phat trien cong nghiep hÔ tr(t dÊt may cÚa viÊt...
TRANSCRIPT
lOAI THUÖNG
PHAT TRIEN CONG NGHIEP HÔ TR(T DÊT MAY CÚA VIÊT NAM■ ■ ■
TRONG BÔICÂNH HÔINHÂP QUÔC TÊ
NHA XUAT BAN CHINH TRI QUOC GIA
MGUYEN> C U Ê U
Bien m uc tren xuät bän phäm cua Thtf v ien Quöc gia Viet Nam
Nguyen Thi Dung HüePhät trien cöng nghiep hö trd det may cüa Viet Nara
trong böi canh höi nhäp quoc te / Nguyin Thi Dung Hue. -H. : Chinh tri quoc gia, 2013. - 300tr. ; 21cm
DTTS ghi: Trtfdng dai hoc Ngoai thUdng. - Thii muc tr. 287-294
1. Det may te 4. Viet Nam
338.409597
334.7 Mä sö: ’
CTQG - 20:3
2. Cöng nghiep hö trö 3. Höi nhäp quö:
- dcl4CTB0134p-CI?
TRUONG DAI HQC NGOAITHUONG TS. NGUYEN TH| DUNG HUÉ
PHÁT TRIEN CÓNG NGHIÉP HÓ TRff DÉT MAY CÚA VIÉT NAM■ ■ ■
TRONG BÓICÁNH HÓINHÁP QUÓC TÉ
NHÁ XUÁT BÁN CHÍNH TRI QUOC GIA - Sl/THÁT HÁ NQI-2013
DANH MUC TU 'VIET TÂT TIÊNG ANH
C hûf viêt tàt
Tieng Anh T ieng V iêt
ASEAN Association of Southeast Asian Nations
Hiêp hôi câc quôc già Dông Nam À
APEC Asia-Pacific Economic Cooperation
Dién dàn Hdp tac Kinh te châu A - Thâi Binh Diidng
AFTA ASEAN Free Trade Area Khu vue Mâu dich Tu do ASEAN
A PO Asian Productivity Organization
Tô chûc Nâng suât châu A
ATC Agreement on Textiles and Clothing
Hiêp dinh vê Hàng Dêt may
CEPT Common Effective Preferential Tariff
Hiêp dinh Thue quan Uu dâi
CMT Cut - Make - Trim Hoat dông gia công hàng xuàt khau
EPA Environmental Protection Agency
Tô chûc Bào vê môi trUdng Mÿ
EU European Union Lien minh châu AuFDI Foreign Direct Investment Dau tu trUc tiêp nUôc
ngoài
5
GATT General Agreement on Tariffs and Trade
Hiep dinh chung ve Thue quan vä Mäu dich
GDP Gross Domestic Product Töng san phäm quöc nöiITMA International Exhibition of
Textile MachineryHöi chö May möc cöng nghiep det may the giöi
JETRO Japan External Trade Organization
Tö chüc Xüc tien mäu dich Nhät Ban
MITI Ministry of International Trade and Industry
Bö Cöng nghiep vä ThUdng mai quöc te
METI Ministry of Economy, Trade and Industry
Bö Kinh te, Thüdng mai vä Cöng nghiep
MNC Multi-nationalCorporation
Cöng ty Da quöc gia
MFN Most Favoured Nation Nguyen täc Toi hue quöcUNIDO United Nations Industrial
Development OrganizationTö chüc Phät trien Cöng nghiep Lien höp quöc
VINATEX Vietnam’s National Textile and Garment Group
Tong Cöng ty Det May Viet Nam
VITAS Vietnam’s Textile & Apparel Association
Hiep höi Det May Viet Nam
WTO World Trade Organization Tö’ chüc ThUdng mai the giöi
6
L 01NHÁ XUflT BflN
Dét may lá mót ngánh cóng nghiép quan trong trong thdi ky dáu cüa quá trinh cóng nghiép hóa. hién dai hóa cua Viét Nam. Vói nhüng ldi the riéng biét nhü vón dáu tu khóng lón, thdi gian thu hói vón nhanh, thu hút nhiéu lao dóng, có diéu kién md róng thi trüdng trong va ngoái nüóc, có sü tham gia tó chüc san xuát. cüa nhiéu thánh phán kinh te khác nhau, ngánh dét may Viét Nam hién dang düóc xem lá ngánh sán xuát müi nhon vá phát trién khá hiéu quá. Dáy lá ngánh cung cá'p các mát háng thiet yeu cho xa hói, giái quyét viéc lám cho mót lüc lüdng lón lao dóng, dong thdi dá mang lai nguon thu ngoai té lón tü xuát kháu vá dóng góp mót nguón thu dáng ké cho ngán sách nhá nuóc. Trong nhüng nám qua, ngánh dét may thüdng xuyén sü dung khoáng 24% lao dóng trong khu vüc cóng nghiép (khoáng 2 triéu lao dóng trüc tiép), dóng góp tói 319-6 GDP cüa cóng nghiép che bien vá 14,8% tong kim ngach xuát kháu (dúng thú hai chi sau xuát kháu dáu thó), thu ve nguón ngoai té lón, dóng góp váo sü phát trién cüa dá't nUóc.
Trong xu thé' hói nháp, ngánh dét may tren the giói dang có sü canh tranh gay gát giüa các quóc gia nhám chiém linh thi trüdng, dát ra thách thüc to lón dói vói ngánh dét may Viét Nam. Hdn nüa, trong cd cáu phát trien cüa ngánh dét may cüng dang ton tai nhiéu bát cap nhü: phán lón vón vá lao dóng táp
7
trung váo cóng doan may, chu yéu lá may gia cóng, trong khi các cóng doan khác nhü kéo sói, dét, nhuóm,... d trong tinh trang manh mún, lac háu; phán lón nguyén liéu dét may Viét Nam phái nháp kháu,... Sü mát cán dói giüa khá náng sán xuát nguyén liéu dáu váo yéu kém vá toe dó phát trién nhanh, manh cüa ngánh may mác dá khién cho cóng nghiép dét may Viét Nam trd nén phu thuóc vá dé bi tón thüdng bdi nhüng bién dóng cüa thi trüdng thé giói, súc canh tranh yéu, giá thánh cao vi phu thuóc quá nhiéu nguyén phu liéu nháp kháu.
Nhám cung cap cho ban doc mót só" kién thüc cd bán vé sü phát trién cüa cóng nghiép hó trd dét may d mót só’ quóc gia trén thé giói, thüc trang cüa cóng nghiép hó trd dét may Viét Nam vá nhüng chính sách, dinh hüóng chung cüa Nhá nüóc cho ngánh cóng nghiép dét may, quy hoach phát trién cóng nghiép hó trd dét may, Nhá xuát bán Chính tri quóc gia - Sü thát giói thiéu cuón sách Phát trién cóng nghiép hó trú dét may cüa Viét Nam trong bói cánh hói nháp quóc té cüa TS. Nguyén Thi Dung Hué. Nói dung cuón sách góm ba chüdng:
- Chüdng I: Cd sd ly luán vé phát trién cóng nghiép hó trd dét may.
- Chüdng II: Thüc trang cóng nghiép hó trd dét may cüa Viét Nam trong bói cánh hói nháp quóc té.
- Chüdng III: Mót só giái pháp phát trién cóng nghiép hó trd dét may cüa Viét Nam trong bói cánh hói nháp quoc té.
Xin giói thiéu cuón sách vói ban doc.
Tháng 1 nam 2013 NHÁ XUÁT BÁN CHÍNH TRI QUOC GIA - SU THÁT
Chirong I
CO SO LY LUÁN VÉ PHÁT TRIEN CONG NGHIÉP HÓ TRO OÉT M AY
I. CÓNG NGHIÉP HÓ TRO
1. Khái n iem vé cóng nghiép hó trd
a) S u x u á t h ié n cua th u á t n g ü “cón g n g h iép hó t r o ”
“Cóng nghiép hó trd” hay “Cóng nghiép phu trd” tiéng Anh la “supporting industry”, da difdc các doanh nghiép Nhát Bán sü dung tü láu trutdc khi trd thánh mót thuát ngü chính thúc. T huát ngü náy trd nén thóng dung d Nhát Bán váo khoáng nhüng nám 1980 khi diídc Chính phü Nhát Bán sü dung trong các van bán, tai liéu cüa minh vá sau dó diídc sü dung róng rái d các niídc cháu Á. Mac dú vay, thuát ngü náy ván rá t md hó vá khóng có dinh nghía thóng nhát. “Cóng nghiép hó trd” theo nghía róng chi mót hé thóng san xuát, cung cap nhüng yeu to dáu váo cho quá trinh san xuát san phám cuoi cüng, theo nghía hep lá ngánh cóng nghiép chi cung cap hnh kién, phu tüng vá cóng cu cho mót so ngánh cóng nghiép nhát dinh, diéu náy hoán toan phu thuóc váo ngiidi sü dung.
9
Trên thUc té, công nghiêp hô trd cua ngành công nghiêp giày da cung cap câc phu kiên cua giày, da dà qua xü lÿ, mây moc thiét bi xü lÿ da và dich vu thiét ke. Công nghiêp hô trd cua công nghiêp xe mây cung câ'p câc nguyên liêu dàu vào, quy trinh sân xuât ra chüng và câc dich vu cho câc nhà làp râp xe mây. Tuy nhiên, công nghiêp hô trç) cüng cô thê dUdc hiêu rông hdn th é và không cô ranh gidi eu thé. Dieu này cô nghïa là, dé hoach dinh dtfçJc chinh sâch. pham vi cua công nghiêp hô trç) phâi difdc câc nhà hoach dinh chinh sâch quy dinh eu thê và mang tinh chat chien lüdc nhàm bâo dam sü tUdng thich giüa dinh nghîa vdi mue dich cua chinh sâch.
Vi du, Thâi Lan hiêu công nghiêp hô trd là câc doanh nghiêp sàn xua t linh phu kiên diCôc sù dung trong câc công doan làp râp cuôi cùng cua câc ngành công nghiêp sân xuat ôtô, mây môc và diên tü. Trong khi do, Bô Nàng lüdng Mÿ lai cho rang công nghiêp hô trd là nhüng ngành công nghiêp cung cap nguyên liêu và quy trinh cân thiét dê sân xuat ra sân phâm triiôc khi chung dit de dita ra thi triCbng.
T huât ngü hiên dang dUdc sü dung d câc nUôc Dông Ä bat nguon tù N hât Ban vào khoâng giüa nhüng nam 1980. Tài liêu chinh thûc dàu tiên sü dung th u â t ngü này là Sâch trâng vê Hçfp tâc kinh tê nam 1980 cüa Bô Công nghiêp và ThUdng mai Quôc té (MITI)' N hât Ban. Trong tài liêu này, thuâ t ngü “công nghiêp hô trd” dUdc düng dé
1. Tù thâng 1-2001 doi tên thành Bô Kinh té, ThUdng mai và Công nghiêp (METI).
10
chi “các doanh nghiép vüa va nhó có dóng góp cho viéc phát trien cd sd ha táng cóng nghiép d các ntfdc cháu A trong trung vá dái han” hay “các doanh nghiép vüa vá nhó san xuát linh phu kién”. Muc dích cúa MITI tai thdi diém dó lá thúc dáy quá trinh cóng nghiép hóa vá phát trién doanh nghiép vüa vá nhó d các niíóc ASEAN, dác biét lá ASEAN 4 góm nifóc Indónéxia. Malaixia, Philíppin vá Thái Lan.
Hai nám sau. MITI giói thiéu th u á t ngü náy vói các nüóc cháu Á trong Ké hoach phát tr ién cóng nghiép cháu A mdi (dude biét den vói tén goi New AID Plan). Dáy lá mót chiídng tr inh hdp tác kinh té toán dién trén ba phUdng dién: vién trd, dáu tu vá thudng mai. Trong khuón kho cüa ké hoach, Chiídng tr inh phát trién cóng nghiép hó trd cháu A ra ddi nám 1993 nhám giái quyét các van dé vé thám h u t thUdng mai, n ú t có chai cüa cd sd ha táng, thiéü h u t lüc lüdng lao dóng chuyén nghiép d các niíóc ASEAN 4 vá thúc dáy hdp tác cóng nghiép giüa N há t Bán vói các nUóc náy. Trong chUdng tr inh náy, cóng nghiép hó trd chính thúc dude dinh nghía lá các ngánh cóng nghiép cung cap nhüng g i cán thiét nh ii nguyén uát liéu thó, linh p h u kién vá háng hoá tií bán, cho các ngánh cóng nghiép láp ráp. Trong dinh nghia náy, pham vi cüa cóng nghiép hó trd dUdc md róng, tü các doanh nghiép vüa vá nhó thánh các ngánh cóng nghiép san xuát háng hoá tru n g gian vá háng hoá tu bán cho cóng nghiép láp ráp má khóng phán biét quy mó doanh nghiép (Hinh 1.1).
11