4/25/16    

1  

รศ.พญ.ศรเวยง ไพโรจนกล ศนยการณรกษ โรงพยาบาลศรนครนทร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

Heart disease Injuries Cancer AIDS Malaria Tuberculosis Diarrheal disease

2009 1997

2001 1977

1967 1987

Thai Health Profile 2010

•  การกาวกระโดดของเทคโนโลย •  แพทยมความเชยวชาญมากขน •  ผปวยสามารถรอดชวตไดมากขน •  การดผปวยเปนสวนๆตามความ

เชยวชาญของแพทยเฉพาะทาง •  แพทยตองทำทกวถทางทจะชวย

ชวตผปวย •  การเสยชวตคอความลมเหลว

ทางการแพทย •  คาใชจายทเพมขนอยางมหาศาล

•  แพทยไดทำการรกษาเตมความสามารถเทาทเทคโนโลยทมอย ไมมอะไรจะทำใหไดอก

•  แพทยหมดหนาทในการใหการดแลแลว •  ผปวยควรกลบไปดแลตนเอง/เสยชวตทบาน •  ไมควรสญเสยทรพยากรใหแกผหมดหนทางรกษา

การแพทยในปจจบนทสนใจแตมตทางกาย ดแลโดยผเชยวชาญเฉพาะโรคแบบแยกสวน

การขาดความตระหนกในการดแลผปวยระยะสดทาย

4/25/16    

2  

•  เราไมเคยบอกผปวยวา “เราไมมอะไรจะทำใหไดอก” •  “เราจะทำทกอยางเพอชวยใหคณอยอยางม ความหมายทสดในเวลาทเหลอ” •  “เราจะอยกบคณจนกวาเวลานนจะมาถง”

WHO 2005

Life Prolonging Care Palliative/ Hospice Care

D E A T H

Disease Progression

Death

Life closure - preparedness Final hours of life care

Bereavement care

From Frank D. Ferris MD, San Diego; EPEC Course

Palliative Care Bereavement care Curative

Disease discovery

•  ผปวยทเปนโรคทรกษาไมได •  โรคดำเนนมาถงระยะทาย •  มเวลาเหลอไมนาน

•  Advance cancers •  Advance diseases with poor

prognosis: - End-stage heart failure - End-stage lung diseases - End-stage renal failure - End-stage neurological diseases

•  Dementia •  HIV/AIDS

•  ควรพจารณาโดยอาศยการประเมนทางคลนก โรครวม สงคมและปจจยอนๆประกอบดวย เพอใหเหนในภาพรวม •  ถาไมประหลาดใจ ควรเรมดำเนนการวางแผนการดแล เพอใหผปวยมคณภาพชวตทด และเตรยมตวสำหรบการเสอมถอยของโรค

Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.

ผปวยทม advance disease หรอ progressive life limiting condition ทานจะประหลาดใจหรอไมถาผปวยจะเสยชวตในไมกเดอน/สปดาห/วน ขางหนา

4/25/16    

3  

Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011. Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.

Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011. Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.

Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011. Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.

4/25/16    

4  

Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.

นาง ก. อาย 54 ป เปน CA colon มการกระจายของมะเรงไปทตบ มตาเหลองตวเหลอง แพทยแนะนำใหใส stent เพอลดอาการตวเหลอง ผปวยออนเพลย เบออาหารและนำหนกลด

นาย ข. อาย 76 ป เปน DM ม CHF จาก ischemic heart disease หอบเวลาเดน ไดรบการรกษาดวยยาขบปสสวะและยาขยายหลอดเลอดหลายขนาน เขาโรงพยาบาลดวยอาการ CHF 2 ครงในปทผานมา

นาง ค. อาย 81 ป ม CHF, osteoarthritis มอาการหลงลม ม fracture hip จากการหกลมเมอ 3 เดอนกอน เดนไมไดใชรถเขน และตองมผดแลเกอบตลอด

Cancer

Organ failure

Frialty/Dementia

WHO 2005

•  ยอมรบวาความตายเปนมตหนงของชวต •  ไมพยายามเรงหรอยดเยอความตาย •  ปลดเปลองอาการปวดและอาการไมสขสบายตางๆ •  ใหการดแลเพอชวยใหผปวยมชวตอยอยาง

activeทสดเทาทจะเปนไปได จนกวาผปวยจะเสยชวต

•  ประสานการดแลดานจตสงคมและจตวญญาณ •  จดหาระบบการชวยเหลอแกครอบครว •  ใชการทำงานเปนทมเพอตอบสนองตอความ

ตองการของผปวยและครอบครว •  หลกเลยงการรกษาทไมเกดประโยชน

74%  

70%  

70%  

67%  

46%  

47%  

28%  

25%  

Pain

Dyspnea

Constipation

Oral symp.

Cough

Insomnia

Delirium

N/V

Pain   Dyspnea   Cons4pa4on   Oral  symp.   Cough   Insomnia   Delirium   N/V  

ศนยการณรกษ โรงพยาบาลศรนครนทร 2555

4/25/16    

5  

•  การประเมนอยางถถวนและถกตอง

•  การประเมนอยางตอเนอง

•  การทบทวนแผนการรกษาเปนระยะ

Palliative surgery: •  Debulking surgery •  Immobilize fractures •  Bowel obstruction:

resection, bypass, stents, ostomy

•  Spinal decompression & stabilization

Palliative RT: •  Control of bleeding •  Relief of obst: SVC, AW •  Pain control: bone mets •  Shrinkage of tumor

mass: brain metastasis

Treat reversible conditions Symptom management of incurable conditions

Palliative CMTManage anxiety, depression Emergency management

การสญเสยภาพลกษณ

การสญเสย ดานสขภาพ

ความวตกกงวลเรองเศรษฐกจ

กลวความทกขทรมาน

กลวไมรวาจะ เผชญกบอะไร

การสญเสยครอบครวและ

สมบตทกอยางทม

การสญเสย ความเปนอสระ

การพงพงตนเอง

Cicely  Saunders,  1967  

การสญเสย บทบาทหนาท

จตสงคม •  บคลก ลกษณะ •  ความสนใจ งานอดเรก •  ศาสนา •  อาชพ •  ครอบครว •  ความเชอ •  ความสมพนธ

จตวญญาณ •  การคนหาความหมาย

ของชวต/ความตาย •  คณคา •  การใหอภย •  ความรก ความเขาใจ •  ความเชอทางศาสนา

4/25/16    

6  

•  สอนทกษะในการใหการพยาบาลผปวย •  การดแลประคบประคองดานจตใจ •  การจดหาบรการทางการแพทย/การสงตอเครอ

ขาย •  การชวยเหลอดานจตสงคม •  การชวยแกปญหาขอขดแยงตางๆในครอบครว •  Bereavement counseling

•  หอบเจบแนนหนาอก •  ไดรบยา chemotherapy 2

ครง ไมตอบสนอง มภาวะแทรกซอนตดเชอรนแรง ม septic shock

•  ยตการใหเคมบำบด •  หายใจไมออก ไอมาก นอนไม

ได ตองนงหลบ •  ปรกษา palliative care

Symptom control: - MO 20 mg/d - Midazolam 1 mg/h at night 0.5 mg/h day time

- Non-pharm Rx of dyspnea

Advance care planning

Died peacefully 2 months later