plan wynikowy. klasa 5 - spolza.plspolza.pl/userfiles/spolzapl/file/wymagania historia kl_ 5.pdf ·...

Historia i społeczeństw

o | Historia w

okół nas | Klasa 5 Szkoła podstaw

owa 4–6

© C

opyright by Wydaw

nictwa Szkolne i Pedagogiczne, W

arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

1

Plan wynikowy. Klasa 5

Temat lekcji.Środki

dydaktyczne

Zagadnienia, materiał

nauczania

Odniesienia do podstawy programowej

Wymagania na ocenę

dopuszczającą. Uczeń:

Wymagania na ocenę

dostateczną. Uczeń:

Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę

bardzo dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę celującą. Uczeń:

CZĘŚĆ I. CYWILIZACJE NAD WIELKIMI RZEKAMI

1. Czas w historii

1. Chronologia – nauka o mierzeniu czasu.

2. Epoki historyczne i wielkie wydarzenia.

3. Fakty historyczne i daty.

4. Oś czasu, czyli jak porządkujemy kolejność wydarzeń.

Środki dydaktyczne:• podręcznik• zeszytćwiczeń

• chronologiai jej znaczenie dla pracy historyka

• podziałdziejównaery i epoki

• porządkowaniedziejóww kolejności chronologicznej

• ośczasu,określaniewieku

• umieszczaniewydarzeń na osi czasu

• pojęcia:chronologia,nasza era, przed naszą erą, epoka historyczna, starożytność, średniowiecze, nowożytność współczesność

I. Chronologia historyczna.Uczeńposługujesiępodstawowymiokreśleniami czasu historycznego: okres p.n.e., n.e., tysiąclecie, wiek, rok;przyporządkowuje fakty historyczne datom; oblicza upływczasumiędzywydarzeniami historycznymi i umieszcza je na linii chronologicznej; dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością.

• wyjaśnia,doczegosłużyośczasu

• wymieniaepokihistoryczne

• rozumie,cooznaczapojęciechronologii

• wyjaśniapojęcia:tysiąclecie, wiek, półwiecze

• umieszczadatyna osi czasu w kolejności chronologicznej

• wyjaśniaskróty–p.n.e., n.e.

• określawiekdanegowydarzenia

• wymieniaepokihistoryczne w kolejności chronologicznej

• obliczaczas,jakiupłynąłmiędzywydarzeniami

• określawiekwydarzeń historycznych i połowęwieku

• wymieniawydarzenie, jakie zostałouznanezapoczątek naszej ery

• znadatygraniczneepok historycznych i wie,cosięwtedywydarzyło

• wyjaśnia,czymsąfakty historyczne

• podajedefinicjęchronologii

• charakteryzujeepokihistoryczne

• bezbłędnieumieszcza daty na osi chronologicznej i określa, czy jest to pierwsza, czy druga połowawieku

• samodzielnieukładaoś czasu swojej rodziny, przedstawia wydarzenia w porządku chronologicznym i je opisuje

POWTÓRZENIE MATERIAŁUI SPRAWDZIAN WIADOMOŚCI – JAK NAZYWAMY EPOKI, JAK LICZYMY CZAS?


1. Czas w historii. jw. • wyjaśnia,doczegosłużyośczasu

• wymieniaepokihistoryczne

• rozumie,cooznaczapojęciechronologia

• wyjaśniapojęcia:tysiąclecie, wiek, półwiecze

• umieszczadatyna osi czasu w kolejności chronologicznej

• wyjaśniaskrótyp.n.e., n.e.

• określawiekdanegowydarzenia

• wymieniaepokihistoryczne w kolejności chronologicznej

• obliczaczas,jakiupłynąłmiędzywydarzeniami

• określawiekwydarzeń historycznych i połowęwieku

• wymieniawydarzenie, jakie zostałouznanezapoczątek naszej ery

• znadatygraniczneepok historycznych, wiecosięwtedywydarzyło

• wyjaśnia,czymsąfakty historyczne

• podajedefinicjęchronologii

• charakteryzujeepokihistoryczne

• bezbłędnieumieszcza daty na osi chronologicznej i określa, czy jest to pierwsza, czy druga połowawieku

• samodzielnieukładaoś czasu swojej rodziny, przedstawia wydarzenia w porządku chronologicznym i je opisuje

Marianna G

wardys-Bartmańska

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw

okółnas | Klasa 5 Szkoła podstaw

owa 4–6

2


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



2. Nad Eufratem i Tygrysem

1. Krainamiędzyrzekami.

2. Rzeka to życie, i to całkiemwygodne.

3.Potężnemurymiast.4.Uwrótświątyni.5. Pismo

i inne wynalazki mieszkańcówMezopotamii.

6. Co to jest prawo i po co je wymyślono?

Środki dydaktyczne:• podręcznik• zeszytćwiczeń• mapa

• położeniegeograficzneMezopotamii

• siećkanałównawadniających i ich znaczenie dla rolnictwa

• życiecodziennew Mezopotamii

• ludSumerów• architektura

i wynalazki starożytnych Sumerów

• prawoHammurabiego

• pojęcia:Babilonia,miasto-państwo, ziggurat, pismo klinowe, cywilizacja, kanałnawadniający,prawo, kodeks

Temat spoza PPIII. Tworzenie narracji historycznej.

• wskazujenamapieMezopotamię

• napodstawieilustracji omawia wygląd bramy Isztar

• wyjaśnia,czymbyłopismo klinowe

• wymieniaconajmniej jeden wynalazekSumerów

• wie,kimbyłHammurabi

• wskazujenamapieTygrys i Eufrat

• krótkoomawiaznaczeniekanałównawadniających dla rozwoju rolnictwa w Mezopotamii

• wie,kimbyliSumerowie

• napodstawieilustracji opisuje wygląd zigguratu

• wymieniawynalazkiSumerów

• znajednąz zasad Kodeksu Hammurabiego – „oko za oko, ząb za ząb”

• wyjaśniapojęciecywilizacji

• omawiażyciecodzienne i zajęciamieszkańcówMezopotamii

• opowiada,jakwyglądałymiastaw Mezopotamii

• wyjaśniapochodzenie nazwy Babilonia

• omawiawyglądbabilońskich świątyń i życie religijne mieszkańcówBabilonu

• wskazujenaosiczasudatęwynalezienia pisma

• charakteryzujepołożeniegeograficzneMezopotamii, z uwzględnieniemwpływuśrodowiskana życie ludzi

• omawiaznaczeniewynalezieniakołai pisma dla rozwoju cywilizacji

• wymieniadziedzinynauki,którerozwinęłysięw Babilonii

• wyjaśnia,dlaczegoMezopotamia uważana jest za obszar,naktórymnarodziłasiępierwsza cywilizacja

• wskazujeobszarMezopotamii na mapie

• samodzielnieanalizuje tekst źródłowydotyczącypraw ustanowionych przez Hammurabiego

• wskazujewpływycywilizacji babilońskiej na dzieje ludzkości

• bezbłędnieposługujesięosią czasu, odczytuje czas trwania cywilizacji Mezopotamii

• pamięta,żewynalezienie pisma uczeni uznali za początek epoki starożytności

3. W Egipcie faraonów

1. O rzece,którażywiłaEgipcjan.

2. O tym, czego Egipcjanom niebrakowało,i o tym, co musieli sprowadzać.

3.Państwo,władcai jego lud.

4. Bogowie i kapłani.5.Urzędnicyi pisarze.6. Zapisane na zwojach

papirusu.


• położeniegeograficzneEgiptu

• znaczenieNilui jegowylewówdlarozwoju Egiptu

• egipskierolnictwoi handel

• życiecodziennew egipskim domu

• faraon–władcaEgiptu

• wierzeniastarożytnych Egipcjan

• społeczeństwoegipskie – rolnicy, urzędnicyi kapłani

• piramidyi papirus• pojęcia:faraon,

mumia, piramida, papirus


• wskazujenamapieEgipt i Nil

• wyjaśnia,kimbyłfaraon

• napodstawieilustracji omawia wygląd piramidy

• podajekilkainformacji na temat pozycjikapłanóww państwie egipskim

• wyjaśniapojęcia:faraon, piramida, papirus, mumia

• wymieniaimionakilku egipskich bogów

• opowiada,jakwyglądałożyciecodzienne w starożytnym Egipcie

• wyjaśnia,dlaczegoEgipcjanie mumifikowaliciałazmarłych

• omawia,czymzajmowalisięw Egipcieurzędnicyi pisarze

• napodstawieilustracji omawia symbolewładzyfaraona

• wyjaśnia,dlaczegoEgipt nazywano darem Nilu

• charakteryzujepodziałspołeczeństwaegipskiego

• omawiapracęegipskichrolników

• wyjaśnia,jakprodukowano papirus

• omawiareligijnośćstarożytnych Egipcjan

• charakteryzujezakreswładzyfaraona

• charakteryzujeżycie codzienne w starożytnym Egipcie

• omawiaznaczenieodkrycia grobu Tutenchamona dla poznania kultury starożytnego Egiptu

• wyjaśnia,naczympolegałhierarchicznypodziałspołeczeństwaegipskiego

• wskazujewpływykultury starożytnego Egiptunakulturęwspółczesną

• przygotowujeprezentacjęnatemat starożytnych zabytków,któredo dziś można zobaczyć w Egipcie


o | Historia w


owa 4–6

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

3


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



4. Palestyna i jej mieszkańcy

1. Ziemia Obiecana.2. Trudna droga do

Ziemi Obiecanej.3. Wiara w jedynego

Boga.4. O tym,jakpowstało

królestwoIzraela.5. Walka Dawida

z Goliatem.6. O wielkichkrólach

Izraela.


• położeniegeograficznePalestyny

• Abrahami jego wędrówkadoZiemiObiecanej

• Mojżeszi wyprowadzenie Izraelitówz Egiptu

• DziesięcioroPrzykazań

• WalkaDawidaz Goliatem

• świątyniaSalomonaw Jerozolimie i Arka Przymierza

• Biblia–StaryTestament

• pojęcia:ZiemiaObiecana, Arka Przymierza, Biblia, Stary Testament


• pokazujenamapiePalestynęi wyjaśnia, dlaczegozostałanazwana Ziemią Obiecaną

• wie,kimbyliAbraham, Mojżesz, Dawid, Goliat i Salomon

• napodstawieilustracji omawia wygląd świątyni Salomona

• pokazujenamapiedrogęAbrahamaz Ur do Kanaanu

• streszczaopowieśćo walce Dawida z Goliatem

• wyjaśnia,skądIzraelici otrzymali DziesięcioroPrzykazań

• wie,czymbyłaArkaPrzymierza

• wyjaśniapojęcia:Biblia, Stary Testament, Arka Przymierza, Tora

• charakteryzujepołożeniegeograficznePalestyny

• wyjaśnia,dlaczegoIzraelicitrafilidoEgiptu

• omawiaznaczenieDziesięciorgaPrzykazań

• wie,kimbyliFilistynii jakąrolęodegraliw historii Izraela

• porównujereligięIzraelitówz wierzeniami starożytnych Egipcjan i mieszkańcówMezopotamii

• omawiasymbolikęświątyni jerozolimskiej

• wyjaśniaznaczeniepowiedzenia: „walka Dawida z Goliatem”

• wie,czymjestŚcianaPłaczu

• wskazujepodobieństwa i różnicemiędzyreligiąIzraelitówa religią Egipcjan i mieszkańcówMezopotamii

5. Od obrazków do liter

1. Ludzie i pismo.2.Materiałypisarskie.


• znaczeniepismaw dziejachczłowieka

• pojęcia:pismoobrazkowe, pismo klinowe, hieroglify, alfabet fenicki, alfabet grecki, alfabet rzymski, średniowieczna łacina

• dawnemateriałypisarskie: tabliczki z gliny, papirus, skorupki rozbitych naczyń, pergamin

9. Fundamenty Europy.Uczeń:1) wyjaśnia znaczenie

wynalazku pisma dla wspólnotyludzkiej.

• własnymisłowamiwyjaśnia, czym jest pismo

• wymieniaconajmniej dwa rodzaje dawnego pisma

• podajeprzykładymateriałówpiśmienniczych

• podajeprzykładypisma obrazkowego i przykładypismaalfabetycznego

• wie,ktowynalazłnajstarszy alfabet

• wymienianajstarszemateriałypiśmiennicze

• wyjaśniapojęcia:pergamin, papirus

• podajedefinicjępisma

• krótkocharakteryzujeróżnerodzaje pisma

• omawiaznaczeniepisma dla rozwoju ludzkości

• porównujepismoobrazkowe z pismami fonetycznymi

• potrafidopasowaćrodzajmateriałupisarskiego do rodzaju pisma

• przedstawiaewolucjępisma–odpisma obrazkowego do alfabetycznego

• ocenia,któryrodzajpismawywarłnajwiększywpływnarozwójludzkości

• potrafidopasowaćrodzajmateriałupisarskiego do rodzaju pisma – wyjaśnia, dlaczego właśnietakirodzajmateriałupisarskiegobyłużywany

• samodzielnieformułujewypowiedź na temat: „Ewolucja pisma – od pisma obrazkowego do współczesnegoalfabetu”

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw


owa 4–6

4


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



POWTÓRZENIE MATERIAŁU I SPRAWDZIAN WIADOMOŚCI – O CYWILIZACJACH NAD WIELKIMI RZEKAMI


2. Nad Eufratem i Tygrysem.

3. W Egipciefaraonów.4. Palestyna i jej

mieszkańcy.5.Odobrazkówdo

liter.

jw. • wskazujenamapieMezopotamię


• wie,cotobyłopismo klinowe




• wie,kimbyłfaraon• napodstawie

ilustracji omawia wygląd egipskiej piramidy
















• wie,jakwyglądałożycie codzienne w starożytnym Egipcie


• wie,czymzajmowalisięw Egipcie urzędnicyi pisarze






• opisujewyglądmiastw Mezopotamii


• omawiawyglądbabilońskich świątyń i religięmieszańcówBabilonii




• wie,jakprodukowano papirus

• omawiareligięstarożytnych Egipcjan




• omawiaznaczeniereligii w życiu Izraelitów

• wie,kimbyliFilistynii jakąrolęodegraliw historii Palestyny


• omawiaznaczeniewynalezieniakołai pisma dla rozwoju ludzkości

• wie,jakiedziedzinynaukirozwinęłysięw Mezopotamii









• opisujei podkreśla wpływcywilizacjibabilońskiej na dzieje ludzkości

• wskazujewpływkultury starożytnego Egiptunakulturęwspółczesną





o | Historia w


owa 4–6

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

5


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



POWTÓRZENIE MATERIAŁU I SPRAWDZIAN WIADOMOŚCI – O CYWILIZACJACH NAD WIELKIMI RZEKAMI


2. Nad Eufratem i Tygrysem.

3. W Egipciefaraonów.4. Palestyna i jej

mieszkańcy.5.Odobrazkówdo

liter.

jw. • wskazujenamapieMezopotamię


• wie,cotobyłopismo klinowe




• wie,kimbyłfaraon• napodstawie

ilustracji omawia wygląd egipskiej piramidy
















• wie,jakwyglądałożycie codzienne w starożytnym Egipcie


• wie,czymzajmowalisięw Egipcie urzędnicyi pisarze






• opisujewyglądmiastw Mezopotamii


• omawiawyglądbabilońskich świątyń i religięmieszańcówBabilonii




• wie,jakprodukowano papirus

• omawiareligięstarożytnych Egipcjan




• omawiaznaczeniereligii w życiu Izraelitów

• wie,kimbyliFilistynii jakąrolęodegraliw historii Palestyny


• omawiaznaczeniewynalezieniakołai pisma dla rozwoju ludzkości

• wie,jakiedziedzinynaukirozwinęłysięw Mezopotamii









• opisujei podkreśla wpływcywilizacjibabilońskiej na dzieje ludzkości

• wskazujewpływkultury starożytnego Egiptunakulturęwspółczesną





dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



• wyjaśnia,skądIzraelici otrzymali DziesięcioroPrzykazań

• wie,czymbyłaArkaPrzymierza

• wyjaśniapojęcia:Biblia, Stary Testament, Arka Przymierza, Tora

• podajeprzykładypisma obrazkowego i pisma alfabetycznego

• wie,ktowynalazłnajstarszy alfabet

• wymienianajstarszemateriałypiśmiennicze

• wyjaśniapojęcia:pergamin, papirus

• podajedefinicjępisma

• krótkocharakteryzujeróżnerodzaje pisma

• omawiaznaczeniepisma dla rozwoju ludzkości

• porównujepismoobrazkowe z pismami fonetycznymi

• potrafidopasowaćrodzajmateriałupisarskiego do rodzaju pisma

• wie,czymjestŚcianaPłaczu

• przedstawiaewolucjępisma–odpisma obrazkowego do alfabetycznego

• ocenia,któryrodzajpismawywarłnajwiększywpływnarozwójludzkości

• potrafidopasowaćrodzajmateriałupisarskiego do rodzaju pisma – wyjaśnia, dlaczego właśnietakirodzajmateriałupisarskiegobyłużywany

CZĘŚĆ II. STAROŻYTNI GRECY

6. W ojczyźnie starożytnych Greków

1. KrainaGreków.2. Życie w greckiej

polis.3. Na greckiej agorze.4. W greckim domu.


• położeniegeograficzneHellady

• Helladai Hellenowie• kolonizacjagrecka• greckiepolis• cosiędziałona

greckiej agorze• życiecodzienne

starożytnych Greków

• pojęcia:polis,kolonizacja

9. Fundamenty Europy.Uczeń:1) opisuje życie

w Atenach peryklejskich.

• wskazujenamapiestarożytnąGrecję

• napodstawierysunku omawia życie codzienne w greckiej polis

• rozumiepojęcia:Hellada, Hellenowie

• własnymisłowamiwyjaśniapojęciedemokracji

• napodstawieilustracji omawia budowęgreckichstatkówhandlowych

• wie,jakfunkcjonowałademokracja ateńska

• wyjaśniapojęcieagory

• wyjaśniapojęcia:barbarzyńca, kolonia, polis

• omawiapołożeniegeograficznei warunki naturalne starożytnej Grecji

• wyjaśnia,ktow greckiejpolismógłzostać obywatelem

• opisujefunkcjeagory

• opisujeżyciecodzienne greckiej rodziny

• napodstawiemateriałuikonograficznegoopisuje grecki dom

• omawiaprzyczynyi skutki kolonizacji greckiej

• porównujedemokracjęateńskązewspółczesnymustrojem Polski

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw


owa 4–6

6


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



7. Ateny i Sparta

1. Ateny – państwo wolnych obywateli.

2. Sparta – państwo żołnierzy.

3. W obronie przed wspólnymwrogiem.

4.WojnyGrekówz Persami.


• demokracjaateńska• Perykles–

najwybitniejszy przywódcaAten

• wychowaniespartańskie

• wyglądi uzbrojenie spartańskiego hoplity

• Persja–zagrożeniedla greckich polis

• wojnyGrekówz Persami

• Leonidasi klęskaw wąwozie Termopile jako przykładwielkiejodwagi i patriotyzmu

• greckieokręty• pojęcia:obywatel,

demokracja, zgromadzenie ludowe, agora, wychowanie spartańskie, hoplita



• wskazujenamapieAteny i Spartę

• wyjaśnia,jakfunkcjonowałademokracja ateńska

• wyjaśnia,dlaczegoSpartęmożnaokreślić jako państwożołnierzy

• wie,z kim Grecy toczyli wojny w V w. p.n.e.

• wyjaśnia,doczegosłużyłyostrakony

• krótkoomawianajważniejsze cechy demokracji ateńskiej

• wie,kimbyli:Perykles, Miltiades, Leonidas i Kserkses

• napodstawieilustracji opisuje uzbrojenie hoplity

• krótkoomawiaprzebieg i wynik wojen grecko-perskich

• przedstawiaw kolejności chronologicznej najważniejsze bitwy wojen grecko-perskich

• charakteryzujeustrójSparty

• wyjaśnia,kimbyliPersowie i dlaczego ruszyli przeciwko państwom greckim

• wyjaśnia,naczympolegałospartańskiewychowanie

• porównujeustrojeAten i Sparty, wskazuje zalety i wady każdego z nich

• wie,czymzajmowałasięradaw ateńskiej polis

• przedstawianamapie i szczegółowoomawia przebieg wojen grecko-perskich

• korzystajączeźródełpozapodręcznikowych, wyszukuje informacje o „polskich Termopilach” i przygotowuje na ten temat prezentację

8. Kultura Greków

1. Najtrudniejsze pytania.

2. W poszukiwaniu dobra.

3. O laurzwycięstwa,czyli coś dla tych, którzylubiąsport.

4. Na Olimpie.5. Wszystko dla

bogów.6. Bogowie i herosi.7. Muzyka i teatr.


• narodzinyfilozofii• Herodotojcem

historii• wielcygreccy

filozofowie:Heraklitz Efezu, Sokrates, Platon i Arystoteles

• starożytneigrzyskaolimpijskie

• bogowiei herosi starożytnychGreków

• w greckim teatrze• greckiemalarstwo

wazowe• pojęcia:filozofia,

polityka, ambrozja, mit, olimpiada, igrzyska, kultura, teatr, mitologia, bogowie olimpijscy, świątynia grecka, teatr grecki


w Atenach peryklejskich, używającpojęć:teatr,filozofia,bogowie olimpijscy (Zeus, Atena, Apollo), mity (Herakles, Odyseusz), olimpiada.

• wymieniaconajmniej jednego z wielkich greckich filozofów

• wie,w którymwiekup.n.e.odbyłysiępierwsze igrzyska w Olimpii

• wymieniakilkugreckichbogów

• opowiadaconajmniej jeden mit grecki

• wie,żeGrecybylitwórcamiteatru

• napodstawieilustracji omawia wygląd teatru greckiego

• krótkoomawiaprzebieg starożytnych igrzysk

• wymieniacechycharakterystyczne religijności starożytnych Greków

• wie,kimbyliHerodot, Sokrates, Platon i Arystoteles

• wyjaśniapojęcia:filozofia,olimpiada,igrzyska, mit, ambrozja, teatr, bogowie olimpijscy, heros, teatr grecki

• wyjaśnia,jakpowstałafilozofia

• omawiapoglądy Platona i Arystotelesa na temat dobra

• przedstawiaprzebieg starożytnych igrzysk

• opowiadamityo Heraklesie i Odyseuszu

• wyjaśnia,dlaczegoHerodota nazywamy ojcem historii

• wymieniagreckichbogówi dziedziny, jakimisięopiekowali

• porównujeigrzyska starożytne i nowożytne, wskazuje podobieństwa i różnice

• porównujestarożytny teatr grecki z teatrem współczesnym

• łączypochodzenieigrzysk z obchodami świąt ku czci Zeusa, a korzenie teatru z uroczystościami ku czci Dionizosa

• samodzielniezbiera i prezentuje informacje dotyczące wskrzeszenia idei igrzysk w XIX wieku

• wymieniasłowapochodzenia greckiego (np. gimnazjum, geografia,biologia,stadion, biblioteka)


o | Historia w


owa 4–6

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

7


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



7. Ateny i Sparta

1. Ateny – państwo wolnych obywateli.

2. Sparta – państwo żołnierzy.

3. W obronie przed wspólnymwrogiem.

4.WojnyGrekówz Persami.


• demokracjaateńska• Perykles–

najwybitniejszy przywódcaAten

• wychowaniespartańskie

• wyglądi uzbrojenie spartańskiego hoplity

• Persja–zagrożeniedla greckich polis

• wojnyGrekówz Persami

• Leonidasi klęskaw wąwozie Termopile jako przykładwielkiejodwagi i patriotyzmu

• greckieokręty• pojęcia:obywatel,

demokracja, zgromadzenie ludowe, agora, wychowanie spartańskie, hoplita




• wyjaśnia,jakfunkcjonowałademokracja ateńska










• wyjaśnia,kimbyliPersowie i dlaczego ruszyli przeciwko państwom greckim


• porównujeustrojeAten i Sparty, wskazuje zalety i wady każdego z nich




8. Kultura Greków

1. Najtrudniejsze pytania.

2. W poszukiwaniu dobra.

3. O laurzwycięstwa,czyli coś dla tych, którzylubiąsport.

4. Na Olimpie.5. Wszystko dla

bogów.6. Bogowie i herosi.7. Muzyka i teatr.


• narodzinyfilozofii• Herodotojcem

historii• wielcygreccy

filozofowie:Heraklitz Efezu, Sokrates, Platon i Arystoteles

• starożytneigrzyskaolimpijskie

• bogowiei herosi starożytnychGreków

• w greckim teatrze• greckiemalarstwo

wazowe• pojęcia:filozofia,

polityka, ambrozja, mit, olimpiada, igrzyska, kultura, teatr, mitologia, bogowie olimpijscy, świątynia grecka, teatr grecki


w Atenach peryklejskich, używającpojęć:teatr,filozofia,bogowie olimpijscy (Zeus, Atena, Apollo), mity (Herakles, Odyseusz), olimpiada.








• wymieniacechycharakterystyczne religijności starożytnych Greków

• wie,kimbyliHerodot, Sokrates, Platon i Arystoteles



• omawiapoglądy Platona i Arystotelesa na temat dobra

• przedstawiaprzebieg starożytnych igrzysk










dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



9. Architekci i rzeźbiarze

1. Świątynie na Akropolu.

2. Rzeźby, kamienne posągi i malowidła.


• Akropol–wzgórzewielu świątyń

• porządkiarchitektoniczne – greckie kolumny

• greckierzeźbyi ich znaczenie dla rozwoju sztuki

• słynnedziełagreckichmistrzów

• greckiemalarstwowazowe – styl czarnofigurowyi czerwonofigurowy



• napodstawieilustracji omawia wygląd Akropolu

• wymieniaconajmniej jedną cechęgreckichrzeźb

• odróżniastylczarnofigurowyod czerwono-figurowego

• umieszczanaosichronologicznej V w. p.n.e. – okres rozkwitu kultury greckiej

• wymieniagreckie porządki architektoniczne

• wie,komubyłapoświęconanajwiększaświątyniaateńskiego Akropolu

• opowiada,jakwyglądałPartenon

• wie,kimbyłFidiasz

• wymieniacechycharakterystyczne greckiej architektury

• opowiada,jakGrecyrzeźbili posągi i ozdabiali budowle

• charakteryzujestyleczarnofigurowyi czerwonofigurowygreckiego malarstwa wazowego

• wyjaśnia,naczympolegałwpływkulturygreckiejnaróżneregionypołożonenad Morzem Śródziemnymi Morzem Czarnym

• samodzielniezastanawiasię,jakimźródłemhistorycznym są dla nasdziełasztuki

• wskazujewpływyarchitektury greckiej na style architektoniczne późniejszychepok

POWTÓRZENIE MATERIAŁU I SRAWDZIAN WIADOMOŚCI – O STAROŻYTNYCH GREKACH


6. W ojczyźnie starożytnych Greków.

7. Ateny i Sparta.8.KulturaGreków.9. Architekci

i rzeźbiarze.

jw. • wskazujenamapiestarożytnąGrecję

• napodstawierysunku omawia życie codzienne w greckiej polis

• rozumiepojęciaHellada, Hellenowie

• wyjaśniapojęciedemokracji


• opisuje,jakfunkcjonowałademokracja ateńska






• napodstawieilustracji omawia budowęgreckichstatkówhandlowych

• wie,jakfunkcjonowałademokracja ateńska

• wyjaśniapojęcieagory

• wyjaśniapojęcia:barbarzyńca, kolonia, polis







• omawiapołożeniegeograficznei warunki naturalne starożytnej Grecji

• wyjaśnia,ktow greckiej polis mógłzostaćobywatelem

• opowiada,jakąfunkcjępełniłagrecka agora

• opisujeżyciecodzienne greckiej rodziny

• napodstawiemateriałuikonograficznegoopisuje grecki dom



• wyjaśnia,kimbyliPersowie i dlaczego ruszyli z wyprawą przeciwko państwom greckim

• omawiaprzyczynyi skutki kolonizacji greckiej


• porównujeustrójAten i Sparty, wskazuje zalety i wady każdego z nich





• porównujedemokracjęateńskązewspółczesnymustrojem Polski




• wskazujewpływyarchitektury greckiej na style architektoniczne późniejszychepok

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw


owa 4–6

8


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę






• napodstawieilustracji omawia wygląd Akropolu

• wymieniaconajmniejjednącechęcharakterystyczną greckich rzeźb

• odróżniastylczarnofigurowyod czerwono-figurowego

• wymieniacechycharakterystyczne religii starożytnych Greków

• wie,kimbyliHerodot,Sokrates, Platon i Arystoteles


• umieszczanaosichronologicznej V w. p.n.e. – okres rozkwitu kultury greckiej

• wymieniaporządkiarchitektoniczne greckich kolumn

• wie,komubyłapoświęconanajwiększaświątyniaateńskiego Akropolu

• opowiada,jakwyglądałPartenon

• wie,kimbyłFidiasz



• omawiapoglądyPlatona i Arystotelesa na temat dobra

• przedstawiaprzebiegstarożytnych igrzysk




• wymieniacechycharakterystyczne greckiej architektury

• opowiada,jakGrecyrzeźbili posągi i ozdabiali budowle

• charakteryzujestylczarnofigurowyi czerwonofigurowygreckiego malarstwa wazowego

• wyjaśnia,naczympolegałwpływkulturygreckiejnaróżneregionypołożonenad Morzem Śródziemnymi Morzem Czarnym

• samodzielniezastanawiasię,jakimźródłemhistorycznym są dla nasdziełasztuki

CZĘŚĆ III. STAROŻYTNI RZYMIANIE

10. W starożytnym Rzymie

1. O mieście na siedmiuwzgórzach.

2. Rzym i jego mieszkańcy.

3. O wilczycy, podróżnikui o tym, jakpowstałRzym.

4. O królachi urzędnikachrzymskich.

• położeniegeograficzneRzymui rozwójterytorialnypaństwa rzymskiego

• życiecodziennew starożytnym Rzymie

• założenieRzymui legendy związane z tym wydarzeniem

• Rzymrepubliką• pojęcia:senat,

zgromadzenie ludowe, republika, trybun ludowy, konsul

9. Fundamenty Europy.Uczeń:2) charakteryzuje

osiągnięciaRzymu.

• wskazujenamapiePółwysepApeniński

• wskazujenaosichronologicznej wiek, w którymzałożonoRzym

• napodstawieilustracji opisuje wygląd rzymskiej ulicy

• opowiadaconajmniej jedną legendęzwiązanąz założeniemRzymu

• podajedatęzałożeniaRzymu

• wyjaśniapojęcieImperium Rzymskiego

• wymieniauprawnienia zgromadzenia ludowego, senatu, trybunówludowychi konsulów

• opowiadalegendyo założeniuRzymu

• wie,ktomógłzostaćsenatorem

• omawiapołożeniei warunki geograficzneRzymu

• opowiadao rzym-skim senacie

• wyjaśnia,w jakich okolicznościach Rzymstałsięrepubliką

• naosichronologicznej umieszcza daty założeniaRzymui wprowadzenia republiki

• porównujeopowieści o założeniuRzymuz ustaleniami historyków

• napodstawieplanuomawiarozwójterytorialny Rzymu

• porównujeustrójrepublikańskiego Rzymu z demokracją ateńską – wskazuje podobieństwa i różnice

• porównujeustrójrepubliki rzymskiej zewspółczesnądemokracją


o | Historia w


owa 4–6

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

9


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę




• własnymisłowamiwyjaśniapojęcierepubliki

• wie,żejęzykiemRzymianbyłałacina

• wyjaśnia,dlaczegowilczyca jest symbolem Rzymu

• wyjaśniapochodzeniesłowa„republika”

• wyjaśnia,czymbyłytermy i akwedukty

11. Rzym cesarstwem

1. Pod znakiem Marsa.2.Sukcesywodzów

i koniec republiki.3. Juliusz Cezar.4. Oktawian i początek

cesarstwa.


• legionyrzymskiei ich podboje

• uzbrojenielegionisty• wielcywodzowie–

Hannibal i Cezar• zwycięstwaCezara

i upadek republiki• OktawianAugust

i początek cesarstwa• pojęcia:dyktator,

legion, legionista, centurion, legat, cezar, cesarstwo


osiągnięciaRzymu.

• napodstawieilustracji omawia stróji uzbrojenie rzymskiego legionisty

• wie,kimbyliHannibal, Juliusz Cezar i Oktawian August

• umieszczanaosichronologicznej I wiek p.n.e.

• własnymisłowamiwyjaśniapojęcia:cesarstwo, legion, legionista

• wymieniaprzyczynyrzymskichpodbojów

• wskazujenamapieKartaginęi Galię

• wyjaśniapojęcia:dyktator, cezar, centurion, legat

• omawiasposóbdojścia Cezara do władzy

• wyjaśnia,czymbyłyprowincje rzymskie i jakabyław nich rolanamiestników

• wyjaśnia,skądpochodzisłowo„cesarz”

• wskazujenamapienajwiększyzasięgImperiumRzymskiego

• wyjaśniaróżnicemiędzyrepublikąa cesarstwem

• charakteryzujesposóbwalkiGalów

• wie,w jakich okolicznościach wznoszonołukitryumfalne

• krótkoomawiawojny Rzymu z Kartaginą

• omawiawładzęcesarzy rzymskich, wymienia ich prerogatywy

• wyjaśnia,dlaczegowodzowie rzymskich legionówz czasem sięgalipowładzęw państwie

• wymieniapaństwastarożytne,którezostałypodbiteprzez Rzym

• omawiawpływwybitnych jednostek (Hannibal, Cezar, Oktawian August) na dzieje Rzymu

12. Kultura Rzymian

1. Prawo rzymskie.2. Architekci i artyści.3. Akwedukty, drogi

i mosty.


• praworzymskie• drogirzymskie• akweduktyi mosty• pojęcieprawa

rzymskiego• Panteon,Forum

Romanum, akwedukty i termy


osiągnięciaRzymu,używając terminu prawo rzymskie.

• wymieniaprawo rzymskie jakopodstawęwspółczesnegoprawa

• wymieniaosiągnięciatechniczne Rzymian: drogi, akwedukty i mosty

• napodstawieilustracji omawia wygląd rzymskiej ulicy

• wie,czymbyłPanteon

• opisujeForumRomanum jako centrum starożytnego miasta Rzymu

• napodstawieinformacji opisuje sposóbbudowaniarzymskichdróg

• podajeprzykładystosowanych do dziś zasad prawa rzymskiego

• opisujesposóbbudowania rzymskichdróg

• wskazujeprzykładynaśladowania przez Rzymian architektury greckiej

• wyjaśniapowiedzenie: „Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu”

• podajeprzykładyrzymskich budowli, któremożemydziśoglądać

• wyjaśnia,dlaczegodla starożytnych Rzymianważnebyłobudowaniedróg

• wymieniapaństwaEuropy, Afryki i Azji, w którychmożna zobaczyć pozostałościrzymskichdróg,akweduktówi mostów

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw


owa 4–6

10


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



13. Społeczeństwo rzymskie

1. Co Rzymianie robili, gdy nie wojowali?

2. Religia Rzymian.3. Igrzyska Rzymian.4. Ludzie wolni

i niewolnicy.


• rolarodzinyw społeczeństwierzymskim

• życiecodzienneRzymian

• religiai bogowie Rzymian

• igrzyska–walkigladiatorów,przedstawienia teatralne i wyścigi rydwanów

• społeczeństwoImperium Rzymskiego – ludzie wolni i niewolnicy

• pojęcia:TrójcaKapitolińska, Panteon, walki gladiatorów,Koloseum, wyścigi rydwanów,CyrkWielki


osiągnięciaRzymu,używającpojęći terminów:drogi,wodociągi.

• napodstawieilustracji omawia wygląd domu bogatego Rzymianina

• wymieniakilkurzymskichbogów

• wie,kimbyligladiatorzy

• wymieniaprzykładowe rozrywki Rzymian

• wyjaśniapojęcieniewolnika

• wyjaśnia,jakąpozycjęmiałarodzinaw społeczeństwierzymskim

• wyjaśnia,jacybogowie tworzyli TrójcęKapitolińską

• omawiawyglądi przeznaczenie Panteonu

• wie,cosięodbywałow Koloseum i w Cyrku Wielkim

• wyjaśnia,czymbyłyigrzyska rzymskie i amfiteatr

• omawiareligięRzymian

• charakteryzujeulubione rozrywki Rzymian – wyścigi rydwanówi walki gladiatorów

• wie,w jakisposóbzdobywano niewolnikóww Imperium Rzymskim

• porównujereligięRzymiani Greków,wskazujepodobieństwa i różnice

• wskazuje,czymróżniłysięigrzyskagreckie od igrzysk rzymskich

• porównujepozycjęludzi wolnych i niewolnikóww cesarstwie rzymskim

• samodzielnieprzygotowuje wypowiedź na temat siecidrógrzymskich,wykorzystuje informacje poza-podręcznikowe–encyklopedie, literaturęprzedmiotu, internet

14. Chrześcijanie

1. Jezus z Nazaretu.2. Początki

chrześcijaństwa.3. Czym jest

tolerancja?


• nauczanieJezusaz Nazaretu

• działalnośćapostołów

• rozwójchrześcijaństwa w Imperium Rzymskim

• tolerancja–poszanowanie prawa innych

• pojęcia:Mesjasz,Dobra Nowina, ewangelia, apostołowie,przypowieść, chrześcijaństwo, tolerancja

9. Fundamenty Europy.Uczeń:4) opisuje narodziny

chrześcijaństwa i jego rozpowszechnienie w czasach starożytnych.

• wskazujenaosiczasu I w. n.e.

• wskazujenamapiePalestynę

• wie,kimbyłJezusz Nazaretu

• wie,żenarodzinyJezusa uznano za początek naszej ery (n.e.)

• wyjaśniapojęcia:apostołowie,ewangelia

• wymieniasymbolepierwszych chrześcijan

• wyjaśnia,kogonazywamy chrześcijanami

• umieszczanaosichronologicznej wiek, w którymchrześcijanie mogli wyznawać swojąreligiębeznarażeniasięnaprześladowania

• wyjaśniapojęcia:Dobra Nowina, przypowieść, tolerancja, Mesjasz

• omawiasymbolikęchrześcijańską

• wyjaśnia,dlaczegopierwsi chrześcijanie modlilisięw katakumbach

• podajeprzyczynyi przebieg prześladowań chrześcijan w Rzymie

• krótkoomawiadziałalnośćapostołówPiotrai Pawła

• wskazujenamapiekraje, w którychapostołowiegłosilinaukęJezusa

• charakteryzujenauczanie Jezusa

• napodstawieinformacji pozapodręcznikowych odpowiada na pytanie, czy chrześcijanie mogą wyznawać dziś swoją religięnacałymświecie, czy też są miejsca, gdzie są prześladowani

• podajeprzykładynietolerancji w dzisiejszym świecie


o | Historia w


owa 4–6

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

11


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



15. Upadek Imperium Rzymskiego

1. Cozłegostałosięw imperium?

2. Ludzie z długimibrodami.

3. Z Rzymu do Konstantynopola.

4.KtopokonałRzym?5. To, co

najcenniejsze – dziedzictwo cywilizacji rzymskiej.


• kryzysImperiumRzymskiego

• najazdybarbarzyńców–Wandalowie i Hunowie

• podziałcesarstwarzymskiego na wschodnie i zachodnie

• upadekcesarstwarzymskiego na Zachodzie

Temat spoza PP • wskazujenaosichronologicznej V w. n.e.

• wyjaśniapojęciebarbarzyńcy

• wskazujenamapie Rzym i Konstantynopol

• wymieniaplemionaWandalówi Hunów

• wymieniaprzyczynysłabościcesarstwarzymskiego

• wskazujenamapiekierunkipodbojówHunówi Wandalów

• podajewspółczesneznaczenia słów„wandal”i „barbarzyńca”

• podajedatypodziałucesarstwana wschodnie i zachodnie oraz datęupadkucesarstwa zachodniego

• omawiadziedzictwocywilizacji rzymskiej

• wyjaśnia,naczympolegałaprzewagamilitarna plemion barbarzyńskich nad Rzymianami

• wyszukujeinformacje na temat dalszych losówcesarstwawschodniorzym-skiego

POWTÓRZENIE MATERIAŁU I SRAWDZIAN WIADOMOŚCI – O STAROŻYTNYCH RZYMIANACH


10. W starożytnym Rzymie.

11. Rzym cesarstwem. 12. Kultura Rzymian.13. Społeczeństwo

rzymskie. 14. Chrześcijanie. 15. Upadek Imperium

Rzymskiego.

jw. • wskazujenamapiePółwysepApeniński

• wskazujenaosichronologicznej wiek, w którymzałożonoRzym

• napodstawieilustracji opisuje wygląd rzymskiej ulicy

• opowiadaconajmniej jedną legendęzwiązanąz założeniemRzymu

• własnymisłowamiwyjaśniapojęcierepubliki

• wie,żejęzykiemRzymianbyłałacina

• napodstawieilustracji omawia stróji uzbrojenie rzymskiego legionisty

• wie,kimbyliHannibal, Juliusz Cezar i Oktawian August

• podajedatęzałożeniaRzymu

• wyjaśniapojęcieImperium Rzymskiego

• wymieniauprawnienia zgromadzenia ludowego, senatu, trybunówludowychi konsulów

• opowiadalegendyo założeniuRzymu

• wie,ktomógłzostaćsenatorem

• wyjaśnia,dlaczegowilczyca jest symbolem Rzymu

• wyjaśniapochodzeniesłowa„republika”

• wyjaśnia,czymbyłytermy i akwedukty

• wymieniaprzyczynyrzymskichpodbojów

• wskazujenamapieKartaginęi Galię

• omawiapołożeniei warunki geograficzneRzymu

• opowiadao rzym-skim senacie

• wyjaśnia,w jakich okolicznościach Rzymstałsięrepubliką

• naosichronologicznej umieszcza daty założeniaRzymui wprowadzenia republiki

• wskazujenamapienajwiększyzasięgImperiumRzymskiego

• wyjaśniaróżnicemiędzyrepublikąa cesarstwem

• charakteryzujesposóbwalkiGalów

• wie,w jakich okolicznościach wznoszonołukitryumfalne

• porównujeopowieści o założeniuRzymuz ustaleniami historyków

• napodstawieplanuomawiarozwójterytorialny Rzymu

• porównujeustrójrepublikańskiego Rzymu z demokracją ateńską – wskazuje podobieństwa i różnice

• wyjaśnia,dlaczegowodzowie rzymskich legionówz czasem sięgalipowładzęw państwie

• wymieniapaństwastarożytne,którezostałypodbiteprzez Rzym

• podajeprzykładyrzymskich budowli, któremożemydziśoglądać

• porównujeustrójrepubliki rzymskiej zewspółczesnądemokracją

• omawiawpływwybitnych jednostek (Hannibal, Cezar, Oktawian August) na dzieje Rzymu

• wymieniapaństwaEuropy, Afryki i Azji, w którychmożna zobaczyć pozostałościrzymskichdróg,akweduktówi mostów

• samodzielnieprzygotowuje wypowiedź na temat siecidrógrzymskich,wykorzystuje informacje poza-podręcznikowe–encyklopedie, literaturęprzedmiotu, internet

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw


owa 4–6

12


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



• umieszczanaosichronologicznej I wiek p.n.e.

• własnymisłowamiwyjaśniapojęcia:cesarstwo, legion, legionista

• wymieniaprawo rzymskie jakopodstawęwspółczesnegoprawa

• wymieniaosiągnięciatechniczne Rzymian: drogi, akwedukty i mosty

• napodstawieilustracji omawia wygląd rzymskiej ulicy

• napodstawieilustracji omawia wygląd domu bogatego Rzymianina

• wymieniakilkurzymskichbogów

• wie,kimbyligladiatorzy

• wymieniaprzykładowe rozrywki Rzymian

• wyjaśniapojęcieniewolnika

• wskazujenaosiczasu I w. n.e.

• wskazujenamapiePalestynę

• wie,kimbyłJezusz Nazaretu

• wie,żenarodzinyJezusa uznano za początek naszej ery (n.e.)

• wyjaśniapojęcia:apostołowie,ewangelia

• wyjaśniapojęcia:dyktator, cezar, centurion, legat

• omawiasposóbdojścia Cezara do władzy

• wyjaśnia,czymbyłyprowincje rzymskie i jakabyław nich rolanamiestników

• wyjaśnia,skądpochodzisłowo„cesarz”

• wie,czymbyłPanteon

• opisujeForumRomanum jako centrum starożytnego miasta Rzymu

• napodstawieinformacji opisuje sposóbbudowaniarzymskichdróg

• wyjaśnia,jakąpozycjęmiałarodzinaw społeczeństwierzymskim

• wyjaśnia,jacybogowie tworzyli TrójcęKapitolińską

• omawiawyglądi przeznaczenie Panteonu

• wie,cosięodbywałow Koloseum i w Cyrku Wielkim

• wyjaśnia,czymbyłyigrzysk rzymskie i amfiteatry

• wymieniasymbolepierwszych chrześcijan

• wyjaśnia,kogonazywamy chrześcijanami

• krótkoomawiawojny Rzymu z Kartaginą

• omawiawładzęcesarzy rzymskich, wymienia ich prerogatywy

• podajeprzykładystosowanych do dziś zasad prawa rzymskiego

• opisujesposóbbudowania rzymskichdróg

• wskazujeprzykładynaśladowania przez Rzymian architektury greckiej

• wyjaśniapowiedzenie: „Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu”

• omawiareligięRzymian

• charakteryzujeulubione rozrywki Rzymian – wyścigi rydwanówi walki gladiatorów

• wie,w jakisposóbzdobywano niewolnikóww Imperium Rzymskim

• omawiasymbolikęchrześcijańską

• wyjaśnia,dlaczegopierwsi chrześcijanie modlilisięw katakumbach

• podajeprzyczynyi przebieg prześladowań chrześcijan w Rzymie

• wyjaśnia,dlaczegodla starożytnych Rzymianważnebyłobudowaniedróg

• porównujereligięRzymiani Greków,wskazujepodobieństwa i różnice

• wskazuje,czymróżniłysięigrzyskagreckie od igrzysk rzymskich

• porównujepozycjęludzi wolnych i niewolnikóww cesarstwie rzymskim

• wskazujenamapiekraje, w którychapostołowiegłosilinaukęJezusa

• charakteryzujenauczanie Jezusa

• omawiadziedzictwocywilizacji rzymskiej

• wyjaśnia,naczympolegałaprzewagamilitarna plemion barbarzyńskich nad Rzymianami

• napodstawieinformacji pozapodręcznikowych odpowiada na pytanie, czy chrześcijanie mogą wyznawać dziś swoją religięnacałymświecie, czy też są miejsca, gdzie są prześladowani

• podajeprzykładynietolerancji w dzisiejszym świecie

• wyszukujeinformacje na temat dalszych losówcesarstwawschodniorzym-skiego


o | Historia w


owa 4–6

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

13


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



• wskazujenaosichronologicznej V w. n.e.

• wyjaśniapojęciebarbarzyńcy

• wskazujenamapie Rzym i Konstantynopol

• wymieniaplemionaWandalówi Hunów

• umieszczanaosichronologicznej wiek, w którymchrześcijanie mogli wyznawać swojąreligiębeznarażeniasięnaprześladowania

• wyjaśniapojęcia:Dobra Nowina, przypowieść, tolerancja, Mesjasz

• wymieniaprzyczynysłabościcesarstwarzymskiego

• wskazujenamapiekierunkipodbojówHunówi Wandalów

• krótkoomawiadziałalnośćapostołówPiotrai Pawła

• podajewspółczesneznaczenia słów„wandal”i „barbarzyńca”

• podajedatypodziałucesarstwana wschodnie i zachodnie oraz datęupadkucesarstwa zachodniego

CZĘŚĆ IV. W PAŃSTWIE KRÓLA FRANKÓW I W ŚREDNIOWIECZNEJ POLSCE

16. W państwie Karola Wielkiego

1. Karol zwany Wielkim.

2.Szkoław Akwi-zgranie.

3. W pałacucesarskim.4. Dziedzictwo Karola

Wielkiego.


• KarolWielki–władcaFranków,cesarz rzymski

• położeniegeograficznei zasięgterytorialny państwa Karola Wielkiego

• naukai sztuka w czasach karolińskich

• państwoKarolaWielkiego fundamentem zachodniej Europy

• pojęcia:pismokarolińskie (minuskuła),król,cesarz,szkołapałacowa,arkada

Temat spoza PP • wskazujenamapiepaństwo Karola Wielkiego

• wyjaśniapojęciekoronacji

• napodstawieilustracji omawiasposóbkopiowania ksiąg w średniowieczu

• wie,żejęzykiemurzędowymw państwie Karola Wielkiegobyłałacina

• wymieniapaństwa,którepowstałypopodzialekrólestwaKarola Wielkiego na trzyczęści

• podajedatękoronacji Karola Wielkiego na cesarza i określa,którytowiek

• podajenazwęplemienia, z któregowywodziłsięKarolWielki

• podajeprzykładywspierania nauki przez Karola Wielkiego

• krótkoomawiawyglądpałacuw Akwizgranie – wyjaśniapojęciearkady

• wie,kimbyliSłowianiei Germanie

• wyjaśnia,kogokształciłaszkołapałacowaw Akwizgranie i naczympolegałakarolińska reforma pismałacińskiego

• wymieniadziałaniacesarza,któredoprowadziłydorozwoju kultury i architektury

• wymieniazasługiKarola Wielkiego dla rozwoju średniowiecznej Europy

• omawiarozwójterytorialny państwa Karola Wielkiego

• wymieniawzorce,jakiewładcypaństwśredniowiecznych czerpali z monarchii Karola Wielkiego

• wyjaśnia,dlaczegoKarola Wielkiego nazwano ojcem Europy

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw


owa 4–6

14


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



17. Początki państwa polskiego

1. Polanie i inne plemiona.

2.Cosięwydarzyłow roku 966?

3. Ubrani w kolczugi.4.ZwycięstwaMieszka.


• plemionasłowiańskie–Polaniei Wiślanie

• dynastiaPiastów• MieszkoI pierwszym

władcąPolski• zasięgterytorialny

państwa Mieszka I• chrzestPolski• drużynaksiążęca• zwycięstwo

Mieszka I pod Cedynią

• gródw Gnieźnie• pojęcia:plemię,

książę,kmieć,chrzest Polski, ród,drużynaksiążęca,wojowie,kasztelan,gródobronny,włościanie,biskupstwo, budowniczy państwa polskiego

10. Państwo polskie za Piastów.Uczeń:2) wskazuje na mapie

Gniezno i państwo Mieszka I;

3) opisuje panowanie Mieszka I, umiejscawiając je w czasie i używając pojęć:plemię,gród,drużyna,książę.

• wskazujenamapie tereny zamieszkiwane przez Polan i Wiślan

• określawiek,w którympanowałMieszko I

• napodstawieilustracji opisuje wygląd grodu

• wie,cowydarzyłosięw 966 roku

• wymieniapaństwo, z którymMieszko I prowadziłzwycięskiewojny

• wskazujenamapienajważniejsze grody Polan i Wiślan

• omawiaokolicznościprzyjęciachrztuprzez Mieszka I

• wie,kimbyłaDobrawa

• opisujeznaczeniei zadania drużyny książęcej

• wyjaśniapojęcia:plemię,ród,książę,Piastowie, chrzest, gródobronny,drużyna, danina

• znadatę972rokui wie,cosięwtedywydarzyło

• napodstawiemapyomawiarozwójterytorialny państwa Mieszka I

• wymieniaprzyczynyprzyjęciachrztuprzezksięciaPolan

• omawiaznaczenieprzyjęciachrztuprzez Mieszka I

• porównujewierzeniaSłowianz religią chrześcijańską

• wyjaśnia,dlaczegochrześcijaństwo wprowadzono w Polsce za pośrednictwem Czech, a nie Niemiec

• samodzielnieanalizuje teksty źródłowedotyczącepanowania Mieszka I

18. Wyprawa św. Wojciecha

1. KsiążęBolesławi misjonarz z Pragi.

2. Wyprawa św. Wojciecha do Prusów.

3. Drzwi Gnieźnieńskie świadectwem historii.


• BolesławChrobrynastępcąMieszkaI

• misjachrystianizacyjna św. Wojciecha do Prusów

• DrzwiGnieźnieńskiezabytkiem sztuki średniowiecznej i źródłemhistorycznym

• św.Wojciech–pierwszy patron Polski

• pojęcia:biskup,chrześcijaństwo, misja, poganin

10. Państwo polskie za Piastów.Uczeń:4) opowiada

historięzjazdugnieźnieńskiego, uwzględniającpostacie: św. Wojciecha, BolesławaChrobrego i Ottona III.

• wie,kimbyłśw. Wojciech i dokądudałsięz misją

• wyjaśniapojęciepoganina

• wskazujenamapiemiejsce pochowania św. Wojciecha

• wie,coprzedstawiają Drzwi Gnieźnieńskie

• wie,ktozostałnastępcąMieszkaI

• pokazujenamapietereny zamieszkane przezPrusów

• krótkoopowiadao wyprawie biskupa Wojciecha

• wyjaśnia,dlaczegoDrzwi Gnieźnieńskie sądziełemsztuki i źródłemhistorycznym

• wyjaśnia,dlaczegoBolesławChrobrysprowadziłciałoWojciecha do Gniezna

• wyjaśniapojęcia:chrześcijaństwo, biskup, misja, patron

• umieszczanaosiczasu rok 997

• opisujewyprawębiskupa Wojciecha doPrusów

• wyjaśnia,dlaczegoBolesławChrobrypomógłbiskupowizorganizować wyprawęchrystianizacyjną

• analizujetekstźródłowy

• napodstawieprzedstawień na Drzwiach Gnieźnieńskich opowiada żywot św. Wojciecha

• samodzielniegromadzi informacje natematświętychpatronówPolski

• omawiarolęsztuki–rzeźb,malowideł–w przekazywaniu wiernym informacji o świętychorazzasad Pisma Świętego


o | Historia w


owa 4–6

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

15


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



19. Bolesław Chrobry – książę i król

1. W roku 1000 w Gnieźnie.

2.MieczBolesławaChrobrego.

3.Królewskakorona.


• zjazdgnieźnieński• podbojeBolesława

Chrobrego• BolesławChrobry–

pierwszykrólPolski• pojęcia:wojowie,

wyprawa wojenna, koronacja

10. Państwo polskie zaPiastów.Uczeń:4) opowiada

historięzjazdugnieźnieńskiego, uwzględniającpostacie: św. Wojciecha, BolesławaChrobrego i Ottona III.

• umieszczanaosiczasu rok zjazdu gnieźnieńskiego oraz rok koronacji BolesławaChrobrego

• wskazujenamapiezasięgterytorialnypaństwaBolesławaChrobrego

• opowiadao zjeździe gnieźnieńskim

• wymieniaprzyczynyi skutki zjazdu gnieźnieńskiego

• wyjaśniapojęcia:wojowie, wyprawa wojenna, koronacja

• wie,cotojestSzczerbiec i skąd, wedługlegendy,pochodzi jego nazwa

• wie,kimbył Otton III

• omawiasymbolikęwłóczniśw. Maurycego i diademu cesarskiego

• wskazujenamapietereny podbite przezBolesławaChrobrego na wschodzie

• wyjaśnia,dlaczegoBolesławChrobryjest uważany za dobregowładcę

• omawiaznaczeniekoronacjiBolesławaChrobrego

• napodstawieinformacji pozapodręcznikowych opowiada o panowaniu Ottona III i jego wizji Europyskładającejsięz czterechczęści

POWTÓRZENIE MATERIAŁU I SRAWDZIAN WIADOMOŚCI – O KAROLU WIELKIM I POCZĄTKACH PAŃSTWA POLSKIEGO


16. W państwie Karola Wielkiego.

17. Początki państwa polskiego.

18. Wyprawa św. Wojciecha.

19.BolesławChrobry–książęi król.

jw. • wskazujenamapiepaństwo Karola Wielkiego

• wyjaśniapojęciekoronacji

• napodstawieilustracji omawiasposóbkopiowania ksiąg w średniowieczu

• wie,żejęzykiemurzędowymw państwie Karola Wielkiegobyłałacina

• wymieniapaństwa,którepowstałypopodzialekrólestwaKarola Wielkiego natrzyczęści

• wskazujenamapie tereny zamieszkiwane przez Polan i Wiślan

• określawiek,w którympanowałMieszko I

• napodstawieilustracji opisuje wygląd grodu

• wie,cowydarzyłosięw 966 roku

• podajedatękoronacji Karola Wielkiego na cesarza i określa,którytowiek

• podajenazwęplemienia, z któregowywodziłsięKarolWielki

• podajeprzykładywspierania nauki przez Karola Wielkiego

• krótkoomawiawyglądpałacuw Akwizgranie – wyjaśniapojęciearkady

• wskazujenamapienajważniejsze grody Polan i Wiślan

• omawiaokolicznościprzyjęciachrztuprzez Mieszka I

• wie,kimbyłaDobrawa

• opisujeznaczeniei zadania drużyny książęcej

• wyjaśniapojęcia:plemię,ród,książę,Piastowie, chrzest, gródobronny,drużyna, danina

• wie,kimbyliSłowianiei Germanie

• wyjaśnia,kogokształciłaszkołapałacowaw Akwizgranie i naczympolegałakarolińska reforma pismałacińskiego

• wymieniadziałaniacesarza,któredoprowadziłydorozwoju kultury i architektury

• wymieniazasługiKarola Wielkiego dla rozwoju średniowiecznej Europy

• napodstawiemapy omawia rozwójterytorialnypaństwa Mieszka I

• wymieniaprzyczynyprzyjęciachrztuprzezksięciaPolan

• omawiaznaczenieprzyjęciachrztuprzez Mieszka I

• opisujewyprawębiskupa Wojciecha doPrusów

• omawiarozwójterytorialny państwa Karola Wielkiego

• wymieniawzorce,jakiewładcypaństwśredniowiecznych czerpali z monarchii Karola Wielkiego

• porównujewierzenia Słowianz religią chrześcijańską

• wyjaśnia,dlaczegochrześcijaństwo wprowadzono w Polsce za pośrednictwem Czech, a nie Niemiec

• analizujetekstźródłowy

• napodstawieprzedstawień na Drzwiach Gnieźnieńskich opowiada żywot św. Wojciecha

• wyjaśnia,dlaczegoBolesławChrobryjest uważany za dobregowładcę

• omawiaznaczeniekoronacjiBolesławaChrobrego

• wyjaśnia,dlaczegoKarola Wielkiego nazwano ojcem Europy

• samodzielnieanalizuje teksty źródłowedotyczącepanowania Mieszka I

• samodzielniegromadzi informacje natematświętychpatronówPolski

• omawiarolęsztuki–rzeźb,malowideł–w przekazywaniu wiernym informacji o świętychorazzasad Pisma Świętego

• napodstawieinformacji pozapodręcznikowych opowiada o panowaniu Ottona III i jego wizji Europyskładającejsięz czterechczęści

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw


owa 4–6

16


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę






• wskazujenamapie miejsce pochowania św. Wojciecha









• wyjaśnia,dlaczego Drzwi Gnieźnieńskie sądziełemsztuki i źródłemhistorycznym




• wymieniaprzyczyny i skutki zjazdu gnieźnieńskiego



• wie,kimbyłOtton III





o | Historia w


owa 4–6

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

17


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę






• wskazujenamapie miejsce pochowania św. Wojciecha









• wyjaśnia,dlaczego Drzwi Gnieźnieńskie sądziełemsztuki i źródłemhistorycznym




• wymieniaprzyczyny i skutki zjazdu gnieźnieńskiego



• wie,kimbyłOtton III





dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



20. Następcy Bolesława Chrobrego

1. Testament BolesławaChrobrego.

2. Rycerze krzyżaccy i ich państwo.

3. W Polsce dzielnicowej XIII wieku.

4.WładysławŁokietekodbudowuje państwo.


• początekrozbiciadzielnicowego

• sprowadzenieKrzyżakównaziemiepolskie

• powstaniepaństwakrzyżackiego

• najazdyTatarównaziemie polskie

• rozwójgospodarczyziem polskich

• zjednoczeniepaństwa polskiego i koronacja WładysławaŁokietkanakrólaPolski

• pojęcia:testamentBolesławaKrzywoustego, rozbicie dzielnicowe, ekspansja, zakon krzyżacki, dzielnica senioralna, dynastia

Temat spoza PP • wie,którywładcapodzieliłpaństwopolskie na dzielnice


• wyjaśniapojęciedynastii

• wskazujenamapiepaństwo zakonu krzyżackiego

• podajedatękoronacji WładysławaŁokietka

• wymieniawładcę,któryzjednoczyłpaństwo polskie

• wskazujenamapieWielkopolskęi Małopolskę

• podajeprzyczynypodziałuPolskinadzielnice

• opisujeekspansjęKrzyżakównaPomorzu i Kujawach

• wymieniadzielnicezjednoczone przez WładysławaŁokietka

• wyjaśnia,czymbyładzielnica senioralna

• podajeskutkipozytywne i negatywne sprowadzenia KrzyżakówdoPolski

• wie,któreterenyzostay najechane przezTatarów w XIII wieku

• omawiarozwójgospodarczy ziem polskich w czasach rozbicia dzielnicowego

• wymieniasynówBolesławaKrzywoustego i wskazuje na mapie dzielnice,którymirządzili

• omawiaskutkirozbicia dzielnicowego

• szczegółowoomawia okoliczności sprowadzenia KrzyżakówdoPolski

• przedstawiaokoliczności założeniazakonukrzyżackiego

21. Kazimierz Wielki – budowniczy miast i zamków.

1. RządykrólaKazimierza.

2.KrólKazimierzdobrym gospodarzem.

3. W królewskiejstolicy – Krakowie.


• panowanieKazimierza Wielkiego

• wzrostznaczeniapaństwa polskiego i rozwójgospodarczy

• KrakówstolicąPolski• zjazdwładców

i uczta u Wierzynka• pojęcia:mury

obronne, zamek obronny, dyplomata, statut, przywilej

10. Państwo polskie za Piastów.Uczeń:5) wskazuje na mapie

Krakówi państwo Kazimierza Wielkiego, umiejscawiając je w czasie;

6) opowiada o panowaniu Kazimierza Wielkiego i uczcie u Wierzynka.

• wskazujenaosichronologicznej wiek XIV

• wskazujenamapiepaństwo polskie za czasówKazimierzaWielkiego

• wyjaśniapojęciedyplomaty

• wyjaśnia,kogogościłWierzynek

• podajelatapanowania Kazimierza Wielkiego

• wyjaśniapojęcieprzywileju

• wymieniapaństwa,z którymiKazimierzWilkipodpisałpokój

• wyjaśnia,dlaczegokrólKazimierzotrzymałprzydomekWielki

• wyjaśnia,dlaczegoKazimierz Wielki wolałprowadzićdziałaniadyplomatyczne niż zbrojne

• opisuje,jakzmieniłsięKrakóww czasach Kazimierza Wielkiego

• wymieniagościKazimierza Wielkiego na uczcie u Wierzynka

• uzasadniastwierdzenie, że Kazimierz Wielki„zastałPolskędrewnianą,a zostawiłmurowaną”

• wyjaśnia,jakieznaczenie dla państwa polskiego miałykodyfikacjaprawa i wybicie wspólnejdlacałegokraju monety

• napodstawiemapyw podręcznikuwymienia ziemie przyłączonedo Polski przez Kazimierza Wielkiego

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw


owa 4–6

18


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



22. Akademia w Krakowie

1. ZałożenieAkademiiKrakowskiej.

2.Wśróduczniów.3.Wśródstudentów.4.Wśródprofesorów.5.Ktoopiekowałsię

nauką i sztuką?


• AkademiaKrakowska – pierwszy uniwersytet w Polsce

• najwybitniejsiabsolwenci Akademii Krakowskiej

• pojęcia:uniwersytet,uczelnia, wszechnica, profesor, żak, bakałarz,bursa,kolegium, rektor

10. Państwo polskie zaPiastów.Uczeń:6) opowiada

o powstaniu Akademii Krakowskiej.

• wymieniawładcę,któryzałożyłAkademięKrakowską

• wyjaśniapojęcia:uniwersytet, żak

• wymienianajsłynniejszychabsolwentówAkademii Krakowskiej

• podajedatęzałożeniaAkademiiKrakowskiej

• wymieniawładców,którzyodnowilii unowocześnili AkademięKrakowską

• wyjaśniapojęcia:bakałarz,bursa,kolegium, rektor

• wymienianazwęnajstarszego budynku Uniwersytetu Jagiellońskiego

• wyjaśnia,ktomógłzostać żakiem, a kto profesorem na średniowiecznym uniwersytecie

• wyjaśnia,dlaczegoKazimierz Wielki założyłAkademięKrakowską

• wymieniaprzedmioty wykładanew Akademii Krakowskiej

• opisujeżyciecodzienne krakowskiego żaka

• wyjaśnia,jakbyłyprowadzonezajęciana uniwersytecie

• omawiarolę,jakąodgrywałrektornauniwersytecie

• opisujeznaczeniepanowania Kazimierza Wielkiego i Akademii Krakowskiej dla rozwoju polskiej nauki i sztuki

• porównujefunkcjonowanie uniwersytetóww średniowieczu i w czasach współczesnych

23. Jadwiga i Jagiełło – unia dwóch narodów

1. Jadwiga–królewnaz Węgier.

2. Litwa i Polska.3. Unia w Krewie –

początek dynastii Jagiellonów.

4. Panowanie Jadwigi i Jagiełły.


• uniapersonalnapolskowęgierska

• JadwigakrólemPolski

• Litwa–wschodnisąsiad Polski

• uniaw Krewie, ślub Jadwigi i Jagiełły

• początekrządówdynastiiJagiellonów

• pojęcia:uniapersonalna, radakrólewska,możnowładztwo

17. Jadwiga i Jagiełło.Uczeń:1) wskazuje na mapie

WielkieKsięstwoLitewskie;

2) wyjaśnia przyczyny unii polsko-litewskiej;

3) charakteryzuje osobęJadwigii wymienia jej zasługidlakulturypolskiej.

• wskazujenamapieKrólestwoPolskie,KrólestwoWęgierskie,WielkieKsięstwoLitewskie

• wyjaśnia,w jaki sposóbJagiełłozostałkrólemPolski

• wymienianazwędynastii,którejpoczątekdałWładysławJagiełło

• wyjaśniapojęcieuniipersonalnej

• podajedatę1385roku i wie,cosięwtedywydarzyło

• wymieniaprzyczynyi skutki zawarcia unii polsko-litewskiej w Krewie

• wyjaśnia,kimbylitrubadurzy

• charakteryzujesytuacjęLitwyprzedzawarciem unii z Polską

• wyjaśnia,w jakisposóbkrólWładysławJagiełłoi królowaJadwigadbali o rozwójnaukii sztuki w Polsce

• wyjaśnia,dlaczegoAkademia Krakowska nazywana jest dziś Uniwersytetem Jagiellońskim

• opisujeśredniowieczne rozrywki i zabawy

• wyjaśnia,jakiwpływnawybórmężadlaJadwigimiałomożnowładztwomałopolskie

• napodstawietekstuźródłowegowymienia cechy charakteru WładysławaJagiełły

• napodstawieilustracji omawia wygląd herbu Polski i Litwy


o | Historia w


owa 4–6

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska

19


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



24. Wojna z zakonem krzyżackim

1. NajazdyKrzyżaków.2. Przygotowania do

bitwy.3. Wielka bitwa pod

Grunwaldem.4. Skutki bitwy –

wyprawa pod Malbork.


• konfliktypolsko -krzyżackie

• Malborkstolicą państwa krzyżackiego

• wojnapolsko -krzyżacka

• bitwapodGrunwaldem

• pojęcia:wielkimistrz,wielkiksiążę,rycerstwo

17. Jadwiga i Jagiełło.Uczeń:4) opowiada

o przyczynach i skutkach bitwy pod Grunwaldem.

• napodstawieilustracji opisuje wygląd zamku w Malborku

• wskazujenamapiePomorze Gdańskie

• podajedatębitwypod Grunwaldem i wie, czyim zwycięstwemsięzakończyła

• wymieniaprzyczyny i skutki wojny z zakonem krzyżackim

• wyjaśnia,dlaczegozamek w Malborku byłtrudnydozdobycia

• wymieniawojskawalczące po stronie polsko-litewskiej i po stronie krzyżackiej

• napodstawieilustracji opisuje wygląd rycerzy średniowiecznych

• wyjaśnia,dlaczegopaństwo krzyżackie byłozagrożeniemdla Polski i Litwy

• omawiakolejneetapy wojny z zakonem krzyżackim

• przedstawiaprzebiegoblężeniaMalborka i jego skutki

• omawiaskutkibitwypod Grunwaldem z punktu widzenia Krzyżaków,Polakówi Litwinów

• wskazujenamapiemiejscowości, w którychdodzisiajzachowałysiękrzyżackie zamki

• samodzielnieinterpretuje teksty źródłoweautorstwaJanaDługosza

POWTÓRZENIE MATERIAŁU I SRAWDZIAN WIADOMOŚCI – O WŁADCACHŚREDNIOWIECZNEJ POLSKI


20.NastępcyBolesławaChrobrego.

21. Kazimierz Wielki – budowniczy miast i zamków.

22. Akademia w Krakowie.

23. Jadwiga i Jagiełło–uniadwóchnarodów.

24. Wojna z zakonem krzyżackim.

jw. • wie,którywładcapodzieliłpaństwopolskie na dzielnice


• wyjaśniapojęciedynastii

• wskazujenamapiepaństwo zakonu krzyżackiego

• podajedatękoronacji WładysławaŁokietka

• wymieniawładcę,któryzjednoczyłpaństwo polskie

• wskazujenamapieWielkopolskęi Małopolskę

• wskazujenaosichro-nologicznej wiek XIV

• wskazujenamapiepaństwo polskie za czasówKazimierzaWielkiego

• wyjaśniapojęciedyplomaty

• wyjaśnia,kogogościłWierzynek

• podajeprzyczynypodziałuPolskinadzielnice

• opisujeekspansjęKrzyżakównaPomorzu i Kujawach

• wymieniadzielnicezjednoczone przez WładysławaŁokietka

• podajelatapanowania Kazimierza Wielkiego

• wyjaśniapojęcieprzywileju

• wymieniapaństwa,z którymiKazimierzWilkipodpisałpokój

• wyjaśnia,dlaczegokrólKazimierzotrzymałprzydomekWielki

• podajedatęzałożeniaAkademiiKrakowskiej

• wymieniawładców,którzyodnowilii unowocześnili AkademięKrakowską

• wyjaśnia,czymbyładzielnica senioralna

• podajeskutkipozytywne i ne gatywne sprowadzenia KrzyżakówdoPolski

• wie,któreterenyzostałynajechaneprzezTatarów w XIII wieku

• omawiarozwójgospodarczy ziem polskich w czasach rozbicia dzielnicowego

• wyjaśnia,dlaczegoKazimierz Wielki wolałprowadzićdziałaniadyplomatyczne niż zbrojne

• opisuje,jakzmieniłsięKrakóww czasach Kazimierza Wielkiego

• wymieniagościKazimierza Wielkiego na uczcie u Wierzynka

• wymieniasynówBolesławaKrzywoustego i wskazuje na mapie dzielnice,którymirządzili

• omawiaskutkirozbicia dzielnicowego

• szczegółowoomawia okoliczności sprowadzenia KrzyżakówdoPolski

• uzasadniastwierdzenie, że Kazimierz Wielki„zastałPolskędrewnianą,a zostawiłmurowaną”

• wyjaśnia,jakieznaczenie dla państwa polskiego miałykodyfikacjaprawa i wybicie wspólnejdlacałegokraju monety

• przedstawiaokoliczności założeniazakonukrzyżackiego

• napodstawiemapyw podręcznikuwymienia ziemie przyłączonedo Polski przez Kazimierza Wielkiego

• porównujefunkcjonowanie uniwersytetóww średniowieczu i w czasach współczesnych

• napodstawietekstuźródłowegowymienia cechy charakteru WładysławaJagiełły

• napodstawieilustracji omawia wygląd herbu Polski i Litwy

• wskazujenamapiemiejscowości, w którychdodzisiajzachowałysiękrzyżackie zamki

© C

opyright by Wydaw


arszawa 2016

AU

TOR

: Marianna G

wardys-Bartm

ańska


o | Historiaw


owa 4–6

20


dydaktyczne


nauczania


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę


Wymagania na ocenę

dobrą. Uczeń:

Wymagania na ocenę



• wymieniawładcę,któryzałożyłAkademięKrakowską

• wyjaśniapojęcia:uniwersytet, żak

• wymienianajsłynniejszychabsolwentówAkademii Krakowskiej

• wskazujenamapieKrólestwoPolskie,KrólestwoWęgierskie,WielkieKsięstwoLitewskie

• wyjaśnia,w jaki sposóbJagiełłozostałkrólemPolski

• wymienianazwędynastii,którejpoczątekdałWładysławJagiełło

• napodstawieilustracji opisuje wygląd zamku w Malborku

• wskazujenamapiePomorze Gdańskie

• podajedatębitwypod Grunwaldem i wie, czyim zwycięstwemsięzakończyła

• wyjaśniapojęcia:bakałarz,bursa,kolegium, rektor

• wymienianazwęnajstarszego budynku Uniwersytetu Jagiellońskiego

• wyjaśnia,ktomógłzostać żakiem, a kto profesorem na średniowiecznym uniwersytecie

• wyjaśniapojęcieuniipersonalnej

• podajedatę1385roku i wie,cosięwtedywydarzyło

• wymieniaprzyczynyi skutki zawarcia unii polsko-litewskiej w Krewie

• wyjaśnia,kimbylitrubadurzy

• wymieniaprzyczyny i skutki wojny z zakonem krzyżackim

• wyjaśnia,dlaczegozamek w Malborku byłtrudnydozdobycia

• wymieniawojskawalczące po stronie polsko-litewskiej i po stronie krzyżackiej

• napodstawieilustracji opisuje wygląd rycerzy średniowiecznych

• wyjaśnia,dlaczegoKazimierz Wielki założyłAkademięKrakowską

• wymieniaprzedmioty wykładanew Akademii Krakowskiej

• opisujeżyciecodzienne krakowskiego żaka

• wyjaśnia,jakbyłyprowadzonezajęciana uniwersytecie

• omawiarolę,jakąodgrywałrektornauniwersytecie

• charakteryzujesytuacjęLitwyprzedzawarciem unii z Polską

• wyjaśnia,w jakisposóbkrólWładysławJagiełłoi królowaJadwigadbali o rozwójnaukii sztuki w Polsce

• wyjaśnia,dlaczegopaństwo krzyżackie byłozagrożeniemdla Polski i Litwy

• omawiakolejneetapy wojny z zakonem krzyżackim

• przedstawiaprzebiegoblężeniaMalborka i jego skutki

• opisujeznaczeniepanowania Kazimierza Wielkiego i Akademii Krakowskiej dla rozwoju polskiej nauki i sztuki

• wyjaśnia,dlaczegoAkademia Krakowska nazywana jest dziś Uniwersytetem Jagiellońskim

• opisujeśredniowieczne rozrywki i zabawy

• wyjaśnia,jakiwpływnawybórmężadlaJadwigimiałomożnowładztwomałopolskie

• omawiaskutkibitwypod Grunwaldem z punktu widzenia Krzyżaków,Polakówi Litwinów

• samodzielnieinterpretuje teksty źródłoweautorstwaJanaDługosza

plan wynikowy. klasa 5 - spolza.plspolza.pl/userfiles/spolzapl/file/wymagania historia kl_ 5.pdf ·...

Documents