plan gospodarki niskoemisyjnej ... beata jędrzejewska kozłowska urząd miasta lublin

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Lublin

Beata Jędrzejewska-Kozłowska Urząd Miasta Lublin

Międzynarodowa Konferencji ECOFORUM

„Po pierwsze środowisko” w Lublinie

Lublin, 10-11 czerwca 2015 r.

Plan gospodarki niskoemisyjnej – polityka energetyczno-klimatyczna UE Plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN) to DOKUMENT, który zawiera informacje: • o wielkości zużycia energii w gminie, • o wielkości emisji dwutlenku węgla, • o udziale energii produkowanej w OZE w ogólnym zużyciu energii w gminie. Na podstawie pozyskanych danych określa się cele pozwalające efektywnie gospodarować energią w gminie, ograniczyć emisję CO2 oraz zwiększyć wykorzystanie energii z OZE. PGN obowiązkowo dotyczy okresu do 2020 roku.

Cele utworzenia Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Lublina

Cel główny PGN:

Podniesienie poziomu i jakości życia społeczności Lublina, realizacja polityki energetyczno-klimatycznej UE i poprawa jakości powietrza w mieście.

Cele wyznaczone w PGN dotyczą :

• efektywnego wykorzystywania energii,

• redukcji emisji gazów cieplarnianych,

• zwiększenia udziału energii z OZE w ogólnym zużyciu energii.

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Lublina

„Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Lublin” utworzono w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007–2013 Priorytet IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna, Działanie 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej - plany gospodarki niskoemisyjnej (PNG) - Konkurs nr 2 /PO IiS/ 9.3/ 2013.

Czas trwania projektu: 1 kwietnia 2014 - 31 maja 2015 roku. Koszt projektu: 177 350 zł - w tym 150 747,50 zł z NFOŚiGW. Zespół do wykonania PGN siłami własnymi Urzędu Miasta:

4 osoby tworzyły bazę danych, 4 osoby pisały dokument, 37 osób liczy cały zespół zadaniowy do opracowania PGN.


Lublin: • ok. 350 tys. mieszkańców, • 147,5 km² powierzchni, • 60% zapotrzebowania na

ciepło pokrywane jest z miejskiej sieci ciepłowniczej,

• ponad 20 tys. domków jednorodzinnych, w tym blisko 40% opalanych jest paliwem stałym,

• dobrze rozwinięta komunikacja miejska – 239 autobusów i 97 trolejbusów.

Energetyczny Audyt Miejski dla Lublina

Metodologia opracowania PGN

Publikacja UE “How to develop a Sustainable Energy Action Plan – Guidebook” (Urząd Publikacji UE, Luksemburg 2010) została przetłumaczona na język polski przez Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités” i opublikowana w 2012 roku.

PORADNIK „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)?”


• Celem samodzielnego wykonania PGN dla Lublina było uporządkowanie wiedzy o gospodarce energetycznej miasta.

• Baza danych o zużyciu energii, wykorzystywanych OZE i emisji CO2 ma szeroki zakres i duży stopień dokładności.

• W opracowanie PGN włączyło się wiele wydziałów Urzędu Miasta, jednostki organizacyjne i spółki miejskie.

• Nawiązano rzetelną współpracę z interesariuszami. • W ramach promocji projektu „Opracowanie PGN dla

Lublina” zorganizowane zostały warsztaty dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych na temat możliwości stosowania OZE w budynkach wielorodzinnych.


• Przeprowadzono szkolenia dla urzędników na temat wykonywania audytów energetycznych, certyfikacji budynków oraz możliwości wykorzystania OZE w Lublinie.

• Przeprowadzona została szczegółowa analiza działań planowanych na lata 2014-2020 pod względem efektywności energetycznej.

• Działania nastawione są na poprawę warunków życia w mieście i na zaoszczędzenie społecznych pieniędzy.

• PGN ma ułatwić pozyskanie środków na zaplanowane działania i być przydatny w przygotowaniu wniosków o dofinansowanie.

• PGN ma na celu poprawę jakości powietrza w mieście.

Program ochrony powietrza dla Strefy Aglomeracja Lubelska

Uchwała NR XXXVII/608/2013 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 25 listopada 2013 roku w sprawie przyjęcia zaktualizowanego „Programu ochrony powietrza dla strefy – Aglomeracja Lubelska”

• Obszar przekroczeń dopuszczalnych stężeń 24-godzinnych pyłu PM10 zajmuje 75,4 km² czyli ponad połowę obszaru Lublina.

• Na podwyższone stężenia pyłu PM10 narażonych jest 178 789 mieszkańców miasta czyli ponad połowa mieszkańców miasta.

Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w Lublinie jest niska emisja zanieczyszczeń.

Baza danych w PGN

Baza danych – dane z sektora publicznego i prywatnego:

• budynki, instalacje i urządzenia komunalne i niekomunalne,

• budynki mieszkalne komunalne i niekomunalne,

• oświetlenie publiczne,

• zakłady przemysłowe, małe i średnie przedsiębiorstwa,

• transport publiczny, miejski, prywatny i komercyjny,

• miejski system ciepłowniczy,

• odnawialne źródła energii wykorzystywane w Lublinie.

Przy pozyskiwaniu informacji zostały zlecone analizy dotyczące:

• rodzaju i ilości paliwa stałego spalanego w budynkach prywatnych,

• rodzaju i ilości paliwa stałego spalanego w mieszkalnych budynkach komunalnych oraz

• inwentaryzacja liczby i rodzaju odnawialnych źródeł energii, wykorzystywanych na terenie Lublina.

Rokiem bazowym został rok 2008.

Wskaźniki emisji CO2 dla wybranych rodzajów paliw

Rodzaj paliwa Standardowy wskaźnik emisji CO2 wg IPCC 2006 [Mg CO2/MWh]

Benzyna silnikowa 0,247

Olej napędowy 0,267

LPG 0,227

Olej opałowy lekki 0,267

Pozostały węgiel bitumiczny 0,341

Koks 0,385

Gaz ziemny 0,202

Gaz propan - butan 0,267

Biogaz 0,000

Drewno 0,000

Biomasa 0,000

Energia słoneczna 0,000

Pompy ciepła 0,000

Wskaźniki emisji CO2 dla ciepła

systemowego w latach 2008÷2013 Lata Ciepło

systemowe [MWh]

Emisja CO2 [Mg/rok] Wskaźnik emisji CO2

[Mg/MWh] Gaz ziemny Olej opałowy

Węgiel kamienny

Suma

2008 1 281 166,39 71 897,67 101,67 303 805,22 375 804,56 0,293

2009 1 295 940,00 70 646,17 54,01 305 269,75 375 969,93 0,290

2010 1 400 353,33 76 789,55 695,83 376 487,49 453 972,87 0,324

2011 1 266 427,5 84 065,34 482,95 288 567,02 373 115,31 0,295

2012 1 324 876,11 88 832,56 502,01 293 765,17 383 099,74 0,289

2013 1 300 716,11 27 206,73 1 086,64 491 449,53 519 742,90 0,400

2014 1 196 049,72 28 693,82 770,18 431 341,08 460 805,08 0,385

Źródło: PGN dla Lublina - na podstawie danych LPEC S.A.

Struktura zużycia energii w 2008 roku

w sektorach Obiekty komunalne

niemieszkalne 2%

Obiekty handlowo-usługowe 16%

Obiekty mieszkalne 41%

Przemysł 12%

Komunalne oświetlenie publiczne

1%

Transport 28%

Energia [MWh]

Źródło: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Lublin

Struktura emisji CO2 w 2008 roku w sektorach

Obiekty komunalne niemieszkalne

2%

Obiekty handlowo-usługowe 21%

Obiekty mieszkalne 36%

Przemysł 18%


1%

Transport 22%

Emisja CO2 [t]


Zużycie energii oraz emisja CO2 w 2008

roku w poszczególnych sektorach

Sektor Zużycie energii [MWh/rok] Emisja CO2 [Mg/rok]

Obiekty komunalne niemieszkalne

93 314,84 37 366,32

Obiekty handlowo-usługowe

666 358,58 387 181,07

Obiekty mieszkalne 1 797 921,68 680 035,41

Przemysł 487 709,96 328 054,52


18 664,54 22 229,46

Transport 1 621 175,02 416 597,91

Razem 4 685 144,62 1 871 464,69


Struktura zużycia energii w 2008 roku

w zależności od nośnika energii

Energia elektryczna 16%

Ciepło 24%

Gaz ziemny 19%

Gaz ciekły 5%

Olej opałowy 1%

Olej napędowy 13%

Benzyna 16%

Węgiel kamienny 3%

Koks 0%

Biogaz 1%

Biomasa 2%

Słoneczna cieplna 0%

Popmy ciepła 0%

Energia w MWh


Struktura emisji CO2 w 2008 roku w zależności od nośnika energii

Energia elektryczna 48%

Ciepło 18%

Gaz ziemny 9%

Gaz ciekły 3%

Olej opałowy 0%

Olej napędowy 9%

Benzyna 10%

Węgiel kamienny 3%

Koks 0%

Emisja CO2 [t]


Emisja CO2 w 2008 roku w zależności

od nośnika energii Nośnik energii Emisja CO2 [t/rok]

Energia elektryczna 896 158,39

Ciepło 328 674,37

Gaz ziemny 177 082,42

Gaz ciekły 49 775,58

Olej opałowy 10 090,08

Olej napędowy 168 553,85

Benzyna 190 482,66

Węgiel kamienny 50 155,27

Koks 492,07

Razem 1 871 464,69


Udział poszczególnych rodzajów instalacji OZE w ogólnej liczbie instalacji w Lublinie

Kolektory słoneczne

Panele fotowoltaiczne

Pompy ciepła

Biogaz

Biomasa


Działania w Planie gospodarki niskoemisyjnej

Plan gospodarki niskoemisyjnej:

• określa najważniejsze obszary działań,

• definiuje konkretne środki służące do osiągnięcia celu ,

• określa ramy czasowe wykonania przedsięwzięć,

• wskazuje osoby/instytucje odpowiedzialne za realizację zadań.

Planowane działania

Działanie 1. Poprawa efektywności energetycznej w budynkach

• termomodernizacje budynków, • budowa trzech żłobków pasywnych, • wymiana sieci elektrycznych, • wymiana oświetlenia, • wymiana urządzeń dźwigowych w budynkach

wielorodzinnych, • wymiana systemów grzewczych, w tym likwidacja

kotłowni węglowych (PONE).


Działanie 2. Rozwój zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i niskoemisyjnego transportu

• rozwój i szersze wykorzystanie transportu zbiorowego, zakup niskoemisyjnego taboru, rozbudowa trakcji trolejbusowej, udogodnienia w komunikacji zbiorowej (bilet elektroniczny/informacja pasażerska),

• zmiany organizacji ruchu miejskiego w celu poprawy mobilności w mieście (buspasy, nowe odcinki dróg, systemy zarządzania ruchem - zielona fala/uprzywilejowanie pojazdów komunikacji miejskiej)

• zapewnienie intermodalności transportu - integracja różnych rodzajów transportu (budowa zintegrowanych węzłów przesiadkowych, parkingów P&R, B&R, K&R),

• rozwój mobilności niezmotoryzowanej - komunikacji rowerowej, pieszej, • ograniczenie wykorzystania samochodów osobowych w mieście, • poprawa nawierzchni dróg w celu oszczędności paliw podczas jazdy, • poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego.


Działanie 3. Rozwój ciepła systemowego w Lublinie • modernizacja sieci ciepłowniczej na terenie miasta –

wymiana rurociągów kanałowych na nowoczesną sieć preizolowaną lub poprzez zastosowanie wydajniejszej izolacji,

• wymiana wymiennikowych węzłów grupowych na indywidualne węzły cieplne,

• rozbudowa efektywnego systemu ciepłowniczego na terenie miasta,

• likwidacja piecyków gazowych - grzanie wody ciepłem systemowym,

• budowa układu akumulacji ciepła.


Działanie 4. Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej z odnawialnych/alternatywnych źródeł energii

• budowa instalacji fotowoltaicznych, • montaż urządzeń do wytwarzania energii ze źródeł

odnawialnych, • budowa i rozbudowa instalacji wykorzystujących biogaz, • budowa instalacji wykorzystujących biomasę do produkcji

energii, • budowa Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów

Komunalnych (RDF lub pre-RDF) z odzyskiem ciepła lub budowa bloku energetycznego zasilanego paliwami alternatywnymi.


Działanie 5. Zwiększenie efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach i administracji

• podniesienie efektywności energetycznej urządzeń wykorzystywanych w zakładach,

• odzysk energii z urządzeń,

• modernizacja przepompowni wody,

• preizolowanie sieci kablowych zasilających ujęcie wody,

• wymiana oświetlenia na energooszczędne,

• zakup pojazdów niskoemisyjnych i elektrycznych.


Działanie 6. Działania informacyjne, edukacyjne i uzupełniające

• działania edukacyjne w zakresie efektywnego wykorzystania energii,

• promocja publicznego transportu zbiorowego oraz rowerów jako alternatywnego środka transportu dla samochodów osobowych,

• promocja kompensacji przyrodniczej w terenach zainwestowanych (zielone dachy, zielone ściany),

• planowanie przestrzenne nastawione na ochronę miasta przed negatywnymi skutkami zmian klimatu.

Działania wspólne w PGN i POP

„Program ochrony powietrza dla strefy – Aglomeracja Lubelska” wskazuje działania naprawcze, mające na celu poprawę jakości powietrza. Są to między innymi:

• zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło poprzez termomodernizację obiektów budowlanych,

• podłączenia budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej,

• wymianę pieców węglowych o niskiej sprawności na pompy ciepła, piece gazowe, olejowe lub elektryczne,

• wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii, • edukacja i informowanie społeczeństwa o wpływie

stosowanych źródeł energii na środowisko.

Efekt ekologiczny działań naprawczych

Wskaźniki opracowane dla Lublina na potrzeby szacunków ograniczania emisji pyłu PM10 przy realizacji Programu ochrony powietrza:

Rodzaj działania naprawczego Zmniejszenie emisji pyłu PM10 [kg/(100m² · rok)]

Podłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej

30,67

Wymiana kotłów węglowych na: • gazowe • olejowe • opalane brykietami

30,63 30,38 26,87

Termomodernizacja 10,73

Zastosowanie kolektorów słonecznych 2,36

Efekty posiadania PGN w gminie

Opracowanie PGN pozwala na:

• lepsze zarządzanie zasobami gminy,

• łatwiejsze pozyskanie środków na inwestycje i na działania miękkie (np. na edukację),

• zmniejszenie kosztów związanych z utrzymaniem budynków i infrastruktury na terenie gminy,

• poprawę stanu powietrza w Lublinie,

• włączenie się miasta w ochronę klimatu,

• zmniejszenie emisji CO2 na skutek racjonalnego gospodarowania energią.

Dalsze działania przy PGN

Plan gospodarki niskoemisyjnej: • nie może być traktowany jako dokument

skończony, • zmienia się w czasie, • wymaga analizowania prowadzonych działań, • wymaga analizowania rozwoju gminy, • musi być monitorowany, • musi być aktualizowany. Wymaga powołania zespołu ds. zarządzania

energią w Lublinie.

Dziękuję za uwagę

Mgr inż. Beata Jędrzejewska-Kozłowska Główny specjalista ds. zarządzania energią

Wydział Ochrony Środowiska Urząd Miasta Lublin

[email protected]

plan gospodarki niskoemisyjnej ... beata jędrzejewska kozłowska urząd miasta lublin

Environment