pantheon// '06-'07 - china
DESCRIPTION
pantheon// is een twee maandelijkse uitgave van de Bouwkundige studievereniging Stylos, waarin vakgerelateerde artikelen en interviews staan, gericht op verschillende thema’s die wisselen per edititie. Ook wordt er verslag gedaan van zaken waar Stylos zich mee bezig houdt.TRANSCRIPT
pantheon//china
stylosHonderddertienGrote reis - China
interviewAaron Betsky
artikelThe cultural revolution revolution
the morning afterMACBA - R. Meier
tweemaandelijkse uitgave van d.b.s.g. stylos / nummer 1 / jaargang ’06’07
kaft_china.indd 1 18-10-2006 10:52:05
Van de voorzitter
tweemaandelijkse uitgave van D.B.S.G. Stylos
pantheon//
Het Delftsch Bouwkundig Studenten Gezelschap Stylos werd in 1894 opgericht ter behartiging van studie- en studentenbelangen van studenten aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft.
bestuur 113 D.B.S.G. Stylos voorzitter: Šejla Lagumdžijasecretaris / PR: Timo Cardolpenningmeester: Pieter Eismaonderwijs: Anne Geenenonderwijs: Benjamin Groothuysepaviljoen: Anne Meiborgevenementen: Jonathan van de Biltexcursies: Bob Bol
adresD.B.S.G. Stylos, kab. 1.01Faculteit Bouwkunde Berlageweg 12628 CR Delft
telefoonnummersbestuurskamer 015 2783697commissiekamer 015 2784168secretariaat 015 2781369fax 015 2783059
[email protected]://www.stylos.nl
lidmaatschap Stylos 10 euro per jaargironummer 296475
Stylos Bookshopgeopend maandag t/m vrijdag 12.45 tot 13.45 uur
Stylos Stichting De Stylos Stichting vervult een vliegwielfunctie ter stimulering van initiatieven van en voor studenten van de faculteit Bouwkunde TU Delft. Zij kunnen bij het bestuur van de Stylos Stichting terecht voor financiële en inhoudelijke ondersteuning van hun project. Om u hiervan op de hoogte te houden ontvangt u elke 2 weken B-nieuws en 5 maal per jaar de Pantheon//.
Sejla Lagumdzija
colofonjaargang 10, editie 1, oktober 2006oplage: 2000Stylosleden en vrienden van de Stylos Stichting ontvangen pantheon//vijf maal per jaar
redactieadresBerlageweg 12628 CR [email protected]
hoofdredactieTim PeetersAlexandra Sonnemans
redactieAbram de Boer - van BrugMarten DashorstPieter EismaCaspar FrenkenAnne GeenenArie GruijtersPieter van der KooijTim LochSara van der PloegAnselm van Sintfiet
aan dit nummer werkten meeMilan Bergh, Laura de Bonth, Benjamin Groothuyse, Anneke Jalink, Šejla Lagumdžija, Bart van Lakwijk, Anne Meiborg, Joost van Nes, Sander Potjer, Jules Schoonman, Dirk Verhagen.
advertentiesPieter Eisma
drukker Koninklijke De Swart, 's-Gravenhage
omslag
Tim Peeters
over de voorkant
China, een land met veel diversiteit en een land dat veel commotie
in de wereld heeft gebracht. De Chinese muur is een van de vele
voorbeelden hiervan. Een rups van 6400 km die zich door de
geschiedenis heen voortbeweegt, scheidt dit gigantische land voor
een deel in tweeën, beschreven als een van de grootste wonderen
ter wereld. Een object, door de mens gecreëerd, die alle wetten van
de natuur negeert en hier dwars doorheen raast.
Wij als mensen hebben het vermogen om dit soort bizarre dingen te
bedenken en uit te voeren. En wij als bouwkundigen krijgen de kans
om vooral na te denken over de gevolgen van iets dat je neerzet op
deze aarde. Wat ik hiermee wil zeggen, is dat je je bewust moet zijn
van de keuzes die worden gemaakt; je hebt altijd mogelijkheid tot
een keuze. Om de nomaden buiten te houden, waren er naast de
Chinese muur ook tal van andere mogelijkheden om dit probleem
te verhelpen. Gelukkig is het tegenwoordig een geaccepteerd feit
dat het effectiever is om diplomatisch met de vijand om te gaan dan
ze te negeren.
De Chinese muur creëerde een wereld van verschil. Positief of niet.
Binnen de faculteit hopen wij, als Stylos, ook een belangrijke rol
te kunnen spelen en invloed uit te kunnen oefenen. Jij als student
kan het verschil uitmaken. China heeft een belangrijke stem in de
wereld, en jij hebt een hele belangrijke stem bij Stylos. Veel plezier
bij het lezen van pantheon//china, en ik ben benieuwd waar de
grote reis dit jaar naartoe gaat. //
“Wensen op rode lintjes worden aan stenen leeuwtjes toevertrouwd”
- Yùfó Chán SìShanghai
���������������
��������������������������������������
���������������������
�����������������������������������������
���������������������������������
�������������������������������������������������������������������������
kaft_china.indd 1 18-10-2006 10:31:40
kaft_china.indd 2 18-10-2006 10:52:18
1pantheon 1 '06'07
Stylos
4 Honderddertien113
6 Haal het meeste uit BouwkundeAnne Geenen
Benjamin Groothuyse
7 Stylos paviljoen - het vervolgAnne Meiborg
Algemeen
38 Not really a manCasper Frenken
Benjamin Groothuyse
Jules Schoonman
41 Column - WagamamaAbram de Boer
42 NAi goes southAnselm van Sintfiet
Alexandra Sonnemans
44 What's it like to be... an urbanistPieter van der Kooij
46 Al día siguente - MACBASara van der Ploeg
48 Libero Agenda
Thema// China
10 pantheon// china, omdat het moet?Tim Peeters
Alexandra Sonnemans
12 Aardse moraal van een hemels mandaatArie Gruijters
16 Tijdlijn ChinaAnselm van Sintfiet
18 The cultural revolution revolutionMarten Dashorst
21 Beijing 2008Anne Meiborg
22 Black architect, white architectAnselm van Sintfiet
26 Rollercoaster ride through ChinaAnneke Jalink
Bart van Lakwijk
29 Architectural practiceJoost van Nes
Sander Potjer
30 Impressies ChinareisGrote Reis Commissie 2006
33 Re//searching ChinaLaura de Bonth
Milan Bergh
Dirk Verhagen
i n h o u d s o p g a v e
p01-p08 stylos 01.indd 1 18-10-2006 11:02:09
2 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
plasticp l a s t i cplasplas plasticplasticT YlasticlasticO PA C I T Y
O PA C I T YCC
casticasticasasat i cC I T YC I T Y
PA C I T YPA C I T YC I T YC I T YC I T YC I T Y p l a s t i c
astastastaswww.concretedesigncompetition.com
OPACITYsticsticssss plasticplasticplasticplasticTlasticlasticlasticlasticI T YI T Y
ccsticsticsticsticssplastic -OPACITY
The Concrete Design Master Class on plastic-OPACITY - award of the Concrete Design Competition - was held at the Bauhaus Dessau from 19 - 26 August, 2006. Led by curator Hanif Kara the students worked in groups on 8 assignments. All linked through investigating the overall theme of plastic-OPACITY they covered a wide range of architectural applications. Main feature of the master class was the actual making of the proposed objects varying in scale from 1:50 to 1:1 and in sizes from handheld objects to a 27 m3 pod. One week with 45 competition winners, among which were Dutch honorable mentions Marieke Rongen (Sandberg Institute) and Eelco Grootjes (Academy of Architecture Rotterdam), 38 support staffers, about 5 m3 of self-compacting concrete, 4 keynote lectures, 2 critic rounds and lots of amazing, fascinating and stimulating results.
The outcome of both the competiton and master class will be published in the upcoming Concrete Design Book on plastic-OPACITY. All international winning entries will be on display during de ‘Nacht van Beton’ - November 15, NAi Rotterdam and afterwards at exhibitions at TU Delft - opening November 16, achterhal, 17.00 - and TU Eindhoven in 2007.
In collabotion with Stylos a 3 day excursion (November 24 - 26) to Essen (Zollverein School of Design, Sejima), Berlin and the Phaeno Science Center (Zaha Hadid /Hanif Kara) in Wolfsburg is organized for students. For information and registration (approx. €. 100,-) contact Stylos.
adv pantheon 10 2006.indd 1 06.10.06 14:44:34
ENCI z/w
“Nacht van beton”Synthese van architectuur en constructie
Cement&BetonCentrumwww.nachtvanbeton.nl
AanmeldingDeelname staat open voor professionals en studenten. U kunt zich aanmelden voor deelname via de website www.nachtvanbeton.nl. Deelname is alleen geldig na ontvangst van bevestiging per email. Er is slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar.
Organisatie is in samenwerking met architectuurvakblad dax.
15 november 2006, NAi, Rotterdam
Programma: 20.00 - 01.00 CASESTUDY > Phaeno Science Centre, Wolfsburg door Christos Passas, Zaha Hadid architects en Hanif Kara, AKT engineersWORKSHOP > Architectuur en Constructie in OnderwijsPRESENTATIE > Cement&BetonCentrumPERFORMANCE > Jules DeelderAWARDS > Concrete Design Competition 2005/06FILM > Concrete Design Master Class 2006, Bauhaus Dessau
Eerste van een reeks exclusieve ontmoetingen van/voor architecten en constructief ontwerpers
Adv_nacht_v_beton_230x297_zw.ind1 1 10/10/06 3:18:02 PMp01-p08 stylos 01.indd 2 18-10-2006 11:02:12
3s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
plasticp l a s t i cplasplas plasticplasticT YlasticlasticO PA C I T Y
O PA C I T YCC
casticasticasasat i cC I T YC I T Y
PA C I T YPA C I T YC I T YC I T YC I T YC I T Y p l a s t i c
astastastaswww.concretedesigncompetition.com
OPACITYsticsticssss plasticplasticplasticplasticTlasticlasticlasticlasticI T YI T Y
ccsticsticsticsticssplastic -OPACITY
The Concrete Design Master Class on plastic-OPACITY - award of the Concrete Design Competition - was held at the Bauhaus Dessau from 19 - 26 August, 2006. Led by curator Hanif Kara the students worked in groups on 8 assignments. All linked through investigating the overall theme of plastic-OPACITY they covered a wide range of architectural applications. Main feature of the master class was the actual making of the proposed objects varying in scale from 1:50 to 1:1 and in sizes from handheld objects to a 27 m3 pod. One week with 45 competition winners, among which were Dutch honorable mentions Marieke Rongen (Sandberg Institute) and Eelco Grootjes (Academy of Architecture Rotterdam), 38 support staffers, about 5 m3 of self-compacting concrete, 4 keynote lectures, 2 critic rounds and lots of amazing, fascinating and stimulating results.
The outcome of both the competiton and master class will be published in the upcoming Concrete Design Book on plastic-OPACITY. All international winning entries will be on display during de ‘Nacht van Beton’ - November 15, NAi Rotterdam and afterwards at exhibitions at TU Delft - opening November 16, achterhal, 17.00 - and TU Eindhoven in 2007.
In collabotion with Stylos a 3 day excursion (November 24 - 26) to Essen (Zollverein School of Design, Sejima), Berlin and the Phaeno Science Center (Zaha Hadid /Hanif Kara) in Wolfsburg is organized for students. For information and registration (approx. €. 100,-) contact Stylos.
adv pantheon 10 2006.indd 1 06.10.06 14:44:34
“Nacht van beton”Synthese van architectuur en constructie
Cement&BetonCentrumwww.nachtvanbeton.nl
AanmeldingDeelname staat open voor professionals en studenten. U kunt zich aanmelden voor deelname via de website www.nachtvanbeton.nl. Deelname is alleen geldig na ontvangst van bevestiging per email. Er is slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar.
Organisatie is in samenwerking met architectuurvakblad dax.
15 november 2006, NAi, Rotterdam
Programma: 20.00 - 01.00 CASESTUDY > Phaeno Science Centre, Wolfsburg door Christos Passas, Zaha Hadid architects en Hanif Kara, AKT engineersWORKSHOP > Architectuur en Constructie in OnderwijsPRESENTATIE > Cement&BetonCentrumPERFORMANCE > Jules DeelderAWARDS > Concrete Design Competition 2005/06FILM > Concrete Design Master Class 2006, Bauhaus Dessau
Eerste van een reeks exclusieve ontmoetingen van/voor architecten en constructief ontwerpers
Adv_nacht_v_beton_230x297_zw.ind1 1 10/10/06 3:18:02 PM p01-p08 stylos 01.indd 3 18-10-2006 11:02:15
4 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Honderddertien
Šejla Lagumdžija, voorzitter
Stylosbestuur? Een mengeling van invloeden van buitenaf en
eigen visies zijn het resultaat van een jaar bestuur. Mooiste
Stylosmoment? Ik denk dat mijn Stylosmoment dit jaar komt.
De geïnteresseerden mogen het over een jaar nog eens vragen.
Acht in één hok? Waarschijnlijk zullen er momenten zijn dat we
helemaal gek van elkaar worden. Maar eigenlijk zijn we allemaal
heel leuk bij elkaar en met een beetje inlevingsvermogen moet
dat allemaal goed komen. Ik heb er in ieder geval veel vertrouwen
in. Bezigheden naast bouwkunde en/of Stylos? Ik heb best veel
mensen om me heen die ik dit jaar niet ga en wil vergeten. Ik
heb het al ‘druk druk druk’ maar het wordt alleen maar ‘druk druk
drukker’. Daarnaast ben ik van plan veel te gaan sporten, uitgaan
en heel veel te lachen. Wat mist er op bouwkunde? Op het moment
dat ik om negen uur ’s ochtends vrolijk op mijn fietsje aankom
waaien op bouwkunde en hem weg wil zetten, dan mis ik héél veel
fietsenrekken.
Timo Cardol, secretaris / PR
Stylosbestuur? Ik was al vaak te vinden op Stylos; bestuur worden
was een logisch vervolg. Het is naar mijn mening een unieke
ervaring, die me erg leerzaam lijkt en ik niet aan me voorbij wilde
laten gaan. Roze? Mijn psychiater zegt dat roze me zal helpen de
wereld beter te begrijpen; mijn bestuur nu ook. Mooiste Stylos
moment? Moeilijk kiezen. EJC-excursie/ Commissieweekend/
Workshop MAX/ Wissel/ Tikibad; het ‘Stylosmoment’ op zich is echt
super! Acht in één hok? Ach, het is best gezellig zo met zijn allen! En
als het me even teveel wordt, ga ik wel mee helpen bouwen aan het
paviljoen. Bezigheden naast bouwkunde en/of Stylos? Fietsen, eten,
pokeren, slapen… en Virgiel natuurlijk! Wat mist er op bouwkunde?
Input van studenten, objectiviteit, goedgeplaatste fietsenrekken,
een materialenbibliotheek, computers, goedkoop kantinevoer, vrije
tijd.
Pieter Eisma, penningmeester
Stylosbestuur? Om eens andere dingen te leren, waarvan ik hoop
dat ik er later nog veel aan zal hebben. Roze? Als je goed naar het
modebeeld van het komende jaar kijkt, is het een heel logische
keuze. Roze gaat het dit jaar helemaal maken, let maar op! Mooiste
Stylosmoment? Toen ik heel vroeg in de ochtend gevraagd werd om
bestuur te doen. Net wakker, zes schreeuwende mensen aan je deur
en de hele kamer vol confetti; geweldig! Acht in één hok? Hoe meer
mensen, hoe meer vreugd. Bezigheden naast bouwkunde en/of
Stylos? Ik probeer er nog wel dingen naast te doen, maar vaak lukt
dit niet. Ach, ik probeer het volgend jaar wel weer. Wat mist er op
bouwkunde? Werkplekken en computers.
Anne Geenen, commissaris Onderwijs
Stylosbestuur? Na twee jaar studeren leek het me heel erg leuk om
eens wat anders te doen, en bij Stylos kan ik doen wat ik zelf graag
Bestuur 113
Stylos , een organisatie die al 113 jaar bestaat, kent natuurlijk
vele tradities en gewoontes. Soms worden die tradities in stand
gehouden, zoals bij de pantheon//. Het blad is een initiatief dat
vanuit een bepaalde vanzelfsprekendheid blijft bestaan. Het is
ontstaan vanuit een algemeen gevoelde noodzaak om een goed
studentenblad over architectuur en bouwkunde te maken. Het
draagvlak daarvoor is er als vanzelfsprekend.
Vanzelfsprekendheid is er natuurlijk niet altijd. Bij elke activiteit
zullen wij ons af moeten vragen of er belangstelling voor is, of
het iets teweeg brengt en of de activiteit van betekenis is voor de
bouwkundestudent. Zomaar dingen organiseren wordt een bende,
en daar bereik je ook niet mee wat je met Stylos wilt bereiken; een
aanvulling zijn op de studie Bouwkunde. Tradities zijn er om voort te
zetten, maar soms ook om ze te verbreken.
Met 1500 leden en 19 commissies is het aan ons de taak om ervoor
te zorgen dat de activiteiten in goede banen lopen en dat de
kwaliteit ervan wordt gewaarborgd. Ook ontwikkelingen moeten
de ruimte kunnen krijgen. Zoals net gezegd, vanzelfsprekendheid is
er niet. Inspelen op behoeften en belangstellingen van studenten
is een belangrijk punt, maar ook reageren op gebeurtenissen in de
architectuurwereld moet de aandacht krijgen.
Met acht personen in een bestuur zal er komend jaar veel op de
agenda komen te staan. Het nieuwe Stylospaviljoen en InDeSem
zijn grote activiteiten, maar ook zullen we veel lezingen, workshops,
excursies en reizen organiseren. Natuurlijk blijven de Bookshop
en de pantheon// onze aandacht krijgen en we willen proberen
de website te vernieuwen. Alle acht gaan we dit jaar op een
andere manier bezig zijn met Stylos, en geven daar onze eigen
kleuren aan. Natuurlijk moeten die kleuren bij elkaar gemengd
overeenstemmen, roze worden!
Traditiegetrouw zal ook in deze eerste pantheon// van het collegejaar het nieuwe bestuur van Stylos, dat inmiddels al niet zo nieuw meer is, zich presenteren. Wie zijn wij, maar belangrijker, wat willen wij in ons bestuursjaar bereiken met Stylos? Het is een vraag die wij ook aan onszelf hebben gesteld.
p01-p08 stylos 01.indd 4 18-10-2006 11:02:15
5s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
wil en belangrijk vind. Roze? Aan iedereen die we de vraag stelden
wat ze graag wilden weten over 113, kwam de vraag, ‘Waarom
roze?’. Het valt op, daarom! Mooiste Stylos moment? Workshop
Sustainable Interventions in Jakarta, Indonesia, in de zomer van
2005, omdat ik daar in twee weken meer geleerd hebt dan van mijn
eerste jaar studeren. Acht in één hok? Zolang we allemaal blijven
doen wat we leuk en belangrijk vinden, naar elkaar luisteren en van
elkaar leren, zal dat wel goed gaan. Acht in een hok is trouwens
niet echt veel, hopelijk zitten er nog veel andere mensen in het
Styloshok. Bezigheden naast bouwkunde en/of Stylos? Toneel
(spelen en bekijken), capoeira, reizen. Wat mist er op bouwkunde?
Discussies, maatschappelijke debatten, en de vraag waarom we
eigenlijk met z’n allen gebouwen willen ontwerpen.
Benjamin Groothuyse, commissaris Onderwijs
Stylosbestuur? Naast dat ik denk dat ik er heel veel van kan leren,
vind ik dat elke student zich zou moeten inzetten voor zoiets
als Stylos. Roze? De kleur roze is de kleur geweest voor tal van
verschillende groeperingen en heeft symbool gestaan voor vele
opvattingen. Vanaf het moment dat wij de kleur kozen, eigenden
we hem ons toe. Het is nu aan ons om roze te associëren met een
goed bestuursjaar. Mooiste Stylos moment? Met zijn allen met
één en hetzelfde bezig zijn, omdat je het eens bent over waar je
aan werkt. Iedereen zit min of meer voor dezelfde reden bij Stylos.
En dat is mooi. Acht in één hok? Door het hok open te houden
voor commissieleden en andere leden, word je niet gek van alleen
maar dezelfde mensen. Wat mist er op bouwkunde? Gemotiveerde
studenten.
Anne Meiborg, commissaris Paviljoen
Stylosbestuur? Ik ben een jaar bestuur gaan doen omdat ik denk dat
ik in dit jaar meer ga leren dan in de rest van mijn studietijd.
Mooiste Stylos moment? Ik heb twee mooiste Stylos momenten:
de één was in de woestijn van Marokko op een kameel. De andere
in Shanghai op het dakterras van ons hostel met een geweldig
mooie skyline als uitzicht. Acht in één hok? Het eerste half jaar
kan ik gelukkig de bouwplaats op vluchten. Het tweede half jaar
moet ik al mijn gemiste tijd in het hok inhalen dus dan moeten
de andere 7 het met mij uit zien te houden. Bezigheden naast
bouwkunde en/of Stylos? Als ik niet met Stylos bezig ben, dan ben
ik hoogstwaarschijnlijk in het o-zo-mooie Woerden. Wat ik daar
doe? Dat spreekt voor zich. Wat mist er op bouwkunde? Een aantal
verdiepingen en een paviljoen naast bouwkunde.
Jonathan van de Bilt, commissaris Evenementen
Stylosbestuur? Om activiteiten te organiseren waarvan ik
het belangrijk vind dat ze plaatsvinden en om een heel klein
bescheiden (al dan niet roze) stempeltje te drukken op deze wereld.
Roze? Past mooi bij onze stropdassen. Mooiste Stylos moment?
Kotsend boven de wc hangen en dan nog steeds wazige
architectuurtheorieën naar je hoofd geslingerd krijgen. Acht
in één hok? Dat is toch al heel wat rustiger dan de gemiddelde
ontwerpgroep. Bezigheden naast bouwkunde en/of Stylos? Een
nieuwe hobby zoeken, deze is een beetje uit de hand aan het lopen.
Wat mist er op bouwkunde? Er is eigenlijk best veel wat goed is, als
je maar goed kijkt. Verantwoordelijkheidsgevoel misschien?
Bob Bol, commissaris Excursies
Stylosbestuur? Drie jaar studeren en bijna je volledige Bachelor
halen, dat kan natuurlijk niet. Ik had even een jaar studievertraging
nodig, en met Stylos geef ik daar tenminste nog een beetje inhoud
aan. Roze? Roze trekt de aandacht, en past mooi binnen onze
gedachte om dit jaar zo veel mogelijk op te vallen. Mooiste Stylos
moment? De dag dat ik in zaal A naar beneden werd geroepen
omdat mijn paviljoen één van de winnaars van de prijsvraag was.
Acht in één hok? Ik vlucht om de zoveel tijd even naar het
buitenland, hoewel het schijnt dat je op excursies nog steeds
gestalkt wordt door Stylosleden. Bezigheden naast bouwkunde
en/of Stylos? Linea recta naar Amsterdam afreizen, muziek maken,
concerten en feesten afgaan, aan mijn kamer klussen (die nooit af is)
en werken aan inzendingen voor architectuurprijsvragen. Wat mist
er op bouwkunde? Een paar gezamenlijke doelen, grote groepen
studenten en leraren die samenwerken en vooral een ideaalbeeld
van wat we de komende vijftien jaar van Nederland gaan maken. //
Stylos bestuur 113; v.l.n.r. Timo Cardol, Bob Bol, Šejla Lagumdžija, Pieter Eisma, Anne Meiborg, Jonathan van de Bilt, Anne Geenen, Benjamin Groothuyse
p01-p08 stylos 01.indd 5 18-10-2006 11:02:18
6 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Haal het meeste uit Bouwkunde Stylos paviljoen - het vervolg
Bouwkunde is, net als eigenlijk elke universitaire studie, een studie
die vraagt om enthousiasme, inzet en een academische houding.
Bouwkunde is echter, in onze ogen, een opleiding die vraagt om
een speciale aanpak. Al je ECTS in één keer halen en na vijf jaar met
een papiertje op zak de faculteit uitlopen, gebeurt zelden tot nooit.
Bouwkunde is meer dan alleen colleges volgen en je projecten en
tentamens halen. Overal om je heen wordt gebouwd, dus overal
kun je iets leren. Dit stopt niet na je studie. Daarom volgt hier een
- wellicht incomplete lijst - van aandachtspunten om het meeste uit
je studie bouwkunde te halen.
Kijk om je heen
Er is heel veel te doen op de faculteit. Tijdens je reguliere onderwijs
leer je de basis van bouwkunde. Daarnaast is het belangrijk om
je persoonlijk verder te ontwikkelen. Hoe wil je je onderscheiden
als je straks afgestudeerd bent, samen met nog vele anderen die
hetzelfde onderwijs hebben gevolgd als jij? Kijk om je heen en doe
mee met een workshop of ga naar een lezing. Loop stage, stuur iets
in voor prijsvragen of doe iets anders wat je interessant vindt. Je zult
zien dat je van deze nevenactiviteiten veel kunt leren en dat het erg
leuk is om op een andere manier met je studie bezig te zijn.
Blijf alert
Soms loopt niet alles op rolletjes; laat dat niet zomaar langs je
heen gaan. Hoe klein en onbenullig je problemen of klachten
ook lijken, doe er iets mee. Als jij het niet aankaart, wordt er niets
mee gedaan. Goed onderwijs komt niet uit de lucht vallen. Goede
feedback van studenten naar de faculteit is belangrijk. Hoewel
het eigenlijk een taak van de faculteit is om bij studenten te
controleren of het onderwijs van goede kwaliteit is, is het zeker in
het belang van de studenten als zij op eigen initiatief problemen
of obstakels aangeven. Het is je recht en plicht om van de faculteit
goed onderwijs te eisen. Wellicht vinden veel studenten het lastig
om de juiste persoon te vinden om hun problemen bij kwijt te
kunnen. Probeer als eerste de verantwoordelijke docent of daarna
de semestercoördinator te benaderen. Wanneer dit niet lukt of
tot niets leidt, stap dan naar Stylos, de Facultaire Studentenraad
of praktijkverenigingen van de Masters om bij hen je klachten of
problemen neer te leggen, zodat zij je kunnen helpen.
Vallen en opstaan
Van je fouten leer je, cliché maar waar. Wees dan ook niet bang om
af en toe zelf eens de fout in te gaan. Tijdens je studie moet je die
mogelijkheid hebben, want wanneer je in de 'echte wereld' werkt,
Hoe ondervind jij Bouwkunde? Hoe kan je opleiding jou het meest bieden? Hoe sta jij, tijdens de vijf, zes of zeven jaar die je studeert, tegenover datgene wat je aangeboden krijgt? Hoe wil jij studeren?
kunnen fouten veel meer gevolgen hebben dan nu. Als je niet
bang bent om fouten te maken, zul je ook sneller grenzen aftasten
en naar andere manieren en mogelijkheden zoeken, iets wat toch
hoort bij een academische opleiding. Reken ook niet meteen
anderen af die fouten maken of op een totaal verkeerd pad zitten.
Hoewel het heel frustrerend kan zijn, zijn ook zij hier om te leren en
moeten ze die kans ook krijgen.
Wees kritisch
Wanneer je je studie met een kritische houding doorloopt, haal
je er het meeste uit. Je vraagt je namelijk continu af wat je aan het
doen bent en waar het toe leidt. Wees niet bang om kritiek te geven
op medestudenten en sta ook open voor kritiek van anderen. Van
anderen leer je namelijk heel veel. Als je elkaar niet kunt bekritiseren
is het grondbeginsel van een academische studie verloren. Kritiek
laat je nadenken over waar je mee bezig bent, je ontwerpproject,
opdrachten of je studie in het algemeen, en wellicht krijg je door
kritiek andere inzichten en goede ideeën over waar je mee bezig
bent.
Jij bepaalt het
Laat je niet belemmeren in wat je wilt doen door opgelegde
regels of mensen die dingen van je vragen of eisen. Je doet een
academische opleiding, dus je beschikt zelf over het vermogen
om te oordelen wat jouw onderwijs moet inhouden. Laat je niet
afschrikken door docenten of door semesterboeken, maar maak
je eigen onderwijs. Als jij denkt dat je op een bepaalde manier
veel meer leert van een opdracht, doe het dan zo. Probeer je niet
blind te staren op te behalen ECTS of de mening van je docent.
Het aangeboden onderwijs op bouwkunde is een leidraad in je
opleiding, maar wees niet bang om af en toe van die weg af te
wijken.
N.B. Deze lijst is natuurlijk slechts een poging om meer bewustzijn
te kweken onder studenten over waar ze mee bezig zijn. Wijk ervan
af, doe totaal het tegenovergestelde, of becommentarieer onze
punten. Het is aan jou om te bepalen wat goed voor je is. //
Anne GeenenBenjamin Groothuyse
p01-p08 stylos 01.indd 6 18-10-2006 11:02:18
7s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Stylos paviljoen - het vervolg
BlackBox, de winnaar van de paviljoenprijsvraag die Stylos in
november 2005 uitschreef, heeft op papier zijn definitieve vorm
aangenomen. Het plan is tot in alle details getekend en berekend en
is dus klaar voor de bouw.
Bouwwijze
De bouw zal krap genomen ongeveer vier maanden in beslag
nemen. De bouwwijze is niet alledaags en eist dus de nodige
aandacht. De draagconstructie en de buitenbeplating van de
geveldelen zullen in plat vlak vervaardigd worden. De vier gevels
zullen op elkaar gestapeld worden waarna ze met behulp van
een kraan op hun plaats worden gehesen. Het dak wordt dan ter
plekke in elkaar getimmerd. Zodra ook hier de buitenbeplating
op aangebracht is, is de box weerdicht en kan er aan zowel de
binnen- als buitenkant gewerkt worden. Er kan dan tegelijk
begonnen worden met de binnenbox, het gevelpakket en de
binnenafwerking. Als laatste zal er een gespecialiseerd team komen
dat de glazen vouwwand gaat plaatsen. Februari is in verband met
weersomstandigheden niet de ideale tijd om de planten aan te
brengen, dus dit zal moeten wachten tot april.
Gevelsysteem
Een groot deel van de uitstraling heeft paviljoen BlackBox te danken
aan de verticaal begroeide gevels. Afgelopen tijd zijn er over deze
begroeide gevels veel opmerkingen en vragen gekomen. Nu is dan
misschien het moment voor enige uitleg over het gevelsysteem.
De gevels zullen beplant worden met verschillende soorten
planten met variërende bloeiperiodes; elk plantje aangepast aan
zijn oriëntatie en dus aan de intensiteit van de zon. Geen dag zal
het paviljoen hetzelfde ogen. Om de planten op een verticaal
vlak te laten groeien is er een uniek gevelpakket ontwikkeld. Het
bestaat uit een combinatie van geperste steenwolplaten en een
speciaal hierop afgesteld bevloeiingssysteem van plastic buisjes
en pomp, inclusief beregeningsinstallatie en voedingsregulator.
De steenwolplaten worden met behulp van stalen draadmatten en
stokschroeven aan de draagconstructieve elementen aan de gevel
bevestigd. EPDM-folie zorgt voor de waterdichtheid. Een geweven
kunststof doek ‘Greenforce’zorgt voor het vastzetten van de planten.
De planten hebben geen aarde nodig om te groeien, maar water en
voedingsstoffen. De steenwol geeft de wortel van de plant ruimte
om te nestelen en om de benodigde voedingsmiddelen op te
nemen.
Sinds enkele maanden staat er in de buitenruimte van de
faculteittussen de vormstudiehal en de tutorruimtes een
proefmodel om het gevelsysteem te testen. De eerste conclusies
die we hieruit kunnen trekken zijn zeer positief. De ene plant groeit
hard en de ander zeer langzaam, maar ze hebben allemaal wortel
geschoten.
Het paviljoen wordt getekend, gebouwd en gebruikt door
studenten van de TU Delft. Op 9 oktober is de bouw officieel gestart
en zijn er iedere dag twintig studenten hard aan het werk voor
de realisatie van paviljoen BlackBox. Hopelijk eerder klaar dan het
I-web?
Het Stylos paviljoen-traject staat zeker niet stil en het is dus weer tijd voor een korte update.
Anne Meiborg
> www.paviljoenblackbox.nl
p01-p08 stylos 01.indd 7 18-10-2006 11:02:22
8 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Onze visie op de techniek:
www.dosign.nl
Lange tijd is er sprake geweest van een
sterke verheerlijking van de management-
cultuur, die minder ruimte liet aan technische
inspiraties. Gelukkig groeit het besef dat
het niet alleen gaat om het organiseren,
maar juist ook om het creëren. Creatief
denken wordt weer op juiste waarde
geschat. Een beta revival lijkt in opkomst. En
dat is broodnodig met in het vizier dat
Europa in 2010 de meest concurrerende
kenniseconomie van de wereld moet zijn.
Een doelstelling waaraan de techniek een
heel essentiële bijdrage kan leveren. Ook
grote mondiale problemen vragen om
technologische ontwikkelingen. De reductie
van verbrandingsgassen bijvoorbeeld en de
wereldvoedselvoorziening. En wat te denken
van mobiliteitskwesties? De techniek is er
volop mee bezig.
Politiek en bedrijfsleven ontwikkelen initia-
tieven om jongeren voor techniek te
interesseren. Nu al begint dat zijn vruchten
af te werpen. R&D-afdelingen zijn weer
aan het groeien en de engineering gaat
een steeds belangrijker rol spelen in het
productieproces. Kortom de machine is op
gang gebracht en laat zich voorlopig niet
meer stilzetten. Het wordt nu tijd dat de
technicus zelf emancipeert en vanuit een
nieuw zelfbewustzijn kansen en uitdagingen
oppakt.
Technici zullen in veel innovatieve processen
weer een pioniersrol moeten vervullen.
Waarbij binding met de gebruiker en
heldere communicatie essentieel zijn. Dat is
de visie van Dosign op techniek en de
technicus. De technicus als verbindend
element tussen wetenschap en gebruiker.
Sinds 1985 detacheren we middelbaar en
hoger geschoolde technici. Specialisten in
het ontwerpen, tekenen, voorbereiden en
begeleiden van technische constructies.
Hoever de technische ontwikkelingen ook
zullen gaan, de mens blijft de belangrijkste
schakel in elk innovatief proces. En wordt de
kracht en duurzaamheid van een constructie
niet bepaald door deze schakel? Door het
verbindende, menselijke element? Dosign
onderkent dit en specialiseert zich daarom in
deze verbindende elementen, in de toege-
voegde waarde van gemotiveerde mensen.
Dosign Engineering heeft kantoren in
Rotterdam, Amsterdam en Tilburg. Kijk voor
meer informatie op onze internetsite.
‘Geen kenniseconomiezonder techniek’
Dosign Onze visie - 458X297 Spread 24-01-2006 10:56 Pagina 1
p01-p08 stylos 01.indd 8 18-10-2006 11:02:28
9s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Onze visie op de techniek:
www.dosign.nl
Lange tijd is er sprake geweest van een
sterke verheerlijking van de management-
cultuur, die minder ruimte liet aan technische
inspiraties. Gelukkig groeit het besef dat
het niet alleen gaat om het organiseren,
maar juist ook om het creëren. Creatief
denken wordt weer op juiste waarde
geschat. Een beta revival lijkt in opkomst. En
dat is broodnodig met in het vizier dat
Europa in 2010 de meest concurrerende
kenniseconomie van de wereld moet zijn.
Een doelstelling waaraan de techniek een
heel essentiële bijdrage kan leveren. Ook
grote mondiale problemen vragen om
technologische ontwikkelingen. De reductie
van verbrandingsgassen bijvoorbeeld en de
wereldvoedselvoorziening. En wat te denken
van mobiliteitskwesties? De techniek is er
volop mee bezig.
Politiek en bedrijfsleven ontwikkelen initia-
tieven om jongeren voor techniek te
interesseren. Nu al begint dat zijn vruchten
af te werpen. R&D-afdelingen zijn weer
aan het groeien en de engineering gaat
een steeds belangrijker rol spelen in het
productieproces. Kortom de machine is op
gang gebracht en laat zich voorlopig niet
meer stilzetten. Het wordt nu tijd dat de
technicus zelf emancipeert en vanuit een
nieuw zelfbewustzijn kansen en uitdagingen
oppakt.
Technici zullen in veel innovatieve processen
weer een pioniersrol moeten vervullen.
Waarbij binding met de gebruiker en
heldere communicatie essentieel zijn. Dat is
de visie van Dosign op techniek en de
technicus. De technicus als verbindend
element tussen wetenschap en gebruiker.
Sinds 1985 detacheren we middelbaar en
hoger geschoolde technici. Specialisten in
het ontwerpen, tekenen, voorbereiden en
begeleiden van technische constructies.
Hoever de technische ontwikkelingen ook
zullen gaan, de mens blijft de belangrijkste
schakel in elk innovatief proces. En wordt de
kracht en duurzaamheid van een constructie
niet bepaald door deze schakel? Door het
verbindende, menselijke element? Dosign
onderkent dit en specialiseert zich daarom in
deze verbindende elementen, in de toege-
voegde waarde van gemotiveerde mensen.
Dosign Engineering heeft kantoren in
Rotterdam, Amsterdam en Tilburg. Kijk voor
meer informatie op onze internetsite.
‘Geen kenniseconomiezonder techniek’
Dosign Onze visie - 458X297 Spread 24-01-2006 10:56 Pagina 1
p01-p08 stylos 01.indd 9 18-10-2006 11:02:33
10 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
pantheon//china,
p10-p17 thema 01.indd 10 18-10-2006 11:04:20
11s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
pantheon//china,
Tim Peeters
Is een tijdschrift nog serieus nemen zonder dat het een keer een
nummer aan China heeft gewijd? pantheon// neemt het risico
niet! Wat Marco Polo al wist lijkt vijfhonderd jaar later ook tot de
rest van de wereld te zijn doorgedrongen: China is hip en je kan er
niet genoeg over schrijven. China is derhalve alomtegenwoordig
- zelfs in Groep Wilders. Kapitalen uitgeven aan China-bladen
om salontafelexpert over Chinese architectuurgerelateerde
ontwikkelingen te worden? Nee hoor, leg deze uitgave half verstopt
onder wat architectonische roddelblaadjes en hopla, iedereen
gelooft in jouw China expertise.
pantheon// liet eerst andere media voorgaan en deed zoals
Confucius al zei: "Wees als de jager, die wacht tot het konijn
zichzelf doodt door tegen een boom te botsen." Hmjah – wie het
konijn en de boom zijn mag je zelf bepalen. In ieder geval spaarde
pantheon// de pijl en hakte uiteindelijk zélfs de stam om.
Volgens Chinees onderzoek had Mao voor zeventig procent gelijk
en dertig niet. Precies dertig jaar na zijn dood is China 's werelds
grootste ontbijtgranenproducent en maakt men er meer sombrero's
dan in Mexico. Elke maand telt het land vijf miljoen nieuwe mobiele
bellers. Zeventig procent van alle kopieermachines werd in China
geassembleerd. Dertig procent van alle magnetrons. En televisies.
De wereldrecordhouder gewichtheffen met één oor is een Chinees.
Er ligt bijna anderhalf miljoen kilometer verharde weg én er worden
per jaar 1 miljard condooms versleten – de één-kindpolitiek lijkt
ondanks alles toch beter aan te slaan dan overheidscampagnes met
Peter R. de Vries.
Waarom China, in een tijd dat zelfs de Chinezen zélf de overkill
'Chineseness' proberen te temperen en hun razendsnel
expanderende economie trachten af te koelen? Als heel de
geletterde wereld over niets anders lijkt te schrijven? Omdat het
moet? Nee, China is gewoon su-per-mooi.
Deze pantheon// voegt zich bij de Goden – en een korte
opfriscursus Latijn volstaat om deze merkwaardige paradox op
waarde te schatten. //
‘All reactonaries are paper tigers.’ - Mao Zedong
‘He who has not climbed the great wall, is not a true man.’ - Mao Zedong
omdat het moet?
p10-p17 thema 01.indd 11 18-10-2006 11:04:23
12 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Aardse moraal van eenArie Gruijters
De aanzienlijke uitspanning van het Han imperium bracht door de
invloed van de Chinese beschaving over geheel Oost-Eurazië, een
architectonische acculturatie en artistieke collaboratie tot stand.
De invloed van de Han-dynastie op de architectonische articulatie
en het ontstaan van een pan-aziatische stijl dient bijgevolg niet
enkel binnen de grenzen van het huidige China te worden gezocht.
Archeologisch bewijs wordt in het bijzonder geleverd door de
rudimenten van de vroege en late Han-hoofdsteden bij Changan
en Loyang en graftombes, waar offerandes, gesculpteerde reliëfs,
tongewelven en spits- en rondbogen werden aangetroffen. In een
sepulcraal in de Koreaanse kolonie Lo-lang werden Ming-ch'i of
keramische miniatuurtorens gevonden die erop duidden dat het
karbeelsysteem en dakpannen reeds in deze tijd aanwezig waren.
Zo wezen afbeeldingen op eveneens in graftomben gevonden
tegels op zuilachtige elementen, die de stadspoorten flankeerden,
variërend van kleine zuilen tot grote wachttorens of Ch'üeh. Deze
archaïsche torens, die door hun verticaliteit voor evenwicht zorgden
in een landschap met overwegend horizontale bebouwing, zijn naar
alle waarschijnlijkheid het archetype van de latere pagoda's.1
Er is door het aantal annalen welhaast geen volk dat zijn
geschiedenis zo uitvoerig heeft vastgelegd en becommentarieerd
als China. Azië is van Java tot Honsju gekoloniseerd door Chinese
en Indiase architectuur en is opgedeeld in een Chinese wereld van
ommuurde steden en een Indiase wereld van heilige plaatsen, ofwel
het Chinese ideaal van geordende harmonie in samenleving en
het Indiase engagement voor eeuwigheid. De familiaire en sociale
organisatie van China en het religieuze leven van India, relateerden
beiden het kosmisch ideaal aan het eigenbeeld van de mens; de
integriteit en schoonheid van een primitief gevoel van ruimte,
met een oprecht verlangen om de mens te verankeren in zijn
oneindig en immens geordend universum. Getuigend plattegrond
en doorsnede van de grote tombe in Wu-kwan Ts'un bij An-yang,
werd de mens gezien als het centrum van de kosmos, voorgesteld
als een kubus, wiens bestaan wordt begrepen als de combinatie
van een zeszijdige wereld met een verleden, heden en toekomst.2
Evenals de koninklijke necropolis bij Hsi-pe Kang vertoont deze de
aanwezigheid van een exact systeem voor grafconstructies en het
ritueel belang dat Shang bouwers hechtten aan de oriëntatie op het
zuiden. De sepulcraal bestaat uit een vierkante ruimte met hellingen
aan de noord- en zuidzijde; de laatste dient tevens als ingang voor
de begrafeniscortège.3 Niets wijst uit dat hier sprake is van tumulus,
of dat de aanwezigheid van het graf anderszins zichtbaar was.
Het vierkant en de oriëntatie komen terug in het ontwerp voor
een tegel van de Han-dynastie. 'Met grote naïviteit en eenvoud
vertaalden de oude Chinese en Indiase kunstenaars volume naar
tweedimensionaal ontwerp, en stopten ze tijd in de structuur van
compositie.'4 Zij standaardiseerden vrije en organische ornamenten
in schema's en voegden pracht en rituelen toe aan architectuur.
'Eenheid is onvergankelijk, pluraliteit is vergankelijk' pluraliteit is
eindig, en rust op de basis van een grotere, meer fundamentele
eenheid, die niet eindigt maar voortduurt.5 Talrijke Fu-geschriften
zijn rijk aan zinspelingen over monumentale gebouwen en de
geometrische en zedelijke regels die hun constructie reguleerden.
De afbeelding op de tegel bevat in het oosten de blauwe draak,
die staat voor de blauwgroene kleur van vegetatie, en het
element hout en de opgerichte boom representeert. De draak is
afgebeeld in de richting van de reizende zon, tevens symbool van
de lente. In het zuiden de rode feniks van de zomer en het vuur.
In het westen, vervolgens de witte tijger van de metalen herfst,
symbool van wapens, oorlog, executies en oogst; van vruchtbare
besluiten en kalmte van de schemering, van herinnering, spijt en
onveranderbare fouten. Tot slot de Hsüan-wu, een slang kronkelend
om een schildpad in het noorden; zij staat voor zwart en het
element water. In het midden staat de mens, zijn element is aarde
en is niet gerepresenteerd door een afbeelding maar in de abstracte
vorm van het geschrift. 'Als Qi (adem) met de wind meegaat, wordt
het verspreid, maar het zal stoppen in water. Mensen uit de oudheid
zouden Qi concentreren, daarom werd dit wind en water, of Feng
Shui genoemd.'6 Feng Shui kwalificeert de kardinale windrichtingen
in goede en slechte oriëntaties, zo representeert de vogel zon en
warm klimaat en brengt leven en opgewektheid, de draak zorgt
voor water, onmisbaar voor de groei van leven. De schildpad en
tijger zijn echter kwaadaardig en symboliseren misère en invasie
door vijanden. Bijgevolg kijken niet alleen gebouwen, maar ook
steden en tombes uit op het zuiden.
Waar mogelijk werd de abstracte voorstelling van het tegeltje
vertaald naar rigide Chinese stadsplattegronden, waarbij dezelfde
diersymbolen werden gebruikt om poorten in overeenkomende
windrichtingen te benoemen. Het boek Kao Gong Ji bevat de
In de Chinese traditie wist men met de beperkt houdbare aarde en hout, door de Confuciaanse canoniek en de hoge moraal van de ethiek tot een onvergankelijke harmonie te komen.
De sociale organisatie van China relateerde het kosmisch ideaal aan het eigenbeeld van de mens.
hemels mandaat
p10-p17 thema 01.indd 12 18-10-2006 11:04:23
13s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Aardse moraal van een
ontwerpprincipes voor de hoofdstad van de Zhou-dynastie,
gebaseerd op Confuciaanse doctrines met het paleis in het midden,
als symbool voor de gecentraliseerde macht van de keizer en
autoriteit van de dynastie. De Tsjoen Tsjoe (lente en herfstannalen)
werd een der grondpijlers van die eigenaardige vorm van
autocratische democratie. De hoofdstad was een ideaal vierkant
met zijden van negen Li7, een paleis in het midden aan een centrale
as, aan elke zijde van het vierkant een drietal poorten, met op het
zuiden de voornaamste. De centrale as symboliseert de grote as
van hemel naar aarde, die de bovennatuurlijke god verbond met
de menselijke keizers. Door het vierkant liepen drie lengte- en
breedtelanen, ieder opgedeeld in een drietal parallelle straten, die
een vierkant grid met woonblokken creëerden en het idee van
Tien-yuan Ti-fang (ronde hemel en vierkante aarde) symboliseerden.
Zo waren seculaire gebouwen horizontaal aaneengeschakeld en
sacrale bouwwerken concentrisch gearrangeerd. In het oosten was
de ancestrale tempel, in het westen het aardaltaar en in het noorden
het marktplein gesitueerd. Primitieve rituelen liggen ten grondslag
aan de traditionele oriëntatie en indirect aan de latere ontwikkeling
van de longitudinale symmetrie. Er was in de Chinese stad geen
publiek plein omdat de overheid en keizer publieke bijeenkomsten
weerhielden. Door de autocratie was er geen mogelijkheid voor
politieke expressie en festiviteiten voltrokken zich op privaat
gebied, in de hallen en binnenhoven van de woningen. Zo
beschreef Barthes de paradox dat Tokyo een centrum heeft, maar
dat deze vervolgens leeg is en de stad is uitgelegd rondom een
plaats welke verboden en onbeduidend is.8
Zoals de stadsplattegrond, bestonden de Chinese huizen uit
een orthogonale ruimtelijke aaneenschakeling van hallen
en binnenhoven, langs een centrale longitudinale as of pad,
met de belangrijkste hallen op het zuiden georiënteerd.
Voor zowel publieke- als private gebouwen worden dezelfde
organisatieconcepten gebruikt. In tegenstelling tot Westerse axiale
rangschikking van binnenruimten, ondergebracht in één volume,
worden hier binnenruimten afgewisseld door buitenruimten,
waartussen men bij voortbeweging toch een ruimtelijke
aaneensluiting ervaart. Het passeren van elke deuropening
betekent dieper geraken in de bewoners' privacy. De Men
(deuropening), onderbreekt het doorlopende muuroppervlak en
accentueert de leegte die het creëert, geeft diepte aan de richting
van benadering en betekenis aan de binnenhof erachter. Elke hal
kent een vergelijkbare indeling met een centrale ruimte of Ming
(wijds), die de veranda en de binnenruimten of An (donker) verbindt
en tevens dienst doet als intermediair voor de totale privacy van de
binnenruimten. De binnenhof, besloten door omringende muren en
bebouwing, bezit een introverte kwaliteit, een kleine private wereld
op zichzelf om volgens Feng Shui, Qi (adem) in de gebouwgroep te
concentreren. In de Chinese gebouwgroep zijn alle gebouwen liever
gelegen aan de leegte dan aan een openbare weg. Het geluid van
de venters op de straat en de geur van bloesembomen komen over
een dergelijke muur en vormt een ingesloten paradox van rigide
afscheiding en open lucht. In de oudheid scheidden de Chinezen
de dragende- en scheidende elementen van een gebouw en
gebruikten hout als constructiemateriaal vanwege zijn gemakkelijke
standaardisatie en prefabricage. Constructieve elementen werden
in het zicht gelaten en de intentie was eenheid te bereiken van
constructie en kunst, door decoratie en ornamentiek. In het zuiden,
waar het warmer is en de muren dunner zijn, werden kolommen
en balken niet aan het zicht onttrokken en werd het frame tot
integraal onderdeel van de compositie. Hoewel elke decoratie een
betekenis op zichzelf had, waren decoraties en details onderling
veeleer afhankelijk dan onafhankelijk en behoorden ze tot een
Het Chinese levensdrama heeft zijn oorsprong in het menselijk intellect.
p10-p17 thema 01.indd 13 18-10-2006 11:04:24
14 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n14 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
hoog ontwikkeld systeem van symbolisch vocabulaire.9 Omdat het
grootste deel van de klassieke constructies was gemaakt van hout
en derhalve zeer ontvlambaar was, werd enig symbolisme in de
vorm van legenden verbonden met water om de wil tot doven te
indiceren. Zo stijgt een draak volgens Shou Wen in de lente op in de
lucht, verstopt zich onder de zeespiegel in de herfst, regen en dauw
representerend; om voor planten regen in de lente te geven. De
gevarieerde dakvormen, gebruikt om betekenis aan de architectuur
te geven, waren tijdens de feodale periode, alsook het type en
kleur van dakpannen strikt vastgelegd door codes, die blijk gaven
van gebruik en status. De pilasters van paleizen en tempels waren
geschilderd in vermiljoen of rood, die van huizen kastanjebruin.
Waar muren van paleizen rood, van tempels geel, en van huizen wit
en zwart werden beschilderd, werden balken bezet met taferelen en
symbolieken of zelfs met bladgoud.
Het huis is het basiselement van de stad en representeerde een
microkosmos van Chinees privaat leven, dat was gebaseerd
op Confucius' ideeën van hiërarchie in generaties en code van
ethiek.10 Als de ouders werden gerespecteerd, en de kinderen
geliefd, zorgde dit voor een harmonie waarin geluk en voorspoed
prevaleerde. Hsian (eerbied voor de ouderdom) is de band, die
in China de levenden en doden, heden en verleden tot één
onverbrekelijk geheel verenigt. Het hoofdbestanddeel van zijn
filosofie beslaat principes voor een waardig leven en ideale
menselijke verhoudingen. Zijn boodschap was die van altruïsme,
verdraagzaamheid, wederzijds respect en menselijke liefde: 'Tussen
de vier zeeën zijn allen broeders.'11 Waar in Westerse filosofie
de ontologie de eerste plaats inneemt en de ethiek slechts een
sluitstuk vormt, staat deze in het Chinese denken centraal, namelijk
de persoonlijkheid, de eigen wil, het eigen karakter, en het eigen
geweten. Voor Confucius zijn Li (décorum) en I (rechtvaardigheid)
analoog; de Tsjuun-tze (edele man) streeft naar gematigdheid, de
juiste weg, en vermijdt uitersten. Dit is Tjoeng Joeng (het juiste
midden), ofwel de normale, door de natuur bepaalde en daardoor
harmonische gang van zaken. Het Chinese levensdrama heeft zijn
oorsprong in het menselijk intellect en zijn dilemma is gecreëerd
door situaties van sociale instituties: loyaliteit, piëteit, plicht of
eerlijkheid, genot en ontbering en het plezier van intellectueel
zelfbewustzijn. Het woord Jen kan worden vertaald als consideratie
tegen anderen of reciprociteit, ofwel de relatie van de mens met
een ander mens, en wederkerig.12 'Slechts de wederkerigheid
stelt de mens in staat zichzelf te achten.'13 Het sociaal-ethische
formalistische, pedant-pedagogische in het personalisme van
Confusius staat in groot contrast met het cerebrale, wijsgerig
mystieke individualisme van Lau-Tze. In de Tauïstische mystieke en
symbolieke verbeeldingen in de vorm van schimmen en demonen
kan men Tswang-Tze of Lau-Tze ontmoeten, Confucius echter,
slechts zelden, en dan nog apocrief.14 'Confucius vertegenwoordigt
tegenover hem als het ware de Mahayana, de leer voor allen.
Lau-Tze is in wezen de Chinese Hegel. Zijn Tau, de eenheid van
tegenstellingen (hemel-aarde, man-vrouw, licht-donker, enz.) is het
absolute, het al-éne, de idee van Hegel: het allesomvattende begrip
dat, juist omdat het alles omvat, niets zegt, leeg is. Maar tevens is
deze abstracte wijsbegeerte verwant aan die van Attische wijsgeren
en aan Philo van Alexandrië, die van Plotinus, die van Proklos,
waarin de menselijke geest worstelt met dezelfde abstractie:
de Logos.'15 Tau is niet alleen een uiterste abstractie, het is de
natuurlijke loop der dingen, de normale gang van zaken, en krijgt
dan ook de betekenis van weg of pad.16 Zo gaf Semenoff de I King,
ofwel boek der transformaties, dat de metafysische basis vormt van
Confucius’ theorie, de naam ‘Tau-creatie’, vanwege het gemis aan
een ik-jij verhouding door de eenheid waaruit alles voortkomt en
waartoe alles terugkeert.17 Waar het Confucianisme dogmatisch is
op sociaal-ethisch gebied, zijn de Islam en het Christendom dit op
religieus-ethisch gebied en vluchten evenals het Boeddhisme, de
leer van zachtmoedigheid en ascese, uit de werkelijkheid. Zowel aan
het oude animisme als aan het Boeddhisme en Taoïsme ontsprong
een omvangrijk pantheon van goden. Onder de goden van het
Chinese polytheïsme worden figuren aangetroffen als P’an Koe en
Kwan Jin, die in alle antieke godsdiensten zijn terug te vinden, zoals
in de Christelijke zonnemythe en de Arabische overlevering als
Myriam en Jozef.18 In China zijn deze verschillende stromingen naast
elkaar blijven bestaan en nooit samengevoegd tot één godsdienst
zoals het Christendom en het Boeddhisme. De kern echter, is tot op
heden verering van de voorouders gebleven.
Alleen in uitzonderlijke gevallen, zoals het Chinese tuinontwerp,
was architectuur expressie van een individueel artistieke bevlieging.
Parken en publieke tuinen zijn nooit tot ontwikkeling gekomen
in het oude China, zijn bijna allemaal privaat of behoren tot een
instelling zoals een tempel, of grenzen aan overheidsgebouwen.
De ontwikkeling van de tuin, als een tegenstroom en als een
gelijkelijk oude aspiratie, bood een andere veiligheid: de
romantische terugkeer naar natuur en een nieuw gevoel van
eenheid van intellectueel ballingschap. De tuin zorgde enerzijds
door zijn sereniteit voor contemplatie en anderzijds door
manipulatie voor inspiratie. Door het verlaten van de rigide
ceremonie van de samenleving en het binnentreden van de
natuurlijke omgeving van de tuin, kan een mens onbezorgd en
De pruimenboom, wiens bloemen verschijnen op loofloze takken, de den, omdat deze altijd groen is, en bamboe, zijn het teken van lang leven.
p10-p17 thema 01.indd 14 18-10-2006 11:04:25
15s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
De veronderstelling dat Chinese architectuur geen stijlvariaties vertoont, is zeer verwerpelijk.
onbeteugeld, zonder de beperking van ritueel, wandelen in een
droomachtige vlucht van de realiteit. Deze behoefte om zich
los te maken van formaliteit, in de artificieel abstracte wereld
van de tuin, manifesteerde zich in het onderscheid tussen met
conventies gelieerde huizen waarin zij leefden en arbitrair picturale
tuinen waarvan zij genoten. Het pluralistische contrast tussen de
systematisch symmetrische bebouwing en de vrij vormgegeven
organische tuinen was gebaseerd op filosofieën van het Daoïsme
en de Chan Sect. Plantensoorten werden niet uitsluitend gekozen
om hun bloesem of vruchten, maar vooral om hun symbolische
betekenis. De pruimenboom, wiens bloemen verschijnen op
loofloze takken, de den, omdat deze altijd groen is, en bamboe,
zijn het teken van lang leven. Daarnaast is bamboe het teken van
duurzaamheid en onbuigzaam karakter welke bloeiend in de
winter het rechtvaardige karakter en de morele standaard van een
heer symboliseert. De den staat voor permanente vriendschappen
die niet verwelken in tegenspoed. De granaatappel met zijn
gigantische hoeveelheid zaadjes symboliseert voortplanting.
Pioenrozen, met grote, rijke bloemen, werden gezien als een
teken van lente, alsook een voorbode van een goede toekomst.
Narcisbloesem op nieuwjaarsdag voorspelde voorspoed, een
groot aantal nakomelingen, een lang leven en vriendschap.
De gepenseelde Chinese landschappen en tuinen, op stof- en
papierrollen zijn één in hun soort. Omdat hier geenszins sprake
is van exact natuurgetrouwe representatie van de werkelijkheid,
zijn deze nihilistische weergaven moeilijk te vergelijken met
dogmatische Westerse stukken van eenzelfde periode of genre.
Na de beleving van een wandeling door de tuin of het landschap,
voltrok zich in het huis of atelier van de schilder het schilderij; een
gekunstelde interpretatie, een weergave van ervaringen, eerder
opgedaan diezelfde dag. Waar in Westerse schilderijen vaak één
moment is vastgelegd is hier sprake van een superpositie van
oneindige gebeurtenissen. Men ontdeed zich van perspectief of
zelfs schaduw en grote vlakken werden onbeschilderd gelaten, om
uiteindelijk leeg te blijven of later te worden gevuld door poëtische
teksten. De somptueuze tuin vormde vaak het idyllische decor
voor de enscenering van opeenvolgende ruimtelijke- en spirituele
belevingen langs een labyrintisch pad, waarbij de volgende
beleving altijd latent aanwezig was.
De veronderstelling dat Chinese architectuur geen stijlvariaties
vertoont, kan worden verworpen door de adoptie van Westerse
nomenclatuur om stijlfenomenen en –veranderingen te
classificeren. Zo vertoonde de T'ang-dynastie, naast de herleving
van klassieke Han architectuur een sterke nadruk op maatvoering
en regelmaat en hield daarmee gelijke tred met de Westerse
Renaissance. De maniëristisch plastische elementen, gedecoreerde
vlakken en clair-obscur, die onder de zuiderse Sung verschenen
zouden leiden tot de pseudo-barokke exquis geschilderde
bloemen, vogels en planten in de Ming-dynastie en rococoachtige
pasteltinten in de Ch'ing periode. Door het gebrek aan Manchu
traditie werden Westerse invloeden overgenomen zoals in het
Yüan-ming-yüan, bij Ch'ien Lung, waar aan traditionele elementen,
zoals terrassen en gekromde daken, rocaille werd toegevoegd.
De plattegrond van de Tian Tan is een equivalent van de Chinese
mandala en bestaat uit een serie van gesuperpositioneerde
cirkels, die de chaos en waarheid van de natuur symboliseren;
en vierkanten, die de orde en kennis van de mens symboliseren.
De ruimte buiten het vierkant en binnen de grotere cirkel wordt
T'ien-jen-chih-chi, ofwel tussen hemel en mens genoemd. Het
traditionele idee van Tien-yuan Ti-fang (ronde hemel en vierkante
aarde) is ook tot uiting gebracht in het verticaal volume, met
een vierkante plattegrond op de aarde, eindigend in het ronde
firmament van de hemel. Het gewelf culmineert in een bladgouden
cirkel met daarin een draak, als belichaming van Yang, ofwel
mannelijk, gesymboliseerd door vuur en corresponderend aan de
dag. De beschermende kracht van Chinese folklore en het teken
voor etnische identificatie van het Chinese volk, de nazaten van de
draak. De draak kan zichzelf maskeren in een zijderups of zo groot
worden als de gehele kosmos. Volgens de Guanzi kan hij tussen de
wolken vliegen of zich in het water schuilhouden, wolken vormen,
veranderen in water of vuur, onzichtbaar worden en opgloeien in
het donker.19 //
> 1. Mario Bussagli, Oriental Architecture. New York 1973. (pp. 302-306)> 2. Beschreven in Huai-nan Tzu, een boek uit de Han-dynastie.> 3. Idem noot 1. (p. 297)> 4. Nelson I Wu, Chinese & Indian Architecture. Londen1968. (p. 13)> 5. Franklin Edgerton, The Meaning of Sankhya and Yoga. American Journal ofPhilology 1924, XLV, 1. (p. 20)> 6. Beschreven door Guo Pu, een leerling van de Jin-dynastie. Zhao Zai, Guo ShiYuan Jing. Taiwan 1979.> 7. Eén Li is ongeveer gelijk aan een halve kilometer.> 8. Roland Barthes, Empire of Signs. New York 1983. Center-City, Empty Center.(pp. 30-32)> 9. Laurence G. Liu, Chinese Architecture. Londen 1989. (p. 36)> 10. Ibidem. (p. 34)> 11. Johan W. Schotman, Wijsheid van Confucius. Deventer 1987 (2e dr.). (p. 12)> 12. George Soulié de Morant, Les Pensées de Confucius. Parijs 1929.> 13. Jef Last, Inleiding tot het denken van Confucius. Assen 1953 (p. 21)> 14. Carl Crow, Master Kung. The Story of Confucius. Ned. Vert. Confucius. Wijsg-eer van het oude China. Amsterdam 1951.> 15. Idem noot 11. (p. 10)> 16. Idem noot 9. (pp. 42-43)> 17. Marc Semenoff, Confucius. Parijs 1951.> 18. Idem noot 9. (p. 41)> 19. Volgens de Shuowen Jiezi, een woordenboek van de Han-dynastie. Bron: Wikipedia.
Afbeeldingen:> 1. Ssu-shen (vier dynastieën) tegel, ets ca. 200 v. Chr. Bron: Nelson I Wu, Chinese & Indian Architecture. Londen1968.> 2. Klein ceramisch model van een toren, Han-dynastie (Londen, British Museum). Bron: Mario Bussagli, Oriental Architecture. New York 1973.
p10-p17 thema 01.indd 15 18-10-2006 11:04:26
16 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
‘78 ‘80 ‘85 ‘90 ‘95 ‘00 ‘05
60
50
40
30
20
10
0
dollars/barrel Brentdollars/10 lbs copper
Den
g X
iaop
ing
assu
mes
pow
er a
nd so
on in
trodu
ces r
efor
ms t
hat s
tart
Chi
na's
tran
sitio
n fro
m a
pla
nned
to a
mar
ket e
cono
my.
Chi
na's
first
post-
Cul
tura
l Rev
olut
ion
new
spap
er a
dver
tisem
ent i
s pu
blish
ed in
the T
ianj
in D
aily.
The
ad w
as fo
r Blu
e Sk
y to
othp
aste
.Ja
pane
se c
arto
on A
strob
oy is
bro
adca
sted
on C
CT
V. A
t tha
t tim
e, th
ere
was
onl
y on
e ch
anne
l.
Chi
na's
first
hom
e-gr
own
TV
serie
s, C
CT
V's
nine
-epi
sode
'Diy
ing
Shib
a N
ian'
(18
Year
s in
the
Enem
y C
amp)
, sta
rts b
road
casti
ng.
Publ
icat
ion
of th
e fir
st iss
ue o
f Jia
nkan
g Z
hiyo
u (W
oman
's D
ay),
the
first
post-
Cul
tura
l Rev
olut
ion
wom
an's
mag
azin
e.
The
Stat
e C
ounc
il offi
cial
ly a
nnou
nces
'Adv
ertis
emen
t Man
agem
ent T
empo
rary
Reg
ulat
ions
'. 'R
egul
atio
ns',
do n
ot h
ave
the
forc
e of
'law
s'.
Xin
guan
cha
(New
Obs
erve
r) m
agaz
ine
publ
ishes
an
artic
le in
trodu
cing
Wes
tern
rock
mus
ic.
Chi
na's
TV
aud
ienc
e gr
ows t
o 60
0 m
illio
n pe
ople
.
The
Nat
iona
l Gam
es sp
orts
com
petit
ion
is sp
onso
red
for t
he fi
rst t
ime
by m
any
com
pani
es w
antin
g ex
posu
re o
n T
V,
radi
o an
d in
new
spap
ers,
ushe
ring
in th
e m
ains
tream
use
of m
edia
as a
n ad
vert
ising
cha
nnel
. G
loba
l adv
ertis
ing
agen
cy O
gilv
y op
ens a
n offi
ce in
Chi
na.
The
first
emai
l is se
nt fr
om C
hina
from
a c
ompu
ter a
t the
Chi
nese
Aca
dem
y of
Sci
ence
s by
Wu
Wei
min
. The
emai
l is s
ent t
o a
fello
w
scie
ntist
at C
ERN
in S
witz
erla
nd.
Cui
Jian
, Chi
na's
first
and
mos
t fam
ous r
ock
mus
icia
n - o
ften
calle
d th
e G
odfa
ther
of C
hine
se ro
ck -
rele
ases
Roc
k 'n
Rol
l for
the
New
Lo
ng M
arch
. The
song
s on
the
reco
rd c
an b
e re
ad a
s an
ironi
c co
mm
enta
ry o
n gr
owin
g up
in a
wor
ld w
here
soci
alism
is
colla
psin
g but
the
rhet
oric
rem
ains
the
sam
e. Th
e al
bum
is a
smas
h hi
t and
insp
ires C
hine
se y
outh
acr
oss t
he c
ount
ry.
Zha
ng Y
imou
film
s Red
Sor
ghum
, whi
ch se
ts hi
gh st
anda
rds f
or th
e vi
sual
art
istry
of C
hine
se m
ovie
s, an
d sh
ows t
he W
est
a di
ffere
nt si
de o
f Chi
na.
Star
t of E
lle m
agaz
ine
in C
hina
in p
artn
ersh
ip w
ith s
tate
-ow
ned
publ
isher
Sha
ngha
i Tra
nsla
tion
Publ
ishin
g H
ouse
.
Stud
ent p
rote
sts o
n Ti
anan
men
Squ
are.
For t
he fi
rst t
ime
in
histo
ry, C
hina
's in
tern
al c
onfli
cts a
re b
road
cast
arou
nd th
e w
orld
, and
reco
rded
on
vide
o fo
r pos
terit
y.
Den
g X
iaop
ing t
ours
sout
hern
Chi
na, p
raisi
ng th
e en
trepr
eneu
rial e
nerg
y he
find
s the
re a
nd c
ritic
izing
lefti
st el
emen
ts in
the
Part
y, th
us e
nsur
ing
cont
inui
ng
refo
rm a
nd o
peni
ng u
p po
licy
afte
r the
pos
t Tia
nanm
en c
hill.
The
natio
nal E
nglis
h la
ngua
ge n
ewsp
aper
Chi
na D
aily
laun
ches
a w
ebsit
e. D
espi
te th
e ne
wsp
aper
's tu
rgid
offi
cial
styl
e, th
e ne
wsp
aper
and
its w
ebsit
e pu
blish
Reu
ters
and
oth
er fo
reig
n ne
ws w
ires'
artic
les,
whi
ch a
re o
ften
muc
h ra
cier
than
any
thin
g in
the
rest
of th
e sta
te-o
wne
d C
hine
se la
ngua
ge p
ress
.
Bill
Clin
ton
visit
s Chi
na, t
he fi
rst U
S Pr
esid
ent t
o go
to B
eijin
g sin
ce 1
989.
Afte
r the
visi
t Am
eric
ain
inve
stmen
ts in
Chi
na’s
econ
omy
rise.
Inte
rnet
serv
ices
that
allo
w u
sers
to g
et o
nlin
e an
onym
ously
with
out a
ny k
ind
of re
gistr
atio
n be
com
e w
ides
prea
d. C
hine
se
Inte
rnet
use
rs ra
pidl
y ge
t use
d to
bei
ng an
onym
ous o
nlin
e.
Beiji
ng is
aw
arde
d th
e rig
ht to
hos
t the
200
8 O
lym
pic
Gam
es, f
ocus
ing
inte
rnat
iona
l atte
ntio
n on
Chi
na a
nd it
s pl
ace
on th
e in
tern
atio
nal s
tage
.
'Peo
ple's
Rep
ublic
of C
hina
Adv
ertis
emen
t Law
' is o
ffici
ally
pro
mul
gate
d. (N
ote
that
the
first
rule
s abo
ut a
dver
tisin
g w
ere
prom
ulga
ted
in 1
982
as 'r
egul
atio
ns':
it to
ok 1
3 ye
ars f
or th
ose
guid
elin
es to
bec
ome
law.
)C
hina
's fir
st co
mm
erci
al w
ebsit
e goe
s onl
ine
at C
hina
page
s.com
The
coun
try'
s firs
t Int
erne
t caf
é op
ens i
n Sh
angh
ai.
Chi
na re
sum
es co
ntro
l of H
ong
Kon
g, in
crea
sing
flow
s of t
rade
and
info
rmat
ion
betw
een
Hon
g K
ong,
whi
ch h
as a
th
orou
ghly
inte
rnat
iona
l med
ia c
ultu
re, a
nd th
e m
ainl
and.
Terr
orist
s des
troy
the T
win
Tow
ers i
n N
ew Y
ork.
The
subs
eque
nt 'W
ar o
n Te
rror
’ tak
es th
e at
tent
ion
of
Amer
ican
haw
ks a
way
from
the
Peop
le's
Repu
blic
, Sin
o-Am
eric
an re
latio
ns b
ecom
e m
uch
smoo
ther
and
mor
e co
rdia
l. Ac
tress
Tan
g Jia
li pu
blish
es a
boo
k of
art n
udes
that
stay
s on
the
bests
elle
r list
s for
a y
ear.
This
is th
e fir
st su
ch p
hoto
boo
k in
whi
ch th
e m
odel
is
nam
ed, a
nd it
laun
ches
a p
ublic
disc
ussio
n ab
out a
rt a
nd d
ecen
cy.
Youn
g gr
aphi
c de
signe
r Sun
Zhi
gang
is a
rres
ted
in G
uang
zhou
by
the
polic
e. A
few
day
s lat
er h
e di
es in
d
eten
tion.
Rep
orts
in th
e ne
ws c
ause
a n
atio
nal s
cand
al.
The
SAR
S ou
tbre
ak c
ause
s a n
ew o
penn
ess i
n C
hine
se g
over
nmen
t
com
mun
icat
ions
and
med
ia a
bout
dise
ases
. M
enbo
x, C
hina
's fir
st op
enly
gay
glo
ssy
mag
azin
e, st
arts
distr
ibut
ing
to n
ewss
tand
s.
Che
n Li
li, a
pos
t-ope
rativ
e tr
anss
exua
l fro
m C
hong
qing
, is g
iven
the
gree
n lig
ht to
com
pete
in th
e C
hina
sele
ctio
n pa
gean
t for
the M
iss U
nive
rse c
ompe
titio
n.Th
e go
vern
men
t ann
ounc
es th
at th
e de
ath
tolls
from
nat
ural
disa
sters
will
no
long
er b
e re
gard
ed a
s a st
ate
secr
et,
endi
ng a
n offi
cial
pol
icy
of se
crec
y abo
ut d
isaste
rs th
at h
as b
een
in p
lace
sinc
e 19
49.
The
edito
r of B
ing
Dia
n su
pple
men
t to
the
Chi
na Y
outh
Dai
ly, is
rem
oved
from
his
posit
ion
afte
r au
thor
ities
obj
ect t
o th
e to
ne a
nd c
onte
nt o
f the
supp
lem
ent.
Soon
afte
r New
swee
k m
agaz
ine's
Asia
n ed
ition
feat
ures
Chi
nese
blo
gger
s on
its c
over
w
ith th
e he
adlin
e 'B
eijin
g vs
. Blo
gger
s', o
ne o
f the
blo
gger
s fea
ture
d in
the
artic
le n
amed
M
assa
ge M
ilk st
ages
a 'g
over
nmen
t shu
tdow
n' o
f his
blog
. The W
este
rn m
edia
repo
rt it
, af
ter w
hich
the
blog
ger r
evea
ls th
e sh
utdo
wn
to b
e a
hoax
, a p
rank
pla
yed
on W
este
rn m
edia
in re
veng
e fo
r the
ir 'o
bses
sion'
with
the
cens
orsh
ip is
sue.
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
china_map.ai 17-10-2006 17:47:56
p10-p17 thema 01.indd 16 18-10-2006 11:04:28
17s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
‘78 ‘80 ‘85 ‘90 ‘95 ‘00 ‘05
60
50
40
30
20
10
0
dollars/barrel Brentdollars/10 lbs copper
Den
g X
iaop
ing
assu
mes
pow
er a
nd so
on in
trodu
ces r
efor
ms t
hat s
tart
Chi
na's
tran
sitio
n fro
m a
pla
nned
to a
mar
ket e
cono
my.
Chi
na's
first
post-
Cul
tura
l Rev
olut
ion
new
spap
er a
dver
tisem
ent i
s pu
blish
ed in
the T
ianj
in D
aily.
The
ad w
as fo
r Blu
e Sk
y to
othp
aste
.Ja
pane
se c
arto
on A
strob
oy is
bro
adca
sted
on C
CT
V. A
t tha
t tim
e, th
ere
was
onl
y on
e ch
anne
l.
Chi
na's
first
hom
e-gr
own
TV
serie
s, C
CT
V's
nine
-epi
sode
'Diy
ing
Shib
a N
ian'
(18
Year
s in
the
Enem
y C
amp)
, sta
rts b
road
casti
ng.
Publ
icat
ion
of th
e fir
st iss
ue o
f Jia
nkan
g Z
hiyo
u (W
oman
's D
ay),
the
first
post-
Cul
tura
l Rev
olut
ion
wom
an's
mag
azin
e.
The
Stat
e C
ounc
il offi
cial
ly a
nnou
nces
'Adv
ertis
emen
t Man
agem
ent T
empo
rary
Reg
ulat
ions
'. 'R
egul
atio
ns',
do n
ot h
ave
the
forc
e of
'law
s'.
Xin
guan
cha
(New
Obs
erve
r) m
agaz
ine
publ
ishes
an
artic
le in
trodu
cing
Wes
tern
rock
mus
ic.
Chi
na's
TV
aud
ienc
e gr
ows t
o 60
0 m
illio
n pe
ople
.
The
Nat
iona
l Gam
es sp
orts
com
petit
ion
is sp
onso
red
for t
he fi
rst t
ime
by m
any
com
pani
es w
antin
g ex
posu
re o
n T
V,
radi
o an
d in
new
spap
ers,
ushe
ring
in th
e m
ains
tream
use
of m
edia
as a
n ad
vert
ising
cha
nnel
. G
loba
l adv
ertis
ing
agen
cy O
gilv
y op
ens a
n offi
ce in
Chi
na.
The
first
emai
l is se
nt fr
om C
hina
from
a c
ompu
ter a
t the
Chi
nese
Aca
dem
y of
Sci
ence
s by
Wu
Wei
min
. The
emai
l is s
ent t
o a
fello
w
scie
ntist
at C
ERN
in S
witz
erla
nd.
Cui
Jian
, Chi
na's
first
and
mos
t fam
ous r
ock
mus
icia
n - o
ften
calle
d th
e G
odfa
ther
of C
hine
se ro
ck -
rele
ases
Roc
k 'n
Rol
l for
the
New
Lo
ng M
arch
. The
song
s on
the
reco
rd c
an b
e re
ad a
s an
ironi
c co
mm
enta
ry o
n gr
owin
g up
in a
wor
ld w
here
soci
alism
is
colla
psin
g but
the
rhet
oric
rem
ains
the
sam
e. Th
e al
bum
is a
smas
h hi
t and
insp
ires C
hine
se y
outh
acr
oss t
he c
ount
ry.
Zha
ng Y
imou
film
s Red
Sor
ghum
, whi
ch se
ts hi
gh st
anda
rds f
or th
e vi
sual
art
istry
of C
hine
se m
ovie
s, an
d sh
ows t
he W
est
a di
ffere
nt si
de o
f Chi
na.
Star
t of E
lle m
agaz
ine
in C
hina
in p
artn
ersh
ip w
ith s
tate
-ow
ned
publ
isher
Sha
ngha
i Tra
nsla
tion
Publ
ishin
g H
ouse
.
Stud
ent p
rote
sts o
n Ti
anan
men
Squ
are.
For t
he fi
rst t
ime
in
histo
ry, C
hina
's in
tern
al c
onfli
cts a
re b
road
cast
arou
nd th
e w
orld
, and
reco
rded
on
vide
o fo
r pos
terit
y.
Den
g X
iaop
ing t
ours
sout
hern
Chi
na, p
raisi
ng th
e en
trepr
eneu
rial e
nerg
y he
find
s the
re a
nd c
ritic
izing
lefti
st el
emen
ts in
the
Part
y, th
us e
nsur
ing
cont
inui
ng
refo
rm a
nd o
peni
ng u
p po
licy
afte
r the
pos
t Tia
nanm
en c
hill.
The
natio
nal E
nglis
h la
ngua
ge n
ewsp
aper
Chi
na D
aily
laun
ches
a w
ebsit
e. D
espi
te th
e ne
wsp
aper
's tu
rgid
offi
cial
styl
e, th
e ne
wsp
aper
and
its w
ebsit
e pu
blish
Reu
ters
and
oth
er fo
reig
n ne
ws w
ires'
artic
les,
whi
ch a
re o
ften
muc
h ra
cier
than
any
thin
g in
the
rest
of th
e sta
te-o
wne
d C
hine
se la
ngua
ge p
ress
.
Bill
Clin
ton
visit
s Chi
na, t
he fi
rst U
S Pr
esid
ent t
o go
to B
eijin
g sin
ce 1
989.
Afte
r the
visi
t Am
eric
ain
inve
stmen
ts in
Chi
na’s
econ
omy
rise.
Inte
rnet
serv
ices
that
allo
w u
sers
to g
et o
nlin
e an
onym
ously
with
out a
ny k
ind
of re
gistr
atio
n be
com
e w
ides
prea
d. C
hine
se
Inte
rnet
use
rs ra
pidl
y ge
t use
d to
bei
ng an
onym
ous o
nlin
e.
Beiji
ng is
aw
arde
d th
e rig
ht to
hos
t the
200
8 O
lym
pic
Gam
es, f
ocus
ing
inte
rnat
iona
l atte
ntio
n on
Chi
na a
nd it
s pl
ace
on th
e in
tern
atio
nal s
tage
.
'Peo
ple's
Rep
ublic
of C
hina
Adv
ertis
emen
t Law
' is o
ffici
ally
pro
mul
gate
d. (N
ote
that
the
first
rule
s abo
ut a
dver
tisin
g w
ere
prom
ulga
ted
in 1
982
as 'r
egul
atio
ns':
it to
ok 1
3 ye
ars f
or th
ose
guid
elin
es to
bec
ome
law.
)C
hina
's fir
st co
mm
erci
al w
ebsit
e goe
s onl
ine
at C
hina
page
s.com
The
coun
try'
s firs
t Int
erne
t caf
é op
ens i
n Sh
angh
ai.
Chi
na re
sum
es co
ntro
l of H
ong
Kon
g, in
crea
sing
flow
s of t
rade
and
info
rmat
ion
betw
een
Hon
g K
ong,
whi
ch h
as a
th
orou
ghly
inte
rnat
iona
l med
ia c
ultu
re, a
nd th
e m
ainl
and.
Terr
orist
s des
troy
the T
win
Tow
ers i
n N
ew Y
ork.
The
subs
eque
nt 'W
ar o
n Te
rror
’ tak
es th
e at
tent
ion
of
Amer
ican
haw
ks a
way
from
the
Peop
le's
Repu
blic
, Sin
o-Am
eric
an re
latio
ns b
ecom
e m
uch
smoo
ther
and
mor
e co
rdia
l. Ac
tress
Tan
g Jia
li pu
blish
es a
boo
k of
art n
udes
that
stay
s on
the
bests
elle
r list
s for
a y
ear.
This
is th
e fir
st su
ch p
hoto
boo
k in
whi
ch th
e m
odel
is
nam
ed, a
nd it
laun
ches
a p
ublic
disc
ussio
n ab
out a
rt a
nd d
ecen
cy.
Youn
g gr
aphi
c de
signe
r Sun
Zhi
gang
is a
rres
ted
in G
uang
zhou
by
the
polic
e. A
few
day
s lat
er h
e di
es in
d
eten
tion.
Rep
orts
in th
e ne
ws c
ause
a n
atio
nal s
cand
al.
The
SAR
S ou
tbre
ak c
ause
s a n
ew o
penn
ess i
n C
hine
se g
over
nmen
t
com
mun
icat
ions
and
med
ia a
bout
dise
ases
. M
enbo
x, C
hina
's fir
st op
enly
gay
glo
ssy
mag
azin
e, st
arts
distr
ibut
ing
to n
ewss
tand
s.
Che
n Li
li, a
pos
t-ope
rativ
e tr
anss
exua
l fro
m C
hong
qing
, is g
iven
the
gree
n lig
ht to
com
pete
in th
e C
hina
sele
ctio
n pa
gean
t for
the M
iss U
nive
rse c
ompe
titio
n.Th
e go
vern
men
t ann
ounc
es th
at th
e de
ath
tolls
from
nat
ural
disa
sters
will
no
long
er b
e re
gard
ed a
s a st
ate
secr
et,
endi
ng a
n offi
cial
pol
icy
of se
crec
y abo
ut d
isaste
rs th
at h
as b
een
in p
lace
sinc
e 19
49.
The
edito
r of B
ing
Dia
n su
pple
men
t to
the
Chi
na Y
outh
Dai
ly, is
rem
oved
from
his
posit
ion
afte
r au
thor
ities
obj
ect t
o th
e to
ne a
nd c
onte
nt o
f the
supp
lem
ent.
Soon
afte
r New
swee
k m
agaz
ine's
Asia
n ed
ition
feat
ures
Chi
nese
blo
gger
s on
its c
over
w
ith th
e he
adlin
e 'B
eijin
g vs
. Blo
gger
s', o
ne o
f the
blo
gger
s fea
ture
d in
the
artic
le n
amed
M
assa
ge M
ilk st
ages
a 'g
over
nmen
t shu
tdow
n' o
f his
blog
. The W
este
rn m
edia
repo
rt it
, af
ter w
hich
the
blog
ger r
evea
ls th
e sh
utdo
wn
to b
e a
hoax
, a p
rank
pla
yed
on W
este
rn m
edia
in re
veng
e fo
r the
ir 'o
bses
sion'
with
the
cens
orsh
ip is
sue.
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
china_map.ai 17-10-2006 17:47:56
Than
ks to
dan
wei
.org
p10-p17 thema 01.indd 17 18-10-2006 11:04:29
18 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Cultural revolution #1
The 'great proletarian cultural revolution' or
was in effect from 1966 to 1976 and led to one of the darkest
periods in recent Chinese history. Conceived by Mao Zedong
and organized by his wife, Jiang Qing, and vice chairman Lin
Biao, the cultural revolution was Mao’s attempt to regain control
of the communist party after the failure of the Great Leap
Forward. Millions of people died, Chinese culture was destroyed
and intellectuals were prosecuted. The main instrument of the
revolution were the so-called Red Guards, comprised of students
and other young people. Their duty was to punish and neutralize
intellectuals – who were already an endangered species in China
since the 1949 revolution – and Mao’s political enemies.
With the death of Mao, in 1976, the Cultural Revolution ended.
What was left was a country with a generation without education,
without intellectuals and without the power to nuance opinions
and separate wrong from right.
Interlude – the West versus China; on revitalization.
Urban redevelopment and revitalization: how it works the
western way:
Urban sites degenerate over a period of time due to various reasons;
bad locations that fail to draw in investors, a bad reputation from
dilapidated buildings and infrastructure or just common, natural
degeneration. Buildings fall apart, local governments stop paying
attention to it.
Now artists move in. Like a bunch of vultures without money,
they are always alert for urban areas where prices for housing are
low and affordable and where there is not too much going on in
general. That’s the way they like it.
They make it their own, inject the neighborhood with creativity and
anarchy and slowly but surely transform those once degenerate
areas into living and breathing cultural and social epicenters.
Investors, on the lookout for opportunities to make money by
turning something underground into something for the masses,
have their scouts discovering the artists areas. Step by step, they try
to buy their way into these places, either through property transfers
or, as is sometimes the case, by pointing out to the local authorities
that the sites are squatted and thus illegally inhabited;
The place will be promoted as a cultural hotspot, attracting rich and
would-be creative corporate couples with or without children to the
site. Prices and rents will rise, forcing the instigators of the ‘cultural
revolution’ out of their homes.
You can see these developments all over the world. Downtown
The cultural revolution revolutionMarten Dashorst
More than fifty years of communist rule have made China and its capital Beijing into the schizophrenic, economic giant and dwarf they are today. Should one love it or should one hate it? Time will tell. A story about cultural revolutions, film and a place called Beijing 798.
Los Angeles, the Amsterdam Docklands or Berlin-Mitte were once
decrepit areas where artists took there residence. But they have
been discovered and assimilated by the masses.
Urban redevelopment and revitalization: China-style
Totalitarian governments, like the Chinese is right now, do
not care much about what their people think and want. What
the government wants, is what will happen. They want an
Olympic stadium? All that stands in the way of their dream is
a neighbourhood with a few thousand inhabitants that need
relocation, so that the construction can start.
Tabula rasa is what this strategy is often called. Hitler wanted a great
axis through Berlin, no matter what. So the Nazis went tabula rasa.
Paris did it, for Hausmann's boulevards, Bucharest had to do it, to
house Ceaucescu's dreams.
Contemporary Chinese architecture and urbanism is often nothing
more than "copy-paste", reverse engineering on an urban scale. The
cultural revolution of '66-'76 not only destroyed China's cultural
heritage, it also destroyed its ability to handle existing, though
dilapidated structures in a conscious way. It is crap, so it needs to
move; one could characterize China's building craze in a similar
matter. Even though, given the price of labour and construction
materials, it is often cheaper to rebuild than to renovate.
But rebuilding with the intention to create 'corporate' cultural
epicenters is not going to work. Artists don't like to be pushed
around; nor do they like others to decide for them.
Option: leave it be, improve only where necessary. Obviously, the
'western' way of artists pointing out the cultural value of certain
Da-Shan-Zi old
p18-p25 thema 02.indd 18 18-10-2006 11:08:51
19s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
The cultural revolution revolutionareas is not the right solution, given the extremely centralized
and hierarchical Chinese society. However, given the existing
infrastructure and urban fabric of unused industrial complexes with
wide ranges of building typologies, tearing it down China-style is
another unfavourable solution.
This modus operandi is also silently favoured by more and more
people inside of China. Current Chinese city building can be
characterized as one of three ideologies, as Zhou Rong, architecture
professor at Tsinghua University suggests. Number one could be
called ancient China, with its traditional courtyard houses, every
structure precisely located within the larger, universal plan of the
city. The second ideology is that of the socialist city, showing off its
grandeur through large, wide boulevards and constructed scenery.
The third movement, finally, is the modern one. The one western
people are probably most familiar with: endless rows of skyscrapers,
highways and shiny buildings.
Combining these three views has left cities like Beijing distorted,
schizophrenic and confused. The top-down approach of city
building negates the developing sense of individuality the new
middle class of China is encountering. It is an approach where there
is no room for individual initiative, no room for personal exploration
and expression. Or is there?
Cultural revolution #2
After the Tiananmen Square incident in 1989, the Chinese
government was facing the option of giving in to demands of the
people, thereby signing its own death sentence, or maintaining the
hardline but on the same time quelling the uprise. The students
and the people that protested wanted an end to corruption, self-
enrichment and blatant arbitrariness in government decisions. Deng
Xiaoping, then the leader of the Communist Party of China, made a
daunting choice. He choose economic reform, but at the same time
political repression. The people got economic freedom, but had to
hand in the few political freedoms they had left for it in exchange.
In a mere fifteen years, China developed into an economic world
power, competing on equal levels with both Europe and the United
States.
In the wake of this economic revolution, a second cultural revolution
started. Not government-run like the first one, but initiated on the
streets of Beijing, Shanghai and other Chinese cities. One of the
places that was to become a new epicenter for cultural life in Beijing
is factory 798, in the Dashanzi area. Completed in 1957, it is part
of a large complex of former military industrial factories, that were
abandoned during the late 1990s.
The first conceptual sketch was drawn in 1951, when the Chinese
government decided to improve their national defense forces and
upgrade their pre-World War Two equipment. They conceived a
factory complex grandiose in size: 640.000 square meters. It was
to be called Beijing 718 – military factories start with a 7 – and
the architects were flown in from comrade communist nation
East Germany. What they designed was unique in its own way.
The architects had had their education at the Bauhaus, before
the Nazis closed it down in 1933. The complex was light, spacious
and even enjoyable to the eye. However, time for celebration was
short, production started immediately. Although its specialty was
electronics for military equipment, the factory also worked for allied
nations such as North Korea. The complex slowly turned into an
example of communist superiority. Spacious and well constructed,
the buildings are popular to work at and the adjoining housing
complex is of high quality.
After the split up into smaller components in the 1960s, the newly
created factory 798 continued to perform on a high level. The 1980s
brought joint ventures with capitalist companies and renovations
of both the building as well as the installations. But the sun could
not shine forever. In the 1990s, the government was forced to
modernize its economic and industrial system and it was decided
that factories such as 798 would have to survive on their own.
Massive lay-offs followed, and 798 came to a screeching halt.
But not for long. In 1995, the Beijing-based Central Academy of Fine
Arts started to look for new workshop spaces. Its final choice was
factory 706, in the same complex as 798. Although CAFA’s stay was
only intented to be temporary, it settled there permanently and
became the first cultural institution in the Dashanzi area. Slowly, its
presence started to attract other offices with cultural backgrounds
to the complex. Bookshops, bars and restaurants open and art
galleries follow suit. By organizing the “Reconstruction 798” event in
the spring of 2003, the rebirth of factory number 798 into a cultural
epicenter in Beijing was an official fact.
Today it is still crowded with artists and other people, even though
its future is all but certain. The local government has branded the
Da-Shan-Zi new
p18-p25 thema 02.indd 19 18-10-2006 11:08:55
20 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
> 1. this article is written as part of the research I am doing at SCI-Arc, Los Angeles for the B.A.S.E. studio China(cine)Citta.> 2. Broudehoux, A.M., The Making and Selling of Post-Mao Beijing, Routledge, New York 2004> 3. Rui, H. (ed.), Beijing 798, reflections on art, architecture and society in China, Timezone 8 + Thinking Hands, Hong Kong 2004> 4. Rong, Z., Upon the ruins of Utopia, in: Bouman, O. (ed.), Volume #8 – Ubiquitous China, Amsterdam september 2006> 5. Zhangke, J., Shijie (aka The World), China/Japan/France 2005> 6. PBS Frontline: the Tankman, aired April 11, 2006> 7. http://en.wikipedia.org/wiki/Cultural_revolution> 8. http://studioworksarchitects.com
Beijing 2008
site as the new "Dashanzi electronics city", destined to be levelled
and turned into just another western-looking office park.
Shibo
There is, however, hope for cultural outlaws in China. If performing
and graphic arts were last decade's Chinese hidden treasure, then
film will be next decade's.
Chinese filmmaking has undergone a serious metamorphosis over
the last five years. Film makers that were forced to go underground
because of critical stances on government policies have slowly but
surely started to emerge and have been able to show their films to
the general crowd in commercial theaters. Before that, they had to
work with the enormously large illegal dvd-scene on the streets in
the hutongs, with small budgets and inexperienced crews.
One of the film makers to reach the general population in the last
years is Jia Zhangke, a 1996 graduate of the Beijing Film Academy.
His first major production was Shijie (The World), premiered in 2005.
Largely set in World Park, Beijing, its tagline is the same as the Park:
"see the world without ever leaving Beijing!" Men and women work
here to show visitors the wonders of the world outside of China. The
park, located in some anonymous suburb in the south of the city,
features more than a hundred smaller-than-life models of famous
buildings and sites. The film focuses on the lifes of two workers, a
female named Tao, working as a dancer in the park's theatre, and
her lover Taisheng, a security guard. They are not from Beijing, and
the movie never gives the viewer the idea they are in Beijing. They
walk in front of the Eiffel Tower, and when Tao says she is going to
India, she conveniently passes the pyramids of Gizeh and the New
York skyline.
It is striking to see a film packed with obvious negative criticism
on the regime being authorized by that same regime. In the past,
nobody would have even thought about writing the script for such
a film. Shijie deals with the estrangement rural people experience
when they move to the city, forced by harsh living situations and
lack of jobs. The city is more attractive than ever before, with its
unlimited possibilities, wealth and opportunities.
Chinese filmmaking is on the verge of hollywood-ization. The
government is authorizing more and more films for general
viewing, and even regular western blockbusters start to find their
way into the theatres. What the country lacks though is a good
filmic infrastructure. There are no large filmstudios in the cities, no
extensive backlots and no general rules and regulations for filming.
But just as China decided to mimick western success in outer
space, they are readying theirselves for the conquest of the world’s
theatres. One of the sites where this is about to happen, is the
SHIBO site in western Beijing. Located near the government airport,
the site servers as an excellent of pre-western Chinese urban areas.
It is a vivid mix of factories, warehouses, car dealers and housing
complexes.
Studioworks, a Los Angeles-based architecture office is currently
working, from their Beijing B.A.S.E. studio, on a plan for the site to
transform it into China’s first official film studios. The site has been
the focus of architects and planners for an extended period of
time, but sofar no office (including RTKL) has been able to convince
the government to start constructing. There is however a striking
difference between Studioworks and other offices. Where other
proposals show a quite 'western' mix of housing, offices and parks,
Studioworks aims at giving the site a special feature in the quality
of movie studios. A feature that might be able to attract an artistic
crowd as the 798 crowd. In doing that, it creates a site where
tradional Chinese values go together with modern expressions in
media, art and film. //
Shibo
p18-p25 thema 02.indd 20 18-10-2006 11:08:58
21s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Beijing 2008Anne Meiborg
De regering van China grijpt de kans van de Olympische Spelen
aan om zich naar de buitenwereld te tonen, op een wellicht
verkeerde manier. De gehele stad wordt ‘gerenoveerd’. De hutongs,
de volksbuurten, maken stuk voor stuk plaats voor gigantische
hoge woontorens, de zogenaamde 'gated communities'. Op deze
manier wordt de plek van de Chinees, namelijk de straat, afgepakt.
De typische Chinese cultuur die heerst in deze sloppenwijken
verdwijnt en een treurige aanblik van een bewaker voor de
woontorens ontstaat. Toch zet Beijing zich door de spelen weer op
de wereldkaart. Op gebied van sport en architectuur.
De Olympic Green waar de Olympische Spelen zich zullen afspelen
ligt ten noorden van de binnenstad. Het park beslaat in totaal 1135
hectare. Ruim de helft daarvan is letterlijk groen, maar het idee
van ‘groen’ draait vooral om het verantwoordelijk omgaan met
water-, wind- en zonne-energie en duurzaam bouwen. Het stadion
waar de opening- en sluitingceremonie en de atletiekwedstrijden
plaatsvinden, is het belangrijkste bouwwerk van de Olympische
Zomerspelen. In maart 2003 werden dertien ontwerpen ingezonden
op de prijsvraag die de overheid en de organiserende commissie
uit hadden geschreven. Een groep van dertig geleerden uit
verschillende vakgebieden hebben de plannen op verschillende
technische en economische vlakken getest. De jury die de
uiteindelijke keuze moest maken bestond uit dertien leden. Zes uit
China en zeven uit de rest van de wereld, waaronder Rem Koolhaas
en Jean Nouvel. Drie ontwerpen werden uitgekozen met een
aanbeveling voor het ontwerp van Herzog & de Meuron Architekten
AG uit Zwitserland. Dit ontwerp voldeed aan de drie grove eisen die
aan dit Olympisch stadion werden gesteld. Het stadion moet het
icoon worden van de Spelen, het moet in het ‘thema’ groen passen
zoals hierboven beschreven en het moet gebruik maken van de
unieke locatie die het heeft aan het eind van de centrale as van de
stad.
Het stadion van Herzog & de Meuron is ontworpen rondom de
willekeur van de natuur. De façade, het zogenoemde 'birds-nest',
bestaat uit stalen netten die elkaar wederzijds steunen en is dus
geheel zelfdragend. De verweven elementen vormen één enkel
oppervlak, waarop andere elementen op een chaotische manier
worden geschikt om het onderscheid tussen de primaire en
secundaire structuur te vervagen. Net zoals vogels de ruimtes
tussen de geweven takken vullen met zachte materialen, zullen
de open ruimtes tussen de stalen netten worden opgevuld met
opgeblazen EFTE kussens. Deze speciale translucente kussens zullen
de regen weren en de UV-straling van de zon tegenhouden. Ook
bieden de kussens waar nodig windbescherming. De faciliteiten,
zoals restaurants, toiletten en winkels, zijn zelfvoorzienende
elementen in de ruimte. Omdat er nergens een grote gesloten
ruimte is, is natuurlijke ventilatie mogelijk. Dit is het belangrijkste
aspect van duurzaamheid van dit stadion.
In het programma van eisen dat was opgesteld door de overheid
stond dat het stadion zowel open als gesloten moet kunnen zijn.
Een beweegbaar dak was de oplossing. Het ontwerp steeg echter
boven het budget uit en er moest bezuinigd worden. Een grote
kostenpost, het beweegbare dak, werd weggelaten, wat betekend
dat het stadion maar de helft van het jaar gebuikt kan worden in
plaats van het hele jaar door. Dit betekent dat ze de helft van de
inkomsten die zo’n stadion zou kunnen hebben zullen missen. Op
de lange termijn zal deze bezuiniging dus pijnlijk duidelijk worden.
Nog een aantal feiten op een rij: er zijn 80.000 zitplaatsen, het
stadion is 330 lang, 220 meter breed, 69 meter hoog, heeft
zeven verdiepingsvloeren. Eind 2007 moet het stadion worden
opgeleverd. //
Beijing ondergaat op dit moment een metamorfose. De reden hiervan zijn voornamelijk de Olympische Spelen in 2008.
Interieur Olympisch stadion - Herzog & De Meuron
p18-p25 thema 02.indd 21 18-10-2006 11:09:02
22 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Black architect, white architect
All professions are somehow tied to society. Every person has
interfaces on a personal and professional level with in a civilization.
Some professions are more connected and influenced by events
that occur in society. This intensive relation with social order should
yield an engaged attitude toward these events and developments,
towards society itself.
Painter, musician, sculptor, urbanist and architect, these professions
have been closely tied with society as 'instruments' either to
promote the rulers or the rebels. In cultures that suffer radical
changes these professions are the first to react on these changes.
How can we understand the contemporary conditions in China and
the way young Chinese creative professionals act on them?
Narrative, anyone?
Reviewing the past two thousand years, one can say China has been
more of a rural then a city-based society. China's first cities were
based on a plan for an ideal city as recorded in the Book of Rites2.
This wasn't a proper city, but a formal center of power.
Following the Opium Wars, the Taiping Civil War (casualty rate thirty
million, by the way) and the Boxer Rebellion3, Western nations
forced their control on China and the Chinese felt a desperate urge
to become equally Modern as the Western states. In a struggle
to rid themselves of their historic cultural 'burden' they blindly
followed the Modern Utopia, failing to see the imperfection of and
contradiction within Modernity.
Parallel to this development the communist party assumed power
and copied a view on the city as was being formed in that other
great communist state, the Soviet Union. This idea on the city is
more of a stunning visual stimula for the masses. The long axes we
know from Haussmann's Paris, symmetrical buildings, monuments
are all instruments used in representing the authority and power
of the sovjet government. Again this isn't a pleasant, cozy city for
common people but a décor for an omnipotent group that needs to
express its authority.
Over the last fifteen years again a crave for keeping up with the
western developments has raged on in the rapidly growing cities
of China. Skyscrapers sprouted from the ground and complicated
flyovers appeared. As the Chinese architecture critic Zhou Rong
noted, all cities in China have been affected by the three dominant
utopias that shaped the past century.4 Each utopia can be linked
to different group identities that dominated the Chinese people,
being National Identity (after the wars), Political Identity (begin of
the Communist reign) and Modern Identity (the start of the opening
of the Chinese economy in 1978). Rong points at the similarities
How do young Chinese creative professionals (actors, sculptors, painters, architects, designers) deal with the changes in the society they live in? Is there a negative critique or are there exciting new possibilities to explore? "Black cat, white cat; colour doesn't matter, as long as it catches mice"1
Anselm van Sintfiet
between the three urban utopias, as he calls them. All utilize axes,
monumental buildings, large government offices and 'no benches
for common people'.
The autocratic rule of several consecutive governments in China
made it possible for each utopia to be actually built. Fortunately,
in the West we have failed in realizing in large scale the utopia that
were thought of in the fifties through seventies.
For the past ten years however an even more destructive
mechanism has been unleashed on the rapidly growing cities of
China. Developers, who tend to be rather shortsighted, have been
given free hand to build the contemporary Chinese city. These
developments are devoid of both aesthetics and comprehensible
scale (which could appeal to the common man). Rong calls them
'brand new ruins of the concept of urban utopia'. Upon, or rather in
between, these ruins, new cities need to be reconstructed to create
an urban environment that is within grasp; within grasp of the
'common man' who wants to sit in the street talking with his fellow
citizens.
Every revolution (invading countries, raving communists and
capitalist reign) carried its own utopia in a destructive way. Utopias
are a thing of the past and good riddance. But it seems that China
misses a narrative to guide the tremendous developments that are
taking place. New ways of dealing with the present dayrealities of
urban life in China are budding. Walking through the Da Shan Zi Art
Area, for example, one experiences a very diverse and interesting
urban environment. An environment in which people seem to
enjoy their urban surroundings and the visitor is charmed by all the
activity. Old factories are – sometimes illegally - being converted
into art galleries. Chilling out in the Shi-Cha-Hai Area - an area
with very nice restaurants and small shops - easily measures up to
relaxing in Notting Hill in London.
Zhou Rong names this 'the micro-approach of urban refinement'
or Micro-Planning. It urges for a de-scaling of urban developments.
Forced to a smaller scale, Rong hopes that each project will deal in
a more meticulous way with the surrounding urban context. This
calls for more responsibility of individual architects and planners in
Chinese cities that have been built as utopian dreams in the past
two thousand years.
Walking through the Da Shan Zi Art Area one experiences a diverse and interesting urban environment
p18-p25 thema 02.indd 22 18-10-2006 11:09:05
23s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Dealing with responsibility
Some fifteen years ago China's architecture was dominated by a
Beaux-Arts-Post-Modern style. Today no style can be identified
as dominant anymore. All kinds of forms and styles are deployed
to shape the commercial urban developments. Form loses its
meaning when it serves only as a wrapping paper for dull, stacked
program. As Yung Ho Chang points out this makes form incapable
of forming a critical agenda anymore.5 From a European perspective
and the western experiences with the Modern Movement it's easy
to say that this isn't a bad thing. When architecture becomes over
politicized it leads almost certainly to stagnation, as proven with
European Modernization, or quoting Chang, 'a paralyzed design and
eventually anti-design'.
Talking with a new generation Chinese architects one realizes
they have to deal in a kind of hyper-pragmatic way with the ever
changing conditions of Chinese modernization. They have to see
the opportunities that arise and try to seize the moment. Society,
most of it, is obsessed with acquiring wealth and displaying it.
Comfort, leisure and personal happiness are not things to pursue.
The participation of designers and architects in solving issues like
poverty, extreme income differences, corruption, etc. calls for an
in-between position in which the architect/designer acts with both
social awareness and a pragmatic-formal attitude. Chang calls for
'guerilla urban transformation' which demands a proactive attitude
of architects towards the opportunities that arise in an urban
environment setting that's being rapidly developed.
A nice example of this is the Guangzhou Time Rose Garden.
As gated communities sprout all over Chinese cities, engaged
architects try to deal with them in surprising ways. In this project
the architect (Liu Jiakun of Jiakun Architect & Associates) proposes
a four hundred meter long public route for pedestrians through
the public space (garden) of a gated community. The walkway
runs above ground on various heights and connects a museum (by
Koolhaas and Fouraux), a renovated pavilion and a new gallery. You
cannot deviate from the path and enter the garden, so the residents
of the community keep their private collective garden.
Chinese-ness
Contemporary young Chinese architects seek the essence of
traditional architecture not in appearance. Their approach can be
separated in three basic attitudes: some heed more attention to
feng shui and or yin yang, others reinterpret on a more conceptual
level and a third attitude can be called critical regionalism, a more
direct way of further developing local building methods. Working
with local materials, is not always a choice, more often it's a
budgetary prerequisite. This leads to innovative applications of 'old'
materials like earth, bamboo, wood, etc.
It's almost like what Isozaki calls 'japan-ness'6 in contemporary
Japanese architecture. The young Chinese architects try to be
modern, contemporary and Chinese.
On art
The down-scaling of critical thoughts seems to be quiet an
important mechanism in China. A new generation of artist arises
in the reality of a consumer society. This generation is not doesn’t
dwell on the collective Chinese consciousness any more. Their
question is how a position, even a seemingly insignificant one, can
be found and maintained in continuously changing society. This
latest generation of artists has moved beyond cynicism, irony and
academicism, incorporating the harsh expressionism and shocking
images of their predecessors. The instruments they utilize are
internet, video, photography.
Factory 798, Da-Shan-Zi Area, Beijing
Young Chinese architects try to be modern, contemporary and Chinese
p18-p25 thema 02.indd 23 18-10-2006 11:09:07
24 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Most focus on the individual and the emotions and experiences of
the individual. Answers on how the wo/man in the streets relates
to society are being researched through performative projects in
public spaces. For example the Da Wei Xiang (Big or Long Elephant
Tail) group directly intervenes in the urbanization process.
The work of Xu Tan, one of the members of the Long Tail Elephant
group, deals with a similar theme, but in a lighter, more playful
manner. Assembled from gourmet-restaurant crab and lobster,
images of Arnold Schwarzeneger, garish copies of Renaissance
paintings (which Xu creates himself ), bright neon light, and a vast
array of other kinds of cultural memorabilia and kitsch junk, Xu's
installations are commentaries on contemporary China. A country
he perceives as a chaotic aggregate of culture and commerce,
which China has become in its recent modernization. But the
commentaries are not criticisms; Xu seems to hail chaos as the New
World Order, and schizophrenia as this order's ontological correlate.
This indicates a moving beyond clichés of Chineseness and a start of
dealing with issues that are to be faced in contemporary society.
A belief in culture
With China emerging from the closed communist regime and
turning into a more open, 'connected' society in the past twenty
years, young creative professionals have to deal with new realities.
Realities that seem to be dominated by market principles and the
prospect of acquiring wealth, but not thinking of what quality of life
this wealth can buy.
Architecture plays a part in these developments, but mostly as a
tool, not as a force that can influence urban life; if architecture keeps
to itself it risks being marginalized. Interacting with other fields, like
film, drama, music and art is therefore necessary. These interactions
may form an agenda that sets a belief. A belief in culture as an
intricate part of society. A culture that can manifest itself, take its
rightful place amongst and interact with the other cultures of this
globe. //
Health andBeauty CareBathhousesMale-Only in Torontoin Yoga StudiosArtistic in Hamburgin Dental SurgeriesBig Smile in BerlinNagano_
Work by AzambourgBlessDiedrichMonica Försterand Olivares
_
FrameGoes Digital_
You know the print version.Now discover Frame Digital.
The world’s most innovative interiors and products available online.
_
www.framemag.com/digital
> I would like to express my gratitude to both Zhou Rong and Yung Ho Chang for the time we spent talking on contemporary China.> Zhou Rong is Associate Professor in the School of Architecture, Tsinghua Universtity. He’s currently in charge of the graduate lecture course of Architecture Criticism at Tsinghua University.> Yung Ho Chang is principal architect of Atelier Feichang Jianzhu, Beijing and heads the Architecture department of MIT, USA.
> 1. Explanation by Deng Xiaoping of his new politic of opening China's economy.> 2. The Book of Rites is a compilation of texts on social forms, ancient rites and court ceremonies. It is believed that the original text was compiled during the War-ring State period (fifth century B.C. – 221 B.C.)> 3. The Opium Wars. The 1st opium war (1834-1843) saw imperial China opposing imperial Britain. China lost. France entered the 2nd Opium War (1856-1860) as an ally of Britain.The Taiping Civil War (1851-1864) was a strive between a christian sect an imperial forces.Boxer Rebellion (1899-1901) was a rebellion of Chinese against the influence foreigners (Japan, France, Russia) forced on China after the Opium Wars.> 4. Conversation with Zhou Rong, July of 2006. The conversation took place in the NAi Rotterdam. Zhou Rong published an article in Volume 8 Ubiquitous China which expresses the same ideas.> 5. Conversation with Yung Ho Chang, 25th of July 2006, café Dudok, Rotterdam.> 6. Isozaki, A. Japan-ness in Architecture, MIT Press 2006
Central Business District, Beijing
p18-p25 thema 02.indd 24 18-10-2006 11:09:21
25s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Health andBeauty CareBathhousesMale-Only in Torontoin Yoga StudiosArtistic in Hamburgin Dental SurgeriesBig Smile in BerlinNagano_
Work by AzambourgBlessDiedrichMonica Försterand Olivares
_
FrameGoes Digital_
You know the print version.Now discover Frame Digital.
The world’s most innovative interiors and products available online.
_
www.framemag.com/digital
p18-p25 thema 02.indd 25 18-10-2006 11:09:23
26 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Rollercoaster ride through China
De dynamiek, de contrasten en de snelheid van de Chinese steden zullen we niet snel vergeten. Drie weken reizen door een land, dat een totaal andere realiteit kent dan de onze, werd met een lach, traan maar vooral zeer intens beleefd.
Anneke JalinkBart van Lakwijk
Op 1 oktober 1949 proclameerde Mao vanaf de Poort van de
Hemelse Vrede de 'People's Republic of China'. Het communisme
stelde een samenleving in het vooruitzicht zonder privébezit. Dit
zou er toe moeten leiden dat het land een economische grootheid
werd. Met de 'great leap forward' wilde Mao China omvormen tot
een moderne, zelfvoorzienende en gecollectiviseerde natie. Mao
gaf ongeremd uiting aan zijn droom om China een eersteklas
moderne mogendheid te maken, en formuleerde de fantastische
economische doelstellingen dat China binnen 15 jaar de industriële
productie van de Verenigde Staten en Groot-Brittannië kon inhalen.
Het afsluiten van China voor de rest van de wereld en de absurde
doelstellingen voor het land zorgden ervoor dat de communistische
eenheidstaat kon blijven bestaan en de Chinezen een enorm groot
zelfvertrouwen kregen, een trots die het moreel van de bevolking
deed verhogen. Na de dood van Mao in 1976, trad Deng Xiaoping
aan en maakte de weg vrij voor hervormingen. Deng Xiaoping
introduceerde de 'open door policy', een ingewikkeld programma
om de socialistische Chinese economie te moderniseren,
gerelateerd aan een kapitalistische globale markt. De kapitalistische
wereld werd niet meer als vijand gezien, maar werd betrokken in
het proces van vooruitgang. Het beleid voorziet in een toename
van buitenlandse handel en investering, decentralisatie van
economische macht, verdere ontwikkeling van de markteconomie
en legalisering van transacties en transfers om de economische
vooruitgang te bevorderen.
De impuls van modernisering vernietigt alle bestaande condities
en creëert overal een nieuwe stedelijke substantie. China is in de
greep van een dwangmatig proces van bouwen, op een schaal
die nog nooit eerder vertoond werd. Gefascineerd door het land
dat van communistische eenheidsstaat, waar vrouwen geen
rokken mochten dragen en generaals niet te onderscheiden
waren van soldaten, in stormachtig tempo wordt omgetoverd tot
het meest moderne land ter wereld, besloten wij als Stylos' Grote
Reiscommissie naar China te gaan. Een studiereis die niet alleen een
excursie langs de iconen van de steden Beijing en Shanghai voor
ogen had, maar een zoektocht naar het China 'behind the image'.
Door de ongekende schaal, snelheid en complexiteit van
verstedelijkingsprocessen in China zijn traditionele
analysemethodes achterhaald en dit vraagt om een ander
soort excursie. Geen cliché toeristenreis, maar een spannende,
experimentele 'rollercoaster ride through China'!
Het begint allemaal in Beijing. De rit van het vliegveld naar
het hostel is onze eerste kennismaking met de vele kanten
van de stad, of misschien wel het land. Over een van de vele
achtbaans snelwegen, begeleid door de hoge muren van highrise
appartementen, versierd met nog hogere reclameborden, rijden
we richting het centrum via 's werelds drukste verkeersknopen.
Dat alles in een filmset met grijze lucht en bouwkranen die zij aan
zij, 24 uur per dag hun lasten hijsen. Het 'Wow-we-zijn-echt-in-
China'-gevoel doet de adrenaline door onze lichamen stromen.
Deze beleving krijgt een extra boost als we door de bus worden
afgezet aan de rand van de Hutongbuurt en we in twee stappen
in een totaal andere wereld belanden. Het profiel verandert van
een achtbaansweg in een smalle steeg waar mensen eten, koken
en op straat slapen en we steeds weer worden opgeschrikt door
voorbijrazende fietstaxi's.
Doel van deze reis is niet alleen de stad van ring tot ring te bekijken
en de highlights te bezoeken, maar ook - zoals de naam van de reis
doet vermoeden - zoeken "behind the image": het China achter het
beeld van de vooruitgang onderzoeken. Onze zoektocht begint
de volgende dag met een busrit langs de iconen van de stad; we
beginnen met een bezoek aan het paleis van de Hemelse Vrede.
In het park rondom het paleis krioelt het van de 55-plussers die
samen dansen, zingen en spelletjes spelen. Eenmaal opgeslokt door
de menigte krijgen we een voorwerp in onze handen gedrukt dat
door moet gaan als tennisracket, en spelen we mee met een potje
'Chinees' tennis.
Na deze drukte gaan we verder naar de bouwplaats van de
beroemde CCTV van Rem Koolhaas. Vanaf de straat is hier echter
niets van te zien, dus proberen we om een rondleiding te krijgen
op de bouwplaats. Helaas is dat niet mogelijk, maar dankzij onze
brutale buschauffeur die vindt dat hij alleen kan draaien op
het terrein lukt het om een glimp op te vangen van Koolhaas'
toekomstig meesterwerk. Ook een bezoekje aan het 'Olympic
Green' staat deze dag op het programma. Hier is het wederom niet
mogelijk om de bouwplaats op te gaan, maar ook van buiten de
hekken is het uitzicht al erg intrigerend. De overweldigende stalen
constructies van het stadion van Herzog en de Meuron (het bird's
nest genoemd), en het olympische zwembad maken indruk. De
veiligheid op de bouwplaats laat te wensen over: de bouwvakkers
die proberen hun evenwicht op de stalen balken van het stadion te
bewaren lopen op gympen.
Na een eerste kennismaking met de stad per bus, gaan we de
volgende dag werkelijk deel uitmaken van het leven in de stad, we
p26-p31 thema 03.indd 26 18-10-2006 11:11:44
27s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Rollercoaster ride through China
gaan fietsen! 'There are nine milion bicycles in Beijing, that’s a fact',
toch lukt het iedereen zich te manoeuvreren tussen de overvolle
bakfietsen en de toeterende auto's die zich als in een computerspel
gedragen. Onmiddellijk valt de afwisseling tussen de kilheid van
de nieuwe moderne 'gated communities' en de warmte en de
levendigheid van de arme hutongwijken op. Nieuwsgierig worden
we nagekeken door de plaatselijke bevolking, sommigen nodigen
ons zelfs uit voor een potje pool of, zoals later blijkt, fotograferen
ons: Sanne behaalt met zijn fiets de voorpagina van de lokale krant.
Het artikel gaat over de toenemende mate waarin de bewoners
van Hutongwijken met hun gebrekkige engels contact proberen te
zoeken met de bezoekende toeristen.
Na de eerste week in Beijing overleefd te hebben, vertrekken we
naar het veelbelovende Inner-Mongolia. Hier proberen wij ons zo
goed mogelijk aan te passen aan het primitieve plattelandsleven.
We hebben geen stroom en onze behoefte moeten we doen boven
een gat. Het krioelt er van de maden en de stank is echt ondragelijk.
In het dorp zelf is daar echter niets van te merken, er heerst een
enorme rust en het is er wat schoner. De bebouwing doet ons
denken aan de hutongwijken van Beijing. De nacht brengen we
door bij een gastgezin, in een dorp ongeveer honderd kilometer
ten westen van Beijing. Maar voordat we ons betonnen bed met
houten planken induiken, genieten we eerst van een barbecue met
de plaatselijke bewoners.
Nadat we wakker worden en we ons net zo voelen als de houten
planken waarop we sliepen, proberen we onze spieren weer wat
losser te maken door te gaan wandelen in de bergen. Onder
begeleiding van een 80-jarige man gaan we op zoek naar een oude
tempel in een rots. De tempel is op deze plek door de plaatselijke
bewoners gemaakt, omdat het water dat daar uit de rotsen komt
het dorp voorziet. De goede oude man loopt de hele tocht voorop,
alsof het hem geen moeite kost, terwijl sommigen van ons al
halverwege de moed hebben verloren op de steile bergpassen. De
uiteindelijke beloning is een dertig minuten durende pauze boven
op de berg, waar we genieten van het meest fantastische uitzicht.
Schone lucht, hoge bergen en rustige diepe dalen passeren de
revue als we onze reis per nachttrein vervolgen naar de uitgestrekte
grasvlaktes van Inner-Mongolia. In Inner-Mongolia worden we
overspoelt met rust, uitgestrekte grasvlaktes, de plotseling in het
landschap opduikende tempels en het slapen in een traditionele
Yurt. Het is echt een heel ander stuk China dan we in Beijing
ervaren hebben. Maar er was meer dan alleen maar rust, tijdens
het traditionele Mongoolse Nadaam festival konden we genieten
van acrobatische kunsten, Mongoolse dans, worstelaars, trucs op
paarden en de traditionele Mongoolse muziek. Onze plaatselijke
gids in Inner-Mongolia, draait overuren om ons een onvergetelijke
tijd te laten hebben. Ze probeert de hele tijd paarden te regelen
zodat we een heerlijk tochtje kunnen maken, met succes.
Deze week in het binnenland sluiten we af met een bezoek aan de
Chinese muur, want die mag zeker niet missen op onze reis. Door
het mistige en regenachtige weer krijgt de 7200 km lange muur
een mysterieuze uitstraling. We beklimmen de muur bij een van de
weinige poorten die opgenomen is in de muur om kooplui toegang
te bieden aan het achterliggende land. Een echt stukje authentiek
China, waar geen andere toerist is te bekennen. 's Avonds nemen
we de nachttrein om veertien uur later uit te stappen in een geheel
andere wereld: Shanghai.
Onze eerste indruk van de stad is minder shockerend dan bij Beijing.
Niet omdat we gewend zijn aan China, maar Shanghai oogt Westers,
is schoon, ruim van opzet en roept associaties op met New York.
Om wat meer grip te krijgen op onze nieuwe omgeving brengen
we een bezoek aan het Urban Planning Centre van Shanghai. In een
hal, zo groot als een voetbalveld, zien we een enorme maquette van
de hele stad. Meteen wordt duidelijk dat Shanghai heel anders is
opgebouwd dan Beijing, veel hoogbouw en geen grid-structuur.
Ons hostel ligt op loopafstand van de oude Engelse koloniale
'Bund', de winkelstraat Nanjing road en Renmin square, het culturele
middelpunt van deze enorme stad. Op ieder moment van de dag
kunnen we rustig bijkomen van alle drukte op ons eigen dakterras
met een schitterend uitzicht over de rivier naar Pudong, het
hypermoderne zakencentrum van Shanghai.
Nadat we overzicht hebben gekregen in het Urban Planning
Centre, gebruiken we evenals in Beijing de eerste busrit om meer
indruk te krijgen van de stad. We rijden langs alles wat Shanghai te
Holland village - Shanghai Hutong in Beijing
p26-p31 thema 03.indd 27 18-10-2006 11:11:46
28 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
bieden heeft aan architectuur, het letterlijke hoogtepunt is hierbij
de JinMao toren. Met zijn 88 verdiepingen en 420,5 meter is dit de
op 3 na hoogste toren ter wereld. Waar sommigen de nacht ervoor
tijdens een weddenschap al op de hoogste verdieping zijn geweest,
kan nu iedereen naar boven. Eenmaal boven zien we Shanghai
zoals we dat al eerder hadden gezien, in het Urban Planning Centre,
maar nu schaal 1:1. Mensen zijn echter niet meer te herkennen,
evenals de auto’s die zich als puntjes over de slingerende 'elevated
highways' begeven.
Na dat hoogtepunt komen we later op de dag aan bij Holland
Village, een wijk waarvan het masterplan ontworpen is door het
Nederlandse Kuiper Compagnons in samenwerking met Atelier
Dutch, net buiten het centrum van Shanghai. De huizen en winkels
zijn opgetrokken in Hollandse stijl. Letterlijk hele Amsterdamse
gebouwen zijn hier nagemaakt, het Madame Tussauds voor
gebouwen. Duidelijk is wel dat het hier puur om het plaatje gaat, de
gevel is slechts het kadopapier om de doos. Waar je vermoedt één
huis achter één gevel aan te treffen, betreed je een enorme ruimte
die zo groot is als vier buitengevels.
Nog niet voldoende architectuur gezien de eerste dagen, brengen
we ook nog een bezoek aan Suzhou, eerst aan Suzhou Industrial
Parc (SIP) en vervolgens gaan we naar de oudere binnenstad. Het
is een uur rijden voordat we Suzhou bereiken, maar waar we ook
kijken, het lijkt wel of we weer in hartje Shanghai zitten. Na wat
laagvlaktes en een kilometerslange oprijlaan staan ook hier bij
SIP de wolkenkrabbers schouder aan schouder. We krijgen een
rondleiding van DHV, het Nederlandse ingenieursbedrijf dat zich
bezighield met de realisering van enkele projecten in het SIP.
Massale kantoorpanden, enorme appartementencomplexen en heel
veel horeca zijn hier in vijf jaar tijd als paddestoelen uit de grond
geschoten. We lopen over een boulevard alsof we ons aan de Costa
Brava begeven, zoveel cafeetjes, appartementen en restaurants. Het
enige wat ontbreekt zijn de mensen.
's Middags brengen we een bezoek aan de oude binnenstad van
Suzhou, hier krioelt het wel van de mensen, veel winkels en mooie
parken. Zo brengen wij een bezoek aan Tiger Hill, het park waar He
Lu, de stichter van Suzhou, ligt begraven. De 48 meter hoge pagode
in dit park is opgebouwd uit enkel bakstenen en is 400 jaar geleden
gaan verzakken. Ondertussen staat de top al twee meter uit het
lood.
Evenals in Beijing houden we ons ook in Shanghai vooral bezig
met het onderzoek, we nemen weer een kijkje 'behind the
image'. Ditmaal ligt de nadruk naast de route door de stad op een
verdieping in opvallende thema's en fascinerende fenomenen.
Filmend scheuren we in taxi's over de 'elevated highways' en
bezoeken we meerdere malen per dag verschillende parken en
pleinen om gebruiken en rituelen op verschillende tijdstippen
vast te leggen. Net als van Pudong worden er schitterende dag- en
nachtshots geschoten die uitgebreid worden geanalyseerd. We
nemen tevens een kijkje bij de Maglev-trein. Dit is een van de eerste
magneetzweeftreinen ter wereld. Los van de baan bereiken we een
snelheid van 431 kilometer per uur, daarmee wordt een afstand van
30 km tussen het centrum en het internationale vliegveld afgelegd
in slechts acht minuten. Met de snelheid nog in de benen gaan we
kijken bij het Chinese acrobatiek, jong en oud vermaken ons met
verbluffende trucs waarbij het niet gek genoeg kan, van ringen en
slingers tot rolschaatsen en motorfietsen in een kooi.
Onder de indruk van alle stunts van de acrobatiek, wordt er de
laatste dagen hard gewerkt aan onze presentatie. Het restaurant van
het hostel hebben we ondertussen getransformeerd tot heus atelier
en ook de plotter van de drukker op de hoek draait overuren. Het
resultaat is verbluffend, in een buitenwijk van Shanghai presenteren
we onze resultaten in de achtertuin van een architectenbureau,
geregeld door Giel Groothuis, een Nederlandse architect die in
Shanghai werkt en een van de medeoprichters is van FAR (non-
profit architecture centrum in Shanghai). In café Gongchang (live
workshop) wordt de presentatie enigszins overstemd door de
tientallen krekels die buiten in korven aan de bomen hangen. De
avond eindigt in het huis/bureau van de architect zelf. We zijn
uitgenodigd om bij hem te komen drinken. Zo mondig iedereen
eerder die avond was, zo stil is iedereen als we een oase van
rust betreden. Hout, staal, glas en zelfs discoballen sieren de hal,
schitterend.
Al met al een reis met enorme contrasten en gebeurtenissen die
nog steeds verwerkt moeten worden. //
Architectural practice
Jin Mao tower - Shanghai
p26-p31 thema 03.indd 28 18-10-2006 11:11:47
29s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Architectural practiceJoost van Nes Sander Potjer
Standardarchitecture
Standardarchitecture is in 1999 opgericht en is een
samenwerkingsverband tussen een groep jonge internationale
ontwerpers op het gebied van architectuur, landschapsarchitectuur,
interieur en industriële bouw. Na ontvangst gaf eigenaar en
architect Zhang Ke een presentatie. Hij heeft een aantal projecten
van Standardarchitecture toegelicht en is dieper ingegaan op de
manier van bouwen in China. Bij Standardarchitecture werken
ongeveer vijf mensen die aan vier à vijf projecten per maand
werken. Naast de enorme tijdsdruk die dit oplevert, is vooral het
realiseren van details een lastige opgave. Een van Zhang Ke's
uitspraken was dan ook: “Een succesvol ontwerp bevat geen details.”
Elk extra detail levert een extra probleem op bij het uitvoeren,
dus hoe minder details, des te minder problemen er zijn bij de
realisatie van het ontwerp. Deze problemen ontstaan door het lage
opleidingsniveau van de bouwvakkers. Het beste is om ervoor te
zorgen dat je een oplossing weet te vinden voor problemen. Door
de hogere constructiestandaard in Shanghai is er op het gebied van
detaillering meer mogelijk ten opzichte van Beijing. Het hoogste
doel in China op het gebied van de architectuur is dan ook nog lang
niet bereikt.
OVE ARUP – we shape a better world
Deze zin, zichtbaar na aankomst bij het Chinese kantoor van het
wereldwijd opererende ingenieursbureau ARUP beloofde ons
een interessante presentatie. Vanuit het kantoor op de twintigste
verdieping was de bouwplaats van CCTV de grote blikvanger.
Het kantoor van ARUP in Beijing houdt zich vooral bezig met
ingenieurswerk op het vlak van constructie, voornamelijk bij
grote projecten. Projecten waar wij een presentatie van hebben
gezien zijn onder andere de CCTV-toren van OMA, Beijing
Airport van Norman Foster en de Water Cube van ARUP/PTW.
Indrukwekkende en belangrijke gebouwen voor Beijing, die op dit
moment in uitvoering zijn. Daarbij zijn de gebouwen niet alleen
aan de buitenzijde indrukwekkend, maar is de constructie net
zo interessant. Het kantoor bestaat uit een verdieping waar een
man of vijftig werkt aan de projecten. Bij veel projecten wordt
samengewerkt met andere vestigingen van ARUP die bijvoorbeeld
gespecialiseerd zijn in bouwfysica of veiligheid. Bij de presentatie
over het CCTV-gebouw was het verhaal over de aansluiting van
de diverse bouwvolumes interessant. De enorme uitkraging was
natuurlijk de grote opgave voor de constructeurs. In het gebouw
komen kolommen voor met een profieldikte van ruim tien
centimeter! Dit is voor bouwkundige bouwwerken uitzonderlijk
Hoe werkt de architectuurindustrie in China? Om deze vraag te beantwoorden hebben wij tijdens de reis enkele bureaus bezocht. Voornamelijk waren dit architectenbureaus maar er zat ook een maquettebouwwerkplaats en een wereldwijd opererend constructiebureau bij.
groot. Daarnaast heeft ARUP de noodzakelijke opdracht gekregen
om tijdens de bouw de constructie te controleren. De bouwvakkers
zijn namelijk net machines, ze doen wat wordt gezegd, maar als iets
fout gaat wordt dit niet opgemerkt.
Kingwood Model
Kingwood Model is in China een van de grootste
maquettewerkplaatsen. Ze maken maquettes van
stedenbouwkundige plannen tot en met houten modelboten. De
maquettes voor de Urban Planning Centers van Beijing en Shanghai
zijn van hun hand. In de werkplaats wordt aan tafels met bankjes en
tl-balken erboven hard gewerkt aan alle modellen. Van een nette,
goede werkplaats is geen sprake. De tafels zijn te hoog of te laag,
er zijn geen goede stoelen, de verlichting is slecht en er is veel stof
en plastic afval. Kortom, omstandigheden die je kunt verwachten
in China. Wanneer het nodig is wordt er zelfs 's nachts door
dezelfde mensen doorgewerkt. In de werkplaats vind je ook een
computergestuurde snijafdeling met vijftig computers. Hier worden
alle plastic onderdelen gesneden zodat deze door de werknemers
als bouwpakket in elkaar worden gezet. Boven de werkplaats is
nog een verdieping waar de grote stedenbouwkundige modellen
worden gemaakt. Tien à twintig meter brede maquettes zijn geen
uitzondering. Een aantal jonge Chinezen is hier bezig om alle
gaatjes te boren voor de bomen. Ze lopen met de boormachine in
hun hand over de maquette en lijken willekeurig gaten te boren
in de bodemplaat. Al met al een bijzonder bezoek, vooral door de
barre omstandigheden waaronder de werknemers de modellen
maken //
> www.arup.com> www.standardarchitecture.com> www.kingwoodmodel.com
p26-p31 thema 03.indd 29 18-10-2006 11:11:48
30 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
p26-p31 thema 03.indd 30 18-10-2006 11:16:04
31s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
p26-p31 thema 03.indd 31 18-10-2006 11:19:14
32 pantheon 1 ’06’07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Re//searching China
Ontvang gratis 3 nummers
Mail [email protected] met Staal
Meld je voor 31 december aan voor drie gratis proef-nummers van het vaktijdschrift Bouwen met Staal. Stuurje naam, adres en collegekaartnummer op. Je ontvangt danvanaf januari 2007 drie nummers. In mei nodigen wij je uitom Staalkaarthouder te worden. Gedurende je studie magje slechts eenmaal gebruik maken van dit proefabonnement.
Je kunt natuurlijk ook direct Staalkaarthouder voor het helejaar worden voor 19,50 Euro. Staalkaarthouder zijnbetekent niet uitsluitend een abonnement op het vak-tijdschrift. Je bent ook studentlid van Bouwen met Staal,wat inhoudt dat je uitnodigingen ontvangt voor gratisbedrijfsbezoeken (avondsessies) en projectbezoeken in debuurt. Daarnaast krijgen Staalkaarthouders korting opstudiedagen en alle publicaties en je ontvangt eenpersoonlijke uitnodiging voor de Studentenstaaldag en deNationale Staalbouwdag.
Postbus 190 - 2700 AD Zoetermeertel 079 353 12 [email protected]
Boven: Cono Kaasmakers, Westbeemster, Warmtekrachtkoppeling centrale, Utrecht, Optopappartementen Nautilus, Den Haag.Onder: Fiets- en voetgangersbrug Nesciobrug, Amsterdam, Geluidswal met showroom, Utrecht
�
�
�
��
��
��
���
�
�������������������������������������������������������
p32-p37 thema 04.indd 32 18-10-2006 11:22:18
33s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 ’06’07
Re//searching China
“Het doel van de workshop ‘Behind the image’ is op basis van een experimentele analysemethode een authentieke lezing van stedelijke fenomenen in Beijing en Shanghai te ontwikkelen en registreren”. - Marc Koehler
Laura de BonthMilan BerghDirk Verhagen
Deze zomer vond de workshop ‘Behind the image’ plaats als
aanvulling op de Stylos Grote Reis naar China. De workshop betrof
een driedaagse experimentele analyse van de steden Beijing en
Shanghai, waaraan vierentwintig studenten uit Delft en tien uit
China deelnamen. Marc Koehler en Marc Schoonderbeek waren
als coaches verbonden aan de workshop. De methode, ervaringen,
bevindingen en resultaten worden in deze pantheon// uiteengezet.
Op het snijpunt van het versnelde ontwikkelingsproces van de
markteconomie en het regime van het communisme, wordt
in China een nieuwe realiteit gecreëerd. Een realiteit waar de
elementen van de globalisering vanuit de hele wereld gekopieerd
worden. De ontwikkeling in China wordt gekarakteriseerd door
een constante bevolkingsgroei, economische vooruitgang en een
stedelijke ontwikkeling in nog nooit eerder vertoont tempo en
op fenomenale schaal. Steden als Beijing en Shanghai ondergaan
een transformatie van modernisering, door de aanleg van
kantorenwijken, commerciële centra, high-rise appartementen,
en infrastucturele elementen die de oude stadstructuren
laten verdwijnen. Dit resulteert in grootschalige projecten die
wereldwijde aandacht krijgen. Iedereen kent het beeld van de
skyline van Shanghai, de bouw de Olympische spelen van 2008
in Beijing is in volle gang en de ontwikkelingen rondom de CCTV
worden op de voet gevolgd. Ze lijken het beeld te bevestigen
dat China meer en meer op het ‘westen’ gaat lijken. We kunnen
de stad echter niet langer begrijpen door alleen te kijken naar
de architectonische massa of een vorm, maar we moeten ook de
effecten van globale processen en lokale processen in hun context
bekijken. De snelle geplande groei kent ook andere effecten
waarin de dynamische en gelaagde stedelijke condities potenties
bieden voor het ontstaan van spontane, informele processen. In de
workshop gaan we op zoek naar relaties en fenomenen die Beijing
en Shanghai het specifieke, eigen karakter geven. Een zoektocht
waarin vierentwintig studenten proberen door zowel formele als
informele gebruiken te onderkennen en zowel generiek als specifiek
ruimtes te onderzoeken, meer van de onzichtbare identiteit van de
steden te ontdekken.
Fascinaties
De fascinaties van de vierentwintig deelnemende studenten waren
uitgangspunt voor de onderzoeksthema’s, waarmee al in Nederland
van start werd gegaan. In het vooronderzoek werd een eerste
beeld verkregen van de snelheid waarmee de steden Beijing en
‘framed movement’ Beijing1
‘framed movement’ Shanghai1
Ontvang gratis 3 nummers
Mail [email protected] met Staal
Meld je voor 31 december aan voor drie gratis proef-nummers van het vaktijdschrift Bouwen met Staal. Stuurje naam, adres en collegekaartnummer op. Je ontvangt danvanaf januari 2007 drie nummers. In mei nodigen wij je uitom Staalkaarthouder te worden. Gedurende je studie magje slechts eenmaal gebruik maken van dit proefabonnement.
Je kunt natuurlijk ook direct Staalkaarthouder voor het helejaar worden voor 19,50 Euro. Staalkaarthouder zijnbetekent niet uitsluitend een abonnement op het vak-tijdschrift. Je bent ook studentlid van Bouwen met Staal,wat inhoudt dat je uitnodigingen ontvangt voor gratisbedrijfsbezoeken (avondsessies) en projectbezoeken in debuurt. Daarnaast krijgen Staalkaarthouders korting opstudiedagen en alle publicaties en je ontvangt eenpersoonlijke uitnodiging voor de Studentenstaaldag en deNationale Staalbouwdag.
Postbus 190 - 2700 AD Zoetermeertel 079 353 12 [email protected]
Boven: Cono Kaasmakers, Westbeemster, Warmtekrachtkoppeling centrale, Utrecht, Optopappartementen Nautilus, Den Haag.Onder: Fiets- en voetgangersbrug Nesciobrug, Amsterdam, Geluidswal met showroom, Utrecht
�
�
�
��
��
��
���
�
�������������������������������������������������������
p32-p37 thema 04.indd 33 18-10-2006 11:22:37
34 pantheon 1 ’06’07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Shanghai aan het verstedelijken zijn. Krantenkoppen, boeken en
documentaires over China onderstrepen nieuwe architectonische
hoogstandjes en economische tabellen tonen een onovertroffen
groei. De impact van het globaliseringeffect op de lokale context en
de Chinese bevolking wordt buiten beschouwing gelaten. Juist dit
aspect fascineerde de deelnemers. Welke ruimtelijke fenomenen en
bewegingen, verbonden aan de generieke stad, geven Beijing en
Shanghai een eigen karakter?
Vanuit de diverse, persoonlijke fascinaties zijn we gekomen tot vier
themagroepen; netwerken, architectonische iconen, informele stad
en publiek domein. Verschillende vragen werden geformuleerd
om een beeld te krijgen van de specifieke, lokale gevolgen van
globalisering. Hoe presenteert het netwerk zich aan de stad en hoe
presenteert de stad zich aan het netwerk? Hoe is de plaats- versus
knoopwaarde van het publieke domein rondom deze netwerken?
Ontstaan er, door onnauwkeurige afstemming van netwerken met
openbare ruimtes restruimtes of no-go areas? Welke ruimtelijke
identiteiten ontstaan er door dit transformatieproces? Wil de
Chinese overheid toeristen een mooi beeld voorspiegelen van
rijkdom en economische macht? Wat zijn de beeldbepalende
iconen van de stad, zoals beschreven in Kevin Lynch’s , Image of
the city (1960)? Welke informele processen binnen de traditionele
woonbuurten transformeren bij het uitplaatsen en verplaatsen van
hele Chinese gezinnen en families naar een nieuwe leefomgeving
met gated communities in de vorm van Stalinistisch opgezette
woningen? De onderzoeksvragen ontwikkelden zich gedurende het
voorwerk en tijdens de workshop om toepassing te vinden in de
Chinese context.
Methode
De informatiestromen in onze hedendaagse maatschappij
spelen een steeds grotere rol in onze perceptie van de wereld
en haar steden. Beelden van steden als Beijing en Shanghai
worden, gefilterd en geregisseerd door “city-branders”, aan ons
gepresenteerd. Deze projectie van de identiteit van de stad komt
niet altijd overeen met de ‘eigenheid’ van steden als Beijing en
Shanghai. De formele identiteit werd de eerste dag getoetst door
een bustocht langs de toeristische hoogtepunten, architectonische
iconen en opvallende openbare ruimtes van de stad, om zo het
authentieke, specifieke van het generieke te kunnen onderscheiden.
De tweede dag probeerden we het beperkte beeld van de
architectuurroute te doorbreken met een stedelijke doorkruising
gericht op het verrassingseffect van ontdekking, op zoek naar de
stedelijke identiteit van Beijing en Shanghai. De dérive, die door
de internationale situationisten uit de jaren ’60 werd gebruikt, een
techniek van het ronddolen, van het intentieloos doorkruisen van
wisselende omgevingen met als doel het in kaart brengen van de
‘psychogeografie’ van steden, vormde een onderlegger voor verdere
ontwikkeling van de methode van onderzoek. Voorbeelden van
dergelijke cartografische verkenning naar de ‘verborgen verleiders’
in bepaalde wijken, buurten of gebouwen zijn G. Debord’s The
Naked City en zijn Guide psychogéographique de Paris (1957). De
dérive is bepaald aan de hand van de bestaande context. De lineaire
lijn op de kaart bepaalde een onbekende route waarvan niet mocht
worden afgeweken. Bij obstakels gold de regel, rechts, links, links,
rechts om de route weer op het juiste traject te vervolgen.
Het documenteren en vastleggen van de persoonlijke fascinaties
was het uitgangspunt bij het afleggen van de route. De methode
van fotograferen was hierbij van essentieel belang om reeksen
van beelden te krijgen van een fenomeen of een verschijnsel
langs de route (zie voorbeeldreeksen vorige pagina). Deze
reeksen werden in kaart gebracht door ze te verzamelen op
een poster. Hierdoor konden relaties en verbanden getrokken
worden om zo de stedelijke identiteit van de route te kunnen
lezen. De fenomenen die we tijdens de analyse tegenkwamen
werden op twee momenten in de reis teruggekoppeld naar
lokale architecten, stedenbouwers en planners. De inbreng van
deze externe expertise was essentieel voor het vorderen van het
proces. Op deze manier werden er verklaringen gevonden voor de
bevindingen. Afsluitend werd aan het eind van de reis in Shanghai
een presentatie voorbereid om zodoende een samenhang te
vinden in de verschillende deelconclusies van de thematische
onderzoeksgroepen.
Beijing
Snelwegen in een gridachtige structuur doorkruisen de stad en
dienen als katalysator voor stedelijke ontwikkelingen getuige de
vele monotone kantoren en winkels die zich presenteren aan het
netwerk. De stad wordt ontsloten door brede achtbaans ringwegen
waar auto’s en fietsers zich gezamenlijk op voortbewegen.
De aantallen en diversiteit van de verkeersstromen, die elkaar
overlappen en passeren, vormen een complex en gelaagd web
van connectiviteit. Deze netwerken met hun hoeveelheid aan
verplaatsingen, massaliteit van mensen creëren de basis voor de
vele sociale en economische condities.
Activiteiten rondom uitgang Hutong
p32-p37 thema 04.indd 34 18-10-2006 11:22:39
35s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 ’06’07
De stad is opgebouwd in een concentrisch model, waarvan de
Verboden Stad met het Plein van de Hemelse Vrede de kern
vormen. De stad is gelijkmatig uitgegroeid in de vier windrichtingen
en door vijf ringwegen verdeeld in schillen van bebouwing.
Deze ringwegen vormen barrières tussen gebieden in de stad.
Binnen de derde ringweg bevinden zich de hutongwijken2 en
het oude centrum. Tussen de derde en vijfde ringweg bevinden
zich communistische woonblokken afgewisseld door oprukkende
stedelijke vernieuwingen in de vorm van gigantische torenflats.
Buiten de vijfde ring beginnen de grootschalige monotone
nieuwbouwprojecten. Toch kent de stad een diversiteit aan
stedelijke uitbereidingen, gated communities, gigantische
complexen variërend van massale, eentonige woontorens tot
disney-achtige wijken. De focus tot vernieuwing en innovatie
is duidelijk op het noorden gericht. Dit heeft voornamelijk
te maken met de ontwikkelingsstrategie van de gevestigde
planningsorganen. De “culturele as”, die nu nog in ontwikkeling is,
vormt de leidraad voor het ontwerp voor het nieuwe Olympische
park. Universiteitswijken breiden uit, vele Chinese suburbs verrijzen
en een nieuwe metrolijn onsluit het totale noordelijke gebied van
de stad. Het zuiden toont een andere staat van ontwikkeling waar
de oude hutongstructuren het straatbeeld nog steeds domineren.
Op enkele punten in de grijze massa van bebouwing, die als een
platte koek is uitgesmeerd over het landschap, verschijnen nieuwe
objecten als hotels, winkelcentra.
De dérive bestond uit een route die begon binnen de eerste ring,
bij het hostel en net voorbij de derde ring liep, dwars door het
gridpatroon van de stad. De beslissing om een rechte lijn van noord
naar zuid te nemen was gebaseerd op het rigide gridsysteem
dat de ruimtelijke opbouw van Beijing kenmerkt. De moderne
uitbereidingen in het noorden bepaalden de focus op de lijn
zuidwaarts, om een zo werkelijk mogelijke lezing van de stad te
krijgen ver weg van bestaande toeristische routes. Afwisseling
was het kenmerk van de fietsroute waarin we een variëteit aan
voornamelijk woongebieden passeerden. Elke themagroep had
een methode bedacht voor het documenteren van de diverse
fascinaties. De kilheid van de moderne woonbuurten voorzien van
fletse kleuren, monofunctionele torenflats met een gevelbeeld
dat gedomineerd wordt door airconditioningventilatoren tekende
scherp af tegenover de levendigheid en de complexiteit van
de arme, rommelige hutongwijken. Waar er een diversiteit aan
handelingen en gebruiken op de straat ontstaat binnen de oude
hutongstructuren, zien we dat bij moderne hoogbouwcomplexen
deze gebruiken naar binnen verplaatst zijn waardoor de ruimte
een verlaten aanblik geeft. De reden om te koken, te eten en te
overnachten op straat is heel praktisch vanwege het feit dat de
woningen niet voldoen aan de standaard wooneisen en de hutongs
te klein zijn geworden voor het aantal inwoners.
Gesloten muren vormen harde overgangen tussen private en
publieke ruimtes in Beijing. Achter elke muur is een doelgroep of
functie gehuisvest. De woonclusters liggen als eilanden in de stad
en worden slechts op enkele punten verbonden met het stedelijke
weefsel. Deze beperkte toegankelijkheid doet ‘villages within cities’
ontstaan, die allen een eigen buurtidentiteit kennen. Het gevolg
van deze stedelijke opbouw is dat er rondom ingangen van deze
complexen, de knooppunten naar het stedelijke netwerk, een
hoge mate van informele activiteiten ontstaat. Straatverkoop,
aanplakbiljetten en transportfietsen verzamelen zich op deze
knooppunten.
De ervaringen van deze route hebben we kort gepresenteerd
aan de Chinese architect Pei Zhu, en de Nederlandse architect
Paul Kroeze die voor OMA in Beijing werkt. Dit leidde tot nieuwe
inzichten en thematieken. De fotoreeksen die geproduceerd
werden tijdens het afleggen van de routes werden verwerkt op een
drie meter lange poster.
Shanghai
In tegenstelling tot Beijing werd Shanghai al in vroegere tijden
blootgesteld aan buitenlandse invloeden. Na de Opiumoorlogen
in de 19de eeuw, waarna de Fransen en Engelsen aan de
macht kwamen in de stad, werd Shanghai een havenstad met
internationale betrekkingen. De verschillende buitenlandse
concessies in het huidige stadsbeeld getuigen hiervan. De
Huangpu-rivier, de oorspronkelijke levensader van Shanghai, deelt
de stad in tweeën. De westelijke oever, met het oude centrum,
bestaat uit de Franse en Britse concessiesgebieden en de Bund aan
het waterfront als hoogtepunt. Functies zoals winkelcentra, banken,
musea en theaters bevinden zich op deze oever gezamenlijk met de
oude traditionele woonwijken. Op de oostelijke oever werd in het
begin van de jaren '90 gestart met de bouw van het hypermoderne
Pudong, met zijn wereldberoemde Jin Mao-toren en de opvallende
Flying networks zorgen voor segregatie in Shanghai
p32-p37 thema 04.indd 35 18-10-2006 11:22:43
36 pantheon 1 ’06’07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
bollen van de televisietoren. Pudong vormt het nieuwe beeld
van Shanghai in de 21ste eeuw. De tweedeling van de stad wordt
versterkt door een beperkt aantal verbindingen over, op of onder
het water. De stad wordt ontsloten door een aantal verhoogde
snelwegen, die verschillende gebieden in het onderliggende
organische stratenpatroon verbinden. Aan de infrastructurele
hoofdaders schieten hoge torenflats de grond uit.
De methode van analyse werd in Shanghai aangescherpt en
de gefotografeerde thema’s werden aangepast. De thema’s van
onderzoek werden globaal verdeeld in ‘frame’, ‘activity’ en ‘image’.
Waar de ‘frame’-groep zich bezighield met de fysieke netwerken,
afstanden en ruimtes, samengevat de onderlegger voor stedelijke
activiteiten, werden de bewegingen in de ruimte door de
‘activity’-groep vastgelegd. Het beeld, de verschijningsvorm, werd
vastgelegd door de ‘image’-groep. De dérive in zuidelijke richting
werd per voet afgelegd. De route was een 1,5 km lange, rechte
lijn naar het zuiden, beginnend bij ons hostel op de Bund. De
verzameling fotoreeksen die de route opleverde, werden verwerkt
op een poster van vijf meter lang waarop de route was uitgezet. In
reeksen gaven de foto’s niet alleen een beeld van de totale route,
maar konden ook clustering en concentratie van activiteiten en
beelden onderkend worden. De verkregen fotoreeksen werden
omgezet in een data-analyse door de bevindingen om te zetten
in een streepjescode, het urban dna. De diverse fascinaties en
fenomenen werden daarnaast vastgelegd op een plattegrond,
om zo tot andere inzichten en patronen te komen. Het urban dna
had als doel, om in symbiose met de beeldenposter, een beeld
te geven van de stad en om relaties en samenhang te vinden.
Clustering van activiteiten kon gerelateerd worden aan het beeld
en de connectiviteit van bepaalde ruimtes. Op deze manier
konden gevonden verschijnselen beter verklaard worden. Na het
systematisch vastleggen en uitwerken van de gelopen route, werd
dieper op de thematiek van de stad ingegaan. Dit werd door middel
van deelonderzoeken naar specifieke verschijnselen op de route
gedaan. De resultaten van deze methode van analyseren werden op
4 augustus gepresenteerd aan een publiek van Chinese studenten,
Chinese architecten en geïnteresseerden.
Voortbewegend over een van de verhoogde snelwegen, ontstaat
een prachtig gechoreografeerd uitzicht over de stad waarbij de
banken, hotels en dure appartemententorens de skyline domineren.
Taxi’s, tourbussen en dure auto’s zweven door het stadslandschap
van hoge torens. De snelweg is maar voor een beperkt publiek
toegankelijk. Onder dezelfde snelweg speelt zich de dagelijkse
chaos van het werkelijke Shanghai zich af. Het straatbeeld wordt
hier gedomineerd door immense stromen van auto’s en fietsers,
de samenkomst van lokale informele systemen, straatverkopers
en kleine winkels verbonden aan het fijnmazige netwerk van de
stad. De infrastructurele netwerken zorgen voor een segregatie
in de stad, die verschillende dagelijkse belevingen in Shanghai
bewerkstellingen.
Achter het beeld van Pudong, een fata morgana van moderniteit,
zit een ‘expat-stad’, gemaakt voor de grote multinationals en haar
buitenlandse werknemers. De afwezigheid van levendigheid in
het straatbeeld en de openbare ruimtes en de aanwezigheid van
ontzettend dure appartementencomplexen, voorzien van alle
luxe, versterken dit beeld. Alles is erop gericht om buitenlandse
investeerders aan te trekken. Op de westelijke oever zorgt de skyline
van datzelfde Pudong voor een hele nieuwe set aan stedelijke
activiteiten. De brede boulevard is een ontmoetingsplaats, waar
toeristen, straatverkopers en bedelaars ’s avonds samenkomen
met op de achtergrond een prachtig plaatje van belichte torens en
dynamische billboards. De obsessie voor het westen is aan deze
zijde van de rivier ook totaal doorgedrongen in de samenleving
van Shanghai. Billboards met westerse modellen en producten
domineren de winkelstraten en de Chinese staatsbanken vestigen
zich in de koloniale gebouwen op de Bund. De Westers ogende
bouwblokken zijn slechts een schil van bebouwing, een verpakking,
rondom de traditionele Shanghainese woonblokken, de lilongs.
De ‘westerse’ gevels tonen af en toe een opening naar de wereld
Vacatures?Kijk op www.bouwvacatures.nl, ook voor starters!
De skyline van de Shanghai
p32-p37 thema 04.indd 36 18-10-2006 11:22:47
37s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 ’06’07
>1. framed movement - Tobis Beekman>2. Hutongs zijn opgebouwd uit een gebouwencomplex van vier gebouwen rond een centraal pleintje, omgeven door een muur. De wegen in een hutong zijn vaak oost-west aangelegd, zodat de deuren in een noord-zuidrichting geplaatst kunnen worden. http://nl.wikipedia.org/wiki/Peking#Hutongs_in_Peking> www.wikipedia.org> Beijing Department of Urban Planning, Masterplan 2005 > Uehara, Yushi Villages within cities (Berlage instituut 2006)> Koolhaas, Rem, Project on the city: Great Leap forward, (Harvard University Press)
Vacatures?Kijk op www.bouwvacatures.nl, ook voor starters!
die zich erachter afspeelt. Het beeld dat veel meer overeenkomt
met de Chinese cultuur. In deze lilongs bevindt zich een andere
werkelijkheid, een wereld waar traditionele Chinese gebruiken veel
meer aanwezig zijn in het straatbeeld. Deze dualiteit in identiteit die
ervaren is, is tekenend voor de spagaat waarin de Chinese cultuur
zich op het moment bevindt.
Evaluatie methode
De methode van analyse, een verkennende bustour, het fietsen van
onvoorspelbare routes en de gesprekken met Chinese studenten en
architecten heeft nieuwe inzichten en ervaringen opgeleverd. Een
onderzoek met een transformerende, explorerende karakter, met
als reden om een beeld achter de schermen te verkrijgen in de twee
steden. De indrukken die tijdens de routes zijn opgedaan, vormden
voor ons waardevolle toevoegingen aan de reis. Met de eigen
fascinaties als uitgangspunt heeft iedereen de routes op zijn eigen
manier beleefd en ervaren. Het doel om uiteindelijke verbanden te
leggen tussen de verschillende reeksen, om zo tot nieuwe inzichten
en vragen te komen, bleek moeilijk, vanwege een aantal praktische
redenen. Het opereren in een totaal vreemde context en het
verwerken van mentale en digitale beelden vergt tijd en energie.
Tijd om de verkregen beelden te verwerken was er nauwelijks,
omdat elke dag weer nieuwe indrukken werden opgedaan. De
ervaringen tijdens het fietsen en lopen, leverden veel vragen,
maar ook ideeën op. Bij terugkomst in Nederland begon het echte
verwerken. We kunnen terug kijken op een geslaagde reis waarin de
gekozen benadering van onderzoek een waardevolle manier bleek
te zijn om geprojecteerde clichébeelden te vermijden. Een methode
die zeker doorontwikkeld moet worden, wellicht voor de volgende
Stylos Grote Reis. //
p32-p37 thema 04.indd 37 18-10-2006 11:22:48
38 pantheon 1 ’06’07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Not really a manCaspar FrenkenBenjamin GroothuijseJules Schoonman
Aaron Betsky bracht een groot deel van zijn jeugd door in
Nederland, voordat hij besloot terug te keren naar de VS voor een
architectuurstudie aan Yale University. Daarna heeft enige tijd als
architect voor Gehry gewerkt, waar hij ontdekte dat zijn talent niet
in het ontwerpen van gebouwen lag. Noemt Carel Weeber zich een
ex-architect, Aaron Betsky typeert zichzelf het liefst als gefaald-
architect. 'Wanneer je architectuur studeert word je geïndoctrineerd
met het idee dat je geen echte man bent - you’re not really a man
- wanneer je geen gebouwen maakt. Het is voor mij gewoon veel
makkelijker om te spreken, te schrijven en te organiseren. Af en
toe zit ik op een kladje iets te tekenen, maar uiteindelijk wordt het
niks. Wat mij betreft zijn er trouwens zat museumdirecteuren die
zelf hun eigen gebouwen ontwerpen, dus daar ligt het niet aan. Als
ontwerper ben ik - volgens mij - gewoon niet goed genoeg.'
Na meer dan vijf jaar leiding te hebben gegeven aan het NAi
vertrekt Betsky binnenkort om directeur te worden van het
Cincinnati Art Museum. In de collectie van het museum komt
architectuur nauwelijks aan bod. 'Ik denk dat ze in mij iemand
zagen die een visie voor hen kon ontwikkelen, iemand met een
bredere kijk op wat een culturele instelling als het Art Museum kan
betekenen op het gebied van de visuele cultuur. Architectuur is mijn
specialisme; als iemand in detail over Palladio begint te praten kan
ik aardig meepraten, maar als iemand over Caravaggio begint, dan
houd ik een paar minuten zorgvuldig mijn mond, want na een paar
grote schilderijen weet ik het niet meer.'
Architectuur is slechts een van de vormen waarin de cultuur van
een samenleving zich openbaart. 'Ik geloof dat je de wereld op
een fysieke manier kan veranderen wanneer je begrijpt waaruit de
samenleving is opgebouwd en hoe die vastgelegd is in de ruimte
en de visuele cultuur. Dat is de kern van wat mij interesseert. Als het
culturele erfgoed een manier is om de samenleving te begrijpen,
dan is de kunst een manier om die samenleving te veranderen.
Dat is ook de reden waarom ik in Cincinnati wil werken: ik wil het
museum gebruiken om het publiek en de kunst bij elkaar te laten
komen zodat zij kunnen begrijpen waar cultuur vandaan komt, wat
het doet en wat het kan worden.
‘Het is moeilijk om zelf te beoordelen of het me gelukt is bij het NAi
om het publiek en de architectuur dichter bij elkaar te brengen.
Ik vind dat wij naast een paar concrete dingen, zoals de nieuwe
vestiging in Maastricht, het open maquette depot en de reizende
tentoonstellingen, de dialoog en het debat over architectuur hier
naar binnen hebben gebracht.
'Een van de dingen die me echt naar Nederland heeft getrokken is
de manier waarop architectuur en cultuur veel meer een natuurlijk
onderdeel zijn van het debat en het dagelijks leven. In de VS is dat
echt anders. Ik zal daar moeten knokken, want ik ga naar een van de
meest conservatieve steden in Amerika.'
Dat er in Cincinnati anders wordt gedacht over waar de grenzen van
fatsoen liggen, ondervond Betsky’s voorganger afgelopen maand.
'Hij gaf een kunstenaar de opdracht om een groot werk te maken.
Het gaat over een paar weken open en men kwam er achter dat het
een veld is geworden dat helemaal van condooms is gemaakt. Nou,
dat werd een enorme poeha, kranten die zich afvragen 'mag dit wel'.
'Ik ben altijd iemand geweest die controverse heeft gemaakt.
Dat wordt echt moeilijk. Hopelijk heeft men zich daar intussen
gerealiseerd dat het geen stijve pikken zijn, maar gewoon
condooms, als materiaal. Kijk, dat zou ik nu nooit gezegd kunnen
hebben tijdens een interview in Amerika.'
Enkele jaren nadat Droog Design in Milaan internationaal opzien
baarde en Dutch Design zijn opmars inzette, organiseerde Aaron
Betsky in 1998 een tentoonstelling over de nieuwe Nederlandse
vormgeving in San Francisco. Het was naar aanleiding van deze
tentoonstelling dat hij werd gevraagd om directeur van het NAi te
worden. Als het aan hem ligt bestaat datzelfde NAi over een aantal
jaar niet langer in zijn huidige vorm.1
'Ik denk dat als het NAi over tien jaar nog steeds enkel een
architectuurmuseum is, het niet de goede kant uit gaat. Het lijkt me
Binnenkort vertrekt Aaron Betksy als directeur van het NAi om leiding te gaan geven aan het Cincinnati Art Museum in Ohio. In zijn glazen kantoor bovenin het NAi spraken we met hem over zijn toekomstig baan, bouwkunde, dataspelletjes en Modernisme.
Aaron Betsky
p38-p41 algemeen 01.indd 38 18-10-2006 11:23:52
39s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 ’06'07
Not really a manwenselijk dat er over tien jaar een algemeen vormgevingsinstituut
zal zijn. Hoe dat er precies uit moet zien weet ik niet, maar als de
grenzen tussen architectuur en andere onderdelen van de visuele
cultuur nog verder vervagen, zal het moeilijk zijn om de huidige
situatie in stand te houden.
'Maar goed, ik heb ook geroepen dat Nederland volgens mij over 25
jaar niet meer bestaat en een moerasregio van Europa is geworden.
Daar ben ik dan nog vrij optimistisch over.'
Als Nederland zijn imago van toonaangevende ontwerpers wil
behouden, dan moeten we vooral blijven doen waar we goed in
zijn. 'Mensen vragen mij vaak of Dutch Design intussen niet over
is. Het zou best over kunnen zijn, misschien is er over vijf jaar geen
Dutch Design meer hier in Nederland, maar alleen nog maar in de
rest van de wereld.
'Ik denk dat Nederland er goed aan zou doen om de kracht van
de Nederlandse architectuur, die historisch is opgebouwd, uit te
buiten. Aan de ene kant heb je de technische achtergrond zoals in
de waterhuishouding, en daarnaast ligt de kracht van Nederland
in de sociale woningbouw en in wat nu seniorenwoningen heten.
Maar veel belangrijker is de experimentele houding van Nederland,
ook in economische zin. Nederland moet doen waar dit land het
beste in is en dan heb je het over het conceptuele, de traditie van
ruimtelijke ordening en stedenbouw en het omgaan met een
kunstmatig landschap.'
Aaron Betsky heeft nooit les gegeven in Delft. Eén keer begeleidde
hij een afstudeerproject. Over de positie van bouwkunde als
architectuuropleiding heeft hij zijn bedenkingen. 'Ik denk dat
Delft een aantal problemen heeft. Een groot deel van de beste
architecten komt zelf uit Delft, maar slechts enkelen geven er
les. Wanneer architectuurscholen er niet in slagen om de meest
vernieuwende en experimentele mensen binnen te halen en
volzitten met docenten die er al heel lang lesgeven, roesten zij
volgens mij vast. Dat is geen ingewikkeld proces, dat is gewoon iets
mechanisch.
'Ik was erg blij toen ik hoorde dat Wytze Patijn decaan werd. Ik hoor
van verschillende kanten dat hij met interessante projecten bezig is.'
De voorbeelden van goede architectuuropleidingen liggen nog
steeds in de VS. ‘Misschien is het onderdeel van mijn achtergrond,
maar ik ben nog steeds een bewonderaar van het Amerikaanse
model zoals je dat terugziet in de Ivy League, waarin je vrije,
kleine scholen hebt naast een centrale faculteit. Daar heb je een
voortdurende inloop van interessante mensen die van buiten
komen en die daar lesgeven. 'In mijn ogen zijn plekken als Yale,
Harvard, Columbia en Princeton nog steeds de beste scholen.
Probleem is natuurlijk dat je daar ook wel voor betaalt. En de meer
experimentele scholen als Sci-Arc en AA hebben natuurlijk ook
wel wat. In Europa heeft het Royal College of Art een interessant
programma, en Wenen natuurlijk – maar dat is een beetje teveel
het atelier model, waar je een soort slaaf van Wolf Prix bent – en
natuurlijk de ETH in Zurich.'
Een van de dingen waar Betsky zijn bedenkingen over heeft is de
integratie van praktijkervaring in het onderwijs. ‘Praktijkervaring
tijdens de studie vind ik de grootste onzin, maar misschien mag
ik het niet zeggen omdat ik zelf een gefaald architect ben. Praktijk
leer je in de praktijk. Ik heb bijna alles wat ik op school geleerd
heb over de praktijk meteen weer losgelaten. Toen ik bij Gehry
ging werken, kwamen daar ook mensen met praktijkervaring. Die
konden natuurlijk allemaal dingen die ik niet kon, maar daar bleef
het bij. Ik had die vaardigheden niet, maar ik wist meer over het
organiseren van projecten en kon conceptueel denken. Daarom zat
ik al heel snel veel interessantere dingen te doen dan mensen die
alleen maar tekenden. Je kunt mensen leren heel goed te tekenen,
maar dat kunnen ze in de Filippijnen natuurlijk ook. Daar zit weinig
added value in. Als je echt een goede opleiding wil hebben en het
onderwijs en de cultuur van Nederland wil benutten, dan kan je je
beter op de conceptuele laag richten.
'En dan het idee van architectuur als wetenschap… Architectuur
is een cultureel product. Dat is het probleem van een bouwkunde
opleiding als onderdeel van een technische universiteit. Bouwen
is een technische opgave en een maatschappelijk proces, maar de
manier waarop architecten daar vorm aan geven is een culturele
taak. Net als de taak die schrijvers, filmmakers en politici hebben.'
New Haven, Elliott Erwitt - uit de collectie van Cincinnati Art Museum
p38-p41 algemeen 01.indd 39 18-10-2006 11:23:53
40 pantheon 1 ’06’07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
WagamamaDe cultuur van een land strekt verder dan het visuele aspect zoals
dat wordt vertolkt door de verschillende ontwerpdisciplines. 'Als ik
heel ouderwets mag zijn, zou ik zeggen dat Het Bureau van Voskuil
het boek is dat mij het meest heeft geleerd over de Nederlandse
architectuur. Op dit moment lees ik The Box van Mark Levinson,
over de geschiedenis van de container en hoe die de wereld heeft
veranderd. Vanuit zo’n onderwerp nadenken over de bredere
cultuur waarin je woont, is heel belangrijk.' 2 3
Zijn voorbeelden in de architectuur zijn drie beroemde bureau's.
'De meest interessante gebouwen en experimenten komen
waarschijnlijk van Frank Gehry, OMA en Herzog & de Meuron.
Dat is een vrij makkelijke keus. In Amerika is vorig weekend
de documentaire Sketches of Frank Gehry van Sydney Pollack
uitgezonden op televisie. Toen ik afgelopen week daar was, vroeg
iedereen: heb je de Frank Gehry-documentaire gezien? Iedere leek
ziet hem in Amerika nu als dè architect.' 4
Frank Gehry geniet in Nederland minder bekendheid. Hij heeft hier
minder invloed dan in Amerika. Nederland wordt volgens Betsky
gedomineerd door dataspelletjes. 'Men speelt tegenwoordig met
grafieken en datamiddelen en maakt daar grafische representaties
van. Het zijn dataspelletjes. Dat is nog altijd het gevolg van Bruce
Mau’s Massive Change tentoonstelling en het werk van OMA, maar
het komt ook voort uit het tijdschrift Colors van Benetton. Colors
had een sterke sociale agenda en begon vanuit het idee dat je met
krachtige grafieken, getallen en cijfers op een symbolische manier
dingen kan weergeven. Dat heeft nog steeds veel invloed. Het is nu
pas echt losgebarsten op architectuurscholen, je komt er gewoon
niet onderuit.' 5 6
Betsky opende de tentoonstelling van het NAi op de biënnale van
Venetië. Het thema van de biënnale is Cities, Architecture and Society.
Ook in Venetië zijn de dataspelletjes terug te vinden.
'Mijn man noemde het de laserprint-biënnale: veel geprinte,
schreeuwende beelden en details. Er zaten wel een paar
interessante dingen bij. Het Italiaanse paviljoen had een centrale
tentoonstelling waarin de moderne stad werd verbeeld, een beetje
analoog aan wat wij hier nu doen met Spectaculair City. Het in kaart
brengen van de Arabische golf door AMO was waarschijnlijk een
van de interessantere dingen die ik hen heb zien doen. Ik vind het
moeilijk om zonder enige afstand te zeggen dat het helemaal niets
is dit jaar.'
Rotterdam heeft 2007 uitgeroepen tot het jaar van de architectuur
en organiseert in mei de derde architectuurbiënnale met het thema
Power, producing the contemporary city. Het onderwerp schijnt voort
te borduren op het thema van de biënnale in Venetië. 'Waarom
er hier in Rotterdam nu een biënnale moet komen die daar weer
op reageert - als je het me nu vraagt, weet ik niet wat je daarmee
bereikt. De biënnale zou zich het beste kunnen presenteren als
een internationaal discussieplatform, want met het geld dat ze
hebben, zouden ze de beste mensen van de wereld kunnen laten
invliegen. Dat is het eigenlijk al, maar nu wordt het aangekleed
met tentoonstellingen. Het maken van tentoonstellingen over
architectuur blijft hoe dan ook een dubieuze bezigheid. Ik weet ook
nooit zeker of wij bij het NAi daar iets mee bereiken.'
Enkele jaren geleden zou Betsky zelf een biennale verzorgen,
maar dat is er toen niet van gekomen. Voor een volgende biennale
heeft hij wel nog een onderwerp in gedachten dat volgens hem
de moeite waard is om onder de aandacht te worden gebracht:
'Samen met een paar andere mensen heb ik voorgesteld om een
biënnale te organiseren over Modernisme, beschouwd als het
uitdrukken van de moderne wereld waar wij in leven. Rotterdam is
natuurlijk een modernistische stad en Nederland is een land dat het
modernisme heeft gebruikt; niet alleen in de hoge cultuur maar in
veel meer aspecten, van de Hema tot de Belastingsdienst. Het lijkt
me geweldig om juist in een stad als Rotterdam een echt intensief
debat te hebben over het verleden, heden en de toekomst van het
modernisme. Niet over ‘de stad’. De stad is misschien inderdaad over.'
Ze overwogen nog om zelf ergens een stuk grond te kopen en
een huis te ontwerpen, maar afgelopen maand hebben Betsky en
zijn man toch gewoon een huis gekocht in Cincinnati. De drang
tot ontwerpen blijft aanwezig, maar voorlopig blijft het bij het
tekenen van een nieuwe atelierruimte. 'Het komende jaar zal je niet
zoveel van me horen uit Cincinnati. Het probleem is dat de eerst
volgende tentoonstelling waarop ik echt mijn stempel kan drukken
pas ergens eind 2008 zal zijn.' Wel is hij bezig aan een nieuw boek.
'Het had afgelopen zomer af moeten zijn, maar na de eerste drie
hoofdstukken vond mijn redacteur dat het de andere kant op
moest. Eerst even verhuizen. '
Waar gaat het boek over? 'Modernisme.' //
> 1. http://www.sfmoma.org/exhibitions/exhib_detail/98_exhib_do_normal.html, 13 oktober 2006> 2. J.J. Voskuil, Het Bureau, Uitgeverij Van Oorschot, 1996, Amsterdam. ISBN 9028240012> 3. Levindon, Marc, The Box: how the shipping container made the world smaller and the world economy bigger, Princeton University Press, 2006, Princeton. ISBN 0-691-12324-1> 4. Sydney Pollack, Sketches of Frank Gehry, Sony Pictures Classics, 2006> 5. Bruce Mau, Massive Change, The Future of Global Design, Phaidon, 2004, London. ISBN 0-7148-4401-2> 6. http://www.colorsmagazine.com/index.php, 13 oktober 2006> Aaron Betsky, False Flat: Why Dutch Design is so Good, Phaidon, 2004, London. ISBN 0-7148-4069- 6.> Cincinnati Art Museum: http://www.cincinnatiartmuseum.org/> Architectuur Biennale Venetie 2006: http://www.labiennale.org/en/architecture/> Architectuur Biennale Rotterdam 2007: http://www.biennalerotterdam.nl/bien-nale2007/index.html
p38-p41 algemeen 01.indd 40 18-10-2006 11:23:54
41s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 ’06'07
Wagamama
�����������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������
������������������
���������������������������������������������
�����������������������������������������
Een willekeur van landen waar deze restaurants gevestigd zijn. Bij
Wagamama spreekt men engels en komt het eten uit de Japanse
keuken. Japanse of Chinese fusion is uiteraard helemaal in, niet
alleen in zakengebieden, maar ook in het centrum van Amsterdam.
De Wagamama is de belichaming van de onpersoonlijke sfeer die
op WTC-zuid hangt.
Daar waar iedereen er uit ziet als een directeur maar vooral zich ook
zo gedraagt. Deze, veelal medewerkers uit de commerciële wereld,
hebben het zogenaamd druk, maar willen wel hip eten.
Daarom geniet Wagamama, door haar populariteit, een zekere
reputatie om als nummer behandeld te worden, ongeacht driedelig
pak en dito gedrag. Bij binnenkomst wacht men bij het briljante
bordje waarop staat: "Wait here till you are seated". Vrij vertaald:
Wacht hier totdat je neergezet wordt. Hier krijg je vijf minuten na
bestelling een kom voor je neus, uiteraard liggen de stokjes al op
tafel. Dat scheelt namelijk tijd. Dertig minuten later en 15 euro
lichter vraag ik me nog steeds af hoe ik nu eigenlijk officieel met
stokjes moet eten. Aan mijn medegasten te zien is er sowieso geen
etiquette voor. Ten minste niet in Amsterdam.
Bij the Mansion, club van Johnny de Mol waar ook veel B-
soapsterretjes te vinden zijn, weten ze het nog bonter te maken.
De inrichting van het oude herenhuis doet denken aan Jean
Nouvell's the Hotel in Luzern. Dat wil zeggen grote hedendaagse
schilderijen in de vorm van glaspanelen boven je en naast je. Waar
de zakenmannen verruild zijn voor patserige mannen die nog liever
met bestek eten dan met stokjes, maar omdat hun blonde vriendin
nu eenmaal hip wil doen de stokjes schuchter te hand nemen. Ik
ben op zoek gegaan naar hippe restaurants, waar nog niet met
stokjes wordt gegeten. Laatst dacht ik met cafe Bep een goede
kandidaat te hebben. Klinkt als een bruin kroegje. Niets is echter
minder waar. Want ook in cafe Bep is de inrichting hip, net zoals
in de Supperclub, en eet je met stokjes. We kunnen niet onder de
globalisering van de Japanse en Chinese keuken heen, want het is
nu eenmaal hip en multi-mooi. //
Abram de Boer
From the UK to Auckland there’s this restaurant called:
p38-p41 algemeen 01.indd 41 18-10-2006 11:23:56
42 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
NAi goes south
Op zaterdag twee september opende het NAi een dependance in
Maastricht. Oh nee, geen dependance - een volwaardige tweede
vestiging, natuurlijk. Dat werd alle aanwezigen voornamelijk op het
hart gedrukt door de plaatselijke politici, zoals de wethouder voor
Cultuur Jean Jacobs en gedeputeerde Odile Wolfs.
Old Faces – de officiële opening
Aaron Betsky, Jo Coenen, Saskia van Stein, Hans Ibelings, Wiel
Arets, Bjarne Mastenbroek, Maria van der Hoeven (VROM) - veel old
faces dus. En natuurlijk was er het geld, in de vorm van Vesteda's
directievoorzitter Huub Smeets. Smeets was een van de drijvende
krachten achter de herontwikkeling van het Céramique terrein
en is al jaren sponsor van het NAi in Rotterdam. Smeets en Betsky
kwamen voor het eerst met elkaar in contact toen Betsky bij Vesteda
kwam klagen over gebreken in zijn toenmalige appartement
(Hoge Heeren, Rotterdam). De leegstand van een van de oude
fabriekshallen op het terrein van de voormalige aardewerkfabriek
was voor Smeets aanleiding om Betsky over te halen een satelliet
van het NAi in Maastricht te beginnen.
Limburgse vlaaien, Belgische bonbons en een begeleidend drankje; het NAi in Maastricht opent zijn deuren. pantheon// was bij deze enorme culturele happening en doet verslag.
Anselm van SintfietAlexandra Sonnemans
Gezien de overweldigende belangstelling en de beperkte ruimte in
het NAi Maastricht, werd de officiële openingshandeling verricht in
het door Jo Coenen ontworpen Centre Céramique.
De Wiebengahal
In 1991 kreeg het gebouw waarin het NAi Maastricht gevestigd is de
status van Industrieel Monument. Het is namelijk een van de eerste
gebouwen in Nederland met een betonnen schaaldak. Constructeur
Jan Gerko Wiebenga is bekend door zijn betrokkenheid bij het
realiseren van onder andere de Van Nelle Fabriek in Rotterdam,
het Sophia Ziekenhuis in Zwolle en Sanatorium Zonnestraal in
Hilversum. De Wiebengahal is maar een klein deel van een complex
van gebouwen dat in 1913 werd opgeleverd en waaraan tot 1956
werd bij- en aangebouwd.
Het gebouw bestaat uit drie verdiepingen en een prachtige zolder
onder het indrukwekkende betonnen schaaldak.
Het NAi Maastricht beslaat ongeveer driekwart van de begane
grond (de Kolommenzaal) en de gehele zolder (Bogenzaal), in
totaal 1400 m2. De rest van het gebouw wordt gevuld met Vesteda’s
'woongalerie' op de begane grond, kantoren van Vesteda op de
eerste verdieping en Stichting Restauratie Atelier Limburg op de
tweede verdieping.
Meest opmerkelijk is de ingang. Te verwachten is dat de ingang
van het NAi Maastricht aan hetzelfde plein zou liggen als de ingang
van het naastgelegen Bonnefanten museum. Vreemd genoeg is
de ingang gerealiseerd aan de andere kant van de fabriekshal.
De ingang van de woongalerie is wel nabij het Bonnefanten.
Aantrekkelijk voor Vesteda, naar onze mening geen logische keuze.
New Faces in European Architecture
In de tentoonstelling komen vijf 'jonge' architecten uit Noordwest
Europa aan bod naar aanleiding van de thema's 'vorm', 'ruimte',
'beeld' en 'gestalte'. De bureaus zijn jong en dynamisch, heel
dynamisch. Zo bleek het bureau PLOT uit Denemarken door
'creatieve' onenigheid niet meer te bestaan, en waren er twee
bureaus, namelijk BIG en JDS. Vooral BIG trok de aandacht met veel
maquettes van zowel het proces als het eindbeeld.
SeArch liet voornamelijk bekend werk zien. Aardig was wel de
manier waarop de projecten waren gerangschikt. Op een groot
oplopend 'meubel' stonden maquettes ten opzichte van elkaar
op verschillende hoogtes gemeten naar het NAP waarop ze
gerealiseerd zijn. Zo staat de synagoge in Amsterdam op NAP 0
meter, het Posbank Paviljoen op 87 meter +NAP en de ambassade in presentatie BIG, Denemarken, Kolommenzaal NAi Maastricht
p42-p48 algemeen 02.indd 42 18-10-2006 11:32:53
43s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Ethiopië op meer dan 3000 meter +NAP.
De in Berlijn gevestigde Jurgen Mayer is zeker een architect waar
we internationaal meer van gaan horen. Zijn bekendste gebouwde
werk is het stadhuis in Ostfildern uit 2002. Ook op de schaal van de
stad manifesteert hij zich, onder andere met een project in Sevilla,
waar op een archeologische vindplaats commercie en ontspanning
samen een nieuw centrum voor de stad moeten vormen. Door slim
geplaatste stalen 'paddenstoelen' springt Mayer zorgvuldig om
met de beperkingen van de vindplaats en de eisen die het drukke
programma met zich meebrengt.
Van Cuypers tot Coenen
Deze tentoonstelling toont het verloop van 250 jaar
architectonische cultuur in Zuid Limburg. Hoofdrolspelers in deze
tentoonstelling zijn natuurlijk het glooiende Limburgse landschap
met witte boerderijen, oude dorpen en steden. Dit alles vanouds
vervaardigd in lokale materialen, zoals zandsteen, mergel en
baksteen. Om met Arets en Coenen te spreken, respect voor
historische continuïteit, een klassiek vormgevoel en een sensuele
gevoeligheid voor materialen.
De confrontatie tussen traditie en vernieuwing blijkt geen
veldslag te zijn geweest. Ondanks de verschillende heftige
golven van modernisering die Limburg hebben overspoeld. Grote
ontwikkelingen waren: de aanleg van vestingwerken in de 17e en
18e eeuw, de Industriële Revolutie die van Maastricht na 1850 de
grootste Nederlandse industriestad maakte, de mijnindustrie en de
postmoderne kenniseconomie.
Het is opmerkelijk om te zien dat er in de loop van 250 jaar de
eigenheid van de Limburgse bouwcultuur bewaard is gebleven. Een
van de aspecten van deze bouwcultuur is een defensief karakter
> persbericht Maastricht krijgt museum voor architectuur NAi Maastricht 26 juni 2006> meer informatie is te vinden op www.naimaastricht.nl
dat zeker naar voren komt in de typologie van de Limburgse
hoeve. Deze boerderij is gesitueerd om een binnenhof en staat dus
eigenlijk met de rug naar mogelijke indringers.
Eenmaal door het 'heuvellandschap' van foto’s heen gelopen
kom je als bezoeker bij een aantal panelen over de 'grootheden'
die Limburg heeft voort gebracht. Werk van Pierre Cuypers, Frits
Peutz, Jos Klijnen en Jo Coenen laat zien hoe deze architecten elk
op een eigen manier een brug proberen te slaan tussen traditie en
vernieuwing.
Deze tentoonstelling bevindt zich in de Bogenzaal, onder het
betonnen schaaldak. Een imposante omgeving, maar misschien wel
iets te imposant. De fraaie lichtinval via de kappen in het betonnen
schaaldak en de drukke opstelling van de vele foto's zorgen er
samen voor dat de individuele foto's niet meer opvallen.
(Eu)regionale synergie
Het NAi kan een stimulans zijn om de in de regio aanwezige
architectuurcentra mee te laten liften op de gecreëerde
aandachtsgolf voor het vakgebied. Synergie is het sleutelwoord,
volgens het architectuurcentrum Vituvianium uit Heerlen.
Het NAi Maastricht kan een volwaardige tweede vestiging van
het NAi worden. Het is raadzaam om de blik dan wel op de
Eurregio Maas-Rijn te richten. Met vier miljoen inwoners uit drie
landen is deze doelgroep misschien nog wel interessanter dan de
Randstedelijke doelgroep die naar Rotterdam komt. //
Van Cuypers tot Coenen, Architectuur en landschap van Zuid-Limburg 1750-2050, Bogenzaal NAi Maastricht
p42-p48 algemeen 02.indd 43 18-10-2006 11:32:55
44 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
What's it like to be… an urbanist Atelier Zuidvleugel is a an atelier located in a governmental
environment. It explores the conditions of amongst others the
spatial planning of the Southwing of the Dutch Randstad. It does
this for the period 2010 until 2030 in particular. The scale on which
it operates is regional, it deals with making regional designs. This
bureau is semi-governmental due to the input of an external, non-
governmental party. This is Paul Gerretsen, urban designer with
Maxwan. The bureau is an experiment of the province and has a
limited lifespan of two years.
This podium function is very important, because it used to be
missing. Even with the best intentions, there was no easy way for
the various urban designers of the different cities to communicate.
This also has been acknowledged by professor Joost Schrijnen of
the faculty of architecture of the TU Delft. Before there was too
little connection between the different projects in the Southwing
of the Randstad but now the atelier functions bottom-up for the
municipalities in the southern Randstad. The meeting place also
serves to find a common basis for urban projects. Meeting each
other is also a chance for urbanists to exchange experience, ideas
and information.
Furthermore there are three other important functions that Atelier
Zuidvleugel has. The first of these three is to do projects by order
of the parties in the Zuidvleugel. This is a way to deal with actual
problems, questions coming from the actors in the area. This
also creates tension between the problem and the solution. The
clients may not always agree. The next important function is that
of “vindplaats”. A place for discussion and to store information
and opinions. These opinions are based on the analyses Atelier
Zuidvleugel has carried out in the past.
The final function of the bureau is a result of the changing role
of the province of Zuid-Holland. The primary role of the provine
was testing designs, this balance has now shifted towards a more
designing province. This is a reason for the bureau to be located
in the house of the province of Zuid-Holland. To this has to be
added that the Atelier does not make policy for the province, it’s
most important function is to bring ideas and create a place for
discussion.
Stedenbaan
One of these ideas is the project for the Stedenbaan. It is a high-
frequency system of trains functioning as a metro system on
existing tracks. This possibility will arrive in the future because there
will be spare capacity due to the new high speed train coming
Pieter van der Kooij
into use. To make this feasible, development of the areas around
stations is needed. The people who will live near the stations will be
able to depend on the system, thus making it feasible. The bureau’s
investigation was a spatial exploration of the areas around the
stations in order to find what program could be placed. Without
boosting these areas the train won’t be able to go. For this several
typologies of development have been researched and based on
these, a series of strategic recommendations have been done for
use on different scale levels.
What will be your profession after you finish your studies? What is it like to get a job? Not everybody will work in a firm as an architect… What are other places one could work? In this second episode Pieter van der Kooij will explore the work of an urban designer. For this he visited Atelier Zuidvleugel in Den Haag.
Project 'Stedenbaan'
Tussenruimte
A current project the Atelier is working on is the “Tussenruimte”.
This describes the areas between Rotterdam and Den Haag that
are not urbanized and free of buildings. This area is confronted by a
paradox: inhabitants of the city feel the countryside is disappearing,
but it is due to urban pressure that this is the case. At this moment
there is no new program for this space. A new form of use should
be found to be of extra value to the Southwing. The low quality
of this area today is one of the reasons of the lagging economic
development of the Southwing. The laboratory project of the Atelier
will look for this new form of usage, based on different aspects.
p42-p48 algemeen 02.indd 44 18-10-2006 11:32:55
45s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Most important is to explore the relationship between the city and
the countryside; they should be an integral part of the city, creating
an extra value. Also important is to solve one of Holland’s main
problems: water storage. The combining of several demands is what
is distinctive for the Atelier.
The aim is also to offer an impulse to local, regional and provincial
plans, without controlling the policy. One way this is done is by
working on the content of projects, but on a daily basis this can be
much more varied. One day there can be ten people in the office,
the other only one. The exchange is almost continuous, on the
day of visiting for instance, a workshop took place. This happens
quite a lot which can make working there quite chaotic, but also
interesting. There is a line structure but in reality there is a lot of
space to communicate on the same level, every one’s ideas and
voice are of equal importance. This requires a special employee to
organize this all. His function is to bring all these people together, to
build up a database of people who could be of interest. Others can
bring interesting new knowledge to those working in the bureau
and in that way stimulate new ideas. In this case one can think of
people in the academic circle – for instance from our university,
but also the Erasmus in Rotterdam- or designers from the region.
Urbanists from The Hague, Rotterdam and the province. This can go
via personal networks or contacts, but also just by coincidence. An
example could be an interesting design that gets noticed, on basis
of which someone can be invited.
One thing that has to be underlined is that the existence of the
Atelier Zuidvleugel is very temporary. This has an advantage that
different people with different quantities experiences could be
attracted. This makes the office very interesting. Downside of this
short life span is that people will have to change their job in a
year. The next step, the step to go on will first have to be made by
the province. Continuance is expected, but probably it will be in a
different form.
Concluding on this, I think I can say that this is a very interesting
place to work. And not because they make interesting images, but
because they bring content. They explore and communicate with
the actors in the field. Although the bureau may be somewhat in
a niche, it is what I would expect of working as an urban designer.
Finding the solutions to real problems, but also have the space to
come up with interesting visions.
This is how I hope it will be to work as an urbanist, but perhaps it
will take another look into professional life to get a more complete
image. //
> interview Jelte Boeijinga Atelier Zuidvleugel> werkprogramma Atelier Zuidvleugel #003> More information on www.atelierzuidvleugel.nl> Image Stedenbaan: atelierzuidvleugel.nl> Image Tussenruimte: Werkprogramma #003 Atelier Zuidvleugel
Randstad, 1850
Randstad, 2010
p42-p48 algemeen 02.indd 45 18-10-2006 11:32:58
46 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
Al día siguente - MACBA
p42-p48 algemeen 02.indd 46 18-10-2006 11:33:06
47s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n pantheon 1 '06'07
Al día siguente - MACBA
Snakkend naar verkoeling lijkt MACBA een grote ijsschots waarvan één likje al genoeg zou zijn. Het smaakt ergens naar, en misschien juist wel naar meer.
Sara van der Ploeg
Studenten zitten hier, omdat ze zich bevinden bij el Museu d'Art
Contemporani Barcelona (MACBA). Studenten zitten hier, omdat
de Ramblas niet voor iedereen leuk is. Studenten zitten, omdat het
heet is in Spanje. En misschien werkt Richard Meiers ijsblok daarom
wel zo verfrissend.
In het hart van de oude stad en naast het alom bekende grid is in
1995 een stukje wittigheid gerezen.
El Raval, een wijk in het oude gedeelte van Barcelona, die zijn
identiteit in eerste instantie ontleent aan het immense veertiende
eeuwse Casa de la Caritat1, en wat zich nu als wijk een cultureel
centrum mag noemen. De bijzonderheid van het plaatsen van een
urban villa in de publieke ruimte met een grote complexiteit van
stedelijk weefsel wordt bevestigd.
Why I am so white
Al dwalend door el Raval, lijkt het plaatsen van een wit gebouw in
deze omstandigheden extreem. Door de smalle straten met weinig
licht, en af en toe een zijstraat, merk je dat je de zwerm toeristen
ontvlucht bent.
Kleine kruideniers, matrassen uit ramen, kwetterende parkieten en
stinkende containers. Eén blik opzij en je waant je in een duidelijk
andere wereld. Of gewoon weer thuis, in Den Haag. Daar staat er
ook zo eentje. Het kan niemand ontgaan zijn dat wat Richard Meier
ook maakt, het blijft wit.
Bij het ontvangen van de Pritzker-prijs in 1984 legde Meier uit
waarom hij zo enthousiast was over deze non-kleur: 'De witheid
van wit is nooit alleen maar wit; het wordt vrijwel constant
getransformeerd door licht en dat wat verandert de hemel, de
wolken, de zon en de maan.'2
Nog meer poëzie van deze laat-modernist: 'De ene dag is grijs,
somber verdrietig, de andere dag helder en zonnig. De witheid van
mijn architectuur helpt ons de verschillen in licht te ontvangen, wat
alles van onze gemoedstanden beïnvloedt tot en met de kleuren
van de natuur. De witheid helpt de vormen te articuleren, op de
helderste wijze.'3
Zelf denkt Meier nu trouwens dat de beste gebouwen in New York
zwart zijn. ‘Misschien zullen ze niet wit zijn, maar: there will be some
whiteness about them.’ 3Ze hebben een presentie en dat heeft alles
te maken met New York als stad. Voor Barcelona, Meiers inziens, is
wegens het licht dat de Mediterreaanse zee brengt, een wit gebouw
passend...
Pedestrian plaza
De locatie voor het museum heeft Richard Meier zelf mogen
uitzoeken. Er was geen prijsvraag uitgeschreven. Burgemeester
Pasquall Maragall had hetzelfde witte gevoel en vroeg Meier om
met hem een stadswandeling te maken. Meier kwam snel tot de
conclusie dat in el Raval het museum deel van het straatleven uit
kon maken.
Niet meedoen aan de riedel van speciale bussen, waar je op en af
kan hoppen van de Sagrada Familia tot Parc Guell, maar een plek
creëren voor kinderen die daar kunnen ballen, een plek een beetje
intiemer.
Omdat in dit deel van Barcelona de straat al vol stond met auto’s en
er geen plek was voor publieke ruimten, had hij voor el Raval een
visie van een ‘pedestrian plaza’, en kon zo het te bouwen museum
omvormen tot ingrijpend element.
Hij zag MACBA als een Centre Pompidou op kleinere schaal. Zoals
Marais in Parijs uitgroeide van een verwaarloosd gebied tot een
gebied met gewilde woningen, zo wou hij op dezelfde manier dit
gebied een injectie geven. Bepaalde gebouwen werden gesloopt,
en in ruil kwam een plein met een museum, uitgaande van de
stedelijke situatie en de ideologische gelaagdheid.
De stedenbouwkundige opzet is in zijn beoging ronduit geslaagd.
Het plein zit vol met skaters, bejaarden en jonge gezinnen. Niet
alleen van het plein wordt dankbaar gebruik gemaakt, ook het
gebouw is voor een deel een prachtig vlak tennismuurtje. Ik heb
nog nooit in Nederland iemand zien tennissen tegen Richards
gemeentehuis. Dit zegt naast gebruik toch ook wat over karakter.
Contemporary
Hoewel de hoogte van het gebouw gebonden was aan de
omringende bebouwing, was het programma voor MACBA vrijwel
vrij. Voor contemporary art leek het Meier geschikt om verschillende
galerijen te maken, liever dan repetitieve ruimtes.
Om MACBA als plan te kunnen begrijpen, is het goed stil te staan
bij de interesse van Meier voor het purisme van Le Corbusier.
Villa Savoye vormt een startpunt voor dit complexe grondplan,
hier gecombineerd met fragmenten van afbeeldingen, die zich
hier ideologische wijs dichter bevinden bij Hejduk (the wall), en
daarnaast de verschijnende relatie tussen rechtlijnigheid en de
cirkelvorm, op een samenhangende manier gematerialiseerd in de
opbouw.4
Helemaal geen sprake van een eigen contemporary structuur dus.
Maar Richard meent dan ook dat als een idee van plaats slechts
relevant is voor vijftien minuten, het idee erachter geen oprecht
werk is in de naam van architectuur. //
> 1. Capitool gidsen, spanje – Van Reemst uitgeverij 2003> 2. Architecten van nu; Van Wiel Arets tot Peter Zumthor – Kester Rat-tenbury Robert Bevan Kieran Long, Atrium> 3. GA Documents Richard Meier – a.d.a. Edita Tokyo 1997> 4. Richard Meier, Obras y proyectos, Silvio Cassarà, editorial Gustavo Gili, s.a. 1997
p42-p48 algemeen 02.indd 47 18-10-2006 11:33:14
48 pantheon 1 '06'07 s t y l o s / / C h i n a / / a l g e m e e n
LiberoBeijing Bicycle
Within the context of the huge metropolitan Beijing, Beijing
Bicycle’s plotline is actually based on meetings of the spontaneous
events within the extreme city. How the perception and desire of
two different boys is related to the city is marvellous represented.
These two boys are nothing like each other according to their
background. Guei, is a boy from the countryside and has the desire
to get embedded in the metropolitan society, in contrast to the
other more metropolitan citizen boy (Jian).
This contrast generates not only a tension in the movie between
the personages themselves and their characters, but is moreover
an issue of the capitalistic environment which exists in the
contemporary Metropolis. The hardworking Guei depends on his
bicycle. For both boys, the object of the bicycle itself becomes a
matter of surviving in the demanding society of Beijing. The bicycle,
within the capitalistic system, becomes a symbol of materialism and
is therefore the subject of the movie.
The film can be interpreted as a comment on the extreme situations
of dense areas like Beijing. But it also represents, in my opinion,
a certain liberal, democratic and money-driven environment in
which liberty is desirable through the huge public domain of the
city. The coincidental meetings are marvellous moments within the
storyline of the movie. Also the settings of the urban landscape are
represented well due to the events that take place. After all, a movie
worth seeing when you are interested in the different perceptions of
the daily live of different kind of citizens in an interesting context. //
> Beijing Bicycle (2001) (Originele titel: Shiqi sui de dan che)Regisseur: Xiaoshuai Wang ChinaActeurs: Lin Cui, Bin Li, Xun Zhou, e.a.
Brakin
Een groep onderzoekers aan de Jan van Eyck Academie
bestudeerde onder leiding van Wim Cuyvers de publieke ruimten
van Brazzaville en Kinshasa, twee hoofdsteden die enkel door de
rivier Congo van elkaar worden gescheiden. Onder het motto
“visualizing the visible” besloten ze Brazzaville en Kinshasa te
benaderen als één stad: Brakin.
De onderzoekers bestudeerden uiteenlopende fenomenen zoals
de diamanthandel, de aanwezigheid van de VN in het gebied,
de Congo zelf, straatkinderen, reclame voor mobiele telefonie,
straathandel, rotondes, onenigheid over landseigendom, publieke
ruimten en de overblijfselen van huisvestingsprojecten. Al deze
fenomenen worden beschouwd als visuele indicators die het
mogelijk maken het stedelijk gebied te lezen.
Ieder onderzoek presenteert zich verschillend. Zo wordt een
inventaris van de aanwezige VN-gerelateerde instanties vergezeld
van een hele database aan foto’s van de desbetreffende locaties in
de stad en beperkt een onderzoek naar de straathandel in Brakin,
waarbij producten worden verkocht in extreem kleine, betaalbare
porties, gevisualiseerd aan de hand van enkele afbeeldingen.
Maar overal is de vorm van de visualisatie representatief voor het
betreffende onderzoek. De enige constante die alle onderzoeken
op een treffende manier met elkaar verbindt en terugbrengt tot
de essentie is de manier waarop ieder onderzoeksgebied vertaald
wordt naar een kaart.
Brakin opent met een samenvatting in de vorm van alle aanwezige
kaarten. Iedere pagina bevat een nieuwe kaart en presenteert
één specifiek onderzoek. Om het frame van de kaarten te kunnen
definiëren moest er worden besloten waar de grenzen van
Brakin lagen. Om deze vraag te omzeilen geeft elke kaart enkel
het onderzoeksgebied weer van het betreffende onderzoek. Zo
ontstaan er kaarten die enkel aan het onderzoek zelf refereren,
zonder daarbij gebruik te maken van een ondergrond. Het
resultaat is een reeks witte pagina’s met zwarte stippen of kaders
die aangeven waar straatkinderen zich ophouden of hoe de
diamanthandel over de stad ligt verspreid. Door de minimale
informatie die iedere afzonderlijke kaart geeft is het eenvoudig de
data met elkaar te vergelijken. In een apart deel voor in het boek is
een verzameling van bestaande landkaarten van Brakin bij elkaar
gevoegd dat als referentie kan dienen. De bijdragen die vooral
bestaan uit een verzameling aan data zijn in het boek gescheiden
van de essays.
De vorm van het boek refereert aan die van een Michelin-gids
en beroept zich duidelijk op een nuchtere, wetenschappelijke
opstelling ten opzichte van de gepresenteerde resultaten. Toch
kan dit niet verhinderen niet dat je je hier en daar afvraagt of je te
maken hebt met een kunstproject of met een onderzoek. Hoewel
de eerste indruk doet vermoeden dat het hier om de zoveelste
publicatie gaat die volledig hangt aan de mooie plaatjes die het
mappen van steden met zich meebrengt, wordt het naarmate je het
boek beter bestudeerd duidelijk dat het hier niet om het zoveelste
mapping-project gaat. Na het lezen van het boek, wat feitelijk
neerkomt op plaatjes kijken en het vergelijken van kaartmateriaal,
heb je werkelijk het gevoel dat je greep hebt op de manier waarop
de stedelijke ruimte zich in Brakin presenteert. //
> Wim Cuyvers e.a., Brakin: Brazzaville – Kinshasa. Visualizing the Visible, Lars Müller Publishers and Jan van Eyck Academie, 2006. ISBN 3-03778-076-2
p42-p48 algemeen 02.indd 48 18-10-2006 11:33:16
Agendatentoonstelling
locatie: ARCAM, Amsterdam9-9 t/m 4-11
info: www.arcam.nl
ARCAM bestaat twintig jaar en viert dit met een expositie waarin het Amsterdam van het oprichtingsjaar 1986 tot leven wordt gebracht.Krantenartikelen, muziek, films, foto’s, maquettes en stadsimpressies voeren de bezoekers terug naar het Amsterdam van 1986.
lezinglocatie: Stroom, Den Haag
8-11info: www.stroom.nl
Naar aanleiding van zijn tentoonstelling bij Stroom geeft kunstenaar Calin Dan een lezing over zijn werk en zijn aspiraties. Zijn specifieke benadering van architectuur en stedenbouw komt daarbij uitgebreid aan de orde. Klaske Havik, architect en docente aan de TU Delft, geeft daarop haar reactie.
locatie: Venetië, Italië10-9 t/m 19-11
info: www.labiennale.org/en/architecture/
Dedicated to Cities, architecture and society, this tenth edition focuses on the key factors facing large scale metropolitan areas around the world: from migration to mobility, from social integration to sustainable growth. In particular, it will examine the role of architects in the construction of democratic and sustainable urban communities, and their relationship to good urban governance and lasting social cohesion.
tentoonstellinglocatie: NAi, Rotterdam
23-9 t/m 7-1info: www.nai.nl
Voor ‘De Spectaculaire Stad’ verzamelde het NAi de beste werken van Nederlandse en internationale toonaangevende fotografen en kunstenaars. Zij leggen met hun foto’s de stad niet alleen vast, maar bewerken, manipuleren en (her)construeren ze zelfs. Hiermee gunnen zij ons een blik op iets dat (nog) niet zichtbaar, maar wel latent aanwezig is in onze snelveranderende omgeving: zij houden zich, ieder op eigen wijze, bezig met het fotograferen van de toekomst.
tentoonstelling
tentoonstellinglocatie: NAi, Maastricht
3-9 t/m 14-1info: www.naimaastricht.nl
Van 3 september 2006 tot en met 14 januari 2007 is in de zogenaamde Kolommenzaal ‘New Faces in European Architecture: David Adjaye, Jürgen Mayer H., PLOT=BIG+JDS, SeARCH’ te zien. Elk van deze architecten profileert zich in eigen land en internationaal met opmerkelijke ontwerpen voor zowel woningbouw als culturele utiliteitsbouw en zet daarmee een nieuwe standaard voor architectuur in Europa.
tentoonstellinglocatie: NAi, Maastricht
3-9 t/m 14-1info: www.naimaastricht.nl
Op de derde verdieping, in de Bogenzaal, is de semi-permanente tentoonstelling ‘Van Cuypers tot Coenen - Architectuur en Landschap van Zuid-Limburg 1750-2050’ te zien. Climax van deze presentatie is een serie projecten van Limburgse bouwmeesters die probeerden een brug
tentoonstellinglocatie: NAi, Rotterdam
7-10 t/m 28-1info: www.nai.nl
Over de ruimtelijke ontordening van Nederland. Het rommelige land op de grens van waar stad en agrarisch gebied in elkaar overgaan, weet zich steeds weer te onttrekken aan de gangbare Nederlandse ideeën over ruimtelijke ordening. De tentoonstelling Stad noch land - De ruimtelijke ontordening van Nederland geeft aan de hand van kaarten, tekeningen en foto’s inzicht in de onvoorspelbare manieren waarop
tentoonstellinglocatie: Kunsthal, Rotterdam
7-10 t/m 28-1info: www.kunsthal.nl
Deze tentoonstelling is het eerste grote overzicht sinds 1968 van de beroemde Engelse beeldhouwer Henry Moore (1898-1986). De architectonische aspecten van Moore’s beeld-houwkunst worden in deze tentoonstelling uitgelicht. Ruim 150 werken werpen een nieuw licht werpen op het werk van Moore en de tegenstelling tussen zijn belangstelling voor de natuur en de steeds duidelijker zichtbare architectonische tendens in zijn werk..
tentoonstellinglocatie: Nieuwland erfgoedcentrum, Lelystad
7-10 t/m 28-1info: www.muzeeum.nl
De plannen voor het Markermeer lopen in de honderdvijftig jaar waarin er al over de toekomst van het gebied is gediscussieerd, sterk uiteen.De tentoonstelling in Nieuw Land Erfgoedcentrum geeft met behulp van onder meer unieke kaarten, maquettes, foto- en filmmateriaal en archiefstukken een beeld van de plannen die in de loop der tijd zijn ontwikkeld.
1986
Calin Dan
10th International Architecture Exhibition
De Spectaculaire stad
New Faces in European Architecture
Van Cuypers tot Coenen
Stad noch landrland
Henry Moore, Sculptuur en architectuur
Die grote leegte
kaft_china.indd 3 18-10-2006 10:52:25
kaft_china.indd 4 18-10-2006 10:52:27