ons-kbobrabant

TeksT: XX

XX

X

Ons 1

Ons

Het Docus de Das Avonturenpad

‘Dit is leuk voor kinderen!’

Extra: 8

pagina’s

Erfgoed

Brabant

Ouderwets genieten in

Oostenrijk

CDA-politicusRuud van Heugten:‘De actie Veilig op Weg is een prachtig initiatief!’

Wijnproeverij Welke is het lekkerst?

SinterklaasAlles over deze oer-Hollandse traditie

MAgAzine VOOr seniOren nummer 11/12 november/december 2012

Schlosshotel Sophia

3-daags all-in arrangement (3 dagen 2 nachten):

Aankomst 11, 18 en 25 januari // 1 en 22 februari // 1 en 15 maart

2x overnachting - 2x ontbijtbuffet - 2x lunch - 2x culinair driegangendiner


Aankomst 11, 14, 18, 21, 25 en 28 januari // 1 februari // 15 maart



Aankomst maandag 14, 21 en 28 januari


Voor onderstaande arrangementen geldt:

* Ontvangst met koffie en gebak & kofferservice

* GRATIS CONSUMPTIES. Dagelijks van 17.00 - 24.00 uur

(koffie-thee-frisdranken-vruchtensappen-bieren-jenevers-wijnen-apfelkorn)

* Tijdens uw verblijf is er ook regelmatig vertier en entertainment met bittergarnituur

OPENINGSKNALLERS 2013 Schlosshotel SOPHIA / Hotel MARLEEN

Centraal Reserveringsnummer (NL-gesproken) 0049-2961-97940 www.sauerlandhotels.nl

Hotel Marleen

€ 129,00

€ 149,50

€ 175,00

Gezelligheid, amusement, topservice en een sfeer die door gasten als "bijzonder" wordt

omschreven. Dat zijn de vaste ingrediënten van onze all-inn vakantiehotels in het

Duitse Sauerland. Het land van de 1000 bergen ligt op slechts 200 kilometer van de

Nederlands-Duitse grens. Hier vindt u onze vakantiehotels, waar ontspanning,

entertainment, gemoedelijkheid en verwennen hand in hand gaan.

ONS nov:Layout 1 18-10-2012 15:52 Page 1

Advertentie

Ons 3

Welkom

PvdA en VVD hebben een regeerakkoord bereikt, het kabinet Rutte II is geïnstalleerd en de goedheiligman is ook weer in ons midden. Dit jaar heeft hij geen cadeaus uit Spanje voor ons meegebracht, hij komt er juist een paar halen. De sterren staan gunstig voor Sint en zijn landgenoten: ons nieuwe kabinet is pro Europa.

Datzelfde kabinet gaat hier fors bezuinigen, vooral op gezondheidszorg. Nog meer delen van de zorg worden overgeheveld naar de gemeenten, die daarvoor minder budget krijgen. Mensen die zorg nodig hebben kunnen onevenredig worden getroffen door een stapeling van maatregelen, waaronder de tamelijk onzichtbare bezuinigingen op de zorg door gemeenten. Doordat elke gemeente haar eigen wijze van bezuinigen kiest, ontstaat een situatie van willekeur met overal een andere wijze van uitvoering die bovendien vaak in strijd blijkt met de Wet maatschappelijke ondersteuning. Stichting De Ombudsman constateerde in een recent onderzoek dat maar liefst driekwart van alle 415 Nederlandse gemeenten de eigen Wmoverordening niet op orde heeft.

Als belangenbehartigers van en voor senioren moeten we onze ogen en oren dan ook goed open houden de komende jaren, en waar nodig onze mond open doen. Niet alleen in Den Haag, maar juist ook op lokaal niveau. We willen dat gemeenten de menselijke maat bewaken bij het zoeken naar oplossingen voor een toenemende Wmovraag en een geringer budget. Dat ze de primaire doelstellingen van de Wmo in het vizier houden: zelfstandig wonen en maatschappelijke participatie voor iedereen. En we willen dat gemeenten één lijn trekken bij de toekenning van voorzieningen, zodat mensen met een beperking gelijk behandeld worden ongeacht de gemeente waar ze woonachtig zijn. We willen kortom dat ‘lekkers’, zo er al wordt gestrooid, in elke hoek terecht komt en niet in een of andere.

Frans Slangen, voorzitter KBO-Brabant

Strooi goed

beeld: Roy lazet

JaaRGaNG 2 NR. 11/12 - 2012Ons is een uitgave van KBO-Brabant en wordt 10 keer per jaar toegestuurd aan de 134.500 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). ISSN 2211-5277

Concept en realisatiemooi mag., Velp, Fabiënne lansink, Pauline Mulder en Susanne Mullenders, www.mooimag.com

Redactie KBO-BrabantMarieke Hageman, truus Noij, Wilma Schrover

Vormgevingtwin Media b.V. , Culemborg, eline Slegers

RedactieadresPostbus 32405203 de ’s-Hertogenbosch(073) 644 40 [email protected]

AdvertentiesMultor Media b.V., arnhem: Richard onnes (026) 376 34 69 [email protected]

Lithografie Willem Grafische bewerkingen, Halle

Druk en afwerkingSenefelder Misset, doetinchem

LidmaatschapIndien u een lidmaatschap bij de Kbo in brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale Kbo-afdeling. U vindt de adres-gegevens op www.kbo-brabant.nl.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvul-digd en/of openbaar gemaakt zonder Kbo-brabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toe-stemming tot publicatie in Ons. Maar dit bete-kent niet dat toegestuurde foto’s en teksten automatisch geplaatst worden.

Spaanse zon en winter in Oostenrijk

Heeft u vitamine Z(on) nodig tijdens de donkere wintermaan-den? Ga mee met Oad Reizen en geniet van de winterzon aan de Spaanse Costa del Sol. U verblijft in Benalmádena, een gezellige badplaats met heerlijke stranden. Eén van de belangrijkste trek-pleisters is de jachthaven Puerto Marina. Deze haven is geheel in Moorse stijl gebouwd met vele gezellige bars, restaurants en winkels.

HOTEL BEST SIROCO*** Ligging: op ca. 125 m van het strand en de wandelboulevard met in de directe omgeving vele winkeltjes en terrasjes.Faciliteiten: • receptie • lounge • 6 liften • restaurant • bar • pool/snackbar • souvenirwin-keltje • zwembaden • zonneterras met ligbedden en parasols in een botanische tuin • sauna • fi tness-ruimte • biljart Kamer: voorzien van telefoon, televisie, airconditioning, kluisje, balkon of terras en badkamer met bad/douche en toilet.

8-daagse zonvakantie Benalmádena 8-daagse wintersfeerreis Abersee

INBEGREPEN:• vlucht van Eindhoven naar Málaga v.v. per charter van Transavia• luchthavenbelastingen• brandstof- en veiligheidstoeslagen• transfer vanaf de luchthaven naar uw

hotel v.v.• Nederlandssprekende Oad reisleiding ter

plaatse• welkomstdrankje• 7 overnachtingen in hotel Best Siroco***

in een 2-persoonskamer (lift aanwezig)• halfpension (va. dinerbuff et dag 1 t/m

ontbijtbuff et dag 8)• halve dag excursie markt Fuengirola o.l.v.

een Nederlandssprekende gids• halve dag excursie Málaga Stad o.l.v. een

Nederlandssprekende gids • twee avonden met entertainment in

hotel Best Siroco

NIET INBEGREPEN:• toeslag 1-persoonskamer à € 49,- p.p.• lunches• optionele excursies• eventuele entreegelden• uitgaven van persoonlijke aard, zoals

drankjes, fooien etc.• reis- en/of annuleringsverzekering • reserveringskosten à € 15,- per boeking• Calamiteitenfonds à € 2,50 per boeking

Reissom:8 dagen

e 389 p.p.

Vertrek:do. 24 en 31

januari & 7 februari 2013

Vertrek vanaf Eindhoven!

Reisnummer: BEES21

Extra ingekocht!

Deze geweldige wintersfeerreis laat u proeven van al het goede wat Oostenrijk te bieden heeft! Vanuit uw gastvrije hotel in Aber-see maakt u excursies naar o.a. Salzburg, Bad Ischl, Hallstatt en St. Wolfgang. En wat dacht u van een prachtige arresleetocht en een fakkelwandeling door het sprook-jesachtige winterlandschap? Om u te verwarmen drinkt u natuurlijk een glaasje Glühwein! Kortom, als u écht wilt genieten van de winterse schoonheid van één van de mooiste streken van Europa, is deze reis echt iets voor u!

GASTHOF ZINKENBACHMÜHLE***Ligging: gezellig familiehotel in Abersee, ten zuiden van de Wolf-gangsee.Faciliteiten: • receptie met lounge • restaurant • lift • binnenzwem-bad • sauna en solarium (tegen betaling)Kamer: voorzien van een televisie en een badkamer met bad of dou-che en toilet. Alle kamers hebben een balkon.

Uw chauffeur tijdens deze reis is Peter Rasenberg!

INBEGREPEN:• vervoer per Luxe Oad Comfort Class

touringcar• deskundige, ervaren Oad chauff eur/reisleider• 7 overnachtingen in Gasthof

Zinkenbachmühle*** in een 1- of 2-persoonskamer (lift aanwezig)

• halfpension (va. diner dag 1 t/m warme wintermaaltijd dag 8)• ontbijt in buff etvorm en

3-gangenkeuzediner• uitgebreid excursiepakket o.a.

naar: Lungötz, Salzburg (o.l.v. een Nederlandssprekende stadsgids), Bad Ischl, Ebensee, Hallstatt en St. Wolfgang

• 1 keer een bauernbuff et• fakkelwandeling met Glühwein• videoavond• gebruik Oad servicelijnen via Beek /

Montferland (altijd bij u in de buurt)

NIET INBEGREPEN:• lunches• optionele excursies• entreegelden à € 14,- p.p.• uitgaven van persoonlijke aard, zoals

drankjes, fooien etc.• reis- en/of annuleringsverzekering• reserveringskosten à € 15,- per boeking• Calamiteitenfonds à € 2,50 per boeking

Reissom:8 dagen

e 465 p.p.

Vertrek:zaterdag

26 januari 2013

Géén 1-persoons-

kamertoeslag!

Reisnummer: BWAT66

VOOR MEER INFORMATIE EN BOEKEN, BEL: 0548 - 37 76 16Maandag t/m vrijdag: 08.00 uur tot 21.00 uur. Zaterdag en zondag: 10.00 uur tot 16.00 uur.

Ga mee:

07287 Oad adv ONS Benalmadena en Abersee 210x260.indd 1 23-10-2012 16:41:40

Spaanse zon en winter in Oostenrijk

Heeft u vitamine Z(on) nodig tijdens de donkere wintermaan-den? Ga mee met Oad Reizen en geniet van de winterzon aan de Spaanse Costa del Sol. U verblijft in Benalmádena, een gezellige badplaats met heerlijke stranden. Eén van de belangrijkste trek-pleisters is de jachthaven Puerto Marina. Deze haven is geheel in Moorse stijl gebouwd met vele gezellige bars, restaurants en winkels.

HOTEL BEST SIROCO*** Ligging: op ca. 125 m van het strand en de wandelboulevard met in de directe omgeving vele winkeltjes en terrasjes.Faciliteiten: • receptie • lounge • 6 liften • restaurant • bar • pool/snackbar • souvenirwin-keltje • zwembaden • zonneterras met ligbedden en parasols in een botanische tuin • sauna • fi tness-ruimte • biljart Kamer: voorzien van telefoon, televisie, airconditioning, kluisje, balkon of terras en badkamer met bad/douche en toilet.

8-daagse zonvakantie Benalmádena 8-daagse wintersfeerreis Abersee

INBEGREPEN:• vlucht van Eindhoven naar Málaga v.v. per charter van Transavia• luchthavenbelastingen• brandstof- en veiligheidstoeslagen• transfer vanaf de luchthaven naar uw

hotel v.v.• Nederlandssprekende Oad reisleiding ter

plaatse• welkomstdrankje• 7 overnachtingen in hotel Best Siroco***

in een 2-persoonskamer (lift aanwezig)• halfpension (va. dinerbuff et dag 1 t/m

ontbijtbuff et dag 8)• halve dag excursie markt Fuengirola o.l.v.

een Nederlandssprekende gids• halve dag excursie Málaga Stad o.l.v. een

Nederlandssprekende gids • twee avonden met entertainment in

hotel Best Siroco

NIET INBEGREPEN:• toeslag 1-persoonskamer à € 49,- p.p.• lunches• optionele excursies• eventuele entreegelden• uitgaven van persoonlijke aard, zoals

drankjes, fooien etc.• reis- en/of annuleringsverzekering • reserveringskosten à € 15,- per boeking• Calamiteitenfonds à € 2,50 per boeking

Reissom:8 dagen

e 389 p.p.

Vertrek:do. 24 en 31

januari & 7 februari 2013

Vertrek vanaf Eindhoven!

Reisnummer: BEES21

Extra ingekocht!

Deze geweldige wintersfeerreis laat u proeven van al het goede wat Oostenrijk te bieden heeft! Vanuit uw gastvrije hotel in Aber-see maakt u excursies naar o.a. Salzburg, Bad Ischl, Hallstatt en St. Wolfgang. En wat dacht u van een prachtige arresleetocht en een fakkelwandeling door het sprook-jesachtige winterlandschap? Om u te verwarmen drinkt u natuurlijk een glaasje Glühwein! Kortom, als u écht wilt genieten van de winterse schoonheid van één van de mooiste streken van Europa, is deze reis echt iets voor u!

GASTHOF ZINKENBACHMÜHLE***Ligging: gezellig familiehotel in Abersee, ten zuiden van de Wolf-gangsee.Faciliteiten: • receptie met lounge • restaurant • lift • binnenzwem-bad • sauna en solarium (tegen betaling)Kamer: voorzien van een televisie en een badkamer met bad of dou-che en toilet. Alle kamers hebben een balkon.

Uw chauffeur tijdens deze reis is Peter Rasenberg!

INBEGREPEN:• vervoer per Luxe Oad Comfort Class

touringcar• deskundige, ervaren Oad chauff eur/reisleider• 7 overnachtingen in Gasthof

Zinkenbachmühle*** in een 1- of 2-persoonskamer (lift aanwezig)

• halfpension (va. diner dag 1 t/m warme wintermaaltijd dag 8)• ontbijt in buff etvorm en

3-gangenkeuzediner• uitgebreid excursiepakket o.a.

naar: Lungötz, Salzburg (o.l.v. een Nederlandssprekende stadsgids), Bad Ischl, Ebensee, Hallstatt en St. Wolfgang

• 1 keer een bauernbuff et• fakkelwandeling met Glühwein• videoavond• gebruik Oad servicelijnen via Beek /

Montferland (altijd bij u in de buurt)

NIET INBEGREPEN:• lunches• optionele excursies• entreegelden à € 14,- p.p.• uitgaven van persoonlijke aard, zoals

drankjes, fooien etc.• reis- en/of annuleringsverzekering• reserveringskosten à € 15,- per boeking• Calamiteitenfonds à € 2,50 per boeking

Reissom:8 dagen

e 465 p.p.

Vertrek:zaterdag

26 januari 2013

Géén 1-persoons-

kamertoeslag!

Reisnummer: BWAT66

VOOR MEER INFORMATIE EN BOEKEN, BEL: 0548 - 37 76 16Maandag t/m vrijdag: 08.00 uur tot 21.00 uur. Zaterdag en zondag: 10.00 uur tot 16.00 uur.

Ga mee:

07287 Oad adv ONS Benalmadena en Abersee 210x260.indd 1 23-10-2012 16:41:40

Advertentie

Ons 5Ons 5

Ons Magazine voor senioren Inhoud

26

1645 6 schrijf ons!

9 ons familiealbum

10 Ruud van Heugten over

mobiliteitsvraagstukken in

de Provincie

14 Winterbestemming

Salzburgerland

16 De Brabantse keuken

18 gezondheid: hoe slecht

is suiker?

22 Sinterklaas: alles over dit

kinderfeest

26 Kerststukjes maken met

KBo volkel

28 ons goed recht

32 ontspanning

34 Twaalf wijnen onder

de loep

36 Het bos in met KBo schaijk

45 Skifanaat Peet Boeijink

46 notaris

47 special Erfgoed Brabant

55 voorruitblik Senioren Expo

56 Puzzel mee en win!

57 op zoek naar…

Bloedworst en andere Brabantse lekkernijen

Peet Boeijink:‘ een fanatieke skiër werd ik pas na mijn vijftigste’

32

Schrijf ons!

Ons 6

Reageren op artikelen in Ons? Stuur uw reactie naar

KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons,Postbus 3240, 5203 DE

’s-Hertogenbosch. Mailen kannatuurlijk ook: [email protected].

Vergeet niet uw naam, adresen woonplaats te

vermelden.

TEKS

T: M

aRi

KE O

OM

S

Experts gezocht!KBO-Brabant zoekt deskundige leden op gebied van zorg, welzijn, wonen, mobiliteit en inkomen, die een bijdrage willen leveren aan de belangenbehartiging van en voor senioren. Deze experts worden onderverdeeld in drie expertgroepen: Zorg & Welzijn, Wonen & Mobiliteit en Inkomen. Die hebben op de besloten website van KBO-Brabant ieder een eigen groepspagina, waar gereageerd kan worden op actuele onderwerpen en relevante kwesties aangedragen kunnen worden. De experts worden ook (incidenteel) gevraagd om een artikel te schrijven of deel te nemen aan een discussieforum. Wilt u uw kennis en ervaring op deze wijze inzetten voor

KBO-Brabant, stuur dan een e-mail naar [email protected]

met daarin uw contactgegevens, het beleidsterrein van

uw interesse en een cv waaruit uw kennis en ervaring op

een van de genoemde terreinen blijken. Als u deskundig

bent op (bijvoorbeeld) het gebied van wonen, maar niet

op mobiliteit, dan kunt u toch als expert deelnemen in de

expertgroep Wonen & Mobiliteit.

Bonus via PMA zorgverzekeringBent u verzekerd via de PMA zorgverzekering? Let dan op: tussen 1 november en 31 december 2012 kunt u weer aanspraak maken op de PMA bonus(sen). Iedere verzekerde vanaf achttien jaar krijgt € 18,-. Was u in 2011 niet bij of via Menzis verzekerd, dan heeft u recht op een bonus van € 36,50. Bent u per januari 2012 dus overgestapt naar Menzis en deed u dat via PMA? Dan gaat het om € 18,- + € 36,50 = € 54,50 voor iedereen ouder dan achttien jaar! Wel goed om te weten: de bonus is alleen via internet aan te vragen (www.pmazorgverzekering.nl).

Winnaar BloemencorsoNa maanden van hard werken mocht het resultaat er zeker zijn: de ‘Printer’ uit Zundert won de derde prijs tijdens het Bloemencorso in Zundert. ‘Leden van KBO Zundert en de jongeren uit het buurtschap hebben fantastisch samengewerkt’, vertelt Nico Straver, voorzitter van KBO Zundert. ‘In totaal hebben ze maar liefst 370.000 bloemen gebruikt om deze wagen te maken.’

Samen met KBO-Brabant biedt IAK Verzekeringen u

een uitstekende en voordelige zorgverzekering. Het

betreft de zorgverzekeringspakketten van VGZ en

alleen bij IAK voorzien van hoge korting en diverse

extra’s voor leden van KBO-Brabant. Zie ook de

advertentie op pagina 12.

Speciaal voor leden

Schrijf ons!

Ons 7

‘Vergrijzing biedt kansen’Op 6 november hebben leden van KBO-Brabant het Europees Parlement in Brussel bezocht, waar - opvallend genoeg - bijna 50 procent van de parlementsleden 55 jaar of ouder is. Europarlementariër Toine Manders legt uit hoe het ouderenbeleid van de Europese Commissie eruit ziet.

‘Dit jaar is het Europees Jaar van gezond ouder worden. Er is een proefproject gestart om het leven van ouderen te verbeteren, ze meer te kunnen laten bijdragen aan de samenleving en de druk op zorg- en gezondheidssystemen te verlichten. Dit project is een samenwerking tussen de Europese Commissie, de EU-lidstaten, regio’s, de industrie, gezondheids- en sociale werkers én ouderen- en patiëntenverenigingen.’

Wat zou Europa van Nederland kunnen leren?‘Nederland heeft initiatieven gelanceerd zoals iAge, een project dat het gebruik van technologie door ouderen ondersteunt, zodat ze langer actief op de arbeidsmarkt kunnen blijven en langer thuis kunnen blijven wonen. En andersom zijn er ook initiatieven in andere Europese landen waar Nederland van zou kunnen leren.’

Ziet u vergrijzing als een bedreiging of biedt het ook nieuwe kansen?‘Vergrijzing kan nieuwe kansen bieden voor het optimaliseren van het deeltijdwerken, dat zo typerend is voor de Nederlandse arbeidsmarkt. Werkende ouderen worden gezien als meer ervaren, betrouwbaar en stressbestendig en kunnen na hun werkende leven nog steeds een belangrijke bijdrage leveren aan de maatschappij, bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk.’

Meriams gedichtjeMijn dochtertje hadom haar liefde te uitenmij wat poëzie gebracht

Het waren slechtsdrie zinnetjesdie zij voor mij bedachtZe zei: ‘oh mam,wat vind ik het toch fijndat ik juist jouw kindje mag zijn’.

A.M. Strijbosch

KBO-familiedag bij RKC Waalwijk

Een voetbalwedstrijd in een stadion meemaken is een bijzondere gebeurtenis. Helemaal als je met het hele gezin gaat. Zaterdag 26 januari speelt RKC Waalwijk een thuiswedstrijd tegen NAC Breda in het Mandemakers Stadion van RKC Waalwijk. Die dag is het KBO-familiedag in het stadion; dus dé dag om uw kinderen en kleinkinderen mee te nemen naar een spannende voetbalwedstrijd. U betaalt dan slechts € 12,50 per volwassene en € 7,50 per kind (minimaal 3, maximaal 5 personen) en krijgt daarvoor naast een toegangskaart ook nog een kopje koffie of een glas limonade. U kunt in de buurt van het stadion parkeren. Aanmelden kan bij RKC Waalwijk via [email protected].

fOTO: WiM Van VugTfOTO: WiM Van VugT

• 2 x overnachting

• 2 x uitgebreid ontbijtbuff et

• 1 x luxe 3-gangen diner op de dag van aankomst

• Kop erwtensoep na frisse strandwandeling

• Informatiepakketje over de omgeving

Hotel-Restaurant Zeeduin is een sfeervol 4-sterren hotel met een prachtige ligging aan het breedste strand van Nederland. Door de ligging aan het strand en de duinen is het een ideale plek voor rustzoekers en natuurliefhebbers. U kunt hier heerlijke wandelen en fi etstochten maken. Verder is het een perfecte uitvalsbasis voor leuke dagtrips naar plaatsen, zoals Alkmaar, Haarlem en Amsterdam.

Faciliteiten• Sfeervol à la carte restaurant• Gezellige bar• Sauna & solarium• Gratis draadloos internet• (Elektrische) fi etshuur• Op 50 meter van het strand

BOEKBAAR

IN ÉÉN VA

N ONZE

21 KUSTHOTELS VA

NAF €79

Deze aanbieding is geldig tot en met 28 februari 2013 en o.b.v. een tweepersoonskamer en beschikbaarheid. De prijzen van de 3-daagse Kustknaller variëren per hotel tussen de €79 en de €99. Prijzen zijn exclusief reserveringskosten (€5), weekend-toeslag (€5 p.p.p.n.) en toeristenbelasting.

€99

Kijk voor alle hotels op www.fl etcher.nl/onsbrabant of bel 0347 - 750 430

3-daagse Kustknaller3-daagse Kustknallerin Wijk aan zeein Wijk aan zee

3-daagse Kustknallerin Wijk aan zee

3-daagse Kustknaller

12-01847 Leisure-Advertentie-Zeeduin-Kustknaller-Ons Brabant-185x230.indd 1 29-10-12 09:15

Advertentie

Ons 9

Ons familiealbum

TWie: vader, moeder en zoon ZwanenbergWaar: op de binnenplaats van hun woning in ’s-HertogenboschWanneer: winter 1939

Hebt u een bijzondere historische foto die u met Ons wilt delen? Stuur dan een e-mail

met toelichting naar [email protected]. Ons behoudt zich het recht voor uw reactie

te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

Tussen zijn jeugdfoto’s vond Harry Zwanenberg (76) deze winterfoto. Hij stuurde hem op naar de redactie van Ons. ‘Ik vermoed dat ik hier een jaar of drie ben, dus dan is het de winter van 1939. Ik sta naast de sneeuwpop en mijn ouders staan achter ons. We staan in de binnenplaats achter ons huis, aan de Vughterstraat 41 in ’s-Hertogenbosch. Beneden had mijn vader een kapsalon en erboven woonden we. Met zijn drieën, want ik ben enig kind.’ En die witte doktersjas van vader? ‘Die droegen kappers in die tijd. We hadden een kapsalon voor dames én voor heren; die twee waren toen nog strikt gescheiden. Ik herinner me dat het permanenttoestel net was uitgevonden. Een immens apparaat met snoertjes, stekkertjes en wikkels.’ Het kappersvak is een heel sociaal beroep; de familie Zwanenberg kende dan ook zo’n beetje iedereen in de buurt. ‘En vooral ook andersom! Ik ben mijn vader opgevolgd en heb op een gegeven moment zijn zaak overgenomen. Hoewel ik alweer een tijdje gestopt ben, kom ik nog steeds regelmatig mensen tegen die me herkennen en groeten.’

Teks

T: M

ari

ke o

oM

s

Ons 10

Gedeputeerde Ruud van Heugten:

‘ Elke leeftijd heeft zijn eigen charme’

Ons 11

Teks

T: D

ori

ne

van

kes

Tere

n B

eelD

: Pro

vin

cie

no

orD

-Bra

Ban

T

ruud van Heugten twijfelde niet lang toen hij gedeputeerde kon worden in ‘zijn’ noord-Brabant. De cDa-politicus zit het liefst zelf aan de knoppen. Bovendien past zijn portefeuille met Financiën en Mobiliteit prachtig bij zijn achtergrond als zoon van een transportondernemer.

U bent een geboren en getogen Brabander.‘Ik ben geboren in Helmond en getogen in Deurne. Mijn hele familie woont nog in Brabant. Zelf ben ik een aantal jaren weggeweest, maar nu woon ik weer met veel plezier in Helmond.Ik voel me thuis als ik een Brabantse zachte g hoor. Als kind heb ik het dialect geleerd bij mijn oma. Zij had veel aanloop van mensen die allemaal het Peelse dialect spraken.’

Wat hebt u met uw familie? ‘Wij waren thuis met vijf kinderen: vier jongens en een meisje. Mijn jongere zusje was verstandelijk gehandicapt en woonde vanaf haar tweede jaar niet meer thuis. Ze heeft in De Klokkenberg in Breda en Het Rijtven in Deurne gewoond. Op haar negentiende is ze helaas gestorven. Elke zondagmiddag zochten we haar op en reden we in een klein Kevertje van Deurne naar Breda. Dat heeft zeker bijgedragen aan een sterke band met mijn broers.’

Hoe is de band met uw moeder?‘Mijn broers en ik bezoeken haar trouw. Ze is 82, hartstikke gezond en woont zelfstandig. Mijn moeder is een sterke vrouw, die vroeger thuis de boel draaiende hield. Mijn vader, die in 2004 is overleden, werkte hard in zijn eigen transportbedrijf met meer dan honderd medewerkers. Later werd hij ook gemeenteraadslid en wethouder in Deurne. Van hem heb ik het ondernemerschap en het politieke gen geërfd. Gelukkig heeft mijn vader nog meegemaakt dat ik wethouder werd.’

U bent nu 51. Heeft u moeite met ouder worden? ‘Elke leeftijd heeft zijn eigen charme. Ik ga ervan uit dat het ouder worden ook weer nieuwe kansen biedt. Soms ben ik wel nieuwsgierig hoe het zal zijn om kleinkinderen te hebben en geen dagelijkse werkdruk meer.’

Is de jeugd van nu anders dan de jeugd van vroeger?‘We leven in een wereld vol tv, computers en mobiele telefoons. Kinderen worden in de box al blootgesteld aan ongelooflijk veel prikkels. Als ouder – ik heb een dochter van negentien en een zoon van zeventien – heb ik hier ook mee geworsteld. Ik vraag me af of kinderhersens al die informatie wel kunnen verwerken. Niet voor niets neemt het aantal kinderen met adhd, obesitas of pdd-nos toe. Ik denk dat mijn jeugd evenwichtiger was.’

Hoe bent u bij de Provincie terechtgekomen?‘Ik ben actief geweest in de gemeentepolitiek en de Haagse politiek. Inmiddels ben ik erachter dat het beter bij mij past om te besturen dan als volksvertegenwoordiger te reageren op de voorstellen van de regering. Ik wil liever zelf aan de knoppen zitten. Dus toen de vacature van gedeputeerde vrijkwam in ‘mijn’ Brabant, met een portefeuille waar ik zoveel affiniteit mee heb, dacht ik: deze kans grijp ik.’

Houdt u bij besluiten rondom mobiliteit rekening met senioren? ‘Een mens is gemaakt om met drie generaties te leven. Beleid moet dus altijd geschikt zijn voor grootouders, ouders en kinderen. Dat geldt zeker ook voor het mobiliteitsbeleid. Alles wat met vervoer te maken heeft, besluiten we in samenspraak met de gemeentes en het Reizigersoverleg Noord-Brabant, met daarin onder andere KBO-Brabant. Ik wil niet vanuit een ivoren toren bedenken wat goed is voor Brabant.’

Hoe ziet uw campagne ‘NUL verkeersdoden Brabant’ eruit?‘Jaarlijks vallen er in Brabant 120 verkeersdoden. Dat zijn er 120 te veel. Bij de meeste ongevallen zijn fietsers, ouderen en jonge mobilisten betrokken. We

Samen voor een perfect verzekerde toekomst

IAK Verzekeringen B.V. maakt deel uit van de Unirobe Meeùs Groep, onderdeel van AEGON

Uw persoonlijk adviseur

Volg het voorbeeld van veel KBO’ers en sluit u nu aan bij de collectieve zorgverzekering van KBO-Brabant!

IAK Zorgverzekering voor leden van KBO-BrabantSamen met KBO-Brabant biedt IAK u dit jaar weer een uitstekende en voordelige zorgverzekering. Het betreft de zorgverzekeringspakketten van VGZ, met hoge korting en alleen bij IAK voorzien van diverse extra’s voor leden van KBO-Brabant.

U blijft vertrouwd en uitstekend verzekerdIAK hecht grote waarde aan de kwaliteit van uw zorgverzekering maar ook aan de toegankelijkheid van de zorg. Wij willen immers dat u gebruik kunt blijven maken van uw eigen vertrouwde zorgverleners. Samen met KBO-Brabant en Zorgverzekeraar VGZ, doen wij u dit aanbod. Dit aanbod loopt via IAK Verzekeringen en kan niet rechtstreeks bij Zorgverzekeraar VGZ worden afgesloten.

Als lid van KBO-Brabant profi teert u van:• 8% korting op de basisverzekering• 5% korting op de aanvullende zorgpakketten, waaronder het Vitaalpakket voor senioren.

Profi teer gratis van de KBO-Brabant extra’s bij het afsluiten van een basisverzekering met een aanvullend pakket:• € 240,- extra vergoeding voor beweegzorg (fysiotherapie)• € 500,- extra vergoeding voor geneesmiddelen• Vergoeding van uw rijbewijskeuring bij de door KBO-Brabant geselecteerde keuringsartsen• Eenmalige KBO-Brabant lidmaatschapsbijdrage van € 20,-

Dit exclusieve aanbod is alleen verkrijgbaar wanneer u zich verzekert bij IAK. De IAK extra’s gelden alleen in combinatie met een aanvullend zorgpakket.

Overstappen is gemakkelijkMaak net zoals al veel KBO’ers gebruik van dit aanbod.Overstappen kan gemakkelijk via onze website www.iak.nl/kbo.Of bel de klantenservice van IAK Verzekeringen op 040 – 26 11 877.Hier kunt u ook een afspraak laten maken met uw persoonlijk adviseur.

...met een aantrekkelijke korting

Uw zorgvertrouwd verzekerd...

Uw zorg

Uw persoonlijk adviseur

Met 8% korting kost uw basisverzekering:

€ 99,31 per maand

Advertentie

Ons 13

kunnen het tij keren als mensen zich bewust worden van hun gedrag in het verkeer: hoe hard rijd je, zit er licht op je fiets? Op de website www.nulverkeersdodenbrabant.nl. kan iedereen zelf acties plaatsen die gericht zijn op verkeersveiligheid. Er zijn legio goede en eenvoudige ideeën, zoals een fietsverlichtingsactie op basisscholen.’

En de actie ‘Veilig op Weg’ van Transport en Logistiek Nederland en Veilig Verkeer Nederland in samen-werking met KBO-Brabant, waarbij senioren op verkeersles gaan? ‘Een prachtig initiatief. Theorie is mooi, maar in de praktijk leer je pas echt. De deelnemers leren niet alleen van de instructeur, maar ook van elkaar. Ik vind overigens niet dat senioren verplicht op les moeten. Het is heel goed dat veel Nederlanders tot op hoge leeftijd achter het stuur en op de fiets zitten. Ouderen moeten de kans krijgen om verkeersles te volgen, maar vooral als ze dat zelf graag willen. En niet omdat de overheid vindt dat dat moet.’

Hoe kijkt u aan tegen het verlies van het CDA bij de Tweede Kamer-verkiezingen? ‘Het is een harde klap, ondanks dat we het wel zagen aankomen. Maar ik ben ervan overtuigd dat ons gedachtegoed, waarin niet de overheid of de markt centraal staat maar de samenleving, veel mensen aanspreekt. Het is jammer dat sommige ouderen zijn overgestapt naar 50Plus. Het is beter de generaties in één politieke partij te verbinden, zoals het CDA voorstaat, dan voor iedere doelgroep een aparte partij op te richten. Mensen zijn tenslotte méér dan hun leeftijd.’ •

Wie is Ruud van Heugten? Ruud van Heugten (Helmond,

1961) is sinds 11 december

2009 lid van Gedeputeerde

Staten van Noord-Brabant,

verantwoordelijk voor Mobili-

teit en Financiën.Van Heugten

studeerde Logistiek Manage-

ment aan de Vervoers-

academie in Venlo. Hij was

logistiek manager bij Philips en een koel- en diepvries-

distributiebedrijf. In 1998 werd hij gekozen in de

gemeenteraad van zijn woonplaats Helmond. Vier jaar

later werd hij wethouder, verantwoordelijk voor stede-

lijke ontwikkeling, volkshuisvesting en grondzaken. In

2006 ging hij de Tweede Kamer in voor het CDA.

Veilig op Weg bij KBO Ulvenhout

Ons 14

Geen wintersporter, maar wel zin in een vakantie in de sneeuw? Ten westen van Salzburg ligt een prachtig gebied waar u kunt genieten van de frisse berglucht. Een stukje Oostenrijk met meren, sfeervolle plaatsjes en witte bergtoppen.

Ouderwets genieten in het

Salzburgerland

Ons 15

Op reisTEkST: FabiënnE LanSink bEELd: Oad

Vanaf Eindhoven is

het een kleine 900

kilometer rijden naar

Salzburg. Houd er

rekening mee dat u bij

winterse weersomstan-

digheden in Duitsland

verplicht bent met

winterbanden te rijden.

Met de bus naar de

Wolfgangsee kan ook:

Oad heeft twee reizen

in haar aanbod. Meer

informatie over de

regio vindt u op

www.salzkammergut.at.

In de winter is het Salzburgerland op zijn mooist. De meren zijn bevroren, de stadjes mooi verlicht en op de dennenbomen ligt een laagje sneeuw. Het perfecte decor voor een echt wintergevoel.De Romantikstrasse, een toeristische route tussen Salzburg en Wenen voert dwars door het gebied en passeert onder andere de Wolfgangsee en de Hallstättersee. Wandelend langs de oever van deze grote meren haalt u uw fotocamera ongetwijfeld regelmatig uit uw zak. Maar de stilte, de oneindige bergen en de ijzige kou laten zich moeilijk in een foto vangen; u kunt het best gewoon diep inademen en genieten.En dan actie! Er is zoveel te zien. Naast kilometers wandelpaden en Langlaufloipen zijn de stadjes St. Wolfgang, Bad Ischl en Hallstätt stuk voor stuk plaatjes. En Salzburg, de geboorteplaats van Mozart, is leuk voor een dagtochtje.

Tandje voor tandjeEen vakantiedag in Oostenrijk begint meestal met een Bauernfrühstück. Brood, kaas, eieren en jam van de boeren uit de streek staan uitgestald op een roodgeblokt tafelkleed. Zo’n ontbijt geeft zeker voldoende energie om eropuit te gaan.Wie sneeuwschoenen – een soort rackets voor onder de bergschoenen – aantrekt, loopt makkelijk door de flink besneeuwde alpenweiden en romantische bossen. Een rondje om de Wolfgangsee – kan op normale bergschoenen – is ongeveer vijf uur wandelen. Onderweg zijn er genoeg mogelijkheden om wat te drinken. Een warme chocolademelk met een gebakje bij een Konditorei hoort ook bij een vakantie in Oostenrijk.Lonken de bergtoppen, maar hebt u geen zin om urenlang bergop te lopen? Stap gewoon in een van de vele kabelbanen. Vanuit St. Wolfgang gaat de historische SchafbergBahn. Deze stoomtandradbaan uit 1893 overbrugt tandje voor tandje in drie kwartier bijna 1.200 meter. Vanaf de top leiden verschillende wegen terug naar het dal.

Op twintig minuten rijden van St. Wolfgang ligt het levendige stadje Bad Ischl. Hier kunt u zich makkelijk een middag vermaken. Classicistische gevels in pastelkleuren, panden uit de Biedermeiertijd, keizerlijke villa’s en mooie winkels wisselen elkaar af. Ook zit hier het EurothermenResort, een walhalla met sauna’s en zwembaden om fijn te ontspannen. Op maandag is het seniorendag en is de toegangsprijs gereduceerd (€ 12,-).

AmbachtsliedenEen ander geliefd uitje is een bezoek aan het oude zoutmijnstadje Hallstätt. Ingeklemd tussen het gelijknamige meer en enorme bergen is dit een fotogenieke plek in de omgeving. Vergeet onderweg niet te stoppen bij het Hand.Werk.Haus in Bad Goisern. Dit centrum voor ambachten is gevestigd in een prachtig oud slot. Binnen hebben een aantal lokale ambachtslieden hun werkplaats. Elke donderdag is er een rondleiding. De kunst van het maken van Lederhosen, houtsnijwerk, keramiek, brillen, horloges en hoeden wordt dan uitgelegd. De lange winteravonden zijn een mooi excuus om uitgebreid te eten en lekker voor de open haard te zitten. Oostenrijkers houden van gezelligheid en weten als geen ander dat het na een dag in de buitenlucht tijd is voor stevige kost. Schnitzel, Wildgulasch en Knödelsuppe: het staat vast op het menu.

Avondje jodelen’s Avonds organiseren hotels en de plaatselijke VVV’s ook regelmatig activiteiten. Een fakkelwandeling of een voorstelling van jodelaars zijn zeker leuk om eens mee te maken. Jodelen is typisch iets van de Alpenlanden. De reeks betekenisloze klanken, met abrupte afwisselingen van borststem en kopstem, ontstond in de prehistorie in bergachtige gebieden. Nieuws kon zo over grote afstanden worden doorgegeven. Wedden dat u na zo’n avondje jodelen de volgende dag zelf ook zingend door de besneeuwde alpenweiden loopt? De schoonheid van deze regio inspireert tot een paar vrolijke uithalen! •

Ons 16

Teks

T: B

erBe

r Bi

jma

Bee

ld: N

aTio

Na

le B

eeld

BaN

k eN

pr

ivéf

oTo

’s v

aN

sTr

ieN

eN

spa

peN

s

een eigen streektaal, eigen gebruiken en eigen gerechten: Brabant heeft op diverse manieren een eigen gezicht. in een serie belicht Ons verschillende aspecten van de Brabantse identiteit. deel 3: de Brabantse keuken. Hoe Brabants is zure zult? ‘Tot voor kort was vlees te duur voor verreweg de meeste Brabanders.’

Zure zult, worstenbroodjes, bloedworst, beuling of balkenbrij – allerlei gerechten met vlees die we kennen als ‘typisch Brabants’. Maar wat is er zo Brabants aan? Slager Marco van Strien uit ’s Gravenmoer zou het moeten weten. Hij

verkoopt diverse van zulke traditionele vleesproducten én maakte al drie keer het ‘Lekkerste Ding van Brabant’.‘Brabanders zijn echte vleeseters’, zegt Van Strien zonder twijfel. ‘Hoe dichter bij België, hoe bourgondischer. En bij dat bourgondische speelt vlees een belangrijke rol.’ Met name de oudere Brabanders houden van producten die bij hun streek horen. ‘Zure zult verkopen wij heel veel en bloedworst ook’, zegt Van Strien. Hij heeft ook balkenbrij, maar kan dat aan weinig jongeren kwijt. ‘Als ze weten hoe het gemaakt wordt, van een soep die overblijft van het maken van zure zult, aangevuld met rommelkruid, spekbrokjes en boekweitmeel, hoeven ze het vaak niet.’ Lachend: ‘Maar als je tegen ze zegt dat het wel wat weg heeft van een kroket, willen ze het nog weleens proberen.’

GoejsoepDe Brabantse cultuuronderzoeker en schrijver Paul Spapens kent uiteraard de typisch Brabantse gerechten die Van Strien verkoopt. Hij doet onderzoek naar materieel erfgoed en schreef enkele kookboeken met lokale gerechten, waaronder het Tilburgs kookbuukske. Van de meeste lekkernijen die we nu ‘typisch Brabants’ noemen, is de herkomst niet precies bekend, zegt Spapens. Wat wél bekend is, is dat vlees de afgelopen eeuwen een ondergeschikte rol speelde in het belangrijkste, dagelijkse voedsel in Brabant. Simpelweg omdat het te duur was. Boerengezinnen aten vaak varkensvlees; in de steden was een vleesloze maaltijd eerder regel dan uitzondering. Alleen op zon- en feestdagen konden mensen zich een (klein) stukje beter vlees veroorloven, bijvoorbeeld rundvlees. In en rond Tilburg werd daarvan bijvoorbeeld goejsoep getrokken. Van het overgebleven vlees werden kroketten gemaakt. ‘Daaruit is de Tilburgse krokettenindustrie ontstaan’, vertelt Spapens.Fijnproevers wil hij de Brabanders dan ook niet noemen. ‘Maar dat kun je van geen enkele volkskeuken

Deel 3

Marco van Strien met zijn vrouw in hun slagerij

Slaoj-meej-aaj-meej-jèùn-meej-èèrpelSmullen van de Brabantse keuken

Paul Spapens

Ons 17

zeggen. De rauwheid van het dagelijks bestaan was in feite in het eten terug te vinden. Vandaag de dag is dat natuurlijk veranderd. Net als de rest van het land volgen de Brabanders nu allerlei culinaire ontwikkelingen.’

MaaltijdsoepSpapens prijst de moeders van de grote gezinnen die ‘van bijna niets iets wisten te maken’. Een voorbeeld daarvan is slaoj-meej-aaj-meej-jèùn-meej-èèrpel: sla met ei met ui met aardappelen, de voorloper van het ‘slaatje’ dat tegenwoordig elke snackbar in Nederland verkoopt. Alleen al het uitspreken van de naam van dit gerecht verraadt de liefde voor het Brabantse culinaire erfgoed, zegt Spapens, die er onlangs tijdens een lezing nog de lachers mee op de hand kreeg.Dan weer serieus: ‘De grote meester van de Brabantse keuken is de moeder. Die had vaak een groot gezin, weinig geld te besteden en ook weinig tijd om te koken. Kenmerkend voor de Brabantse volkskeuken zijn de

brijachtige gerechten, maaltijdsoepen die in een pot boven de open haard gekookt werden. De moeder moest soms op wel twaalf kinderen letten, ondertussen koken en ook nog ander huishoudelijk werk doen. Dan moet je eten hebben dat je gewoon een tijd kunt laten pruttelen, waar je niet steeds bij hoeft te blijven. Vandaar waarschijnlijk dat maaltijdsoepen populair waren in de volkskeuken. De Brabantse keuken was trouwens ook echt een keuken waarin werd gedeeld, juist vanwege diezelfde grote gezinnen. Een stukje spek ging soms wel in twaalven.’

WorstenbroodjesOp hoogtijdagen kwam er iets bijzonders op tafel, bijvoorbeeld zure zult of een worstenbroodje. De worst van het worstenbroodje werd aanvankelijk gemaakt van ‘afsnijsels’, restjes van allerlei soorten vlees.

Juist de lekkernijen van de hoogtijdagen hebben de geschiedenis – vaak in wat aangepaste vorm – overleefd en gelden nu als ‘typisch Brabants’. ‘We gebruiken die gerechten om onze Brabantse identiteit te vieren en te onderstrepen’, zegt Spapens. Rondom de Brabantse lekkernijen ontstaan daardoor ook nieuwe ‘tradities’, zoals met z’n allen in de straat worstenbroodjes maken waarvan ieder er een paar in de eigen diepvries stopt. ‘Ook zelf zure zult maken wordt weer populairder, bijvoorbeeld met een recept van grootmoeder.’ Op dezelfde manier wordt de oudere gewoonte om na het stappen samen eieren te bakken en op te eten, in ere gehouden of hersteld. ‘Met name carnaval leent zich ervoor om zulke eettradities op te poetsen’, zegt Spapens.

Oog voor traditieSlager Marco van Strien bevestigt de liefde voor traditionele gerechten die nog altijd bestaat, maar ook hij merkt dat een lekkernij past écht populair wordt als je aan een traditionele traktatie een moderne draai geeft. De eerste keer dat een van zijn producten werd verkozen tot ‘Lekkerste Ding van Brabant’, in 2009, was dat het Brabants Gebraad: een ‘ouderwetse’ rosbief gevuld met onder andere zontomaatjes, lente-ui en roomkaas. De tweede keer won Van Strien met kès-metworst. Van Strien: ‘Dat is een variatie op de traditionele Brabantse metworst. We hebben er boerenkaas en mosterd aan toegevoegd.’Onlangs won hij de titel voor de derde keer, met de Brabantse Globe, een bal van kalfsgehakt, gevuld met kalfsragoût. Lekkere dingen bij elkaar doen, oog hebben voor de traditie en niet te moeilijk denken – dat zijn de belangrijkste ingrediënten voor zijn succesrecepten. •

Typisch Brabants

‘ De grote meester van de Brabantse keuken is de moeder’

Bloedworst

Balkenbrij

Ons 18

GezondheidTeksT: Marike OOMs

Suiker wordt op verpakkingen ook wel aangeduid als ‘sucrose’ of ‘kristalsuiker’ en het komt van nature voor in allerlei voedingsmiddelen, zoals fruit, maïs en suikerriet. Door suiker te eten, krijgt het lichaam de energie die het nodig heeft, maar tegelijk heeft het ook een paar minder gunstige gevolgen. Een teveel aan suiker kan overgewicht veroorzaken en vergroot de kans op gaatjes in tanden. Het Voedingscentrum raadt daarom aan om maximaal zeven eet- en drinkmomenten op een dag te hebben, om het aantal contactmomenten met suiker te beperken.

Een goed alternatiefEr zijn twee soorten zoetstoffen die suikers kunnen vervangen. De polyolen (zoals sorbitol en xylitol)

zijn even zoet als suiker, maar leveren de helft van het aantal calorieën van suiker. Het wordt aangeraden om deze stof met mate te gebruiken, omdat een teveel hiervan darmklachten kan veroorzaken. Intensieve zoetstoffen (zoals cyclamaat en aspartaam) zijn vijftig tot vijfhonderd keer zoeter dan suiker en leveren nauwelijks calorieën. Veel mensen denken dat cyclamaat en aspartaam slecht zijn voor de gezondheid, maar dat is volgens het Voedingscentrum niet waar. Op het etiket van een product zijn de goedgekeurde zoetstoffen te herkennen aan hun E-nummer, dit betekent dat ze veilig te gebruiken zijn. Een nieuw alternatief is de natuurlijke zoetstof Stevia, een kruidenextract dat bij reformwinkels te koop is.

Light productenOp de koffietafel zien we zoetstoffen vaak voorbijkomen in de vorm van zoetjes. Maar ze worden ook veel aan producten toegevoegd. Overigens, als een product het etiket ‘light’ krijgt, betekent dat niet per se dat het weinig calorieën bevat. Kijk voor het aantal calorieën daarom altijd even op het etiket. •

Suiker versus zoetstof:

wie wint?Van suiker wordt eigenlijk altijd gezegd dat het slecht voor je is; te veel zorgt voor overgewicht en voor gaatjes in je tanden. er zijn inmiddels alternatieven, maar welke zijn dat en zijn die wel zo gezond?

Met dank aan Roy van der Ploeg van het Voedingscentrum. Meer informatie vindt u op www.voedingscentrum.nl.

FabelWie heeft het niet ooit tegen kinderen of kleinkinde-ren gezegd: ‘Pas op met suiker, want je wordt er hyperactief van.’ Dat suikergebruik hyperactiviteit of extreme vermoeidheid tot gevolg zou hebben, is echter gebaseerd op een mythe; er is niets van waar!

N E E M O O K E E N S E E N K I J K J E O P W W W . V A N T I L B U R G O N L I N E . N L

N I S T E L R O D E | R A V E N S T E I N | S C H I J N D E L2.000M2 MODE 1.500M2 MODE10.000M2 MODE | SCHOENEN | SPORT

App

lepi

e co

mm

unic

atie

D E “ V O O R O N S ” D I N S D A G E N O P E E N R I J :2 7 N O V E M B E R | 4 • 1 1 D E C E M B E R

NISTELRODE

RAVENSTEIN

SCHIJNDEL

De dinsdag is voor ons!

GRATIS VERMAAKSERVICE

VASTE-KLANTEN VOORDEELALLES ONDER ÉÉN DAK

GASTVRIJ EN PROFESSIONEELUNIEK ASSORTIMENTGRATIS PARKEREN

GRATIS KOFFIE EN THEE

GASTVRIJ EN PROFESSIONEEL

EN IETS LEKKERS!

Welkom bij Van Tilburg!Op dinsdag 27 november en dinsdag 4 en 11 december 2012 worden lezers van ONS magazine extra in de watten gelegd bij Van Tilburg. Kom tussen 9.30 en 10.00 naar één van onze winkels met met de onderstaande KBO-cheque. Onze gastvrouw staat in de Orangerie voor u klaar met een kopje koffie en iets lekkers. Na een korte rondleiding door onze winkel kunt u naar hartenlust winkelen, bijgestaan door uw persoonlijke kledingadviseuse. Dát noemen we bij Van Tilburg speciale aandacht!

T E R W A A R D E V A N :20,-N A M E N S K B O B I E D E N W I J U A A N :

Lever deze cheque in en ontvang tien euro korting bij besteding vanaf 50 euro in één van onze winkels, niet in te wisselen voor contanten, maximaal één cheque per persoon. Deze cheque is geldig t/m december 2012. Niet geldig in combinatie met andere acties of aanbiedingen.

✄

T E R W A A R D E V A N :W A A R D E 10,-

122843 VTN adv ONSmagazine 210x260.indd 1 01-11-12 16:22

Advertentie

Advertentie

Niets is zo prettig als de producten bij u thuis uit te proberen. Zo ziet u direct of het past!

Bel 0341 - 26 06 76 voor een demo

Open: ma. t/m vr. 10-18 uur - za. van 10-17 uur. Alle fi lialen zijn ’s avonds op afspraak geopend.Klant contact center is 24 uur per dag, 6 dagen per week telefonisch bereikbaar.

Den Haag, Lelystad en Leiderdorp zijn ‘s maandags open v.a. 13.00u. Lelystad donderdags koopavond.

GRATIS GRATIS

Voor iedere bezoeker een leuke attentie!

Alkmaar Rijnstraat 117 Almere Markerkant 10 132c (Naast Gamma)Amersfoort Nijverheidsweg noord 53a Amstelveen Handweg 133Arnhem Ringoven 16Beneden-Leeuwen +outlet Heemstraweg 46Best Eindhovenseweg 30Breda Grenssteen 15Capelle a/d IJssel Hoofdweg 4Cruquius Spaarneweg 26Den Haag outlet Waldorpstraat 204(megastores) Doetinchem Havenstraat 150Emmen Nijbracht 47 Goes Albert Plesmanweg 1cGorinchem Spijksedijk 24bHeerlen In de Cramer 21

Hengelo +outlet Vosboerweg 16Hoogeveen Groenewegenstraat 4Hoogezand Hazenleger 7 Houten Duwboot 22d Katwijk Lageweg 35eLeeuwarden Willemskade 22Lelystad outlet Zuiderpoort 27Leiderdorp outlet Elisabethhof 22Naarden Energiestraat 14aNunspeet Laan 24Purmerend Netwerk 1Ridderkerk Noordenweg 6Roden +outlet Westeresch 8Roermond +outlet Burghoffweg 11Roosendaal Oostplein 17a

Spijkenisse Lucebertstraat 38

Uden Industrielaan 17cVeenendaal Groeneveldselaan 19 Venlo Nijmeegseweg 12Vlaardingen +outlet Gerard Burgerlaan 1+3Vroomshoop Afrikalaan 1cWaalwijk Prof. Zeemanweg 3 Waddinxveen Mercuriusweg 15Wateringen ’s Gravenzandseweg 28 Weert Roermondseweg 58bWijchen Edisonstraat 1Wolvega Industrieweg 10cZaandam Westzijde 172aZutphen Gerritsenweg 8 Zwolle Stadionplein 6 (In PEC Zwolle stadion, bereikbaar via Boerendanserdijk)

zitten

relaxen

slapen

Zitten? Relaxen? Slapen? Alles kan!

+ 1, 2, 2,5, en 3 zits

+ tot 5 jaar garantie

24 modellen+

+ Ideale zithoogte

Op uw maat gemaakt+

Bekleding in stof of leer+

Uniek in z’n soort. De relaxbank die alles kan. Wilt u gezond en comfortabel zitten, lekker relaxen of slapen? In een hand-omdraai verandert de bank mee met uw wensen. Oh ja, ze zijn verkrijgbaar in diverse maten die aansluiten bij uw lichaamsbouw. Bovendien kunt u profi teren van een unieke actie! Kom deze maand naar een showroom bij u in de buurt.

1 bank, 3 functies: De bank die alles kan!

Gratis demonstratie bij u thuisBezoek een winkel bij u in de buurt

*

➔ Gratis catalogus? 0341 - 26 06 76 of www.prominent.nu

Bel nu en vraag een gratis uit-gebreide catalogus aan om

onze collectie te bekijken. U kunt deze ook online

doorbladeren!

Bel ngeb

o

Zonder postzegel opsturen naar: Prominent, Antw. nr. 707, 8070 WB Nunspeet

JA, stuur mij de gratis uitgebreide zitcomfortbrochure.

E-mail

Adres

Postcode

Plaats

Telefoon

Naam Dhr Mevr

Bel 0341 - 26 06 76 voor de brochurewk48_P2_Ons

Het is niet altijd makkelijk om na het zitten uit uw stoel te komen, het opstaan is een fl inke belasting voor spieren en gewrichten. Een fauteuil die, met een druk op de knop, hoffelijk meekantelt bij het opstaan kan uw lichaam ten goede komen. Zonder pijnlijke knieën, rug of gewrichten. Kom langs bij één van onze showrooms of bel 0341 - 26 06 76 voor een demonstratie bij u thuis!

g 34 7

Lekker zitten en makkelijk opstaan

zitten relaxen liggen* Gel

dig

bij a

ansc

haf v

an e

en b

ank o

p m

aat.

Nie

t gel

dig

i.c.m

. and

ere a

ctie

s.

Kies uw zithouding met de afstandbediening Één druk op de knop en u doet een dutje Gebruik de sta-op hulp voor makkelijk opstaan Door het gebruik voelt u zich ontspannen!

Ontdek wat een sta-op fauteuil kan

small

medium

large

X-large

Klein of groot? Altijd op uw maat!

+ Verrijdbaar

+ Binnenvering interieur met beuken romp

+ Handige opbergetui

+ Zeer goede lende ondersteuning

+ Doorlopende voetsteun

5 dagen levertijd!

9.6 klantwaardering op www.prominent.nu

Gratis uitgebreide catalogus? Bon voor een gratis uitgebreide catalogus

op uwmaat

gemaakt

Ons 22

5 december-tradities door de eeuwen heen

De Sint zit in ons hartHet is een heerlijke Nederlandse traditie: pakjesavond met pepernoten en warme chocolademelk. Een ‘traditie’ die eigenlijk nog maar jong is en door de jaren heen flink veranderde. De herdenking van de heilige Nicolaas heeft verscheidene malen onder vuur gelegen, maar is al eeuwenlang niet écht in gevaar geweest. Want wij willen de Sint gewoon niet kwijt.

De bisschop van Myra – in het huidige Turkije – had in de vierde eeuw nooit

kunnen vermoeden dat hij tot op de dag van vandaag zó enthousiast in ere zou

worden gehouden. Lange tijd alleen door kinderen; inmiddels heeft hij onder volwassenen net zulke fanatieke fans. De Sinterklaasviering op 5 december is zelfs de meest populaire Nederlandse traditie, stelde het Nederlands Centrum voor Volkscultuur vijf jaar geleden vast. Het voorstel om er dan meteen maar een nationale feestdag van te

maken, haalde het echter niet.

WonderverhalenWie is deze heilige aan wie wij zoveel waarde hechten? Veel mensen kennen de feiten wel grofweg: Nicolaas was in de vierde eeuw de bisschop van

Myra in Klein-Azië, het huidige West-Turkije. Na zijn dood deden diverse wonderverhalen de ronde, waarop een heiligverklaring volgde. Nicolaas werd door de jaren heen op diverse manieren herdacht op 6 december, zijn sterfdag. Pas na de Tweede

TEkS

T: B

ErBE

r Bi

jma

Smullen!Een gezellig familiefeest in hartje winter – daar horen

natuurlijk lekkernijen bij! Pepernoten, liefst zelf

gebakken, staan rond 5 december uiteraard met stip

op 1. En verder: chocoladeletters, speculaaspoppen,

taai taai, marsepein, borstplaat en natuurlijk

chocolademelk. Bisschopswijn is ook een traditionele

drank ter ere van de heilige bisschop Nicolaas, maar

vanwege de alcohol niet geschikt voor kinderen.

Het meeste Sinterklaas-snoepgoed heeft al een lange

geschiedenis. Chocoladeletters worden bijvoorbeeld al

meer dan honderd jaar

gemaakt. Zelfs daarvóór

schonken mensen elkaar al

letters, maar dan van

brooddeeg.

Ons 23

Wereldoorlog schoof de viering een halve dag naar voren: de avond van 5 december is nu hét ‘Sinterklaasmoment’. In België wordt overigens nog steeds op 6 december ‘pakjesochtend’ gevierd.

BeschermheiligeDe heilige Nicolaas wekte volgens de verhalen drie gedode kinderen tot leven. Dat maakte hem tot beschermheilige van de kinderen. Bovendien redde hij drie jonge meisjes van de prostitutie door

midden in de nacht een zak goudmunten door hun raam te gooien. Dat geld konden ze gebruiken als bruidsschat voor een huwelijk. Sint Nicolaas is daarom tot op de dag van vandaag ook de beschermer van prostituees en ongehuwde meisjes. Zijn reputatie als ‘nachtelijke schenker’ voert waarschijnlijk op deze legende terug. Ook het strooien van pepernoten, vroeger aangevuld met geldmunten, lijkt op dit verhaal gebaseerd te zijn.Sint Nicolaas wordt in veel Europese landen in ere gehouden, maar nergens zo enthousiast als in Nederland. Er is slechts één dorp in ons land dat niet meedoet op 5 december: het Friese Grou. Daar wordt de heilige Piter herdacht, met een feestdag op 21 februari. Op de Waddeneilanden heeft het Sinterklaasfeest een wat andere invulling dan aan vaste wal, maar de traditie is er minstens zo levendig.

‘Vrijerspop’De verering van Sint Nicolaas begon pas nadat de kerk in de dertiende eeuw zijn naamdag vaststelde, op 6 december. Dat is de dag waarop hij overleed in – vermoedelijk – het jaar 342. In de late

Sint in het buitenland Sint Nicolaas mag dan in Nederland het meest popu-

lair zijn, ook in andere landen wordt zijn naamdag

gevierd. In de meeste gevallen gebeurt dat ook met

lekkernijen en cadeautjes voor kinderen. Sinterklaas-

feesten zijn er onder meer in sommige streken van

Duitsland en Frankrijk, Zwitserland en Tsjechië.

Pas na de Tweede Wereldoorlog werd pakjes-avond gewoon in de Nederlandse huishoudens

Advertentie

Een traplift... maar bij wie moetu zijn?

OTOLIFT uw onopvallende traplift

Trapleuning blijft en brede kant trap blijft vrij Installatie op uw trap en niet in de muur Fabrikant dus prijsaantrekkelijk Huur en afbetaling mogelijk

Bel 0800 444 777 1voor een gratis thuisadvies of bekijk uitgebreide films op www.otolift.nl

Stuur mij de gratis brochure inclusief dvd

Ik heb een rechte trap

Ik heb een trap met bochten

Naam

Adres

Postcode/plaats

Telefoon

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

OT 47 Advertentie ONS Vo-02.indd 1 20-03-12 09:29

Ons 25

Middeleeuwen kregen schoolkinderen en armen al traktaties ter ere van Nicolaas. Zijn naamdag werd niet alleen in de kerk en op school gevierd, maar ook op straat. De kerk was niet erg te spreken over deze markten en kermissen, die in weinig meer aan de heilige Nicolaas deden denken. De speculaaspoppen die we vandaag de dag nog altijd eten, dateren van deze tijd: op de markten was het gewoon dat jonge mensen die een oogje op elkaar hadden, zo’n ‘vrijerspop’ voor elkaar kochten. Een hart van suikergoed kon ook.

Beschaafd feestPogingen van de protestanten in de zestiende en zeventiende eeuw om de Sinterklaasfeesten uit te bannen, mislukten. In de achttiende en negentiende eeuw lukte het de elite in de steden wél om het feest te ‘beschaven’. Het feest van Sint Nicolaas werd steeds meer op school en thuis gevierd, en minder op straat.Een boekje van de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman in 1850 (Sint Nicolaas en zijn knecht) had grote invloed op hoe we vandaag de dag Sinterklaas vieren. Schenkman introduceerde de intocht per stoomboot, Spanje als herkomstland, Zwarte Piet en pakjesavond – elementen die tot op de dag van vandaag onlosmakelijk bij Sinterklaas horen.Toch duurde het nog tot na de Tweede Wereldoorlog voor pakjesavond gewoon werd in de meeste Nederlandse huishoudens. Tot die tijd was voor de meeste kinderen een lekkernij in hun schoen op de ochtend van 6 december al wat hun hart begeerde.

KindervriendDe goedheiligman werd langzamerhand een echte kindervriend. De afgelopen jaren is het Sinterklaasfeest steeds verder ‘aangekleed’, tot en met lootjes trekken en een dagelijks Sinterklaasjournaal op tv. Maar één ding is bij al die veranderingen gelijk gebleven: vol verwachting klopt ons hart. •

Sint in BrabantDe stoomboot is dit jaar aangemeerd in Roermond,

op zaterdag 17 november. Geertruidenberg, dat de

Sint ook graag had verwelkomd, viste achter het net.

Het stadje had met een feestelijke intocht de aftrap

willen geven voor de viering van 800 jaar stadsrech-

ten in 2013. Maar natuurlijk doet de goedheiligman

Brabant dezer dagen veelvuldig aan. Scholen, cultu-

rele centra, verzorgingshuizen – er staat van alles op

zijn programma.

De gekste dingen dragen bij aan de versiering van de kerststukjes; zo ook deze kleine kiwi’s.

Sissy Swinkels (66) geniet van het creatieve samenzijn: ‘Het is heel bijzonder om een tafel vól materialen te hebben en daarmee aan de slag te mogen.’

Anneke van der Rijt (71) is de gastvrouw voor de vrijwilligers die bij haar thuis kerststukjes komen maken.

De tafel ligt vol met takken, ballen, bladeren, bessen en kaarsen als de dames van KBO Volkel aan de slag gaan met de kerststukjes. Vijftig stuks maken ze, om tijdens de kerstviering met de loterij geld in te zamelen voor een goed doel: een optreden en iets lekkers voor bij de jaarvergadering.

Vijftig kerststukjes voor de loterij!

Ons kloppend hartTeKsT: MariKe OOMs BeelD: reMcO BOhle

Van tevoren koopt Anneke van der Rijt samen met een van de andere vrijwilligers alle benodigdheden: groen, kerstballen, kaarsen, schalen, bakjes én speciaal voor dit jaar zilveren takken.

Tijdens de kerstviering komen ongeveer tweehonderd KBO-leden bij elkaar. Onder hen worden de vijftig kerststukken verloot.

Joke Jans (71) heeft een grote tuin en neemt daarom altijd heel veel groen mee: van alles wat!

Ons 28

Anneke den Boer is

juridisch medewerker

bij het Juridisch Loket,

www.juridischloket.nl

Teks

T: A

nn

eke

den

Bo

er

Hoge telefoonkosten

De heer Koster heeft van zijn kinderen

een mobiele telefoon gekregen met

internet. Hij neemt het toestel mee op

vakantie naar Oostenrijk. Enkele weken

na zijn thuiskomst ontvangt hij een

telefoonrekening van 1.500 euro voor het

gebruik van internet met zijn telefoon.

Anneke den Boer: ‘Bij een telefoon

abonnement heeft u een grens aan het

internetgebruik. Als u uw telefoon in het

buitenland aanzet gaat deze roamen: het

internet afzoeken. Elk toestel heeft de

mogelijkheid om dit uit te zetten.

Wanneer u teveel gebruikmaakt van

mobiel internet in het buitenland, wordt

dit roamen meestal geblokkeerd. De grens

ligt bij 50 euro. Helaas gebeurt dit

blokkeren niet altijd.

De heer Koster doet er goed aan

bezwaar te maken tegen de hoge

rekening. De juristen van het Juridisch

Loket geven gratis advies over zo’n

bezwaarschrift. Helpt het bezwaarschrift

niet, dan kan de heer Koster het

probleem voorleggen aan de Geschillen

commissie Telecommunicatie.’

een miskoop via internet? Huwelijk voorbij? een probleem op uw werk? Met een gratis advies van het Juridisch Loket staat u sterk! speciaal voor Ons neemt Anneke den Boer van het Juridisch Loket elke editie prangende cases onder de loep. Deze keer: hoge telefoonkosten door gebruik van internet in het buitenland en aansprakelijkheid bij een botsing met een fietser.

Deze rubriek is tot stand gekomen in samenwerking met het Juridisch Loket. Het Juridisch Loket geeft u gratis advies en informatie op alle rechtsterreinen. Bel 0900 8020 (€ 0,10 p/m), vind uw antwoord op www.juridischloket.nl of loop binnen bij een van de vestigingen in Breda, Tilburg, Eindhoven of ’sHertogenbosch.

Ons goed recht

Aansprakelijkheid botsing fietserMevrouw Betters botste onlangs met haar auto tegen een

fietser. Het gebeurde buiten de bebouwde kom en de weg was

onverlicht. De fietser had geen licht op z’n fiets, reed aan de

verkeerde kant van de weg en droeg zwarte kleren. Gelukkig was

de fietser ongedeerd. Wel werd mevrouw Betters aansprakelijk

gesteld voor de materiële schade van de fietser. Zij vindt dat

onterecht.

Anneke den Boer: ‘De Wegenverkeerswet maakt onderscheid

tussen sterke en zwakke verkeersdeelnemers. De fietser is een

zwakke verkeersdeelnemer en wordt door de wet beschermd. Een

eigenaar van een auto is altijd aansprakelijk voor de schade die hij

toebrengt aan een fietser. Natuurlijk zijn er wel uitzonderingen

mogelijk. Bijvoorbeeld als de automobilist overmacht aantoont of

bij eigen schuld of zelfs opzet van de fietser.

Bij overmacht moet mevrouw Betters aantonen dat het gedrag

van de fietser zo onwaarschijnlijk was dat zij daar geen rekening

mee hoefde te houden. Dat wordt moeilijk omdat er heel veel

fietsers zonder licht rijden en ook regelmatig aan de verkeerde

kant van de weg. Als automobilist moet je daar gewoon

rekening mee houden. Wat betreft de schuld van de fietser zou

mevrouw Betters misschien kunnen aantonen dat de fietser op

z’n minst medeschuldig is aan de aanrijding. Als de schade groot

is, kan mevrouw Betters dit voorleggen aan de rechter. Die

bepaalt of de fietser aansprakelijk is. Krijgt mevrouw Betters

gelijk, dan kan ze uiteraard haar schade op de fietser verhalen.’

Advertentie

www.heifer.nl | Giro 4663

Geluk geef je door

Heifer Nederland | Postbus 1587 | 4700 BN RoosendaalT.: 0165 - 520123 | F.: 0165 - 520124 | E.: [email protected]

/heifernederland

Mijn naam is Anniek Pheifer,ik ben actrice én ambassadrice van Heifer. Ik prijs mezelf gelukkig: ik ben altijd naar school geweest en heb altijd toegang gehad tot medische zorg en gezonde voeding.

Helaas krijgt niet iedereen dezelfde kansen als

ik en daarom zet ik me in voor Heifer. Ik ben

erg enthousiast over de directe hulp die zij

arme Afrikaanse gezinnen bieden. Heifer geeft

namelijk geen geld, maar koeien, geiten of

kippen. Plus een uitgebreide veehouderij- en

landbouwopleiding.

Eigenlijk geeft Heifer een klein bedrijfje. Melk,

vlees en eieren zijn natuurlijk gezond, maar

leveren ook geld op. En dus medicijnen

of schoolgeld. De familie geeft een kalfje,

lammetje of kuikens door aan een volgend

gezin. En dat gezin doet hetzelfde. Zo biedt

Heifer arme gezinnen de kans om hun voeding

en inkomen zélf voorgoed te verbeteren. En dat

vind ik zo goed.

Foto © Harry Meijer

Het is bijna Kerstmis; hét familiefeest bij uitstek. Daar past geen honger bij.

Geeft u daarom deze kerst, net als ik, eens een dier cadeau aan een arm

gezin. Dit jaar willen we Feyisa uit Ethiopië gelukkig maken met een ezel.

Helpt u mee? Lees meer of doneer via www.heifer.nl.

Heifer_Adv210x260Anniek_ONS.indd 1 24-10-12 14:34


Gratis demonstratie bij u thuis


Bezoek een winkel bij u in de buurtOpen: ma. t/m vr. 10-18 uur - za. van 10-17 uur. Alle fi lialen zijn ’s avonds op afspraak geopend.Klant contact center is 24 uur per dag, 6 dagen per week telefonisch bereikbaar.


GRATIS GRATIS


Als u comfortabel wilt zitten, moet u nú uw slag slaan. Tijdelijk is uw leeftijd goed voor honderden euro’s voordeel! Voor elk levensjaar ontvangt u € 5,- kassakorting.* Zo sponsoren we iedereen die gezond wil zitten. Welkom bij de grootste zitspecialist van Nederland!

Hartelijk welkom in een winkel bij u in de buurt of bel 0341 - 26 06 76 voor een vrijblijvende demonstratie bij u thuis.

Uw leeftijd is geld waard!

catalogus?0341 - 26 06 76

gratis

Aanbiedingen van deze maand. Zolang de voorraad strekt!





*

VitoZeer comfortabele relaxfauteuil, bekleed met onverwoestbare microfi ber, keuze uit 3 kleuren.

495,-

van 699,-

390,-

van 799,-

ValenceZitcomfort mag gezien worden. En u zíet het niet alleen, u voelt het ook. In leder PU.

van 7999

VValencetcomfort mag geziien worden.

nnn uu zzíeíett hehehett ninietet aalllllleeeenn uuu vvvoeoeo ltltlt

(prijs excl. hocker) (prijs excl. hocker)295,-

van 699,- van

(prijs

Saint LouisEen heerlijke no-nonsense zetel. Een stoel die verleidt tot een gezonde en spontane zit.

Advertentie

Advertentie


Gratis demonstratie bij u thuis


Bezoek een winkel bij u in de buurtOpen: ma. t/m vr. 10-18 uur - za. van 10-17 uur. Alle fi lialen zijn ’s avonds op afspraak geopend.Klant contact center is 24 uur per dag, 6 dagen per week telefonisch bereikbaar.


GRATIS GRATIS


Als u comfortabel wilt zitten, moet u nú uw slag slaan. Tijdelijk is uw leeftijd goed voor honderden euro’s voordeel! Voor elk levensjaar ontvangt u € 5,- kassakorting.* Zo sponsoren we iedereen die gezond wil zitten. Welkom bij de grootste zitspecialist van Nederland!

Hartelijk welkom in een winkel bij u in de buurt of bel 0341 - 26 06 76 voor een vrijblijvende demonstratie bij u thuis.

Uw leeftijd is geld waard!

catalogus?0341 - 26 06 76

gratis

Aanbiedingen van deze maand. Zolang de voorraad strekt!





*

VitoZeer comfortabele relaxfauteuil, bekleed met onverwoestbare microfi ber, keuze uit 3 kleuren.

495,-

van 699,-

390,-

van 799,-

ValenceZitcomfort mag gezien worden. En u zíet het niet alleen, u voelt het ook. In leder PU.

van 7999

VValencetcomfort mag geziien worden.

nnn uu zzíeíett hehehett ninietet aalllllleeeenn uuu vvvoeoeo ltltlt

(prijs excl. hocker) (prijs excl. hocker)295,-

van 699,- van

(prijs

Saint LouisEen heerlijke no-nonsense zetel. Een stoel die verleidt tot een gezonde en spontane zit.

➔ Gratis catalogus? 0341 - 26 06 76 of www.prominent.nu

Gratis uitgebreide catalogus?

Bel nu en vraag een gratis uit-gebreide catalogus aan om

onze collectie te bekijken. U kunt deze ook online

doorbladeren!

Bel ngeb

o

Bon voor een gratis uitgebreide catalogus

Zonder postzegel opsturen naar: Prominent, Antw. nr. 707, 8070 WB Nunspeet

JA, stuur mij de gratis uitgebreide zitcomfortcatalogus.

E-mail

Adres

Postcode

Plaats

Telefoon

Naam Dhr Mevr

Bel 0341 - 26 06 76 voor de cataloguswk48_P1_ons

FloritaU hebt het gevoel dat u op handen wordt gedragen door deze zetel. En dat is ook zo.

Gun uzelfcomfortEr is geen mooiere dag dan een dag die u door-brengt in een relaxstoel van Prominent. Veel klanten vinden dat ze het járen eerder hadden moeten doen. Gunt u het uzelf ook?

Schitterende collectie relaxstoelen. Al vanaf 295,-

New YorkHet is juist de subtiele vormgevingwaardoor de New York in veel interieurs prijkt.

ElbaDeze relaxfauteuil steelt het hart van menig stijlbewuste koper met zijn opvallende design.

Zitten Relaxen Slapen

* Gel

dig

bij a

ansc

haf v

an e

en fa

uteu

il of

ban

k op

maa

t. N

iet g

eldi

g i.c

.m. d

e tw

ist e

n Pr

omm

i col

lect

ie e

n an

dere

act

ies.

op uwmaat

gemaakt

CapriDe ideale fauteuil voor grote én kleine kamers! Eigenlijk zou u de Capri met eigen ogen moeten zien.

op uwmaat

gemaakt

Ons 32

Ontspa nningTijdens de donkere dagen voor kerst is er weer genoeg te doen in Brabant. Voor kerstmarktliefhebbers, maar ook

voor wie graag naar koren luistert. Zelfs fervente wandelaars kunnen tijdens de

koudere dagen nog op pad!

Senioren Expo 2013Van dinsdag 15 t/m zondag 20 januari 2013 vindt de elfde

editie van de Senioren Expo plaats. KBO-Brabant is

medeorganisator en is aanwezig met een KBO-Ontmoetings-

plein. Hier kan men terecht voor het uitwisselen van

informatie en een onderlinge ontmoeting, maar ook kunt u

hier het gratis boekje Baby’s in Brabant of Hebben & Houden

van Erfgoed Brabant ophalen (maximaal 1 p.p. en zolang de

voorraad strekt). De Senioren Expo vindt wederom plaats in

NH Conference Centre Koningshof te Veldhoven en is te

bezoeken van 10.00 tot 17.00 uur. De entreeprijs bedraagt

€ 10,- per persoon. Leden van KBO-Brabant betalen slechts

€ 6,- op vertoon van hun KBO-Brabant lidmaatschapspas.

Karin Bloemen in concertHet 75-jarige Nederlands Kamerkoor brengt een bijzonder kerstconcert

met een van de grootste diva’s die ons land rijk is. In de schitterende

akoestiek en ambiance van de Catharinakerk in Eindhoven zingt Karin

Bloemen het verhaal van de drie koningen. Naast een eigen kerstlied van

‘La Bloemen’ weerklinken traditionele en oude liederen van componisten

uit de negentiende en twintigste eeuw. Daaronder de zelden te horen

kerstmotetten die Francis Poulenc zestig jaar geleden voor het

Nederlands Kamerkoor

schreef. Maar ook heerlijke

kerstliederen van Stevie

Wonder en Leonard Cohen,

die we allemaal zo mee

kunnen én mogen zingen!

Muziekgebouw

Eindhoven, woensdag

19 en donderdag 20

december om 20.15 uur.

Lezers van Ons ontvangen bij bestelling van kaartjes voor het concert

€ 10,- korting. De kortingskaarten zijn € 22,50 per stuk, inclusief

pauzedrankje. Kijk op www.muziekgebouweindhoven.nl en vul bij

uw bestelling de volgende actiecode in: ONS Karin, of bel met het

Ticketbureau: (040) 244 20 20.

Teks

T: M

ari

ke O

OM

s

Paleis rondleidingKom alles te weten over het vroegere

leven in het voormalig Koninklijk Paleis in

Tilburg, tijdens een rondleiding van

stadsgids Gerard Otten. Aansluitend

bezoekt u het voormalig tekenlokaal waar

Vincent van Gogh zijn tekenopleiding

kreeg, in de tijd dat het gebouw dienst

deed als Rijks-hbs.

Zondag 2 december 13.00 uur, prijs: € 5,-.

Meer informatie via (013) 468 66 70 (na

18.00 uur) en www.bijonsintilburg.nl.

Kerstliederen in koorMaar liefst zes verschillende koren treden

op 16 december op tijdens het Korendag-

Kerstconcert in theaterzaal De Voorste

Venne in Drunen. Het belooft een

veelzijdige middag te worden met zowel

kerstliederen als moderne nummers, en u

kunt er gratis bij zijn!

Aanvang: 13.00 uur. Toegang gratis.

Meer informatie via (0416) 37 44 78 en

www.devoorstevenne.nl.

Ons 33

Ontspa nning

50 jaar The Stones!Ze bestaan vijftig jaar en

vieren dat met het boek

The Rolling Stones 50. Een

intiem portret van de

band en zijn leden,

boordevol foto’s en

notities, voorzien van

commentaar van de

bandleden zelf.

Prijs € 39,99; Uitgeverij

Spectrum; ISBN

13 9789077330289.

Rond 1890 verschenen in Parijs voor het eerst

kleurrijke, gesteendrukte affiches die al snel

beschouwd werden als kunstwerken. De Franse

drukkerij CHAIX haakte slim in op de enorme

belangstelling voor deze

affiches en reproduceerde

met enorme precisie de

originele ontwerpen. In

het Steendrukmuseum in

Valkenswaard is daarvan

een bijzondere selectie te

zien tijdens de expositie

Les maîtres de l’affiche (De

meesters van het affiche).

Te zien tot en met

21 april 2013, entree

€ 4,50 (€ 4,- voor 65+ en

Museumkaarthouders gratis. Meer informatie via

(040) 204 98 41 en www.steendrukmuseum.nl.

Uitbundige affiches

Kerststallen-tentoonstellingIeder jaar is in de St. Petrusbasiliek in

Boxmeer de kerststallententoon-

stelling van verzamelaar Kees Thijssen

te bewonderen. Pronkstuk van de

tentoonstelling is een kerststal van

35 meter lang met levensgrote

beelden. Daarnaast staan er meer dan

300 stallen en items opgesteld uit zijn

enorme verzameling van stallen uit

alle werelddelen.

Van 15 december tot en met

6 januari van 14.00 tot 16.30 uur.

Meer informatie en rondleidingen

via Kees Thijssen: (0485) 57 31 62.

WinterwonderwandelenWist u dat de bossen van Deurne op 14, 15 en 16 december bol staan van

optredens; van muziek tot cabaret, van toneel tot dans? De Kerst Winter Wonder

Wandeling voert u in een wandeling van 3 kilometer langs deze optredens, die

allemaal in het teken van de kerst staan. De wandeling duurt ongeveer twee

uur en kan ook met een rolstoel

afgelegd worden. Onderweg

komt u langs eet- en

drinkgelegenheden.

Vrijdag 14 december van 18.00

tot 21.00 uur, zaterdag 15

december van 17.00 tot 20.00

uur en zondag 16 december

van 16.00 tot 19.00 uur. Meer

informatie: (0493) 32 12 20 en

www.kerstwww.nl.

KerstshoppenKom in de dagen vóór kerst alvast een beetje in

de stemming met een bezoek aan een

gezellige kerstmarkt. In Oosterhout

bijvoorbeeld, op 9 december.

Natuurlijk zijn de koek & zopie,

kerstliederen en de Kerstman ook

van de partij!

Gasterij de Seterse Hoeve in

Oosterhout, van 11.00 tot 17.00 uur, (0161) 41 17 07,

www.gasterij-desetersehoeve.nl.

La Diaphane van Jules Chéret, de uitvinder van het affiche

Ons 34

Wil Vennix: ‘We testten elk keer twaalf wijnen uit verschillende landen en jaren van verschillende druivensoorten en met een diversiteit in prijs en kwaliteit. Sommige wijnen zijn geschikt om gewoon een glaasje van te drinken, andere passen beter bij een maaltijd. Moeilijk vergelijken, maar de hoofdvraag was: vinden we de wijn lekker of niet? Om de testers te helpen de wijnen objectief te beoordelen kregen zij een testformulier. Elke wijn kreeg een aantal punten voor de kleur, de neus, de smaak en de algemene indruk. De punten opgeteld vormden de totaalscore, met een maximum van twintig.Ondanks dat de meeste deelnemers ongeoefende wijnproevers waren, konden zij prima onderscheid maken tussen de wijnen en wisten ze goed welke wijnen

zij het lekkerste vonden. Gedurende het verloop van de wijnproeverij werd het steeds gezelliger en kwamen de tongen los. “We verspillen geen druppel, ik drink de spuugbak wel leeg”, “Deze wijn ruikt naar benzine”, en “Waarom krijg ik na twee glazen al rode koontjes?” zijn een paar opmerkingen die ik me zo kan herinneren! De slotconclusie van deze wijntest is toch wel dat je voor iedere euro meer, ook betere wijn in de fles hebt.’

De oproep aan KBO-Afdelingen om mee te doen aan een wijnproeverij zorgde voor vele reacties. Na loting waren Hilvarenbeek, Mill, Woensel-Oost Eindhoven en Huijbergen uitverkoren zitting te nemen in het testpanel. Op vier dagen in oktober werd er enthousiast gegorgeld, geroken, geproefd én gelachen. Alles onder leiding van KBO-Brabantbestuurder en wijnkenner Wil Vennix.

Bestel voor de feestdagen de lekkerste wijnen uit de proeverij met flinke korting! Via internet www.comfortland-kbo-brabant.nl/Wijnen of via de telefonische bestellijn: (038) 46 00 023.

Wijnproeverij:

‘ We verspillen geen druppel’

Ons 35

Smakelijk eten

BereidingVerwarm de oven voor op 220 graden. Halveer het pepertje, verwijder desgewenst de zaadjes en snipper de helften fijn. Snijd de uitgelekte tomaten ook fijn. Meng de kaas met de peper, tomaat en tijm. Leg de plakjes deeg op elkaar en rol ze op een met bloem bestoven werkblad uit tot een lap van circa 25 bij 30 centimeter. Verdeel het kaasmengsel over het deeg. Rol het deeg vanaf de smalste kant, voor de helft losjes naar het midden op. Rol de andere helft ook naar het midden. Snijd de deegrol in vlinders van ongeveer 1 centimeter en leg ze op een met bakpapier beklede bakplaat. Bestrijk de vlinders met wat olie en bak ze in het midden van de oven in 15 minuten goudbruin en gaar.

TEKs

T: W

il V

ENN

ix E

N F

ABi

ENN

E lA

Nsi

NK

BEE

lD: W

il V

ENN

ix

Lekker bij een goed glas wijn!

Pittige bladerdeegvlinders Boodschappenlijstje voor 20 stuks- 1 rode peper- 2 gedroogde tomaten op olie- 150 gram geraspte schapen- of

geitenkaas- 6 plakjes roomboterbladerdeeg

- 1 theelepel tijm- 2 eetlepels olijfolie

1 Louis Raynald Chateauneuf du Pape AOC 2011 17,1 punten

2 Indomita Quintus Cabernet Sauvignon Gran Reserva 2011 16,0 punten

3 Faustino Rivero Rioja Reserva DOCa 2006 15,4 punten

4 La Fortezza Chianti Riserva DOCG 2008 14,1 punten

5 McWilliam’s Hayfield Semillon-Chardonnay 2011 13,6 punten

6 Weingut Buchin Spätburgunder Trocken 2011 13,4 punten

7 Pierre Baptiste Pays d’Oc IGP Merlot-Cabernet Sauvignon 2011 13,3 punten

8 Camille Villard Puligny Montrachet AC 1er Cru “Sous le Puits” 2011 13,2 punten

9 Pierre Baptiste Pays d’Oc IGP Syrah-Grenache Rosé 2011 12,9 punten

10 Jules Lacroix Macon-Aze Blanc AC 2011 12,8 punten

11 Pierre Baptiste Sauvignon Blanc-Colombard 2011 12,6 punten

12 Château Baillargeau Bordeaux Supérieur AOC 2009 12,3 punten

En de winnaar is…

12 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1

Ons 36

Teks

T: L

au

ra T

hu

is B

eeLd

: an

ne

ha

mer

s iL

LusT

raTi

e: C

arT

og

raph

iCs

sinds afgelopen zomer heeft schaijk er een bijzonder pad bij: het docus de das avonturenpad. het pad is niet alleen aangelegd om te klimmen en te klauteren, maar ook geschikt voor rollators en rolstoelen. en dus staat op deze late herfstdag een afvaardiging kBo’ers mét kleinkinderen klaar voor een gezellige middag in het bos.

Op de parkeerplaats stappen Betty en Jan van Thiel met hun kleinkinderen Pien en Roos uit de auto, terwijl Ton de Graauw vanaf de Udensedreef met zijn vrouw Annie in de rolstoel komt aangewandeld. Allemaal komen ze vandaag voor het Docus de Das Avonturenpad, dat juist ook om díe reden is aangelegd, zo vertelt initiator en projectcoördinator Marieke Melten: ‘In 2008 ben ik bij Toerisme Landerd begonnen om te kijken hoe we de regio meer op de kaart kunnen krijgen. Docus was

er al als mascotte, maar ik had het idee dat er meer mee te doen was. En zo ontstond het idee voor het Docus de Das Avonturenpad, waarbij we het heel belangrijk vonden dat zowel jong als oud lekker buiten kon recreëren. Dat is ook de reden dat het pad halfverhard is en er overal bankjes staan.’

Help, het bos is betoverd!Als de KBO’ers even lekker hebben bijgekletst – ‘Hoeveel heb jij er vandaag bij je?’, ‘Drie van de zes, deze zijn van

Rollen, rennen en roetsjen over het

Docus de Das Avonturenpad

Ons 37

Wandeling

ons Chantal’ – is het tijd om het avonturenpad zelf te ontdekken. Jeanne Brands van KBO Schaijk roept iedereen bij elkaar en we lopen naar het startpunt waar een uit hout gesneden Docus ons opwacht. Jeanne tegen de kinderen: ‘We zijn nu in het bos dat door een akelige toverheks is betoverd. Een vos zit op een waterlelieblad, dat is toch van de gekke, en een hert in een nest! En nu durft Docus het bos niet meer in, omdat hij bang is dat hij zelf ook veranderd wordt. Alleen jullie kunnen het bos bevrijden door aan het einde van het pad water uit het meer over de wortels van de oude toverboom te gooien. Luister ook maar

mee naar het verhaal door op de geluidstegel te gaan staan.’ Als iedereen naar het sprookje heeft geluisterd, deelt Jeanne formulieren met opdrachten uit.

Veel in de natuurNu kunnen we echt van start. We lopen het pad op en komen als eerste bij een specht in een hol. ‘Noem twee redenen waarom een specht tegen de boom aantikt’, luidt de eerste vraag. ‘Om voedsel te zoeken en een nestje te maken’, zegt Pien. Oma Betty: ‘Goed hoor, Pien!’ En daarna: ‘Wij zijn veel in de natuur. Ook zijn Pien en Roos al samen met ons naar de opening van dit pad geweest. Dat was een hele happening.’ Als we bij het meertje lopen, vervolgt opa Jan: ‘Wij kennen dit gebied goed, we zijn hier geboren en getogen.’ Dan komen we bij een houten Schotse hooglander in een groot spinnenweb, waar de kinderen lekker naast gaan liggen. ‘Dit is toch wel heel leuk voor kinderen’, reageert Annie de Graauw. Op de vraag hoe het pad

1e dag: Heenreis naar AntalyaVlucht met gerenommeerde luchtvaartmaatschappij naar Antalya. Onzevriendelijke en vakkundige, Nederlands sprekende reisleiders ontvangen ons op de luchthaven en begeleiden ons naar onze bussen. Busrit naar hetgezellige hotel, waar u een verfrissend welkomstdrankje wacht.

2e dag: Konya (voormalig Ikonium) – CappadociëVandaag rijden we via het indrukwekkende Taurusgebergte over de opeen hoogte van 1825 meter gelegen Alacabel-pas naar Konya. In hetvoormalige Ikonium ontstond door de Apostel Paulus en de Hl. Barnabaseen van de grootste christelijke gemeenten. De voormalige Seltsjoeksehoofdstad is vanwege zijn christelijke en islamitische oorsprong tegen-woordig een bezienswaardigheid voor mensen uit de hele wereld. Webezichtigen het klooster van de dansende Derwisjen dat nu eenmuseum en bedevaartsoord is. Verder naar Cappadocië.

3e dag: Cappadocië – Göreme – CavusiVulkaanerupties, wind, water en wisselende temperaturen hebben in deloop van duizenden jaren een landschap gecreëerd dat wordt doorsnedendoor grillige tufsteenformaties. Reeds 2000 jaar geleden begonnen debewoners van deze regio hun huizen, kerken en onderaardse steden uit tehouwen in de zachte steen. Het openluchtmuseum van Göreme (UNESCO-werelderfgoed) is met zijn talrijke kloostergebouwen, grotkerken enrotstekeningen het hoogtepunt van elke reis naar Cappadocië. Als afsluitingvan de dag bent u in het schilderachtig gelegen dorpje Cavusin uitgenodigdop een zeer smakelijk kopje Turkse thee.

4e dag: Cappadocië – MonnikenvalleiOmgeven door wijngaarden en abrikozenbomen komen we in de Monniken-vallei terecht in een sprookjesachtige wereld. Unieke rotsformaties ende wisselende kleurenpracht beloven onvergetelijke momenten. Aan ditprachtige natuurschouwspel kunnen enthousiaste fotografen hun hart

ophalen. We rijden verder naar het verborgen dorp Sinasos. Het nodigt metzijn Oud-Griekse herenhuizen uit om er gezellig doorheen te wandelen.We ronden de dag af met een bezoek aan een tapijtknoperij waar we het complete proces van tapijtfabricage leren kennen.

5e dag: Konya – AntalyaDe meer dan honderd onderaardse steden in Cappadocië vormen een mysterieus hoofdstuk. In een van deze labyrintische steden ontdekken wij de geheimen van het onderaardse leven. Langs de historische Zijderoute liggen talrijke middeleeuwse karavanserais. In een van deze herbergen leren wij de sociale aspecten van deze gemeenschapsgebouwen kennen. Daarna rijden we via het Taurusgebergte naar Antalya.

6e dag: Antalya & historische stadskernVandaag gaat u op onderzoek uit in Antalya. De provinciehoofdstad in de regio van de Middellandse Zee biedt een grote keuze aan cultuurhistorisch goed en natuurlijke schoonheid. Na een uitgebreide rondrit door de stad bezoekt u de historische stadskern van Antalya. De labyrintachtige steegjes met weelderige bougainville en de mooi onderhouden Turkse herenhuizen bieden een unieke mediterrane sfeer. Tijdens het aansluitende bezoek aan een sieradenfabriek en een leermanufactuur heeft u de mogelijkheid om inkopen te doen.

7e dag: Vrij beschikbaar of vrijwillig uitstapje naar AspendosDe antieke stad Aspendos en het gelijknamige Romeinse theater behoren tot de belangrijkste toeristische attracties aan de Turkse Middellandse Zee. Het antieke theater is het best bewaarde uit deze tijd en het wordt nog steeds gebruikt voor culturele manifestaties. De middeleeuwse brug uit de tijd van de Seltsjoeken en de Romeinse aquaducten zijn verdere hoogte-punten van de dagtocht.

8e dag: TerugreisTransfer naar de luchthaven en terugvlucht.

PalmaM a l l o r c aM i t t e l m e e r Lluchmayor0 50 km

M i t t e l m e e r

M i d d e l l a n d s e Z e e

TurkseRivièra

Tu r k i j e

ZYPERN

Tuz (zoutmeer)Cappadocië

Aspendos

KaravanseraiKonya

Antalya

Cappadocië

Aspendos

Voor u inbegrepen:Heen- en terugvlucht met gerenommeerdeluchtvaartmaatschappij naar Antalya 154,– €1)

Transfer luchthaven – hotel – luchthaven 16,– €1)

7 overnachtingen in goede 4- en5-sterrenhotels (nat. categorie), 7x royaal ontbijtbuffet inclusief 210,– €1)

Rondreis door Cappadocië met vakkundige,Nederlands sprekende reisleiding metuniversitair of HBO-diploma 129,– €1)

Totale prijs per persoon 509,– €1)

Uw voordeel per persoon max. – 380,– €1)

Uw voorkeurprijsper persoon vanaf slechts 129,– €*

Totale prijs per persoon 509,– €universitair of HBO-diploma 129,– €

7x royaal ontbijtbuffet inclusief 210,– €

Transfer luchthaven – hotel – luchthaven 16,– €luchtvaartmaatschappij naar Antalya 154,– €

U als lezer van ONS profiteert vanzeer gunstige speciale voorwaarden:

Cultuur- en genieterspakket: Dit pakketbevat alle entreegelden en rondleidingen bijde bezienswaardigheden plus dagelijks diner:129,– € per persoon (ter plaatse te boeken)Vrijwillige dagtocht ter plaatse te boekenAspendos: 39,– € per persoonToeslag eenpersoonskamer: 90,– € per p.p.p.w. (indien beschikbaar)

8-daagse educatieve rondreis door Turkijeophalen. We rijden verder naar het verborgen dorp Sinasos. Het nodigt met

per persoon129,–€*

Voor u als lezer

van ONS slechts

509,–€1)

509–€i.p.v.

vanaf

Voorkeurprijs voor u alslezer van ONS vanaf slechts

Educatieve 5-sterrenrondreis door Turkije✩ ✩ ✩ ✩ ✩

In de voetsporen van de Apostelen door Cappadocië

Onze bijzondere dank voor u als trouwe lezer van

* Voor Nederlandse staatsburgers geldt in Turkije een visumplicht. Dit kan aan de grens worden aangeschaft voor 15,– € (alleen contant).Het paspoort moet ten minste 3 maanden na vertrek uit Turkije geldig zijn. Reizigers met een andere nationaliteit wordt geadviseerd ombij het Turkse Consulaat na te vragen welke bepalingen er voor hen gelden.

Bij ontvangst van de schriftelijke reserveringsbevestiging is een aanbetaling verschuldigd ter hoogte van 20% van de reissom. Hetresterende bedrag dient 28 dagen voor vertrek te zijn voldaan. Deze prijs geldt voor reizen met vertrekdatum 27-01 2013. Bij andere vertrekdatums gelden de toeslagen zoals vermeld in de bovenstaande tabel. Bijvoorbeeld als u een vlucht boekt met vertrekdatum03-04 2013 vanuit Schiphol dient u bijkomende kosten te betalen bestaande uit een seizoenstoeslag van 120,– € per persoon evenals25,– € luchthaventoeslag per persoon. Het aanbod geldt alleen voor de ontvanger van de aanbieding en meerderjarige medereizigers.De reisvoorwaarden van RSD Reise Service Deutschland GmbH zijn van toepassing; u kunt deze opvragen bij de reishotline of raad-plegen op www.rsd-reizen.nl. In de reisvoorwaarden staan ook het recht van herroeping en annulering beschreven. De reis kan enkel worden gereserveerd voor de in de tabel aangegeven datums op basis van beschikbaarheid. RSD Reise Service Deutschland behoudt zich conformde Algemene Reisvoorwaarden het recht voor in geval van aanzienlijke prijsstijgingen toeslagen bij de klant in rekening te brengen. Voor alle data geldt dat eventuele drukfouten zijn voorbehouden.

1) De genoemde voorbeeldprijzen zijn gebaseerd op de prijs voor de reis van 27-01 t/m 03-02 2013 en werden berekend op 11-09 2012. Vluchten van Keulen naar Antalya op www.cheaptickets.nl, transfers luchthaven – Antalya – luchthaven op www.v-transfers.com, rondreis op www.itm-travel.com, Grida City Hotel Antalya op www.booking.com.

Bel nu gratis om uw gewenste reisdatum te reserveren:

Maandag t/m vrijdag 9.00 – 20.00 uur, zaterdag 9.00 – 15.00 uurReisorganisator: RSD Reise Service Deutschland GmbH, Benzstraße 1b, 85551 Kirchheim, Duitsland. Als Duitse reisorganisator is RSD Reise Service Deutschland gebonden aan de Duitse richtlijnen voor de reisbranche. RSD verzekert uw reis bij Generali Verzekering: Klantnummer 110880, Tel. +49 89 41 66 15 80.

ONS30019Uw voordeelcode!

0800 - 0202 772

Let op: Houd er rekening mee dat de reis om organisatorische redenen ook in omgekeerde volgorde kan worden uitgevoerd.

Luchthaven Schiphol Keulen

Luchthaventoeslag p. p. 25,– € 0,– €

Vertrekdagen woensdag zondag

Reismaanden Januari 2013 Februari 2013 Maart 2013(01 t/m 15-03 2013)

Maart 2013(16 t/m 31-03 2013)

April 2013

Seizoenstoeslag p. p. – 20,– € 20,– € 70,– € 120,– €

per persoon129,–€ *i.p.v. 509,–€1)509,–€1)

30019_ONSMag_Kapp_ANZ.indd 1 12.11.12 16:22

Advertentie

Ons 39

met de rolstoel bevalt, antwoordt ze lachend: ‘Ik val er niet uit!’ Ton de Graauw: ‘We zijn hier in het voorjaar geweest toen ze nog volop bezig waren met het pad. We wandelen sowieso veel, dan zie je veel meer.’ Annie: ‘En we willen onder de mensen blijven komen. Daarom zijn we ook lid van KBO Schaijk. Het is een goede organisatie en we doen aan veel activiteiten mee. Laatst zijn we nog een weekje naar Friesland geweest.’ Ton: ‘We hebben geen kinderen en willen niet achter de geraniums gaan zitten.’ Annie: ‘Ik heb ook jarenlang in de activiteitencommissie gezeten, maar dat kon niet meer toen ik zevenenhalf jaar geleden een hersenbloeding en daarna twee hartinfarcten kreeg.’ Toedelidocus

Al pratend horen we dat er een verrassing is. Samen met de kinderen lopen we naar het einde van het pad waar... Docus ons op staat te wachten. Waar het ene kleinklind flink met Docus knuffelt, kruipt de ander snel achter oma’s rok. We lopen na een ‘Toedelidocus’ snel door naar de toverboom waar de kinderen water over de wortels gieten, zodat het bos weer bevrijd is. Als we bij de camping samen nog wat drinken, neemt Jeanne de vragen én antwoorden met de kinderen door. ‘Die jongeren weten meer dan wij!’ lacht Annie. Campingbeheerder Gerrit Rekers: ‘Dat is zo leuk als jong en oud elkaar ontmoeten. Iets verderop zit verzorgingshuis Nieuwe Hoeven en die bewoners komen graag hier; er is natuurlijk altijd actie. Laatst waren kinderen hutten aan het bouwen en vormden de bewoners de jury. Prachtig!’ Nadat Jeanne de kinderen tot ‘superhelden van de natuur’ heeft gekroond, gaat iedereen weer naar huis en is Jeanne blij met alle vrolijke gezichten. Want dat is in essentie waar ze dit allemaal voor doet: ‘Eenzaamheid de wereld uit!’ •

Het Docus de Das Avonturenpad heeft een lengte van

1,5 kilometer. Het pad ligt tegenover Camping De Holen-

berg, Udensedreef 14 in Schaijk. De toegang is gratis.

Meer informatie op www.toerismelanderd.nl,

www.facebook.com/docusdedas, via VVV Landerd

(0486) 45 88 30 of Camping De Holenberg (0486) 46 17 03.

Activiteiten van KBO SchaijkWilt u ook meedoen met eenmalige of vaste activitei-

ten zoals nordic walking, fietsen en biljarten? Kijk dan

op www.kbo-brabant.nl (kies onder Kringen en Afde-

lingen voor Kring Maashorst en vervolgens voor

website KBO Schaijk) of bel met Jeanne Brands (0486)

46 20 77 of Harrie van Hout (0486) 46 18 84.

Nr. 1 in welzijnsproducten! Gratis brochure? 0341 - 27 40 40 of www.molenaarwelzijn.nl

WELZIJNSPRODUCTEN

of bel direct 0341 - 27 40 40

Telefoon:

Postcode: Plaats:

Adres:

Naam: Dhr Mevr

E-mail:

Bon voor gratis brochure!

wk48_M1_ons

Vrijblijvende demo?

Bel 0341 - 27 40 40

UNIEKE SERVICE!

Molenaar geeft graag onafhankelijk advies bij u thuis. Wij komen graag langs met onze rijdende showroom.

GROOTSTEASSORTIMENT VAN

NEDERLAND

Ook eens het huis uit? Altijd en overal mobiel!Molenaar biedt vaste en opvouwbare scootmobielen aan tegen de aller-scherpste prijzen van Nederland! De scootmobielen zijn maximaal verstel-baar en comfortabel. V.a. 399,-

Moeite met traplopen?Laat u comfortabel naar boven bren-gen en stap veilig uit. Eenvoudige bediening. V.a. 2995,-

Heeft u moeite met lopen?

Bel direct 0341 - 27 40 40 voor een gratis uitgebreide brochure!

Opvouwbare scootmobielen

Naar de winkel of een ommetje maken

Voor binnen en buiten

Past in iedere kofferbak

Verstelbare stuurkolom, armleggers en stoel

Kleinste draaicirkel

Vaste scootmobielen

Zelf uw boodschappen doen

Er op uit zonder moe te worden

Hoge kwaliteit luchtbanden

Comfortabele zitting

Stabiel en veilig

Geschikt voor lange afstanden

Moeite met opstaan?Het kan anders! Sta gewoon samen met uw stoel op. Met één druk op de knop. V.a. 949,-

1890,-V.A.

2790,-

U kunt met een scootmobiel van Molenaar veilig op pad. Ga samen winkelen, op visite of naar het speelveldje met uw kleinkind. Reist

u wel eens langere afstanden? Of gaat u samen met uw scootmobiel uw dagelijkse boodschappen doen? Onze scootmobielen doen er

niet moeilijk over. Voortaan bepaalt u zelf weer waar u naar toe gaat! Ga er lekker op uit, blijf zelfstandig en mobiel!

* Excl. mand en armleggers

snelleverbaar!

NEDER AARLARLDE FISCUS

BETAALTMEE!

NU399,-699,- *

Open ma t/m vrij van 10-18 uur en op za van 10-17 uur.

Bezoek een winkel bij u in de buurt

Trapliften alleen in Nunspeet en Best. Geen bedden in Wateringen en Amersfoort. Geen fi etsen in Roosendaal.

Alkmaar Rijnstraat 117

Amersfoort Nijverheidsweg 53a

Arnhem Ringoven 16

Best Eindhovenseweg 30

Doetinchem Havenstraat 150

Heerlen In de Cramer 21

Hengelo Vosboerweg 16

Katwijk Lageweg 35e (‘t Heen)

Nunspeet Laan 18

Roden Westeresch 8

Roosendaal Oostplein 17a

Veenendaal Groeneveldselaan 19

Waalwijk Prof. Zeemanweg 3

Waddinxveen Mercuriusweg 15

Wateringen Gravenzandseweg 28

Weert Roermondseweg 58b

Molenaar bevindt zich in een Prominent winkel.

GRATIS

GRATIS

In envelop zonder postzegel naar: Molenaar, Antw. nr. 506, 8070 VB Nunspeet

Advertentie

Advertentie

Als nalaten u een zorg is

U kunt de Stichting Steunfonds Humanisme benoemen tot executeur. Het Steunfonds heeft deskundige mensen in dienst die uw laatste wens kunnen uitvoeren. Meer dan 50 jaar ervaring met deze vorm van dienstverlening staat borg voor zorgvuldigheid en integriteit.

Steunfonds Humanisme

Het Steunfonds Humanisme is een werkstichting van het Humanistisch Verbond. Het Humanistisch Verbond zet zich in voor een humane, tolerante samenleving. Vraag gerust meer informatie, telefonisch via nummer 020 521 90 36 of met behulp van de bon. U kunt ook kijken op: www.humanistischverbond.nl/steunfonds.

✂Na een overlijden moet er in korte tijd veel geregeld worden. Dat gaat gemakkelijker als u zelf al een en ander heeft bepaald. Veel mensen vinden het moeilijk om daar over na te denken. Toch is het belangrijk dat op tijd te doen, want het geeft veel rust als deze zaken van tevoren goed geregeld zijn.

De medewerkers van het Steunfonds

m v

JA, Ik wil meer informatie over een executeur van het Steunfonds Humanisme

naam

adres

pc/woonplaats

telefoon

Stuur de bon in een envelop zonder postzegel naar: Steunfonds Humanisme, Antwoordnummer 10938, 1000 RA Amsterdam o

ns

2012

/20

13

HV_112x180_Ons.indd 1 8/23/12 10:49 AM

Ja, stuur mij vrijblijvend uw brochure van q Badliften q Baden

Tel.nr. 0......./......................Dhr/Mevr. .................................. Straat ...................................... Pc/Woonplaats ..............................

BEL VANDAAG NOG! 076-5317713

Vraag ook naar onze badlift indien u uw bestaande bad wilt behouden.

Bel of schrijf voor onze uitgebreide gratis brochure:

Bij het ouder worden, wordt ook het baden en douchen wat moeilijker. Maar Bad met Deur verzekert u van comfort en veiligheid. Of u nu staat, zit of ligt...

In slechts één dag kan Bad met Deur het verschil maken

Geniet weer vaneen heerlijk bad

Voordelig 6 daags Senioren (60+) arrangement:

Aankomst: iedere zondag of maandag in 2012Bevat: 5 overnachtingen met een

uitgebreid ontbijtbuffet, 5 x een 3- gangendiner & ontvangst met

een welkomstdrankje.Notering: € 265,- p.p. excl. toeristenbelasting

á 1,60 p.p.p.n. & reserveringskosten á 7,50 p. boeking

( op basis van een “Gerendal” kamer met privé sanitair)

Vraag vrijblijvend naar onze folder met overige informatie & arrangementen of bezoek

onze website!

Hotel – Restaurant Op De BeekHoogbeek 12

6305 BH Schin op Geul ( nabij Maastricht & Valkenburg aan de Geul)

T. [email protected] , www.opdebeek.nl

Advertentie

D

dinsdag 15 t/m zondag 20 januari 2013Openingstijden: 10.00 tot 17.00 uur

NH Conference Centre Koningshof - 5504 RM Veldhovenwww.seniorenexpo.nl

Dé beurs voor 50-plussers in Brabant

U komt toch ook?

De beurs is onderverdeeld in de thema's: Wonen & Leven Reizen Gezondheid & Beweging Hobby & Creativiteit Informatieplein KBO-Brabant

11de editie 2013

Dagelijks: modeshows dansdemonstraties optredens van: - koren - orkesten - soloartiesten

Advertentie

Advertentie

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhouttel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65e-mail: [email protected]

Koopsom netto

uitbetaald

Direct zekerheid

Geen verkoopkosten

Geen makelaars kosten

Geen notaris kosten

Directe aanbetaling is mogelijk

Verkoop plannen?En wilt u vandaag uw huis verkopen aan een betrouwbare koper? Meer info: www.fvzvastgoed.nl

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhouttel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65e-mail: [email protected]

Koopsom netto

uitbetaald

Direct zekerheid

Geen verkoopkosten

Geen makelaars kosten

Geen notaris kosten

Directe aanbetaling is mogelijk

Verkoop plannen?En wilt u vandaag uw huis verkopen aan een betrouwbare koper? Meer info: www.fvzvastgoed.nl

Traplift huren?Alleen bij de beste!De fiscus betaalt mee, ook bij huur!

Informeer mij vrijblijvend over de traplift rechte trap traplift met 1 of 2 bochten buitentraplift

(Dhr/Mevr)

Adres

Postcode Plaats

Telefoon Afd2420

Opsturen in een envelop zonder postzegel naar: Stannah Trapliften B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB Sassenheim

www.stannah.nl - [email protected]

BEL GRATIS 0800-0228-700

‘s Werelds meest gekozen en gewaardeerde traplift.

(vraag naar toestel 2420)

Onsje gelukTe

ksT:

Ma

rike

OO

Ms

Bee

ld: r

eMc

O B

Oh

le

‘Op de ski’s voel ik me een jonge god!’Toen Peet Boeijink (74) en zijn vrouw een sport zochten om hun conditie een beetje op peil te houden, wisten ze één ding zeker: gymles zou het niet worden. Ze lazen over skilessen, gingen op 55-plus groepsles bij een indoorbaan en zijn inmiddels fervent wintersporters.

‘Mijn eerste ski-ervaring was in 1971, toen ik met een tante meeging op wintersport. Daarna zijn we met de kinderen nog wel eens naar het Sauerland gegaan, maar écht fanatieke skiërs werden we pas ver na ons vijftigste. We zochten een sport en zagen een advertentie voorbijkomen over skiën voor vijftigplussers. Perfect! Ik vind dat als je met pensioen bent en je verder niet veel te doen hebt, je markante punten in je leven moet creëren. Skiën is er daar absoluut één van. Als ik op de latten sta, voel ik me even een jonge god. We zijn twee jaar geleden met onze kinderen op wintersport geweest in Oostenrijk. Het was erg leuk om te merken dat we ondanks onze gevorderde leeftijd niet voor de jongelui onder hoeven te doen!’

Heeft u ook een bijzondere passie? Stuur een

korte omschrijving van uw Onsje Geluk naar

[email protected] of naar Redactie Ons,

Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch.

Misschien ziet u uw bijdrage terug in deze

rubriek.

Ons 46

NotarisMr. Piet Hein Peters

is verbonden

aan Hoffspoor

Notarissen in

Rosmalen,

www.hoffspoor.nl.

Vorige maand heb ik me aangemeld bij de plaatselijke Afdeling van KBO-Brabant. Even daarna kreeg ik te horen dat ik zelfs het 2.200ste lid was. Nu ik na een actief werkzaam leven in een rustiger vaarwater terecht kom, vind ik de tijd rijp voor zo’n lidmaatschap. Daardoor zal ik het blad Ons in ieder geval kunnen blijven lezen. Waarbij natuurlijk veel belangstelling uitgaat naar deze rubriek, die wordt voortgezet door notaris Pieter Heeringa.In de afgelopen jaren hebben veel mensen hun vragen per e-mail op mij afgevuurd. Deze heb ik zo goed mogelijk in een kort bestek beantwoord en als dat niet mogelijk was, heb ik de mensen uitgenodigd bij mij op kantoor. Nu ben ik toe aan het antwoord op de laatste vraag.

HuwelijksaanzoekEen vrouw van 69 jaar krijgt een huwelijksaanzoek van een man van 72 jaar. De vrouw woont in een huurhuis, heeft een beperkt vermogen en naast AOW een klein pensioentje. De man heeft een eigen huis en veel meer vermogen, maar ook een pensioen dat er zijn mag. De man heeft ook twee kinderen. De vrouw wil wel bij haar aanstaande intrekken, maar vraagt zich af hoe de vlag erbij hangt als de man vóór haar overlijdt.

TestamentHet zou goed zijn als de man in zijn testament vastlegt dat de vrouw levenslang gratis in het huis mag blijven wonen en van de inboedel gebruik mag blijven maken. De vrouw krijgt dan het zakelijk recht van gebruik en bewoning. Eventueel verplicht de man haar om, tot een bedrag dat zij nu kwijt is aan huur, bij te dragen aan de kosten van het huis. Overigens komen – ook zonder die bepaling – alle eigenaarslasten in dit geval voor rekening van haar als gebruiker. Zo blijven huis en inboedel eigendom van de kinderen van de man en laat de man zijn ‘duifje’ ook nog heel verzorgd achter.

VruchtgebruikAls de man in een testament aan zijn nieuwe echtgenote niet het woon- en gebruiksrecht heeft verleend, dan kan deze echtgenote zich krachtens de wet alsnog bij de erfgenamen melden. Zij zijn dan tot afgifte van vruchtgebruik over woning en inboedel verplicht. Het getuigt echter van een goede verzorging als de man een testament maakt. •Vanaf het volgende nummer verzorgt notaris Pieter

Heeringa deze rubriek. Heeft u een financieel-juridische

kwestie die u hem wilt voorleggen? Mail dan uw vraag

o.v.v. ‘Notaris’ naar [email protected].

Erfrecht, wilsbeschikking, wanbetaling, nalatenschap of pensioenopbouw. In elk nummer van Ons buigt mr. Piet Hein Peters zich over een lastige financieel-juridische kwestie. Deze maand zijn laatste bijdrage: hoe is het erfrecht bij een tweede huwelijk geregeld?

De laatste vraag

Wilt u graag in het bezit komen van het boekje Baby’s in Brabant? Met dank aan Erfgoed Brabant kunt u gratis

een exemplaar ophalen bij de stand van KBO-Brabant op de Senioren Expo 2013 die van 15 tot en met 20 januari

wordt gehouden in NH Koningshof in Veldhoven (maximaal 1 per persoon en zolang de voorraad strekt).Teks

T: M

on

iqu

e G

roo

T en

Lie

sbeT

h s

park

s b

eeLd

: erf

Go

ed b

raba

nT

reG

ion

aa

L a

rch

ief

TiLb

urG

Erfgoed Brabant brengt de geschiedenis tot leven

Van baby tot pubererfgoed brabant zet zich in voor het behoud van cultureel erfgoed van brabant. in dat kader ontwikkelde zij het project Levensloop. daarin vertellen bewoners van brabant over belangrijke overgangsmomenten in hun leven. in deze special leest u hoe brabanders omgingen en omgaan met het krijgen van een kind. deze verhalen zijn gebundeld in het boekje Baby’s in Brabant. ook leest u hoe het was en is om op te groeien in brabantse dorpen.

Ons 47

Special

Gezinsplanning toen en nu

Groot gezin...Wil ik eigenlijk wel kinderen? En hoeveel dan? Het zijn vragen die Brabanders zich vandaag de dag kunnen stellen. Maar zestig jaar geleden bestond gezinsplanning nauwelijks.

Aan het begin van de twintigste eeuw had de kerk veel

invloed op het Brabantse gezinsleven. Zo’n 90 procent van

de bevolking was katholiek. Het huwelijk was heilig. En

omdat trouwen vooral bedoeld was om kinderen te krij-

gen, mochten katholieken geen anticonceptie (con-

dooms) gebruiken. Als een echtpaar een poosje geen

nieuwe baby kreeg, kon het gebeuren dat de pastoor

kwam om te vragen wat er mis was.

De norm in Brabant was honderd jaar geleden: een

groot gezin. In geen enkele andere Nederlandse provin-

cie kregen mensen zo veel kinderen. In Breda kregen

vrouwen er rond 1920 gemiddeld vijf. De Brabantse

bevolking groeide in deze tijd dan ook hard: 2 procent

per jaar. En in de tien jaar na de Tweede Wereldoorlog

had Brabant, net als de rest van Nederland, een echte

babyboom.

Eind jaren vijftig veranderde er iets. Steeds meer vrouwen

wilden zelf beslissen hoeveel kinderen ze kregen. Een

bedrijf uit Oss bracht in 1962 de eerste anticonceptiepil in

Nederland op de markt. Pas nadat bisschop Bekkers van

Den Bosch – tegen de regels van de kerk in – toestemming

had gegeven voor het gebruik van de pil binnen het hu-

welijk, werd ook onder katholieke vrouwen de pil populair.

Maar de paus trad streng op: in 1969 verbood hij de ‘zon-

dige pil’ en alle andere vormen van anticonceptie. Veel

katholieke vrouwen waren woedend, ze waren juist blij

met hun nieuwe keuzevrijheid.

...klein gezinIn de jaren zeventig voerden steeds meer vrouwen actie voor keuzevrijheid. Om zelf te bepalen hoeveel kinderen je kreeg, bijvoorbeeld. Dit moest normaal worden, en langzamerhand gebeurde dat ook.

Het pilgebruik nam toe en er werden abortusklinie-

ken opgericht, hoewel abortus tot 1984 officieel

verboden was. Er kwamen ook BOM-vrouwen: Be-

wust Ongehuwde Moeders. Zij wilden wel kinderen,

maar geen echtgenoot. De katholieke kerk in Bra-

bant kon weinig beginnen tegen deze ontwikkelin-

gen, want in de loop van de jaren zeventig gingen

steeds minder Brabanders naar de kerk. In heel

Nederland werden de gezinnen kleiner. In de jaren

zeventig kreeg de Brabantse vrouw gemiddeld 1,7

kind, in de jaren tachtig was dat nog maar 1,5 kind.

In de lijst van ‘vruchtbare provincies’ stond Brabant

in 1975 nog maar op de achtste plaats.

Tegenwoordig is de norm in Brabant dan ook: een

klein gezin. Meestal zijn de ouders getrouwd, maar

het aantal ongetrouwd samenwonende ouders is

de afgelopen twintig jaar flink gegroeid. Natuurlijk

zijn er niet alleen kleine gezinnen in Brabant. Vrou-

wen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond

krijgen gemiddeld meer kinderen dan autochtone

vrouwen. In Breda krijgen Marokkaanse vrouwen

zelfs gemiddeld 3,7 kind per vrouw, tegenover 1,7

voor autochtone vrouwen. Ook in landelijke stre-

ken van Brabant, bijvoorbeeld in de grensstreek

met Limburg, komen gezinnen met drie of meer

kinderen vaker voor dan in stedelijke gebieden.

Special

Ons 48

Vader en zoon in gesprek

‘Ik heb vroeger wel wat gemist’Bianca en Haye de Jong-Bontekoe uit Roosendaal hebben een zoontje van twee maanden. Het valt Haye (1970) op dat de vader tegenwoordig meer voor de baby zorgt dan toen hij zelf geboren werd. Zijn eigen vader, Tinus de Jong (1943), vindt dat ook.

Haye: ‘Het vaderschap is qua verzorging erg veranderd, vind ik. Vroeger kwam de verzorging van het kind veel meer neer op de vrouw dan op de man.’Tinus: ‘Ik heb inderdaad weinig luiers verschoond. Dat werd niet door mannen gedaan.’Haye: ‘En als ik een beetje poep ruik, maak ik hem al schoon! Dat is toch een groot verschil tussen de vader van nu en van vroeger. Als je als vader het kind ook in bad

stopt en poepluiers verschoont, krijg je volgens mij een betere band met het kind.’Tinus: ‘Ja, dat denk ik ook. Ik kwam daar ook niet aan toe. Ik werkte vijf dagen in de week. En toen jij geboren was, ben ik een boot gaan bouwen. Ik ging iedere avond en ieder weekend naar de schuur. Ik kan er zo van genieten om te zien hoe jij met je kind omgaat. Dan heb ik zelf het gevoel: vroeger heb ik wat dat betreft wel wat gemist.’ •

Ons 49

TIM

O R

EIsI

gER

De kraamklinieken van toen en nu

Moederheil

‘Daar sprak je niet over’

In een kraamhotel kun je tegenwoordig bevallen en daarna de kraamtijd ontspannen doorbrengen. De voorloper van het kraamhotel was de kraamkliniek. Maar die was er niet voor de luxe.

Johanna Cornelia (Jo) van Merode werd geboren in 1922 nabij Bergen op Zoom. Ze kreeg tussen 1941 en 1961 acht kinderen, vier jongens en vier meisjes. Lian Suijkerbuijk, uit 1961, is haar jongste dochter.

Een kind krijgen terwijl je niet getrouwd was: aan het begin van de twintigste eeuw was dat een grote zonde. De katholieke kerk bood deze ongetrouwde, zwangere vrouwen hulp in speciale opvanghuizen, met een bijbehorende kraamkliniek. Daar konden ze bevallen en werden ze tijdens de kraamtijd verzorgd. De Brabantse klinieken waren niet alleen bedoeld voor ongehuwde moeders. Ook andere vrouwen mochten er bevallen.

NonnenIn Breda stond vanaf 1924 Huize Moederheil onder toezicht van de Kleine Zusters van de Heilige Jozef. In 1948 was Moederheil het grootste opvanghuis van Nederland. In dat jaar alleen begeleidden de nonnen 101 ongehuwde moeders en werden in de

kraamkliniek 897 baby’s geboren. In de loop van de jaren vijftig en zestig kregen Brabantse kraamklinieken veel concurrentie van lokale ziekenhuizen, die hun gynaecologische afdeling uitbreidden. Sommige kraamklinieken overleefden dat niet. De kraamkliniek van Moederheil ging bijvoorbeeld in 1963 dicht, wegens financiële moeilijkheden. Maar andere klinieken bestaan nog steeds: Moedervreugd is verhuisd naar Tilburg en heet tegenwoordig kraamhotel De Meiboom. Daar kunnen vrouwen niet alleen in een verloskamer bevallen, maar ook acht dagen lang een kamer huren, inclusief kraamzorg. •

Jo: ‘Ik ben getrouwd in Heerle, in oktober 1940. Ik was toen achttien. Nee, ik heb nooit seksuele voorlichting gekregen. Dat bestond toen gewoon niet. Ik wist niets over zwanger worden of bevallen. In die tijd ging je vóór de zeven maanden niet naar de vroedvrouw. Ik ook niet. Maar ik wist wel dat ik zwanger was: dat was nogal logisch, want ik werd niet meer ongesteld. Mijn oudste zoon Leo is thuis in de bedstee geboren. De huisarts deed de bevalling. Daarna kwam mijn tante Sjo een paar dagen helpen. Zij was baker, wat nu kraamverzorgster heet.’

Lian: ‘Ik praatte niet met mijn moeder over seksualiteit: daar sprak je niet over. Totdat ik de leeftijd had dat ik zelf om de pil vroeg. Ik had natuurlijk wel zeven kinderen boven mij, dus ik had vaders en moeders genoeg van wie ik dingen te horen kreeg. Op mijn zevende werd ik al tante! Maar de echte voorlichting kreeg ik op school.’ •

Special

Ons 50

Lian Suijkerbuijk als kraamhulp in 1983

Sta

DSa

rCh

Ief

BreD

a

Toen de burgemeester van Aalst-Waalre, H.J.M. Mol, in 1971 afscheid nam van zijn gemeente, was hij ruim 25 jaar burgemeester geweest. Tussen 1945 en het begin van de jaren zeventig was zijn dorp bijna onherkenbaar veranderd, vertelde hij tijdens zijn laatste raadvergadering: vooral ‘de enorme bouwactiviteit, de toegenomen welvaart en het bloeiende verenigingsleven’ waren Mol opgevallen. En Aalst-Waalre was niet het enige Brabantse dorp dat in deze decennia drastisch veranderde. Ook groeikernen als Etten-Leur en Berkel-Enschot veranderden van karakter.

Sportclubs en buurhuizenIn de eerste plaats nam het aantal inwoners van deze drie dorpen toe, vanwege de komst van nieuwe industrie in de omgeving. De bevolking van Berkel-Enschot verdrievoudigde tussen 1940 en 1970 bijna: van 2.500 inwoners tot 6.000. De bevolking groeide niet alleen, maar verjongde ook aanzienlijk. Dat had grote gevolgen, want er moest voor al die jongeren natuurlijk wel wat te doen zijn. Vanaf de jaren zestig kwamen er dan ook steeds meer sportclubs, verenigingen en culturele buurthuizen. Zo bloeide het Ettense sportleven in de jaren zestig als nooit tevoren. De voetbalvereniging Internos breidde uit omdat de club zo hard groeide. En er kwam een tafeltennisvereniging, handbalvereniging, hockeyclub, gymclub, een korfbalvereniging en zelfs twee judoclubs. In 1967 opende Berkel-Enschot een nieuw dorpshuis: De Schalm. Daar konden jongeren op muziekles en balletles. De Stichting Jeugdbelangen organiseerde iedere zondagavond een dansavond in De Schalm, met live beat-muziek.

BromverbodMaar met die verandering en verjonging groeide in de Brabantse dorpen ook de kloof tussen jong en oud. Dat werd bijvoorbeeld duidelijk in Aalst-Waalre, toen steeds meer jongeren in de jaren zestig een brommer kochten. Het gemeentebestuur, onder leiding van burgemeester Mol, vond die karretjes veel te lawaaierig en stelde in 1964 een ‘bromverbod’ in voor de bossen rond het dorp. Maar de jongeren van Aalst-Waalre lieten zich niet meer betuttelen: ze trokken de verbodsborden gewoon uit de grond. Het Brabantse platteland was voorgoed veranderd. •Be

eLD

: StI

LLS

uIt

De

Do

rpSf

ILM

va

n a

aLS

t g

eMa

akt

Do

or

Joh

an

aD

oLf

S In

196

2

Jong in Brabanthard werken, niet te gek doen en op tijd naar bed: Brabant was in de jaren vijftig braaf en burgerlijk. Maar er was verandering op komst. tussen 1950 en 1970 veranderden veel Brabantse dorpen volledig: er kwamen meer mensen, er kwam meer geld én meer vermaak.

Ons 51

De Harmonie in Aalst

‘ Wij waren het allereerste drumstel’Al sinds zijn negende drumt Jan Nillesen (1947) in de drumband van de harmonie in Aalst. Hij leerde er zelfs zijn vrouw Loes kennen. Sinds die tijd is er veel veranderd.

‘Ik ben in 1956 begonnen bij de harmonie’, vertelt Jan. ‘Via de lagere school werd ik lid, want de dirigent van de harmonie was onderwijzer in de derde klas. Hij maakte reclame, kwam met briefjes langs.’ De repetities verliepen het eerste jaar nog vrij primitief, herinnert hij zich: ‘Met een plankje en twee stokken.’ Pas in april 1957, op Koninginnedag, ging de kleine Jan met de drumband voor het eerst de straat op met een echte trommel. Maar zonder uniform, want daar was in 1957 geen geld voor. ‘We moesten een wit overhemd aan, met een zwarte stropdas.’

FeestavondDe harmonie was in de jaren zestig echt een sociaal gebeuren, zegt Jan. Hij ontmoette er bijvoorbeeld zijn latere vrouw Loes, die in die jaren ook bij de drumband kwam. ‘Wij waren het eerste drumstel’, grapt hij. Maar ze hadden er ook veel vrienden: ‘We waren meer bij elkaar betrokken dan alleen met het muziek maken. Als de harmonie een feest had, vonden wij het na afloop niet laat genoeg. Dan gingen we bijvoorbeeld bij

iemand een eitje bakken. Er wordt wel eens gezegd: “de jeugd van tegenwoordig”, maar wij konden er ook wat van! Nu is het anders. Een feestavond organiseren bij de harmonie hoef je eigenlijk niet meer te doen, want iedereen heeft al zo veel andere dingen.’

Korte rokjesIntussen spaarde de harmonie in de jaren vijftig voor uniformen. ‘Elke vijf jaar organiseerden we een feest, met kermis en met grote tenten’, zegt Jan. ‘Daar kwam bijvoorbeeld Corrie Brokken optreden. En we gingen elke zaterdag langs de deuren om peperkoek en lucifers te verkopen.’ Van al die opbrengsten kocht De Volharding in 1961 de eerste uniformen: bijna zwart, met een gouden streep over de broek, koperen knopen en een pet. ‘En de dames droegen een rok’, vertelt Loes. ‘Zo lang ongeveer,’ lacht Jan, terwijl hij naar z’n bovenbeen wijst. ‘Ja, tegen de jaren zeventig kwam daar na een concert wel commentaar op, op die korte rokjes’, zegt Loes. ‘Tja, het waren jonge meisjes. En je weet hoe dat gaat: die zitten niet altijd even netjes!’ •

Special

Ons 52

Het sportleven in Berkel-Enschot

Van gym tot hockey en hardlopenDrie generaties vertellen over het sportleven in Berkel-Enschot en hoe dat is veranderd sinds de jaren vijftig.

Wie als Berkels meisje in de jaren vijftig wilde sporten, kon terecht bij de Boerinnenbond. ‘Eén keer in de week hield die gymnastiektraining’, vertelt mevrouw De Kort-Mathijssen, nu 78 jaar oud. Zij was een van de twee leidsters: ‘Wij kregen in Tilburg les van een leraar van de Boerenbond. Die leerde ons oefeningen op muziek.’ En de twee leidsters leerden die oefeningen weer aan ‘hun’ boerinnen. ‘Heel leuk waren de sportdagen,’ herinnert ze zich. ‘Dan kwamen op zondag uit allerlei dorpen de Jonge Boerenstand en de Boerinnenbond bij elkaar. ’s Middags stond iedereen in het gelid op het weiland, en deden we gezamenlijk oefeningen.’

Tennis voor de rijkenHet is heel anders sporten dan haar kleindochter Sophie van dertien doet. Sophie zit namelijk op tennis en hockey, sporten die vroeger niet voor iedereen waren weggelegd. ‘Nee, de boerinnen gingen niet tennissen’, zegt mevrouw De Kort-Matthijssen. ‘Dat was meer voor de rijkere mensen.’ Sophie: ‘Nee, ik ben

niet heel rijk. Maar iedereen sport tegenwoordig.’ Sophie sport vaker dan haar oma vroeger: één keer in de week voor hockey en tennis, en ook één hockeywedstrijd per week. Maar niet alles is veranderd: Sophie traint, net als haar oma vroeger, alleen met meisjes. ‘Er zijn waarschijnlijk wel gemengde teams, maar wij spelen apart.’

Meer keuzeSophie’s moeder, Marian de Kort, speelde tijdens haar middelbare schooltijd volleybal, bij een Berkelse vereniging die nu niet meer bestaat. Haar valt op dat het aantal sporten enorm is toegenomen sinds de jaren vijftig. ‘Vroeger was er eigenlijk alleen voetbal of gymnastiek, misschien nog korfbal. Je hebt nu veel meer keuze: je kunt bijvoorbeeld ook op balletles of fitness. En natuurlijk hardlopen. Dat doe ik tegenwoordig ook, maar dat kon vroeger eigenlijk niet. Vrouwen en hardlopen was geen goede combinatie. Tsja, misschien hadden ze geen geschikte bh’s!’ •

Ons 53

Vrije tijd in Etten

Zoek de verschillen...Geen radio, geen tv en niet naar school: jong zijn in Etten was zestig jaar geleden voor Dora Brans heel anders dan tegenwoordig voor haar kleindochter Denise Verhulst.

Dora en Denise, oma en kleindochter, lopen innig gearmd de aula van de KSE uit. Ze hebben net de nieuwe én oude film over Etten gezien. ‘Ja, ik herken veel’, zegt Dora over de oude filmbeelden die voorbij zijn gekomen. Ze is opgegroeid in Hoeven, hoewel het huis waar zij woonde officieel in Etten stond. De verschillen tussen de jeugd van Dora, die bijna 75 wordt, en de jeugd van Denise, 16 jaar oud, zijn enorm. Hoewel Denise de hele week op school zit, heeft ze meer vrije tijd dan haar oma had op haar leeftijd. Ook in huis hoeft ze minder te doen: ze ruimt met haar zusje de vaatwasser in en uit. ‘En ik moet ook stofzuigen, maar dat doe ik eigenlijk niet zo vaak.’

HuishoudenHeel anders was dat voor Dora, de oudste van negen kinderen. Zij ging na de lagere school, op haar twaalfde, niet naar de middelbare school maar meteen aan het werk. ‘Ik moest letterlijk de boer op’, vertelt ze. Ze werkte in de huishouding op een boerderij, de eerste paar jaar woonde ze daar zelfs. ‘Nee, ik vond het niet leuk,’ blikt ze terug. ‘Het was zwaar werk, zonder wasmachine of stofzuiger.’ Ook bij haar ouders hielp ze veel mee in huis: ze was tien toen de jongste kinderen werden geboren

en nam veel taken over van haar moeder. ‘Je zou bijna kunnen zeggen dat ik de jongsten heb grootgebracht’, zegt ze. Kan Denise zich dat wel voorstellen? ‘Nee! Wij gaan gewoon naar school, en daarna winkelen, naar de bioscoop of iets anders leuks doen.’

Spelletjes op de WiiEn muziek – luisterde Dora daar wel naar toen ze jong was? ‘Nee’, zegt ze resoluut. ‘Wij hadden geen radio, en een tv al helemaal niet.’ Gelukkig hadden zij en haar broers en zussen veel plezier van hun grote tuin: ze groeven er bijvoorbeeld burchten om de verveling te verdrijven. ‘Want er was geen sport of niks’, legt Dora uit. Een groot verschil met Denise, die al jaren korfbalt. Denise kan zich bijna niet vervelen, met internet, en spelletjes op de Wii of de PSP. De verschillen tussen de jeugd van Dora en Denise zijn dus groot. Zijn er eigenlijk nog wel overeenkomsten tussen het Etten-Leur van toen en van nu? Ze denken allebei diep na. Dan zegt Denise met een lach: ‘Ja, de kerk staat er nog!’ •

Meer van Erfgoed BrabantHeeft u deze special met veel interesse gelezen? Kijk

dan op www.levensloopbrabant.nl. Daar vindt u nog

veel meer verhalen en beeldmateriaal. Bij de volgende

editie van Ons zit weer een special. Dan staan senioren

centraal die verhuizen naar een zorgcentrum of ver-

zorgingshuis en daardoor afscheid moeten nemen van

een groot deel van hun inboedel. Hierover is het boekje

Hebben&Houden verschenen en ook hiervan kunt u een

gratis exemplaar ophalen bij de stand van KBO-Brabant

op de Senioren Expo 2013 in Veldhoven (maximaal 1

per persoon en zolang de voorraad strekt).

Special

Ons 54

Ons 55

De Senioren Expo komt eraan!Ook dit jaar hebben KBO-Brabant en Expolaan de handen ineen geslagen om een geweldige beurs te organiseren. Van 15 tot en met 20 januari 2013 kunnen alle Brabantse 50-plussers zich in Veldhoven laten informeren, adviseren en amuseren. Drie organisatoren blikken vooruit.

‘Elk jaar weer is de Senioren Expo een fantastisch evenement voor alle senioren die van amusement, gezelligheid en informatie houden. Zes dagen lang

zijn de grote hallen gevuld met ruim honderd stands. Optredens, demonstraties, modeshows: er is van alles te zien en te beleven. Het KBO-Brabantplein biedt u de gelegenheid vragen te stellen en kennis uit te wisselen met bestuurders en medewerkers. Ik verwacht u in groten getale!’Wil Vennix, voorzitter projectgroep Senioren Expo KBO-Brabant

‘Sinds 2012 organiseer en presenteer ik met veel plezier het Open Podium. Ook voor 2013 heb ik weer een keur aan artiesten, koren en orkesten uit Brabant kunnen contracteren. Van zeemanskoor The Salty Dogs tot het Kempisch Seniorenorkest en Duo Die Twee – de bezoekers van de beurs kunnen volop genieten van de vele zang- en muziektalenten die dagelijks op het Open Podium

verschijnen. Kortom, het wordt weer een gezellig Brabants onderonsje.’Ellen van den Oetelaar, verantwoordelijke podiumoptredens

‘De aanmeldingen om te dansen tijdens de Senioren Expo stromen binnen. Brabanders zijn zang- en danslustig! En denk niet dat 50-plussers niet meer de puf hebben om er stevig de pas in te zetten. Het is ongelooflijk hoe vlug men de combinatie van moeilijke passen op stoere ritmes onder de knie heeft. De vrolijke klanken, blije gezichten en het meedeinende publiek: het is een genot om te zien!’Emmy van Ham, verantwoordelijke dans gezelschappen

Locatie: NH Conference Centre Koningshof, Veldhoven

Entree: € 10,- en voor KBO-leden € 6,-

Meer informatie: www.veldhoven.seniorenexpo.nl

Ons 56

Puzzel mee en win!

beeld-raadsel

gedurigestrijd

aandrang

bloem

Chineesgerecht

op dewijze van

insect

riv. inAzië

insecten-eter

elkeen

bevlie-ging

banaal

sterren-beeld

staat inAmerika

EuropeseUnie

pl. inFlevoland

asgemeen

goudentientje

mannelijkdier

schilder-gerei

deel v.d.hand

wreedheerser

geest-drift gevoel

voor-zetsel

pers.vnw.

zitje

rooms-katholiek

rust-teken

heilige

soort

haarkrul Neder-lander

© www.puzzelpro.nl

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1

2

3

4

5

6

7

8

9

beeld-raadsel

gedurigestrijd

aandrang

bloem

Chineesgerecht

op dewijze van

insect

riv. inAzië

insecten-eter

elkeen

bevlie-ging

banaal

sterren-beeld

staat inAmerika

EuropeseUnie

pl. inFlevoland

asgemeen

goudentientje

mannelijkdier

schilder-gerei

deel v.d.hand

wreedheerser

geest-drift gevoel

voor-zetsel

pers.vnw.

zitje

rooms-katholiek

rust-teken

heilige

soort

haarkrul Neder-lander

© www.puzzelpro.nl

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Stuur de oplossing van de puzzel, uw

NAW-gegevens, e-mailadres en telefoon-

nummer voor 21 december naar: Redactie

Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogen-

bosch. Of e-mail naar [email protected]

o.v.v. ‘puzzel’.

De winnaars van de puzzel uit Ons 9 zijn:

- R. van Loon, Helmond

- P.H. Kerremans-Nuiten, Hooge Zwaluwe

- Y. Gransjean, Hoeven

- C. Kuijten-Joosen, Bergen op Zoom

- W. Emons, Grave

- N. Biermann, Gemert

- M. Cooijmans-Meijs, Den Dungen

In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Maak het Zweeds raadsel, stuur de oplossing in en misschien wint u het boek Vroeger was er later van Vera Marynissen.

© w

ww

.pu

ZZel

pro

.nl

Laatste maandenOnder de inzenders van de goede puzzeloplossing verloot Ons vijf boeken van Vera Marynissen, met de titel Vroeger was er later. De schrijfster kruipt in de huid van een oude man en beschrijft de laatste maanden van zijn leven, beginnend bij de dood van zijn vrouw met wie hij jarenlang samen was. Een verhaal over het verlies van liefde en zelfstandigheid, waarvoor Marynissen zich liet inspireren door de laatste anderhalf jaar van het leven van haar eigen vader.

Ons 57

Oproep plaatsen? Stuur deze o.v.v. Contactoproep Ons en uw adres, telefoonnummer en e-mailadres naar KBO-Brabant (zie adres hieronder).

• Reageren? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant (zie adres hieronder) o.v.v. Reactie contactoproep Ons, briefnummer en wijze waarop de

betreffende persoon contact met u kan opnemen. Wij sturen uw brief dan door. • De redactie bemiddelt niet tussen adverteerder en de

persoon die reageert. • Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-. • Als er meer oproepen ingestuurd worden dan er ruimte is, wordt een

wachtlijst aangelegd. • Adres: KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch of [email protected]

Op zoek naar…op zoek naar een wandelmaatje, reisgenoot of iemand om ’s avonds gezellig een glas wijn mee te drinken? of wilt u oud-klasgenoten terugvinden voor een reünie? plaats uw oproep in deze rubriek!

Een goede vriend zoek ik, die samen

met mij kan genieten van klassieke

muziek, film, bridge, de natuur en

reizen. Alles op zijn tijd natuurlijk! Ik

ben 70+ en weduwe. Ik hoor het

graag. Omgeving 0499.

br.o.nr. 11.001/12

Nette, eerlijke, vitale, niet rokende

man van 75 jaar zoekt lieve, aardige,

niet rokende vrouw om vriendschap

en eventueel een latrelatie mee op te

bouwen, om samen nog een mooie

tijd te beleven. Omgeving 0493.

br.o.nr. 11.002/12

Vitale man, 75 jaar, is op zoek naar

een eenvoudige, actieve vrouw met

humor en een warm hart. Liefst met

rijbewijs. Ik rook en drink niet.

Omgeving 076. Als u schrijft, krijgt u

beslist antwoord.

br.o.nr. 11.004/12

Graag zou ik in contact komen met

een lieve man (niet rokend). Om eens

te gaan fietsen, te gaan eten of een

gezellige avond door te brengen. Ik

ben 76 jaar en weduwe. Reactie het

liefst uit de Kempen.

br.o.nr. 11.005/12

Ik, eerlijke, betrouwbare weduwe,

72 jaar, ben op zoek naar een

eerlijke, sociale heer om samen

dingen mee te delen en te doen. En

waar ik ook een schouder vind en

aanbied als dat eens nodig zou zijn.

Om een vriendschap/latrelatie mee

op te bouwen. Zou jij dat kunnen

zijn? Schrijf me dan. Ik ben op zoek

naar een man van tussen de 70 en

77 jaar liefst vanaf 1.75 meter.

Omgeving 013-040-073.

br.o.nr. 11.003/12

Ik ben een eerlijke, rustige, nette man

van 80 jaar die nog volop in het leven

staat. Ik rook en drink niet. Ik zoek

contact met een lieve vrouw tussen

de 72 en 75 jaar, niet rokend, voor

een fijne vriendschap. Ik ben

weduwnaar. Alleen regio 0497.

br.o.nr. 11.006/12

Ik ben een vrouw alleen en wil graag

mijn verdere leven meer kleur en

glans geven. Ik heb een zacht,

goedaardig, rustig karakter. Ben jij die

leuke man van rond de 65 jaar die

daar naar op zoek is? Laat dan wat

van je horen.

br.o.nr. 11.010/12

Weduwe, 79 jaar oud zou graag dames

willen ontmoeten voor vriendschap/

reizen, bijvoorbeeld Kerst/Nieuwjaar

en dagtrips met de touringcar.

Omgeving 0492.

br.o.nr. 11.008/12

Weduwe van 77 jaar, klein van stuk,

een beetje gezet, maar groot van hart

zoekt een gezellige, fitte man om

samen nog leuke dingen te doen.

Omgeving Oosterhout/Tilburg.

br.o.nr. 11.009/12

Lieve, eerlijke en betrouwbare man

(1.70 meter lang) van 70 jaar zoekt

kennismaking met dito vrouw. Ik ben

woonachtig in regio Tilburg/

’s-Hertogenbosch/Eindhoven.

br.o.nr. 11.007/12

Steeds meer mensen weten de weg

naar Groet & Ontmoet te vinden op

www.kbo-brabant.nl. Bent u ook op

zoek naar een maatje? Bezoek dan

onze website.

Advertentie

Van een weekje naar de Spaanse zon in het najaar, winter en het voorjaar tot aan een compleet overwintering verblijf aan de Costa Blanca in Calpe! BTR Reizen biedt van oktober t/m mei deze aantrekkelijke Winterzonvakanties.

Seniorenreizen tegen betaalbare prijzen

BTR REIZEN Seniorenreizen tegen

betaalbare prijzen

GROEPEN OPGELET!

Ook voor KBO Groepen

heeft BTR Reizen speciale

bus-excursie en riviercruises.

Vraag naar de mogelijkheden.

055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL

Winterzon Costa BlancaWinterzon Costa Blanca

Bel voor gratis folder

8-daagse vliegreis (verlening mogelijk) al vanaf € 439,al vanaf € 439,-- p.p.p.p.

Deze Winterzonreizen zijn inclusief: Vlucht A’dam - Valancia / Transavia Transfer van Valencia - Calpe v.v. Welkom met glas Sangria

Nederlandse reisleiding in Calpe *** & **** hotels/appartementen

actief genieten in de Brabantse Kempen

• stijlvolle hotelkamers voorzien van alle comfort• lift, voortreffelijke keuken zwembad, terrassen, park natuurrijke omgeving

Informeer naar onze speciale arrangementen met dagexcursies, avondprogramma’s en dergelijke.Gezelschappen kunnen gehaald en gebracht worden.Wij sturen u graag onze brochure.

de Postelhoefhotel HHH

Hotel De Postelhoef HHH Boscheind 735575 AA Luyksgestel Tel 0497 541 426 www.postelhoef.nl

Vraag gratis een informatiepakket aan:

Website: www.microcar.nlEmail: [email protected]

Telefoon: 0318 - 69 00 62

GMS & Import BVFahrenheitstraat 28

6176 BR Ede

Altijd Mobiel met Microcar en Dué

Vanaf € 8500,-Vanaf Vanaf €€ 85 850000,-,-Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf € 8500,-Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf Vanaf

Vraag gratis

Het Grootseminarie Rolduc blijft trouw werkenaan de boodschap van de Rooms-Katholieke Kerk.

Om deze boodschap uit te kunnen dragen zijn goed opgeleide priesters nodig. Uw steun is daarbij onontbeerlijk en van

levensbelang voor de toekomst van de kerk. Stel het erfdeel dat wij nalaten aan de volgende generatie veilig.

Geef om de boodschapsteun het Grootseminarie Rolduc

Uw giften worden met de grootste zorg aangewend

Paredis Stichtingvorming van priesters,

kandidaten voor het priesterschapen permanent diaconaat

De Paredis Stichting is aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

CorrespondentieadresHoogstraat 75954 AA Beeseltel. 077 - 4742012

BankrelatieING rekeningnummer 28 18 327ABN-AMRO rekeningnummer 48.19.60.228t.n.v. Paredis Stichtingte Roermond

Advertentie

WELZIJNSPRODUCTEN

of bel direct 0341 - 27 40 40

Telefoon:

Postcode: Plaats:

Adres:

Naam: Dhr Mevr

E-mail:

In envelop zonder postzegel naar: Molenaar, Antw. nr. 506, 8070 VB Nunspeet

Bon voor gratis brochure!

wk48_M2_ons

Vrijblijvende demo?

Bel 0341 - 27 40 40

UNIEKE SERVICE!

Molenaar geeft graag onafhankelijk advies bij u thuis. Wij komen graag langs met onze rijdende showroom.

Gratis brochure? 0341 - 27 40 40 of www.molenaarwelzijn.nl

Toe aan een betere nachtrust?Elektrisch verstelbaar

Ideale instaphoogte3 comfortzonesMakkelijk uitrijdbaarvoor bed opmaken

Veel 50-plussers hebben tegenwoordig nog

regelmatig slaapproblemen. Het te lang

gebruiken van een matras is hier een grote

oorzaak van. Zonder dat u het weet, slaapt u

misschien op een bed dat lichamelijke klachten

veroorzaakt of versterkt. Dit veroorzaakt kramp

in de kuiten en benen, stramme ledematen en

vermoeidheid ‘s morgens bij het opstaan. Niet

fi t dus! Een goed bed kan uw leven veranderen.

Bij een vrijblijvend Molenaar Thuisadvies

(gratis, bel 0341 - 27 40 40) brengen we alle

mogelijkheden in kaart om uw nachtrust te

verbeteren.

LEVERBAARSNEL

Nr. 1 in comfortbedden!

Ontdek de grootste collectie comfortbedden voor een gezonde nachtrust

+ +Verstelbare elek. lattenbodem

Hoogwaardig ledikant

=Hoogwaardig pocketveermatras

990,-V.A.

Elders 1790,- Molenaarprijs 1490,-

Open ma t/m vrij van 10-18 uur en op za van 10-17 uur.

Bezoek een winkel bij u in de buurt

Trapliften alleen in Nunspeet en Best. Geen bedden in Wateringen en Amersfoort. Geen fi etsen in Roosendaal.

Alkmaar Rijnstraat 117

Amersfoort Nijverheidsweg 53a

Arnhem Ringoven 16

Best Eindhovenseweg 30

Doetinchem Havenstraat 150

Heerlen In de Cramer 21

Hengelo Vosboerweg 16

Katwijk Lageweg 35e (‘t Heen)

Nunspeet Laan 18

Roden Westeresch 8

Roosendaal Oostplein 17a

Veenendaal Groeneveldselaan 19

Waalwijk Prof. Zeemanweg 3

Waddinxveen Mercuriusweg 15

Wateringen Gravenzandseweg 28

Weert Roermondseweg 58b

Molenaar bevindt zich in een Prominent winkel.

GRATIS

GRATIS

Advertentie

Advertentie

ons-kbobrabant

Documents