plani i menaxhimit për restaurimin biologjik · dokumenti nr.: tap ag cal00-pmt-601-y-ttm-0002 nr....

Plani i Menaxhimit për Restaurimin Biologjik

TAP AG

Dokumenti nr.:

CAL00-PMT-601-Y-TTM-0002 Nr. i rish.: 3

Dok. Titulli: Plani i Menaxhimit për Restaurimin Biologjik Faqja: 2 nga 61

1. HYRJA ............................................................................................................................ 5

1.1 Qëllimi ...................................................................................................................... 5

1.2 Historiku ................................................................................................................... 7

2. KËRKESAT LIGJORE .................................................................................................... 8

2.1 Greqi ...................................................................................................................... 8

2.2 Shqipëri.................................................................................................................... 9

3. ROLET DHE PËRGJEGJËSITË ................................................................................... 12

3.1 Përgjegjësitë e TAP-it ............................................................................................ 12

3.2 Përgjegjësitë e kontraktorit IPN .............................................................................. 15

4. BIODIVERSITETI FILLESTAR DHE ANKETIMET VERIFIKUESE ............................... 16

4.1 Flora tokësore ........................................................................................................ 16

4.2 Fauna tokësore ...................................................................................................... 17

4.3 Marine Ecology ...................................................................................................... 19

5. OBJEKTIVAT E RESTAURIMIT BIOLOGJIK ............................................................... 20

5.1 Aspektet e Programit të Biorestaurimit ................................................................... 20

5.2 Përbërësit e restaurimit biologjik ............................................................................ 26

5.3 Monitorimi i biorestaurimit ...................................................................................... 31

6. EKZEKUTIMI I BIORESTAURIMIT DHE KUJDESI I MËPASSHËM............................. 34

6.1 Mikro-habitatet ....................................................................................................... 34

6.2 Mbjellja e farave me spërkatje ................................................................................ 34

6.3 Mbjellja e farave të sanës ...................................................................................... 35

6.4 Hidrombjellja e farave ............................................................................................ 35

6.5 Mbjellja e pemëve dhe shkurreve ........................................................................... 36

6.6 Mirëmbajtja dhe kujdesi i mëpasshëm ................................................................... 37

TAP AG

Dokumenti nr.:



7. BIORESTAURIMI I VENDNDODHJEVE SPECIFIKE ................................................... 40

7.1 Biorestaurimi i vendndodhjeve specifike të kontraktorit IPN ................................... 40

7.2 Mbjellja kompensuese e TAP-it .............................................................................. 43

8. VLERËSIMI DHE MBYLLJA ......................................................................................... 54

8.1 Flora .................................................................................................................... 55

8.2 Fauna .................................................................................................................... 55

8.3 Procesi i Raportimit ................................................................................................ 57

9. REFERENCAT .............................................................................................................. 59

Lista e shtojcave

Shtojca 1 Listat dhe Hartat e Habitateve RNMR

Shtojca 2a. Hartat e restaurimit biologjik të Inxhinierisë, Prokurimit dhe Ndërtimit (IPN)

Shtojca 2b Harta e restaurimit biologjik të TAP-it

Shtojca 3 Tabelat e ripyllëzimit

Shtojca 4 Matricat e mbjelljeve

Shtojca 5 Tabelat e hidrofarëzimit

Shtojca 6 Anketat e verifikimit të TAP-it 2017-2018: Habitatet e përditësuara RNMR

Shtojca 7 Filozofia e monitorimit të habitatit dhe Treguesit Kyç të Performancës (TKP)

Shtojca 8 Specifikimi i restaurimit biologjik

Shtojca 9 Tabelat e restaurimit biologjik të vendeve specifike

Shtojca 10 Përshkrimi i pemëve për restaurimin biologjik

TAP AG

Dokumenti nr.:



Lista e tabelave

Tabela 2-1 - Legjislacioni i zbatueshëm grek i restaurimit biologjik........................................ 8

Tabela 2-2 - Legjislacioni i zbatueshëm shqiptar i restaurimit biologjik .................................. 9

Tabela 3-1 - Rolet dhe përgjegjësitë e TAP-it ...................................................................... 13

Tabela 5-1- Aspekti i Restaurimit të Biodiversitetit Objektivat A-D ....................................... 22

Tabela 5-2 - Objektivat për Aspektin e Kompensimit të Biodiversitetit E-F .......................... 25

Tabela 5-3 - Kategorizimi i hyrjeve në Regjistrin e Ndikimit Mjedisor të Rrugekalimit (RNMR) ........................................................................................................................................... 32

Tabela 5-4 - Ndërhyrjet dhe shkaktarët e biostaurimit ......................................................... 32

Tabela 7-1 - Përmbledhja e Biorestaurimit të Vendndodhjes Specifike Greqi ...................... 46

Tabela 7-2- Përmbledhja e Biorestaurimit të Vendndodhjes Specifike Shqipëri .................. 52

Tabela 8-1 - Afatet Kohore të Programit të Biorestaurimit ................................................... 58

Tabela 9-1 - Referencat ...................................................................................................... 59

Tabela 9-2 - Dokumentacioni i Pylltarisë ............................................................................. 59

Lista e figurave

Figura 1-1 Përmbledhje e Planit të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik ............................. 6

Figura 1-2 Rruga e gazsjellësit të TAP-it .............................................................................. 7

Figura 8-1 - Kuadri i Treguesve Kyç të Performancës së Biorestaurimit .............................. 56

TAP AG

Dokumenti nr.:



1. HYRJA

1.1 Qëllimi

Ky Plani i Menaxhimit për Restaurimin Biologjik është zhvilluar për të detajuar zbatimin e angazhimeve të restaurimit biologjik të TAP-it në kuadër të Standardeve dhe Specifikimeve të Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën (ESCH) të përcaktuara në Planin e Menaxhimit Mjedisor dhe Social të TAP-it (Ref.1). Plani i Menaxhimit për Restaurimin Biologjik është pjesë e sistemit të menaxhimit ekologjik të përshkruar në Pjesën 8 të Planit të Menaxhimit Ekologjik (Ref.2).

Restaurimi biologjik është përkufizuar si restaurimi i florës dhe faunës, dhe vendosja e mbuleses se bimesise dhe larmia e llojeve në kushtet e para-ndërtimit në zonat e tokës jo të kultivuara, si dhe mjediset detare dhe bregdetare. TAP-i është i angazhuar për Moshumbje Neto (JHN) të Karakteristikave Prioritare të Biodiversitetit (KPB) dhe Fitim Neto (FN) të Habitateve Kritike. Procesi i përkufizimit të PBF-ve dhe Habitateve Kritike është dhënë në Vlerësimin e Habitateve Kritike (Ref.3), i cili ofron një qasje parandaluese për shpërndarjen hapësinore të PBF-ve dhe Habitateve Kritike të cilat janë racionalizuar që kur është përgatitur Vlerësimi i Habitateve Kritikave.

Plani i Menaxhimit për Restaurimin Biologjik mbulon rivendosjen e biodiversitetit pas aktiviteteve të rivendosjes së ndërtimit. Përgjatë rrugëkalimit të tubacionit TAP-i zbaton një proces gjithëpërfshirës për të siguruar rivendosjen dhe stabilizimin afatgjatë të zonave të shqetësuara për të nxitur rigjelbërimin. Në mënyrë të veçantë, janë vendosur kontrolle të projektuara dhe të inxhinjerike për të kufizuar humbjen e tokës, këto janë standarde, procesi dhe aktivitetet janë përshkruar në Planin e Erozionit të Tokës dhe Rikthimit në Gjendjen e Mëparshme (PETRGJM) (Ref. 4).

Plani i Menaxhimit për Restaurimin Biologjik zbatohet për rrugëkalimin e gazsjellësit të TAP-it dhe të gjitha fushat e tjera të projektit që përdoren për të mbështetur ndërtimin, duke përfshirë (por jo kufizuar në) kampet e ndërtimit, zonat e vendosjes së tubave, zonat e mirëmbajtjes, rrugët dhe objektet e tjera të transportit.

Parimet në këtë plan janë të zbatueshme për fushëveprimin italian të TAP-it, megjithatë do të zhvillohet një plan specifik për Italinë. Si pjesë e procesit të Verifikimit të Pajtueshmërisë në Itali, do të zhvillohet një plan kthimi në gjendjen e mëparshme për të mbështetur zbatimin e Verifikimit të Pajtueshmërisë A44. Plani i Italisë do të zhvillohet në tremujori i parë në vitin 2020 dhe ky plan do të ndryshohet në përputhje me rrethanat.

Ky Plan do të përditësohet me skemat e restaurimit dhe monitorimit biologjik për karakteristikat e biodiversitetit në det të hapur për të siguruar që objektivat e TAP-it për moshumbjen neto dhe fitimin neto të arrihen pas përfundimit të anketave shtesë para ndërtimit në vitin 2019 dhe monitorimit pas ndërtimit, që do të përfundojë në vitin 2020/21.

Përmbledhja e këtij Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik është dhënë në Figurën 1-1.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Figura 1-1 Përmbledhje e Planit të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik

TAP AG

Dokumenti nr.:



1.2 Historiku

Projekti i gazsjellësit Trans Adriatik (TAP) është projektuar për të transportuar gaz natyror nga zhvillimi Shah Deniz II në Azerbajxhan në tregun evropian duke furnizuar me gaz rrjetin italian.

TAP-i do të lidhet me tubacionin TANAP në Kipoi në kufirin turk/grek dhe do të transportojë gazin përmes Greqisë Veriore për të hyrë në Shqipëri në lindje të Korçës. Gazsjellësi do të vazhdojë përmes Shqipërisë dhe do të arrijë në bregdetin Adriatik pranë qytetit të Fierit. Ai do të kalojë detin Adriatik dhe do të vijë në bregdet në jug të Italisë në Melendunjo, pranë qytetit të San Fokës. TAP-i përfundon në Terminalin e Marrjes së Tubacionit (TMT) 8,2 km nga bregdeti, në afërsi të qytetit të Leçes, ku gazi lidhet me rrjetin Snam Rete Gas (SRG). Gjatësia e përgjithshme e sistemit të gazsjellësit të TAP-it do të jetë përafërsisht 878 km duke përfshirë pjesën e gazsjellësit në det prej 105 km. Rruga e projektit ilustrohet në Figurën 2-1 më poshtë.

Figura 1-2 Rruga e gazsjellësit të TAP-it

Projekti realizohet nëpërmjet një sërë kontratash me furnizuesit për sigurimin e pajisjeve dhe materialeve të caktuara, si dhe me kontraktorët e Inxhinierisë, Prokurimit dhe Ndërtimit (IPN) për kryerjen e ndërtimit të projektit në vendet pritëse.

TAP AG

Dokumenti nr.:



2. KËRKESAT LIGJORE

2.1 Greqi

Komisioni Evropian e ka njohur Projektin e Gazsjellësit të TAP-it si Projekt me Interes të Përbashkët (PCI), nën Infrastrukturën Trans-Evropiane të Energjisë (TEN-E) për objektivat e përgjithshme të politikës energjetike të BE-së. Në prill 2013, u nënshkrua ndërmjet Greqisë, Shqipërisë dhe Italisë Marrëveshja Ndërqeveritare (IGA) Në Greqi, projekti konsiderohet me rëndësi kombëtare pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Shtetit Pritës ndërmjet TAP-it dhe Republikës Greke (L. 4217/2013 - Gov.Gaz. Α’26). Tabela 2-1 ofron një përmbledhje të legjislacionit që është i zbatueshëm për këtë BVMP në Greqi.

Tabela 2-1 - Legjislacioni i zbatueshëm grek i restaurimit biologjik

Hollësitë e aktit ligjor Titulli

Ligji për pyjet 86/1969 (Gov.Gaz. 7/Α/18-01-1969)

Kodi i Mbrojtjes së Pyjeve.

53418/357 qarkullorja 162 14 -10-1969 Vendimi i Ministrisë së Bujqësisë që miraton skemën përfundimtare të studimit të rikthimit në gjendjen e mëparshme.

Ligji për pyjet 996/1971 (Gov.Gaz. 192/Α/6-10-1971)

Në lidhje me zëvendësimin dhe plotësimin e dispozitave të Ligjit të Pyjeve 86 / 196.9.

L. 998/1979 (Gov.Gaz. 289/Α/29-12-1979) Lidhur me mbrojtjen e pyjeve dhe tokat pyjore në përgjithësi në të gjithë vendin.

L. 1650/1986 (Gov.Gaz. 160/Α/16-10-1986)

Për mbrojtjen e mjedisit, ndryshuar nga N. 3010/2002 (Gov.Gaz. 91/Α/25-04-2002).

L.1892/1990 (Gov.Gaz. 101/Α/31.07-1990)

Për modernizimin dhe zhvillimin dhe dispozitat e mëtejshme.

Vendimi i Përbashkët Ministror 81277/2451/23-8-93

Me të cilin u miratua Analiza e Çmimeve për Rikthimit në gjendjen e mëparshme (ATAE.).

L. 3208/2003 (Gov.Gaz. 303/Α/24-12-2003)

Mbrojtja e ekosistemeve pyjore, trajnimi i regjistrit pyjor, rregullimi i të drejtave pronësore lidhur me pyjet dhe tokat pyjore dhe dispozitat e mëtejshme.

Gov.Gaz. 303/Α/24-12-2003 "Të drejtat pronësore mbi pyjet dhe pylltarinë në zonat e përgjithshme dhe dispozitat e mëtejshme". Theksohet neni 11 i Ligjit për lejet mjedisore për pyllëzime.

L. 3263/2004 (Gov.Gaz. 179/Α/28-09-2004)

Ofertat konkurruese për dhënien e kontratave publike dhe rregulloret përkatëse.

Vendimi Ministror Δ17α/01/93/ΦΝ437 (Gov.Gaz. 1556/Β/18-10-2004)

Miratimi për tarifat uniforme për projektet e gjelbra.

ΥΑ Δ17α/04/114/ΦΝ437 (Gov.Gaz. 1584/Β/17-08-2007)

Përshtatja dhe kompletimi i tarifave uniforme për projektet e gjelbra.

ΥΑ Δ11γ/0/9/7 (Gov.Gaz. 363/Β/19-02-2013)

Përshtatja dhe kompletimi i tarifave uniforme për projektet e ndërtimit të rrugëve, hidraulike, të porteve, ndërtimit, aktiviteteve të gjelbra dhe elektromekanike.

L.4014/2011(Gov.Gaz. 209/Β/21.09.2011) Miratimi i vlerësimit mjedisor për projektet dhe aktivitetet, rregullat për banorët pa leje për ndërtim në lidhje me krijimin e balancës mjedisore dhe dispozita të tjera nën kompetencën e Ministrisë së Mjedisit.

Vendimi Ministror 15277/2012 (Gov.Gaz. 1077/Β/09.04.2012)

Specializimi i procedurave për integrimin në Miratimin e Vlerësimit të Mjedisit ose në Angazhimet Standarde të Mjedisit siç pritet nga dispozitat e Legjislacionit Pyjor të

TAP AG

Dokumenti nr.:




Integrimit të Miratimit, për projektet dhe aktivitetet sipas kategorive A dhe B të Vendimit Ministror nr. 1958/2012 (Gov.Gaz. 21/Β/13.1.2012), sipas Nenit 12 të L. 4014/2011.

Vendimi Ministror 11653/6833/28.11.2014 (Gov.Gaz. 3302/Β/09.12.2014

"Përshtatja e shumës së pagesës për përdorim në ndërhyrjet e lejuara në pyje, toka pyjore ose në toka publike për rastet a dhe b të paragrafit 5 me nr. 3 Ν998/1979 (Gov.Gaz. 289/Α/29.12.1979) siç është e zbatueshme."

Vendimi Ministror 1958/2012 (Gov.Gaz. 21/Β/13.01.2012)

Klasifikimi i projekteve dhe aktiviteteve publike dhe private në kategori dhe nën kategori sipas Nenit 1 paragrafit 4 të N. 4014/21.09.2011 (Gov.Gaz. 209/Α/2011).

L.4280/2014 (Gov.Gaz. 159/Α/08.08.2014 Përmirësimi i mjedisit dhe urbanizimi privat - zhvillimi i qëndrueshëm i vendbanimeve. Rregulloret mbi ligjet e pyjeve dhe dispozitat e mëtejshme.

Në mënyrë të veçantë, për buxhetin e projekteve të gjelbra zbatohen tarifat uniforme sipas Rregullores së Kostos Përshkruese të Punimeve për kontratat publike (kostimi përshkrues dhe tabelat e çmimeve të njësisë së artikujve përkatës) të nxjerra me Vendimin Nr. ΔΝΣγ / οικ. 35577/ΦΝ 466/4.5.2017 (Β΄ 1746) të Ministrisë së Infrastrukturës dhe Transportit sipas dispozitave të nenit 53 par. 7.7 të Ligjit 4412/2016 "Kontratat Publike të Punimeve, Furnizimeve dhe Shërbimeve (Transpozimi i Direktivave 2014/24/BE dhe 2014/25/BE)" siç zbatohen (Α 147).

Çdo Autoriteti Pyjor ka zhvilluar aktet e veta të Karakterizimit të Pyjeve. Këto janë identifikuar në studimet korresponduese të TAP-it dhe IPN të ripyllëzimit të kontraktorit të listuara në Ref 8-36.

2.2 Shqipëri

Kuadri legjislativ shqiptar për mjedisin dhe çështjet sociale bazohet në Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe përbëhet nga ligje dhe akte nënligjore të tilla si Vendimet e Këshillit të Ministrave (VKM), urdhëresat ministrore, urdhrat e bashkive, rregulloret, udhëzimet dhe standardet.

Legjislacioni shqiptar mbron pyjet përmes një legjislacioni të veçantë, mbrojtja e pyjeve është një nga përgjegjësitë kryesore të qeverisë shqiptare dhe një nga misionet e Ministrisë së Mjedisit. Kjo ministri po zbaton një politikë për mbrojtjen e pyjeve dhe secila zonë pyjore e prekur nga Projekti duhet të përcaktohet qartë. Tabela 2-2 ofron një përmbledhje të legjislacionit që është i zbatueshëm për këtë Plan të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik në Shqipëri.

Tabela 2-2 - Legjislacioni i zbatueshëm shqiptar i restaurimit biologjik


Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë (e ndryshuar)

Lidhur me mbrojtjen e mjedisit dhe burimeve natyrore dhe planifikimin e territorit.

Ligji Nr. 9385, të datës 04.05.2005, "Për pyjet dhe shërbimin pyjor (i ndryshuar)":

Paraqet zhvillimin dhe mbrojtjen e pyjeve dhe kullotave, si burime natyrore dhe një pasuri kombëtare me rëndësi të veçantë, për vlerat e tyre të pazëvendësueshme mbi klimën dhe mbrojtjen e tokës, ruajtjen dhe përmirësimin e ekuilibrit të mjedisit natyror, biodiversitetit, burimeve gjenetike, potencialeve të prodhimit dhe regjimit hidro, si detyrime në interes të gjeneratave të sotme dhe të ardhshme, në nivel kombëtar dhe më gjerë.

TAP AG

Dokumenti nr.:




Nenet që ndikojnë mbi aktivitetet e pyllëzimit të TAP-it janë:

Neni 11: Struktura përgjegjëse e shërbimeve të pyjeve dhe kullotave në nivel bashkiak (ndryshuar me Ligjin nr. 48/2016, të datës 05.05.2016): paragrafi h) ka si detyrë përqendrimin në kontrollin dhe arkëtimet e aktiviteteve të pyjeve dhe kullotave, pavarësisht burimit financiar;

Neni 22: Administrimi dhe zhvillimi i pyjeve kombëtare është gjetur: paragrafi 7. Krijimi i pyjeve të reja, rritja e zonave të reja pyjore si dhe zgjerimi i zonave pyjore ekzistuese duhet të mbështeten nga projektet dhe leja e autoriteteve të shërbimit pyjor.

Ligji nr. 9693, i datës 19.3.2007

Për kullotat, ndryshuar, qëllimi i së cilave është të sigurojë një mirëmbajtje të përditësuar të kullotave, identifikimin e kapacitetit dhe ruajtjen e ekuilibrit biologjik të kullotave të gjetura. Kjo do të arrihet përmes unifikimit të kërkesave dhe rregullave që kanë të bëjnë me marrëdhëniet, detyrat, të drejtat dhe përgjegjësitë e institucioneve shtetërore, qendrore dhe lokale, organet e specializuara të hulumtimit, pronarët privatë dhe të biznesit.

Ligji nr. 10431, i datës 9.6.2011 Synon mbrojtjen e mjedisit, ruajtjen dhe përmirësimin e tij, parandalimin dhe reduktimin e rreziqeve për jetën dhe shëndetin e njeriut, sigurimin dhe përmirësimin e cilësisë së jetës për të mirën e gjeneratave aktuale dhe të ardhshme, si dhe sigurimin e kushteve për zhvillim të qëndrueshëm të vendit.

Neni 9 "Parimi i zëvendësimit dhe/ose kompensimit"

1. Masat dhe aktivitetet e mbrojtjes së mjedisit duhet të merren: a) për të zëvendësuar ndërhyrjet që mund të kenë efekte të dëmshme në mjedis ku ndërhyrje të tjera paraqesin rrezik ose kërcënim më të vogël ose kompensojnë efektet e pashmangshme të dëmshme; b) për të siguruar përdorimin e praktikave më të mira mjedisore, përdorimin e produkteve, pajisjeve dhe mjeteve, si dhe zbatimin e proceseve të prodhimit që janë më pak të dëmshme ose të padëmshme për mjedisin.

2. Autoritetet publike, përmes hartimit, miratimit dhe zbatimit të akteve normative, strategjive, planeve, programeve dhe projekteve brenda kompetencave të tyre, nxisin përdorimin e teknikave më të mira në dispozicion për efektet mjedisore.

Ligji nr. 116/2013 Ratifikimi i Marrëveshjes ndërmjet Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe TAP AG;

VKM nr. 1353, i datës 10.10.2008 (i ndryshuar)

Prezantimi i zbatimit, mirëmbajtjes dhe plotësimit të dokumentacionit teknik, kritereve dhe procedurave në ndryshimet e vendndodhjes dhe volumin nga fondi pyjor

TAP AG

Dokumenti nr.:




VKM nr. 434 dhe 435 të datës 08.06.2016:

Ndryshimet dhe shtesat në VKM nr. 1353 dhe 1374, të datës 10.10.2008, për identifikimin e rregullave për paraqitjen e kërkesave, mirëmbajtjen dhe përpilimin e dokumenteve teknike, si dhe kriteret dhe procedurat që ndiqen për zvogëlimin/rritjen e sipërfaqes dhe volumin e pyjeve të gjetura".

Për disa ndryshime dhe shtesa në VKM nr. 1374, të datës 10.10.2008, për identifikimin e rregullave për paraqitjen e kërkesave, mirëmbajtjen dhe përpilimin e dokumenteve teknike, si dhe kriteret dhe procedurat që ndiqen për zvogëlimin/rritjen dhe destinacionin e kullotave të gjetura.

Urdhri i Ministrit të Ministrisë së Mjedisit, nr. 1937, i datës 21.10.2014

Detyrimet për të zëvendësuar sipërfaqet pyjore dhe për të përmirësuar sipërfaqet e kullotave të gjetur nga fondi i pyjeve dhe kullotave përmes ripyllëzimit, pyllëzimit dhe përmirësimit të tyre.

Neni 1: përcaktimi i detyrimit të subjekteve për të zëvendësuar sipërfaqet pyjore dhe përmirësimin e sipërfaqeve të kullotave të hequr nga fondi pyjor dhe kullosor përmes ripyllëzimit, duke përfshirë:

A. për fondin pyjor: (a) e barabartë me trefishin e sipërfaqes së hequr nga fondi pyjor për pyjet e larta; (b) e barabartë me sipërfaqen e hequr nga fondi pyjor për pyjet cungishte dhe me shkurre, si dhe për vendet me bimë pyjore;

B. Për fondin e kullotave: (a) Përmirësimi i barabartë me dyfishin e tokës së kullotave të hequr nga fondi i kullotave

TAP AG

Dokumenti nr.:



3. ROLET DHE PËRGJEGJËSITË

TAP-i është përfundimisht përgjegjës për të siguruar që Projekti dhe Kontraktorët e tij IPN të jenë në pajtueshmëri me Dokumentet e Menaxhimit të Standardeve dhe Specifikimeve të Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën të TAP-it, duke përfshirë këtë Plan për Menaxhimin e Restaurimit Biologjik. Ndërkohë që kuptohet që Kontraktorët IPN janë përgjegjës për pajtueshmërinë me Standardet dhe Specifikimet e Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën të TAP-it në të gjitha aktivitetet e tyre, informatat shtesë të përfshira në Planet e Menaxhimit Mjedisor dhe Social (PMMS) dhe Paketën Informuese Shtesë e Huadhënësve (PISHH) do t’ju komunikohen të gjithë Kontraktorëve me mirëkuptimin se dokumentet e menaxhimit të Standardeve dhe Specifikimeve të Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën të TAP-it janë Dokumentet e Pajtueshmërisë së Projekteve/Institucioneve Financiare Ndërkombëtare. Dokumentet e menaxhimit të Standardeve dhe Specifikimeve të Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën të TAP-it janë dokumentet mbizotëruese të Standardeve dhe Specifikimeve të Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën dhe kanë përparësi mbi planet e menaxhimit të Standardeve dhe Specifikimeve të Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën të Kontraktorëve dhe Planet e Zbatimit për Çështjet Mjedisore dhe Sociale të Kontraktorëve (PZÇMS-të). Rolet dhe përgjegjësitë e përgjithshme të Standardeve dhe Specifikimeve të Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën janë paraqitur në Planin e Menaxhimit Mjedisor dhe Social (PMMS).

Zbatimi i fushëveprimit të restaurimit biologjik ndahet mes kontraktorëve IPN dhe TAP-it. Qëllimi i kontraktorëve IPN përfshin:

• Rikthimit në gjendjen e mëparshme të rrugëkalimit të gazsjellësit dhe zonave të tjera të shqetësuar gjatë ndërtimit për të parandaluar erozionin dhe promovimin e rigjelbërimit.

• Rimbjelljen e rrugëkalimit të gazsjellësit dhe zonave të tjera të shqetësuar gjatë ndërtimit, minus zonën e mbrojtjes së tubacionit me gjerësi 8 m, 4 m në të dy anët e qendrës së tubacionit të groposur, në përputhje me legjislacionin.

• Rifarëzimi i zonës se mbrojtjes së tubacionit prej 8 m për të siguruar që stabilizimi i tokës të arrijë klasën 3 të erozionit. Hidrofarëzimi i do të zbatohet në vendet e identifikuara në Shtojcën 4.

Fushëveprimi i TAP-it përfshin:

• Rimbjelljen kompensuese në përputhje me kërkesat legjislative dhe lejet e identifikuara në Pjesën 2 dhe për të siguruar që nuk ka humbje neto dhe fitim neto sipas kërkesave të performancës së huadhënësit

• Mbikëqyrja dhe sigurimi i kërkesave të Kontraktorit IPN si dhe partnerit zbatues që do të bëjë rimbjelljen kompensuese.

Rolet kryesore dhe përgjegjësitë për zbatimin e Planit të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik janë përmbledhur më poshtë.

3.1 Përgjegjësitë e TAP-it

TAP-i do ta sigurojë këtë duke:

• Siguruar që të ketë burime të përshtatshme në dispozicion dhe ato të mirëmbahen për zbatimin e suksesshëm të këtij Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik

• Identifikuar biodiversitetin baze dhe përcaktuar Habitatet Kritike (HK) dhe Karakteristikave Prioritare të Biodiversitetit (KPB-it).

TAP AG

Dokumenti nr.:



• Identifikuar kërkesat dhe strategjitë specifike të restaurimit biologjik të zonës për Habitatet Kritike (HK) dhe Karakteristikave Prioritare të Biodiversitetit (KPB-it)..

• Zhvilluar treguesit kryesorë të performancës për vendndodhjet specifike për monitorimin afatgjatë të suksesit të restaurimit biologjik.

• Mirëmbajtur REIR dhe zhvillimin e dosjeve të nivelit 31 për të gjithë Habitatet Kritike (HK) dhe Karakteristikave Prioritare të Biodiversitetit (KPB-it).

• Komunikuar kërkesat e restaurimit biologjik specifik për vendndodhje, treguesit kryesorë të performancës dhe strategjitë për kontraktorët IPN përmes dosjeve të nivelit 3 të vendndodhjes.

• Shqyrtuar dhe miratuar planet e restaurimit biologjik të kontraktorëve IPN.

• Siguruar, monitoruar dhe kontrolluar në vend performancën e Kontraktorëve IPN në lidhje me restaurimin biologjik duke përfshirë miratimin përfundimtar dhe pranimin e punimeve të restaurimit biologjik të Kontraktorëve IPN.

• Kompensuar ripyllëzimin jashtë rrugëkalimit të gazsjellësit të habitateve të pyllëzuara që kanë humbur përgjithmonë mbi Brezin Mbrojtjes së Tubacionit (PPS).

• Sigurimin e suksesit të restaurimit biologjik dhe moshumbjen neto të treguesve kryesorë të performancës dhe fitimit neto të habitateve kritike nëpërmjet monitorimit afatgjatë dhe një Strategjie të Kompensimit të Biodiversitetit, ku ndikimet e mbetura janë identifikuar.

Rolet dhe përgjegjësitë e përgjithshme të Standardeve dhe Specifikimeve të Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën janë paraqitur në Planin e Menaxhimit Mjedisor dhe Social (PMMS). Tabela 3-1 jep detajet e roleve dhe përgjegjësive tëTAP-it për restaurimin biologjik.

Tabela 3-1 - Rolet dhe përgjegjësitë e TAP-it

Roli Përgjegjësia

Drejtori menaxhues i TAP-it Përgjegjës në përgjithësi për projektin TAP

Menaxheri i TAP-it për çështjet mjedisore dhe sociale

Të sigurojë pajtueshmëria e projektit me Standardet dhe Specifikimet e Projektit dhe kërkesat e tjera të përcaktuara në këtë Plan të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik dhe përgjegjës për zbatimin e aktiviteteve përkatëse të sigurimit.

Ofron burimet për zbatimin e këtij Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik.

Zhvillon dhe kontrollon një buxhet për menaxhimin e restaurimit biologjik.

Raporton tek udhëheqja e TAP-it përparimin dhe performancën lidhur me zbatimin e këtij plani

Këshilltar Mjedisor i TAP-it Raporton pajtueshmërinë e projektit me këtë Plan të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik te Menaxheri i Çështjeve Mjedisore dhe Sociale.

Ofron mbështetje funksionale për ekipet MSTK brenda shtetit për zbatimin e këtij Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik.

1 Për dosjet e nivelit 3 të vendndodhjes shih 8.6.2 EMP (Ref.2)

TAP AG

Dokumenti nr.:



Roli Përgjegjësia

Koordinon Regjistrat e Ndikimit Mjedisor mbi Rrugëkalimet (RNMR) dhe dosjet përkatëse me Nivelin 3.

Koordinon aktivitet e sigurimit të restaurimit biologjik të kontraktorëve IPN në lidhje me ekipet për çështjet mjedisore dhe sociale brenda shtetit.

Koordinon dhe menaxhon anketimet dhe programet afatgjata të menaxhimit të restaurimit biologjik.

Mbështet aktivitetet e TAP-it për aktivitetet e sigurimit.

Koordinon trajnimet për ekipet brenda shtetit të çështjeve mjedisore dhe sociale në lidhje me zbatimin e këtij Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik.

Ekspertët e jashtëm të biodiversitetit

Ofron mbështetje mbi restaurimin biologjik për Këshilltarin e Mjedisit.

Ekzekuton vlerësimet e shpejta ekologjike, anketimet, monitorimin, kontrollet dhe vlerësimet e ndikimit të mbetur për çdo zë të RNMR.

Mbështet Këshilltarin Mjedisor në ofrimin e trajnimit të biodiversitetit për ekipet e çështjeve mjedisore dhe sociale brenda shtetit në lidhje me zbatimin e këtij Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik.

Mbështet Menaxherin e Mënjanimit të Biodiversitetit me zhvillimin, zbatimin dhe monitorimin e Planit të Menaxhimit të Mënjanimit të Biodiversitetit dhe BAP-et.

Këshilltari i Jashtëm për Mënjanimin e Biodiversitetit

Mbështet Këshilltarin e Mjedisit në ofrimin e koordinimit dhe zbatimit të Strategjisë së Mënjanimit për Biodiversitetin të TAP-it.

Koordinimi i Këshilltarit për Kompensimin e Biodiversitetit përmes zhvillimit, zbatimit dhe monitorimit të Planit të Menaxhimit të Kompensimit të Pasojave të Biodiversitetit dhe BAP-eve.

Menaxherët e projektit brenda shtetit (iPMT)

Sigurimi që ndërtimi, instalimi, përfundimi mekanik, para-komisionimi, komisioni dhe vëënia në punë të jenë kryer në përputhje me objektivat e projektit dhe në përputhje me këtë Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik.

Menaxherët e çështjeve mjedisore dhe sociale brenda shtetit

Komunikojnë përmbajtjen e këtij Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik dhe çdo ndryshim te ekipet vendore të TAP-it dhe kontraktorët IPN dhe vepron si pikë qendrore për të promovuar zbatimin, monitorimin e performancës dhe ofrimin e udhëzimeve dhe mbështetjes

Menaxhimi i burimeve mjedisore dhe sociale brenda shtetit dhe mbikëqyrja e aktiviteteve të kontraktorëve të IPN për të

TAP AG

Dokumenti nr.:



Roli Përgjegjësia

mbështetur zbatimin e këtij Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik.

Koordinimi brenda shtetit i aktiviteteve të sigurimit të Standardeve dhe Specifikimeve të Projektit për Mjedisin, Shoqërinë dhe Kulturën të TAP-it.

Përfaqësuesit e Lartë të TAP-it Përgjegjës për zbatimin e këtij Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik në vendndodhjet ku ata kanë përgjegjësi (p.sh. pjesë tubacioni ose në objekte të tilla si stacionet e kompresorëve etj.)

Mbështesin monitoruesit/udhëheqësit në terren të çështjeve mjedisore dhe sociale në detyrat e tyre në lidhje me këtë Plan të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik.

Monitorët brenda shtetit të fushës mjedisore

Mbikëqyrja e çështjeve mjedisore dhe sociale në terren nga kontraktorët IPN.

Raportim ditor mbi inspektimet, monitorimet dhe këqyrjet në vendndodhje të çështjeve mjedisore.

Mbështetje e aktiviteteve të sigurimit të çështjeve mjedisore dhe sociale të TAP-it.

3.2 Përgjegjësitë e kontraktorit IPN

• Krijimi i pikës së tij të nisjes së ë biodiversitetit para-ndërtimit (regjistrimi i kushteve të të gjitha zonave të ndërtimit përpara fillimit të ndërtimit (p.sh. brezat e punës, vendet e kampeve, oborret e tubave, rrugët e qasjes, etj.), kundrejt të cilave mund të matet zbutja, restaurimi dhe humbja/degradimi.

• Emërimi i botanistëve të kualifikuar dhe me përvojë/ekspertëve të kafshëve të egra, për të ndërmarrë anketime dhe për të menaxhuar programin e restaurimit biologjik

• Zbatimi i punimeve të restaurimit biologjik në përputhje me kërkesat e këtij Plani dhe përpunimi i tij në bazë të rezultateve të mbledhjes së të dhënave në terren

• Zhvillimi i veprimeve të restaurimit biologjik të kërkuara nga ky plan për sa i përket fushës së veprimit të Kontraktorëve IPN

• Zhvillimi dhe zbatimi i planeve të restaurimit biologjik për vende specifike për të gjitha Njësitë e Rigjelbërimit (NjR)

• Konsultim (në bashkëpunim me TAP-in) me secilin pronar të tokës në lidhje me kërkesat specifike të rikthimit në gjendjen e mëparshme dhe përmbushjen e këtyre kërkesave në masën që pronari është i këanaqur.

• Të gjitha nevojat për trajnim të personelit të kontraktorit IPN në lidhje me kërkesat e restaurimit biologjik.

TAP AG

Dokumenti nr.:



4. BIODIVERSITETI FILLESTAR DHE ANKETIMET VERIFIKUESE

Një program gjithëpërfshirës anketimesh të biodiversitetit është ndërmarrë nga TAP-i dhe është paraqitur në dokumentet mbështetëse që janë përshkruar më poshtë. Para ndërtimit, u krye një studim i biodiversitetit në fazën para ESIA-s për të mbështetur përgatitjen e ESIA-s dhe për të informuar vendimet e rrugëkalimit të projektit, sondazhet pas ESIA-s për të rritur zgjedhjen e të dhënave të biodiversitetit dhe për të informuar planifikimin e ndërtimit dhe anketimet para ndërtimit Kontraktorët IPN për të mbështetur vlefshmërinë e mëtejshme të ndjeshmërisë lokale. Përveç kësaj, TAP-i ka ndërmarrë një program të sondazheve të verifikimit të biodiversitetit për të konfirmuar shkallën e ndikimit të ndërtimit dhe për të mbështetur vlefshmërinë e vlerësimit të habitateve kritike (Ref. 3).

4.1 Flora tokësore

4.1.1 Anketimet e TAP-it dhe pika e nisjes

Anketimet paraprake te TAP-it dhe programi i pikës së nisjes të vrojtimit të florës dhe bimësisë që haset përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit është përshkruar në Vlerësimin Ekologjik Shtese (VESH) (Ref. 5), në pjesët vijuese:

• Flora dhe habitatet e hasura përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit të TAP-it në Greqi - VESH Seksioni 5.2

• Flora dhe habitatet e hasura përgjatë shtrirjes së TAP-it në Shqipëri - VESH Pjesa 5.2

• Flora dhe habitatet e hasura përgjatë shtrirjes së TAP-it në Itali - VESH Pjesa 6.3

Vlerësimi kritik i habitatit bërë nga TAP-i (Ref. 3) identifikoi 9 habitate dhe 8 lloje të florës që kualifikohen si Habitate Kritike (HK) brenda zonës së ndikimit të projektit (ZN). Detaje shtesë ofrohen në Planin e Menaxhimit të Habitatit dhe Florës - Shtojca 3 e PMM (Ref. 2). Habitatet kritike identifikuar përgjatë shtrirjes së gazsjellësit të TAP-it përfshihet në RNMR dhe Shtojcën 1 të këtij plani.

Tridhjetë e një habitate dhe 23 specie të florës janë identifikuar si KPB-të brenda projektit zona me ndikim (ZN). Detaje shtesë janë dhënë në Planin e Menaxhimit të Habitatit dhe Florës - Shtojca 5 e EMP (Ref 2). Treguesit kryesore te biodiversitetit te identifikuara përgjatë shtrirjes gazsjellësit të TAP-it përfshihen në RNMR dhe Shtojcën 1 të këtij plani.

4.1.2 Anketat e verifikimit

Mbledhja e të dhënave të detajuara të florës për të plotësuar dhe verifikuar pikën e nisjes së VSM-së ishte e nevojshme për të verifikuar plotësisht praninë, shtrirjen dhe cilësinë e habitateve kritike dhe Karakteristikave Prioritare te Biodiversiteti (KPB –it) të identifikuara në Vlerësimin Ekologjik Shtese (VESH).

Mbledhja e të dhënave fillestare të verifikimit është thelbësore për të kuptuar se si të restaurohen habitatet, the monitorohet suksesi i restaurimit. TAP-i përcaktoi sezonin e duhur të sondazhit për çdo Habitatet Kritik (HK) dhe Karakteristikave Prioritare te Biodiversiteti (KPB–it) me qëllim të kryerjes së sondazheve gjatë periudhave kur speciet kryesore janë të dukshme dhe më të lehta për t'u identifikuar. TAP-i përcaktoi metodat e përshtatshme të anketimit për çdo HK dhe KPB në përputhje me praktikat më të mira ndërkombëtare aktuale. TAP-i do të përfshijë stinët e anketimit dhe metodat e anketimit brenda dosjes së nivelit 3 të secilës hyrje RNMR.

Këshilltari për Mjedisin i TAP-it dhe ekspertë të biodiversitetit dhe restaurimit biologjik kanë kryer anketime verifikimi në të gjitha vendndodhjet e habitateve kritike dhe KPB - ve përgjatë rrugëkalimit të

TAP AG

Dokumenti nr.:



gazsjellësit në Greqi dhe Shqipëri me qëllim verifikimin e vlerësimit të pikës së nisjes dhe vlerësimit të ndikimit të VESH. Anketat e verifikimit në Itali po zhvillohen në përputhje me programin e ndërtimit. Anketimet e verifikimit të TAP-it kishin për qëllim të konfirmonin Habitatet Kritike ose KPB - te:

• Prania e habitatit përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit

• Shtrirja e habitatit përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit

• Cilësia e habitatit përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit

Rezultatet e anketimit të verifikimit për secilën hyrje REIR janë paraqitur në Shtojcën 6. Këto të dhëna do të analizohen se bashku me të dhënat ekzistuese të pikës së nisjes për të konfirmuar ndikimet e ndërtimit në secilën hyrje të HK dhe KPB RNMR në mënyrë që të maten me detyrimet e TAP-it për detyrimet e fitimit neto/moshumbjes neto. Procesi i vlefshmërisë së detyrimeve për fitimet neto/moshumbjet neto është paraqitur në Pjesën 5 dhe në Pjesën 8.

Treguesit kryesorë të performancës (TKP-të) janë ndryshore të matshëm që tregojnë se sa efektivisht eshte trajtuar një objektiv dhe ato janë dhënë në Shtojcën 7. Treguesit kryesorë të performancës do te përdoren per te treguar ne menyre objektive moshumbjet neto për çdo KPB të flores, faunës dhe habitave dhe fitimin neto në çdo habitat kritik të florës, faunës dhe habitate të tjera. Njësitë e Menaxhimit Diskret (NjMD-të) për secilin nga të mësipërmet jepen në Figurën 13 të VESH (Ref. 5), me përjashtim të Ujkut, që është dhënë në Figurën 14 të VESH.

Këto të dhëna do të analizohen se bashku me të dhënat ekzistuese të pikës së nisjes për të konfirmuar ndikimet e ndërtimit në secilën hyrje të HK dhe KPB RNMR në mënyrë që të maten me detyrimet e TAP-it për detyrimet e fitimit neto/moshumbjes neto.

TAP-i do të konsolidojë rezultatet e anketave të verifikimit në Planin e Menaxhimit të Kompensimeve të Biodiversitetit (PKPB) në mënyrë që të sigurojë një status të vërtetuar të pranisë / mungesës së habitatit kritik dhe karakteristikave prioritare të biodiversitetit përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit për të mbështetur procesin e përgjegjshmërisë së fitimit neto/moshumbjes neto.

4.2 Fauna tokësore

4.2.1 Anketat e TAP-it dhe pika e nisjes

Programi i TAP-it për anketimin para ndërtimit dhe përmbledhja e pikës së nisjes së faunës që haset përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit është indeksuar në Planin e Menaxhimit Ekologjik (Ref.2).

Vlerësimi kritik i habitatit bërë nga TAP-i (Ref.3) identifikoi 61 tipare të biodiversitetit (15 gjitarë, 7 zogj, 3 amfibë, 1 zvarranik, 13 peshq të ujërave të ëmbla, 2 invertebrorë të ujërave të ëmbla, 8 bimë vaskulare, 9 ekosisteme dhe 3 zona me rëndësi evolucionare) të cilat kualifikohen për habitat kritik sipas kritereve të miratuara.

Të gjitha llojet e faunës që nuk shkaktuan habitatin kritik u rishikuan individualisht në lidhje me klasifikimin e tyre IUCN (globalisht, rajonal dhe/ose kombëtar) dhe renditjen në Shtojcën II të Direktivës së Habitateve. Një klasifikim IUCN i CR, EN ose VU (në çdo nivel) ose listim në Shtojcën II ishte e mjaftueshme për të nisur PBF përveç nëse;

• nuk ekziston asnjë rrugë ndikimi

• speciet ose habitati i tyre nuk dihet brenda zones se ndikimit (ZN)

• një Njësitë e Menaxhimit Diskret (NjMD-të nuk është identifikuar gjatë Vleresimit te Habitave Kritike).

TAP AG

Dokumenti nr.:



Grupet e mëposhtme të KPB - ve janë identifikuar si rezultat i këtij procesi të shqyrtimit:

• zogjtë

• peshku i ujërave të ëmbla

• herpetofauna

• flora e kërcënuar / endemike

• lakuriqët e natës që pushojnë në shpella

• lakuriqët e natës të pushojnë në pemë

• habitatet e kërcënuara.

4.2.2 Anketat e verifikimit

Mbledhja e të dhënave të detajuara të faunës për të plotësuar dhe verifikuar pikën e nisjes së VESH ishte e nevojshme për disa specie të përzgjedhura për të verifikuar plotësisht praninë, shtrirjen dhe cilësinë e faunës së HK dhe Karakteristikave Prioritare te Biodiversitetit (KPB) të identifikuar në VESH.

Këshilltari për Mjedisin i TAP-it dhe ekspertë të restaurimit biologjik kanë kryer anketime verifikimi në vendndodhje të përzgjedhura të Habitateve Kritike dhe KPB përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit në Greqi dhe Shqipëri me qëllim verifikimin e vlerësimit të pikës së nisjes dhe vlerësimit të ndikimit të VESH. Anketimet e verifikimit në Itali po zhvillohen në përputhje me programin e ndërtimit. Anketat e verifikimit të TAP-it kishin për qëllim të vërtetonin praninë e specieve të shkaktuara nga karakteristikat prioritare të biodiversitetit dhe habitatit kritik në njësitë diskrete të menaxhimit të identifikuara në Vlerësimin e Habitatit Kritik.

TAP-i ka përfunduar anketat e verifikimit në 2017/18 për grupet ose speciet e faunës në vijim.

• Greqi - Canis aureus (çakalli)

• Greqi - dimërimi dhe popullata e zogjve që mbarështohen hershëm

• Greqi - Canis lupus (ujku)

• Greqi - peshku i ujërave të ëmbla

• Greqi - Triturus macedonicus (tritoni maqedonas)

• Shqipëri - Canis aureus (çakalli)

• Shqiperi - avifauna

• Shqipëri - peshku i ujërave të ëmbla

• Shqipëri - Elaphe quatuorlineata (gjarpri me katër vija)

• Shqipëri - Pelophylax shqipericus (bretkosa shqiptare)

• Shqipëri - Bombina variegata (bretkosa e verdhë)

Treguesit kryesorë të performancës (TKP-të) janë ndryshore të matshëm që tregojnë se sa efektivisht eshte trajtuar një objektiv dhe ato janë dhënë në Shtojcën 7. Treguesit kryesorë të performancës do te përdoren per te treguar ne menyre objektive moshumbjet neto për çdo KPB të flores, faunës dhe habitave dhe fitimin neto në çdo habitat kritik të florës, faunës dhe habitate të tjera. Njësitë e Menaxhimit Diskret (NjMD-të) për secilin nga të mësipërmet jepen në Figurën 13 të VESH (Ref. 5), me përjashtim të Ujkut, që është dhënë në Figurën 14 të VESH.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Këto të dhëna do të analizohen se bashku me të dhënat ekzistuese të pikës së nisjes për të konfirmuar ndikimet e ndërtimit në secilën hyrje të HK dhe KPB RNMR në mënyrë që të maten me detyrimet e TAP-it për detyrimet e fitimit neto/moshumbjes neto.

TAP-i do të konsolidojë rezultatet e anketave të verifikimit në Planin e Menaxhimit të Kompensimeve të Biodiversitetit (PKPB) në mënyrë që të sigurojë një status të vërtetuar të pranisë / mungesës së habitatit kritik dhe karakteristikave prioritare të biodiversitetit përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit për të mbështetur procesin e përgjegjshmërisë së fitimit neto/moshumbjes neto.

4.3 Marine Ecology

Ky Plan do të përditësohet me skemat e restaurimit biologjik dhe monitorimit për karakteristikat e biodiversitetit në det të hapur për të siguruar që objektivat e TAP-it të moshumbjet neto dhe fitimit neto të arrihen pas përfundimit të anketave shtesë para ndërtimit në vitin 2019 dhe mbikëqyrjes pas ndërtimit, që do të përfundojë në 2020/21.

TAP AG

Dokumenti nr.:



5. OBJEKTIVAT E RESTAURIMIT BIOLOGJIK

Kjo pjesë detajon objektivat dhe metodat përkatëse të monitorimit si dhe treguesit kryesorë të performancës së programit të restaurimit biologjik të TAP-it. Përveç kësaj, janë dhënë edhe pragjet për përgjigjet dhe ndërhyrjet e ndryshme, për t’u siguruar që qëllimi i këtij plani të jetë arritur. Nëse gjatë rrjedhës së zbatimit të këtij plani janë të nevojshme ndryshmet në monitorime dhe ndërhyrje, ky plan do të rishikohet në përputhje me rrethanat.

Qëllimi i përgjithshëm i programit të TAP-it për biorestaurimin është të sigurojnë që të mos ketë asnjë humbje neto të KPB-ve dhe fitimin neto të habitateve kritike dhe pajtueshmërinë me legjislacionin kombëtar të pyjeve dhe kërkesat për lejet. Kur moshumbja neto dhe/ose fitimi neto nuk është i mundur ose nuk është arritur, Plani i Kompensimit të Pasojave të Biodiversitetit (PKPB) do të sigurojë që moshumbjea neto dhe fitimi neto të arrihen.

Objektivat specifike në vijim do të synojnë të arrijnë qëllimet e biorestaurimit të TAP-it:

A. Të sigurohet rikthimi në gjendjen e mëparshme dhe stabilizimi i tubacionit përgjatë rrugëkalimit

të gazsjellësit dhe objekteve të lidhura me të pas përfundimit të aktiviteteve ndërtimore

B. Aktivitete të ripyllëzimit t plotë në përputhje me legjislacionin pyjor kombëtar dhe kërkesat për

leje

C. Sigurimi i moshumbjes neto dhe fitimit neto për karakteristikat prioritare të bodiversitetit të florës

dhe habitatet kritike ku ndikimet e mbetura janë identifikuar si rezultat i aktiviteteve ndërtimore

D. Sigurimi i moshumbjes neto dhe fitimit neto për karakteristikat prioritare të biodiversitetit dhe

habitatet kritike të faunës ku ndikimet e mbetura janë identifikuar si rezultat i aktiviteteve

ndërtimore

E. Identifikimi i programeve të mundshme të kompensimit të biodiversitetit ku vetëm restaurimi

biologjik nuk është në gjendje të arrijë moshumbjen neto dhe fitimin neto për ndikimet e mbetura

në karakteristikat prioritare të biodiversitetit dhe habitatet kritike të florës p.sh. 8 m nga brezi i

mbrojtur i gazsjellësit dhe ku ndikimet e mbetura të paparashikuara identifikohen gjatë

monitorimit pas ndërtimit.

F. Identifikimi i programeve të mundshme të kompensimit të biodiversitetit ku vetëm restaurimi

biologjik nuk është në gjendje të arrijë moshumbje neto he fitimet neto për ndikimet e mbetura

në karakteristikat prioritare të biodiversitetit dhe habitatet kritiket të faunës, p.sh. 8 m nga brezi

i mbrojtur i gazsjellësit dhe ku ndikimet e mbetura të paparashikuara identifikohen gjatë

monitorimit pas ndërtimit.

5.1 Aspektet e Programit të Biorestaurimit

Duke u nisur nga objektivat e përshkruara në Pjesën 5 më lart, programi i restaurimit biologjik ka dy

aspekte kryesore:

• Aspekti i restaurimit biologjik - që synon rikthimin në gjendjen e mëparshme apo dhe

përmirësimin e vlerës së biodiversitetit të zonave të prekura dhe në përputhje me legjislacionin

kombëtar të pyjeve dhe

• Aspekti i Mënjanimit të pasojave për Biodiversitetin - synon të sigurojë moshumbjet neto dhe

fitimet neto atje ku vetëm restaurimi i biodiversitetit nuk mund të ndryshojë ndikimet e mbetura.

TAP AG

Dokumenti nr.:



5.1.1 Aspekti i Restaurimit të Biodiversitetit (Objektivat A-D)

Aspekti i Biorestaurimit përbëhet nga objektivat, komponentët dhe treguesit kryesorë të performancës

(TKP) për monitorimin dhe raportimin të cilat janë paraqitur në Tabelën 5.1. Këto diskutohen më

hollësisht në Pjesët 5.2 dhe 5.3. TAP do të përgatisë raporte mujore dhe tremujore për të mbështetur

menaxhimin e performancës së këtij plani.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Tabela 5-1- Aspekti i Restaurimit të Biodiversitetit Objektivat A-D

Objektivi Komponenti Veprimet TKP Metoda e monitorimit

A. Të sigurohet rikthimi në gjendjen e mëparshme dhe stabilizimi i tubacionit përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit dhe objekteve të lidhura me to pas përfundimit të aktiviteteve ndërtimore

A1. Rikthimi fizik në gjendjen e mëparshme

Restaurimi i kontureve të tokës për të mbështetur mbajtjen e tokës

% e lotit të riprofiluar për të mbështetur mbajtjen e tokës

Mbikëqyrja e monitorimit në terren të rikthimit në gjendjen e mëparshme. Sistemi i menaxhimit përfundimit të ndërtimit të IPN.

Restaurimi i shtresës së sipërme të tokës nga shtresat e stokut të tokës

% e lotit me shtresën e sipërme të re tokës e rishtruar


Restaurimi i karakteristikave sipërfaqësore

% e karakteristikave të sipërfaqes së lotit të instaluara në gjendjen para-projektit


A2. Sigurimi i klasës 3 të erozionit 3 ose më mirë.

Instalimi i masave të kontrollit të erozionit në përputhje me specifikimet e përshkruara në PETRGJM

% e lotit në përputhje me klasën 4 të erozionit.

Mbikëqyrje e monitorimit në terren të instalimit të kontrollit të erozionit. Vizitat e vazhdueshme të sigurimit të kryera nga Ekspertët e Fushave Përkatëse (SME)

Zbatim i mjaftueshëm dhe i saktë i hidrofarëzimit

Pajtueshmëria me specifikimet e përcaktuara në planet e kontraktorit të IPN

Mbikëqyrje e monitorimit në terren të instalimit të kontrollit të erozionit. Vizitat e vazhdueshme të sigurimit të kryera nga Ekspertët e Fushave Përkatëse (SME)

B. Aktivitete të

ripyllëzimit t plotë në

përputhje me

legjislacionin pyjor

kombëtar dhe kërkesat

për leje

B1. Angazhimi me autoritetet e pyjeve

Marrja e lejeve pyjore dhe studimet e miratuara të ripyllëzimit për të udhëhequr ripyllëzimin.

% e lejeve të marrave dhe planet e ripyllëzimit të miratuara sipas lotit

Mirëmbajtja e Regjistrit të Lejeve nga kryesuesi i lejeve të TAP-it

B2. Ekzekutimi dhe verifikimi i aktiviteteve ripyllëzuese

Aktivitetet e mbjelljes/ripyllëzimit të zonave të prekura në përputhje me lejet e autoritetit pyjor.

% e aktiviteteve ripyllëzuese në përputhje me planet e ripyllëzimit, sipas lotit

Vizita të vazhdueshme të sigurimit të kryera nga TAP

Monitorimi i aktiviteteve ripyllëzuese.

% monitorimit të kryer kundrejt atij të planifikuar


TAP AG

Dokumenti nr.:




Zëvendësimi i çdo bime të tharë që tejkalon shkallën e dështimit prej 20% për 3 vjet.

% mbijetesës së bimëve mbi 80%, sipas lotit


Aprovimi i autoritetit pyjor për përfundimin e aktiviteteve ripyllëzuese.

Marrja e konfirmimit të ndërprerjes nga autoriteti pyjor përkatës.

Mirëmbajtja e Regjistrit të Lejeve nga kryesuesi i lejeve të TAP-it

C. Sigurimi i

moshumbjeve neto

dhe fitimeve neto për

karakteristikat

prioritare të

biodiversitetit dhe

habitatet kritike të

florës ku ndikimet e

mbetura janë

identifikuar si rezultat

i aktiviteteve

ndërtimore

C1. Vlerësimi dhe anketimi i ndikimeve të mbetura pas ndërtimit

Vlerësime të plota të ndikimit të mbetur për të gjitha karakteristikat prioritare të biodiversitetit dhe habitatet kritike.

% e vlerësimit të ndikimit të mbetur që është përfunduar për çdo hyrje REIR brenda 12 muajve nga rikthimi përfundimtar në gjendjen e mëparshme

Shqyrtimi mujor i regjistrimit të ndikimeve të mbetura REIR nga Këshilltari Mjedisor i TAP-it

Ekzekutimi i monitorimit të restaurimit biologjik për vendet e ndikimit të mbetur për të marrë të dhëna të përcaktuara për të provuar moshumbjen neto dhe fitimin neto.

% e monitorimit të restaurimit biologjik të filluar për çdo hyrje REIR me ndikime të mbetura brenda 12 muajve nga rikthimin përfundimtar në gjendjen e mëparshme

Shqyrtimi mujor i regjistrit REIR pas monitorimit të ndërtimit dhe regjistrit të ndikimeve të mbetura

C2. Vlefshmëria e moshumbjes neto dhe fitimit neto

Raportimi i të dhënave për të mbështetur përfundimin objektiv të moshumbjes neto.

% e hyrjeve karakteristikave prioritare të biodiversitetit në REIR të florës që kanë arritur objektivin e moshumbjes neto


Raportimi i të dhënave për të mbështetur përfundimin objektiv të NG.

% e hyrjeve të habitatit kritik në REIR të florës që kanë arritur objektivin NG


D. Sigurimi i

moshumbjes neto

dhe fitimit neto të

karakteristikave

prioritare të

biodiversitetit dhe

habitateve kritike të

faunës atje ku

D1. Vlerësimi i ndikimit të mbetur pas ndërtimit

Vlerësime të plota të ndikimit të mbetur për të gjitha karakteristikat prioritare të biodiversitetit dhe habitatet kritike.

% e monitorimit të ndikimit të mbetur të përfunduar për çdo hyrje REIR me ndikime të mbetura brenda 12 muajve nga rikthimi përfundimtar në gjendjen e mëparshme

Shqyrtimi mujor i ndikimeve të mbetura REIR nga Këshilltari Mjedisor i TAP-it

Ekzekutimi i monitorimit të restaurimit biologjik për vendet e ndikimit të mbetur për të marrë të dhëna të përcaktuara për të

% e monitorimit të restaurimit biologjik të filluar për çdo hyrje REIR me ndikime të mbetura brenda 12 muajve nga rikthimin

Shqyrtimi mujor i regjistrit REIR pas monitorimit të ndërtimit.

TAP AG

Dokumenti nr.:




ndikimet e mbetura

janë identifikuar si

rezultat i aktiviteteve

ndërtimore

provuar moshumbjen neto dhe fitimin neto.

përfundimtar në gjendjen e mëparshme

D2. Vlefshmëria e moshumbjes neto dhe fitimit neto

Raportimi i të dhënave për të mbështetur përfundimin objektiv të moshumbjes neto.

% e hyrjeve të karakteristikave prioritare të biodiversitetit në REIR të faunës që kanë arritur objektivin e moshumbje neto


Raportimi i të dhënave për të mbështetur përfundimin objektiv të NG.

% e hyrjeve CH REIR të faunës që kanë arritur objektivin NG


TAP AG

Dokumenti nr.:



5.1.2 Aspekti i Kompensimit të Biodiversiteti (Objektivat E-F)

Aspekti i Kompensimit të Biorestaurimit përbëhet nga objektivat, komponentët dhe treguesit kryesorë të performancës (TKP) të mëposhtëm për monitorimin dhe raportimin të cilat janë paraqitur në Tabelën 5-2. Këto diskutohen më hollësisht në Pjesët 5.2 dhe 5.3. TAP është duke përgatitur një plan kompensimi për çështje në tremujorin e dytë të vitit 2020, i cili do të plotësojë këtë pjesë.

Tabela 5-2 - Objektivat për Aspektin e Kompensimit të Biodiversitetit E-F

Objektivi Komponenti Veprimet TKP

E. Identifikimi i

programeve të

mundshme të

kompensimit të

biodiversitetit ku

vetëm biorestaurimi

nuk është në

gjendje të arrijë

moshumbjen neto

dhe fitimin neto për

ndikimet e mbetura

në karakteristikat

prioritare të

biodiversitetit dhe


florës, p.sh. 8 m nga

brezi i mbrojtur i

tubacionit dhe atje

ku ndikimet e

mbetura të

paparashikuara

identifikohen gjatë

monitorimit pas

ndërtimit.

E1. Identifikimi i ndikimeve të mbetura të karakteristikave prioriare të biodiversitetit dhe habitateve kritike

Analiza e pikës së nisjes të para-ndërtimit dhe pas-ndërtimit.

% e vlerësimeve të ndikimit të mbetur të përfunduara për të gjitha hyrjet REIR

E2. Projektimi dhe zbatimi i mënjanimit të pasojave të biodiversitetit

Angazhimi me personat me të cilët duhen bërë konsultime të përcaktuar nga ligji dhe ata joqeveritarë.

% e BAP-eve me konsultim të përfunduar, kur është e nevojshme.

Zhvillimi dhe zbatimi i kompensimeve në Planin e Veprimit për Biodiversitetin (PVD)

% e Planeve të Veprimit për Biodiversitetin që janë zhvilluar dhe zbatuar

E3. Monitorimi i kompensimit të pasojave të biodiversitetit

Monitorimi i suksesit të Planit të Veprimit për Biodiversitetin dhe përfshirja në C2.

% e vizitave të sigurimit të bëra nga eksperti i fushës përkatëse të realizuara kundrejt atyre të planifikuara

F. Identifikimi i

programeve të

mundshme të

kompensimit të

biodiversitetit ku

vetëm biorestaurimi

nuk është në

gjendje të arrijë

moshumbjet neto

dhe fitimet neto për

ndikimet e mbetura

në karakteristikat

prioritare të

biodiversitetit dhe


F1. Identifikimi i ndikimeve të mbetura të karakteristikave prioriare të biodiversitetit dhe habitateve kritike

Analiza e pikës së nisjes të para-ndërtimit dhe pas-ndërtimit.

% e vlerësimeve të ndikimit të mbetur të përfunduara për të gjitha hyrjet REIR

F2. Projektimi dhe zbatimi i mënjanimit të pasojave të biodiversitetit

Angazhimi me personat me të cilët duhen bërë konsultime të përcaktuar nga ligji dhe ata joqeveritarë.

% e BAP-eve me konsultim të përfunduar, kur është e nevojshme.

Zhvillimi dhe zbatimi i kompensimeve në Planin e Veprimit për Biodiversitetin (PVD)

% e Planeve të Veprimit për Biodiversitetin që janë zhvilluar dhe zbatuar

F3. Monitorimi i kompensimit të pasojave të biodiversitetit

Monitorimi i suksesit të Planit të Veprimit për Biodiversitetin dhe përfshirja në D2.

% e vizitave të sigurimit të bëra nga eksperti i fushës përkatëse të realizuara kundrejt atyre të planifikuara

TAP AG

Dokumenti nr.:



Objektivi Komponenti Veprimet TKP

faunës, p.sh. 8 m e

brezit të mbrojtur të

gazsjellësit dhe atje

ku ndikimet e

mbetura të

paparashikuara

identifikohen gjatë

monitorimit pas

ndërtimit.

5.2 Përbërësit e restaurimit biologjik

Kjo pjesë jep një përshkrim më të hollësishëm të restaurimit të komponentëve të biodiversitetit të diskutuar

më lartë. Aspekti i restaurimit biologjik synon katër kategori kryesore të biodiversitetit të prekura nga

projekti, në veçanti:

• Habitati kritik i florës

• Karakteristikat prioritare të biodiversitetit të florës

• Habitati kritik i faunës

• Karakteristikat prioritare të biodiversitetit të faunës

Objektivi është që të sigurohet që të Mos ketë Humbje Neto (JHN) të Karakteristikave Prioritare të

Biodiversitetit (KPB-ve) dhe ketë Fitim Neto (FN) të Habitateve Kritike. Siç sugjerohet, ky komponent është

i lidhur drejtpërsëdrejti me rikthimin dhe rigjelbërimin e suksesshëm të tokës të Karakteristikave Prioritare

të Biodiversitetit (KPB) ose Njësisë së Menaxhimit Diskrete të habitatit kritik (NjMD). Aty ku ndikimet e

mbetura vazhdojnë pas restaurimit biologjik, p.sh 8 m të brezit të mbrojtur të gazsjellësit, do të fillohet

komponenti i kompensimeve shtesë të biodiversitetit për të siguruar moshumbje neto të Karakteristikave

Prioritare të Biodiversitetit (KPB-ve) dhe Fitimin Neto (FN) të habitateve kritike.

5.2.1 Objektivi A. Të sigurohet rikthimi në gjendjen e mëparshme dhe stabilizimi i tubacionit përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit dhe objekteve të lidhura me të pas përfundimit të aktiviteteve ndërtimore

A1. Rikthimi fizik në gjendjen e mëparshme

Kontraktori IPN do të rikthejë në gjendjen e mëparshme shtresën e sipërme të tokës, karakteristikat e

sipërfaqes, topografinë dhe infrastrukturën e punës në parcelën e prekur në kushtet e para-projektit. Kjo

menaxhohet si pjesë e programit të përfundimit të projektit për të siguruar që kontraktori IPN të përfundojnë

restaurimin e rrugëkalimit të gazsjellësit në standardet e kërkuara nga TAP-i dhe në përputhje me Planin e

Erozionit të Tokës dhe Rikthimit në Gjendjen e Mëparshme të TAP-it (PETRGJM- Ref 4). Kjo përshkruhet

më tej në Pjesën 7.

Vëzhguesit në terron të çështjeve mjedisore dhe sociale do të verifikojnë se puna e rikthimit në gjendjen e

mëparshme është përfunduar nga Kontraktori IPN është në përputhje me standardet dhe procedurat

përkatëse të TAP-it, si dhe me projektimin e Kontraktorëve IPN. Plani i Kontrollit të Kontraktorit të TAP-it

TAP AG

Dokumenti nr.:



(PKK) dhe PZÇMS-të përkatëse të Kontraktorit përmbajnë udhëzime dhe angazhime specifike për mënyrën

se si shtresa e sipërme e tokës e hequr nga parcelat gjatë ndërtimit do të ruhet gjatë ndërtimit për të ruajtur

vlerën e biodiversitetit të saj gjatë periudhës së ndërtimit. Kur identifikohen boshllëqe midis rikthimit në

gjendjen e mëparshme dhe kërkesave të TAP-it, monitoruesit në terren për çështjet mjedisore dhe sociale

do të komunikojnë me Kontraktorët IPN dhe do të bien dakord për çdo veprim përmirësues që duhet të

ndërmarrin Kontraktorët IPN.

Mangësitë në rikthimit në gjendjen e mëparshme të identifikuara në çdo parcelë nga Ekipi i Verifikimit të

Rikthimit së Tokës në Gjendjen e Mëparshme informojnë takimet e përbashkëta të TAP-Kontraktorit IPN,

kur është rënë dakord që puna shtesë e rikthimit në gjendjen e mëparshme nga Kontraktori i IPN të adresojë

këto mangësi. Pas përfundimit të punëve shtesë, parcela inspektohet sërish nga TAP-i dhe nëse është e

pranueshme, parcela konsiderohet e rikthyer në gjendjen e mëparshme dhe TAP-i pranon zyrtarisht

përfundimin, si pjesë e Sistemit të Menaxhimit të Përfundimeve të TAP-it nëpërmjet një procesi zyrtar

pranimi të dokumentuar.

A2. Sigurimi i klasës 3 të erozionit 3 ose më mirë.

Kontraktorët IPN bëjnë instalimin e masave të kontrollit të erozionit në përputhje me PETRGJM, për të

siguruar klasën 3 të Erozionit ose më të mirë. Vizitat e rregullta të sigurimit zhvillohen nga Ekspertët e

Fushave Përkatëse (EFP) në bashkëpunim me ekipet e TAP-it brenda shtetit. Vizitat e sigurimit lehtësojnë

rishikimin dhe përditësimet për Regjistrat e Erozionit të Tokës dhe Vlerësimit të Rrezikut, duke synuar

vendet me rrezik të lartë. Vizitat e sigurimit konfirmojnë se mbikëqyrja e TAP-it dhe puna e vetë-verifikuese

nga kontraktori janë të përshtatshme për të përmbushur objektivat e rikthimit në gjendjen e mëparshme.

Shpeshtësia e monitorimit të sigurimit nga ekspertët e fushave përkatëse është çdo tre muaj. PETRGJM

përcakton nxitje ndërhyrëse dhe veprime korrigjuese nëse klasa e erozionit 3 nuk arrihet.

5.2.2 Objektivi B. Aktivitetet e ripyllëzimit të plotë në përputhje me legjislacionin pyjor kombëtar dhe kërkesat për leje.

B1. Angazhimi me autoritetet e pyjeve

Në përputhje me legjislacionin kombëtar të pylltarisë nevojiten leje për prerjen e pyjeve dhe plane për

ripyllëzimin përpara aktiviteteve të prerjeve dhe ripyllëzimit. Kontraktorët IPN marrin leje përkatëse për

rrugëkalimin e gazsjellësit. TAP-i do të marrë lejet për pyllëzime kompensuese siç kërkohet nga ligjet

kombëtare të pyjeve të secilit vend pritës. Shefat e Lejeve të Vendit të TAP-it sigurojnë se lejet të merren

para punimeve brenda çdo juridiksioni të pylltarisë.

B2. Ekzekutimi dhe verifikimi i aktiviteteve ripyllëzuese

Aktivitetet e ripyllëzimit do të bëhen në përputhje me lejet pyjore të aprovuara, planet e ripyllëzimit dhe këtë

Plani të Menaxhimit për Restaurimin Biologjik. Kontraktori IPN do të bëjë ripyllëzimin, monitorimin dhe

mirëmbajtjen e të gjitha aktiviteteve të ripyllëzimit të kryera brenda rrugëkalimit të gazsjellësit. Ndërsa TAP

do të bëjë pyllëzimet, monitorimin dhe mirëmbajtjen e të gjitha aktiviteteve të kompensimit të pyllëzimit të

kryera jashtë rrugëkalimit të gazsjellësit. Të gjitha aktivitetet ripyllëzuese do të monitorohen rregullisht nga

Këshilltari Mjedisor i TAP-it, i mbështetur nga një specialist i pylltarisë dhe biostaurimit. Bimët e dështuara

do të zëvendësohen, aty ku është e nevojshme, për të siguruar nivelin e mbijetesës prej 80% brenda tre

TAP AG

Dokumenti nr.:



vjetëve të parë dhe çdo punim i mëtejshëm riparues do të bihet dakord me Autoritetin e Pyjeve. Duhet të

theksohet se programi i monitorimit të biostaurimit do të vazhdojë të mbështesë arritjen e qëllimeve Pa

Humbje Neto ose Fitim neto.

TAP-i do të punësojë pylltarë të kualifikuar që i njohin praktikat dhe standardet vendore për të menaxhuar

aktivitetet ripyllëzuese dhe për të mbikëqyrur periudhat e monitorimit dhe mirëmbajtjes që të sigurohet

përputhja me kërkesat e lejeve. Kjo do të përfshijë monitorimin e mjeshtërisë, cilësisë, sasisë, specieve

dhe mbijetesës së bimëve. Pas përfundimit të aktiviteteve të ripyllëzimit, monitorimit dhe mirëmbajtjes, TAP-

i dhe Kontraktori IPN do të kërkojnë një konfirmim zyrtar që ripyllëzimi është përfunduar me sukses në

përputhje me ligjet kombëtare të pyjeve dhe lejet shoqëruese përkatëse.

5.2.3 Objektivi C. Sigurimi i moshumbjes neto dhe fitimit neto për karakteristikat prioritare të biodiversitetit për florën dhe habitatet kritike ku ndikimet e mbetura janë identifikuar si rezultat i aktiviteteve ndërtimore

C1. Vlerësimi dhe anketimi i ndikimeve të mbetura pas ndërtimit

Pika e nisjes së projektit të biodiversitetit është dhënë në Vlerësimin Ekologjik Shtese ( VESH- Ref.5) dhe

përmblidhet në Planin e Menaxhimit Ekologjik (PME- Ref.2). Kontraktorët IPN kanë përfunduar studimet e

tyre të pikës së nisjes të para-ndërtimeve për biodiversitetin. Këto janë plotësuar me anketat e verifikimit të

TAP-it të cilat janë përfunduar në 2017/2018 për të gjitha NJDM-të të habitatit kritik dhe karakteristikave

prioritare të biodiversitetit të florës. Si pika e nisjes e biodiversitetit të TAP-it ashtu edhe e kontraktorit IPN

do të përdoren për të përcaktuar, përshtatur dhe matur performancën e veprimeve të restaurimit të

biodiversitetit.

Zbutja e identifikuar në Planin e Menaxhimit Ekologjik është zbatuar, gjurmuar përmes Regjistrit të Ndikimit

Mjedisor te Rrrugekalimit (RNMR) dhe është regjistruar në dosjet e Nivelit 3 të vendndodhjes. Mbahen

mbledhje të rregullta koordinuese me Kontraktorët IPN për të siguruar që masat zbutëse të përshkruara të

jenë inkorporuar në deklaratën e metodës dhe aktivitetet pasuese të ndërtimit. Funksioni RNMR

përshkruhet më në detaje në Planin e Menaxhimit Ekologjik, së bashku me masat e përshkruara zbutëse

për të gjithë florën KPB dhe HK të gjeoreferuar.

C2. Vlefshmëria e moshumbjes neto dhe fitimit neto

TAP-i do të përfundojë vlerësimet e ndikimeve të mbetura pas ndërtimit për të gjitha hyrjet në Regjistrin e

Ndikimit mjedisor. Vlerësimet e mbetjeve të ndikimit do të regjistrohen brenda dosjes përkatëse të Nivelit

3. Mbikëqyrja pas ndërtimit e të gjitha vendndodhjes të florës HK dhe KPB ku janë identifikuar ndikimet e

mbetura do të kryhet në përputhje me Shtojcën 7. TAP-i do të analizojë vlerësimet e ndikimit të mbetur

dhe të dhënat e monitorimit pas ndërtimit, për të demonstruar “Moshumbje Neto dhe Fitimin Neto” brenda

dosjes të vendndodhjes së Nivelit 3 të secilës hyrje karakteristikat prioritare të biodiversitetit dhe habitatit

kritik të florës në Regjistrin e Ndikimit Mjedisor të Rrugëkalimit. Kjo analizë do të jepet në raportet tremujore

për të mbështetur raportimin e TKP-ve përkatëse.

TAP AG

Dokumenti nr.:



5.2.4 Objektivi D. Sigurimi i moshumbjes neto dhe fitimit neto për karakteristikat prioritare të diversitetit të faunës dhe habitatet kritike atje ku ndikimet e mbetura janë identifikuar si rezultat i aktiviteteve ndërtimore

D1. Vlerësimi dhe anketimi i ndikimeve të mbetura pas ndërtimit

TAP-i do të përfundojë vlerësimet e ndikimeve të mbetura pas ndërtimit për të gjitha hyrjet në Regjistrin e

Ndikimit mjedisor. Vlerësimet e mbetjeve të ndikimit do të regjistrohen brenda dosjes përkatëse të Nivelit

3. Monitorimi pas ndërtimit i të gjitha vendndodhjeve të florës HK dhe KPB, ku janë identifikuar ndikimet e

mbetura, do të kryhet në përputhje me Shtojcën 7.

D2. Vlefshmëria e moshumbjes neto dhe fitimit neto

Ngjashëm me komponentën C2 për florën, TAP-i do të zbatojë një proces të ngjashëm për faunën dhe do

të analizojë vlerësimet e ndikimit të mbetur dhe të dhënat e monitorimit pas ndërtimit, për të demonstruar

“Pa Humbje Neto dhe Fitimin Neto” brenda dosjes të vendndodhjes së Nivelit 3 të secilës hyrje të faunës

KPB dhe HK në Regjistrin e Ndikimit Mjedisor te Rrugekalimit (RNMR). Kjo analizë do të jepet në raportet

tremujore për të mbështetur raportimin e TKP-së përkatëse.

5.2.5 Objektivi E. Zbatimi i programeve të kompensimit të biodiversitetit për të siguruar moshumbjen neto dhe fitimin neto për ndikimet e mbetura në karakteristikat prioritare të diversitetit të florës dhe habitatet kritike p.sh 8m PPS dhe atje ku ndikimet e mbetura të paparashikuara janë identifikuar gjatë monitorimit pas ndërtimit.

E1. Identifikimi i ndikimeve të mbetura të karakteristikave prioriare të biodiversitetit dhe

habitateve kritike

Ndikimet e mbetura të parashikuara anë identifikuar në Vlerësimin Ekologjik Shtesë VESH (Ref.5). Çdo

hyrje në Regjistrin e Ndikimit Mjedisor të Rrugëkalimit (RNMR) dhe dosja e vendndodhjes përkatëse të

Nivelit 3 do të analizohen nga TAP-i për të verifikuar ndikimet e mbetura. Analiza e ndikimit të mbetur do

të marrë parasysh ndikimet e parashikuara të mbetura në Vlerësimin Ekologjik Shtesë (VESH), bazat e

verifikuara të biodiversitetit, të cilat do të përfshijnë të dhënat e inxhinierisë, të prokurimit dhe të ndërtimit,

e pas Vlerësimit Ekologjik Plotësues dhe të dhënat e anketimeve verifikuese të TAP-it, performancën e

ndërtimit dhe të dhënat fillestare të monitorimit pas ndërtimit.

Procesi i vlerësimit të ndikimit të mbetur, të dhënat dhe konkluzionet do të paraqiten në PKPB. Një pamje

e përgjithshme e nivelit të lartë është dhënë në figurën 8-1.

Procesi i vlerësimit të ndikimit të mbetur do të konsiderojë mundësinë e suksesit të të gjitha aktiviteteve të

restaurimit biologjik në mënyrë që të arrihet moshumbja neto dhe fitimi neto për habitatet kritike. Kjo do të

përfshijë një rishikim të plotë të të gjitha propozimeve të restaurimit biologjik kundrejt pikës së nisjes të

verifikuar.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Plani i Menaxhimit të Kompensimit të Biodiversitetit do të përqendrohet në identifikimin e karakteristikave

prioritare të biodiversitetit dhe habitatit kritik të faunës ku “Moshumbje Neto dhe me Fitim Neto” nuk kanë

qenë të arritshme vetëm nga restaurimi biologjik dhe aty ku është e përshtatshme për ofrimin e masave të

përshpejtuara dhe/ose të përforcuara, të individualizuara, specifike për vendndodhjen.

E2. Projektimi dhe zbatimi i mënjanimit të pasojave të biodiversitetit

Pas identifikimit të kompensimeve të biodiversitetit të kandidatëve, konsulentët ligjorë dhe joqeveritarë do

të angazhohen gjatë procesit të shqyrtimit fillestar të kompensimit të biodiversitetit. Procesi i shqyrtimit

fillestar do të synojë të harmonizojë dhe maksimizojë objektivat dhe mundësitë për përmirësimin e

biodiversitetit.

Kompensimet e biodiversitetit do të paraqiten në Planet Individuale të Veprimit për Biodiversitetin (PVB)

dhe u ofrohen të gjithë aktorëve për rishikim para zbatimit.

E3. Monitorimi i Kompensimit të Biodiversitetit

Objektivi për secilin kompensim të biodiversitetit do të përcaktohet brenda çdo Plani Veprimi për

Biodiversitetin (PVB). TKP-të do të zhvillohen kundrejt cilit sukses që mund të matet.

5.2.6 F. Programet për kompensimin e biodiversitetit për të siguruar Moshumbje Neto dhe Fitim Neto për ndikimet e mbetura në faunën PBF dhe habitatet kritike p.sh 8 m të brezit mbrojtës së tubacionit dhe atje ku ndikimet e mbetura të paparashikuara janë identifikuar gjatë monitorimit pas ndërtimit.

F1. Identifikimi i ndikimeve të mbetura të karakteristikave prioriare të biodiversitetit dhe

habitateve kritike

Ndikimet e mbetura të parashikuara janë identifikuar në Vlerësimin Ekologjik Shtesë (VESH) (Ref.5). Çdo

hyrje në Regjistrin e Ndikimit Mjedisor të Rrugëkalimit (RNMR) dhe dosjet e vendndodhjes përkatëse të

Nivelit 3 do të analizohen nga Këshilltari i Jashtëm i Kompensimit të Biodiversitetit për të verifikuar ndikimet

e mbetura. Analiza e ndikimit të mbetur do të marrë parasysh ndikimet e parashikuara të mbetura në

Vlerësimin Ekologjik Shtesë, pikat e nisjes të verifikuara të biodiversitetit, të cilat do të përfshijnë të dhënat

IPN mbrapa Vlerësimit Ekologjik Plotësues dhe të dhënat e anketimeve verifikuese të TAP-it, performancën

e ndërtimit dhe të dhënat fillestare të monitorimit pas ndërtimit.

Procesi i vlerësimit të ndikimit të mbetur, të dhënat dhe konkluzionet do të paraqiten në PKPB. Një pamje

e përgjithshme e nivelit të lartë është dhënë në figurën 8-1.

Procesi i vlerësimit të ndikimit të mbetur do të konsiderojë mundësinë e suksesit të të gjitha aktiviteteve të

restaurimit biologjik në mënyrë që të arrihet moshumbja neto dhe fitimi neto për habitatet kritike. Kjo do të

përfshijë një rishikim të plotë të të gjitha propozimeve të restaurimit biologjik kundrejt pikës së nisjes të

verifikuar.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Plani i Menaxhimit të Kompensimit të Biodiversitetit do të përqendrohet në identifikimin e karakteristikave

prioritare të biodiversitetit dhe habitatit kritik të faunës ku “Moshumbje Neto dhe me Fitim Neto” nuk kanë

qenë të arritshme vetëm nga restaurimi biologjik dhe aty ku është e përshtatshme për ofrimin e masave të

përshpejtuara dhe/ose të përforcuara, të individualizuara, specifike për vendndodhjen.

F2. Projektimi dhe zbatimi i mënjanimit të pasojave të biodiversitetit

Pas identifikimit të kompensimeve të biodiversitetit të kandidatëve, konsulentët ligjorë dhe joqeveritarë do

të angazhohen gjatë procesit të shqyrtimit fillestar të kompensimit të biodiversitetit. Procesi i shqyrtimit

fillestar do të synojë të harmonizojë dhe maksimizojë objektivat dhe mundësitë për përmirësimin e

biodiversitetit.

Kompensimet e biodiversitetit do të paraqiten në Planet Individuale të Veprimit për Biodiversitetin (PVB)

dhe u ofrohen të gjithë aktorëve për rishikim para zbatimit.

F3. Monitorimi i Kompensimit të Biodiversitetit

Objektivi për secilin kompensim të biodiversitetit do të përcaktohet brenda çdo Plani Veprimi për

Biodiversitetin. TKP-të do të zhvillohen kundrejt cilit sukses që mund të matet.

5.3 Monitorimi i biorestaurimit

Programi i Monitorimit të Biorestaurimit do të zbatohet gjatë një periudhe 5-vjeçare, duke filluar nga Viti 1

pas përfundimit të aktiviteteve ndërtimore.

Prandaj, në Vitin 1 pas rikthimit përfundimtar në gjendjen e mëparshme, Projekti do të zbatojë një Program

të Monitorimit të Biorestaurimit për të identifikuar çdo rast ku nuk është arritur asnjë moshumbje neto ose

fitim neto.

Jo të gjitha tiparet e biodiversitetit do të kërkojnë 5 vjet monitorim. Monitorimi i një veçorie do të ndërpritet

në rast se është arritur moshumbja neto ose fitimi neto dhe është konfirmuar se ky nivel është ruajtur në

anketën e mëpasme të planifikuar të monitorimit.

Programi i Monitorimit të Biorestaurimit do të kërkojë 1-3 vizita në terren në vit, varësisht nga karakteristikat

e specieve ose Njesise se Menaxhimit Diskret (NjMD). Shpeshtësia dhe metoda e monitorimit janë

identifikuar në Shtojcën 7 për çdo specie ose habitat që kualifikohet. Monitorimi do të synojë të vlerësojë

bollëkun, sjelljen e faunës, cilësinë e habitatit dhe ku ka diversitet të përshtatshëm, të masë moshumbjet

neto dhe fitimin neto kur krahasohet niveli i biodiversitetit me nivelet e para-projektit.

TKP-të specifike janë identifikuar për secilën specie ose habitat që kualifikohet në Objektivat C dhe D. Këto

janë dhënë në Shtojcën 7. Monitorimi vjetor i biostaurimit do të lejojë kategorizimin e hyrjeve në Regjistrin

e Ndikimit Mjedisor të Rrugëkalimit në katër grupe të paraqitura në Tabelën 5-3.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Tabela 5-3 - Kategorizimi i hyrjeve në Regjistrin e Ndikimit Mjedisor të Rrugekalimit (RNMR)

Niveli 0 Niveli 1 Niveli 2 Niveli 3

Nuk nevojitet asnjë ndërhyrje

Çështje të vogla - Ndërhyrja është e

nevojshme në fillim të sezonit të ardhshëm të

mbjelljes

Çështje të rëndësishme -

Ndërhyrja e nevojshme në fillim të sezonit të ardhshëm të

mbjelljes

Çështje të mëdha - Ndërhyrje e

menjëhershme e nevojshme për të

mbështetur biorestaurimin.

Specialistët e specieve do të përcaktojnë kategorizimin bazuar në gjykimin e ekspertëve mbi baza specifike

të vendndodhjes në kontekstin e angazhimit të TAP-it për moshumbjet neto dhe fitimet neto.

Bazuar në rezultatet e monitorimit të biostaurimit, TAP-i do të përcaktojë dhe zbatojë veprime korrigjuese

specifike dhe/ose masa të restaurimit të biodiversitetit, të cilat përfshihen në Tabelën 5-4 më poshtë.

Tabela 5-4 - Ndërhyrjet dhe shkaktarët e biostaurimit

Nr. Veprimi i

mundshëm Shtytësi/shkaktari i mundshëm

1

Masat korrektuese për problemet pas rikthimit në gjendjen e mëparshme me restaurimin e tokës: erozioni dhe stabiliteti

Monitorimi i vitit 1 vlerëson shpeshtësinë, shkallën dhe ashpërsinë e pas-rikthimit në gjendjen e mëparshme, problemet e tokës pas daljes dhe identifikon nëse këto kërkojnë ndërhyrje nga Projekti dhe urgjencën e veprimeve korrigjuese (p.sh. kërcënimi ndaj karakteristikave të rëndësishme të biodiversitetit). Aty ku nevojiten masa korrigjuese, Projekti do të angazhojë një kontraktor, për të zbatuar në sezonin e duhur bazuar në kushtet atmosferike mbizotëruese dhe periudhat e ndjeshme të ciklit jetësor të faunës.

2

Masat e restaurimit të synuara sipas natyrës së problemeve që ndikojnë restaurimin e biodiversitetit me ripyllëzim ose rigjelbërim (Dështimi i bimëve/farave, etj.);

Monitorimi i vitit 1 vlerëson shpeshtësinë, shkallën dhe ashpërsinë e problemeve të ripyllëzimit dhe rigjelbërimit dhe identifikon nëse këto kërkojnë ndërhyrje nga Projekti dhe urgjencën e veprimeve korrigjuese (p.sh. kërcënimi ndaj karakteristikave të rëndësishme të biodiversitetit). Aty ku nevojiten masa korrigjuese të sponsorizuara nga projekti, Projekti do të angazhojë një kontraktor dhe do të zbatojë masat korrigjuese në sezonin e duhur bazuar në sezonet e rritjes, në kushtet atmosferike mbizotëruese dhe periudhat e ndjeshme të ciklit jetësor të faunës. Mbijetesa e bimëve duhet të jetë mbi 80% të stokut total fillestar. TKP-të për mbulimin e gjelbërimit do të varen nga habitati dhe normat e rigjenerimit të pritshëm.

3

Masat e restaurimit të synuara sipas natyrës së problemeve që ndikojnë restaurimin e biodiversitetit të faunës

Vlerësimi i vitit 1 do të identifikojë përhapjen dhe shkallën e pranisë së zvogëluar të faunës ose ndryshimin e sjelljes së habitatit krahasuar me linjën bazë në DMU-në e prekur. Projekti do të vlerësojë nëse ndërhyrjet ose inputet shtesë mund të adresojnë plotësisht këtë ndryshim nga niveli i para-projektit. Kur rënia identifikohet si e rëndësishme, Projekti mund të marrë në konsideratë ofrimin e kompensimeve shtesë të biodiversitetit

TAP AG

Dokumenti nr.:



Nr. Veprimi i

mundshëm Shtytësi/shkaktari i mundshëm

4

Rekomandim për

kompensimet e

biodiversitetit për

shkak të një

prognoze se

mosrikuperimi.

Kur rënia e faunës identifikohet si e rëndësishme në një DMU të veçantë e cila nuk është marrë parasysh ende në kompensimet e biodiversitetit të Projektit, Projekti mund të konsiderojë mundësinë e ofrimit të kompensimeve shtesë të biodiversitetit për të siguruar Moshumbjen Neto dhe Fitimin Neto.

TAP AG

Dokumenti nr.:



6. EKZEKUTIMI I BIORESTAURIMIT DHE KUJDESI I MËPASSHËM

Restaurimi biologjik do te filloje ne perputhje me Shtojcen 8.

Faza e ekzekutimit të restaurimit biologjik mbulon punën e kryer për të siguruar që bimësia të krijohet në një nivel të pranueshëm në kuptimin e mbulimit të përgjithshëm dhe përbërjes së specieve, sipas TKP-ve të detajuara në Shtojcën 7 për të mbështetur objektivat në Pjesën.

6.1 Mikro-habitatet

Mikro-habitatet do të ndërtohen gjatë rikthimit në gjendjen e mëparshme brenda habitateve më të mëdha që përmirësojnë cilësinë e habitatit për herpetofaunën, zogjtë, gjitarët e vegjël, insektet dhe kafshët e tjera të egra. Materiali natyral i papërpunuar që rezulton nga hapja e rrugëkalimit të gazsjellësit (pastrimi i vegjetacionit, nxjerrja e tokës dhe sheshimi) do të përdoret për krijimin e mikro-habitateve të ndryshme.

Mikro-habitatet do të vendosen në tokë publike ekskluzivisht në një distancë të kufizuar nga komunitetet, p.sh. nuk do të instalohet strukturë atje ku ka një banesë/shtëpi të përhershme brenda 250 metrave. Tiparet e tilla të habitatit mund të tërheqin pa dashje disa zvarranikë të dëmshëm si gjarpërinjtë apo kafshët që mund të konsiderohen nga pronarët e tokave të jenë dëmtues (p.sh. lepujt).

Asnjë nga këto karakteristika nuk do të instalohet brenda zonës së mbrojtjes së tubacionit me gjerësi 8 m (4m nga secila anë e linjës qendrore të tubacionit), sepse kjo sipërfaqe është e nevojshme për qasjen/mirëmbajtjen/riparimin/monitorimin e operacioneve ose të ashtuquajturën “rruga/shtegu e mirëmbajtjes”.

Mikro-habitatet do të projektohen si më poshtë:

• Shtyllat e furçave

• Shtyllat shkëmbore

• Vende qendrimi dhe

• Piramidat e regjistrimit

6.2 Mbjellja e farave me spërkatje

Në zonat që kërkojnë mbjelljen e barit, mbjellja me spërkatje do të bëhet duke përdorur metoda mekanike ose manuale me ndikim të drejtpërdrejt direkt mbi shtresën e restauruar dhe të klasifikuar. Farat do të mbulohet duke krehur tokën. Makinat e spërkatjes së farës mund të përdoren edhe për ta bërë detyrën në mënyrë më efikase.

Do të zbatohen kërkesat e mëposhtme të mbjelljes:

• para dhe pas spërkatjes së farave qoftë me dorë qoftë me makinë, toka duhet të jetë e lesuar lehtë (lesuar me zinxhirë, lesuar me kunja ose sende të ngjashme)

• mbjellja e farave me spërkatje do të bëhet duke përdorur metoda standarde ose mekanike manuale me ndikim të ulët drejtpërdrejt mbi sipërfaqen e restauruar dhe të klasifikuar. Farat do të mbulohet duke e lesuar ose e krehur tokën

• Një normë e duhur e mbjelljes së farave do të përcaktohet në bazë të kushteve vendore të rritjes dhe disponueshmërisë së farave. Zakonisht përdoren normat e larta kur kërkohet një mbulesë e dendur e bimësisë, por mund të jetë e vështirë të arrihet kjo nëse farat janë marrë nga rritja e lirë. Norma e ulët përdoret kur qëllimi është të plotësohet sasia ekzistuese e farave.

TAP AG

Dokumenti nr.:



• ku kërkohet nga projektimi i performancës së erozionit, duhet të vendoset një “qilim” për erozionin për të zvogëluar rrezikun e erozionit dhe rrëshqitjen e farave për shkak të ujit. “Qilimi” mund të vendoset para ose pas mbjelljes në varësi të karakteristikave të vendit.

• Farat në të gjitha KPB dhe HK do të përzgjidhen për të siguruar që ato nuk pengojnë rivendosjen

afatgjatë të habitatit para ekzistues.

Mbjellja shtesë do të zbatohet nëse monitorimi vjetor identifikon mos arritjen TKP-ve të erozionit të tokës ose restaurimit biologjik që janë paraqitur në këtë plan.

6.3 Mbjellja e farave të sanës

Përveç mbjelljes konvencionale, mund të bëhet mbjellja e farave të sanës për të ndihmuar në rikthimin e gjelbërimit në vendet ku ekziston shqetësimi se mbjellja e farave me spërkatje mund të mos jetë e mjaftueshme. Grumbullimi dhe shpërndarja e sanës, si një burim sane të grirë ose farash, mund të përdoret për këtë qëllim.

Sana mund të blihet dhe të grumbullohet nga furnizuesit vendorë në afërsi të tubacioneve të rrugëkalimit të gazsjellësit. Furnizuesit e sanës do të identifikohen me ndihmën e ekipit LEA dhe duhet të blihet vetëm sana me cilësi të mirë (fara). Për çdo pjesë që kërkon mbjelljen e sanës, sana do të blihet nga një furnizues sa më afër pjesës që do të mbillet me farë kashte, si për qëllime logjistike, ashtu edhe për të siguruar që sana të jenë përfaqësuese në lidhje me përbërjen e specieve lidhur me pjesën që mbillet.

Për këtë qëllim mund të përdoret sana e korrur kohët e fundit (mundësisht në verën e vonë në mënyrë që farat të jenë të pjekura) ose sana nga sezoni i kaluar. Sana do të duhet që të thahet pesë deri në shtatë ditë para se të përhapet në të rrugëkalimin e tubacionit.

Mbjellja sanës ka avantazhin e sigurimit të një burimi të pasur të farave dhe gjithashtu vepron si kashtë e grirë, duke reduktuar avullimin dhe si pasojë rrezikun e thatësirës dhe mbrojtjen e tokës kundër erozionit.

Sikurse mbjellja e farave me spërkatje, mbjellja e farave të sanës duhet të bëhet në shtresë toke të restauruar dhe krehur.

Farat në të gjitha KPB dhe HK do të përzgjidhen për të siguruar që ato nuk pengojnë rivendosjen afatgjatë të habitatit para ekzistues.


6.4 Hidrombjellja e farave

Hidrombjellja e farave mund të kërkohet për të arritur një mbulim vegjetativ më të shpejtë dhe të dendur në zonat më të ndjeshme që kanë një ose më shumë nga karakteristikat e mëposhtme:

• toka të holla, jopjellore që preken nga erozioni

• në shpatet e pjerrëta

• në zonat ku reshjet sezonale paraqesin një rrezik të lartë të rrëshqitjes nga uji të farës, erozionit ose paqëndrueshmërisë

• në zonat me një sezon të ngadalshëm dhe të kufizuar të rritjes (për shembull, për shkak të kufizimeve të temperaturës në lartësi të larta.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Hidrombjellja do të ndërmerret menjëherë pas ndërtimit të tubacionit. Ajo do të bazohet në metodën e përcaktuar të spërkatjes nga një cisternë ose kamion një substancë me bazë uji e përbërë zakonisht nga fara, plehra, fibra celuloze dhe një ngjizës/ngjitës që lejon farat të qëndrojnë në sipërfaqen e aplikimit.

Duhet të përgatiten deklaratat e metodës për hidrombjelljen e farave që identifikon vendndodhjet e propozuara të hidrombjelljes, përzierjet e specieve dhe sasitë, pajisjet, përzierjet me llak (uji, plehrat, fibrat celuloze, ngjitësi, etj.), presionin e funksionimit dhe kujdesin e mëpasshëm.

Për të problemin e lagështisë dhe rritjen e dobët, hidrombjellja nuk do të bëhet para një periudhe të gjatë të parashikuar të motit të thatë, përveç nëse përdoret ujitja.

Zonat ku do të bëhet hidrombjellja janë të detajuara në Shtojcën 5.

Farat në të gjitha KPB dhe HK do të përzgjidhen për të siguruar që ato nuk pengojnë rivendosjen afatgjatë të habitatit para ekzistues.


6.5 Mbjellja e pemëve dhe shkurreve

Kur të bëhet mbjellja, do të respektohen kërkesat e mëposhtme:

• shtresa e sipërme do të pastrohet nga mbeturinat, shkëmbinjtë ose materialet e tjetra sipas nevojës para mbjelljes. Toka do të shqepet para mbjelljes për të ndihmuar në rrënjosjen dhe për të rritur përshkueshmërinë e ujit dhe oksigjenimin e tokës.

• mbjellja e llojeve të pemëve dhe shkurreve me rrënjë të thella që mund të dëmtojnë integritetin e tubit të groposur nuk do të lejohet brenda 4 m të tubacionit

• mbjellja e shkurreve konsiderohet e nevojshme në pjesët me reshje të larta dhe në shpatet mesatare për të parandaluar rrëshqitjet e dheut

• në masën që është e mundur, mbjellja do të bëhet në ditët me re, të freskëta dhe me lagështirë për të shmangur ekspozimin e bimëve dhe rrënjëve në kushte të vështira mikro klimatike siç janë nxehtësia e tepruar dhe thatësira

• bimët jo të shëndetshme do të hidhen; materiali i tillë nuk duhet të përdoret si sanë e grirë

• në përgjithësi, stoqet e hequra nga fidanishtet do të mbillen në të njëjtën ditë sikurse dhe heqja nga toka Kur kjo nuk është e mundur, bimët e hequra do të vendosen përkohësisht në tokë në vendin e mbjelljes dhe do të mbahen të ujitura

• rrënjët e stoqeve me rrënjë të zbuluara duhet të lagen mirë me ujë disa orë para mbjelljes

• përhapja dhe vendosja e bimëve duhet të ofrojë një pamje natyrale (d.m.th. jouniforme) dhe të sigurojë sasinë e kërkuar të mbjelljes së secilës specie siç tregohet në kushtet mbizotëruese në habitatin natyror përreth

• gropat e mbjelljes do të mbushen dhe ngjishen për të hequr boshllëqet dhe për të lejuar kontakt të mirë të rrënjëve me tokën

• pemët, shkurret dhe bimët duhet të ujiten menjëherë pas mbjelljes për të lehtësuar mbjelljen e mirë (përveç nëse mbillen gjatë sezonit me shi)

• çdo mbetje që lidhet me mbjelljen duhet të grumbullohet dhe hiqet.

Kur bëhet mbjellja e bimëve, do të merren parasysh kërkesat e mëposhtme shtesë:

• në çdo vend të mbjelljes, një minimum rrethi me diametër prej 1 m, duhet të pastrohet nga bimët

TAP AG

Dokumenti nr.:



• do të gërmohet një gropë që është aq e thellë dhe dy herë më e gjerë se sa topi i rrënjës dhe dheu duhet shkërmoqur në një thellësi prej 50 cm

• pemët do të hiqen nga enët ose vazot e tyre dhe rrënjët duhen shpupuritur me kujdes, pa shkaktuar dëme

• pema do të mbillet në mënyrë që rrënjët të përhapen në gropën e mbjelljes dhe në kreu i topit të rrënjës është në nivelin e tokës

• uji dhe nëse specifikohet plehrat duhet të vendosen në gropë para mbushjes dhe konsolidimit për të larguar boshllëqet. Çdo pemë do të ujitet përsëri pas mbjelljes

• gjatë mbushjes me dhe, do të lihet një kanal rreth pemës së mbjellë që do të përmbajë një buzë të dheut që vepron për të nxitur ruajtjen e ujit dhe infiltrimin direkt te rrënjët e pemës gjatë ujitjes

Pemët individuale ose grupet e bimëve duhet të mbrohen nga ngacmimet (p.sh. kullotja, shkeljet, automjetet) dhe duhet të planifikohet ujitja e përsëritur e bimëve gjatë periudhave të thata në vitin e parë pas mbjelljes dhe kontrolli i barërave të këqija për të paktën dy vjet pas mbjelljes.

6.6 Mirëmbajtja dhe kujdesi i mëpasshëm

Kujdesi dhe mirëmbajtja e pemëve dhe e bimëve pas mbjelljes se tyre është çështje kyçe për një ripyllëzim të suksesshëm.

Është e rëndësishme të ruhet lagështia e nevojshme për bimën, sidomos gjatë sezonit të verës në vitet e para të jetës së bimëve, në mënyrë që të sigurohet zhvillimi i tyre i papenguar. Marrja e lëndës ushqyese nga toka është gjithashtu e rëndësishme për bimët dhe efektet konkurruese të bimëve me specie vendase duhet të minimizohen.

Procesi i kujdesit dhe mirëmbajtja e zonave ripyllëzuese duhet të vazhdojë për tre vitet e ardhshme.

Pas sezonit të parë të mbjelljes, rreth bimës rriten barërat e këqija rriten të cilat ndikojnë negativisht në rritjen e bimëve. Heqja e barërave të këqija konsiderohet e nevojshme për zhvillimin e duhur të pemëve të reja. Shqetësimet kryesore për rritjen e pandërprerë të bimëve janë:

• barërat e këqija

• Ujitja

• Ushqimi

Mirëmbajtja rutinë e zonave të rigjelbëruara do të kryhet deri në atë kohë se vendi t’i kthehet zyrtarisht TAP-it ose palëve të treta.

Në përputhje me rregulloret dhe standardet e sigurisë, TAP-i do të kryejë mirëmbajtjen rutinore të 8 m PPS për të siguruar që pemët e pyllëzuara me rrënjë të thella t; mos krijojnë dhe ndikojnë në integritetin e tubacionit të gazsjellësit.

Në përgjithësi, mirëmbajtja dhe monitorimi i zonave të rigjelbëruara është planifikuar për 3 vjet. Në vitin e parë është parashikuar, mbjellja e bimëve / mbjellja e farave, aplikimi i plehrave dhe ujitja.

• Do të bëhet zëvendësimi çdo vit i pemëve të thara për të arritur 80% të sasive fillestare të mbjelljes, aplikimi i plehrave dhe ujitja.

• Rimbjellja shtesë e pemëve/farave në zonat barishtore ku mbulesa e gjelbërimit është më pak se 50% pas vitit të parë.

• Aty ku hasen specie të huaja në zonat e rehabilituara, ato do të zhduken.

TAP AG

Dokumenti nr.:



• Kur identifikohen dëmtimet nga bagëtia ose kafshët e egra, TAP-i dhe kontraktorët e tij IPN do të angazhohen me barinjtë dhe do të shqyrtojnë nëse do të jetë e përshtatshme vendosja e shenjat. Kur problemet vazhdojnë, do të vendosen mbulesa mbrojtëse për fidanët nëse konsiderohet një ndërhyrje e përshtatshme. Dështimi i mbjelljes së bimëve si pasojë e kullotjes do të zëvendësohet në përputhje me treguesit kryesorë të performancës së mbijetesës së bimëve dhe kërkesave të zëvendësimit vjetor.

6.6.1 Ujitja

Vendndodhjet për ujitje të planifikuar do të përcaktohen, ujitje në vende të tjera mund të nevojitet nëse pas mbirjes së farave ose rimbjelljes mban nje mot i thate per nje kohe te gjate.

Orari i ujitjes është dhënë në tabelën 8-1.

Ujitja ka të ngjarë të kërkohet në shpatet ku rritja e bimësisë është e rëndësishme për të shmangur rrezikun e erozionit. Ujitja shtesë do të përpiqet të ruajë deficitin e lagështirës së tokës në nivelet e paracaktuara (variabile me llojin e tokës). Ujitja e mëtejshme do të bëhet çdo javë derisa reshjet e shiut të jenë të mjaftueshme për të kompensuar deficitin. Uji i ujitjes do të vijë në brezin e punës me pompë ose autobot nga burimi i ujit. Mund të nevojitet leje për nxjerrjen e ujit dhe kërkesat për të gjitha lejet e tilla duhet të përmbushen.

Monitorimi vjetor i përfunduar nga pylltarët e kualifikuar të TAP-it do të vlerësojë efikasitetin e ujitjes dhe do të identifikojë veprimet korrektuese dhe do të bjerë dakord për ndërprerjen.

6.6.2 Plehrat ushqyese

Pas vitit të dytë të mbjelljes së bimëve, toka do të fillojë të humbasë një sasi të caktuar të elementeve ushqyese që janë esenciale për rritjen dhe mbijetesën e bimëve. Për të luftuar këtë do të hidhen plehra ushqyese.

Hedhja e plehrave ushqyese do të bëhet në pranverën e vitit të dytë dhe duhet të përsëritet edhe për dy vjet. Plehrat ushqyese do të aplikohen me dorë për të shmangur shqetësimet nga makineritë.

Hollësi të mëtejshme jepen në Shtojcën 8.

6.6.3 Kontrolli i barërave të këqija dhe specieve pushtuese

Barërat e këqija të dëmshme dhe speciet pushtuese brenda zonave të rigjelbëruara do të kontrollohen në përputhje me Shtojcën 8 të EMP (Ref.2). Këto aktivitete do të planifikohen dhe kryhen në bazë të kushteve mbizotëruese të motit dhe sezonalitetit të zhvillimit të bimëve.

Kontrolli i barërave të këqija në përgjithësi do të bëhet me dorë duke përdorur punëtorë vendorë. Një sipërfaqe prej rreth 1 m diametër duhet të pastrohet dhe mirëmbahet përreth të gjitha pemëve të rimbjellja për një periudhë prej së paku dy vjet pas mbjelljes. Sana e grirë duhet të zëvendësohet të paktën një herë në vit për të zvogëluar rritjen e barërave të këqija dhe për të ruajtur lagështinë e tokës.

Përdorimi i pesticideve duhet të minimizohet dhe menaxhimi duhet të jetë në përputhje me udhëzimet e Korporatës Financiare Ndërkombëtare (IFC, 2007). Të gjitha përdorimet e pesticideve do të jenë subjekt i pranimit nga TAP-it. Përdorimi i pesticideve duhet të kryhet vetëm nga personeli i trajnuar mirë.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Shtojca 8 e Planit të Menaxhimit Ekologjik të TAP-it (CAL00-PMT-601-Y-TTM-0007) detajon zbutjen e projektit për të parandaluar përhapjen e specieve bimore pushtuese gjatë ndërtimit. Treguesit Kyç të Performancës për monitorimin e specieve pushtuese gjatë restaurimit bilogjik janë dhënë në Tabelën 8 të Shtojcës 9 të Planit të Menaxhimit Ekologjik.

TAP AG

Dokumenti nr.:



7. BIORESTAURIMI I VENDNDODHJEVE SPECIFIKE

Në total do të mbillen 710,669 bimë në Greqi (462,999 pemë, 126,994 shkurre dhe 120,676 erëza) si vijon:

• Soufli - 11,933 (3,960 pemë, 2,996 shkurre dhe 4,977 erëza)

• Alexandroupoli - 278,439 (165,847 pemë, 20,499 shkurre dhe 92,093 erëza)

• Xanthi - 83 (15 pemë, 15 shkurre dhe 53 erëza)

• Rhodopi - 16,457 (11,361 pemë, 2,210 shkurre dhe 2,886 erëza)

• Kavala - 80,411 (39,207 pemë, 20,537 shkurre dhe 20,667 erëza)

• Serres - 24,440 (12,198 pemë dhe 12,242 shkurre)

• Kilkis - 9,471 (7,088 pemë dhe 2,383 shkurre)

• Selanik - 38,700 (15,392 pemë dhe 23,308 shkurre)

• Pella - 21,900 (10,471 pemë dhe 11,429 shkurre)

• Imathia - 9,020 (4,204 pemë dhe 4,816 shkurre)

• Kozani - 37,276 (30,997 pemë dhe 6,279 shkurre)

• Florina - 13,910 (7,582 pemë dhe 6,328 shkurre)

• Kastoria - 76,535 (70,677 pemë dhe 5,858 shkurre)

• Lagkadas 1 - 42,046 (38,350 pemë dhe 3,696 shkurre)



Në total do të mbillen 286,200 pemë në Shqipëri si më poshtë:

• Maliq - 4,125 pemë

• Korçë 1 - 29,175 pemë

• Korçe 2 - 43,725 pemë

• Skrapar - 147,900 pemë

• Poliçan - 50,175 pemë

• Ura-Vajgurore - 1,875 pemë

• Berat - 9,225 pemë.

Detajet e mëtejshme të zonave specifike të restaurimit biologjik të kontraktorëve IPN janë dhënë në Tabelat

7-1 dhe 7-2 dhe Shtojcën 9.

7.1 Biorestaurimi i vendndodhjeve specifike të kontraktorit IPN

Në pjesën e mëposhtëm termi 'Ripyllëzimi' ka të bëjë me aktivitetet e rimbjelljes së IPN në rrugëkalimin e gazsjellësit. Studimet e rikthimit në gjendjen e mëparshme të pyjeve janë kërkuar për të gjitha rajonet ku korridori i ndërtimit kalonnë tokën e qeverisur nga ligji kombëtar i pyjeve. Këto zona janë nën juridiksionin e agjencive rajonale përkatëse të pyjeve që japin leje për hyrje në tokë.

Nuk ka dallime të mëdha në veprimet e rikthimit në gjendjen e mëparshme të rekomanduara nga studimet: janë përzgjedhur standarde të ndryshme të mbjelljes sipas karakteristikave të përgjithshme klimatike të zonave përkatëse nëpër të cilat kalon tubacioni: standardet e mbjelljes mund të ndryshojnë sipas llojeve të dominuese të specieve pyjore ose të erëzave që priten të shihen në zonë. Zona e mbrojtjes së tubacionit (PPZ) është 8 m, katër (4) metra në secilën nga që nga boshti i tubacionit, brenda të cilit nuk lejohen bimë të rrënjosura thellë dhe në të gjitha rastet studimet e rikthimit në gjendjen e mëparshme kanë rekomanduar hidrombjelljen. Pjesa e mbetur e zonës së ndërtimit duhet të mbillet me specie specifike siç tregohet nga secili studim dhe pas një prototipi standard gjeometrik.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Planet për ripyllëzimit të kontraktorëve IPN përfshijnë informacionin e mëposhtëm kur zbatohet për secilën hyrje në RNMR të florës dhe habitatit HK dhe KPB.

• Linja bazë e biodiversitetit

• Objektivat e restaurimit biologjik

• Planifikimi i restaurimit biologjikt: o Projektimi i restaurimit biologjik o Zgjedhja e specieve o Përgatitja e tokës o Rimbjellja e bimëve

• Specifikimet materiale dhe skicat o Kunjat o Materiali i bimës o Plehrat ushqyese

• Matricat e mbjelljeve

• Vlerësimi i sasive

• Vendndodhja e zonës dhe hartëzimi i restaurimit biologjik

• Kohëzgjatja e parashikuar e ndërhyrjeve

• Afatet e monitorimit dhe mirëmbajtjes

Këshilltari Mjedisor i TAP-it dhe këshilltari i jashtëm i Kompensimit të Biodiversitetit do të shqyrtojnë Planet e Ripyllëzimit të kontraktoritt IPN për të siguruar pajtimin me këtë plan. Çdo konflikt midis kërkesave të huadhënësit dhe autoritetit pyjor do të identifikohet dhe shqyrtohet në Planin e Menaxhimit të Kompensimeve të Biodiversitetit (PKPB).

7.1.1 Greqi

Qëllimi i studimeve të ripyllëzimit të kontraktorit IPN është të përshkruajë projektin e restaurimit për shkak të ndërtimit të tubacionit të gazit natyror Trans Adriatik (TAP) dhe objekteve të tij përkatëse, që diktohet nga dispozitat e Legjislacionit Pyjor (L. 998/1979, i ndryshuar me L. 3208/03) dhe MD 15277/2012, si dhe kushtet mjedisore të projektit TAP.

Pjesa 2.1 ofron një listë të plotë të ligjeve dhe rregullave në fuqi në lidhje me aktivitetet ripyllëzuese në Greqi.

Qëllimi i dokumenteve është të përcaktojnë zonën e ndërhyrjes, të përshkruajë aktivitetet e rikthimit në gjendjen e mëparshme dhe ripyllëzimit, si dhe aktivitetet e nevojshme të mirëmbajtjes. Speciet e bimëve janë përzgjedhur duke marrë parasysh parametrat e mëposhtëm që ndikojnë në zhvillimin dhe rritjen:

• kushtet klimatike vendore - mikroekonomia

• llojin dhe shpatin e tokës

• karakterin ekzistues të zonës

• klasifikimin fito-social

• linjën bazë të biodiversitetit

• disponueshmėrinë e ujit

• përdorimin e mëparshëm të zonës

• përdorimi i tokës ekzistuese në zonën më të gjerë

• kërkesat e autoriteteve kompetente.

Speciet e propozuara zgjidhen për aftësinë që kanë për t'u rritur në këto kushte me përshtatshmëri të shkëlqyeshme ndaj habitateve specifike dhe në përputhje të plotë me qëllimet e menaxhimit të autoriteteve

TAP AG

Dokumenti nr.:



kompetente. Një parametër i rëndësishëm janë kërkesat e ujit (çdo vit), si dhe puna për mirëmbajtjen dhe kujdesin.

Parimet bazë që merren parasysh në çdo përpjekje për rikthimin e gjelbërimit në gjendjen e mëparshme janë:

• Përdorimi i specieve bimore të përshtatura për kushtet përkatëse, pra kërkesat e tyre biologjike, mbulohen nga kushtet specifike bio-klimatike dhe tokësore.

• Ngjyra, cilësia, forma e gjelbërimit që do të vendoset nuk dallon shumë nga ajo e zonës përreth

• Për të përzgjedhur speciet bimore duke marrë parasysh nevojat themelore të faunës, siç janë ushqimi, strehimi, etj.

• Përmbushja e nevojave dhe objektivave të menaxhimit të shërbimeve pyjore kompetente (p.sh. përzgjedhja e specieve rezistente ndaj zjarrit, ruajtja e rrugëve hyrëse ose frenimeve të zjarrit etj.).

• Dimensionet e zonës dhe çdo vend veç e veç.

Kontraktori IPN duhet të zbatojë plotësisht dispozitat e Specifikimeve Teknike Greke për Projektet e Gjelbër (Gov.Gaz. B '2221/30.07.2012) sipas rastit. Çdo punim për rikthimin në gjendjen e mëparshme do të kryhet në përputhje me dispozitat e këtyre standardeve, siç zbatohen gjatë ekzekutimit të punimeve.

Pjesa 1 përfshin PK 0 deri KP 187 dhe përfshin 5 autoritete pyjore:

• Soufli

• Alexandroupoli

• Xanthi

• Rhodopi

• Kavalla

Pjesa 2 dhe 3 përfshin PK 187 deri KP 550 dhe përfshin 9 autoritetet pyjore:

• Florina

• Imathia

• Kastoria

• Kavala

• Kilkis

• Kozani

• Pella

• Serres

• Selanik

7.1.2 Shqipëri

Qëllimi i dokumenteve është të përcaktojnë zonën e ndërhyrjes, të përshkruajë aktivitetet e rikthimit në gjendjen e mëparshme dhe ripyllëzimit, si dhe aktivitetet e nevojshme të mirëmbajtjes.

Pjesa 2.2 ofron një listë të plotë të ligjeve dhe rregullave në fuqi në lidhje me aktivitetet ripyllëzuese në Shqipëri.

Speciet e bimëve janë përzgjedhur duke marrë parasysh parametrat e mëposhtëm që ndikojnë në zhvillimin dhe rritjen:

• kushtet klimatike vendore - mikroekonomia

TAP AG

Dokumenti nr.:



• llojin dhe shpatin e tokës

• karakterin ekzistues të zonës

• klasifikimin fitosanitar

• biodiversitetin e zonës

• disponueshmėrinë e ujit

• përdorimin e mëparshëm të zonës

• përdorimi i tokës ekzistuese në zonën më të gjerë

• kërkesat e autoriteteve kompetente.

Speciet e propozuara zgjidhen për aftësinë që kanë për t'u rritur në këto kushte me përshtatshmëri të shkëlqyeshme ndaj habitateve specifike dhe në përputhje të plotë me qëllimet e menaxhimit të autoriteteve kompetente. Një parametër i rëndësishëm janë kërkesat e ujit (çdo vit), si dhe puna për mirëmbajtjen dhe kujdesin.

Per me shum, pas konsultimit me autoritetet përkatëse të pyjeve, speciet e zgjedhura për aktivitetet e ripyllëzimit të IPN janë përzgjedhur në mënyrë te tille që të rivendosin habitatet natyrore dhe përfaqësojnë një tregti nga habitatet KPB në habitatet kritike.

Parimet bazë që merren parasysh në çdo përpjekje për rikthimin e gjelbërimit në gjendjen e mëparshme janë:

• Përdorimi i specieve bimore të përshtatura për kushtet përkatëse, pra kërkesat e tyre biologjike, mbulohen nga kushtet specifike bio-klimatike dhe tokësore.

• Ngjyra, cilësia, forma e gjelbërimit që do të vendoset nuk dallon shumë nga ajo e zonës përreth

• Për të përzgjedhur speciet bimore duke marrë parasysh nevojat themelore të faunës, siç janë ushqimi, strehimi, etj.

• Përmbushja e nevojave dhe objektivave të menaxhimit të shërbimeve pyjore kompetente (p.sh. përzgjedhja e specieve rezistente ndaj zjarrit, ruajtja e rrugëve hyrëse ose frenimeve të zjarrit etj.).

• Dimensionet e zonës dhe çdo vend veç e veç

Rrugëkalimi i gazsjellësit në Shqipëri përfshin 5 autoritete pyjore:

• Maliq

• Korçë

• Poliçan

• Ura-Vajgurore

• Berat.

7.2 Mbjellja kompensuese e TAP-it

7.2.1 Parimet dhe objektivat e përgjithshme

Në pjesët e mëposhtëm termi 'Pyllëzim' ka të bëjë me mbjelljen kompensuese të TAP-it në vendet e

aprovuara larg nga rrugëkalimi i gazsjellësit sipas legjislacionit kombëtar të pyjeve.

Objektivat e strategjisë së pyllëzimit të TAP-it janë si në vijim:

• ofrimi i hapësirës profesionale dhe shkencore për krijimin e plantacioneve pyjore dhe krijimin e kushteve për përmirësimin e cilësisë së mjedisit;

• mbrojtja dhe shfrytëzimi racional i pyjeve dhe burimeve të tjera natyrore;

TAP AG

Dokumenti nr.:



• mbrojtja e proceseve natyrore dhe e identitetit të peizazhit;

• kontrollimi i erozionit të tokës dhe sigurimit të cilësisë së ujit;

• reduktimi i ndikimeve të dëmshme (natyrore dhe njerëzore);

• mbrojtja e specieve dhe e komponentit të ekosistem të biodiversitetit;

Përveç kësaj, janë marrë parasysh parimet dhe objektivat e mëposhtme:

• Zhvillimi i një vizioni të përbashkët të pylltarisë dhe të kontributit që pyjet dhe pylltaria i bëjnë shoqërisë, që do të thotë pylltari multifunksionale afatgjatë që plotëson nevojat e tashme dhe të ardhshme shoqërore dhe mbështetjen e mjeteve jetësore të lidhura me pyjet. Pylltaria multifunksionale jep përfitime ekonomike, mjedisore, sociale dhe kulturore. Ajo luan një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik, punësimin dhe prosperitetin, në veçanti në zonat rurale. Pyjet kanë një kontribut pozitiv në cilësinë e jetës, duke siguruar një mjedis të këndshëm të jetesës, mundësi për çlodhje dhe kujdes shëndetësor parandalues, duke ruajtur dhe rritur mjedisin dhe vlerat ekologjike. Pyjet duhet të ruajnë trashëgiminë shpirtërore dhe kulturore që ato përmbajnë.

• Përmirësimi dhe mbrojtja e mjedisit në mënyrë që të ruhet dhe përmirësohet biodiversiteti, sekuestrimi i karbonit, integriteti, shëndeti dhe qëndrueshmëria e ekosistemeve pyjore.

• Të zbatohen parimet e qasjes së ekosistemit në aktivitetet e pyllëzimit dhe ripyllëzimit, duke kontribuar në ruajtjen ose përmirësimin e ofrimit të mallrave dhe shërbimeve të ekosistemit në nivelin e peizazhit.

• Rreziku i zjarrit në një zonë pyllëzimi të planifikuar duhet të vlerësohet dhe projektet e pyllëzimit duhet të marrin parasysh planet kombëtare ose nën-kombëtare të mbrojtjes nga zjarri në pyje, në përputhje me rrethanat.

• Aty ku është e përshtatshme duhet të përdoren për pyllëzime dhe ripyllëzime llojet natyrore të specieve të pemëve, prejardhja dhe varietetet ose ekotipet që përshtaten mirë me kushtet e vendndodhjes.

• Duhet të promovohet përbërja e llojeve dhe diversiteti strukturor, duke reflektuar diversitetin natyror në nivelin e peizazhit.

• Duhet të promovohen aktivitetet pyllëzuese që kontribuojnë në përmirësimin dhe restaurimin e lidhjes ekologjike .

• Aktivitetet e pyllëzimit duhet të synojnë të ruajnë dhe mbrojnë tokën dhe tokën dhe burimet sipërfaqësore të ujit për sa i përket sasisë dhe cilësisë.

• Aktivitetet e pyllëzimit gjithashtu mbështesin dhe rrisin mirëqenien ekonomike dhe sociale të komuniteteve indigjene dhe vendore.

• Duhet të sigurohen të drejtat e zotërimit të tokës dhe të drejtat e qasjes në të dhe përgjegjësitë për menaxhimin e burimeve si dhe për ndarjen e përfitimeve duhet të sqarohen kur zhvillohen programet e pyllëzimit dhe ripyllëzimit.

Strategjia e pyllëzimit është e harmonizuar me traktatet dhe konventat përkatëse ndërkombëtare, ligjet e aplikueshme, rregulloret dhe politikat e BE-së në fushën e mbrojtjes së mjedisit dhe është në përputhje me ligjet dhe rregulloret e secilit vend pritës. Objektivat specifike të Strategjisë së Pyllëzimit janë si në vijim:

• Zbatimi i një organizimi efektiv në fushën e pylltarisë, bazuar në përparimet shkencore dhe përvojat

e mëparshme vendore dhe ndërkombëtare.

• Zhvillimi i sistemit informativ për organizimin e punës operacionale - Prodhimi i fidanëve nga

fidanishtet e njohura të fidanëve (me origjinë të njohur) për habitatet me karakteristika të njohura,

së bashku me përzgjedhjen e metodës optimale për prodhimin e materialit mbjellës dhe

teknologjisë së pyllëzimit.

• Nxitja e plantacioneve

• Minimizimi i konflikteve midis pyjeve dhe përdorimeve të tjera të tokës.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Planifikimi i pyllëzimit fillon me vlerësimin e vendit të mbjelljes. Njohja e faktorëve si llojet e tokës, bimësia ekzistuese, topografia, kafshët e egra, prania e llojeve pushtuese, rreziku i zjarrit dhe potenciali i produktivitetit do të ndihmojnë në përzgjedhjen e llojeve të përshtatshme, përgatitjen e vendit dhe përcaktimin e praktikave të menaxhimit pas mbjelljes.

7.2.2 Mbjellja kompensuese e TAP-it - Greqi

Pjesa 2.1 ofron një listë të plotë të ligjeve dhe rregullave në fuqi në lidhje me aktivitetet ripyllëzuese në Greqi.

Projekti kalon nëpër zonat e Thrakës dhe Maqedondisë që i nënshtrohen legjislacionit pyjor nga Kipoi i Evors në kufirin Greqi-Turqi me Mesoptaminë e Kosturit në kufirin greko-shqiptar.

Sipas studimeve të kërkuara nga aktet që janë lëshuar nga autoritetet kompetente pyjore, sipërfaqja e ripyllëzimit është 263,99 ha.

Aktivitetet e ripyllëzimit të TAP-it në Greqi jane paraqitur në mënyrë më të detajuar në Shtojcën 9.

7.2.3 Mbjellja kompensuese e TAP-it - Shqipëri

Në kuadrin e ligjit nr. 116/2013, kuadrin ligjor shqiptar dhe programin mjedisor dhe mbrojtës social, TAP-it i kërkohet të zbatojë pyllëzimin/ripyllëzimin ose rehabilitimin e bimësisë në zonat e prekura nga aktivitetet ndërtimore. Kjo zonë e pyllëzuar/ripyllëzuar do të jetë e barabartë me sipërfaqen e pyjeve dhe kullotave të hequra nga Fondi Pyjor i Shqipërisë. TAP-it i kërkohet gjithashtu rehabilitimi i dëmeve brenda zonave të prekura nga projekti.

Pjesa 2.2 ofron një listë të plotë të ligjeve dhe rregullave në fuqi në lidhje me aktivitetet e ripyllëzimit në Shqipëri.

Sipërfaqja totale e hequr nga fondi është 100.85 ha e cila rezulton me detyrim që të pyllëzohen 118.65 ha dhe të përmirësohen 12.824 ha tokë kullota.

Aktivitetet e ripyllëzimit të TAP-it në Shqipëri jane paraqitur në mënyrë më të detajuar në Shtojcën 9.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Tabela 7-1 - Përmbledhja e Biorestaurimit të Vendndodhjes Specifike Greqi

Zona gjeografike

Spiecapag - Aktor Scope Bonatti-J&P Avax Scope TAP (RE Forest J/V) Scope

Soufli Zona: 6 RU - 65.550 m2, nga të cilat 15,198 m2 janë PPS

Numri total i pemëve - 93

Numri total i shkurreve -

2 996

Numri total i erëzave - 4,977

Numri total i bimëve - 8,066

Nuk zbatohet Zona: 69 060 m².

Numri total i pemëve - 3 867

Alexandroupoli Zona: 12 RU - 792,942.64 m2, nga të cilat 309,872 m2 janë PPS


Numri total i shkurreve - 20,499



Nuk zbatohet Zona: 792,969.76 m² (rrumbullakosur në 793,000 m2 / 79.3 ha).


Xanthi Zona: 6 RU - 690 m2, nga të cilat 165 m2 janë PPS


Nuk zbatohet Nuk zbatohet

TAP AG

Dokumenti nr.:



Zona gjeografike


Numri total i shkurreve - 15

Numri total i erëzave - 53

Numri total i bimëve - 83

Rhodopi Zona: 4 RU - 34 926 m2, nga të cilat 8,664,17 m2 janë PPS

Numri total i pemëve - 236,11

Numri total i shkurreve - 2,210,15

Numri total i erëzave - 2,886,67

Numri total i bimëve - 5,333.33

Nuk zbatohet Zona: 44,429.26 m² (rrumbullakosur në 44,500 m2 / 4.45 ha).


Kavala Zona: 6 RU - 154.219 m2, nga të cilat rreth 42,000 m2 janë PPS





Zona: 40 zona mbjelljeje - 140,730.00 m2 ose 14,073 ha




Zona: 354,745,574 m² (rrumbullakosur në 354,900 m2 / 35.49 ha)




Serres Nuk zbatohet Zona: 80 zona mbjelljeje - 150,173.87 m2 ose 15,017 ha


Zona: 219,310.68 m² (rrumbullakosur në 219,400 m2 / 21.94 ha).


TAP AG

Dokumenti nr.:



Zona gjeografike




Kilkis Nuk zbatohet Zona: 14 zona mbjelljeje - 25,067.00 m2

ose 25.07 ha






Numri total i shkurreve - 800


Selanik Nuk zbatohet Zona: 104 zona mbjelljeje - 237,443.63 m2 ose 237.45 ha

Autoriteti Pyjor i Lagkadas:




Autoriteti Pyjor i Selanikut:




Zona: 313,249.13 (rrumbullakosur në 319,700 m2 / 31.97 ha)


TAP AG

Dokumenti nr.:



Zona gjeografike


Pella Nuk zbatohet Zona: 51 zona mbjellje - 197,902.47 m2 ose 197.91




Nuk zbatohet

Imathia Nuk zbatohet Zona: 17 zona mbjelljeje - 75,143.10 m2 ose 75.15 ha




Nuk zbatohet

Kozani Nuk zbatohet Zona: 38 zona mbjelljeje - 105,172.24 m2

ose 105.17 ha.






Florina Nuk zbatohet Zona: 20 zona mbjelljeje - 28,860.90 m2

ose 28.86 ha


Zona 1: 32,567.23 m² (rrumbullakosur në 32,567,254 m2 / 3.26 ha).


TAP AG

Dokumenti nr.:



Zona gjeografike





Numri total i bimëve: 6 513

Zona 2: 22,942 m² (2,29 ha)




Kastoria Nuk zbatohet Zona: 52 zona mbjelljeje - 174,993.12 m2

ose 174.99 ha



Numri total i bimëve - Nuk zbatohet





Lagkadas 1 Nuk zbatohet Nuk zbatohet Zona: 210,223.732 m² (rrumbullakosur në 220,800 m2 / 22.08 ha).




TAP AG

Dokumenti nr.:



Zona gjeografike


Lagkadas 2 Nuk zbatohet Nuk zbatohet Zona: 121,537.86 m² (rrumbullakosur në 126,400 m2 / 12.64 ha).




Lagkadas 3 Nuk zbatohet Nuk zbatohet Zona: 128,707.81 m² (rrumbullakosur në 130,000 m2 / 13 ha).




TAP AG

Dokumenti nr.:



Tabela 7-2- Përmbledhja e Biorestaurimit të Vendndodhjes Specifike Shqipëri

Zona gjeografike Fushëveprimi i Spiecapag Fushëveprimi i TAP-it

Maliq Zona: 3 zona mbjelljeje - 16,500 m2 ose 1.65 ha Numri total i pemëve - 4 125

Pyllezimi i TAP-it ne Maliq Zona: 1ha Numri i pemeve: 1100

Devoll Nuk zbatohet Pyllezimi i TAP-it ne Devoll Zona: 1ha Numri i pemeve: 1667

Korçë 1 Zona: 16 zona mbjelljeje - 116,700 m2 ose 11.67 ha. Numri total i pemëve - 29 175

Pyllezimi i TAP-it ne Shtylle Zona: 5ha Numri i pemeve: 8335

Korçë 2 Zona: 8 zona mbjelljeje - 174,900 m2 ose 17.49 ha Numri total i pemëve - 43 725

Pyllezimi i TAP-it ne Voskopoje Zona: 35.8 ha Numri i pemeve: 59679

Korçë 3 Nuk zbatohet Pyllezimi i TAP-it ne Polene Zona: 5 ha Numri i pemeve: 8336

Skrapar 1 Zona: 34 zona mbjelljeje - 591,600 m2 ose 59,16 ha. Numri total i pemëve - 147 900

Pyllezimi i TAP-it ne Zogas Zona: 30.6 ha Numri i pemeve: 50010

Skrapar 2 Nuk zbatohet Pyllezimi i TAP-it ne Perroi i Veleshnjes Zona: 20 ha Numri i pemeve: 33340

Skrapar 3 Nuk zbatohet Pyllezimi i TAP-it ne Buzuq - Therepele Zona: 10 ha Numri i pemeve: 16770

Poliçan Zona: 1 zonë mbjelljeje - 200,700 m2 ose 20,07 ha Numri total i pemëve - 50 175

Pyllezimi i TAP-it ne Kurora e Policanit Zona: 15 ha Numri i pemeve: 22005

Ura-Vajgurore Zona: 1 zonë mbjelljeje - 7,500 m2 ose 0,75 ha Numri total i bimëve - 1,875

Berat Zona: 4 zona mbjelljeje - 36,900 m2 ose 3.69 ha. Pyllezimi i TAP-it ne Mali i Partizanit

TAP AG

Dokumenti nr.:



Zona gjeografike Fushëveprimi i Spiecapag Fushëveprimi i TAP-it

Numri total i pemëve - 9 225 Zona: 6.5 ha Numri i pemeve: 10 836

TAP AG

Dokumenti nr.:



8. VLERËSIMI DHE MBYLLJA

Programi i Biorestaurimit do të bëhet në përputhje me afatet kohore të paraqitura në Tabelën 8-1. Treguesit

Kyç të Performancës (TKP-të) në Shtojcën 7 paraqesin një program monitorimi të performancës për të

arritur objektivat e ripyllëzimit dhe biodiversitetit.

Këshilltari Mjedisor i TAP-it dhe ekipi i kompensimit të biodiversitetit do të analizojnë të dhënat e mbledhura

nga programet e monitorimit pas ndërtimit, të paraqitura në kuadër të këtij plani për të demonstruar arritjen

e objektivave të TAP-it për moshumbjen neto të Karakteristikave Prioritare të Biodiversitetit (KPB-ve) dhe

Fitimin Neto të Habitatit Kritik (HK) matur kundrejt bazës bazë të biodiversitetit para projektit.

Do të bëhet një rishikim tremujor i të gjithë treguesve kryesorë të performancës në Shtojcën 7 për të

përcaktuar statusin aktual në lidhje me moshumbjet neto dhe fitimet neto për Karakteristikat Prioritare të

Biodiversitetit dhe Habitatin Kritik respektivisht. Dosja përkatëse e nivelit 3 do të përditësohet pas rishikimit

tremujor për të regjistruar gjendjen aktuale kundrejt treguesve kryesorë të performancës të diktuara brenda

këtij plani për çdo habitat ose specie, duke përfshirë çdo ndërhyrje të mëtejshme ose kompensime të

rekomanduara të biodiversitetit, si rezultat i pamjaftueshmërisë së parashikuar afatgjatë të restaurimit të

biodiversitetit.

Statusi i restaurimit biologjik të çdo hyrjeje në RNMR do t’i caktojë pikët restaurimit nga 1 deri në 6:

1. Asnjë ndikim i mbetur - ku Projekti shmangu karakteristikën, ose karakteristika nuk u vlerësua

e pranishme pas anketave të para-ndërtimit dhe/ose verifikimit.

2. Biorestaurimi i plotë, moshumbja neto dhe fitimi neto mund të demonstrohen, me nivelin e

biodiversitetit të konfirmuar në vitet pasuese të monitorimit.

3. Biorestaurimi nuk është i plotë, nevijitet monitorim i mëtejshëm deri sa të demonstrohet

moshumbja neto dhe fitimi neto.

4. Biorestaurimi nuk është i plotë, dhe nevojitet monitorin dhe ndërhyrjeje në vijim monitorim i

mëtejshëm deri sa të demonstrohet moshumbja neto dhe fitimi neto.

5. Biorestaurimi nuk është i plotë, moshumbja neto dhe fitimi neto nuk konsiderohen të arritshme.

Kompensimet e biodiversitetit të konsiderohen si një ekuilibër shtesë i kompensimit

6. Moshumbja neto dhe fitimi neto nuk konsiderohen të arritshme. Kompensimet e biodiversitetit

janë projektuar tashmë.

Ku hyrjet në RNMR janë në rezultatin e restaurimit 3 - 6, dosjet e Nivelit 3 të vendndodhjes do të

përditësohen në baza tremujore me rezultatet e monitorimit të vendndodhjes specifike dhe do të shqyrtohen

ndërhyrjet e rekomanduara ose kompensim nëse kërkohet.

Kur arrihet rezultati i restaurimit 1 ose 2, hyrja në RNMR do të konsiderohet e mbyllur dhe mbikëqyrja pas

ndërtimit do të ndërpritet. Dosja përkatëse e nivelit 3 të vendndodhjes duhet të përditësohet me vlerësimin

e ndikimit të mbetur dhe të dhënat e monitorimit që tregojnë moshumbjen neto ose fitimin neto.

Regjistrimet në RNMR që janë në rezultatin e restaurimit 1 ose 2 do t'i nënshtrohen vlerësimit dhe mbylljes

nga një konsulent i pavarur para çmobilizimit dhe ndërprerjes së përpjekjeve të monitorimit. Vlerësimi dhe

mbyllja do të kenë këto objektiva:

TAP AG

Dokumenti nr.:



(i) Të konfirmojnë që Projekti nuk ka ndikim të mbetur në karakteristikë, ose

(ii) Të dhënat pas ndërtimit kanë treguar moshumbje neto ose fitim neto krahasuar me nivelet e

para-projektit.

Vlerësimi dhe mbyllja do të përfshijë një kontroll të dosjes përkatëse të nivelit 3 që tregon moshumbje neto

ose fitim neto dhe kur konsiderohet e nevojshme një vizitë në vendndodhjen që do të mbyllet. Përmbajtja

e një dosjeje të nivelit 3 është përshkruar në EMP. EMP përcakton Planin e Monitorimit të Biorestorimit të

TAP-it për Karakteristikat Prioritare të Biodiversitetit dhe habitatet kritike të florës dhe faunës për të matur

suksesin e aktiviteteve të biostaurimit në lidhje me to.

Treguesit kryesorë të performancës (TKP-të) janë variabël të matshëm që tregojnë se sa në mënyrë të

efektshme është zbatuar një objektiv. Treguesit kryesorë të performancës duhet të aplikohen për të treguar

në mënyrë objektive që proceset pas ndërtimit të punojnë drejt moshumbjes neto për çdo Karakteristike

prioritare të biodiversitetit të habitatit dhe fitim neto në çdo habitati kritik. Në këtë kuadër, performanca e

mirë do të interpretohet përfundimisht si status moshumbje neto ose fitim neto për habitatin korrespondues.

Treguesit duhet të veprojnë qartë si mjete për ta arritur këtë interpretim. Procesi është i detajuar në figurën

8-1.

8.1 Flora

Është zhvilluar një filozofi e monitorimit të florës dhe tregues kryesorë të performancës për të gjitha habitatet

në RNMR. Këto janë paraqitur në Shtojcën 7.

Këshilltari Mjedisor i TAP-it do të shqyrtojë rezultatet e monitorimit vjetor. Kur Treguesit Prioritarë të

Performancës nuk arrihen, do të zbatohen ndërhyrje. Kur ndërhyrjet nuk konsiderohen të mjaftueshme për

të arritur moshumbje neto të karakteristikave prioritare të biodiversitetit dhe fitim neto të habitatit kritik,

kompensimet e biodiversitetit do të nisen sipas Strategjisë së Kompensimit të Biodiversitetit.

Do të krijohet një dosje e nivelit 3 për të gjitha kompensimet e TAP-it dhe përpjekjet për ripyllëzim dhe

pyllëzim kompensues dhe ajo do të përfshihet në fushëveprimin e monitorimit të biostaurimit.

8.2 Fauna

Është zhvilluar një filozofi e monitorimit të faunës dhe tregues kryesorë të performancës për të gjitha

habitatet në RNMR. Këto janë paraqitur në Shtojcën 7.

Këshilltari Mjedisor i TAP-it do të shqyrtojë rezultatet e monitorimit vjetor. Kur Treguesit Prioritarë të

Performancës nuk arrihen, do të zbatohen ndërhyrje. Kur ndërhyrjet konsiderohen të pamjaftueshme për

të arritur moshumbje neto të karakteristikave prioritare të biodiversitetit dhe fitim neto të habitatit kritik,

kompensimet e biodiversitetit do të nisen sipas Strategjisë së Kompensimit të Biodiversitetit.

Do të krijohet një dosje e nivelit 3 për të gjitha kompensimet e TAP-it dhe përpjekjet për ripyllëzim dhe

pyllëzim kompensues dhe ajo do të përfshihet në fushëveprimin e monitorimit programit të biostaurimit.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Figura 8-1 - Kuadri i Treguesve Kyç të Performancës së Biorestaurimit

TAP AG

Dokumenti nr.:



8.3 Procesi i Raportimit

Programet e monitorimit pas ndërtimit dhe treguesit kryesorë të performancës (TKPs) për habitatin kritik

dhe karakteristaiket prioritare të biodiversitetit siç janë detajuar në Planin e Menaxhimit Ekologjik (Ref. 2)

raportohen nga Këshilltari Mjedisor i TAP-it te menaxheri i TAP-it për çështjet mjedisore dhe sociale çdo

muaj. Këto janë të nevojshme për të demonstruar: a) nëse nuk mund të konfirmohen ndikime të mbetura

në habitatin kritik dhe karakteristikat prioritare të biodiversitetit dhe b) të identifikojnë çdo ndikim të mbetur,

që do të kërkonte zbatimin e veprimeve shtesë të biostaurimit ose kompensimit.

TAP AG

Dokumenti nr.:



Tabela 8-1 - Afatet Kohore të Programit të Biorestaurimit

Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

A EPC Biorestoration - Greece Lot 1

1Ground preparation (clearing,

demarcation and opening of pits)Prior to planting

2 Planting Spring / autumn

3 Hydroseeding Spring / autumn

4 Formation of irrigation basins Twice a year

5 Irrigation Twice a year

6 WeedingNot required as weeding will take place

concurrently during formation of

irrigation basins

7 Fertilisation At least once a year

BEPC Biorestoration - Greece Lots

2/3


demarcation and opening of pits)Prior to planting


3 Hydroseeding Spring / autumn

4 Formation of irrigation basins Once a year

5 Irrigation 6 times in Year 1 and 5 times

in Years 2 and 3

6 Weeding Once a year

7 Fertilisation Once a year

C EPC Biorestoration - Albania


demarcation and opening of pits)Once prior to planting

2 Planting Between Nov-Feb

3 Hydroseeding Between Nov-Feb

4 Formation of irrigation basins After planting

5 Irrigation Once in Year 1

6 Weeding Once in Year 1

7 Fertilisation Once in Year 1

DTAP Biorestoration - Soufli and

Serres

1 Soil preparation Prior to planting

2 Planting Autumn

3 Milling Once a year for 3 years

4Formation of irrigation basins and

weedingOnce a year for 3 years

5 Irrigation 10 waterings each summer

for 3 years

6 Fertilisation4 applications in spring for 3

years

7 Pruning Once a year

FTAP Biorestoration -

Alexandroupoli and Rhodopi





4 Irrigation 7 waterings first 2 summers

and 6 waterings 3rd summer

5 Fertilisation With the first watering

G TAP Biorestoration - Kavala


2 Planting Autumn



4 Irrigation 8 waterings first 2 summers


HTAP Biorestoration - Kilkis,

Kastoria, Kozani and Lagkadas 1-3


2 Planting Autumn



4 Irrigation 7 waterings 1st summer and

6 waterings 2nd summer


I TAP Biorestoration - Florina


2 Planting Autumn



4 Irrigation 7 waterings 1st summer and

6 waterings 2nd summer


J TAP Biorestoration - Thessaloniki


2 Planting Autumn

3 Milling Once a year for 3 years



5 Irrigation 10 waterings each summer

for 3 years

6 Fertilisation4 applications in spring for 3

years

K

TAP Habitat Monitoring -

Frequency to be dertermined

following Year 3 Indicators for

DMU

1

Riparian Habitats - all

preconstruction locations (Habitat

codes: 32B0, 91E0, 92A0, 92C0,

92D0)

Once a year between May

and July for 5 years

2

Grassland - all preconstruction

locations (Habitat codes 62A0,

6290, 6420, 6510, 6250)



3

Forest and scrubland - all


codes 91MO, 92D0, 5160, 9110,

9130, 9170, 9340, 9530, 9540,

2260, 5110, 5130, 5210, 5340,

5350



4

Rocky Outcrops - all


codes 8210, 8220)



5

Beaches, dunes and salt marshes -

all preconstruction locations

(Habitat codes 2110, 2270, 1420)



6Reedbeds - all preconstruction

locations (Habitat Code 72A0)



7Invasive flora - all preconstruction

locations (natural habitats)



8

Rare and endemic vascular plants -

all DMUs as per Appendix 5 of

Ecological Management Plan



L

TAP Fauna Monitoring - Frequency

to be dertermined following Year

3 Indicators for DMU

1

Brown Bear - all DMUs as per

Appendix 2 of Ecological

Management Plan

Two visits a year for up to 5

years. Period dependent on

DMU characteristics

(foraging, commuting,

denning, etc.)

2Wolf - all DMUs as per Appendix 2

of Ecological Management Plan



DMU characteristics


denning, etc.)

3Jackal - all DMUs as per Appendix 2

of Ecological Management Plan



DMU characteristics


denning, etc.)

4Otter - all DMUs as per

Watercourse Crossing Plan

Once a year for up to 5 years

during appropriate seasonal

flow of watercourse

5

Avifauna - all species and DMUs in

Appendix 7 of the Ecological

Management Plan

Three visits a year for up to 5

years between April and July

6

Amphibians and reptiles - all CH

DMUs and all CH / PBF species

recorded in Appendix 4 of

Ecological Management Plan


7Bats - all CH DMUs as per Appendix

6 of Ecological Management Plan

Two visits per year ( 1 visit in

hybernation season - Jun/Jul

and 1 visit per maternity

season - Dec/Jan) per year

for up to 5 years

`

8Freshwater fish and invertebrate -

all DMUs and CH species


during spring - early summer

M TAP Compliance Assurance

1Verification and Close out Audit

preparationQuarterly each year

2Verification and Close out

Evaluation Quarterly each year

No Activity 2019 2020

2017 201820242021 2022 2023

Frequency

TAP AG

Dokumenti nr.:



9. REFERENCAT

Plani i Menaxhimit të Biorestaurimit është pjesë e Sistemit gjithëpërfshirës të Menaxhimit Mjedisor dhe

Social (ESMS) të TAP-it dhe si i tillë ndërvepron me disa plane të tjera të menaxhimit. Ai duhet të lexohet

së bashku me të gjitha dokumentet e mëposhtme.

Tabela 9-1 - Referencat

Nr. i Ref. Numri i dokumentit Titulli i dokumentit

1 CAL00-PMT-601-Y-TTM-0006 Plani i Menaxhimit Mjedisor dhe Social

2 CAL00-PMT-601-Y-TTM-0007 Plani i menaxhimit ekologjik

3 CAL00-C5577-640-Y-TRB-0001 Vlerësimi Kritik i Habitatit

4 CPL00-PMT-100-F-TTA-0001 Plani i Erozionit të Tokës dhe Rikthimit në gjendjen e mëparshme

5 CAL00-C5577-640-Y-TRS-0002 Vlerësimi Shtesë Ekologjik

6 CAL00-PMT-601-Y-TTM-0003 Plani i menaxhimit të kalimit të rrjedhave ujore

7 CAL00-C5577-640-Y-TRY-0001 Strategjia e Zhvendosjes së Biodiversitetit

Tabela 9-2 - Dokumentacioni i Pylltarisë


GREQI

8 GPL00-C31501-600-X-TRS-0001 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Souflit C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

9 GPL00-C31501-600-X-TRS-0002 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Serres C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

10 GPL00-C31501-600-X-TRS-0003 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Departamentit Pyjor të Rhodopit Vendndodhja “Myrtiski”

11 GPL00-C31501-600-X-TRS-0004 Studimi Definitiv i Rpyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Departamentit Pyjor të Rodopit C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

12 GPL00-C31501-600-X-TRS-0005 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Kavalas C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

13 GPL00-C31501-600-X-TRS-0006 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Kilkisit C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

14 GPL00-C31501-600-X-TRS-0007 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Kastorias C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

15 GPL00-C31501-600-X-TRS-0008 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Kozanit C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

16 GPL00-C31501-600-X-TRS-0009 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Florinës C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

TAP AG

Dokumenti nr.:




17 GPL00-C31501-600-X-TRS-0010 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Lagkadasit C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'



20 GPL00-C31501-600-X-TRS-0013 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Selanikut C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

21 GPL00-C31501-600-X-TRS-0014 Studimi Definitiv i Ripyllëzimit të zonës nën juridiksionin e Autoritetit Pyjor të Florinës C31501 - Aktivitetet e Ripyllëzimit Faza A'

22 GPL00-C3389-121-Y-TRS-0001 Studimi përfundimtar i rikthimit në gjendjen e mëparshme dhe ripyllëzimit për rrugëkalimin e gazsjellësit në zonën e Rodopit

23 GPL00-C3389-121-Y-TRS-0002 Studimi përfundimtar i rikthimit në gjendjen e mëparshme dhe ripyllëzimit për rrugëkalimin e gazsjellësit në zonën e Souflit

24 GPL00-C3389-121-Y-TRS-0003 Studimi përfundimtar i rikthimit në gjendjen e mëparshme dhe ripyllëzimit për rrugëkalimin e gazsjellësit në zonën e Kavalas

25 GPL00-C3389-121-Y-TRS-0004 Studimi përfundimtar i rikthimit në gjendjen e mëparshme dhe ripyllëzimit për rrugëkalimin e gazsjellësit në zonën e Aleksandropulit

26 GPL00-C3389-121-Y-TRS-0005 Studimi përfundimtar i rikthimit në gjendjen e mëparshme dhe ripyllëzimit për rrugëkalimin e gazsjellësit në zonën e Xanthit

27 GPL00-C9136-601-Y-TAT-0045 Plani i Rikthimit në gjendjen e mëparshme

28 GPL00-C9136-000-X-TVX-0002 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Serres

29 GPL00-C9136-000-X-TVX-0003 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Selanikut

30 GPL00-C9136-000-X-TVX-0005 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Pellës

31 GPL00-C9136-000-X-TVX-0006 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Imathias

32 GPL00-C9136-000-X-TVX-0003 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Selanikut

33 GPL00-C9136-601-Y-TRS-0003 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Kilkisit

34 GPL00-C9136-601-Y-TRS-0001 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Kavalës

35 GPL00-C9136-000-Y-TRS-0009 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Florinës

36 GPL00-C9136-000-X-TVX-0007 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Kozanit

37 GPL00-C9136-000-X-TVX-0010 Studimi i Rikthimit të Gjelbërimit në korridorin e tubacionit të TAP-it - Entiteti Rajonal i Kastoria

SHQIPËRI

TAP AG

Dokumenti nr.:




38 AAL00-C10766-121-Y-TAT-0008

Plani i Ripyllëzimit - Bashkia Berat

39 AAL00-C10766-121-Y-TAT-0009

Plani i Ripyllëzimit - Bashkia Ura

40 AAL00-C10766-121-Y-TAT-0007

Plani i Ripyllëzimit - Komuna Poliçan

41 AAL00-C10766-121-Y-TAT-0006

Plani i Ripyllëzimit - Komuna Skraper

42 AAL00-C10766-121-Y-TAT-0005

Plani i Ripyllëzimit - Komuna Maliq

43 AAL00-C10766-121-Y-TAT-0010

Plani i Ripyllëzimit - Komuna Korçë

Lista e shtojcave (Këto dokumenta gjenden në brendësi te versionit ne Anglisht)

Shtojca 1 Listat dhe Hartat e Habitateve RNMR (181 faqe)

Shtojca 2a. Hartat e Biorestaurimit IPN (445 faqe)

Shtojca 2b Hartat e Biorestaurimit të TAP-it (53 faqe)

Shtojca 3 Tabelat e ripyllëzimit (121 faqe)

Shtojca 4 Matricat e Mbjelljes (57 faqe)

Shtojca 5 Tabelat e Hidrombjelljes së Farave (13 faqe)

Shtojca 6 Anketat e verifikimit të TAP-it 2017-2018: Habitatet RNMR të përditësuara (51 faqe)

Shtojca 7 Filozofia e monitorimit të habitatit dhe TKP-ve (42 faqe)

Shtojca 8 Specifikimi i Biorestaurimit (5 faqe)

Shtojca 9 Tabelat e biostaurimit sipa vendndodhjes specifike (40 faqe)

Shtojca 10 Përshkrimi i Pemëve për Biorestaurimin (7 faqe)

plani i menaxhimit për restaurimin biologjik · dokumenti nr.: tap ag cal00-pmt-601-y-ttm-0002 nr....

Documents