OSMANLI KÜLTÜR VE UYGARLIK

DEVLET YÖNETİMİ

Padişah

Divan-ı Hümayun

Taşra Teşkilat

TOPRAK YÖNETİMİ

MALİYE Ve

EKONOMİ

Vergi Sistemi

Ekonomik etkinlikler

ORDU TOPLUMSAL YAPI

HUKUK KÜLTÜR

Eğitm

Dil

Edebiyat

Bilim

Sanat

DEVLET YÖNETİMİ

OSMANLI DEVLETİ

Monarşik

İmparatorluk

Teokratk

Merkeziyetçi

Egemenlik kaynağı

Etnik yapı Hukukun kaynağı

Gücün kullanımı

Osmanlı devlet idaresini şekillenmesinde;

İslam dini

Türk töresi

Feth edilen bölgelerin gelenekleri etkili olmuştur.

PADİŞAH

HÜKÜMDAR ÜNVANLARI

Bey

Sultan

Padişah

Hünkar

Emir Hakan

Halife

Han

Gazi

HÜKÜMDAR SEMBOLLERİ

Hutbe

Otağ

Taht

Hilat giyme

Bayrak Sancak

Tuğra Tuğ

Saray

Mehter(Tabl)

Sorguç

Para

PADİŞAH YÖNETİM GÜCÜNÜ NASIL KULLANIR ?

YASAMA YÜRÜTME YARGI

Ferman Kanunname Adaletname Yasakname

Berat Hat Hümayun

Divan-ı Hümayun

aracılığıyla

Müsadere Kul Sistemi

SARAY

ENDERUN (İç Saray)

BİRUN (Dış Saray) HAREM

Devlet adamlarının eğitm gördüğü padişahın özel görevlilerinin

bulunduğu bölümdür.

Devlet

meselelerinin görüşüldüğü resmi

hayatın geçtği bölümdür.

Padişahın aile

hayatnın geçtği bölümdür.

Yönetimierkezim Padişahınmevim

Babüssaade (Kapı-bağlant)

Kubbealtm(Divanınmtoplantmiekanı)m

ŞEHZADE(Çelebi) EĞİTİM MODELLERİ

SANCAĞA ÇIKMA USULÜ

KAFES HAYATI USULÜ

Şehzadeler küçük yaşlardan itbaren

hocaları olan Lalalar nezaretnde

sancaklarda sancakbeyi olarak görevlendirilirdi.

Şehzadeler sarayda (Şimşirlik) eğitlirdi.

17.YY da itbaren

SelçukludamAtabeylikm

Orhanm(uyguladı)mI.Muratm(yetşt)m

III.Mehietm(uyguladı)mI.Ahietm(yetşt)m

mŞehzademSancakları Aiasya-KütahyamManisa-Trabzon

m

Taht kavgasını engellemek için

VERASET SİSTEMİ VE DEĞİŞİM

Ülke hanedanın ortak malıdır.

Ülke padişahın ve çocuklarının malıdır.

Ülke padişahın malıdır. “Kardeş Katli Uygulaması”

Ekber ve Erşad Sistemi

Klasik

uygulama

I.Murat

Fath S.M.

I.Ahmet

Taht

Kavgaları

AMAÇ

Taht kavgalarını

engellemek, merkezi otoriteyi

güçlendirmek

Amaç hasıl oldu

DİVAN-I HÜMAYUN • Devlet işlerinin görüşüldüğü en üst yönetm ve yargı

organıdır. • Orhan Bey kurdu.

• Fathten itbaren sadrazam başkanıdır.

• II. Mahmut kaldırdı.

Danışiamorganım

YürütiemYargım

Kubbealtı’ndam(kubbenişin)mtoplanırm

KasrımAdlm

Divanda alınan kararlara?

HÜKÜM

Hükümlerin kaydedildiği deferlere?

MÜHİMME DEFTERİ

Divan Kalemleri (Katpler ordusu)

Beylikçi Kalemi Tahvil Kalemi Amedi Kalemi Rüus Kalemi

Vakanüvislik Kalemi

DİVAN ÜYELERİ

Sadrazam

Vezirler

Kazasker

Deferdar Nişancı (Tevkii)

Reisül Kütap

Kaptanı Derya

PadişahınmiutlakmvekilimSerdar-ımEkrei-Bab-ımali-Paşamkapısım

Kubbealt vezirleri Sadrazamın yardımcıları

Adalet- Eğitm bakanı Büyük askeri

davalara bakar

Maliye bakanı

Her türlü yazışmaları yapar.

Tuğra çeker. Dirliklerin toprakların

kaydını tutar. Tapu Tahrir deferi

17.Yy dan itbaren Dışişleri Bakanı

Donanma Bakanı

Yeniçeri Ağası

Yeniçeri komutanı. İstanbul’un güvenliğinden sorumlu. Güvenlik ve askeri konularda divana davet edilir. Vezir rütbesine ulaşınca divan üyesi olur.

Şeyhülislam (Müfü-Bab-ı Meşihat) Diyanet İşleri Başkanı. Divanda alınan kararlar için Fetva (Dinen uygun mu/değil mi?) verir. İlk şeyhülislam Molla Fenari’dir.

Divanmüyesimdeğilm

FETVA

DİVAN ÇEŞİTLERİ

İKİNDİ DİVANI Sadrazam

konağında Divanı Hümayun'da

yarım kalan işleri tamamlamak için

toplanırdı.

GALEBE DİVANI Elçilerin kabul

edildiği ve ulufelerin dağıtldığı Divan'dır.

AYAK DİVANI Padişah

başkanlığında halkın

sorunlarının dinlendiği Divan'dır.

SefermDivanımÇarşaibamDivanımCuiamDivanım

ÜLKE YÖNETİMİ (TAŞRA TEŞKİLATI)

• Osmanlı Devlet’nde temel idare birimi eyaletr (Beylerbeyliği).

• Eyalet Sancak Kaza Köy diye sıralanır. • İstanbul’un yönetmi ise kendine hastr.

İDARİ BİRİM YÖNETİM ASAYİŞ ADALET BELEDİYE

EYALET Beylerbeyi Subaşı Kadı

SANCAK Sancakbeyi Subaşı Kadı

KAZA Kadı Subaşı Kadı

KÖY Köy Kethüdası Yiğitbaşı Kadı

Naibi

İSTANBUL Sadrazam Yeniçeri Ağası

Taht Kadısı

Şehir Emini

ŞEHİRLERDE DİĞER GÖREVLİLER

MUHTESİP

KAPAN EMİNİ

BAC EMİNİ

BEYT’ÜL MAL EMİNİ

-Zabıtam

-Kadınınmiznimilem“narh”m(Fiyat)mtespitmyapar.m

MalmMüdürüm Esnafnmvergisinimtoplarm

KapanmMüdürüm

Bir beldede üretlen malların (tek cins) toplandığı ve

dağıtmının yapıldığı mekan.

OSMANLIDA EYALET ÇEŞİTLERİ

MERKEZE BAĞLI

EYALETLER (SALİYANESİZ

YILLIKSIZ)

İMTİYAZLI (ÖZERK)

EYALETLER

Dirlikm

Yönetcilermierkezdenmatanır.m

İltzaim Yıllıkmvergim

Yakınmm Uzakm(Afrika)m Uzakmm

ÇoğunluklamTürkm Türkmdeğilm Türkmdeğilm

Müsliim Müsliim ÇoğunluklamGayrımMüsliim

ÖZEL YÖNETİMLİ EYALETLER

(SALİYANELİ YILLIKLI)

Kırım, Hicaz istsna

Hicaz istsna

Yönetcilermmyerelm

hanedandan.m

Kırım istsna

EYALET ÇEŞİTLERİ

TIMAR (DİRLİK) SİSTEMİ Bir yerin vergi toplama hakkının,

hizmet karşılığında yönetcilere/tmar beylerine asker yetştrmek şartyla

bırakılmasıdır.

TIMARIN FAYDALARI

ASKERİ Hazır bir ordu

İDARİ Tımar sahipleri aynı zamanda yönetci

MALİ Maaş ödenmez Vergiler toplanır

ASAYİŞ Güvenlik sağlanır

OTORİTE En ücra noktaya

devlet ulaşır

EKONOMİK Tarımsal üretmin

devamlılığını sağlar.

TIMAR SİSTEMİNDE

TOPRAK

KİRACI Köylü

MÜLKİYET Devletn

ORGANİZATÖR Tımar beyi

Toprağı ekmezse Çif bozan vergisi

Toprak elinden alınır

Vergi toplama çeşidi

İLTİZAM

Bir yerin vergi toplama hakkının peşin para karşılığında ihale ile satlmasıdır.

İltzam hakkını satn alana ise

MÜLTEZİM denir.

Özel yönetmli eyaletlerde uygulanır. (Mukataa arazide)

Bu eyaletlerin yönetcilerine ise

SALİYANE (Maaş) ödenir.

NEDİR?

NEREDE?

MİRİ

DİRLİK

Has

Zeamet

Tımar

Eşkinci Müstehfaz Hizmet

MUKATAA

PAŞMAKLIK

OCAKLIK

YURTLUK

MALİKANE

ARPALIK

METRUK

MEVAT

VAKIF

MÜLK

Öşrü

Haraci

Halka terk edilmiş

Ölü /işe yaramaz

Hayır amaçlı

Özel mülk

Müslim

Gayrı müslim

İltzamın uygulandığı

Hanedan kadınlarına

Kale ve tersanelere

Sınır boylarına

Başarılı görevlilere

Emekli maaşı

Devletn Yönetcilere

hizmet karşılığı

askerlere Din görevlilerine

Saray hizmetkarlarına

Geliri; 100 bin akçeden fazla

20-100 bin arası

20 binden az

TOPRAK YÖNETİMİ

MALİYE VE EKONOMİ

Ekonomi ?

Maliye ?

Para kazanma yolu. Tarım, tcaret,sanayi vs.

Devletn gelir-gideri. Para, hazine, bütçe, vergi vs.

Osmanlı Maliyesi

PARA

İlk para (Bakır)

Gümüş

Altn

Kağıt

PARAYA; Sıkke Akçe Kuruş

Sultani (Sıkke-i Hasene)

Mangır Metelik

Pul Para

Kaime(Kağıt para)

Hazine-i Amire

Hazine-i Hümayun

Hazine-i Enderun

Osmanlıda Hazine

DEVLETİN GELİRLERİ Şer’i ve Örf vergiler Gümrük vergileri Maden ve tuzla gelirleri Savaşlarda alınan ganimetlerin 1/5’ i Bağlı devlet ve beyliklerin gönderdikleri vergiler ve hediyeler

ŞER-İ VERGİLER

Öşür Haraç

Cizye Ağnam

Çif Resmi İspenç

Çifbozan İhtsab

ÖRFİ VERGİLER

Avarız Derbent resmi

İmdad-ı Seferiyye

İmdad-ı Hazariyye

İane-i Cihadiyye

İzn-i Sefne

Mücerred

Bennak Arusane

Bac resmi Cerime Maden Gümrük

TEKALİF =

RESİM =

RÜSUM =

VERGİ

Osmanlıda Vergi

ŞERİ VERGİLER

Öşür

Haraç

Cizye

Ağnam Çif

resmi

İspenç

Çif bozan

İhtsab

Müslim,1/10 ürün vergisi

Hayvancılıktan Müslim,

arazi vergisi

Bennak Evli ve ailesi ile oturan çifçiden

Mücerred Evlilik çağında halen ailesi ile

oturan çifçiden

Arusane Evlilik vergisi

Cerime Suçlulardan

alınan vergidir.

Bac Resmi Esnafan alınan

vergidir.

ÖRFİ VERGİLER

Avarız

Derbent resmi

İmdad-ı seferiyye

İmdad-ı hazariyye

İane-i cihadiyye

İzn-i sefne

Olağanüstü dönemde

Geçit-yol vergisi

Savaş zamanında orduya destek Barış zamanında

orduya destek

Savaşa yardım

Boğazlardan geçiş ücret

Osmanlıda Ekonomi • Osmanlı da ekonomik faaliyetler;

•Tarım •Hayvancılık •Ticaret •Sanayi

alanlarında etkin ve ihtyaçları karşılar düzeydeydi.

İpekmvemBaharatmyollarım CoğrafmKeşiferm

OSMANLI EKONOMİSİNE HAKİM OLAN

EKONOMİK İLKELER

Gelenekçilik

Fiskalizm

İaşecilik Sosyal ve

ekonomik dengeleri bozacak

değişimleri engellemek.

Halkın refahını devamlı kılmak

için piyasada yeterli mal

bulundurmak.

Hazine gelirlerini yükseltmek, daha

da yükseltmek.

OSMANLIDA BAZI TİCARİ KAVRAMLAR

Menzil Örgütü

Mekkari taifesi

Derbent teşkilat

Ticaret

güzergahlarında taşımacılığı ve

resmi haberleşmeyi organize eder.

Ticaret güzergahlarının,

geçitlerin güvenliğini sağlar.

Mal taşımacılığını yapan kesim.

Osmanlıda Lonca Teşkilat Şehirlerde Müslüman esnafın işbirliği, dayanışma örgütüdür.

Fiyatları belirleyen,

Üyelerine kredi sağlayan,

Kalite kontrolü yapan,

Usta-kalfa-çırak eğitmini üstlenen çok yönlü bir örgütür.

A.S.D.m‘demAhimteşkilatm

MeslekimEğitim

LONCA

KAVRAMLARI

Pir (Şeyh)

Kethüda

Yiğit başı

Narh kesmek

Ehl-i Hibre

Hirfet

Gedik

Fütüvvetname

Lonca lideri

Kalite kontrol uzmanı

OSMANLIDA ORDU TEŞKİLATI İlk düzenli ordu Orhan bey Yaya ve Müsellem İlk Yeniçeri Ocağı ve Kapıkulu Ordusu I.Murat İlk Donanma Orhan bey Karesioğulları

KARA ORDUSU

KAPIKULU

ORDUSU YARDIMCI

KUVVETLER

Devşiriemsisteiim TıiarmSisteiim

Türkmdeğilm Türkm

Müsliim Müsliim

Ulufe(Maaş)mCülusmbahşişimSefermbahşişim

Maaş,mbahşişmaliazlarm

EYALET ORDUSU (TIMAR ORDUSU)

Evlilik,mişmyasakm Evlenebilir,mişmyapabilirm(Çifçi)m

PENÇİK

DEVŞİRME

Savaşlarda alınan esirler kullanılır.

Gayrı müslim vatandaşlar

kullanılır.

PENÇİK/DEVŞİRME SİSTEMİ Selçuklu Gulam der.

PENÇİK SİSTEMİ

Savaşlarda alınan esirlerin beşte biri devlete kalırdı. Bu esirler eğitlerek (Türkçe ve İslam dini) Yeniçeri Ocağı’nda asker olarak kullanılırdı. Akıllı ve zeki olanlar ise Enderun Mektebinde yönetci olarak yetştrilirdi.

I.Muratm

DEVŞİRME SİSTEMİ ÇelebimMehietm

Gayr-ı müslim çocuklar seçilir.

Anadolu’da Müslüman

Türk ailelerin yanında

eğitlirler.

Acemi oğlanlar Ocağında eğitlirler.

ENDERUN MEKTEBİ

KAPIKULU ORDUSU

Yönetcim

Askerm

ZihinlermTürk-İslaimkültürümilemdevşirilir.m

NEDEN DEVŞİRME?

Asker ve yönetci ihtyacı karşılanır

Azınlıkların devlete olan

bağlılığı sağlanır

Merkezi otorite güçlenir

KAPIKULU OCAĞI

KAPIKULU PİYADELERİ

Acemi oğlanlar Lağımcı

Yeniçeri Humbaracı

Topçu Cebeci

Top arabacıları Bostancı

KAPUKULU SÜVARİLERİ

Silahtarlar Sipahiler

Sağ ulufeciler

Sol ulufeciler

Sağ garipler Sol garipler

Padişahmvemotağmgüvenliğim

Sancaklarınmgüvenliğim

Hazineninmgüvenliğim

Altmbölükmhalkım

EYALET ORDUSU

(TIMAR ORDUSU)

Dirlik sistemi

Tımarlı Sipahi

Cebellü

Asker/ çifçi

DirlikmverilenlermSahib-imarzm

Yararlılıkmgösterenmaskerm

Atlımaskerm

YARDIMCI KUVVETLER

Akıncılar Azaplar

Deliler Sakalar

Turnalar Derbentçiler

Yaya ve Müsellemler Beşliler

Bağlı Devlet ve

Beyliklerin askerleri Gönüllüler Taviç/Tavice:

Hıristyan Akıncı Cerahor:

Hıristyan,yol açar siper kazar

Martulos: Rum-Hıristyan, yol-

geçit güvenliğini sağlar Voynuk:

Bulgar-Hıristyan, seyis, ot biçer.

DONANMA

Orhan Bey

Karesi

Karamürsel

Gelibolu

Kaptan-ı Derya

İlkmdonaniam

İlkmaiiralm

İlkmtersanem

İlkmbüyükmtersanem

DonaniamKoiutanım

YıldırıimBayazıdm

Barbaros Hayretn Paşa,

Piri Reis, Piyale Paşa, Seydi Ali Reis, Turgut Reis, Kılıç Ali

Reis,Murat Reis v.b.

Preveze ve Cerbe zaferleri

DENİZCİLİK TERİMLERİ

Reis

Kaptan

Patrona

Riyale

Levend Azap

Aylakçı

Geiimkaptanım

FilomKoiutanım

Oraiiralm

Koraiiralm

Tuğaiiralm

Geçicimiaaşlımaskerm

Denizmaskerim

TOPLUMSAL YAPI

Osmanlıda sınıf ayrımı var mı? YOK

DİKEY HAREKETLİLİK

Toplumsal hiyerarşide yukarıdan aşağıya veya aşağıdan yukarıya

görülen hareketliliktr.

YATAY HAREKETLİLİK

Göç

MİLLETmSİSTEMİmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmHalkınmdinmvemiezhepmesasınamgöremtasnifdir.

OSMANLI TOPLUMU

YÖNETENLER YÖNETİLENLER

Seyfye Kalemiye İlmiye Köylü/Göçebe/ Şehirli/Tüccar

İdari-Askeri. Veziriazam,

vezirler, beylerbeyi, sancakbeyi

v.b

Sivil yönetciler.

Deferdar,re is-ül kütap,

nişancı, katpler gibi.

Eğitm, din ve hukuk.

Şeyhülislam, kazasker,

kadı, imam, müderris gibi

ENDERUN kökenlidirler. MEDRESE kökenlidirler.

Reaya(Gayrıiüslii=Zıiii)mTeba(Müslii)m

Etnik

HUKUK SİSTEMİ

Osmanlıda Hukuk

Şeri Hukuk Örf Hukuk

Temeli İslam hukukuna dayanır. Sosyo-ekonomik konular şeri hukuk çerçevesinde çözülürdü.

Temeli Türk töresine gelenek ve göreneklerine dayanır. Askeri ve idari alanlarda uygulanır.

Yargı bağımsız

KADI (Yargıç)

KAZASKER (Adalet Bakanı)

ŞeriyyemSicillerim

ŞEYHÜLİSLAM

Hukuk birliği yok

KADILARIN GÖREVLERİ Başkenten gönderilen fermanları halka ulaştrır Mahkemeleri görürler ve Şeriyye Sicillerine kaydederler. Vakıfarı denetler Vergilerin düzenli toplanmasını sağlar

Noterlik görevini üstlenir

Kazaların idaresini üstlenir

Maaş almazlar. Mahkeme

harçları geçim kaynakları.

EĞİTİM SİSTEMİ

Sıbyan Mektebi Medrese

Tekke, Zaviye

ve Cami Lonca Enderun Acemi

oğlanlar

Mahallemiektebimİlkokulm

TeielmEğitimKuruium

DinimEğitim

MeslekimEğitim

YönetcimEğitiim

AskerimEğitim

OSMANLI EĞİTİM KURUMLARI

Halk Organizasyonu (Vakıf vs. ile) Devlet Organizasyonu

MEDRESE

Orhaniyye Medresesi

Sahn-ı Seman Sahn-ı

Süleymaniye

Hariç Dahil Sahn

Müderris Muid

Dini bilimler Pozitf

bilimler

Öğrenci

İcazetname

İlk medrese-İznik

Fath Kanuni En iyiler

İlk orta yüksek

Profesör

asistan

Davud-i Kayseri Darül tp Darül hendese Darül hadis Darül kurra

Suhte(Sofa) Talebe Danişmend

Diploma

HATTATLAR

Şeyh Hamdullah

Hafz Osman

Ahmet Karahisari

Mustafa Rakım Efendi

HAT

Arap harferi ile güzel

yazma sanat

Fath S.M. Hatatların piri (kıblesi)

Kanuni

İlk Türk Hatat Kalem Güzeli Amasyalı

Yakut’dir. (13.yy-Bağdat)

Kitapta Mimaride

DİL VE EDEBİYAT

Osmanlı Devletnin resmi dili ? OSMANLICA TÜRKÇE

OSMANLI TÜRKÇESİ

OSMANLIDA DİL

Resmi dil Bilim dili Edebiyat dili

TÜRKÇE ARAPÇA FARSÇA

Osmanlıca Yazı Çeşitleri Matbu-Rika-Siyakat-

Nesih-Sülüs

HALK EDEBİYATI

Köroğlu

Karaca oğlan

Kul Mustafa

Gevheri

Seyrani

Dadaloğlu

16.YY

17.YY

17.YY

16.YY

19.YY

19.YY

TASAVVUF (TEKKE)

EDEBİYATI

Pir Sultan Abdal

Kaygusuz Abdal

Mahmut Hüdayi

Hacı Bayram

Veli

Şeyh Galip

Erzurumlu İbrahim Hakkı

“Maarifetname”

18.YY

18.YY

“Hüsnü Aşk” Sembolizm ve

betmlemeleri çok iyi

16.YY

15.YY

16.YY

15.YY

DİVAN EDEBİYATI

Baki

Fuzuli

Nedim

Nef Taşlıcalı Yahya

Nabi

Süleyman Çelebi

16.YY

16.YY

18.YY

17.YY

17.YY

15.YY

16.YY

“Leyle ve Mecnun” “Şikayetname” “Mevlid”

Lale devri

“Kanuni Mersiyesi” Şairler Sultanı

“Şehzade Mustafa Mersiyesi” Hicivin ustası. “Sihamı Kaza”

DİVAN ŞAİRİ PADİŞAHLAR

Fath Kanuni Yavuz III.Ahmet III.Selim II.Mahmut

Avni Muhibbi Selimi Necib İlhami Adli

OSMANLIDA SANAT

Sanat Dalları

Minyatür

Hat

Tezhip Ebru

Mimari

Ciltçilik

Çinicilik

Dokuma

Oyma-kakma

Cam (Sırça)

Resim

Musiki

NAKKAŞLAR(Musavver)

Matrakçı Nasuh

Nakkaş Osman

Nigari Levni

Sinan Bey

MİNYATÜR (Nakış) (Tasvir)

Perspektf olmayan resimdir.

Minyatür

kitapları “Surname” ve “Hünarname”

Fathin portresini yapt

En üretken “Surname”

Son büyük usta Lale devri

Kanuni ve Barbaros’un seferlerini çizdi Kitapta

TEZHİP Kitap

Sayfalarının süslenmesi

Müzehhipler Kara Mehmet (Kara Memi) Şah Kulu

EBRU Su ve boya

ile kağıt süsleme

Ebruzenler Ebruzen Mehmed Efendi Edhem Efendi

CİLTÇİLİK Mücellit (Ciltçi)

Kita

pta

MÜZİK Safyyûddin Urmevi

(Abbasi hizmetnde) Abdülkadir Meragi

(Timur hizmetnde)

RESİM

Şeker Ahmet Paşa Osman Hamdi Bey

Itri (17.yy) Hacı Arif Bey (19.yy) Dede Efendi (19.yy) III. Selim

Dinimiusıki:mSala,mBayraimTekbirim“Tut-imMucize-imGuyei”mbestesim

İlkmresiimsergisim(1874)mm

m“Kapluibağam

Terbiyecisi”mvem“SilahmTaciri”mresiilerimSanay-imNefsemMektebimkurucusumİlkmMüzeyimaçanm

m

Osmanlıda Mimari

Mimaride Mekanlar

Külliye

Bedesten

Arasta

Kervansaray Han

Tabhane

İmarethane

Şifahane

Türbe

Caiimierkezlimtoplumyapım

AVMm(çarşı)m

Tekmtpmialmsatanmdükkanlarm

topluluğum

Konaklaiamyerim

Konukevim

Aşevim

Hastahanem

Anıtiezarm

Küibetm(Türkmişi)m

OSMANLI MİMARİSİNDE

Erken Dönem

Klasik Dönem

Geç Dönem

14. ve 15.yy

16. ve 17.yy

18. ve 19.yy

Kuruluş

Yükselme ve Duraklama

Gerileme ve Dağılma

Selçuklu etkisi

Bat etkisi

İŞLEVİNE GÖRE MİMARİ

DİNİ MİMARİ

SİVİL MİMARİ ASKERİ MİMARİ

Cami Medrese Türbe Kümbet Külliye Tekke Zaviye

Saray Köşk Darüşşifa Kervansaray Bedesten-Han-Hamam-Köprü-İmaret

Kale Sur Kışla

CAMİLER

Hacı Özbek Bursa

Ulu

Bursa Yeşil

Fath

Şehzade

Süleymaniye Selimiye

Sultan Ahmet

Nuru Osmaniye

Laleli

Ortaköy E

E

E

K

K

K K

K

G

G

G

İlkmm

SedefarmMehietmAğamm

MavimCaiiimm

Selatn Camii: Sultanların yaptrdığı

MiiarmSinanmm

E:Erken Dönem K:Klasik Dönem G:Geç Dönem

Batmtarzındamilkmdinimesermm

MecidiyemCaiiimm

SARAYLAR

Topkapı

İshak paşa

Yıldız Dolma bahçe

Beyler beyi

Çırağan

E:Erken Dönem K:Klasik Dönem G:Geç Dönem

G

G

G

G

G

K

III.Seliimm

Abdüliecitmm

Abdülazizmm

Abdülazizmm

mGarabetmBalyanmNigogosmBalyanm

mGarabetmBalyanmNigogosmBalyanm

mmmSarkismBalyanm

m

DavutmAğam

MehietmPaşam

Miiarlarm

Padişahlarmm

ASKERİ YAPILAR

Anadolu Hisarı

Rumeli Hisarı

Kilitbahir Kalesi

Kale-i Sultaniye

Seddülbahir Kalesi

Selimiye Kışlası

Levent Kışlası

Yıldırıimm

FathmmmE

K

K

K K

G

G

E:Erken Dönem K:Klasik Dönem G:Geç Dönem

Fathmmm

Fathmmm

IV.Mehietmmm

III.Seliimmm

III.Seliimmm

ÇanakkalemBoğazımmm

ÇanakkalemBoğazımmm

ÇanakkalemBoğazımmm

MEDRESELER

Süleyman Paşa

Sahnı Seman Süleymaniye

E

K K

E:Erken Dönem K:Klasik Dönem G:Geç Dönem OrhanmBeymm

FathmmKanunimm

İlkmiedresemm

DİĞERLERİ

Fath Külliyesi

Süleymaniye Külliyesi

II.Bayazıd Külliyesi

Yıldırım Şifahanesi

Sadabad Kasrı-1722

III.Ahmet Çeşmesi-

1729

Eyyüp Sultan Türbesi

Nuru Osmaniye Camii-1755

K

K

K

E G

G

K

E:Erken Dönem K:Klasik Dönem G:Geç Dönem

LalemDevrim

LalemDevrim

Batmiiiarisimilemilkmesermİlkmşifahanem

Batmiiiarisimilemilkmcaiim

Osmanlıda Bilim ve Fikir Hayat

MATEMATİK

Ali Kuşçu Matrakçı Nasuh

Molla Lüti

Kadızade Rumi

Uluğ bey medresesinden

transfer. Osmanlıda Matematğin

kurucusu.

Çok yönlü. Matematk, minyatür,

astronomi,tarih

Ali Kuşçu’nun talebesi. Hicivleri nedeni ile II.Bayazıd

tarafndan idam edildi.

Semerkant

Medresesinde ölümüne kadar

ders verdi. Eseri“Muhtasar-ım

Fiı’l-Hisab”m

mEseri“Beyan-ımMenazil-imSefer-ulmIrakeyn”m

m

mEseri“RisaleimflmMuhaiiediye”m

m

ASTRONOMİ

Takiyyüddin Mehmet

Lagari Hasan Çelebi

Hezarfen Ahmet Çelebi

III.Murat zamanında

1577’de Osmanlının ilk rasathanesini

kurdu.

Roketle ilk kez havalanan

insan.(300 metre)

Yapay kanatla ilk kez

uçan insan

mEkliptkmilemekvatormarasındakim

açıyımilkmkezmhesapladımm

TIP

Akşemseddin Sabuncuoğlu Şerafetn Altunizade Celaleddin

Hızır

Fathin Hocası.

Mikrobun ilk kaşif.

İlk Türkçe cerrahi

kitabının yazarı.

Bitkisel tabip Ürolog Sonda

ameliyat yapt.

İlk Şifahane Yıldırım

şifahanesine ilk tabip olarak

atandı mEseri“Maddetülm

Hayat”mm

mEserleri“CerrahiyyetülmHaniyye”mresiilimilkm

tpmkitabıdır.m”Mücerrebnaie”m

m

TARİH

Naima Aşıkpaşazade Tursun Bey Ahmet Cevdet Paşa

İdris-i Bitlisi Enveri

Hoca Saadetn Efendi (Eseri:Tâcü’t-Tevârih)

Neşri Abdurrahman Şeref

Eseri “Naima Tarihi”

Eseri “Tevarih-i Ali Osman”.

Fath döneminde. Eseri “Tarih i

Ebul feth”

Hukukçu ve tarihçidir. Mecelleyi hazırlayan komisyonun başkanı Eserleri;”Tarihi

Cevdet” ” Kısası Enbiya” ”Kavaid-i

Osmaniye”(Türkçe yazılmış ilk dilbigisi

kitabı.)

Şehnaiecim Vakanüvism

COĞRAFYA

Piri Reis Seydi Ali Resi

Evliya Çelebi

Katp Çelebi

Dünya haritası

Eseri “Kitabı Bahriye”

Eseri “Miratül

Memalik”

Eseri “Seyahatname”

Eserleri; “Keşfüz zünün” “Cihannüma”

“Düstyûr el-'Amel li-Islâh

el-Halel”

Din-Hukuk-Felsefe

Molla Fenari

Ebussuud Efendi

Zenbilli Ali Efendi

İbn-i Kemal

İlk şeyhülislamdır.

(II.Murat)

En ünlü şeyhülislamdır

Eseri “Duaname”

Yavuz ve Kanuniye

şeyhülislamlık yapt.

Şeyhülislam, tarihçi Eseri

“Tevarihi Ali Osman”