van
rechtshandhavingsbeleid een eenheids-
worst maken vanuit strenge, van bovenaf
gedicteerde kaders. Om tot rendement te
komen moet je mensen vrijheid – volgens
Brouwer geen synoniem van autonomie –
geven om inhoudelijk te beslissen. Ook in
het kleine Nederland zijn er genoeg regio-
nale verschillen. ‘Die couleur locale en dat
regionale element moeten altijd een
plaats krijgen in de rechtshandhaving.
Neem dat hele gedoe rond de kievits-
eieren in Friesland. Als je vanuit Brusselse
richtlijnen komt tot een inperking van
wat eeuwenlang een cultuur is, dan kan
ik me voorstellen dat Friezen zeggen:
“Waar bemoeit Brussel zich mee, zijn er
geen belangrijker dingen?” Daarom is
het ook belangrijk dat het OM met negen-
tien arrondissementen in de provincies
verankerd blijft. Een situatie dat er in
Leeuwarden geen arrondissementsparket
meer zou zijn, is voor mij ondenkbaar.’
Brouwer leunt achterover in zijn stoel,
vouwt de handen achter het hoofd en
tuurt uit het raam, richting het ministerie
van Buitenlandse Zaken. Vijf, tien, negen-
enveertig seconden gaan in stilte voorbij.
De vraag was wat een zwak punt van het
OM is. Aarzelend: ‘Als OM hebben we een
oriëntatie op wet en recht, dat moet ook.
Maar er is ook nog zoiets als een sterk
gepolitiseerde Haagse werkelijkheid, die
niet altijd snapt wat we doen.’ Stopt weer
en heeft dan zijn woorden gevonden: ‘En
op dat niveau schieten we nog wel eens
tekort in onze voorlichting: Lég nou eens
uit waarom je het doet zoals je het doet.
Dan zijn wij erg defensief, roepen we de
privacy-wetgeving erbij, verklaren we ons
snel onbegrepen. En als we niet oppassen
gaan we er schouderophalend aan voorbij
– ik merk dat ook aan mezelf. Je moet je
zelf de vraag stellen: heb ik er alles aan
gedaan om waar we mee bezig zijn, toch
verklaarbaar te maken? Dat is iets wat met
name ook het College zelf regardeert; ik
zie dat we daar zwak in functioneren – dat
was ook een van de klachten die ik tijdens
mijn rondje door OM-land hoorde: het
terughoudende mediabeleid. Deze orga-
nisatie heeft er behoefte aan dat als het
OM onder vuur komt te liggen, dat een
college zich dan niet verschuilt, maar
komt uitleggen wat er aan de hand is en
vervolgens volledig achter de organisatie
gaat staan.’
Het College is een mannenbolwerk. Zou hetmeer een afspiegeling van de samenlevingmoeten zijn?
‘Heel graag. Ik zou dolgraag meer vrou-
wen – niet eentje, geen excuus-Truus – in
het College willen zien – een probleem
dat je ook ziet op het niveau van hoofdof-
ficieren. Maar ze zijn er niet en dat vind ik
vervelend. We zoeken niet goed genoeg?
Nee, dat is altijd wat ons dan weer verwe-
ten wordt. Maar er is nog te weinig animo
voor. Maar ik verzeker je: binnen tien jaar
is dat sterk veranderd. Als je bestand voor
vijftig procent uit vrouwen bestaat, is het
raar dat er allemaal mannen in het college
zitten. Nou ja, misschien zoeken we nog
wel niet genoeg. Maar het onderwerp
speelt iedere keer bij ons: bij de benoe-
ming van hoofdofficieren en collegeleden,
het staat altijd boven aan de agenda.’
Het OM kan goed uit de voeten op het
terrein van terrorisme, meent de college-
voorzitter. ‘We leveren een belangrijke
bijdrage aan de bestrijding van terro-
risme, in een heel goede samenwerking
met de AIVD en de Nationaal Coördinator
Terrorismebestrijding. We krijgen alle
ruimte vanuit onze taakstelling die rol
daadwerkelijk in te vullen.
We gaan in rechtszaken helemaal niet zo
vaak op ons bek, hoe kom je daar nu bij?
Er worden wel eens terreurverdachten
vrijgesproken omdat de wetgeving niet
adequaat was – die is nu aangepast. Soms
moet je nog op basis van dat oude recht
vervolgen, dat is wel eens moeilijk uit te
leggen. Maar nee, ik voel me helemaal
niet ongemakkelijk op het terrein van
terrorisme. Ja, dat velen binnen het OM
intensief, dag en nacht daarmee bezig
zijn, dáár voel ik me ongelukkig bij, want
het trekt een enorme wissel op het werk
van de mensen.’
Tot slot: nog een dringende boodschap aanhet land? Een mission statement of zo?
‘Jeetje man, hou nou eens op. Ben je hele-
maal gek geworden; doe gewoon.’
TEKST: Pieter Vermaas
FOTO: Gerhard van Roon
Om het zekere voor het onzekere te nemen werd creatief
nagedacht over de mogelijke manieren waarop terroristen
het voetbalfeest zouden kunnen verstoren. In de hoop
natuurlijk dat zij niet creatiever zijn dan wij. ‘Een aanval met gifgas
is niet uit te sluiten, maar omdat het evenement plaatsvindt in de
openlucht wordt het aangemerkt als een niet-effectief – en dus
onwaarschijnlijk – terroristisch middel.’ Zo valt er te lezen in het
draaiboek “FIFA world youth championships” van de regiopolitie
Drenthe. Het is een hele geruststelling voor een officier van justitie
die zijn vrije weekenden en avonden in het stadion van één van
’s Neerlands laagst geklasseerde betaald voetbalclubs (Emmen) gaat
doorbrengen om naar de wereldkampioenschappen voetbal voor
onder de 20 jaar te kijken. Ik mag blijven ademen. Zelfs zonder
gasmasker.
ReclamevliegtuigjeZe gaan ver, de scenario’s die in het draaiboek worden beschreven.
Maar zittend in een zonovergoten stadion, waar zang en dans de
sfeer bepalen en mooi gevoetbald wordt, verdwijnen gedachten over
een mogelijke aanslag al gauw naar de achtergrond. Want zou het
nou echt dat er ‘mogelijk een vliegtuig op het stadion neerstort’,
zoals het draaiboek wil? Op het stadion van Emmen? Toegegeven,
sinds ik er als klein jongetje rondliep is er veel veranderd. Maar een
imposant doelwit van naam en faam is het nooit geworden. Bepaald
geen Twin Towers, dat knusse stadion. Maar goed, het zou natuurlijk
kunnen dat een terrorist zonder al te veel verbeeldingskracht “9/11”
nog eens (maar dan wel echt heel erg dunnetjes) over doet in
Emmen. Het lijkt misschien onwaarschijnlijk, maar toch hou ik tij-
dens Argentinië – Duitsland (dankzij de wetenschap van het draai-
boek) het reclamevliegtuigje wat extra in de gaten. Eén oog op het
veld, de ander in de lucht. Het blijft hangen. Gelukkig maar, want ik
las ook al in het draaiboek dat ik één van de waarschijnlijke slacht-
offers ben, als er eentje naar beneden komt. Net als die trommelen-
de Nigerianen, sambadansende Brazilianen en zingende Koreanen
op de tribunes, trouwens. Wat een feest.
MiddenstipHet is in deze tijd echt niet verkeerd om na te denken over mogelijke
problemen, hoe onwaarschijnlijk die je ook voorkomen. De vraag is
wel: als er dan in de praktijk zo’n feest heerst in een stadion, hoe rea-
geer je als er daadwerkelijk iets vreselijk mis gaat? Misschien een
idee voor de creatieve terrorist: rekruteer wat vrijwilligers die een
feeststemming scheppen en begraaf een landmijn onder de
middenstip. Ik durf wel te verklappen dat het draaiboek niet in dat
scenario voorzag.
Uiteindelijk is er niets gebeurd. Geen bom, geen neerstortend vlieg-
tuig, geen gifgasaanval, niets waardoor het doel van de terrorist
(‘zoveel mogelijk slachtoffers maken’, aldus het draaiboek) is bereikt.
Er was geen paniek, er waren geen mensen met ‘scherf- en brand-
wonden’. Stilletjes wisten we dat van tevoren eigenlijk al wel.
Alhoewel: wisten... Iedereen wist ook dat er nooit iemand met
vliegtuigen bewust in hoge gebouwen zou vliegen.
Tenslotte. Ik ben weer thuis. De WK zit er op en ik voel me niet ziek.
Ik denk er zelfs over om mijn vrouw te bellen dat ze weer thuis kan
komen. Die was inderdaad weg, ja. Want ik neem geen onnodige
risico’s. Als ik lees dat ‘een bijzondere vorm van terrorisme het ver-
spreiden van ziekten’ is, zeg ik voor een paar weekjes ‘dag’ tegen
mijn lief. Wel heb ik in die tijd af en toe de buurvrouw gezoend. Als
test. Ze heeft zo te zien geen rare vlekjes, dus ik denk dat het sein op
groen kan.
TEKST: Jan Hoekman, ovj Assen
FOTO: WFA
UIT DEN LANDE
Eén oog op het veld,één in de lucht
Met alle ogen van de wereld op Nederland gericht,mocht er niets mis gaan, afgelopen juni tijdens de WKvoor teams onder de 20. Vele voorbereidingen werdener getroffen en nog meer draaiboeken geschreven.Daarin opgesomd de scenario’s van rampen die zichzouden kunnen voltrekken. Met stip op de eersteplaats in de top tien van die rampen: de terroristischeaanslag.
‘Raar dat eralleen mannenin het Collegezitten’
Draaiboek bij WK-20 voorzag in aanslag
11
opportuun n
ummer
7 –
2005
opportuun
10
mens zal niet snel de grote Glerum gaan
uitdagen, maar ja, sommigen hebben ‘de
neuzen vol’. Mocht hij toch in de knoei
komen, dan heeft hij nog een geweldsmid-
del achter de hand. De Mechelse herder
Nero waarmee de politieman al zes jaar
werkt en traint, moet zo lang mogelijk in
het politiebusje blijven. ‘Nero moet niet te
veel wennen aan de geluiden’, weet Glerum.
‘Het moet voor hem als een stukje dreiging
overkomen.’
De mountainbike is het wapen van het vaste
koppel Tholenaar en Witte. De fiets stelt
hem in staat zich snel en stil te verplaatsen.
Met z’n tweeën voorkomen ze dat politie-
mensen die aanhoudingen verrichten door
een belangstellende haag van jeugd wordt
omsingeld. De aangehouden jongeren
worden afgevoerd in een back-up busje.
De politiemensen in het busje assisteren de
anderen ook als de nood aan de man komt.
Officier Natalie de Coninck zit dan al lang
weer op haar post aan de Stoofweg. Eerder
op de avond kwam ze bij surveillerende
agenten wat sfeer proeven, maar op straat
heeft ze geen meerwaarde als de vlam in de
pan slaat, weet ze. ‘Nee hoor, dan houd ik
me afzijdig. Dat is gewoon te gevaarlijk,
want daar ben ik helemaal niet voor opge-
leid, dat is de expertise van de politie. Ik
werk vanuit bureau Stoofstraat.’
KromgeslagenZon, zee, zuipen en zooien. In de jaren tachtig
en negentig ging het eigenlijk elke zomer-
nacht fout, als dronken jongeren de disco’s
uitrolden. Zwaar beneveld stuurden ze hun
zojuist gejatte fiets zonder handen de keurig
gesnoeide heggen van de Renesser dorpsbe-
woners in. Dorpelingen wier brievenbus
menig maal als urinoir werd aangewend –
maar dat waren slechts kwajongensstreken.
Alsof het was afgesproken gingen avond na
avond jongens van Rotterdam-Katendrecht
massaal op de vuist met Hagenezen,
Brabanders of met de plaatselijke jeugd.
Met de politie als goed alternatief. Zelfs
politiemensen te paard zagen soms dat
dronken jongeren hun auto op hun afstuur-
den. In bureau Stoofweg hingen jarenlang
kromgeslagen wapenstokken aan de muur:
Groeten uit nachtelijk Renesse.
We gaan ingrijpen, besloten bestuur, justitie
en politie uiteindelijk. Via een flexpool
maakte regiokorps Zeeland meer politieca-
paciteit vrij; bussen zorgen inmiddels voor
een “gecontroleerde aflevering” van jonge-
ren op hun camping; met recreatiehouders
zijn contacten opgebouwd en afspraken
gemaakt. En het OM vergemakkelijkt het
lik-op-stuk beleid door een officier van
justitie of parketsecretaris 24 uur per dag
voor de politie bereikbaar te laten zijn. In
Middelburg en, in de avond en nacht: op
Renesse. Via een pinautomaat wordt direct
getransigeerd bij overtredingen en misdrij-
ven. Dagvaardingen worden direct uitge-
reikt, en snelrecht zorgt ervoor dat verdach-
ten nog voor het eind van de vakantie voor
de rechter staan.
Wat ook helpt: twee weken zonnig Alanya is
inmiddels net zo goedkoop als veertien
dagen Renesse.
Dit jaar is de flexpool vervangen door een
vast “Zomerteam” met 32 mensen van
district Oosterscheldebekken. Zij begeven
zich niet tussen het uitgaanspubliek omdat
ze aan de beurt zijn, maar omdat ze zich als
vast teamlid hebben opgegeven. Omdat ze
avond na avond samen op straat staan, ken-
nen ze hun pappenheimers. De teamgeest
zorgt er ook voor dat een verzoek om
assistentie direct wordt opgepakt. En dat
scheelt, zegt biker Tholenaar. ‘Zit er een
50-jarige agent tegen zijn zin op assistentie-
verzoeken achter zijn stuur te wachten, dan
komt hij er net wat later.’
BeeldvormingOmdat het Zomerteam succes boekt, wordt
het niet afgebouwd. Iedereen is ervan over-
tuigd dat de ellende dan zo weer terug zou
zijn. Wel maakt de “rust” in Renesse het voor
het OM mogelijk te kiezen voor een gewij-
zigde strategie. Het lik-op-stuk beleid is tot
buiten Renesse uitgebreid. In de zomer-
Al voor de zevende keer geeft het parket Middelburg lik-op-stuk bij overlastgevende vakantievierders.
24 uur per dag kunnen verdachten rekenen op eendirecte beslissing van het OM. Nog steeds loopt het afen toe uit de hand, maar de gezamenlijke aanpak van
bestuur, politie en justitie heeft de overlast sterk terug-gedrongen. Reportage vanuit nachtelijk Renesse.
Zon, zuipen en zooienZeeuws Zomerteam geeft lik-op-stuk bij recreatiecriminaliteit
Nee, echt. Op zijn laatste van veer-
tien vakantieavonden probeerde
hij geen verdovende middelen te
kopen. Marco – niet zijn echte naam – had
niks gebruikt en hij stond ook niet op het
punt zelf een snuif coke te nemen of te
kopen. Toegegeven, ‘heel licht aangescho-
ten’ was hij wel, want in de discotheken
’t Roefke, Trinity en Pigalle had hij een paar
biertjes en een whisky 7-up genomen. Maar
nu had hij pure pech: hij had netjes gebruik
gemaakt van een urinoir in de buitenlucht
en toen hij terug kwam bij zijn vriend stond
daar ineens een derde, hem onbekende jon-
gen, een beetje raar type was het wel. De
onbekende jongen haalde een “enveloppe”
van zes-bij-zes centimeter uit zijn zak en
haalde met een sleutel er wat poeder uit.
Ja Marco zag dat het coke was; dat zei die
vreemde jongen trouwens zelf ook. De
vreemde jongen nam een snuif of drie. ‘En
toen kwamen jullie, en nou zit ik hier.’ Kalm
doet de vijftienjarige Marco zijn verhaal.
Plukt even aan het gele polsbandje maar
vouwt de handen dan weer dicht op tafel.
Jan Witte, een van de twee politie-bikers van
het Zomerteam Renesse, laat zich niet zo
maar overtuigen door de vijftienjarige
knaap. ‘Toen wij aankwamen liet je snel wat
vallen. Wat was dat en waarom deed je dat?’
Wat hij op de grond liet vallen, waren geen
verdovende middelen maar tabak. ‘Duizend
procent zeker’, zegt Marco. ‘Ik liet het vallen
van de spanning, want we stonden rustig te
praten en toen zag ik ineens twee lichten op
me afkomen. Ik schrok me het leplazarus.
Dat kan ik gewoon niet uitleggen, zo’n kut-
gevoel als er door me heenging.’
Zijn identiteitspasje en zijn schoenen en
broekriem die hij in de ophoudkamer had
moeten afstaan, krijgt hij weer terug. Hij
mag gaan, nadat hij zijn moeder zojuist
heeft mogen bellen.
VakantiehuisjeEen verdieping hoger in politiebureau
Stoofweg, wordt Natalie de Coninck bijge-
praat. De ‘Zomerteam-officier van justitie’,
die haar zevende achtereenvolgende nacht-
dienst in Renesse draait en deze week een
vakantiehuisje in Renesse heeft, fronst de
wenkbrauwen: ‘Jullie geloven hem? Dat hij
toevallig aan de praat raakte en niks wilde
kopen?’
‘Jawel, dat geloof ik’, antwoordt biker Jan
Witte beslist. ‘We hebben beide gasten on-
afhankelijk van elkaar gesproken en zij ver-
klaren exact hetzelfde.’ Akkoord, zegt De
Coninck. Overleg volgt nog over gast 3, die
wel cocaïne bij zich had. ‘Als hij minder dan
een halve gram bij zich heeft, is ons beleid te
seponeren met afstanddoening. Hebben we
hier trouwens een weegschaal?’ Maar dat
verhoor zal later volgen. Het is ongeveer
1.30 uur en over een half uurtje stromen de
Renesser uitgaansgelegenheden leeg.
Bovendien krijgen de bikers een melding
van vechtpartijen. Snel nog een plas, een
slok water, de tegenstribbeldende rits van
de jas dicht, de helm vastgegespt, en daar
springen Jan Witte en Patrick Tholenaar op
de mountainbike. Om te verdwijnen in het
donker.
Oerwoudgeluiden, gebel met mobieltjes en
wat laatste versierpogingen in de frisse
lucht. Het is 1.58 uur en de eerste feest-
beesten druppelen uit de disco’s Pigalle, ’t
Roefke en Trinity. Op de T-splitsing van
Hogezoom en voetgangersweg De Zoom
heeft de in een geel hesje gestoken brigadier
Helmi Adriaanse een strategische plek
gevonden voor de operationele aansturing
van het Zomerteam. Haar ogen registreren
het onderscheid dat veel leken missen: deze
gasten hier, die maken alleen maar herrie;
maar die daar, die zoeken naar opstootjes.
Deze uitgelaten gast is te temmen, maar die
jongen daar, ‘die alle kanten opstuitert’, is
als het fout gaat nauwelijks te stoppen.
Aan de andere kant van De Zoom staat Erik
Glerum. De hondengeleider ziet de jeugd
even na de klok van twee massaal op zich
afkomen, op weg naar de Zeeanemoon-
straat waar taxi’s en vier bussen klaar staan
om de jeugd naar de recreatieparken en
campings te brengen. Een weldenkend
Verhoor in Bureau Stoofweg, Renesse.
13
opportuun n
ummer
7 –
2005
opportuun
12
periode kunnen verdachten van recreatie-
criminaliteit in heel Zeeland rekenen op
een directe beslissing. Renesse blijft de
basis, maar bij openbare ordeverstoringen
elders kan worden geopereerd daar waar
nodig. Een tweede gevolg is dat het accent
meer komt te liggen op verdovende
middelen. Dat blijkt als tijdens de briefing
om 0.30 uur de gebiedsofficier van
Oosterschelde-bekken, Gerda Oosterveld,
het Zomerteam toespreekt. ‘Krijg je bij een
auto het vermoeden dat er sprake is van
drugs – en er is niet veel nodig voor een
vermoeden – dan kun je de auto openen
en leegtrekken. Dóe het ook gewoon.
Justitie staat erachter en het is goed voor
de beeldvorming. Schroom niet, en over-
leg met ons als je twijfelt.’
Even na 3.00 uur, het verhoor van de derde
“rare” jongen – net 18 geworden, opge-
schoren haar – is begonnen. Thuis heeft
hij al veel ruzie omdat hij wegens poging
tot inbraak en diefstal (2x) al een trio taak-
straffen met zich meetorst. Hij weet het,
het ligt aan hem zelf: ‘Ik ga niet zeggen dat
het aan de verkeerde vrienden ligt. Maar
ja, in mijn dorp is niet veel te doen, en dan
ga je een beetje kloten en grenzen verleg-
gen.’ En nu zit hij hier – zal ma leuk vinden.
Maar vandaag zit het niet alleen maar
tegen: de agenten geloven dat hij niet van
plan was om de halve gram die hij van-
avond van een jongeman had gekocht
door te verkopen aan de twee andere
opgepakte jongens. ‘Met die twee maakte
ik net een praatje en wilde ik een blowtje
roken, maar met die coke hadden zij
eigenlijk niets te maken.’
Omdat hij net meerderjarig is, hoeft het
verhoorkoppel Tholenaar/Witte niet zijn
moeder te bellen. Met de halve gram coca-
ïne wordt weliswaar zijn strafblad uitge-
breid, maar de hoeveelheid is net onder de
vervolggrens van justitie. En omdat hij al
uren in vastzit, problemen thuis heeft, en
goed en eerlijk meewerkt aan het verhoor
besluiten de bikers dat er geen politietran-
sactie volgt. Als hij zijn coke inlevert, mag
hij gaan. ‘Ja, ik wil er afstand van doen. Ik
hoop dat u tevreden bent. Ja, ik heb nog
een vraag: mag ik nog een glaasje water?’
‘Tuurlijk.’
NachtdienstenTerwijl een koel windje het gordijn over
de vensterbank schuift, staat Natalie de
Coninck bij de printer. De officier van
justitie wacht op een dagvaarding en akte
van uitreiking voor een automobilist die in
Middelburg al voor de vijfde keer met een
ongeldig rijbewijs in de auto was gestapt.
Een proces verbaal van bevindingen en
een PV van aanhouding en een verklaring
van de verdachte is haar al toegefaxt. Maar
de printer heeft kuren, en dus moet ze
steeds voorkomen dat het apparaat alle
A4-tjes tegelijk naar binnenhapt, en dan
gaat ook weer de telefoon. Het wordt al
bijna weer licht en de officier merkt dat de
zeven opeenvolgende nachtdiensten hun
tol beginnen te eisen: ‘Het kost me steeds
meer moeite de juiste woorden te vinden.’
Tussen de bedrijven door had ze nog een
zitting voor de meervoudige kamer willen
voorbereiden, maar daar was weinig van
gekomen. Bijvoorbeeld omdat die knaap
die zich te buiten was gegaan aan baldadig-
heid nog geen uur later voor het zelfde
vergrijp weer binnen was gebracht. ‘Eigen-
lijk is het ons beleid geen transactie meer
aan te bieden aan een recidivist’, zegt De
Coninck, ‘en deze jongen had al meerdere
geweldsdelicten op zijn naam staan.’
Maar omdat er na het tweede incident
geen ruimte in de ophoudkamer was, was
ze gedwongen te kiezen voor de “oplos-
sing” van de verhoogde OM-transactie.
Het is 5.14 uur als Nathalie de Coninck de
deur van Bureau Stoofweg achter haar
sluit en huiswaarts gaat. Niet elke officier
staat te trappelen om een weekje nacht-
dienst in Renesse te doen, maar de RAIO
houdt er wel van om dicht bij het poten-
in-de-modder werk van de politie te ope-
reren. Verder gestegen is haar bewondering
voor de slagkracht en het incasseringsver-
mogen van de politieambtenaren van het
Zomerteam. ‘Wat die allemaal niet naar hun
hoofd krijgen, en dan toch kalm blijven.’
TEKST: Pieter Vermaas
FOTO: Marcel van den Berg
groep Kennismanagement van de vakkring
Documentalisten. Een dik jaar later gaven
Mirelle Herlfterkamp en Paul van den Brink
in arrondissementsparket Rotterdam de
38ste en laatste workshop.
450 OM-medewerkers hebben aan de work-
shops deelgenomen. Tijdens de bijeenkom-
sten spuiden zij tal van suggesties en oplos-
singen op het terrein van kennismanage-
ment. Zij waardeerden de interactieve work-
shop gemiddeld met het cijfer 7,4.
De workshop had tot doel om bewustwor-
ding over de mogelijkheden van kennisma-
nagement te vergroten, het belang van ken-
nisdelen in een kennisintensieve
organisatie als het OM te benadrukken en
de medewerkers te attenderen op de komst
van het OMtranet 2G (tweede generatie).
In een workshop vertelde een collega dat zij
een hele ochtend bezig was geweest om
iemand te vinden die haar vraag op het
gebied van privacy en jeugd kon beant-
woorden. Dergelijk tijdverlies voorkom je,
zo werd in verschillende workshops geop-
perd, door per parket een verantwoordelijke
voor kennismanagement te benoemen en
zo een landelijk netwerk van deze functio-
narissen te creëren. Daarbij dient per parket
geïnventariseerd te worden wie welke ken-
nis bezit om dit vervolgens via een soort van
uitgebreid smoelenboek op het OMtranet
2G organisatiebreed beschikbaar te stellen.
Maak gebruik van de goede en slechte erva-
ringen van collega’s (lessons learned), zo
viel in menig workshop te beluisteren. Zo
analyseert ressortsparket Arnhem zaken
waarbij het tot een vrijspraak is gekomen,
om daar lering uit te trekken. Verder werd
ervoor gepleit om mensen te motiveren hun
lessons learned te bepraten. En om lessons
learned op te kunnen sporen, vast te leggen
en via OMtranet 2G beschikbaar te stellen.
Een eerste uitvloeisel hiervan is dat op dit
ogenblik een format ontwikkeld wordt waar-
mee collega’s eenvoudig hun lesson learned
op het OMtranet 2G kunnen plaatsen.
Een leuk idee kwam van Roel Terpstra, AG
op ressortparket Amsterdam. Terpstra stel-
de voor om mensen een prikkel te geven om
hen te stimuleren lessons learned in te die-
nen. Indieners maken vervolgens kans op
het winnen van de jaarlijkse O-Emmy
Award.
Ook werden veel oplossingen aangedragen
om medewerkers aan te zetten tot meer
kennisdelen, zoals suggesties om kennisde-
lingsgedrag te beïnvloeden en de rol die het
management (teamleiders, parket manage-
ment en het College) zou moeten spelen. Op
een aantal parketten deed de HOvJ of HAG
actief mee aan de workshop: een duidelijk
signaal aan de medewerkers dat kennisma-
nagement daar belangrijk wordt gevonden.
Als u ervaringen wilt melden die voor uw
collega’s interessant kunnen zijn, neem dan
contact op met Mirelle Herlfterkamp, Parket
Generaal. Ook bevat de kennismanagement
website van het huidige OMtranet voor u
mogelijk interessante informatie – zoals een
samenvatting van de hierboven aangehaal-
de gedane suggesties en oplossingen uit de
workshop.
TEKST: Redactie
Een greep uit de suggesties:– ‘Benoem een kennismakelaar die de lokale kennis inventariseert en
als contactpunt naar andere OM-onderdelen kan optreden.’– ‘Maak van collega’s kenniskaarten aan en ontsluit die via OMtranet.’– ‘In Opportuun een aparte rubriek Lessons Learned opnemen. Hierin
wordt een interview opgenomen met iemand – met naam en foto –die een waardevolle ervaring heeft opgedaan waar anderen mogelijkvan kunnen leren.’
– ‘Specialisten op de parketten moeten zaken bijhouden die mogelijkinteressant zijn voor collega’s, die dus een breder belang hebben
(en geen incident zijn) en dit dan voorleggen aan de teamleider. De teamleider geeft dit door aan de communicatiemedewerker ter publicatie op het OMtranet.’
– ‘Na elke zaak een verbeterdocument opstellen met actiepunten vooralle ketenpartners.’
– ‘Maak lessons learned vast agendapunt op het werkoverleg.’– ‘Creëer een cultuur van kennisdelen. Daarbij dient het management
voorbeeldgedrag te vertonen.’– ‘Maak een bord in de kantine met het beste idee van de maand met
daarop een foto van de medewerker.’
Kennism anagement slaat aanTijdens workshops regende het suggesties
‘Benoem kennismakelaars.’ ‘Maak van lessons learned eenvast agendapunt.’ Er kwam eenstortvloed aan suggesties enoplossingen tijdens 38 in het afgelopen jaar gehouden work-shops over kennismanagement.Kennismanagement spreekt aan.
Mij heeft het enthousiast gemaakt, ik ben erg
voor kennisdeling. Hopelijk krijgt deze discus-
sie eindelijk concreet vorm binnen het OM.’
Werkt erg verhelderend – je wordt gedwon-
gen na te denken over wat je kunt bijdragen.’
Ik zie dit als introductie. Graag wat breder
herhalen en bijhouden. Benadruk: kennis-
management is essentieel voor onze organi-
satie!’
Deze opmerkingen waren gekrabbeld op
evaluatieformulieren van workshops over
kennismanagement. In mei 2004 was de
try-out van deze workshop voor de werk-
Suggesties en oplossingenDe deelnemers aan de workshop Kennismanagement droegen tal van suggesties en oplossingen aan hoe je kennismanagementlokaal en landelijk handen en voeten kunt geven. In samenwerking met het project “Het OM Verandert” worden deze suggesties inde veranderprogramma’s meegenomen.
Kennismanagement-game bij het BVOM.
‘Wij zijn geen bureaucraten,maar boevenvangers’Waarde van Europees opsporen nog onderbelicht
EUROPA
★★★★★★★★★★
15
opportuun n
ummer
2 –
2005
opportuun
14
Eigenlijk had de Britse chief inspector
beter thuis kunnen blijven. Want als
getuige tijdens de behandeling van
de Warren-case kon hij op de belangrijkste
vragen van de Nederlandse rechter geen
antwoord geven. De Brit zat klem tussen
de rechtsstelsels van Nederland en Groot-
Brittannië. De rechter wilde van hem
weten op basis van welke informatie het
Nederlandse onderzoek naar de internatio-
naal opererende organisatie was gestart.
De chief inspector wist het wel: dat waren
Britse tapgesprekken geweest. Maar ja, in
zijn land mogen telefoongesprekken welis-
waar worden getapt, maar in de rechtszaal
niet als bewijs worden gebruikt. De Brit
hield de kaken op elkaar.
Als Nederland en Engeland beter op de
hoogte waren geweest van elkaars mogelijk-
heden en onmogelijkheden had het pro-
bleem voorkomen kunnen worden. ‘Dan
had de Nederlandse zaaksofficier vooraf
afspraken kunnen maken over het gebruik
van de tapgesprekken’, zegt Jolien Kuitert,
een van de twee Nederlandse contactpun-
ten (naast BIRS) van het Europees Justitieel
Netwerk (EJN).
Het voorkómen van dit soort problemen en
het wegnemen van knelpunten is een van de
taken van het sinds 1998 bestaande EJN, een
netwerk van contactpunten dat bemiddelt
en ondersteunt in de internationale justitië-
le samenwerking tussen de EU-landen. Het
EJN werkt nauw samen met het sinds 2003
bestaande Eurojust, dat de coördinatie van
opsporing en vervolging moet vergemakke-
lijken van criminaliteit die het grondgebied
van meer dan twee lidstaten bestrijkt.
Belangrijk verschil is dat het EJN bij bilate-
rale zaken actief is, terwijl Eurojust vooral
wordt benaderd bij complexe onderzoeken
met minimaal drie betrokken landen. Ter
illustratie van die nauwe samenwerking:
Jolien Kuitert is de plaatsvervangster bij
afwezigheid van Roelof Jan Manschot, het
Nederlandse lid in, en vice-voorzitter van,
het college van Eurojust.
EJN en Eurojust zitten dicht op operationele
zaken. Vergaderruimte en een flinke tolken-
capaciteit maken het mogelijk dat zaaks
officieren en rechercheteamchefs in het
Eurojust-gebouw kunnen overleggen over
lopende opsporingsonderzoeken. En in de
concrete toepassing van nieuwe regelgeving
zoals het Europese Arrestatie Bevel, zoeken
Eurojust en het EJN naar praktische oplos-
singen voor het Nederlandse probleem dat
signalering via het Schengen Informatie
Systeem voor nieuwe lidstaten nog niet
mogelijk is.
VertragingOgenschijnlijk loopt Nederland op kop in
de Europese gezamenlijke strijd tegen de
grensoverschrijdende misdaad. Nederland
huisvest Europol en ook Eurojust, dat
gevestigd is aan de Haagse Maanweg.
Nationaal lid Manschot heeft een kamer op
de zevende verdieping van een vleugel van
het gebouw die zich als een witte golf op het
naastgelegen Wilhelminaviaduct lijkt te
gaan storten.
Maar een nadere blik leert dat de meer-
waarde van Eurojust en EJN juist in
Nederland niet altijd wordt gezien. Vorig
jaar diende Nederland via Eurojust vijf keer
een rechtshulpverzoek in, terwijl het tachtig
keer werd verzocht om internationaal
samen te werken. In de vergaderingen van
Eurojust werd alleen Spanje vaker (98 keer)
om justitiële assistentie verzocht, zo blijkt
uit het Jaarverslag 2004 van Eurojust. Het
verslag noemt Nederland expliciet als
EU-lidstaat die meer en beter gebruik zou
kunnen maken van Eurojust.
Jolien Kuitert: ‘Wellicht denkt men in ons
land: internationale samenwerking, dat
doen we zelf met ons eigen netwerk, en
vreest men bij samenwerking met Eurojust
vertraging, taalproblemen, uitbreiding van
de oorspronkelijke onderzoeksopzet en
mogelijk ongewenste inmenging. In de
praktijk blijkt dat koudwatervrees’. Veel
officieren, bevestigt Roelof Jan Manschot,
richten begrijpelijk liever hun pijlen op
zaken waarvan snel succes valt te verwach-
ten. ‘Eurojust is 24 uur per dag bereikbaar
en heeft een coördinerende rol ook in het
voorstadium van opsporingsonderzoeken.
Mede door die coördinerende taak hebben
wij het imago internationale bureaucraten
te zijn, maar ook wij zijn boevenvangers.’
Hoe enthousiast ze zelf ook over hun werk-
zaamheden zijn, toch hebben Manschot en
Kuitert ervaren dat hun activiteiten in de
sfeer van afstemmen, coördineren, facilite-
ren, beraden en bemiddelen nog weinig
justitieharten sneller doen kloppen. ‘Het
adviseren van buitenlandse collega’s bij het
opstellen van een ingewikkeld rechtshulp-
verzoek of bijvoorbeeld het voorkomen van
een niet toelaatbare opsporingsactie heeft
geen smoel’, winden ze er geen doekjes om.
‘Collega-zaaksofficieren zorgen ervoor dat
verdachten worden aangehouden, ze
nemen geld en drugs in beslag. Dat scoort’.
In die imagoslag verliezen Eurojust en EJN
nog steeds met grote cijfers.
Doodzonde, menen de twee. De kost gaat
voor de baat: wie tijd investeert in interna-
tionale samenwerking wordt menigmaal
beloond, is hun overtuiging en ervaring.
Want successen zijn er wel degelijk.
Manschot wijst op het grensoverschrijden-
de onderzoek naar kinderporno op het
internet, dat vanuit Eurojust werd gecoördi-
neerd. Daarbij werd tegelijkertijd in vijftien
landen onderzoek gedaan, werden vierhon-
derd computers in beslag genomen en wer-
den 125 aanhoudingen verricht. ‘Participa-
tie van het Spaanstalige EJN (“IBER-RED”)
bleek daarbij zeer effectief’, vult Kuitert aan.
En overigens heeft Eurojust-afstemming
volgens Manschot eraan bijgedragen dat
aanslagen in Europa zijn voorkomen. Maar
uiteraard wordt dat niet geëtaleerd.
Europees criminaliteitsbeeldNatuurlijk zijn nationale en bilaterale
onderzoeken overzichtelijker dan multilate-
rale, zegt Manschot. ‘Maar internationale
samenwerking biedt je de kans te zien dat
jouw boef in Nederland slechts een “sol-
daat” is, een uitvoerende medewerker van
de grote baas die vanuit Londen of Madrid
opereert. Het criminele geld zit ook zelden
in Nederland hè? Dat zit in Luxemburg,
Liechtenstein of op de Kaaiman Eilanden.
Dus is het van belang te weten wie, waar,
wat doet, en waar je iemand uiteindelijk het
best kunt vervolgen en zijn criminele win-
sten kunt afpakken.’
‘Kijk je over je eigen landsgrenzen heen op
‘helikopter’ niveau, dan blijkt er meer infor-
matie te zijn dan je nationaal kunt waarne-
men. Met dat overzicht zou je internationale
georganiseerde criminaliteit uiteindelijk
gezamenlijk, effectiever kunnen bestrijden’,
zegt Kuitert. Uitgangspunt is steeds de
bereidheid om relevante informatie te
delen. Kuiterts ideaalbeeld is dat internatio-
nale uitwisseling van politiële- en justitiële
informatie leidt tot een adequaat Europees
criminaliteitsbeeld dat meer is dan de som
der nationale delen. Op basis van zo’n
criminaliteitsbeeld kunnen de juiste
(inter)nationale prioriteiten worden
bepaald. Daarop zou de beschikbare natio-
nale opsporing en vervolgingscapaciteit – in
afstemming met andere betrokken landen –
optimaal kunnen worden ingezet, waarbij
de meerwaarde van Europese instellingen
zoals Eurojust, het EJN en Europol ook beter
zichtbaar wordt.
Met actueel gehouden uitwisseling van
kennis probeert het EJN de internationale
samenwerking te versoepelen. Zo is daar de
Atlas, een alle EU-landen dekkend adres-
boek, waarin de Sloveense officier van justi-
tie de namen van zijn Friese collega vindt en
ontdekt dat Amersfoort onder het arrondis-
sement Utrecht valt en je dus bij het IRC
Amsterdam/ Utrecht moet zijn. En óf zo’n
instrument waarde heeft, meent Manschot:
‘Anders zoek je je echt een breuk.’ Of neem
de Fiches Belges, een kennissysteem op het
gebied van de nationale regels voor bestrij-
ding van georganiseerde criminaliteit dat
toont wat er in welke EU-landen aan bevoegd-
heden mag worden aangewend. Opdat men
vooraf elkaars do’s and don’ts kent.
Maar het informele karakter van het netwerk
van kennissen bewijst ook zijn waarde. Als
zaaksofficieren of rechercheteamleiders er
niet in slagen om internationale collega’s te
pakken te krijgen, dan lukt het via de EJN of
Eurojust-contacten vaak toch om hen te
bereiken. Bijvoorbeeld laatst toen een van
de OvJ’s van de NR dringend informatie uit
Spanje nodig had die hij via andere wegen
niet kon krijgen. ‘Weliswaar was mijn
Spaanse Eurojust-collega met vakantie,
maar binnen een uur was de gevraagde
informatie beschikbaar’, aldus Kuitert die
de goede samenwerking met het LP, team
Internationale Taken en Expertise/ LIRC en
het KLPD/ DIN, voor de uitoefening van
haar taken benadrukt.
‘Doe mij even een copietje van de lijst met
EJN-contactpunten dan regel ik het zelf wel’,
hoort Kuitert wel eens in het land. Best,
maar zo’n verzoek is in de regel weinig pro-
ductief, is haar ervaring, want het EJN-net-
werk is een hechte informele club. ‘Wanneer
ík een van mijn EJN-collega’s bel, heeft het
meer effect omdat ze me kennen. Dat is
geen verdienste van mij persoonlijk, dat is
gewoon mijn werk’.
TEKST: Pieter Vermaas
FOTO: Gerhard van Roon
Door het verschil in rechtssystemen en taalproblemen komt Europese justitiële samenwerking vaak moeilijkvan de grond. Eurojust en het Europees Justitieel Netwerk (EJN) proberen dit met afstemming en ondersteu-ning te verbeteren. Maar het imago van bureaucraten-zonder-smoel speelt hun parten, zeggen Roelof JanManschot (Eurojust) en Jolien Kuitert (EJN). Ten onrechte, menen ze: ‘Wij zijn boevenvangers.’
‘Ons werk heeft geen smoel’ zeggen Jolien Kuitert (EJN) en Roelof Jan Manschot (Eurojust)
‘Het criminelegeld zit ook zelden inNederland, hè?’
opportuun
16
17
opportuun n
ummer
7 –
2005
Haagse veelplegers supersnelvoor de rechter
Veelplegers staan in Den Haag supersnel voor derechter. De veelpleger die aan de voorwaarden voldoet, wordt sinds mei niet meer voorgeleid aande rechter-commissaris, maar verschijnt directvoor de politierechter. De plaatsvervangend RC, die de rechtbank inroostert voor het geval het aantal voorgeleidingen extreem groot is, is dedienstdoende politierechter.
Procureur-generaal Herman Bolhaar
sloeg op 29 juni met één goedgemikte
klap een spaarvarkentje aan gruzele-
menten. Bolhaar opende daarmee officieel
de eerste vestiging van de financiële dienst-
verleningsorganisatie van het OM, oftewel
de DVOM/F. Het is de bedoeling dat de
DVOM/F in Dordrecht aan het eind van het
jaar de financiële administratie en de
inkoop voor maar liefst acht parketten
afhandelt. Het College van procureurs-
generaal heeft besloten dat ook in Zwolle,
Amsterdam en Den Bosch financiële dienst-
verleningseenheden zullen komen.
Op het moment van de start in Dordrecht is
nog niet alles uitgekristalliseerd. De negen
financiële pioniers zijn dan ook druk doende
de handigste werkwijze te ontdekken. Magda
Verwater, financieel medewerker, kan erover
meepraten: ‘Ik ben accounthouder voor
parket Rotterdam. We beschikken nog niet
over alle systemen, daardoor moet ik een
paar keer op een dag naar Rotterdam bellen
om bijvoorbeeld een kamernummer op te
vragen. Ze zijn er druk mee bezig hoor.’
‘Het heeft ook zo zijn voordelen’, vindt Anita
van der Waal, functioneel beheerder DVOM/F.
‘Het is een groeiende organisatie, dat bete-
kent nieuwe kansen en mogelijkheden. Het
is bijvoorbeeld leuk dat je mag meedenken
over hoe de nieuwe organisatie gaat werken
en hoe de processen eruit komen te zien.
Mensen uit de praktijk, zoals wij, worden
daarbij goed betrokken.’
Dat nog niet alles in kannen en kruiken is,
merken de medewerkers ook aan de werk-
druk. Zij steken de handen flink uit de mou-
wen en verrichten nu de inkooptaken en de
financiële administratie voor het Landelijk
Parket en de arrondissementsparketten van
Rotterdam en Dordrecht. De negen mede-
werkers zijn allemaal afkomstig van parket
Rotterdam. ‘We zijn nog niet op sterkte’, zegt
Magda Verwater, ‘op korte termijn krijgen
we er nieuwe collega’s bij.’ De afdeling moet
straks namelijk uit twintig medewerkers
bestaan, dan komen ook de taken van het
arrondissementsparket en het ressortspar-
ket in Den Haag, het Functioneel Parket, de
CVOM en het BVOM nog op het bordje van
de Dordtse afdeling terecht.
Jeroen de Ridder, sinds 1 september 2004
het hoofd van de DVOM/F is stellig over het
doel en het voordeel van de op één plek ge-
concentreerde taken: ‘Je zag overal in het
land kleine financiële afdelinkjes. Die deden
hun werk goed maar hadden het schreeu-
wend druk, dan komen er dingen in het ge-
drang.’ De standaardisering van processen
en het samenvoegen van financiële taken
zorgen volgens De Ridder voor verminderde
kwetsbaarheid en een grotere kwaliteit. De
medewerkers op de parketten spinnen vol-
gens hem ook garen bij de oprichting van
een dienstverleningseenheid. De DVOM/F
wil namelijk een klantgerichte en service
verlenende organisatie worden. ‘Dit maakt
het voor iedereen sneller en makkelijker.’
Het hoofd van DVOM/F erkent dat het best
wennen zal zijn om de andere parketten als
klanten te zien. ‘We zijn van goede wil, maar
de nieuwe organisatie zal het niet allemaal
in één keer goed kunnen doen. We vragen
hier ook begrip voor’, aldus De Ridder, ‘daar-
om willen we eens per maand met onze
klanten aan tafel. Op die manier kunnen we
afstemmen en kan de klant wensen en
klachten kenbaar maken.’
Als zaken niet duidelijk zijn, of er moet iets
worden uitgelegd, is De Ridder graag bereid
naar de klant toe te komen. ‘Het is niet zo
dat we ons terugtrekken in een donkere,
onbereikbare toren. We willen en moeten
regelmatig naar het parket. De DVOM moet
een gezicht krijgen, smoel hebben. Vandaar
dat het belangrijk is dat voor een regionale
indeling is gekozen.’
Deze pioniers zien de toekomst in elk geval
met vertrouwen tegemoet. De onderlinge
sfeer is prima en dat is bij dergelijke veran-
deringen erg belangrijk, vinden zij zelf. ‘We
zijn een hechte club, we hebben het heel
gezellig samen.’
TEKST: Merije Bakker
FOTO: Rinie Boon
HET OM VERANDERT
DVOM pioniert in DordrechtKwaliteit financiële dienstverlening moet impuls krijgen
Om de kwetsbaarheid van de vaak kleine financiële afdelingen te verminderen is in Dordrecht deeerste financiële dienstverleningsorganisatie OM (DVOM/F) gestart. Door de concentratie vantaken moet de kwaliteit van de dienstverlening een impuls krijgen. De pionierende afdeling inDordrecht moet als “gids-project” ervaring opdoen voor de drie nog op te richten financiële dienst-verleningseenheden.
‘Ere wie ere toekomt, het idee was van Beatrijs Kortenhorst,
de coördinerend rechter-commissaris’, zegt Linda Robert,
de veelplegersofficier van Den Haag. ‘Zij stelde voor om
voor een bepaalde categorie de schakel van de rechter-commissaris
ertussenuit te halen waardoor er tijdwinst wordt geboekt en zittings-
capaciteit wordt bespaard. Vervolgens hebben wij gekeken hoe we
het ‘Supersnelrecht voor veelplegers’ intern goed konden organise-
ren. Na overleg met rechtbank, politie en advocatuur lijkt dat goed
gelukt. Alle partners zijn tevreden en ook de veelplegers zelf reage-
ren positief.’
775 personenDe nieuwe aanpak geldt voor de “zeer actieve veelplegers”: zij die
tien keer een proces-verbaal hebben gekregen en bovendien de
afgelopen vijf jaar drie keer zijn veroordeeld, waarbij de laatste ver-
oordeling uit 2004 of 2005 moet dateren. De doelgroep bestaat uit
775 personen: regio Haaglanden kent 647 zeer actieve veelplegers,
Hollands Midden 128. Beide regio’s actualiseren de veelplegerslijst
twee keer per jaar. ‘Minderjarigen en veelplegers voor wie mogelijk
een Inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD)-traject is weggelegd,
komen niet voor het supersnelrecht in aanmerking’, aldus Linda
Robert. ‘Verder geldt het supersnelrecht in principe voor alle zaken
die voor de politierechter kunnen worden gebracht en waarvoor
voorlopige hechtenis is toegelaten, mits het onderzoek is afgerond.
Dat betekent dus dat veelplegers die verdacht worden van bijvoor-
beeld winkeldiefstal, woninginbraak, autokraak en autodiefstal
maar ook mishandeling, supersnel voor de rechter komen. De veel-
pleger moet overigens wel tekenen voor afstand voor wat betreft de
betekeningstermijn, omdat hij niet drie dagen voor de zitting de
dagvaarding ontvangt. Doet hij geen afstand dan wordt zijn zaak
aangehouden en blijft hij vastzitten. In alle gevallen vordert de offi-
cier ter zitting de gevangenneming.’
De resultaten: tot en met juli zijn er 81 verdachten op supersnel-
rechtzitting geweest. Vijftig van hen werden veroordeeld tot een
gevangenisstraf en zestien kregen een gevangenisstraf plus bijzon-
dere voorwaarden. Vier gevallen eindigden in vrijspraak. De overige
elf zaken werden grotendeels aangehouden.
Een kleine twee jaar geleden introduceerde parket Den Haag
“stapelzittingen” om de veelplegers de baas te worden. De Haagsche
Courant schreef dat ‘de stapelzittingen te omslachtig waren’. Is dat
inderdaad de reden voor weer een nieuwe aanpak? Robert: ‘Het is
waar dat de stapelzittingen veel administratieve rompslomp met
zich meebrachten vanwege het voegen van alle zaken. Bovendien
werd een veelpleger toen elke keer voorgeleid aan de RC en met een
dagvaarding voor zes maanden later heengezonden. De verschillen-
de feiten werden gestapeld en op één zitting afgedaan, om zo een
hogere straf opgelegd te krijgen. In de praktijk bleek de hoogte van
de straffen tegen te vallen. Een ander nadeel was dat de veelplegers
veelal op vrije voeten waren ten tijde van de stapelzitting en dus bij
verstek werden veroordeeld. Dat probleem hebben we niet met
supersnelrecht, want ze krijgen niet de kans om los te lopen. Een
groot voordeel is dat bovendien direct de overige onherroepelijke
vonnissen kunnen worden geëxecuteerd.’
StrafadviesWas de vorige werkwijze een zaaksgerichte aanpak, de huidige aan-
pak is persoonsgericht. ‘En dat biedt grote voordelen’, legt Robert uit.
‘Ten eerste is er meer aandacht voor de persoon. De Reclassering is
begonnen om van alle veelplegers die op de lijst staan een persoons-
dossier aan te leggen. Dat betekent dat nog voordat een veelpleger
wordt aangehouden, alle informatie over hem al klaarligt. Daardoor
kan de Reclassering op heel korte termijn een strafadvies geven.
Vaak hebben veelplegers een grote zorgbehoefte, omdat ze bijvoor-
beeld verslaafd zijn. De officier kan rekening houdend met het straf-
advies een eis bepalen, en de politierechter kan vervolgens een straf
op maat opleggen. Dat is dus echt lik-op-stuk. Sommige veelplegers
hebben aangegeven de snelheid erg te waarderen, velen hebben
immers een grote behoefte aan zorg. Hoe sneller die komt, hoe beter.’
TEKST: Evert Boerstra
ILLUSTRATIE: Sjaak Klunder
Openingshandeling: PG Herman Bolhaar slaat spaarvarkentje in stukken
UIT DEN LANDE
19
opportuun n
ummer
7 –
2005
18
Congres Evaluatie 10 jaar OTS-herziening, 27
september
Op 1 november 1995 werd de ondertoezichtstelling
ingrijpend herzien. Niet alleen de posities van de
gezinsvoogdij-instelling en van de gezinsvoogd ver-
anderden, maar ook de positie van de kinderrechter
onderging een drastische wijziging. De praktische
implicaties voor de gezinsvoogdij en de gevolgen
voor de OTS na de invoering van de Wet op de
jeugdzorg zijn de kernthema's tijdens dit congres.
Locatie: Hotel-Congrescentrum Oud London, Zeist
Kosten: € 395 p.p. (excl. BTW)
Informatie: Studiecentrum Kerckebosch telefoon
030-698 42 22 of www.kerckebosch.nl of e-mail
Landelijk Congres: Veelplegers Aanpakken,
volgen en begeleiden om patronen te doorbre-
ken, 29 september
Dit congres gaat in op keten- en netwerkvorming
rond veelplegers en laat aan de hand van actuele
en inspirerende voorbeelden zien hoe veelplegers
kunnen worden aangepakt, gevolgd en begeleid
om zo een daling van de criminaliteit te bewerkstel-
ligen.
Locatie: Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht
Kosten: € 275 p.p. (excl. BTW)
Informatie: Leids Congres Bureau telefoon 071-
514 82 03 of
www.leidscongresbureau.nl
Congres De nieuwe Politiewet, 29 september
Onlangs maakte de Commissie Leemhuis-Stout
haar advies bekend aangaande de reorganisatie
van het politiebestel. Die heeft ingrijpende gevol-
gen voor de verantwoordelijkheidsverdeling,
bevoegdheden en beheerstaken binnen de gehele
veiligheidsketen. Tijdens deze dag worden alle ont-
wikkelingen, kansen en bedreigingen van deze
nieuwe wet op een rij gezet.
Locatie: Steigenberger Kurhaus Hotel,
Scheveningen
Kosten: € 799 p.p. (excl. BTW)
Informatie: Studiecentrum voor Bedrijf en
Overheid (SBO) telefoon 040-2974980 of
www.sbo.nl of e-mail [email protected]
Synthetic Drugs Enforcement Conference,
22/23 november
Het uitgangspunt van de internationale, syntheti-
sche drugs conferentie SYNDEC II is te komen tot
een betere (inter)nationale, operationele samen-
werking. De conferentie wordt georganiseerd door
de Nederlandse en Belgische ministeries van
Justitie, ministerie van Binnenlandse Zaken,
Landelijk Parket, Nationale Recherche (KLPD),
FIOD/ECD en de Belgische Federale Politie.
Locatie: Maastrichts Expositie & Congres Centrum
(MECC), Maastricht
Kosten: € 200 p.p. (voor 2 dagen!)
Informatie: Conference Agency Maastricht
telefoon 043-361 91 92 of e-mail syndec@confe-
renceagency.com
Congres Dag van de Jeugdzorg, 5 december
Tijdens deze dag treden overheid en
organisaties/hulpverleners uit de jeugdhulpverlening
met elkaar in discussie over de vraag: welke slagen
moeten gemaakt worden om de jeugdzorg effectie-
ver te laten functioneren?
Locatie: Dorint, Eindhoven
Kosten: € 499 p.p. (excl. BTW)
Informatie: Euroforum, telefoon 040-2974980 of
www.euroforum.nl of e-mail [email protected]
TEKST: Mirelle Herlfterkamp
Stel je kandidaat voor ORDe komende periode wordt belangrijk voorhet OM: de uitrol van GPS en de implementatievan Het OM Verandert staan op de agenda.Dit vraagt een grote inspanning van mede-werkers en management. Een goede afstem-ming tussen die twee is cruciaal voor het slagen van die uitdaging, zegt PG-bestuurderHerman Bolhaar. ‘Vandaar dat ik hecht aaneen sterke samenwerking tussen het verant-woordelijk management en de medezeggen-schap. Op lokaal niveau tussen de OR en debestuurder (Hoofd van dienst) en OM-breedtussen MROM en de PG-bestuurder. Ik achthet van groot belang dat de OR (MROM) eenafspiegeling is van alle medewerkers, rijks- en rechterlijke ambtenaren. Met name dezelaatste groep is momenteel ondervertegen-woordigd.’De OR-verkiezingen komen er aan. ‘Denk ereens over om u kandidaat te stellen’, roeptBolhaar de medewerkers op.
AgendaOM en Tiscali verlengensamenwerking opsporings-berichten Het OM en Tiscali gaan door met het plaatsenvan opsporingsberichten op www.tiscali.nl.De in mei gestarte samenwerking met hetEuropese internetcommunicatiebedrijf bleeksuccesvol. Voor het OM en de politie is dedeze opsporingsberichtgeving op internet eengoede aanvulling. Per internet bereiken politieen justitie een groep van gemiddeld veertigjaar oud die niet of nauwelijks naar opspo-ringsberichten op televisie kijkt. Ook de contracten met Arbeidsvitaminen(opsporingsminuut op de radio) en TMF(Opsporingsfacts op de muziekzender TMF)worden verlengd.‘Meldkamer’, het opsporingsprogramma opSBS6, wordt niet voortgezet, zo heeft SBSBroadcasting na de afgesproken zes aflever-ingen besloten. SBS vond dat het OM bij aangeleverde zaken te weinig garanties kongeven. Dat het OM een inspanningsverplich-ting op zich had genomen om goede zakenaan te leveren was voor de omroep onvol-doende om in een nieuwe serie te investeren. De korte opsporingsberichten zullen nog welbij SBS worden uitgezonden.
opportuun
Amsterdam:
Ouarda Kalai is als medewerker Personeel
en Organisatie het parket komen verster-
ken; Coen Staal begon als nieuwe allroun-
der kanton; Maarten Nawy is begonnen als
allrounder kanton in team 7; Kristina Bozic
is begonnen als parketsecretaris IRC en
Dewie van Lieshout begint als teamsecreta-
resse P&O; Chrissy Stroobach wordt mede-
werker beleidsondersteuning; Jessica
Garmers is gedetacheerd bij het CVOM.
Ressortsparket Amsterdam:
In dienst zijn getreden: Karin Suring, coör-
dinator (administratief) juridisch medewer-
kers; Greet Spandaw, coördinator Front-
office; Peter Blanken, plaatsvervangend
hoofdadvocaat-generaal; Clenda Pecht,
coördinator Backoffice. Uit dienst zijn getre-
den: Alexandra Vuijk, juridisch medewer-
ker; Ruth Godthelp, juridisch medewerker;
Pieter Duyx, juridisch medewerker gaat
naar de UvA.
Ressortsparket Arnhem:
Per 1 augustus is Diana Verkade als mede-
werker Back Office strafzaken in dienst
getreden.
Breda:
In dienst zijn getreden: Stefan Jaspers,
Crissy Norbart, Marijn Rommens, Jolanda
Kolen, Wesley van Gastel, Linda van
Daalen, Susanne Lapre, Esther Mulder,
Diana Booij, Inge Bosch, Ronald de
Brouwer en Coby Cats. Uit dienst zijn getre-
den: Anja Mutsaers, Myranda Seebregs en
Hanneke van Meer.
Dordrecht:
In juli zijn Cindy Neele en Efendi Aydin
begonnen als administratief medewerker
bij het Verkeersteam.
Den Haag:
Uit dienst zijn getreden: Richard Klee, Julie
Dobbelaere, Ellen van der Linden, Theo
Mensink, Gerard Valkering, Evert Boerstra,
Aldo Verbruggen en Marius Tjeengs
Gerritsen.
Ressortsparket Den Haag:
Jale Celen en Cherida Hooijer, administra-
tief medewerksters, zijn uit dienst getreden.
Bart Lambregts, administratief juridisch
medewerker, wordt parketsecretaris op
vestiging Schiphol
Functioneel Parket:
In dienst zijn getreden: Karin Grootschol-
ten, managementassistente; Berenika
Matysiewicz, p&o adviseur; Siep Buist,
officier van justitie; Leon Bouts, medewer-
ker facturatie; Ruud van der Moer, mede-
werker ICT; Rik Olijve, projectmedewerker;
Melanie Diependaal, communicatieadvi-
seur; Wendy Weide, managementassistente;
Gerard Valkering, medewerker BIV; Ruud
van der Moer, medewerker ICT-applicatie-
beheerder; Reyan Sari, receptioniste/
telefoniste; Peter van der Kerkhof, officier
van justitie.
Haarlem:
Uit dienst zijn getreden: Tanja van der
Sluis-Middelkoop, Carolien Boekel-Bakker
en Leo Naaktgeboren gaan met FPU.
Leeuwarden:
In dienst zijn getreden: Pauline Hulshof,
parketsecretaris; Menno Jan van der Elsken,
beleidsmedewerker; Bertus Vesper, adm.
medewerker; Nina Ekas, coördinator arron-
dissementaal platform jeugdcriminaliteit;
Kim Oude Vrielink, togamaster; Aukje
Zielinski, togamaster; Gert Veurink, officier
van justitie.
Uit dienst: Oebele Brouwer, recherche-
officier, naar arrondissementsparket
Groningen; Lianne Apeldoorn, parketsecre-
taris naar IRC NON; Nellie Deelstra, secreta-
resse, FPU+; Kitty Bakema, dossierbeheer-
der, naar ressortsparket Leeuwarden; Mieke
Huizinga-Bruning, hoofd bureau bedrijfs-
voering; Warner ten Kate, Offcier van Justitie
1e klasse, per 1 oktober naar Landelijk
Parket Zwolle en Silvana Andringa, dossier-
beheerder.
Ressortsparket Leeuwarden:
In dienst zijn getreden: Klaas Postma,
procesbeheerder; Marina Weel, advocaat-
generaal; Klaske Struiksma, management-
assistente. Uit dienst zijn getreden: Mieke
de Vries, procesbeheerder, einde dienst-
verband (FPU+), Thea Pitstra, juridisch
medewerker; Elma Bloemendaal, juridisch
medewerker en Annet Garos, advocaat-
generaal (naar het Gerechtshof).
Bureau Ontnemingswetgeving OM
In dienst is getreden: Jan Knobbe, beheer-
der CEBES.
Middelburg:
In dienst zijn getreden: Martin Roosenburg,
Ilona de Moor, Digna Roodbeen, Rieke van
’t Zelfde, Rianne de Moor en Monique van
Die. Uit dienst zijn getreden: Cees Monteny,
Ozan Turkdogan, Tiny Blok en Karla
Taniwel.
Maastricht:
In dienst zijn getreden: Nina de Beus,
administratief medewerker; Maaike Oude
Hengel, junior parketsecretaris; Jeanine
Reidnied, parketsecretaris; Vivian de Groot,
junior medewerker personeelsbeheer;
Anton Ribbens, administratief juridisch
medewerker; Mariska Ruissen, parket-
secretaris.
Het OM verandert:
In dienst zijn getreden: Marianne Aan-
Nagel, unitmanager Straf; Frank van
Spronsen, unitmanager Mulder, Loek de
Goede, accountmanager; Leon Godijk,
teammanager; Brigitte Boot, teammanager;
Jeroen Steenbrink, directeur CVOM.
Roermond:
In dienst: Vera Eberson, administratief
medewerker team RB-afdoeningen; Pauline
van der Leek als management-assistente.
Utrecht:
Karola van Nie en John Visser zijn weer
terug bij parket Utrecht. John komt van OM
Verandert en is op 1 juli aan de slag gegaan
als procesmanager. Karola is gedetacheerd
vanuit het ressortsparket in Amsterdam en
werkt in Utrecht als senior secretaris. Raio
Ingeborg Spros is gestart bij Team Utrecht
Buiten en secretaris Monique van
Slochteren is gedetacheerd vanuit het
gerechtshof in Den Haag. Kim van Ling,
administratief medewerker. Adviseur infor-
matievoorziening Ron van Ark, secretaris
Astrid Landman en medewerker P&O Claire
Bruurmijn zijn in augustus gestart. Officier
van justitie Margriet Dierick heeft twee jaar
onbetaald verlof genomen.
Cerezo Tupamahu is half juli gestart als
medewerker ZV/executie bij het Overtredin-
genteam. Hij is overgekomen van parket
Rotterdam. Politie Parketsecretaris Bert
Kramer heeft parket Utrecht op 1 juli verla-
ten. Hij is aan de slag gegaan als coördinator
PPS bij parket Rotterdam.
TEKST: Karin Mensink
Personalia
Wie wat grasduint in beschikkin-
gen en arresten komt tot de ont-
dekking dat klare taal niet nieuw
is. Zo heeft het Hof Den Bosch1 ooit in een
beklagzaak ex 12 Sv opgemerkt met verba-
zing kennisgenomen te hebben van het
verloop van een bepaalde strafzaak. Aan
beklaagden is een termijn gegund waar-
binnen én een transactie én een schadever-
goeding betaald diende te worden. Zo niet,
dan zou tot dagvaarding worden overge-
gaan, zo kreeg beklaagde schriftelijk te
horen. Ondanks het feit dat niet aan deze
voorwaarden is voldaan, wordt de zaak
geseponeerd, omdat het om een oud feit
zou gaan. Het hof stelt dan met zoveel
woorden dat ‘door deze handelswijze het
Openbaar Ministerie niet alleen de belan-
gen van de samenleving en die van klager
in het bijzonder veronachtzaamt, maar ook
hierdoor de eigen geloofwaardigheid op
grove wijze aantast’.
Klare taal. De boodschap is helder: het
Openbaar Ministerie dient een betrouwbare
partner te zijn en wordt hierop aangespro-
ken. Aangezien de beklagprocedure geldt
als waarborg op het vervolgingsbeleid van
het Openbaar Ministerie, past hetgeen het
hof opmerkt binnen de magistratelijke
regels.
Deze klare taal wordt door de Rechtbank
Den Bosch overgenomen, zo blijkt uit een
gepubliceerde uitspraak van 7 maart 2005.2
Het Openbaar Ministerie is in appèl van een
beschikking van de rechter-commissaris en
de rechtbank stelt: ‘de officier heeft groot
gelijk en het besluit tot schorsing van de
voorlopige hechtenis had onder deze
omstandigheden niet genomen mogen
worden’.
Chapeau Den Bosch.
Evenmin blijkt robuust optreden van een
hof een nouveauté te zijn getuige een twee-
tal arresten van het Hof Amsterdam, die aan
de Hoge Raad3 zijn voorgelegd. Het Open-
baar Ministerie wordt niet-ontvankelijk ver-
klaard omdat naar de mening van het hof de
met de opsporing en vervolging belaste
ambtenaren een ernstige inbreuk hebben
gemaakt op beginselen van een behoorlijke
procesorde waardoor ‘met grove veronacht-
zaming van de belangen van de verdachte
aan diens recht op een eerlijke behandeling
van zijn zaak is tekortgedaan’.
Het twistpunt in deze is geweest een rechts-
hulpverzoek aan Zwitserland, waarbij de
vraag naar voren is gekomen of de Zwitserse
autoriteiten nu wel of niet misleid zijn
geweest. De Hoge Raad is van mening dat
deze mogelijkheid van misleiding niet kan
leiden tot de slotsom dat de officier van
justitie niet-ontvankelijk moet worden ver-
klaard in de vervolging van de desbetreffen-
de feiten.
Ook op een ander punt is de Hoge Raad het
niet eens met het arrest van het Hof
Amsterdam.
Tijdens de regiezitting heeft de advocaat-
generaal bij het hof aangekondigd een vor-
dering wijziging van de tenlastelegging te
zullen doen, en daarvan de concepttekst
reeds aan hof en raadsman overgelegd. In
strijd met het door het hof opgestelde
behandelingsschema heeft het hof voortij-
dig beslist over de geldigheid van de dag-
vaarding, nog voordat de advocaat-generaal
in de gelegenheid is gesteld de genoemde
vordering te doen en toe te lichten.
Deze gang van zaken is naar het oordeel van
de Hoge Raad zo zeer in strijd met beginse-
len van een behoorlijke procesorde dat dit
tot nietigheid van het onderzoek ter terecht-
zitting en de naar aanleiding daarvan gege-
ven uitspraak moet leiden.
Aldus verwijst ons hoogste rechtscollege het
robuuste optreden van dit hof terug naar
hetzelfde hof onder aandrang zich (magis-
tratelijk, IG) te buigen over de juridische
complicaties van de desbetreffende zaak.
Over de zaak Eric O. zal de Hoge Raad zich
niet uitlaten, daar geen cassatie is ingesteld.
Het Hof Arnhem4 is zelf van mening een
robuust arrest te hebben gewezen. De
media spreekt over klare taal, als een
nieuwtje. Goede wijn behoeft geen krans.
Maar wie bepaalt dat de wijn goed is? De
drinker of de schenker?
In dit kader zou het voor de Hoge Raad ook
lastig zijn geweest zich uit te laten over de
overwegingen ten overvloede. Per slot is ons
hoogste rechtscollege geen opperwezen die
het Openbaar Ministerie en het ministerie
van Defensie tot bezinning kan aansporen.
Wanneer het Openbaar Ministerie gewezen
wordt op onjuiste beslissingen of slordig-
heden is dat terecht. Het is de toon die de
muziek maakt. Een zaak kan eindigen in
vrijspraak waar veroordeling is gevorderd.
Dit alles valt binnen het strafrechtgebeuren
waar Openbaar Ministerie en de Zittende
Magistratuur hun eigen magistratelijke rol
hebben.
Wanneer het taalgebruik behalve klare taal
ook zo robuust wordt dat spelverruwing
gaat optreden, hetgeen een opmaat is
voor bepaalde politici in straatjargon hun
mening te ventileren, dan verliest de toon
zijn zuiverheid.
O, o, OM, magistraat achter de duinen,
wordt gij de weduwe van de ZM? 5
TEKST: Irene Gonzales, AG Arnhem
1 Hof Den Bosch 03.00032 Rechtbank Den Bosch 7 maart 2005,
Nieuwsbrief Strafrecht 2005, 1533 Hoge Raad, 7-12-2004, 092966/03 en
02967/03 LJN AP 8439 en AP84604 Hof Arnhem, 21-006275-04, LJN: AT49885 Vrij naar: “O, O Den Haag, mooie stad achter
de duinen, de weduwe van Indië zijt gij...”
(Wieteke van Dort)
UITGELICHT
O, o, OM, magistraat achter de duinen,welke taal spreekt u het meeste aan?
21
opportuun n
ummer
7 –
2005
opportuun
20
Hoge Raad 5 juli 2005, 02884.04 P
Ontneming: onvoldoende gemotiveerd
Een ontnemingsverplichting is opgelegd van
bijna een miljoen euro.
Klacht is dat de bewijsmiddelen ontbreken.
De Hoge Raad overweegt dat het hof de schat-
ting van het voordeel heeft ontleend aan het ver-
korte arrest en de aanvulling daarop, voorts aan
het SFO-rapport waarvan de relevante inhoud
als hier ingevoegd geldt.
De Hoge Raad overweegt dat de uitspraak niet
voldoet aan de wettelijke vereisten. Het hof ver-
wijst wel naar de – 52 – bewijsmiddelen maar
heeft niet aangegeven welke relevant worden
geacht. Voorts is het SFO-rapport niet te vinden
in de bestreden uitspraak noch in het verkort
arrest of de aanvulling daarop.
Vernietiging en terugwijzing. (Am)
Hoge Raad 21 juni 2005, 02217.04
Ernstige bezwaren bij DNA en voorlopige
hechtenis
Terzake een poging tot afpersing met anderen is
veroordeeld tot 45 maanden gevangenisstraf.
Klacht is dat DNA voor het bewijs is gebruikt.
De Hoge Raad overweegt dat de rechtbank in
2000 de vordering gevangenhouding niet heeft
verlengd omdat de verdenking, bezwaren en
gronden niet meer voldoende bestaan. Daarmee
is niet onverenigbaar dat ten tijde van het aan-
gevochten bevel in 2001 ex art. 195d (oud) Sv
van de rechter-commissaris, ernstige bezwaren
als bedoeld in art. 195.3 (oud) Sv tegen verdach-
te bestonden.
Beroep verworpen. (DH)
Hoge Raad 14 juni 2005, 02520.04
The poisonous tree: geen tapmachtigingen
Verdachte is vrijgesproken. Het Openbaar Minis-
terie heeft cassatie aangetekend. De Hoge Raad
overweegt dat in cassatie niet wordt bestreden
dat het opnemen van telecommunicatie onrecht-
matig is geweest, onder meer in verband met het
ontbreken van tapmachtigingen.
Het bewijsmateriaal dat door middel van dat
opsporingsmiddel is verkregen dient te worden
uitgesloten, in zoverre is het oordeel van het hof
niet onjuist of onbegrijpelijk.
Dat het hof ook de resultaten van de doorzoe-
king uitsluit – kennelijk omdat de doorzoeking
niet zonder tap had kunnen plaatsvinden – is
zonder nadere motivering niet begrijpelijk.
Daarbij in aanmerking genomen ten tijde van de
tapbevelen van de officier van justitie het opspo-
ringsonderzoek al een redelijke verdenking
jegens verdachte had opgeleverd.
Daarmee is ook is niet begrijpelijk dat de verkla-
ringen van de verdachte en zijn partner niet
bruikbaar zouden zijn. Te minder nu verdachte
ter terechtzitting telkens bekennende verklarin-
gen heeft afgelegd in het bijzijn van zijn raads-
man en na de cautie.
Vernietiging en terugwijzing. (Am)
Hoge Raad 28 juni 2005, 03665.04 +
03666.04
Innerlijk tegenstrijdige uitspraak
Veroordeeld is terzake de Auteurswet.
Klacht is dat de motivering van de bewezenver-
klaring niet in overeenstemming is met hetgeen
het hof ten aanzien van de vordering benadeelde
partij heeft overwogen.
De Hoge Raad overweegt dat de bewezenverkla-
ring steunt op onder meer de verklaring van S.
dat hij auteursrechthebbende is op door hem
ontwikkelde software. Het hof heeft vastgesteld
dat S. rechthebbende is en dat de verdachte zon-
der toestemming heeft gehandeld. Over mogelijk
andere rechthebbenden houden de bewijsmid-
delen niets in.
Met een en ander is niet verenigbaar ‘s hofs
beslissing op de vordering van de benadeelde
partij inhoudende dat S. niet ontvankelijk zal
worden verklaard omdat de vraag of S. auteurs-
rechthebbende is en of hij als gevolg van het feit
schade heeft geleden in het strafgeding niet vol-
doende duidelijk beantwoord kan worden. In dit
opzicht is de uitspraak innerlijk tegenstrijdig.
Vernietiging en terugwijzing. (Ar)
(AG Machielse: anders. Bewezen is dat een
ander of anderen (dat kan dus S. zijn of een
derde) rechthebbende(n) was/waren op het
auteursrecht. Het hof heeft S. telkens doorge-
streept. Het bewijsmiddel wijst wel naar S. Deze
puzzel kan nooit meer sluitend gelegd worden.
Meer voor de hand dan uitschakeling van het
bewijsmiddel (zoals de verdediging wil) ligt het
om aan te nemen dat de beslissing benadeelde
partij onjuist is. Die beslissing heeft het karakter
van een bijbeslissing en is in casu niet in het
nadeel van de verdachte. De kwestie kan dus
blijven rusten. Bij vernietiging op dit punt heeft
de verdachte geen belang).
Hoge Raad 5 juli 2005, 02667.04
Eenparigheid van stemmen?: straf hoger dan
rechtbank
Geklaagd wordt dat niet blijkt dat het hof met
eenparigheid van stemmen tot een hogere straf
heeft besloten dan in eerste aanleg was opgelegd.
Beroep zonder nadere motivering verworpen. (Am)
(AG Jorg: het hof heeft blijkens het arrest wel
overwogen dat het met eenparigheid van stem-
men tot de strafoplegging kwam. Overigens
schrijft – volgens vaste jurisprudentie van de
Hoge Raad – geen wetsbepaling voor dat uit-
drukkelijk wordt vermeld dat een zwaardere straf
is opgelegd met eenparigheid van stemmen(HR
LJN AS1874).
Hoge Raad 5 juli 2005, 03096.04 B
Beslag
Geklaagd wordt over de beslissing van de recht-
bank tot teruggave van een inbeslaggenomen
auto.
De rechtbank heeft overwogen dat de inbeslag-
name onrechtmatig moet worden geoordeeld nu
de officier van justitie zijn standpunt niet heeft
kenbaar gemaakt, althans dat niet met stukken
heeft onderbouwd.
De Hoge Raad overweegt dat deze enkele nala-
tigheid van de officier van justitie geen grond
kan vormen voor de onrechtmatigheid van de
inbeslagname. De rechtbank heeft voorts niet
onderzocht of het beslag was komen te rusten
op art. 94a Sv. Dan zou als maatstaf gelden of
buiten redelijke twijfel is dat de klager als
derde/niet beslagene als eigenaar moet worden
aangemerkt.
Vernietiging en verwijzing. (Hrlm)
Zie verder op OMtranet:
– Hoge Raad 5 juli 2005, 02953.04
Redelijke termijn overschreden?
– Hoge Raad 5 juli 2005, 03151.04
Geen beslissing op herhaald verzoek
nader onderzoek
– Hoge Raad 5 juli 2005, 02992.04
Bewezenverklaring waarin alternatieve
doodsoorzaken staan
– Hoge Raad 21 juni 2005, 02046.04
Schadevergoedingsmaatregel en beta-
lingsregeling; artt. 36f Sr, 561 Sv
– Hoge Raad 21 juni 2005, 02218.04
Appèl niet-ontvankelijk?
– Hoge Raad 21 juni 2005, 02748.04
Gebruikershoeveelheid en doorzoeking
beleid en regels
Tekst: Angela KapteinVoor complete teksten: bel de documentatie
van het Parket-Generaal, 070-33 99 813 of 070-33 99 812
opportuun
22
JURISPRUDENTIE
Europees Hof voor de Rechten van de Mens
10 november 2004, nr. 56581/00,
art. 6 EVRM-verstekvonnis
Artikel 6 EVRM omvat het recht van de verdachte
om ter terechtzitting aanwezig te zijn. Hoewel dit
artikel zich niet verzet tegen een proces in afwe-
zigheid van de verdachte, is sprake van een
schending als deze veroordeelde later niet als-
nog de kans krijgt een uitspraak te verkrijgen die
aan alle eisen van artikel 6 EVRM voldoet. Ver-
dragspartijen hebben veel vrijheid bij het invoe-
ren van deze regels in hun nationale systeem,
maar het Hof dient uiteindelijk wel na te gaan of
aan de eisen van artikel 6 EVRM is voldaan.
Europees Hof voor de Rechten van de Mens
27 januari 2005, nr. 47810/99
Kort geding bij interregionale overlevering
binnen Koninkrijk
De rechter-commissaris op Curaçao geeft een
beschikking tot bewaring af terzake een in
Nederland aanwezige verdachte. De opgeëiste
persoon stelt schending van artikel 13 EVRM
omdat hij geen “effectief rechtsmiddel” heeft om
op te komen tegen de overlevering van
Nederland naar Curaçao. De Nederlandse rege-
ring geeft bij het Hof aan dat wel sprake is van
een effectief rechtsmiddel: een kort geding,
maar geeft ook aan dat zij, ingevolge artikel 40
van het Statuut, gehouden is om mee te werken
aan een beschikking tot bewaring. Het Hof twij-
felt daardoor aan de effectiviteit van het middel
maar verklaart de klacht uiteindelijk toch niet-
ontvankelijk.
Rechtbank Rotterdam
8 februari 2005, nr. 10/000218-04
art. 4, sub 13 Sr-verblijf in Nederland
Het Verdrag ter voorkoming van terroristische
bomaanslagen heeft o.a. tot doel te voorkomen
dat terroristen zich aan strafvervolging kunnen
ontrekken door naar het grondgebied van een
andere staat te vluchten. Aldus is in het Verdrag
de universele rechtsmacht uitgebreid voor een
aantal delicten. Artikel 4, sub 13 Sr bepaalt dat
de Nederlandse strafwet van toepassing is op
eenieder die zich buiten Nederland schuldig
heeft gemaakt aan misdrijven genoemd in het
artikel 2 van het Verdrag, indien het feit is
gepleegd tegen een Nederlander of de verdach-
te zich in Nederland bevindt. Gezien dit doel,
moet de term “verblijf in Nederland” volgens de
rechtbank ruim uitgelegd worden. Een redelijk
vermoeden dat een verdachte zich in Nederland
bevindt is aldus voldoende om rechtsmacht te
creëren voor de start van een opsporingsonder-
zoek. De Memorie van Toelichting op artikel 4,
sub 13, Sr geeft aan dat zowel primaire als
secundaire jurisdictie kan ontstaan.
Rechtbank Amsterdam
1 april 2005, nr. 13.097278-2004
Art. 13, tweede lid, OLW-belangenafweging
Het tweede lid van artikel 13 Overleveringswet
geeft de officier van justitie een manier om over-
levering te bewerkstelligen ondanks dat de fei-
ten (gedeeltelijk) in Nederland zijn gepleegd. De
officier van justitie moet dan in redelijkheid tot
een dergelijke vordering zijn gekomen door alle
belangen tegen elkaar af te wegen. De recht-
bank overweegt dat deze bevoegdheid van de
officier van justitie niet is ingevuld in enig beleid.
Aldus rust op het Openbaar Ministerie een ver-
zwaarde plicht te motiveren. Alleen op die
manier is het mogelijk voor de rechtbank om de
haar opgedragen toets te vervullen.
Hoge Raad
25 mei 2004, nr. 00413/04 U
Bevoegdheidsverdeling tussen rechter en
minister van Justitie
In 1996 heeft de Hoge Raad het standpunt inge-
nomen dat het systeem van de Uitleveringswet
met zich meebrengt dat de minister van Justitie
zich dient te buigen over de vraag of er een
gegrond vermoeden bestaat dat een opgeëiste
persoon bij uitlevering zal worden blootgesteld
aan een inbreuk op zijn fundamentele rechten.
Daarvoor heeft de Hoge Raad de volgende argu-
menten:
– de regering heeft toegang tot informatie over
de politieke situatie en strafrechtspleging in
andere landen, die de rechter niet heeft;
– indien de regering zou worden gebonden aan
het oordeel van de rechter, zou zij niet verant-
woordelijk kunnen worden gesteld voor de te
nemen beslissing;
– de rechter kan geen waarborgen bedingen bij
de verzoekende staat.
Indien vast is komen te staan dat een inbreuk op
het recht van de opgeëiste persoon onafwend-
baar is (al heeft plaatsgevonden), komt volgens
de Hoge Raad de beoordeling omtrent de uitle-
vering wel toe aan de rechtbank. In zijn conclu-
sie plaatst de advocaat-generaal vraagtekens bij
deze bevoegdheidsverdeling en voert aan dat de
invoering van de Overleveringswet wellicht een
aanknopingspunt zou kunnen zijn voor een nieu-
we benadering. Immers, in overleveringsproce-
dures heeft de minister van Justitie bijna geen
rol meer en worden kwesties betreffende
gevreesde schendingen van mensenrechten
voorgelegd aan de overleveringsrechter. Op
grond hiervan adviseert de advocaat-generaal
de Hoge Raad om de bestaande rechtspraak te
verlaten en een nieuwe koers te kiezen. De Hoge
Raad handhaaft echter haar standpunt.
Hoge Raad
12 april 2005, nr. 03595/04
Cassatieberoep in Antilliaanse en Arubaanse
zaken
Met ingang van 1 januari 2004 is voorzien in de
mogelijkheid van cassatieberoep bij de Hoge
Raad in Antilliaanse en Arubaanse zaken
(Rijkswet van 8 mei 2003, Stb. 204). Uit de parle-
mentaire geschiedenis volgt dat de wetgever,
met het oog op de rechtseenheid, zoveel moge-
lijk heeft willen aansluiten bij het systeem van
het Nederlandse uitleveringsrecht en de daar-
omtrent door de Hoge Raad ontwikkelde juris-
prudentie.
VERDRAGEN
zie: www.minbuza.nl/buitenlandsbeleid/verdragen
Verdrag van de Verenigde Naties tegen grens-
overschrijdende georganiseerde misdaad
New York, 15 november 2000
Inwerkingtreding voor Djibouti op 20 mei 2005
Inwerkingtreding voor Zambia op 24 mei 2005
Verdrag ter voorkoming van terroristische
bomaanslagen
New York, 15 december 1997
Inwerkingtreding voor Tunesië op 22 mei 2005
Inwerkingtreding voor Bangladesh op 19 juni
2005
Inwerkingtreding voor België op 19 juni 2005
Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag
betreffende uitlevering
Straatsburg, 15 oktober 1975
Inwerkingtreding voor Bosnië-Herzegovina op 24
juli 2005
Tweede aanvullend Protocol bij het Europees
Verdrag betreffende uitlevering
Straatsburg, 17 maart 1978
Inwerkingtreding voor Bosnië-Herzegovina op 24
juli 2005
internationaal
Tekst: Linda Bregman, Bureau InternationaleRechtshulp in Strafzaken
Telefoon 070-37 07 468
tijdschrif
t v
oor h
et
openbaar m
inis
terie
jaargang 1
1
nummer
7september 2
005
Inhoud
opportuun
Opportuun, 11e jaargang nr.7, september 2005Verschijningsdatum 11e jaargang, nr. 8: 6 oktober 2005
Opportuun is het tijdschrift voor en van het Openbaar
Ministerie. Het blad wordt gratis verstrekt aan de mede-
werkers van het OM en andere geïnteresseerden. Het blad
verschijnt tien keer per jaar. De redactie is verantwoordelijk
voor de inhoud van het blad. Aan de in Opportuun verstrekte
informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaan.
Eindredactie: Pieter Vermaas
Redactieraad: Ryan Lievaart, Loes Borghuis, Heleen
Rutgers, Hans Wesselink, Marcel Wolters
Vaste medewerkers: Linda Bregman Mirelle Herlfterkamp,
Anne Hoeksema, Angela Kaptein, Sjaak Klunder, Karin
Mensink, Manon Nooteboom, Juriaan Simonis, Koos Spee.
Aan dit nummer werkten verder mee: Merije Bakker,
Evert Boerstra, Jeichien de Graaff, Miek Smilde, Jan
Hoekman, Irene Gonzales,
Foto omslag: Gerhard van Roon
Ontwerp: Barlock, Den Haag
Druk: Zijlstra Drukwerk, Rijswijk
Oplage: 6.900
Redactieadres: Voorlichtingsdienst OM, kamer 423,
Prins Clauslaan 16, Postbus 20305, 2500 EH Den Haag.
Telefoon: 070 – 33 99 840. E-mail: [email protected].
Abonnementenadministratie: Stuur de adreswikkel
met de aangebrachte wijzigingen naar het redactieadres,
of mail de wijzigingen naar [email protected].
Colofon
openbaar ministerie
3 – Alles afwegende: ‘Een heel gewiekste familie’
5 – Rechtstreeks: ‘Foto’s van voetbalvandalen op internet: een goed idee?’www.om.nl peilde de meningen
6 – ‘Hier heb je de bal, doe maar voor.’ Harm Brouwer gruwt van “turbowoorden-missies”
9 – Uit den lande: Draaiboek WK Voetbal –20 voorzag in een aanslag
10 – Reportage: Zon, zuipen en zooien. Zeeuws Zomerteam geeft lik-op-stuk bij recreatiecriminaliteit
12 – Kennismanagement slaat aan. Tijdens workshops regent het suggesties
14 – Europa: ‘Ook wij zijn boevenvangers.’ Eurojust en Europees JustitieelNetwerk kampen met bureaucratisch imago
16 – Uit den lande: Haagse veelpleger supersnel voor de rechter
17 – Het OM Verandert: DVOM pioniert in Dordrecht. Eerste financiëledienstverleningsorganisatie moet kwetsbaarheid verminderen
18 – Agenda
– OM en Tiscali verlengen samenwerking– Oproep OR-verkiezingen
19 – Personalia
20 – Uitgelicht: Dreigt spelverruwing in het strafrecht?
21 – Beleid en regels
22 – Internationaal
23 – Verkeer
24 – AchterOM
23
opportuun n
ummer
7 –
2005
Gebruik maken van een voertuig door een
ander dan de tenaamgestelde
Gerechtshof Leeuwraden 27 april 2005 WAHV
05/00126
Betrokkene was, onder achterlating van haar op
haar naam gestelde auto, door mishandeling
door haar partner in een blijf-van-mijn-lijfhuis
beland. In de periode van haar verblijf in dat huis
bleken diverse verkeersovertredingen te zijn
begaan met haar voertuig. Door het niet binnen
de termijn stellen van zekerheid werd het beroep
van betrokkene niet-ontvankelijk verklaard. Het
hof overweegt ten overvloede dat het derhalve
niet toekomt aan een inhoudelijke beoordeling
van de zaak, met name ook niet aan de beoorde-
ling van de vraag in hoeverre de betrokkene in
de door haar geschetste uitzonderlijke omstan-
digheden nog in staat is geweest de 'verant-
woordelijkheid te nemen voor haar beslissing
een ander gebruik te laten maken van het op
haar naam staande voertuig'. (vgl. EHRM 29
oktober 2004, 66273/01, VR 2005,1).
Doorgetrokken streep?
Gerechtshof Leeuwarden 11 mei 2005 WAHV
05/00385
Betrokkene vond de opgelegde sanctie onbillijk
omdat de betreffende streep tussen de rijstroken
op de weg zodanig was versleten dat er niet
meer gesproken kon worden van een doorge-
trokken streep. Bovendien was op het tijdstip
waarop de gedraging heeft plaatsgevonden don-
ker en werd de zichtbaarheid van de streep ver-
slechterd door vuil en pekel op het wegdek. De
betrokkene is van mening dat strepen duidelijk
dienen te zijn. Hij heeft zijn verweer ondersteund
met foto's en met de verklaring van een deskun-
dige, P.M. Gr.
Het hof overweegt dat als uitgangspunt geldt dat
het niet ter beoordeling van de weggebruiker
staat of een verkeersteken overeenkomstig de
voorschriften en aanbevelingen is geplaatst. Dat
is slechts anders in het geval de situatie klaar-
blijkelijk zo afwijkend is van die waarop het ver-
keersteken betrekking heeft dat bij gevolg geven
aan dat teken de veiligheid op de weg in gevaar
zou worden gebracht (vgl. HR 4 december 1984,
VR 1985/39 en Hof Leeuwarden 15 mei 2002, VR
2002/192). Dat is in casu niet het geval. Het hier
overwogene brengt mee dat het hof geen
waarde hecht aan de verklaring van 22 novem-
ber 2004 van P.M. Gr. (schilder van beroep).
Gemandateerde beslissing?
Gerechtshof Leeuwarden 11 mei 2005 WAHV
04/01652
Betrokkene heeft aangevoerd dat niet is geble-
ken dat de officier van justitie de uitoefening van
zijn beslissingsbevoegdheid conform artikel 126,
tweede lid, van de Wet op de Rechterlijke
Organisatie (Wet RO) heeft opgedragen aan een
andere bij het parket werkzame ambtenaar.
Evenmin is gebleken dat het hoofd van het par-
ket daarmee heeft ingestemd. Naar de opvatting
van de betrokkene vereist deze regeling voorts
dat wordt meegedeeld welke officier van justitie
aan welke ambtenaar de uitoefening van zijn
bevoegdheid heeft opgedragen en is vermelding
van de naam van de gemandateerde dan wel van
de officier van justitie essentieel. De betrokkene
stelt dat het duidelijk is dat degene die de
bevoegdheid op naam en onder verantwoorde-
lijkheid van de officier van justitie heeft uitge-
voerd daartoe niet gekwalificeerd was. Het hof
overweegt dat artikel 7:26, derde lid, Algemene
Wet Bestuursrecht bepaalt dat de beslissing
wordt bekendgemaakt door toezending of uitrei-
king aan degenen tot wie zij gericht zijn.
Hoofdstuk 7 bevat niet een voorschrift dat ertoe
strekt dat de beslissing van de officier van justi-
tie moet zijn voorzien van de naam van degene
door of namens wie de beslissing is benomen, en
evenmin dat de officier van justitie bij de
bekendmaking van zijn beslissing dient te ver-
melden dat de bevoegdheid om de beslissing te
nemen is overgedragen aan een andere op het
parket werkzame ambtenaar, en dat deze over-
dracht met instemming van het hoofd van het
parket is geschied. Dergelijke voorschriften
vloeien evenmin voort uit art. 126 Wet RO.
Voorzover de gemachtigde heeft aangevoerd dat
degene die feitelijk de beslissing op het beroep
tegen de inleidende beschikking heeft genomen
daartoe niet gekwalificeerd was, is het hof van
oordeel dat zulks niet blijkt uit het dossier en dat
de betrokkene deze stelling op geen enkele wijze
aannemelijk heeft gemaakt. Volgt bevestiging
van de beslissing van de kantonrechter tot onge-
grondverklaring van het beroep.
Verenigbaarheid van artikel 5 WAHV met de
Grondwet van de EU?
Gerechtshof Leeuwarden 15 juni 2005, WAHV
05/00601
De betrokkene (Duitser) stelt zich op het stand-
punt dat het opleggen van een administratieve
sanctie aan de kentekenhouder van het voertuig
-i.p.v. aan de feitelijk bestuurder van het voertuig
ten tijde van de gedraging- in strijd is met het
vermoeden van onschuld zoals neergelegd in
“artikel 48 der Charta der Grundrechte der
Europäischen Union (2000/C364/01, 7)” . Het hof
overweegt dat het niet kan oordelen over de ver-
enigbaarheid van artikel 5 WAHV met het ver-
moeden van onschuld zoals neergelegd in de
(ontwerpverdragen van de) Grondwet van de
Europese Unie, nu deze Grondwet niet in wer-
king is getreden. Ten overvloede overweegt het
hof dat het Europese Hof van de Rechten van de
Mens bij beslissing van 19 oktober 2004 (EHRM
19 oktober 2004, nr. 66273/01) heeft overwogen
dat toepassing van art. 5 WAHV niet onverenig-
baar is met het vermoeden van onschuld zoals
neergelegd in art. 6 lid 2 van het Verdrag van de
Rechten van de Mens en de Fundamentele
Vrijheden. Volgt bevestiging van de beslissing
van de kantonrechter tot ongegrondverklaring
van het beroep.
Zie verder op OMtranet:
–Getuige niet gehoord door de kantonrechter
Gerechtshof Leeuwarden 4 mei 2005 WAHV
05/00268
–Voetganger voor laten gaan
Gerechtshof Leeuwarden 25 mei 2005, WAHV
04/01182
–Handelaarskenteken niet op de voorge-
schreven wijze gebruiken
Gerechtshof Leeuwarden 8 juni 2005, WAHV
05/00383
–Houderschap Wet op de motorrijtuigenbe-
lasting (WBM) valt niet in alle gevallen
samen met het kentekenhouderschap in
de zin van de Wet aansprakelijkheidsver-
zekering motorrijtuigen (WAM)
Hoge Raad 10 mei 2005, strafkamer nr.
00314/05 H; JWR 2005, 46
–Tijdens het rijden een mobiele telefoon
vasthouden
Gerechtshof Leeuwarden 29 juni 2005, WAHV
05/00015
–Behoudens in noodgevallen gebruik-
maken van de vluchtstrook
Gerechtshof Leeuwarden 22 juni 2005, WAHV
05/00537
–Verenigbaarheid van artikel 5 WAHV met
de Grondwet van de EU?
Gerechtshof Leeuwarden 15 juni 2005, WAHV
05/00601
verkeer
Tekst: Koos SpeeVoor complete teksten, bel 0346-33 33 10
tijdschrif
t v
oor h
et
openbaar m
inis
terie
jaargang 1
1
nummer
7september 2
005
Collegevoorzitter Harm Brouwer wil van zijn medewerkers een visie horen
Lik-op-stuk in nachtelijk Renesse
Alles afwegende: in appèl bij eerwraak
opportuun
openbaar ministerie
‘Hier heb je de bal’
Een van de Middelburgse teams poseert relaxedtijdens het Beachvolleybaltoernooi op 17 juni jlwaar traditiegetrouw Breda, Den Bosch enMiddelburg aan meedoen.
Officieren Henrietten den Hartog (l) enMarleen Vermeer (Middelburg) hebben bijhun koffiegesprek wel een heel bijzonderhapje... het nieuwe gebouw in taartvormsmaakt prima. (Maar ook als werkplek bevalthet uitstekend!)
Dé allesweter van parket Rotterdam, verkeerssecretarisAndré Hoegen, krijgt op een terras in Rotterdam deschrik van zijn leven als hij door twee agenten plots inde boeien geslagen wordt. Hij wordt ‘gearresteerd’ vanwege grove verwaarlozing van zijn team. André laat,doordat hij met FPU gaat, zijn team reddeloos achter. Zij moeten het voortaan zonder Andrés kennis doen.
Op initiatief van de HTM mocht het Haagseparket een dagje bijwonen in de ‘glijdende’wereld van de trammaatschappij. Het parketmaakt daar gretig gebruik van. Officier George Rasker door de bocht.
Parketuitje ressortsparket Amsterdam naar Archeon op 30 juni jl.Fred gaat in strijd met de Romeinen!
Het Haagse parket werd op 29 juli getrakteerd op zo’n 14 liter ijs. Waarom?Han Moraal was jarig maar zelf met vakantie.Warmolt Lunsingh Tonckens offerde zichgraag op de collega’s van een ijsje te voorzien.
Met het nieuwe pand waren OM en Rechtbank Middelburgsinds deze zomer al ‘van tafel en bed’ gescheiden. Maarmet het officiele ontvlechtingsconvenant werd op 7 juli2005 de scheiding bekrachtigd. Maar ze gaan als vriendenuit elkaar. Om dat te benadrukken schonk Gerrit van derBurg de president van de rechtbank mr. Ludo van Dijke eenvaas met symbolische betekenis.
De Maastrichtse officieren van justitie, gefotografeerd ergens in het mooie Limburg tijdens een door Jacques van Eck (HO)georganiseerde officierenwandeling.
‘Afscheid met een glimlach’;Leo Naaktgeboren neemtna 34 jaar afscheid van parket Haarlem!
achterom