1

1. Poslovne finansije preduzea su:

sistem novanih tokova u drutvenoj reprodukciji preduzea

kruno kretanje novanih sredstava u sferi proizvodnje, razmjene, raspodjele i potronje

finansijski odnosi izmeu preduzea ekonomskih subjekata u privredi i drutvu u cjelini, izmeu organizacionih i radnih jedinica, radnih djelova unutar sloene jedinice primanje, uvanje, izdavanje, raspodjela, upotreba finansijskih sredstava

finansiranje tekuih, razvojnih potreba i programa preduzea

2. Plan novanih tokova

Bilans tokova gotovine planira se na osnovu utvrivanja: ta je doprinjelo prilivu gotovine, a ta je uzrokovalo odliv gotovine, na osnovu salda gotovine. Bilans tokova gotovine segmentira se u tri dijela:

gotovinski tok operativne aktivnosti

gotovinski tok investicione aktivnosti

gotovinski tok finansijske aktivnosti

3. Naela finansiranja naelo finansijske stabilnosti

naelo rentabilnosti

naelo likvidnosti

naelo finansiranja u skladu sa rizikom

naelo finansijske elastinosti

naelo finasijske nezavisnosti

naelo aktivizaciong dejstva finansiranja4. Deset uloga finansijskog mendera

Interpersonalna (figurativna, liderska, vezna)

Informativna (disheminatorska, monitorska, potparolska)

Odluivaka (preduzetniak, pomiriteljska, alokatorska i pregovaraka)

5. Finansijska stabilnost Finansijsak stabilnost jednaka je odnosu dugorono vezane i izgubljene imovine i trajnog kapitala i dugoronih obaveza. F.S. je vee to je racio blii 0.6. Upravljanje trajnim kapitalom - Trajni kapital je vlastiti kapital preduzea, a ini ga osnovni kapital, emisiona premija, rezervni kapital i nerasporeena neto dobit. Visinu vlastitog kapitala uslovljava finansijska stabilnost. Preduzee da bi bilo finansijski stabilno treba da ima odnos dugorono vezane imovine i kaptala uveanog za dugorona rezervisanja i obaveze, nii od 1. 7. Upravljanje rezervama - Dugorone rezerve obuhvataju: rezerve za trokove proizvodnje u garantnom roku, rezerve za trokove investicionog odravanja osnovnih sredstava, rezerve za trokove obnavljanja prirodnih bogatstava, rezerve za zadrane akcije i depozite, rezerve za paualno pokrivanje velikih potraivanja i rezerve za penzije. Sve dugorone reserve formiraju se na teret tekuih rashoda.U momentu formiranja dugoronih rezervi poboljava se finansijska stabilnost i smanjuje se porez iz dobiti. Dogorona rezervisanja ukidaju se u korist prihoda.8. Upravljanje dugoronim obavezama Dugorone obaveze ine: obaveze po emitovanim i prodatim obveznicama, dugorone kreditne obaveze, obaveze iz lizinga i obaveze iz zajednikog ulaganja. Obim dugoronih obaveza treba da bude takav da finansijska stabilnost bude dobra (koeficijent manji od 1) ili solidna (koeficijent 1). Prilikom emisije dugoronih obveznica od strane preduzea, ono sklapa ugovor sa bankom da banka pripremi emisiju, pripremi prospekt za prodaju, da garanciju za otkup obveznica ili preuzme obaveze da neprodate obveznice ona otkupi. Banka za sve usluge naplauje proviziju za prodaju dugoronih obaveza. Rashod finansiranja po osnovu dugoronih obveznica ine: kamata, provizija staraoca I provizija berze efekata9. Upravljanje stalnom imovinom - Stalnu imovinu ine: nematerijalna ulaganja, osnovna sredstva i dugoroni finansijski plasman. Uspjeno upravljanje nematerijalnim ulaganjima jeste ukoliko se ova ulaganja svedu na najnii mogui nivo i ako se amortizuju u najkraem vremenskom periodu u cilju otklanjanja negativnog uticaja na finansijsku stabilnost. Kako se ulaganjem u osnovna sredstva poveava stalna imovina, to se negativno odraava na finansijsku stabilnost preduzea. 10. Upravljanje obrtnom imovinom - Ono podrazumijeva da se sa to manje ulaganja u obrtna sredstva ostvari to vei obim poslovne aktivnosti da bi se tim posredstvom uticalo na maksimiziranje rentabilnosti preduzea kao cjeline i odravanja prihvatljivog nivoa njegove tekue likvidnosti. 11. Upravljanje zalihama Zalihe predstavljaju inpozantan dio ukupnih poslovnih sredstava u velikom broju preduzea tako da zahtjevaju razmjerno velika novana ulaganja. Zalihama se treba upravljati efikasno, kako ta sredstva ulaganja ne bi postala nepotrebna i neopravdano visoka. Posmatrano po vrstama postoje zalihe materijala, poluproizvoda, nedovrenog proizvoda, proizvoda i robe.

12. Upravljanje potraivanja od kupaca - Potraivanja od kupca podrazumijeva kredit na otvoren raun koji preduzee odobrava kupcima njegovih proizvoda i usluga. Vecina proizvodnih preduzeca primorano je da prodaje na kredit kako bi zadrzala svoje kupce i pridobila nove. Preduzeca iz iste grane nude ujednacene kreditne uslove. Potrazivanja od kupca bice isplacena do isteka ugovorenog kreditnog perioda. Obicno su to potrazivanja do godinu dana.13. Upravljanje gotovinom Efikasno upravljanje gotovinom predstavlja znaajan zadatak finansijskog upravljanja s obzirom da jo neposrednije stavlja u fokus neophodnost stalnog finansiranja izmeu dva osnovna kriterijuma privreivanja preduzea u robno-novanoj privredi, likvidnosti i rentabilnosti. Gotovinski ciklus predstavlja vremenski period od trenutka upotrebe gotovine za plaanje obaveza, do trenutka naplate potraivanja od kupca. Vrijeme trajanja gotovinskog ciklusa uglavnom se izraava brojem dana, to znai da gotovinski ciklus predstavlja broj dana koji protekne od dana isplate dobavljaa do dana naplate potraivanja od kupca.

gotovineProsjeni saldo gotovine= -----------------------

koeficijent obrta gotovine14. Finansijsko planiranje - Obuhvata: sainjavanje planskog bilansa uspjeha i stanja, ocjena rizika ostvarenja planskog finansijskog rezultata, planiranje novanih tokovaPlaniranje se sastoji iz dvije varijante: Prva spontana verzija na osnovu prikupljenih informacija iz preduzea i sopstvenog vienja planera Druga konana verzija planirana na osnovu upravne odluke preduzea zajedno sa poslovnim funkcijama o ciljnom dobitku, promjenama investiranja, otplate dugova, koeficienta obrta u prvoj varijanti panskog bilansa stanja

15. Ocjena rizika - Poslovni rizik je neizvjesnost ostvarivanja poslovnog dobitka kao prinosa na ukupno uloeni kapital

Finansijski rizik je rizik ostvarenja bruto dobitka kao bruto prinosa na sopstveni kapital

16. Vlastiti kapital moe se poveati dokapitalizacijom, akumulacijom neto dobiti u rezerve, konverzijom dividende u obine akcije, odlaganje isplate dividende na preferencijalne akcije, odlaganjem raspodjele neto dobiti, konverzijom duga u osnovni kapital. Vlastiti kapital moe se i smanjiti i to; otkupom ili ponitavanjem vlastitih akcija, isplatom zadrane dividende na preferencijalne akcije i raspodjele i isplate zadrane neto dobiti i na kraju otpisom gubitka na teret kapitala.

17. Upravljanje dugoronim finansijskim plasmanom obuhvata: uee u kapitalu pravnih lica, dugorono date kredite, kupljene dugorone HOV, otkupljene sopstvene akcije koje se ne kotiraju na berzi efekata. Sa stanovita upravljanja dugoronim finansijskim plasmanom bitni su: razlozi nastanka dugoronih finansijskih plasmana, rizik dugoronih finansijskih plasmana, prinos od dugoronih finansijskih plasmana, smanjenje dugoronih finansijskih plasmana, smanjenje dugoronih finansijskih plasmana.18. Miller-Orr-ov model primjenjuju preduzea koja nemaju usklaen priliv i odliv gotovine u toku godine, pa prema tome saldo konstantno oscilira. Model daje optimalan i maksimalan saldo gotovine. Potrebne informacije za primjenu modela su: trokovi transakcije koji nastaju prilikom prodaje i kupovine kratkoronih hartija od vrijednosti, standardna devijacija dnevnog salda gotovine, kamatna stopa na kratkorone hartije od vrijednosti i minimalni saldo gotovine.

19. Finansijsko restrukturiranje bi se moglo definisati i kao proces izazivanja diskontinuiteta i znaajnih promjena strukture kapitala na osnovu promjena odnosa izmeu vlastitog kapitala i dugoronih dugova, ili promjena unutranjih odnosa u svaka od ova dva izvora finansiranja. 20. Proaktivne tehnike finansijskog restruktuiranja su: Otkup akcija, dokapitalizacija drugom klasom akcija, ponuda za zamjenu, distribucija specijalnih dividendi akcionarima, kupovina akcija u posjedu spoljnih akcionara od pasivnih institucionalnih ili individualnih investitora i ukljuivanje zaposlenih u vlasnitvo.21. Proaktivne tehnike otkup akcija

Preduzea koja se nalaze u fazi rasta i razvoja ne raspolazu sa dovoljno kapitala koji bi finansirao namjeravane investicione projekte. S jedne strane u skladu sa prihvacenom finansijskom politikom i potrebama vlasnika, narocito u situacijama kada su dugovni kapaciteti preduzeca iscrpljeni, ova preduzeca ce emisijom novog kola akcija da privuku nepostojeci kapital. Preduzeca sa stabilnim novcanim tokovima imaju problem neznanja kako da iskoriste stalne viskove gotovine. Vrijednost prava otkupom mogu imati samo oni akcionari koji su podijelili akcije na otkup ili prodali akcije na sekundarnom trzistu.

22. Otkup holandskim akcijama

Prilikom metode otkupa holandskom akcijom preduzece najavljuje broj akcija koje preferira da kupi u specificnom vremenskom intervalu i raspon cijena u kome akcionari biraju cijenu po kojoj ce ponuditi svoje akcije. Prema ovoj metodi akcionari moraju pojedinacno da procjene na osnovu ocekivanja o buducim prinosima na akcijama i na osnovu ponasanja akcionara da li ce i po kojoj cijeni u zadatom rasponu podnijeti svoje akcije. 23. Otkup po javnoj ponudi sa fiksnom cijenom

Metodom otkupa po javnom ponudi sa fiksnom cijenom kompanija nudi otkup specificnog broja akcija po unaprijed utvrdjenoj fiksnoj cijeni u fiksnom vremenskom periodu. Kod ove metode fiksna cijena u ponudi za otkup visa je za nekoliko procentnih poena od trzisne cijene akcija u trenutku najave transakcije.

24. Otkup na otvorenom trzistu

Prema ovoj metodi kompanija nagovjestava da ce u odredjenom vremenskom periodu otkupiti akcije na trzistu u unaprijed specificnoj ukupnoj vrijednosti. Ova metoda se najcesce koristi prilikom otkupa akcija. Otkupi se mala kolicina akcija, ali je najflesibilnija i najjeftinija metoda po trzisnim cijenama.

25. Otkup prenosivim prodajnim pravima

Akcionari prema ovoj metodi za unaprijed odredjen broj posjedovanih akcija dobiju jedno prenosivo prodajno pravo, cijom realizacijom podnose akcije na otkup u unaprijed specificnom vremenskom intervalu i po unaprijed specificnoj prodajnoj cijeni, koja je u trenutku ponude otkupa, prenosivim prodajnim pravima, odredjena na nivou iznad trzisne cijene akcije.

26. Poslovni neuspjeh je smanjena efikasnost preduzea zbog neispunjenih ciljeva ili nezadovoljavajuih rezultata. Poslovni neuspjeh poinje kada se problem javi, a preduzee ne prepozna problem usljed ega ne reaguje na vrijeme u cilju rjeavanja problema. Pokazatelji krize u preduzeu su:zavist meu zaposlenima, nepostojanje timskog rada, iste greke se ponavljaju, nepotovanje rokova, nepostojanje radnih normi, nelikvidnost, nepovjerenje menader-zaposleni, opadanje prihoda, loi finansijski racio brojevi.

27. Interni uzroci neuspjeha su: neefikasan menadment, neuspjeh akvizicije, pogrean pristup velikim projektima, neefikasno voenje finansija, neodgovarajui marketing i proizvodnja, finansijska politika.

Eksterni uzroci su: promjene u okruenju, nemogunost uvoenje novih proizvoda, konkurentnost cijena.28. Neuspjeh kuhane abe Kada preduzece postoji odredjeni vremenski period, pokazuje karakteristike inercije u odnosu na promjene u okruzenju. Uspjesna preduzeca propadaju. Preduzece gubi konkurentnu prednost29. ------ zaba Ovaj neuspjeh povezan je sa menadzerskim ambicijama. Udaljena zaba je ambiciozni preduzetnik u malom preduzecu i predstavlja nagovjestaj30. Nadmjena zaba ovdje lider vozi skupocjene automobile, opsjednut je statusom i moci, iracionalan je i ospjednut uspjehom. Poslovne fondove koristi kao vlastite i misli samo na svoje interese, a ne na interese preduzeca. Ima potrebu da zauzme vaznu trzisnu poziciju. Stvara etnicke sukobe u organizaciji.

31. Neuspjeh ---- Nikad se ne razumije u zabu, tako da u malom preduzecu predstavlja pocetni neuspjeh. Uglavnom je u pitanju novi projekat cija svrha tek treba da se dokaze. Kod velikih preduzeca predstavlja veliki projekat koji je skup i unistava preduzece.