plani i zhillimit lokal të komunës baldushk

Fondi Shqiptar i Zhvillimit

1

2Plani i Zhvillimit të Komunës së Baldushkut


3


Pse Duhet të Hartojmë një Plan për Zhvillimin Lokal? 3Parimet Udhëzuese të Planeve të Zhvillimit Lokal në Komunat e Shqipërisë 4Komponentët e Planit të Zhvillimit Lokal të FSHZH 4Kush u përfshi në hartimin e Planit të Zhvillimit Lokal? 5Si realizohet proçesi? 6Cili është afati kohor për Planin e Zhvillimit Lokal? 8Informacion i Përgjithshëm për Komunën e Baldushkut 81. SHOQËRIA (Kapitali Social) 9a. Komuniteti dhe Dinamika e tyre 9b. Arsimimi 10c. Kultura dhe Koha e Lirë 11d. Shërbimi Shëndetësor 12e. Asistenca Sociale 13f. Cilësia e Jetës 142. EKONOMIA 16a. Situata e Përgjithshme 16a. Bujqësia 17c. Blegtoria 18d. Turizmi 19e. Telekomunikacioni dhe Teknologjia Informuese 203. MJEDISI DHE INFRASTRUKTURA 20a. Pozita Gjeografike e Komunës dhe Burimet Natyrore 20b. Sistemi Rrugor 21c. Furnizimi me Energji Elektrike 22d. Furnizimi me Ujë të Pijshëm 23e. Kanalizimi i Ujrave të Zeza dhe të Bardha 244. QEVERISJA E KOMUNËS 25a. Organika e Komunës Baldushk 25b. Buxheti i Komunës 27c. Pjesëmarrja Qytetare 29DEKLARATA E VIZIONIT 30FUSHA PRIORITARE ZHVILLIMI EKONOMIK 31Hapat e Veprimit 31Qëllimi Strategjik 1 Zhvillimi i Bujqësisë dhe Frutikulturës 33Qëllimi Strategjik 2 Zhvillimi i blegtorisë 34Qëllimi Strategjik 3 Zhvillimi i agrobizensit 36Qëllimi Strategjik 4 Zhvillimi i turizmit malor 38FUSHA PRIORITARE ZHVILLIMI SOCIAL 39Hapat e Veprimit 39Qëllimi Strategjik 1 Përmirësimi i sistemit arsimor 40Qëllimi Strategjik 2 Përmirësimi i shërbimit shëndetesor 42

Tabela e Përmbajtjes

Pse Duhet të Hartojmë një Plan për Zhvillimin Lokal? .......................7Parimet Udhëzuese të Planeve të Zhvillimit Lokal në Komunat e Shqipërisë ...................................................................8Komponentët e Planit të Zhvillimit Lokal të FSHZH ...........................8Kush u përfshi në hartimin e Planit të Zhvillimit Lokal? ......................10Si realizohet proçesi? .....................................................................11Cili është afati kohor për Planin e Zhvillimit Lokal? ...........................13Profili i Komunës Baldushk ..............................................................14Informacion i Përgjithshëm për Komunën e Baldushkut .....................151. SHOQËRIA (KAPITALI SOCIAL) ...................................................16a. Komuniteti dhe Dinamika e tyre ..................................................16b. Arsimimi ....................................................................................18c. Kultura dhe Koha e Lirë ...............................................................19d. Shërbimi Shëndetësor .................................................................20e. Asistenca Sociale ......................................................................21f. Cilësia e Jetës .............................................................................222. EKONOMIA ..............................................................................24a. Situata e Përgjithshme ............................................................... 24a. Bujqësia ................................................................................... 25c. Blegtoria ................................................................................... 27d. Turizmi ..................................................................................... 29e. Telekomunikacioni dhe Teknologjia Informuese ........................... 293. MJEDISI DHE INFRASTRUKTURA ............................................ 30a. Pozita Gjeografike e Komunës dhe Burimet Natyrore .................. 30b. Sistemi Rrugor ........................................................................... 31c. Furnizimi me Energji Elektrike ..................................................... 32d. Furnizimi me Ujë të Pijshëm ....................................................... 33e. Kanalizimi i Ujrave të Zeza dhe të Bardha ................................... 344. QEVERISJA E KOMUNËS ........................................................... 35a. Organika e Komunës Baldushk .................................................. 35b. Buxheti i Komunës ..................................................................... 36c. Pjesëmarrja Qytetare ................................................................. 37DEKLARATA E VIZIONIT ................................................................. 39FUSHA PRIORITARE ZHVILLIMI EKONOMIK ................................... 40


5

Hapat e Veprimit ........................................................................... 40Qëllimi Strategjik 1 - Zhvillimi i Bujqësisë dhe Frutikulturës .............. 42Qëllimi Strategjik 2 - Zhvillimi i Blegtorisë ....................................... 44Qëllimi Strategjik 3 - Zhvillimi i Agro-Biznesit .................................. 46Qëllimi Strategjik 4 - Zhvillimi i Turizmit Malor ................................ 47FUSHA PRIORITARE - ZHVILLIMI SOCIAL ........................................ 48Hapat e veprimit ........................................................................... 48Qëllimi Strategjik 1 - Përmirësimi i Sistemit Arsimor ......................... 49Qëllimi Strategjik 2 - Përmirësimi i Shërbimit Shëndetësor ............... 51Qëllimi Strategjik 3 - Përmirësimi i jetës kulturore dhe sportive në komunë ................................................................................... 52FUSHA PRIORITARE - INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET PUBLIKE ..................................................................... 53Hapat e veprimeve ................................................................. 53Qëllimi Strategjik 1 - Përmirësimi i rrjetit rrugor ............................... 55 Qëllimi Strategjik 2 - Sigurimi i rrjetit të KUZ dhe ujit të pijshëm ....... 56Qëllimi Strategjik 3 - Hartimi i Masterplanit .................................... 57Qëllimi Strategjik 4 - Përmirësimi i shërbimeve të tjera publike ........ 58FUSHA PRIORITARE - QEVERISJA E MIRË ....................................... 59Hapat e veprimeve ....................................................................... 59Qëllimi Strategjik 1 - Përmirësimi i Informimit .................................. 61Qëllimi Strategjik 2 - Rritja eTransparencës ..................................... 62Qëllimi Strategjik 3 - Përmirësimi i cilësisë së shërbimit të ofruar ...... 63Qëllimi Strategjik 4 - Stimulimi i angazhimit të banorëve në vendim-marrje .............................................................................. 64Qëllimi Strategjik 5 - Përmirësimi i të ardhurave lokale .................... 65Fishat e Projekteve ........................................................................ 66LOCAL DEVELOPMENT PLAN BALDUSHK ...................................... 75


Plani i Zhvillimit Lokal i komunës Baldushk është përgatitur nga grupi i Planit të Zhvillimit Lokal të krijuar në komunë, me asistencën teknike të ofruar nga Njësia e Planeve të Zhvillimit Lokal, Fondi Shqiptar i Zhvillimit.

Metodologjia

Tashmë, u bënë vite që FSHZH është identifikuar si një nga aktorët kryesorë në hartimin e planeve strategjike të njësive të qeverisjes vendore. Kjo përpjekje është në vazhdën e angazhimit të FSHZH për të ngritur kapacitetet e njësive të qeverisjes vendore dhe komuniteteve lokale.


7

Pse Duhet të Hartojmë një Plan për Zhvillimin Lokal?

Planifikimi i zhvillimit lokal është një proçes që i jep mundësi qeverisjes lokale-dhe banorëve që ajo përfaqëson - të kontrollojnë dhe të hartojnë të ardhmen e tyre. Një Plan Zhvillimi Lokal jep informacion mbi drejtimin e veprimeve drejt zhvillimit të një komuniteti. PZHL-ja është një hartë për t’u ndjekur nga të zgjedhurit, personeli i komunës dhe komuniteti në tërësi për t’i dhënë formë të ardhmes së dëshiruar prej tyre. Planifikimi i Zhvillimit Lokal ka të bëjë me të menduarin, të vepruarin dhe parashikimin strategjik të veprimeve që duhet të ndërmarrim në mënyrë që të realizojmë qëllimet e dëshirueshme.

Një plan zhvillimi është efektiv kur qeverisja lokale kupton se çfarë po bën, kujt i shërben dhe sa mirë i plotëson nevojat e komunitetit. Kur bëhet mirë, planifikimi i zhvillimit lokal ka pjesëmarrjen e gjerë të komunitetit dhe aktorëve të tjerë të interesuar. Kjo garanton që gjatë proçesit po përdoren burimet më të mira të mundëshme në planifikimin e së ardhmes ashtu si edhe krijon një forum të gjerë për pjesëmarrje të shoqërisë, përkushtim dhe rritje të ndjenjës së pronësisë.

Qëllimet strategjike dhe hapat e veprimit të shprehura në Planin e Zhvillimit Lokal nuk janë vetëm autoritet i qeverisjes vendore. Komuna nuk mund të bëjë vetë gjithçka dhe as nuk mund t’i adresojë vetëm të gjitha problemet e komunitetit. Kështu që, në Planin e Zhvillimit Lokal është idea që i gjithë komuniteti ka një kontribut për të dhënë në arritjen e një komune të qëndrueshme. Angazhimi dhe veprimet e komunitetit, grupeve dhe të interesuarve të tjerë janë mjaft të rëndësishme në arritjen e suksesshme të Vizionit të Komunës, qëllimeve dhe veprimeve që janë themelore në Planet e Zhvillimit Lokal.

Një PZhL është efektiv kur në mënyrë rigoroze përdoret që të planifikojë shërbime dhe projekte, identifikojë burimet, boshllëqet dhe nevojat financiare, të masë rezultatet e punës së qeverisë lokale, dhe t’i komunikojë këto rezultate tek komuniteti. Ky është një proçes dhe dokument me anë të të cilit komuniteti mund të vërë përpara përgjegjësisë të zgjedhurit në mënyrë që t’i përgjigjet nevojave dhe prioriteteve të tij. PZhL siguron një përdorim efektiv të burimeve specifike të komunës në mënyrë që të bëhet sa më e mundur arritja e objektivave.

Metodologjia e FSHZH rreth Planififikimit me Pjesëmarrje të Zhvillimit Lokal përpiqet të përmbushë këtë premtim. Metodologjia dhe struktura përmban parime udhëzuese, strukturën, komponentët dhe pjesëmarrësit e mëposhtëm për një përqasje gjithëpërfshirëse dhe fizibël të planeve të zhvillimit lokal në komuna.


Parimet Udhëzuese të Planeve të Zhvillimit Lokal në Komunat e Shqipërisë

Plani i Zhvillimit Lokal të Komunës është:

Strategjik. PZhL sheh drejt nevojave afatgjata të një komuniteti dhe identifikon strategjinë më të mirë për t’i adresuar këto nevoja. Në mënyrë strategjike vlerëson burimet dhe shpërndarjen më të mirë të këtyre burimeve në funksion të zgjidhjes së problemeve që shqetësojnë komunitetin. Ky proçes krijon midis pjesëmarrësve kulturën e të menduarit në mënyrë strategjike që është një faktor i rëndësishëm për qëndrueshmëri të sukseshme.I thjeshtë. Metodologjia dhe proçesi i PZhL/MVP do të jenë të kuptueshme dhe të manaxhueshme për komunat në lidhje me fizibilitetin, pronësinë dhe qëndrueshmërinë. Pjesëmarrës dhe Përfshirës. Proçesi i hartimit të PZhL/MVP, zbatimi dhe monitorimi i tij do të angazhojë një grup të gjërë nga komuna, përfshirë këtu përfaqësues nga çdo fshat, nga gratë, të rinjtë, të moshuarit, dhe grupe të tjerë vunerabël të popullatës.I realizueshëm. PZhL si një plan do të përmbajë hapa veprimi dhe projekte që janë të realizueshme. Ai do të ketë për qëllim të vendosë një balancë midis projekteve/veprimeve që mund të përfshihen në buxhetin e komunës ose të realizueshme nga komuniteti me pak përpjekje financiare dhe atyre që mund të kenë nevojë për financim të jashtëm (donatorë, grante, etj). I koordinuar me prioritetet dhe objektivat rajonale dhe kombëtare atëhere kur ka lidhje me to. Megjithëse pikënisja për zhvillmin e një PZhL-je dhe fokusi i tij është komuniteti, pushteti lokal duhet t’i kushtojë vëmendje të veçantë përputhjes së PZhL-së me planet në nivelet më të larta. Kjo vëmendje do të sigurojë që PZhL të mos përmbajë projekte/objektiva që bien ndesh me planet rajonale apo kombëtare, por në të kundërt t’i zhvillojnë dhe mbështesin ato. Një mjet që demonstron përgjegjësi, besueshmëri dhe transparencë. PZhL duke angazhuar komunitetin në proçesin e zhvillimit, jo vetëm është i detyruar që t’i përgjigjet preferencave dhe nevojave të tij por është edhe një mjet për të vënë para përgjegjësisë qeverinë lokale në kryerjen e detyrës së saj.

Komponentët e Planit të Zhvillimit Lokal të FSHZH

Një vizion i përbashkëtKomunitet shqiptare përballen me shumë sfida për zhvillim dhe burime të pakta për t’i përballuar ato, por gjithashtu ka shumë mundësira. Detyra është t’i bashkojmë të gjitha burimet dhe komunitetin në një vizion të përbashkët për të cilin mund të mobilizohen dhe të përdorin sa më mirë burimet njerëzore, natyrore dhe financiare. Për të arritur këtë, proçesi për hartimin e PZHL-së fton këshilltarët dhe komunitetin për “të pikturuar” të ardhmen e tyre në 10–15 vitet e ardhshme. Ky aktivitet rezulton në


9

“Vizioni i Komunitetit”.

Një plan për të ardhmenE ardhmja e çdo komunitetit sigurisht që ndryshon dhe qeverisja vendore duhet të sigurohet, që ata me zërin e komunitetit janë autorë të këtij ndryshimi, duke iu kundërvënë situatave që përcaktojnë të ardhmen e tyre. PZHL përmban qëllime dhe hapa veprimi të realizueshme, të cilat mund të arrihen hap pas hapi në rrugën për të përmbushur Vizionin e Komunitetit.

Katër shtyllat e zhvillimitMetodologjia e FSHZH përcakton një rrjet të gjërë në mënyrë që të sigurojë që të gjitha prioritetet e zhvillimit të përfshihen në PZHL. Të gjitha qëllimet strategjike dhe projektet konkrete janë të organizuara në bazë të katër fushave të mëposhtme prioritare:

Zhvillimi Ekonomik: bizneset e vogla dhe të mesme, bujqësia, industria, tregu, turizmi, marketingu dhe shërbime të tjera.Zhvillimi Social: shëndetësia, edukimi, të rinjtë, asistenca sociale, pensionet.Infrastruktura Publike dhe Shërbimet: rrugët, furnizimi me ujë të pijshëm dhe kanalizimet, shërbimi i pastrimit, infrastruktura e arsimit dhe shëndtësisë. Mirë-Qeverisje: pergjegjësia, përfshirja, informimi i publikut, besueshmëria, shërbimi ndaj “klientit”, menaxhimi efektiv i shërbimeve, zhvillimi organizativ me qëllim përmbushjen e qëllimve strategjike.

Një komunitet, shumë zëra Komunitet janë të përbërë nga shumë zëra - gra, burra, fëmijë, të rinjë, të moshuar, biznesmenë, fermerë, mësues, të papunë, grupe etnike, invalidë e kështu me radhë. Është kritike për qeverisjen lokale që të kuptonim shpesh se sa të ngjashme po aq dhe të ndryshme ishin nevojat dhe pritshmerite e këtyre grupeve. Proçesi i PZHL-së inkurajon të gjithë banorët e kominutetit të marrin pjesë ne hartimin e këtij plani dhe në zbatimin e sukseshëm të tij. Metodologjia e hartimit me pjesëmarrje e PZHL-së përfshin një sërë instrumentash me qëllim përmirësimin e komunikimit me publikun: Festivali i Vizionit të Komunitetit, pyetësorë dhe mbledhje publike të tjera, të hartuara në mënyrë që të japin koment rreth draftit të planit (duke përfshirë mbledhje publike rreth buxhetit).

Komunikimi me publikun Plani i Zhvillimit Lokal është një bashkëbisedim me komunitetin. Hartohet nëpërmjet marrjes së mendime dhe udhëzime nga komuniteti. Për të qënë i qëndrueshëm, PZHL kërkon që ky bashkëbisedim të jëtë i vazhdueshëm. Në metodologjinë e FSHZH, qeverisja lokale inkurajohet që të që të nxisë dialogun dhe opinionin e vazhdueshëm në mënyrë që të sigurojë që puna që bëjnë ndikon ashtu siç duhet tek komuniteti.


Një panoramë më e gjerëPZHL ka të bëjë me të menduarin në terma afatgjatë në lidhje me nevojat e zhvillimit të një lokaliteti të caktuar. Sidoqoftë, proçesi i PZHL në metodologjinë e FSHZH merr parasysh edhe Strategjinë Rajonale të Zhvillimit, në mënyrë që të sigurojë harmonizimin me Objektivat Rajonale dhe Kombëtare të Zhvillimit për Mijëvjeçarin (OZHM).

Kush u përfshi në hartimin e Planit të Zhvillimit Lokal?

Për të pasur një proçes të hapur dhe transparent, në hartimin e planit për zhvillimin e komunës, është synuar një pjesëmarrje e gjerë nëpërmjet krijimit të grupeve të këshillimit me bazë pjesëmarrjen e komunitetit. Pjesëmarrja e tyre është kyç për suksesin e hartimit dhe zbatimit të PZHL-së.

Grupi i Planit të Zhvillimit Lokal (grupi PZhL): Ky grup është përgjegjës për nxitjen, udhëheqjen, këshillimin dhe mbikqyrjen e hartimit të PZHL-së. Grupi i PZhL-së së përbëhet nga përfaqësues të këshillit, përfaqësues nga administrata e komunës, përfaqësues të fshatrave si dhe përfaqësues nga komuniteti me profesione të ndryshme. Ky grup është i ndarë në disa nëngrupe si më poshtë:

Grupi i Monitorim-Vlerësimit me Pjesëmarrje (grupi MVP): Grupi i MVP-së ngarkohet të punojë në përcaktimin e kritereve të vlerësimit të proçesit të PZHL-së, të identifikojë treguesit për realizimin e objektivave strategjike dhe hapave të veprimit, si dhe vlerësimit të arritjeve të rezultateve. Me përfundimin e planit dhe aprovimit të tij në Këshill, grupi i MVP-së do të kryejë monitorim të vazhdueshëm të rezultateve të PZHL-së.

Nënkomitetet e Fushave Prioritare: Këto nënkomitete të grupit të PZHL-së përfaqësojnë katër shtyllat (zhvillimi ekonomik, zhvillimi social, infrastruktura e shërbimet publike dhe qeverisja e mirë) dhe janë përgjegjëse në përcaktimin e hapave të veprimit/projektet konkrete për fushat prioritare dhe hartimin e prefizibiliteteve dhe fizibiliteteve. Këto grupe mund të ftojnë dhe specialistë të tjerë të jashtëm që të japin ekspertizën e tyre në detajimin e hapave të veprimit/projekteve konkrete.

Nëngrupe të tjera të grupit të PZHL-së të hartuara për të siguruar një përdorim efiçent të metodologjisë janë: nëngrupi i mobilizimit të komunitetit, nëngrupi i mbledhjes së informacionit dhe sekretariati për mbledhjen dhe mbajtjen e informacionit voluminoz që do të krijohet gjatë hartimit të planit.


11

Si realizohet proçesi?

Metodologjia e FSHZH-së përmban dhjetë hapa kyç në hartimin e planit të zhvillimit lokal.

1. Garantimi i angazhimit lokal: FSHZH takon Kryetarin e Komunës i cili përfton aprovimin konceptual nga Këshilli i komunës për të ecur përpara në hartimin e planit të zhvillimit.2. Ofrimi i asistencës: FSHZH ofron trajnim intensiv grupit të PZHL-së.3. Fillimi i punës: Grupi i PZHL-së dhe nëngrupet e tij organizojnë takime dhe caktojnë planin e aktiviteteve që do të ndjekin. 4. Mbledhja e informacionit: Profili i Komunës, Pyetësorë dhe një sesion strategjik në Këshill përbëjne aktivitetet kryesore të mbledhjes së të dhënave që do të furnizojnë me informacion hartimin e planit. 5. Mobilizimi i komunitetit: Panairet e ideve të fshatrave organizohen në çdo fshat dhe fokus grupet hartohen për grupe të veçanta. 6. Sintetizimi i të dhënave: Grupi i PZHL-së analizon inputin dhe përcakton vizionin dhe qëllimet strategjike. 7. Krijimi i planeve të veprimit për fushat prioritare: nënkomitetet e fushave prioritare identifikojnë dhe prioritizojnë projektet/hapat e veprimit si edhe kryejnë studimet e pre-fizibilitetit; Grupi i PZHL-së përmbledh planin. 8. Kthimi ne fshatra: Ju folët ne ju dëgjuam, a u kuptuam drejt? Mundësi për të rishikuar draftin e PZHL-së me komunitetin dhe për t’u siguruar që ky plan përkon me pritshmëritë e tyre. 9. Integrimi me proçesin e buxhetit dhe aprovimi në Këshill: PZHL informon rreth vendimeve të rëndësishme që kanë të bëjnë me alokimin e burimeve dhe aprovohet nga Këshilli. 10. Zbatimi dhe monitorim-vlerësimi i vazhdueshëm: Grupi i PZHL-së fillon zbatimin e planit dhe vazhdon të monitorojë dhe vlerësojë progresin e bërë për të arritur qëllimet.


Struktura e proçesit të PZHL

Proçesi i Planit të Zhvillimit LokalAnaliza e Situatës: Ku jemi? SWOT

Vizioni i KomunësKu duam të jemi

(10-15 vjet)

Fushat prioritare/Qëllimet Strategjike/Hapat e Veprimit dhe Projektet

Si shkojmë atje

Monitorim-Vlerësimme Pjesëmarrje

(Të proçesit)

Fusha PrioritareZhvillim Ekonomik

Fusha PrioritareZhvillim Social

Fusha PrioritareInfrasktruktura Publike

Fusha PrioritareMirë-Qeverisje

Obvjektiv Strategjik 1Hap VeprimiHap VeprimiHap Veprimi












Pre-Fizibilitet Pre-Fizibilitet Pre-Fizibilitet Pre-Fizibilitet

Plani Final i Zhvillimit Lokal

Hartimi i Buxhetit(negociata, përzgjedhje)

(Vjetore)

Monitorim-Vlerësim me Pjesëmarrje

(Raportim çdo 3-mujor)(Raportim),(Vjetore)


13

Cili është afati kohor për Planin e Zhvillimit Lokal?

PZHL përmban plane veprimesh afatshkurtër, të mesme dhe afatgjatë. Vizioni përfshin një periudhë kohore prej 10-15 vjetësh dhe qëllimet strategjike deri në 5 vjet. Sidoqoftë, për të qenë sa më realist dhe të sigurt që komuniteti do të jetë në gjendje të fokusohet në projektet konkrete, hapësirën e veprimit është ngushtuar në 1-3 vjet dhe është synuar pikërisht në kohën e hartimit të buxhetit. Çdo hap veprimi ka një afat kohor për zbatim. Përputhja me këto afate kohore do të monitorohet nga grupi i monitorim vlerësimit me pjesëmarrje.


15

Informacion i Përgjithshëm për Komunën e Baldushkut Komuna Baldushk u krijua bazuar një ligji për gjithë Republikën e Shqipërisë, mbi riorganizimin e njësive vendore në gusht 1992. Komuna Baldushk ka një shtrirje mjaft të gjerë territoriale prej 8 505 ha. Ajo ndodhet në rrethin e Tiranës dhe shtrihet në anën jug-perëndimore të qytetit të Tiranës, 15 km larg tij. Komuna Baldushk kufizohet nga: - Veriu: komuna Vaqarr ( fshatrat Vishnje, Arbanë) - Jugu: komuna Përparim, ( fshati Pajovë) rrethi i Peqinit - Lindja: komuna Bërzhitë ( fshatrat Lugë, Shalqizë) dhe komuna Petrelë me fshatrat Durisht dhe Petrelë - Perëndimi: komuna Pezë ( fshatrat Caush, Dorëz, Grece, Grorë) dhe me rrethin e Kavajës.

Territori i Baldushkut është një luginë e mrekullueshme e cila përshkohet nga përroi i Zhullimës dhe përbëhet nga fusha, kodrina të vogla deri mesatare, shpate e lugina. Ky territor është i veshur me pyje shkurre të llojeve mare, dëllenjë, shkozë, shqopë, lis, frashër etj. Pyjet e komunës janë natyrorë, përjashtuar një sipërfaqe rreth 770 ha me pishë mesdhetare e mbjellë me fidanë para shumë vitesh. Gjithashtu në territorin e komunës ndodhen edhe mjaft sipërfaqe boshe inproduktive, shumica e të cilave mund të pyllëzohen në të ardhmen. Baldushku ka 14 fshatra, të cilët banohen nga 5267 banorë. Vendbanimet janë të përqëndruara kryesisht në lagje të vogla rrëzë kodrave dhe lidhen mes tyre me rrugë të kryqëzuara. Shtëpitë janë kryesisht ndërtime të reja 1-2 katëshe.Komuna Baldushk ka kushte gjeografike mjaft të përshtatme për zhvillimin e saj, por që fatkeqësisht ashtu si shumica e vendeve rurale të Shqipërisë has në një mori problemesh të cilat lidhen me infrastrukturën, arsimin, shëndetësinë, ujësjellësin, kanalizimet e ujrave të zeza e të bardha etj. Këto probleme janë faktorë që ndikojnë negativisht drejtpërdrejtë në zhvillimin social-ekonomik të komunës.Premisat për të ecur përpara dhe për të sjellë zhvillim nuk mungojnë, megjithatë është fakt mungesa e fondeve për realizimin e projekteve të reja si edhe për mjaft projekte të tjera në proçes për ndërtim dhe rikonstruksion rrugësh, shkollash, qëndrash shëndetësore, urash etj.Prodhimi bujqësor i zonës bazohet në prodhimin bio të perimeve, fruti kulturë, pemore, ullishte 25 mijë rrënjë. Zona është e njohur dhe për rritjen e shpendëve (gjelave të detit) traditë e zonës dhe që po zhvillohte sërisht. Përsa i përket turizmit në territorin e komunës ndodhen fshatrat piktoresk Mumajes Kodër dhe Shpatë ku ndodhen një çezëm historike ajo e Mamicës dhe një shpellë e thellë 30 m. Në fshatin Kakunjë ndodhet kisha e Shën Mërisë afërsisht 1500 vjeçare. Komuna Baldushk ka premisa për zhvillimin e turizmit si rezultat i ajrit të pastër dhe natyrës panoramike që ofron. Territori i komunës është studjuar dhe është miratuar nga K.R.T.SH-ja si zonë turistike në të cilën do të ndërtohen vila, rezidenca banimi


dhe fshatra turistike.Banorët dallohen për mikpritjen dhe harmoninë midis tyre. Konfliktet janë sporadike dhe krimimnaliteti është zero.Për zhvillimin ekonomik të zonës nevojiten politika ekonomike kryesisht në dhënien e kredive me interesa të ulta për hapjen e bizneseve të reja dhe mbështetjen në zhvillimine bujqësisë.

1. SHOQËRIA (KAPITALI SOCIAL)

a. Komuniteti dhe Dinamika e tyre

Fshati TABELA 1.SHPËRNDARJA E POPULLSISË

Femra Meshkuj Gjithsej Mumajes 178 176 354 Fushas 319 380 699 Balshaban 190 204 394 Baldushk 224 232 456 Shpatë/Rrovë 160 178 338 Isufmuçaj 197 241 438 Mustafakoçaj 231 230 461 Koçaj 154 165 319 Veski 200 228 428 Kakunjë 199 213 412 Parret 97 109 206 Shënkollë 89 76 165 Shpat 84 99 183 Vrap 226 188 414

Komuna TOTAL 2548 2719 5267

Baldushku numëron një popullsi prej 5267 banorësh, të shpërndarë në 14 fshatra. Të dhënat e zyrës së gjëndjes cilive të komunës vërtetojnë rënie të numrit të popullsisë për periudhën kohore 2005 - 2008. Nga 6392 në 5267 banorë dhe nga 1147 në 1028 familje. Kjo rënie e popullsisë ka ndodhur edhe për faktin e kushteve social-ekonomike jo të mira dhe me mungesën e rrugës që lidh zonën e Baldushkut me Tiranën. Largime të popullsisë kanë ndodhur veçanërisht në fshatrat e thellë kodrinorë si Vrap, Shënkollë, Parret dhe Shpat. Në këto fshatra terreni është i thyer, sipërfaqja


17

bujqësore nën ujë është e pakët dhe ka një infrastrukturë rrugore tepër të dobët, ku në shumë raste nuk arrin të bëjë lidhjen e këtyre fshatrave me qëndrën e komunës, sidomos gjatë stinëve me reshje. Në të ardhmen parashikohet rritje e konsiderueshme e popullsisë. Ky parashikim mbështetet në numrin e madh të kërkesave për të blerë troje për ndërtimin e shtëpive si dhe nga rikthimi i vendasve me përfundimin e rrugës kryesore të komunës dhe hapjen e rrugëve të reja për fshatrat e thellë të komunës.

TABELA 2. NUMRI I FAMILJEVE NË VITET 2005-2008

Fshati Nr. i familjeve ne vitet 2005 2008 Mumajes 70 67 Fushas 146 118 Balshaban 68 63 Baldushk 128 114 Shpatë/Rrovë 64 63 Isufmuçaj 94 92 Mustafakoçaj 88 81 Koçaj 67 65 Veski 73 79 Kakunjë 88 81 Parret 43 41 Shënkollë 39 33 Shpat 50 41 Vrap 129 90

KOMUNA TOTAL 1147 1028

Fshatrat më të mëdhenj në komunë për nga numri i popullsisë janë Fushas me 699 banorë duke u renditur më pas Mustafakoçaj, Baldushk, Isufmuçaj, Veski, Vrap dhe Kakunjë. Në Baldushk ka dhe të ardhur nga zona veri – lindore e Shqipërsië, të vendosur kryesisht në Fushas. Fshatrat e tjerë përbëjnë 37% të popullsisë. Fshati me popullsi më të vogël në numër është Shënkollë me 165 banorë. Fshatrat e komunës ndahen në lagje dhe çdo fshat ka mbi 3 lagje. Më shumë lagje kanë fshatrat Baldushk, Mustafakoçaj, Vrap dhe Fushas. Janë gjithsej 75 fise ku mund të përmendim Tresa, Shabani, Vrapi, Allmuça, Ibraliu, Zela, Kodra, Selimja, Kasa, Meta, Kacollaj, Harizi etjSiç shikohet edhe nga të dhënat e tabelës nr.2 të gjithë fshatrat kanë një ulje të numrit të familjeve, gjë që tregon lëvizje të popullsisë. Fshati me largimin më të madh të poullsisë është Vrapi me gati 40 familje të larguara në drejtim të Saukut dhe Tiranës.


Ky largim justifikohet me vendodhjen e largët gjeografike nga qendra e komunës dhe mungesën e rrugës. Gjithashtu në këtë fshat edhe pse toka bujqësore është e kufizuar kushtet klimaterike të favorshme e bëjnë një tokë shumë pjellore. I vetmi fshat i cili ka një shtim minimal të numrit të familjeve është Veski. Fshatrat në të cilët ka mundësi më të mira jetese dhe me më shumë të ardhura janë: Fushas, Veski, Balshaban dhe Baldushk. Kjo lidhet me afërsinë që kanë këto fshatra me rrugën dhe qytetin e Tiranës, me sipërfaqen më të madhe të tokës bujqësore, pozitën gjeografike si dhe me afërsinë me qendrën e komunës dhe rrjedhimisht me shërbimet komunitare. Nga 5267 banorë të komunës, 711 janë pensionistë dhe 15.2% janë në moshë shkollore (9-vjeçar dhe të mesëm). Numri i të rinjve që ndjekin shkollën e mesme është rritur këto vitet e fundit.

b. Arsimimi

Në komunë ka 7 shkolla fillore që ndodhen në fshatrat: Shpatë/Rrovë, Mustafakoçaj, Veski, Parret, Shënkollë, Shpat dhe 4 shkolla të arsimit 9-vjeçar që ndodhen në fshatrat: Fushas, Baldushk, Koçaj dhe Vrap. Në komunë ndodhet vetëm një shkollë e mesme, në Baldushk me 236 nxënës. Numri total i nxënësve që shkojnë në shkollë në komunën Baldushk është 801. Në fshatrat ku mungojnë shkollat e cikleve të ndryshme nuk arrihet të plotësohet numri i duhur i nxënësve për hapjen e tyre, problemi kryesor dhe vështirësia më e madhe që përballojnë nxënësit mbetet mungesa e transportit. Ata janë të detyruar të udhëtojnë për të frekuentuar mësimin në shkollën e fshatit më të afërm. Komuna duhet të mendojë më shumë për sigurimin e transportit nxënësve. Përveç kësaj komuna duhet të angazhohet në pajisjen e shkollave me laboratorë të shkencave dhe kënde sportive. Këto përpjekje do të rrisin cilësinë e shërbimit arsimor. Ka 4 kopshte në fshatrat Fushas, Baldushk, Shpatë/Rrovë dhe Koçaj. Mungesa e kopshteve në çdo fshat të komunës, për shkak të mos plotësimit të numrit të nevojshëm të fëmijëve është zgjidhur pothuajse me abandonimin total të kopshti të fëmijëvë të këtyre fshatrave ose, me përballimin e transportit nga ana e prindërve.Në komunën e Baldushkut nuk ka asnjë çerdhe, mbasi pas viteve ‘90 me ndryshimin e sistemit çerdhet nuk kanë funksionuar më. Vitet e fundit vihet re një rritje e numrit të nxënësve të cilët arsimohen si në ciklin e ulët dhe 9-vjeçar ashtu edhe në atë të mesëm e të lartë. Një shembull i braktisjes në masë të shkollës janë vitet 1998-2001 kur shkolla e mesme në Baldushk rrezikoi të mbyllej nga ulja drrastike e numrit të nxënësve. Viti 2001 numëroi vetëm 14 maturantë në rang komune. Tani nuk ka më braktisje të shkollës.Situata e përgjithëshme e arsimit del dhe nga pyetësorët me banorët e komunës ku 44% e banorëve shprehen të kënaqur dhe shumë të kënaqur me gjendjen e shkollave, ndërsa 51% të pa kënaqur dhe shumë të pakënaqur.


19

Gjendja e kopshteve dhe e çerdheve paraqitet dhe më e dobët se e shkollave. 64 % e popullsise së komunës shprehet e pakënaqur me këtë shërbim dhe vetëm 26 % shprehen të kënaqur. Si shkollat 9-vjeçare dhe fillore e deri tek kopshtet, kanë mungesë pajisjesh mësimore dhe kushte të dobëta hidro-sanitare. Në pergjithësi dhe gjendja e godinave lë shumë për të dëshiruar dhe shumica e tyre kanë domosdoshëri imediate për rikonstruksion. E vetmja shkollë model në komunë është shkolla e mesme e cila sapo është rikonstruktuar dhe ka të gjithë parametrat bashkëkohorë ku përfshihen palestra, fushë e hapur sportive, gjelbërimi, laboratorë mësimorë, pajisje me komjutera dhe mjetet e tjera mësimore, shtim ambientesh për klasa të reja. Në pamundësi për hapjen e shkollave të reja shihet shumë i domosdoshëm shtimi i ambienteve të reja në të gjitha shkollat.Të pakënaqur shprehen banorët dhe për nivelin e mësimdhënies edhe pse mësuesit kanë kualifikimin e duhur.

c. Kultura dhe Koha e Lirë

Jeta kulturore dhe sportive në komunë është shumë e varfër dhe pothuaj nuk ekziston. Komuna Baldushk numëron zero qendra kulturore dhe sportive. Mungojnë terrenet sportive si fusha futbolli, ping-pongu, palestra sportive jo vetëm në ambientet e shkollave, por dhe jashtë tyre. Gjithashtu nuk ka as edhe një bibliotekë apo qendër interneti. Banorët shprehen të pakënaqur me mos organizimin e asnjë lloj aktiviteti kulturor apo sportiv. Politikat e komunës deri më sot nuk kanë asnjë plan për krijimin e ambienteve pushuese dhe argëtuese për fëmijët, të rinjtë dhe të moshuarit. Ish terrenet sportive

Fig. 1. Kënaqshmëria e banorëve me shkollat dhe kopshtet/çerdhet

Kopshtet/çerdhe

Shkollat

40%

30%

20%

10%0%

Sh. i kënaqur I kënaqur I pakënaqur

Sh. i pakënaqur

7% 19% 37% 27%12% 32% 32% 19%


janë ende të lira, madje ka edhe banorë të komunës që janë të gatshëm ta dhurojnë tokën me qëllim ndërtimin e terreneve sportive nëse komuna do ketë një plan për rehabilitimin e tyre. E domosdoshme është dhe ndërtimi i një qendre komunitare.

d. Shërbimi Shëndetësor

Në sektorin e shëndetësisë shërbimi shëndetësor ofrohet nga Qëndra Shëndetësore Baldushk e cila ka në varësi të saj dhe 7 ambulanca dhe pikërisht në fshatrat: Mumajes, Fushas, Isufmuçaj, Mustafakoçaj, Koçaj, Kakunjë dhe Vrap. Banorët e fshatrave Parret dhe Veski shkojnë në qendrën shëndetësore të Baldushkut. Gjithashtu në zonë operon një staf mjekësor i përbërë nga 4 mjekë të familjes dhe 17 infermjerë dhe mami. Ndihmës mjekë nuk ka. Edhe pse numri i stafit mjekësor arrin t’i përballojë nevojat e komunitetit banorët ankohen për mungesë të personelit mjekësor në qendrat shëntetësore dhe shohin si një zgjidhje të mundëshme punësimin e personelit mjekësor vendas. Kjo lidhet me distancat shumë të largëta të disa fshatrave dhe mungesën e infrastrukturës, gjë që sjell shpesh herë mosprezencën e mjekut apo infermier-mamisë. Shumë e nevojshme në këtë komunë është dhe hapja e një farmacie dhe rifunksionimi i shtëpisë së linjdes.Numri i qendrave shëndetësore apo ambulancave është i mjaftueshëm për komunën, por të gjitha kanë nevojë për rikonstruksion apo pajisje me mjetet mjekësore dhe mobilim. I tillë është dhe rasti qendrës së re shëndetësore të porsa ndërtuar në fshatin Fushas, Kjo qendër shëndetësore ka nevojë për mobilim dhe pajisje me të gjitha mjete e nevojshme. Banorët kërkojnë që qendra shëndetësore e Baldushkut të ofrojë dhe disa shërbime të reaj si: një laborator të thjeshtë analizash për rastet e urgjences dhe një eko.

Fig. 2. Kënaqshmëria me shërbimet kulturore, sportive dhe të tjera

Shumë i kënaqur/i kënaqur

Shumë i pakënaqur/i pakënaqur

100%

50%

0%

Kultura SportiTë

rinjtëTë

moshuarit Trashëgimia

7%

85%

15%

78%

14%

76%

21%

72%

37%

38%


21

Domosdoshmëri është dhe një mjek roje, si edhe vendosja e një makine ambulance.Nga intervistat me banorët 37% shprehen të pakënaqur dhe 25% shumë të pakënaqur me gjendjen e qendrave shëndetësore. Në komunë mungon totalisht rrjeti i kanalizimeve të ujrave të zeza dhe të bardha. Vetëm 17% shprehen të kënaqur për KUZ dhe 31% janë të kënaqur me KUB. Gjithashtu për cilësinë e ujit të pijshëm vetëm 32% janë të kënqur. Banorët raportojnë në nivele rreth 66%, se janë të kënaqur me pastërtinë e fshatit dhe 31% të pakënaqur.

e. Asistenca Sociale

Ndihmë ekonomike marrin 95 familje të komunës, familje që nuk arrijnë nivelin minimal të të ardhurave mujore. Numri më i madh i familjeve që trajtohen me ndihmë ekonomike ndodhen në fshatin Baldushk (15 familje nga 11 ), ose 13% e familjeve, në fshatin Mustafakoçaj (10 familje nga 81) ose 12.4% e familjeve, në fshatin Parret (7 nga 41 familje) ose 17% dhe Shënkollë (6 nga 33familje) pra 18% e familjeve të fshatit. Në të gjithë fshatrat e komunës ka familje që marrin asistence sociale. Në komunë gjithashtu ka dhe mjaft persona me aftësi të kufizuara fizike si invalidë pune, të sëmurë, të verbër. Në total janë 154 persona ku, 81 prej tyre marrin ndihmë ekonomike (të paaftë mendor, fizik) dhe 24 ndihmë sociale të cilët janë me status invalidi.

Fig. 3. Kënaqshmëria e banorëve me Q. Shëndetësore dhe Pastërtinë

Pastërtia

Q. Shëndetësore

40%

20%

0%

Sh. i kënaqur I kënaqur I pakënaqur Sh. i kënaqur

19%

8%

47%

28%

24%

37%

7%

25%

60%


f. Cilësia e Jetës

52% e banorëve raportojnë se janë të kënaqur me cilësinë e jetesës në komunë dhe 12 % shumë të kënaqur. Ndërsa 26 % shprehen se jetesa në komunë është e varfër dhe 8 % shumë e varfër. Këto shifra janë një tregues relativisht pozitiv i cilësisë së mirë te jetesës.Përmirësimi i cilësisë së jetës ka ardhur si rezultat i përmirësimit të infrastrukturës dhe përmirësimin e cilësisë së shërbimeve në komunë.

Fig. 4. Numri i familjeve nëpër fshatra me asistencë sociale

Vrap

Shpat

Shënkollë

Parret

Kakunjë

Veski

Koçaj

Mustafakoçaj

Isufmuçaj

Shpatë/Rrovë

Baldushk

Balshaban

Fushas

Mumajes

0 2 4 6 8 10 12 14 16


23

Grafiku i mësipërm tregon se cilësia e jetësës në komunë është përmirësuar ndjeshëm. Këtë e raporton një numër i konsiderueshëm i popullatës, 85%.

Fig. 5. Cilësia jetesës në 2008

Sh. e mirë 12%

60%

0%

50%

40%

30%

20%10%

E mirë 52%

E varfër26%

Sh. e varfër 8%

Fig. 6. Ndryshimi i cilësisë së jetës krahasuar me tre vjet më parë

80%

60%

40%

20%

0%

Përmirësuar sh. 22%

Përmirësuar disi 63%

Keqësuar disi 9%

Keqësuar sh. 4%


2. EKONOMIA

a. Situata e Përgjithshme

TABELA 3. SHPËRNDARJA E KRAHUT TË PUNËS SIPAS ARSIMIMIT Emërtimi Të punësuar Të papunë Me arsim të lartë Ekonomistë 15 - Agronomë 24 6 Inxhinjerë 4 1 Mësues 21 4 Mjekë 1 - Të tjerë 9 2 Totali 74 13 Me arsim të mesëm Gjithsej 800 750

TOTALI 874 763

Në bazë të të dhënave të komunës rreth burimeve njerëzore, klima e përshtashme, afërsia me kryeqytetin, tradita e mirë në prodhimin bujqësor dhe blegtoral, bëjnë që komuna Balushk të konsiderohet si një zonë me mundësi zhvillimi. Të ardhurat kryesore të familjeve fermere të komunës janë nga aktiviteti i tyre privat në fermë. Punësimi në sektorin shtetëror dhe privat është i ulët. Vihet re se punësimi kryesor është në sektorin e ndërtimit dhe të shërbimeve, por në këta sektorë nuk sigurohet punë e vazhdueshme, kështu që krahët e lirë për punë janë të angazhuar në punët e bujqësise, blegtorisë, pemtarisë dhe në biznese të vogla. Edhe kjo komunë ka mjaft të rinj në emigracion si në Itali, Greqi, Gjermani etj. Arsyeja kryesore e emigrimit është papunësia, të ardhurat e pakta nga prodhimet, mungesa e një prespektive të afërt etj. Shumica e të rinjve që sot janë në emigracion e shohin të ardhmen në vendin e tyre, ndërsa një pjesë janë të pavendosur. Numrin më të lartë të emigrantëve e kanë fshatrat Vrap, Kakunjë dhe Mustafakoçaj. Të ardhurat e emigrantëve kanë shërbyer për ndërtimin e shtëpive të reja. Edhe pse një pjesë e konsiderueshme e popullsisë së aftë për punë dhe sidomos meshkujt janë të punësuar në Tiranë kryesisht në sektorin e ndërtimit, si pikë të fortë për zhvillimin e ekonomisë banorët shohin zhvillimi e bujqësisë dhe blegtorisë.


25

Të ardhura për komunën sjell dhe gjuetia sidomos ajo turistike dhe për ekonominë familjare tregtimi i bimëve mjekësore.Komuna numëron rreth 2400 banorë aktiv si forcë pune (45.5% e popullsisë). Aktualisht, janë të regjistuar si të punësuar rreth 1535 banorë pra 63% e popullsisë aktive për punë, kurse 865 të tjërë janë të papunë. Numri i fermrave të punësuara është relativisht i lartë krahasuar me numrin e meshkujve dhe arrin në një total prej 685, ndërsa meshkuj 850 ku më shumë janë të punësuara në bujqësi. Situata e punësimit në komunë paraqitet në nivele të larta. Kjo shprehet mjaftë qartë dhe nga opinionet e banorëve ku 71% e tyre shprehen se janë të pakënaqur dhe shumë të pakënaqur me mundësitë e punësimit në zonë. Edhe në lidhje me mundësitë e hapjes së një biznesi pakënaqshmëria e banorëve është e lartë dhe arrin deri në 49% në një kohë kur 19% nuk kanë ndonjë opinion të qartë për këtë gjë.

a. Bujqësia

Zhvillimin e bujqësisë në zonën e Baldushkut e favorizon popullsia e dhënë pas bujqësisë si dhe kushtet e favorshme klimaterike dhe diversiteti gjeografik. Këto sjellin mundësinë për të kultivuar kultura të larmishme të prodhimeve bujqësore që nga perimet, drithërat, foragjeret, vreshtarinë, ullirin ashtu edhe kultivimin i drurëve frutorë si kumbulla, pjeshka, molla, fiku, qershia etj.Zona e Baldushkut është e njohur për kultivimin e shalqinit dhe prodhimin e farës së tij kryesisht në zonën fushore dhe për prodhimin e perimeve të vona si domate, sallatë jeshile, speca, bamje në zonat kondrinore. Ka cilësi të lartë të vajit të ullirit dhe tendenca e kohëve të fundit është rritja e sipërfaqës së vreshtave kryesisht në zonën kodrinore Veski, Shpatë/Rrovë. Janë rreth 850 ferma bujqësore familjare me një mesatare prej 1.8-1.9 ha.

Fig. 7. Kënaqshmëria rreth mundësive të hapjes së një biznesi dhe punësimit

Sh. i kënaqur

60%

40%

0%

20%

I kënaqur I pakënaqur Sh. i pakënaqur

Hapja e një biznesi

Punësimi

8%

1%

23%

21%

30%

45%

19%

26%


Prodhimi bujqësor zë 45% të prodhimit të përgjithshëm në komunë. Komuna Baldushk ka një sipërfaqe të tokës bujqësore prej 2291 ha dhe sipërfaqja sipas kulturave renditet misër, grurë dhe perime, ullishte dhe pemishte, vreshta ku shfrytëzohet vetëm 70% e saj. Fshatrat me sipërfaqe më të madhe të tokës bujqësore janë Vrap, Fushas dhe Baldushk, ndërsa ato me sipërfaqe më të vogël toke janë Parret, Shpat, Balshaban, Kakunjë të cilat nuk kanë sisitem ujitës. Përsa i përket sipërfaqes së tokës bujqësore për numër banorësh fshatrat Balshaban dhe Mustafakoçaj kanë sipërfaqet më të mëdha dhe fshati me më pak sipërfaqe toke për numër banorësh është Fushas. Komuna ka dhe toka të abandonuara të papërshatëshme për kultura bujqësore, sidomos në Vrap, Fushas, Baldushk. Këto në fakt janë sipërfaqe të eroduara dhe larg fshatrave, rreth 180 ha. Në rang komune i takon çdo banori rreth 0.38 ha tokë bujqësore. Pothuajse të gjithë banorët e Baldushkut punojnë në ekonominë bujqësore private. Sipërfaqja e fermave është e vogël. Banorët përdorin sera të vogla private ku më e madhja shkon deri në 3 dynym dhe që sigurojnë prodhime të perimeve, të cilat shiten në Tiranë dhe pranë restoranteve të zonës. Në komunë ndodhet dhe një fermë e vogël me sipërfaqe prej 2 ha që kultivon vetëm prodhime dhe fara bio. Kohët të fundit ka marrë zhvillim kultivimi i vreshtave. Gjatë vitit 2008 ka filluar dhe ndërtimi i një fabrike të prodhimit të vajit të ullirit në fshatin Koçaj. Vështirësi nga më të ndryshmet që has zhvillimi i bujqësisë dhe në komunën e Baldushkut janë të ngjashme me situatën e përgjithëshme të zhvillimit të bujqësisë në vendin tonë. Copëzimi i tokës bujqësore e vështirëson punën e fermerëve sepse nuk krijon mundësi të mekanizimit të lartë, nuk lejon investime të plota dhe rrit shpenzimet për njësi sipërfaqe të punimeve, ujitjes, sistemimit, etj. Gjithashtu shpërqëndrimi i parcelave sjell ulje të prodhimit e mbi të gjitha të cilësisë së kulturave bujqësore. Që bujqësia të zhvillohet shumë më tepër është e nevojshme që fermerët të nxiten për bashkime vullnetare të fermav, forma kooperimi qoftë edhe sezonal, për të përmirësuar treguesit negativë që vijnë nga copëzimi i madh i parcelave bujqësore.

TABELA 4. STRUKTURA E TOKËS NË KOMUNËN E BALDUSHKUT Tokë Bujqësore (ha) Ara (ha) Pemishte (ha) Ullishte (ha) 1988 78 188 37 6213 432

Një problem tjetër me të cilin ndeshen fermerët është marketingu i farave, si pasojë e një mungese bashkëpunimi midis ekspertëve vendas dhe fermerëve. Ekziston kuadri ligjor për farat dhe fidanët, që mbron fermerët nga abuzimet e mundshme në tregtimin e farave. Çdo shitës është i detyruar t’i tregtojë me informacion të saktë dhe me etiketa. Inspektorët e farave duhet të kontrollojnë bizneset që tregtojnë sistematikisht.Tjetër problem që sfidon zhvillimin e bujqësisë është mosfunksionimi i kanalave ujitëse dhe kulluese.

Vreshta (ha) - Pyje (ha) - Livadhe kullota (ha)


27

Në të kaluarën në Baldushk, ka patur një rrjet kanalesh ujitës dhe kullues mjaft të mirë. Mirëpo si pasojë e mosmirëmbjatjes, rrjeti i kanaleve vaditës nuk funskionon dhe ndërhyrja për rifunksionimin është emergjente. P.sh. toka bujqësore në fshatin Baldushk dhe Mumajes është e një cilësie të lartë, por nuk ka ujë. Edhe për sipërfaqen e tokës që është nën ujë, përdorimi pa kriter i sasisë së ujrave sjell shpërndarje të pabarabtë të ujit, dhe sasi tepër të vogla për fshatrat që nuk ndodhen në fillim të gjatësisë së kanalit.

TABELA 5. PRODHIMET KRYESORE NË KOMUNËN E BALDUSHKUT Drithëra (t) Produkte bujqësore (t) Grurë Misër Thekër Të ndryshme foragjere Patate Fasule Fruta Vreshta 256 584.1 - 3095.61 240.2 28.44 266.8 385

Po ashtu, fermerët raportojne se pengesë tjetër janë çmimet e larta të punimeve bujqësore. Mbështetja me subvencione në agregate dhe mekanizator, si edhe kontrolli i çmimeve të punimeve janë disa zgjidhje që fermrët mendojnë se i lehtësojnë. Në zonë, toka bujqësore punohet me makineri, përjashto fshatrat e thellë malorë ku toka punohet ende me kafshë.

c. Blegtoria

Blegtoria ashtu si edhe bujqësia në të shkuarën në zonën e Baldushkut ka qënë shumë e zhvilluar. Para viteve ‘90 Baldushku ka qënë një kooperativë me rendiment të lartë të prodhimeve blegtorale.

TABELA 6. TË DHËNAT PËR BLEGTORINË Të imta Dele Dhi 2008 3175 3020 1850 2300

Prodhimi blegtoral është sektori që siguron të ardhurat më të larta nga i gjithë aktiviteti ekonomik në komunë. Të ardhurat nga blegtoria janë rreth 294 milion lekë ose rreth 2.410.000 euro ( 55% e të ardhurave nga aktivitetet private në komunë). Peshën më të madhe të prodhimit blegtoral e zë qumështi i lopës (rreth 58%) nga i cili del në treg vetëm 10% e tij.

Vitet Gjedhë Shpendë


Pjesa tjetër e tij përdoret për vetëkonsum familjar dhe një pjesë e vogël e tij përpunohet po për nevojat familjare1. Prodhimet tradicionale të këtij rajoni janë prodhimet e bulmetit, kryesisht të djathit të bardhë (feta) që është karakteristikë e zonës së Vrapit dhe Baldushkut. Zona e Baldushkut është e njohur dhe për mbarështimin e gjelit të detit. Në këtë komunë mbarështohen 3175 dele, 3020 dhi, 1850 gjedhë dhe 2300 shpendë. Baldushku ghithashtu përmendet si mbarështues i lopës numri i të cilave është rritur kohët e fundit dhe më pak i të imtave. Në fshatrat që ndodhen përgjatë luginës si: Mustafakoçaj, Isufmuçaj, Baldushk, Balshaban. Koçaj, Mumajes është shumë e theksuar rritja e gjedhit. Kjo sepse kushtet për zhvillimin e blegtorisë janë më të favorshme si p.sh. toka është më e mirë dhe uji për vaditjen e foragjereve është më i sigurt. Nga të imtat kryesisht mbarështohen dhentë që është më shumë prioritet në në fshatrat kodrinorë si Vrap, Shënkollë, Parret, Shpat, pasi këtu kullota është më shumë natyrore dhe kultivimi i foragjeres është më i vështirë. Numri i dhive shënon një rënie krahasuar me disa vite më parë, pasi rritja e tyre kërkon më shumë potencial njerëzor, kohë dhe kujdes. Numri i deleve ka filluar të shohë sërisht një rritje edhe pse fillimisht jo shumë të ndjeshme. Baza ushqimore e bagëtive sigurohet nga mbjellja e foragjereve dhe bari i grumbulluar nga livadhet të cilat janë të pakëta. Pothuaj të gjithë ngastrat pyjore kulloten nga bagëtia e sidomos nga dhitë.Përveç kushteve të përshtatëshme klimaterike, zhvillimi i blegtorisë ka gjetur përkrahje edhe për arsyet e mëposhtëme: domosdoshmëria e prodhimeve blegtorale për vetkonsumim familjar, produktet blegtorale janë më të kërkueshme në treg dhe shiten përditë duke siguruar të ardhura direkte dhe të përditëshme, prodhimet foragjere nuk kërkojnë shumë shpenzime, gjetja shumë më lehtë e tregut për qumështin dhe nënproduktet e tij si edhe e mishit të viçit. Duhen veçuar fermerë të cilët mbarështojnë 5 deri në 10 krerë lopë. Numërohen rreth 20 të tillë. Në bazë të udhëzimit të Ministrisë së Bujqësisë që subvencionon ekonomitë blegtorale me numër krerësh mbi 10-të, për vitin 2008 në komunë kanë përfituar 3 fermerë. Pjesa më e madhe e familjeve kanë 1-2 krerë lopë, si edhe 5-10-të krerë bagëti të imta, por ka dhe 15 ferma blegtorale që kanë nga 50 deri në 100 krerë bagëti të imta, kryesisht të leshta. Familjet pasi plotësojnë nevojat familjare për qumësht, pjesën e mbetur e shesin në Tiranë në mënyrë individuale. Qumështi dhe djathi kanë një cilësi shumë të mirë për shkak të kullotave të pasura. Në komunë mungon një pikë grumbullimi për shitjen dhe përpunimin ë prodhimeve blegtorale. Fermerët që kanë mbi 10-të krerë prodhojnë deri në 25 kv qumësht në muaj. Gjithashtu është e domosdoshme ndërtimi i një thertoreje me kushte të përshtatshme sanitare.

1. Një studim më i detajuar i zhvillimit të blegtorisë dhe përpunumit të produkteve blegtorale në komunën Baldushk, është bërë nga IMZHR ( Instituti për Mjedisin dhe Zhvillimin Rural) si kërkesë e FSHZH, për t’i ardhur në ndihmë planit të zhvillimit të komunës Baldushk. Një kopje të studimit e disponon edhe komuna.


29

TABELA 7. PRODHIMTARIA E BLEGTORISË NË BALDUSHK Delet Dhitë Lopët Shpendët Mish Qumësht Lesh Mish Qumësht Mish Qumësht Mish Vezë 400 1357 29.6 569 3950 858 45392 236 940000

d. Turizmi

Komuna Baldushk që përfaqëson një ndërthurje të relievit fushor me atë kodrinor dhe deri diku malor, është një vend i bukur në afërsi të kryeqytetit. Që një vend të jetë turistik duhet të plotësojë disa kushte siç janë, pamja e përgjithshme turistike, infrastruktura e përshtatshme, niveli i shërbimeve, vlera muzeale, mundësi për të shijuar produktet karakteristike të zonës, sigurimi i tregut sipas traditës, mundësi shplodhëse dhe argëtuese etj. Komuna ka mundësi në të ardhmen të tërheqë më shume vizitorë nga kryeqyteti. Për këtë në rradhë të parë duhet të sigurojë një infrastrukturë rrugore. Tashmë ka filluar me rikonstruksionin e rrugës kryesore të komunës. Prodhimet bujqësore dhe blegtorale kanë mundësi t’i tregtojnë edhe për turistët vendas, pasi këto prodhime janë cilësore dhe të traditës. Këtu mund të përmendim gjelat e detit, shalqinjtë, domatet, djathin etj. Një e ardhme shumë e mirë mund të jetë dhe turizmi familjar, pasi të sigurohen kushte të mira për vizitorët.Në territorin e komunës ndodhen fshatrat piktoresk Mumajes Kodër dhe Shpat ku ndodhen një çezëm historike ajo e Mamicës dhe një shpellë e thellë 30 m. Në fshatin Kakunjë ndodhet kisha e Shën Mërisë afërsisht 1500 vjeçare. Komuna Baldushk ka premisa për zhvillimin e turizmit si rezultat i ajrit të pastër dhe natyrës panoramike që ofron. Territori i komunës është studjuar dhe është miratuar nga K.R.T.SH-ja si zonë turistike në të cilën do të ndërtohen vila, rezidenca banimi dhe fshatra turistike.

e. Telekomunikacioni dhe Teknologjia Informuese

Në territorin e komunës Baldushk operojnë dy telefoni celulare Vodafone dhe AMC, të cilat mbulojnë të gjithë zonën me shërbimin e tyre. 5-6 familje ne qendër komunë përdorin dhe telefoninë fikse MOBITEL. Përsa i përket shërbimit postar në komunë ekziston vetëm një postë ne fshatin Baldushk në të cilën shiten dhe librat shkollorë dhe nxënësit nuk janë më të detyruar t’i blejnë ato në qytet.Nuk ka asnjë qendër interneti.


3. MJEDISI DHE INFRASTRUKTURA

a. Pozita Gjeografike e Komunës dhe Burimet Natyrore

Komuna Baldushk ka një shtrirje mjaft të gjerë territoriale. Sipërfaqja e përgjithshme territoriale e komunës është 8505 ha. Përgjithësisht është reliev i thyer kodrinor me proska të shumta, ku drejtimi i përgjithshëm i saj është verior. Ajo ndodhet në rrethin e Tiranës dhe shtrihet në anën jug-perëndimore të kryeqytetit, 15 km larg tij. Komuna Baldushk kufizohet nga: - Veriu: komuna Vaqarr ( fshatrat Vishnje, Arbanë) - Jugu: komuna Përparim, ( fshati Pajovë) rrethi Peqinit - Lindja: komuna Bërzhitë ( fshatrat Lugë, Shalqizë) dhe Komuna Petrelë me fshatrat Durisht dhe Petrelë - Perëndim: komuna Pezë ( fshatrat Çaush, Dorëz, Grecë, Grorë) dhe me rrethin e Kavajës.

Komuna është e vendosur në një territor fushor-kodrinor në të dy anët e lumit të Zhullimës dhe bën pjesë në zonën me klimë mesdhetare fushore. Kjo zonë futet mesatarisht deri në lartësinë qëndrore 402 m mbi nivelin e detit, ku kuota më e ulët është 126 m në Mustafakoçaj dhe kuota më e lartë është 679 m në Vrap. Periudha e ftohtë me ngrica mund të zgjasë deri në 10-15 ditë në vit gjatë muajve Janar dhe Shkurt, sidomos në fshatrat Vrap, Shënkollë, Parret dhe Shpat. Muajt më të nxehtë të vitit janë korriku dhe gushti. Periudha e thatësirës zgjat deri 2 muaj në vit. Rënia e dëborës nuk është dukuri e zakonshme vjetore. Erërat kanë karakter stinor dhe fryjnë nga jug-lindja dhe veri-lindja. Faktorët klimatikë ndikojnë fuqishëm në tërësinë e kushteve ekologjike të mjedisit. Bimësia karakteristike e zonës është lis, shparth, frashër, shkozë, mare, dëllenj, pisha e butë, vidh, lajthi, muriz, cermedelli, shqopë, ilqje, akcie etj. Pyet e komunës janë natyrorë, përjashtuar një sipërfaqe prej rreth 770 ha me pishë mesdhetare, të mbjellë me fidanë para shumë vitesh. Sipërfaqja pyjore totale është 6213 ha. Në sipërfaqen e përgjithshme janë veçuar disa ngastra me dru të rrallë dhe shkurre si dushk, shkozë, shqopë, dëllinjë që përdoren kryesisht për kullotjen e bagëtive. Në sipërfaqen jo pyjore prej 1762 ha përfshihen ngastra të zhveshura, toka inproduktive shkëmbore dhe ujore. Pyet dhe kullotat që i kalojnë komunës ndodhen në 4 ekonomi pyjore dhe konkretisht në ekonominë pyjore Baldushk, Rovë-Lunxh, Pezë dhe disa ngastra në ekonominë pyjore të Krabës. Volumi i përgjithshëm i masës drunore është 308 000 m³, duke mos marrë parasysh volumin e ngastrave që janë konsideruar fuqi lëndore. Drutë e zjarrit për nevojat e banorëve komuna i siguron plotësisht nge pyjet komunale, ndërsa lënda e ndërtimit blihet. Në përgjithësi këto pyje në një sipërfaqe prej 5 487 ha kanë funksion prodhues dhe disa ngastra të pjerrta prej 20 ha kanë funksion mbrojtës dhe 706 ha funksion mbrojtës me mundësi prodhimi.


31

Në planin e manaxhimit të pyjeve dhe kullotave për komunën e Baldushkut janë parashikuar pyllëzime me lloje të pishës mesdhetare dhe akacies, si edhe përmirësime pyjore në llojin e lisit, krasitje degësh të poshtëme të pishave, sistemime malore, ndërtim gardhesh teke dhe ndërtim lerash plastmasi. Bimët mjekësore që rriten në territorin e komunës janë: mareja, dëllinja e kuqe, trumëza, hithra, mëllaga e egër, manaferra, sherebela, rigoni dhe molla e egër etj. Në ekonominë pyjore të komunës gjenden lloje të ndryshme kafshësh dhe shpendësh të egra siç mund të përmenden dhelpra, lepuri i egër, ujku, kaprolli etj. Ndër shpendët e egra përmenden thëllëza, turtulli, pëllumbi, qyqja, mëllenja etj. Të ardhurat e komunës nga grumbullimi i bimëve mjekësore, nga gjuetia, apo prodhime të tjera të dyta synojnë një rritje nga viti në vit. Zona e Baldushkut nuk ka liqene natyrale, por në të numërohen 8 rezervuarë artificialë që përdoren për ujitje dhe rritjen e peshkut.Territori i komunës përshkohet nga shumë përrenj e proska të cilët derdhen në përroin e Zhullimës. Ky përrua cili krijon një luginë shumë piktoreske e ndan territorin e komunës në mes dhe gjatë dimrit kur ka shira të vazhdueshëm, kalohet vetëm përmes urave. Disa nga përrenjtë e tjerë që mund të përmendim janë përroi i Zhullimës së Vogël, Zhullima e Kakunjës, përroi i lashtë, përroi i Ceriqes, përroi Gonet, përroi i Hackanit, përroi i Mozgës, përroi i Balaxhiasit, përroi i Kashtasit etj. Burimet ujore janë të parëndësishme për këtë ekonomi.

TABELA 8. SHPËRNDARJA E TOKËS BUJQËSORE SIPAS FSHATRAVE Mumajes Fushas Balshaban Baldushk Shpatë/Rrovë Isufmuçaj Mustafakoçaj 157 266 124 243 135 141 150 Kakunjë Veski Parret Shënkoll Vrap Shpat Koçaj 134 152 105 138 288 113 145

Totali i tokës bujqësore në komunën Baldushk është 2291 ha, ku sipërfaqja e vreshtave në total është 37 ha dhe e ullishtave 188 ha.

b. Sistemi Rrugor

Pothuaj të gjithë fshatrat lidhen me komunën me rrugë automobilistike në çdo stinë të vitit. Këto rrugë janë në gjendje jo të kënaqshme, pa asfalt, të pamirëmbajtura dhe mund të përkufizohen thjesht si trase rruge. Fshati Shënkoll nuk ka rrugë automobilistike lidhëse me rrugën kryesore që çon në qëndrën e komunës. Gjithashtu mungojnë rrugët dytësore që lidhin fshatrat me njëri-tjetrin. Rrugët lidhësë të lagjes Zelaj në fshatin Veski, lagjes Karaj në fshatin Vrap, lagjes Tavarej në fshatin Koçaj dhe lagjes Bajzëm në fshatin Mustafakoç janë rrugë sezonale apo verore dhe kanë


nevojë imediate për ndërtim. Dy rrugë të rëndësishme për komunitetin janë dhe rruga e vjetër lidhëse Isufmuçaj-Mullet (Petrelë) e cila lidh përsëdrejti të dyja komunat duke funksionuar dhe si rrugë turistike. Gjithashtu kjo është një rrugë më e shkurtër lidhësë e fshatrave të komunës që gjenden përgjatë luginës me Elbasanin e më tej. Po kështu lëvizja e banorëve të komunës do lehtësohej shumë nëse do ndërtohej aksi rrugor Parret-Garunjë (fshat i rrethit të Peqinit), rrugë kjo që do lidhte Baldushkun me aksin e rrugës nacionale Elbasan-Korçë ose Elbasan-Rrogozhinë. Nga intervistat me bananorët 63 % e tyre shprehen shumë të pakënaqur me gjendjen aktuale të rrugëve dhe vetëm 35 % shprehen të kënaqur. Territori i komunës kap 8 km nga segment i rrugës rurale rajonale Isufmuçaj (kryqëzimi i Baldushkut) – Mullet (Petrelë). Gjatësia e rrugës rurale komunale është 97.7 km, ku 87 % e gjatësisë së saj është pa asfalt.

TABELA 9. RRJETI RRUGOR NË BALDUSHK Rrugë rurale rajonale (km) Rrugë rurale komunale (km) Rrugë Lagje (km) Asfalt Pa asfalt Asfalt Pa asfalt Asfalt Pa asfalt - 8 12.7 85 - 31.7

c. Furnizimi me Energji Elektrike

Situata e furnizimit me energji elektrike dhe në këtë komunë si në gjithë zonat rurale të Shqipërisë shfaqet më e rënduar se në zonën urbane. Kufizimet në energjinë elektrike janë me orare shumë të zgjatura. Vështirësi gjithashtu janë rrjeti i amortizuar dhe tensioni shumë i ulët afërsisht 150 W. Përsa i përket detyrimeve 80 % e popullsisë është shumë e rregullt në pagesa.

Fig. 8. Kënaqshmëria e banorëve me gjendjen e rrugëve

Sh. i kënaqur I kënaqur I pakënaqur Sh. i pakënaqur

40%

30%

20%

10%

0%

8% 27% 39% 24%


33

TABELA 10. RRJETI I FURNIZIMIT ME ENERGJI ELEKTRIKE NË BALDUSHK (KM)

100 280 41 36 875

d. Furnizimi me Ujë të Pijshëm

Fshatrat në të cilët ujësjellësi mungon janë: Parret, Shënkollë, Shpat dhe Vrap. Në ato fshatra që kanë ujësjellës ai funksionon me sitem ngritje mekanike dhe shpërndarja bëhet me rrjedhje të lirë. Numri i sistemeve të pompimit ështe 2. Gjatësia e rrjetit shpërndarës është 38.6 km dhe e rrjetit të jashtëm 31 km.Në komunë funksionojnë vetëm 2 ujësjellës të, cilët mbulojnë fshatrat Mumajes, Fushas, Balshaban, Baldushk, Rrovë, Isufmuçaj, Mustafakoçaj, Koçaj, Veski dhe Kakunjë. Ujësjellësi i parë furnizohet me ujë nga me anë të një elektropompe nga lumi Erzen pikërisht në fshatin Tagan të Petrelës dhe çohet me ngritje mekanike në depon e ujit që ndodhet në Tefël në Mumajes, nga ku shpërndahet me rrjedhje të lirë për fshatrat Mumajes, Fushas, Balshaban, Baldushk, Rrovë, Isufmuçaj, Mustafakoçaj. Në këtë ujësjellës ka nevojë për rikonstruksion segmenti Isufmuçaj, Rrovë dhe Mustafakoçaj. Ujësjëllësi i dytë mbulon fshatrat Koçaj, Veski dhe Kakunjë. Burimi i ujit ndodhet në Koçaj ku është dhe stacioni i pompimit i cili me anë të sistemit me ngritje mekanike furnizoin tre depot e fshatrave dhe nga çdo depo shpërndahet me rrjedhje të lirë duke furnizuar këto fshatra. Ky ujësjellës ka nevojë për rikonstruksion. Kënaqshmëria për sasinë e ujit të pijshëm në komunë është shumë e ulët, ku 63% e banorëvë shprehen të pakënaqur dhe shumë të pakënaqur. Vetëm 33% shprehen se janë të kënaqur me sasinë e ujit të pijshëm. Pak më mirë është situata me cilësinë e ujit ku 55% shprehen të pakënaqur dhe 35% të kënaqur.

TABELA 11. RRJETI I FURNIZIMIT ME UJË TË PIJSHËM NË KOMUNËN BALDUSHK

4 10 2 2

Kjo është momentalisht situata e rrjetit të ujësjellësit. Aktualisht ka nisur një projekt i madh i rikonstruksionit të rrjetit të ujësjellësit që do mbulojë një pjesë te fshatrave që nuk kanë ujsjellës dhe përmirësojë situatën në disa të tjera që momentalisht e kanë këtë shërbim, por jo cilësor. Fshatrat që përfitojnë janë: Koçaj, Mustafakoçaj, Kakunjë, Veski, Paret, Shënkollë.

Rrjeti Kryesor Rrjeti kabllor Numri i Kabinave Numri i Përfitues TL (km) TU (km) Elektrike Transformatorëve (familje)

Rrjet Sistemi me Rrjet sistemi me Numri i Sistemeve Numri i Sistemevengritje mekanike rrjedhje të lirë të ujësjellësave të pompimit


e. Kanalizimi i Ujrave të Zeza dhe të Bardha

Situatë jo e mirë shfaqet dhe në lidhje me sistemin e kanalizimeve të ujrave të zeza dhe të bardha. Dhe këtu 68% e banorëve të intervistuar shfaqin pakënaqësi totale për KUZ dhe 53% për KUB. Ndërsa të kënaqur për KUZ janë 21 % dhe për KUB janë 37 %.

Rrjeti i kanalizimeve të ujrave të zeza në komunë mungon. Në mungesë të tij në fshatra funksionojnë gropat septike famijare që arrijnë afërsisht deri në 530 të tilla. Vetëm qendër Baldushku ka KUZ, si edhe shkollat 9-vjecare në Fushas dhe Koçaj. Rrjeti i kanalizimeve të ujrave të bardha gjithashtu nuk ekziston. Aty ku ka KUZ ky rrjet bashkohet me të, në rastet e tjera ai derdhet në gjendje të lirë.

Fig. 10 Kënaqshmëria e banorëve me KUZ dhe KUB

50%

40%

30%

20%

10%

0%

4% 17% 42% 26%

6% 31% 37% 16%

KUZKUB

Fig. 9. Kënaqshmëria e banorëve me sasinë dhe cilësinë e ujit të pijshëm

40%


30%

20%

0%

10%

Sasia

Cilësia

5%

3%

28%

32%

40%

38%

23%

17%



35

4. QEVERISJA E KOMUNËS

a. Organika e Komunës Baldushk

Në administratën e komunës janë të punësuar 16 punonjës te ndarë në 11 zyra të veçanta. Skema e organikës për komunën Baldushk paraqitet si më poshtë.

Ark

aZ

yra e

Nd

ihm

ësEk

on

om

ike

Zyr

a e

Tatim

Taks

ave

Zyr

a e

Tatim

Taks

ave

Zyr

a e

Tatim

Taks

ave

Zyr

a e

Tatim

Taks

ave

Zyr

a e

Tatim

Taks

ave

KRY

ETA

RI

NËN

KRY

ETA

RI

Zyr

a e

Sek

sion

it Ju

rid

ikSe

kret

ari

i K

ësh

illit

të K

om

un

ës

Zyr

a e

Gje

nd

jes

Civ

ile


b. Buxheti i Komunës

TABELA 12: BURIMET KRYESORE NË BUXHETIN E KOMUNËS (2007– 2008) Të ardhurat e komunës (në mijë lekë) Nr Viti Transferta Fonde të Të ardhurat TOTAL (granti) kushtëzuara lokale 1 2007 2098000 46000000 4000000 52098000 2 2008 2500000 108000000 5000000 115500000

Nga tabela e buxhetit të komunës shihet se buxheti i pritshëm i vitit 2008 është më i lartë krahasur me vitin 2007 me një diferencë prej 6.3402.000 lekë, çfarë do të thotë një rritje rreth 54.8%. Siç vërehet edhe nga grafiku i mëposhtëm, rreth 94% e buxhetit vjen nga fondet e kushtëzuara, dhe të ardhurat lokale zënë vetëm 4%. Pra, rritja shpjegohet nga dyshifishimi i fondeve të kushtëzuara.

Megjithë dyfishimin e buxhetit në 2008, performanca financiare e komunës nuk është fort e kënaqshme në aspektin e të ardhurave lokale. Në 2008, sipas buxhetit të pritshëm, komuna parashikon një rritje të të ardhurave lokale në masën 20% krahasuar me vitin 2007. Fondet e kushtëzuara zënë peshën më të vogël, pothuaj të pandjeshme në buxhetin e komunës, vetëm 2% të totalit.

Transferta (granti)

Fonde të kushtëzuara

Të ardhurat lokale

Fig. 11. Përbërja e buxhetit të komunës 2008

94%

2%4%


37

Grafiku i shpenzimeve tregon se pjesën më të madhe të tyre e zënë pagat (42%) dhe shpenzimet operative (36%). Ndërsa investimet zënë 14% të totalit të shpenzimeve. Rritja e të ardhurave lokale pa dyshim do të rrisë ndjeshëm edhe rritjen e peshës që zënë investimet në totalin e shpenzimeve.

c. Pjesëmarrja Qytetare

Baldushku karakterizohet si një komunitet që përpiqet të kontribuojë në zgjidhjen e problemve që lidhen me jetën e tyre. Megjithatë, ka vend për shumë përmirësime dhe konsolidimin e një ndjenje më të fortë komunitare. Banorët nuk janë të organzuar në grupe të ndryshme interesi. 44 % e banorëve raportojnë se kanë marrë pjesë të paktën një herë në një mbledhje këshilli të komunës, ndërsa 53 % e tyre asnjëherë.

Fig. 13. Shpenzimet e komunës për vitin 2007

Kontribut & Shpenzime Pagat Sig. Shoqërore Operative Investime

50%

40%

30%

20%

10%

0%

42% 8% 36% 14%

Fig. 12. Buxheti i komunës 2007 - 2008

120000000100000000800000006000000040000000

200000000

Transferta (granti)

Fonde tëkushtëzuara

Të ardhurat lokale Total

2007

2008


Një përqindje shumë e lartë, 57% e banorëvë shprehen se nuk kanë marrë kurrë pjesë në një grup këshillimi dhe 50% e tyre nuk kanë qënë asnjëherë vullnetar në ndonjë aktivitet. Pak më mirë shfaqet situata në pjesëmarrjen e banorëvë në mbledhjet e komunitetit ku 56 % shprehen se kanë marrë pjesë të paktën një herë dhe 43% asnjëherë. Këto të dhëna kanë bërë që komuna të angazhohet seriozisht në projekte dhe aktivitete që synojnë të forcojnë ndjenjë komunitare dhe nxisin angazhimin e banorëve në vendim-marrje.


39

DEKLARATA E VIZIONIT

Baldushku - lugina panoramike ku natyra dhe klima e përshtatëshme i japin hov zhvillimit të bujqësisë dhe blegtorisë që së bashku me një infrastrukturë moderne dhe rrjet shërbimesh publike cilësore, mbështesin zhvillimin e turizmit rural në zonë, duke ju ofruar banorëve mundësi reale për përmirësimin e jetesës.

.

FUSH

AT

PRIO

RIT

ARE

TË Z

HV

ILLI

MIT

DH

E Q

ËLLI

MET

STR

ATE

GJI

KE

Zh

villi

mi E

kon

om

ikZ

hvi

llim

i Soci

al

Infr

ast

rukt

ura

dh

e Sh

ërb

imet

Pu

blik

eQ

ever

isja

e M

irë

1. Z

hvill

imi B

ujqë

sisë

dhe

Fru

tikul

turë

s2.

Zhv

illim

i i

B

legt

oris

ë3.

Zhv

illim

i i

A

gro-

bizn

esit

4. Z

hvill

imi i

Tur

izm

it

Rur

al

1. P

ërm

irësi

mi i

s

hërb

imit

arsi

mor

2. P

ërm

irësi

mi i

shë

r-

b

imit

shen

detë

sor

3. P

ërm

irësi

mi i

jete

s

k

ultu

rore

dhe

spo

r

ti

ve

1. P

ërm

irësi

mi i

rrje

tit

r

rugo

r2.

Sig

urim

i i r

rjetit

të K

UZ

dhe

uijt

të

pijs

hëm

3. H

artim

i i m

aste

r

pla

nit

4. P

ërm

irësi

mi i

shë

r

b

imev

e pu

blik

e

1. P

ërm

irësi

mi i

info

rmim

it2.

Rrit

ja e

tran

spar

encë

s3.

Për

mirë

sim

i i

cilë

sisë

së

shër

bim

it

n

ë ko

mun

ë4.

Rrit

ja e

ang

azhi

mit

të b

a-

n

orëv

e në

ven

dim

-mar

rje5.

Për

mirë

sim

i i të

ard

hura

ve lo

kale


FUSHA PRIORITARE ZHVILLIMI EKONOMIK

Hapat e VeprimitFU

SHA

PRIO

RIT

ARE:

Zh

villi

mi E

kon

om

ik

Qël

limet

St

rate

gjik

e

1. Z

hvill

imi i

Buj

qësi

së d

he F

rutik

ultu

rës

2. Z

hvill

imi i

Ble

gtor

isë

3. Z

hvill

imi i

Agr

o-Bi

znes

it4.

Zhv

illim

i i T

uriz

mit

Rura

lH

apat

e v

eprim

eve

Zhvi

llim

i i B

ujqë

sisë

dhe

Fru

tikul

turë

sD

eri k

ur?

SG 1. 2. 3.

Zhvi

llim

i i b

legt

oris

ë

Zhvi

llim

i i A

gro

- Bi

znes

it

Reha

bilit

imi i

kan

alev

e va

ditë

se n

ë fs

hatin

Vra

p, P

arre

t dhe

Shp

at

2010

Reha

bilit

imi i

rez

ervu

arev

e

200

8-va

zhdi

mRe

habi

litim

i i d

igav

e

2

008-

vazh

dim

Kriji

mi i

ferm

ave

me

sipë

rfaqe

të m

adhe

për

kul

tivim

in e

kul

tura

ve b

ujqë

sore

2

009-

vazh

dim

Kriji

mi i

sho

qatë

s së

ferm

erëv

e në

niv

el k

omun

ë

20

11Fi

nanc

imi i

pro

gram

it pë

r tra

jnim

in e

ferm

erëv

e rr

eth

tekn

olog

jive

bash

këko

hore

2

009-

2010

Stim

ulim

i i fe

rmer

ëve

në s

htim

in e

sip

ërfa

qes

së m

bjel

lë m

e fru

tikul

turë

dhe

per

ime

2

008-

vazh

dim

Hap

ja e

pul

aris

ë në

fsha

tin F

usha

s

2011

Kriji

mi i

am

bjen

teve

për

mba

rësh

timin

dhe

pro

mov

imin

e tr

aditë

s së

zon

ës p

ër

rritj

en e

gje

lit të

det

it

201

0-va

zhdi

mN

gritj

a e

kom

plek

seve

për

mba

rësh

timin

e g

jedh

it në

fsha

tin M

usta

fako

çaj

2

009-

vazh

dim

Kriji

mi i

pik

ës s

ë gr

umbu

llim

it dh

e pë

rpun

imit

të q

umës

htit

Kriji

mi i

një

kom

pkes

i për

treg

ëtim

in e

mis

hit t

ë gj

edhi

t, pu

lës

dhe

bagë

tive

te im

ëta

2011

Stim

ulim

i i k

redi

ve le

htës

uese

për

ble

gtor

i

200

8-va

zhdi

mSh

timi i

num

rit të

kre

rëve

të b

agët

ive

të im

ëta

200

8-va

zhdi

mPë

rmirë

sim

i i a

sist

encë

s te

knik

e of

ruar

ble

gtor

ëve

200

8-va

zhdi

m

Ngr

itja

e lin

jës

se p

ërpu

nim

it të

ulli

rit

20

15N

gritj

a e

linjë

s pë

r ko

nser

vim

in e

frut

ave

dhe

perim

eve

20

15


41

Num

ri i k

rerë

ve të

të im

ëtav

e

6

195

6

295

6395

6545

Num

ri i k

rerë

ve të

gje

dhëv

e

1

850

1

860

1880

1910

Sipë

rfaqe

e m

bjel

lë m

e fru

tikul

turë

303

306

31

0

31

3N

urm

i i fe

rmer

ëve

me

kred

i për

ble

gtor

inë

3

0

37

42

47Km

e k

anal

eve

vadi

tëse

që

funk

sion

ojnë

20

2

3.5

25

26N

umri

i pan

aire

ve të

pro

dhim

eve

bujq

ësor

e dh

e bl

egto

rale

të o

rgan

izua

ra

1

2

2

2N

umri

i pik

ave

të g

rum

bulli

mit

të q

umës

htit

0

0

1

1

F.PIn

dik

ato

rët

Sasi

orë

(O

UTP

UT)

Aktu

al 2

008

I syn

uar

2009

I s

ynua

r 20

10I s

ynua

r 20

11

% e

ban

orëv

e të

kom

unës

të c

ilët e

për

shkr

uajn

ë ci

lësi

në e

jetë

s të

mirë

52%

57%

6

2%

70%

% e

ban

orëv

e të

kom

unës

të c

ilët e

për

shkr

uajn

ë se

cilë

sia

e je

tës

ësht

ë pë

rmirë

suar

shu

më

tre v

itet e

fund

it

22

%

2

7%

32%

3

8%%

e b

anor

ëve

të k

omun

ës të

cilë

t jan

ë sh

umë

të

këna

qur

me

mun

dësi

në p

ër të

fillu

ar n

jë b

izne

s të

ri

8%

1

2%

17%

2

2%%

e b

anor

ëve

të c

ilët j

anë

shum

ë të

kën

aqur

me

mun

dësi

në p

ër p

unës

im

1%

5%

1

0%

15%

Indi

kato

rët C

ilëso

rë

ZHVILLIMI EKONOMIK

Zhvi

llim

i i T

uriz

mit

Rura

l

Ngr

itja

e nj

ë ka

ntin

e pë

r pë

rpun

imin

e r

rush

it pë

r pr

odhi

min

e v

erër

ave

dhe

uthu

llës

2018

Org

aniz

mi i

një

pan

airi

të m

adh

vjet

or të

pro

dhim

eve

bujq

ësor

e-bl

egto

rale

të z

onës

2

009-

vazh

dim

Ndë

rtim

i i n

jë p

ike

mag

azin

uese

–gr

umbu

llim

i, ru

ajtje

për

pro

dhim

et b

ujqë

sore

dh

e at

o bl

egto

rale

2011

Kriji

mi i

hap

ësira

ve të

pus

him

it pr

anë

diga

ve të

rez

ervu

arëv

e

2015

Sens

ibili

zim

i dhe

traj

nim

i i fa

milj

eve

për

aplik

imin

e tu

rizm

it fa

milj

ar

200

9-va

zhdi

mPë

rmirë

sim

i i i

nfra

stru

ktur

ës n

ë fs

hatin

Vra

p (k

lima

mal

ore,

ajri

i pa

stër

, bim

ësia

) ku

mun

d të

apl

ikoh

et tu

rizm

i mal

or

2

009-

vazh

dim

Ofri

mi i

pro

dhim

eve

BIO

2

008-

vazh

dim

Prom

ovim

i i v

lera

ve n

atyr

ore

të k

omun

ës

2

009-

vazh

dim

4.


Qëllimi Strategjik 1 - Zhvillimi i Bujqësisë dhe Frutikulturës

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

Do

të a

rrih

et n

ëpër

mje

t

Ku

sh?

D

eri k

ur?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

1 -

Zh

villi

mi i

Bu

jqës

isë

dh

e Fr

utik

ultu

rës

Përs

hkrim

i Q

ëllim

it St

rate

gjik

:Bu

jqës

ia ë

shtë

akt

ivite

ti kr

yeso

r ek

onom

ik p

ër b

anor

ët e

zon

ës d

he b

urim

i kry

esor

i të

ard

hura

ve s

ë ba

shku

me

bleg

-to

rinë.

Pot

enci

alet

e p

rodh

imev

e bu

jqës

ore

janë

të k

onsi

deru

eshm

e në

terr

itorin

e k

omun

ës. N

jë b

ujqë

si m

ë e

zhvi

l-lu

ar, q

ë do

të s

illte

rrit

je të

të a

rdhu

rave

të fe

rmer

ëve

dhe

përm

irësi

min

e c

ilësi

së s

ë je

tesë

s ka

nev

ojë

për

inve

stim

e në

infra

stru

ktur

ën b

ujqë

sore

dhe

të s

timul

oj fe

rmer

ët p

ër s

htim

in e

sip

ërfa

qeve

me

kultu

rën

e du

hur,

si e

dhe

të n

xisë

ba

shki

met

vul

lnet

are

të fe

rmav

e.

Reha

bilit

imi i

kan

alev

e va

ditë

se n

ë fs

hatin

Vra

p, P

arre

t dhe

Shp

at

Reha

bilit

imi i

rez

ervu

arev

e

Reha

bilit

imi i

dig

ave

Kriji

mi i

ferm

ave

me

sipë

rfaqe

të m

adhe

pë

r ku

ltivi

min

e k

ultu

rave

buj

qëso

re

o Vl

erës

imi i

gje

ndje

s ak

tual

e o

Përc

aktim

i i n

dërh

yrje

s o

Buxh

etim

i dhe

apl

ikim

e pë

r fin

anci

m

o Vl

erës

imi i

gje

ndje

s ak

tual

e o

Përc

aktim

i i n

dërh

yrje

s o

Buxh

etim

i dhe

apl

ikim

e pë

r fin

anci

m

o Vl

erës

imi i

gje

ndje

s ak

tual

e o

Përc

aktim

i i n

dërh

yrje

s o

Buxh

etim

i dhe

apl

ikim

e pë

r fin

anci

m

o St

imul

imi i

ferm

erëv

e pë

r ba

shki

m të

ferm

ave

o Id

entif

ikim

i i fe

rmev

ere

të a

ngaz

huar

në k

ëtë

nism

eo

Pilo

timi i

një

eks

perie

nce

o M

bësh

tetje

tekn

ike

nga

kom

una

o Pë

rhap

ja e

kës

aj e

kspe

rince

të fe

r

m

erët

të tj

erë

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orët

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orët

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

tëTo

kës

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orët

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Min

istri

a e

Bujq

ësis

ë

2010

2008

-va

zhdi

m

2008

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m


43

Kriji

mi i

sho

qatë

s së

ferm

erëv

e në

niv

el

kom

une

Fina

ncim

i i p

rogr

amit

për

trajn

imin

e

ferm

erëv

e rr

eth

tekn

olog

jive

bash

këko

-ho

re

Stim

ulim

i i fe

rmer

ëve

në s

htim

in e

si

përfa

qes

së m

bjel

lë m

e fru

tikul

turë

dhe

pe

rime

o As

iste

ncë

për

kriji

min

e n

jë s

hoqa

teo

Ofri

m i

ambj

ente

ve p

ër ta

kim

e,

mbl

edhj

eo

Përfs

hirja

e ty

re n

ë se

anca

kon

sul

tues

e pë

r çë

shtje

të b

ujqë

sisë

o Vi

zita

stu

dim

ore

në s

hoqa

ta të

fer

mer

ëve

në v

end/

rajo

no

Vend

osja

e k

onta

ktev

e pë

r si

gurim

in

e

tregj

eve

të s

hitje

s së

pro

dhim

eve

bu

jqës

ore

o Ko

nsul

time

dhe

sem

inar

e m

e sp

e

ci

alis

të të

ven

deve

më

të z

hvill

uara

në

fush

ën e

ble

gtor

isë

dhe

bujq

ësis

ë

o Ap

likim

i i m

asav

e st

imul

uese

nga

ko

mun

a pë

r fe

rmer

ët q

ë sh

tojn

ë

sipë

rfaqe

t e v

resh

tave

o Si

gurim

i i in

form

acio

nit f

erm

erëv

e pë

r

polit

ikat

e s

ubve

ncio

nim

it

nga

min

istri

a e

bujq

ësis

ë/do

nato

rëo

Asis

tenc

ë ng

a ko

mun

a fe

rmer

ëve

pë

r pë

rgat

itjen

e d

okum

enta

cion

it

pë

r su

bven

cion

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Ferm

erët

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Min

istri

a e

Bujq

ësis

ë

2011

2009

-201

0

2008

-va

zhdi

m


Qëllimi Strategjik 2 - Zhvillimi i Blegtorisë

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

Do

të a

rrih

et n

ëpër

mje

t

Ku

sh?

D

eri k

ur?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

2 -

Zh

villi

mi i

Ble

gto

risë

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

:Së

bas

hku

me

bujq

ësin

ë bl

egto

ria p

ërbë

n nj

ë ng

a dr

ejtim

et k

ryes

ore

ekon

omik

e në

kom

unë.

Zon

a ka

pot

enci

ale

të

mëd

ha n

ë bl

egto

ri du

ke p

ërm

endu

r ku

llota

t cilë

sore

dhe

pro

dhim

et b

legt

oral

e të

një

cilë

sie

shum

ë të

mirë

. Inv

estim

e në

kët

ë se

ktor

do

të s

hfyt

ëzoj

në m

ë te

j mun

dësi

të q

ë of

ron

zona

duk

e pl

otës

uar

nevo

jat m

ë im

edia

te q

ë h

asin

ble

g-to

rët e

zon

ës d

he d

uke

plan

ifiku

ar h

apje

n e

kom

plek

seve

të n

drys

hme

bleg

tora

le.

Hap

ja e

pul

aris

ë në

fsha

tin

Fush

as

Kriji

mi i

am

bjen

teve

për

m

barë

shtim

in d

he p

rom

ov-

imin

e tr

aditë

s se

zon

ës p

ër

rritj

en e

gje

lit të

det

it

Ngr

itja

e ko

mpl

ekse

ve p

ër

mba

rësh

timin

e g

jedh

it në

fs

hatin

Mus

tafa

koça

j

Kriji

mi i

pik

ës s

ë gr

umbu

llim

it dh

e pë

rpun

imit

të q

umës

htit

Kriji

mi i

një

kom

pkes

i për

tre

gëtim

in e

mis

hit t

ë gj

edhi

t, pu

lës

dhe

bagë

tive

të im

ëta

o Id

entif

ikim

i i p

erso

nave

të c

ilët m

erre

n m

e pu

lari

o Id

entif

ikim

i i tr

ualli

t ku

do n

grih

et p

ular

iao

Har

timi i

pro

jekt

it te

knik

o Pr

omov

imi i

trad

itës

se m

barë

shtim

it të

gje

lit të

det

ito

Sigu

rimi i

lloj

eve

(raca

ve) t

ë ci

lat k

anë

prod

uktiv

itet t

ë la

rtë d

he p

ërsh

tats

hmër

i me

zonë

no

Sigu

rimi i

ush

qim

it m

e no

rma

zoot

ekni

keo

Mar

rja e

mas

ave

prof

ilakt

ike

për

mbr

ojtje

n nd

aj s

ë-m

undj

eve

infe

ktiv

e dh

e pa

razi

tare

o Id

entif

ikim

i i tr

ualli

t për

ndë

rtim

(fus

has,

Mus

tafa

Koça

j, et

j)o

Ngr

itja

e st

allë

s në

par

amen

tra b

ashk

ëkoh

ore

dhe

e pë

rsht

atsh

me

o Si

gurim

in e

gjit

hë k

usht

eve

që m

undë

sojn

ë zb

atim

in e

rr

egul

lave

hig

jeno

-san

itare

o Id

entif

ikim

i i tr

ualli

t për

ndë

rtim

o H

artim

i i p

roje

ktit

tekn

iko

Sigu

rimi

i lën

dës

bazë

o Rr

itja

e nu

mrit

të k

rerë

ve (l

opë

prod

hues

e)o

Përm

irësi

mi i

rra

cave

për

të s

igur

uar

kapa

cite

t të

la

rtë p

rodh

ues

o Id

entif

ikim

i i tr

ualli

t për

ndë

rtim

o Si

gurim

i i k

usht

eve

optim

ale

për

trajti

min

e k

ëtyr

e pr

oduk

teve

o M

arrja

e a

sist

encë

s së

duh

ur v

eter

inar

e pë

r re

spek

timin

e

legj

isla

cion

it në

fuqi

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Zyra

e U

rban

istik

ësSu

bjek

te p

rivat

e

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sise

Subj

ekte

priv

ate

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

te T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sise

Zyra

e U

rban

istik

ësSu

bjek

te p

rivat

e

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Zyra

e U

rban

istik

ësSu

bjek

te p

rivat

e

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Zyra

e U

rban

istik

ësSu

bjek

te p

rivat

e

2011

2010

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2011


45

Stim

ulim

i i k

redi

ve le

htës

uese

për

bl

egto

ri

Shtim

i i n

umrit

të k

rerë

ve të

bag

ëtiv

e të

im

ta

Përm

irësi

mi i

asi

sten

ces

tekn

ike

ofru

ar

bleg

torë

ve

o Si

gurim

i i in

form

acio

nit n

ga M

.

Bu

jqës

isë,

don

ator

ë të

ndr

yshë

m, p

ër

kred

i në

fush

ën e

ble

gtor

isë

o As

iste

ncë

bleg

torë

ve n

ë pë

rgat

itjen

e

doku

men

tave

o Ap

likim

i i m

asav

e st

imul

uese

nga

ko

mun

a pë

r fe

rmer

ët q

ë

sh

tojn

ë nu

mrin

e k

rerë

veo

Sigu

rimi i

info

rmac

ioni

t fer

mer

ëve

për

po

litik

at e

sub

venc

ioni

mit

nga

m

inis

tria

e bu

jqës

isë/

dona

torë

o As

iste

ncë

nga

kom

una

ferm

erëv

e

për

përg

atitj

en e

dok

umen

taci

onit

për

subv

enci

on

o Ba

shkë

puni

mi m

e M

. Buj

qësi

së,

D

.Shë

ndet

it pu

blik

për

ngr

itjen

e n

jë

labo

rato

rio

Shër

bim

më

i mirë

vet

erin

er d

he

kont

rolli

i së

mun

djev

e ng

a sp

ecia

listë

të

ko

mun

ëso

Kont

rolli

i rr

egul

lt i p

rodu

ktev

e në

për

nj

ësi s

hërb

imi

o Si

gurim

i i d

epoz

itave

për

tran

spor

timin

e qu

mës

htit

o Tr

ajni

mi i

ferm

erëv

e pë

r pë

rmirë

sim

të

kullo

tave

o Zh

villi

mi i

viz

itave

stu

dim

ore

në v

end/

ra

jon

me

bleg

torë

të z

onës

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sise

Min

istri

a e

Bujq

ësis

e

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Min

istri

a e

Bujq

ësis

e

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Min

istri

a e

Bujq

ësis

ë

2008

-va

zhdi

m

2008

-va

zhdi

m

2008

-va

zhdi

m


Qëllimi Strategjik 3 - Zhvillimi i Agro-Biznesit

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

Do

të a

rrih

et n

ëpër

mje

t

Ku

sh?

D

eri k

ur?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

3 -

Zh

villi

mi i

Ag

ro-B

izn

esi t

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

:Pr

odhi

mi b

ujqë

sor

në k

omun

ë pë

rbal

let m

e vë

shtir

ësin

ë e

mun

gesë

s së

infra

stru

ktur

ës m

agaz

inue

se d

he p

ërpu

nues

e. P

ërm

irësi

-m

i, ap

o m

ë m

irë n

gritj

a e

një

infra

stru

ktur

e m

odes

te s

i fill

im d

o të

stim

uloj

ë pr

odhi

min

buj

qëso

r, bl

egto

ral d

he s

idom

os fr

u-tik

ultu

rës.

Si r

rjedh

im b

anor

ët d

o të

gëz

ojnë

një

rrit

je të

mirë

qëni

es n

ga r

ritja

e të

ard

hura

ve, p

or e

dhe

hapj

a e

vend

eve

të r

eja

punë

s, n

xitje

n e

rritj

es s

ë pr

odhi

mit

dhe

cilë

sisë

.

Ngr

itja

e lin

jës

se p

ërpu

nim

it të

ul

lirit

Ngr

itja

e lin

jës

për

kons

ervi

min

e

fruta

ve d

he p

erim

eve

Ngr

itja

e nj

ë ka

ntin

e pë

r pë

rpun

imin

e r

rush

it pë

r pr

odhi

min

e v

erër

ave

dhe

uthu

llës

Org

aniz

mi i

një

pan

airi

të m

adh

vjet

or të

pro

dhim

eve

bujq

ësor

e-bl

egto

rale

të z

onës

Ndë

rtim

i i n

jë p

ike

mag

azin

uese

–g

rum

bulli

mi,

ruaj

tje p

ër

prod

him

et b

ujqë

sore

dhe

ato

bl

egto

rale

o Id

entif

ikim

i i n

umrit

të s

aktë

të r

rënj

ëve

të u

llirit

o Id

entif

ikim

i i tr

ualli

t ku

do të

ndë

rtohe

t lin

jao

Har

timi i

pro

jekt

it te

knik

o Pë

rcak

timi i

pik

ës s

ë gr

umbu

llim

ito

Nxi

tja e

pro

dhim

ito

Kons

ultim

i i fe

rmer

ëve

me

agro

nom

ët e

zon

ëso

Iden

tifik

imi i

trua

llit p

ër n

dërti

mo

Har

timi i

pro

jket

it te

knik

o Ev

iden

timi i

hek

tarë

ve q

ë ja

në m

e vr

esht

a dh

e pr

odhi

mta

riao

Lloj

i i r

rush

it që

do

të k

ultiv

ohet

o

Iden

tifik

imi i

trua

llit p

ër n

dërti

m

o N

gritj

a e

një

kom

iteti

orga

niza

tiv të

pan

airit

o Sh

frytë

zim

i i n

jë fe

ste

loka

le p

ër d

itën

e e

pana

irit

o Fu

shat

ë nd

ërgj

egjë

sues

e ba

norë

ve p

ër p

anai

rin, p

ër

prod

him

e ci

lëso

re b

legt

oral

e dh

e bu

jqës

ore

o Fu

shat

ë nd

ërgj

egjë

suse

në

med

iao

Kriji

mi i

një

pro

gram

i o

Org

aniz

imi i

pan

airit

o Pr

omov

imi i

tij

o Id

entif

ikim

i i s

ubje

ktev

e të

agr

oind

ustri

së n

ë zo

nëo

Taki

me

të p

ërba

shke

ta p

ër tu

njo

hur

me

kërk

esat

dhe

kapa

cite

tet p

rodh

uese

o As

iste

nce

ferm

erëv

e pë

r lid

hjen

e k

ontra

tave

dhe

m

arëd

heni

eve

bash

këpu

nues

eo

Kriji

mi i

leht

ësira

ve të

pro

cedu

rave

sip

ërm

arrë

sve

të

inte

resu

ar

o O

rgan

izim

i i p

anai

reve

të p

rodh

imev

e të

zon

ëso

Ofri

mi n

ë pa

naire

të n

drys

hme,

nga

ana

e fe

rmer

ëve

loka

l, i

pr

odhi

mev

e të

zon

ës

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Zyra

e U

rban

istik

ësSu

bjek

te p

rivat

e

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Zyra

e U

rban

istik

ësSu

bjek

te p

rivat

e

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Zyra

e U

rban

istik

ësSu

bjek

te p

rivat

e

Kom

una

Bizn

eset

loka

leFe

rmer

ët

Zyra

e M

broj

tjes

dhe

Men

axhi

mit

të T

okës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sisë

Zyra

e U

rban

istik

ësSu

bjek

te p

rivat

e

2015

2015

2018

2009

-

vazh

dim

2011


47

Qëllimi Strategjik 4 - Zhvillimi i Turizmit MalorH

apat

e V

eprim

it/Pr

ojek

tet

D

o të

arr

ihet

nëp

ërm

jet

Kush

?

Der

i kur

?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

4 -

Zh

villi

mi i

Tu

rizm

it M

alo

rPë

rshk

rimi i

Qël

limit

Stra

tegj

ik:

Lugi

na p

anor

amik

e e

Bald

ushk

ut o

fron

pote

ncia

le tu

ristik

e të

ndr

yshm

e, s

i lum

ore,

mal

ore

dhe

agro

turiz

ëm. P

ro-

mov

imi i

vle

reva

turis

tike,

krij

imi i

kus

htev

e të

për

shta

tshm

e pë

r tu

rizëm

dhe

aftë

sim

i i b

anor

ëve

për

të a

plik

uar

form

a të

turiz

imit

si b

urim

të a

rdhu

rash

janë

prio

ritet

et e

kom

unës

në

këtë

pla

n zh

villi

mi.

Kriji

mi i

hap

ësira

ve të

pus

him

it pr

anë

diga

ve të

rez

ervu

arev

e

Sens

ibili

zim

i dhe

traj

nim

i i f

amilj

eve

për

aplik

imin

e

turiz

mit

fam

iljar

Përm

irësi

mi

i inf

rast

rukt

urës

në

fsha

tin V

rap(

klim

a m

alor

e,

ajri

i pas

tër,

bim

ësia

) ku

mun

d të

apl

ikoh

et tu

rizm

i mal

or

Ofri

mi i

pro

dhim

eve

BIO

Prom

ovim

i i v

lera

ve n

atyr

ore

të

kom

unës

o C

aktim

i i n

jë v

endi

të p

ërsh

tats

hëm

për

ndë

rtim

in e

baze

nit

o H

artim

i i p

roje

ktit

o Bu

xhet

imi d

he a

plik

ime

për

finan

cim

o

Men

azhi

mi i

baz

enit

si p

ër p

lazh

pub

lik a

shtu

edh

e

për

ujitj

e në

buj

qësi

o Id

entif

ikim

i i b

anor

ëve

që a

plik

ojnë

form

a të

turiz

mit

për

sigu

rimin

e je

tesë

so

Iden

tifik

imi i

kom

unav

e në

ven

d/ra

jon

që ja

në r

aste

të s

ukse

shm

e të

apl

ikim

it të

form

ave

të n

drys

hme

të

tu

rizm

ito

Buxh

etim

i, ke

rkes

a pë

r m

bësh

tjete

në

dona

torë

të

nd

rysh

ëmo

Org

anzi

mi i

stu

dy to

uro

Përs

htat

ja/a

plik

imi i

met

odav

e të

mës

uara

o Ri

kons

truks

ioni

i rr

ugës

së

fsha

tit V

rap

o Ri

kons

truks

ioni

i uj

ësje

llësi

to

Ngr

itja

e kl

ubit

të S

kaut

istë

ve d

he p

ërga

titja

e n

jë

pr

ogra

mi.

o O

rgan

izim

i i p

anai

reve

ndr

yshm

e të

pro

dhim

eve

BIO

o Kr

ijim

i m

ater

iale

ve të

ndr

yshm

e pr

omov

uese

(klip

e,

br

oshu

rë, e

tj)

Zyra

e U

rban

istik

ësZy

ra e

Shë

rbim

eve

Kom

una

Shoq

ata

e Ko

mun

ave

OJQ

që

oper

ojnë

në

fush

ën e

Pus

hetit

Lok

alBi

znes

et lo

kale

Kom

una

Kom

unite

ti lo

kal

Don

ator

ëtKo

mun

aBi

znes

e lo

kale

Ferm

erë

të z

onës

Dre

jtoria

e B

ujqë

sise

Staf

i i k

omun

ësM

edia

loka

le

2015

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2008

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m


FUSHA PRIORITARE - ZHVILLIMI SOCIAL

Hapat e veprimitFU

SHA

PRIO

RIT

ARE:

Zh

villi

mi S

oci

al

Qël

limet

St

rate

gjik

e

1. P

ërm

irësi

mi i

sis

tem

it ar

sim

or2.

Për

mirë

sim

i i s

hërb

imit

shen

detë

sor

3. P

ërm

irësi

mi i

jete

s ku

lturo

re d

he s

porti

ve n

ë ko

mun

ë

Hap

at e

vep

rimev

ePë

rmirë

sim

i i s

iste

mit

arsi

mor

Der

i kur

?SG 1. 2. 3.

Përm

irësi

mi i

shë

rbim

it sh

ende

tsor

Përm

irësi

mi i

jete

s ku

lturo

re d

he s

porti

ve n

ë ko

mun

ë

Ndë

rtim

i i s

hkol

lës

fillo

re n

ë fs

hatin

Mus

tafa

koça

j dhe

Rro

vë

200

9Pa

jisja

e s

hkol

lave

9-v

jeça

re (K

oçaj

, Fus

has,

Vra

p) m

e la

bora

tor

(bio

logj

i, ki

mi d

he fi

zikë

)

200

9-20

15In

stal

im i

rrje

tit k

ompj

uter

ik d

he in

tern

etit

në s

hkol

lat e

fsha

tit F

usha

s, K

oçaj

, Qen

dër

200

8-va

zhdi

mN

dërti

mi i

kën

deve

spo

rtive

pra

në s

hkol

lave

Bal

dush

k, K

oçaj

, Fus

has,

Vra

p

200

8-va

zhdi

mZh

villi

mi i

olim

piad

ave

spor

tive

mes

shk

olla

ve të

fsha

trave

200

8-va

zhdi

mRi

kons

truks

ioni

i sh

kollë

s 9-

vjeç

are

Koça

j

201

1Ri

kons

truks

ioni

i sh

kollë

s 9v

jeça

re V

eski

201

1M

obili

mi i

shk

olla

ve K

oçaj

, Ves

ki, M

usta

fako

çaj,

Rrov

ë

200

8-va

zhdi

m

Riko

nstru

ksio

ni i

qend

rës

shën

detë

sore

në

Bald

ushk

201

1N

dërti

mi i

am

bula

ncës

në

fsha

tin P

arre

t dhe

Ves

ki

201

0Pa

jisja

e a

mbu

lanc

ave

me

mje

tet e

nev

ojsh

me

mje

këso

re (K

oçaj

, Fus

has)

200

8-va

zhdi

mPa

jisja

e Q

. Shë

ndet

ësor

e në

Bal

dush

k m

e m

akin

e ur

gjen

ce

201

0Pa

jisja

me

një

klin

ikë

levi

zëse

për

kom

unën

2

015

Përm

irësi

mi i

hig

jenë

s në

am

bjen

te p

ublik

e

200

9-va

zhdi

m

Ndë

rtim

i i n

jë fu

she

futb

olli

dhe

kom

plek

si fu

shas

h në

Bal

dush

k

2

015

Ndë

rtim

i i fu

shav

e të

min

ifutb

ollit

në

fsht

atra

t Fus

has,

Koç

aj d

he M

usta

fako

çaj

201

1N

dërti

mi i

një

qen

dre

kom

unita

re n

ë Ba

ldus

hk q

endë

r

201

0N

dërti

mi i

am

bjen

teve

pus

hues

e (p

arqe

lojra

sh p

ër fë

mijë

) në

Bald

ushk

, Fus

has,

Ko

çaj d

he V

eski

2

015

Ndë

rtim

i i n

jë k

ompl

eksi

me

fush

a vo

lejb

olli,

bas

ketb

olli,

teni

si n

ë Ba

ldus

hk

2

015

Hap

ja e

një

bib

liote

ke p

ranë

shk

ollë

s Ba

ldus

hk

201

0Fo

rcim

i i n

djen

jës

kom

unita

re

200

9-va

zhdi

m


49

Qëllimi Strategjik 1 - Përmirësimi i Sistemit Arsimor

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

1 -

Për

mir

ësim

i i S

iste

mit

Ars

imor

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

Sist

emi a

rsim

or p

ërba

llet m

e zh

villi

min

e p

rogr

amit

mës

imor

në

kush

te jo

të k

ënaq

shm

e në

dis

a fs

htar

a të

kom

unës

, si

dom

os a

to të

larg

ët. P

ajis

ja m

e la

bora

tor,

shtri

rja e

rrje

tit k

ompj

uter

ik, k

rijim

i i k

ënde

ve s

porti

ve n

ëpër

shk

olla

janë

pr

iorit

ete

të r

ëndë

sish

me

me

syni

m p

ërm

irësi

mi e

kët

ij sh

ërbi

mi.

ZHVILLIMI SOCIALFP

Num

ri i s

hkol

lave

të r

ikon

stru

ktua

ra/n

dërtu

ara

1

2

4

5N

umri

i kën

deve

spr

otiv

e në

për

shko

lla

1

2

3

4

Num

ri i q

endr

ave

kom

unita

re

0

0

1

1N

umri

i shk

olla

ve m

e rr

jet k

ompj

uter

ik d

he in

tern

eti

0

1

2

3

Num

ri i b

iblio

teka

ve të

shk

olla

ve

0

0

1

1N

umri

i fus

have

spo

rtive

1

1

3

3

Ind

ikato

rët

Sasi

orë

(O

UTP

UT)

Aktu

al20

08I s

ynua

r20

09I s

ynua

r20

10I s

ynua

r20

11

Indi

kato

rët C

ilëso

re%

e b

anor

ëve

shum

ë të

kën

aqur

me

gjen

djen

e s

hkol

lave

në

kom

unë

1

7%

22%

3

0%

40%

% e

ban

orëv

e të

kën

aqur

me

jetë

n ku

lturo

re d

he a

rtisi

tike

në k

omun

ë

5%

10%

2

0%

35%

% e

ban

orëv

e të

kën

aqur

me

aktiv

itete

t spo

rtive

12%

1

0%

20%

40

%


Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

Do

të a

rrih

et n

ëpër

mje

t

Ku

sh?

D

eri k

ur?

Riko

nstru

ksio

ni i

shko

llës

fillo

re n

ë fs

hatin

M. K

oçaj

dhe

Rov

e

Pajis

ja e

shk

olla

ve 9

-vje

çare

(K

oçaj

, Fus

has,

Vra

p) m

e la

bora

-to

r (b

iolo

gji,

kim

i dhe

fizi

kë)

Inst

alim

i rr

jetit

kom

pjut

erik

dhe

in

tern

etit

në s

hkol

lat e

fsha

tit

Fush

as, K

oçaj

, Qen

dër

Ndë

rtim

i i k

ënde

ve s

porti

ve

pran

ë sh

kolla

ve B

aldu

shk,

Koç

aj,

Fush

as, V

rap

Zhvi

llim

i i o

limpi

adav

e sp

ortiv

e m

es s

hkol

lave

të fs

hatra

ve

\ Riko

nstru

ksio

ni i

shko

llës

9-vj

eçar

e Ko

çaj

Riko

nstru

ksio

ni i

shko

llës

9vje

çare

Ve

ski

Mob

ilim

i i s

hkol

lave

Koç

aj, V

eski

, M

usta

fako

çaj,

Rrov

ë

o In

psek

timi i

god

inav

eo

Iden

tifik

imi i

pro

blem

eve

o H

artim

i i p

roje

ktit

tekn

ik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o Id

entif

ikim

i i s

hkol

lave

për

t’ p

ajis

ur m

e la

bora

torë

o Pr

iorit

izim

i i n

dërh

yrje

s o

Gje

tja e

kla

save

të p

ërsh

tats

hme

për

laba

roto

ro

Aplik

imi n

ë M

.Ars

imit

dhe

dona

torë

për

gje

tjen

e fo

ndev

eo

Kriji

mi i

kom

itete

teve

për

mirë

mbj

atje

n e

labo

rato

rëve

o Id

entif

ikim

i i k

lasa

ve të

për

shta

tshm

e o

Gje

tja e

mën

yrës

për

sin

jalin

e in

tern

etit

o In

spek

timi i

terr

enev

e në

për

shko

llao

List

imi i

shk

olla

ve q

ë ja

pin

mun

dësi

për

terr

ene

të

përs

htat

shm

eo

Cak

timi n

ga k

omun

a i p

erso

nit p

ërgj

egjë

so

Mbl

edhj

a e

kont

ribut

it fin

anci

ar lo

kal

o O

rgan

izim

i i n

xënë

sve

në s

hkol

la/k

lasa

ve p

ër p

unë

vulln

etar

e o

Mirë

mbj

atja

e v

azhd

uesh

me

e te

rren

eve

o Kr

ijim

i i n

jë k

omite

ti sp

ortiv

në

kom

unë

o Pë

rgat

itja

e nj

ë pr

ogra

mi v

jeto

r të

akt

ivite

teve

o La

nçim

i i p

rogr

amit

o O

rgan

izim

i i a

ktiv

itete

ve

o In

psek

timi i

god

inav

e

o H

artim

i i p

roje

ktit

tekn

ik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o In

psek

timi i

god

inav

e

o H

artim

i i p

roje

ktit

tekn

ik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o In

psek

timi i

god

inav

e

o Li

stim

i i n

evoj

ave

o Pë

rgat

itja

e pr

ojek

tit

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

Zyra

e U

rban

istik

ësM

. Ars

imit

Don

ator

ët

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

soc

iale

Staf

i mës

imor

M.a

rsim

itD

onat

orët

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

soc

iale

Zyra

e F

inan

cës

Subj

ekte

priv

ate

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

soc

iale

Staf

i mës

imor

N

xënë

sit

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e F

inan

cës

Zyra

e U

rban

istik

ës

Staf

i mës

imor

Anët

arë

të in

tere

suar

të

kom

unite

tit

Zyra

e U

rban

istik

ësM

. Ars

imit

Don

ator

ët

Zyra

e U

rban

istik

ësM

. Ars

imit

Don

ator

ët

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

soc

iale

Staf

i mës

imor

M.A

rsim

itD

onat

orët

2009

2009

-201

5

2008

-vaz

hdim

2008

-vaz

hdim

2008

-vaz

hdim

2011

2011

2008

-vaz

hdim


51

Qëllimi Strategjik 2 - Përmirësimi i Shërbimit ShëndetësorH

apat

e V

eprim

it/Pr

ojek

tet

D

o të

arr

ihet

nëp

ërm

jet

Kush

?

Der

i kur

?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

2 -

Për

mir

ësim

i i S

hër

bim

it Sh

ënd

etës

or

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

:Sh

ërbi

mi s

hënd

etës

or n

ë ko

mun

ë ka

fillu

ar të

ofro

het n

ë ku

shte

të m

ira, p

or k

jo m

und

të th

uhet

vet

ëm p

ër n

jë n

umër

të

vog

ël fs

hatra

sh. P

jesa

tjet

ër e

fsha

trave

ka

nevo

jë p

ër k

usht

e m

ë të

mira

të q

endr

ave

shën

detë

sore

si n

ga k

ush-

tet t

ekni

ke të

god

inav

e as

htu

edhe

për

paj

isje

n e

tyre

me

mje

tet s

hënd

etës

ore.

Am

bjen

tet m

oder

ne n

ë nd

erte

sat k

u of

rohe

t shë

rbim

shë

ndet

ësor

dhe

një

sta

f i s

peci

aliz

uar

mje

këso

r ja

në n

ë sh

ërbi

m të

gjit

hë k

omun

itetit

dhe

për

fitue

sit

e kë

tij s

hërb

imi j

anë

të g

jitha

gru

pmos

hat,

grup

et s

ocia

le d

he b

anor

ë të

të g

jithë

fsha

trave

në

kom

unë.

Riko

nstru

ksio

ni i

qend

rës

shën

detë

sore

në

Bald

ushk

Ndë

rtim

i i a

mbu

lanc

ës n

ë në

fs

hatin

Par

ret d

he V

eski

Pajis

ja e

am

bula

ncav

e m

e m

jete

t e n

evoj

shm

e m

jekë

sore

(K

oçaj

, Fus

has)

Pajis

ja e

Q. S

hënd

etës

ore

në

Bald

ushk

me

mak

inë

urgj

ence

Pajis

ja m

e nj

ë kl

inik

e le

vizë

se

për

kom

unën

Përm

irësi

mi i

hig

jenë

s në

për

ambj

ente

pub

like

o Vl

erës

imi i

gje

ndje

s ak

tual

e të

god

inës

o Pë

rcak

timi i

ndë

rhyr

jes

o Bu

xhet

imi d

he a

plik

imi p

ër fo

nde

o Vl

erës

imi i

gje

ndje

s ak

tual

e të

god

inës

o Pë

rcak

timi i

ndë

rhyr

jes

o Bu

xhet

imi d

he a

plik

imi p

ër fo

nde

o Vl

erës

imi i

nev

ojav

e pë

r pa

jisje

o Pë

rcak

timi i

ndë

rhyr

jes

o Bu

xhet

imi d

he a

plik

imi p

ër fo

nde

o Ko

ntak

timi m

e do

nato

rë të

ndr

yshë

m n

ë fu

shën

e

sh

ënde

tito

Prez

antim

i i n

jë k

once

pti r

reth

nev

ojës

së

mak

inës

së

urgj

encë

s në

kom

unë

o Ap

likim

i në

dona

torë

, M. S

hënd

etës

isë

o Ko

ntak

timi m

e do

nato

rë të

ndr

yshë

m n

ë fu

shën

e

sh

ënde

tito

Prez

antim

i i n

jë k

once

pti r

reth

nev

ojës

së

mak

inës

se

urgj

encë

s në

kom

unë

o Ap

likim

i në

dona

torë

, M. S

hënd

etës

ise

o O

rgan

izim

i i fu

shat

ave

sens

ibili

zues

eo

Org

aniz

imi i

ditë

ve të

pas

trim

it në

për

shko

lla të

fsha

trave

o Ap

likim

i i g

joba

ve d

he p

ublik

imi i

tyre

o Ve

ndos

ja e

kos

have

të m

betu

rinav

e në

ven

de p

ublik

eo

Vend

osja

e ta

bela

ve ”

mba

ni p

astë

r am

bjen

tin”

Zyra

e U

rban

istik

ësM

. Shë

ndet

ësis

ëD

onat

orët

Zyra

e U

rban

istik

ësM

. Shë

ndet

ësis

ëD

onat

orët

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

so

cial

eKo

mun

aSt

afi m

jekë

sor

M. S

hënd

etës

isë

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

so

cial

eSt

afi m

jekë

sor

M. S

hënd

etës

isë

Don

ator

ët

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

So

cial

eSt

afi m

jekë

sor

Kom

una

M. S

hënd

etës

isë

Don

ator

ët

Kom

una

Staf

i shë

ndet

ësor

Staf

i mës

imor

Nxë

nësi

t

2011

2010

2008

-va

zhdi

m

2010

2015

2009

-va

zhdi

m


Qëllimi Strategjik 3 - Përmirësimi i jetës kulturore dhe sportive në komunë

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

Do

të a

rrih

et n

ëpër

mje

t

Ku

sh?

D

eri k

ur?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

3 -

Për

mir

ësim

i i je

tës

kultu

rore

dh

e sp

ort

ive

në

kom

un

ë

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

:Je

ta s

ocia

le-k

ultu

rore

nëp

ër fs

hatra

mun

gon

dhe

kjo

ësht

ë e

duks

hme

pasi

mun

gojn

ë am

bjen

tet k

u of

rohe

n sh

ërbi

me

për

grup

e të

ndr

yshm

e të

pop

ulla

tës.

Ngr

itja

e nj

ë qe

ndre

kom

unita

re d

o t’u

japë

mun

dësi

të r

rinjv

e, fë

mije

ve, t

ë m

oshu

arve

për

të k

alua

r ko

hën

e lir

ë; n

gritj

a e

parq

eve

me

kend

e lo

jrash

do

t’u ja

pe m

unde

si b

anor

ëve

nëpë

r fs

hatra

mun

dësi

për

t’u

mbl

edhu

r dh

e pë

r të

kal

uar

kohë

n.

Ndë

rtim

i i n

jë fu

she

futb

olli

dhe

kom

plek

si fu

shas

h në

Bal

dush

k

Ndë

rtim

i i fu

shav

e të

min

ifutb

ollit

në

fsht

atra

t Fus

has,

Koç

aj d

he

Vesk

i

Ndë

rtim

i i n

jë q

endr

e ko

mun

itare

në

Bal

dush

k qe

ndër

Ndë

rtim

i i a

mbj

ente

ve p

ushu

ese

(par

qe lo

jrash

për

fem

ije) n

ë Ba

ldus

hk, F

usha

s, K

oçaj

dhe

Ves

ki

Ndë

rtim

i i n

jë k

ompl

eksi

me

fush

a vo

lejb

olli,

bas

ketb

olli,

teni

si n

ë Ba

ldus

hk

Hap

ja e

një

bib

liote

ke p

ranë

sh

kollë

s Ba

ldus

hk

Forc

imi i

ndj

enjë

s ko

mun

itare

o Id

entif

ikim

i i n

jë v

endi

të p

ërsh

tats

hëm

, afë

r qe

ndrë

s

dh

e rr

ugës

kry

esor

e o

Org

aniz

imi i

nxë

nësv

e, b

anor

ëve

në p

unë

vulln

etar

e

pë

r si

stem

imin

e fu

shav

e

o Id

entif

ikim

i i n

jë v

endi

të p

ërsh

tats

hëm

o O

rgan

izim

i i b

anor

ëve

në p

unë

vulln

etar

e pë

r

sist

emim

in e

fush

ave

o G

jetja

e tr

ualli

t të

përs

htat

shëm

o H

artim

i i p

roje

ktit

tekn

iko

Aplik

imi p

ër fi

nanc

imo

Plan

ifiki

mi i

shë

rbim

eve

dhe

aktiv

itete

ve

o G

jetja

e s

hesh

eve

në q

endë

r të

fsha

trave

o Pë

rgat

itja

e pr

ojek

teve

o Ap

likim

e pë

r fin

anci

me

o G

jetja

e s

hesh

eve

në q

endë

r të

fsha

trave

o Pë

rgat

itja

e pr

ojek

teve

o Ap

likim

e pë

r fin

anci

me

o Id

entif

ikim

i i n

jë s

alle

të p

ërsh

tats

hme

në B

aldu

shk

qe

ndër

o Ap

likim

në

dona

torë

të n

drys

hëm

, M. A

rsim

ito

Pajis

ja m

e lib

ra të

ndr

yshë

mo

Men

axhi

mi i

bib

liote

kës

o Id

entif

ikim

i i r

aste

ve m

ë të

ves

hira

të fa

milj

eve

në

ne

vojë

o Fu

shat

ë se

nsib

ilizu

ese

në g

jithë

kom

unën

për

ndi

hmë

o O

rgan

izim

i i n

dihm

ave

o O

frim

i i n

dihm

ës fa

milj

es n

ë ne

vojë

(një

fam

ilje

në

gj

asht

ë m

uaj)

o Pr

omov

imi i

eks

perie

ncav

e të

suk

sess

hme

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

soc

iale

Kom

una

Kom

unite

tet l

okal

eBi

znes

et lo

kale

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

soc

iale

Kom

una

Kom

unite

tet l

okal

eBi

znes

et L

okal

e

Kom

isio

ni i

çësh

tjes

soci

ale

Kom

una

Kom

unite

tet l

okal

eBi

znes

et lo

kale

Zyra

e U

rban

istik

ësZy

ra e

Fin

ancë

sD

onat

orët

Kom

unite

t lok

ale

Zyra

e U

rban

istik

ësZy

ra e

Fin

ancë

sD

onat

orët

Kom

unite

t lok

ale

Kom

isio

ni i

çësh

tjeve

soc

iale

Staf

i mes

imor

M.A

rsim

itD

onat

orët

Kom

una

Kom

unite

ti lo

kal

Bizn

eset

loka

le

2015

2011

2010

2015

2015

2010

2009

-vaz

hdim


53

FUSHA PRIORITARE - INFRASTRUKTURA DHE SHËRBIMET PUBLIKE

Hapat e veprimeve

Qël

limet

St

rate

gjik

e

1. P

ërm

irësi

mi i

rrje

tit r

rugo

r 2.

Sig

urim

i i r

rjetit

të K

UZ

dhe

i ujit

të p

ijshë

m

Hap

at e

vep

rimev

ePë

rmirë

sim

i i rr

jetit

rrug

orD

eri k

ur?

SG 1. 2.

Sigu

rimi i

rrje

tit të

KU

Z dh

e i u

jit të

pijs

hëm

Asfa

ltim

i i r

rugë

s kr

yeso

re U

ra e

Far

kës-

Mus

tafa

koça

j-Pap

ër

200

8-20

15As

falti

mi i

rru

gëve

të b

rend

shm

e të

fsha

tit F

usha

s

20

09As

falti

mi i

rru

gës

Mus

tafa

koça

j-Kak

unjë

2009

Riko

nstru

ksio

ni i

rrug

ës s

ë fs

hatit

Vra

p

20

10As

falti

mi i

rru

gës

Ura

Koç

aj-V

eski

-i un

azës

Mus

tafa

koça

j-Koç

aj-V

eski

20

10Ri

kons

truks

ioni

i rr

ugës

kth

esa

Rrov

ës-S

hpat

ë-M

usta

fako

çaj

20

11

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Bal

dush

k

2009

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Fus

has

20

10N

dërti

mi i

KU

Z në

fsha

tin B

alsh

aban

20

15N

dërti

mi i

KU

Z në

fsha

tin M

umaj

es

2017

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Isuf

muc

aj; M

usta

fako

çaj;

Vesk

i-Koç

aj-K

akun

jë

2018

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Rro

vë-S

hpat

ë

2019

Hap

ja e

një

pus

i të

ri d

he s

taci

on p

ompi

mi n

ë fs

hatin

Isuf

muç

aj

20

09N

dërti

mi i

një

pus

i të

ri në

Koç

aj

2009

Hap

ja e

një

pus

i të

ri d

he s

taci

on p

ompi

mi n

ë fs

hatin

Fus

has

20

10

3. H

artim

i i m

aste

rpla

nit

4. P

ërm

irësi

mi i

shë

rbim

eve

të tj

era

publ

ike

FUSH

A P

RIO

RIT

ARE

- In

frast

rukt

ura

dh

e sh

ërb

imet

pu

blik

e

Har

timi i

Mas

terp

lani

tH

artim

i i m

aste

rpla

nit M

umaj

es-M

usta

fako

çaj (

Sip

14 k

m2)

2015

Har

timi i

pla

nit u

rban

istik

për

të g

jitha

fsha

trat

200

9-20

11Zg

jerim

i i p

lane

ve a

ktua

le

20

12Si

gurim

i i u

jit të

pijs

hëm

Hap

ja e

një

pus

i të

ri d

he s

taci

on p

ompi

mi n

ë fs

hatin

Isuf

muç

aj

20

09N

dërti

mi i

një

pus

i të

ri në

Koç

aj

2009

Hap

ja e

një

pus

i të

ri d

he s

taci

on p

ompi

mi n

ë fs

hatin

Fus

has

20

10Pë

rmirë

sim

i i s

hërb

imev

e të

tjer

a pu

blik

eN

dërti

mi i

një

ven

dgru

mbu

llim

i për

ple

hrat

2011

Ndë

rtim

i pë

rsër

itësv

e te

levi

ziv

20

102

Ndë

rtim

i rr

jetit

të te

lefo

nisë

fiks

e në

gjit

hë k

omun

ën

2010

-202

0

3. 4. 5.


Infrastruktura dhe Shërbimet Publike

FP

Km e

rru

gëve

të a

sfal

tuar

a

1

2.7

22

.7

30.

7

4

0.7

Num

ri i f

shat

rave

që

kanë

KU

Z

0

1

2

2

Num

ri i f

shat

rave

të p

ajis

ur m

e pl

an r

regu

llues

, stu

dim

e ur

bani

stik

e

0

0

8

8N

umri

i pus

eve

të u

jit

3

6

8

10N

umri

i sta

cion

eve

të p

ompi

mit

2

1

2

2

Num

ri i K

UZ

të n

dërtu

ar

2

4

6

7

Ind

ikato

rët

Sasi

orë

(O

UTP

UT)

Aktu

al20

08I s

ynua

r20

09I s

ynua

r20

10I s

ynua

r20

11

Indi

kato

rët C

ilëso

rePë

rqin

dja

e ba

norë

ve të

kën

aqur

nga

gje

ndja

akt

uale

e r

rugë

ve

në p

ërgj

ithës

i

39.9

%

45%

50%

6

0%Pë

rqin

dja

e ba

norë

ve të

kën

aqur

me

past

ërtin

ë e

fsha

tit

27%

32%

37%

4

5%Pë

rqin

dja

e ba

norë

ve të

kën

aqur

me

furn

izim

in m

e uj

ë të

pijs

hëm

.

28%

35%

45%

5

0%Pë

rqin

dja

e ba

norë

ve të

kën

aqur

nga

rrje

ti i k

anal

izim

eve

të u

jrave

të

zez

a.

17

%

20

%

25

%

25%


55

Qëllimi Strategjik 1 - Përmirësimi i rrjetit rrugor

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

D

o të

arr

ihet

nëp

ërm

jet

Kush

?

Der

i kur

?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

1 -

Për

mir

ësim

i i r

rjet

it rr

ug

or

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

Sfid

a m

ë e

mad

he q

ë pë

rbal

lojn

ë ba

norë

t e B

aldu

shku

t ësh

të a

fërs

ia m

e kr

yeqy

tetin

dhe

vës

htirë

sia

e m

adhe

për

të

arr

iur

deri

atje

. Kjo

për

shk

ak të

një

rrje

ti rr

ugor

që

ësht

ë te

jet i

deg

radu

ar. A

sfal

timi i

dis

a pr

ej s

egm

ente

ve m

ë kr

yeso

r do

të le

htës

onte

jo v

etëm

lëvi

zjen

e n

jerë

zve,

por

dhe

të a

utom

jete

ve. P

ër m

ë te

për

zona

ësh

të m

e pr

odhi

m të

la

rtë d

he c

ilëso

r bu

jqës

or d

he p

ërm

irësi

mi i

rru

gëve

do

të le

htës

onte

treg

timin

e p

rodh

imev

e bu

jqës

ore

dhe

bleg

to-

rale

.

Asfa

ltim

i i r

rugë

s kr

yeso

re U

ra e

Fa

rkës

-Mus

tafa

koça

j-Pap

ër

Asfa

ltim

i i r

rugë

ve të

bre

ndsh

me

të

fsha

tit F

usha

s

Asfa

ltim

i i r

rugë

s M

usta

fako

çaj-K

akun

jë

Riko

nstru

ksio

ni i

rrug

ës s

e fs

hatit

Vra

p

Asfa

ltim

i i r

rugë

s U

ra K

oçaj

-Ves

ki-i

unaz

es M

usta

fako

çaj-K

oçaj

-Ves

ki

Riko

nstru

ksio

ni i

rrug

ës K

thes

a Rr

ovës

-Sh

patë

-Mus

tafa

koça

j

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

2008

-201

5

2009

2009

2010

2010

2011


Qëllimi Strategjik 2 - Sigurimi i rrjetit të KUZ dhe ujit të pijshëm

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

D

o të

arr

ihet

nëp

ërm

jet

Ku

sh?

D

eri k

ur?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

2 -

Sig

uri

mi i

rrj

etit

të K

UZ

dh

e i u

jit t

ë p

ijsh

ëm

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

Inve

stim

e të

rën

dësi

shm

e dh

e të

mëd

ha p

o nd

odhi

n m

e sy

nim

për

mirë

sim

in e

jete

sës

së b

anor

ëve

në B

aldu

shk.

Sig

-ur

imi i

ujit

të p

ijshë

m p

ër g

jithë

ban

orët

po

bëhe

t një

rea

litet

shu

më

i afë

rt. P

roje

kti i

ujë

sjel

lësi

t ësh

të n

ë pë

rfund

im.

Ndë

rtim

i i d

isa

puse

ve d

o të

bën

te q

ë uj

i i p

ijshë

m të

jetë

në

çdo

shtë

pi. P

ër m

ë te

për,

përm

irësi

mi i

cilë

sise

së

jete

sës

do të

arr

ihet

edh

e ng

a nd

ërtim

i i K

UZ

në s

hum

icën

e fs

hatra

ve. P

ërm

bush

ja e

kët

ij që

llim

i stra

tegj

ik d

o të

ket

ë nj

ë nd

ikim

të ja

shtë

zako

nshe

m n

ë sh

ënde

tin e

gjit

hë p

opul

latë

s në

Bal

dush

k.

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Bal

dush

k

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Fus

has

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Bal

shab

an

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Mum

ajes

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Isuf

muç

aj; M

usta

fako

çaj;

Vesk

i-Koç

aj-K

akun

jë

Ndë

rtim

i i K

UZ

në fs

hatin

Rro

vë-S

hpat

ë

Hap

ja e

një

pus

i të

ri d

he s

taci

on p

ompi

mi n

ë fs

hatin

Isuf

muç

aj

Ndë

rtim

i i n

jë p

usi t

ë ri

në K

oçaj

Hap

ja e

një

pus

i të

ri dh

e st

acio

n po

mpi

mi n

ë fs

hatin

Fus

has

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

o St

udim

e fiz

ibili

teti

o Pr

ojek

ti te

knik

o Ap

likim

e pë

r fo

nde

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

Zyra

e U

rban

istik

ësD

onat

orë

Kom

unite

ti lo

kal

2009

2010

2015

2017

2018

2019

2009

2009

2010


57

Qëllimi Strategjik 3 - Hartimi i Masterplanit

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

D

o të

arr

ihet

nëp

ërm

jet

Ku

sh?

D

eri k

ur?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

3 -

Hart

imi i

Mast

erp

lan

it

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

Asfla

timi i

rru

gës

krye

sore

të k

omun

ës d

he p

ersp

ektiv

a të

tjer

a që

hap

en n

ga n

dërti

mi i

rru

gës

Trira

në –

Elba

san,

vë

para

qev

eris

jes

vend

ore

nevo

jën

e m

adhe

për

har

timin

e m

aste

rpla

nit t

ë ko

mun

ë, i

cili

do të

orie

ntoj

ë qe

veris

jen

ven-

dore

dre

jt nj

ë zh

villi

mi u

rban

në

harm

oni n

ë am

bjen

tin n

atyr

or d

he n

ë pë

rput

hje

me

vizi

onin

e ty

re d

he të

kom

unite

tit

që a

ta p

ërfa

qëso

jnë.

Har

timi i

mas

terp

lani

t Mum

ajes

-Mus

tafa

koça

j (S

ip 1

4 km

2)

Har

timi i

pla

nit u

rban

istik

për

të g

jitha

fsha

trat

Zgje

rimi i

pla

neve

akt

uale

o Pë

rgat

itja

e de

tyrë

s së

pro

jek

tim

ito

Shpa

llja

në A

PPo

Shpa

llja

e te

nder

it pë

r pr

ojek

tin

e

stud

imit

o M

iratim

i në

KRTS

H

o Pë

rgat

itja

e de

tyrë

s së

pro

jek

tim

ito

Shpa

llja

në A

PPo

Shpa

llja

e te

nder

it pë

r pr

ojek

tin

e

stud

imit

o M

iratim

i në

KRTS

H

o Pë

rgat

itja

e de

tyrë

s së

pro

jek

tim

ito

Shpa

llja

në A

PPo

Shpa

llja

e te

nder

it pë

r pr

ojek

tin

e

stud

imit

o M

iratim

i në

KRTS

H

Kom

una

Zyra

e U

rban

istik

ësKë

shill

i i Q

arku

t

Kom

una

Zyra

e U

rban

istik

ësKë

shill

i i Q

arku

t

Kom

una

Zyra

e U

rban

istik

ësKë

shill

i i Q

arku

t

2015

2009

-201

1

2012


Qëllimi Strategjik 4 - Përmirësimi i shërbimeve të tjera publike

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

D

o të

arr

ihet

nëp

ërm

jet

Ku

sh?

D

eri k

ur?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

3 -

Për

mir

ësim

i i S

hër

bim

eve

Pub

like

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

:Ky

qël

lim a

dres

on a

ktiv

itete

që

mbë

shte

sin

jo v

etëm

për

mirë

sim

in e

shë

rbim

eve

publ

ike

ekzi

stue

se, p

or e

dhe

ofrim

in

e sh

ërbi

mev

e të

cila

t akt

ualis

ht n

uk o

frohe

n në

kom

unë.

Prio

ritet

ka

gjet

ja e

një

ven

di p

ër g

rum

bulli

min

e p

lehr

ave

dhe

përp

jekj

et p

ër s

htrir

jen

e rr

jetit

të te

lefo

nisë

fiks

e.

Ndë

rtim

i i n

jë v

endg

rum

bulli

mi p

ër p

lehr

at

Ndë

rtim

i pë

rser

itësv

e te

levi

ziv

Ndë

rtim

i rr

jetit

të te

lefo

nise

fiks

e në

gjit

hë k

omun

ën

o Pë

rcak

timi n

ë ha

rtim

in e

pr

ojek

tit r

regu

llues

të fs

hatra

ve

të p

ikav

e të

mbl

edhj

es s

ë

pleh

rave

o Ve

ndos

ja e

tarif

ës s

ë pa

strim

it

o Vl

erës

imi d

he p

ërca

ktim

i i

mën

yrës

së

dhën

ies

së s

hër

bi

mit.

o Ba

shkë

puni

m m

e RT

SH

o Ba

shkë

puni

m m

e Te

leko

mo

Leht

ësim

i i p

roçe

sit

Zyra

e S

hërb

imev

e

Zyra

e S

hërb

imev

e

Zyra

e S

hërb

imev

e

2011

2012

2010

-202

0


59

FUSHA PRIORITARE - QEVERISJA E MIRË

Hapat e veprimeve

Qël

limet

St

rate

gjik

e

5. P

ërm

irësi

mi i

të a

rdhu

rave

loka

leH

apat

e v

eprim

eve

Përm

irësi

mi i

info

rmim

itD

eri k

ur?

SG 1. 2.

Rrit

ja e

tran

spar

encë

s

Kriji

mi i

kën

deve

info

rmue

se n

ë gj

ithe

fsha

trat e

kom

unës

2010

Kriji

mi i

një

stra

tegj

ie k

omun

ikue

se të

kom

unës

2009

-vaz

hdim

Foru

me

të n

drys

hme

me

të d

ërgu

ar të

kës

hilli

t dhe

të a

dmin

istra

tës

2009

-vaz

hdim

Rritj

a e

kapa

cite

tit të

sta

fit të

kom

unës

, kës

hilli

t dhe

kry

etar

ëve

të fs

hatra

ve

200

9-va

zhdi

mKo

mpl

etim

i i z

yrav

e m

e pa

jisje

bas

hkëk

ohor

e

2

008-

vazh

dim

Mba

jtja

e ko

ntak

teve

me

nive

le të

tjer

a qe

veris

ëse,

sem

inar

e, tr

ajni

me

në r

ang

qark

u

200

9-va

zhdi

mFu

nksi

onim

i rig

oroz

i zy

rës

se m

arrë

dhën

ieve

me

publ

ikun

200

8-va

zhdi

mPu

nësi

mi s

ezon

al i

stud

entë

ve n

ga k

omun

a

200

9-va

zhdi

mFt

esë

pers

onav

e të

njo

hur

në k

omun

ë pë

r të

mar

rë p

jesë

në

çësh

tje të

ndr

yshm

e që

shq

etës

ojnë

kom

unite

tet

200

8-va

zhdi

m

FUSH

A P

RIO

RIT

ARE

- Q

ever

isja

e M

irë

4. R

ritja

e a

ngaz

him

it të

ban

orëv

e në

ven

dim

-mar

rje3.

Për

mirë

sim

i i c

ilësi

së s

e sh

ërbi

mev

e të

ofru

ara

2. R

ritja

e tr

ansp

aren

cës

1. P

ërm

irësi

mi i

info

rmim

it

Ftes

ë ba

norë

ve n

ë an

aliz

at fi

nanc

iare

të a

dmin

istra

tës

Org

aniz

imi i

mbl

edhj

eve

të h

apur

a të

kës

hilli

t me

përfa

qësu

es të

inte

resu

ar të

kom

unite

tit

20

09-v

azhd

imIn

form

imi i

ban

orëv

e pë

r in

vest

ime

që n

drys

hojn

ë je

tesë

n e

tyre

20

09-v

azhd

imO

rgan

izim

i i d

itës

se Q

ever

sjes

së

mirë

20

09-v

azhd

imO

rgan

izim

i i m

bled

hjev

e pu

blik

e pë

r të

dis

kutu

ar ç

ësht

je të

taks

ave

200

9-va

zhdi

mKr

ijim

i i n

jë s

trate

gjie

të k

omun

ikim

it të

kom

unës

2

009-

vazh

dim

Për

mirë

sim

i i c

ilësi

së s

e sh

ërbi

mev

e të

ofru

ara

3.

Sens

ibili

zim

i i b

anor

ëve

për

të m

arë

pjes

ë në

mbl

edhj

e të

kës

hilli

t

200

8-va

zhdi

mO

rgan

izim

i i b

anor

ëve

për

punë

vul

lnet

are

në b

ashk

ëpun

im m

e ko

mun

ën

200

9-va

zhdi

mAn

gazh

imi i

ban

orëv

e pë

r të

mar

rë p

jesë

në

mbl

edhj

e të

org

aniz

uara

të k

omun

itetit

200

9-va

zhdi

mKr

ijim

i i k

omite

teve

të q

ytet

arev

e

2

009-

vazh

dim

Rrit

ja e

ang

azhi

mit

të b

anor

ëve

në v

endi

m-m

arrje

4.

Përm

irësi

mi i

pak

etës

fisk

ale

20

09-v

azhd

imIn

stal

imi i

sof

tëar

eve,

dat

abaz

eve

të ta

ksap

ague

sit

2010

Iden

tifik

imi i

taks

ave

të r

eja

20

09-v

azhd

imLl

ogar

itja

e ko

stov

e të

shë

rbim

eve

dhe

vend

osja

e ta

rifav

e

2009

-vaz

hdim

Afis

him

i i li

stav

e të

deb

itorë

ve n

ëpër

fsha

tra

20

08-v

azhd

imRr

itja

e nd

ërgj

egjë

sim

it të

taks

apag

uesv

e të

mëd

henj

për

shl

yerje

n e

dety

rimev

e

2008

-vaz

hdim

Përm

irësi

mi i

rap

ortim

it fin

anci

ar

2009

-vaz

hdim

P

ërm

irësi

mi i

të a

rdhu

rave

loka

le

5.


% e

ban

orëv

e të

cilë

t men

dojn

ë se

në

hark

un k

ohor

pre

j 5 v

jetë

sh

sasi

a e

info

rmac

ioni

t nga

kom

una

ësht

ë rr

itur

6

4%

70%

7

5%

80%

% e

ban

orëv

e që

poh

ojnë

se

janë

shu

më

të in

tere

suar

në

proç

eset

ve

ndim

mar

rëse

3

1%

36%

4

0%

50%

% e

ban

orëv

e të

cilë

t men

dojn

ë se

janë

të k

ënaq

ur m

e ko

hën

e kr

yerje

s së

shë

rbim

eve

nga

adm

inis

trata

e k

omun

ës

21%

2

5%

35%

45

%%

e b

anor

ëve

të c

ilët j

anë

shum

ë të

kën

aqur

dhe

të k

ënaq

ur m

e af

tësi

në e

kom

unës

për

tu p

ërgj

igju

r dh

e zg

jidhu

r pr

oble

met

e ty

re

4

2%

47%

5

5%

60%

% e

ban

orëv

e të

cilë

t shp

rehe

n se

janë

të k

ënaq

ur m

e sh

ërbi

min

në

kom

unë

1

9%

25%

3

0%

40%

% e

ban

orëv

e të

cilë

t shp

rehe

n se

kan

ë që

në v

ulln

etar

në

ndon

jë

aktiv

itet (

çdo

dy m

uaj

11%

1

5%

25%

35

%%

e b

anor

ëve

të c

ilët v

lerë

sojn

ë llo

garid

hëni

en e

kom

unës

m

irë/s

hum

ë m

irë

69%

7

2%

75%

80

%

QEVERISJA E MIRË

FPIn

dik

ato

rët

Sasi

orë

(O

UTP

UT)

Aktu

al20

08I s

ynua

r20

09I s

ynua

r20

10I s

ynua

r20

11


61

Qëllimi Strategjik 1 - Përmirësimi i Informimit

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

Do

të a

rrih

et n

ëpër

mje

t

Kush

?

Der

i kur

?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

1 -

Për

mir

ësim

i i in

form

imit

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

:Ko

mun

a do

të s

ynoj

ë pë

r nj

ë in

form

im m

ë të

mirë

të b

anor

ëve

për

çësh

tje q

ë lid

hen

me

zhvi

llim

in e

kom

unës

duk

e pë

rfshi

rë g

jithë

fsha

trat.

Har

timi i

një

stra

tegj

ie të

kom

unik

imit

do të

për

cakt

oj m

etod

at/m

jete

t inf

orm

uese

që

do të

ar

rijnë

info

rmim

in n

ë ko

hë s

a m

e të

shk

urtë

r sa

më

shum

ë ba

norë

ve. K

rijim

i i k

ënde

ve të

info

rmim

it në

çdo

fsha

t do

të in

form

oj b

anor

ët m

e ve

ndim

et e

kës

hilli

t të

kom

unës

.

Publ

ikim

i i v

endi

mev

e në

për

sten

da

info

rmue

se

Kriji

mi i

një

stra

tegj

ie k

omun

ikue

se të

ko

mun

ës

Foru

me

të n

drys

hme

me

të d

ërgu

ar të

kë

shill

it dh

e të

adm

inis

tratë

s

Kriji

mi i

kën

deve

info

rmue

se n

ë gj

ithë

fsha

trat e

kom

unës

o Ve

ndos

ja e

ste

ndav

e në

për

fsha

trao

Cak

timi i

për

sona

ve p

ërgj

egje

s pë

r çd

o

fs

hat

o Af

ishi

mi i

V.K

.K d

he in

fo p

ër ç

ësht

je të

tjer

a

o Bo

timi i

një

gaz

ete

perio

dike

të k

omun

ëso

Org

aniz

imi i

mbl

edhj

eve

të h

apur

a m

e

ko

mun

itetin

o

Kriji

mi i

bro

shur

ave

info

rmue

se p

ër in

ves

tim

et e

kom

unës

o Ko

ntak

te m

e m

edia

n lo

kale

o Ta

kim

e të

kës

hillt

arev

e m

e fs

htat

in q

ë pë

r

faqë

son

o C

aktim

i i n

jë v

endi

të p

ërsh

tats

hëm

në

qend

ër të

fsha

tito

Cak

timi i

një

per

soni

për

gjeg

jes

për

çdo

fsha

to

Vend

oja

e st

enda

veo

Furn

izim

i i v

azhd

uesh

ëm m

e in

form

acio

n

Zyra

e in

form

acio

nit

Krye

tarë

t e fs

hatra

ve

Zyra

e in

form

acio

nit

Krye

tarë

t e fs

hatra

veKë

shill

i i k

omun

ësSt

afi i

kom

unës

Anët

arët

e k

ëshi

llit t

ë ko

mun

ës

Kom

una

Zyra

e in

form

acio

nit

Krye

tarë

t e fs

hatra

ve

2010

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m


Qëllimi Strategjik 2 - Rritja eTransparencës

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

Do

të a

rrih

et n

ëpër

mje

t

Kush

?

Der

i kur

?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

2 -

Rri

tja e

Tra

nsp

are

ncë

s

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

: Rr

itja

e tra

nspa

renc

ës d

o të

sje

llë e

dhe

përc

eptim

e po

zitiv

e të

ban

orëv

e të

kom

unite

teve

të n

drys

hme

në k

omun

ë pë

r nj

ë qe

veris

je lo

kale

që

ësht

ë e

përg

jegj

ëshm

e dh

e i j

ep ll

ogar

i tak

spag

uesv

e pë

r m

ënyr

ën e

shp

enzi

mit

të ta

ksav

e.

Har

timi i

stra

tegj

isë

së k

omun

ikim

it do

të je

të h

api i

par

ë që

kon

tribu

on n

ë rr

itjen

e tr

ansp

aren

cës.

Mbl

edhj

e të

ha

pura

, vën

ia n

ë di

jeni

e p

ublik

ut p

ër a

naliz

at fi

nanc

iare

si e

dhe

disk

utim

i për

çdo

ndr

yshi

m të

mun

dshë

m n

ë ta

ksa

e ta

rifa

të s

hërb

imev

e do

të n

diko

jnë

në r

ritje

n e

tranp

sare

ncës

.

Ftes

ë ba

norë

ve n

ë an

aliz

at fi

nanc

iare

te

adm

inis

tratë

s

Org

aniz

imi i

mbl

edhj

eve

të h

apur

a të

kë

shill

it m

e pë

rfaqë

sues

të in

tere

suar

të

kom

unite

tit

Info

rmim

i i b

anor

ëve

për

inve

stim

e që

nd

rysh

ojnë

jete

sën

e ty

re

Org

aniz

imi i

ditë

s së

Qev

eris

jes

së m

irë

Org

aniz

imi i

mbl

edhj

eve

publ

ike

për

të

disk

utua

r çë

shtje

të ta

ksav

e

Kriji

mi i

një

stra

tegj

ie të

kom

unik

imit

te

kom

unës

o Pu

blik

imi i

dat

ës s

ë m

bled

hjes

se

adm

inis

tratë

s pë

r an

aliz

at fi

nanc

iare

3-6

-9 m

ujor

e

në

të g

jitha

ste

ndat

e in

form

imit

të fs

hatra

ve

o Pu

blik

imi i

dat

ave

të m

bled

hjes

së

kësh

illit

o Pu

blik

imi i

çës

htje

kyç

të a

xhen

dës

së

m

bled

hjes

o Ft

esë

pers

onav

e/gr

upev

e që

pre

ken

dire

kt

ng

a çë

shtja

kry

esor

e e

disk

utim

it

o Pu

blik

imi p

erio

dik

i inv

estim

e që

do

të

rea

li -zo

hen

o Fu

rniz

imi m

e in

form

acio

n të

det

ajua

r dh

e të

rënd

ësis

hëm

rre

th in

vest

imev

e

o Kr

yeta

ri dh

e st

afi k

yç ta

kojn

ë ba

norë

te

ko

mun

itete

ve të

ndr

yshm

eo

Pyet

je-d

isku

time-

opin

ione

në

mën

yrë

spon

tane

nga

ban

orët

o Id

entif

kim

i i la

gjev

e që

ka

më

shum

ë ta

ksa

pa

gues

o O

rgan

izim

i i m

bled

hjev

e të

hap

ura

me

kom

unite

tino

Dis

kutim

i i z

onim

eve,

ndr

yshi

met

në

page

sa

të

taks

ave,

bux

heti

vjet

or

o Id

entif

ikim

i i m

jete

ve të

ndr

yshm

e të

in

form

imit

o Ap

likim

i i k

ëtyr

e m

jete

ve

Zyra

e In

form

acio

nit

Krye

tarë

t e fs

hatra

ve

Zyra

e In

form

acio

nit

Krye

tarë

t e fs

hatra

ve

Zyra

e In

form

acio

nit

Krye

tarë

t e fs

hatra

ve

Staf

i i k

omun

ësKr

yeta

rët e

fsha

trave

Staf

i i k

omun

ësKr

yeta

rët e

fsha

trave

Zyra

e in

form

acio

nit

Krye

tarë

t e fs

hatra

veKë

shill

i i k

omun

ësSt

afi i

kom

unës

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m


63

Qëllimi Strategjik 3 - Përmirësimi i cilësisë së shërbimit të ofruarH

apat

e V

eprim

it/Pr

ojek

tet

D

o të

arr

ihet

nëp

ërm

jet

Ku

sh?

D

eri k

ur?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

3 -

Për

mir

ësim

i i c

ilësi

së s

ë sh

ërb

imit

të o

fru

ar

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

:Sh

ërbi

mi i

ofru

ar n

ë ko

mun

ë ka

nev

ojë

të p

ërm

irëso

het p

ër t’

i ofru

ar k

omun

itetit

një

shë

rbim

më

të m

irë të

adm

inis

tratë

s. F

unk-

sion

imi i

zyr

ës s

ë m

arrë

dhen

ieve

me

publ

ikun

dhe

zyr

a e

info

rmac

ioni

t do

të k

rijoj

në n

jë a

mbj

ent m

ikëp

ritës

për

këd

o dh

e le

htës

i pë

r të

mar

rë in

form

acio

n, p

or e

dhe

për

të k

onta

ktua

r m

e pu

nonj

ësin

e d

uhur

. Tra

jnim

e st

afit,

kës

hillt

arëv

e dh

e kr

yeta

rëve

të

fsha

trave

do

të n

diko

jnë

në c

ilësi

në e

shë

rbim

eve.

Stu

dent

ët e

zon

ës, p

or e

dhe

njer

ëz “

eksp

ert”

loka

l do

të ft

ohen

për

të s

jellë

ide

nova

tore

dhe

njo

huri

loka

le n

ë zg

jidhj

en e

pro

blem

eve

që n

desh

in k

omun

itete

t e n

drys

hme

në k

omun

ë.

Rritj

a e

kapa

cite

tit të

sta

fit të

kom

unës

, kë

shill

it dh

e kr

yeta

rëve

të fs

hatra

ve

Kom

plet

imi i

zyr

ave

me

pajis

je

bash

këko

hore

Mba

jtja

e ko

ntak

teve

me

nive

le te

tjer

a qe

veris

ëse,

sem

inar

e, tr

ajni

me

në r

ang

qark

u

Rritj

e e

akse

sit s

ë ba

norë

ve n

ë in

form

acio

n dh

e pë

r të

kon

takt

uar

puno

njës

it/zy

rtarë

t

Punë

sim

i sez

onal

i st

uden

tëve

nga

kom

una

Ftes

ë pe

rson

ave

të n

johu

r në

kom

unë

për

të m

arrë

pje

së n

ë çë

shtje

të n

drys

hme

që

shqe

tëso

jnë

kom

unite

tet

o Id

entif

ikim

i i n

evoj

ave

për

trajn

ime

o Tr

ajni

m r

reth

njo

hjes

së

ligje

ve d

he v

endi

mev

e

të

qev

eris

ë o

Org

aniz

imi i

viz

itave

stu

dim

ore

në k

omun

ë

tje

ter

o Id

entif

ikim

i i n

evoj

ave

për

pajis

je

o Pë

rgat

itja

e lis

tës

o Bu

xhet

imi i

nev

ojav

e pë

r pa

jisje

o C

aktim

i i n

jë p

erso

ni p

ërgj

egje

s pë

r m

arrë

d

hëni

et m

e in

stitu

cion

et

o Pa

jisja

e s

tafit

me

kartv

izita

o Kr

ijim

i i n

jë a

dres

e e-

mai

li pë

r ko

mun

ën

o Fu

nksi

onim

i rig

oroz

i zy

rës

së m

arrë

dhën

ieve

me

publ

ikun

o

Ngi

tja e

zyr

ës s

e in

form

acio

nit

o Kr

ijim

i i p

lani

t të

vepr

imit

për

këtë

zyr

ëo

Cak

timi d

he p

ublik

imi i

taki

mev

e di

rekt

e m

e

pu

blik

uno

Pajis

ja e

zyr

ave

në k

omun

ë m

e ta

bela

in

form

uese

(zyr

a e

taks

ave,

em

ri i p

unon

jësi

t,

or

ari,

etj)

o Id

entif

ikim

i i s

tude

ntëv

e të

ndr

yshë

m n

ga

kom

una

o Kr

ijim

i i n

jë d

atab

azi m

e të

dhë

na r

reth

tyre

o Se

leks

ioni

mi i

stu

dent

ëve

sipa

s de

gëve

që

stud

ion

o Pu

nësi

mi i

tyre

sez

onal

o Kr

ijim

i i n

jë d

atab

asi m

e ba

norë

të k

omun

ës

ek

sper

të n

ë fu

sha

të n

drys

hme

o Ko

ntak

timi i

shp

esht

ë i t

yre

për

të të

rheq

ur

id

era

o Ft

esë

për

tu b

ërë

pjes

ë e

rrje

tit m

bësh

tetë

s të

kom

unës

Shoq

ata

e Ko

mun

ave

OJF

të n

drys

hme

në fu

shën

e

P. Lo

kal

ITAP

Staf

i i k

omun

ës

Staf

i i k

omun

ës

Staf

i i k

omun

ës

Staf

i i k

omun

ës

Staf

i i k

omun

ësKr

yeta

rët e

fsha

trave

2009

-va

zhdi

m

2008

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2008

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2008

-va

zhdi

m


Qëllimi Strategjik 4 - Stimulimi i angazhimit të banorëve në vendim-marrje

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

Do

të a

rrih

et n

ëpër

mje

t

Kush

?

Der

i kur

?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

4 -

Stim

ulim

i i a

ng

azh

imit

të b

an

orë

ve n

ë ve

nd

im-m

arr

je

Përs

hkrim

i i Q

ëllim

it St

rate

gjik

:Zg

jidhj

a e

prob

lem

eve

që s

hqet

ësoj

në k

omun

itete

t e n

drys

hme

loka

le n

uk ë

shte

fush

ë ve

tëm

e q

ever

isje

s lo

kale

. Zgj

idhj

a e

mirë

e

prob

lem

eve

vje

n ku

r ve

të b

anor

ët a

ngaz

hohe

n së

par

i në

gjet

jen

e zg

jidhj

eve

dhe

kur

bëhe

n pj

esë

e pr

ojek

teve

. Sen

sibi

lizim

i pë

r pr

oçes

in e

ven

dim

mar

rjes

në k

omun

ë dh

e ba

shkë

finan

cim

i i p

roje

ktev

e m

es k

omun

ës d

he k

omun

itetit

do

të n

diko

jë n

ë an

-ga

zhim

in e

ban

orëv

e në

ven

dim

arrje

n lo

kale

Sens

ibili

zim

i i b

anor

ëve

për

të m

arë

pjes

ë në

mbl

edhj

e të

kës

hilli

t

Org

aniz

imi i

ban

orëv

e pë

r pu

në

vulln

etar

e në

bas

hkëp

unim

me

kom

unën

Anga

zhim

i i b

anor

ëve

për

të m

arrë

pj

esë

në m

bled

hje

të o

rgan

izua

ra të

ko

mun

itetit

Kriji

mi i

kom

itete

ve të

qyt

etar

ëve

o Ta

kim

e m

e gr

upe

të n

drys

hme

loka

le r

reth

tem

ës s

ë ve

ndim

-mar

rjes

në k

omun

ëo

Publ

ikim

i në

mje

tet i

nfor

mue

se të

kom

unës

i

pr

oçes

it të

ven

dim

-mar

rjes

o Pu

blik

imi i

dat

ave

të m

bled

hjev

e të

kës

hilli

t të

kom

unës

dhe

axh

endë

s së

dis

kutim

ito

Ftes

e e

pers

onal

izua

r pë

r pe

rson

a të

veç

antë

o C

aktim

i i n

jë s

hum

ë vj

etor

e ng

a të

ard

hura

t

loka

le p

ër p

roje

kte

në b

ashk

ëfin

anci

m m

e

ko

mun

itetin

o Pë

rcak

timi i

një

afa

ti ko

hor

për

aplik

ime

të v

et

ba

norë

ve p

ër p

roje

kt id

e m

e ba

shkë

finan

cim

me

kom

unën

o Ba

shkë

finan

cim

i i p

roje

ktev

e m

ë të

mira

o Pë

rhap

ja e

eks

përie

ncav

e të

suk

sess

hme

o Th

irrje

të v

eçan

të g

rupe

ve të

ndr

yshm

e në

kom

unite

t që

shqe

tëso

hen

nga

një

prob

lem

o

Kërk

esë

që v

etë

grup

et të

shp

jego

jnë

shka

qet

dh

e të

pro

pozo

jnë

zgjid

hje

o Pr

ezan

timi n

ë m

bled

hje

të k

ëshi

llit t

ë ko

mun

ës

o Kr

ijim

i në

nive

l kom

une

i kom

itete

ve q

ytet

are

për

sekt

or të

veç

antë

o M

iratim

i me

vend

im k

ëshi

lli k

omun

e i k

ëtyr

e

ko

mite

teve

o Pu

blik

imi i

për

bërje

s së

kom

itete

veo

Mar

rja p

ërsi

për

e m

onito

rimit

te P

ZHL

në

se

ktor

in q

ë u

ësht

ë ng

arku

ar

Staf

i i k

omun

ësKr

yeta

rët e

fsha

trave

Kësh

illi i

kom

unës

Staf

i i k

omun

ësKr

yeta

rët e

fsha

trave

Kësh

illi i

kom

unës

Ko

mun

itete

t lok

ale

Staf

i i k

omun

ësKr

yeta

rët e

fsha

trave

Kësh

illi i

kom

unës

Kom

unite

tet l

okal

e

Staf

i i k

omun

ësKr

yeta

rët e

fsha

trave

Kësh

illi i

kom

unës

Kom

unite

tet l

okal

e

2008

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m


65

Qëllimi Strategjik 5 - Përmirësimi i të ardhurave lokale

Hap

at e

Vep

rimit/

Proj

ekte

t

D

o të

arr

ihet

nëp

ërm

jet

Kush

?

Der

i kur

?

QËL

LIM

I ST

RA

TEG

JIK

5 -

Për

mir

ësim

i i t

ë ard

hu

rave

loka

lePë

rshk

rimi i

Qël

limit

Stra

tegj

ik:

Niv

eli i

të a

rdhu

rave

loka

le li

dhet

dire

kt m

e in

vest

imet

që

kom

una

krye

n pë

r të

për

mirë

suar

niv

elin

e je

tesë

s së

ba

norë

ve. R

ritja

e të

ard

hura

ve lo

kale

, lid

het j

o ve

tëm

me

përm

irësi

min

në

mbl

edhj

en e

taks

ave,

por

edh

e m

e pë

rmirë

sim

in e

dat

abaz

e-ve

, llo

garit

jes

më

mirë

të k

osto

ve të

shë

rbim

eve

dhe

me

një

rapo

rtim

fina

ncia

r sa

më

trans

pare

nt.

Mod

erni

zim

i i fu

nksi

onim

it të

zyr

ës s

ë ta

ksav

e

Sigu

rimi i

një

tren

di r

ritës

i të

ard

hura

ve

loka

le n

ë vi

t

Rritj

a e

ndër

gjeg

jësi

mit

të b

anor

ëve

për

page

sat e

taks

ave

loka

le

Rritj

a e

ndër

gjeg

jësi

mit

të ta

ksap

ague

sve

të m

ëdhe

nj p

ër s

hlye

rjen

e de

tyrim

eve

Përm

irësi

mi i

rap

ortim

it fin

anci

ar

o Tr

ajni

mi i

sta

fit të

zyr

ave

të F

inan

cës

dhe

tak

sa

ve p

ër s

iste

met

e m

bajtj

es s

ë të

dhë

nave

o

Inst

alim

i i s

oftë

are-

ve, d

atab

azav

e të

taks

a

pagu

esit

o Id

entif

ikim

i i ta

ksav

e të

rej

ao Ll

ogar

itja

e ko

s

tove

të s

hërb

imev

e dh

e ve

ndos

ja e

tarif

ave

o Pë

rmirë

sim

i i p

aket

ës fi

skal

e

o Af

ishi

mi i

list

ave

të d

ebito

rëve

nëp

ër fs

hatra

o Fu

shat

a nd

ërgj

egjë

sues

eo

Taki

me

pers

onal

e

o Kë

rkim

i i fo

rmav

e të

ndr

yshm

e të

rap

ortim

eve

finan

ciar

eo

Iden

tifik

imi i

form

ave

që s

igur

ojnë

tran

spar

encë

më

të m

adhe

o Ra

porti

me

në s

taf,

kësh

ill k

omun

ë, g

rupe

të të

inte

resu

arve

dhe

ban

orë

të th

jesh

të

Org

aniz

ata

që p

unoj

në n

ë Pu

shte

tin L

okal

dhe

fina

cat

loka

le

Zyra

e ta

ksav

eKë

shill

i i k

omun

ësZy

ra e

Fin

ancë

s

Zyra

e T

aksa

veZy

ra e

Info

rmac

ioni

tKr

yeta

rët e

fsha

trave

Zyra

e T

aksa

veZy

ra e

Info

rmac

ioni

tKr

yeta

rët e

fsha

trave

Krye

tari

Kësh

illi i

kom

unës

Zyra

e F

inan

cës

Zyra

e ta

ksav

e

2010

2009

-va

zhdi

m

2008

-va

zhdi

m

2008

-va

zhdi

m

2009

-va

zhdi

m


67

Aktorët e përfshirë në projekt:Zyra e Urbanistikës, Donatorë, Qeveria, Komuniteti lokal

Buxheti i kërkuar:80.000.000 lekë

Infrastruktura dhe Shërbimet publike

Qëllimi Strategjik 1: Përmirësimi i sistemit rrugor

Emri i projektit: Asfaltimi i rrugës Mustafakoçaj - Kakunjë

Përshkrimi i projektit: Ky projekt konsiston në ndërtimin e rrugës me gjatësi 6 km dhe gjerësi e asfaltimit 5 m. Ky projekt lidh fshatrat Koçaj dhe Kakunj me fshatin Mustafakoçaj si edhe disa fshatra fqinj të dy komunave fqinje, Bërzhitës dhe Gracenit.

Objektivat e projektit në lidhje me treguesit:Projekti synon lidhjen e fshatrave, Mustafakoçaj dhe Kakunjë me rrugë automobilistike të një cilësie të mirë me qytetin e Tiranës. Në të ardhmen parashikohet të ofrohet edhe shërbim urban për banorët e këtyre fshatrave, ashtu siç ofrohet aktualisht për fshatrat e tjerë. Asflatimi i kësaj rruge do të ndihmojë fermerët e këtyrë fshatrave për të tregtuar prodhimet bujqësore dhe blegtorale, si edhe punësimin e të rinjve në qytet. Në këtë mënyrë niveli ekonomik i banorëve të këtyrë fshatrave do të rritet.

Përfituesit e projektit:Banorët e fshatrave Mustafakoçaj dhe Kakunjë, rreth 2500 përfitues.

Periudha e zbatimit: 2010




Emri i projektit: Asfaltimi i rrugës që lidh fshatrat Mustafakoçaj - Koçaj - Veski

Përshkrimi i projektit: Projekti i propozuar synon ndërtimin dhe asfaltimin e këtij segmenti rrugor lidhës të tre fshat-rave. Gjatësia është 5.5 km dhe gjerësia e asfaltimit do të jetë 5 m. Pjesë e projektit të rrugës do të jetë edhe ndërtimi i urës në lumë që lidh fshatrat Koçaj dhe Kakunjë me fshatrat Veski dhe Mustafakoçaj.

Objektivat e projektit në lidhje me treguesit:Qëllimi i këtij projekti është të vendosë dhe lehtësojë lidhjen rrugore të fshatrave të përmendur më sipër. Lehtësimi i lëvizjes së banorëve dhe qarkullimi i automjeteve do të bëhët i mundur edhe nga vendosja e shërbimit urban. Projekti do të nxisë zhvillimin e konomik të zonës, pasi do të lehtësojë shumë tregëtimin e prodhimeve bujqësore dhe fermerët do të kenë fitim të konsid-erueshëm në kohë. Kjo rrugë lidhëse lehtëson lëvizjen e nxenësve dhe ka ndikim edhe në jetën sociale të banorëve.


Përfituesit e projektit:Banorët e fshatrave Mustafakoçaj, Koçaj dhe Veski; rreth 2000 përfitues

Buxheti i kërkuar:82.500 (në mijë) lekë



69



Emri i projektit: Asfaltim i rrugës së fshatit Vrap

Përshkrimi i projektit: Projekti synon të përmirësojë cilësinë teknike të rrugës që lidh fshatin Vrap me qëndrën e komunës, me gjatësi rreth 10 km dhe me gjerësi asflatike 4.5 m. Përgjatë kësaj rruge ndodhen edhe fshatrat Shpat dhe Shënkoll. Ky segment realizon lidhjen e fshtarave më të largët të zonës me qëndrën e komunës ku edhe marrin shërbimet bazë.

Objektivat e projektit në lidhje me treguesit:Ky projekt ka një ndikim të jashtëzakonshëm në shumë aspekte duke patur parasysh dhe num-rim tepër të vogël të përfituesve. Duke realizuar lidhjen e fshatrave më të largët të komunës, bën që përfitimet e banorëve të jenë në të gjjtha shërbimet bazë: arsim, duke ndihmuar fëmijët e fshatrave ku shkolla mungon të ndjekin mësimin në fshatrat e tjerë; shëndetësi, lehtëson banorët në marrjen e shërbimeve shëndetsore në qendrën më të afërt shëndetësore; në tregëtimin e prodhimeve bujqësore dhe blegtorale që janë shumë cilësore, në veçanti domaten e vonë për të cilën kjo zonë njihet. Aspekti tjetër i rëndësishëm i impaktit të kësaj rruge është se parandalon braktisjen e fshatit nga banorët. Por, në një të ardhme të afërt, ndërtimi i rrugës dhe projekte të tjëra infrastrukture në këtë fshat do të nxisë zhvillimin e turizmit malor.

Aktorët e përfshirë në projekt:Zyra e Urbanistikës, Donatorë, Qeveria, Komuniteti Lokal

Përfituesit e projektit:Banorët e fshatrave të largët Vrap, Shpat dhe Shënkoll, rreth 600 përfitues

Buxheti i kërkuar:60.000 (në mijë) lekë




Qëllimi Strategjik 2: Sigurimi i rrjetit të KUZ

Emri i projektit: Ndërtimi i rrjetit të KUZ në fshatrat Mumajes-Fushas-Balshaban-Baldushk

Përshkrimi i projektit: Aktualisht, rrjeti i KUZ në komunë është inegzistent. Banorët përdorin gropa septike. Ky projekt do të synojë ndërtimin e rrjetit të KUZ për fshatrat: Mumajes, Fushas, Balshaban, Baldushk në një gjatësi rreth 8000 ml, me tubacione me diametër 100-200 si dhe rreth 12 depo të grum-bullimit të tyre.

Objektivat e projektit në lidhje me treguesit:Fakti që komuna nuk ka rrjet të KUZ, lë të kuptohet rëndësia e këtij projekti dhe impakti që do të këtë në jetën e banorëve. Ndërtimi i rrjetit të KUZ, fillimisht në fshatrat më të mëdhenj të komunës, do të bëjë që në të ardhmen, rrejti të shtrihet në fshatrat e tjerë. Ndikimi më i madh do të jetë në rritjen e pastërtisë së ambjentit dhe shëndetin e banorëve. Por, ky projekt dhe të tjërë projekte infrastrukture do të rrisin ndjeshëm cilësinë e jetesës së banorëve. Ndikimi afat-gjatë do të jetë në dëshirën e banorëve për të mos braktisur fshatrat por edhe në kthimin e ba-norëve që janë larguar. Të tillë shembujsh janë treguar edhe në komuna të tjera ku përmirësimi i jetës ka bërë që banorët të kthehen në fshatrat që kanë braktiskur për arsye të cilësisë së ulët të jetesës.


Përfituesit e projektit:Banorët e fshatrave Mumajes, Fushas, Balshaban, Baldushk, rreth 2500 përfitues

Buxheti i kërkuar:50.000 (mijë) lekë



71


Qëllimi Strategjik 2: Sigurimi i rrjetit të KUZ

Emri i projektit: Ndërtimi i rrjetit të KUZ në fshatrat Isufmuçaj - Mustafakoçaj - Veski - Kakunjë - Koçaj - Rrovë - Shpat

Përshkrimi i projektit: Aktualisht, rrjeti i KUZ në komunë është inegzistent. Banorët përdorin gropa septike. Ky projekt do të synojë ndërtimin e rrjetit të KUZ për fshatrat: Isufmuçaj - Mustafakoçaj-Veski-Kakunjë-Koçaj-Rrovë- Shpat në një gjatësi rreth 10.000 ml, me tubacione me diametër 100-200 si dhe rreth 20 depo të grumbullimit të tyre.

Objektivat e projektit në lidhje me treguesit:Fakti që komuna nuk ka rrjet të KUZ, lë të kuptohet rëndësia e këtij projekti dhe impakti që do të këtë në jetën e banorëve. Ky projekt synon të shtrijë rrjetin e KUZ edhe në fshatrat e tjerë. Ndikimi më i madh do të jetë në rritjen e pastërtisë së ambjentit dhe shëndetin e banorëve. Ky projekt dhe të tjërë projekte infrastrukture do të rrisin ndjeshëm cilësinë e jetesës së banorëve. Ndikimi afatgjatë do të jetë në dëshirën e banorëve për të mos braktisur fshatrat, por edhe në kthimin e banorëve që janë larguar. Të tillë shembujsh janë treguar edhe në komuna të tjera ku përmirësimi i jetës ka bërë që banorët të kthehen në fshatrat që kanë braktiskur për arsye të cilësisë së ulët të jetesës.


Përfituesit e projektit:Banorët e fshatrave: Isufmuçaj - Mustafakoçaj - Veski-Kakunjë - Koçaj - Rrovë - Shpat




Zhvillimi Social

Qëllimi Strategjik 1: Përmirësimi i sistemit arsimor

Emri i projektit: Rikonstruksioni i shkollës 9-vjeçare Koçaj

Përshkrimi i projektit: Projekti synon rikonstruksionin e plotë të shkollës 9-vjeçare në fshatin Koçaj. Mësimi zhvillohet në kushte të vështira të një godinë në kushte të këqija teknike. Rikonstruksioni do të synojë suva-timet si brenda dhe jashtë shkollës, shtresa më pllaka si edhe vendosja e dyerve dhe dritareve, instalimet elektrike dhe hidraulike; rregullimin e ambjentit të jashtëm dhe këndin sportiv. Projekti synon edhe mobilimin e shkollës me bazën e nevojshme dhe krijimi i laboratorëve të shkencave të natyrës.

Objektivat e projektit në lidhje me treguesit:Projekti do të përmirësojë kushtet e mësimit të 400 nxënësve të kësaj shkolle. Kjo do të sjellë ndikimi pozitiv si në cilësinë e mësimdhënies edhe në rritjen e nivelit arsimor të nxënësve.

Aktorët e përfshirë në projekt:Komuna, M. Arsimit, Drejtoria e Arsimit, Komuniteti lokal, Qeveria e nxënësve, Stafi mësimor

Përfituesit e projektit:Nxënësit e shkollës 9-vjeçare Koçaj dhe stafi mësimor, 400 nxënës




73

Zhvillimi Social

Qëllimi Strategjik 1: Përmirësimi i sistemit arsimor

Emri i projektit: Rikonstruksioni i shkollës në fshatin Veski dhe mobilimi i saj

Përshkrimi i projektit: Projekti synon rikonstruksionin e shkollës në fshatin Veski. Mësimi zhvillohet në kushte të vështira për arsye të godinës së shkollës që është e degraduar teknikisht. Ambjenti është i paparërshtat-shëm për mësim. Projekti synon edhe mobilimin e shkollës me bazën e nevojshme dhe krijimi i laboratorëve të shkencave të natyrës.

Objektivat e projektit në lidhje me treguesit:Projekti do të përmirësojë kushtet e mësimit të nxënësve të kësaj shkolle që janë fëmijët e fshatit Veski. Kjo do të sjellë ndikimi pozitiv si në cilësinë e mësimdhënies edhe në rritjen e nivelit arsi-mor të nxënësve.

Aktorët e përfshirë në projekt:Komuna, M. Arsimit, Drejtoria e Arsimit, Komuniteti lokal, Qeveria e nxënësve, Stafi mësimor

Përfituesit e projektit:Fëmijët e fshatit Veski




75

General Background on the Commune of Baldushk

The commune of Baldushk was established according to the law relevant to the Repub-lic of Albania, on the reorganization of the local units in August 1992. The commune of Baldushk covers a vast territory of 8 505 ha. It is located in the district of Tirane and in the south-western area of the city of Tirane, 15 km away. The commune of Baldushk is confined by: - North: the commune of Vaqarr ( the villages of Vishnje, Arbanë) - South: the commune of Përparim, ( the village of Pajovë) district of Peqin - East: the commune of Bërzhitë ( the villages of Lugë, Shalqizë) and the ......... commune of Petrelë with the villages of Durisht and Petrelë - West: the commune of Pezë ( the villages of Çaush, Dorëz, Grece, Grorë) and with the district of Kavajë.The territory of Baldushk is an amazing valley, which is permeated by the creek of Zhul-limë and is made up of fields, small and average hills, slopes and valleys. Baldushk has 14 villages with a population of 5267 inhabitants. The settlements are concentrated mainly in small neighborhoods down the hills and are linked among them with intersected roads. The houses are newly built and comprise one or two floors.The commune of Baldushk has the appropriate geographical conditions for its develop-ment, but unfortunately as in most rural areas of Albania it faces a lot of problems that have to do with the infrastructure, education, health, the water supply system and waste water system, etc. These problems are factors that negatively influence in a direct way on the socio-economic development of the commune.

1. SOCIETY (Social Capital)

The Community and its Dynamics

Baldushku has a population of 5267 inhabitants distributed among 14 villages. The major villages in the commune based on the density are Fushas with 699 inhabitants and then followed by Mustafakoçaj, Baldushk, Isufmuçaj, Veski, Vrap and Kakunjë. Baldushk was also settled by people coming from the north-western area of Albania, established mainly in Fushas. The other villages constitute 37% of the population. The village with the smallest number of population is Shënkollë with 165 inhabitants. The villages of the commune are divided in neighborhoods and every village has over 3 of them. The villages with most neighborhoods are Baldushk, Mustafakoçaj, Vrap and Fu-shas. There are overall 75 clans, among which Tresa, Shabani, Vrapi, Allmuça, Ibraliu, Zela, Kodra, Selimja, Kasa, Meta, Kacollaj, Harizi etc.

EducationIn the commune there are 7 primary schools which are located in the villages of: Shpatë/Rrovë, Mustafakoçaj, Veski, Parret, Shënkollë, Shpat and 4 9-grade schools


which are located in the villages of: Fushas, Baldushk, Koçaj and Vrap. In the com-mune there is only one general gigh school, in Baldushk with 236 students. The total number of the students who attend school in the commune of Baldushk is 801.There are 4 kindergardens in the villages of Fushas, Baldushk, Shpatë/Rrovë and Koçaj and there is no crèche, as after the ‘90s with the collapse of the system, the crèches have not functioned anymore. Recently there is an increase in the number of the pupils who attend the 9-grade school and the high school.

The entertainment and leisure time

The sports and cultural life in the commune is very poor and almost inexistent. The commune of Baldushk has no cultural and sports centers. There are no sports terrains, no football fields, no table-tennis tables, no gyms, not only indoors in the schools but even outside them. There is no library or internet center. The inhabitants are dissatisfied regarding the lack of activities of any kind. It is a necessity the constructing of a community center.

The Health ServicesIn the sector of the health, the health services are offered by the Health Center in Baldushk which performs its functions through 7 ambulances and more specifically in the villages of: Mumajes, Fushas, Isufmuçaj, Mustafakoçaj, Koçaj, Kakunjë and Vrap. The inhabitants of the villages of Parret and Veski address their problems in the health center of Baldushk. Furthermore, there is a group of 4 family doctors, 17 nurses and midwives that operates in the area. There are no paramedics. It is necessary for this commune to have a drugstore and a maternity home.

The social assistance There are 95 families that receive welfare checks in the commune. They can not reach the minimal level of the monthly incomes. The biggest number of the families which receive the welfare checks are distributed as follows in the village of Baldushk 13% , in the village of Mustafakoçaj 12.4%, in the village of Parret 17% and Shënkollë 18% of the families of the village. In all villages of the commune there are families that receive such kind of checks. In the commune there are a lot of physically challenged people such as work invalids, sick people, blind people. In total there are 154 persons of which 81 receive economic assistance (they are physically and psychologically challenged people) and 24 others receive it on the invalid status.

The quality of life52% of the inhabitants say they are satisfied with the quality of life in the commune and 12% are very satisfied. Whereas 26 % say that the quality of life in the commune is poor and 8% very poor. These figures are a relatively positive indicator of the good


77

quality of life. The improvement of the quality of life has resulted due to the improvement in the infra-structure and the improvement of the service quality in the commune.

2. The economy

The general situation The main incomes of the farming families of the commune are generated mainly from their private activity in the farm. The employment in the public and private sector is very low. There is evidenced the fact that most people are employed in the sector of con-struction and services, but these sectors do not provide permanent jobs. Therefore the free workforce is engaged in the agriculture, animal-farming, fruit-growing and small businesses. Even this commune has a lot of young people working in Italy, Greece, Germany, etc. The commune counts for 2400 active inhabitants as a workforce (45.5% of the popula-tion). For the moment, there are 1535 inhabitants registered as employed, therefore 63% of the actively working population, whereas 865 are unemployed. The number of the workingwomen is relatively high compared to the number of males and reaches a total of 685, whereas 850 are males. Most of women are employed in the agricultural sector. The situation of employment in the commune reaches high levels.

The agriculture The development of the agriculture in the area of Baldushk is favored by the population which is interested in the agriculture and the appropriate weather conditions and the geographical diversity. The area of Baldushk is well-known for the cultivation of the watermelon and the pro-duction of its seed mainly in the lowland area and for the production of the late vegeta-bles such as tomatoes, lettuce, peppers, ladyfingers in the mid-land areas. The quality of the olive oil is high and the trend of the recent years is the increase of the vineyard area mainly in the hilly area of Veski, Shpatë/Rrovë. There are approximately 850 agri-cultural farms run by families with an average of 1.8-1.9 ha. The agricultural produce is 45% of the total produce in the commune.

The animal-farmingThe animal-farming production is the sector that provides with the highest revenues of the whole economic activity in the commune. The revenues from the animal-farm-ing are approximately 294 million lekë or approximately 2.410.000 euro ( 55% of the revenues from the private activities in the commune). The biggest share in the animal-farming production belongs to the milking of cows (approx. 58%) out of which only 10% reaches the market. The other part is used by the families themselves and a small part is processed for the family needs. The traditional products of this region are the production of the dairy, mainly white feta cheese which is a feature of the area of Vrap


and Baldushk. The area of Baldushk is well-known for the breeding of the turkey.

The tourismIn the territory of the commune there are picturesque villages such as Mumajes Hill and Slope where there is located the histirical tap of Mamicë and a cave 30 m deep. In the village of Kakunjë there is the church of Sain Mary approximately 1500 years old. The commune of Baldushk has the right premises for a future development of tourism as a result of the fresh air and amazing landscape. The territory of the commune is analyzed and approved by the K.R.T.SH as a tourist area appropriate for the construction of vil-las, and tourist villages.

The telecommunication and information technologyIn the territory of Baldushk there operate two mobile communication companies Vo-dafone and AMC, which cover all the area with their services. 5-6 families in the com-mune center make use of the fix communication company, the MOBITEL. As far as the postal system, in the commune there is only one post office in the village of Baldushk, which serves as a selling point of schoolbooks for the students who are not obliged to go and buy the books in the city. There is no Internet center..

3. THE ENVIRONMENT AND INFRASTRUCTURE

The geographical position of the communeThe commune is located in a low-land hilly territory on both sides of the river of Zhul-limë and is part of the area of low-land Mediterranean climate. This area is of an alti-tude of 402 m above sea level. The cold chilly period might last 10-15 days per year during the months of January and February, mainly in the villages of Vrap, Shënkollë, Parret dhe Shpat. The hottest months of the year are July and August. The dry period lasts for up to 2 months per year. The snow-falling is not a frequent occurrence in the area. The winds depend on the season and they blow from south to east and from north to east. The atmospheric factors influence in the whole ecological conditions of the environment.

The natural resourcesThe forests cover an area of 6213 ha. There are narrow stripes of land with scarce trees and bushes such as oak, hornbeam, heath, juniper. According to the plan for the management of the forests and pastures for the commune of Baldushk there are planned forestations with kinds of Mediterranean pine tree and acacia, as well as forest improvement in the species of oak tree, cutting of lower branches of pine trees, mountainous organization, building of single fences. The medicinal herbs that grow in the territory of the commune are: strawberry-tree, the

red berry, the lavender, the urtica, the wild common mallow, the blackberry, the sage,


79

the oregano and the wild apple. In the forest economy of the commune there are different types of wild animals and birds among which the fox, the hare, the wolf, the deer, etc. Among the wild birds there can be mentioned the partridge, the turtle-dove, the dove, the cuckoo, the blackbird, etc. The area of Baldushk has no natural lakes, but it has 8 artificial reservoirs that are used for watering and for the fish cultivation.The territory of the commune is permeated by many creeks which shed in the creek of Zhullimë. The total amount of arable land in the commune of Baldushk is 2291 ha, where the area of vineyards in total is 37 ha and of the olive trees is 188 ha.

The Road SystemAlmost all villages are linked with the commune with the roads in every season of the year. These roads are not in good conditions. They are not asphalted, maintained and they may very be categorized as track ways. The village of Shënkoll has no roads that would link it to the national road to the commune center. Based on the interviews carried out with the inhabitants 63% of them are very much dis-satisfied with the actual situation of the roads and only 35 % of them are satisfied. The length of the communal rural road is 97.7 km, where 87 % of its length is not asphalted.

The Power SupplyThe situation with the power supply even in this commune as in all rural areas of Alba-nia is more severe than in the urban areas. The restrictions in the power supply go on for hours. The major difficulty is the depreciated network the very low voltage of 150 W. Regarding the paying of the bills, 80% of the population pay them regularly.

The Water SupplyThe villages where there is a lack of water supply systems are Parret, Shënkollë, Shpat and Vrap. In those villages that have an existing water supply system it operates by mechanical elevation and the distribution by free flow. The number of the systems of pumps is 2. The length of the distributing network is 38.6 km and of the external net-work is 31 km.In the commune there function only 2 water supply systems that cover the villages of Mumajes, Fushas, Balshaban, Baldushk, Rrovë, Isufmuçaj, Mustafakoçaj, Koçaj, Veski and Kakunjë.

The waste and clear water systemThe situation is not good related to this issues. 68% of the interviewed inhabitants are dissatisfied with the WWS and 53% with the CWS.

The network of the waste water system does not exist in the commune. Due to this the


villages operate by the family septic holes reaching a total number of 530.

4. THE GOVERNANCE OF THE COMMUNE

The organics of the Comune of BaldushkThere are employed 16 persons working in 11 separate offices in the commune admin-istration.

The budget of the communeThe planned budget for the year 2008 is higher compared to that of the 2007 with a difference of 6.3402.000 lekë, that is with an increase of approximately 54.8%. As it is seen by the below graph, approximately 94% of the budget derives from the condi-tioned funds and the local revenues make up for 4%. Therefore the increase is justified with the doubling of the conditioned funds. The financial performance of the commune is not very satisfactory in the aspect of the local revenues. They cover only 5% of the total budget.

The civic participationBaldushk is characterized as being a community that tries to contribute in the solving of the problems that are related to their life. Nevertheless, there is room for improving and consolidating a stronger community spirit. The inhabitants are not organized in dif-ferent interest groups, so it is difficult to trace a form of organization. This has contributed in the commune to be seriously engaged in the projects and activi-ties that aim at strengthening the community spirit and encouraging the participation of the inhabitants in the decision-making process. The Vision

Baldushk – the panoramic valley where the appropriate nature and climate make it possible for a giant leap in the development of the agriculture and animal-farming, which accompanied by modern architecture and the network of the qualitative public services, fully support the development of rural tourism in the area, by offering the inhabitants real opportunities for improving their lives. The economic development

Priority 1: The development of the agriculture and fruit-growingThe agriculture is the main economic activity for the inhabitants of the area and the main source of income together with the animal-farming. The potential opportunities of the agricultural products are considerable in the territory of the commune. A more developed agriculture, that would bring about an increase in the incomes of the farm

ers and the improvement of the quality of life, needs investment in the agricultural infra


81

structure and stimulate the farmers for the increase in the areas cultivated with the right culture, as well as enhance the volunteering unification of the farms.

Priority 2: The development of the animal-farmingTogether with the agriculture, the animal-farming is one of the main sections of the economy of the area. The area has big opportunities in animal-farming while mention-ing the qualitative pastures and the dairy products of a very good quality. The invest-ments in this sector will further exploit the opportunities the area offers while fulfilling the most immediate needs the farmers of the area face while planning at the same time the launching of different animal-farming plants.

Priority 3: The development of the agro-business The agricultural production in the commune faces the difficulty that is brought about by the lack the storing and processing infrastructure. The improvement or the establishing of a modest infrastructure initially would stimulate the agricultural, diary and fruit-grow-ing products. As a result the inhabitants would face a higher welfare level due to the increase in the income level, the opening of new job frontiers and the increase in the production and quality.

Priority 4: The development of the mountain tourismThe panoramic valley of Baldushk offers many tourist opportunities as related to the river, mountain and agro-tourism. The promotion of the tourist values, the establishing of the suitable conditions for tourism and the qualification of the inhabitants to apply new forms of tourism as a potential source of income are priorities of the commune in this development plan.

The social development

Priority 1: The improvement of the educational systemThe educational system faces with the inadequate conditions the teaching process takes place, especially in the most distant villages of the commune. The equipping with labs, the installation of the computer network, the provision with the sport terrains in schools are important priorities aiming at the improvement of this service.

Priority 2: The improvement of the health centerThe health service in the commune has started to be offered in good conditions, but this cann be observed only in a small number of villages. The other part of the villages need better conditions in the health centers related to the technical conditions of the buildings and their equipment with the health equipment. The modern spaces in the buildings this service is offered and a more qualified medical staff serve the whole com-munity and the beneficiaries of this service are form all the age-groups, social groups

and inhabitants of all the villages of the commune.


Priority 3: The improvement of the cultural and sport life in the communeThe inhabitants report for a poor socio-cultural life. The recreational sphere for every age-group are almost inexistent. The planning of the sport terrains, the building of re-laxing spaces such as the building of a community center, or a library hall in one of the schools would offer some options for the inhabitants to spend their free time.

The infrastructure and the public services

Priority 1: The improvement of the road networkThe biggest challenge that the inhabitants of Baldushk face is the vicinity with the capital city but the difficulty to get there. This is due to the bad conditions of the road network. The asphalting of some of the main road sections would not only facilitate the movement of people but also that of the vehicles. Furhtermore the area regarding the qualitative agricultural produce, the road improvement would facilitate the trading of the agricultural and dairy products.

Priority 2: The provision of the WWS and of the potable waterImportant investments are taking place aiming at the improving of life of the inhabitants in Baldushk. The potable water provision is becoming a real possibility. The water sup-ply system project is in its finalization stage. The building of wells would make it for the potable water to be present in all the homes. Furthermore the improvement of the qual-ity of life will be achieved by the building of the WWS in most villages. The achieve-ment of the strategic objective would have an extraordinary impact on the health of all population in Baldushk.

Priority 3: The drafting of the master planThe asphalting of the main roads of the commune and other perspectives that are opened with the building of the Tirane -Elbasan road puts in front of the local govern-ment the need for the drafting of the master plan in the commune, which would orient the local government toward the urban development that would be in complete harmo-ny with the natural environment and in compliance with their vision and the community they represent.

Priority 4: The improvement of other public services The objective addresses the activities that support not only the improvement of the existing public services, but also the offering of the services that are not actually offered to the community. One of the priorities if the finding of a garbage collection field and the attempts to lay the network of the fix phone utilities.


83

PRIORITY FIELDS: Efficient Governance

Priority 1: The improvement of the information systemThe commune will aim at a better divulgation of information for the inhabitants on issues that are related to the development of the commune including all villages. The drafting of a communication strategy will define the informative methods/means that will achieve the information divulgation in the shortest time possible for more inhabit-ants. The establishing of the informing boards in every village would inform the inhabit-ants on the decisions taken by the commune councils.

Priority 2: The increase of the transparencyThe increase of transparency will bring about positive perceptions of the inhabitants of different communities in the commune for a more responsible local government and one accountable to the taxpayers regarding the manner of taxes expenditure. The draft-ing of the communication strategy will be the first step that will contribute to the trans-parency increase. Open meetings, informing the public on the financial analysis and the discussions on every possible change in taxes and tariffs of services will influence on the transparency increase.

Priority 3: The improvement of the quality of the offered serviceThe offered service in the commune needs to be improved to offer to the community a better service of the administration. The operation of the office of public relations and the office of information will set a welcoming environment for everyone and facilities to get the information and also to contract the right employee. Trainings of staff, coun-cilors and heads of villages will influence on the quality of the services. The students of the area, and also local “expert” people will be invited to bring new ideas and local knowledge for the solving of problems that different communities in the commune would face.

Priority 4: The stimulation of the involvement of the inhabitants in the deci-sion-making process.The solving of problems that concern different local communities is not the responsibil-ity of only the local government. The efficient solving of the problem is one when the inhabitants themselves are engaged in the finding of solutions and they become part of the projects. The raising of public awareness in the decision-making process in the commune and the co-funding of the projects between the commune and the commu-nity will influence on the involvement of the inhabitants in the local decision-making process.


Priority 5: The improvement of the local revenuesThe level of local revenues is directly linked with the investment that the commune undertakes to improve the quality of life of the inhabitants. The increase in the local revenues, is linked not only with the improvement in the tax collecting but also with the improvement of the database, the better calculation of the service costs and with the improvement of the financial reporting.


85

plani i zhillimit lokal të komunës baldushk

Documents